Ekim - Kasım - Aralık 2010 / Sayı: 43

Ellerimiz
Pakistan için
birleştiBM hazırladığı raporun
gereğini yapmalıdır (56)
Kurban ibadet paylaşmak berekettir! (22)
 İNSANİ YARDIM
İHH İnsani Yardım Vakfı bültenidir.
Ekim - Kasım - Aralık 2010
Sayı: 43

İnsan Hak ve Hürriyetleri İHH İnsani Yardım Vakfı, tüm çalışanları ve gönüllüleri ile yeryüzünde
İnsani Yardım Vakfı adına sahibi iyiliği yaymaya devam ediyor. Pakistan’da meydana gelen sel felaketinin
Av. F. Bülent YILDIRIM ardından bölgeye giderek acil yardım çalışmalarına başlayan İHH, selin
mağdur ettiği bölge insanının normal hayata dönmesi için çalışıyor; ev-
Genel Yayın Yönetmeni leri yıkılan insanlara ev yapımı, işini kaybeden insanlara iş imkânı sağla-
Murat YILMAZ mak için projeler geliştiriyor.
Editör
Ve Kurban… Bu yıl kurban ibadetimizi dünyada 125 ülke ve bölgede
Amine TUNA ERTÜRK
Türkiye’de ise 61 ilde gerçekleştireceğiz. Her yıl olduğu gibi bu yıl da
Yayın Kurulu gittiğimiz ülke ve bölgelerde ibadetimizi yerine getirirken savaş, doğal
Ahmet Emin DAĞ afet ve yoksulluk mağduru insanların kapısını çalacak ve geleceklerini
kendilerinin idame ettirebilecekleri birçok projeyi başlatarak döneceğiz.
F. Zehra BAYRAK
Kurban çalışmamızla ilgili ayrıntıları dergimizde bulabilirsiniz.
H. Zehra ÖZTÜRK
Osman ATALAY Eylül ayı içinde Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’nin İsrail
Zeliha SAĞLAM askerleri tarafından 31 Mayıs 2010 tarihinde Gazze’ye insani yardım
götüren gemilere saldırmasıyla ilgili kurduğu inceleme Komisyonu ra-
Musahhih
porunu açıkladı. Raporda, 9 kişinin hayatını kaybetmesi ve 50’den fazla
Ümmühan ÖZKAN
kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırı, BM tarafından kanunsuz bulu-
Tasarım narak insan hakları hukuku ile uluslararası hukukun ihlal edildiği belirtildi.
ARTWORKS Aktüel köşemizde de BM raporu ile ilgili ayrıntıları bulabilirsiniz.

Basım Üç aylık faaliyetlerimizin yer aldığı dergimizde Sudan’da açılan Cevdet

Kelebek Matbaacılık Kılıçlar Ameliyathanesi’nden Tanzanya’da açılan Faruk Aktaş okuluna
30 MİLYON PAKİSTANLI KENDİLERİNE Tel: (212) 771 54 54 kadar ülke ve bölgelerdeki yardım çalışmalarımızın ayrıntılarını bulabilir-
siniz.
UZANACAK DOST ELİNİ BEKLİYOR... Adres
Büyük Karaman Caddesi El ele vererek iyiliği çoğaltmak inancıyla...
Taylasan Sokak No: 3
Fatih / İSTANBUL
Tel: (212) 631 21 21
Faks: (212) 621 70 51
info@ihh.org.tr
www.ihh.org.tr
 KÜLTÜR
Misyoner
“Pakistan için Emanetlerimiz Sudan’da
okullarına
kalıcı çözümler hediyelerinizle Şehit Cevdet AKTÜEL
DOSYA mütevazı
üretiyoruz” bayram etti Kılıçlar BM hazırladığı
Kurban ibadet bir direniş:
Ameliyathanesi raporun gereğini

38 Şifahi
paylaşmak
berekettir! açıldı yapmalıdır
eğitim

22 46 56 70

44 48
04 16
Pakistan
34
FAALİYETLER
Tanzanya’da
Faruk Aktaş
Yurtici
yardımlar 67
Okulu açıldı BAŞKA
projelerimiz Ramazan’da
HAYATLAR
sizlerin hayır elçiniz
Kutsal
desteğiyle olduk
emanetimiz
hayat bulacak
Furkan

Oş ve Celalabad’a acil yardım (42) / Afrika’nın Sesi Radyosu’na ekipman desteği (43) / İHH’yı sosyal
GÜNDEM - Pakistan’a yardım seferleri (10) / DOSYA - İHH Kurban Organizasyonu medyada izleyebilirsiniz (43) /Yurt içi ve yurt dışından İHH’ya destek (50) / Şehit ailelerine destek
başlıyor (26) / Dünyada 125 ülke & bölge (28) / Geçmişten bugüne (30) / FAALİYETLER (51) / Gönüllü faaliyetleri - Bir gönül hareketidir iyilik (52) / GÖZLEM - Çatışmaların gölgesinde
Haiti’de yardım faaliyetlerimiz devam ediyor (40) / Gazze halkına desteğimiz sürüyor (41) Kırgızistan (61) / Arnavutluk’ta acılar da umutlar da ortak (64) / BASINDA İHH (72
 4 GÜNDEM
Ellerimiz
Pakistan için
birleşti
Yaşanan felaket 30 milyondan fazla insanın
hayatını doğrudan etkilerken suyun yavaş yavaş
çekilmesiyle birlikte başta kolera olmak üzere
bölgede salgın hastalık riski de gündeme geldi.
Sel nedeniyle yaklaşık 2 milyon kişi evsiz kalırken
5.000’e yakın köy de yok oldu.
Ahmet Emin Dağ
Ellerimiz Pakistan için birleşti Ellerimiz Pakistan için birleşti
P
akistan’da temmuz ayı-
nın ortalarında etkili olan
şiddetli yağışların yol aç-
tığı büyük afet sonrasında 1.781
kişi hayatını kaybetti, 2.966 kişi
yaralandı. Sel felaketinde ül-
kedeki tarım arazilerinin yarıya
yakını yok olurken 300.000’den
fazla büyük ve küçükbaş hay-
van da telef oldu. Felaketin vur-
duğu alanın büyüklüğü ve yol
açtığı yıkım, Pakistan’da uzun
dönemli bir kıtlık tehlikesini de
gündeme getirdi.
Yaşanan felaket 30 milyondan
fazla insanın hayatını doğrudan
etkilerken suyun yavaş yavaş
çekilmesiyle birlikte başta kole-
ra olmak üzere bölgede salgın
hastalık riski de gündeme geldi.
Sel nedeniyle yaklaşık 2 milyon
kişi evsiz kalırken 5.000’e yakın
köy de yok oldu.
GÜNDEM 5
Afetin bilançosu
• 1.781 kişi hayatını kaybetti, 2.966 kişi ya-
ralandı.
• 1.894.530 ev ya tamamen yıkıldı ya da
büyük zarar gördü.
• 30 milyon kişi selden etkilendi.
• 4.911 okul barınak hâline getirildi ancak
selden etkilenen insanların önemli bir kıs-
mının barınak ihtiyacı sürüyor.
• 300.000’den fazla büyük ve küçükbaş hay-
van telef oldu.
• 3,2 milyon hektarlık tarım arazisi, tarım
araç-gereçleri ve ambarlardaki gıda stokları
zarar gördü. Ülke ciddi bir kıtlık tehlikesi ile
karşı karşıya. Selden etkilenen halkın en
az önümüzdeki üç ay boyunca gıda yardı-
mına ihtiyacı var.
• Altyapı çöktü, su kuyuları kirlendi; temiz su
sıkıntısı yaşanmakta.
• Selin vurduğu altı eyalette toplam 7.820
okul ya tamamen yıkıldı ya da kullanılama-
yacak duruma geldi.
• Suların çekilmesinin ardından çukur ara-
zilerde kalan su birikintileri hem insan
sağlığını hem de tarım alanlarını olumsuz
etkiliyor.
• Salgın hastalıkların baş gösterdiği afet
bölgesindeki olumsuz koşullardan en fazla
çocuklar etkileniyor.
• Selin akabinde 200.000 kişide salgın ishal,
263.000 kişide deri hastalıkları, 204.000
kişide solunum yolu hastalıkları görüldü.
Bölgede salgın hastalık tehlikesi devam
ediyor.
• Sel bölgelerinde 1 milyona yakın hamile ve
emzikli kadın bulunuyor ve doğacak be-
beklerin yarıdan fazlası bölgedeki olumsuz
koşullar nedeniyle hayati risk altında.
• 3 yaş altındaki 1 milyondan fazla çocuk
ciddi bir beslenme sorunu ile karşı karşıya.
6 GÜNDEM Ellerimiz Pakistan için birleşti Ellerimiz Pakistan için birleşti GÜNDEM 7

İHH afet bölgesinde

Nazakat Bibi
ique Fazal Rabbi
Sel sularının tüm temiz içme suyu Muhammad Raf (29, Çarsadda bölges
i)
lgesi)
şebekesini ve su kuyularını yok ettiği (45, Çarsadda bö deydim. Dev “Annemle birlikte tek
odalı kerpiçten evi-
bölgede acil olarak temiz içme suyuna m m uz gü nü ailemle birlikte ev mizdeydik. Babam se
“2 9 Te akta olduğu- kiz yıl önce öldü ve
erişimin sağlanması ve temel gıda lg an ın ev le rim ize doğru yaklaşm annem de çok hasta.
bir da gerektiğine dair Sel sırasında sular
maddelerinin afetzedelere bir an önce rlere sığınmamız
na ve yüksek ye .30 sularında ai-
evimizi sürükleyip gö
türdü.
. Akşam saat 09
ulaştırılması gerekmekte. Felaketin bir anons duyduk lunan, sele karşı Selden önce kapı kapı
hemen ardından bölgeye giden İHH ev im izi te rk ettik ve dağda bu gezerek basit
le ce si sabah bir ev araç gereçleri ile ko
ekipleri, sel sebebiyle yaşadığı bölgeyi nl i ol an bi r ca m iye sığındık. Erte zmetik ürünler
güve başardım. satıyordum ve günde
terk etmek zorunda kalan mağdurlara ev im in bu lu nd uğu yere gitmeyi iki ekmek alacak
şekilde niyle tamamen kadar para kazanıyord
tli sel suları nede um. Şu an ise
afetin ilk günlerinden itibaren temiz su, Fakat evim şidde rak camiye geri kendilerine bir şeyler
iğin üzerine çıka sattığım kişiler de
hazır gıda ve sıcak yemek dağıtımı yıkılmıştı. Bir last onu da berabe- acınacak durumda; ok
gerçekleştirmeye başladı. İHH’nın üm . Yo ld a bi r ceset buldum ve ullara, sınıflara
dönd a ailemle ve sığınmış hâldeler.
bölgedeki sıcak yemek dağıtımından tir di m . Ya kla şı k üç gün boyunc
rimde ge birlikte o cami-
yıda başka aileyle Bundan sonra ne yapa
her gün 5.000 kişi istifade ediyor. köyümden çok sa Pakistan askerle
ri
miyorum. Babamız yo
cağımızı hiç bil-
n sonra hepimiz ktu, artık evimiz
Ayrıca ailelere günlük ihtiyaçlarını de kaldım. Üç gü ilmemiz içi n
alınarak barınab de yok. Annem zaten
karşılayabilmeleri için konserve ve tarafından botlarla ğlam ka-
hasta ve onun
kuru gıda dağıtımları da devam rım ız ın ya nı na ya da civar sa
da sağlık giderlerini karşı
layabilmek için
akraba la ailemle birlikte
götürüldük. Şu an yapabileceğim hiçbir
ediyor. labilmiş okullara şey yok. Şu an
H’ya bizi bu zor
pta kalıyorum. İH kaldığımız okuldan çık
Çarsadda’da kam şekkür ediyoruz.
arıldığımızda an-
Türkiye’den gönderilen tonlarca hazır ru m da ya ln ız bı rakmadığı için te nemle birlikte nereye
gideceğimizi hiç
du ”
zamanında ulaştı. bilmiyorum.”
gıdayı afetzedelere ulaştıran İHH’nın Yardımlarınız tam
bölgedeki dağıtımları sürüyor.

Acil yardım çalışmaları çerçevesinde

2,5 tonu aşkın ilaç bölgeye ulaştırıla-
rak ihtiyaç sahipleri ile kliniklere dağı-
tıldı. Bölgeye giden İHH sağlık ekiple-
ri, Pakistan hükümetinin yönlendirdiği
yerlerde sağlık taramaları yapıyor.
Ayrıca acil yardım çalışmalarında yer
alacak yeni gönüllü doktor ve hemşi-
relerin Türkiye’den bölgeye gidişi için
de çalışmalar sürüyor.

Pakistan hükümet yetkililerinin gös-

terdiği alanda bulunan uygun binalar
ile üç okulda barındırılan 1.000 aile-
nin gıda, temizlik ve sağlık gibi her
türlü günlük ihtiyacı İHH tarafından
karşılanıyor.

Tüm bu çalışmaların yanı sıra, afet-

ten etkilenen ailelere bugüne kadar
toplam 1 milyon TL’lik nakdi yardım
yapıldı. Bu yardımlarla 1.000’den
fazla ailenin bir yıllık geçimleri garanti
altına alınmış oldu.
 8 GÜNDEM
Afetzedeler için yapılacak kalıcı konut
yardımları çerçevesinde ise ilk etapta
100 ailenin barınacağı evlerin temeli
atıldı ve inşaatlara başlandı. Hava ko-
şullarının elvermesi durumunda evler
iki ay içinde tamamlanarak aileler kalı-
cı konutlarına yerleştirilecek.
Ayrıca bölgedeki dikiş atölyemizde
dikilen battaniye ve elbiseler her gün
yüzlerce afetzedeye ulaştırılıyor.
İhtiyaçlar
- Selden etkilenen bölgelerdeki 20 mil-
yona yakın mağdur için günlük zorunlu
gıda maddesi yardım-
larının bir süre daha
düzenli olarak devam
etmesi gerekiyor.
-
Enfeksiyon kapma riski büyük olduğu
için bebek ve çocuklara acil temiz gıda
ulaştırılması gerekiyor.
- Bulaşıcı hastalıkların en kolay ya-
yılma yolu kirli içme suları olduğu için
afetzedelere temiz içme suyu ulaştırıl-
ması gerekiyor.
- Suların çekilmesinin ardından batak-
lık hâline gelecek olan sel bölgesine
ilaçlama ve temizlik malzemelerinin bir
an önce ulaştırılması gerekiyor.
- Evleri yok olan 2 milyona yakın aile-
ye sığınabilecekleri acil barınakların
temininin yanı sıra, suların çekilme-
sinden sonra yerleşecekleri evler
yapılabilmesi için büyük miktarda yapı
malzemesi yardımı gerekiyor.
- Tarım arazileri yok oldu-
ğu için mağdur duruma
düşen insanlara suların
Ellerimiz Pakistan için birleşti
çekilmesinin ardından tarlalarını eke-
bilmeleri için tohum, gübre ve traktör
yardımı yapılması gerekiyor.
İHH kalıcı
projelerle bölgede
Selin vurduğu bölgelerde felaketin
hemen ardından acil yardım
çalışmalarına başlayan İHH, selden
etkilenen bölgelerdeki halkın yeniden
normal hayata dönebilmesi için kalıcı
projeler geliştiriyor.
Bu çerçevede gerçekleştirilen en
önemli çalışma, selzedeler için kalıcı
konut inşası. 5.500 dolar maliyetle bir
ailenin rahatlıkla barınabileceği kalıcı
konutlar yapılabiliyor. İlk etapta 100
ailenin yerleştirileceği konutların inşa-
sına başlanmış durumda. Hedef ise
1.000 konut.
Ellerimiz Pakistan için birleşti GÜNDEM 9
Bölgede yaşanan içme suyu sorunu-
nu çözmek için de projeler geliştiren
İHH, ilk olarak 10 adet su arıtma tesi-
sinin kurulumu çalışmalarını başlattı.
Bu çalıma ile günde 80 ton içme suyu
temin edilebilecek. Ancak bölgedeki
ihtiyacın karşılanması için yeni kuyu
açılması veya mevcut kuyuların ıslah
edilmesi de zorunlu.
Yaşanan felaket sonrasında in-
sanların normal hayata yeniden
dönüşlerini kolaylaştıracak en etkili
yollardan biri, kuşkusuz onlara kendi
geçimlerini temin edebilecekleri iş
imkânları oluşturmaktan geçiyor. Bu
çerçevede büyük bölümü çiftçilikle
uğraşan sel mağdurlarına büyük ve
küçükbaş hayvan ile tohum ve gübre
yardımlarında bulunulacak. Yine kır-
sal bölgelerdeki ulaşımın temel aracı
olan motor-taksi (rikşa) yardımları da
birçok ailenin geçimini sağlamasına
imkân verecek.
 10 GÜNDEM Pakistan’a yardım seferleri Pakistan’a yardım seferleri GÜNDEM 11

Pakistan’a
yardım seferleri
Pakistan’da meydana gelen sel felaketinin ardından bölgeye giden
İHH İnsani Yardım Vakfı, selden etkilenen mağdurlar için çalışmalarına
aralıksız devam ediyor. Uçak ve tren ile gönderilen acil yardım
malzemelerine bir gemi dolusu yardım malzemesi daha ekleniyor.

Bölgeye gönderilen yardım malzemeleri

P
akistan’da meydana ge- ayakkabı, terlik, gıda, inşaat Malzeme Adet Ağırlık (kg)
len sel felaketinin ardın- malzemesi, prefabrik evler, te-
dan bölgeye giden İHH mizlik malzemesi, kumaş, gıda İnşaat malzemesi 28.772 10.698
İnsani Yardım Vakfı, selden etki- ve ilaç) yardım malzemesi 12 Prefabrik ev 304 64.179
lenen mağdurlar için çalışmaları- Eylül tarihinde Pakistan’a ulaş-
na aralıksız devam ediyor. Uçak tırıldı. Temizlik malzemesi 10.225 125.477
ve tren ile gönderilen acil yar- Kumaş 1.448 28.413
dım malzemelerine bir Yardım gemisi: 81
gemi dolusu yardım ilden gönüllülerin Tekstil 174.597 89.516
malzemesi daha Sel felaketinin desteğiyle ha- İlaç (300 kutu) 77.110 2.380
ekleniyor. ardından ağustos zırlanmakta
ayından günümüze olan yardım Bot 32.846 83.689
Kargo uçağı: kadar bölgeye 5 milyon malzeme- Ayakkabı-terlik 55.178 66.828
607.950 TL tu- TL’lik nakdi yardımda leri yardım
tarında 34.950 bulunan İHH, ayni gemisi ile Süt tozu (25 kg) 640 16.000
kg’lık (konserve, yardımlarda da Pakistan’a
Bebek maması 3.168 502
süt tozu, bebek bulunmaktadır. gönderilecek.
maması, ilaç, gıda Gıda 72.624 125.466
vb.) yardım malzemesi Tüm bu çalışma-
Gıda ve ilaç 127.326 9.160
30 Ağustos 2010 tarihinde ların yanı sıra felaketin
Pakistan’a ulaştırıldı. hemen ardından bölgeye giden Bisküvi 18.090 10.050
İHH ekipleri bölgede her gün
Konserve 18.940 5.902
Yük treni: 2.875.006 TL tuta- 5.000 kişiye sıcak yemek dağı-
rında 406.873 kg’lık (tekstil, bot, tıyor. Toplam 621.268 638.260
 12 GÜNDEM “Pakistan için kalıcı çözümler üretiyoruz” “Pakistan için kalıcı çözümler üretiyoruz” GÜNDEM 13

“Pakistan için kalıcı gıda ve su sorununun hızlı bir şekilde

çözülmesi gerekiyor. Biz, Ramazan’ın
ikinci ve üçüncü günü oradaydık. İlk

çözümler üretiyoruz ” olarak kolera vakaları görülmeye baş-

landı. Temiz su olmayınca kolera hızla
yayılıyor. Kolera vakalarından bir hafta
sonra da çocuk ölümleri başladı. Çok
Röportaj: Yaşar Yeşil basit ilaçlarla tedavi edilebilecek bir
hastalık olan koleranın tedavi maliyeti
5 TL’yi geçmez. Bu ilaçlar dahi orada

D
ost elini Pakistan’a uzatan
İHH, mağdur halkın yarala-
rını sarmak için durmaksızın
çalışıyor. Felaketin hemen akabinde
gerçekleştirilen acil müdahalenin
ardından 28 vagonluk 407 ton malze-
me taşıyan bir yardım treni ile içinde
süt tozu, mama, konserve gıda ve
ilaç bulanan bir kargo uçağı bölgeye
gönderildi. İHH, afetzedelere 3.000
ton yardım malzemesi götürecek olan
geminin hazırlıklarını da tamamlamak
üzere.
Bölgeye giderek yaşanan trajediye
tanık olan İHH Yönetim Kurulu Üyesi
Yavuz Dede, Pakistan’daki sel felake-
tinin boyutlarını ve İHH’nın bölgedeki
çalışmalarını anlattı.
Pakistan’da yaşanan sel
felaketinden kısa bir süre
sonra bölgeye gittiniz.
İzlenimleriniz nelerdir?
Pakistan genel itibarıyla fakir bir ülke.
170 milyonluk nüfusun çok küçük bir
bölümü iyi bir hayat yaşıyor. İnsanların
çoğu tarım ve hayvancılıkla geçiniyor.
Selden etkilenen alanlar da tarım
alanları olduğu için önümüzdeki yıllar-
da Pakistan halkını çok daha büyük
sıkıntılar bekliyor. Sel geldi, evler yı-
kıldı; toprakta bir şey bırakmadı. Önü-
müzdeki dönemlerde insanlar yiyecek
bulmakta zorlanacak. Bölgede içme
suları, kuyular kirlenmiş durumda.
Pakistan’da gittiğimiz yerlerde sel
suları çekilmişti, ama her yer çamur
ve balçık altındaydı. İnsanların büyük
bir kısmı görece emniyetli bölgelere
yönlendirilerek buralarda oluşturulan
mülteci kamplarına yerleştirildi. İnsan-
lar şu an mecburiyetten bu kamplarda
yaşıyor. Sular tamamen çekildikten
sonra evlerine geri dönebilecekler
ama maalesef birçoğu döndüklerinde
hiçbir şey bulamayacak. Evlerini, ekili
tarım arazilerini, hayvanlarını, stok-
ladıkları gıdaları, kısaca her şeylerini
kaybetmiş durumdalar.
Pakistan’daki en acil ihtiyaç gıda.
Özellikle çocuklar için süt tozu ve ço-
cuk mamasına ihtiyaç var. İnsanların
yok. Sel bölgesinden insanları alıp bir
hastaneye götürmek, orada tedavi et-
mek gibi imkânlar da şu anda oldukça
sınırlı. Sel bölgelerinde bulunan birçok
hastane zarar gördüğü için hastaların
buralarda da tedavi imkânı yok.
Sel, bu boyutta bir faciaya
nasıl yol açtı? Çok sayıda ölü
var. Yeterli tedbir
alınamadı mı?
Birçok bölgeye haber verilmemiş,
verilememiş. Sel sularının vurduğu
 14 GÜNDEM
yerlerde hızlı bir akış da olmuş. Se-
lin aniden bastığı yerler olmuş. Bazı
bölgelerde muson nedeniyle mevsim
yağmurlarının dört katı, bazı yerlerde
on katı fazla yağmur yağmış; yani
normal şartların üzerinde bir yağış söz
konusu.
İHH’nın oradaki yardımlarından
bahseder misiniz?
Sel felaketi ülkenin kuzey bölgesin-
de yaşandı. Biz de bölgede selden
üç-dört gün sonra yardımlarımızı
dağıtmaya başladık. 2005 Pakistan
depreminde de bölgede çalışmaları-
mız olduğundan yardım çalışmaları-
mızda geçmişteki tecrübelerimizden
faydalandık. İnsanların sıcak yemek
ihtiyacını karşılamak için aşevi kurduk.
Elbise dağıttık. Bu elbiseleri bölge-
deki atölyemizde, meslek edindirme
kursumuzda diktirdik. Oralarda elbise
üretmeye devam ediyoruz. Ürettiğimiz
elbiseleri selzedelere dağıtıyoruz.
Kumanya ve temiz su dağıtımlarımız
oldu. Bu dağıtımlarımızı genişleterek
farklı bölgelere taşıdık. Fakat bu bir
başlangıç. Bölgede her alanda çok
ciddi yardımlara ihtiyaç var.
Felaketin boyutları hakkında
bilgi verir misiniz?
Açıkçası bu denli büyük bir sel felaketi
son yüzyılda dünyanın başka bir ye-
rinde yaşandı mı bilemiyorum. Daha
“Pakistan için kalıcı çözümler üretiyoruz.”
önce Myanmar’da Nergis Kasırgası’nı,
Bangladeş’te Sidr Kasırgası’nı gör-
müştük ama bu başka bir şey. Gele-
cek yıllara yönelik etkisi çok büyük.
Yerleşim bölgeleri, su kuyuları, tarım
alanları ve hayvancılık büyük ölçüde
zarar görmüş durumda. Bu nedenle
yardımların da büyük miktarlarda
olması gerekiyor. 2005 depreminde
yapmış olduğumuz yardımların çok
daha fazlasını yapmak zorundayız.
Zekâtı, sadakayı veriyoruz ama
zekâtın üstünde bir zekât, iki zekât,
üç zekât parası daha vermemiz gere-
kiyor.
Pakistan hükümeti bu anlamda felake-
tin altından kalkabilecek maddi güce
ve imkâna sahip değil. Yardım ulaş-
mazsa sel mağdurları hastalıktan öle-
cek; özellikle de çocuklar... Kısacası
bölgeye ne kadar çok yardım ulaşırsa
o kadar çok insan kurtulacak.
Buradaki en önemli konulardan biri de
bu felaketin Pakistan’da iç karışıklığa
sebep olabilecek bir hadise oluşu.
Ülkenin zaten karışık bir yapısı var. Bu
karışıklığın üstüne eğer insanların acil
ihtiyaçları giderilmezse ülkede daha
büyük karışıklıklar ortaya çıkabilir.
Büyük bir felaket olduğu
ortada. Dolayısıyla yardımların
süreklilik arz etmesi gerekiyor.
Bu anlamda İHH bu yardımları
sürekli hâle getirecek mi?
İnşallah. Bu tabii özellikle halkımızın
desteğiyle olabilecek bir şey. Bizim
hedefimiz, ulaşabildiğimiz kadar çok
insana ulaşıp kardeşlerimizin en
azından bir senelik ihtiyaçlarını kar-
şılamak. Bunun için çalışmalarımızı
başlattık. 450 ton malzeme taşıyan
28 vagonluk insani yardım trenimiz ile
içinde süt tozu, mama, konserve gıda
ve ilaç bulanan bir kargo uçağımız
bölgeye ulaştı. Önümüzdeki günlerde
de daha önce Gazze filomuzda yer
alan Gazze I gemisi ile afetzedelere
3.000 tonluk malzeme göndereceğiz.
Mevcut koşullar bir sene boyunca
Pakistan’ın ihtiyaçlarını karşılamamız
gerektiğini gösteriyor. Oradaki insan-
ların hayata tekrar tutunabilmesi için
projeler geliştirmeye devam ediyoruz.
Meslek edindirme projeleri, evsizlere
ev projesi bunlardan bazıları. Bunlar
acil olarak hayata geçirilmesi gereken
projeler.
Yani daha kalıcı çözümler
üretmeye çalışıyorsunuz?
Doğal felaketlerde üç aşama vardır.
Birincisi; insanların hayatta kalmasını
“Pakistan için kalıcı çözümler üretiyoruz.”
sağlayacak acil müdahale; yani kurtar-
ma çalışmaları ile sonrasındaki barın-
ma, gıda, su ve ilaç temini.
İkinci aşama; afetzedelerin normal
hayata dönmesini sağlayacak projeler
üretilmesidir; yani orta vadeli projeler.
Üçüncü aşama ise; onların artık tekrar
eski yaşam seviyelerine gelmelerini
sağlayacak kalıcı projeler üretmektir.
Pakistan’da da bu sürecin işlemesi ge-
rekiyor. Neticede sel suları çekilecek.
Hayat devam edecek. Bu insanlara ev
lazım, geçimleri için iş lazım. Gıdala-
rını sağlayacak tohum lazım. Yıkılan
okulların, hastanelerin tekrar yapılma-
sı lazım.
İHH bölgede nasıl bir ekiple
çalışıyor?
Şu anda üç vakıf görevlisi, dört sağlık
görevlisi ve beş gönüllüden oluşan
12 kişilik ekibimiz bölgede bulunuyor.
Yine sekiz kişilik bir sağlık ekibi de
bölgeye gidecek. Sağlık ekibine çok
büyük ihtiyaç var. Gıda gönderiyorsu-
nuz, süt tozu gönderiyorsunuz, orada-
ki insanlara hizmet ediyorsunuz; fakat
insanların tedavi edilmesi için sağlık
ekiplerine, özellikle dâhiliye, çocuk ve
kadın doğum alanında uzman doktor-
lara çok ihtiyaç var.
Bizim bu alandaki hedefimiz en az 15
gün boyunca bölgede kalacak sağlık
ekipleri oluşturmak. Teknik anlamda
bütün desteği biz sağlayacağız. Ekip-
ler geri geldikten sonra yerlerine yeni-
lerini göndereceğiz.
Pakistan için yeterince yardım
yapılıyor mu?
Biliyorsunuz; biz dünyanın 120 farklı
ülke ve bölgesinde çalışmalar yapıyo-
ruz. Pakistan’da yaşanan büyük fela-
GÜNDEM 15
ketin ardından bu ülke ve bölgelerde
ortak çalışmalar yaptığımız partnerleri-
mize Pakistan’a maddi destek verme-
leri, bölgeye doktor ve sağlık görevlisi
göndermeleri konusunda çağrıda
bulunduk. Bu yolla bölgeye yapılan
yardımların artmasını sağlamaya çalı-
şıyoruz. Zira bölgeye Endonezya’dan
doktorlar gidiyor, Avustralya’dan yar-
dım malzemeleri ulaştırılacak, yine
İngiltere’den doktorlar gidecek.
Sel felaketi meydana geldikten son-
ra olayın boyutları dünyaya yeteri
kadar anlatılamadı. Türkiye’de bile
ancak Ramazan’ın 15’inden sonra,
Başbakan’ın açıklamalarının ardından
bir hareketlenme başladı.
Neden peki?
Her ülkenin kendine ait bir gündemi
var; bu etkili olmuş olabilir. Bir eksiklik
de Pakistan hükümetinin meseleyi
duyurmadaki pasifliği. Maalesef za-
yıf kaldılar. Dünyaya hızlı bir şekilde
çağrı yapmaları gerekiyordu. Mesela
Haiti’de deprem olduğunda bütün yar-
dım kuruluşları oraya yığıldı. Pakistan
çok daha ağır bir felaket yaşadığı
hâlde bunu dünyaya duyuramadı.
Sayın Dede, son olarak
söylemek istedikleriniz
nelerdir?
Biz komşumuz açken tok yatamayız.
Müslümanların tek vücut olmasıyla
ilgili Peygamber Efendimizin tavsiyele-
ri var, emirleri var. Bunları unutmamak
gerekiyor. Yapacağımız yardım birse,
mümkünse onu ikiye, üçe, beşe çı-
kartabilmek lazım. Çünkü oradaki kar-
deşlerimizin durumu gerçekten vahim.
Bölgedeki durumun iyileştirilmesi ise
maddi imkânların oraya ulaştırılmasıy-
la mümkün. Oradaki insanları yalnız
bıraktığımız takdirde bunun vebalini
hiçbirimiz ödeyemeyiz.
16 HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER 17

Pakistan
projelerimiz
sizlerin desteğiyle
hayat bulacak
İHH, 1.894.530 evin yıkıldığı veya kullanılamaz
hâle geldiği Pakistan’da sel mağdurları için evler
inşa ediyor. Bu evlerden oluşacak olan köyler
bağış miktarına göre 30, 50 veya 100 haneli
olabilecek. Köylere bağış yapan hayırseverlerin
isimleri verilecek.

Planlanan bazıları:
projelerden
eri
a) İnşa projel amış
v in şalarımız başl
Evler (E
r.)
durumdadı
Okullar
ları
Sağlık ocak İHH, Pakistan’ın selden etkilenen böl-
sı te mini
b) Ev eşya gelerindeki mağdurlar için acil yardım
tle ri
Mutfak se çalışmalarına aralıksız devam ediyor.
arı
Ev mobilyal Suların çekilmeye başladığı köylerde
alzemeleri
Temizlik m insanların normal hayata dönebilmesi
paketi temini
c) 6 aylık gıda için birçok proje geliştiren vakfımız,
an temini
d) Canlı hayv bu projeleri sizlerin desteğiyle hayata
Manda geçirecek.
İnek
Keçi-koyun Not: Yan tarafta belirtilen projeleri
gübre temini
e) Tohum ve ası
desteklemek için Pakistan fonuna
sisleri kurulm
f) Su arıtma te i dilediğiniz miktarda bağışta buluna-
(Rikşa) temin
g) Motor-taksi bilirsiniz.
18 HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER 19

Kalıcı köy projesi

Evlerden oluşacak olan köyler bağış
miktarına göre 30, 50 veya 100 haneli
olabilecek. Köylere bağış yapan
hayırseverlerin isimleri verilecek.

İ
HH, 1.894.530 evin
yıkıldığı veya kulla-
nılamaz hâle geldiği
Pakistan’da sel mağdurla-
rı için evler inşa ediyor.
Bu evlerden oluşacak
olan köyler bağış miktarı-
na göre 30, 50 veya 100
haneli olabilecek. Köylere
bağış yapan hayırsever-
100 evin temeli atılmış
durumda. 55 m2² büyük-
lüğündeki evler 2 oda, 1
mutfak ve 1 banyo/tuva-
letten oluşacak. Hedef
1.000 ev.
Evlerin tamamlanmasının Su arıtma tesisi Tohum ve
kurulması gübre bağışı
ardından gerekli eşyalar
ve mutfak malzemeleri de
vakfımıza yapılan bağış-

lerin isimleri verilecek.
Hâlihazırda afet bölge-
sinin üç ayrı noktasında
S Y
larla sağlanacak. Bir evin elin bölgedeki su kaynaklarına büyük zarar vermesi sebe-
eşyalarıyla birlikte toplam biyle insanlar temiz içme suyuna ulaşmakta zorluk çekiyor.
maliyeti 5.500 dolardır. Selden yoğun olarak etkilenen yerlere su arıtma tesisleri
kurarak bölge halkının ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlamayı
amaçlayan İHH, bu çerçevede bölgeye iki arıtma cihazı kuracak.
Cihazlardan biri günde 8 ton su arıtacak. Bu cihazın maliyeti 8.000
TL’dir. Günde 100 ton su arıtacak diğer cihazın maliyeti ise 60.000
TL’dir. Bu cihazın çalışabilmesi için ise 16.000 dolarlık bir güneş
enerji sisteminin kurulması gerekmektedir.
aşanan sel felaketinin tarım alanlarını kullanılamaz
hâle getirmesi sonucu ülkede çiftçiler büyük zarar
gördü. Tarımın tekrar canlandırılması için bölge hal-
kına tohum ve gübre yardımı yapılması planlanmaktadır.
Çiftçilere dört çeşit tohumdan (barbunya, buğday, merci-
mek, yağlık tohum) dilediklerini seçebilme imkânının sunu-
lacağı proje için 1 dönüm arazide kullanabilecek tohum ve
gübrenin maliyeti 100 dolardır.

Motor-taksi
(rikşa) bağışı
P
akistan’da özellikle kırsal kesimde
taşımacılıkta kullanılan motor-taksi

Canlı havyan temini projesi (rikşa), bir ailenin geçimi için gerekli
olan geliri sağlamaktadır. Bir motor-taksinin
maliyeti 1.300 dolardır.

E
konomisi tarım ve hayvancılı-
ğa dayanan Pakistan’da yaşa-
nan sel felaketi büyük bir yıkı-
ma sebep olmuş durumda. İHH, sel
dolayısıyla tarım alanlarının kullanıla-
maz hâle geldiği ve hayvanların telef
olduğu ülkede geçimini hayvancılıkla
temin eden bölge halkı için bir proje
geliştirdi. Projeyle Pakistan’a hem
büyükbaş hem de küçükbaş hayvan
yardımı yapılarak hayvancılığın yeni-
den canlandırılmasına katkı sağlana-
cak. Projenin maliyeti büyükbaş hay-
van (inek) için 1.000 dolar, küçükbaş
hayvan (keçi) için 275 dolardır.
 20 HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER
Burkina Faso’da
uygulamalı
tarım projesi
A
frika’nın en fakir ülkele-
rinden Burkina Faso’da
insanların temel geçim
kaynağı olan tarım ve hayvancı-
lık, son derece ilkel yöntemlerle
yapılmaktadır. Bölge için kalıcı
projeler gerçekleştiren İHH İnsani
Yardım Vakfı, 2007 yılında başkent
Ouagadougou’ya 6 km mesafedeki
40 dönümlük Seba tarım arazisini
satın almıştır. Modern yöntemlerle
tarım yapılacak olan araziden elde
edilecek gelir, yetim ve yoksullar
için kullanılacaktır. Proje ile bölge
Bangladeş Arakan
mülteci kampları yetimhane projesi
B
urma’daki askerî cuntanın zul-
münden kaçarak Bangladeş’e
sığınan Arakanlı on binlerce
mülteci, bu ülkede hiçbir yasal statüle-
ri olmaksızın yaşamlarını sürdürmeye
çalışmaktadır. Gayriresmî kamplarda
kalan bu insanlar, çalışma izinleri ol-
insanına modern tarım yöntemleri
uygulamalı olarak gösterilecek ve
bu şekilde insanların yardımlara
muhtaç olmadan geçimlerini sağ-
lamalarına katkıda bulunulacaktır.
Projenin toplam maliyeti 25.850
avrodur.
HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER 21
madığı için geçimlerini temin edecek
bir işte çalışamamakta; okul, hastane,
yetimhane gibi hiçbir kamu hizme-
tinden yararlanamamaktadır. Proje
kapsamında, Bangladeş’teki mülteci
kamplarında sağlıksız koşullarda ve
korunmasız biçimde yaşayan Arakanlı
yetim çocuklar için bir yetimhane inşa
edilmesi planlanmaktadır. 350 m2lik
alan üzerinde 4 adet yatakhane, 1
personel odası, depo, banyo ve tuva-
letlerden oluşacak yetimhane binası
ile yemekhane ve mutfak bölümünden
oluşacak bir yetim kompleksi inşa edi-
lecektir. Kompleks içinde temiz su için
su depolama sistemi de yapılacaktır.
Projenin maliyeti 80.000 dolardır.
 22 DOSYA Kurban ibadet paylaşmak berekettir! Kurban ibadet paylaşmak berekettir!
Kurban ibadet
paylaşmak berekettir!
Umutla bekleyen başka diyarların var olduğunu duydukça
heybemizde ne varsa, veren elden ne aldıysak ait oldukları yerlere
ulaştırdık. Biz ibadet etmek için Kurban dedik; Allah kendimizden
verdiğimiz, O’nun rızası ile, O’nun adıyla verdiğimiz için ibadetimize
hayat verdi, hayra dönüştürdü.
Bir adım attık Kurban’la…
2010 yılı Kurban Organizasyonumuz
siz hayırseverlerimizin desteğiyle dün-
yada 125 ülke ve bölgede, Türkiye’de
ise 61 ilde ihtiyaç sahiplerini sevindire-
cek. 1993 yılında bir grup hayırseverin
el ele vermesiyle ilk kurban çalışma-
mızı gerçekleştirmiştik. Bir ülkeden
başlayan çalışmamız, sonra 10’a,
ardından 40’a, 60’a, 100’e, derken
125’e ulaştı. Çaldığımız kapılar yeni
dünyalara açıldı. Umutla bekleyen
başka diyarların var olduğunu duyduk-
ça heybemizde ne varsa, veren elden
ne aldıysak ait oldukları yerlere ulaş-
tırdık. Biz ibadet etmek için Kurban
dedik; Allah kendimizden verdiğimiz,
O’nun rızası ile, O’nun adıyla verdiği-
miz için ibadetimize hayat verdi, hayra
dönüştürdü.
Ve savaş ve kriz bölgelerinde yaşayan
mültecilere ulaştık. Mülteci kampla-
DOSYA 23
rında aş oldu kurbanımız. Sonra aşı
kazanacak elleri gösterdik. Toprak-
larından uzakta yeni bir umut olacak
projeler geliştirdik. Bir yerde adı mes-
lek edindirme kursları oldu, diğerinde
eğitim çalışmaları…
Yoksulluğun en dayanılmaz hâliyle
yaşandığı bölgelerde bulduk kendi-
mizi. Ailemize, akrabalarımıza, kom-
şularımıza duyurduk uzaktaki kardeş-
lerimizin ihtiyaçlarını. Hem yardım
 24 DOSYA
için köprü olduk hem de daha önce
bilmediğimiz ve görmediğimiz diyar-
ların dili, mektubu, habercisi… Her
bayram sizler de haber gönderdiniz
onlara, hatta yenilerine. Kapılarımız
hiç kapanmadı; bir diyardan diğerine
yol almaya devam ettik…
Gördük ki savaşların yaşandığı
bölgeler, krizlerin hüküm sürdüğü
coğrafyalar yoksulluklar, yetimler
bırakmış arkalarında. Yüzleri parlak
çocuklar… Oyun çocukları… Oyun
oynamadan büyümüş, gerçekle ha-
yali karıştırmış çocuklar… Onlar da
Kurban ibadet paylaşmak berekettir!
okula gitsin, hayallerini gerçekleş-
tirsin, yalnız olmasın ve gülsün diye
onlara kucak açtık. Geleceğimizin
elinden tuttuk; dünyanın geleceği-
nin… Onlara sahip çıkmayı da ibadet
bildik. Kurban’la başlayan hikâyemiz
Asya’dan Latin Amerika’ya dünyanın
farklı ülkelerinde binlerce yetime te-
bessüm oldu. Her bayram, bayramları
olsun istedik; ibadetimizle gittiğimiz
ülkelerdeki yetimlerimize bayramlık
hediyelerimiz ulaştı.
Bu bayram da ihtiyaç sahiplerine ula-
şarak paylaşmanın ve yakınlaşmanın
mutluluğunu yaşayacağız. Ayak bas-
tığımız topraklardan tebessüm kare-
leri getirmeye devam edeceğiz. Yeni
gülen yüzler… Silgimizle acı yüzleri
silecek, ibadetimizle gülen yüzleri
çoğaltmaya devam edeceğiz.
Güzel bir gelecek için paylaşmaya
devam ediyoruz.
“Onların etleri ve kanları asla Allah’a
ulaşmaz. Allah’a ulaşacak olan, an-
cak sizin O’nun için yaptığınız göste-
rişten uzak amel ve ibadettir.”
(Hacc 22; 36, 37)
Kurban ibadet paylaşmak berekettir! DOSYA 25
İHH’nın Kurban’la başlayan hikâyesi…
Gittikçe güçlenen 1992’de yola çıkan iyi insanların hikâyesi…
evrensel bir kardeşlik Evrensel kardeşlik bilinciyle paylaşmak için yolda olanların hikâyesi!
Kurban’la farklı coğrafyalarda yaşayan halkların derdine
bağının birer halkası
ortak olmak için yola çıkış hikâyesi…
olan siz değerli Kurban ibadetinin evrensel bir dile dönüşmesi bu!
hayırseverlerimize, İbadetimizin kendimizden, en sevdiğimizden vermeyi bizlere öğretmesinin bir sonucu…
hikâyemizi bizimle Gönülden ve karşılıksız…
birlikte yazdığınız için Bir değil binlerce ihtiyaç sahibine uzanmamızın hikâyesi!
teşekkür ediyoruz. Benim, senin, komşumuzun, arkadaşlarımızın elleriyle birleşmemizin hikâyesi!
5 kıtada 125 ülke… Binlerce kardeş eli…
Nice bayramlara!
125 ülke binlerce hikâye üretti.
Kurbanınız kabul,
Bir ülkede su kuyusu hikâyesi, birinde yetimhane,
bayramınız bir diğerinde katarakttan kurtulanların hikâyesi.
mübarek olsun! Kurban’la başlayan bir hikâye; ibadetimizle Allah’a yaklaşırken kardeşlerimizle birlik
olmanın ve adalet için var olmanın hikâyesi…
26 DOSYA İHH Kurban Organizasyonu başlıyor İHH Kurban Organizasyonu başlıyor DOSYA 27

İHH Kurban 2
Organizasyonu başlıyor
Kurbanlıklar
İslami usullere
uygun olarak

1 kesilir.

Kurban kesimi için İHH’ya

vekâlet veren bağışçılarımız
3
aşağıdaki yöntemlerden biri
ile kurbanlarını vakfımıza
ulaştırabilirler:
- Vakıf merkezine gelerek elden
Kurbanlıklar İHH görevlilerince kesim
- Banka hesap numaraları yapılacak ülke ve bölgelerde kurban olma
aracılığıyla özelliklerine uygun olarak satın alınır.
- Posta çeki hesabıyla
- Online bağışla
- Tele bağışla

Kesilen kurbanlar
ihtiyaç sahiplerine
elden dağıtılır.

Kurban
kesimlerinin
5 4
gerçekleştiğine
iHH
dair bilgi, kısa
mesaj ile vekâlet Sayın
sahiplerine Mehmet Sönmez,
iletilir. Bağışlamış olduğunuz
kurbanınız kesilmiştir.
Allah kabul etsin.
28 DOSYA Dünyada 125 ülke & bölge Dünyada 125 ülke & bölge DOSYA 29

Dünyada 125 ülke & bölge Türkiye’de 61 ilde

ORTA ASYA
DOĞU AVRUPA VE BALKANLAR KAFKASYA Afganistan Kamçatka Sibirya Adana Diyarbakır Mersin
Arnavutluk Kosova Romanya Abhazya Çeçenistan Kabardey-Balkar Altaylar Kazakistan Tacikistan Adapazarı Düzce Muş
Batı Trakya Macaristan Sancak Acara Dağıstan Karaçay-Çerkes Başkırdistan Kırgızistan Tataristan Adıyaman Elazığ Nevşehir
Bosna-Hersek Makedonya Sırbistan Adıgey-Şapsığ Gürcistan Kırım Celyabinsk Moğolistan Türkmenistan Ağrı Erzincan Niğde
Bulgaristan Polonya Voyvodina Ahıska İnguşetya Osetya Çin Özbekistan Ural Ankara Erzurum Osmaniye
Karadağ Preşova Azerbaycan Doğu Türkistan Rusya Antalya Gaziantep Rize
Aydın Gümüşhane Samsun
Bartın Hakkari Siirt
Batman Hatay Sivas
Tekirdağ Isparta Şırnak
Bingöl İstanbul Tokat
Bitlis İzmir Trabzon
Bursa K.Maraş Tunceli
Çankırı Kars Urfa
Aksaray Kayseri Uşak
Amasya Kırklareli Van
Balıkesir Kilis Yalova
Bolu Kocaeli Yozgat
Burdur Konya Zonguldak
Çorum Kütahya
Denizli Malatya

ORTADOĞU
ORTA VE AFRİKA Filistin Suriye
Irak Türkiye
GÜNEY AMERİKA Botsvana Kenya İran Ürdün
Belize Kosta Rika Burkina Faso Komor Adaları K.K.T.C. Yemen
Bolivya Küba Cezayir Lesoto Lübnan
Brezilya Nikaragua Cibuti Liberya
Ekvador Peru Çad Madagaskar
Guatamala Surinam Dem. Kongo Malavi GÜNEY ASYA
Haiti Şili Cumhuriyeti Mali Açe Moro
Honduras Venezuela Eritre Mısır Somali Arakan Myanmar
Kolombiya Etiyopya Moritanya Sudan Bangladeş Nepal
Fas Mozambik Svaziland Doğu Timor Pakistan
Fildişi Sahili Nijer Tanzanya Endonezya Patani
Güney Afrika Nijerya Togo Filipinler Pupau Yeni Gine
Cumh. Ogaden Tunus Hindistan Sri Lanka
Gana Ruanda Uganda Kamboçya Tayland
Gine Senegal Zambiya Keşmir Vietnam
Kamerun Sierra Leone Zimbabve
 30 DOSYA Geçmişten bugüne Geçmişten bugüne DOSYA 31

Yıl 1999-Kosova
“İHH ekibi, çocukların hep birlikte
söyledikleri UÇK marşları ile karşı-
lanıyor. Göç etmek zorunda kalarak
dığı bir köye giriyor. İnsanlara çok
uzaklardan, Anadolu’dan Müslüman-
ların kurban hediyelerini ulaştırıyor.
Türkiye’nin adını ilk kez duyuyor
bu insanlar. İHH görevlisinin yap-
olsun, insanlık ölmedi.’ diye. 159
kurban, Arjantin’i kasıp kavuran eko-
nomik krizin üstesinden gelmeye yete-
cek değildi elbet. Yine de başları göğe
eriyordu Arjantinli dostlarımın.”

Geçmişten bugüne
bayramı Arnavutluk, Makedonya, tığı kısa bir konuşmanın ardından
Bosna-Hersek ve Sancak’ta geçir- 15 kişi Müslümanlıkla şerefleniyor. Yıl 2003-Azerbaycan
mek mecburiyetinde kalan muhacir- Bunların en küçüğü 6 yaşındaki Mu-
ler, İHH’nın kestiği kurbanlarla ortak hammed. Muhammed’in anne-ba- “Kar yağıyor. Öyle ailelere misafir
“İHH ekibi, neredeyse yarım asırlık bir çadır kente ulaşıyor. Evler, okullar, bir coşkuyu paylaşıyorlar.” bası Hristiyan. Ama onlar da ‘Gene oluyoruz ki, dam yerine naylon branda
hastaneler ve her şey, yırtık ve iyice eskimiş çadırlardan oluşuyor. Uzun gelin!’ diyerek ekibimizi uğurlayanlar gerilmiş evlerin üstüne; hatta cam ve
Yıl 2000-Etiyopya arasında.” kapıları naylondan. Ama yine de tüm
yılların ardından Türkiye’den gelen Müslümanlar ve onların getirdiği yokluğa rağmen yüzleri gülüyor.
kurban hediyeleri, Keşmir’in unutulmuşlarını sevindiriyor.” “2000 yılı Etiyopya halkı için çok zor Yetimlerin, öksüzlerin, dulların,
geçti. Tam 12 milyon insan kimsesiz ninelerin, dedelerin
açlık ve kuraklık yüzün- gözlerindeki hatırlanmışlık se-
den yalın ayak yollara vincini görmemek imkânsız.”
Yıl 1994-Bosna-Hersek tirdiği kurban hediyeleri, Keşmir’in köy daha var.’ diyorlar. Biraz daha düştü. Binlerce kadın,
unutulmuşlarını sevindiriyor.” kuzeyde bulunan Kuveyşra köyü. çocuk ve yaşlı, bu zorlu Yıl 2004-Çeçenistan
“Avrupa’nın göbeğinde Müslüman Buradaki insanlara ilk defa böyle yolda hayatını kaybetti.
bir ülke ve Müslüman olduğu için Yıl 1996-Arakan bir yardım ulaşıyormuş. 300 haneli Dünyanın bu en fakir ülke- “İnguşetya’da birçok resmî
topraklarından çıkarılan, katledilen köyde, yoksulluktan dolayı Allah’ın sinin insanları, İHH kurban- ve gayriresmî mülteci kampı
insanlar… Bu kurban onların yanın- “Geçilmez yağmur ormanları önle- tek bir kulu bile kurban keseme- larını günlerdir bekliyordu. var. Kampların tam sayısını
dayız; bundan sonra da her kurban rinde hayırseverlerin kurbanlarını miş.” Vakit geldiğinde tekbirler yetkililer dâhil kimse bil-
onların yanında olacağız.” kesmek için, çukurlar ve engebeler- getirilerek kurbanlar kesildi. miyor. Nazran, Karabulak
le dolu patikalarda 6 saat durmak- Yıl 1998-Sudan İHH, önümüzdeki günlerde ve Mayskaye’de üç ayrı
Yıl 1995-Keşmir sızın yürümek gerekiyor.” Etiyopya’nın kurak bölgelerin- kesim noktası kurduk.
“Ülkenin güneyinde Eritreli, Eti- de tam 20 su kuyusu açacak. Oldukça kötü koşullara
“İHH ekibi, neredeyse yarım asırlık Yıl 1997-Lübnan yopyalı, Ugandalı muhacirlerin de Bu da kurbanların rahmet ve sahip bu bakımsız kamplarda et da-
bir çadır kente ulaşıyor. Evler, okul- bulunduğu kampları bir Kurban bereketi olsa gerek.” ğıtımı yapılacak olan ailelerin listesini
lar, hastaneler ve her şey, yırtık ve “Dört tarafı ince saclarla çevrili bir- Bayramı sabahı ziyaret ediyoruz. Yıl 2002-Arjantin hazırlayıp sayıyı belirledik. Mülteci-
iyice eskimiş çadırlardan oluşuyor. kaç metrekarelik barınaklar. Köy Kapıları çaldığımızı sanarken aslın- Yıl 2001-Mozambik lerin kaldığı kamplarda mültecilerle
Uzun yılların ardından Türkiye’den halkı İHH ekibini bağrına basıyor. da bizim kapımız çalınıyor… Kendi- “İnsanlar sevinçten ağlıyorlardı. ‘Kar- görüştük ve dağıtımlarımızı yaptık.
gelen Müslümanlar ve onların ge- Kurbanlar kesiliyor. Ardından, ‘Bir mize doğru yola çıkıyoruz…” “İHH ekibi Hristiyanların da yaşa- nımız doyacak.’ diye değil, ‘Şükürler Ertesi gün kurban dağıtımı yaptığımız
 32 DOSYA
kamplar, BM tarafından sınırlı miktar-
da yardım ulaştırılan kamplardı.”
Yıl 2005-Malavi
“30 metrekarelik bir yer Şükran Yeti-
mevi. AIDS sebebiyle ailelerini kay-
betmiş veya ailelerinin yoksulluktan
bakamadığı 17 kız, 18 erkek çocuk
kalıyor burada. Çocukların eğitim, ye-
me-içme, barınma ve diğer bütün ihti-
yaçları burada karşılanıyor. İHH’nın
kurban paylarından
bu yavrucaklara da
ulaştırıyoruz.”
Yıl 2006-
Moğolistan
“Mescidin önüne iki
tane geleneksel Ka-
zak çadırı kurulmuş-
tu. Bayram boyunca
gelen tüm ihtiyaç
sahiplerine ve misa-
firlere kurban eti ve
çorbası ikram edildi.
Buraya gelen zengin
fakir herkes hayır dua-
sında bulundu. İhtiyaç
sahiplerinin evlerini
ziyaret etmeye başladık. İnsanların
bizi karşılarında gördüklerinde ve
Türkiye’den geldiğimizi öğrendikle-
rinde sevinçlerini ‘Atalarımız geldi.’
diyerek ifade etmeleri, bizlere tarif
edilemez bir heyecan yaşattı.”
Yıl 2007-Doğu Türkistan
“Kurban kesmenin yasak olduğu bir
ülkede nasıl bir Kurban yazısı yazı-
labilir… Doğu Türkistan’da kurban-
lar gizli gizli kesildi. Müslümanlar
tüm kısıtlamalara rağmen ibadetle-
rini yerine getirdiler. Belki dünyanın
geri kalanında olduğu gibi bu görevi
rahatça yerine getiremediler ama
çektikleri
sıkıntı sebebiyle daha fazla ecir
kazandılar.”
Yıl 2008-Irak
“Dünyanın ikinci büyük petrol re-
zervlerine sahip ülkesi Irak, büyük
Geçmişten bugüne
bir felaket yaşıyor. Ülke 100 yıl
geriye gitmiş ve artık yaralarını
sarmaya çalışıyor. Silahlı gönüllü-
lerin sıkı bir aramasından geçerek
ancak girebiliyoruz camiye. Toplu
hâlde bulunulan yerler Irak’ta canlı
bomba tehdidi altında. Kurbanları-
mızı kesiyoruz.
Dağıtımı yaparken kurban payı
almak için girdikleri
sırada utançtan yüz-
lerini kapatarak bek-
leyen kadın ve çocuk
görüntüleri yüreğimizi
burkuyor.”
Yıl 2009-Sancak
“Kurban dağıtım iş-
lerini bitirmiştik. Ko-
sova’daki ekibe ka-
tılmak için Prizren’e
doğru yola çıktık.
FAALİYETLER
Kosova Meydan
Muharebesi’nin
yaşandığı alandan
geçerken uzaktan
ceddimize fatiha-
lar okuduk.
Şar Dağları’nın kucağına kurulmuş
olan ‘Yetim Kalesi’ne ulaştığımızda
saat 23.00’ü gösteriyordu. Dışarıda
keskin bir soğuk vardı. Geliri yetim-
ler için kullanılan Yetim Kalesi pan-
siyonuna girdik. İçeride demir soba
gürül gürül yanıyordu.”
 34 ARAŞTIRMA Sosyal yardımlar
FAALİYETLER
Ramazan’da
hayır elçiniz olduk
Yurt içinde 60 farklı ilde 25.500, yurt dışında ise 61 ülke ve
bölgede 35.000 ihtiyaç sahibi aileye kumanya yardımında
bulunuldu. Dağıtılan 60.500 kumanya paketi, ailelerin temel gıda
ihtiyaçlarını bir süreliğine de olsa karşılayacak.
İ
HH İnsani Yardım Vakfı, bu yıl da
Ramazan’ın bereketini ve mane-
vi atmosferini dünyanın 61 farklı
noktasına ve Türkiye’nin 60 farklı iline
taşımış olmanın huzurunu yaşıyor.
Geçtiğimiz Ramazan ayında “Birlikte
Dünya Değişir” sloganıyla on binlerce
kişiye ulaşan İHH, Türkiyeli yardımse-
verlerin zekât, fitre, sadaka ve bağış-
larını savaş, işgal, afet ve yoksulluk
yaşanan bölgelerdeki yetim, ihtiyaç
sahibi ve kimsesizlere ulaştırdı. Dün-
yanın dört bir yanında iftar sofraları
kuruldu, ihtiyaç sahiplerine kumanya
dağıtımları yapıldı, Türkiye’de 25 şe-
hirde gezici aşevi ile iftar programları
gerçekleştirildi, farklı ülkelerden bin-
lerce yetim ve ihtiyaç sahibi çocuğa
bayramlıklar hediye edildi, eğitim ve
barınma desteğinde bulunuldu. Ra-
mazan çalışmaları kapsamında zor
Sosyal yardımlar
durumda olan kardeşlerimize destek
olmanın yanı sıra İHH, faaliyet göster-
diği bölgelerdeki sorunların çözümü
için de projeler geliştirmeye devam
etti. İnsanlar arasındaki sevgi ve kar-
deşlik bağlarını güçlendirme hedefiyle
yola çıkan ekiplerimiz, beş kıtada bu
bilinçle çalıştı.
ARAŞTIR-
FAALİYETLER
MA 35
Kumanya yardımlarınız
60.500 aileyi sevindirdi
Yurt içinde 60 farklı ilde 25.500, yurt
dışında ise 61 ülke ve bölgede 35.000
ihtiyaç sahibi aileye kumanya yardı-
mında bulunuldu. Dağıtılan 60.500
kumanya paketi, ailelerin temel gıda
ihtiyaçlarını bir süreliğine de olsa kar-
şılayacak.
İftar sofralarımıza
100.000 kişi konuk oldu
İHH ekipleri Ramazan’ın manevi ikli-
mini yetimlerin ve ihtiyaç sahiplerinin
başköşede yer aldığı iftar sofralarında
soludu. Yurt içinde ve yurt dışında
toplam 100.000 kişi bu sofralarda iftar
edip hayırseverlere dua ederek yeni
çalışmalarımıza bereket kattı.
 36 FAALİYETLER Sosyal yardımlar
Gezici aşeviyle 25 ilde
45.000 kişiye iftar
Türkiye’yi karış karış gezerek bir ayda
tam 25 ilimize Ramazan’ın rahmet
ve bereketini taşıyan gezici aşevimiz,
toplam 45.000 kişiye iftar yemeği da-
ğıttı. Ziyaret ettiği her ilde büyük bir
coşkuyla karşılanan gezici aşevimizde
yoksul ile varlıklı, yetim ve kimsesiz ile
hayır sahibi aynı sofrada orucunu açtı.
15.000 yetime bayram hediyesi
Her yıl olduğu gibi bu Ramazan’da da
yetimleri önceleyen İHH, dünyanın 28
ülke ve bölgesinden yaklaşık 10.000
yetim ve ihtiyaç sahibi çocuğu bay-
ramlık giysiler ve kırtasiye yardımlarıy-
la sevindirdi. Ülkemizde 18 ilde toplam
3.000 yetime bayramlık giysi, 2.000
yetim ve ihtiyaç sahibi çocuğa da kır-
tasiye seti yardımı yapıldı.
Fitre ve zekâtlarınız ihtiyaç
sahiplerine ulaştı
2010 yılı Ramazan çalışması ile Türki-
yeli yardımseverlerin fitre ve zekâtları
yurt içinde ve yurt dışında mültecilere ve
ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı. Türkiye’de
Doğu Türkistanlı, Iraklı, Ahıskalı, Afrika
kökenli ve Türkiyeli toplam 1.000 aileye
250 bin TL’lik fitre dağıtımı yapıldı. Yurt
dışında ise 750 bin TL’lik fitre ve zekât
bağışı başta Pakistan, Filistin ve Afga-
nistan olmak üzere savaş, işgal, yoksul-
luk ve doğal afetlerle boğuşan ülkelere
dağıtıldı.
Ramazan’a sel felaketiyle giren dost
ve kardeş Pakistan halkının yaralarını
sarmaya çalışan İHH, afetzede ailelere
acil yardım malzemeleri dağıttı. Hayır-
sever Türkiye halkı, Ramazan ayında
dualarının ve zekât, fitre ve bağışlarının
en önemli bölümünü Pakistanlı kardeş-
lerimiz için ayırdı.
Ramazan’ı onlarla yaşadık
Önce yetimlerimiz
Farklı milletlerden yetimlerimize
hediye ettiğimiz bayramlık giysiler,
okul çantaları ve kırtasiye setleri,
yetimlerimiz ve aileleriyle bir araya
geldiğimiz iftar sofraları ve ken-
dilerine yönelik nakit desteğimiz,
hayırseverlerin selam ve muhab-
betlerini onlara iletmemize aracı
oldu.
Muhacir kardeşlerimizle
paylaştık
Dünyanın çeşitli bölgelerin-
Sosyal yardımlar
deki mülteci kardeşlerimizle
Ramazan’ın bereketini paylaştık.
Savaş, işgal ve kriz bölgelerindeki
mülteci ailelere destek olduk, ha-
yırseverlerimizin katkılarını ilettik.
Yaşlılarımızın hayır
dualarına mazhar olmak
Geçtiğimiz Ramazan ayında,
kimsesi olmayan ya da çeşitli se-
beplerle tek başına kalmış olan
yaşlılarımızı da ziyaret ettik.
Bu ziyaretlerle onların hem gönül-
lerini hoş etmeye hem de bir neb-
ARAŞTIR-
FAALİYETLER
MA 37
ze olsun ihtiyaçlarını karşılamaya
çalıştık.
Farklı ülkelerdeki ihtiyaç
sahibi aileler bize komşumuz
kadar yakın
Çeşitli sebeplerle muhtaç duruma
düşen kardeşlerimizin yaşadıkları
olumsuzlukları biraz olsun hafiflet-
mek adına Ramazan ayının bize
sunduğu fırsatları en iyi şekilde de-
ğerlendirmek için durmadan çalıştık.
Kumanya yardımları, nakdi yardım-
lar ve iftar yemekleriyle on binlerce
aileye ulaştık.
38 FAALİYETLER Sosyal yardımlar
Emanetlerimiz
hediyelerinizle
bayram etti
2
007 yılından bu yana devam
eden Sponsor Aile Çalışma-
sı ile savaş, doğal afet ve
yoksulluk nedeniyle yetim kalmış
çocukların bakımını üstlenen İHH,
Ramazan ayında 28 ülke ve böl-
gede 7.534 yetime bayramlık he-
diye etti; 13 ülke ve bölgede 2.000
yetim ve ihtiyaç sahibi çocuğa
kırtasiye yardımında bulundu. Ça-
lışmaları sadece yurt dışı ile sınırlı
kalmayan İHH, Türkiye’de de 18
ilde 3.000 yetime bayramlık hedi-
ye ederken 2.000 yetime kırtasiye
yardımında bulundu.
Rehabilitasyon çalışmaları
Çocukların sağlıklı, eğitimli ve
yaşadıkları toplumun değerlerini
tanıyan bireyler olarak yetişmeleri-
ni amaçlayan İHH, bu amaca uy-
gun çalışmalar gerçekleştirmeye
devam ediyor.
Eylül ayında İstanbul’da destekle-
nen 95 yetim çocuk ve ailesi için
Çanakkale’ye bir gezi düzenlendi.
Geziye katılanlar buradaki şehitliği
ziyaret ettikten sonra şehrin tarihî
yerlerini gezdiler.
Bursa’daki gönüllülerimiz Bursa
Atatürk Kent Ormanı’nda yetim
çocuklarımız ve aileleri için bir
piknik organizasyonu gerçekleş-
tirdi. Düzenli olarak ayni ve nakdi
yardımda bulunulan ihtiyaç sahibi
ve yetim çocuklarımız pikniğe ai-
leleri ile birlikte katıldılar. Piknikte
çocukların gönüllerince eğlenebi-
leceği oyunlar hazırlandı ve çeşitli
aktivitelerle çocukların kaynaşma-
sı sağlandı. Halat çekme, yumurta
taşıma, çuvalla koşma vb. yarış-
maların ardından kazananlara
oyuncaklar hediye edildi. Piknik
sonrasında çocuklar programa ka-
tılan gönüllü doktorlar tarafından
göz taramasından geçirildi.
Yaz etkinlikleri
Türkiye’nin çeşitli illerinde yetim
çocuklarımız için yaz kursları dü-
zenlendi. Ağrı ilinde desteklenen
100 yetimimiz de düzenlenen bu
kurslara katıldı. Yaz kursu çalış-
malarını başarıyla tamamlayan
çocuklarımız için bir de veda
programı hazırlandı. Programın
ardından yetimlerimize kıyafetler
hediye edildi.
Sosyal yardımlar ARAŞTIR-
FAALİYETLER
MA 39
İftar programları ve Gazzeli
yetimlerin Türkiye ziyareti
İHH İnsani Yardım Vakfı yaz
ayları içinde Gazzeli 20 yeti-
mi Türkiye’ye getirdi. Küçük
misafirlerimiz için İstanbul ve
Ankara’da bir dizi program ger-
çekleştirildi. İstanbul’un tarihî
ve turistik yerlerini ziyaret eden
çocuklarımız, düzenlenen iftar
yemeğinde kendilerine destek
olan sponsor aileleri ile de bir
araya geldiler.
İHH Ankara gönüllüleri de Gaz-
zeli çocuklarımıza bayramlık
kıyafet hediye ettiler. Gazzeli
yetimlerle birlikte Afganistan ve
Somalili mülteci yetimler ve An-
karalı 140 yetim iftar yemeğinde
buluştu. Ayrıca düzenlenen
“100 Yetimin Yüzünü Güldür”
adlı organizasyonla da yetimle-
re kıyafet yardımı yapıldı.
İHH Bursa gönüllüleri de yetim
çocukları iftar yemeğinde bu-
luşturdu. Programda 125 yetim
çocuğa bayramlık kıyafet ve kır-
tasiye malzemesi hediye edildi.
 40 ARAŞTIRMA Acil yardımlar
FAALİYETLER
Haiti’de yardım
faaliyetlerimiz devam ediyor
O
cak ayında Haiti’nin başkenti
Port-au-Prince’te meydana
gelen 7,0 şiddetindeki depre-
min ardından yaklaşık 1 milyon kişi
evsiz kalmış, bölgede salgın hastalık
ve açlık tehlikesi baş göstermişti.
İHH İnsani Yardım Vakfı da Haiti’yi
yerle bir eden deprem sonrasında
bölgeye ulaşan yardım kuruluşları
arasındaydı. Afeti takip eden dönem-
de bölgede sağlık ve gıda yardımları
yapan İHH, ilerleyen dönemlerde
yetim çalışmalarına da ağırlık verdi.
700’ü yetim olmak üzere 1.900 ihtiyaç
sahibine üç ay boyunca günde üç
öğün sıcak yemek dağıtımı yapılırken
Sponsor Aile Çalışması kapsamına
alınan 52 Haitili yetimin bakımı Türki-
yeli hayırseverler tarafından üstlenildi.
Bölgede vakfımızın destekleriyle dep-
remden hemen sonra iki okul açıldı.
Okullarda 300 öğrenci eğitim görüyor.
Ramazan’da bölgeye ikinci bir ekip
gönderen İHH, 500 aileye kumanya
dağıtımında bulunurken başkent Port-
au-Prince’teki beş camide Ramazan
boyunca iftar yemekleri verildi. Haitili
139 yetim öğrenci için okul kıyafeti
alındı, 150 yetimin barındığı üç yetim-
haneye gıda yardımında bulunuldu.
İHH, Kurban Bayramı’nda da bölgeye
göndereceği yeni bir ekiple buradaki
sosyal yardım çalışmalarına devam
edecek.
Gazze halkına
desteğimiz sürüyor
İ
HH, geçtiğimiz üç ayda da Gaz-
ze’deki sağlık, eğitim ve sosyal
yardım projelerine devam etti. Bu
projeler kapsamında Gazze’de ihtiyaç
sahibi ailelere mantar yetiştiriciliğinin
öğretildiği bir program düzenlendi.
Elazığ’daki İHH gönüllüsü hanımların
gerçekleştirdikleri etkinliklerden elde
ettikleri gelirle hayata geçirilen proje
büyük ilgi gördü. İlk aşaması teorik
eğitim şeklinde uygulanan programın
ikinci aşaması ise pratiğe yönelikti.
Projeden toplam 33 aile istifade etti.
Projeye katılan ailelere mantar yetiş-
Acil yardımlar
tirmeleri için gereken malzemeler de
sağlandı.
Diğer taraftan Han Yunus Kadın Eği-
tim Merkezi, Tel el-Hava Kadın Eğitim
Merkezi, Tel el-Hava Bilgisayar ve
Kültür Merkezi ile Refah Kadın Eğitim
Merkezi, İHH tarafından maddi olarak
desteklenmeye devam etti.
Gazze’de hayata geçirilen bir diğer
proje ise, Filistinli dul ve ihtiyaç sahibi
hanımların hamur işi yapıp satarak
evlerini geçindirebilmelerini amaçla-
ARAŞTIR-
FAALİYETLER
MA 41
yan proje oldu. 2.160 hanımın katıldığı
proje çerçevesinde farklı hamur işlerini
ve pişirme tekniklerini öğrenen hanım-
lar, ailelerinin geçimine katkı sağlaya-
bilecekler.
Gazze’de ayrıca her Ramazan ayında
olduğu gibi geçtiğimiz Ramazan’da da
yoğun yardım faaliyetleri gerçekleştiril-
di. İhtiyaç sahiplerine yönelik kuman-
ya yardımları ve iftarda sıcak yemek
dağıtımlarının yanı sıra yetimlere
bayramlık giysi hediyeleri de Gazzeli
kardeşlerimizin yüzünü güldürdü.
42 ARAŞTIRMA Acil yardımlar
FAALİYETLER ARAŞTIR-
Bilinçlendirme çalışmaları FAALİYETLER
MA 43

Oş ve Celalabad’a acil yardım

H
aziran ayında Kırgızistan’ın Oş ve Cela-
labad şehirlerinde Kırgızlar ve Özbekler
arasında etnik çatışmalar yaşanmış;
çoğunluğu Özbeklere ait olmak üzere yüzlerce
ev yakılmış, on binlerce kişi sınır bölgelerine göç
etmişti.

Bölgeye iki doktor ve iki acil yardım elemanı gön-

deren İHH, çatışmalar nedeniyle göç eden 1.000
aileye gıda dağıtımında bulundu, yetim kalan 191
çocuğa giysi, battaniye ve ilaç yardımı yaptı.
Afrika’nın Sesi Radyosu’na
ekipman desteği
1
994 yılında yaşanan iç savaşta na teslim etmeyen ve taraflar arasında Afrika’nın Sesi Radyosu ülkedeki
100 gün içerisinde 1 milyona âdeta bir emniyet şeridi görevi gören Müslümanların tek basın-yayın orga-
yakın insanın hayatını kaybettiği Müslümanların sayısı ise soykırım nı. Gerçekleştirdiği sosyal yardımlar
Ruanda, hâlen soykırım sonrası trav- sonrasında neredeyse üç kat arttı. çerçevesinde başkent Kigali’den
ma ve ekonomik sorunlarla mücadele yayın yapan radyoya teknik ekipman
ediyor. Hutuların Tutsileri katlettiği 10 milyonu aşkın bir nüfusa sahip desteğinde bulunan İHH, bölgedeki
1994-96 arasındaki iç savaşta kendile- olan ülkede Müslüman nüfusun ora- diğer sosyal ve kültürel yardım proje-
rine sığınanları asla kanlı düşmanları- nının %15 olduğu tahmin ediliyor. lerine de devam ediyor.

İHH’yı sosyal
medyada izleyebilirsiniz
H
aber ve iletişim araçlarının her geçen gün çoğaldığı ve çeşitlendiği
günümüzde, İHH da sosyal medyada yerini alıyor. Kamuoyunun ve
bağışçılarımızın faaliyetlerimizden en etkili ve hızlı şekilde haberdar
olabilmesi için internet ortamında daha aktif olarak yer alıyoruz. Sosyal med-
yadaki kurumsal he-
saplarımız aracılığıyla
haberlerimiz, fotoğrafla-
rımız ve videolarımızla
dünyanın 120 ülkesinde gerçekleştirdiğimiz çalışmalardan haberdar olabilecek,
bir yetimin tebessümüyle gülümseyecek, katarak ameliyatı ile dünyayı yeniden
görenlerin heyecanına tanık olabilecek, açılan su kuyularının insanların hayatı-
na ne büyük bir mutluluk getirdiğini görebileceksiniz.
• http://facebook.com/ihhtr • http://twitter.com/ihhinsaniyardim
• http://flickr.com/photos/ihhinsaniyardimvakfi/ • http://www.ihh.org.tr
44 FAALİYETLER Kültürel yardımlar ARAŞTIR-
Bilinçlendirme çalışmaları FAALİYETLER
MA 45

Tanzanya’da
Faruk Aktaş Okulu açıldı
Afganistan’da düşen uçakta hayatını kaybeden
Faruk Aktaş adına Zanzibar’da açılan okulda
150 öğrenci eğitim görecek.

T
anzanya, İHH İnsani Yardım
Vakfı’nın yardım faaliyetleri-
nin en yoğun olduğu Afrika
ülkelerinden biri. Ülke genelinde
Müslüman nüfusun oranı %35 iken
bu oran Zanzibar’da %99’a ulaşı-
yor. Ancak ülkede Müslümanların
eğitim, öğretim ve dinî faaliyetlerde
bulunma imkânları, fakirlik ve dev-
let desteğinden yoksun olmaları
sebebiyle yok denecek kadar az.
Sosyal yardımlar çerçevesinde böl-
gede çeşitli projeler gerçekleştiren
İHH, geçtiğimiz ağustos ayında
Zanzibar’da cami ve okuldan olu-
şan yeni bir kompleksin açılışını
yaptı. Zanzibar Başbakan Yardım-
cısı Ali Juma Shamhuna tarafından
açılışı gerçekleştirilen okula, yetim-
hane projesi için Afganistan’a giden
ve uçağının düşmesi sonucu şehit
olan İHH Güney Asya Masası So-
rumlusu Faruk Aktaş’ın ismi verildi.
Arapça, İngilizce ve bilgisayar ders-
lerinin de eğitim müfredatında yer
alacağı okulda 150 öğrenci eğitim
görecek.
 46 FAALİYETLER Sağlık yardımları Sağlık yardımları ARAŞTIR-
FAALİYETLER
MA 47

İ
HH İnsani Yardım Vakfı, Sudan’da göz ameliyatlarının yanı sıra gözlük 1.000 kişi göz muayenesinden ge-
ikinci göz ameliyathanesini hizme- ölçümleri de yapılabilecek. Cevdet çirildi, 210 kişiye katarakt ameliyatı
te açtı. Nileyn Üniversitesi, Sudan Kılıçlar Ameliyathanesi’nde, Nileyn yapıldı. 500.000 katarakt hasta-

Sudan’da
Körlükle Mücadele Vakfı ve İHH
İnsani Yardım Vakfı’nın iş birliği ile
kurulan göz ünitesi ve ameliyathane-
sine Mavi Marmara gemisinde şehit

Şehit Cevdet Kılıçlar

olan Cevdet Kılıçlar’ın adı verildi.
Merkez yılda 5.000 kişiye ücretsiz
hizmet verecek.

Ameliyathanesi açıldı 2007 yılında Sudan’ın en eski göz

hastanesi olan Abdul Fadıl Elmas
Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde
2007 yılında Sudan’ın en eski göz hastanesi olan Abdul Fadıl Elmas Eğitim ilk göz ameliyathanesini faaliyete
geçiren İHH, üç yıllık süre zarfın-
ve Araştırma Hastanesi’nde ilk göz ameliyathanesini faaliyete geçiren İHH, da Sudan’da 21.590 göz ameliyatı
gerçekleştirdi. Türkiye’den göz cer-
üç yıllık süre zarfında Sudan’da 21.590 göz ameliyatı gerçekleştirdi.
rahlarının ve sağlık çalışanlarının
gönüllü olarak görev aldığı proje ile,
gerçekleştirilen ameliyatların yanı
sıra Sudanlı göz doktorlarına kata-
rakt ameliyatlarıyla ilgili eğitimler de
verildi. Nileyn Üniversitesi Optometri
Fakültesi bünyesinde kurulan ikinci
göz ünitesinde ise katarakt ve diğer
Üniversitesi ile koordineli olarak
üniversite öğrencilerine de eğitim
verilecek.
Etiyopya’da katarakt
ameliyatları devam ediyor
İHH İnsani Yardım Vakfı’nın Afrika
Katarakt Kampanyası kapsamında
haziran ayında Etiyopya’nın Tigray
eyaletine bağlı Mekele bölgesinde
sının bulunduğu, ancak sadece
200 göz doktorunun görev yaptığı
Etiyopya’da 2007 yılından bu yana
İHH ve TİKA iş birliği ile gerçekleş-
tirilen ameliyat sayısı 4.010’a ulaştı.
Afrika Katarakt Kampanyası çerçe-
vesinde sadece Etiyopya’da hedef
10.000 katarakt hastasını tekrar ışı-
ğa kavuşturmak. Vakfımızın katarakt
ameliyatları Somali ve Sudan’da da
devam ediyor.
48 FAALİYETLER Yurt içi yardımlar
Urfa ve Hakkâri’de
çeşme açılışı
İHH İnsani Yardım Vakfı, yurt içi
yardım çalışmaları kapsamında
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde ve
Hakkâri’nin Levni dağlık bölgesinde
bulunan Kaval köyünde iki çeşme inşa
etti. Çeşmelerden toplam 1.000 kişi
istifade edebilecek.
Iraklı 12 çocuk
sünnet ettirildi
Türkiye’de yaşayan 12 Iraklı muhacir
çocuk temmuz ayında İHH tarafından
gerçekleştirilen bir organizasyonla
sünnet ettirildi. Sultan Çiftliği Akut Tıp
Merkezi’nde sünnet ettirilen çocuklara
ve ailelerine giysi yardımında da bu-
lunuldu.
Yurt içi yardımlar
İHH’dan sel
mağdurlarına yardım
Mayıs ayında etkili olan sağanak
yağışlar sebebiyle sel baskınlarının
yaşandığı Ağrı’nın Fırat, 100. Yıl ve
Gazi mahallelerinde İHH ekipleri acil
yardım çalışmalarında bulundu. Selin
hemen ardından yüzlerce aileye bat-
taniye, tekstil ve mutfak malzemesi
dağıtımı yapan İHH, 17 aileye de
çekyat ve halı yardımında bulundu.
İHH, haziran ayında Gebze’de yaşa-
nan sel felaketinde evlerini su basan
24 aileye de çekyat, halı ve kumanya
paketlerinden oluşan yardım malze-
meleri dağıttı.
Adaklık kurbanlar
dağıtıldı
İHH İnsani Yardım Vakfı geçtiğimiz
üç aylık dönemde de hayırseverlerin
ARAŞTIR-
FAALİYETLER
MA 49
adak kurbanlarını kesti ve kurban pay-
larını ihtiyaç sahibi ailelere ulaştırdı.
İstanbul genelinde aralarında yetim
ailelerinin de bulduğu 240 ihtiyaç sahi-
bi aileye ve Çeçenistan, Irak, Özbekis-
tan, Doğu Türkistan ve Filistin uyruklu
350 mülteci aileye 3.125 kg kurban
payı dağıtımı yapıldı. Anadolu’da
Sakarya, Düzce, Zonguldak, Bartın,
Karabük, Bolu, Ankara, Adana, Kah-
ramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman,
Şanlıurfa, Diyarbakır, Batman, Siirt,
Tatvan ve Van illerinde de Rama-
zan ayı öncesinde 8.200 kg adaklık
kurban payı dağıtımı yapıldı. Kurban
payı dağıtımlarından yaklaşık 3.000
aile istifade etti.
Mülteciler
piknikte buluştu
İHH, 20 Haziran Dünya Mülteciler
Günü nedeniyle İstanbul ve çev-
re illerde ikamet eden mültecileri
piknik etkinliğinde bir araya getir-
di. Mülteciler, İstanbul’da Belgrat
Ormanı’nda buluştu. Pikniğe Irak,
Filistin, Çeçenistan, Doğu Türkis-
tan, Pakistan, Afganistan ve Afrika
ülkelerinden gelen yaklaşık 200
mülteci katıldı. Etkinlikte bir basın
açıklaması yapılarak İHH’nın hazır-
ladığı mülteci raporu da kamuoyuy-
la paylaşıldı.
 50 FAALİYETLER Yurt içi yardımlar Yurt içi yardımlar ARAŞTIR-
FAALİYETLER
MA 51

Şehit ailelerine destek

İHH İnsani Yardım Vakfı, Mavi Marmara gemisine düzenlenen
kanlı saldırıda şehit olan yardım gönüllülerinin ailelerine maddi ve
manevi her konuda destek olmaya devam ediyor

Yurt içi ve yurt dışından

İHH’ya destek
İsrail’in “Rotamız Filistin Yükümüz İnsani Yardım” filosuna gerçekleştirdiği
saldırının ardından İHH’ya dünyanın dört bir yanından destek ziyaretleri sürüyor.

İ
srail’in “Rotamız Filistin Yükümüz
İnsani Yardım” filosuna gerçekleş-
tirdiği saldırının ardından İHH’ya
dünyanın dört bir yanından destek
ziyaretleri sürüyor.
Kuveyt Kraliyet ailesi mensubu Şeyh
Ali Bedir el-Sabah, Uluslararası Müs-
lüman Âlimler Birliği, Avrupa’nın çeşitli
ülkelerinden gelen insani yardım örgü-
tü temsilcileri, aktivistler, gazeteciler,
Kuveyt, Cezayir, Katar, Fas, Suudi
Arabistan’dan STK üyeleri, Saadet
Partisi Genel Başkanı Numan Kurtul-
muş, Büyük Birlik Partisi Genel Baş-
kanı Yalçın Topçu, Ak Parti İstanbul İl
Başkanı Aziz Babuşçu, Saadet Partisi
İl Başkanı Erol Erdoğan, Esenler Be-
lediye Başkanı Teyfik Göksu, Fatih
Belediye Başkanı Mustafa Demir, mil-
letvekilleri ve her kesimden sivil top-
lum kuruluşu temsilcileri İHH’yı ziyaret
ederek desteklerini ilettiler.
Ziyaretçilerimiz, Mavi Marmara saldı-
rılarında yaralanan aktivistleri ve şehit
ailelerini de ziyaret ettiler.
İHH İnsani Yardım Vakfı, Mavi
Marmara gemisine düzenlenen
kanlı saldırıda şehit olan yardım
gönüllülerinin ailelerine maddi ve
manevi her konuda destek olmaya
devam ediyor. Gazze’ye uygulanan
insanlık dışı ambargonun kaldırıl-
ması için yola çıkan insani yardım
filosuna uluslararası sularda İsrail
tarafından düzenlenen saldırıda
9 Türkiyeli aktivist şehit olurken
54 akitivist de yaralanmıştı. Bütün
dünyanın tepkisini çeken bu kanlı
saldırı sonucunda hayatını kaybe-
den kardeşlerimiz Necdet Yıldırım,
İbrahim Bilgen, Ali Haydar Bengi,
Çetin Topçuoğlu, Furkan Doğan,
Fahri Yaldız, Cengiz Songür, Cen-
giz Akyüz ve Cevdet Kılıçlar’ın
cenazeleri binlerce kişinin katıldığı
törenlerle toprağa verilmişti.
 52 FAALİYETLER Gönüllü faaliyetleri
Bir gönül
hareketidir iyilik
Gönüllülerimiz Gazzeli
kardeşlerimize destek olmak
için özveriyle gerçekleştirdikleri
faaliyetlerine devam ediyor. Bu
kapsamda İstanbul Güngören’deki
gönüllülerimiz Gazze filosuyla ilgili
biletli bir konferans düzenleyerek
elde ettikleri geliri Gazze’ye
bağışladılar.
Yetimler ve ihtiyaç
sahipleri yalnız değil
Türkiye’nin dört bir yanındaki gönül-
lülerimiz, küresel bir yardım hareke-
tinin birer mensubu olarak İHH’nın
katarakt, yetim, su kuyusu gibi yardım
kampanyalarına destek olmaya de-
vam ediyorlar. Geçtiğimiz dönemde
Batman’daki gönüllülerimiz Afrika
Katarakt Kampanyası için bağış topla-
yarak 16 kişinin ameliyat masraflarını
karşıladılar. Yenibosna’daki gönül-
lülerimiz ise su kuyusu açmak için
yaptıkları su satışıyla bağış topladılar.
Batman’daki gönüllülerimiz yetimler
ve yoksullar yararına üç gün süren
bir kermes düzenlediler. Kartal’daki
İsar Yardımlaşma Grubu ise başta
yetimler olmak üzere İHH kampanya-
ları için bir fon oluşturdu. Kâğıthane-
Çağlayan’daki gönüllülerimiz de Yetim
Destekleme Merkezimize mefruşat
malzemesi bağışında bulundular. İHH
hanım gönüllülerinden Hilal Grubu’nun
organize ettiği iftar yemeğinin tüm
geliri de Pakistan’da sel felaketinden
zarar görenlere ulaştırıldı.
Gerçekleri bilmek için…
İHH’nın Filistin-Gazze’ye gönderdiği
yardım filosuna maddi manevi her
türlü desteği sağlayan gönüllülerimiz,
İsrail’in insani yardım filosuna saldırı-
sının ardından hem Gazze’ye yönelik
yardımlar konusunda hem de çalışma-
larımıza verdikleri destek noktasında
daha büyük bir duyarlılık gösterdiler.
Mavi Marmara’ya yönelik kanlı İsrail
saldırısını birinci ağızdan dinlemek ve
yaşananları çevrelerinde duyurmak
için seferber olan gönüllülerimizin dü-
zenledikleri seminerlere İHH görevlileri
konuşmacı olarak katıldı.
Bu bağlamda İstanbul’da çeşitli
semtlerdeki gönüllülerimizin yanı
sıra Kartal’da Çınarder, Gönülder,
Ihlamurkuyu Derneği ve Saadet
Partisi Kadın Kolları Teşkilatı’ndaki;
Üsküdar’da Gönüllü Eller Derneği ve
Kurukol-Der’deki; Ümraniye’de Saadet
Partisi İlçe Teşkilatı’ndaki; Pendik’te
Yağmurder’deki; Sultanbeyli’nde Mek-
tepder’deki; Fatih’te Hikmet Vakfı’nın
gençlere yönelik yaz okulu ile Akdav,
Özgürder ve Akoder’deki; Eyüp’te
İnsan ve Medeniyet Hareketi’ndeki;
Beykoz’da Nisan Grubu’ndaki; San-
caktepe’deki ve Gönül Erleri mail gru-
bundaki gönüllülerimize Gazze filosu
hakkında sunumlar yapıldı.
Yine Yozgat’ta, Malatya’da, Erzu-
rum Azamder’de, İnsan ve Mede-
niyet Hareketi’nin İzmit’teki Gençlik
Kampı’nda Mavi Marmara’da yaşa-
nanlarla ilgili sunumlar yapıldı.
“Gönlümüz Filistin’de!”
Gönüllülerimiz Gazzeli kardeşlerimize
destek olmak için özveriyle gerçekleş-
tirdikleri faaliyetlerine devam ediyor.
Bu kapsamda İstanbul Güngören’deki
gönüllülerimiz Gazze filosuyla ilgili
biletli bir konferans düzenleyerek elde
ettikleri geliri Gazze’ye bağışladılar.
Gazi Osman Paşa’daki Kâzım Ka-
rabekir İHL öğrencileri de yaptırdık-
ları anahtarlıkları, gelirini Gazze’ye
göndermek üzere satışa sundular.
Kâğıthane’deki gönüllülerimiz ise kon-
ferans, tiyatro ve ezgilerin yer aldığı
Gönüllü faaliyetleri
Mavi Marmara isimli bir gece ve Gaz-
ze yararına bir gıda kermesi düzen-
lediler. Ümraniye’deki gönüllülerimiz
de Gazze için biletli bir yat gezisi ve
piknik organize ettiler.
İHH’nın Anadolu’daki gönüllüleri de
son üç aylık dönemde Gazze için ça-
lışmalarına hız verdi. Kütahya gönül-
lülerimiz Gazze için fon oluştururken;
Bolu’daki gönüllülerimiz filoya yönelik
saldırının hemen ardından şehrin
meydanında bir çadır kurup kamuoyu
desteği oluşturdular. Aydın’daki gönül-
lülerimiz de Gazze için bir gıda kerme-
si düzenlediler.
Bayram onlara
mutluluk olsun diye…
Yetimler her zaman İHH gönüllüleri-
FAALİYETLER 53
nin birinci önceliği olmakta. Yetimleri
sevindirmek için özellikle bayramları
fırsat bilen gönüllülerimiz, Türkiye’deki
ve dünyanın dört bir yanındaki ye-
timler Ramazan Bayramı’na yepyeni
bayramlıklarla girsin diye özveriyle
çalıştılar. Bunun için Ümraniye’deki
Miraç Grubu ve Beyoğlu’ndaki gö-
nüllülerimiz gıda kermesleri düzen-
lerken; Kâğıthane’deki gönüllülerimiz
bağış topladılar. Gaziantep İnsani
Yardım Derneği’nden gönüllülerimiz
ile Kırklareli’nden, Lüleburgaz’dan,
Kütahya’dan, Malatya’dan, İstanbul’da
Başakşehir, Pendik ve Kâğıthane’den
gönüllülerimiz ile Kartal Anadolu İHL
öğrencilerinden ve Beykoz’daki Nisan
Grubu’ndan gönüllülerimiz gerçekleş-
tirdikleri biletli kahvaltı, yemek ve iftar
organizasyonlarıyla yetim giydirme
projemize destek oldular. Kartal’daki
 54 FAALİYETLER Gönüllü faaliyetleri Gönüllü faaliyetleri FAALİYETLER 55

Türkistanlı küçükler de ziyaretçilerimiz
arasındaydı.
Miniklerin yanı sıra genç gönüllüleri-
miz de çalışmalarımız hakkında bilgi
sahibi olmak üzere vakfımızı ziya-
ret etmeye devam ettiler. Enderun
Vakfı’ndan ve Özgürder’den gelen
liseli öğrenciler bu gençlerimizden
bazıları.
Gönüllülerimiz İHH’yı ve
çalışmalarını anlatıyorlar
gönüllülerimiz, İzmir esnafının çok
değerli katkılarıyla Pakistan için gıda
ve tekstil yardımında bulundu. Yapılan
gıda ve tekstil yardımlarıyla dolu TIR,
Pakistan’daki selzedelere ulaştırılmak
üzere yola çıktı.
Kahramanmaraş’ta
1.500 kişiye iftar
Yaklaşık üç yıldan bu yana 500’e ya-
kın Kahramanmaraşlı yetim çocuğa
sahip çıkan ve onları düzenli olarak
ziyaret eden Kahramanmaraş İnsani
Yardım Derneği gönüllüleri, bu sene
dördüncüsünü düzenledikleri iftar ye-
meğinde yetim ve ihtiyaç sahipleriyle
hayırseverleri bir araya getirdi. İftar
yemeğine yaklaşık 1.500 kişi katıldı.
Davete katılan 230 çocuğun her birine
70 TL tutarında giyim çeki ile kırtasiye
seti ve çanta hediye edildi. Yine Kah-
ramanmaraş’taki gönüllü kadın grubu-
muz da biletli bir yemek organizasyo-
nu düzenleyerek Filistinli 400 yetimin
bayramlıklarını temin etti.

İHH’nın ve yaptığı çalışmaların daha Kayseri’de dayanışma iftarı

iyi bilinmesi adına çalışmalar yürü-
ten gönüllü kardeşlerimiz İstanbul Kayseri İnsani Yardım Derneği’nden
Beşiktaş’ta, Fatih’te, Esenler’de, gönüllü kardeşlerimiz, bu yıl üçüncü
Başakşehir’de ve Sarıyer Anadolu iftar programlarını gerçekleştirdiler.
Gençlik Derneği’nde; Anadolu’da ise Dayanışma ve kardeşlik havası içe-
Konya-Seydişehir’de Mana Denizi risinde ihtiyaç sahiplerini bir araya
Derneği’nde başta Filistin, Ramazan getiren geleneksel iftar yemeğine bu
ve yetim çalışmaları olmak üzere İHH sene 420 yetim ailesi ile 160 mülteci
çalışmaları ve güncel kampanyaları aile konuk oldu.
hakkında, İHH yetkililerini konuşmacı
olarak davet ettikleri seminerler dü- Doktor, öğrenci, esnaf…
aktif gönüllülerimizden İsar Grubu da nizasyonlarla Pakistan için yardım Minik yüreklerden sevgiyle… zenlediler. Hayır için hep birlikte
üç gün boyunca su satışı yaparak ve topladılar. Ayrıca Kartal’daki İsar
tanıtım standı açarak yetim giydirme Yardımlaşma Grubu Pakistan’daki İyilik hiçbir engel tanımadan yoluna Anadolu’da kardeşlik yarışı Farklı meslek gruplarındaki gönüllüle-
projesine fon sağladı. Ayrıca Adıya- sel mağdurları için nakdi yardımın devam ederken minikler de bu yol- rimiz hayır yarışındaki yerlerini alarak
man İnsani Yardım Derneği gönüllü- yanı sıra bir kamyon kumaş, hav- culukta yer almak için âdeta tatlı bir Türkiye’nin çeşitli illerinde kardeşlik İHH çalışmalarına destek oluyor. Çok
lerimiz ile Kütahya-Emet’teki gönüllü- lu ve kıyafet yardımında bulundu. yarış hâlindeler. İHH’nın küçük gönül- ve dayanışma bilinciyle birbirlerine sayıda doktor, hemşire ve sağlık sek-
lerimiz de birer kermes düzenleyerek Ümraniye’deki gönüllülerimiz nakdi lüleri geçtiğimiz üç ay içerisinde yine ve gençlere örnek olan yardımsever töründe hizmet veren diğer çalışanlar-
projemize destek oldular. yardım ile ilaç, gıda, kıyafet ve ku- vakfımıza ziyaretlerde bulundular ve gönüllülerimiz, yetimlerin elinden dan oluşan gönüllülerimiz bir yandan
maştan oluşan 20 kolilik yardım top- dünyanın dört bir yanındaki yetim ya tutuyor ve gerek yurt içinde gerekse Afrika Katarakt Kampanyası’nda görev
Pakistan için birleşen eller ladılar. Pendik gönüllülerimiz ise da ihtiyaç sahibi kardeşleri için minicik yurt dışında yardıma ihtiyacı olan almaya devam ederken bir yandan da
gıda, battaniye ve temizlik avuçlarında biriktirdiklerini uzattılar. herkese destek olmaya devam ediyor. ağustos ayında Pakistan’da yaşanan
İHH gönüllüleri Pakis- malzemeleri içeren bir İHH’nın çalışmalarını anlattığımız Geçtiğimiz üç ay boyunca Anadolu’da sel felaketi nedeniyle bölgeye giderek
tan’daki büyük sel fela- Özverili çalışmalar kamyonluk ayni yardım çocuklar, doldurdukları kumbaraları bilhassa insani yardım derneklerinden acil yardım çalışmalarına katılıyor.
ketinin mağdurları için yaklaşık 7.000 malzemesi ile nakdi sevinçle vakfımıza emanet ettiler. gönüllülerimizin ön ayak olduğu ça-
el ele vererek kar- yetime bayramlık yardımları vakfımıza Son üç ayda ağırladığımız minikle- lışmalarla ihtiyaç sahiplerine yönelik Yine Türkiye’nin farklı illerinden gö-
deşlerimize destek giysi oldu. ilettiler. Bahçelievler rimiz Elma Şekeri Anaokulu, Balözü Ramazan kumanyası yardımları, ye- nüllülerimiz, Ramazan ayı boyunca
olmaya çalışıyor. Bu İHH gönüllülerine Cimcime Anaokulu Çocuk Yuvası, Elif Yuva ve Özlem timler için çeşitli programlar, Pakistan aşevi iftar organizasyonumuzda görev
amaçla Bingöl, Erzu- teşekkür ediyoruz. öğrencisi 15 çocuğu- Çocuk Yuvası öğrencileriydi. Ayrıca için yardım kampanyaları gibi bir dizi aldı. Genç arkadaşlarımız ve öğrenci
rum, Kırşehir, Balıke- muz ise öğretmenleriy- Fatih Gençlik ve Kültür Merkezi’nden faaliyet gerçekleştirildi. kardeşlerimiz vakfımızın çalışmalarına
sir-Gönen, Van, Kocaeli le birlikte Pakistan’daki gelen öğrenciler, Anadolu Gençlik tercüme ve internet hizmetleri ile des-
ve Isparta’daki gönüllüle- kardeşleri için topladıkları Derneği’nin Bayrampaşa, Esenler, İzmir esnafından Pakistan’a tek olurken, psikolog gönüllülerimiz
rimiz ile İstanbul’da Sultanbeyli, ilaç, çocuk bezi, gıda gibi ayni Sarıyer ve Arnavutköy’deki yaz okulla- selam ve dualar de yetim rehabilitasyon programı çer-
Pendik, Beyoğlu ve Bahçelievler’deki yardım malzemelerini vakfımıza ba- rından gelen çocuklar ve Doğu Türkis- çevesinde yetim ailelerine ziyaretler
gönüllülerimiz düzenledikleri orga- ğışladılar. tan Maarif Derneği’nden gelen Doğu İzmir İnsani Yardım Derneği’nden düzenliyor.
56 AKTÜEL
BM hazırladığı raporun
gereğini yapmalıdır
Av. Cihat Gökdemir
MAZLUMDER İstanbul Şube Başkanı
BM hazırladığı raporun gereğini yapmalıdır BM hazırladığı raporun gereğini yapmalıdır
31
Mayıs 2010 tarihin-
de Gazze’ye Özgürlük
Filosu’na yönelik İsrail
askerleri tarafından Akdeniz’in orta
yerinde gerçekleştirilen saldırı ile ilgili
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları
Konseyi’nin 2 Haziran 2010 tarihli ve A/
HRC/RES/14/1 sayılı kararı ile oluştu-
rulan BM İnsan Hakları Konseyi Tespit
Komisyonu (United Nations Fact Fin-
ding Mission) tarafından hazırlanan A/
HRC/15/21 sayılı rapor, 22 Eylül 2010
tarihi itibarıyla Cenevre’deki BM İnsan
Hakları Konseyi’ne sunulmak üzere
tamamlanmıştır.
Söz konusu A/HRC/15/21 sayılı rapor,
İnsani Yardım Filosu’na yönelik İsrail
tarafından gerçekleştirilen saldırıda 9
kişinin yaşamını yitirmesi ve pek çok
kişinin yaralanması sırasında ve sonra-
sında yaşanan insan hakları ihlallerini,
AKTÜEL 57
uluslararası insancıl hukuk ve insan
hakları hukukunu da kapsayacak şekil-
de incelemektedir.
Komisyon, İsrail saldırısı ile ilgili soruş-
turmalarda bulunmak için Cenevre’de,
Londra’da, İstanbul’da ve Amman’da
mağdurlar ile görüşerek deliller top-
landı. Ayrıca Komisyon, Türkiye’de-
ki temasları sırasında İskenderun
Limanı’nda bulunan Mavi Marmara,
Gazze I ve Defne/Y gemilerinde de
incelemelerde bulundu.
Komisyon’un hazırladığı rapor ve
bizatihi Komisyon’un kendisi tarafsız
ve bağımsız bir uluslararası niteliğe
sahiptir. BM İnsan Hakları Konseyi
dünyanın farklı ülkelerinden gelen
temsilcilerin oluşturduğu uluslararası
bir organdır ve BM’nin insan hakları
konusundaki en yetkili kurumudur.
58 AKTÜEL BM hazırladığı raporun gereğini yapmalıdır BM hazırladığı raporun gereğini yapmalıdır AKTÜEL 59

Konsey, farklı ülkelerdeki insan hak- yönelik saldırısının “İnsan haklarının desteklemek mümkün değildir. Bundan

Gazze’ye Özgürlük Filosu ile ilgili ları konularıyla ilgili araştırma yapma,
gözlemde bulunma ve bu konularda
çok ağır bir ihlali” olduğu sonucuna
ulaşmış ve bu sonuca da yaptığı ba-
çıkan sonuçlardan birisi de, tek başına
bu sebeple ablukanın yasa dışı ve

komisyonlar hakkında özet bilgi raporlar hazırlama yetkisine sahiptir.

BM İnsan Hakları Konseyi
Tespit Komisyonu
(Fact Finding Mission of
United Nations Human
Rights Council)
BM İnsan Hakları Konseyi A/HRC/
RES/14/1 no.lu kararla 2 Haziran
2010’da, İsrail güçlerinin Gazze’ye
giden İnsani Yardım Filosu’nu 31
Mayıs 2010 tarihinde gerçekleştir-
diği saldırıdan doğan uluslararası
insancıl hukuk ve insan hakları
hukuku dâhil uluslararası hukukun
ihlalini araştırmak üzere bağımsız
bir uluslararası keşif komisyo-
nunun görevlendirilmesine 14/1
sayılı karar ile karar vermiştir. Aynı
karar, Konsey Başkanı’na komis-
yon üyelerini ataması konusunda
yetki vermiştir.
Yedi hafta sonra, 23 Temmuz
2010 tarihinde, İnsan Hakları Kon-
seyi tarafından Uluslararası Ceza
Mahkemeleri emekli yargıçlarından
ve Trinidad Tobago’nun eski baş-
savcısı Yargıç Karl T. Hudson-Phil-
lips, başkan olarak ve komisyonu
yönetmek için görevlendirilmiştir.
Genel uygulama uyarınca, BM
İnsan Haklarından Sorumlu Yük-
sek Komiserlik Makamı (OHCHR)
komisyonu desteklemek için bir
sekretarya oluşturmuştur. Adli tıp
patolojisi, askerî konular, ateşli
silahlar, deniz hukuku ve ulusla-
rarası insani hukuk konusunda
çalışan dışarıdan uzmanlar da
komisyondaki uzmanlara yardımcı
olmuştur.
Görgü şahitlerinin tanıklıkları, adli
tıp raporları, Türkiye’deki tıp ve adli
tıp personeli ile yapılan görüşmeler
ile yazılı beyanlar, video kayıtları
ve diğer olaya ilişkin fotografik ma-
teryaller dâhil komisyona farklı bilgi
kaynakları sunulmuştur. Komisyon
şahitlerle görüşmek, hükümet yet-
kilileri ile toplantılar gerçekleştirmek
ve 31 Mayıs 2010 tarihinde 9 yolcu-
nun öldüğü Mavi Marmara gemisini
araştırmak için Türkiye’de İstanbul,
Ankara ve İskenderun (Mavi Mar-
mara, Defne/Y, Gazze I gemilerinde
inceleme yapmak üzere); Ürdün’de
Amman ve İngiltere’de Londra’ya se-
yahat etmiştir. Komisyon soruşturma
kapsamında konuya ilişkin bilgi sahibi
çeşitli kişilerle temasa geçmiştir.
BM 31 Mayıs 2010 Vakası So-
ruşturma Paneli
(UN Panel of Inquiry on the
Flotilla Incident of 31 May)
2 Ağustos 2010 tarihinde, BM Ge-
nel Sekreteri “31 Mayıs tarihli filo
vakasını Soruşturma Paneli’nin
kuruluşunu” duyurmuştur. Genel
Sekreter, Panel’in hangi belirli alanda
soruşturma yapacağını belirtmeksi-
zin, Panel’in “Güvenlik Konseyi’nin
Başkanlık Beyanına dayanarak
yetkisini kullanacağını” umut ettiğini
ifade etmiştir. Soruşturma Paneli’ne
gelecekte benzer olaylar olmasını
önlemek için çözümler tavsiye etme-
si düşüncesi ile ulusal soruşturma
raporlarını alma ve inceleme yetkisi
verilmiştir.
Herkesin bildiği gibi Genel Sekreter
tarafından atanan Panel’in görevi ve
nihai amacı “Türkiye ve İsrail ara-
sındaki ilişkileri ve bunun yanı sıra
Ortadoğu’daki genel durumu olumlu
anlamda etkilemek” olup BM İnsan
Hakları Konseyi raporundan çok
farklı ve tamamıyla siyasidir.
Bu Panel, Yeni Zelanda’nın eski
Başbakanı Geoffrey Palmer’ın baş-
kanlığında, başkan yardımcılığını
Kolombiya’nın eski Devlet Başkanı
Alvaro Uribe’nin yaptığı, İsrail’den
Joseph Ciechanove ve Türkiye’den
emekli büyükelçi Özdem Sanberk’in
yer aldığı üyelerden oluşturulmuştur.
Panel 10 Ağustos’ta çalışmalarına
başlamış, panel üyeleri 2-3 Eylül’de
New York’ta ikinci kez toplanmış ve
15 Eylül’de ilk ilerleme raporunu Ge-
nel Sekreter’e sunmuştur. Türkiye,
soruşturma komisyonuna kendi ra-
porunu 1 Eylül tarihinde sunmuştur.
Soruşturma Komisyonu’nun “nihai
raporunu” Genel Sekreter’e gelecek
yılın şubat ayında sunması ancak
gerektiği takdirde komisyonun yeni
bir ara rapor hazırlaması ihtimali
bulunduğu belirtiliyor.
Konsey, incelenmesi gereken mesele-
lerle ilgili araştırmalarda bulunmak üze-
re tarafsız, bağımsız ve uluslararası
alanda tanınmış hukukçulardan oluşan
bir inceleme komisyonu görevlendirir
ve bu komisyon raporunu hazırlayıp
Konsey’e sunar.
Gazze’ye Özgürlük Filosu’ndaki ge-
milere yönelik İsrail saldırısıyla ilgili
olarak da benzer bir süreç işlemiş ve
BM İnsan Hakları Konseyi, saldırıyı
soruşturmak üzere üç kişilik bağım-
sız uzmandan oluşan Olay İnceleme
Komisyonu’nu kurmuştur. Başkanlığını
emekli Uluslararası Ceza Mahke-
mesi yargıçlarından Karl T. Hudson-
Phillips’in yaptığı Komisyon’da eski
Sierra Leone için Uluslararası Mah-
keme Başsavcısı Sir Desmond Da
Silva ve Kadınlara Karşı Her Türlü
Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi
eski üyelerinden Mary Shanthi
Dairiam yer almıştır.
Komisyon, İsrail devletinin
ve yetkililerinin uluslara-
rası sularda seyreden
ve Gazze’ye insani
yardım malzemesi
ulaştırma amacında
olan Gazze Öz-
gürlük Filosu’na
ğımsız ve tarafsız araştırmalar netice-
sinde varmıştır.
Komisyon, raporunda İsrail’in saldırısı-
nı “orantısız ve kabul edilemez derece-
de gaddar” olarak tanımlamaktadır.
Raporda, “filoya yapılan saldırının, İs-
rail ile Filistin Otoritesi ve halkı arasın-
da devam eden sorunlar bağlamında
görülmesi” gerektiğine vurgu yapılarak
“İsrail’in mevcut paradigmalarında
değişikliğe gitmemesi hâlinde benzer
olayların meydana gelmesi muhtemel-
dir” denilerek “adil olmayan bir zaferin
kalıcı barış getirdiği hiç görülmemiştir”
tespiti yapılmıştır.
Ayrıca raporda Komis-
yon üyeleri “Komisyonu-
muz, Gazze’de bir in-
sani krizin mevcut
olduğu yönünde
kesin bir sonuca
varmıştır. Tarafsız
kaynaklardan elde
edilen kanıtların
üstünlüğü, aksi bir
görüşe varmayı
engelleyecek dere-
cede güçlüdür. Bu
gerçeğin inkârını,
herhangi bir ras-
yonel temelde
hukuken kabul edilemez olduğudur.
Bu, ablukanın yasallığını doğrulamak
için aranan gerekçeler ne olursa olsun
böyledir.” diyerek, ablukayı delmek
için yola çıkan filonun haklılığına ve
İsrail’in Gazze’yi abluka altında tutma-
sının haksızlığına vurgu yapmaktadır.
Raporun sonuç bölümünde yer
verilen görüşlerden bazıları şu
şekildedir;
“İsrail’in açık denizde Mavi Marmara’ya
ilgili şartlar ve sebeplerle müdahale
eylemi açıkça kanunsuzdur. Özellikle
de bu eylem BM Sözleşmesi Madde
51’deki şartlar çerçevesinde savunula-
maz.”
“Gazze’deki sivil nüfusun toplu ceza-
landırılması olan ambargo, mevcut
şartlarda veya herhangi şart altında
meşru değildir.”
“İsrail’in askerî ve diğer
personelinin filo yolcuları-
na karşı davranışı sadece
orantısız olmakla kalma-
yıp tamamen gereksiz ve
olağanüstü şiddet boyut-
larındadır. Kabul edilemez
bir vahşet düzeyindedir.
 60 AKTÜEL BM hazırladığı raporun gereğini yapmalıdır Çatışmaların gölgesinde Kırgızistan GÖZLEM 61

Bu davranış güvenlik gerekçesiyle

veya herhangi başka bir gerekçeyle
meşru görülemez veya görmezden
gelinemez. Bu, insan hakları hukuku
ile uluslararası savaş hukukunun ağır
ihlallerini teşkil etmiştir.”
“Komisyonumuz, pek çok ihlal ve
• İşkence ve diğer kötü, insanlık dışı
veya aşağılayıcı muamele veya ceza
(madde 7, ICCPR; CAT)
• Kişinin özgürlük ve güvenlik hakkı
ile keyfî tutuklama veya gözaltı do-
kunulmazlığı hakkı ihlali (madde 9,
ICCPR)
“Komisyonumuz bu olayın, İsrail hükü-
metinin, askerî personelinin müdahil
olduğu olayların soruşturulmasında
Çatışmaların
iş birliği yapmayı reddettiği ilk sefer
olmadığının farkındadır.” gölgesinde Kırgızistan
“Komisyonumuzun görüştüğü tüm Orhan Şefik
yolcular, Komisyon üyelerinde samimi
olarak insaniyetperverlik ruhuna adan-

saldırının işlendiğini tespit etmiştir.
Dördüncü Cenevre Konvansiyonu’nun
147. maddesinin şartlarına göre,
aşağıdaki suçların kovuşturulmasını
destekleyecek açık kanıtlar bulun-
maktadır:
• Kasıtlı (taammüden) adam öldürme
• İşkence veya insanlık dışı davranış
• Kasıtlı (taammüden) olarak eziyet
etme veya beden veya sağlıkta ciddi
yaralanmaya yol açma.
Komisyon, uluslararası insan hakları
hukuku uyarınca, aşağıdakiler de
dâhil olmak üzere, İsrail’in görevleri-
nin bir dizi ihlalinin de meydana gel-
diği kanaatindedir:
• Yaşam hakkı ihlalleri (madde 6,
ICCPR)
1
mış ve Gazze sakinlerinin refahı için 0 Haziran’da Kırgızistan’ın yıda can kaybı ve maddi hasar mey- Çatışmanın arka planı
derin ve samimi bir ilgiyle dolu kimse- güneyindeki Oş ve Celalabad dana gelmişti. Ülkede son yaşananlar,
ler oldukları izlenimini bırakmışlardır. şehirlerinde Kırgızlar ve Özbek- insanları bir kez daha etnik şiddet Coğrafi olarak çok önemli bir konuma
Komisyon, bölgede barış ve uyumun ler arasında şiddetli etnik çatışmalar kâbusuyla karşı karşıya bıraktı. sahip olan Kırgızistan, büyük güçlerin
olabilmesi için farklılıkların uzun değil yaşandı. Çatışmalar sonrasında pek satranç tahtası durumunda. Sovyetler
kısa vadede çözümlenmesi umudunu çok insan yaşadığı yeri terk ederek Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını
ifade etmektedir.” başka bölgelere göç etti. ilan eden ülke, Rusya ve Çin ile kom-
1990 yılında bölgede şu. Sınırları içerisinde bir ABD askerî
Son olarak da raporda “Komisyo- yine benzer olaylar üssünü de barındıran Kırgızistan,
numuz, İsrail ordusunun hukuksuz yaşanmış, olay- ABD’nin bölgedeki faaliyetleri
eylemlerinin sonucu olarak zarara larda çok sa- açısından büyük önem taşıyor.
uğrayanların zararının yeterince ve
derhâl tazmin edilmesinin önüne hiç-
bir engel konulmamasını samimiyetle
ümit etmektedir. İsrail hükümetinin
derhâl adım atması umulmaktadır.
Bu, İsrail’in uluslararası ilişkilerde do-
kunulmazlık ve inatlı ihtilaf yönündeki
• Gözaltına alınanların insanlığa uy- elim şöhretini tersine çevirmede uzun
gun ve doğal insan haysiyetine saygılı bir yolun başlangıcı olacaktır.” denile-
muamele görme hakkının ihlali (madde rek İsrail’in tazminat ödemesi yönünde
10, ICCPR) çağrı yapılmaktadır.
• İfade özgürlüğü ihlali Rapor, İsrail’in
(madde 19, ICCPR) filoya saldırısı
Öte yandan hem özelinde ve Gazze
“İsrail’in kanunsuz olarak el İsrail hem Türkiye ambargosu gene-
konulan malları alıkoyması sırasıyla 15 Temmuz linde insanlık dışı
devam eden bir suçtur ve 2010 ve 10 Ağustos tutumunu gözler
İsrail söz konusu malları 2010 tarihlerinde önüne sermekte-
derhâl iade etmelidir.” ulusal soruşturma dir. Bu bağlamda,
başlattıklarını dünya devletleri
“Maskeli olarak daha ciddi duyurmuştur. yanında bölge
suçları işleyenler, İsrail ülkeleri ve özellik-
otoritelerinin yardımı olmak- le Türkiye, birlikte
sızın teşhis edilememektedir. Komisyon, veya tek başına, raporda bahsedilen
suçluları kovuşturmaya ve duruma açık- insanlık dışı ambargonun kaldırılması
lık getirmeye yönelik teşhislerinde İsrail ve filoda mağdur edilen insanların
hükümetinin iş birliği içerisinde olmasını haklarının iadesi için gerekli adımları
beklemektedir.” acilen atmalıdırlar.
 62 GÖZLEM Çatışmaların gölgesinde Kırgızistan Çatışmaların gölgesinde Kırgızistan GÖZLEM 63

Afganistan’a asker sevkiyatı ve lojisti-
ğin tamamı buradaki üsten gerçekleş-
tiriliyor. Tüm bunların yanı sıra ülke,
Afganistan üzerinden yapılan afyon
ticaretinde de önemli bir geçiş noktası.
Bölgede yıllık 70 milyar dolarlık afyon
sevkiyatı yapıldığı ifade ediliyor.
7 Nisan 2010’da yaşanan devrim ve
kanlı olayların ardından Kırgızistan
Devlet Başkanı Bakiyev önce kendi
bölgesi olan güneye, ardından Kaza-
kistan üzerinden Belarus’a sığındı.
Yerine gelen Roza Otambayeva hü-
kümeti güvenliği sağlamada başarısız
olduğundan ülkede otorite boşluğu
oluştu. Bölgede bulunan Özbek siyasi-
ler de yanlış tutum ve propagandalarla
halkı kışkırtılar; hatta bölgenin özerk
Özbek bölgesi olduğuna dair beya-
natlarda bulunarak güvenlik güçlerine
yönelik tehditkâr konuşmalar yaptılar.
Bazı gruplara silah dağıtıldığına dair
deliller ortaya çıkartıldı. Örneğin olay-
lardan iki ay önce başkentte kaybolan
bazı araçların Özbek mahallesinde
basit zırhlı araçlara dönüştürüldüğü
tespit edildi.
Kırgızistan’daki etnik şiddeti körükle-
yen sebeplerden bir diğeri de Kırgızis-
tan genelinde Özbeklerin hem ticari
alanda oldukça etkin olmaları hem de
ülkenin güneyindeki tarıma elverişli
topraklara sahip olmalarıdır.
Ülkedeki otorite boşluğu nedeniyle
olayları tetikleyen maskeli ve silahlı
kışkırtıcıların yakalanamaması ve
çaresiz kalan halkın kendi kendine
çözüm arayışına girmesi, iki etnik grup
arasında kin ve düşmanlığın artma-
sına sebep olmuş durumda. Hâlen
başta Oş şehri olmak üzere bölgede
tansiyonun tam manasıyla düştüğü
söylenemez.
İHH olarak olayların başladığı andan
itibaren Kırgızistan’da yaşananları
yakından takip etmeye ve bölgedeki
partnerlerimizle sürekli irtibat hâlinde
olmaya çalıştık. Kriz merkezimizde
aldığımız, bölgeye acil yardım ekibi
gönderilmesine yönelik kararın ardın-
dan 16 Haziran 2010 günü iki doktor
ve iki İHH görevlisi olarak bölgeye
gittik. Bişkek’te yaptığımız temasların
ardından bölgede olaylar durulduktan
sonra çalışmalarımıza başlama kararı
aldık.
Celalabad
Kırgızistan’daki acil yardım çalışma-
larımızın ilk durağı Celalabad. Şehre
giderken sınır bölgesindeki köylere de
uğradık. Köylerde birbirlerinin evine
sığınmış Özbek aileler gördük, 10 ila
15 aile bir evde barınıyordu.
Sınıra geldiğimizde basit bir tel örgüy-
le belirlenmiş bir geçiş noktasıyla kar-
şılaştık. Geçişler 1 metre genişliğinde
ve 1,5 metre derinliğinde bir hendek
üzerine kurulmuş tahta köprü üzerin-
den yapılıyordu.
Celalabad şehrinde de yol boyunca
gördüklerimize benzer manzaralarla
karşılaştık. Evler ve büyük küçük bü-
tün alışveriş merkezleri yakılmıştı. Ay-
rıca üniversite ve televizyon binası da
olayları kışkırttığı belirtilen ve bölgede
etkin olan Kadircan Batırov’a ait ol-
duğu için özellikle yakılmıştı. Olayları
körükleyen Özbeklerden birisi olduğu
söylenen bu şahsın yakalanması için
aramalar sürüyordu.
Yardım çalışmalarımıza
başlıyoruz
İHH’nın destek verdiği imam eğitim
kursundan yetişen ve bölgede görev dık. Sıkıntı oluşturmaması için Özbek yorlardı. “Özbekler köyümüze geldiler.
yapan imamlar ile Bişkek’ten gelen mahallesinde bize Özbekler refakat Buradan çıkın gidin, size bir şey olma-
imamlar ve STK temsilcilerinin katkı- ettiler; Kırgız mahallesinde de Kırgız- sını istemiyoruz, dediler ve biz de kö-
larıyla bir uzlaşma heyeti oluşturul- lar. Mahallelerde insanları evlerinin yümüzden çıkıp buraya geldik. Bizim
muştu. Heyette bulunanlar, Celalabad önlerinde toplanmış, gözleri yaşlı bir bir şeyimiz yok ama evimizi bıraktık
bölgesinde olayların daha fazla yayıl- şekilde bekleşirken bulduk.
maması için önemli çalışmalar yap-
mıştı. Bölgedeki şuurlu Müslümanlar Oş şehrindeki dağıtımlarımız
her iki halk arasında daha fazla kan
dökülmesini önlemek için girişimlerde Âdeta bir hayalet şehre dönüşen Oş
bulunmuş; hatta birçoğu, olayların çok şehrinin %80’i boşalmıştı. Merkezdeki
şiddetli şekilde yaşandığı üç gün bo- büyük pazar ve Özbeklerin evleri ya-
yunca Özbek aileleri evlerinde misafir kılmıştı. Evlerin kapılarına sprey boya
ederek bölgede sükûnetin sağlanma- ile “Özbeklere ölüm!” yazılmıştı. Bazı
sına yardımcı olmuş. evlerin kapılarında ise “Kırgız” ibaresi
vardı. Bu ibare saldırganların bu ev-
Bölgeye götürdüğümüz yardım mal- leri yakmamaları için yazılmıştı ama
zemelerinin paketlenmesi işlemleri bazı yerlerde bu yazı da saldırganlara
sırasında bize orada bulunan Türk engel olamamıştı.
ve Kırgız kardeşlerimiz yardım etti.
Kırgızistan’da 350 koli Özbeklere, 150 İlk dağıtımlarımızı 72 ailenin yaşadığı
koli de Kırgızlara olmak üzere toplam bir çadır kentte gerçekleştirdik. Ta-
500 koli gıda dağıtımı gerçekleştirdik. mamı Kırgızlardan oluşan bu aileler, geldik. Ne olacak, bilemiyoruz.” diyor-
Dağıtımlarımıza Özbeklerin yoğun bölgeye ulaştığımızda şehrin dışına lardı.
olarak yaşadığı mahallelerde başla- doğru olan bu alanda çadırlarını kuru-
Oş’taki dağıtımlarımız sırasında ma-
hallelerin girişlerine kurulan barikatlar
“Evimizi yaktılar!” nedeniyle Özbek mahallerine giremedik.
Evlere yerleştirilen keskin nişancılar
45 yaşlarında bir kadın. Güzel bir Türkçeyle “Hoş geldiniz!” diyerek bizi
nedeniyle devlet yetkilileri dahi buralara
karşılıyor. Bize, “Olaylardan sonra buraya kimse gelmedi. Siz Türk kar-
giremiyordu. Şehir merkezinde yaptı-
deşlerimizden Allah razı olsun.” diyor. Bu kadın Türkiye’ye pek çok kez
ğımız dağıtımlar sırasında yanımıza
gelip gitmiş. Tekstil ürünleri ticareti ile uğraşıyormuş. Türkçeyi de bu şe-
birisi silahlı üç görevli verdiler. Yardım
kilde öğrenmiş.
paketlerimizi şehir merkezinde düğün
“Olaylar başladığında ışıkları söndürüp evimizde beklemeye başladık.” salonuna yerleştirilen ailelere, engelliler
diyerek yaşadıklarını gözyaşları içinde anlatmaya başlıyor: “Bizim sokağı- evine yerleştirilen ailelere, yetimhanele-
mıza geldiler. 15-20 kişi kadardılar. Evimize girdiler. Arabamın anahtarını re ve mahallelerde akrabalarının yanı-
aldılar, paralarımı istediler ve bana kızım olup olmadığını sordular. 15, 9 na sığınmış olan ailelere teslim ettik.
ve 2 yaşlarında üç çocuğum var. Kızımı yatağın altına saklamıştım. Diğer
iki çocuğumu almaya çalıştılar. Ben bu arada bağırıp çağırdım. Arabamın Yetimleri unutmuyoruz
anahtarını aldınız, daha ne istiyorsunuz, dedim. İçlerinden birisi evimi
yakmak için bir benzin şişesi çıkarmış ve elindeki çakmağı ateşlemeye Kırgızistan’dan ayrılmadan önce, Genç-
çalışıyordu. Çakmak yanmadı. Evimden çıktılar. Polis merkezinden gasp lik Bakanlığı bünyesinde Bişkek’teki
ettikleri bir zırhlı araçla evime ateş etmek için nişan almışlardı. Ben de işitme engelliler okuluna yerleştirilen 67
hızlıca ikinci kattaki evimizden çocuklarımı komşumuzun bahçesine attım. yetim ile Issık Göl bölgesine yerleştirilen
Canımızı zor kurtardık. İki yaşındaki çocuğum bakın hâlâ korkuyor. Ve bu 62 yetim için gıda, giysi, battaniye ve
çocuk iki günden beri bir şey yemedi, süt emmiyor. Geceleyin ağlayarak oyuncak satın alarak yetimlere dağıt-
uyanıyor. Sürekli kusuyor. Ben ne yapacağım!” diyerek evini gösteriyor ve maları için buralardaki yetkililere teslim
“Evimi benzinle yakamadılar ama ateş ederek yaktılar.” diyor. ettik.
 64 GÖZLEM Arnavutluk’ta acılar da umutlar da ortak Arnavutluk’ta acılar da umutlar da ortak GÖZLEM 65

Arnavutluk’ta dönemin sona ermesinden bahsediyo-

ruz. Düşünmenin dahi yasak olduğu
kezi gibi yapılar yükselmeye başladı.
1994 senesinde Arnavutluk devleti,
Yemekler yeniyor, dualar ediliyor. Bir
dahaki buluşma için temenniler dile

acılar da
böylesi bir ülkede felsefe fakültesi
henüz 1996 yılında açılmış. Peki ya
soğuktan sıcağa keskin geçişlerin
yaşandığı Tiran’da şu anda neler olu-
ülkedeki dinî kurumlara; Müslüman, getiriliyor.
Ortodoks, Katolik ve Bektaşi topluluk-
lara vakıf mülklerini iade etmeye baş- Tek bir Hristiyan’ın
ladı. Fakat Arnavutluk Diyanet İşleri bulunmadığı köye kilise

umutlar da ortak
yor? Sancılı yılların ardından halkın
yaşantısı, yaşam standartları, yetim
çocuklar ve hüzünlü kadınlar ne du-
Elvide Demirkol rumda? Arnavutluk’a gerek Ramazan
ve eğitim yardımları gerekse kültürel
yardımları ulaştırarak Arnavut çocuk-
ların yüzünü güldürmeye çalışan İHH
adına bu sorulara cevap bulmaya
çalışacağız.
Halkın %75’i Müslüman
Arnavutluk’un %75’i Müslüman. Ancak
faşizm ve özellikle de 1940’lardan
1990’lara kadar uzanan komünizm
döneminde dinî özgürlüklerin halkın
elinden acımasızca alındığı gerçeği,
odak noktamızı oluşturuyor. Arnavut-
luk anayasasının birinci maddesine
göre devletin resmî bir dini yok. Bu-
gün camiye gidenlerin çoğunluğunu
yaşlılar ve yeni nesil oluşturuyor. Orta
yaş grubu ise namaza ve oruca sıcak
bakmıyor. Hatta din dışı gelenekleri
içselleştiren, Müslüman mezarlarında
mum yakanlar bile var.
Osmanlı mirasının
içler acısı durumu
Komünist rejimin ülkede yaptığı ilk ic-
Başkanlığı’na iade edilen bu vakıf
eserleri yavaş yavaş satılıyor. Mesela
1614 senesinde Tiran kentini kuran
Süleyman Paşa’nın külliyesinin yeri de
Diyanet’e iade edilmişti. Diyanet, üç
dönümden fazla olan bu araziyi sattı.
Birçok Diyanet arazisi de aynı kaderi
bekliyor.” Gurra ayrıca, okullardaki
ders kitaplarında Osmanlı’dan “işgalci”
olarak bahsedildiğini belirterek “Baş-
bakan Erdoğan’ın Arnavutluk hüküme-
tine yaptığı çağrıya rağmen bu konuda
hâlâ bir değişiklik yapılmadı.” diyor.
Muşketa’da iftar
Daha birkaç hafta öncesine kadar sel
felaketi nedeniyle yardımların ulaştırıl-
dığı Arnavutluk’a bu kez Ramazan’ın
manevi atmosferinde konuk olmak
üzere İstanbul ve Anadolu’dan yardım
gönüllülerinin de katıldığı bir ekiple
geliyoruz. İlk durağımız İHH’nın Ar-
navutluk’taki partner kuruluşu ALSAR
Vakfı oluyor. Türkiye’de ilahiyat eği-
timi almış olan Vakıf Başkanı Mehdi
Gurra, akıcı bir Türkçe ile bize vakfın
faaliyetlerini anlatıyor. ALSAR’ın eği-
tim, kültür, yetim yardımı, yaz Kur’an
kursları, imam yetiştirilmesi, öğren-
cilere burs verilmesi, cami yapımı
Başkent Tiran’a 22 kilometre uzaklıkta
yer alan Muşketa köyü, 163 hanesi-
nin tamamı Müslüman olan bir köy.
Ancak köyde tek bir Hristiyan yaşa-
madığı hâlde Hollandalı bir girişimci
tarafından “Buraya kültür merkezi
yaptıracağım.” diye inşa edilen kilise,
komünizm sonrası artan misyonerlik
faaliyetlerinin bir yansıması olarak
görülüyor. Birçok Müslüman köyünün
de aynı sorunla karşı karşıya olduğu-
nu öğreniyoruz.
Umut için gurbete yolculuk
Komünist sistemin çökmesinin ar-
dından 1 Temmuz 1990’da Arna-
vutluk’taki büyükelçiliklerin yeniden
açılması, ülkeden kaçmak isteyenler
için çıkış kapısı olmuş. Halk şu anda
maddi yoksunluk nedeniyle tarlalarını
işleyecek makineleri bile satın alacak
durumda değil. İşsizlik oranı görünür-
de düşük; çünkü komünist sistemin
çökmesiyle birlikte yurt dışına umuda
yolculuklar başlamış. Nereye mi?
Yunanistan’a, İtalya’ya, Almanya’ya...
Yunanistan demişken bir noktaya
daha değinmekte fayda var. Yuna-
nistan, işsizlik nedeniyle Arnavutluk’u

İ
HH’nın Ramazan yardımlarını
dağıtmak ve yetim aileleriyle bir
araya gelmek için, Osmanlı’dan
ayrıldıktan sonra 1990’lara kadar
yaşadığı rejim değişiklikleriyle derin
yaralar alan Arnavutluk’tayız. Gerek
eğitimin gerekse dinî duyarlılığın tek-
rar inşası konusunda atılan adımların
daha bir anlam kazandığı Ramazan
ayında, Türkiye’den uzanan yardım
eli, Arnavutluk’ta da yaralı ailelere
umut oluyor.
Uyanış dönemi
Faşist ve komünist yönetimler za-
manında büyük bir yıkıma uğrayan
“çift başlı kartalların ülkesi” yeniden
ayağa kalkmaya çalışıyor. Mussolini
döneminde faşizmle, II. Dünya Savaşı
sonrası ise komünist yönetimle halkın
kültürü ve dini üzerinde ciddi baskılar
yaşanmış. 1990’larda Sovyetler’in
dağılmasıyla birlikte Arnavutluk da
komünizmden sıyrılmaya başlamış.
Ancak asıl sancılı süreç bundan sonra
yaşanmış. Bir yanda “Dikta devletinin
yerini ne alacak?” sorusu cevap bek-
lerken; diğer yanda millî hafızası ve
ateist sistem nedeniyle dinî duyarlılığı
silinmeye çalışılan Arnavutlar, millî ve
dinî şuurlarını yeniden kazanmak için
bir çıkış arayışına girmişler. Camilerin
yıkıldığı, eğitimin büyük darbe aldığı;
besmele çekmenin, namaz kılmanın,
hatta ölüleri Müslüman mezarlığına
defnetmenin bile yasaklandığı bir
raatlardan biri, vakıf arazilerine el koy-
mak olmuş. Hem fikrî hayatı hem de
ulusal gelişimi felce uğratan komünist
sistemin çökmesiyle birlikte 1991’de
Arnavutluk Diyanet İşleri Başkanlığı
kurulmuş ve vakıf arazileri buraya iade
edilmiş.
ALSAR Vakfı Başkanı Mehdi Gurra,
bundan sonraki süreçle ilgili olarak
şunları söylüyor: “Bu araziler satılma-
ya ve üzerlerinde otel, alışveriş mer-
ve onarımı kapsamında hizmetler
verdiğini söylüyor. Vakıf bu faaliyetleri
için en büyük desteği İHH’dan alıyor.
Arnavutluk’ta bulunduğumuz süre
boyunca bize rehberlik eden Gurra ile
birlikte Arnavutluk’taki ilk iftarımız için
Tiran’dan Muşketa köyüne, İHH’nın
burada organize ettiği iftar yemeğine
gidiyoruz. Artık bir Türkiye geleneği
olan iftar çadırında Arnavut köylülerle
aynı sofraya oturup akşam ezanını
bekliyoruz. İçtenlikle karşılıyorlar bizi.
terk edip kendisine sığınanlara bir şart
koşmuş: Adınızı gayrimüslim isimleriy-
le değiştireceksiniz!
Karalar bağlayan
kadınların ülkesi
İç savaşlar, krom madenlerindeki fe-
laketler ve gurbette yaşanan kazalar,
birçok yetim ve dul kadın bırakmış
Arnavutluk’ta. Arnavutluk seyahati-
mizin belki de en anlamlı buluşması
 66 GÖZLEM Arnavutluk’ta acılar da umutlar da ortak Kutsal emanetimiz Furkan BAŞKA HAYATLAR 67

Türkiye’den dünyaya

Türkiye’de mutfak masraflarından ve

Kutsal
lüks harcamalardan kısılan birkaç lira,
âdeta mayalanıyor, birikiyor ve İHH
aracılığıyla dünyanın dört bir yanında
emanetimiz Furkan
hüzünlü yetimler ve aileleri için tebes- Hanife Gökdemir
süme dönüşüyor. Tiran’da da buna

yakından tanık oluyoruz.
Arnavutluk’taki dağıtımlarımız sıra-
sında karşılaştığımız Ayda Hanım’ın
hikâyesi ise hepimizin içini burkuyor.
Bir zamanlar yetimlere yardım etmiş
olan Ayda Hanım, eşi vefat edince üç
çocuğuyla birlikte ortada kalmış. Ne
acıdır ki şimdi onun da adı yetim yar-
dımları alan anneler arasında. Ancak
yaşadığı tüm sıkıntılara rağmen dimdik
durarak çocuklarına sahip çıkmasını
bilmiş.
Acımız da umudumuz da ortak
D
üstur, bir yetimin başını okşa-
maktı; yüzünde bir tebessüm
açtırmak… Zaten en çok
değer verilenler değil miydi onlar?
Efendimiz (s.a.v.)’in özel ilgi ve şef-
katine mazhar olmak için yeterli değil
miydi yetimlik? Katılaşmış kalplerin tek
ilacı olan bir yetimin başını okşamak,
cennetin kapısını aralamaya, hatta
Peygamber’e komşu olmaya müjde
değil miydi?
Türkiyeli hayırseverler de işte bu müj-
deye ulaşmak için Türkiye’de ve dün-
yada savaş, işgal, doğal afet, yoksulluk
veya hastalık gibi nedenlerle anne-
babasını kaybetmiş çocukların elinden
tutuyor. İHH İnsani Yardım Vakfı’nın
Sponsor Aile Çalışması kapsamında
Türkiye’de ve dünyanın 27 ülke ve
bölgesinde binlerce yetimin yüzü gülü-
yor. Yetimlerin maddi manevi ihtiyaçları
karşılanıyor, karşılaştıkları sorunlar
İHH desteğiyle çözülüyor. Bu sayımız-
da bu çocuklardan birine, Türkiye’de
yaşayan Furkan’ın hikâyesine yer ve-
receğiz.
Sadece 9 yaşındaydı Furkan. Babası
ve üç kardeşi hep beraber şakalaşıyor-
lardı. Babası kalp krizi geçirdiği an Fur-
kan ve kardeşleri bunun bir şaka oldu-
ğunu düşünmüşlerdi. Bu krizin sadece
bir taklitten ibaret olduğunu düşünmüş
ve uzun süre onu uyandırmak için ça-
balamış, babalarının bu oyuna bir an
önce son vermesini beklemişlerdi; ama
olmamıştı. O gün Furkan ve üç kardeşi
için babaları ile şakalaştıkları, baba
sıcaklığını duydukları son gün oldu.

Torosları akıllara getiren yüksek dağlar

için başkent Tiran’daki Millî Müze’nin
yolunu tutuyoruz. Bizi burada yetim
çocuklar ve onların cefakâr anneleri
bekliyor. Yol boyu gördüğümüz siyah
kıyafetli kadınlara ilk başta bir anlam
veremiyoruz. Ancak sebebini sorduğu-
muzda, matem kıyafeti olarak bilinen
siyah elbiselerin dul kadınların ha-
yatlarını nasıl da sarıp sarmaladığını
öğreniyoruz.
Yüzler gülümsüyor
Arnavutluk’ta eşlerini kaybeden ka-
dınlar siyah kıyafetlere bürünüyor.
Belki yıllarca, belki bir daha evlenene
kadar, belki de ömür boyu. Kocasını
kaybeden kadının siyah giymemesini
de yadırgıyorlar; sanki bu kıyafeti
çıkardıklarında içlerindeki acıyı unu-
tacaklarmış gibi! Müzenin konferans
salonunda siyahlar içindeki kadınları
ve birlikte hayata tutunmaya çalıştık-
ları çocuklarını heyecanlı bir bekleyiş
içinde buluyoruz. Annelerinin yanına
sokulan çocukların gözündeki pırıltı
içimizi ısıtıyor. Yanlarına yaklaştığı-
mızda, kucaklamayı sanki uzun süredir
beklemişler gibi sıkıca sarıyorlar bizi;
gülümsüyorlar.
Yetimlerin bayramlık heyecanı
İsimler okunuyor, anneler ve çocuklar
sırayla kürsüye çağrılıyor. İHH’nın
partner kuruluşu ALSAR’ın hazırladığı
yardım kolileri ailelere bir bir dağıtılıyor.
Ramazan ayı ve bayram için hediyeler
var paketlerde. Çocuklar için bayram-
lıklar, hediyelik eşyalar, oyuncaklar,
şekerler, çikolatalar var. İstanbul’daki
İHH yetim destekleme merkezlerinde
yardımsever hanımların el emeği ile bir
araya getirilen ürünler minik ellere tes-
lim ediliyor. Aileler için de gıda yardım-
ları yer alıyor paketlerde. Bir de her ay
düzenli olarak nakdi yardımlar veriliyor
annelere.
arasındaki düzlükler üzerine kurulmuş
bir şehir Bulqize. Krom zengini şehirde
halkın büyük çoğunluğu yoksulluk için-
de yaşıyor. Krom madeni erkekler için
ekmek kapısı olmuş. Bazıları ise komü-
nizmin yıkılmasından sonra çalışmak
için gurbete gitmiş. Kalanların yüzü de
pek gülmemiş. Geçen yıldan bu yana
Bulqize’de 12 kişinin krom madeninde
meydana gelen kazalarda öldüğünü
öğreniyoruz. Buradaki kazalarda ölen
birçok erkek, geride dul kadınlar ve ye-
tim çocuklar bırakmış. Başta bu kişiler
olmak üzere buradaki yoksul halka yar-
dım dağıtımı için Bulqize’deyiz. İHH’nın
yardım paketleri belediyeye ait bir bina-
nın bahçesinde dağıtılıyor. Kayıtlarını
önceden yaptırmış olan kadınlı erkekli
grup sıraya giriyor. İçinde şeker, un,
pirinç, makarna, sıvı yağ, sabun gibi
temel ihtiyaç maddelerinin bulunduğu
yardım paketlerinden alıyorlar. 500 aile
bu paketlerden alarak bir parça sevinç
içerisinde evlerine dönüyor.
 68 BAŞKA HAYATLAR
Dört çocuklu Fatma Hanım, artık
çocuklarının hem annesi hem de ba-
basıydı. Evinin geçimini sağlamak için
evlere temizliğe gitmeye ve merdiven
silmeye başladı. Genç yaşta omzuna
yüklenen bu ağır yükü taşımaya ça-
lışıyor, bir yandan ailesinin geçimini
temin etmeye çabalarken diğer yan-
dan babalarının yokluğunu çocukları-
na hissettirmemeye gayret ediyordu.
Ancak çocukların sağlık problemleri
baş gösterince Fatma Hanım’ın yükü
daha da ağırlaştı. Çocuklarından birin-
de ciddi bir bağırsak rahatsızlığı vardı
ve bir dizi ameliyat geçirmişti; küçük
kızında dikkat bozukluğu, büyüğünde
ise tiroit bezlerindeki rahatsızlığa bağlı
olarak obezite görülüyordu.
Sıkıntıların üst üste geldiği bu anda
Fatma Hanım’ın komşuları devreye
girdi. İHH’nın yetim destekleme proje-
sinden haberdar olan komşular, Fat-
ma Hanım’ın çocuklarını da İHH’nın
himayesi altına aldırdı.
Fakat ailenin imtihanları bitmiyordu.
Yetime ve yetimliğe dair söylenen
tüm güzel şeyler, Furkan’ın yüzündeki
darp izleri ile yara almıştı. Furkan üç
yıldır okuldaki öğretmeninden şiddet
görüyordu. Anne Fatma Hanım bu ko-
nuyu öğretmenle ve müdürle defalarca
konuştuğu hâlde bir sonuç alamamış-
tı. Okulun rehber öğretmeni de duru-
mun farkında olduğundan anneye ve
Furkan’a bu konuda yardımcı olmaya
çalışmış ancak sorunu çözememişti.
Sınıfının değiştirilmesi talepleri dahi
geri çevrilmişti. Minik Furkan, annesi-
nin ifadesiyle “sahipsiz”; arkadaşları-
nın ifadeleri ile ise “öğretmenin stres
topu”ydu. Sınıfta en arka sıraya otur-
tuluyor, yaramaz olduğu gerekçesiyle
Kutsal emanetimiz Furkan
okul gezilerine dahi götürülmüyordu..
Küçük Furkan o gün sadece bir şey
sormak için öğretmenin yanına gitmiş
ve daha sorusunu bile soramadan
birden öğretmenin tokadı ile karşı-
laşmıştı. Bir çocuğa, hele ki yetim bir
çocuğa nasıl el kalkardı? Onu yetiştir-
mesi, koruması, kollaması gereken el,
nasıl olur da o çocuğun suratına bir
darbe indirirdi?
Yediği tokadın etkisiyle yere düşen
Furkan, bu da yetmezmiş gibi öğret-
meni tarafından yerlerde tekmelen-
mişti. Aldığı darbeler nedeniyle vücu-
dunda ve başında morluklar oluşmuş-
tu. Arkadaşlarının önünde böylesine
şiddet gören Furkan’ın minik yüreği
de çok incinmişti.
Babasızlığın acısını en çok hissettiği
anları yaşıyordu. Okul çoktan boşalıp
bütün öğrenciler evlerine döndükleri
hâlde, Furkan hâlâ eve dönmemiş-
ti. Annesi yollara düşmüş oğlunu
ararken onu yüzü gözü şiş bir hâlde,
morluklar içinde parkta otururken bul-
du. Ne yapacağını şaşıran anne, bir
süredir düzenli olarak destek aldığı,
İHH’nın gönüllü psikoloğunun telkinle-
riyle soğukkanlılığını koruyarak önce
karakola gidip şikâyette bulundu, son-
ra da adli tıptan raporunu aldı.
Bu aşamadan sonra, yetimlere sa-
dece maddi destekte bulunmayan,
onların hayatlarındaki her merhaleyi
yakından takip eden İHH, Furkan’ın
durumu hakkında okul ile irtibata geç-
ti. Okul yönetimi ve öğretmenden özür
beklenirken, öğretmenin suçu inkâr
edildi; hatta çocuğun parktaki serse-
riler tarafından darp edilmiş olduğu
iddia edildi.
Süreç içerisinde durumdan haberdar
olan tüm veliler ve öğrenciler okul
tarafından yönlendirilmeye çalışılmış,
Kutsal emanetimiz Furkan BAŞKA HAYATLAR 69
kendileriyle toplantılar yapılarak aleyhte şahitlik yap-
mamaları için ikna edilmişlerdi. Velilere “Çocuğunuz
yalan söylüyor.” denmişti. Çocuklarının sınıftaki du-
rumundan endişe eden veliler şahitlik yapmamaya
karar vermiş; durum böyle olunca Furkan ve ailesi
yalnız kalmıştı. En yakın çevreleri bile “Evet biliyoruz,
dayak yiyor fakat bizim çocuğumuz da bu okulda;
şahitlik yapamayız.” diyerek endişelerini dile getiriyor-
lardı.
Furkan kutsal bir emanetti ve bu emaneti hakkıyla ta-
şımak gerekiyordu… İHH Yetim Birimi okulun iddiaları
üzerine hukuki yollara başvurup tüm süreç için gönüllü
bir avukat tahsis etti. Yetkili makamlara dilekçeler gön-
derilerek suç duyurusunda bulunuldu. Gerek Meclis
İnsan Hakları Komisyonu, Millî Eğitim Bakanlığı, İl ve
İlçe Millî Eğitim Müdürlüklerine gerekse eğitim sendi-
kalarına ve Mazlumder gibi sivil toplum kuruluşlarına
bu konuda bildiriler gönderildi. Bu girişimlerden
haberdar olan okul yönetimi bir yandan
öğretmenin geri adım atması için
çabalıyor, bir yandan da anneye
ve Furkan’a destek verenlerin
kimler olduğunu öğrenmeye
çalışıyordu. Anne ise bundan
sonra hayatlarının her adımında
onlara destek vermeye hazır
olan İHH’nın yanlarında olduğun-
dan emin bir şekilde, geri adım
atmayarak çocuğunun hakkını
aramaya devam etti.
Oldukça sıkıntılı geçen bir
sürecin ardından İHH’nın
girişimleriyle Furkan’ın kaydı
okuldan alındı. Furkan’ın
yeni okuluna kayda götü-
rüldüğü ilk gün, öğretmeni
onun başını okşayarak
gülümsedi ve “Hoş gel-
din!” dedi. Öğretmenin
bu ilgisiyle gözlerinin
içi parlayan Furkan,
hem yeni öğretmenini
hem de yeni okulunu
çok sevdi ve ders-
lerindeki başarısı
da gözle görülür
şekilde düzeldi.
 70 KÜLTÜR
Misyoner okullarına
mütevazı bir direniş:
Şifahi eğitim
Herhangi bir defter ya da kalem kullanılmaksızın sadece öğretmenin
söylemesi, çocukların da tekrarlayarak öğrenmesi ve ezberlemesi
yöntemine dayanan şifahi eğitim, Afrika’nın her ülkesinde uygulanan
vazgeçilmez bir yöntem.
Mervenur Lüleci
T
ürlü zenginliklerin cenneti, an-
cak yokluğa duçar olan vatan-
ların toprağı Afrika’da çocuklar
daha üç yaşında medrese yollarına
düşer…
Eğitim, halkın öncelikleri arasında yer
alsa da, sömürgeci devletlerin üzerle-
rinden düşmeyen gölgeleri, Müslüman
Afrika halklarını eğitim yolunda biçare
bırakmış. Müslüman halk ilim yolunda
karşılaştığı her türlü zorluğa rağmen
kendi eğitim sistemini oluşturabilmiş.
Şifahi olarak yapılan bu eğitim şekli,
tüm Afrika ülkelerinde aslında şartla-
rın gerektirdiği geleneksel bir yöntem
olarak kullanılagelmiş.
Ya Hristiyanlık ya cehalet…
Sömürgeciler kâğıt üzerinde o toprak-
lardan çıkıp gitmiş olsalar da geride
misyonerlerini bırakmışlar. Afrika’da
kol gezen misyonerler ve sözüm ona
çekip giden sömürgeci devletler, eği-
tim sürecinde ilerlemeye çalışan, ge-
nelde Afrika devletlerinin, özelde Müs-
lüman halkın yakasını bırakmamış.
Afrika’da hızla yayılan Katolik okullar,
bulundukları bölgelerin en iyi örnekle-
rini teşkil edince, kimse de devlet oku-
lu yapmaya lüzum görmemiş. Ancak
Avrupa devletleri tarafından Afrika’ya
yapılan eğitim yardımları, sadece bu
Katolik okullara aktarılmış. Anlaşı-
lacağı üzere, uygulanmak istenen
siyaset, ya çocukların okuyup Hristi-
yan olmalarına ya da okumayıp cahil
kalmalarına yönelik uygulanmış. Hat-
ta bazen öyle ileri gitmişler ki, çoğu
Afrika ülkesinin tarihi kayıtları değiş-
tirilip yerine bol Hristiyanlık kokan
sahte bir tarih yazılmış ve okullarda
da bu şekilde öğretilmiş. Durum böy-
Şifahi eğitim
le olunca Müslüman halk, çocuklarını
bu okullara göndermek yerine hâlen
geleneksel eğitim sisteminin devam
ettiği medreselere göndermeyi tercih
etmiş.
Tek alternatifleri medreseler
Müslüman Afrika halkı medrese
eğitimine büyük önem veriyor. Onlar
için Kur’an ilmi olmadan başka bir
ilmin manası yok. Medreseler ge-
nellikle çeşitli zorlukların bir gelenek
olarak şekillendirdiği şifahi eğitim
sistemini uyguluyorlar. Hiçbir defter
ya da kalem kullanmaksızın, sadece
öğretmenin söylemesi, çocukların da
tekrarlayarak öğrenmesi ve ezberle-
mesi yöntemine dayanan şifahi eği-
tim sistemi, Afrika’nın her ülkesinde
uygulanan vazgeçilmez bir yöntem.
Zorluklarla elde edilen bilginin daha
kutsal ve sağlam olduğuna inanan
insanlar, çocuklarını bazen en uzak-
taki medreseye veya okula gönderi-
yorlar, kimi zaman büyük şehirlerden
kasabalardaki geleneksel medrese-
Şifahi eğitim KÜLTÜR 71
lerde eğitim almak için yatılı olarak
gönderiliyor çocuklar. Luh adı verilen
tahta levhalar üzerine yazılan her
bilgi ve ayet, ezberleninceye dek si-
linmeden bekletiliyor; kimse ezberini
iyice tamamlamadan silmeye cesaret
edemiyor levhalara yazılanları ancak
bir günden fazla da kalmıyor levhala-
ra yazılanlar.
Şifahi eğitim oldukça yaygın
Son zamanlarda İslam ülkeleri ta-
rafından büyük şehirlerde kurulan
medreseler, hem alışkanlık hem
geleneklere bağlılık hem de bölgede
hâlâ devam eden yoksulluk sebebiyle
şifahi eğitim sistemini yaygın olarak
uyguluyorlar. Medreselerin gelenek-
ler üzerine oturan sistemi, halkın ihti-
yaçlarına göre şekillenmiş durumda.
Çocuklar sabahtan medrese dersine,
öğlen okullarına gidiyor, akşam ise
yine okul çıkışlarında medreseye
uğramadan evlerine dönmüyorlar.
Ülkelerin zayıf ekonomileri, ister
Çad’da olsun ister Kenya’da ister-
se belki hiç sömürülmemiş olan
Etiyopya’da, minik ellerin kalem kâğıt
tutmasına izin vermemiş. Çocuklar,
olmayan defterleri, kalemleri yerine
tahta levhalar üzerine kömür ya da
tencere karasından yaptıkları mürek-
kebi kullanmışlar. Müslüman Afrika
halkı, karşılaştığı her türlü zorluğa
rağmen eğitim konusunda kendi al-
ternatifini üretmiş ve çocuklarının eği-
timi için çaba sarf etmiş. Neredeyse
her aileden bir hafızın çıktığı bu yer-
lerde insanlar, her daim sömürgeye
ve misyoner faaliyetlere karşı diren-
miş; eğitim yolunda atılması gereken
her türlü adımı koşullar elverdiğince
atmış. Yıllarca mücadele ettikleri tüm
bu zorluklara ve gösterdikleri azme
de, üzerlerinde ayet-i kerimeler ile
çocukların ellerindeki luhlar şahitlik
etmiş.
72 BASINDA İHH

Kutsal Emanetler
Bir yetime destek ol, emanete sahip çık.
Peygamberimiz’in emaneti; 23 ülkeden 15.000’i aşkın yetimimize,
Sponsor Aile Sistemi’yle maddi destek sağlıyoruz.
Hedef sizinle 50.000!
KURBAN