‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ‬

‫اراﺋﻪ ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺮﻳﺎر‬
‫داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ‪،‬‬
‫‪Mohammad.Mehryar@Gmail.com‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﺗﺎرخ‬

‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ و رﺋﻴﺲ ﮔﺮوه ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ‬
‫‪MJTarokh@kntu.ac.ir‬‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ‪ :‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ‪ -‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ ‪ -‬ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ ‪ -‬ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪-‬‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫"ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ" از دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﻧﻮﻳﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ را در دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف رﻗﺎﺑﺘﻲ و ﺑﺮآورده ﺳﺎزي ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‬
‫در ﺑﺎزار ﺑﻪ ﺷﺪ‪‬ت رﻗﺎﺑﺘﻲ و ﻣﺘﻼﻃﻢ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻳﺎري ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ روش ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻛﺎرآﻣﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ و‬
‫روﺷﻬﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‬
‫در اراﺋﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ‪ ،‬ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي‬
‫دروﻧﻲ آن‪ ،‬ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎزﻣﺎن و اﻃﻼع از ﻣﻴﺰان واﻗﻌﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮي ﺑﺎزار ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي آن در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ‬
‫زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﻣﺠﺘﻤﻊ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺑﺮاي زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ‬
‫ﭼﺎﺑﻚ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ وب و ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫"ﭼﺎﺑﻜﻲ" ﭘﻴﺶ از ورود ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم "ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ"‪ 1‬وارد ادﺑﻴﺎت ﻛﺴﺐ وﻛﺎر و ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ‪،‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Agile Manufacturing‬‬

‫‪1‬‬
‫ﻓﻨﺎورﻳﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر و رﻗﺎﺑﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻓﺮاواﻧﻲ داﺷﺘﻪ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭼﺸﻢﮔﻴﺮي در ﻧﮕﺮﺷﻬﺎ و روﺷﻬﺎي‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪" .‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه"‪" ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﻌﻄﻒ"‪" ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ"‪" ،1‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎب"‪ ،‬ﻧﮕﺮش" ﺑﻬﻨﮕﺎم" )‪" ، 2(JIT‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن" و "ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ" از روﻳﻜﺮدﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در دﻫﻪﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ]‪ .[1‬ﻋﺒﺎرت "ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ"‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﮔﺰارش ﻣﻮﺳﺴﻪ ‪ [2] Iacocca‬در ﺳﺎل ‪ 1991‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان "اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ" ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ و‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن )ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﺳﺎزي‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶ و ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ( ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﺤﻴﻄﻲ رﻗﺎﺑﺘﻲ و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ]‪.[1‬‬
‫اﻳﻦ روش ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل دارد و ﺑﻌﻨﻮان اﺑﺰاري ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ "ﺳﻔﺎرﺷﻲﺳﺎزي اﻧﺒﻮه"‪ 3‬ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ‬
‫‪ .‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ اﺷﺎره ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ ﺷﺮﻛﺖ در ﻋﻤﻞﻛﺮدن و اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ در ﻳﻚ ﺟﻬﺎن ﭘﻮﻳﺎﺗﺮ دارد ﻛﻪ در آن ﺑﺎزارﻫﺎ وﻣﺤﺼﻮﻻت وﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻬﺎ وﻏﻴﺮه‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از روش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ؛ زﻳﺮا ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻳﻚ‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﻓﺮاﺗﺮ از ﻳﻚ دﻳﺪﮔﺎه ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮد ﭼﺎﺑﻚ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ در ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪،‬‬
‫ﻓﺮوش و ﻏﻴﺮه ﭼﺎﺑﻚ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ ﻳﻜﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم و ﻧﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ "ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ"‪ 4‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻳﻚ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد]‪.[3‬‬
‫ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ رﺷﺪ و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻣﺘﻐﻴﺮ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و اراﺋﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﺧﺎص ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺖ]‪ .[4‬در اداﻣﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ادﺑﻴﺎت زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در زﻣﻴﻨﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي آﻧﻬﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻠﻴﺪي‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ روﺷﻬﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ در زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻴﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ را ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﭼﺎﺑﻚ در ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ وب و ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎي‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ‬

‫‪ -1-2‬ﺗﻌﺮﻳﻒ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ‬

‫زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺎﻻ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺎده ﺧﺎم ﺗﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه ﻧﻬﺎﻳﻲ و ﻧﻴﺰ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎﺳﺖ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﻧﻴﺰ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻬﺒﻮد در رواﺑﻂ زﻧﺠﻴﺮهاي ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ]‪ .[5‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و‬
‫ﻫﻤﻜﺎري ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎراﻳﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و اﻫﺪاف ﺗﻚ‬
‫ﺗﻚ اﻋﻀﺎي زﻧﺠﻴﺮه اﺳﺖ]‪.[6‬‬

‫‪ -2-2‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ و ﻣﻔﻬﻮم ﭼﺎﺑﻜﻲ‬

‫ﻧﻴﺎز ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﻮدن ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻐﻴ‪‬ﺮ رﻗﺎﺑﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ آﺷﻔﺘﮕﻲ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﻮق ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ ﺑﻌﻨﻮان روﺷﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺆﺛﺮ و ﻛﺎرا در دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺰﻳﺖ‬
‫رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر روزاﻓﺰون ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﻗﺮار دارد ]‪ .[7‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻳﺎدي ﺑﺮ روي ﻣﻔﻬﻮم ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ "ﻛﺎرا‬
‫ﺑﻮدن"‪" ،‬اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺑﻮدن"‪" ،‬ﺳﺒﻚﺑﺎر ﺑﻮدن"‪" ، 5‬ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺤﻮري" و ﻏﻴﺮه اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ]‪ .[8‬زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ زﻧﺠﻴﺮهاي اﺳﺖ ﻛﻪ‬

‫‪1‬‬
‫‪Computer Integrated Manufacturing‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Just In Time‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Mass Customization‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Organizational Agility‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Leanness‬‬

‫‪2‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﻪ ﺷﺪت ﺣﺴﺎس ﺑﻮده و ﻧﻴﺎز واﻗﻌﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن را درﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮﻳﻊ‪ ،‬ﺳﺎده و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ و ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪ .[9] .‬ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از داﻧﺶ ﺑﺎزار و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺠﺎزي ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﺟﺬاب و ﺳﻮدآور ﺑﺎزار‬
‫ﻣﺘﻼﻃﻢ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ]‪ .[10‬ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻼن و اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬اراﺋﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ و اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ در‬
‫ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎزار ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ و ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺷﺮﻛﺎء و ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آن ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬اﻣﻜﺎن دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮب اراﺋﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهاي ﻛﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻋﻤﺪه و ﻛﻠﻴﺪي آن‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﺮآورده ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ را در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺎ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺪارﻧﺪ ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺛﺒﺎت ﺑﺎزار و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ! و ﻗﻄﻌﺎٌ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﻛﺘﻲ در ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻐﻴﺮ و رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ از ﺻﺤﻨﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺣﺬف ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -3-2‬ﻣﺒﺎﻧﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻠﻴﺪي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ‬

‫ﻛﺮﻳﺴﺘﻮﻓﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻔﻬﻮم ﭼﺎﺑﻜﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻳﻲ ﻳﻚ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ را ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ‬
‫ﺑﺮﺷﻤﺮده اﺳﺖ ]‪:[11‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺣﺴﺎس ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺑﺎزار ‪ :‬داﺷﺘﻦ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ و ﮔﺮدآوري و ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻛﺎرﺑﺮان ﻣﺤﺼﻮﻻت و اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮوش ﺟﻬﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ‪.‬‬
‫زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎزي‪ : 2‬زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﺷﺘﺮاك اﻃﻼﻋﺎت در ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ )از ﺧﺮﻳﺪار ﺗﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه( و ﺗﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎزي ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺮﻛﺎ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آن‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎزي ﺑﻴﺶ از ﻣﻮﺟﻮدي‪ ،‬ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻜّﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ‪ :‬ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪاران و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ‪ : 4‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻫﻢﭘﻴﻤﺎن و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ از ﺷﺮﻛﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (1‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻓﻮق را در زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﭼﺎﺑﻚ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﻪ ﺟﺎي "ﺗﻘﺎﺿﺎﻣﺤﻮر ﺑﻮدن"‪" ،5‬ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﻣﺤﻮر"‪ 6‬و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺳﻔﺎرﺷﺎت و ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ از وﺿﻌﻴﺖ و‬
‫ﮔﺮاﻳﺶ آﺗﻲ ﺑﺎزار و ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﻣﺒﻨﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد را ﺳﻔﺎرﺷﺎت واﺳﻄﻪﻫﺎ ‪-‬ﻛﻪ ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻧﻴﺴﺖ‪ -‬و ﻓﺮوش‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻘﺎﺿﺎ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮدي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ رﺿﺎﻳﺖ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت در دﻫﻪﻫﺎي اﺧﻴﺮ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را در اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻨﮕﺎﻫﻬﺎي ﺗﺠﺎري ﻗﺮار داده ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و درﻳﺎﻓﺖ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت در ﻧﻘﺎط ﻓﺮوش‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎزار و ﻣﻴﺰان واﻗﻌﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﭘﻲﺑﺮده و ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻛﺎرا‬
‫ﺑﻪ آن اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Market sensitivity‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Virtual‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Process Integration‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Network based‬‬
‫‪5‬‬
‫‪demand-driven‬‬
‫‪6‬‬
‫‪forecast-driven‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﺷﻜﻞ )‪ -(1‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ ]‪[3‬‬

‫ﻓﺮض اوﻟﻴﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪل‪ ،‬اﻣﻜﺎن ارﺗﺒﺎط ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ و وﺟﻮد ﺑﺴﺘﺮ ﻓﻨﻲ و اﻣﻜﺎﻧﺎت اﺷﺘﺮاك اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺑﻼدرﻧﮓ‪ 1‬در زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺘﻮﻓﺮ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﺗﻔﺎوت ﭼﺎﺑﻜﻲ )ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن از‬
‫ﻟﺤﺎظ ﺣﺠﻢ و ﻧﻮع ﺗﻘﺎﺿﺎ( و ﺳﺒﻜﺒﺎر ﺑﻮدن )اﻧﺠﺎم ﺑﻴﺸﻨﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺿﺎﻳﻌﺎت( و "ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻮدن" ) اﻧﺠﺎم ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺑﺎ‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ( ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺤﻘﻘﺎن‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭼﺎﺑﻚ ﺑﺮاي ﻣﺠﺘﻤﻊﺳﺎزي و ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻛﻞ‬
‫زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ]‪ .[7‬واﻳﺖ و ﻫﻤﻜﺎران‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و ﺑﺨﺼﻮص ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﭼﺎﺑﻚ را ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ )‪ ،(2‬ﺗﻔﺎوت زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ را ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺎﺑﻚ در ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ وﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﻌﻄﻒ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ]‪.[12‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ -(2‬ﺗﻜﺎﻣﻞ اﻟﮕﻮي ﭼﺎﺑﻜﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آن ]‪[12‬‬

‫ﻛﺮﻳﺴﺘﻮﻓﺮ ]‪ [11‬ﻋﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﺪي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳﻚ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ در دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ را‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻧﻔﻮذ ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ در زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲداﻧﺪ و‬
‫ﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ در زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ را "ﻧﻘﻄﻪ ﺟﺪاﻳﺶ"‪ 2‬ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ﺟﺪاﻳﺶ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﻣﺘﻜّﻲ ﺑﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ را از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ در زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺟﺪا ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻧﺤﻮه‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻮﺟﻮدي در زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم در ﺷﻜﻞ )‪ (3‬ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ‬

‫‪1‬‬
‫‪Real Time‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ِ ecoupling point‬‬
‫‪D‬‬

‫‪4‬‬
‫در زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ و ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ و ﻧﻘﻄﻪ ﺟﺪاﻳﺶ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي‪ 1‬زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮدي در اﻳﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ و اﺟﺰا و ﻗﻄﻌﺎت ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮد و اﮔﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﻧﻴﺎز ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺗﻨﻬﺎ در اﻧﺘﻬﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻮﺟﻮدي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪه و آﻣﺎده ﻧﮕﻬﺪاري ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺑﻪ زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ را ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي ﺧﻮد را ﺗﺎﻫﻨﮕﺎم ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮارد اﺻﻠﻲ و ﻗﻄﻌﺎت اوﻟﻴﻪ و ﻳﺎ "ﻛﺎﻻي "ﻧﻴﻤﻪ ﻛﺎﻣﻞ"‪ 2‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﺮده و‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ روﻳﻜﺮد در ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻮﺟﻮدي و ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي‬
‫"ﺗﻌﻮﻳﻖ"‪ 3‬ﻳﺎ "ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺗﺄﺧﻴﺮي"‪ 4‬ﻣﻮﺳﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ دارد‪ .‬اﻳﻦ روش ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻠﺖﻓﺮم‪ ،‬اﺟﺰا و ﻳﺎ ﻣﺎژوﻟﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮك و اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﺗﻘﺎﺿﺎ و‬
‫ﻣﺤﻞ و ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺎزار ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ )‪ -(3‬ﻧﻘﻄﻪ ﺟﺪاﻳﺶ در زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ]‪[3‬‬

‫ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﺶ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎزﻣﺎن در دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺎﻓﻮرد و ﻫﻤﻜﺎران‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﭘﻴﺶﻧﻴﺎز ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﺳﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻋﻤﺪه زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺪارﻛﺎت و ﺗﺄﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ وﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي را در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻪ ﺣﻮزه ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮده و ﻣﺪل ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺧﻮد را ﺷﻜﻞ داده و ﺑﺮاي‬
‫اﺛﺒﺎت ﻧﻈﺮ ﺧﻮد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي ﺑﺮ روي ‪ 115‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرگ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰان اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﺪارﻛﺎت و ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ وﻟﻲ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮزﻳﻊ و‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ در ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻘﺶ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ "ﻫﻢ‪-‬‬
‫اﻓﺰاﻳﻲ"‪ 5‬اﻧﻌﻄﺎف ﺳﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﺻﻠﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻗﺮار دارد ]‪.[13‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Upstream‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Semi finished‬‬
‫‪3‬‬
‫‪postponement‬‬
‫‪4‬‬
‫‪delayed configuration‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Synergy‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ -4-2‬ارزﻳﺎﺑﻲ‪ 1‬و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‪ 2‬ﭼﺎﺑﻜﻲ‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار داده و از وﺿﻌﻴﺖ آن ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ ]‪ .[7][5‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺳﺌﻮال ﻫﻤﻮاره‬
‫ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻣﻼك ﭼﺎﺑﻜﻲ در زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ ﭼﻴﺴﺖ و ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﻮد و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﻮد و ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻤﻮد و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ؟ ]‪ [14‬اﻏﻠﺐ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻳﻲ ﻛﻴﻔﻲ و ﻏﻴﺮ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ را ﺑﺎ دﺷﻮاري روﺑﻪرو ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬
‫زﻳﺎدي در زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت آﺗﻲ و ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي‬
‫روﺷﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭼﺎﺑﻜﻲ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﺳﺎزﻫﺎي‪ 3‬ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﻮﻧﺪ ]‪.[15‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﺼﺪاﻗﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮردي و ﺳﺎده ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و ﻣﻴﺰان اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ در دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه‬
‫ﺑﺎﻳﺪ دادهﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺮ ﻛﺪام از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و ﻣﺼﺪاﻗﻬﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬از ﻃﺮق ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺮسوﺟﻮ‪ ،4‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﻣﻮردي‪ ،‬دادهﻛﺎوي و ﻏﻴﺮه ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه و وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺣﻮزهﻫﺎ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ و ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻤ‪‬ﻲ ﺑﻴﺎن‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻫﺮ ﺣﻮزه ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻋﺒﺎرات ﻛﻼﻣﻲ‪- 5‬و ﻧﻪ رﻳﺎﺿﻲ‪ -‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﭘﻴﺶ‬
‫رو‪ ،‬ﻛﻤﻲﻛﺮدن اﻳﻦ ﻋﺒﺎرات ﻣﺒﻬﻢ زﺑﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه در ﻫﺮ ﺣﻮزه و وزن آن‪ ،‬ﻋﺪدي ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ آن ﺳﺎزﻣﺎن و زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪاش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﺪد "ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ"‪ 6‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻫﺮﻳﻚ از ﺗﻮاﻧﺎﺳﺎزﻫﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ]‪ .[14‬اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻌﻨﻮان اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻳﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ ﺣﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و‬
‫ﻣﻄﻠﻮب ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﺣﻮزه ﻛﺴﺐوﻛﺎر آن ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺮه ﺟﺴﺖ‪ .‬روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻣﻨﺒﻊ ]‪ [16‬از روﺷﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ "ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮاﺗﺒﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ"‪ 7‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و ]‪ [14‬از ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ و ﻛﻤ‪‬ﻲ ﻧﻤﻮدن‬
‫ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت روﺷﻬﺎ و ﻣﺘﺪﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﺣﻮزه ﺑﺤﺚ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻗﺮار ﻧﺪارد اﻣﺎ از‬
‫آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺤﺜﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮاﻫﻤﻴﺖ در زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻦ روﺷﻬﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪:‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻟﻴﻦ و ﻫﻤﻜﺎران ]‪ [12][15‬روﺷﻲ را ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ و ﺑﻬﺒﻮد ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي و "ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻓﺎزي" اراﺋﻪ‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺤﺮك‪ 9‬اﺻﻠﻲ ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ و ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﻛﻪ ﺑﺮ روي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ اﺛﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ را‬
‫ﻣﻮارد ‪ 5‬ﮔﺎﻧﻪ ذﻳﻞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ :‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎزار و ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺷﺮاﻳﻂ رﻗﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪،‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر و ﻣﻴﺰان ﺗﻐﻴﻴﺮ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬
‫در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ "وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺗﻮاﻧﺎﺳﺎز ﭼﺎﺑﻜﻲ"‪ 10‬ﺑﻌﻨﻮان ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﺎﺑﻜﻲ و ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪه رﻓﺘﺎر ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺗﻮاﻧﺎﺳﺎزﻫﺎ و ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ‪ ،‬ﻣﺼﺎدﻳﻖ و ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و از اﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ وزن و رﺗﺒﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﺻﻮل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻟﻴﻦ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﺻﻮل‬
‫ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻛﺮﻳﺴﺘﻮﻓﺮ ﺑﻮده و ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ارﺗﺒﺎط ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻫﻤﻜﺎري )اﺳﺘﺮاﺗﮋي زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ(‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ )ﺷﺎﻟﻮده ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻧﺠﻴﺮه(‪،‬‬
‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ اﻃﻼﻋﺎت )زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺴﺘﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻧﺠﻴﺮه( و ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزار و ﻧﻴﺎز ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن )ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻧﺠﻴﺮه(‪ .‬و ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس‬
‫ﺗﻌﺪادي ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪه و ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪ داﺧﻠﻲ از ﻣﺪﻳﺮان ﺳﺎزﻣﺎن و اراﺋﻪ‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻬﺎﻳﻲ از وﺿﻌﻴﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق‪ ،‬ﻳﻜﻲ از‬
‫ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ‪ 7‬ﮔﺎﻧﻪ )اﻓﺘﻀﺎح‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﺧﻮب‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب و ﻋﺎﻟﻲ( را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻓﻮق‪،‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Evaluation‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Measurement‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Enablers‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Questionnaire‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Linguistic‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Agility Index‬‬
‫‪7‬‬
‫)‪Analytic hierarchical process (AHP‬‬
‫‪8‬‬
‫)‪Fuzzy Agility Index (FAI‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Driver‬‬
‫‪10‬‬
‫‪Agility-enabled attributes‬‬

‫‪6‬‬
‫ﻳﻚ ﻋﺪد ﻓﺎزي ﻣﻌﺎدل و ﺗﺎﺑﻊ ﻋﻀﻮﻳﺖ‪ 1‬ﺗﺨﺼﻴﺺ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﮔﻴﺮي از اﻋﺪاد ﻓﺎزي‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪ در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻳﻚ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻣﻌﺎدل رﺗﺒﻪ ﻓﺎزي آن ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وزن و رﺗﺒﻪ ﻫﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ ﻓﺎزي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ذﻳﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬

‫) ‪FAI = ∑ (W j (•) R j‬‬

‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪j =1‬‬
‫‪∑W‬‬
‫‪j =1‬‬
‫‪j‬‬ ‫)راﺑﻄﻪ ‪ -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻓﺎزي(‬

‫ﻛﻪ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ‪ R j‬ﻣﻌﺮف رﺗﺒﻪ ﻓﺎزي و ‪ W j‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ وزن ﻓﺎزي ﭘﺎراﻣﺘﺮ ‪ j‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﻋﺪد ﻓﺎزي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي ‪ ،FAI‬ﺑﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻋﺒﺎرات ﻛﻼﻣﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺒﺎرات ﻫﺮ ﻛﺪام ﻳﻚ ﻋﺪد ﻣﻌﺎدل ﻓﺎزي دارﻧﺪ‪ .‬ﺳﻄﻮح ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﭼﺎﺑﻚ‪ ،2‬ﺧﻴﻠﻲ ﭼﺎﺑﻚ‪ ،‬ﭼﺎﺑﻚ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ﭼﺎﺑﻚ‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﭼﺎﺑﻚ‪ ،‬ﻛﻢ ﭼﺎﺑﻚ‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﭼﺎﺑﻚ )ﻛﻨﺪ(‪ .‬و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ‬
‫ﻋﺪد ‪ FAI‬ﺑﺎ ﻋﺪد ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺳﻄﻮح ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ آن ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎزار و رﻗﺎﺑﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺷﺒﻜﻪ‪-‬‬
‫ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺑﻨﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻋﺎﻣﻠﻬﺎ وﻇﻴﻔﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎزار و ﺑﺮﻗﺮاري و‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎران و ﺷﺮﻛﺎء و ﻏﻴﺮه را ﺑﻌﻬﺪه دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﻫﻤﻜﺎري و ﺗﺸﺮﻳﻚ ﻣﺴﺎﻋﻲ در‬
‫زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ در ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻮﻳﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺎ و اﺟﺰاي زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺮ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻓﻨﺎوري اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺧﻴﺮاً در ﺳﻴﺴﻤﻬﺎي‬
‫ﻧﻮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط و ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻴﺸﺮ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺧﺮده ﻓﺮوش و ﻣﺸﺘﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻓﺮاوان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ]‪ .[7‬ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ ﭼﺎﺑﻚ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ و و ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺎﻣﻞ ﭼﺎرﭼﻮب‪ ،‬ﺗﻌﺪادي از ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب را ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﻣﺒﺎﻧﻲ آﻧﺮا ﺑﻴﺎن ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ -1-3‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ )‪(MAS‬‬

‫ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﻳﺎ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖﻫﺎي ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل رﻓﺘﺎر ﺧﻮد و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي و ﻋﻤﻞ ﻛﺮدن ﺑﺮ‬
‫ﺣﺴﺐ درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮد از ﻣﺤﻴﻂ ﺧﺎرج ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ]‪ .[17‬ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ داراي ﻣﺸﺨﺼﺎت زﻳﺮ ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺧﻮد ﻣﺨﺘﺎري ‪ :‬ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻧﺴﺎن ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ و داراي ﻧﻮﻋﻲ از ﻛﻨﺘﺮل در رﻓﺘﺎر و‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي دروﻧﻲ ﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫واﻛﻨﺶ ﭘﺬﻳﺮي‪ :5‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮد را درك ﻛﺮده و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات رخ داده در ﻣﺤﻴﻂ اﻋﻤﺎﻟﻲ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را در ﻣﺤﻴﻂ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪membership function‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Extremely Agile‬‬
‫‪3‬‬
‫)‪Multi Agent System (MAS‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Autonomy‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Reactivity‬‬

‫‪7‬‬
‫اﺑﺘﻜﺎر‪ :1‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻓﻘﻂ ﻛﺎري را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﻓﺮﻣﺎن داده ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﺑﺘﻜﺎري را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ :2‬ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻳﺎ اﻧﺴﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎده‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ و در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[18‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ )‪ (MAS‬درﺑﺮدارﻧﺪه ﺗﻌﺪادي ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ در دﻧﻴﺎي ﺧﺎرج ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻞ در ﻋﻴﻦ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ‬
‫اﻫﺪاﻓﺸﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ]‪ .[19‬از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺰاﻳﺎي ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ آن در اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺸﻬﺎي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻌﺪد در ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺗﻌﺪادي ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮﻓﻬﺎي درﮔﻴﺮ در ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﺣﻮزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن ﺗﻌﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ اﻫﺪاف و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار دارد ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ ]‪.[20‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ -2-3‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﭼﻨﺪﻋﺎﻣﻠﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ در آن‬
‫ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪" .‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ"‪ 4‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻣﻲ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﺎراﻳﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﻓﺮاواﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ ]‪" .[22][21‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ"‪ ،‬ﻳﻚ روش ﻛﻠﻲ و ﻣﺘﺪاول ﺑﺮاي ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه و ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺮم اﻓﺰاري وﻳﮋه‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد ]‪.[24][23‬‬

‫‪ -3-3‬اﺻﻮل ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي‬

‫ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﭼﺎﺑﻚ ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﺻﻞ اﺳﺎﺳﻲ ﮔﺮدآوري اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ‬
‫داﻧﺶ ﺑﺎزار و اﺷﺘﺮاك و اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ داﻧﺶ در ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮ ‪ 4‬وﻳﮋﮔﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه "ﺣﺴﺎس ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺑﺎزار"‪" ،‬زﻧﺠﻴﺮه‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎزي"‪" ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ" و "ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﻮدن ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ" ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ در ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﺻﻮل ذﻳﻞ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ (1‬ارﺗﺒﺎط ﮔﺴﺘﺮده و ﻓﺮاﮔﻴﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺎء و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﺷﺘﺮاك اﻃﻼﻋﺎت و ﺑﺎﻧﻜﻬﺎي و ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه زﻧﺠﻴﺮه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻣﻞ و‬
‫دﻗﻴﻖ اﺟﺰاي زﻧﺠﻴﺮه از وﺿﻌﻴﺖ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪.‬‬
‫‪ (2‬داﺷﺘﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﻴﻖ و ﺑﻴﻨﺶ وﺳﻴﻊ از ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺤﺮﻛﻬﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻧﻈﻴﺮ‪ :‬ﻣﺤﻴﻂ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﺴﺐ وﻛﺎر‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬رﻗﺒﺎي ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ‬
‫و ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻼت و ﮔﺮاﻳﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮي ﺑﺎزار در ﺣﺎل و آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻓﻨﺎورﻳﻬﺎي‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﭘﺎﻳﺶ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻠﻴﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﻮق و در ﻧﺘﻴﺠﻪ داﺷﺘﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻴﺰان ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ در آﻳﻨﺪه‬
‫و ﻣﻬﻴﺎ ﺷﺪن ﺑﺮاي ﺑﺮآورده ﻛﺮدن آن‪.‬‬
‫‪ (3‬داﺷﺘﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﭼﺎﺑﻚ و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن ﺷﺮﻛﺎء‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎران و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭼﺎﺑﻚ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Pro-Activity‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Social behavior‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Agent Based SCM‬‬
‫‪4‬‬
‫‪supply chain coordination‬‬

‫‪8‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮد‬
‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﻮاﻧﻊ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ روﺷﻬﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎن و زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ آن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ و ﺗﺠﺮﺑﻪ و اﻣﻜﺎﻧﺎت در‬
‫دﺳﺘﺮس ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ روش اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي دارد‪،‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب و داﺷﺘﻦ ﻳﻚ روش ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ و ﻧﻮع و روش و اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ارزﻳﺎﺑﻲ در رﺗﺒﻪ ﺑﻌﺪي اﻫﻤﻴﺖ ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻣﺤﺮﻛﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﺎﺑﻜﻲ را ‪ -‬ﻛﻪ در اﺻﻞ دوم ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ -‬ﭘﺎﻳﺶ ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ وﻗﻮع ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺮﻛﻬﺎ را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮده و ﻳﺎ از آن ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮددد‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ از ﺗﺤﻠﻴﻞ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ ،‬ﺷﺪ‪‬ت ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺻﺤﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ‬
‫زﻧﺠﻴﺮه و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻣﻮﺟﻮدي و ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻻزم ﺑﺮاي ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺟﻬﺖ اراﺋﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ آن ﺗﻐﻴﻴﺮ را‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﻚ ﺗﻚ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان اﻫﻤﻴﺖ ﻛﺎﻻ ﻳﺎ ﺳﺮوﻳﺲ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻣﻮﺟﻮدي آن‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻓﻌﻠﻲ و ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﻏﻴﺮه را ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻛﻞ زﻧﺠﻴﺮه و اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت اﺻﻼﺣﻲ و ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺳﺎزي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻘﺘﻀﻲ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ و ﻣﻴﺰان ﺗﻐﻴﻴﺮات آﺗﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺤﺮﻛﻬﺎ و اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪهﻫﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ‪ ،‬اﻣﺮي ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؛ اﻣﺎ در‬
‫اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻼش ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ رﻗﺒﺎ و ﻏﻴﺮه را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﻛﺮده و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻳﺎر ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰاري دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ وﻇﻴﻔﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ و ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﻌﻬﺪه دارﻧﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞ )‪ (4‬ﻧﻤﺎي ﻛﻠﻲ ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي‬
‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ -4-3‬ﺗﺸﺮﻳﺢ اﺟﺰاي ﭼﺎرﭼﻮب‬

‫ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺰاي ﻣﺘﻌﺪدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ‪ ...‬ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻨﺎ و ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ‪ 4‬ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ ﭼﺎرﭼﻮب ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ -1-4-3‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﻣﺠﺘﻤﻊ و ﺷﺒﻜﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﮔﺴﺘﺮده و ﻓﺮاﮔﻴﺮ از ﭘﻴﺶﻧﻴﺎزﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺒﻜﻪاي ﻣﺠﺎزي از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺰاي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻮارد ذﻳﻞ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ o‬ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﺎﻣﻞ زﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎي ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و ﻧﺮماﻓﺰاري ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ارﺗﺒﺎط و اﺗﺼﺎل اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﺒﺎدل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ را ﻓﺮ اﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ o‬ﺑﺎﻧﻜﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺘﻌﺪد ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮوش‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﻏﻴﺮه ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫در ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬارده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ o‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻈﻴﺮ "ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ"‪" ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣﻮر ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن"‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺪاري و‬
‫ﻓﺮوش و ﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ -2-4-3‬ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ وﺿﻌﻴﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺤﺮﻛﻬﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ‬

‫‪1‬‬
‫‪Integrated Information and communication system‬‬

‫‪9‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ وﺿﻌﻴﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﺮك ﭼﺎﺑﻜﻲ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺴﺘﺮده و دﻗﻴﻖ و ﻛﺎرآﻣﺪي از ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻠﻲ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر‬
‫و ﻧﻴﺎز ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و وﺿﻌﻴﺖ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ دارﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﺑﺎﻻ‬
‫رﻓﺘﻦ ﻣﻴﺰان رﺿﺎﻳﺖ آﻧﻬﺎ از ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻧﻴﺎز آﺗﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‬
‫و ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎزار و ﻣﺤﻴﻂ و‬
‫ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺎ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬داﻧﺴﺘﻦ ﻧﻈﺮ و دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ و ﻣﺤﺼﻮﻻت رﻗﺒﺎ‪ ،‬آﮔﺎﻫﻲ از اوﻟﻮﻳﺘﻬﺎ و روش اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺘﺮي‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن در اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﻳﺎري ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬در ﭼﺎرﭼﻮب‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺶ ﻣﺪاوم ﻣﺤﻴﻂ و ﻣﺤﺮﻛﻬﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل آﻧﻬﺎ و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﺳﻤﺖ و ﺳﻮي ﺣﺮﻛﺖ آﺗﻲ آﻧﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺬاﻛﺮهﻛﻨﻨﺪه ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺮم اﻓﺰاري وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺬاﻛﺮه و ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر و ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺑﻌﻬﺪه دارد‪ .‬رﻗﺒﺎ‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ ﺳﺎزﻣﺎن از ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ وارد ﻣﺬاﻛﺮه ﺷﺪه ﺗﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮات آﻧﻬﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ و ﻣﻄﻠﻮب و اﻧﺘﻈﺎرات و‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي آﻧﺎن آﮔﺎه ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪﺻﻮرت ﺑﻴﻮاﺳﻄﻪ از ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﺣﻮزه ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻛﺴﺐ ﻛﺮده و ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از‬
‫ﭘﺮﺳﺶوﭘﺎﺳﺦ ﻳﺎ ﻫﺮ روش دﻳﮕﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ دادهﻛﺎوي ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ وﻇﻴﻔﻪ ﻛﺎوش در ﺑﺎﻧﻜﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ زﻧﺠﻴﺮه و ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎي رﻓﺘﺎري ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﺴﺐ‬
‫وﻛﺎر در ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﻌﻬﺪه دارد‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻛﺎوش دادهﻫﺎي ﻓﺮوش ﺳﺎزﻣﺎن در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ در ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻟﮕﻮي ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن در‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ و اﻟﮕﻮي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺨﻤﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻓﺮوش آﺗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از روﺷﻬﺎ و ﻣﺘﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دادهﻛﺎوي ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎوش وب ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ وﻇﻴﻔﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﻛﺎوش در ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت وب ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ و ﭘﺎﻳﺶ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎزار ﻣﺤﻠﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬آﻣﺎر‬
‫ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺟﺬاﺑﻴﺘﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ رﻗﺒﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮوش آﻧﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ در ﻓﻨﺎورﻳﻬﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ ،‬را ﺑﻌﻬﺪه دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻼش ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت داﺋﻢ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ آﺗﻲ ﺑﺎزار و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺤﺮﻛﻬﺎ و ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در وب ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎوش در وب وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺣﻮزه اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺧﺎرج ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Agent‬‬

‫‪10‬‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ -(4‬ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫‪11‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎوش ﻣﺤﻴﻂ ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ وﻇﻴﻔﻪ ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر و ﺟﻤﻊآوري و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎزار و ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﻛﺴﺐ وﻛﺎر‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ رﻗﺎﺑﺖ‪ ،‬ﻓﻨﺎورﻳﻬﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر را ﺑﻌﻬﺪه دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ و ﺑﻴﻦﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار در ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻤﻊآوري و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻻزم اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨﺪه ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻮق و اراﺋﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ از‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ آﺗﻲ ﺑﺎزار و ﻣﻴﺰان ﺗﻘﺎﺿﺎ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻟﮕﻮي رﻓﺘﺎري ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﺑﺎزار و وﺿﻌﻴﺖ رﻗﺒﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﻏﻴﺮه را ﺑﻌﻬﺪه‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪ -3-4-3‬ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ارزﻳﺎﺑﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ‪ ،‬ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻫﻤﻜﺎري در زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ را ﺑﻌﻬﺪه‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎ ﺑﻪﻃﻮر داﺋﻢ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ و ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺳﺎزﻣﺎن را ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻬﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲ و ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺧﺎﺻﻲ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﻛﻪ‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺎ ﻣﺮود اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺬاﻛﺮهﻛﻨﻨﺪه ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺮم اﻓﺰاري وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺬاﻛﺮه و ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﮔﺮدآوري‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﻴﺪ و ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻌﻬﺪه دارد‪ .‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻮاﺑﻖ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﻨﺎورﻳﻬﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‪ ... ،‬و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺗﻮاﻧﺎﺳﺎز ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫ﺑﻴﻮاﺳﻄﻪ از ﺑﺎزﻳﮕﺮان اﻳﻦ ﺣﻮزه ﻧﻈﻴﺮ ﺧﻮد ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎران و ﺷﺮﻛﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن آن ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻛﺴﺐ ﻛﺮده و‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﭘﺮﺳﺶوﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ و ﻳﺎ ﻫﺮ روش دﻳﮕﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻤﻮاره در ﻣﺤﻴﻂ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﺄﻣﻴﻦ‬
‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﭼﺎﺑﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ دادهﻛﺎوي ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ وﻇﻴﻔﻪ ﻛﺎوش در ﺑﺎﻧﻜﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ زﻧﺠﻴﺮه و ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺮﺿﻪ‪-‬‬
‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻛﺎراﻳﻲ و اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ آﻧﺎن‪ ،‬ﺳﻄﺢ و ﺳﺮﻋﺖ ﺧﺪﻣﺖرﺳﺎﻧﻲ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي آﻧﺎن در زﻣﻴﻨﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ در ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﻌﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎوش وب ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ وﻇﻴﻔﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﻛﺎوش در ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت وب ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ،‬ﻣﻴﺰان اﻋﺘﺒﺎر و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻌﻬﺪه دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻼش ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺶ وبﺳﺎﻳﺘﻬﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﻈﻴﺮ وبﺳﺎﻳﺖ ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و رﻗﺒﺎ و ﻏﻴﺮه‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎي ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪه در ﺣﻮزه ﭼﺎﺑﻜﻲ را ﮔﺮدآوري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻫﻤﻮاره در ﻣﺤﻴﻂ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه و ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ :‬ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻓﻮق وﻇﻴﻔﻪ ﺗﻬﻴﻪ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ از وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ را‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه و ﺑﺮ اﺳﺎس روش اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻨﺘﺨﺐ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان ﭼﺎﺑﻜﻲ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از‬
‫ﻫﺮ روش و اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﻣﻌﺘﺒﺮي ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻋﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از روﺷﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺘﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه در ﺑﺨﺶ ‪ 4-2‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ دادهﻫﺎ در آن روش ﻃﻲ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺪﻳﺮان ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﻠﻴﻪ وﻇﺎﻳﻒ‬
‫ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت و ارزﻳﺎﺑﻲ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﭙﺮد‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ ارزﻳﺎﺑﻲﻛﻨﻨﺪه ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﭘﺲ از ﺑﺮآورد اوﻟﻴﻪ ﻣﻴﺰان‬
‫ﭼﺎﺑﻜﻲ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮده و در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺎ آن ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه و اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ درﺑﺎره ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن و ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎزﻣﺎن از ﺑﺎزار در اﺧﺘﻴﺎر‬
‫او ﮔﺰارده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺻﻮرت ﺣﻔﻆ و ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻮد‪ ،‬در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﻪ‬
‫زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺳﺎزﻣﺎن وارد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪ -4-4-3‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻳﺎر ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺮﻛﺰي‬

‫اﻳﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻪ و ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ در‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻮده و ﻛﻠﻴﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻴﺎت زﻧﺠﻴﺮه را ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮد دارد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﭘﻴﺶﻧﻬﺎدي ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻴﺰ‬
‫ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ آﺗﻲ و ﺑﺮوز ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺤﺮﻛﻬﺎ و ﻣﻴﺰان‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي واﻗﻌﻲ را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز آن و ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت و وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ و‬
‫‪ ،...‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻻزم ﺑﺮاي اراﺋﻪ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮده و در اﺧﺘﻴﺎر ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ و ﻳﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺎﺧﺺ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ آﺗﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ آﻧﻬﺎ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮده و اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪه را ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز واﻗﻌﻲ وارد زﻧﺠﻴﺮه‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد و درﻧﺘﻴﺠﻪ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺷﺪه و آﻣﺎدﮔﻲ ﻣﻮاﺟﻬﻪ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺤﻴﻂ را ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‬

‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ‪ ،‬دﻻﻳﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺮﻛﻬﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﺳﺎزﻫﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ و روﺷﻬﺎي‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ درﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺑﺪون ﺷﺮاﻳﻂ ذﻳﻞ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭼﺎﺑﻚ ﺑﻮدن ﺳﺎزﻣﺎن و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ و ﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫‪ -2‬داﺷﺘﻦ آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻣﻞ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﻧﻴﺎز واﻗﻌﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎزار و ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ وﻛﺎر‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ‬
‫رﻗﺒﺎ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫‪ -3‬داﺷﺘﻦ ﻫﻤﻜﺎران و ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﭼﺎﺑﻚ و ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺠﺎزي ﭼﺎﺑﻚ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ‬
‫اﺷﺘﺮاك اﻃﻼﻋﺎت‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻓﻮق ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮي از ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮارد ﻓﻮق‪ ،‬ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻳﺎر و ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ‬
‫ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺮاﻳﻂ آﺗﻲ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر و ﻧﻴﺎز ﺑﺎزار را داﺷﺘﻪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ در دﺳﺘﺮس ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮﻳﻊ و ﺑﻬﻴﻨﻪ و رﻓﻊ ﻧﻴﺎز ﻓﻌﻠﻲ اﻗﺪام ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﭼﺎﺑﻜﻲ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ آن ﺗﻼش ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺑﻨﮕﺎه و اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺳﻄﺢ رﺿﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﮔﺴﺘﺮش ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫‪[1] Cheng, K.; Harrison, D.; “Implementation of agile manufacturing - an AI and Internet based‬‬
‫‪approach”, Journal of Materials Processing Technology, 76, pp. 96 – 101, 1998‬‬

‫‪[2] Goldman; Pricess; “Iacocca Institute, 21st Century Manufacturing Enterprise Strategy— An‬‬
‫‪Industry-led Review”, vols. 1–2, Bethlehem, PA, USA, 1991.‬‬

‫]‪ [3‬ﺷﺎﻛﺮي‪ ،‬آرﻧﻮش‪ ،‬دﻫﻘﺎن ﻧﻴﺮي‪ ،‬ﻓﺮزاﻧﻪ‪ "،‬ﺗﺤﻮل در زﻧﺠﻴﺮه ﻋﺮﺿﻪ؛ ﺣﺮﻛﺖ از روﻳﻜﺮد ﻧﺎب و وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺪار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ روﻳﻜﺮد ﭼﺎﺑـﻚ و ﻧﻴـﺎز‬
‫ﻣﺪار"‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ و زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪1383 ،‬‬
‫]‪ [4‬ﻏﻀﻨﻔﺮي‪ ،‬ﻣﻬﺪي‪ ،‬رﻳﺎﺣﻲ‪ ،‬اﻓﺸﻴﻦ‪ "،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ"‪ ،‬ﻣﺠﻠﻪ ﺗﺪﺑﻴﺮ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ‪ ،117‬آﺑﺎن ‪ ،80‬ص ‪81‬‬

‫‪13‬‬
[5] Adrian, E.; Coronado, M.; Sarhadi, M.; Millar, C.; “Defining a framework for information systems
requirements for agile manufacturing”, International Journal of Production Economics, 75, pp.
57–68, 2002.

[6] Lau, J.; Huang, G.Q.; Mak, K.; “Impact of information sharing on inventory replenishment in
divergent supply chains”, International Journal of Production Research, 42, pp.919– 941, 2004.

[7] Yang, T.; Lu, C.; Li, W.; "Study on Agile Supply Chain Management", IEEE International
Conference on Systems, Man and Cybernetics, 2004

[8] Power, D.; Sohal A.; Rahman, S.; “Critical success factors in agile supply chain management”,
International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 31, 4, pp. 247-265, 2001.

[9] Hofman, D.; Cecere, L.; “Supply Chain Chaos and the Need for Agility”, AMR Research, 2005.

[10] Naylor, J.B.; Naim, M.M.; Berry, D.;”Leagility: integrating the lean and agile manufacturing
paradigms in the total supply chain'', International Journal of Production Economics, 62,1-2, pp.
107-18, 1999.

[11] Christopher, M.; "The Agile Supply Chain - Competing in Volatile Markets", Industrial Marketing
Management, 29, pp. 37–44, 2000.

[12] White, A.; Daniel, E.M.; Mohdzain, M.; "The role of emergent information technologies and
systems in enabling supply chain agility”", International Journal of Information Management 25,
pp.396–410, 2005

[13] Swafford, P.; Ghosh, S.; Murthy, N.; "The antecedents of supply chain agility of a firm: Scale
development and model testing", Journal of Operations Management, 2005.

[14] Lina, C.; Chiub, H.; Chu, P.;"Agility index in the supply chain", International Journal of
Production Economics, 2004.

[15] Lina, C.; Chiub, H.;Tseng, Y.; “Agility evaluation using fuzzy logic”, International Journal of
Production Economics, 2005.

[16] Yusuf,Y.; Ren, J.; Burns,N.D.; "A method for evaluating enterprise agility—an empirical study”,
Proceedings of the 16th International Conference on Production Research, Prague, Czech
Republic, 2001.

[17] Wooldridge, M.; Jennings, N.R.; "Intelligent agents: Theory and practice", The Knowledge
Engineering Review 10 (2), pp.115–152, 1995.

[18] Karacapilidis, N.; Moraitis, P.; “Building an agent electronic commerce system with decision
analysis feature”, decision support system 32, pp.53-69, 2001.

[19] Jennings, N.; Sycara, K.; Woodridge, M.; "A roadmap of agent research and development",
Autonomous Agents and Multi- Agent Systems, 1, pp.7– 38, 1999.

[20] Ren, Z.; Anumba, C.; "Multi-agent systems in construction state of the art and prospects",
Automation in Construction, 13, pp. 421– 434, 2004.

14
[21] Kwon, O.B.; Lee, K.C.; “MACE: multi-agents coordination engine to resolve conflicts among
functional units in an enterprise”, Expert Systems with applications 23, pp. 9– 21, 2002.

[22] Lou, P.; Zhou, Z.D.; Chen, Y.P.; Wu, A.; “Study on the multi agent-based agile supply chain
management”, International Journal of Advanced Manufacturing Technology 23, pp. 197– 203,
2004

[23] Tarokh, M.J; Tayebi, A.; "Mobile Agent base intelligent supply chain", 2005.

[24] Xuea, X.; Lia, X.; Shenb, Q.; Wang, Y.; “An agent-based framework for supply chain
coordination in construction”, Automation in Construction 14 pp. 413– 430, 2005.

15