You are on page 1of 28

trsKd;om;tqiUfaus;vufa'ozGHY NzdK;a&;ESifUqif;&JEGrf;yg;rIavsmUusa&;qkdif&m

tvkyfkHaqG;aEG;yGJ
jrefrmtjynfjynfqkdif&muGefAif;&Sif;A[dkXme(MICC)aejynfawmf
arv-20-22&uf?2011ckESpf
jrefrmEdkifiHwGifqif;&JEGrf;yg;rIavQmUcsa&;-vrf;jypmwrf;
(jyKpkol-OD;jrifU1)
ed'gef;
1/
jrefrmEdik if w
H iG f qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;twGuf atmufazmfjyygudpi g;&yfukd xnfo
h iG ;f
pOf;pm;ygrnf/
2/
yxrOD;pGm a&SUqufqif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;aqmif&u
G &f ef vuf&t
dS ajctaeudk odxm;
&ygrnf/ jrefrmEdik if &H dS qif;&JErG ;f yg;olw\
Ykd b0udk jri w
hf ifay;Edik af &;twGuf qif;&Jow
l EYkd iS hf ywfoufonfh
vuf&t
dS ajctae? vdt
k yfcsuEf iS hf rdrw
d \
Ykd vdt
k ifqErsm;udk odxm;&ef vdt
k yfygonf/ olw\
Yk d
vlaerIb0 wd;k wufaumif;rGev
f mapa&;twGuf t&yfbufqikd &f mvlrt
I zGUJ tpnf;rsm;? tpd;k &r[kwf
aomtzGUJ tpnf;rsm;? tpd;k &t&m&Srd sm;? pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sirf sm;? ynm&Sirf sm;? jynfwiG ;f jynfyrS
todynm&Sif twwfynm&Sirf sm;\ Edik if w
H iG ;f &Sd qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&; tawGUtBuKrH sm;rS oifcef;pm
rsm;udk xkwEf w
k &f ,l&ef vdt
k yfrnfjzpfygonf/ txl;ojzifh aus;vufEiS hf e,fpyfa'owdw
Yk iG f
wm0ef,al qmif&u
G af eMuonfh tzGUJ tpnf;wd\
Yk tawGUtBuKrH sm;onfvnf; ta&;ygygonf/ zGUH NzK;d rI
tcGit
hf vrf;enf;yg;onfh wkid ;f &if;om;vlrsK;d pkEiS hf e,fpyfa'owGif vlr'I u
k B uKaH wGUae&onfh vlrI
tzGUJ tpnf;rsm;\ txl;vdt
k yfcsurf sm;udyk g xnfo
h iG ;f pOf;pm;&efvt
kd yfygrnf/
3/
'kw,
d tcsurf mS oGm;vd&k myef;wdik u
f o
kd &d NdS y;D aemuf yef;wdik o
f aYkd &mufatmifomG ;&efenf;vrf;udk
awG;awmBuq
H &ygrnf/ wpfenf;tm;jzifh qif;&JErG ;f yg;rIukd pepfwusEiS x
hf ad &mufpmG avQmch sEikd af pa&;
twGuf r[mAsL[mwpf&yf&&dS rnfjzpfygonf/ r[mAsL[mcsrw
S af qmif&u
G &f mwGif um,uH&iS f qif;&J
EGr;f yg;olw\
Ykd ajymMum;csuEf iS hf oabmxm;rsm;ESihf vufawGUaqmif&u
G af eMuolw\
Ykd Pfynmrsm;
tay:wGif tajccH&ygrnf/ tvm;wlyif tdref ;D csi;f Ekid if rH sm;ESihf urmwpf0ef;&Sd zGUH NzK;d Ny;D ESihf zGUH NzK;d qJEikd if w
H rYkd S
qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;ESiyhf wfouf pDraH qmif&u
G af eonft
h awGUtBuKrH sm;rS oifcef;pm,l&
rnfvnf;jzpfygonf/ xdek nf;wlpmG yif ukvor*tzGUJ Bu;D ESihf Edik if w
H umtzGUJ tpnf;rsm;rS jyKpx
k m;Mu
onfh okawoepmwrf;rsm;uvnf; rsm;pGmtaxmuftuljyKEikd yf grnf/ ,cktcg ukvor*u
2
axmifpEk pS zf UHG NzK;d a&;&nfreS ;f csuf Millennium Development Goals(MDGs) udk qif;&JraI vsmyh g;
apa&;twGuf BuK;d yrf;vsu&f &dS m jrefrmEdik if t
H aejzifv
h nf; xd&k nfreS ;f csurf sm; taumiftxnf
1

tzGJUacgif;aqmif? pD;yGm;a&;tBuHay;tzGJU? EkdifiHawmforwkH;? aejynfawmf/

United Nations, The Millennium Development Goals Report 2010 (New York, United Nations, 2010).

-2azmfa&;wGif yg0ifaqmif&u
G v
f su&f ydS gonf/ ,ckBuKd ;yrf;tm;xkwaf eaom qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;
r[mAsL[mopfonf tcGit
hf vrf;opfrsm; &,lEidk rf nft
h jyif jrefrmESiu
hf rmwpf0ef;wGif BuKaH wGUae&
aompdeaf c:rItopfrsm;udv
k nf; wkjHY yefajz&Si;f Edik zf ,
G &f m&Syd gonf/
4/ wwd,tcsurf mS r[mAsL[mcsrw
S Nf y;D aemuf rjzpfraevkyaf qmif&rnfv
h yk if ef;pOfrsm;udk
azmfxw
k &f ygrnf/ qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;r[mAsL[mtwGuf vufawGUvkyif ef;tpDtpOf (action
J ef jzpfygonf/ xdv
k ufawGUvkyif ef;tpDtpOfwiG f r[mAsL[mcsrw
S x
f m;aom
programme) a&;qG&
txl;udpr sm;? tBujH yKcsurf sm;ESifh qufpyfonfv
h yk if ef; pDru
H ed ;f rsm; yg0ifygrnf/ vkyif ef;pDru
H ed ;f rsm;onf
&nfreS ;f csurf sm;? vsmxm;csurf sm;udk owfrw
S x
f m;Ny;D tcsed u
f mvwpfct
k wGi;f wduspmG taumif
txnfazmf&ygrnf/ pDrcH surf sm;rS xGuaf y:vmaom&v'frsm;udk wkid ;f wmjyEkid &f ygrnf/ qif;&JErG ;f yg;ol
wd\
Yk b0tajctaewd;k wufaumif;rGev
f maMumif;udv
k nf; jyEkid &f ygrnf/ tcsed u
f mvtwkid ;f twm
qdo
k nfrmS owfrw
S u
f mvtwGi;f vsmxm;csurf sm;udk tjynft
h 0taumiftxnfazmfaqmifa&;
yifjzpfygonf/ Oyrm-&Gmwpf&mG wGif ausmif;aet&G,f ausmif;rwufonfu
h av;ta&twGuf ok;H ESpf
twGi;f xuf0ufavQmch sEidk af &;vsmxm;csurf sK;d jzpfygonf/
5/
pwkwt
csurf mS vkyif ef;tpDtpOfrsm;udk taumiftxnfazmf&mwGif apmihMf unfah vhvmjcif;
ESifh jyefvnfo;Hk oyfjcif; (monitoring and review) udpy ifjzpfygonf/ vkyif ef;pOfrsm;onf &nfreS ;f csuf
twdik ;f xajrmufatmifjrif Ny;D pD;rI&dS ? r&SEd iS hf tu,f ratmifjrifygutb,faMumifh ratmifjrif
&onf? atmifjrif&ef rnfoq
Ykd ufvufvyk af qmifrnfukd od&&dS ygrnf/ odrYk o
S mvQif &nfreS ;f xm;onfh
vsmxm;csurf sm;ESifh &v'ftMum; uGv
J rJG w
I pfpw
Hk pf&mjzpfay:vmygu uGv
J &JG jcif;\taMumif;t&if;udk
tvsit
f jref&mS azGazmfxkwEf idk rf nfjzpfygonf/xku
d v
JG JrG rI sm;onf rl0g'a&;&mtm;enf;csuaf Mumifh
aomfvnf;aumif;? taumiftxnfazmf&mwGif BuKaH wGU&aomtcuftcJrsm;aMumifah omfvnf;umif;?
tcsed Ef iS t
fh rQajymif;vJaeaom Ekid if \
H vdt
k yfcsurf sm;ESihf qDavsmrf rI &Sad omaMumifah omfvnf;aumif;
ay:aygufvmjcif;jzpfEidk yf gonf/ jyefvnfo;Hk oyfow
l t
Ykd aejzihf jyifqif&efvt
kd yfaeonfrsm;udk awGU&Sd
ygu ,if;awGU&Scd surf sm;ESifh tBujH yKcsurf sm;udk oifah vsm&f m tmPmydik t
f zGUJ tpnf;rsm;xHoYdk tcsed rf D
wifjy&rnfjzpfygonf/
6/
aemufq;Hk taejzihf txufwiG af zmfjycJo
h nfh vkyif ef;wm0efav;&yfukd aqmif&u
G &f ef rnfoYkd
aom pDpOfaqmif&u
G rf rI sm;? ,E&m;rsm; zGUJ pnf;&rnfukd pOf;pm;&efjzpfygonf/ vuf&u
dS mvwGif
vkyif ef;wm0efrsm;udk Ekid if aH wmf orwk;H ESiyfh ;l wGx
J m;aom pD;yGm;a&;tBuaH y;tzGUJ u tjcm;oufqikd &f m
tpd;k &tmPmydik rf sm;ESifh wkid yf iftBu
H Pf&,lum wm0ef,al qmif&u
G Ef idk yf gonf/ odaYk omfvnf;
qif;&JrjI yemtay: bufpaHk xmihpf rHk S xda&mufpmG wkjYH yefEidk &f efEiS fh tm&Sa'o\ zGUH NzKd ;wd;k wufryI if
ra&pD;aMumif;wGif jrefrmEkid if u
H kd jyefvnfaygif;pnf;ay;rnfh pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJrrI sm;udk aqmif&u
G f
&eftwGuf vGwv
f yfonfh Ekid if aH &;oabmraqmifaom w&m;0iftzGUJ tpnf;wpf&yfukd zGUJ pnf;vkyf
aqmif&ef tBujH yKvykd gonf/ ,if;tzGUJ tpnf;udk ]]jrefrmEdik if zH UHG NzKd ;wd;k wufa&;t&if;tjrpfqikd &f mtzGUJ
tpnf;}} Myanmar Development Resource Institute (MDRI) [k ac:qdzk UJG pnf;ygrnf/ tm&S-ypdzw
d f
a'otwGi;f &Sd tjcm;Ekid if rH sm;uJo
h yYdk if MDRI tzGUJ wGif bkwt
f zGUJ 0if'gdu
k w
f mrsm;? trIaqmif'gdu
k w
f m
rsm;u OD;aqmifBu;D Muyfrnfh pDrcH efcY aJG &;ESifh trIaqmiftzGUJ wdyYk g&Srd nfjzpfygonf/ MDRI taejzihf

-3rl0g'a&;&m okawoevkyif ef;rsm;? us,u


f s,jf yefjY yefY pD;yGm;a&;zGUH NzKd ;wd;k wufrI jzpfay:aprnfh pD;yGm;a&;ESihf
vlraI &;jyKjyifajymif;vJrrI sm;ay:aygufaprnfph rD u
H ed ;f rsm;? tpDtpOfrsm;ESipfh rD cH surf sm;udk ulnaD qmif&u
G f
ay;rnfjzpfygonf/ yk*v
u
d u@u t"duaqmif&u
G
f Ekid if aH wmftpd;k &\yHyh ;kd ulnrD jI zihf Ekid if \
H o,H
Zmwt&if;tjrpfrsm;udk xdxad &mufa&muf pOfqufrjywftok;H csEidk Nf y;D jrefrmjynfow
l pf&yfv;Hk \ vlaerI
tqiht
f wef;ESihf b0t&nftaoG;udk odoo
d momjri w
fh ifomG ;Ekid rf nfh bufppHk ;D yGm;a&;zGUH NzKd ;rIukd wnf
aqmufomG ;Ekid &f efjzpfygonf/
7/
,ckpmwrf;onf txufazmfjyygtaMumif;t&mrsm;ESipfh yfvsO;f oabmw&m;rsm;? tBu
H Pf
rsm;ESihf udp& yfrsm;tay: yrmPpOf;pm;csurf sm;omjzpfygonf/ qufvuf ydrk u
kd s,u
f s,jf yefjY yefY
pOf;pm;Ekid &f efEiS fh vdt
k yfonfah qmif&u
G rf rI sm;ukjd yKvyk Ef idk &f ef &nf&,
G yf gonf/ pmwrf;udk atmufyg
twkid ;f zGUJ pnf;xm;ygonf/ ,cke'd gef;wifjyNy;D onfah emufwiG f tcef;(1) qif;&JrEI iS w
hf ikd ;f wmyHeHk nf;pepf
rsm;udk tusO;f csKyw
f ifjyygrnf/ jrefrmEkid if t
H wGuf qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;r[mAsL[m pOf;pm;csuf
rsm;udk tcef;(2)wGif wifjyxm;ygonf/ qufvuf r[mAsL[mtaumiftxnfazmfa&;twGuf
vkyif ef;tpDtpOfrsm;tay: tjrifrsm;udk tcef;(3)wGif wifjyxm;ygonf/ aemufq;Hk taejzihf vkyif ef;
tpDtpOfrsm;udk apmihMf unfah vhvma&;ESifh jyefvnfo;Hk oyfa&;tjyif jrefrmzHUG NzKd ;a&;t&if;tjrpfqidk &f m
tzGUJ tpnf; Myanmar Development Resource Institute (MDRI) wnfaxmifa&;tqkjd yKcsuu
f kd
tcef;(4)wGif wifjyxm;ygonf/

tcef;(1)
qif;&JErG ;f yg;rIEiS w
fh idk ;f wmykeH nf;pepf
(u) qif;&Jru
I zkd iG q
hf jkd cif;
8/
qif;&JErG ;f yg;olwt
Ykd m; qif;&JrrI v
S w
G af jrmufap&efrmS qif;&JErG ;f yg;olrnfoq
l o
kd nfukd od&&dS ef
OD;pGmvkt
d yfrnfjzpfygonf/ odjYkzpf qif;&JrEI iS yhf wfouf t"dym ,fziG q
hf &kd efvt
dk yfygonf/ qif;&JrEI iS hf
ywfouf t"dym ,fziG q
hf rkd t
I rsK;d rsK;d &So
d nft
h euf jrefrmEkid if EH iS o
hf ifah vsmrf nft
h "dym ,fziG q
hf rkd u
I o
kd m
3
a&G;cs,w
f ifjyoGm;rnfjzpfygonf /
9/
zGUH NzKd ;qJEikd if rH sm;wGif qif;&Jru
I kd t"dym ,fziG q
hf &kd mwGif enf;vrf;ESprf sK;d &Syd gonf/ yxrenf;vrf;rSm
tdraf xmifwpfpk odrYk [kwf vlwpfO;D twGuf pm;0wfaea&;tajccHvt
dk yfcsurf sm;udk jznfq
h nf;ay;Ekid rf nfh
vHak vmufaom aiGaMu; &S?d r&So
d &d &dS ef aqmif&u
G jf cif;jzpfygonf/ xko
d aYkd qmif&u
G &f mwGif tdraf xmifpk
wpfpk odrYk [kwf vlwpfO;D \ 0ifaiGorYkd [kwf pm;oH;k rIyrmPtm; owfrw
S x
f m;onfh qif;&Jrt
I ajccHrsO;f
(poverty line) ESiE
fh idI ;f q t"dym ,fowfrw
S jf cif;jzpfygonf/ qif;&Jrt
I ajccH rsO;f atmufwiG &f adS e
olrsm;tm; qif;&JErG ;f yg;olrsm;tjzpf owfrw
S jf cif;rsK;d jzpfonf/ ta&;udpw
iG f qif;&JErG ;f yg;rIukd
aiGaMu;jzifw
h idk ;f wmjcif;yif jzpfygonf/

qif;&JrEI iS yfh wfouf t"dym ,fziG q


fh cdk surf sm;tay: aumif;rGeaf omok;H oyfcsu?f Te;f ude;f rsm;? if;wd\
Yk tm;omcsuf tm;enf;csurf sm;? xkt
Yd jyif wkid ;f xGmrIrsm;
ESihf qufpyfywfouf t,ltqqkid &f mESifh pm&if;ude;f *Pef;qkid &f mjyemrsm;udk Haughton and Khandker, Handbook on Poverty and Inequality (Washington,
D-C-World Bank, 2009)wGif zwfIapvdkygonf/

-410/ 'kw,
d enf;vrf;rSm aiGaMu;wkid ;f wmrIxufausmv
f eG
f tajccHvt
k d yfcsurf sm;udk xnfo
h iG ;f pOf;pm;
jcif;jzpfygonf/ tajccHvt
kd yfonfh ukeyf pn;f rsm;? 0efaqmifrrI sm;&&Srd t
I ay: wkid ;f wmjcif;rsK;d jzpfonf/
Ekid if w
H iG ;f &Sd tdraf xmifpw
k pfpk odrYk [kwf vlwpfO;D wpfa,muftaejzifh tpm;tpm? aetdrt
f rd;k tum?
t0wftxnf? aomufo;kH a&? use;f rma&;apmifah &Smufr?I ynma&; ponfwYkd vHak vmufrI &S?d r&Sd avhvm
pl;prf;azmfxw
k jf cif;rsK;d jzpfygonf/
11/ wkid ;f wmrIrsm; odrYk [kwf tTe;f ude;f rsm;udk owfrw
S af &G;cs,&f efjf zpfygonf/ tpm;tpm[kq&kd m
wGif vlwpfO;D twGuf wpfaeYvQif tpm;tpmpm;oH;k rItenf;qH;k u,fv&dk D 2100cef&Y &dS rnfjzpfygonf/
,if;onf touf&iS &f eftwGuf vkt
d yfaompm;oH;k rIjzpfygonf/ trd;k tumtwGurf l tcsKUd olwu
Y kd
vlav;OD;pm oufu,fr;kd tcef;i,fwpfct
k wGi;f aexkid &f rIrsK;d onf vHak vmufrrI &S[
d k ,lqMuygonf/
xdaYk Mumifh rdom;pkwpfpt
k wGuf oifah vsmaf om aexkid rf q
I o
kd nfukd t"dym ,fziG q
hf &kd m oufqikd &f m
Ekid if \
H tajctaeay: rlwnfygvdro
hf nf/ t0wftxnfupd w
iG v
f nf; tvm;wlyifjzpfygonf/ tylyikd ;f
&moDtwGuf oifw
h ifah omt0wftpm;rsm;onf tvmpum;(Alaska) odrYk [kwf ajrmuf0if;kd pGe;f wGif
aexkid o
f rl sm;twGurf l oifah vsmrf nfr[kwaf y/ &Syt
f us? vHck snEf iS hf zdeyfwpf&ef&ydS gu ta&SUawmif
tm&Sa'owGif vHak vmufNy[
D k ,lqEkid yf gonf/ aomufo;Hk a&twGurf l vrf;avQmufc&D; 15rdepfxuf
rMum aomtuGmta0;twGi;f &SEd idk &f rnf[k tBujH yKMuygonf/ use;f rma&;udpr mS rl Te;f ude;f rsm;pGm
&Syd gonf/ ud,
k cf Emtav;csed rf jynfo
h nfh odrYk [kwf tm[m&rjynf0h onfu
h av;rsm;? uav;zGm;aoEIe;f ?
aq;cef;ESiahf q;Hu
k se;f rma&; Xmersm;odYk oGm;a&mufuo
k Ekid rf I ? q&m0ef olemjyK 0rf;qGv
J ufonfrsm;
&&SEd idk rf I? tdwcf st
f ikd Af -DG td'pf f? iSuzf sm;? wDbD ponft
h "duusonfh a&m*grsm; jzpfymG ;EIe;f ponfwjYkd zifh
owfrw
S Mf uygonf/ ynma&;wGiv
f nf; Te;f ude;f rsm;pGm owfrw
S Ef idk yf gonf/ rlvwef;ausmif;tNy;D
ausmif;xGu&f aom uav;rsm;EIe;f ? tdraf xmifO;D pD;\ ynma&;tqif?h aus;&GmwGif ausmif; odrYk [kwf
q&m&&SEd idk rf I ponfwEYkd iS hf wkid ;f wmMuygonf/
12/ if;Te;f ude;f rsm;udk owfrw
S Nf y;D onft
h cg qif;&Jru
I o
kd wfrw
S af zmfxw
k &f ef rnfoq
Ykd ufvuf
aqmif&u
G Mf u rnfenf;[k pOf;pm;&ef&v
dS mygonf/ vli,frsm;twGuq
f v
kd Qif t*FvefEikd if H b&pawm
wuov
kd (f Bristol University) rS ygarmu a';Apfa*:'ef(David Gorden)u tBujH yKcsurf sm;&Syd gonf/
if;tBujH yKcsurf sm;wGif vkyaf qmifEid k o
f nfh Te;f ude;f ckepfcu
k k d owfrw
S af zmfxw
k x
f m;ygonf/ Te;f ude;f
rsm;teufrS ESpcf k odrYk [kwf xkx
Yd ufyo
kd nfh Te;f ude;f rsm;tay: vdu
k rf rDEikd b
f J aexkid Mf u&onfv
h il ,f
4
rsm;udk qif;&Jo[
l k owfrw
S yf gonf /

(c) qif;&Jru
I w
kd idk ;f wmjcif;
13/ qif;&Jrt
I "dym ,fziG q
hf ckd suEf iS
hf eT ;f ude;f rsm;udk owfrw
S Nf y;D onft
h cg ,if;wdu
Yk t
kd ajccH
qif;&JErG ;f yg;rIukd wdik ;f wm&ef vkt
d yfygonf/ ,if;odjYk yKvyk &f mwGif tqifo
h ;kH qif&h ydS gonf/
4

David Gorden, "Indicators of Poverty and Hunger" Expert Group Meeting on Youth Development Indicators (New York: United Nations, December
2005). Tef;udef; 7ckwGif Tef;udef;tpk 2-ck&Sdonf/ tpkwpfckpDwGif csKdUwJhrI (Deprivation) ESihf tvGeftrif;csKdUwJhrI (Severe Deprivation) [l

owfrw
S x
f m;ygonf/ ,if;Te;f ude;f 7ckrmS (1)tpm;tpm? (2)a&? (3)oef&Y iS ;f a&;tdro
f mrsm;? (4)use;f rma&;? (5)trd;k tum? (6)ynma&;? (7)owif;&&Srd [
I
l
jzpfonf/ Oyrmtm;jzif-h owif;&&Srd w
I iG f tdrf a&'D,kd odrYk [kwf kyjf rifoMH um; (xkwv
f iT afh y;aeonfo
h wif;rD',
D mrsm; pojzih)f udk &&Sx
d ad wGUEkid rf I vk;H 0
r&Sjd cif;jzpfygu csKUd wJrh I (Deprivation) twGi;f usa&mufaeonf/ odaYk omf owif;pmrsm;? a&'D,?kd kyjf rifoMH um;? uGeyf sLwm? odrYk [kwf zke;f rsm; tdrw
f iG f
r&Sdygu (owif;t&if;tjrpfvkH;0r&Sdygu) tvGeftrif;csKdUwJhrI (Severe Deprivation) trsKd;tpm;twGif; usa&mufonf/

-514/ yxrtqifrh mS tdraf xmifpk ppfwrf;aumuf,jl cif;jzpfygonf/ qif;&JrEI iS yhf wfouf wdik ;f wmrI
tm;vH;k onf if;ppfwrf;aumuf,rl t
I ay: rlwnfygonf/ ppfwrf;aumuf,&l mwGif oifah vsmaf om
pm&if;tif;enf;ynmudk a&G;cs,t
f oH;k jyK&ef vdt
k yfonft
h jyif us,u
f s,jf yefjY yeYt
f oH;k jyKaeaom urmh
bPf\ vlaerItqift
h wef;wdik ;f wmrIppfwrf; Living Standards Measurement Survey(LSMS)
enf;vrf;udk a&G;cs,t
f oH;k jyKavh&ydS gonf/ xdek nf;vrf;wGif tydik ;f oH;k ydik ;f &Syd gonf/ tdraf xmifppk pfwrf;
f ikd rf ?I
ar;cGe;f vTm (Household Questionnaire) wGif tdraf xmifpzk UJG pnf;xm;yHk? pm;oH;k rIypkH H ? ypn;f ykid q
ajrydik q
f ikd rf ?I 0ifaiG? tvkyt
f udik ?f ynma&;? use;f rma&;tajctae ponfwEYkd iS hf ywfoufonfh ppfwrf;
ar;cGe;f vTmxkwjf cif;rsK;d jzpfygonf/ &yf&mG ar;cGe;f vTm (Community Questionnaire) wGif &yf&mG acgif;
aqmifrsm; (aus;&Gm&Sd a&S;rDaemufrv
D Bl u;D rsm;? t&m&Srd sm;? q&mrsm;? use;f rma&;vkyo
f m;rsm;)tm;
&yf&mG wpfcv
k ;kH ESiyhf wfoufonfh owif;tcsut
f vufrsm;udk ar;jref;jcif;rsK;d jzpfygonf/ Oyrmtm;jzifh
use;f rma&;aq;cef;ta&twGu?f ausmif;wufEidk rf ?I tcGeaf umufcrH EI iS hf pdu
k yf sK;d a&;yHpk H ponft
h csuf
tvufrsm; jzpfygonf/ aemufq;kH tcsut
f aejzifh ukeaf ps;EIe;f qdik &f mar;cGe;f vTm (Price Questionnaire)
jzpfNy;D oufqikd &f mukepf nfEiS hf 0efaqmifrrI sm;\aps;EIe;f udk ar;jref;jcif;jzpfygonf/
15/ tdraf xmifppk pfwrf;aumufNy;D ygu aemuftqifrh mS qif;&JrrI sO;f (Poverty Line)owfrw
S &f efyif
jzpfygonf/ qif;&JrrI sO;f udk tajccHvt
kd yfonf(Basic Needs)[k ,lqaom tpm;tpmESihf tpm;tpm
r[kwaf om ukeyf pn;f ESihf 0efaqmifrrI sm;udk owfrw
S &f efjzpfygonf/ xdu
k ek yf pn;f ESi0fh efaqmifrw
I \
Ykd
wefz;kd udk cefrY eS ;f wGucf sujf cif;jzihf qif;&JrrI sO;f udk &&Syd grnf/
16/ qif;&JrrI sO;f trsK;d rsK;d &SEd ikd yf gonf/ Oyrmtm;jzifh NrKd Ujyrsm;wGiaf exkid o
f w
l \
Ydk ukeu
f sp&dwo
f nf
aus;vufa'owGiaf exkid o
f w
l \
Ykd ukeu
f sp&dwx
f uf ydrk rkd sm;jym;rnfjzpfygonf/ xkaYd Mumifyh if Ekid if H
toD;oD; NrKd UjyESiahf us;vufwt
Ykd wGuf qif;&JrrI sO;f udk cGjJ cm;owfrw
S x
f m;avh&ydS gonf/ tpm;taomuf
onf qif;&JErG ;f yg;olwt
Ykd wGuf t"duvdt
k yfcsujf zpf tpm;taomufqif;&JrrI sO;f (Food Poverty
Line) udk tpm;tpmESih f tpm;tpmr[kwaf omukep
f nfEiS fh 0efaqmifrrI sm;yg0ifonfh taxGaxGqif;&JrI
rsO;f (Overall Poverty Line)wdu
Yk kd cGjJ cm;owfrw
S af vh&ydS gonf/ tcsed u
f mvtavsmuf qif;&JrrI sO;f udk
jyifqifrjIyK&ygonf/ aiGaMu;azmif;yGro
I nf taMumif;&if;wpfcjkzpfygonf/ aemufwpfcsurf mS Edik if w
H pfEidk if H
onf zGUH NzKd ;wd;k wufvmygu omrefvw
l \
Ydk ysr;f rQval erItqifv
h nf; jrifw
h ufvmrnfjzpfNy;D xkad jymif;vJrI
ESit
hf nD qif;&JrrI sO;f udk jyifqifowfrw
S &f ef vdt
k yfvmygrnf/
17/ qif;&JrrI sO;f udk owfrw
S Nf y;D onft
h cg Edik if t
H wGi;f qif;&Jrt
I wdik ;f tqyrmPudo
k &d EdS idk yf gonf/
0ifaiGt& odrY k [kwf pm;ok;H rIp&dwrf sm;t& qif;&JrrI sO;f atmufwiG &f ad S eaom vlO;D a&&mckid Ef eI ;f udk wGucf suf
od&EdS ikd yf grnf/ if;udk vlO;D a&qif;&Jr
I eT ;f ude;f (Headcount Poverty Index)odrYk [kwf vlO;D a&t&
qif;&JrEI eI ;f (Poverty Rate)[k ac:qdyk gonf/xkt
d Te;f ude;f rSm wGucf su&f vG,u
f
l em;vnf&efvnf;
vG,u
f o
l nft
h wGuf tok;H rsm;ygonf/ xko
d aYkd omenf;vrf;tm;jzifh wdik ;f wm&aom&v'fukd Edik if \
H
Absolute Poverty Index [k ac:ygonf/
18/ qif;&JErG ;f yg;olrsm;udk t"dym ,fowfrw
S &f mwGif if;wd&Yk &Sad om0ifaiGEiS hf vlrt
I zGUJ tpnf;\
ysr;f rQ0ifaiGwjYkzd ifh EdiI ;f ,SO
f wkid ;f wmowfrw
S o
f nfeh nf;vnf; &Syd gonf/ Oyrmtm;jzifh Oa&myor*wiG f
qif;&JErG ;f yg;rIuo
kd wfrw
S &f m Edik if w
H pfEikd if &H dS vlt
Y zGUJ tpnf;\ wpfO;D csi;f ysr;f rQ0ifaiGukd wGucf suu
f m

-6,if;\&mcdik Ef eI ;f 50xufavsmeh nf;aom 0ifaiGtusK;d cHpm;&olrsm;tm; qif;&JErG ;f yg;olrsm;[k owfrw


S f
ygonf/ ,if;ud(k Relative Poverty) EdiI ;f &qif;&JErG ;f yg;rI[k ac:qdyk gonf/
19/ ae&mwGif ydrk jkyd nfph &H k eftwGuf qif;&Jcsr;f omrnDrQr(I Inequality )ESiyh f wfoufvnf; tusO;f rQ
azmfjy&ef vkt
d yfrnfjzpfygonf/ xdo
k abmw&m;udk qif;&JErG ;f yg;rIEiS yh f wfouf aqG;aEG;&mwGif rMumcP
&nfeT ;f avh&ydS gonf/ od&Yk mwGif qif;&Jcsr;f omrnDrQrq
I o
kd nfrmS qif;&Jrx
I uf ydrk u
kd s,jf yefo
Y nfh
oabmw&m;jzpfygonf/ qif;&Jrw
I pfcw
k nf;tay:wGio
f m tav;xm;tmkpH u
kd jf cif;rsK;d oufouf
r[kwb
f J vlO;D a&wpf&yfv;kH tay:tajccH t"dym ,fziG q
fh jkd cif;jzpfygonf/
20/ qif;&Jcsr;f omrnDrQrt
I wGuf tvG,q
f ;kH ESihf toH;k rsm;qH;k enf;vrf;rSm vlO;D a&udk tqif;&Jq;Hk rS
tcsr;f omqk;H txd tqifq
h ift
h yk pf ck MJG unhjf cif; jzpfygonf/ xko
d cYkd jJG cm;Ny;D vlO;D a& ig;ykH odrYk [kwf q,fyHk
tkypf w
k \
Ykd toH;k p&dwf odrYk [kwf 0ifaiGu&kd mckid Ef eI ;f jzifah zmfjyygonf/ trsm;tm;jzifh vlO;D a&\ tqif;&J
qH;k (ig;ykH wpfy)Hk onf pkpak ygif;toH;k p&dw\
f ajcmuf&mckid Ef eI ;f rS 10&mckid Ef eI ;f txd ok;H pGMJ uNy;D xdyq
f ;Hk
(ig;ykw
H pfy)Hk tkypf o
k nf pkpak ygif;toH;k p&dw\
f 35&mckid Ef eI ;f rS 50&mckid Ef eI ;f txd ok;H pGMJ uonf/
21/ qif;&Jcsr;f omrnDrQrt
I wGuf tok;H trsm;qk;H wdik ;f wmrIrmS *seD
D eT ;f ude;f (Gini coefficient) jzpf
onf/ vlO;D a&udk 0ifaiGt& ig;ykt
H yk pf k odrYk [kwf q,fyt
Hk yk pf k cGjJ cm;rIjyKNy;D pkpak ygif;0ifaiGwiG f if;wd\
Yk
0ifaiG&mckid Ef eI ;f udk wGucf su&f ygonf/ Oyrmtm;jzifh Ekid if t
H wGi;f ysUH ESaYH eaom qif;&Jcsr;f omrnDrQru
I kd
*seD
D eT ;f ude;f jzifh wGucf suo
f &d EdS ikd rf nfjzpfygonf/ xd
k eT ;f ude;f onf oknESiw
hf pfMum;wGi&f o
dS nf/ Te;f ude;f
oknonf tdraf xmifpw
k ikd ;f u wlnaD om0ifaiG&&Sad ejcif;udk Tejf yaeNy;D Te;f ude;f wpfonf wdik ;f jynf\
0ifaiGtm;vH;k udk tdraf xmifpw
k pfcw
k nf;uom ydik q
f idk af ejcif;udk Tejf yjcif;jzpfygonf/ urmay:wGif
0ifaiGrnDrQrt
I rsm;qk;H t&yfa'orsm;\ *seD
D eT ;f ude;f rSm 0.5 0ef;usiw
f iG &f NdS y;D csr;f omaomEdik if rH sm;&Sd
*seD
D eT ;f ude;f rSm 0.3jzpfygonf5/
22/ qif;&JrEI iS yhf wfouf t"dym ,fziG q
hf ckd suEf iS hf wkid ;f wmrIrsm;udk tusO;f csK;H azmfjyNy;D onft
h cg
qif;&JrrI sO;f ESihf ywfouf tenf;i,fOyrmay;azmfjy&ef vkt
d yfygonf/
23/ 2009ckEpS u
f tar&duefjynfaxmifpw
k iG f touf(65)ESpaf tmufvw
l pfO;D twGuf qif;&JrrI sO;f
udk oef;acgifpm&if;Xmeu wpfEpS v
f Qif a':vm 11161tjzpf owfrw
S af zmfjycJyh gonf/ uav;ESpOf ;D yg
vlO;D a&av;a,muf&o
dS nfh rdom;pkwpfp\
k qif;&JrrI sO;f udk a':vm 21756tjzpf owfrw
S cf yhJ gonff6/
xku
d o
hJ o
Ykd wfrw
S rf rI S xGuaf y:vmaom&v'frmS xdEk pS w
f iG f tar&duefEikd if H qif;&JrEI eI ;f 14.3 &mckid Ef eI ;f
&Sad eNy;D vlO;D a& 43.6oef;rSm qif;&JErG ;f yg;olrsm; jzpfMuonf/ ,if;onf tar&duefjynfaxmifpw
k iG f
qif;&JrrI sO;f udk pwifwu
G cf sucf o
hJ nfh (51)ESpt
f wGi;f qif;&JErG ;f yg;olta&twGut
f rsm;qk;H jzpfygonff7/
24/ tar&duefjynfaxmifpw
k iG f 0ifaiGrnDrQrEI iS yhf wfouf *sK;d Zufpwpf*vpf(Joseph Stiglitz)
u axmufjy cJ&h mwGif tar&duef vlO;D a&\ wpf&mckid Ef eI ;f onf Edik if 0H ifaiG\ av;ykw
H pfyeHk ;D yg;udk
5

*seD
D eTG ;f ude;f (Gini coefficient)onf Lorenz curve (avm&ifZh rf sO;f auG;)rS&&Sv
d mjcif;jzpfonf/ if;wGif tqif;&Jq;Hk ESit
hf csr;f omqk;H olrsm;udk cGjJ cm;azmfjyNy;D
vlO;D a&\ pkaygif;wGucf sux
f m;aomtcsK;d udk tvsm;vdu
k 0f if;kd wef;wGif azmfjyonf/ pkaygif;wGucf sux
f m;aom0ifaiGukd a'gifvu
kd 0f if;kd wef;wGif azmfjyonf/
6

US Census Bureau, Poverty Thresholds for 2009 by Size of Family and Number of Related Children Under 18 Years.[http://www.census.gov/hhes/ www/
poverty/data/threshld/thresh09.html]
7
USA Today,''Number of people in poverty reaches highest level in 51 Years, ''16 September 2010. [http://www.usatoday.com/nwes/nation/
census/2010-09-16- poverty-rate- income-numbers-N.htm]

-7&,lxm;onf[k qdyk gonf/ vGecf o


hJ nf(h 25)ESpu
f olw\
Ykd a0pkrmS 12&mckid Ef eI ;f om&So
d nf[v
k nf; od&yg
onf/ xkt
Yd jyif xdyw
f ef;wpf&mckid Ef eI ;f \0ifaiGrmS vGecf o
hJ nfq
h ,fpEk pS t
f wGi;f 18&mckid Ef eI ;f jrifw
h ufvm
onfukd awGU&S&d onf/ wpfcsed w
f nf;rSmyif vlvwfwef;pm;rsm;\ 0ifaiGusqif;vmcJNh y;D Ny;D cJo
h nfq
h ,fpEk pS f
rsm;twGi;f zGUH NzK;d wd;k wufrt
I m;vk;H rSm xdyw
f ef;tvTmrsm;qDoo
Ykd m a&muf&o
dS mG ;onfukd awGU&Scd &hJ onf[k
8
od&ygonf /
25/ wkwEf ikd if w
H iG v
f nf; pD;yGm;a&;wd;k wufvmrIEiS t
hf wl vlaerItqift
h wef;jrifrh m;vmcJ&h m tjcm;
Edik if rH sm;enf;wl qif;&JrrI sO;f udk wd;k jri ahf e&ygonf/ xdo
k v
Ykd yk af qmif&mwGif Edik if \
H ysr;f rQ vlaerItqifh
twef; wd;k jri rhf EI eI ;f ESihf Edik if w
H umpHEeI ;f pHxm;rsm;ESiv
hf nf; rnDw
G [
f k a0zefc&H ygonf/ Oyrmtm;jzihf
2006ckEpS w
f iG f wkwEf idk if \
H qif;&JrrI sO;f udk wpfEpS v
f Qiv
f w
l pfO;D csi;f twGuf ,Grf 680 (tar&duef
a':vm 85)[k owfrw
S x
f m;ygonf/ ,if;owfrw
S cf sut
f & wkwv
f rl sK;d 23.65oef;rSm qif;&JrrI sO;f
atmufa&muf&ad S eaMumif; awGU&S&d ygonf/ odaY k omf tjynftjynfqid k &f mowfrw
S cf sujfzpfonfh wpfaeYvQif
wpfa':vmEIe;f jzifh owfrw
S cf yhJ gu qif;&JrrI sO;f onf wpfEpS f vQif 365a':vmodYk wd;k jri o
fh mG ;rnfjzpfNy;D
wkwjf ynfol oef; 120rS 130onf qif;&JErG ;f yg;olrsm;tjzpf owfrw
S jf cif;cH&rnfjzpfygonf/ xdaYk Mumifh
wkwv
f rl sK;d 23.65oef;onf tvGet
f rif;qif;&JErG ;f yg;olrsm;tjzpf tpm;tpm? t0wftxnfEiS h f aexdik f
p&mjyemrsm; BuKH awGUaeMu&olrsm;jzpfNy;D usev
f Ol ;D a&oef; 100rSm qif;&Jorl sm;tjzpf owfrw
S jf cif;
rcH&onft
h wGuf olw&Ydk oif&h xku
d af om tultnDrsm;udk &&SEd ikd af wmhrnfr[kwyf gaMumif; a0zefajymqdrk I
rsm;&Scd yhJ gonf9/
26/ qif;&JrrI sO;f ESiyh f wfouf rMumao;rDuvnf; wkwEf ik d if w
H iG f tjiif;yGm;rIrsm; xGuaf y:vmcJo
h nf
udk awGU&Sd &ygonf/ 2011ckEpS f wkwEf ikd if \
H qif;&JrrI sO;f udk wpfEpS v
f Qif 1169,Grrf aS e ,Grf 1500
odYk (tar&duef a':vm 175rS 230)odYk wd;k jri o
hf wfrw
S cf o
hJ nft
h wGuf qif;&JErG ;f yg;olta&twGuf
26.88oef;rS oef;100txd ok;H qjrifw
h ufvmcJyh gonf/ od&Yk mwGif ynm&Sirf sm;ESihf Edik if aH &;orm;rsm;u
qif;&JrrI sO;f wd;k jri jfhcif;rSm enf;vGe;f onf[k a0zefcMhJuNy;D ,Grf 2400txd ESpq
f wd;k jri o
hf ifo
h nf[k qdMk u
ygonf/ 1985ckEpS rf S 2010ckEpS u
f mvrsm;twGi;f wkwEf ikd if \
H pkpak ygif;jynfwiG ;f tom;wifxw
k v
f yk rf I
h nf[k
wefz;kd (GDP) tq 50rQ wd;k wufvmcJah omfvnf; qif;&JrrI sO;f rSmrl ig;qrQomwk;d wufvmcJo
rSwcf sujf yKcMhJ uygonf/
27/ qif;&JrrI sO;f owfrw
S jf cif;onf wkwEf ikd if w
H iG f Edik if aH &;t& owdBu;D pGmxm;aqmif&u
G &f aom
ta&;udpv
nf; jzpfygonf/ A[dt
k pd;k &u qif;&JrrI sO;f udk tenf;i,fomjri w
hf ifrjI yKvv
kd su&f NdS y;D
cyfrsm;rsm;wd;k jri v
hf u
dk rf nfqykd gu Edik if t
H wGi;f qif;&JoOl ;D a&yrmPrsm;jym;pGmwd;k yGm;vmjcif;twGuf
rsuEf mS rvSjzpf& rnfukd a&Smifvv
JT jkd cif;aMumifjh zpfonf/ wpfzufwiG f a'oqdik &f mtmPmydik w
f u
Ykd rl
qif;&JrrI sO;f udk cyfjrifjh rifh wd;k jri ahf pvdo
k nf/ tb,faMumifq
h akd omf xko
d v
Ykd yk af qmifjcif;jzifh olw\
Ydk a'o
wGif qif;&Jom;tjzpf owfrw
S cf &H olrsm; ydrk rkd sm;jym;vmNy;D tpd;k &axmufyahH iGrsm;ESihf tjcm;aom
tultnDrsm; ydrk 0kd ifa&mufvmapvdjk cif;aMumifjh zpfonf/ omrefvrl sm;uvnf; qif;&JrrI sOf;udk
8

Joseph Stiglitz, ''Inequality: of the 1%, by the 1%, for the 1%,'' Vanity Fair, May 2011. [http://www.vanityfair.com/society/ features/ 2011/
05/top-one-percent]
9
China Daily News, ''Official: China's poverty line too low,'' 23 August 2006 [http://www.chinadaily. com. cn/china / 2006- 08/23/content672510.htm]

-8cyfjrefjrefcyfrsm;rsm;jrifw
h ufapvdNk y;D olwt
Ykd m; qif;&Jorl sm;tjzpf owfrw
S cf &H vQif tpd;k &xHrS
yHyh ;kd ulnrD rI sm; &&Sv
d jkd cif;aMumihf jzpfygonf/ wkwt
f pd;k &taejzifv
h nf; qif;&Jrw
I u
kd zf suaf &;
tpDtpOftwGuf 1980rS 2007ckEpS t
f xd ,Gr1f 60bDv,
D H (tar&duefa':vm23.9bDv,
D )H udk axmufyh H
10
cJyh gonf /
28/ AD,uferfEikd if w
H iG rf l (2011ckEpS rf S 2015ckEpS t
f xd) ig;ESpw
f mumvtwGi;f qif;&JrrI sO;f topfukd
owfrw
S cf NhJ y;D ,if;rsO;f topft& aus;vufa'oae vlwpfO;D csi;f twGuf wpfvvQif AD,uferf
a'gifaiG 400000 (tar &duefa':vm 20.5)ESih f NrKUd jya'o&Sd vlwpfO;D csi;f twGuf wpfvvQif AD,uferf
a'gifaiG 500000 (tar&duef a':vm 25.05) owfrw
S x
f m;onf/ tpd;k &\xkwjf yef aMunmcsut
f &
qif;&JrrI sO;f atmuf&dS tdraf xmifprk sm;rSm 2005ckEpS w
f iG f 22&mckid Ef eI ;f &Sad e&mrS 2010jynfEh pS w
f iG f
11
9.45&mckid Ef eI ;f odYk usqif;oGm;aMumif; awGU&S&d ygonf /qif;&JrpI EH eI ;f opft& [EGKid ;f NrKUd awmfwiG f
2010jynfEh pS f qif;&JErG ;f yg;onfh tdraf xmifpak ygif; 114636&Srd nf[k cefrY eS ;f xm;Ny;D xdNk rKUd ae
vlO;D a&pkpak ygif;\ 9.6 &mckid Ef eI ;f jzpfygonf/ NrKUd awmftmPmydik w
f t
Ykd aejzifh 2011-2015 ckEpS t
f wGi;f
pnfyifom ,mtok;H p&dwb
f wf*suaf iGxrJ S a'gifaiG 5x&Dv,
D (H tar&duefa':vm 256.41oef;)udk
NrKd Uaeqif;&JErG ;f yg;ol jynfov
l x
l t
k wGuf axmufyahH y;oGm;rnf[k tqdjk yKxm;ygonf/ xdo
k aYdk qmif
&Gujf cif;jzihf 2015ckEpS w
f iG f [EdKG i;f NrKd Uawmf\ qif;&JErG ;f yg;rIEeI ;f ESp&f mckid Ef eI ;f txd usqif;rnf[k cefrY eS ;f
12
xm;ygonf /
29/ Edik if t
H vku
d f qif;&JrrI sO;f tjyif vlord sm;aomrsO;f wpfcrk mS tjynfjynfqidk &f m qif;&JrrI sO;f
jzpfygonf/ xdrk sO;f t& ,cifu vlwpfO;D csi;f 0ifaiG wpfaeY tar&duefwpfa':vm owfrw
S cf &hJ mrS
2008ckEpS w
f iG f 1.25a':vm jyifqif owfrw
S cf yh J gonf/ xdo
k wfrw
S cf sut
f & 2005ckEpS w
f iG f urmay:
qif;&JErG ;f yg;ol 1.38bDv,
D &H cdS ahJ Mumif; cefrY eS ;f cJMh uygonf/ (2005ckEpS f tar&duefa':vm 0,f,l
f m;ygonf13/)
Edik pf rG ;f tm;uGmjcm;rIEeI ;f (Purchasing Power Parity) ESifh wGucf sux

(*) qif;&Jru
I w
kd ikd ;f wm&onft
h aMumif;&if;
30/ qif;&Jrw
I ikd ;f wm&mrS &&So
d nf
h eT ;f ude;f rsm;tay: ,kMH unftm;xm;rI&&dS ef tcsed ?f vkyt
f m;ESihf
aiGaMu;uscu
H m aqmif&u
G Mf u&ygrnf/ xdo
k aYkd qmif&u
G &f mwGif vkyif ef;pOftwGi;f oabmw&m;
ydik ;f qkid &f mESihf pm&if;tif;qkid &f m tcuftcJrsm;udk &ifqikd &f ygrnf/ rnfoq
Ykd akd p qif;&Jru
I w
kd ikd ;f wm&onfh
taMumif;&if;av;csu&f ydS gonf/

10

Global Times, ''Poverty line seen as too low''[http://english. sina. com/china/ p/2011/0303/362572. html]
[http://www.thanhnienews.com/2010/Pages/20110204174748.aspx]
[http://www.ngocentre. org. vn/news/vietnan-hanoi-announces-new-poverty-line-2011-2015]
13
EdkifiHwpfEdkifiH\ aiGaMu;t& 0,f,lEkdifpGrf;uGmjcm;rIEIef; purchasing power parity (PPP$) qdkonfrSm tar&duef wpfa':vmjzifh
11
12

tar&duefjynf
axmifpkwGif 0,f,lEdkifrnfh ukefypnf;ESifh0efaqmifrItpk (wpfenf;tm;jzifh twlwljzpfaeaomukefypnf;ESifh0efaqmifrItpk)udk tjcm;EdkifiHwGif0,f,l&ef
ok;H pG&J onhf aiGaMu;,lepfta&twGujf zpfonf/ UNDP, Human Development Report 1997, p. 239 udkd Munfyh g/ ydrk &kd iS ;f vif;atmif Oyrm-ypn;f trsK;d trnf
4ck ("mwfqD wpfvw
D m? qef wpfuv
D ?kd pm;ok;H qD wpfvw
D m? Muufom; wpfuv
D )kd ? 0efaqmifrEI pS cf k (qHyifny cf ? NrKUd wGi;f wpfuv
D ckd &D;oGm;&ef bwfpu
f m;c)
pkpkaygif;onf jrefrmusyfaiG 20000 ukefusrnf[k qdkMuygpdkY/ xdkypnf;av;rsKd;ESifh 0efaqmifrIESpfrsKd;onf tar&duefjynfaxmifpkwGif a':vm 40
ukefusrnfqkdygu 0,fEdkifpGrf;tm;uGmjcm;rIEIef;(PPP)onf (PPP$1=20000/40=Kyats 500) jzpfrnf/ 0,f,El ikd pf rG ;f tm;uGmjcm;rIEIe;f PPP$ wGucf sufrIudk
tao;pdwfod&Sdvdkygu World Bank, International Comparisons Program, ICP 2003- 2006 Handbook pmtkyu
f kd Munfh aI pvdyk gonf/

-931/ yxrtcsurf mS qif;&Jru


I w
kd idk ;f wmjcif;jzifh rl0g'csrw
S o
f rl sm;u qif;&Jorl sm;\tajctaeESifh
vdt
k yfcsurf sm;udk ydrk o
kd &d v
dS mNy;D olw\
Ykd tusK;d udk tav;xm;aqmif&u
G v
f mrnfjzpfygonf/ OyrmEdik if v
H Ol ;D a&\ 21&mckid Ef eI ;f jzpfaom vlO;D a& 18oef;onf tvGet
f rif;qif;&JErG ;f yg;aeNy;D 0rf;pma&;
twGuf cufcufccJ J ek ;f uefae&onf[al om owif;tcsut
f vufrsK;d u if;wdt
Yk wGuf wpfpw
Hk pf&m
vkyaf qmifay;&ef ta&;wBu;D vkt
d yfaeNyjD zpfaMumif; rl0g'csrw
S o
f rl sm;udk rD;armif;xd;k jyvdu
k jf cif;yif
jzpfonf/
32/ 'kw,
d tcsurf mS qif;&Jru
I w
kd idk ;f wmjcif;tm;jzifh tultnDay;&efvt
kd yfaeonfh qif;&JErG ;f yg;
olrsm;udk azmfxw
k f Edik rf nfjzpfygonf/ ta&;udpw
iG f qif;&Jrq
I idk &f mkyyf v
kH mT (poverty profile)onf
toH;k 0ifygonf/ qif;&JrjI zpfay:aeykt
H aetxm;? aus;vufEiS Nfh rKd Ujywnf;[laom yx0Dtaetxm;
tvdu
k f ajymif;vJy?kH &yf&mG wGif ausmif;? aq;H&k ?dS r&S?d tdraf xmifprk sm;\tajctae (Oyrm-tdraf xmifp0k if
OD;a&? tdraf xmifO;D pD;\ ynma&;tqiht
f wef;) ponfwu
Ykd kd od&EdS idk rf nfjzpfygonf/ xko
d aYkd om
tcsut
f vufrsm;udk od&jdScif;tm;jzifh tultnDay;&mwGif ydrk x
kd ad &mufaom OD;wnfaqmif&u
G rf rI sm;jzihf
tvdt
k yfq;Hk aomqif;&Jorl sm;xH tultnDa&muf&adS &;udk pDraH qmif&u
G Ef idk rf nfjzpfygonf/
33/ wwd,tcsurf mS qif;&JraI vQmch sa&;pDrcH surf sm;ESirfh 0l g'a&;&mt& wku
d f u
kd af qmif&u
G rf &I v'f
rsm;udk qif;&Jrw
I ikd ;f wmjcif;tm;jzifh apmihMf unhpf pfaq;jcif;? jyefvnfo;Hk oyfjcif;wdjYk yKvyk Ef idk yf grnf/
xdt
k csurf mS ta&;ygNy;D pDrcH surf sm;ESifh rl0g'jyKjyifajymif;vJa&;vkyif ef;pOfrsm;aMumifh qif;&JrEI iS yfh wfouf
rnfuo
hJ ?Ykd rnfonhef nf;jzih?f rnfrQavQmch sum vlaerIb0udk trSew
f u,fw;dk wufapaMumif; od&EdS idk f
rnfjzpfygonf/
34/ aemufq;Hk taejzifh qif;&Jrw
I ikd ;f wm&mwGif qif;&JraI vsmu
h sapa&;aqmif&u
G af eonfh tzGUJ
tpnf;rsm;\ vkyaf qmifcsurf sm; twkid ;f twmrnfrQ xda&mufpmG aqmif&u
G Ef ikd o
f nfukd jyefvnfo;Hk oyf
oGm;&ef vkt
d yfrnfjzpfygonf/ Oyrmtm;jzifh or0g,r0efBu;D Xmeu v,form;tpnf;tk;H rsm;
zGUJ pnf;ay; aus;vufacs;aiGrsm; axmufyahH y;jcif;rsK;d odrYk [kwf pm;ok;H oltoif;rsm; xlaxmifay;jcif;
tm;jzifh vdt
k yfonfv
h o
l ;Hk ukeyf pn;f rsm;udk oifw
h ifah omaps;EIe;f jzifh 0,f,al pEkid jf cif;rsm;udk csrw
S af qmif
&Gurf nfqykd gpd/Yk xdv
k yk if ef;pOfrsm;\ atmifjrifru
I kd v,form;tzGUJ tpnf;rsm;u acs;aiGxw
k af y;jcif;?
pm;oH;k olor0g,rtoif;rsm;u aps;csKo
d maomtpm;tpmESit
hf jcm;tajccHuek yf pn;f rsm; 0,f,al y;
jcif;jzifh v,form;rdom;pk &mcdik Ef eI ;f rnfrQ vuf&q
dS if;&JrsO;f tay:a&mufomG ;onfukd ,HMk unfpw
d cf s&
aom taxmuftxm;rsm;ESifh azmfjyEkid yf gu tusK;d oufa&mufrrI sm;&&Srd nfjzpfygonf/ tb,faMumifh
qdak omf xdt
k axmuftxm;rsm;onf or0g,rvIy&f mS ;rItay: ,HMk unfpw
d cf stm;xm;rIukd jzpfay:
apNy;D Ekid if \
H qif;&Jru
I pd u
akd jz&Si;f &mwGif ta&;ygaomtcef;u@rS yg0ifaqmif&u
G Ef idk af Mumif; om"u
rsm;jyEdik rf nfjzpfygonf/

tcef;(2)
jrefrmEdik if t
H wGuf qif;&JErG ;f yg;rIavsmhusa&;r[mAsL[m tawG;tjrif
35/ twdwrf S odoo
d momvrf;cGx
J u
G jf cif; / / qif;&JErG ;f yg;rIonf Edik if w
H pfEikd if t
H wGuf Ekid if aH &;
t& owdBu;D pGmxm; udik w
f ,
G &f onfu
h pd j zpfygonf/ jrefrmjynfwiG f qif;&JErG ;f yg;rIEiS yfh wfouf

- 10 vkyo
f ihv
f yk x
f u
kd o
f avmuf vkyaf qmifcjhJ cif;rsK;d udk rawGU&yg/ tpd;k &opfu qif;&JErG ;f yg;rIjyemudk
yxrqk;H jyKvyk o
f nfh Edik if aH wmftqihpf ;D yGm;a&;aqG;aEG;yGw
J iG f ukid w
f ,
G af jz&Si;f &ef BuKd ;yrf;vmjcif;uyif
twdwu
f mvrS odoo
d momvrf;cGx
J u
G v
f maMumif; azmfjyaejcif;jzpfygonf/ ,cktvkyf akH qG;aEG;yGJ
wGif rl0g'csrw
S o
f rl sm;? tpd;k &t&m&Srd sm;? a'ocHt&yfbufvrl t
I zGUJ tpnf;rsm;ESifh tpd;k &r[kwaf om
tzGUJ tpnf;rS ud,
k pf m;vS,rf sm;? pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sirf sm;? ynm&Sirf sm;? vlxjk yefMum;a&;tzGUJ tpnf;rsm;?
pme,fZif;tzGUJ 0ifrsm;yg0ifaeaMumif; owdjyKoihyf gonf/ qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;onf jrefrmjynfol
rsm;twGuf tav;xm;ajz&Si;f &rnfu
h pd j zpfNy;D tvkyf aHk qG;aEG;yGw
J iG yf g0ifow
l u
Ydk jyefvnfo;Hk oyfrI
rsm;? tjrifcsi;f zvS,rf rI sm;? tBujH yKaqG;aEG;wifjyrIjyKjcif;rsm;tm;jzihf tajz&Smaqmif&u
G Mf urnfjzpfyg
onf/ xkt
d aetxm;u Ekid if aH wmfonf pD;yGm;a&;ESiv
fh rl aI &;jyemrsm;udk csO;f uyfrt
I opfjzifh ajz&Si;f &ef
qE&adS Mumif; azmfjy&ma&mufygonf/
36/ tajccHrrl sm; / / jrefrmEdik if t
H wGuf qif;&JErG ;f yg;rIwu
kd zf suaf &;r[mAsL[mudk Edik if aH wmf
orwBu;D \ vrf;Tecf surf sm;ESit
hf nD ,ckuo
hJ aYkd qmif&u
G Mf ujcif;jzpfygonf/ Edik if aH wmforwBu;D \
vrf;Tecf surf sm;rSm rwfv 30&ufaeY jynfaxmifpv
k w
T af wmf&dS orwusr;f opmused q
f ykd JG ajymMum;cJh
aom rl0g'qdik &f mrdecYf eG ;f ? rwfv 31&ufaeY jynfaxmifpt
k pd;k &tzGUJ 0ifrsm;ESifh jynfaxmifpt
k zGUJ tpnf;
rsm;\ tBu;D tuJrsm;odYk ajymMum;onfrh ed cYf eG ;f ESifh {Nyv
D 6&ufaeY jynfaxmifpt
k qift
h zGUJ tpnf;rsm;?
jynfe,fEiS w
fh idk ;f a'oBu;D 0efBu;D csKyrf sm;? jynfaxmifp'k w
k ,
d 0efBu;D rsm;tm; ajymMum;onfh rl0g'a&;&m
rdecYf eG ;f rsm;jzpfonf/ xdrk ed cYf eG ;f rsm; yGiv
hf if;jrifomrI? wm0ef,w
l m0efcrH ?I aumif;rGeaf om tpd;k &pepf?
w&m;Oya'pd;k rd;k a&;udpr sm;udk tav;ay;ajymMum;cJo
h nft
h jyif t*wdvu
kd pf m;rI? vlenf;pkaumif;
pm;a&;0g'? qif;&Jcsr;f omuGm[rIupd r sm;tay: udik w
f ,
G af jz&Si;f &ef vdt
k yfaeaMumif;udv
k nf; tav;teuf
14
ajymMum;cJyh gonf / ta&;udpr sm;onf jrefrmEkid if w
H iG f rjzpfraeajz&Si;f &rnfjhyemrsm;jzpfNy;D ,if;wku
Yd kd
pNy;D udik w
f ,
G af jz&Si;f &efqE&adS Mumif; xkwaf zmfajymMum;jcif;onfyifvQif Ekid if aH wmf\toGio
f pfwpf&yf
udk azmfjycJo
h nfomru qif;&JErG ;f yg;rIjyemavQmch sapa&;ESihf qufvufaqmif&u
G rf nfh Edik if aH wmf
wnfaqmufa&;vkyif ef;rsm;ESiyhf wfoufonfh aumif;rGeaf omed'gef;vnf;jzpfygonf/
37/ Edik if aH wmforwBu;D u xko
d aYkd omtjyKoabmaqmifonfh rl0g'a&;&maMunmcsuo
f nfyif
arQmv
f ift
h m;wufp&mvnf;jzpfvmapygonf/ qufvuftaumiftxnfazmfaqmif&u
G rf rI sm;ESihf
ywfouf tjyKoabmIjrifaomfvnf; Edik if aH &;qEEiS hf vkyEf ikd pf rG ;f wdt
Yk ay: oHo,&Sad eaomaMumifh
xko
d o
H ,rsm;? pd;k &dryf yl efrrI sm;udk yaysmufap&efrmS vufawGUusonfv
h yk af qmifrrI sm; aqmif&u
G jf y&ef
vdt
k yfygrnf/ qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;onf pdeaf c:rI rsm;ud&k ifqikd &f ef tvm;tvmaumif;onfh
vkyif ef;pOfwpfck jzpfygonf/ Edik if w
H iG ;f &Sq
d if;&JErG ;f yg;olrsm; vufawGUcHpm;ae&aom'kur sm;tay:
vufct
H odtrSwjf yKrrI sm; ydrk u
kd s,jf yefv
Y maeygNy/D ,if;wdEYk iS yhf wfoufNy;D Edik if aH wmftBu;D tuJrsm;
taejzihf vkyaf qmifay;&efqEjrifrh m;vmonfrmS vnf; ay:vGiaf eygonf/ jrefrmEdik if o
H nf obm0
o,HZmwt&if;tjrpf<u,f0onfEh ikd if jH zpfaeNy;D Edik if \
H pdu
k yf sK;d a&;? pm;aomufuek x
f w
k v
f yk af &;? a&
vkyif ef;? wd&pmefarG;jrLa&;vkyif ef;u@rsm;onfvnf; tvm;tvmaumif;rsm;jzpfxeG ;f aeouJo
h Ykd
qif;&Jorl sm;\ t"duvdt
k yfcsurf sm;udk jznhq
f nf;ay;rnft
h aetxm;rsm;vnf; &SEd iS Nhf y;D jzpfygonf/
14

jrefrmhtvif; 2011ckESpf? rwfv 31&uf? jrefrmhtvif; {NyDv 1&uf? jrefrmhtvif; {NyDv 7&uf/

- 11 tcsurf sm;onfyif qif;&JraI vsmu


h sa&;r[mAsL[mESiv
h f yk if ef;tpDtpOfrsm;udak &;qG
J taumiftxnf
azmf&ef tajccHaumif;rsm;jzpfygonf/
38/ yd
k yGiv
hf if;jrifomrI? wm0ef,w
l m0efcrH I /
/ qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;r[mAsL[mrS
&v'faumif;rsm; xGuaf y:vmapa&;omru pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJru
I ykd g azmfaqmif&mwGif yGiv
hf if;
jrifomrIEiS hf wm0ef,w
l m0efcrH o
I nf tvGet
f a&;Bu;D ygonf/ xku
d pd r sm;rSm pD;yGm;a&;tBuaH y;yk*Kv
d af wG
ESihf ydrk
kd oufqidk rf nf[v
k nf; xifygonf/
39/ twdwu
f mvu ynm&SiEf iS hf okawoDwo
Ykd nf Edik if \
H pD;yGm;a&;? vlraI &;jyemrsm;tay:
avhvmrIrsm;jyifqifwifjy tjrifo;Hk oyfcsurf sm;ay;&mwGif rdrb
d mom qifqmjzwfawmufwifjyonfh
tavhtx&Scd MhJuygonf/ ,cktcgwGif orwBu;D \rl0g'rdecYf eG ;f rsm;aMumifh ydrk ykd iG v
hf if; xifomjrifom
&Sad &;ESiphf yfvsO;f tvm;tvmaumif;rsm;udk yd
k Ijrif&rnf[k ,kMH unfygonf/ ydrk ykd iG v
hf if;xifom
jrifom&Srd aI Mumifh ynm&Siw
f t
Ykd aejzifv
h nf; olw\
Ykd Ijrifo;Hk oyfcsurf sm; yd
k d;k om;pGmwifjyvmMurnf
[k ,lq&ygonf/ d;k om;rIEiS yhf iG v
hf if;jrifomrIonf jynfov
l x
l w
k \
Ykd ,kMH unfr&I &Sv
d ma&;wGif tvGef
ta&;ygonfu
h pd v
nf;jzpfygonf/ jynfov
l x
l \
k em;vnfr?I yl;aygif;aqmif&u
G rf ?I axmufct
H m;ay;rI
ESi,
hf MHk unfr&I &Srd o
S mvQif qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;omru pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJru
I pd u
ydk g xdxd
a&mufa&muf qufvufaqmif&u
G Ef ikd rf nfjzpfygonf/
40/ qif;&JErG ;f yg;rIwu
kd zf suaf &;udk csO;f uyf&mwGif yGiv
hf if;rIEiS x
hf ifomjrifom&Srd w
I Ykd ta&;ygyHu
k kd
tar&duefjynfaxmifpt
k m; erlemtjzpfMunfEh ik d yf gonf/ urmay:wGif tiftm;tBu;D qH;k ? pD;yGm;a&;tiftm;
taumif;qH;k ? tcsr;f omqH;k Edik if w
H pfEidk if w
H iG yf g0ifaom tar&duefjynfaxmifpu
k yifvQif olwEYkd ikd if w
H iG f
rdrw
d o
Ykd wfrw
S x
f m;aom qif;&JrrI sO;f t& 43oef;aomjynforl sm;rSm qif;&JErG ;f yg;aeMuNy;D wdik ;f jynf
0ifaiG\ av;yHw
k pfyu
kH kd xdyq
f ;kH wpf&mcdik Ef eI ;f uom&,lcpH m;aeMuonf[k xkwaf zmfajymqdv
k mrI
15
rsm;&Syd gonf / xdk aI xmifrh MS unfv
h Qif jrefrmEdik if w
H iG v
f nf; qif;&JErG ;f yg;olrsm;&Sad eNy;D ,if;wd\
Yk
jyemrsm;udk udik w
f ,
G af jz&Si;f &rnf[k xkwaf zmfajymqdzk t
Ykd a&; 0efav;&efroifyh g/
41/ tm;vH;k yg0ifonfch sOf;uyfrI / / jrefrmEkid if H aus;vufa'owGif qif;&JErG ;f yg;rI
trsm;qk;H &Sad e&m vlqif;&Jrsm;\jyemudak jz&Si;f &ef pdu
k yf sK;d a&;zGUH NzKd ;wd;k wufro
I nf tawmfyif
taxmuftyHjh yKEikd rf nfjzpfygonf/ odaYk omf aus;vufa'owGirf aexdik Mf uaom vlqif;&Jrsm;vnf;
Edik if w
H ikd ;f wGi&f adS eygonf/ jrefrmEdik if w
H iG f NrKd Ujyaeqif;&Jorl sm;tjyif yx0Dtaetxm;tm;enf;rIaMumifh
qif;&Jorl sm;? wdik ;f &if;om;rsKd ;EG,pf rk sm;ESihf qufE,
T q
f if;&Jorl sm;? e,fpyfa'orsm;uJo
h Ykd wnfNird rf t
I m;
enf;onfah e&mrsm;wGif aexdik Mf uaom 'kua &mufaeonfh vlt
Y zGUJ tpnf;rsm;vnf; &Sad eMuygonf/
xdo
k rl sm;\ vdt
k yfcsurf sm;udk jznfq
h nf;Edik rf nft
h ultnDrsm;ESihf txl;tpDtpOfrsm;onf qif;&J
EGr;f yg;rIwu
kd zf suaf &;r[mAsL[mwGiyf g0if&ef tvGev
f t
kd yfygonf/
42/ ,if;tcsuEf iS yhf wfouf NrKd Ujyaeqif;&Jom;rsm;\tcef;u@udv
k nf; owdjyKoifyh gonf/
NrKd Ujyqif;&Jom; trsm;pkonf aus;vufrS NrKd Uay:wuf pm;0wfaea&;twGuf vma&muftvkyv
f yk f

15

txufwGifazmfjycJhaom tydk'f(23) ESihf (24)udk Munfhyg&ef/

- 12 udik Mf uolrsm;jzpfNy;D aus;vufEiS hf tquftoG,t


f Nr&J adS eMuygonf/ &&Sad om0ifaiGrS wwftm;orQ
aus;vuf&rdS o
d m;pkrsm;xH jyefvnfaxmufyMhHuolrsm;vnf; jzpfMuygonf/ xdaYk Mumifh NrKd Ujyaeqif;&Jom;
rsm;twGuf tvkyt
f udik Ef iS t
hf cGit
hf vrf;aumif;rsm; zefw;D ay;jcif;onf aus;vufqif;&Jom;rsm;udk
uln&D mvnf;a&mufygonf/
43/ vufawGUususvyk af qmifa&; / / qif;&JErG ;f yg;rIwu
dk zf suaf &;r[mAsL[mwGif vufawGU
ususvyk af qmif&ef enf;vrf;rsm;udk tqkjd yKygonf/ vufawGUusaomenf;rSm rnfonfjh yem&S&d dS
ajz&Si;f ay;rnf/ jyemudk tvkyjf zpfaomenf;jzifh ajz&Si;f rnfjzpfonf/ jynfot
Yl usK;d twGuf rnfrQ
BuKd ;BuKd ;pm;pm;vkyaf qmifaeonfu ta&;rBu;D ay/ jynfot
Yl usK;d twGuf bmawGvufawGUaqmif&u
G f
cJo
h vJqakd omtcsuu
f ta&;Bu;D ygonf/
44/ vufawGUusaomenf;ESiyhf wfouf wkwjf ynfrS erlemudMk unfEh ikd yf gonf/ pdu
k yf sK;d a&;u@
jyKjyifajymif;vJa&;wGif yk*v
u
d v,fuu
G rf sm;owfrw
S jf cif;ESihf xGuu
f ek rf sm;udk aps;uGuo
f Ykd oGm;a&muf
a&mif;csMujcif;udk v,form;rsm;ud,
k w
f idk f pwifvyk af qmifcMhJ uygonf/ ,if;jyKjyifajymif;vJrrI sm;udk
wkwjf ynfp;D yGm;a&;\ Adou
k mwdeaYf &Smifzed f (Deng Xiaoping)onf w&m;0iftwnfjyKay;cJjh cif;
omjzpfonf[k ajymMum;cJo
h nf/ tvm;wl aus;vufqif;&JErG ;f yg;rI wku
d zf suaf &;twGuf t"duus
aomaus;vufvyk if ef;rsm; Town and Village Enterprises (TVEs) xlaxmifay;cJyh gonf/ ,if;aqmif&u
G f
csuo
f nf v,f,mrvkyaf omfvnf; aus;&GmwGif tajccsaexdik v
f yk u
f ikd af ponfv
h yk if ef;rsK;d jzpfonf[k
od&ygonf/ xdo
k aYkd omvkyif ef;rsm; axmifaygif;rsm;pGmudk xlaxmifay;cJo
h nf/ 1979ckEpS w
f iG f pwifchJ
aom xkpd epfaMumifh 1986ckEpS t
f a&mufwiG f TVEs rsm;rSae aus;vufa'o\ 21&mckid Ef eI ;f vkyf
tm;udk toH;k jyKEidk cf NhJ y;D aus;vufxu
G u
f ek \
f wpf0ufausmu
f kd xkwv
f yk Ef idk cf ahJ Mumif; od&ygonf/
45/ TVEs rsm;\pGr;f aqmifru
I kd wdeaYf &Smifzed f thMH ocJ&h onf/ TVEs rsm;u ,ckuo
hJ Ykd vkyaf qmifEidk f
pGr;f &Srd nf[k rxifcahJ Mumif; olu0efccH o
hJ nf/ xdrk &S &Sad omoifcef;pmrSm jynfov
l x
l t
k m; txifrao;
oifah Mumif;? bmawGvyk Mf u[k olwt
Ydk m;ajymqkad ernft
h pm; olwt
Ykd usK;d &Srd nft
h vkyu
f kd olwu
Ykd ,
kd w
f idk f
odMuaomaMumifh olw\
Ykd qEEiS v
hf yk af qmifrrI sm;udk ulnyD yhH ;kd ay;&efomoifah Mumif; jzpfygonf/ qif;&J
EGr;f yg;rIavQmch sa&;r[mAsL[mwGif xdu
k o
hJ aYkd qmif&u
G jf cif;onf aumif;rGeaf om enf;vrf;wpfcjk zpfyg
onf/
46/ qif;&JErG ;f yg;rI\oabmobm0ESihf taMumif;&if;rsm; / / qif;&JErG ;f yg;rI\ oabmobm0
onf taMumif;t&if;trsK;d rsK;d &SNd y;D Iyaf xG;aomfvnf; ,if;twGuf r[mAsL[ma&;qG&J mwGif tvGef
ta&;Bu;D ygonf/ qif;&J&onft
h aMumif;rSm (u) o,HZmwenf;yg;aoma'o? a0;vH odrYk [kwf y#dyu
&S&d ma'owGiaf exkid Mf u&jcif;aMumifh ydik q
f ikd rf EI iS fh vlpY rG ;f aqmif&nfcsKUd wJjh cif;? (c) touft&G,?f vkyif ef;cGif
tajctae? use;f rma&;raumif;jcif;? (*) pD;yGm;a&;wkq
YH idk ;f rIaMumifh tvkyt
f udik t
f cGit
fh vrf;enf;yg;
jcif;? (C) trsK;d orD;jzpfjcif;? wkid ;f &if;om;vlenf;pkjzpfjcif;ESifh roefrpGr;f jzpfjcif;? (i) tkycf sKyrf t
I m;enf;
jcif;ESihf txl;tcGit
fh a&;rsm;ay;jcif;wkaYd Mumifh qif;&Jcsr;f omuGm[rIjrihrf m;jcif;wdu
Yk kd &ifqidk af eMujcif;
wdaYk Mumifjh zpfonf/

- 13 47/ zGUH NzdK;rIEiS q


hf if;&JErG ;f yg;rI / / ta&SUtm&SEidk if rH sm;onf q,fpEk pS Ef pS cf t
k wGi;f pD;yGm;a&;
wd;k wufrEI eI ;f vsijf refcrhJ aI Mumifh qif;&Jru
I w
kd pf0ufavQmch sapEkid af Mumif; awGUBuKHc&h J ojzifh qif;&JraI vQmch s&ef?
h akd omf pD;yGm;a&;wd;k wufygu
wk;d wufrEI eI ;f jrefqef&efvak d Mumif; axmufjycJMhuonf16/ tb,faMumifq
vkyo
f m;vdt
k yfcsuf jrifrh m;vmygrnf/ tvkyt
f ukid &f &Srd I jrihrf m;vmvQif vkycf ESihf 0ifaiGrsm; wd;k vmrnf/
ta&SUtm&S\ pD;yGm;a&;zGUH NzKd ;wd;k wufrw
I iG f trsK;d orD;trsm;tjym; vkyif ef;cGio
f 0Ykd ifa&mufcMhJ uonfukd
awGUjrifMu&ygonf/ xko
d 0Ykd ifa&mufjcif;aMumifh if;wd\
Yk tqift
h wef;udk jrihrf m;apHrk Qomru qif;&JErG ;f
yg;rIuv
kd nf; tusK;d oufa&mufrrI sm;&Scd yhJ gonf/ pD;yGm;a&;vsijf refpmG wd;k wufvQif wk;d wufrEI iS hf qif;&JErG ;f
yg;rIwo
Ykd nf ESpv
f rf;oGm;qufqaH &;toGiaf qmifvmygrnf/ wd;k wufrEI eI ;f jrihrf m;vmjcif;aMumifh
vkyt
f m;\0,fvt
kd m;ESiv
hf yk cf udk jrihrf m;apNy;D wpfzufwiG f qif;&Jru
I akd vsmu
h sapygonf/ qif;&JrI
avsmu
h sjcif;? 0ifaiGjrihrf m;jcif;wkaYd Mumifh vkyt
f m;\xkwv
f yk rf pI rG ;f tm;udk wd;k wufapNy;D wk;d wufrEI eI ;f udk
jrefqefapygonf/ pD;yGm;a&;wd;k wufraI Mumifh jynfob
Yl @mawmfukd wd;k yGm;apygonf/ xdaYk Mumifh tpk;d &
onf kyyf ikd ;f ESiv
hf rl aI &;tajccHtaqmufttHrk sm;twGuf ydrk o
kd ;kH pGEJ idk Nf y;D qif;&Jru
I akd vsmu
h sapum Ekid if \
H
xkwv
f yk rf pI rG ;f tm;udv
k nf; jrihrf m;vmapEkid yf gonf/
48/ aumif;rGeaf omEkid if t
H qifh pD;yGm;a&;pDrcH efcY rJG I / / pD;yGm;a&;wd;k wufrEI eI ;f jrifrh m;jcif;onf
qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;twGuf aumif;rGeaf omfvnf; tajccHus,jf yefNY y;D vkyt
f m;udt
k oH;k jyKrrI sm;
aom wd;k wufrjI zpfvQif yd
k aumif;rGeyf gonf/ odq
Yk if;&Jom;rsm;udk taxmuftuljyKaom wd;k wufrI
&&S&d eftwGuf tvkyt
f udik &f &Srd I yHrk eS w
f ;kd yGm;apEkid o
f nfh cdik rf maomEkid if t
H qifh pD;yGm;a&;pDrcH efcY rJG EI iS hf
rl0g'rsm;&S&d ef vdt
k yfygonf/ odjYkzpf&m aumif;rGeaf omEkid if t
H qifh pD;yGm;a&;pDrcH efcY rJG o
I nf tusK;d &Sad om
jynfwiG ;f &if;ES;D jrK yEf rHS u
I t
kd m;ay;Ny;D aiGaMu;azmif;yGru
I kd edru
hf sapum qif;&Jom;rsm;\ trSe0f ifaiGukd
rusqif;&ef umuG,af y;ygonf/ xdjYk yif twd;k EIe;f ESihf aiGvv
J ,
S Ef eI ;f uarmufurjzpfraI Mumifh t&if;
tES;D p&dwu
f kd avsmu
h sapNy;D vkyo
f m;toH;k jyKrI avsmeh nf;apjcif;rsK;d rjzpfay:&efvnf; tumtuG,f
ay;ygonf/ pnf;urf;wusb@maiGo;kH pGrJ I? pD;yGm;a&;wd;k wufrEI iS hf nDww
l ef;wl&rdS t
I wGuv
f nf;
aumif;rGeaf om jynfob
Yl @ma&; pDrcH efcY rJG &I &dS efvt
kd yfygonf/ qif;&Jom;rsm;\tusK;d pD;yGm;udk jri w
hf if
ay;aom ydrk rkd Qwonfw
h ;kd wufru
I kd 0ifaiGjrifv
h Qijf rifo
h vdk aumufcaH omtcGepf epf? tajccHynma&;?
tajccHuse;f rma&;apmifah &SmufrEI iS hf tjcm;jynfoaYl &;&m0efaqmifrrI sm;wGif vHv
k akH vmufavmuf
cGaJ 0ay;jcif;wdjYk zifh &&SEd idk yf gonf/ aiGtyfEo
HS rl sm;udk tumtuG,af y;jcif;? NyKd iq
f ikd rf jI rifrh m;apjcif;? pGr;f
aqmif&nfjrifrh m;apjcif;ESihf vlt
Y zGUJ tpnf;0iftm;vH;k b@ma&;t&if;tjrpfrsm; &,lEidk rf u
I s,jf yefaY &;wdYk
twGuf b@ma&;u@udk oifw
h ifah omxde;f csKyjf cif;? Bu;D MuyfuyG u
f jJ cif; vdt
k yfygonf/ tusO;f csK;H ajym
&vQif txl;ojzifh wefz;kd jrifah eaom w&m;0ifaiGvv
J ,
S Ef eI ;f ? ukeo
f ,
G rf u
I kd t[eft
Y wm;jzpfaponfh
oGi;f ukex
f u
G u
f ek v
f ikd pf ifrsm;tygt0if aps;uGuu
f kd uarmufurjzpfapaomaqmif&u
G rf rI sm;udk cdik rf m
17
onfh Ekid if t
H qifph ;D yGm;a&;pepfwpf&yfu z,f&mS ;ay;&ef vdt
k yfygonf /
49/ aumif;rGeaf om tkycf sKyaf &; / / aumif;rGeaf omtkycf sKyaf &;onf qif;&JraI vsmyh g;a&;twGuf
ta&;Bu;D ygonf/ aumif;rGeaf omtkycf sKyaf &;onf cdik rf maomEkid if t
H qifh pD;yGm;a&;pDrcH efcY rJG u
I kd
16

if;EdkifiHrsm;rSm tm&S\pufrIxGef;opfpEkdifiHrsm; odkYr[kwf tm&Susm;EdkifiHrsm;jzpfNyD; a[mifaumif? pifumyl? awmifudk&D;,m;ESifh xkdif0rfwdkY yg0ifygonf/

17

Asian Development Bank, Fighting Poverty in Asia and the Pacific: The Poverty Reduction Strategy,
[http://www.adb.org/Documents/Policies/Poverty-Reduction/Poverty-Policy.pdf]

- 14 wnfaxmifay;Ekid f rHk Qomru xdrk 0l g'rsm;udk taumiftxnfazmfay;&efvnf; tmrcHcsurf sm;ay;yg


onf/ xdt
Yk jyif trsm;jynfo&Yl efyakH iGukd oH;k pG&J mwGif xifomjrifom&Sad pjcif;? yk*v
u
d u@wd;k wufrI
twGuf tm;ay;jcif;? xda&mufaom jynfo0Y l efaqmifrrI sm;ay;jcif;ESih f w&m;Oya'pd;k rd;k jcif;wdu
Yk kd taxmuf
tuljyKygonf/ jynfoyl ikd u
f @wGif pGr;f &nfnzHh si;f jcif;? t*wdvu
kd pf m;jcif;ESihf tavtvGirhf sm;jcif;
wdaYk Mumifh jynfoaYl &;&m0efaqmifrv
I yk if ef;rsm;ESihf OD;wnfaqmif&u
G af om qif;&Jrw
I u
kd zf suaf &;tpD
tpOfrsm;udyk yhH ;kd &mwGif pGr;f tm;pkrvHak vmufru
I kd jzpfay:apygonf/ odaYk omf qif;&Jom;rsm; jynfoYl
a&;&m tajccH0efaqmifrrI sm;r&&SMd ujcif;rSm &if;ES;D jrK yEf rHS rI &Sjd cif;aMumifo
h mru atmufygtcsurf sm;
aMumifv
h nf; ay:aygufcyhJ gonf/ (u) wm0ef,w
l m0efcrH rI &Sad om pnf;rsO;f pnf;urf;rsm;ESihf tzGUJ tpnf;
rsm;\oabmobm0? (c) a'oqdik &f m txufwef;vTmrsm;upd;k rd;k xm;rI? (*) us,jf yefo
Y nfh t*wd
vdu
k pf m;rI? (C) ,Ofaus;rIt& owfrw
S jf cif;cHae&aom rnDrQrI? (i) qif;&Jom;rsm;yg0ifjcif; r&Srd w
I Ykd
aMumifjh zpfygonf/ ,if;jymemrsm;&Sad eonft
h wGuf nhzH si;f aomtkycf sKyaf &;rS qif;&Jom;rsm;twGuf
wm0ef,al omtkycf sKyaf &;odYk pepfajymif;&ef vdt
k yfygonf/ odaYk omfvnf; qif;&Jom;rsm;yg0ifjcif;
r&SEd idk af om vuf&t
dS pDtpOfrsm;onf avmavmq,fjzpfaeaom pD;yGm;a&;ESiyhf g0grnDrQrrI sm;udk
a&mifjyef[yfaeojzifh xko
d aYkd omtajymif;tvJrsm;jyKvyk &f ef cufcyJ gonf/ xdrk nDrQrrI sm;udk ajz&Si;f jcif;
rjyKEidk v
f Qif qif;&Jom;wd\
Yk vlaerItqift
h wef;udk jri w
hf ifEidk &f efcufcyJ grnf18/
50/ vlraI &;zGUH NzdK;rI / / qif;&JErG ;f yg;rIavsmyh g;a&;twGuf pD;yGm;a&;wd;k wufrw
I iG f us,jf yefY
aom vlrzI UHG NzKd ;a&;tpDtpOfrsm; yg0if&ygrnf/ xdt
k xJwiG f vlom;t&if;tES;D zGUH NzKd ;a&;onf t"du
tcsuw
f pfcjk zpfygonf/ vlom;t&if;tES;D onf qif;&Jom;rsm;\ wpfcw
k nf;aomydik q
f ikd rf jI zpfojzifh
if;zGUH NzKd ;wd;k wufa&;onf qif;&JraI vsmyh g;a&;twGuf ta&;Bu;D ygonf/ odjYk zpf&m vlwikd ;f onf
tajccHynma&;? tajccHuse;f rma&;apmifah &SmufrEI iS hf tjcm;tajccH0efaqmifrI rsm;udk &&SEd idk &f ygrnf/
if;wdrYk &&Sv
d Qif qif;&Jom;rsm;ESihf if;wd\
Yk om;orD;rsm;onf pD;yGm;a&;tqift
h wef;jrifrh m;a&;?
vlt
Y zGUJ tpnf;wGif tjynft
h 0yg0ifa&;wdt
Yk wGuf tcGit
hf vrf;tenf;i,frQom&Syd grnf/ tjcm; t"du
e,fy,fwpfcrk mS qif;&Jom;rsm;vlt
Y zGUJ tpnf;\ vkyif ef;toD;oD;wGif yg0ifEidk af omtcGit
hf vrf;rsm;
wd;k jri ahf y;a&;jzpfygonf/ tao;pm;acs;aiGvyk if ef;? use;f rma&;ESihf obm0o,HZmw pDrcH efcY rJG t
I wGuf
&yf&mG tajcjyKtyk pf rk sm; wd;k yGm;vmap&ef aqmif&u
G jf cif;onf vlrt
I &if;tES;D udk zGUH NzKd ;apEkid o
f nfh toH;k 0if
aomenf;vrf;wpfcjk zpfygonf/ aemufq;kH wGif qif;&JraI vsmu
h sa&;twGuf vlraI &;umuG,af pmifh
a&SmufrI jyKvyk &f ef vdt
k yfygonf/ qif;&Jom;rsm;onf 'kua &muftvG,q
f ;kH vlt
Y zGUJ tpnf;0ifrsm;jzpf&m
tE&m,frsm;? pGepYf m;p&mrsm;udk yd
k pDrcH efcY w
JG wfa&;? pD;yGm;a&;vHNk cKH r&I &Sad &;wdt
Yk wGuf taxmuftuljyK
aom vlru
I muG,af &;tpDtpOfrsm;onf if;wdt
Yk wGuf tvGet
f a&;Bu;D ygonf/ xdt
k pDtpOfrsm;wGif
tNird ;f pm;yifpif? tvkyv
f ufrEhJ iS hf roefrpGr;f tmrcH? obm0ab;&ef? pD;yGm;a&;tMuyftwnf;ESihf
jynfwiG ;f y#dyursm;jzpfymG ;rIukd cHEidk af p&eftwGuf tumtuG,af y;rnfh vlrzI v
l akH &;wdv
Yk nf; yg0ifyg
onf/
51/ qif;&JErG ;f yg;rIEiS hf ,if;\Te;f ude;f rsm; /
/ jrefrmEkid if w
H iG f tjcm;Edik if rH sm;enf;wl
tdraf xmifprk sm;\0ifaiGEiS hf toH;k p&dwpf pfwrf;rsm;udk ESpaf ygif;rsm;pGmuwnf;u aumuf,cl &hJ m
18

Ibid;.

- 15 if;wdu
Yk t
kd ajccH qif;&Jr
I eT ;f ude;f rsm;udk cefrY eS ;f Ekid yf gonf/ tydik ;f (1)wGif azmfjyxm;onft
h wdik ;f
xd
k eT u
f ed ;f rsm;onf qif;&Jorl sm;\vdt
k yfcsurf sm;udk tmkpH u
kd af pNy;D if;wd\
Yk vdt
k yfcsurf sm;udk zGUH NzKd ;rI
tpDtpOfrsm;wGiyf g0if&ef rD;armif;xk;d jyygonf/ yx0Dtaetxm;? wdik ;f &if;om;rsK;d EG,pf ,
k Ofaus;rIEiS hf
vlraI &;aemufct
H rsK;d rsK;d &Sad eMuaomaMumifh qif;&JErG ;f yg;rIonf yHpk rH sK;d pHu
k jJGym;aeMu&m xku
d jJGym;jcm;em;rI
rsm;udk tajccHpdwcf stm;ud;k &aomTeu
f ed ;f rsm; &,lxm;jcif;onf trSew
f u,ftultnDvt
dk yf
aeolrsm;udk ydrk x
kd ad &mufpmG tultnDay;Edik yf grnf/ ,if;tcsurf sm;udk pmwrf;\ tydik ;f (3)wGif
aqG;aEG;wifjyoGm;ygrnf/
52/ A[kcd sKyu
f idk rf aI vQmch sjcif; / / zGUJ pnf;yHt
k ajccHOya'opft& jynfe,fEiS hf wdik ;f a'oBu;D &Sd
tpd;k &toD;oD;onf A[dck sKyu
f ikd rf aI vsmeh nf;onfh enf;vrf;rsm;ok;H pG&J ef tcGit
fh vrf;rsm;&&Scd yhJ gonf/
]]pepfajymif;oGm;NyjD zpfouJo
h Ykd acwfvnf;vdu
k af jymif;&rnfjzpfygaMumif; ...A[du
k csKyu
f ikd o
f nfh
pepftpm; atmufajcutqifq
h ifw
h m0ef,Nl y;D txufujkd yefwm0efco
H nfph epfrsK;d jzihf oGm;Mu&rnf
jzpfygaMumif;}} Edik if aH wmforwu rSmMum;cJyh gonf19/
53/ qif;&JErG ;f yg;rItwdik ;f twmonf a'otrsK;d rsK;d tvku
d f uGjJ ym;jcm;em;ygonf/ a'oqdik &f m
tmPmydik rf sm;onf rdrw
d \
Ykd a'otajctaeudk ESEYH UHS pyfpyfojd rifojzihf qif;&Jom;rsm;\qEEiS hf vdt
k yf
csurf sm;udk ydrk x
kd x
d ad &mufa&muf aqmif&u
G af y;Ekid yf gvdrrhf nf/
54/ jynfwiG ;f vlrt
I zGUJ tpnf;? tpd;k &r[kwaf omtzGUJ tpnf;? Edik if jH cm;om;uRrf;usiforl sm;ESihf
tjynfjynfqidk &f mtzGUJ tpnf;rsm;\ tcef;u@ / / qif;&JErG ;f yg;rIwu
kd zf suaf &;wGif tzGUJ
tpnf;rsm;\ta&;ygrIukd pmwrf;f ed'gef;wGif azmfjycJNh y;D jzpfygonf/ qif;&Jom;rsm; rnfojl zpfap?
rnfonfah 'owGiaf eonfjzpfap if;wk\
Yd vdt
k ifukd jznfq
h nf;ay;&mwGif xkt
d zGUJ tpnf;rsm;? yk*Kd vf
rsm;\tawGUtBuKH ? uRr;f usirf ?I wm0ef,rl rI sm;ut&ma&mufaMumif; wifjyNy;D jzpfygonf/ if;wd\
Yk
axmufct
H m;ay;rIEiS hf 0dik ;f 0ef;aqmif&u
G rf o
I nf qif;&JryI aysmufa&; r[mAsL[ma&;qGcJ srw
S &f mwGif
omru yd
k ta&;Bu;D onfh vkyif ef;tpDtpOf csrw
S t
f aumiftxnfazmf&mvnf; ta&;ygaMumif;
xyfavmif;wifjyvdyk gonf/ if;wdyYk ;l aygif;yg0iftaxmuftulay;jcif;aMumifh tusK;d &Sad prnfeh ,fy,f
tcsKUd udk pmwrf;tydik ;f (3)wGif qufvufaqG;aEG;wifjyoGm;ygrnf/
/ pufrzI UHG NzKd ;aomEkid if rH sm;tzGUJ Organization
for Economic Cooperation and Development (OECD)\ zGUH NzKd ;rItultnDay;a&;aumfrwDu
qif;&Jrq
I &kd mwGif ]]vlt
Y pGr;f tpESihf qufE,
T o
f nfph m;oH;k rI? pm;eyf&u
d m zlvrkH ?I ynma&;? use;f rma&;?
tcGit
hf a&;rsm;? qExw
k af zmfr?I odum &Sad omtvkyt
f udik Ef iS yhf wfoufaom cRwNf cKH usrt
I rsK;d rsK;d yg0ifyg
onf/ ywf0ef;usipf Ofqufrjywf xde;f odr;f apmifah &Smufa&;ESihf usm;^rtcGit
fh a&; rnDrQrjI zpfaeonfukd
avQmch sjcif;onf qif;&JreI ,fy,ftoD;oD;wGif t"duusygonf}}[k qdx
k m;ygonf20/
55/

qif;&JErG ;f yg;rI\ bufaygif;pHo


k bm0 /

56/ jrefrmEdik if t
H wGuf qif;&JErG ;f yg;rIwu
dk zf suaf &; r[mAsL[ma&;qGaJ &;ESihf ywfoufaom tawG;
tjrifrsm;udk pm&if;csjycJNh y;D jzpfygonf/ xdpk m&if;jynfph o
Hk nf[k r,lqyg/ odaYk omf vuf&t
dS vkyf Hk
19

jrefrmhtvif; {NyDv 7&uf? 2011ckESpf/

20

OECD, Development Assistance Committee (DAC), "Guidelines on poverty reduction" (Paris; OECD, April, 2001)

- 16 aqG;aEG;yG\
J ESp&f ufwmumvtwGi;f qif;&JreI ,fy,ftm;vH;k udk aqG;aEG;&efrjzpfEidk yf g/ odjYk zpf&m
OD;pm;ay;tpDtpOfcsrw
S x
f m;onht
f wdik ;f pdu
k yf sK;d a&;? aus;vufa'ozGUH NzKd ;a&;ESihf qif;&JErG ;f yg;rI avsmyh g;
a&;twGuf if;wd\
Yk ta&;ygyHu
k kd aqG;aEG;ygrnf/ onfrmS vnf; oihaf wmfaoma&G;cs,rf I jzpfygonf/
jrefrmEkid if w
H iG f vltrsm;pkonf aus;vufa'owGif aexdik Mf uNy;D qif;&Jom;trsm;pkonfvnf; aus;vuf
wGi&f adS eygonf/ tvkyf aHk qG;aEG;yGJ pdu
k yf sK;d a&;ESihf aus;vufa'ozGUH NzKd ;a&;udo
k m aqG;aEG;oGm;rnf
jzpfaomfvnf; taMumif;t&mrsK;d pHt
k ay:aqmif&u
G Mf urnfh tvkyf aHk qG;aEG;yGrJ sm; qif;&JErG ;f yg;rI
avsmyh g;a&;udv
k nf; qufvuftav;xm;aqG;aEG;Muygrnf/ aqG;aEG;Murnfb
h mom&yfrsm;wGif ynm
a&;? use;f rma&;? Ekid if t
H qifh pD;yGm;a&; jyKjyifajymif;vJr?I vlrzI UHG NzKd ;wd;k wufrI? pufrv
I ufrw
I nfaxmifa&;?
ukeo
f ,
G af &;ESihf b@ma&;zGUNH zKd ;rI? ywf0ef;usiaf &;&mwdYk yg0ifygrnf/

tcef;(3)
pku
d yf sKd;a&;ESihf aus;vufzUHG NzdK;a&;udk txl;&nfeT ;f vsuf
qif;&JErG ;f yg;rIavsmhusa&;vkyif ef;tpDtpOfEiS yhf wfoufaom tBuHPfrsm;
57/ &nfreS ;f csurf sm; / / &nfreS ;f csuEf pS cf &k ydS gonf/ yxr&nfreS ;f csut
f aejzifh qif;&JErG ;f yg;rI
avQmch sa&; vkyif ef;tpDtpOfa&;qG&J ef pdu
k yf sKd ;a&;ESihf aus;vufzUHG NzKd ;a&;udk pOf;pm;&m pdu
k yf sKd ;a&;\
tajctaeESihf ESpaf ygif;rsm;pGmtwGi;f rnfrQw;kd wufvmcJo
h nfukd avhvm&ygrnf/ tcsuo
f nf
ta&;Bu;D ygonf/ pdu
k yf sKd ;a&;u@onf jrefrmhp;D yGm;a&;taqmufttHw
k iG f t"duusNy;D pdu
k yf sKd ;a&;
u@tajctaeaumif;vQif Ekid if t
H wGuaf umif;ygonf/ odaYk omf pdu
k yf sKd ;a&;u@\ tajctaeudk
Munfh jkH zihrf Ny;D ? v,form;rsm;\ tajctaeudv
k nf; Munhf &I efvt
kd yfaMumif; umvtwefMumuyif
oabmwlvufcv
H mMuygonf/ qif;&JErG ;f yg;rIvyk if ef;tpDtpOfwiG f vdt
k yfcsuu
f kd jznfq
h nf;&ef
BuKd ;yrf;ygrnf/ 'kw,
d &nfreS ;f csurf mS orwBu;D \ rdecYf eG ;f wGiyf g0ifonfh rl0g'vrf;Tet
f opfrsm;ESihf
udu
k n
f aD omvkyif ef;tpDtpOfa&;qGt
J aumiftxnfazmf&efjzpfygonf/ orwBu;D \rl0g'rsm;udk
vku
d ef maqmif&u
G af Mumif;? rnfonft
h wkid ;f twmtxdaqmif&u
G Ef idk af Mumif;? rnfoaYkd omtueft
Y owf
rsm;? tcuftcJrsm;&Sad Mumif;? if;wku
Yd akd usmv
f mT ;&eftwGuf pGr;f &nfEiS Ehf idk if aH &;qEjyif;xefrI rnfrQvt
kd yf
aMumif; jyo&efvnf;jzpfygonf/ jrefrmjynfojl ynfom;rsm;ESihf Ekid if w
H umtodik ;f t0ef;u pdwyf g0if
pm;rI&adS omaMumifh tvkyf akH qG;aEG;yGw
J iG f taMumif;t&mrsm;udk wifjyaqG;aEG;oGm;&ef &nf&,
G yf g
onf/
58/ jrefrmEkid if \
H qif;&JErG ;f yg;rItajctae /
/ pmwrf;\tydik ;f (1)wGif qif;&Jru
I kd
pepfwust"dym ,fowfrw
S Nf y;D wkid ;f wm&ef vdt
k yfaMumif; azmfjycJNh y;D jzpfygonf/ trsK;d om;pDru
H ed ;f ESihf
pD;yGm;a&;zGUH NzKd ;rI0efBu;D Xme? A[dpk m&if;tif;tzGUJ u ESpt
f wefMumuyif tdraf xmifp0k ifaiGEiS hf toH;k p&dwf
ppfwrf;rsm;udk aumufccH yhJ gonf/ A[dpk m&if;tif;tzGUJ \ pDru
H ed ;f XmeESihf ukvor* zGUH NzKd ;a&;tpDtpOf
(UNDP)wdyYk ;l aygif;um bufpt
kH rd af xmifpak exdik rf t
I ajctaetuJjzwfrI Integrated Household
Living Conditions Assessment (IHLCA) udv
k nf; ESpBf urd jf yKvyk cf yhJ gonf/ if;tpD&ifcpH mrsm;
wGiyf g0ifaom Ekid if w
H pfcv
k ;kH ? wkid ;f a'oBu;D ESihf jynfe,frsm;twGuf qif;&Jrt
I ajctaeavhvmcsuf
wko
Yd nf qif;&JErG ;f yg;rIavsmyh g;a&;r[mAsL[ma&;qGt
J aumiftxnfazmf&mwGif tajccHaumif;rsm;

- 17 jzpfygonf/ tcsed w
f iG f Ekid if w
H umvkyx
f ;kH vkyef nf;rsm;ESit
hf nD jrefrmEkid if t
H wGuf qif;&Jr
I eT ;f ude;f
rsm;a&;qGNJ y;D qif;&JErG ;f yg;rIavsmyh g;a&;r[mAsL[mwGif oihaf wmfovdk toH;k jyKoihaf Mumif; azmfjyvdyk g
onf/ en;fynmqefaomobm0aMumifh Te;f ude;f rsm;udk rSerf eS u
f efuef em;vnfoabmayguf&ef
*kwpdu
k zf wfaI vhvmoihyf gonf/ xdaYk Mumifh xdpk mwrf;yg&v'frsm;tay: t"dym ,faumuf,o
l ;kH oyf
wifjyrIrsm;ukd tpD&ifcpH ma&;om;jyKpMk uaom uRr;f usio
f rl sm;ESio
hf ufqikd &f m jrefrmtmPmykid rf sm;u
om qufvufaqmif&u
G o
f ifyh gonf/
59/ tpk;d &0efBuD;Xmersm;\tcef;u@ / / qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;vkyif ef;tpDtpOfukd
taumiftxnf azmf&mwGif tpk;d &0efBu;D Xmersm;ESihf Xmeqdik &f mrsm;onf t"duusaomtcef;u@rS
yg0ifygonf/ if;wkw
Yd m0ef,&l mu@toD;oD;wGif vkyaf qmifaeonfv
h yk if ef;rsm;ukd azmfjyHrk Qru
if;wk\
Yd vkyif ef;e,fy,fwiG f qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;twGuf qif;&Jom;rsm;\vdt
k yfcsurf sm;udk jznfh
qnf;ay;&ef rnfonfv
h yk if ef;rsm;vkycf o
hJ nf? rnfoaYdk omatmifjrifrrI sm;&cJo
h nf? rnfonhjf yem
rsm; &ifqidk cf &hJ onf? tem*wftwGuf rnfot
Ydk BujH yKvo
kd nf? rnfonfv
h yk if ef;rsm;vkyaf qmif&ef
pDru
H ed ;f csvo
kd nfwu
Ydk kd tav;xm;azmfjyoihyf gonf/ xdv
k yk if ef;ukd vkyaf qmif&eftwGuf aocsmpGm
pOf;pm;jyifqifprD &H ef vdt
k yfygonf/ odjYk zpf tvkyf akH qG;aEG;yGJ 0efBu;D Xmersm;onf txufyg
ar;cGe;f rsm;ESiyhf wfouf yPmroabmxm;rsm;wifjyum vmrnfah qG;aEG;yGrJ sm;wGif oufqikd &f m
u@tvku
d f yDjyifaomvkyif ef;tpDtpOfrsm;jyKvyk rf nhpf rD u
H ed ;f rsm;udk qufvufwifjyEkid yf gonf/
60/ qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;r[mAsL[mpmwrf; Poverty Reduction Strategy Paper (PRSP)
vkyif ef;pOf / / 0efBu;D Xmersm;taejzifh qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h s&eftwGuf yd
k tmHpk u
dk Ef idk Nf y;D
xda&mufaom enf;vrf;wpfcrk mS Ekid if H tawmfrsm;rsm;wGif usio
fh ;kH vsu&f o
dS nfh qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h s
a&;r[mAsL[mpmwrf;a&;qGo
J nfv
h yk if ef;pOfukd csrw
S af qmif&u
G &f efjzpfygonf/ xko
d aYkd &;qG&J mwGif Ekid if &H dS
t"duqH;k jzwfcsucf srw
S o
f rl sm;? tkycf sKyo
f rl sm;u wufwuf<u<uacgif;aqmifrI jyK&ygrnf/ odjYk zpf&m
qif;&JErG ;f yg;rIavsmyh g;&efBuKd ;yrf;tm;xkwrf o
I nf a'ota&;? Ekid if t
H a&;jzpfojzihf Ekid if jH yifyu csrw
S
f
r&yg/ xdaYk Mumifh jynfwiG ;f vdt
k yfcsut
f ay:rlwnfaqmif&u
G &f Ny;D tvSL&Sit
f vdu
k srjzpfap&yg/ qif;&J
EGr;f yg;rIuw
kd idk ;f wmNy;D vQif yrmPESit
hf aMumif;w&m;rsm;ukd qufvufokycf pJG pd pf&ygrnf/ avhvm
awGU&Scd surf sm;tay:tajccHNy;D Ekid if w
H iG ;f qif;&Jom;ta&twGuf avsmu
h s&ef rnfov
Ydk yk af qmif&ef
vdt
k yfonfukd us,u
f s,jf yefjY yefaY qG;aEG;&ygrnf/ xdo
k v
Ydk yk af qmifjcif;jzifh qif;&JErG ;f yg;rIavsmyh g;a&;
tay: tusKd ;oufa&mufrI trsm;qH;k jzpfaprnfh tpk;d &\vkyif ef;rsm;? toH;k jyKrnfw
h ;kd wufr
I eT ;f ude;f
rsm;? tajymif;tvJukd pepfwusapmifMh unfrh nft
h pDtrHrsm;udk a&G;cs,Ef idk yf gonf/ tm&SEiS yhf pdzw
d af 'o
twGi;f &Sd zGUH NzKd ;qJEidk if t
H awmfrsm;rsm;onf tjynfjynfqikd &f maiGaMu;&efyakH iGtzGUJ ? urmb
h Pf? tm&SzUHG NzKd ;
a&;bPf? ukvor*zUHG NzKd ;a&;tpDtpOfwEYkd iS fh tjcm;Ekid if w
H umtzGUJ tpnf;rsm;ESihf yl;aygif;um qif;&JErG ;f
yg;rIavsmu
h sa&;twGuf enf;vrf;udk e,fy,ftrsm;tjym;wGif toH;k jyKaeMuygonf/ jrefrmEkid if o
H nf
qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;r[mAsL[mtaumiftxnfazmf&m yd
k xda&mufr&I adS p&ef tdref ;D csi;f Ekid if H
rsm;xHrS PRSP ESipf h yfvsO;f tBuaH umif;Pfaumif;rsm;&,lum csrw
S o
f ihaf Mumif; tBujHyKvyd k gonf21/
21
The World Bank has undertaken PRSP related activities in 67 countries. See World Bank, Board Presentations of PRSP Documents (as of June 2, 2010).
[http://siteresources.worldbank.org/INTPRS1/Resources/boardlist.pdf]
See also David Craig and Doung Porter, "Poverty Reduction Strategy Papers: A new convergence. What does it miss, and what can be done about
it?" Regional Conference on National Poverty Reduction Strategies, Organised by World Bank, UNDP, IMF and ADB. Hanoi, Vietnam, 4-6th December 2001).

- 18 61/ qefpyg;ESihf qif;&JErG ;f yg;rI / / jrefrmEkid if H qif;&JErG ;f yg;rIavsmyh g;a&;twGuf qefpyg;


\tcef;u@ESiyhf wfouf pOf;pm;p&mtcsuf ESpcf su&f ydS gonf/ yxrtcsurf mS qif;&Jom;rsm;onf
jynfwiG ;f aps;uGuw
f iG f if;wkw
Yd wfEidk af omaps;EIe;f jzifh 0,f,El idk af om qefyrmPvHak vmufpmG &S&d ef
vdt
k yfcsujf zpfygonf/ 'kw,
d tcsurf mS urmay:wGif jrefrmEkid if o
H nf t"duqefwifyo
Ydk nfEh idk if H
jzpfco
hJ nft
h pOftvmukd jyefvnf&,ljcif;tm;jzifh aus;vufa'o&Sd vltrsm;\ tusK;d pD;yGm;wd;k wuf
jrifrh m;a&;udk rsm;pGmtaxmuftuljyKrnf[k ,kMH unfygonf/ odjYk zifh qefonf qif;&JErG ;f yg;rI
avsmyh g;a&;vkyif ef;tpDtpOfwiG f ta&;Bu;D onfah e&mwGif yg0ifaeygonf/ xkt
Yd jyif orwBu;D \
rl0g'topfrsm;udk vdu
k ef maqmif&u
G &f ef qefpyg;u@wGif tcGit
fh vrf;aumif;rsm;&Syd gonf/ xdo
k Ykd
aqmif&u
G jf cif;jzihf qif;&Jom;rsm;tusK;d &Sd rkH Qomru Ekid if w
H pfcv
k ;kH ukd tusK;d &Sad prnfh pD;yGm;a&;jyKjyif
ajymif;vJrv
I yk if ef;pOf pwifaqmif&u
G af &;ukyd g taxmuftuljzpfapEkid yf gonf/ odjYkzpf&m qif;&JErG ;f yg;rI
avsmyh g;a&;vkyif ef;rsm;twGuf jynfwiG ;f pm;oH;k rItwGuo
f mru jynfyyku
Yd ek t
f wGuyf g qefpyg;ESiyhf wf
oufonfu
h pd r sm;ukd atmufwiG q
f ufvufazmfjyxm;ygonf/
62/ qefEiS hf jynfwiG ;f pm;eyf&u
d m zlvakH &; / / qefonf jrefrmwk\
Y d t"dutpm;tpmjzpfonf/
ae&mwGif abm*aA'\ tde*f s,v
f Of ya'o (Engels Law)udk odxm;vQif tusK;d oufa&mufr&I ydS g
rnf/ xdOk ya'ou rnfonfv
h t
l zGUJ tpnf;rqdk 0ifaiGerd rhf o
d m;pkwpfpo
k nf toH;k p&dwt
f csK;d trsm;pkukd
pm;eyf&u
d m twGuf toH;k jyK&onf/ 0ifaiGjrifv
h monft
h cg tpm;tpmtwGut
f oH;k jyK&aom tcsK;d tpm;
usqif;oGm;Ny;D td;k tdr?f Mum&Sncf pH m;oH;k uke?f o,f,yl aYdk qmifa&;? ynma&;? use;f rma&;? tyef;ajz
tem;,la&;ESihf rdom;pkvrl aI &;0efaqmifrv
I yk if ef;rsm;twGuf wd;k oH;k vmygrnf/ A[dpk m&if;tif;
tzGUJ u aumuf,o
l nfph pfwrf;rsm;t& jrefrmEkid if w
H iG f omrefro
d m;pkwpfpk pm;oH;k rItoH;k p&dw\
f
72&mcdik Ef eI ;f udk tpm;tpmtwGuo
f ;kH pGaJ e&aMumif;awGU&onf/ xdt
k pm;tpmtoH;k p&dw\
f ig;yHw
k pfykH
22
udk qef0,f,&l eftwGuf toH;k jyK&ygonf / aus;vufa'orsm; tpm;tpmtwGuf (txl;ojzif-h
qeftwGu)f pkpak ygif;pm;oH;k rIp&dwrf S ukeu
f sc&H aomtcsKd ;tpm;onf NrKd Ujyaepm;oH;k olrsm;xuf
yd
k jrifrh m;ygonf/ txl;ojzifh csi;f jynfe,faus;vufa'orsm;wGif pkpak ygif;pm;oH;k rIp&dw\
f 76
&mcdik Ef eI ;f udk pm;eyf&u
d m twGuf toH;k jyKae&Ny;D pm;eyf&u
d m p&dwrf S qeftwGut
f oH;k jyK&aom tcsK;d
23
tpm;onf av;yHw
k pfyckH ef&Y ydS gonf / EIid ;f ,SOMf unfrh nfqv
kd Qif tar&duefuo
hJ aYkd om zGUH NzKd ;Ny;D Ekid if BH u;D
wpfEidk if \
H omreftrd af xmifpw
k pfpt
k pm;tpmtwGuf toH;k jyK&aomtcsKd ;tpm;rSm 14&mcdik Ef eI ;f rQ
om&Syd gonf/ zGUH NzKd ;Ny;D Ekid if BH u;D wpfEidk if rH mS omr[kwf tm&Sa'owGi;f &Sd tjcm;rnfonfEh idk if w
H iG rf Q omref
rdom;pkwpfpo
k nf pkpak ygif;pm;oH;k rIp&dwu
f kd tpm;tpmtwGuf jrefrmEdik if u
H o
hJ Ydk oH;k pG&J jcif;r&Sad y/
*syefEidk if H 23&mcdik Ef eI ;f ? xkid ;f Ekid if H 32&mcdik Ef eI ;f ESihf rav;&Sm;Ekid if H 37&mcdik Ef eI ;f &Syd gonf/ tjcm;
zGUH NzKd ;rItenf;qH;k Ekid if rH sm; tpm;tpmtwGuf oH;k pG&J aomtcsK;d tpm;rSm jrefrmEkid if x
H uf edru
hf sygonf/
Oyrm- b*Fvm;a'h&EfS idk if w
H iG f 52&mcdik Ef eI ;f ? uarm'D;,m; 57&mcdik Ef eI ;f ESihf vmtdk 61&mcdik Ef eI ;f om
&Syd gonf24 /
22

Central Statistical Organization, Statistical Yearbook 2002 (Yangon: CSO, 2002) table 22.04, p. 423.
Ibid.; table 22.05; p. 431.
For the latter half of the 1990s, the share of food and beverages in the household consumption expenditure of countries in the Asia
and Pacific region were as follows: Singapore (14%), Japan (23%), Taiwan (24%), Hong Kong (26%), Republic of Korea (27%), Thailand
(32%), Malaysia (37%), Sri Lanka (41%), China (44%), Mongolia (45%), Philippines (47%), Bangladesh (52%), India (54%), Pakistan (55%),
Cambodia (57%), Indonesia (59%), Nepal (61%), Laos (61%), Viet Nam (62%), North Korea (65%), and Myanmar (71%) [Source: SSII, Asian
Agrifood Demand Trends to 2010].
23

24

- 19 63/ tpm;tpmtwGuf oH;k pGaJ omtcsK;d tpm;jrihrf m;aejcif;onf 0ifaiGerd u


hf sru
I kd jyoaejcif;jzpfyg
onf/ tpm;tpmtwGut
f oH;k jyK&mwGiv
f nf; trsm;pkjzpfaom 20&mcdik Ef eI ;f rS 25&mcdik Ef eI ;f txd qef
twGuf toH;k jyKae&ygonf/ odjYk zpf qefukd jynfwiG ;f aps;uGuw
f iG f oufomaomaps;EIe;f jzifh 0,f,l
Ekid af p&ef aqmif&u
G jf cif;onf wpfenf;tm;jzifh jrefrmEkid if &H dS qif;&Jom;wk\
Yd tcuftcJukd twdik ;f
twmwpfct
k xd oufomaprnfjzpfygonf/
64/ urmay:wGif t"duqefwifyo
Y k d nfEh id k if t
H jzpf jrefrmEkid if \
H tpOftvmudk jyefvnf&,ljcif; / /
urmay:wGif t"duqefwifyo
Ydk nfEh idk if t
H jzpf jrefrmEkid if \
H tpOftvmukd jyefvnf&,la&;ESihf ywfouf
aom tqdjk yKcsuu
f kd aejynfawmfwiG f 2009ckEpS f 'DZifbmv 15&ufaeYu usi;f yjyKvyk cf o
hJ nfh pm;yG0J ikd ;f
25
aqG;aEG;yGEJ iS hf zGUH NzKd ;a&;tpnf;ta0; axmufcrH &I &Scd yhJ gonf / xdt
k pnf;ta0;\wm0efrmS jrefrmEkid if H
u pOf;pm;jyKjyifajymif;vJ&ef vdt
k yfaomrl0g'rsm;? tpDtpOfrsm;? vkyif ef;pDru
H ed ;f rsm;udk tBujH yK&efEiS hf
aus;vufp;D yGm;a&;jrihrf m;vmum qif;&JErG ;f yg;rIavsmu
h sa&;aqmif&u
G &f efwjYdk zpfygonf/ urmausmf
tar&duefp;D yGm;a&;ynm&Sif *sK;d Zufpwpf*vpfZf (Joseph Stiglitz)u t"duajyma[moltjzpfvnf;
aumif;? ynm&Sirf sm;\ obmywdtzGUJ 0iftjzpfvnf;aumif; aqmif&u
G cf jhJ cif;aMumifh jynfwiG ;f jynfyrS
tpnf;ta0;udk tmHpk u
dk rf &I &Scd yhJ gonf/ xdt
k pnf;ta0;u jrefrmEkid if o
H nf urmt
h "duqefwifyo
Ydk nfh
Ekid if t
H jzpf jyefvnfa&muf&&dS ef tqdjk yK&onft
h aMumif;rsm;rSm atmufygtwdik ;f jzpfygonf/
qefpyg;onf pdu
k yf sK;d a&;wGif t"duusNy;D v,f,mrdom;pktrsm;pk\ toufarG;0rf;ausmif;
vkyif ef;jzpfjcif;/
v,form;ESihf qefpyg;vkyif ef;udk urmq
h efaps;uGut
f wGi;f aygif;pnf;apjcif;u qeft&nftaoG;
ESiyhf rmP jrifrh m;vmap&ef qGaJ qmifrjI yKNy;D xkrd w
S pfqifh aus;vufa'oaevlrsm;twGuf tvkyt
f udik f
tcGit
hf vrf;ESihf 0ifaiGjrifrh m;apjcif;/
jrefrmhqefvyk if ef;udk urmah ps;uGut
f wGi;f aygif;pnf;apjcif;onf xkv
d yk if ef;twGi;f &Sd a'ocHrsm;
twGuf Edik if w
H umNyKd iq
f ikd rf I wd;k yGm;vmapygrnf/ Edik if t
H wGi;f &Sd uRr;f usiaf om qefuek o
f nfrsm;taejzifh
,if;wd\
Yk vkyif ef;tawGUtBuKH EiS hf A[kow
k wdaYk Mumifh 0ifa&muf,OS Nf yKd iEf idk pf rG ;f &Syd gonf/ qeftaMumif;
tenf;i,fomem;vnfNy;D txl;tcGit
fh a&;& tusK;d tjrwfcpH m;aeolrsm;taejzihf vkyef nf;vky[
f ef
rajymif;ygu vkyif ef;rSxu
G cf mG &rnfomjzpfygonf/ xdaYk Mumifh qefpyg;vkyif ef;u@wGif wef;wl&nfwl
,SONf yKd icf iG &hf vmum qefpyg;vkyif ef;zGUH NzKd ;wd;k wufvmaprnfjzpfygonf/
qefpyg;u@wGif xkwv
f yk rf pI rG ;f tm; jrifrh m;jcif;? txGuw
f ;kd jcif;? 0ifaiGEiS hf tvkyt
f udik t
f cGit
hf vrf;
aygrsm; vmjcif;wdaYk Mumifh aus;vufa'oqif;&JErG ;f yg;rIukd avQmch sNy;D jynfwiG ;f pm;eyf&u
d m zlvrkH u
I kd
jrifrh m;aprnfjzpfygonf/ wpfcsed w
f nf;rSmyif jrefrmEkid if o
H nf urmah ps;uGuw
f iG f qeft"duwifyo
Ykd nfh
Ekid if jH zpfvmygu Ekid if t
H wGuf Ekid if jH cm;aiG&&Sad &;wGif qefonf ta&;ygaomt&if;tjrpf jyefvnfjzpf
vmygvdrrhf nf/ xdt
Yk jyif a'owGi;f ESiu
hf rmwpf0ef;&Sd pm;eyf&u
d m zlvakH &; pd;k &dryf yl efrrI sm; avsmyh g;oGm;
apEdik yf gonf/

25

U Myint, "Professor Stiglitz and Roundtable and Development Forum Meeting, held at Naypyitaw, 15 December 2009: Comments and
Follow-up Action". This paper was presented at a press briefing at Myanmar Egress Capacity Development Centre, Thamada Hotel,
Yangon, on 9 January 2010. Sixty-five representatives from 28 domestic and foreign media agencies and organizations attended the briefing.
The paper is available at [http://www.irrawaddy.org/web-images/U-Myint-Stiglitz.pdf]

- 20 tcsKyt
f m;jzifh qefp;D yGm;a&;ESiq
hf efwifyrYkd u
I kd jyefvnftm;jznfah y;jcif;jzifh aus;vufa'orS qif;&J
om;wk\
Yd tusK;d pD;yGm;udjk zpfxeG ;f aprnfomru trsK;d om;pD;yGm;a&;zGUH NzdK;wd;k wufrv
I yk if ef;pOfuykd g
tpysK;d aprnfjzpfygonf/ xdjYkyif tpd;k &? ynm&Sirf sm;? pD;yGm;a&;vkyif ef;todik ;f t0kid ;f ? t&yfbufvrl t
I zGUJ
tpnf;rsm;ESihf jynfwiG ;f jynfyzGUH NzKd ;a&;tzGUJ tpnf;rsm;tMum;wGif tusK;d &S&d ydS ;l aygif;aqmif&u
G rf rI sm;
jzpfay:p&mtvm;tvmaumif;rsm;vnf; &Sv
d maprnfjzpfygonf/
65/ urmq
h efaps;uGut
f wGi;f jrefrmEkid if \
H vuf&t
dS aetxm; / / qeft"du wifyo
Ykd nfEh idk if H
tjzpf jrefrmEdik if u
H kd jyefvnfxal xmif&ef urmq
h efaps;uGuw
f iG f jrefrmEkid if \
H vuf&t
dS aetxm;
udk jyefvnfqifjcifo;kH oyf&ygrnf/ w&m;0ifued ;f *Pef;rsm;t& vGecf ahJ omESprf sm;twGi;f jrefrmEkid if \
H
pkpak ygif;ydu
Yk ek 0f ifaiGwiG f qefwifyrYkd \
I ta&;ygrIrmS usqif;aeaMumif; awGU&S&d ygonf/ udv
k ekd aD cwf
umv 1938-39 b@ma&;ESpw
f iG f jrefrmEkid if t
H aejzifh qefwefcsed f 3.3oef;wifycYkd &hJ m jynfyyku
Yd ek 0f ifaiG
\ 46.72 &mckid Ef eI ;f &Scd yhJ gonf/ xkad cwftcgu jrefrmEdik if o
H nf urmay: eHygwfwpf qefwifyo
Ykd nfh
Ekid if t
H jzpf&adS ecJyh gonf/ 1990-91 rS 1999-2000jynfEh pS u
f mvrsm;wGif jrefrmEdik if \
H ysr;f rQqefwifyrYkd I
yrmPrSm wpfEpS v
f Qif wefcsed f 249000om&S&d m 1938-39ckEpS u
f yrmP\ 7.5 &mckid Ef eI ;f om
&Scd yhJ gonf/ umvwGif jynfyydu
Yk ek 0f ifaiG\ 6.6 &mckid Ef eI ;f om&Scd ahJ Mumif; awGU&ygonf/
66/ jrefrmEkid if \
H ydu
Yk ek w
f iG f qef\ta&;ygrIonf 2000-2001ckEpS rf S 2007-2008ckEpS u
f mvrsm;wGif
xyfrH usqif;cJyh gonf/ xku
d mvrsm;twGi;f pkpak ygif;ydu
Yk ek 0f ifaiGwiG f qefr&S &So
d nf0h ifaiGrmS ESppf Ofysr;f rQ
1.6&mckid Ef eI ;f om&Syd gonf/ xdaYk Mumifh tm&S\qeft;kd Bu;D [laom jrefrmEdik if \
H xif&mS ;ausmMf um;
onf*h P
k yf 'k u
f q
kd ;kH I;H cJyh gonf/ 2007ckEpS t
f wGi;f pkpak ygif;urmq
h efwifyrYkd yI rmPrSm wefcsed f 28.69
oef;jzpfygonf/ ,cktcg urmay:wGif xkid ;f Ekid if o
H nf eHygwfwpfqefwifyo
Ykd nfEh ikd if jH zpfygonf/ 2007
ckEpS w
f iG f xkid ;f Ekid if \
H qefwifyrYkd w
I efcsed f 8.5oef;wifycYkd yhJ gonf/ ,if;onf pkpak ygif;urmq
h efwifyrYkd \
I
29.6&mckid Ef eI ;f jzpfygonf/ AD,uferfEidk if o
H nf 'kw,
d ae&mwGi&f adS eNy;D pkpak ygif;qefwifyrYkd w
I efcsed f
4.6oef;&SNd y;D pkpak ygif;urmq
h efwifyrYkd \
I 16&mckid Ef eI ;f &Syd gonf/ 2007ckEpS w
f iG f tjcm;aomt"du
qefwifyo
Ykd nfEh ikd if rH sm;rSm tdE,
d (4oef;wef)? tar&duefjynfaxmifpk (3.3oef;wef)ESifh ygupwef
(3oef;wef)wdYk toD;oD;jzpfaeMuygonf26/
67/ jrefrmEkid if w
H iG f w&m;0ifued ;f *Pef;rsm;t& 2007-2008 b@ma&;ESpt
f wGi;f qefwifyrYkd I
wefcsed f 358500om&S&d m xkEd pS w
f iG f urmq
h efwifyrYkd \
I 1.2 &mckid Ef eI ;f om&Syd gonf/ 1.2&mckid Ef eI ;f
qdo
k nfrmS jrefrmEkid if \
H qefwifyrYkd yI rmPt& wGucf sujf cif;jzpfygonf/ xko
d rYkd [kwb
f J wefz;kd ukd
wGucf suyf gu urmq
h efaps;uGuw
f iG f jrefrmEkid if \
H tcef;u@ yd
k yifusqif;oGm;ygrnf/ jrefrmhqef
onf t&nftaoG;edro
hf jzihf tdref ;D csi;f Ekid if rH sm;&&So
d nfah ps;EIe;f xuf rsm;pGmedru
hf saeygonf/ 2004ckEpS f
wGif xkid ;f Ekid if o
H nf qefwefcsed f 10.1oef;txd wifyEYkd idk cf yhJ gonf/ jrefrmhqefwifyrYkd I onf urmq
h efaps;
uGuw
f iG f ta&;rygonft
h qifo
h Ykd usqif;oGm;cJo
h nfEh pS rf sm;vnf;&Syd gonf/ Oyrm-w&m;0ifued ;f *Pef;
rsm;t& 2006-2007 b@mESpw
f iG f qefwefcsed f 14500udo
k m wifyEYkd idk cf yhJ gonf/

26
United States Department of Agriculture (USDA), Economic Research Service, Rice Situation and Outlook Yearbook/RCS-2007/November,
2008; Appendix table 25, p.88.

- 21 68/ jynfwiG ;f pm;oH;k rItwGuf qeftvHt


k avmuf&&dS ef? Ekid if jH cm;aiG&&S&d eftwGuf jynfyydEYk idk &f ef?
qefxw
k v
f yk rf EI iS u
fh ek o
f ,
G rf rI S Ekid if \
H b@mudk yHyh ;kd a&;wdo
Yk nf jrefrmtpd;k &tqufqufw\
Ydk t"du
usonft
h a&;yifjzpfcyhJ gonf/ qefpyg;pdu
k yf sK;d a&;vkyif ef;onf jrefrmEkid if \
H vltrsm;pkjzpfaom v,f
orm;rsm;wk\
Yd toufarG;rIvyk if ef;omru rd;kd zvmvkyif ef;vnf;jzpfygonf/ xkaYd Mumifh qefpyg;onf
Ekid if aH &;? vlraI &;? pD;yGm;a&;udp& yfrsm;ESiv
fh nf; qufE,
T af eygonf/
69/ Ekid if jH cm;odw
Y k ify&Y k d ef qefyv
k d QaH &; / / Ekid if jH cm;odYk qefwifyEYkd idk &f eftwGuf qeftydt
k vQ&H &dS ygrnf/
vuf&dS qefxw
k v
f yk rf EI iS hf vufuseu
f akd ygif;pyfNy;D cefrY eS ;f ajcjynfwiG ;f pm;oH;k rIukd EIw,
f v
l u
kd yf gu jynfyokYd
qefwifyEYkd idk o
f nfyh rmPudk &&Syd grnf/ xdt
Yk jyif pepfwusoadk vSmifrrI &Sjd cif;ESihf yd;k rTm;rsm;aMumifh avvGifh
jcif;? w&m;r0ife,fpyfjzwfausmu
f ek o
f ,
G rf aI Mumifh ,dzk w
d rf rI sm;udv
k nf; xnfo
h iG ;f pOf;pm;&ygrnf/
70/ w&m;0ifued ;f *Pef;rsm;t& 2008-2009 b@ma&;ESpw
f iG f jrefrmEdik if \
H pyg;txGurf mS ruf
x&pfwef 35.8oef;[k cefrY eS ;f xm;ygonf/ jrefrmEkid if \
H vlO;D a&onf 58.4oef;&SNd y;D xkEd pS w
f iG f qef
wifyrYkd I rufx&pfwef wpfoef;0ef;usi&f ydS gonf/ xdEk pS rf mS yif xkid ;f Edik if \
H pyg;txGuf rufx&pfwef
35oef;&SNd y;D jrefrmEdik if x
H uf tenf;i,favsmeh nf;aeygonf/ xdEk pS w
f iG f xdik ;f Ekid if \
H vlO;D a&rSm 68.4
oef;&SNd y;D xkid ;f Edik if \
H qefwifyrYkd rI mS rufx&pfwef &Spo
f ef;rS 10oef;txd&o
dS nf[k cefrY eS ;f &ygonf/
xkt
d csuu
f Mkd unfv
h Qif xkid ;f Edik if EH iS hf jrefrmEkid if w
H \
Ykd qefpyg;txGuu
f mG [rIoyd rf &Sad omfvnf; vlO;D a&
10oef; ydrk akd omxkid ;f Ekid if u
H jrefrmEkid if x
H uf qefwifyrYkd w
I iG f &Spq
f rS 10qausmaf eygonf/ ,if;ESifh
ywfouf &Si;f jy&efvykd gonf/ xkid ;f vlrsK;d wdo
Yk nf vlaerItqiht
f wef;jrihrf m;vmrIaMumifh qefuakd vQmh
pm;vmNy;D tjcm;aomtpm;tpmudk ajymif;vJpm;ok;H vmonft
h wGuf qefuEkd idk if &H yfjcm;odYk wifyEYkd ikd pf rG ;f
wd;k wufvmaMumif; taMumif;jyMuygonf/ xdt
k aMumif;jycsuo
f nf rSeu
f efoiho
f avmuf rSeu
f efyg
onf/ jrefrmhpu
kd yf sK;d a&;ESiq
hf nfajrmif;0efBu;D Xme\ cefrY eS ;f csut
f & jrefrmvlrsK;d wk\
Yd vlwpfO;D qefpm;oH;k
rIrmS wpfEpS v
f Qif 8.5wif; (637.5aygif) &SNd y;D xkid ;f vlrsK;d wk\
Yd vlwpfO;D csi;f qefpm;oH;k rIrmS 3.5wif;
(262.5aygif)&So
d nf[k od&ygonf/ udpE iS yhf wfouf yd
k vG,u
f o
l nft
h ajzudk ay;olrsm;vnf;
&Syd gonf/ olwu
Ykd jrefrmESix
hf ikd ;f qefyyYkd jkH cm;em;&jcif;rSm pm&if;tif;aMumifjh zpfNy;D jrefrmutxGuu
f kd
ydyk o
kd momcefrY eS ;f jcif;aMumifjh zpfonf[k qkMd uygonf/
71/ jrefrmEdik if t
H aejzifh urmt
h "duqefwifyo
Ykd nfEh ikd if jH yefjzpf&ef jynfwiG ;f qefpm;oH;k rIukd avQmch s
aqmif&u
G &f ef vG,u
f rl nfr[kwyf g/ tjynfjynfqidk &f maiGaMu;&efyakH iGtzGUJ \tqdt
k & 2008ckEpS w
f iG f
jrefrmEdik if \
H vlwpfO;D csi;f *s'D yD rD mS tar&duefa':vm 446cef&Y NdS y;D xdik ;f Ekid if w
H iG f tar&duefa':vm
4116 &So
d nf[k od&ygonf/ xkaYd Mumifh vwfwavmwGif jrefrmEkid if t
H aejzifh xkid ;f Ekid if u
H o
hJ Ydk 0ifaiG
jrifrh m;rIaMumifh jynfwiG ;f qefpm;ok;H rIavQmch sNy;D jynfyodYk qefwify&Ykd efrjzpfEidk af o;onft
h wGuf qefxw
k f
vkyrf w
I ;kd wuf&efuo
kd m tm;ud;k &rnfjzpfygonf/
72/ v,form;wkt
Yd m; tcGit
fh a&;rsm; ydak y;jcif; / / qefpyg;xkwv
f yk rf w
I ;kd yGm;vmap&ef
v,form;wkt
Yd m; vkt
d yfonfrh ufv;kH ay;&ef ta&;Bu;D ygonf/ xdt
k csuo
f nf vGwv
f yfa&;&Ny;D acwf
wpfavQmufwiG f tm;enf;cJyh gonf/ jrifomonfyh u
Ykd ek t
f cGerf sm;tjyif v,form;rsm;tm; wm0efaus
pyg;udk aygufaps;xuferd Nhf y;D a&mif;cscidk ;f rIuo
hJ aYkd om rjrifomonft
h cGerf sm;udak umufcNH y;D tpd;k &\

- 22 b@mudk yHyh ;kd cJyh gonf/ tcGet


f ajccHusO;f ajrmif;Ny;D tkycf sKyaf &;pGr;f &nf edru
hf saomEdik if rH sm;wGif
uJo
h aYkd qmif&u
G af vh&ydS gonf/ qefuo
kd ufomaps;jzihf 0,f,&l eftvdt
k yfq;Hk rSm NrKd Ujy&Sd qif;&Jom;
rsm;jzpfygonf/ xkv
d t
kd yfcsuu
f kd jznfq
h nf;&ef v,form;wk\
Yd wm0efauspyg;udk tpd;k &u aps;ESrd hf
0,f,Nl y;D NrKd Ujy&Sq
d if;&Jom;rsm;tm; aps;aygaygjzihf jyefvnfa&mif;csay;cJyh gonf/ NrKd Ujy&Spd m;oH;k olwo
Ykd nf
qefomru "mwfq?D vQypf pfr;D ? bwfpu
f m;c? tdrv
f c ponfwu
Ykd v
kd nf; tpd;k &axmufyrhH aI Mumifh
oufomaps;EIe;f rsm;jzihf 0,f,cl pH m;cGirfh sm;udk &&Scd yhJ gonf/ xko
d Ydk NrKd Ujy&Spd m;oH;k olrsm;tm; axmufyahH Mu;
tultnDay;aqmif&onft
h wGuf tpd;k &bwf*suw
f iG f vdak iGrsm;jycJyh gonf/ ,if;vkad iGukd v,form;
wdt
Yk ay: aumufco
H nft
h cGeEf iS hf tjcm;tcaMu;aiGrsm;ESiu
hf sco
H nfh twGuf NrKd Ujy&Sjd ynforl sm;udk
aus;vufu@rS taxmuftyHah y;aeonf[k aumufcsucf sEidk yf gonf/
73/ txufygtaMumif;t&mrsm;aMumifh ESpaf ygif;rsm;pGm 'kuc aH e&aomv,form;rsm;twGuf
oufom&m&ap&ef 2003ckEpS f {Nyv
D wGif rl0g'wpfck csrw
S af qmif&u
G cf yhJ gonf27/ xdrk 0l g'topfwiG f
ta&;Bu;D onft
h csuEf pS cf suyf g0ifygonf/ yxrtcsurf mS v,form;wkYd tpd;k &udak y;aqmif&onfh
wm0efauspyg;udk zsuo
f rd ;f vdu
k jf cif;jzpfNy;D 'kw,
d tcsurf mS yk*v
u
d u@udk qefwifycYkd iG jhf yKcjhJ cif;jzpf
ygonf/ qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;tpDtpOfwiG f rl0g'udk yDjyifatmif qufvuftaumiftxnf
azmfjcif;jzihf v,form;rsm; &oih&f xku
d af omtusK;d aus;Zl;rsm;ESihf if;wdv
Yk t
kd yfaomrufv;kH ESihf axmufyhH
rIrsm;&&S&d ef aqmif&u
G o
f mG ;ygrnf/
74/ qufvufaqmif&u
G &f rnfv
h yk if ef;rsm; / / v,form;wd\
Yk b0wk;d wufa&;ESifh urmh
aps;uGuw
f iG f jrefrmEdik if H t"duqefwifyo
Ykd nfEh idk if t
H jzpf jyefvnfa&muf&adS &;wkt
Yd wGuf vky&f rnfh
vkyif ef;rsm;? qufvufaqmif&u
G pf &mrsm;udk atmufwiG af zmfjyxm;ygonf/
75/ pdu
k yf sK;d a&;pm&if;tif; rSeu
f efpmG &&Sad &; / / pdu
k yf sK;d a&;tajccHued ;f *Pef;rsm; rSeu
f efpmG &&Sad &;udk
pwif aqmif&u
G &f ygrnf/ v,f,mpdu
k yf sK;d a&;ESiq
hf nfajrmif;0efBu;D Xme? aMu;wdik Ef iS hf ajrpm&if;OD;pD;
Xme0efxrf;rsm;onf pdu
k yf sK;d a&;tajccHpm&if;tif;rsm; ydrk akd umif;rGeaf &;twGuf ppfwrf;rsm; aumuf,l
&ef vdt
k yfonfAh [kow
k ESihf t&nftcsi;f rsm;&Syd gonf/ if;wdu
Yk kd vkyyf ikd cf iG Efh iS fh vdt
k yfaompGr;f tm;
t&if;tjrpfrsm;&&SEd idk &f ef qufvufta&;,laqmif&u
G o
f mG ;rnfjzpfygonf/
76/ qeftxGuEf eI ;f wd;k jriafh &; / / pdu
k yf sK;d a&;ude;f *Pef;rsm; rSeu
f ef&efvt
kd yfonft
h jyif
tjcm;xif&mS ;onfv
h t
dk yfrrI mS qeftxGuEf eI ;f wd;k jri ahf &;yifjzpfygonf/ xko
d v
Ykd yk af qmif&efrmS ajrMoZm?
yd;k owfaq;? oifah vsmo
f nfh a&xde;f csKyrf ?I rsK;d aumif;rsK;d oeYEf iS hf puf,E&m;toH;k jyKrw
I u
Ykd o
hJ aYkd om
acwfro
D iG ;f tm;pkwu
Ykd kd oifah vsmpf mG toH;k jyKjcif; jzpfygonf/ xkjYdyif ydrk o
dk ifah vsmaf om aps;EIe;f owfrw
S rf ?I
jzefjY zL;rI? odak vSmifr?I a&mif;0,fazmufum;rI? qeft&nftaoG;owfrw
S rf ?I ukeaf csmtjzpfajymif;vJr?I
tcGeaf umufcrH ?I v,form;wd\
Yk pdw"f mwfukd rxdcu
kd af prnfh pdu
k yf sK;d xkwv
f yk rf ?I pnf;k;H pDrrH I pojzihf
vdt
k yfjyKvyk o
f iho
f nfu
h pd r sm; &Syd gonf/ txl;ojzihf v,form;wdo
Yk nf if;wdBYk uKd ;yrf;tm;xkwrf \
I
toD;tyGiu
hf kd xdu
k x
f u
kd w
f efwefcpH m;cGi&hf MuNy;D Mum;vlypJG m;ESihf tjcm;olrsm;u olwt
Ykd ay: rw&m;
tjrwfxw
k ,
f rl rI sm;udv
k nf; ta&;,laqmif&u
G o
f mG ;rnfjzpfygonf/
27

U Myint, "The rice issue", (Unpublished paper, Yangon, 19 September 2003.)

- 23 77/ pdu
k yf sKd;p&dwaf cs;aiG / / vuf&t
dS ajctaewGif pdu
k yf sK;d p&dwaf cs;aiG&&Sad &;udk txl;tmkH
pdu
k o
f ifyh gonf/ em*pfaMumifh ysupf ;D qH;k I;H oGm;cJo
h rQaom obm0ESiv
hf v
l yk t
f ajccHtaqmufttHrk sm;?
toufarG;0rf;ausmif;b0twGuf aep&m? vkypf &mrsm;u vltrsm;\acs;aiGvt
kd yfru
I kd ydrk x
kd if&mS ;
apcJyh gonf/ odaYk omfvnf; a<u;NrjD yemonf wpfEikd if v
H ;kH awGUBuKH ae&onfjh yemjzpfygonf/
xdjk yem\oufa&mufrrI mS a'owpfcEk iS w
hf pfc?k NrKd Ue,fwpfcEk iS w
hf pfcw
k iG rf ubJ NrKd Ue,fwpfck
twGi;f rSmyif trsK;d rsK;d uGjJ ym;jcm;em;vsu&f ydS gonf/
78/ acs;aiGjyem\ qd;k &Gm;rIuakd xmuf
I qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;tpDtpOfwiG f aus;vufacs;
aiGonf OD;pm;ay;vkyaf qmif&rnfu
h pd w
pfcjk zpfygonf/ xko
d v
Ykd yk af qmif&mwGif yk*v
u
d u@vlrt
I zGUJ
tpnf;rsm;ESifh tife*f st
D rkd sm;? vuf&adS qmif&u
G Nf y;D ESihf aqmif&u
G af eonfv
h yk if ef;rsm;tay: tajccH
ydrk u
kd s,jf yefx
Y ad &mufonfh vkyif ef;pOfrsm;udk ndE idI ;f yl;aygif;aqmif&u
G &f efvt
kd yfygonf/ ,if;vkyif ef;
rsm;wGif ukvor*zUHG NzKd ;a&;tpDtpOf\ tawGUtBuKH rsm;onf tem*wfumvvkyaf qmifrrI sm;twGuf
toH;k 0ifrnfjzpfygonf/ xdjYk yif tm&SEiS hf ypdzw
d af 'o&Sd tdref ;D csi;f Ekid if rH sm;wGiv
f nf; tao;pm;acs;aiG
vkyif ef;wGif tawGUtBuKH rsm;pGm&So
d jzihf ,if;wkx
Yd rH S oifcef;pmrsm;&,lEidk rf nfjzpfaMumif;udv
k nf; owdjyK
oihyf gonf/
79/ aus;vufawm&Gmacs;aiGrsm;ESiyhf wfouf vwfwavmaqmif&u
G Ef idk o
f nfu
h pd w
pfcrk mS v,f
orm;wk\
Yd 0ifaiGrsm;ESit
fh ok;H p&dwrf sm;udk ppfwrf;aumuf,&l efjzpfygonf/ Ekid if t
H qifh pD;yGm;a&;
ywf0ef;usiw
f nfNird rf rI &So
d nft
h wGuf p&dwEf iS ahf ps;EIe;f rsm;onf tNrw
J rf;ajymif;vJaeygonf/ odaYk omf
v,form;rsm;twGuf acs;aiGxw
k af y;rnft
h pDtpOfwiG f oufqikd &f ma'otvdu
k f 0ifaiGEiS t
hf oH;k p&dwf
rsm;udk tweftoifw
h u
d satmif cefrY eS ;f csurf sm;&S&d ygrnf/ xdo
k wif;tcsut
f vufrsm;r&Sv
d Qif wpf{u
rnfrQxw
k af cs;&rnf? acs;,lot
l wGuf 0efxyk 0f efy;kd rjzpfap&ef pnf;urf;csurf sm; rnfoo
Ydk wfrw
S &f rnf?
wpfzufwiG v
f nf; pOfqufrjywfaiGxw
k af cs;Ekid &f ef jyefqyfrnft
h vm;tvm rnfrQaumif;onfwu
Ykd kd
od&&dS efvt
kd yfygonf/
80/ vli,frsm; yg0ifaqmif&u
G af &; / / v,f,m0ifaiGEiS hf toH;k p&dwpf pfwrf;rsm;tm; jynfwiG ;f ?
jynfyrS t&nftaoG;wnfaqmufa&;tzGUJ tpnf;rsm;u ppfwrf;aumuf,yl ?kH aumuf,el nf;rsm;ESihf
ywfouf oifwef;wufxm;Ny;D aqmif&u
G cf surf sm;wGif uRr;f usio
f nfv
h il ,frsm;tm; wm0efay;
vkyaf qmifapoifyh gonf/ em*pftvGef oH;k oyfcsupf pfwrf;rsm;wGif wm0ef,al qmif&u
G cf MhJ uaom
xkv
d il ,frsm;\ BuKd ;yrf;tm;xkwrf rI sm;onf cs;D usL;p&maumif;ygonf/ v,f,macs;aiGu@omru
aemufqufwv
JG yk af qmifcsurf sm;jzpfonfh aus;vufp;D yGm;a&;taqmufttHjk ri w
hf ifa&;ESihf qif;&J
EGr;f yg;rIavsmyh g;a&;e,fy,frsm;vnf; olw\
Ydk yg0ifaqmif&u
G rf rI sm;udk BuKd qMdk u&rnfjzpfygonf/
81/ qefxw
k v
f yk o
f El iS fh pm;ok;H oltusKd;udk jyefcsden
f ad y;jcif; / / tjcm;ta&;ygaomudpr mS
qefaps;EIe;f ESiyfh wfouf xkwv
f yk o
f El iS pfh m;ok;H oltusK;d udk jyefcsed n
f ad y;&efjzpfygonf/ v,form;rsm;
u qefukd aps;EIe;f jrifjh rihf jzihaf &mif;csvMdk uovkd pm;oH;k olrsm;bufrv
S nf; qefukd aps;EIe;f oufouf
omomjzifh 0,f,pl m;oH;k vkMd urnfjzpfygonf/ xdaYk Mumifh wpfzufuv,form;rsm; qefpu
kd yf sK;d &ef
qGaJ qmifr&I adS omaps;EIe;f udk owfrw
S af y;&efEiS hf wpfzufwiG v
f nf; pm;oH;k olrsm; wwfEidk af omaps;EIe;f jzpf

- 24 ap&ef rnfoaYkd qmif&u


G &f rnfukd tajz&Sm&efvt
kd yfygonf/ ae&mwGif tajzwpfcrk mS ukepf nfvnf
ywf&eftwGuf ukeu
f saomp&dwrf sm;udk avQmch s&efyifjzpfygonf/ om"utaejzifh *syefEikd if H Institute
of Developing Economies rS jrefrmhaus;vufp;D yGm;a&;ynm&Siw
f pfO;D jzpfol a'gufwm Ikuko
Okamoto \ cefr
Y eS ;f csut
f & pm;oH;k olay;&aom qefaps;EIe;f \ 20&mckid Ef eI ;f udo
k m v,form;rsm;u
&&Sad Mumif;? usef 80 &mckid Ef eI ;f rSm odak vSmifp&dw?f o,f,yl aYkd qmifp&dw?f jzefjY zL;p&dw?f pufBuw
d cf ?
qdyu
f rf;c ponfwjYkd zpfNy;D t&m&Sid ,frsm;twGuf vufzuf&nfz;kd ? t&m&SBd u;D rsm;twGuf txl;vuf
aqmifEiS hf tvSL'gersm;yg0ifygonf/ vnfywfp&dwu
f kd 50 &mckid Ef eI ;f txd avQmch sEidk yf gu ydx
k u
G v
f m
rnfh 30&mckid Ef eI ;f rS v,form;rsm;a&mif;aps;udk 15&mckid Ef eI ;f yd
k ay;Ekid Nf y;D pm;oH;k olrsm; 0,f,o
l nfh
aps;EIe;f udk 15&mckid Ef eI ;f avQmv
h u
k d yf gu qefaps;uGuaf ps;EIe;f udrk xdcu
kd af pbJ aqmif&u
G Ef idk rf nfjzpfygonf/
82/ txufygukepf nfvnfywfp&dwaf vQmch s&ef tqdjk yKcsuo
f nf vdu
k ef maqmif&u
G &f rnfu
h pd
wpfcjk zpfygonf/ pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sirf sm;uvnf; ,if;udpu
kd vufcBH uKd qMkduygvdrrhf nf/ tb,faMumifh
qdak omf wef;wl&nfwal qmif&u
G cf iG &hf &Sad &;ESifh ukepf nfvnfywfa&;p&dwaf umufcrH rI sm;twGuf vk;H yef;
ae&rIonf rdrw
d t
Ykd wGuf 0efpnfpvSnBf u;D jzpfaeygonf/
83/ qeft&nftaoG;jriw
hf ifrrI w
S pfqifh ydu
Yk ek 0f ifaiG jrifrh m;a&; / / jrefrmEkid if t
H aejzifh
aemuftav;ay;aqmif&u
G &f rnfu
h pd w
pfcrk mS jynfyodYk qefwifyaYkd &mif;csonfyh rmPxuf wifyrYkd rI &S
onfh ydu
Yk ek 0f ifaiGu ydt
k a&;Bu;D jcif;jzpfygonf/ ae&mwGif jrefrmEkid if o
H nf atmifjrifro
I yd rf &Scd yhJ g/
jrefrmhqefyu
Ykd ek o
f nf t&nftaoG;edrNhf y;D &aom aps;EIe;f uvnf; tdref ;D csi;f Edik if rH sm;xuf odoo
d mom
edrahf eygonf/ xdaYk Mumifh txl;tmkpH u
dk &f efvo
kd nfu
h pd w
pfcrk mS qeft&nftaoG;udjk ri w
fh if aps;
aumif;aumif;ESifh jynfyaps;uGuw
f iG af &mif;csNy;D ydu
Yk ek 0f ifaiGw;kd yGm;&efyifjzpfygonf/ tjynfjynfqikd &f m
aiGaMu;&efyaHk iGtzGUJ uvnf; jynfot
l rsm;pkpm;ok;H onfh omrefqefukd jynfwiG ;f vkaH vmufpmG xkwv
f yk f
Ny;D t&nftaoG;jrihq
f efukd jynfyokw
Yd ifyaYkd &mif;csEikd &f ef tm;xkwo
f ihaf Mumif; tBujH yKxm;ygonf/
84/ twdwt
f awGUtBuKH rsm;t& v,form;rsm; wm0efauspyg;rsm;udk tpd;k &xHwifoiG ;f &mwGif
t&nftaoG;nHq
h efrsm;udk oGi;f wwfMuaMumif; awGU&S&d ygonf/ xdjYk yif xdq
k efrsm;udk tpd;k &t0,f
'dik rf sm;wGif pkyx
Hk m;ojzihf qeftrsK;d tpm;ESit
fh &nftaoG; a&maESmaeNy;D qefaumif;qefoef&Y &S&d ef
tcuftcJEiS Bfh uKaH wGUae&ygonf/ ok&Yd mwGif 2003ckEpS f qefEidk if jH cm;wifyrYkd u
I kd yk*v
u
d odYk cGijfh yKvu
dk f
onft
h cg qefaumif;rsm; jynfyyd&Yk ef tvm;tvmydrk akd umif;rGev
f mygonf/ tb,faMumifq
h adk omf
Ekid if jH cm;rSqef0,fvo
kd rl sm;ESifh qufo,
G rf &I adS om yk*v
u
d qefwifyo
Ykd rl sm;onf Edik if jH cm;rSvt
kd yfcsurf sm;udk
twdtusoo
d nft
h avsmuf v,form;rsm;tm; xdu
k o
f ifo
h nfah ps;EIe;f ESihf vkt
d yfaomoGi;f tm;pkrsm;
udk axmufyahH y;Ny;D qeft&nftaoG;ESiyfh rmP&&S&d ef aqmif&u
G Mf uygonf/ qefuek o
f nfrsm;onf
Ekid if jH cm;rS 0,f,o
l rl sm;owfrw
S o
f nfh pHcsed pf
H eT ;f udk jynfrh aD prnfh vdt
k yfaomqefukd vdu
k v
f 0H ,f,jl cif;?
o,f,yl aYkd qmifjcif;? Buw
d cf jJG cif;? tacsmudik jf cif;wdu
Yk kd jyKvyk yf gvdrrhf nf/ xdt
k &nftaoG;rDqefrsm;udk
Ekid if jH cm;odYk wifyEYkd idk jf cif;? Ekid if jH cm;0ifaiG&&Sjd cif;wdaYk Mumifh v,form;ESiu
fh ek o
f nfrsm;om tusK;d &So
d nf
r[kw?f Ekid if t
H wGuv
f nf; tusK;d &Syd grnf/ xko
d aYkd om tusK;d tjrwf&&Sad p&eftwGuv
f nf; qefyu
Ykd ek f
vkyif ef;wGif wef;wl&nfwl vkyaf qmifciG &hf &Srd o
S m aqmif&u
G Ef ikd rf nfjzpfygonf/

- 25 85/ ajr,mjyKjyifajymif;vJa&; / / wkw(f wkid af y)ESifh awmifu&kd ;D ,m;wdt


Yk ygt0if Ekid if t
H awmf
rsm;rsm;wGif ajr,mjyKjyifajymif;vJjcif;onf aus;vufa'ozGUH NzKd ;a&;ESifh Ekid if phH ;D yGm;wd;k wufa&;wGif
t"duusaomtcef;u@rS yg0ifcyhJ gonf/ jrefrmEkid if w
H iG f v,form;rsm;v,fajrydik q
f idk cf iG rhf &Sb
d J
v,fvyk yf ikd cf iG o
fh m&Syd gonf/ xkaYd Mumifh vuf&t
dS ajctaewGif ajr,mjyKjyifajymif;vJa&;ESipfh yfvsO;f
tcsKUd tdref ;D csi;f Ekid if rH sm;uJo
h Ydk jrefrmv,form;rsm;udk v,f,mvkyyf ikd cf iG rfh qk;H I;H ap&ef umuG,af pmifh
a&Smufay;zdv
Yk ykd gonf/ xdt
Yk jyif udv
k ekd aD cwfuwnf;uowfrw
S x
f m;aom v,fwpf{u usyt
f enf;
i,faumufccH o
hJ nfv
h ,fajrtcGeEf eI ;f xm;onf tpd;k &\tcGet
f ctwGuf r,fr,f&&r&&Sad wmhojzihf
jyefvnfo;Hk oyf&ef vkt
d yfygonf/ v,fvyk yf ikd cf iG &fh adS om v,form;rsm;onf v,fajrrsm;udk taygif
xm; aiGacs;cGi&hf oifah Mumif; tBujH yKcsurf sm;vnf;&Syd gonf/
86/ aus;&Gmom;rsm; tpOftquftokH;jyKvmcJhMuaom aus;&GmydkiftcGihfta&;rsm;tm;
umuG,af pmihaf &Smuf ay;a&; / / aus;&Gmwdik ;f teD;tem;ywf0ef;usi&f adS wmwGif xif;acGjcif;?
a&uefEiS afh csmif;rsm;wGif ig;rQm;jcif;? pm;usuw
f iG f uREJ mG ;rsm;ausmif;jcif; ponft
h pOftvmrsm;&Scd yhJ g
onf/ xkad e&mrsm;udk ,cktcg oufqikd &f ma'otmPmydik rf sm;u NcpH nf;d;k cwf if;wd0Yk ifaiG&&ef
twGuf tusK;d tjrwfxw
k ,
f cl MhJ u&m &Gmol&mG om;rsm;onf xkb
d t
kH cGit
hf a&;rsm; vufvw
T cf MhJ u&yg
onf/ tvm;wlyif aus;&GmteD;&Sd jrpfacsmif;rsm;? uefrsm;wGif ig;zrf;cGiu
hf kd yk*v
u
d odYk vkyyf ikd cf iG hf
a&mif;csvu
kd o
f jzifh v,form;rsm; toH;k jyKciG rhf &awmhyg/ qif;&JErG ;f yg;rIavQmch sa&;r[mAsL[m\
vkyif ef;tpDtpOfukd a&;qG&J mwGif tcsurf sm;xnfo
h iG ;f pOf;pm;&ef vkt
d yfygonf/
87/ v,f,mr[kwaf omvkyif ef;rsm; jriw
fh ifa&; / / em*pfrek w
f ikd ;f ESihf urmb
h @ma&;tusyf
twnf;wdv
Yk kd ab;tE&m,frsm;udk jrefrmEdik if o
H nf xde;f csKyEf idk pf rG ;f r&Syd g/ obm0ab;ESiphf ;D yGm;a&;
tusyt
f wnf;rsm;jzpfymG ;onft
h cg 'kut
a&mufq;kH rSm aus;vufa'oaeqif;&Jorl sm;ESihf if;wd\
Yk
toufarG;0rf;ausmif;vkyif ef;rsm;jzpfygonf/ odaYk omf pyg;pdu
k f o
Hk mru tjcm;pD;yGm;a&;vkyif ef;vkyf
udik af eaom aus;vuftrd af xmifpw
k pfpk odrYk [kwf aus;&Gmwpf&mG onf xdu
k o
hJ aYkd om tusyt
f wnf;
rsm;ESiahf wGUvQif yd
k cHEidk pf rG ;f &Syd grnf/ aus;vufa'owGif tacsmudik ?f jyKjyifrrG ;f rHonfh vkyif ef;i,frsm;?
aqmufvyk af &;? o,f,yl aYkd qmifa&;? jyifqifa&;ESihf tjcm;0efaqmifrv
I yk if ef;rsm; wnfaxmifum
v,f,mr[kwaf om pD;yGm;a&;vkyif ef;i,frsm; wnfaxmifEidk yf gonf/ wkwEf idk if w
H iG f pdu
k yf sK;d a&;jyKjyif
ajymif;vJrv
I yk if ef;pOf NrKd Ue,fEiS ahf us;&Gmvkyif ef;i,frsm;onf vloef;aygif;rsm;pGmwdt
Yk wGuf tvkyf
tudik zf efw;D ay;jcif;? aus;vuf0ifaiGEiS t
hf xGuw
f ;kd atmif aqmif&u
G af y;Edik jf cif;wdjYk zifh t"duus
28
aomae&mrSyg0ifcyhJ gonf / urm&h moDOwkajymif;vJr'I Pfukd tjcm;Ekid if rH sm;enf;wl jrefrmEkid if v
H nf;
cHpm;&rnfjzpfygonf/ xdek nf;wlpmG yif *vdb
k ,fvu
kd af Z;&Si;f aMumifh urmph ;D yGm;a&;tusyt
f wnf;rsm;rS
tusK;d qufrsm;onfvnf; jrefrmEdik if t
H ay: ydrk
kd *,ufu
kd rf rI sm; ay:aygufaprnfjzpfygonf/ odjYkzpf&m
v,f,mr[kwaf om tvkyt
f udik t
f cGit
hf vrf;rsm;jri w
hf ifay;jcif;jzifh aus;vufa'oaejynforl sm;
cHEidk &f nfaumif;vmap&ef aqmif&u
G af y;&ygrnf/

28

txufwGif&Sdaom tydk'f(44) ESihf (45)udk Munfhyg&ef/

- 26 88/ jynfwiG ;f pm;oH;k rIvt


kd yfcsuEf iS hf jynfyqefwifyrYkd I ndE idI ;f a&; / / jynfyodYk qefwifyaYkd &;udk
tav;ay;aqmif&u
G yf gu qif;&JErG ;f yg;olrsm;twGuf jynfwiG ;f wGiv
f t
kd yfaom qefpm;ok;H rI rvkH
ravmufjzpfrnfudk pdk;&drfrIrsm;&SdMuygonf/ qefpyg;xkwfvkyfonfrS jynfyodkYa&mif;csonftxd
vkyif ef;pOfwpfavQmufwiG f vkt
d yfaomjyKjyifajymif;vJrrI sm;udak qmif&u
G cf yhJ gu xdpk ;kd &drrf rI sm;udk ausmf
vTm;Ekid rf nfjzpfygonf/ urmq
h efaps;uGuw
f iG f 0ifa&muf,OS Nf yKd iEf idk pf rG ;f &Sad &;ESihf t"duurmq
h efwifyYkd
onfEh idk if jH zpfvm&ef jynfwiG ;f &Sv
d ,form;rsm;udk t&nftaoG;aumif;qefpyg;rsm; ydrk x
dk w
k v
f yk Ef idk af &;
ESifh jynfwiG ;f ? jynfyaps;uGuo
f 0Ykd ifa&mufEidk &f ef rufv;kH ay;&ygrnf/ xdt
Yk jyif vkyif ef;&Sirf sm;twGi;f
txl;tcGit
fh a&;ay;xm;jcif;rsm;udk yaysmufatmifaqmif&u
G af y;&ygrnf/ ,if;aemuf aiGaMu;
azmif;yGr?I aiGvv
J ,
S Ef eI ;f ? tcGeaf umufcrH ?I jynfob
Yl @ma&; ponfwu
Ykd jkdyKjyifay;Ny;D pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sif
rsm;ESifh &if;ES;D jrK yEf o
HS rl sm;udk jrefrmhp;D yGm;a&;tay: ,kMH unfr&I &Sv
d map&ef vkyaf qmif&rnfjzpfygonf/
qefEiS yhf wfouf ES;D aESmyGw
J pfck ZGev
f ukew
f iG f aejynfawmf usi;f y&ef&&dS m Economic and Social
Commission for Asia and the Pacific(ESCAP)ESifh jrefrmtpdk;&\ oufqdkif&m0efBuD;Xmersm;
yl;wGv
J yk af qmifomG ;rnfjzpfaMumif; od&ygonf/
89/ vkyaf qmifNyD;onfrsm;tay: qufvufaqmif&u
G jf cif; / / Ny;D cJah omq,fpEk pS rf sm;twGi;f
jrefrmEdkifiHwGif vrf;? wHwm;? qnf? a&tm;vQyfppf? aq;Hk? avqdy?f ausmif;? wuov
kd f ponfh
tajccHtaqmufttHrk sm; aqmufvyk x
f m;cJNh y;D jzpf&m ,cktcsed w
f iG f xkad qmufvyk Nfy;D tajccHtaqmuf
ttHrk sm;tm; xda&muftusK;d &Spd mG udik w
f ,
G t
f oH;k jyKa&;twGuf tvSnafh y;&rnft
h csed yf ifjzpfygonf/
,if;tajccHtaqmufttkrH sm;udk xda&mufpmG tok;H csEidk &f ef aumif;rGeaf omrl0g'rsm;? tzGUJ tpnf;
qkid &f m,E&m;rsm;udck srw
S
f jynforl sm;\ vky&f nfuikd &f nfrsm;ESifh xkwv
f yk rf pI rG ;f tm;rsm;udk wd;k wuf
vmatmif vkyaf qmifay;&rnfjzpfygonf/
90/ qif;&JEGrf;yg;rIavsmhusa&;tpDtpOf\ t"duvkyfaqmifcsufrsm; / / qif;&JEGrf;yg;rI
avsmu
h sa&;tpDtpOfonf jynfov
l x
l \
k ta&;udk aZmif;ay;vky&f rnfjzpfygonf/ Oyrmtm;jzihf
qnfajrmif;rsm; rnfrQazmufvyk f xm;onfukd wifjyonft
h jyif qnfa&rsm;onf aus;vufa'o
qif;&Jom;v,form;rsm;\ v,f,mpdu
k u
f iG ;f rsm; qDoYkd rnfrQa&muf&&dS efukd od&efvnf;vdyk gonf/
xdek nf;wlpmG a&tm;vQypf pfpufu
kH b,fEv
S ;kH aqmufvyk x
f m; onf/ r*g0yfrnfrQ&o
dS nfqo
kd nfh
udef;*Pef;rsm; azmfjyaeonfhtjyif wdik ;f jynfwiG f qif;&Jom;tdraf xmifpak ygif; rnfrQvQypf pfukd
toH;k csEidk Nf yq
D o
kd nft
h csuEf iS fh vQypf pf"mwftm;aMumifh olw\
Ydk vlaerItqiht
f wef;udk rnfrQtusK;d
oufa&mufr&I adS ponfqjkd cif;ESifh aus;&Gm&St
d ao;pm;vkyif ef;rsm; rnfrQxal xmifEidk pf rG ;f &Scd o
hJ nfukd
vnf; azmfjyoifyh gonf/ xdek nf;wl vrf;? wHwm;rsm; b,fEpS if;aqmufvyk Nf y;D pD;Nyq
D akd om owif;
tjyif xkv
d rf;? wHwm;rsm;onf Ekid if w
H iG ;f &Sd qif;&Jom;jynforl sm;aexkid &f modYk a&muf ra&muf? toH;k jyK
Ekid pf rG ;f &S?d r&Sd qdo
k nft
h csuu
f v
kd nf; azmfjyoifyh gonf/ xkt
Yd jyif aq;HEk iS ahf usmif;rsm; tajrmuf
tjrm;aqmufvyk x
f m;onfo
h wif;udv
k nf; od&ygonf/ xdak q;kEH iS afh usmif;rsm;odYk qif;&JErG ;f yg;ol
rsm; rnfrQcsOf;uyf&onfqdkonfudkvnf; azmfjyoihfygonf/ erlemrsm;onf qif;&JEGrf;yg;rI
avQmch sa&;tpDtpOfwiG f OD;pm;ay;azmfjyjcif;jzifh a&SUokq
Yd ufvufvyk af qmif&ef ta&;ygonft
h csuf
rsm; jzpfygonf/

- 27 -

tcef;(4)
teD;uyfapmifMh unfjh cif;? jyefvnfo;kH oyfjcif;
jrefrmEkid if zH UHG NzdK;wd;k wufa&;t&if;tjrpfqikd &f mtzGUJ tpnf;(MDRI)
wnfaxmif&eftqdjk yKjcif;
91/ MDRI \ &nf&,
G cf suEf iS hf vkyaf qmifcsurf sm;udk tusO;f csK;H pmwrf;\ tyd'k (f 6)wGif
azmfjyxm;Ny;D jzpfygonf/ tzGUJ tpnf;wnfaxmifa&;ESiphf yfvsO;f ueOD;awG;qcsut
f csKUd rSm
atmufygtwkid ;f jzpfygonf/
oD;jcm;vGwv
f yfr&I adS &;ESihf pD;yGm;a&;ESiyhf nm&Siyf ikd ;f todik ;f t0dik ;f ESiv
hf nf; eD;pyfr&I adS &;twGuf
MDRI tm; &efue
k w
f iG x
f m;&SNd y;D aejynfawmfwiG f k;H cGw
J pfcx
k m;&Srd nfjzpfygonf/
92/

93/ MDRI \ 'gdu


k w
f mbkwt
f zGUJ ESihf trIaqmif'gku
d w
f m\ tkycf sKyrf aI tmuf&dS uRr;f usio
f rl sm;
onf if;wd\
Yk oD;jcm;vkyif ef;pOf&ydS grnf/ MDRI wGif aqG;aEG;qH;k jzwfrnft
h &mrSeo
f rQ vGwv
f yfyiG v
hf if;
rIukd tajccH aqG;aEG;oGm;ygrnf/ tzGUJ tpnf;\ oufqikd &f mtmPmykid rf sm;u rdrw
d \
Ykd vkyyf ikd cf iG u
fh kd
jznfq
h nf;&ef oifah wmfonf[,
k q
l ygu owfrw
S x
f m;aomabmiftwGi;f rS rnfonft
h aMumif;t&m
udrk qkd aqG;aEG;Ny;D qufvufaqmif&u
G o
f mG ;ygrnf/
94/ MDRI \vkyif ef; wGiu
f s,pf mG ESihf acsmacsmarGUarGUvkyaf qmifomG ;Ekid af &;twGuf taqmufttHu
k kd
&efuek Nf rKd U aumif;rGeaf omywf0ef;usiw
f iG x
f m;&Syd grnf/ tm&SEiS yfh pdzw
d af 'owGi;f &Sd tzGUJ tpnf;rsm;
enf;wl vdt
k yfaomtaxmuftulypn;f rsm;jzpfonfh zufp?f tD;ar;vf? tifwmeuftjyif enf;ynm
ESit
hf yk cf sKyaf &;taxmuftuljyK0efaqmifrv
I yk if ef;rsm;vnf; tjynft
h pHyk g&S&d rnfjzpfygonf/
95/ MDRI \ &nf&,
G cf surf sm; atmifjrifa&;twGuf wm0ef&o
dS rl sm;taejzifh if;wd\
Yk vkyif ef;udk
taxmuftuljyK&efvt
dk yfygu uRr;f usirf &I ?dS oifah wmfonf[,
k q
l aom jynfwiG ;f ESijfhynfyrS rnfou
lY kd
rqdk zdwaf c:Ekid yf gonf/ jynfwiG ;f rSy*k K v
d rf sm;wGif xif&mS ;aom todynm&Si?f twwfynm&Sirf sm;?
pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sirf sm;? tkycf sKyaf &;wm0ef&o
dS rl sm;? Ekid if aH &;ygwDrsm;rSy*k Kdvrf sm;? wkid ;f &if;om; vlrsK;d rsm;ESihf
MDRI \ &nfre
S ;f csurf sm; aygufajrmufatmifjrifa&;twGuf if;wd\
Yk tjrifukd wifjyvdMk uaom
omrefjynforl sm;vnf; yg0ifEidk yf gonf/
96/ jynfyyk*Kv
d rf sm;wGif Ekid if &H yfjcm;aexkid Mf uonfh tawGUtBuKEH iS fh t&nftcsi;f &Sad om jrefrmrsm;
udk tav;xm;zdwaf c: yl;aygif;aqmif&u
G af prnfjzpfygonf/ Ekid if &H yfjcm;wGif u@toD;oD;
uRr;f usirf EI iS fh tawGUtBuKH A[kow
k rsm;pGm&Sad om pdwt
f m;xufoefonfh jrefrmvli,frsm; pGm&Sad e
ygonf/ xdkolwkdY\ yg0iftusKd;jyKjcif;udkvnf; txl;BudKqdkrnfjzpfygonf/ jynfyyk*Kdvfrsm;wGif
Ekid if w
H um\em;vnfrrI sm; ydrk jkd ri w
hf ifEidk &f efEiS hf jrefrmEkid if t
H wGuf MDRI \ OD;aqmifO;D &Gujf yKtpD
tpOfukd axmufct
H m;ay;vmapa&;twGuf ,if;\vkyif ef;obm0? &nf&,
G cf su?f vkyif ef;vkyaf qmif
csurf sm;udk Ekid if w
H umtodik ;f t0dik ;f ESifh urmZh mwfcaHk y:&Sd t"duZmwfaqmifrsm; tmkpH u
dk rf &I v
dS map
&ef Ekid if &H yfjcm;&Sd jrefrmrsm;tay: rScD t
kd m;xm;ygonf/ ,if;tcsuo
f nfta&;Bu;D ygonf/ tb,f

- 28 aMumifq
h adk omf tdref ;D csi;f Ekid if rH sm;? tjcm;Ekid if rH sm;? ukvor*EiS fh tjcm;aomEkid if w
H umtzGUJ tpnf;
rsm;xHwiG &f adS eonfh ajrmufjrm;pGmaom tawGUtBuK?H A[kow
k ? uRr;f usirf EI iS t
fh &if;tjrpfrsm;pGm
&&SEd idk jf cif;u MDRI \ vkyif ef;rsm;udk ydrk x
kd ad &muftusK;d &Sad prnfjzpfygonf/
ed*kH;csKyftm;jzihf jrefrmEdkifiHzGHUNzdK;wdk;wufa&;t&if;tjrpfqdkif&mtzGJUtpnf; Myanmar
f iS fh ,if;\awGU&Scd surf sm;? vkyaf qmifrrI sm;? tBujH yK
Development Resource Institute(MDRI) \ tvkyE
csurf sm;? vIy&f mS ;aqmif&u
G rf rI sm;onf orwBu;D ajymMum;cJo
h nfh rl0g'opfvrf;aMumif;\ &nfreS ;f csuf
rsm; jznfq
h nf;a&;wGif atmifjrifap&ef taxmuftuljyKygvdrrhf nf/ vuf&adS qmif&u
G af eaom Ekid if H
awmfwnfaqmufa&;ESifh 'Dru
dk a&pDazmfaqmifa&;vkyif ef;pOfukd wefz;kd &S&d jdS znfq
h nf;ay;Ekid rf nf[k
vnf; ,HMk unfygaMumif; wifjytyfygonf/
97/

You might also like