3.

Trnh by cc y u t kh t tr Cc ng khng kh, ng c tr ng

ng? V sao trong quan tr c ch t l ng th i cc y u t kh t

ng mi ng ? c do quan

i ta c n quan tr c nh l

nh tnh v ng ( nhi t

ng c a tr ng thi kh quy n nh n ng gl cc y u t kh t m, my, t c v h ng.

tr c lin t c t i mang l Cc y u t kh t h ng r t l n mi tr

i i, tr m kh t , p su t,

ng gi) c nh

n qu trnh khu ch tn, lan truy n c a b i v cc ch t kh trong il ng th ng v t l tuy t c tr ng cho m c nng, l nh c a KK. bch phn (t0 C) , trong tnh ton l ng ln 1 n v di n

ng(MT) khng kh(KK) kk l ng dng thang i (To K).

- Nhi t

Trong kh t

thuy t dng thang tch(1m2). +Tr

- p su t kh quy n l p l c th y t nh c a KK tc ng h p ko c chuy n ng : nh sng l s c tr ng c t KK th ng

ng c a KK v t i m i ng ti t di n nv

i m s c tr + t nv

ng ny b ng tr ng l

(1m2) n m bn trn i m . o p su t trong h CGS l bar = 1 yn/ cm2 , trong tnh ton kh n v bar kh t ng = 106 yn/cm2, trong th c t th 0,75 mmHg 3/4 mmHg 1,333mbar 4/3 mbar t n t i h i nc trong KK. il ng c tr ng cho nv ng n v mbar (milibar) 1mbar = 10-3 bar = 103 yn/cm2 = 102 N/ m2 1mmHg m KK l o + S c tr + m th il ng v t l ng dng cc il ng s d ng

dng

Ngoi ra, s d ng

n v mmHg. 1mbar

c tr ng cho m c ng sau ( cc

m KK, gi a chng c m i lin h v i nhau). ng (p su t ring) c a h i nc ( k hi u l e) c trong KK. i a l kh i l ng h i nc c trong 1 N/m2, mbar, mmHg. m tuy t n v th tch ( kg/m3)

m ring q l kh i l

ng h i nc c trong 1

n v kh i l

ng KK m(

kg/kg ho c g/kg) + T h n h p s l t s gi a kh i l trong th tch KK m. ( + tr S c tr tr + + - T c mt ng ng h i nc bo ha E nh, khi n ng h i nc v kh i l ng KK kh c n v kg/kg ho c g/kg) ng h i nc e ch a trong KK v s c . f= (e/E) 100% ng c c i t c nhi t nh t cng 1 nhi t

i f l t s gi a s c tr

ng h i nc bo ha E l s c tr

tr ng thi cn b ng trn b m t nc ph ng tinh khi t. S c . ng ng h i nc bo ho E v i s c tr

ng h i nc bo ha ph thu c vo nhi t h t bo ha d l hi u gi a s c tr nhi t ng cho. d= E e. l nhi t ng gi ng c a KK i ms v h

h i nc e p su t ko

m khi h xu ng t i nhi t

trong i u ki n

i th h i nc trong KK

t t i tr ng thi bo ha. i v i b m t Tri ng ng t. B i v thnh ph n

+ Gi l chuy n

n m ngang c a chuy n gi. + gi h - My + Trong i u ki n nh t ha v b t nh ng + My c

ng ny l n h n r t nhi u so v i thnh ph n th ng i ta coi thnh ph n n m ngang l gi ( m/s, km/h, h i l/h)v

ng nn trong quan tr c kh t c tr ng b i 2 ng m t il

ng l t c

ng gi( l h

gi th i t i i m quan tr c) nh, h i nc c trong kh quy n t tr ng thi bo

u ng ng k t thnh cc gi t nc, gi t nc qu l nh v tinh th cao, c th nhn th y ng my

b ng. T p h p cc s n ph m ng ng k t v i m t cao l n g i l my. c o b ng l

ng my v phn thnh cc lo i my. L

c o b ng m c

che ph b u tr i c a n.

D a vo

cao v hnh dng bn ngoi c a m my chia thnh 4 h c b n

v 3 lo i my. Ng nhi t i ta c n quan tr c , p su t, ng th i cc y u t kh t v h ng b i cc y u t kh t ng r t l n ng ( n qu i ty

m, my, t c

ng gi) c nh h

trnh khu ch tn, lan truy n c a b i v cc ch t kh trong MT khng kh, gi a cc y u t ny c m i quan h m t thi t v i nhau. Cc y u t ny lun thay nhau th c s li u khc nhau , d n t i sai s trong o tr c ch t l ng mi tr ng c n xt. c v nh h theo i u ki n MT c th nn n u quan tr c cc y u t vo cc th i i m khc ng t i quan

13. Ng i ta ni: n thch i u ny?

c l dung mi a n ng / d th

ng/ duy nh t gi i

N c v i nh ng tnh ch t c bi t v qu gi c a mnh, c coi l dung mi c nh t v dung mi a n ng c kh n ng ha tan r t nhi u ch t k c v c ,h u c (R,L,K) nh cung c p dinh d ng cho th c v t, v n chuy n cc ch t ha h c vo c th sinh v t. N c c vai tr to l n trong cc qu trnh trn Tri -Tham gia thnh t o b m t Tri t. t:

-Tham gia vo qu trnh hnh thnh th i ti t, phn ph i nhi t m theo khng gian, th i gian, i u ho kh h u. -H p th m t l ng ng k CO , t o i u ki n n
2

nh CO kh quy n.
2

-Tham gia hnh thnh th nh

ng v th m th c v t.

-L mi tr ng cho cc ph n ng ho sinh t o ch t m i, chuy n d ch v t ch t, t o m khong. -L n i kh i ngu n s s ng v mi tr ng s ng c a thu sinh v t. c gy h i cho sinh v t v nhi m

Tuy nhin nc c ng c th ha tan c cc ch t mi tr ng n c.

++ Do n c l phn t l ng c c, v i mmen l ng c c l n(M = 1,84 D) nn n c kh n ng hydrat ha cao. Tnh ch t phn c c l nguyn nhn n c c th ha tan nhi u h p ch t ion v cc mu i, m nh ng ch t ny khng b tan vo cc ch t l ng khc. ++ M t khc, nh c lin k t hydro m n c c kh n ng li ko cc phn t ho c ion ch t tan vo dung d ch. Kh n ng ny gip n c c kh n ng ha tan nhi u ch t axit, bazo, mu i, v c bi t l ha tan m t vi protein. Chnh lin k t ny t o ra s trng h p phn t , l nguyn nhn gy ra s bi n i th t th ng v kh i l ng ring c a n c. +Tnh d th ng: c l lin k t

Do c u trc phn t c st (trng h p) v lin k t trong phn t n hydro m n c c t tr ng thay i theo nhi t v p su t.

- V i cc ch t l ng khc th t tr ng gi m khi nhi t - V i nc: +khi t ng nhi t l ng ring gi m. + khi c hi n t k t hydro g y ra th s bi n ph i tr cc phn t d n i nh h

t ng.

, do s gin n nhi t th th tch t ng ln nn kh i

ng trng h p phn t , nhi t i kh i l

t ng ln lm lin

ng ring ph thu c vo d ng v cch ng ring c a ng

ng c a lin k t hydro (T 0-40C qu trnh ph t ng - t i 4 C t tr ng c a

o

v lin k t hydro tr i h n qu trnh gin n nhi t do kh i l c ti p t c t ng ln. t tr ng nc t ng khi nhi t

o

nc l l n nh t - nhi t >4 C qu trnh gin n nhi t tr i h n nn kh i l ring c a n c gi m xu ng. v t tr ng nc l i gi m khi nhi t t ng) Khi nhi t kh i nc >4o C ,s thay i t tr ng nc s d n

n hnh thnh dng

i l u v dng ngang, i u ha s phn b ko u nhi t c a nc, cn khi nhi t kh i nc < 4o C, qu trnh i l u nhi t di n ra ng c l i. khong c ng lm thay i m nh t tr ng, n u th y v c c hm l i t tr ng b ng 0,0008kg/l. xu ng 0oC t tr ng c a nc gi m, th ng mu i

khong thay -N tch t ng

i 1g/l s gy ra s thay

c c tnh n h i. Khi h nhi t

t ng t do s chuy n pha t l ng sang r n. Nh v y b ng n i ln m t nc

v cc sng h vng n i ch b ng b ng trn m t, cn trong cc lp nc su h n v n c dng ch y l u thng . y c ng l 1 i m d th ng c a nc( a s ch t l ng khc khi chuy n sang tr ng thi r n th th tch gi m). Nh ng d th ng v tnh ch t nhi t:

- nhi t dung ring C ( t nhi t) c a nc thu c vo lo i cao nh t so v i cc ch t l ng khc ( tr H v NH3) l 4,18kJ/kgoC 0oC.Cn c g p 4 l n Ckk v g p 5 l n Cgranit. .C l n nn s thay i nhi t c a nc theo ngy , theo ma ko l n nh s thay i nhi t l ng c a KK v t . nc c dng lm ch t c b n so snh nhi t l ng. Cn
c thay

i theo nhi t

t c c ti u

35oC.

+V i cc ch t l ng khc C t ng khi nhi t

t ng,

+ nc c C thay i ph c t p theo nhi t . t 0- 30oCth C gi m khi nhi t t ng, t i 30oC Cn c t gi tr nh nh t = 0,9975kcal/kg. . Khi nhi t c a nc >30oC Cn
c

t ng theo chi u t ng c a nhi t

- Nhi t chuy n pha( n nhi t) c a nc l n. Nhi t chuy n pha t tr ng thi R sang tr ng thi L c a nc l 330kJ/kg, cn s bay h i (L) l 2250kJ/ kg v 100 C. n nhi t ha h i c a nc gi m khi nhi t kh ng l trn b m t tri truy n nhi t. - H s d n nhi t c a nc : nc c h s d n nhi t nh ( 0,00136 cal/cm2 .s. v t ng khi nhi t nhi t phn t km v ko c vai tr l n trong ch - i m si v i m ng b ng: 0 C v si thch: khi
o o o

p su t th

ng

t ng. Nh

l n ng k c a

t nhi t, nhi t n nng ch y v n nhi t bay h i m nc tr thnh kho d tr nhi t t. c ng l l do c a vi c s d ng nc nh 1 ch t l ng

0oC)

t ng. V th nn nc c kh n ng truy n nhi t theo c ch d n nhi t c a cc it ng nc.

i u ki n thu n khi t bnh th si v nhi t

ng nc ng b ng ng. Gi i d ng

100 C . So v i cc h p ch t ha h c t

ng t cng phn nhm VIa ng b ng cao d th

trong b n HTTH th nc c nhi t

d ng l ng oxi trong nc c tr ng thi lai ha sp3 v nc t n t i

trng h p nh phn t ( H2O)2 gi a cc phn t nc t n t i nh ng lin k t hidro ngo i phn t . i u ny lm cho nc c nhi t si v nhi t ng b ng cao. M t khc theo chi u t trn xu ng trong cng 1 phn nhm c a b ng HTTH th m i n gi m d n, cc lin k t H-S t phn c c h n, th tch nguyn t c a cc nguyn t trong dy t ng d n gy c n tr vi c hnh thnh lin k t hidro. B i v y cc phn t t ng t nc ko c lin k t H2 nhi t bnh th u c nhi t si v nhi t d ng kh. ng b ng th p h n nc nhi u v n n ng chng t n t i

c l m t h p ch t duy nh t c tnh ch t nh v y, nh n m h sinh thi

c tr nn a d ng, phong ph v gip cn b ng s s ng.