SAKARYA NVERSTES METALURJ ve MALZEME MHENDSL

AMORF MALZEMELER DERS DNEM DEV PLASTK MALZEMELER

1

Hazrlayanlar : Utku NURLU (1-9) Kamil ERTOP (10-25) Serdar KMEN (26-30) Kadir Deniz SALI(31-38) 0501 080 17 0501 080 41 0501 080 13 0501 080 39

TEMEL KAVRAMLAR
PLASTK NEDR?
C nun metal olmayan elementler ( H, O, Cl, N ) le meydana getirdii byk molekll organik bileiklerdir.

PLASTN DER ADI=POLYMER NEDR?

(Poly) = ok, (Mer) = Birim eleman- demektir. Polymer olabilmesi iin en az (5) ten fazla (mer) in biraraya gelmesi gerekir.Bu bazen yzlerce, bazen de binlerce (mer) bir araya gelip bir tek zincir eklinde bulunabilir.

(n tane mer-)

(polymer)
4

Polymer zincirleri, lineer, dall, apraz bal ve network eklinde oluurlar. MER ETLER
BROK MER ED VARDIR.

1) TERMOPLASTK ESASLI MONOMERLER

2) TERMOSET ESASLI MONOMERLER

MOLEKL ZNCRLER ARASINDAK BALAR

Kovalent ba : Lineer molekllerde ana elemanlar arasndaki kimyasal badr.En gl badr.

10

Van derWaals ba : Lineer molekllerde zincirlerin birbirine uzaklk yaknlklar arasndaki badr.En zayf badr.Elektrostatik ekme kuvvetleridir.Yani molekln (+) kutbu ile (- ) kutbunun ekim kuvvetleridir.Isya kar duyarl kuvvettir.

11

PLASTKLERN TERCH SEBEB OLAN ZELLKLER * Dk younluklu olmalar ( 0,9-1,4 (2,3) g/cm3) * Organik, makro molekll malzemelerdir * Zincirde kimyasal ba, kovalent badr, * Elektrii,sy ve sesi yaltma kabiliyetleri vardr, * Asitlere kar nispeten kimyasal dayankllklar vardr. * Katk maddeleri ile zelliklerinde nemli iyiletir meler yaplr. * Kompozit malzemelerle en iyi uyuan malzemelerdir * Scakla kar dayankllklar dktr. * Bnyelerine az veya ok baz svlar alrlar. * Isl genleme katsaylar, metallere oranla daha yksektir. 12

BOYUT - EKL - YAPI DYAGRAMI

13

YAPILARINA GRE POLYMERLER Polymerler yaplarna gre ; HOMOPOLYMER ve COPOLYMER eklinde incelenir.

14

COPOLMER NEDR?

15

COPOLMER ETLER NELERDR ?

16

COPOLMER ETLER VE MOLEKL ZNCR EKLLER C-polimer trlerinden rastgele amorf yapl,birbiri ardnca olan amorf-yar kristalin,blok eklinde olan amorf yapl, yldz-blok eklinde olan amorf yapldr.

17

POLYMERN RETM YNTEMLER Plastik malzemelerin hammaddelerini sv, toz veya kat olarak retebilmek iin ; 1) Polimerizasyon , A ) Polikondenzasyon , B ) Poliadesyon , lemlerinden geirmek gerekir. Sonuta makromolekl oluacandan bu konu hakknda biraz bilgi aktaracak olursak ;

18

POLYMER MOLEKL
Polymer moleklleri ok byk makromolekllerdir. Makromollekln ats, C atomlarndan oluur. Tesbih taneleri gibi dizilmilerdir. Uzun ve flexible bir davran sergilerler. Cnun yan balarna ounlukla H atomlar ve R harfi ile belirtilen baka MERler balanr. ift ban hem zincirde hemde yan balarda olmas mmkndr. Tek MER in ad MONOMER dir.
19

POLYMER MOLEKL NN KMYASAL OLUUMU Etilen (C2H4) oda scaklnda ve atmosfer basncnda bir GAZdr. Bu gazn MERleri s ve basn altnda bir balatc (initiator) ve bir zc(catalytic) ile reaksiyona sokularak kat hale gelmi bir POLYETLEN e dntrlebilir. (.) iareti henz ift kullanlmayan elektron (aktif elektron ) anlamndadr.
20

POLMERZASYON

21

Polyetilende (H) atomlar (F) flour atomlar ile yerdeitirmise polymerizasyon sonucu PTFE Teflon meydana gelir.

Polyetilende (H) atomlarndan birisi (Cl) ile yer deitirirse polimerizasyon sonucu PVC oluur.

22

Polyetilende (H) atomlarndan birisi (CH3) ile yer deitirirse ; polimerizasyon sonucu PP yani polypropilen oluur.

Polymerizasyon ; Plastikler,polimerizasyon reaksiyonlar ile elde edilmektedirler.Bir ok molekl kimyasal yoldan bir araya balama yntemidir.Bu kimyasal reaksiyonlar iki grupta incelenir.

23

A ) POLYADESYON : Bu olayda monomer ler belli bir zamanda s ve basn altnda birleerek byyen zincire teker,teker ilave edilirler.

24

B ) POLYKONDENZASYON : Bu proses yksek scaklklarda oluur. * ki farkl monomer kullanlr * Genellikle kk bir molekl oluur sonra da ayrlr. * Reaksiyon sonunda kk miktarlarda yan rn olan (Su,HCl v.s ) meydana gelir. * Ekseriya fonksiyonlu molekller ( ki bunlar apraz bal ve network polimerlerdir) oluur.

25

POLYMER MOLEKLNN AIRLII

MOLEKL AIRLII NEDR ? Polimerlerin zellikleri mol.arlklarna gre deiir.Atomlarn zincir boyunca dizilme ekli de nemlidir.

26

27

 Kimyasal reaksiyon sonucu oluan polymer molekl arl (zincir uzunluu) ; polimerizasyonun balang, yaylma ve biti aamalarndaki relatif hzlarla kontrol edilir. Polymerizasyon esnasnda makromolekl arl, SAYICA ORTALAMA MOLEKUL AIRLII veya AIRLIKA ORTALAMA MOLEKL AIRLII eklinde ifade edilerek son bulur. Ortalama molekl arl ; Ya SAYI olarak ifade edilir Yada AIRLIK olarak ifade edilir.

28

Polimer zellikler sadece ortalama mol. arlna bal olmayp, polimeri oluturan zincirlerin molekl arlklarnn dalmna da (yani istatistiksel dalma) baldr. Dar dalmlar malzeme zelliklerini iyiletirir.Aadaki ekil molekl arl dalmnn SAYICA ve AIRLIKA fraksiyonunu gstermektedir. Mn ve Mw.

29

30

POLMERZASYON DERECES Ortalama zincir boyutunu aklamann alternatif yolu POLMERZASYON DERECES ifadesini kullanmaktr.Bir zincirdeki MER saysn ifade eder.

31

Polimerlerin erime yumuama scaklklar molekl arlklar ( ~ 100.000 gr/mol e kadar) ile artar. Oda scaklnda ksa uzunluktaki zincir polimerleri (mol arlklar ~ 100 gr/mol olan) sv veya gaz eklindedir.Orta uzunluktaki polimerler (~1000 gr / mol olan) balmumu kvamndadrlar.Kat haldeki polimerlerin molekl arlklar 104 -107 gr / mol kadardr.

32

POLYMERN YAPILARINA GRE SINIFLANDIRILMASI

POLYMER MOLEKLNN YAPISI Polimer malzemenin fiziksel zellikleri yalnzca Molekl arlna ve ekline bal deildir.Ayn zamanda molekl yapsna da baldr. 1. LNEER YAPIDAK POLMERLER 2. DALLI YAPIDAK POLMERLER 3. APRAZ BALI YAPIDAK POLMERLER 4. NETWORK YAPIDAK POLMERLER
33

ZNCRLER ARASINDAK MUKAVEMET LKS NASILDIR ?

34

POLYMER MOLEKL NN YAPISI SOMERZM

SOMER NEDR ? Ayn atomlar ieren fakat farkl dizilite olan atomlardan oluan molekllere isomer ad verilir. BUTANE VE SOBUTANE buna rnektir.

35

ki tip isomerism vardr. STEREOSOMERZM ve GEOMETRC SOMERZM Stereoisomerizm: Atomlar birbirine ayn srada bal fakat farkl uzaysal dzende olabilirler. Bunlar : 1.SOTACTC DOKU : Tm yan gruplar zincirin ayn tarafnda bulunurlar.

36

2.SYNDOTACTC DOKU : Tm yan gruplar zincirinin srayla bir st tarafnda bir alt tarafnda birbirini izleyen bir sra dahilinde bulunurlar.

3.ATACTC DOKU : Tm yan gruplar zincir boyunca rastgele stte veya altta dizilebilirler.

37

Geometrik somerizm
Tanm : Bir zincirde ift BA ile bal 2 C atomu dnelim. H atomu veya R yan grup, bu iki atoma bal, fakat ayn tarafta olsunlar. Ayn tarafta ise ad : CS-POLYSOPREN Zt tarafta ise ad : TRANS-POLYSOPREN olur

38

KAYNAKLAR
Plastik Malzemeler Balkesir niversitesi Prof. DR. rfan AY

39

Bizi dinlediiniz iin teekkr ederiz. Sayglarmzla

40