Agnieszka Burton Powrt do Edenu [fragment]

Rozdzia I
Stan oczekiwania Po nieskoczenie dugim i monotonnym locie nad Azj i oceanami, wlecielimy nad terytorium Australii. Przywitaa nas nocna pustka kontynentu. Migny wiata osamotnionego miasteczka Broome na pnocno-zachodnim wybrzeu i znikny wszelkie lady ludzkich osad. Pod nami rozcigaa si wielka niezamieszkaa przestrze. Ciarki przeszy mi po plecach. Jak tu y? pomylaam. Z odrtwienia, psnu, wyrway mnie mocne szarpnicia, spadalimy na d. Ludzie w ciemnoci zapinali popiesznie pasy. Spojrzaam na zegarek i staraam si odgoni klaustrofobiczne myli. Ju ponad dwadziecia godzin siedzielimy zamknici w tej metalowej puszce. Wyprostowaam nogi, przypominajc sobie o zagroeniu, jakim mog by zatory krwi podczas takich dugodystansowych lotw. Stewardesy z idealnym, dyskretnym makijaem, grzecznie umiechnite, spokojnie podaway kolejny posiek. Moich niesfornych wosw nigdy nie udaoby si uczesa w taki zgrabny koczek. Bezmylnie bawiam si pilotem, kolejny film, ssiad obok gono chrapa. Staraam si usilnie zapa jeszcze kilka godzin snu i mylaam o egnajcych mnie na lotnisku, zapakanych rodzicach. Po dwudziestu czterech godzinach podry stanam w kolejce do kontroli granicznej w Sydney. Wok krciy si wytresowane psy na smyczy, obwchujce nasze bagae. Modliam si w duchu, by nie wywszyy czekolady kupionej gdzie po drodze, ktr zapomniaam wyj z plecaka. Wiedziaam, e do Australii nie wolno wwozi adnej

ywnoci, ale c Zamaram, gdy jeden z psw zamerda przy mnie ogonem. Spojrzaam gronie w jego bursztynowe lepia Uciekaj! Odszed, pocigajc swego opiekuna w kierunku czyjej pkatej walizki. Kolejka posuwaa si szybko. Urzdnik mechanicznym ruchem rki wbi piecztk do paszportu. Czekaa mnie jeszcze jedna, ostatnia ju przesiadka z Sydney do Cairns, jeszcze tylko kilka godzin lotu. Drzwi klimatyzowanego terminalu lotniska otworzyy si i prosto w moj twarz uderzyo gorce, parujce powietrze, ktre oblepio mnie natychmiast jak cukrowa wata. Staam tak kilka chwil z cikim plecakiem i wdychaam zapachy tropiku niczym polujca lwica. Zbutwiaa rolinno i deszcz. Jestem na drugim kocu wiata, a Johna nie ma. Czekaam Obok mnie na awce wycigna swoje chude, czekoladowe nogi moda Aborygenka. Zaoya rce na brzuchu, przymkna oczy. Przy jej ustach wisia papieros, ktrego palia tylko samymi wargami, bez angaowania rk, jak ul. Kilka ruchw policzkami i bucha dym maa lokomotywa. Nadjecha jej autobus, wstaa, wyprostowaa fady wypowiaej spdnicy w kolorowe kwiaty, zadeptaa peta i siarczycie charchna na chodnik zielon flegm. Jet lag dawa mi si we znaki. Pooyam si na awce z plecakiem pod gow i zasnam. Robio si ju ciemno, kiedy kto delikatnie dotkn mojego ramienia. Smagana socem twarz umiechaa si radonie nad moj gow. Zerwaam si na nogi, a sen natychmiast odlecia. Nawet nie wiesz, jak bardzo ciesz si, e jeste wykrzyknam. Przycisn mnie do swojego brudnego podkoszulka. Przepraszam, chciaem jako da zna, ale drogi po tych deszczach Zakopao mnie, ponad godzin go wycigaem tumaczy si niezrcznie, wskazujc na oblepionego czerwon glin jeepa. Przycignam go do siebie jeszcze mocniej. Damy rad wrci? Zobacz, robi si ju pno. Zostamy tutaj, wyjedziemy jutro zaproponowaam. John umiechn si tajemniczo, wrzuci do auta mj plecak i ruszylimy. Wpatrywaam si w jego spokojny profil. Prosty jak u greckich posgw nos i spracowane rce, mocno trzymajce kierownic. Od czasu do czasu spoglda na mnie i w jego spojrzeniu czytaam uczucia. Jak zwykle, nie potrzebne mu byy sowa.

Cairns. Jedziemy nadmorsk promenad, ktr znam z pocztwek przysyanych przez Johna. Wok nas tacz kolorowe wiata, a w oddali majacz dostojne cienie gr. Na ulicy panuje turystyczny tok. W restauracjach, w pubach, w barach, wszdzie bawi si porozbierani, opaleni ludzie. Mimo wieczoru, upa zela tylko troch. Jest parno t tropikaln, wilgotn duchot. Hotelowa recepcja zarzucona jest setkami kolorowych ulotek, zachcajcych do wyprawy na Wielk Raf, do eglugi wok egzotycznych wysp albo do podry na artystyczny targ w wiosce Kurranda kolejk linow w gry. W pokoju cicho szumi klimatyzacja. Bior chodny prysznic. Walcz ze zmczeniem i sennoci. John na balkonie zwija tytoniowego skrta. Na horyzoncie szumi czarna otcha to morze i rzdy agodnie falujcych na ciepym wietrze wysokich, cienkich jak gigantyczne tyczki, palm. Podchodz do jego plecw owinita w biay, hotelowy rcznik i czuj jak w podwiadomoci zamyka si fotograficzna klatka. I zupenie jak w jakim tanim romansie... Chc, eby ta chwila trwaa. Budzi nas ostre soce, w pokoju pachnie kawa. Dotykam leniwie wykrochmalonej pocieli i myl o tym ogromnym kraju, ktry ju wkrtce otworzy si, by moe, przede mn jak tajemnicza ksiga. I o miejscu, w ktrym mam zamieszka... Domu, ktrego jeszcze nie widziaam. Dom na palach Tu za rogatkami Cairns otacza nas spltana, bujna przyroda. Pdzimy autostrad, mijamy luksusowe, idylliczne i piekielnie drogie Palm Cove, do ktrego wabi lazurowa woda i biaa, ukoysana palmami plaa. Po chwili jestemy w Mossman. Tu, w krysztaowych grskich wodach Mossman Gorge, na starych samochodowych oponach, jak na pontonach, spywa czarnoskra rozemiana dziatwa. Dalej droga przecina hektary wysokiej, zielonej trzciny cukrowej. Wielkie Gry Wododziaowe, ktre w tych okolicach dochodz do prawie dwch tysicy metrw, majestatycznie odcinaj horyzont. Zatrzymuje nas leniwa i szeroka, synca pono z krokodylich safari rzeka Daintree. Wjedamy na tratw-prom, ktra statecznie, powoli zabiera nas na drug stron. Wpatruj si w zielonoszar wod moe zobacz przepywajcego gada? Oto wanie przekraczam prehistoryczne progi przyrody. Po drugiej stronie rzeki roztacza si jeden z najstarszych na Ziemi lasw deszczowych Daintree Forest, gdzie niektre gatunki drzew pamitaj czasy dinozaurw. Stary przewonik tratwy, z siw dug brod, te

jakby zatrzyma si w czasie. Stoj, chon rzeczywisto i czuj, e wracam... Do pocztkw... Do sedna... Podobnie jak wtedy, kiedy po raz pierwszy zobaczyam Johna. Teorie filozoficzne o wiecie rwnolegym, reinkarnacja, dj vu, anioy Czy moglimy zna si ju kiedy? Witam, jestem Anka powiedziaam wtedy, chyba tylko po to, eby zaguszy chwil ju trwajce milczenie. Wycign rk i przysigabym, e ta jego twarda, mska apa lekko zadrgaa. Krta, urwista i jedyna w tej gstwinie asfaltowa droga koczy si po godzinie. Przed nami wska kamienista cieka. Sprawdzam palcem na mapie, nie pokonalimy nawet poowy trasy. Szybko zamykam atlas. Przeraaj mnie australijskie odlegoci. Do najwikszego w okolicy miasta Cairns jedzie si ponad dwie godziny. Do Cooktown najbliszego sklepu, lekarza, szpitala czy poczty bdzie okoo siedemdziesiciu kilometrw. John mwi mi ju kiedy, e do Cooktown najlepiej wybiera si dobr terenwk przez las szlakiem Bloomfield. Bez jeepa nie da rady, trzeba wtedy objeda autostrad dookoa przez outback i nadrabia trzysta kilometrw drogi. Kiedy przed wylotem do Australii uparcie pakowaam walizki, rodzina i przyjaciele przestrzegali mnie przed yciem na odludziu. Jak ty tam dasz rad mieszka w takiej dziczy sama? powtarzali. Czy wiedziaam wtedy, w co si tak naprawd pakuj? Teraz ju nie ma odwrotu. John wrzuca jedynk i z warkotem podjedamy pod strom gr. Boto chlapie na mask i szyby. Rozumiem nagle jak wana jest tutaj umiejtno prowadzenia samochodu, ktry bdzie mg porusza si po tych wertepach i postanawiam sobie, e jak najszybciej naucz si prowadzi jeepa. Za plecami niknie asfaltwka, a wraz z ni cywilizacja. Przez otwarte okna wpada do samochodu dungla, ktr czuj wyranie, jak yje i piewa. To nie cichy, agodnie pachncy sosnowy las, ktry pamitam z kraju. Ten wielki, falujcy jak ocean, szumicy i wibrujcy organizm, oddycha. Silny zapach wiecznie mokrego, rozkadajcego si podszycia upaja. Otacza nas pmrok, cho to szczyt dnia, dwunasta. Spjrz w gr mwi John, wskazujc jak spltane roliny pn si, by wywalczy wicej wiata. Wychylam si, zadzieram wysoko gow i patrz na ciemnozielony dach, na przefiltrowane przez licie promienie soca, i czuj, jak na moj twarz spada rosa. Dojedamy. Przed nami niewielka polana, na ktrej skraju stoi samotny dom na palach. W Cairns i Mossman mijalimy typowe, jak wytumaczy mi John, queenslandery

przytulnie wygldajce drewniane chatki zbudowane na wysokich supach, w obronie przed monsunowymi powodziami, cyklonami, a przede wszystkim dla lepszej cyrkulacji powietrza w walce z caorocznym upaem. Ale takiego przybytku jak ten jeszcze nie widziaam: osadzona na grubych drewnianych palach, zadaszona platforma jedna wielka otwarta weranda, do ktrej wkrada si tropikalny las. Wymyte przez deszcze schody skrzypi, kiedy wspinam si pod gr, gdzie szczeka pies. John wyciga z samochodu moje bagae. W wejciu stoi siwa, dugowosa kobieta. Matka Dlaczego nie powiedziae, nie napisae prawdy o tym, jaka jest twoja matka? zapytaam szeptem Johna, ktrego spokojnego wieczoru. Leelimy spoceni nocn duchot pod bia, falujc moskitier. Na zewntrz szumia tak czsty o tej porze roku deszcz. Odpowiedzi byy odwracajce si ostentacyjnie jego szerokie plecy. Cisza, deszcz i kumkajce gekony malutkie kameleony. Lubiam patrze na ich wyupiaste, malutkie jak gwka od zapaki, poruszajce si orbitalnie oczka, rozczapierzone apki i dugie, cienkie ogony. Przebiegay po supach podtrzymujcych dach i sufitach jak miniaturowe smoki z bajki, raz szare, to znw kremowe, a potem ju ciemnobrzowe lub zielone. Zmieniay kolor w zalenoci od otoczenia. Tej nocy niam, e znalazam si w wielkomiejskim podziemiu, szukajc pocigu, ktrego nie ma. Bezdomni ludzie wycigali proszco rce. Poczuam wyranie zatchy smrd, niewiey oddech jednego z ulicznych szalecw, ktry patrzc zowieszczo, wysycza do mojego ucha: Wybieram ciebie. O wicie obudziy mnie gardowe, obco brzmice gosy. Narzuciam lec w nieadzie bawenian sukienk. W kuchni na piecu bulgotaa owsianka, a na wejciowych schodach rozprawiali wesoo ciemnoskrzy Aborygeni. Musiaam wydawa im si bardzo mieszna, taka wp pica, biaa i rozczochrana, bo zaczli wskazywa na mnie palcami i miejc si, woali co szybko i dwicznie. Waibala, wyballah! jak gruchajce, egzotyczne ptaki. Pomachaam im wstydliwie rk, co wywoao wybuch nadzwyczaj radosnego

chichotania. Ucichli, kiedy pojawia si matka. Jak dzieci, grzecznie pochylili gowy w pozdrawiajcym ukonie. Matka rzucia im w jzyku jakie trzy szybkie sowa, po czym ci doroli mczyni pokornie powdrowali do swoich uboconych terenwek. Wybiegajcy za nimi z prowiantem do pracy, John zdy tylko w przelocie pocaowa mnie w policzek. Baw si dobrze, mate. Bd wieczorem. A niech ci szlag wyszeptaam. Byam za, e nie zabiera mnie ze sob, byam za, e zostaj w tej guszy sama. Matka siedziaa na werandzie w wiklinowym fotelu, gowa opada jej bezwadnie na ramiona. Spaa. Posprztaam w kuchni po niadaniu. Bindi australijski pies pasterski rasy blue heeler zdya przez te ostatnie kilka tygodni przyzwyczai si do mojej obecnoci. Wczya si za mn cae dnie, merdajc szarobiaym ogonem. Uczyam si tego domu jak nowego kraju. Jego otwarta przestrze przestaa mi przeszkadza, podobnie jak cisza spowodowana nieobecnoci telewizora. Sercem tego miejsca by stary kuchenny st (wsuchiwaam si w zniszczone przemijaniem deski, jakbym chciaa usysze opowiadan przez niego histori) oraz wielka weranda-salon z hamakiem i skrzypicymi fotelami, zarzuconymi wypowiaymi poduszkami. Siedzc tam, mona byo podziwia acuch gr daleko na horyzoncie. U podna tych szczytw, jak wynika z mapy, cignie si bezludna plaa i szumi ocean. Z upywem lat zatara si granica domu i lasu. Gazie drzew zaglday do kuchni i salonu. Zielone liany obrosy drewniane kolumny podtrzymujce dach. Czasem po tych zielonych drabinach przebiegay rne stworzenia: srebrzyste uki, jaszczurki albo wielkie jasnote mrwki, ktre tubylcy zjadaj pono, kiedy boli ich gardo. Czasem w domu trzepotay przez krtk chwil jaskrawoniebieskie, prawie turkusowe motyle. Kiedy zobaczyam je po raz pierwszy, oniemiaam z wraenia. Nigdy nie przypuszczaam, e te mae, eteryczne stworzenia mog tak olniewajco odbija wiato na swoich skrzydekach. Pniej dowiedziaam si, e s to yjce w tropiku pnocnowschodniej Australii motyle ulysses. Wok rosy te kwiaty. Wpdzikie, bajecznie kolorowe, zwisajce w kiciach z krzeww, inne dumnie rosnce na dugich odygach, albo porastajce pnczami werand. Na bananowcu biae, a topomaraczowe na starym drzewie mango. Nikt nie wiedzia ju, czy posadzia je kiedy, przed laty, jaka troskliwa rka, czy rozsiay si same, jak to zdarza si czsto w tak rozszalaej gstwinie.