Professional Documents
Culture Documents
Zefe0g&v
D ? 2012-ckEpS f
jynfol
vlxkMum;rSm t
jzpfrsm;wJh a&m*gwrsdK;
jzpfNyD; rMumcP vGJrSm;pGm em;
vnf oabmaygufavh&SdwJh
a&m*gqkd&ifvnf; rrSm;ygbl;/
'ghtjyif a&m*gukad umif;pGmem;
rvnfbJ ayghayghqqaeMu&if
'grSr[kwf oGm;vmqufoG,f
a&; cufcJwJh a0;vHacgif;yg;
a'o? a&SUwef;e,fpyfae&mrsdK;?
yifv,fjyifrSm oGm;vmvIyf&Sm;
aeolawG tvkyfvkyfukdifpOf t
csdefawGrSm tcsdefrDcGJpdwfukorI
rcH,&l &if touftE&m,fay;
ZD0ed u
f adk >cwwfwhJ a&m*gvnf;
jzpfygw,f/ 'gaMumifh vlwkdif;
odoifhwmrkdY touftE&m,f
umuG,fEkdifMuzkdY &nf&G,fNyD; 'D
aqmif ; yg;uk d a&;ygw,f /
qufpyfaewJh ta&;ay: 0rf;
Akdufwif;rmemusifrI (Acute
Abdomen)? 0rf ; Ak d u f t wG i f ;
0rf;wGif;ajr;a&mif&rf;rI (Peritonitis) taMumif;awGukdvnf;
jynfph o
Hk abmaygufatmif aqG;
aEG; &Sif;jyyghr,f/
use;f rma&;*sme,f
om
pm;wJh
tqifhedrfh?
tqifhjrifhEkdYwkduf
arG;jrLow0gwcsdKU
(Oyrm- ,kef? qdwf? EGm; po
jzifh) rSm pm;okH;wJh jruf? [if;
oD;[if;&GufawGxJu trQif
"mwf (Cellulose) ukd okdavSmif
acszsufzYdk tlrBuD;tpykid ;f ? tlt
wufwkdY&Sd&NyD; vlrSm 'Dypnf;
[m ow0gwkdY wkd;wufajymif;
vJrIjzpfpOfrSm tarGygvmwJh
vufusef a&S;a[mif;ypnf;
jzpfygw,f/ tykdjzpfaewJh o
abmukdaqmifwmrkdY pmtkyf?
pmayawG&JU aemufqkH;rSmygwJh
tcsyfykdukd (Appendix) vkdY ac:
NyD; ukd,fwGif;t*Fg tltwuf
ukd Vermiform Appendix vkdY
uGJjym;atmif ac:qkdygw,f/
(Vermiform = Worm) oefaumif
av;eJYwlvkdY Vermiform Appendix vkdY ac:wmvnf; jzpfyg
w,f/
tltwufqw
dk m vdarm&f nf
pkyfwJh >yefi,f vkH;ywfomom
NIGHTINGALE 1
tJ'Dtlt
wufa&mif&rf;NyD; aemufqkH;
aygufuGJoGm;wJhtcg qkd;0g;wJh
tajctaeukd a&muf&Sdygw,f/
vltawmfrsm;rsm;u ]tltwuf
aygufw,f} vkdY ajymavh&SdMu
awmh wcsdKYu tluae twuf
opfwck xGuf&Sdvmw,fvkdY
xifwwfMuygw,f/ cyfayghaygh
tav;teufrxm; wwfMu
yg/ trSefwu,frSmu tlt
wuf qkw
d m a&mif&rf;&mu ae
tqrwef a&mif & rf ; BuD ;
xGm;vmNyD; aemufq;Hk aygufuJG
xGuf (Burst Out) oGm;&if tifr
wef tE&m,feJYeD;ygw,f/
tltwuf bmaMumifha&mif&rf;&
ovJ/
ykHrSeftm;jzifh tltwuf[m
'kuray;bJ Nidrfaewwfayr,fh
tcefYroifhwJhtcg ao;i,fwJh
tacgif;ayguf0 usOf;usOf;xJ
ukd oefaumifO (Ascaris Worm
2 NIGHTINGALE
use;f rma&;*sme,f
t,f'w
D mcsKyf - a'guw
f mpifo,
D mar mif
wm0efct
H ,f'w
D m -a'guw
f mvGP;f aqG
t,f'w
D mtzG0JU if -a'guw
f mcifapm0if;
a'guw
f moD[armif
*grPd? &Jacgirf Jarmif
Layout & Design - ausmt
f Je,f
pmpDpmdu
k f - apmtJtJ
t
,f
'D
mh
mf
ucsif'kuonfta&; 0dkif;0ef;ulnDapmifha&Smufay;
Zefe0g&Dv 25 &ufaeY nydkif; DVB owif;wyk'fwGif
ucsifjynfe,fESifh wkwfe,fpyf xdpyfaeonfh autdkifat
wyfr[m 3 XmecsKyf&Sd&m rdkif*sm,efteD;u qkdifrefyg 'ku
onfpcef;wGif ucsifppfajy;'kuo
nfrsm; usef;rma&;xdcu
kd f
rIrsm;ESifh pm;0wfaea&;tcuftcJawG MuHKawGYae&aMumif;
xkwv
f iT o
hf mG ;cJo
h nf/ ppfajy;'kuo
nfwOD;u ... ]]usaemfwYkd
at;at;csrf;csrf;eJY apmifawGvnf; rvHkravmufwJhtcgus
awmh uav;awGvnf; iSufzsm;awGwuf? tla&mifief;zsm;
awG zsm;NyD;awmhrS usaemfwdkY tifrwefrS 'kua&mufaeyg
w,f/ NyD;awmh tpm;taomufawGuvnf; ydkufqHvnf;r
&Sd? bmvnf;r&Sdqdkawmh ckavmavmq,fuawmh usaemfwdkY
jzpfovdkyJ xrif;vnf; qm;eJYyJ jzL;pm;aeygw,fcifAs/
ywf0ef;usifrSmvnf; b,foleJYrS qufqHa&;vnf; r&SdwJh
tcgusawmh usaemfwdkY tifrwef tifrwefrS cufcJaeyg
w,f}} [k ndK;i,fpGm ajymqdkNyD; aqmif;wGif;&moDOwk\
tat;'Pfudkvnf; cHpm;ae&um touft&G,fBuD;&ifhol
rsm; aoqHk;cJh&wmawGvnf;&SdaMumif; qufvuf ajymjy
oGm;cJhonf/
autdkifatESifh jrefrmppftpdk;&Mum; 1994 ckESpfu
xm;&SdcJhonfh typftcwf&yfpJa&; 2011 ckESpf ZGefv 9
&ufaeYwiG f ysujf y,fcNhJ yD;aemuf wdu
k yf rJG sm;jzpfymG ;aecJo
h nfrmS
7 v MumjrifhcJhNyDjzpfNyD; typftcwf&yfpJa&;twGuf
tBudrfBudrf aqG;aEG;cJhMuaomfvnf; ajyvnfrIr&bJ
wdkufyGJrsm; qufvufjzpfyGm;aeonfhtwGuf ucsifvlxk
xdo
k Ykd xGuaf jy;wdr;f a&Smif&if; 'kua wGYaeMu&jcif; jzpfonf/
wdkufyGJjzpfyGm;onfh 7 vtwGif; ppfab;aMumifh xGuf
ajy;wdrf;a&SmifMu&onfh 'kuonfaygif; 20000 ausmf&SdNyD;
tcsKdU wkwfe,fpyfbuf xGufajy;Muovdk tcsKdU jynfwGif;
bufoYkd xGuaf jy;MuNyD; tcsKUd awmawmifawGxJ yke;f atmif;
aexkdifaeMuaMumif; od&onf/
tqdyk g ucsipf pfajy;'kuo
nfrsm;odYk Ekid if w
H um&Sd ucsif
vlrItzGJYtpnf;rsm;? jynfwGif;&Sd trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf
tygt0if ema&;ulnDrItoif; (&efukef) ESifh rEav;NrdKU&Sd
vlrIulnDa&; y&[dwtoif;rsm;u vSL'gef;ulnDaeMu
aomfvnf; 'kuonfta&twGufESifh tultnD&&SdrI r
avmufrijzpfaejcif;? tcsKUd 'kuo
nfrsm;rSm tultnDay;&ef
vufvSrf;rrDEdkifonfh awmBudKtHkMum; ae&ma'orsm;wGif
a&muf&adS ejcif;wdYk aMumifh xdo
k Ykd pm;0wfaea&;tcuftcJrsm;?
usef;rma&;xdcdkufrIrsm;ESifh MuHKawGYaeMu&jcif;jzpfonf/
rdrdwdkYESifh wajrxJae wa&xJaomuf ucsifjynfolrsm;
xkduJhodkY ppfab;'kuMuHKawGYae&rItay: pmemaxmufxm;
onfhtaejzifh jynfwGif;jynfy&Sd jrefrmjynfoljynfom;tm;
vH;k u ppf&yfpaJ &;twGuf 0dik ;f 0ef;awmif;qdMk uzdYk vdt
k yfovdk
rdrdwdkY wwfpGrf;orQ aiGtm;? vltm;? pdwf"mwfa&;&m tm;
ay;ulnDrIrsm;jzifhvnf; qufvufulnDyHhydk;zdkY vdktyfay
onf/ xdkYtwl jynfwGif;rS usef;rma&;vkyfom;rsm;ESifh e,f
pyfa'owavSsmuf&dS usef;rma&;vkyo
f m;rsm;uvnf; rdrw
d Ykd
vufvSrf;rD&m ppfab;ppf'PfcH ucsifvlxk\ kyfydkif; pdwf
ydkif;qdkif&m usef;rma&;xdcdkufrIrsm;udk ukpm;ay;Edkifa&;
twGuf pdwt
f m;xufoefpmG jzifh 0dik ;f 0ef;BudK;yrf;ay;Muyg&ef
wdkufwGef;EId;aqmfvdkuf&ygonf/
use;f rma&;*sme,f
NIGHTINGALE 3
use;f rma&;&mjyemtajz&Sm
a'guw
f mokw (ZD0u)
4 NIGHTINGALE
a&mifaewJh tltwuf
U suEf mS zH;k rS
``` a&Sr
use;f rma&;*sme,f
oGi;f ? 0rf;Aku
d u
f zdk iG v
hf u
dk w
f t
hJ cg
rSmawmh olY&JU0rf;AkduftwGif;?
0rf;wGif;acgif;wckvkH;rSm jynf
ykyf? aoG;? rpiftnpftaMu;
awG[m EkdYqDAl;topfESpfbl;cefY
zGifhNyD; EkdYqDyspfyspfawG azmuf
xnfhxm;onfhES,f/
pma&;ol pdw&f n
S v
f uf&n
S f
0rf ; wG i f ; acgif ; uk d a q;aMum
a&mif&rf;aygufuGJoGm;wJh tlt
wufukd BudK;pm;jzwfawmuf
z,f & S m ;NyD ; wJ h t cg pd w f c s&
atmif 0rf;AkduftwGif;ukd ykdrkd
oefYpifNyD;wJhtcg Akdufukdydwf
vkdufygw,f/
cGJpdwfrINyD;cgeD;rS vlem&JUOD;
av; aq;kHukd a&mufvmyg
w,f/ &uftenf;i,fMumawmh
cGJpdwf'Pf&mawG usufNyD; aq;
ku
H qif;cg zk;d vjynfw
h a,muf
olY&UJ trk;d eJYtwl aexkid &f m tpk
BuD;&Gmukd jyefoGm;NyD; ausmif;
qufwufygw,f/
jzpf&yfawG ESpfaygif; (30)
ausmcf ahJ yr,fh ,aeYwidk f rarhEidk f
owd&qJyg/ u,fcw
hJ hJ touf
wacsmif;/
(3) tJ'Dtltwufjynfwnfem
uae a&mif&rf;rIjyif;xefwJht
cg aygufuGJxGufrI (Rupture /
Perforation) qkdwm jzpfay:yg
w,f/ aygufxGufcgprSm jynf?
aoG;ykyf? tnpftaMu;awGeJY
wif;aewJhtltwuftwGif; zd
tm;avsmhoGm;wmaMumifh wif;
rmemusifrI cPwm oufom
ygw,f/ 'Dtcsed rf mS vlemawGt
aeeJY a&m*goufomoGm;NyD/
aumif;oGm;NyD/ odyfta&;rBuD;
bl;vkYdxifNyD; cyfayghayghaewwf
Muygw,f/ tJ'gtE&m,f&Sdyg
tltwufa&mif&rf;vuPmrsm;
w,f/
pjzpfcgprSm csufw0kdufem
(4) tltwufa&mif&rf; ayguf NyD; aemufykdif;rSmawmh RIF ae
uGJxGufNyD; bufwD;&D;,m; ykd; &mrS m ajymif ; a&G U NyD ; emr,f /
S cf sKyfwhJ tyfcsKyfo
rTm;tqdyfawG? aoG;ykyf? jynf? abmif;bD&n
rpifawG 0rf;wGif;acgif;xJukd rm;awG prf;Munfhavh&SdwJh cg;
ysHUESHYoGm;wJhtcg tqkd;0g;qkH; ab;buftkd;zk (ASIS= Antetajctaejzpf w J h 0rf ; wG i f ; rior Superior Iliac Spine) ae&m
acgif;tajr;a&mif&rf;rI (Perito- uae csufae&mukd pdwfrSef;eJY
nitis) eJY ta&;ay: 0rf;Aku
d w
f if; rsOf;waMumif;qGJMunhfyg/ tJ'D
rmemusifrI (Acute Abdomen) pdwful;rsOf;aMumif;&JU atmuf
qkdwJh t ouftE&m,ftwGuf ykdif; () eJY txufykdif; () qkH
tvGeftrif;pkd;&drf&wJh tajct wJhae&mukd MuufajccwfNyD;
aeukd a&muf&Sdygw,f/ aq; rSwfom;yg/ tJ'Dae&mukd ruf
buf q k d i f & m usef ; rma&;t bm;ae;^rufbm;eD;trSwf (Mc
ultnD t vG,fwulr&EkdifwJh Burney's Point) vk d Y ac:NyD ;
ae&m? tcsdefrDcGJpdwfrIrjyKEkdif&if ta&;BuD;wJh trSwjf zpfygw,f/
tJ'Dae&mrSm tltwuf cGJpdwf
aoqkH;Ekdifygw,f/
jzwfawmufzkdY "m;csufae&m
Peritonitis eJY Acute Abdomen (Mc Burney's Gridiron Incision)
ukd trsm;tm;jzifh ay;avh&SdvkdY
qkdwmbmvJ/
0rf;AkduftwGif;eH&HeJY tl? t yg/ tltwufae&mvnf; ykHrSef
pmtdrf pwJh 0rf;wGif;acgif;t tm;jzifh tJ'Dae&mteD;tem;rSm
wGi;f &Sd uk,
d w
f iG ;f t*FgawGudk zk;H &Sdwwfygw,f/
tl t wuf a e&m[m RIF
tk y f x m;wJ h t ajr ; yg;? tjzL
a&mif (okdY) aiGa&mifajymifacsm ae&mrSmr[kwfbJ wcgwav
acsmukd (y,f&w
D edk ,
D )H vkYd ac:yg wjcm;ae&mrSm &Sdwwfwm&,f?
a&mif&rf;NyD; aygufuGJw,fvkdY
taotcsm twnfrjyKEkid cf &hJ if
Acute Abdomen tajctae[m
taMumif;trsdK;rsdK;aMumifh jzpf
Ekid w
f mrkYd csuaf b;rSm a'gifvu
dk f
ajrmifNyD; Paramedian Incision
eJY "m;csufay;NyD; AkdufukdzGifhavh
&Sdygw,f/
a&m*g&SmazGrIrSm pepfwus
wwfajrmufwJh aq;ynm&Sif
q&m0efwkdif;[m vlem&mZ0if
(Patient's History)? ukd,fcEmukd
pepfwus prf;oyfppfaq;rI
(Physical Examination) NyD;rSvkd
tyf&if ukd,fh&JUorm;pGrf;&nf
a&m*g&SmazGrIukd twnfjyKzkdY
(Confirmtory Diagnostic Investigations) qkdwmawGukd vkyf&yg
w,f/ X-Ray? Ultrasound? CT
Scan? MRI pwmawGaygh/ 'g
ayr,fh uRrf;usifvdrm? tawGU
tBuH K rsm; 0g&if h o l (orm;
awmf? cGpJ w
d q
f &m0ef) awGq&dk if
prf;oyfu&d ,
d mawGrvkb
d J rdr&d UJ
aq;twwfuRrf;usifrI (Clinical Skills) awGeJYwif tltwuf
a&mif&rf;wm? tpmtdrfayguf
wm? tlaygufrI? oaEvrf;
aMumif; vGJwnfNyD; aygufuGJrI
pwmawGudk odEidk yf gw,f/ odyf
tawGYBuHKrsm; 0g&ifhol (cGJpdwf
aeus cGJpdwfq&m0ef Skilfull
Surgeon) qk&d if olY&UJ vufzsm;
xdyfu txl;tmkHodrIeJYukd tl
twufa&mif? ra&mifayguf?
rayguf odEkdifygw,f/
cEmukd,fprf;oyfppfaq;rI
(Physical Examination) rS m
MunfhIavhvmrI (Inspection)?
vufeYJ xad wGYprf;oyfrI (Palpation)? vufacsmif;eJYacgufMunfh
toHukdem;axmifrI(Percussion)?
em;usyfeJY em;axmifMunfhrI
(Auscultation) qkdNyD; av;qifh
&Sdygw,f/
History
Akdufemygu csufw0kdufrSm
pNyD;emwm vlemtawmfrsm;
rsm; owd j yKrd M uygw,f /
Retrocaecal Position jzpfcJh&if
0rf;ysufrI? wifyqkHkd;uGif;t
tlumtajr;eJY &pfywfvHk;zGJUaewJh
tzktBudwfoPmef tltwuf
use;f rma&;*sme,f
rsdK;yg/ tcsdefrD cGJpdwfukorS t
ouf&SifEkdifygw,f/
wcgwav txufuajym
cJw
h hJ prf;oyfenf;awGeYJ prf;oyf
NyD; tltwufa&mif? ra&mif r
aocsmao;&if wjcm;prf;oyf
enf;awGjzpfwhJ Psoas Test, Iliacus Test, Obturator Test qkdwm
awG prf;oyfppfaq;&ygw,f/
aocsmoxuf aocsmatmif
a&m*gtwnfjyKzkdY 'grSr[kwf
a&m*g&SmazGrI Za0Z0gjzpf&if
acwfrDypnf;pkH aq;kHawGrSm X
Ray, Ultrasound pwmawGukd
ok;H ygw,f/ tawGYtBuHKrsm;wJh
cGJpdwfukq&m0efqkd&if X Ray
rSm Appendix ae&mukd tvG,f
wul &SmazGawGYEkdifNyD; odEkdifyg
w,f/ a&;a&;uav; ay:NyD;&Sd
wwfygw,f/
ukoenf; (Treatment)
(1) wcsdKYtltwufa&mif&rf;vl
emawG[m uHaumif;axmufr
pGmeJY olwkdY&JU cEmukd,fckcHpGrf;
acwfay: aomhaygufcGJpdwfenf;
a&mif&rf;rI'D*&D qkd;vmaewm
ukd TefjyNyD; Pulse wtm;jrifh
wufNyDqkd&if tltwufayguf
aewwfygw,f/
0rf;Aku
d w
f jyifv;Hk ukd vufz
0g;eJY ae&mtESHYwuGufpD (t
xufrSmqkdcJhwJh 0rf;Akdufae&m
owfrSwfrI ukd;uGuf) rSm b,f
buftay:qkH;tuGuf (Left
Hypochondrium) uae wuGuf
NyD;wuGuf vufz0g;eJY tom
t,mzdESdyfprf;oGm;&if; vlem&JU
tajctaeeJY rsuEf mS trlt&mukd
Munf&h ygw,f/ zdvu
dk w
f ahJ e&m
wif;wif;rmrm emwmukd Tenderness &Sdw,fvkdYajymNyD; zd
xm;wJhvufjyefvGef<uvkdufwJh
tcg emwmukd Rebound Tenderness vkdY ac:ygw,f/ 'Dvkd
prf;&mrSm vufacsmif;xdyfeJY
0rf;Akdufukd wtm;xkd;pkdufprf;
wmrsdL; rvky&f ygbl;/ vkycf &hJ if
a&mifaewJhtltwuf rayguf
aygufatmif vkyo
f vkrd sdK;jzpfyg
w,f/ 'gaMumifh vufz0g;t
jym;vkdufcsNyD;om prf;oyf&yg
w,f/
tltwufa&mifcJh&if trsm;
tm;jzifh RIF okdYr[kwf tlt
tltwufa&mif&rf;a&m*geJY qif
wl,;dk rSm; rSm;wwfwJah &m*g rsm;eJY
cGJjcm;pdppfrI (Differential Diagnosis)
qifwlkd;rSm;a&m*gwcsdKY &Sd
wwfwmrkdY tJ'gukdvnf; a&m
*g&SmazGa&;rSm xnfo
h iG ;f pOf;pm;
a&m*g azmfxkwf&ygw,f/
tJ'gawGuawmh touf
>yeftay:ykdif;eJY wGefq,ft
Budwaf &mif&rf;rI (URTI) eJY (Tonsilitis, GE, Typhoid, Ileocaecal
TB, tpmtdrftemaygufjcif;?
tlydwfjcif;? oaEvrf;aMumif;
vGw
J nfjcif; pwJt
h ajctaeawG
yg/
Rigidity, Board Like Rigidity 0rf;Akdufjyif[m AkH? tkd;pnf
awG&JU rsufESm0rSm qGJwif;cg
usuf x m;wJ h o m;a&jym;vk d
wtm;wif ; rmaewm? bk w f
jym;wck wif;rmovkw
d if;rmae
wmukd ac:wmjzpfygw,f/ tJ
'DvuPmawG prf;oyfawGY&Sd&
&if vlem&JUtajctae tawmf
pkd;&drfp&m jzpfaeygNyD/ Acute
Abdomen ac:wJh ta&;ay:
0rf;Akduftajctae/ cGJpdwfruk
o&if rjzpfawmhwJh tajctae
tm;pepfuvnf; aumif;&if tl
twufa&mifwm ykdrqkd;vmbJ
ta&mifavsmhNyD; obm0ukpm;
rIeJY a&mifaewJhtltwuf Appendicular Mass ukd tlumt
ajr; (Omentum) eJY &pfywfv;Hk zGYJ
NyD; tzktBudwfo@mefjzpfvm
rI) jzpfay:cJh&if apmifhMunfhuk
xkH; (Conservative Treatment)/
(Oschner Sherren's Regime)
qkdwmukd jyKvkyfygw,f/ buf
wD;&D;,m;ykd;awG aoaMuysuf
pD ; ? a&mif & rf ; rI a vsmh a tmif
y#d Z D 0 aq;awG a y;NyD ; Vital
Signs ac:wJh ukd,ft ylcsdef (T)?
toufEIef; (R)? vufaumuf
0wf aoG;ckefEIef;(P)? aoG;aygif
(BP) wkdYukd rjywfapmifhMunhf
tem;,lapwJh cGJpdwfrIrjyKwJh
ukoenf;yg/ tajctaeapmifh
Munf&h if; aumif;vmcJ&h if 3 v
MumwJhtcg jyefvmNyD; cGJpdwf
ukorIcH,lzkdY rSmMum;ygw,f/
aq;kHuaomufzkdY aq;0g;ay;
NyD; aq;kHqif;cGifh jyKygw,f/
'gayr,fh 4P Signs (Danger
Signs) ac:wJh Pain, Pulse,
Pyrexia (Fever), Palpable Mass
qkdwJh 4 csuf ykdrkdqkd;0g; BuD;
rm;jrifw
h ufvmcJ&h ifawmh apmifh
MunfhukxkH; ratmifjrifwmrkdY
csufjcif;ta&;ay: cGJpdwfuk
orI jyK&ygw,f/
NIGHTINGALE 5
avQmhr,faokvn... avQmhr,f
]t&ufukdBudKufvkdYaomuf
wJ h o l .. pd w f a ysmf w wf v k d Y
aomufwJhol .. pdwfnpfwJht
rl;orm; ..}
aw;oH&Sifpdef0if;xGef;&JU
oDcsif;ukdem;axmifNyD; usKyf
tawG ; wp qG J x k w f v k d u f r d
w,f/
usKyfukd,fwkdifuvnf; t
&uform;bGJUukd &cJhwJholAs/
bmaMumifhvJawmh rodbl; (t
&ufaomufvkdYyJ jzpfrSmaygh)/
usKyfvm; [m; .. t&ufukd
acgif ; pOf t rsd K ;rsd K ;wyf N yD ;
aomuf w m/ qif a jc? qif
vuf? qifem;&Guf tkdAsm tay
tawcHNyD;awmhudk aomufwm/
wu,ft[kwf/ tJ bmrSvkyf
p&mr&SdawmhvkdY ysif;vkdYaomuf
wmawmif&adS o;/ 'gayr,fh rpGJ
ao;bl;xifw,f/ (16 ESpf
om;uwnf ; u aomuf v m
wm ckxdaomufwkef;) tp
wkef;uawmh 'Davmufjzpfr,f
rxifcJhbl;/ ckawmh 'D*&Dwuf
vmNyD qkdvkdY&r,f/ aeY? n?
tcsdefawG a&G;raebl;/ 'gukdyJ
pGJw,fvkdY qkd&rSmvm;/
ajymaMu;qkd&if usKyfyOif;
cHwkef;u wvwdwd raomuf
bJ aecJhao;wmyJ/ tJ vlxGuf
wJhaeY &SifvdifjyefwJhaeYayghAsm/
tdrfukd wywfMumrS jyefa&muf
w,f/ ok;H ok;H vDu;dk qkNd yD; twk;d
eJYukd jyefaomufwm/ xm;yg
av/ uk d , f h a ygif u k d , f v S e f
axmif;ovkd jzpfaeOD;r,fAs/
tif; olrsm;0ifaxmif;&if ykdem
rSmpkd;vkdY xyfajym&OD;r,f/
usKyftoufu bm&SdvkdY
wkef;/ vlYoufwrf;yQrf;rQw
0ufawmif r&Sdao;bl;/ tJ [kd
wavmwkef;u acgif;t&rf;rl;
vkdY (t&ufrl;wmeJYrwlbl;) r
ouFmwmeJY aoG;csdeMf unhaf wmh
aoG ; wk d ; w,f v k d Y od v k d u f &
w,f/ t&ufaomufrsm;&if
aoG;aygifcsed w
f ufwwfw,fqdk
wmodxm;awmh aemufESpf&uf
MumrS jyefcsdefMunfhw,f/ ykdvkdY
awmif qkd;vmao;/ tJ'DrSmyJ
tpm;aomuftaetxkdif qif
jcifzYdktaMumif;u zefvmygav
a&mAsm/ tpm;twGufuawmh
udpr &Sb
d ;l As/ taomuftwGuf
uawmh ckxdpOf;pm;aewkef;/
aps;enf;enf;qpfcsifw,fav
Asm/ usKyfeJY&if;ESD;wJh aq;rSL;w
a,mufukd ]tpm;a&Smifr,f?
avhusifhcef;vkyfr,f? t&uf
awmh vkH;0rjzwfyg&apeJY enf;
enf;avQmhr,f} vkdY wkdifyif
MunfhwJhtcgrSm ]aps;rqpfeJY
'grsdK;[m ayghqvkdYr&bl;} vkdY
jyif;jyif;xefxefukd owday;
oGm;cJhav&JU/
usKyfuvnf; 0ufom;qkd
&if tqDrSBudKufwm/ vTwf
Bud K uf A sm/ ig;ajcmuf v nf ;
BudKufw,f/ t&ufqkdwmu
awmh ykdawmifBudKufao;/ t
&ufa&mif;olawG csrf;omoGm;
wm usKyfaMumifhvnf; yg&ifyg
Ekdifw,f/ 'gayr,fh avQmhr,f
av/ ukd,fhusef;rma&;twGuf
yJ/ reufraomufbl;/ nae
aomufw,f/ wvkH;aomufwJh
ae&m wykdif;aomufw,f/ ('D
avmufavQmah y;xm;wmawmif
vufcHr,fholr&Sdbl; usKyfb0
u tJ'Dvkd) xm;ygav/
t&ufukd oifhwifhatmif
aomuf&if tusdK;&Sdw,fqkday
r,fh tajymvG,fNyD; tvkyfcuf
ygw,f/ pGJapwwfwJht&mjzpf
wJhtwGuf vpfrpfukdxdef;zkdY
cufygw,f/ wjznf;jznf;eJY
t&uf&JUtmedoiftay: cEm
uk,
d u
f cHEidk &f nf&v
dS mNyD; t&uf
ukd rSDckdoGm;ygw,f/ 'Dawmh
]b,favmufyJ pdwf"mwfckdifrm
w,f} ajymajymAsm/ vpfrpfukd
xdef;zkdYrvG,fbl;/
'Dawmh ckeupum;av; jyef
quf&atmif/ t&ufuq
dk ifjcif
rSjzpfr,fwJh/ r[kwf&if ukd,fh
acgif;tkH; olrsm;tkH;oGm;Ekdif
w,f a v/ (ajym&if ; awmif
Muufo;D xvmw,f) tif; rdwf
aqGawGuvnf; wm;w,f/ t
rsdK;rsm;taqGrsm; xdef;w,f/ r
&bl;As/ t&ufraumif;aMumif;
awmh vlwkdif;odygw,f/ 'gay
r,fh b,fvkdraumif;wmvJ
ayghaemf/ t&ufqkdwmu cEm
pmrsuEf mS (8) odYk ```
6 NIGHTINGALE
use;f rma&;*sme,f
w,fvkdY azmfjyxm;vJ/
ajz/
/ t"d u uk o rI u
awmh tm[m&eJYa&"mwfygyJ/
tom;"mwf (Protein) yg0ifwJh
jynhfpHk<u,f0wJh tm[m&"mwf
auR;r,f/ a&"mwfcef;ajcmuf
rI rjzpfatmif a&rsm;rsm;wkduf
ay;r,fhtjyif "mwfqm;&nf
vnf; wkdufay;&ygw,f/
tJ'Dvkda&"mwf? tm[m&
"mwf jznhfqnf;ay;NyD;&if ydk;
owf y#dZD0aq;udkawmh t
qkwaf &mifvuPm rsuv
f ;kH wkYd?
em;wdYkrmS yd;k 0ifwhJ vuPm&S&d if
ay;zkdYvkdw,f/
'ghtjyif ta&;tBuD;qH;k u
ADwmrifat jznhfpGufay;&yg
w,f/ tenf;qHk; yxr w
Budrf? aemufxyf 24 em&Dt Mum;rSmwBudrfay;&r,f/ tJ'Dvkd AD
wmrifat"mwfudk jynhjf ynh0f 0 ay;Edik cf &hJ if 0ufoufa&m*gaMumifh
5 ESpfatmufuav; aoqHk;Edkifacs 50 &mckdifEIef; avsmhenf;oGm;
w,fvkdY urmhusef;rma&;tzGJUrSwfwrf;rSm ajymxm;ygw,f/
ar;/
/ukorIxJrSm 0ufoufa&m*gumuG,faq;xkd;zkdYvkdao;
ovm;/
ajz/
/rvkdawmhygbl;/ 0ufoufa&m*gwcgjzpfNyD;&if aemuf
xyf rjzpfawmhbl;/ 'gayr,fh a&m*grjzpfao;wJh uav;i,fawG
rSm 0ufoufa&m*g umuG,faq;xkd;&r,f? umuG,fvkdY&wJh 0uf
oufa&m*gudk rumuG,fEdkifvkdY? tcsdefrD umuG,faq;rxkd;EdkifvkdY?
0ufoufa&m*gydk;0ifcH&NyD; toufqHk;IH;&wJh 5 ESpfatmufuav;
i,f aoqHk;rIudkavsmhusapzkdY t"dutcsuf 2 csuf aqmif&GufzkdY
WHO eJY UNICEF wkdYu TefMum;xm;ygw,f/ tJ'guawmh ...
(1) touf 5 ESpfatmuf uav;i,fawG[m 0ufoufumuG,f
aq; 2 Budrf &NyD;om;jzpf&r,f/ yxrwBudrfrSm touf 1 ESpf
rwdkifrDtwGif;rSmjzpfNyD; 'kwd,wBudrfuawmh 18 v okdYr[kwf
5 ESpfrwkdifrDjzpf&r,f/
(2) umuG,faq;r&&SdcJhvkdY 0ufoufa&m*gcHpm;&oludk ukorIay;
wJhtcg ADwmrifat xnhfoGif;jznhfpGufay;zkdY tJ'D 2 csufudk
vku
d ef maqmif&u
G Ef ikd &f if 0ufoufa&m*gyaysmufatmif vkyaf qmif
Edik rf mS jzpfovkd 0ufoufjzpfc&hJ ifvnf; aoqH;k rIEeI ;f avsmhusaprSm
jzpfygw,f/
ar;/
/ ADwmrifat csKd w
U &hJ if 0ufoufAikd ;f &yfpyf ;kd tvG,w
f ul ul;
pufEikd w
f ,f/ aemufNy;D 0ufoufa&m*g ul;pufc&H olukd ukoay;&mrSm
ADwmrifatukd jznhpf u
G af y;&r,f/ txl;ojzifh 24 em&DtwGi;f rSm 2 Burd f
&&SEd ikd af p&r,fvYdk qdx
k m;wmjzpfawmh ADwmrifateJyY wfoufNy;D odoifh
wmav;awG ar;csiyf gw,f/
ajz/
/ ADwmrifawG rsdK;pH&k MdS u&mrSm ADwmrifat[m ta&;BuD;
qHk; ADwmrif trsdK;tpm;rSm yg0ifaeygw,f/ uav;oli,fawG
Muufrsufoifha&m*gjzpfwm? rsufpduG,fMuwm[m ADwmrifat
"mwfcsdKUwJhrIaMumifh jzpf&wmawGY&w,f/ txl;ojzifh 0ufouf
aygufwJh uav;? t[m&csdKUwJhrIcHpm;ae&wJh uav;awGrSm
rsufpu
d ,
G w
f hJ tE&m,fyrkd sm;w,f/ tJ'g[m ADwmrifat csdKUwJrh eI YJ
qufpyfaew,fvkdY awGY&w,fav/
ar;/
/ ADwmrifateJY Muufrsufoifha&m*g? rsufpduG,fwJha&m*g
b,fvkdqufpyfw,fqdkwm ajymygOD;/
ajz/
/ cEmud,
k x
f rJ mS ADwmrifat&JU t"duvkyif ef;[m rsuf
pd? ta&jym;? tpmvrf;aMumif; pwJt
h *Fgtpdwt
f ydik ;f awG&UJ tay:
,HvTmuvyfpnf; wpfSL; (Tissue) awGudk BuHhckdifrIay;w,f/ vl&JU
rsufpdxJrSm narSmifwJhtcsdef? tvif;a&miftm;enf;wJhtcsdefrSm
jrifEdkifpGrf;ay;wJh "mwkypnf;wrsdK;[m ADwmrifateJY Protein
"mwfwYdk aygif;pyfNyD;rS &vmEkid w
f ,f/ 'gaMumifh ADwmrifat r&S&d if
tarSmifxJrSm jrifEkdifpGrf;r&Sdwmudk Muufrsufoifhw,fvkdY ac:Mu
wmygyJ/ 'gxuf tajctaeydkqdk;vm&ifawmh aeYbuf tvif;
a&mifrSmvnf; rjrifEdkifawmhbJ vHk;0rsufvHk;uG,fwmygyJ/
ar;/
/ ADwmrifat csKd w
U Jw
h Jh uav;awGrmS 0ufoufa&m*gy;kd ydNk y;D
ul;pufvG,fw,fqdkwmusawmh b,fvkdqufpyfwmvJ/
ajz/
/ olu rsufpd? ta&jym;tygt0if cEmudk,ftpdwft
ydik ;f awG&UJ tay:,HvmT uvyfpnf;ukd BuHch idk af pw,fqakd wmh tJ't
D
ay:,HvmT awGBuHch idk af e&if a&m*gyd;k 0ifvmzkYd rvG,b
f ;l av/ a&m*g
ydk;&JUobm0u cEmudk,fxJudk0ifa&mufEdkifzkdY ta&jym;tay:,H
vTmudk xkd;azmufNyD;rS 0ifEdkifwmqkdawmh tckvkdrsdK;tay:,HvTmu
vmyfpnf;awG BuHch idk u
f se;f rmaejcif;jzifh a&m*gyd;k 0ifa&mufru
I kd z,f
&Sm;[efYwm;apw,f/ 'gaMumifh udk,fcHpGrf;tm;? a&m*gckcHpGrf;tm;
udk jrifhrm;apwmjzpfygw,f/ 'ghtjyif ADwmrifat[m tkd;rsm;ykH
rSefBuD;xGm;zGHYNzdK;a&;? rsdK;qufyGm;a&;wkdYrSmvnf; vkdtyfygw,f/
ar;/
/ b,fvkdtmpm;tpmrsdK;awGrSm ADwmrifat"mwfrsm;rsm;
yg0ifovJ/
ajz/
/ wd&dpmefxGufypnf;eJY opfoD;opf&Guf 2 rsdK;vHk;rSm
ADwmrifat &Sdygw,f/ tom;rsdK;pHk txl;ojzifh tonf;? Muuf
onf;? 0ufonf; pojzifhrSmyg0ifw,f/ MuufO? bJOtESpfrSm &Sd
ygw,f/ t0ga&miftoD;rsm;jzpfwJh rkefvmOeD? a&T0guefpGef;O?
o&ufoD;? oabmFoD;wdkYrSmvnf; yg0ifw,f/ tpdrf;a&mift&Guf
awGjzpfwhJ [if;EkE,
G ?f udu
k v
f ?H aumfzpD rd ;f wkYd rmS vnf; ADwmrifat
&Edkifygw,f/
ar;/
/uav;i,fawGtwGuf ADwmrifat&&SdzkdY tm[m&w
rsdK;wnf;tm;udk;vkdY vkHavmufr,fvkdY xifovm;/
ajz/
/ uav;i,f txl;ojzifh touf 5 ESpfatmufu
av;i,fawGtwGuf tm[m&wrsdK;wnf;eJY rvHkavmufEdkifbl;/
bmvkdYvJqkdawmh uav;awG[m vlBuD;vkdrsdK; tm[m&udkrsdK;pHk
atmif pm;Edik w
f mr&Sb
d ;l / aemufwcsuu
f uav;qdw
k m rMumcP
zsm;emwmrsdK;? 0rf;ysuf? 0rf;avQmwmrsdK; jzpfwwfwmrdkY ADwmrif
at csdKUwJhrIrjzpfapzkdYqdk&if ADwmrifat jznfhpGufaq;vHk;av;awG
wkdufay;&ygr,f/
uav;touf 6 vtxduawmh uav;udkaq;rwkdufbJ
EdkYwkdufrdcifudk ADwmrifat jznfhpGufaq;vHk;ay;jcif;tm;jzifh rdcif
EkYd &nfuwqifh uav;qDa&mufEikd yf gw,f/ rdcifEYkd rpkYd &wJh uav;
6 vtxuf uav;awGudkawmh aq;vHk;ay;zkdY vkdtyfygw,f/
wcsdKUEdik if aH wG Oyrm tm&SwYdk ? tmz&duwkYd rmS qd&k if uav;i,fawG
ukd ADwmrifat wkdufauGs;jcif; Project vkdrsdK; vkyfMuw,f/ Oyrm
wywfwcg? wvwcg pojzifh ADwmrifat wkdufay;&r,fhaeYvkdY
owfrw
S Nf yD; aq;ay;Muw,f/ wcsdKUEdik if aH wGrmS awmh uav;tpm;
tpm *sKH rIeYf ? EdYk ponfwYdkrmS ADwmrifat tcsKd ;tpm; omrefxufukd
rsm;rsm;yg0ifatmif jznhfpGufay;xm;Muw,f/
ar;/
/ tckvkd ADwmrifat&JU ta&;ygyHktpGrf;xufrIudk
od&NyD;wJhtcg wu,fvkdYrsm; tcsdKUrdbawG[m pdk;&drfvGefuJNyD;
ADwmrifatudk vkw
d mxufyakd y;rd&if tE&m,f&EdS ikd o
f vm;/
ajz/
/ &SdEdkifw,f/ ADwmrifat[m vkdwmxufydkrsm;ae&if
cEmud,
k u
f pGeYf rxkwEf ikd b
f J ta&jym;ajcmufwahJ &m*g? qHyifuRwf
jcif;? tonf;BuD;jcif; pwJv
h uPmawG &SEd ikd yf gw,f/ ADwmrifat
MuG,f0wJht[m&udkyJ pm;oHk;r,fqkd&if pdk;&drfp&mr&Sdygbl;/ 'gay
r,fh jznhfpGufaq;vHk;ay;r,fqdk&ifawmh uRrf;usifwJh q&m0ef?
q&mr? aq;r;wkdY&JUBuD;MuyfrIeJY oHk;pGJ&rSmjzpfygw,f/
ar;/
/ ADwmrifat"mwf rvHak vmufwu
hJ av;awGrmS Muufrsuf
oifha&m*gjzpfr,f/ rsufvHk;uG,fwwfr,fqdkwm odygNyD/ 'geJY wquf
wnf; tm[m&acgif;yg;wJhEdkifiHawGrSm txl;ojzifh tmz&duwkdufu
uav;awGrmS tk;d aysmNh y;D ajcaxmufav;awG cGiaf ewJh uav;awG&JU
"mwfyu
kH kd r*Zif;awGrmS awGb
Y ;l w,f/ tJ'gvnf; ADwmrif csKw
Ud v
hJ jYdk zpfwhJ
tk;d aysmah &m*gwrsKd ;aygah emf/
ajz/
/ [kwfygw,f/ Rickets vkdYac:wJh tkd;aysmha&m*g[m
ADwmrif'D (Vitamin D) csdKUwJhvkdY jzpf&wmygyJ/
ar;/
/ tpmtm[m&csKd w
U JNh y;D tm[m&xJrmS ADwmrif'D vHak vmuf
pGm yg0ifrrI &Sv
d Ydk jzpf&wmayg/h
ajz/
/ ADwmrif'D MuG,f0wJh
pmrsuEf mS (12) odYk ```
use;f rma&;*sme,f
txd rNywwf/
vlaygif;rsm;pGmrSm ydk;owf
aq;awGeJY xdawGYrdwmudk od&Sd
vdkufjcif;r&SdMu/
tavQmf t zG w f v k y f o m;
awG? trIdufusHK;vkyfom;awG?
ydk;owfaq;awGeJY wdkufkdufxd
awGYaewJhvltm;vHk;rSm v,fo
rm;? pdkufysdK;a&;orm;awGvdkyJ
tE&m,f&Sdwm ravsmhyg/ ywf
0ef;usifrSm ydk;owfaq;awG&Sd
aew,fqdkwm owd&Sd&r,f/
v,form;awG BudKwifowd
xm;&r,f h enf ; vrf ; rsm;ud k
vdkufemoifhygw,f/
a'guw
f mwifah Zmf
vrf;awG&w
dS ,fqw
kd m odxm;&
r,f/
ydk;owfaq; bmaMumifh oHk;pGJMu
wmvJ
ydk;owfaq;qdkwmawG[m
tpm;taomuf? v,f,majr?
awmifolv,form;? pdkufysdK;
a&;orm;eJY ywf0ef;usifwdkYt
wGuf tE&m,fqdk;usdK;awG ay;
ygw,f/ 'gjzifh 'DvlawGbm
aMumifh oHk;aeMuao;vJ/
ydk;owfaq;rsm;udk v,f
,mpdu
k yf sdK;a&; ud&,
d mawG? a&
vTJwl;ajrmif;pepfBuD;awG? vkyf
cenf;tvkyo
f rm;awGeYJ tpd;k &
qDrS pdkufysdK;a&;trawmfaMu;
awG,lxm;olawGu aps;ayg
ayga&mif;csEidk w
f hJ toD;tESaH wG
xkwfvkyfEkdifzdkY rMumcPtoHk;
jyKavh&Sdygw,f/ ydk;owfaq;
awG[m oD;ESHtxGufwdk;EIef;udk
avsmh a pwJ h t&mrS e f o rQuk d
owfjzwfEkdifwJhtwGuf v,f
,majraumfykda&;&Sif;BuD;rsm;u
tpm;taomufykdrkda&mif;csEkdif
&ef&nf&,
G f toH;k NyKMuygw,f/
wEkid w
f ydik f v,form;awG
uvnf; aumfydka&;&Sif;BuD;
awGudk ,SOfNydKifEkdif&ef ydk;owf
aq;toHk;jyK&r,fvdkY ,HkMunf
xm;Muw,f/ 'DaeYrdom;pkudk
auR;arG;EkdifzdkY kef;uefvIyf&Sm;
ae&wJh v,form;awGrSm r
eufzef oleJYolYrdom;pkawG&JU
usef;rma&; bmawGjzpfvmEkdif
ovJqdkwm rawG;awmhyg/ 'g
ayr,fh 'Dvekd nf;eJY oD;ESt
H xGuf
wdk;atmif vkyfaqmifjcif;rSm
vleJY vlYywf0ef;usif&JUusef;rm
a&;ud k tawmf x d c d k u f a pyg
w,f/
tcsdefMumvmwmeJYtrQ ydk;
owfaq;awG[m ab;&efBuD;
vSygw,f/ ydk;owfaq;jzef;wJh
ESpfawGMumvmwmeJY ydk;awG
aq;,Ofyg;vmMuw,f/ zsuf
ydk;r[kwfwJh tjcm;aom tif;
qufydk;rsm;? iSufrsm;udkvnf;
owfjzwfrdawmhw,f/
(wu,fwrf; 'Dtif;quf
awG? iSufawGu oD;ESHzsufydk;
awGudk owfjzwfay;wmyg)
'Dvjkd zpfvmwJh tcsdeaf &muf
awmh oD;ESHzsufydk;awGaMumifh
oD;ESaH wGq;kH I;H wmudk rwm;Ekid /f
oD;ESHtxGufEIef;us/ aemufqHk;
wEk d i f w yd k i f v,f o rm;awG
qif;&JukefMua&m/ yddkqdk;wmu
ydk;owfaq;awG&JU qdk;usdK;awG
aMumifh ESppf OfEpS w
f ikd ;f vlaxmif
aygif;rsm;pGmaoMu&NyD; usefvl
rsm;pGmrSmvnf; emzsm;Mua&m/
yd k ; owf a q;uk r P D a wG
uawmh v,form;rsm;udk ul
nDzdkY? urmBuD;udk auR;arG;zdkYt
wGufqdkNyD; a<u;aMumfum rdrd
xkww
f u
hJ ek yf pn;f rsm;udk a&mif;
csMuygw,f/ trSefrSm tNrwf
tpGef; arQmfudk;jcif;omjzpfNyD;
a&&Snfqdk;usdK;awGudk xnfh
oGif;pOf;pm;Muwmr[kwf/ ydk;
owf a q;rsm;rS m rrQwtm;
enf;wJhpepf&JU jy,k*f/ vlwpk
avmufudkom csrf;omapNyD;
usefwJhvlawGudk emzsm;rusef;
jzpfapw,f/
yd k ; owf a q;awG a Mumif h
usef;rma&; jyemrsdK;pHk jzpf
yGm;apygw,f/
ydk;owfaq;eJYxdawGYrdwJh
vlrSm a&m*gvuPm wckru
ay:Ekdifw,f/ tcsdKYvuPm
rsm;rSm pwifxdawGYrdwJh tcsdef
rSmay:w,f/ tNcm;vuPm
rsm; em&Daygif;rsm;pGm? &uf
aygif;rsm;pGm? ESpfaygif;rsm;pGm
yd;k owfaq;tqdyo
f ifv
h uPmrsm;
rsuv
f ;kH - oli,ftdrf tyfxdyf
zsm;avmufusOf;oGm;jcif;/
yg;pyf? ESmacgif;- ES m &nf , d k ?
yg;pyft&nfpD;usjcif;/
&ifbwf? tqkwf- emusif ?
toufSLcuf? acsmif;qdk;/
tpmtdr-f Adkufem? 0rf;avQm?
ysdKUtef/
OD;acgi;f ESirhf suv
f ;kH - acgif; udu
k ?f
rsufvHk;jyemrsm;? oli,f
tdrfusOf;? rsuf&nfus/
ajcaxmufESifh vufarmif;rsm;<uufom;emusif <uufwuf
jcif;? tom;qefYueJ qefYueJ
wkefjcif;/
vufrsm;- vuf o nf ; ysuf p D ;
jcif;? vufacsmif;rsm; xHkusif
jcif;/
ta&jym;- ,m;,H j cif ; ? t
uGufxjcif;? tzkBuD;xjcif;? eD
&Jjcif;? rDavmifzkxjcif;? ta&
jym;avmifjcif;? ylpyfjcif;? acR;
xGufrsm;vGef;jcif;/
taxGtaxGvuPmrsm;rSm
vlem ua,mifuwrf;jzpf
jcif;? tm;enf;oGm;jcif;? vrf;r
avQmufEkdifawmhjcif;? tmkHvGifh
yg;jcif;? <uufom;wkefcgqGJ
jcif;? *PSmrNidrfpdk;&drfjcif;? tdyf
rufqdk;rufjcif;ESifh rtdyfEkdif
awmhjcif;/
wu,fvdkYrsm; (oifhrSm) ydk;
owfaq;udkifwG,f tvkyfvkyf
&if; azmfjywJhvuPmawG ay:
vmygu tvkyfvkyfaewJh ae
&mrS csufcsif;a&Smifxu
G v
f myg/
qd k ; vmwJ h tcsd e f t xd a pmif h
raebJ eD;&maq;k?H aq;cef;qD
rqdkif;rwG oGm;jyyg&ef/
jyif;xeftqdyo
f ifv
h uPmrsm;
owdvpf arharsmjcif;? qD;?
0rf;rxdef;Ekdifjcif;? EIwfcrf;
vufonf;rsm; jymESrf;jcif;?
udk,fcEmwkefcgjcif;/
uav;rsm;eJYydk;owfaq; tqdyf
oifjh cif;
vl B uD ; awG x uf uav;
awGrSm ydk;owfaq;tE&m,f
NIGHTINGALE 7
8 NIGHTINGALE
use;f rma&;*sme,f
wwfw,f/ ydk;owfaq;toHk;
- ta&jym;ay:u yd k ; owf jyKNyD;wdik ;f vufawGut
kd NrJaq;
aq;awGudk qyfjymeJYa&at; aMumyg/
at;oHk;NyD; aq;aMumypfyg/
d t
hJ cg
- rsufvHk;xJ 0ifa&mufoGm;yg yd;k owfaq; rsKd csrw
ydk;owfaq;toHk;jyKNyD; t
u oefY&Sif;wJh a&udkoHk;um
15 rdepfavmuf usif;vdkuf vkyfvkyfaewJh v,f,mawGrSm
yg/
tpmpm;Ncif;? a&aomufjcif;eJY
aq;vdyfaomufjcif;awGrS w
wu,fvYkd ta&jym; avmifuRr;f qifh rsdKcsrdwwfw,f/ 'grSr
[kwf ydk;owfaq;awGeJY npf
oGm;ygu
- a&at;at;av;eJY aoao nrf;aewJah &awG aomufryd gu
vnf; jzpfwwfygw,f/ tpm;
csmcsm aq;aMumyg/
- avmifaewJhae&mrSm uyfae taomufxnfhwJh tdk;cGufawG
wJt
h &mawGukd rz,f&mS ;ygeJY/ txJ ydk;owfaq;xnfhxm;&if
- vd r f ; aq;awG ? tqD a wG ? uav;awG pm;aomufrdwwf
w,f/
axmywfawG rvl;&/
- t&nf M unf t zk a wG u d k r
azmufygeJY/
ukoyHk
wa,mufa,muf ydk;owf
- avsmhwad vsmh&J ta&Nym;awG
udk rz,fypfygeJY/
aq;rsdKcsrdygu
- &Ekdifr,fqdk&if ydk;owfxm; - owdvpfae&if eHab;apmif;
wJh ywfwD;peJYzHk;tkyfxm;yg/
xm;um toufSLaeao;
vm; Munfhyg/
- emusifrI wm&Snfygu aq;
tultnD&,lyg/
- toufrSLawmhygu yg;pyf
- ydk;owfaq;tTef;emrnf
rSyg;pyf toufLS u,fq,f
a&;vkyfyg/
awGudk ,laqmifoGm;yg/
ydk;owfaq;awG[m teHYr - u,fq,faeol yg;pyfudk
yg;pyfESmacgif;zHk; (0g) t
&bJ ta&jym;? qHyifeJYtuFsD
0wfp? 'grSr[kwf tv,frmS
t0wftpm;awGrSm ayusHae
``` pmrsufESm (7) rS
ukd,f&JU b,ft*Fgtpdwftykdif;
ukdrqkd xdckdufapEkdifw,fwJh/
kyyf idk ;f qkid &f mt& t&ufaMumifh
a&m*grjzpfEkdifwJhae&m r&Sdbl;
wJh/ tonf;tay: xdckdufap
wmuawmh tqkd;0g;qkH;eJY t
jzpfrsm;qkH; jyemw&yfyg/
t&ufukd csifhcsdefNyD; rQw
atmifaomuf&if usef;rma&;
twGuf taxmuftuljyKEkdif
owJh/ 'gukdvnf; tcsdKUaq;y
nm&SifawGu tm;ray;Muyg
bl ; / a&m*gawG u k d u muG , f
csif&if t&ufaomufzkdY rvkdyg
bl;wJh/ aq;0g;awG? tm[m&
awG? ukd,fvufvIyf&Sm;rIawG
vkyfNyD; umuG,fvkdY&ygw,f/
'ghtjyif t&ufraomufwJht
wGut
f 0vGejf cif;uku
d muG,Ef idk f
w,fvkdY axmufjyMuygw,f/
]wu,f j zwf r ,f q k d & if
t&ifq;Hk uk,
d u
hf u
dk ,
dk f jyefar;&
r,f/ qE&Sd&JUvm;/ tokdif;t
0kdif;u twif;apckdif;wmvm;/
twif;jzwfcidk ;f w,fq&dk ifawmh
wu,fvkdYt&ufjywfoGm;&if
awmif aemif j yef a omuf E k d i f
w,f/ 'gaMumifh rif;wu,f
jywfcsifw,fqkdrS jzwfwmt
aumif;qkH;yJ}
vkdY rdwfaqGwOD;u ajymcJh
zl;ygw,f/
tif ; aygh a v/ qE a wmh
b,f&Sdao;rSmvJ/ aMumufvkdY
om qifjcifae&wm/ OD;aESmuf
aoG;aMumjywfNyD; wcgwnf;
*defoGm;wmu jyemr[kwf
bl;/ avjzwfNyD; 'kudwjzpfae
rS tif; awG;awmifrawG;&Jbl;/
]rif;ukd,frif;awmh rpGJao;
bl;vkYd xifrmS aygh/ pGw
J ,fqw
dk m
pdwfykdif;? kyfykdif;qkdif&mu rSDckd
rIawGjzpfvmwm? t&ufaomuf
csdef eD;uyfvmwm? t&Sdefus&if
xyfaomufcsiw
f m? ykq
d ;dk vm&if
tcsdefjynfhvkdvkd aomufvmMu
w,f/ t&ufpGJolawG[m t
jcm;tvk y f a wG x uf t&uf
aomufwmukdyJ OD;pm;ay;avh&Sd
w,f/ t&uf&JU rl;,pfapwJh
tmedoiftay:rSm cHEkdif&nf&Sd
vmw,f/ awmfkHeJYrrl;awmh
bl;/ t&ufraomuf&&if a0'
aoG;rSwqifh wudk,fvHk;qD t
qdyfawG ysHUoGm;w,f/ tcsdKU ydk;
owfaq;awG teHYr&Sad wmh av
xJrSm &Sdaew,fvdkYrxif&/ ydk;
owf a q;trI e f a wG [ m rd k i f
aygif;tawmfa0;a0;txd vGifh
Ekid w
f ,f/ tdraf wGtxJ a&mufzYkd
vnf;vG,fw,f/ SLrdNyDvdkYxif
&ifawmh csufjcif;a&SmifxGuf
vmyg/
ydk;owfaq; toHk;jyKrIaMumifh
jzpfwJh ab;tE&m,favsmhcsa&;
enf;vrf;rsm;
- ydk;owfaq;rygbJ ydk;awGudk
xdef;csKyfyg/
- ydk;owfaq;eJY tvkyfvkyf&
ygu wOD;wnf;rvkyyf g&ef/
- yd;k owfaq; toH;k jyK&ef &nf
&G,fwJh oD;ESHtwGufom t
oHk;jyKyg/
- yrmP tenf;qHk;om t
oHk;NyKyg/
- yd;k owfaq; trsdK;rsdK;udk a&m
pyf toHk;rjyK&/
aomufolrsm;&JU 28 &mckdifEIef;
[m toufyifaoap rjzwfEidk f
bl;/ 7 &mckdifEIef;u xdef;NyD;
aomufw,f/ 3 &mckdifEIef;u
vlrIqufqHa&;aMumifh aomuf
w,f/ 22 &mckdifEIef;u a&m*g
a0'emaMumifh t&ufjzwfMu
w,f/ 11 &mckdifEIef;u a&m*g
a0'emrjzpfcifrSm jzwfvkduf
w,f} wJh/
aemif w csd e f r S m t&uf
aMumifh qkd;usdK;awG trsm;BuD;
jzpfvmw,fqkdwm rodcJhvkdY
aomufcJhrdwmaygh/ ckcsdefrSm
usKyf a 0'emu bmrS r ajym
yavmufayr,fh tE&m,fawmh
rao;ygbl;/ t&ufaMumifh 'D
xufq;dk wJh a&m*ga0'emawGudk
cHpm;ae&wJholawGukd trsm;
BuD; awGYMuzl;ygvdrfhr,f/ 'D
awmh t&ufqw
dk m pGaJ pwwfwhJ
t&mjzpfwJhtwGuf raomuf
wwfao;&if vkH;0raomuf
wm taumif;qkH;ygyJ/
usKyfuawmhAsm avmavm
q,frmS vk;H 0rjywfEidk af o;bl;/
wjznf;jznf;eJY avQmhoGm;kH
avmufom wwfEkdifrSmyg/ &Sif;
&Sif;ajym&&if t&ufaMumifwm
vnf ; jzpf c J h z l ; NyD / jyem
aygif; aomif;ajcmufaxmif
vnf; wufcJhzl;NyD/ ckvkd aoG;
wkd;&SdvmwJhtcsdefrSm t&ufukd
rqifrjcifaomufvYdkawmh b,f
jzpfawmhrSmvJ/ avQmhr,fav
avQmhr,f/
okn
ukoyHk
SLrdwJhvludk
- yd w f a ewJ h a e&mrS jref j ref
xGufcdkif;yg/
- avaumif;avoefYLS ygap/
- tususyfaewmudk avQmh
ay;yg/
- owdvpfae&if ab;apmif;
xm;um touf S L vrf ;
aMumif; ydwq
f Ykd rI &Srd &Sd Munfh
yg/
- toufrSL&if yg;pyfrS yg;
pyf toufSLjcif;vkyfay;
yg/
- aq;tultnD &,lyg/
ydk;owfaq;aMumifhjzpfwJh emwm
&Snf use;f rma&;jyemrsm;
- uifqm/
- rsdK;yGm;t*Fg tzGJYtpnf; ysuf
pD;Ncif;/
- tonf;? ausmufuyfeJY t
jcm;t*Fgrsm; ysufpD;jcif;/
use;f rma&;*sme,f
ausmif;usef;rma&;?ADwmrifatESioHhf csaq;
ausmif;usef;rma&;eJY ywf
oufNyD; aqmif;yg;wyk'fa&;
r,fvkdY pdwful;xm;wm Mumyg
NyD/ 2006 ckESpfrS 2009 ckESpft
wGif; r,fawmfaq;cef;uav;
usef;rma&; jyifyvlemXmerSm
usaemfwm0efuspOfuwnf;u
xkid ;f -jrefrm e,fpyfwavQmuf?
rJ a qmuf a 'o&S d jref r ma&T U
ajymif;ausmif;rsm;rS ausmif;ol?
ausmif ; om;uav;rsm;rS m
usef;rma&; raumif;&if r,f
awmfaq;cef;ukdyJ tm;ukd;w
BuD;eJY ausmif;q&m q&mrrsm;
vkdufygum vma&mufjyoMu
&ygw,f/ wcsdKU ausmif;om;
uav;rsm;rSm ESpfa,muf? okH;
a,mufcefYjzpfNyD; wcsdKUrSm tkyf
pkvkduf (4? 5? 10) a,mufcefY
wNydKifwnf; aq;cef;okdYa&muf
vmMuygw,f/ rsm;aomtm;
jzifh tjzpfrsm;wJh a&m*grsm;rSm
&moDtvkdufzsm;em? wkyfauG;
a&m*g? 0rf;ysuf 0rf;avQma&m
*g? iSufzsm;a&m*g? ta&jym;eJY
qkdifwJh ayG;? 0J? ,m;ema&m*g
rsm;tjyif kwfw&uf touf
vrf;aMumif;ykd;0ifwJh a&m*g
rsm;jzpfMuwJh acsmif;qkd;? &if
usyf? ESmap;? av>yefa&mif
jcif;? tqkwftat;rdjcif; pwJh
a&m*grsm;eJY aq;cef;ukd vmjy
Muygw,f/
xkid ;f jrefrme,fpyfwavQmuf
rJaqmufa'o&Sd xkdif;ynma&;
0efBuD;Xme (Ministry Of Education-MOE) todtrSwfjyK vuf
rSwf& jrefrma&TUajymif;ausmif;
rsm;rSm (2011 - 2012) pmoif
ESpftwGif; ta&twGufrSm 74
ausmif;cefY jzpfygw,f/ wcsdKU
ausmif;rsm;rSm rlBudKtqifhrS t
xufwef;tqifhxd &SdMuNyD; w
csKd Uausmif;awGrmS awmh rlvwef;
tv,fwef;tqifh ausmif;rsm;
jzpfMuygw,f/ tqkdygausmif;
rsm;xJrS xl;jcm;aomausmif;w
rif;ol&ed f
csdKUuawmh odyHESifhenf;ynm
toufarG;0rf;oifwef;ausmif;
wck (Science and Technology
Training Center - STTC) eJY rlv
wef ; tqif h nausmif ; 4
ausmif;wkdY jzpfMuygw,f/
ausmif;rsm;tm;vkH;\ pkpk
aygif ; ausmif ; om;OD ; a&rS m
12000 cefY&SdNyD; q&m? q&mr
rsm;ta&twGufrSm (700) cefY
&S d y gw,f / ,ck p moif E S p f
(2011-2012) puwnf;u
(MOE) rS jref r ma&T U ajymif ;
ausmif;wkid ;f rSm&Sw
d hJ twef;wkid ;f
ausmif;om;rsm;twGuf
ausmif;ac:csed pf m&if;eJY use;f rm
a&;rS w f w rf ; (Attendance
Register and Health Record for
Students) pmtkyfrsm;ukdvnf;
ay;xm;cJhNyD; jzpfygw,f/ 'Dpm
tkyfxJrSm ausmif;om;rsm;t
wGuf ynma&;rSwfwrf;tjyif
pmtkyaf emufausmzufrmS yg0ifwhJ
usef;rma&;qkdif&m tcsuft
vufrsm;rSm tawmfjynfhpkHaeyg
w,f/ausmif;q&m? q&mrrsm;
rSm rdrw
d Ydk &UJ ausmif;ol? ausmif;
om;rsm;ukd aeYwkdif; aeYwkdif;
ausmif;ydwf&ufrSvGJ rdbrsm;
xufawmifykd aeYcif;ykdif;w
csdefvkH; jrifawGYqufqHaeMu&
ygw,f/ 'gaMumifrh Ydk ausmif;ol?
ausmif;om;rsm;&JU jyemrsm;
ukd q&m? q&mrrsm;u t&if
BudKwifod&SdEkdifNyD; a&m*gvu
Pmrsm;ukd cefYrSef;Ekdifygw,f/
jrefrma&TUajymif;ausmif;
tm;vk H ; rS m &S d w J h ausmif ; ol ?
ausmif;om;tm;vkH;&JU usef;rm
a&;ukd q&mrBuD; a'gufwmpif
oD,marmif OD;pD;zGiv
hf pS x
f m;wJh
r,fawmfaq;cef;vufatmuf
ausmif;usef;rma&;tzGYJ (School
Health Team) u wm0ef,l
xm;ygw,f/ if;tzGJYrSmyg0if
wJh usef;rma&;0efxrf;rsm;u
ausmif;rsm;okdY vSnfhvnfNyD; 6
vwcg ADwmrifateJY oHcs
aq;wkdufauR;jcif;wkdYukd wESpf
ESpBf udrf aqmif&u
G af y;ygw,f/
ausmif;q&m? q&mrrsm;eJY yl;
aygif;NyD; usef;rma&;ynmay;
jcif ; ? a&S ; OD ; ol e mjyKpk j cif ; ?
ausmif;ol? ausmif;om;rsm;\
wukd,fa&oefY&Sif;jcif; &Sd^r&Sd?
oGm;ESichf w
H iG ;f usef;rma&;? rsuf
pda&m*g &S^d r&Sd ppfaq;ay;jcif;?
taxGaxGa&m*grsm; ukoay;
jcif;? ul;pufa&m*grsm;&Sdygu
vnf; xda&mufpmG ukoay;jcif;
vkdtyfygu r,fawmfaq;cef;
ESifh rJaqmufaq;kHBuD;okdY vTJ
ajymif ; ay;jcif ; rsm;uk d v nf ;
ausmif;usef;rma&;tzGJYu wm
0ef,al qmif&u
G af y;aeygw,f/
txl;ojzifh rlBudKausmif;
rsm;&Sd uav;oli,frsm;rSm ig;
ESpfatmufuav;rsm; jzpfwJht
wGuf r,fawmfaq;cef;uav;
usef;rma&; jyifyvlemXmerS
umuG,faq;rsm; &ufcsdef;rSef
rS e f x k d ; ay;wJ h t jyif ig;ES p f
atmufuav;rsm; tm[m&csdKU
wJrh EI iS hf BuD;xGm;zGYH NzdK;rI jyem
rsm; &Sd^r&Sd prf;oyfppfaq;ay;
NyD; xda&mufpGm ukoay;aeyg
w,f/ ig;ESpfatmufuav;
rsm;twGufvnf; ADwmrifat
ESifh oHcsaq;wkdYukdvnf; 6 v
wBudrf ykHrSefwkdufauR;aeyg
w,f/ ig;ESpftxuf ausmif;
ol? ausmif;om;rsm;taejzifh
NIGHTINGALE 9
Edkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,f
xkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsuf
1/ jynfolvlxk\usef;rma&;todynmrsm; jrifhrm;wdk;wuf
vmap&ef/
2/ jynfolvlxk\usef;rma&;todtjrif? A[kokwrsm;udk
jrifhwifay;NyD; usef;rma&;apmifha&SmufrIvkyfief;rsm;wGif
yl;aygif;yg0ifaqmifGufvmap&ef/
3/ jynfov
l x
l t
k aeESihf kyyf ikd ;f ? pdwyf ikd ;f qdik &f m vlraI &;udp& yf
rsm;wGif vHkNcHKrI&SdapNyD; tem*wfb0udk ydkrdkwdk;wufaumif;
rGefatmif zefwD;vmEdkifap&ef/
4/ usef;rma&;qdkif&mem;vnfwwfodrI? uRrf;usifrIESifh *kPf
odum&Sdonfhusef;rma&;vkyfom;rsm; arG;xkwfay;Edkifa&;
twGuf taxmuftuljyKEdkif&ef/
5/ usef;rma&;vkyfom;tcsif;csif; usef;rma&;todynmrsm;?
owif;tcsuftvufrsm; zvS,fEdkif&efESifh a0rQvufqifh
urf;Edkif&ef/
6/ e,fpyfa'owGif usef;rma&;jyKpkapmifha&SmufrIvkyfief;rsm;
vkyfudkifaeMuonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;taeESifh EdkifiH
wumwGif a&muf&Sdaeonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;\
usef;rma&;todtjrifrsm;ESifh csdwfqufrdap&ef/
7/ usef;rma&;qdkif&mvkyfief;rsm; zGHUNzdK;wdk;wufrI&Sdapa&;
twGuf vdktyfonfhqef;ppf&SmazGazmfxkwfcsufrsm;udk wif
jyay;jcif;jzifh jyKjyifajymif;vJrIvkyfaqmif&mwGif taxmuf
tyHh jzpfap&ef/
8/ vlrItzGJUtpnf;twGif; wm0efxrf;aqmifaeonfh usef;rm
a&;vkyo
f m;rsm;xHoYkd aemufq;kH &&So
d nfh use;f rma&;owif;
rsm;ESifh todynmrsm;udk jzefYa0ay;&ef/
9/ vlYtcGit
hf a&;? usef;rma&;qdik &f musif0h wfrsm;ESihf qufE,
G f
aeonfh usef;rma&;A[kokwrsm;udk jrifhwifay;&ef/
usef;rma&;aumif;atmiftdyw
f wfMuzdYk
tvkyfvkyfwJhtcg &v'f
aumif;awG&&SdzdkY? yg;eyfvdrfrm
rI&SdzdkY?pdwfcHpm;rIt& rQajcrSm&Sd
zdkYeJY waeYwmvHk; tiftm;jynfh
jynf0h 0&Sad ezdYk ukd tvd&k MdS uw,f
qdk&ifawmh aumif;aumif;tdyf
wwfzdkY vdktyfygvdrfhr,f/ vl
awG&JU Ekd;xaewJhtcsdefrSm kyf
ydkif; pdwfydkif;qdkif&m cHpm;rIawG
[m vlawGnbufrSm b,f
avmuf a umif ; aumif ; td y f c J h
w,fqdkwmeJY qufpyfaeyg
w,f/
ttdyef YJ ywfoufwhJ tcuf
tcJawGeJY aeYbufrSmEGrf;e,f
tm;enf;aewmawGudk ukozdkY
enf;vrf;awG[m ud,
k &hf UJ aeYpOf
vkyfaeus tvkyfawGxJrSmyJ &Sd
ygw,f/ vlwa,muf&UJ tdycf sed f
owfrSwfrI? tdyf,m0ifcsdeft
avhtusifheJY aeYpOfb0aexdkif
rIyHkpH a&G;cs,frIawGu tJ'Dvl&JU
nydkif;tem;,lrI t&nftaoG;
awGukd trsm;BuD;tajymif;tvJ
jzpfapEkdifygw,f/
yxrwck pOf;pm;&rSmu
vlwa,muf[m tdyfa&;0&JU
vm;qdkwmygyJ/ vlwa,muf
&JU waeYwmtm;tifpdkufxkwf
&mrSm tcuftcJ&Sdaer,f 'grSr
[kwf av;vHaES;auG;vmNyD;
tdycf siaf er,fq&kd ifawmh tJ'v
D l
[m olYrSmvdktyfoavmufr
tdyfcJh&ao;vdkY jzpfEdkifygw,f/
tJ'DtwGuf vlwa,muf[m
ud k , f h t wG u f td y f c sd e f b ,f
avmuf vdktyfw,fqdkwmudk
odxm;zdYk vdyk gw,f/ ud,
k &hf UJ n
buftdyfcsdefudk qHk;jzwfowf
rSwfzdkY Mum&SnfaeNyDjzpfwJh tdyf
ysuf r I a wG u d k b,f v d k j yef &
atmifvkyf&rvJ qdkwmudk od
xm;rSjzpfr,fvdkY qdkvdkwmygyJ/
npOfnwdik ;f ud,
k af rQmfreS ;f
ovdk ESpEf pS jf cdKufjcdKufeUJ tm;tif
jyefvnf&&SdapEkdifwJh ttdyfudk
&&SdzdkU aumif;rGefwJhtdyfpufjcif;
r[mAsL[mawG vdt
k yfygw,f/
tdyfpufrI&JU &efolawGudk a&Smif
usOfwwfzdkY? usef;rmatmiftdyf
wwfzdkY enf;emtrsdK;rsdK;udk vkyf
aqmifMunfzh Ykd em;vnfxm;r,f
qdk&if vlwa,muf[m olYt
pd;k aevif;
wGuf aumif;rGew
f t
hJ em;,ltyd f
pufrI aq;csufwck &&SdEdkifyg
w,f/
t"dutcsufu prf;oyf
MunfhzdkYyg/ wcsdKUolawGtwGuf
tvkyfjzpfwJhenf;emawG[m w
csdKUolawGtwGufawmh tvkyfr
jzpfwmvnf; jzpfwwfygw,f/
udk,fhtwGuf taumif;qHk;t
vkyftjzpfEdkifqHk; tdyfpufjcif;r
[mAsL[mwck &SmazGawGU&SdzdkYu
ta&;BuD ; ygw,f / vl w
a,muf&JU tem;,ltyef;ajzrI
&JU t&nftaoG;wdk;wufvm
atmif ol[mb,favmuftdyf
zdkY vdktyfw,fqdkwmudk yxr
od&SdzdkY vdktyfygw,f/
b,favmuf tdy&f ifvt
kd yf
ygovJ/ tdyfcsdefvdktyfrI[m
vlwa,mufeJYwa,muf enf;
enf; uGm[wwfygw,f/ t
usef;rmqHk;qdkwJh t&G,fa&muf
NyD;olwa,muf[m olY&JUvIyf
&Sm;aqmif&GufrIawG taumif;
qH;k jzpf&atmif tenf;qH;k waeY
tdyfcsdef&Spfem&D vdktyfygw,f/
vlwa,muf[m usef;rma&;
aumif;atmif b,fvdktdyf&
r,fqw
kd mudk ynm&Siaf wGu t
BuHay;xm;wJhtcsufawG &Sdyg
w,f/
1/yHrk eS t
f yd pf uftem;,lcsed x
f m;yg/
tdyfcsdefudk yHkrSefowfrSwf
xm;wm[m aeYpOfaeYwikd ;f tdyf
csdef? tdyf,mxcsdefjzpfvmNyD;
tdyfwJhtcsdefem&D twlwlxm;
jyD; rwluGJjym;wJhtcsdefawGrSm
tdyfwmxuf ydkNyD;vef;vef;
qef;qef;&Sdvmwm? ydkjyD;tif
tm;&Sdvmwmudk awGU&ygvdrfh
r,f/ tJ'g[m udk,fh&JUyHkrSeftdyf
csdefudk wem&D? ESpfem&Davmuf
ajymif;vJvdkufwmawmifrSefae
wm awGU&ygvdrrhf ,f/ tdyw
f t
hJ
csdefwlnD nDnGwfzdkUuawmh t
a&;BuD;ygw,f/
yHkrSeftdyfcsdef owfrSwfyg/
aeYwdkif; tcsdefrSeftdyfyg/ udk,f
y,fzsufvdkY? ajymif;ypfvdkYr
jzpfEikd af tmif yHrk eS t
f wdik ;f ud,
k f
yifyef;EGrf;e,fvmwwfwJh t
csdefwckudk a&G;yg/ wu,fvdkU
tvkyfvkyf&uftawmtwGif;
nOfheufwJhtcsdefxdaezdkY vdkvm
Ek d i f w J h t cgrsd K ;awG r S m rcsd K ;
azmufzdkY BudK;pm;yg/ udk,fu
ajymif;vJcsifvm&ifvnf; aeY
pOf 15 rdepfapm? 15 rdepf
aemufusqdkwmrsdK; udk,fhcEm
udk,fu xdef;ndEkdifatmif enf;
enf;pD twdk;tavQmh vkyfoifh
ygw,f/
aeYwdkif;yHkrSeftcsdefrSm tdyf
,mxyg/ ud,
k t
hf wGuf tdyaf &;
0aew,fq&kd if EI;d pufay;p&mr
vdkbJ obm0twdkif;Edk;vmyg
vd r f h r ,f / em&D E I d ; puf a y;zd k Y
vdt
k yfaew,fq&kd ifawmh ud,
k hf
&JUtdycf sdeu
f kd enf;enf;apmay;&
ygr,f/udk,f&JU yHkrSeftdyf,m0if
csdet
f wdik ;f tdy&f if; tm;vyf&uf
awGrSmvnf; yHkrSeftdyf,mx
zdkUBudK;pm;yg/
tdyyf sufomG ;wmrsdK;twGuf
aeYcif;ydkif;rSmcPtdyfyg/ udk,f
qH;k HLS ;oGm;cJw
h hJ tdycf sdew
f csdKUudk
jyef&,lcsifw,fqdk&if aemuf
usNyD; tdyf,m0ifwmrsdK;xuf
aeYcif;ydkif;rSm cPtdyfyg/ 'D
enf;AsL[mu udk,fhudk tdyfr
aysmfEdkifjzpfNyD; &uftawmfMum
tvkyfrvkyfEdkifatmif jzpfvm
apEdkifwJh obm0tdyfpuf - Edk;
xrIjzpfpOfudk taESmuft,Suf
rjzpfapbJ tdycf sdew
f csdKUudjk yef&
apEdkifygw,f/
aeYcif;ydkif; cPtdyfpufrI
udk PfoHk;yg/ udk,fhudktif
tm; jyefjzpfapEdik w
f hJ aeYcif;ydik ;f
cPtdypf ufr[
I m oufBuD;ydik ;f
awGtwGuf aumif;rGefwJhenf;
vrf;wckjzpfayr,fh tdyfraysmf
EdkifwJh a&m*g&SdolawGudkawmh
ydkNyD; qdk;oGm;apEdkifygw,f/ w
u,fvdkY tdyfraysmfEdkifrI[m
udk,fhudk'kuay;aew,f qdk&if
awmh aeYcif;ydik ;f cPtdyw
f mudk
pGefUvTwfvdkufzdkY pOf;pm;yg/ w
u,fvYkd aeYcif;rSmcPtdyrf S jzpf
r,fqdk&ifvnf; rGef;vGJydkif;t
apmyd k i f ; tcsd e f r S m rd e pf 30
avmufyJtdyfyg/
npmpm;NyD;csed f tdyif u
kd rf u
I kd
wdkufzsufypfyg/ wu,fvdkU
udk,f[m ntdyfcsdefrwdkifcif
tdyfcsifw,fqdk&ifawmh anmif
apmif;vd?k cH&k n
S v
f akd y:rsdK;u x
NyD; yef;uefaq;wm? rdwaf qGw
a,mufudkzkef;ac:wm 'grSr
[kwf aemufwaeY0wfzYkd t0wf
tpm;awG u d k tqif o if h j zpf
atmifvkyfxm;wmawGvdkrsdK;
tdyfaysmfroGm;bJ enf;enf;
vef;vmapEdik w
f mwckcu
k kd vkyf
vdkufyg/ tJ'Dvdktdyfidkufwm
rsdK;udk tavsmhay;vdkufNyDqdk&if
awmh neufydkif;rSm Edk;vmwm
rsdK;? jyeftdyfaysmfzdkY cufvmwm
rsdK;awG jzpfvmEdkifygw,f/
2/ ud,
k &hf t
UJ yd pf uf-Ed;k xrI puf0ikd ;f
udk obm0twdik ;f jzpfay:ygap/
r,fvmwdkeif(Melatonin)
[m vlwa,muf&JU tdyfpuf Ekd;xrIpuf0dkif;udk rSefrSefvnf
ywfatmifulnDay;wJh obm0
t&jzpf a y:vmwJ h a[mf r k e f ;
"mwfyg/ r,fvmwdkeifxkwf
vkyfrIudk xdef;csKyfxm;wmu
awmh tvif;a&mif&&Sd xdawGUrI
yg/ vl a wG & J U OD ; aES m uf [ m
arSmifvmcsdef naeydik ;f awGrmS ydk
jyD; a[mfrkef;"mwfawGudk xkwf
vkyfay;NyD; vludktdyfcsifvm
atmif vkyfay;ygw,f/ tJ'D
jzpfpOf[m vlawGEdk;xvef;
qef;aecsifwJh aeYtcsdefawGrSm
odyfrxkwfvkyfEdkifygbl;/ 'gay
r,fh 'DuaeY acwfrDwdk;wufwJh
tcsdefrSmawmh tajctaet&yf
&yfu vlawG&UJcEmud,
k &f UJ tdyf
puf - Edk;xrIpuf0dkif;twdkif;
r,fvmwdek if xkwv
f yk af y;rIukd
taESmuft,Suf t[efYtwm;
jzpfapygw,f/
Oyrm obm0tvif;a&mif
eJYuif;a0;wJh Hk;cef;wckrSm aeY
&uftawmfMum aexdkif&rI[m
vlawG&JU aeYtcsdefEdk;xvef;
qef;rItay: oufa&mufrI&Sd
EdkifNyD; OD;aESmufudk tdyfcsifvm
apEdkifygw,f/ wcg ntcsdef
awmufywJh rD;tvif;a&mifawG
txl;ojzifh wDAw
D vH;k &JUa&SU 'g
yg/
- tdyfcsdefa&mufNyDqdkwmeJY
tcef;udk arSmifaeygap/ ydkNyD;
tarSmifrsm;av vlwa,muf
[m ydkNyD;tdyfaumif;avygyJ/
vQyfppfrsufESmjyifrsdK;awGudk
zk;H xm;yg/ jyLwif;aygufawGu
tvif;a&mifr0ifvm&atmif
cef;pD;xlxlawGudk oHk;yg/ 'grS
r[kwf rsufaphzHk;awGudkoHk;yg/
- nydkif;rSm a&tdrf0ifwJht
cg vufEydS "f mwfr;D udo
k ;kH yg/ vHk
NcHKpdwfcs&w,fqdk&if tvif;
a&mifudk enf;EdkiforQenf;yg
ap/ 'grS jyeftyd &f wmydNk yD;vG,f
ulygvdrfhr,f/
ajzavQmhapEdkifwJh tavht
usifhav;awGudk vkyfMunfhyg/
- tm;aysmhwJhtvif;a&mif
eJY pmtkyw
f tkyf (odUk ) r*Zif;w
tkyfzwfyg/
- a&Muufodrf;aEG;av;
csdK;yg/
- aysmhaysmif;wJh aw;*Dw
udkem;axmifyg/
- vG,fulwJh taMumavQmh
enf;wcsdKUvkyfyg/
- udk,f0goemyg&m wckck
vkyfjyD; tem;,lyg/
- aemufwaeYtwGuf dk;
pif;wJh jyifqifrIav;awGvkyf
yg/
tpm;tpmudk rSefrSefuef
uefpm;NyD; avhusifhcef;rSefrSef
vkyfyg/ vlwa,mufaeYydkif;rSm
pm;aomufwmawGeJY vIyf&Sm;
aqmif&GufrI tavhtusifhawG
[m olU&JU nydkif;aumif;rGefwJh
tdyfpufrI&&SdzdkYrSm ta&;ygyg
w,f/vlwa,muf&JUtdyfcsdefr
wdkifcifrSm olU&JUcEmudk,fxJudk
xnfhoGif;vdkufwJh tpm;tpm
awGudkowdjyKwm[m odyft
a&;BuD;ygw,f/
- nydkif;rSm trsm;BuD;pm;
aomufwmudka&Smifyg/ npm
pm;csdefudk nydkif;tapmydkif;rSm
pm;zdkY BudK;pm;yg/ tdyf,m0if
awmhr,fh 2 em&DtwGi;f tqDt
tdrfh pm;aumif;aomufzG,fawG
trsm;BuD; pm;aomufwmudk
a&SmifusOfyg/ tqDrsm;wJt
h pm;
tpm;awG[m vlwa,muf&JU
tpmtdru
f kd tpmajczdYk tvkyt
f
rsm;BuD ; vk y f & apygw,f /
aemuf wckowdxm;&rSmu
tyltpyftpmawGeJY tufppf
"mwfrsm;wJh tpm;tpmawGudk
naecif;rSm pm;wmyg/ tJ'Dvdk
tpmrsdK;awGu tpmtdru
f kd tE
&m,fay;Edik o
f vdk tpmrausEikd f
bJ &ifylwmrsddK; cHpm;&apEdkifyg
w,f/
- td y f & mr0if c if r S m t
&ufaomufwmudk a&Smifyg/ vl
tawmfrsm;rsm;u ntdyfcgeD;
t&ufaomufwm[m olwdkUudk
pmrsuEf mS (14) odYk ```
tJ,m;csrf;pif
a'guw
f m a&rD;&Sm;
aMomf
avmuBuD;uqef;y/
t&ifwkef;u a&csrf;pifqdk
wmawG tckodyfr&Sdawmh/ a&
awGuodyfroefYawmhvdkY udk,fh
tdrw
f iG ;f u a&awmifraomuf&J
wJhb0/ a&udkykvif;av;awG
txJxnfhum a&mif;pm;wJhvl
use;f rma&;*sme,f
t"duxm; OD;pm;ay;NyD; vkyf
ukdif&wJh toif;tzGJYyg/ tjyif
rSmaygufaewJh pm;okH;ukef ukef
aps;EIef;awG[m vlxktwGuf
0efxkyf0efykd;BuD;jzpfwmaMumifh
tJ ' D t jyif a ps;EI e f ; awG x uf
avsmhenf;oufomwJh aps;EIef;
awGeJY jynfolvlxkpm;okH;Ekdif
atmif BudK;pm;tm;xkwf&wJh
toif;rsdK;yJ jzpf&vdrfhr,fr
[kwfvm;/ tckawmh tjrwft
pGef;&zkdYukdOD;wnfNyD; vkyfukdif
oGm;Muw,fqadk wmhum jynfol
vlxkawGrSm toif;0ifaMu;
xnfh&wm&,f? wef;pDwkd;Mu&
wm&,f? toem;cHavQmufvTm
wifMu&wm&,fu tykdtvkyf
awGjzpfNyD; pm;0wfaea&;rSm
awmh usm;aMumufvYdk&iS Bf uD;uk;d
&SifBuD;usm;xufqkd; qkdovkd
jzpfcJhMu&ygw,f/
usaemfu 'Dor0g,rqkdif
awGtMumif;ajymawmh usef;rm
a&;eJ Y bmqk d i f o vJ v k d Y xif
aumif;xifMur,f/ [kwfyg
w,f/ rqkdifygbl;/ qkdifwmu
'Dor0g,rqkdifawGeJY 'Dqkdif
awG&UJ vkyyf v
Hk yk ef nf;awGudk o
wd&oGm;wmuawmh rMumcifu
zwfvkduf&wJh owif;wyk'f
aMumifhygyJ/ bmowif;vJqkd
awmh &ef u k e f a q;k H t k y f B uD ;
a'gufwmEkEo
k mu &efuek af q;
kHBuD;[m tckESpf yxrav;v
ywfrSm 0ifaiGodef;aygif; 1300
eJY 'kwd,av;vywfrSm 0ifaiG
odef;aygif; 1200 &&SdcJhw,fqkd
wmeJY tJ'0D ifaiGudk Ekid if aH wmft
pkd;&qDukd tyfESHcJhw,fqkdwJh o
wif;yg/ 'gawmif pm;&dwfrQ
ay; usef;rma&;u&wJh 0ifaiG
jzpfNyD; usefw0hJ ifaiGawG ryg0if
ao;aMumif; tawmfav;ukd
auseyfyw
D jd zpfaewJyh eHk YJ *kP,
f l
0ifh<um;pGm ajymqkdoGm;wmyJ
jzpfygw,f/
'Dowif;ukdMum;awmh 0rf;
omMuwJholawG &Sdrvm;rod
bl;/ usaemfodwmuawmh 'Do
wif;Mum;rd? zwfrdwJh usaemfh
ywf0ef;usifuvlawG b,fol
rS 0rf;romMubl;/ a[m 'Dvkd
0rf;romMubl;qkdawmh usaemf
cyfi,fi,fu pmaya[majymyGJ
wckrSm q&marmifukd,kajymcJh
wmav;wckukd oGm;NyD;trSwf&
jyefw,f/ q&majymwmu jref
rmawG[m *kPrf ,lwwfb;l wJ/h
*kPf,l&aumif;rSef;vnf; rod
bl;wJh/ wkwfawGuawmh jref
rmawGeJYrwlbl;/ odyfukd *kPf
,lwwfMuw,fqkdyJ/ wkwf
enf;ynmeJY odyHXmeu yxr
OD;qkH; 'kH;ysHBuD;ukd wnfaqmuf
NyD;pD;oGm;NyDvkdY aMujimawmh w
kwfwjynfvkH; aysmfMu&TifMu?
uMuck e f M uowJ h / nbuf
a&mufawmhvnf; wa,mufrS
rtdyfMubJ rD;SL;rD;yef;awG
vTwf? aAsmuftkd;awGazmufNyD;
atmfMu[pfMu? 0rf;omMu?
*kPf,lMuowJhav/
tJ'geJY ra&S;raESmif;rSmyJ
usaemfwkdY jrefrmjynfu tBuD;
pm;pufrv
I yk if ef; aumfyadk &;&Si;f
uvnf; tdrfomurkwfawGukd
wDxGifBuHq xkwfvkyfEkdifNyDjzpf
aMumif; wkdif;jynfukdaMujimyg
owJ/h 'gayr,fh 0rf;omr,fo
h l
*kP,
f w
l o
hJ l wa,mufrS r&SMd u
bl;wJah v/ 'gaMumifh usaemfwYdk
jrefrmawG[m *kPrf ,lwwfMu
bl;vkdY q&marmifukd,ku ajym
wm cyfi,fi,fayr,fh 'kH;ysHeJY
tdrfomurkwf jcm;em;rIukd em;
vnfNyD; q&m&JU tJ'DavSmifvkH;
av; tay:rSm oabmuscJhrdyg
w,f/
NzpfyHku ...
wd k ; wuf r I u d k & S m azG a ewJ h
acwf v l o m;awG y D y D / puf r I
acwfav/
pufBHk uD;awGaqmufMuwm
aygh/ a&eufqdyfurf;BuD;awG
aqmufMuwmaygh/ qufoG,f
a&;vrf;rBuD;awG csJUxGifMu
wmaygh/ um;awG av,mOfawG
w0D0D? w0l0l nHaea&m/ (vifr
,m; pum;wdk;wdk;ajymvdkY&wJh
acwfr[kwfawmhNyD)
bmajymaumif;rvJ/ wdk;
wufvdkufwmrS t&rf;yJ/ rD;cdk;
NIGHTINGALE 11
tckvnf; apmapmu us
aemfajymovkd &efuek af q;kBH uD;
u &SpfvtwGif; 0ifaiGodef;
2500 avmufukd tpkd;&ukdtyf
w,fqkdawmh usaemftygt0if
jynfolvlxku 0rf;romEkdifMu
bl;/ *kPfr,lEkdifMubl;/ raysmf
&T i f M ubl ; / [k w f w ,f a v/
aq;kHqkdwmrsdK;u 0ifaiG&SmazG
&wJ h a e&mrsd K ;rS r[k w f w m/
v,f,mpkdufysdK;a&;wkdYvkd puf
rIvkyfief;aumfykda&;&Sif;wkdYvkd
ul;oef;a&mif;0,fa&;wkdYvkd [kd
w,fEiS chf &D;oGm;wkYd vdk 0ifaiG&mS
&wJh ae&mrsdK;rSr[kwfwm/ ol
u jynfolvlxkusef;rma&;t
wGuf okH;pGJ&r,fh ae&mouf
oufom r[kwfvm;/ tckol
u 0ifaiGaumif;aeNyDqadk wmh 'D
0ifaiGawGu b,fu&vJ/ jynf
olvlxkqDuaygh/ jynfolvlxk
qDuqkdwmawmifrS usef;rmwJh
jynfolvlxkqDu r[kwfbl;/
rusef;rmwJh? aooGm;rSmukdpkd;
&drfxdwfvefYae&SmwJh vlpOfrrD
'kudwjzpfoGm;rSmukd aMumuf&GHU
ae&SmwJh olawGqDuaiGawGyJ r
[kwfvm;/ jrefrmEkdifiHrSm vlOD;
a&&JU 70 &mckdifEIef;avmuf[m
qif;&JrGJawwJholawG jzpfyg
w,f/ awmfkHwefkHeJY aq;kH?
aq;cef;ukd oGm;Muwmr[kwf
bl ; / uG r f ; &G u f j yKwf a &av;
aomuf? eEGif;rIdif;uav;SL? r
oufomawmhrS vrf;xdyfuGrf;
,mqkid af jy;NyD; acsmif;qk;d aewm
b,fES&uf? &ifbwfatmifhae
wm b,fESem&D? armaewm
b,favmuf pojzifhajymNyD;
uGrf;,monfukvm; pyfay;wJh
aq;ukd aomufMuwmyg/ olwYdk
aq;kq
H &dk ifaMumufMuw,fav/
olwYadk Mumufr,fq&dk ifvnf;
aMumufp&myg/ aq;kHukdoGm;
r,fvYdk pNyD;vkyv
f u
dk w
f meJY yku
d f
qHuukefNyDav/ yxrOD;qkH;u
um;iSm;cyJ/ tJ aq;kHa&muf
oGm;NyDvm;/ vrf;ravQmufEkdif
vkdY 0SD;csJ 'grSr[kwf vlemwif
uwfeJY o,f&NyDqkd&if vmNyD
yku
d q
f /H tay:xyfwufzYdk "mwf
avSum;pD;awmhrvm; ykdufqH/
ukwifay:a&mufNyDvm; ykduf
qH/ tkd ykdufqHr&SdvkdYuawmh
bmrSukd vkyfukdifray;bJ aumf
&pf'grSm 'Dtwkid ;f ypfxm;wmukd
usaemfu,
kd w
f idk Bf uHKzl;cJyh gw,f/
qufqHa&;uvnf; awmfawmf
ukd kdif;yswmygyJ/ (aumif;wJh
apwemxm;wJh tvGefYtvGef
enf;yg;wJh ta&twGuu
f adk wmh
usaemfrajymygbl;)/
usaemfhrdcifqkH;wkef;u uk
wifay:uvufwGef;vSnf;ay:
wifwo
hJ u
l v
dk nf; yku
d q
f aH y;&/
a&cJwkdufykdYawmhvnf; ykdufqH
ay;&/ xkwfawmhvnf; ykdufqH
ay;&/ ajymrajymcsifawmhbl;
qkdovkdygyJ/ a[m tckawmh
&efuek jf ynfoal q;kBH uD;u yku
d f
qHawGtrsm;BuD; tpkd;&ukdtyf
aeygNyD/ 'gukd usaemfwkdY b,f
vk*d P
k ,
f 0l rf;omMu&rSmvJ/ w
u,fawmh tJ'DaiGawG[m NcH
aygif? tdrfa&mif;? twkd;eJYacs;?
b0ysufcJhMu&wJh aiGawGyJr
[kwfvm;/
usaemfwkdY 0rf;omcsifwJho
wif;? *kPf,lcsifwJhowif;rsdK;
u 'grsdK;r[kwfbl;/ 20122013 b@ma&;ESpfrSm ppfwyf
tok H ; p&d w f a wG u k d avQmh c s
vkdufNyD; usef;rma&;tokH;p
&dwfukd tckay;aewJh ESpf&mckdif
EIef;uae &mckdifEIef; 20-30
wkd;ay;vkdufw,fqkdwJh owif;
rsdK;yJ jzpfygw,f/
&Jacgirf aJ rmif
oGm;ap&r,f/ avroefYaom
aMumifh toufSLvrf;aMumif;
a&m*gawG jzpfaeonf/ rD;&Sm;
avoefYaqmifxm;yg/ vdktyf
&ifSL/ wcgoHk;avoefYbl;rsm;
&aeNyD/ a&m*gonfrsm; rD;&Sm;
avoef Y aqmif x m;Ncif ; Nzif h
*kPf,lyg/ vmygNyD - rD;&Sm;
tJ,m;oefY/ SLMu/ 'grS ae
aumif;? pm;0if? aysmf&TifMu
r,f/ 0,fxm;vdkuf/
enf;aygif;pHkeJY aMumfjim
'DvdkeJY
a'gufwma&rD;&Sm;qdw
k hJ *Gif wm/ vlawGrodrSm pdk;vdkY/
orm;wa,mufu avoefYqdk
wm xGiv
f u
kd af &m/ Munfh bk&m;
vlawGrSm avoefYAl; t
ocifu tvum;ay;xm;wJh wGufvnf; ydkufqHydk&Sm&wm
avudkawmif a&mif;pm;wJhvl/ aygh/
tif w meuf p mrsuf E S m ? pm
aq;cef;awGrSm vlemawG
tkyfwG,fwm? bavmh? pudkif; oGm;jyMu&ifvnf; avoefYb;l
euf? wDAGD? a&'D,kd? vrf;qHk? av;awG 0,f0,fNyD; jyefvmMu
vrf;*G pwdk;qdkif? plygrm;uuf w,f/ q&m0efawGuawmh NyHK;
awGrSm olYaMumfjimcsnf;/
NyD; obm0ywf0ef;usifawG ,dk
oifusyfaeovm; rD;&Sm; ,G i f ; oG m ;vd k Y a vawG roef Y
avoefYLS Munfh csufcsif;acsmif awmhvdkY usyfaeMuwmyg/ pdwf
ESifh
www.ntg.zwekabin.org
wGif zwfIEdkifygonf/
use;f rma&;*sme,f
vltrsm;owdrjyKrdaompdwuf sef;rma&;
urmay:rSm rSDwif;aexkdif
MuwJh usaemfwkdYvlom;tm;vkH;
[m usef;rmaezkdY vkdtyfyg
w,f/ 'grSvnf; usaemfwkdY t
ouf&SifaexkdifMu&rSmjzpfNyD; rd
rdwkdY&JU aeYw"l0vIyf&Sm;rIrsm;t
wGuf tqifajy aqmif&u
G Ef idk zf Ydk
eJY tem*wfvkyfief;pOfrsm;t
wGufvnf; tm;BudK;rmefwuf
taumiftxnfazmfEkdifMurSm
jzpfygw,f/ usaemfwYdk[m wOD;
eJYwOD; awGYqEHk w
I q
f ufMupOfrmS
aeaumif;vm; (okdY) usef;rm
a&;aumif;&JUvm;qkdwJh ar;cGef;
ukd ar;wwfMuygw,f/ 'Dae&m
rSm tvsOf;oifhvkdY usef;rma&;
(okdY) usef;rmjcif;qkdwJh pum;
vkH;&JU a0g[m&ukd tenf;i,f
wifjyvkdygw,f/ usaemfwkdY vl
awmfawmfrsm;rsm;[m cEmuk,
d f
xdckdufysufpD;rIr&Sd? tema&m*g
b,uif;pifae&if usef;rmNyD
vkdY ,lqxm;Muygw,f/ w
u,fawmh vlwOD;wa,muf
use;f rmzkYdqw
dk m pdwyf idk ;f qkid f &m
(Psycho)? cEmukd,fykdif;qkdif&m
(Physical) eJY vlrIaygif;oif;
qufqaH &; (Social) pwJh tcsuf
okH;ckpvkH; aumif;rGef jynfhpkHNyD;
usef;rmaezkdY vkdtyfygw,f/
,ckaqG;aEG;wifjycsiw
f mu
awmh pdwfusef;rma&;eJY ywf
oufwJhtaMumif;t&myJ jzpfyg
w,f/ urmay:rSm&SdwJhvlOD;a&
&JU 70 &mckdifEIef;[m pdwfr
usef;rmrIukd wenf;r[kwfw
enf;eJY cHpm;ae&ygw,f/ zGHYNzdK;
wkd;wufwJh tar&duefjynf
axmifpkrSmawmif pdwfykdif;qkdif
&m jyemawG & S d a ewmuk d
vufcHxm;Muygw,f/ txl;
ojzifh tmPm&Sifqefqef tkyf
csKyfwJh wkdif;jynfatmufrSm&SdwJh
vlxak wG[m pdwzf pd ;D rIawGudk ykd
NyD;cHpm;wwfMu&ygw,f/ ,ck
vuf&dS jrefrmEkid if eH YJ xkid ;f jrefrm
e,fpyfrmS &Sw
d hJ a&TUajymif;tvkyf
rdk;ndK (CC)
orm;awGqDrSm pdwfzdpD;rIawG
[m ododomom cHpm;aeMu&
ygw,f/ pdwfzdpD;rIawG jzpfay:
vm&wJhtaMumif;&if;uawmh
wk d i f ; jynf r Nid r f o uf r I ? a&T U
ajymif;aexkdifrI? qif;&JrGJawrI?
ppfyGJtajctaersm;? nif;yef;
EdyS pf ufc&H rIEiS hf vkNH cHKa&;tajct
aersm; pojzifh taMumif;&if;
rsm;ay: tajccHum cHpm;csuf
ESifh pkd;&drfylyefrIvuPmrsm;rSm
vnf; rwlujJG ym;vmwwfMuyg
w,f/ usaemfwkdY jrefrmjynfvl
xktokdif;t0kdif;rSm pdwfa0'em
cHpm;ae&wJh vlwa,mufudk l;
oGyfw,f? a*gufrrSefbl;? usyf
rjynfhbl; pojzifh ac:a0:o
rkwfavh &SdwwfMuygw,f/ w
u,fawmh 'Dvkd rjzpfoifhyg
bl;/ tJ'Dvkd cHpm;ae&wJh vlw
a,muf[m vlom;jzpfwmrkYd us
aemfwYdkoYl udk vlYtokid ;f t0kid ;f u
ae rypfy,foifyh gbl;/ 0kid ;f 0ef;
az;rNyD; ESpfodrfhtm;ay;Mu&rSm
jzpfygw,f/ 'Dvrdk rS [kw&f if ol
&JU cHpm;rIa0'emukd ykdqkd;oGm;
atmif wGef;ykdY&ma&mufygvdrfh
r,f/ vlwa,muf[m pdwzf pd ;D
rI cHpm;ae&csdefrSm az;rulnD
r,fhol (okdY) xGufaygufwckck
ukd &SmwwfMuygw,f/ tJ'Dt
csdefrSm vrf;p&SmrawGYawmh r
avsmf u ef w J h tawG ; awG q D
a&mufomG ;wwfygw,f/ wcsdKU
qkd&if Substance Abuse vkdYac:
wJh t&ufeJYrl;,pfaq;tvGJokH;
rItxdjzpfomG ;wwfMuygw,f/
Mental Illness vkdYac:wJh
pdwfykdif;qkdif&m emrusef;jzpfrI
awG[m pOf;pm;awG;ac:rI? cH
pm;csufeJY twdwfujzpf&yfawG
tay:rlwnfNyD; a&m*gvu
PmpkawGvnf; rwluGJjym;avh
&S d y gw,f / tJ ' gawG u awmh
pdwfzdpD;rI (Stress)? pkd;&drfylyefrI
(Anxiety)? pdwf"mwfusqif;rI
(Depression)? pdwt
f wuftus
a&m*g (Bipolar)? pdwfupOfhu
vsm;a&m*g (Schizophrenia)?
P.T.S.D vkdYac:wJh pdwf'Pf&m&
NyD;aemuf pdwfzdpD;rIa&m*gtkyfpk
rsm; pwmawGtjyif tjcm;cEm
ukd,ftpdwftykdif; xdckdufrIeJY
OD;aESmufwiG ;f a&m*gyk;d wckck 0if
a&muf NyD;aemufykdif;awGrSm
vnf; pdwfa&m*gvuPmawG
jzpfay:avh &Sdwwfygw,f/ Oy
rmtm;jzifh tusOf;axmift
wGif; tusOf;usolrsm;ukd tm
Pmykdifrsm;rS OD;acgif;ukd vQyf
tJ'DvlawGrSmawmh pdwf'Pf&m
temw&awGeJY pdwfzdpD;rIawG
[m tNrJwrf; usef&Sdaewwf
ygw,f/ taMumif;uawmh ol
wkdY[m twdwfujzpf&yfawGukd
rMumcP jyeftrSwf&aevkdYyg
yJ/ txufrmS azmfjycJo
h vkyd gyJ/
cHpm;csufeJY tawGYtBuHKtjzpf
tysuaf wGtay: rlwnfNyD; a&m
*gvuPmawG[mvnf; om
reftaetxm;eJY jyif;xefraI wG
[m uGm[wwfygw,f/
usaemfwYdk vlawmfawmfrsm;
rsm;rSm pdwfzdpD;rIawG[m w
BudrfBudrfrSmawmh &SdwwfpNrJyg/
wcsdKUMuawmh ukd,fhukd,fukd
pdwzf pd ;D rIjzpfaewmukd jyefNyD;o
wdrjyKrdwwfMuygbl;/ usaemf
wkYd &UJ cEmuk,
d [
f m aeYpOfeYJ trQ
pOf;pm;awG;ac:rI? cHpm;csufeJY
cEmukd,fjyKrlvIyf&Sm;rIawG[m
qufpyfaeygw,f/ Oyrm orD;
rde;f uav;wa,mufa,mufudk
olYrdbu kdufvkdufw,f/ t
kdufcH&wJh rdef;uav; olrbm
jzpfrvJ/ olr&JU cHpm;csufu
0rf;enf;r,f? pdwfnpfr,f/
aemufolr&JUtjyKtrlawGu ikd
r,f? rIdifawGa0jzpfr,f? tdyf&m
xJ tdyfaer,f/ NyD;awmh olr&JU
tawG;awGu ]taruighukdr
cspfbl;/ tEkdifusifhw,f} vkdY
awG;aer,f/ 'guawmh olr&JU
tusdK;rjzpfxGef;wJh tawG;awG
aMumifh pdwfzdpD;rIukd jzpfay:ap
]]
}}
ppfvIdif;jzifhwkdYNyD; nif;yef;ESdyf
pufc&H olrsm;? Cerebral Malaria
vkdYac:wJh OD;aESmufwGif; iSuf
zsm;yk;d 0ifa&mufxm;NyD; oltcsdKU
rSmvnf; jzpfay:avh&Sdygw,f/
tjcm;wckuawmh P.T.S.D vkdY
ac:wJh pdwf'Pf&m&NyD; aemuf
ykdif; pdwfzdpD;rIawGukd cHpm;&wJh
a&m*gtkyfpkawGuawmh ajc
vuft*Fg jzwfawmufcHxm;&
olawG? jyif;xefqkd;&Gm;wJh ppfyGJ
tajctaeawGukd BuHKawGYcHpm;
cJh&olawG? touftE&m,f
Ncdrf;ajcmufrIeJY xdwfvefYwkef
vIyfp&m tjzpftysufawGukd
ukd,fwkdifcHpm;cJh&olawG? t
usOf;axmifwGif; enf;rsdK;pkHjzifh
ni;f yef;ESyd pf uf owfjzwfraI wG
ukd jrifawGYcHpm;cJh&olawGrSm
trsm;qkH; awGY&wwfygw,f/
NIGHTINGALE 13
awG? twdwfuHraumif;cJhvkdY p
ojzifh xifa,mifxifrSm; jzpf
wwfavh&Sdygw,f/ 'gaMumifhrkdY
txufygcHpm;csuf? tjyKtrl
vuPmawG awGY&SdNyDqkd&if ykdrkd
owdjyKrdMuzkdYeJY aq;qkdifrsm;rS
rdrb
d momaq;0,faomufjcif;?
AdaEmaq;rsm;okH;pGJjcif;? usef;
rma&;eJYrnDnw
G af om tjyKtrl
rsm;ukdjyKvkyfNyD; tcsdefrukefap
zkdY wkdufwGef;csifygw,f/ trSef
wu,fawmh tcsdKUaq;0g;awG
[m a&m*gawGukd oufom
aysmufuif;apwmrSefayr,fh p
epfwus rSefrSefuefuef okH;pGJrI
r&Sd&if vlawGukd aemufqufwGJ
tE&m,fjzpfapwJh ab;xGuf
qkd;usdK;awGjzpfNyD; touftE
&m,fukd xdckdufEkdifygw,f/
Oyrm yg&mpDwarmvfukd a&
&Snf pGJpGJNrJNrJ okH;pGJr,fqkd&if vlY
cEmukd,f&JU tonf;ukd xdckduf
apovkdrsdK;aygh/ 'gaMumifhrkdY
pdwzf pd ;D rIawGeYJ cHpm;csuf vu
PmawGukd apmvsifpGm owdjyK
azmfxkwfNyD; pdwfusef;rma&;ukd
pdwfynmjzifh ajz&Sif;ukoEkdifrS
om aiG u k e f a Mu;usenf ; NyD ;
odomwJhusef;rma&; tusdK;jzpf
xGef;rIawGukd &&SdcHpm;EkdifMu
rSmjzpfygw,f/
pdwzf pd ;Dd rIawGudk avsmu
h sapzkYd ykrd dk
&,farmyg
&,farmwJhtcg OD;aESmuf
wGif; aoG;ykdrkda&muf&SdoGm;yg
w,f/ pdwfaysmfapwJh a[mfrkef;
Endorphins xGufvmwJhtwGuf
pdwfzdpD;rIawG usqif;apyg
w,f/
taygi;f toif;rsm;rsm;xm;yg
pd w f z d p D ; rI & wJ h t csd e f r S m
b,foleJYrS pum;rajymbJ w
a,mufwnf; aecsifMuw,f/
rdrdpdwfzdpD;rIawGukd pOf;pm;NyD;
rdrdudk,fukd raumif;jrifvmwJh
twGuf a&m*gykdqkd;vmw,f/
'gaMumifh oli,fcsif;? uav;
awGeJY pum;ajymyg/
qkH;jzwfcsufjywfom;yg
qkH;jzwfcsufr&SdwJhtwGuf
tvkyfawG rpwifEkdifygbl;/ cH
pm;ae&wJh jyemukd pm&Guf
ay:rSm a&;csyg/ NyD;&if ukd,f
vkyfEkdifwmawGukd pOf;pm;yg/
rvkyfEkdif&ifvnf; rvkyfEkdifwJh
taMumif; a&;csyg/ a&;csxm;
wmawGukdMunfhNyD; tusdK;t
jypfawGudk aoaocscsm pOf;pm;
NyD;rS bmvky&f iftaumif;qk;H vJ
qkdwmukd qkH;jzwfyg/
yGiv
hf if;rI&ydS g
cHpm;csuf? ,kHMunfcsufukd
yGifhvif;pGmajymjyyg/ rSefw,f
xifwJht&mukd ajymyg/ vlawGY
&if ukd,fupNyD; pum;ajymay;
yg/ oabmxm;rwk d u f q k d i f
wmawGukd ajymjyyg/ odvkdwJh
pmrsuEf mS (14) odYk ```
tdyfaysmfzdkY taxmuftyHhjzpfap
Edkifw,fvdkY xifBuygw,f/ tJ
'Dvdkaomufwmuvlwa,muf
udk cyfjrefjreftyd af rmusoGm;ap
ayr,fh t,fvfudka[mu t
tdy&f UJ t&nftaoG;udk avsmhus
oGm;apEdkifygw,f/ naESmif;
ydkif;rSm vludkEdk;vmapEdkifyg
w,f/ tJ'v
D kd rjzpfcsib
f ;l qd&k if
awmh tdyf,mr0ifcifrSm t&uf
aomufwmudk a&SmifzdkYygyJ/
- uufzif;"mwfukd avQmhcs
ay;yg/ uufzif;"mwfu rtdyf
cif 10 em&DeJY 12 em&DtwGif;
aomufxm;wJh vlwa,mufudk
tdyf,m0ifcsdefrSm jyemjzpf
f mS (13) rS
``` pmrsuE
tcsufawG ar;jref;yg/
pdwfzdpD;rIaMumifh tdyfraysmfwm
rjzpfygapeJY
vlwa,muf&JUtdyfcsdef[m
h g}rS tquf
```]qHyifajzmify
avmurSm azmfr,fvf'D[dkuf'f
aq;udk b&mZD;aq;vdkYvnf;
vlodrsm;ygw,f/
azmf r ,f v f ' D [ d k u f ' f [ m
uifqmjzpfapwmtjyif "mwfr
wnfhwmvnf; jzpfapwwfyg
w,f/ yrmPrsm;&if yef;em&if
MuyfvdkjzpfNyD; qHyifuRwfwm?
atmhtefwmawGvnf; jzpfapyg
w,f/ 'gaMumifh Oa&my? uae
'geJY MopDrSm ydwfyifxm;yg
w,f/ tar&duefuawmh yrm
Prsm;wmudkyJ ydwfvdkufwm
jzpfygw,f/ tar&duef vkyf
ief;cGifab;uif;a&;eJY usef;rm
``` ]wapvuf}rS tquf
apEdkifw,fqdkwmudk vlawGod
&if tHtm;oifhoGm;Edkifygw,f/
'gaMumifhaeYvnfpm pm;NyD;csdef
upNyD; uufzif;aomufo;kH wm
udk rvkyfawmhwm 'grSr[kwf
udk,fh&JU uufzif;aomufoHk;rI
udk avQmhcsypfwmrsdK;vkyfoifhyg
w,f/
nydkif;awGrSm t&nfawGt
rsm;BuD;aomufwmudk a&Smifyg/
a&? tcsdK&nf? vufzuf&nfeJY
wjcm;t&nfawG trsm;BuD;n
ydkif;rSmaomufr,fqdk&if wn
vHk; a&tdrf0ifae&ygvdrfhr,f/
uufzif;"mwfygwJt
h &nfawGqkd
qD;ydk&TifvmNyD; ydkqdk;oGm;Edkifyg
w,f/
- aq;vdyfaomufwm u
vnf; enf;vrf;trsdK;rsdK;eJY tdyf
puftem;,lwmudk taESmuft
,Sufay;Edkifygw,f/ aq;vdyf
aomuf o l a wG t zd k Y nOf h w
jznf;jznf;eufvmwmeJYtrQ
eDudkwif;jyefavsmhusvmudk cH
pm;&wGuf tdyaf ysmfzYkd ydjk yD;cufcJ
oGm;apEdkifygw,f/
taMumif;trsdK;rsdK;eJYyJ jzpf
jzpf ? rod v d k Y yJ j zpf j zpf td y f
aumif;jcif; rtdyEf ikd ?f tdyrf aysmf
EdkifBuolawGtwGuf tawmft
wef taxmuftul&Edik zf Ykd tod
ay; wifjyvdkufygw,f/
pkd;aevif;
Ref: How to sleep better
udk,fhtwGuf pdwfzdpD;rIjzpf
apwJhtaMumif;awGukd a&;cswJh
twGuf pdwfoufom&m &yg
w,f/ 'kdif,m&Daqmifyg/
t&Sed af vQmyh g
pum;ajymwm? vIy&f mS ;wm?
um;armif;wmawGukd t&Sdef
avQmhyg/ zkef;0ifvm&ifvnf;
toHukd MumMumjrnfckdif;NyD;rS
ukdifpum;ajymyg/ tvkyfywf
0ef;usifeJY tajymif;tvJawG
jzpfrSef;odvmygvdrfhr,f/
jrefrmjynfov
l x
l w
k &yfv;Hk
usef;rma&;A[kokw<u,f0NyD;
pdwokc? um,okcESpfjzmjzifh
jynfhpkHEkdifMuygap/
rd;k ndK (CC)
a&; BuD;Muyfa&;tzGJYuawmh t
vSjyifqkdifxJ 8 em&Dtvkyfcsdef
twGif; avxJrSm avxktrIef
woef;rSm azmfr,fvf'D[dkuf'f
trIef 0.75 xufrrsm;zdkYeJY 15
rdepfumvtwGif; 2 xufrydkzdkY
owfrSwfxm;ygw,f/ aumuf
xm;? ajzmifx
h m;wJq
h yH ifukd av
ylrIwfpufeJYrIwfwJhtcg odkYr
[kwf ajzmifhpufeJYqGJwJhtcg
azmfr,fvf'D[dkuf'ftrIefawG
avxJxu
G v
f mygw,f/ 'gawG
udk awmufavQmufIdufae&
wJh tvSjyifqdkiftvkyforawG
tvSzefw;D &Siaf wG&UJ use;f rma&;
twGuyf t
kd E&m,fBu;D aeygw,f/
w,f/ tckawmh wjcm;EdkifiHu
ppfwyfawGrSmvnf; 'DukxHk;udk
toHk;csNyD; ajcjywfvufjywf
ppfom;awGudk ukoay;aeMu
ygNyD/
NAdwdoQppfwyf taMumuk
xH;k yg&*l Adv
k rf LS ; yd(wf)vDzsLAm
uawmh ajcwkvufwk wyfay;
wm[mvnf ; MVF vd k xd
a&mufr&I w
dS ,f? ajcwkvufw&k
zdkY tMumBuD;apmifhae&wJh ppf
om;awGrSm wapajcvufem
usifrI? ,m;,HrIawGydkcHpm;&
w,fvdkY ajymygw,f/
AD,uferf? uarm'D;,m;?
&0rf'gwdkYrSmvnf; eif;rdkif;xd
xm;wJh ajcjywfvufjywfawGukd
azmfr,fvf'D[dkuf'fygwJh
qHyifyHkoGif;aq;awGu 6 v
avmufcHNyD; dk;dk;aq;awGu 6
ywfavmufyJcHwJhtwGuf azmf
r,fvf'D[dkuf'fudk vlBudKufrsm;
aewm jzpfygw,f/ 'ghtjyif
ajzmifph if;El;nHah csmrGwaf ewJh qH
auomudk tcsdew
f w
kd ekd YJ u&du
xrrsm;bJ & csif w J h rvS c sif ?
a':vScsifawGjzpfjzpf? ta&mif
trsKd;rsKd;qdk;csifMuwJh armifvS
csif? udkvScsifawGjzpfjzpf uif
qmtE&m,f b,fvdk&Sdw,f
ajymajym azmfr,fvf'D[dkuf'fudk
vHk;0ydwfrypfoa&GU xl;r,fhyHkr
Washington Post
&Sdyg/
'DukxHk;oHk;aeNyD jzpfygw,f/
'DrSefukxHk;udk ajcjywfvuf
jywfawGwifrubJ avjzwf
oGucf smyg'vdu
k o
f al wG? tqpf
tjrpfa&mifa&m*gonfawGrSm
vnf; prf;oyfavhvmaeMuNyD;
tvm;tvmaumif;awG&Sdw,f
vdkY qdkygw,f/
rSefoHk;NyD; udk,fhajcvufudk
jyefMunfh w
kH ifrubJ wjcm;vl
wa,muf tESdyfcHaewm? ajc
vuf a uG ; qef Y aewmawG u d k
MunfhNyD;awmhvnf; wapajc
vufa0'emudk oufomapEdkif
wJhtaMumif; &mrmcsef'&efu
2009 ckEpS rf mS xyfoufaojycJh
ygao;w,f/
BBC
oufBuD;&G,t
f w
kd YkdrSw
f PfrcsdKaU pzdYk
touft&G,t
f rkd if;vm&if
owd a rh w mawG rrS w f r d w m
awGjzpfwmudk jzpfdk;jzpfpOfvdkY
,lqxm;Muygw,f/ wcsKdUqdk
&if udk,fhom;orD;emrnfawG
awmifarhwm? 'DaeYbmaeYvJ qdk
wmawmifrodwmawG jzpfvm
wwfygw,f/ aps;oGm;r,fqdk
NyD; tdrfuxGufvm? vrf;w
0ufa&mufawmh udk,fxGufvm
wJhtaMumif;w&m;udk arhoGm;
wm jzpfwwfygw,f/ 'ghtjyif
'Dvdktzdk;BuD;tzGm;BuD;awG[m
pdww
f kd a'goBuD;NyD; **s*D a*smif
vnf; rsm;avh&Sdwwfygw,f/
tckacwfrmS 'Djzpf&yfawGukd
t,fvZf ikd ;f rm;a&m*g Alzheimer
tpysKd;rItjzpf q&m0efawGu
owfrSwfavh &SdNyD; 'dkeDyDZif;vf
(tm&Dpufyf) Donepezil (Aricept) vdk aq;rsKd;ay;avh&Sdyg
w,f/ tJovdak q;ay;vdYk rxl;
jcm;wJv
h el mawGukd ppfaq;wJt
h
cg aoG;xJrSm ADwmrif bD12
"mwf trsm;BuD;avsmhenf;ae
wm awGY&ygw,f/ 'gaMumifh
okawoDawGu bDwGJ B12 xdk;
aq; tywfpOfxdk;NyD; prf;oyf
avhvmwJhtcg rSwfPfwdk;
wufvm? **sD*a*smifavsmhvm
wmawG awGYcJhygw,f/
touf 65 ESpftxuf t
zdk;tzGm; 112 a,mufudkavh
vmcsut
f & bDwcJG sKUd wJrh eI YJ rSwf
PfcsKdU,Gif;rI qufpyfaewm
awGYcJhygw,f/
wu,fawmh toufBuD;
vm&if tpm;tpmxJuae AD
wmrifbw
D JG pky,
f El ikd pf rG ;f avsmh
usvmovdk tpm;taomuf
awG r S m vnf ; AD w mrif b D w G J
enf;wmawG jzpfwwfygw,f/
aoG;&nfMunf 1 rDvDvDwmrSm
bDwGJ 250 ydkifudk *&rfxuf
enf;&if bDwcJG sKdU,Gi;f rItjzpf y
nm&Sit
f rsm;pku owfrw
S x
f m;
ygw,f/
ADwmrif B12 [m aoG;eDO
wnfaqmufa&;twGuo
f mru
tmHak Mumpepf aumif;rGeaf &;eJY
'DtJefat (rsKd;ADZ) DNA xkwf
vk y f a &;twG u f y g vd k t yf y g
w,f/ B12 csKdUwJh&if aoG;tm;
enf ; a&m*g? <uuf o m;tm;
avsmhrI? tm;ukefEGrf;e,frI? u
wkefu,ifjzpfrI? oGm;vm&mrSm
,drf;',dkifjzpfrI? qD;0rf; rxdef;
EdkifrI? aoG;aygifusrI? pdwf"mwf
usrIeJY wjcm;pdwfydkif;qdkif&m jy
emrsm;? rSwfPfjyem
uav;awGtwGuf yg&mpDwarm
NAdwdefEdkifiH aq;0g;eJYusef;
rm a&;ypnf;BuD;Muyfa&;Xme
u av;ESpfatmufuav;awG
udk yg&mpDwarm avQmhwdkufzdkY
tBuHjyKvkdufygw,f/ t&ifu
awmh uav;awGukd tylus? t
emtusifoufomzdkY yg&mpDw
armaq;ay;wJhtcg wESpfu
ajcmufESpftMum;udk aq;&nf
wcgaomuf 10 rDvDvDwm w
aeYav;cgaomufzdkY Tef;xm;cJh
NyD; 3 vom;uae wESpo
f m;t
xdudk 2.5 rDvDvDwm w&uf
4 Budrfaomufcdkif;cJhygw,f/
aq;Tef;a[mif;twkdif;qdk
&if uav;i,fawG[m vdktyf
wmxufrsm;wJh aq;yrmP
aomuf&wm jzpfEdkifw,fvdkY
BuD;Muyfa&;Xmeuqdkygw,f/
topfjyifvdkufwJh aq;t
csdeftqawGuawmh
2-3 vom; = 2.5 rDvDvD
wm wBudrfomaomuf&ef? vdk
tyf y gu 4-6 em&D M um&if
'kwd,wBudrf xyfaomufEdkif/
3-6 vom; = 2.5 rDvDvD
wm w&uf 4 Budrftxd/
6 v-2 ESpfom; = 5 rDvD
rsm; jzpfapygw,f/
owfrSwfxm;wJh aeYpOfpm;
oHk;a&; vdktyfcsufawGuawmh
touf 14 ESpftxufudk 2.4
rdu
k u
f d*k &rf? ud,
k 0f efaqmif t
rsKd;orD;awGtwGuf 2.6 rdkufu
dk*&rf? EdkYwdkufrdcifawGtwGuf
2.8 rdkufudk*&rf jzpfygw,f/
a,bk,sajym&&if tom;
udkyHkrSefpm;&if vdktyfwJh B12 t
vG , f w ul & Ed k i f y gw,f / t
onf;? trJom;? qdwfom;?
Muuf q if o m;? ig;eJ Y urm
aumifawGrSm B12 "mwf<u,f0
NyD; Muufom;? 0ufom;? toD;
t&Guaf wGrmS enf;ygw,f/ pdr;f
jyma&ndrSmygwJh B12 uvnf;
vlawGtwGuf toHk;r0ifwJh
B12 jzpfygw,f/ B12 pm;oHk;
&mrSm tpmtdrftufqpf"mwf
taxmuftulvt
kd yfwt
hJ wGuf
tpmtdrfa&m*gaMumifh tufppf
ys,faq;? tufppfESdrfaq; pm;
ae&&if B12 csKdUwJhrI jzpfvmEdkif
ygw,f/ obm0r[kwfwJh vl
vkyf B12 pm;aq;awGuawmh
tufppf"mwf taxmuftulr
vdkyg/ t&ufwtm;aomufol
awG? qD;csKad q; rufazmfrif pm;
ae&olawG? wDbDaq; yDat
tufpf pm;ae&olawG? twuf
a&m*g aq;pm;ae&olawGrSm
vnf; B12 pky,
f El ikd pf rG ;f xdcu
kd f
wwfygw,f/
oufBuD;&G,ftdkawGrSm t
pmtdrftufppf"mwf xGuf&SdrI
usqif;vmwJhtwGuf touf
50 ausmf&if B12 pm;aq; aeY
pOf 25 rS 100 rdkufudk*&rf
jznfhpGufpm;oHk;zdkY owfrSwf
wdkufwGef;xm;ygw,f/ B12
tBuD;tus,fcsKdU,Gif;rI jzpfae
olawGudk aeYpOf 2000 rdkufu
d k * &rf wvMumpm;cd k i f ; NyD ;
aemufwvrSm aeYpOf 1000
rdu
k u
f d*k &rf pm;cdik ;f ? aemufw
vrSm wywfukd 1000 rdu
k u
f dk
*&rf pm;cd k i f ; ygw,f / vQm
atmufrSmiHkwJh tm;jyif; B12
aq;vHk; (odkY) tm;jyif; B12 y
vmpwmuyfvYkdvnf;&ygw,f/
NY Times/Washington Post
vDwm w&uf 4 Budrftxd/
2-4 ESpfom; = 7.5 rDvD
vDwm w&uf 4 Budrftxd/
4-6 ESpfom; = 10 rDvDvD
wm w&uf 4 Budrftxd/
rdbawG[m uav;awGudk
aq;wdkufwJhtcg tdrfoHk;ZGef;
awGeJYrwdkufbJ aq;xdk;ydkuf (p
vif;) awGeJY wdwdusus csdef
wG,fwdkufzdkYvnf; owday;
xm;ygw,f/
uav;i,fawGrSm yg&mpD
warm tvG e f t uRH oH k ; &if
aemufyikd ;f rSm yef;em&ifMuyf jzpf
vmEdik w
f ,fvYkd okawoDawGu
ajymygw,f/
BBC
oGm;cJhayr,fh 'Daq;awGudk vl
wdkif; vufvSrf;rrDovdk a&m*g
udkvnf; tjrpfjywfrz,f&Sm;
Edkifygbl;/ 'ghtjyif attm&fwD
aq;awGudk woufvHk;pm;&yg
w,f/
bmvifNrdKUu touf 45
ESpft&G,f rpwmba&mif;[m
vluD;rD;,m;vdkYac:wJh aoG;
uifqmeJY td'fpfa&m*gwdkYudk w
NydKifwnf;cHpm;ae&NyD; 2007 eJY
2008 ckESpfrSm aoG;uifqmuk
oa&;twGuf dk;wGif;jcifqD
ESpfcg tpm;xdk;cJhygw,f/ dk;
wGif;jcifqD tvSL&Sifuawmh
ajrmufOa&myom; jzpfygw,f/
ajrmufOa&myom;awG&JU 1 &m
ckdifEIef;rSm CCR5 qdkwJh ydkwif;
wrsKd; csKdUwJah ewJt
h wGuf tdycf sf
tkid Af yD ;kd udk obm0tavsmuf ck
cHEdkifpGrf; &Sdaeygw,f/ 'Dvdkvl
rsKd;qDu&wJh d;k wGi;f jcifqeD YJ t
pm;xkd;NyD; tckxd av;ESpfwdkif
wkdif aoG;xJrSma&m*gydk; vHk;0r
use;f rma&;*sme,f
awGY&awmhygbl;/
wzufrSmjyemuawmh
dk;wGif;jcifqDtpm;xdk;wm[m
tifrwefaps;BuD;NyD; tE&m,f
vnf;rsm;? u&duxvnf;rsm;
ygw,f/ udk,fcHpGrf;&nf "mwf
wnfhwJhtvSL&SifawGYzdkY cufo
vd k tJ ' D t vS L &S i f r S m vnf ;
CCR5 ADZcsKdUwJw
h v
hJ l jzpfzYkd vykd g
ao;w,f/
x&ifwefNrdKUuvlemudak wmh
aoG;jzLOawGxkwf,l? CCR5
rsKd;ADZysufatmifjyKjyifNyD; 'D
aoG;jzLOawGudk cEmudk,fxJ
jyefxnfhay;ygw,f/ wvt
MumrSm 'Dvlemudk attm&fwD
aq;aomufwm 3 vMum &yf
cdkif;cJhygw,f/ yxrydkif;rSm
aoG;xJuydk;ta&twGuf wkd;
wufvmayr,fh 3 vjynfhcgeD;
rSm ydk;r&Sdawmhoavmuftxd
usqif;oGm;cJhNyD; wcsdefxJrSm ck
cHtm;qJvfawG wdk;yGm;vmcJhyg
w,f/
'gayr,fh 'DrsKd;ADZjyifux
k ;kH
udk wjcm;vlem 5 a,mufrSm
prf;wmawmh tvkyfrjzpfcJhyg
bl;/ atmifjrifwJhvlemrSm CD4
uvyfpnf; 13 &mckdifEIef; ydk;
uif;pifoGm;wmawGY&NyD; usef
vlem 5 a,mufrSmawmh tJo
avmufawmif ydk;ruif;pifvdkY
a&m*gqufjzpfaewmvdYk okaw
oD a wG u ,l q Muygw,f /
'gaMumifh aomhcsufu CCR5
csKdUwJhuvyfpnf;yrmPudk jrifh
zdkYjzpfr,fvdkY ,HkMunfaeMuyg
w,f/
New York Times
a q ; o w if ; t wdk t xG m - Mq m *g w if q uf o nf
rsKd;atmifrIESifhNrHKrI *sme,f
rSmazmfjyxm;wJh okawoeazmf
jycsuft& vufyfawmhyfuGef
jyLwmudk aygifay:wifvkyf&if
a,muf s m;wa,muf & J U rsKd ;
atmifEikd pf rG ;f udk xdcu
kd Ef idk w
f ,f
vdkY qdkygw,f/
"mwfcGJcef;prf; oyfcsuft
& vufyfawmhyfuGefjyLwmudk
aygifay:rSm 4 em&D Mumatmif
wifNyD; BudK;rJhtifwmeufvkyf
NyD;&if okwfydk;awG[m BuD;BuD;
rm;rm; xdcdkufoGm;wm awGY&SdcJh
ygw,f/ okwfydk;awG[m ul;
cwf a&GUvsm;EdkifpGrf; usqif;
oGm;ovdk rsKd;dk;ADZoauFw
vnf; ajymif;vJoGm;w,fvdkY
okawoDawGuqdkygw,f/
okawoejyKcsufrSm usef;
rmoefprG ;f wJh okwt
f vSL&Sif 29
a,mufqu
D &vmwJo
h w
k yf ;kd udk
ESpfydkif;cGJ? wydkif;udk BudK;rJhtif
wmeufqufxm;wJh vufyf
awmhyfuGefysLwmem;rSm 4 em&D
Mumxm;NyD; aemufwydkif;udk
awmh uGefysLwmem;rSmrxm;bJ
yHkrSeftwdkif; xdef;odrf;xm;cJhyg
vdiu
f wqifu
h ;l pufwhJ (t
&iftac: umvom;) a&m*gw
rsKd;jzpfwJh *Edk&D;,m;ac: qD;yl
anmif;usa&m*g[m vuf&Sduk
xHk;awGudk cHEdkif&nf&SdaeNyDvdkY NAd
wdoQq&m0efawGu owday;
vdu
k yf gw,f/ 'gaMumifh vuf&Sd
t"duoHk;aewJh pufzpfqD;rf
Cefixime pm;aq;udk roHk;awmh
bJ tZDodrk ikd pf if 1 *&rf Azithromycin pm;aq;eJY pufzfx&D
,mZHk; 250 rDvD*&rf Ceftriaxone tom;xdk;aq; wGJoHk;
odYkr[kwf pyufwifErkd ikd pf if Spectinomycin xdk;aq;udk ajymif;
oHk;zdkYajymaeygw,f/ ('Daq;
awGudk wBudrfwnf; pm;^xdk;
&rSmjzpfygw,f/)
"mwfccJG ef;prf;oyfcsuaf wGt
& 2010 ckESpfrSm pufzpfqD;rf
aq;rwdk;wJh *Edkydk; 20 &mckdif
EIef;&SdaeNyD; 2009 ckESpfwkef;u
awmh 10 &mckdifEIef;yJ &SdcJhyg
w,f/ 2005 ckESpfwkef;uawmh
aq;rwd;k wmvH;k 0rawGYcyhJ gbl;/
*Edk&D;,m;a&m*g[m wcsdef
wkef;uawmh yifeDpvifeJYwif
NIGHTINGALE 15
rSwf wdkufwGef;xm;ygw,f/
*Edkydk;&JUordkif;udkMunfh&if
aq;cHEdkif&nf&Sdvmatmif rsKd;AD
Zudk jyKjyifEkdifpGrf;&SdwmawGYwJh
twGuf taumif;qHk;enf;vrf;
uawmh ZeD;cifyGef;tay: opm
&SdzdkYeJY tumtuG,fr&SdbJ vdif
qufqHrIrvkyfzdkY jzpfygw,f/
vdift*FgtjzLqif;a&m*g
Chlamydiasis NyD;&if *Edk&D;,m;
a&m*g[m tjzpfrsm;qHk; vdifrS
wqifhul;pufwJha&m*g Sexually Transmitted Disease (STD)
jzpfygw,f/
BBC
rIrjzpfbJaer,f/ t&ufwcGuf
aomuf & if a&wcG u f v d k u f
aomufay;yg/
6/ raomufzl;wJht&uf? rawGY
zl;wJhpyft&uf? tuRrf;w0ifr
&SdwJh wHqdyfrsKd; raomufygeJY/
7/ uk,
d af omufaewmbmvJ r
arhygeJY/ txl;ojzifh oD;pHkt
&uf Punch ? acgif&nfwdkYvdk
t&uft&omukd zH;k uG,af ewm
rsKd; aomufwJhtcg owdxm;
yg/
8/ udk,faomufaewJhae&mt
aMumif; odatmifvkyfyg/ qdkif
0efxrf;? tdrf&Siftdrfom;? qdkif
taetxm;? tdrftaetxm;
odrS tefzdkYae&m? qD;oGm;zdkYae
&m? xGufayguf? ajy;ayguf?
tdrfjyefvrf; odr,f/
9/ ajz;ajz;aomufyg/ t&uf
t&SdefwufzdkYtcsdefay;yg/ w
BudKufeJYwBudKufMum; tjrnf;
pm; a&aomufyg/
10/ Ad k u f x J t pmr&S d & if r
aomufygeJY/ 'grS trl;rvGefrSm
jzpfygw,f/ tjrnf;rpm;bJ r
aomufeJY/
11/ udk,fhudk,fudk rl;aeNyDvdkY cH
pm;&&if qufraomufawmheJY/
a&yJaomuf/ pOf;pm;Edik pf rG ;f r&Sd
awmh? rsufpdawG0g;vm? pum;
ajymAvHk;AaxG; vQmav;tm
av; jzpfvm? vrf;avQmuf rwf
wwf&yf&if ,drf;',dkifjzpfvm
&if qufraomufeYJ / a,bl,s
yHak oenf;uawmh wcGuu
f kd w
em&DMumatmif aomufyg/ tef
&if qufraomufeJY/
12/ rl;vm&if vSJzdkY? tdyfzdkYae&m
&Smxm;yg/ ab;rSm tefzdkYaxG;cH
wvHk; toifhxm;yg/ BBC
'gzwfNyD;rSzke;f ajymyg
t*F v ef E d k i f i H vef ' ef w
udk,fa&oefY&Sif;a&;ESifh tylydkif;
aq;ynmausmif;eJY vef'efar&D
bk&ifrwuodkvfwdkYu okaw
oDawG[m NAdwdefEdkifiH NrdKUBuD;
12 NrdKUrSm vlawG&JUvufawGeJY
vufudkifzkef;awG pkpkaygif;
400 avmufukd ppfaq;avhvm
wJhtcg zkef; 16 &mckdifEIef;eJYvl
awG&JUvuf 16 &mckdifEIef;rSm r
piftpteawG awGYcJhygw,f/
rpiftptevdkY ajymEdkifwmu
awmh rpifrmS t"duawGY&wJh tD;
udkvdkif E. Coli bufwD;&D;,m;
yd;k udk tJ'zD ek ;f awG? vufawGay:
rSmawGY&vdkY jzpfygw,f/
wNrdKUeJYwNrdKU tcsKd;tpm;
uGmwmawmh &Sdygw,f/ bmrif
*rfNrdKUrSmqdk&if zkef; 41 &mckdif
EIef;rSm rpifayaeNyD; vef'efNrdKU
rSmawmh vuf 28 &mckdifEIef;rSm
rpifayaewm awGY&ygw,f/
'gzwfNyD;rSqHyifajzmifyh g
'DuaeYacwfpm;aewJh qH
yifajzmifh tvSjyif&mrSm qHyif
ajzmifhaq;xJygwJh azmfr,fvf'D
[dkuf'f formaldehyde [m uif
qmtE&m,f&Sdw,fvdkY owf
rSwfxm;wJh "mwkypnf;jzpfyg
w,f/
2011 ckEpS x
f rJ mS azmfr,fvf
'D[dkuf'fudk uifqmjzpfEdkifajc&Sd
wJhypnf; Probable Carcinogen
tjzpfuae uifqmjzpfapwJh y
pnf; Known Carcinogen t
jzpf trsKd;tpm; jyefvnfowf
rSwv
f u
kd yf gw,f/ 'gaMumifh t
ar&duefEdkifiHrSm azmfr,fvf'D
[dkuf'feJY toGifuGJ rufovif;
Edk uf w if a * ; vf u m wG ef ;
'gzwfNyD;rSaumfzaD omufyg
aumfzaD omuf&if vef;qef;
wuf<u? tdyfraysmf? wcsKdUvl
awGqdk ESvHk;wkef? &ifwkefjzpf
wwfwmudk vltrsm;odMuyg
w,f/ 'gayr,fh aumfzaD omuf
&if wcsKdUaq;0g;awG aomuf
oHk;rIudk taESmifht,Sufjzpfwm
ud k a wmh vl o d e nf ; ygw,f /
'Daq;awGxJrSm pdwf"mwfus
oufomaq;awG? ra[mfrkef;
tDpxdk*sifygaq;awG? odkif;
GdKuf'fa[mfrkef;aq;awGeJY tdk;
uRwq
f wfa&m*gaq;awG yg0if
ygw,f/
aumf z D a omuf & if od k i f ;
GdKuf'fa[mfrkef;aq;jzpfwJh vDAdk
od k i f a &mh q if ; levothyroxine
aq;0g; tpmtdrfupkyf,lrI 55
&mckdifEIef;? tdk;uRwfqwfa&m
*gaq; tvif'dkedwf alendronate pkyf,lrI 60 &mckdifEIef; t
xd avsmhusoGm;NyD; tDpxkd*sif
eJY wjcm;trsKd;orD;a[mfrkef;
awGudkvnf; avsmhusoGm;ap
wmudk okawoDawG 2008 ck
ESpfrSm awGYcJhMuygw,f/
pdw"f mwfus oufomaq;?
y#dZ0D aq;awGeYJ oaEwm;aq;
awGuawmh aumfzDrSmygwJh u
zdef;"mwfudk tm;ydkaumif;apwJh
qm;ayghayghpm;wdik ;f aumif;wmr[kwf
qm;avQmhpm;&if aoG;wdk;?
ESv;kH a&m*gjzpfr,ft
h vm;tvm
udk umuG,f&ma&mufw,fvdkY
ynm&SifawG? omrefvlawGyg
,l q xm;wmud k tar&d u ef
aq;ynm&Siftoif;*sme,frSm
ajcawG vufawGjywfaewJh
'kudw 90 &mckdifEIef;avmufrSm
jywfaewJhajcvuf wtm;,m;
vdkYukwfcsifwm? emvdkY? anmif;
vdkY ESdyfcsifwm ykyfqDvdrf;csif
wmrsK;d awG jzpfwwfygw,f/ 'g
udk aq;ynm&SifawGu wap
vuf? wapajcaxmuf (phantom
limb) vdYk emrnfay;xm;ygw,f/
wcsKUd ajcjywfvufjywfawG
rSmawmh rsufESmudkukwf&if r&Sd
wJw
h apvufrmS t,m;ajyoGm;
wwfygw,f/ tar&duefEdkifiH
u,fvDzdk;eD;,m;jynfe,f pef'D
a,;*dk;wuodkvfu okawoD
awG[m MunfhrSefawGoHk;NyD; OD;
aESmufudk vSnfhpm;wJhenf;eJY w
apvufcHpm;csufudk ajzazsmuf
EdkifcJhygw,f/
okawoetzGYJ acgif;aqmif
tmHkaMumodyHynm&Sif 0dvs
Pm&mrmcsef'&ef[m tDwvD
odyHynm&Sif &pfZdkvwfwDu
arsmufeJYvlawGrSmawGY&SdcJhwJh
aMu;rHktmHkaMumqJvf (mirror
neuron) odkYr[kwf pmemrItmHk
aMumqJvfukdtoHk;csNyD; wap
ajcvufjyemudk pl;prf;cJhyg
twGuf yHkrSefxufydkMumMum
aumfzDtmedoifudk cHpm;&apyg
w,f/ Oyrm wm;aq;pm;wJh
trsKd;orD;awG[m rpm;wJht
rsKd;orD;awGxuf aumfzDtmed
oifukd 4 em&D ydck pH m;&ygw,f/
New York Times
avhvmwJt
h cg qm; (qd'k ,
D rf)
rsm;rsm;pm;&if ESvHk;a&m*gt
vm;tvm ododomomwdk;jrifh
vmwm awGY&SdcJhovdk qm;enf;
enf;yJpm;wJh vlawGuvnf; yHk
rSepf m;oH;k olawGxuf ESv;kH aoG;
aMuma&m*gaMumifh aor,fh
tvm;tvm 19 &mckdifEIef; wdk;
vmwm awGYcJhygw,f/ qm;
enf;av tE&m,fydkBuD;av
jzpfw,fvdkY qdkygw,f/
ESv;kH aoG;aMumjyem&So
d l
awG[m w&ufudk qm; 1.5
*&rf (1 usyfom; = 16 *&rf)
pm;zdYk tm[m&aA'ynm&Siaf wG
u owfrSwfxm;ayr,fh tck
avhvmcsuft& tJoavmufyJ
pm;&if ESvHk;aoG;aMuma&m*g
aMumifh aor,fhtvm;tvm
37 &mckid Ef eI ;f wd;k vmr,fvYkd qdk
ygw,f/
New York Times
wapvufukdt,m;azsmufzYkd
w,f/ 'DEsLHk;qJvf[m wjcm;
wa,mufa,mufu wckckvkyf
wmudkawGY&if udk,fwdkifvkyfo
vdk udk,fhOD;aESmufxJrSmvnf;
vIy&f mS ;oGm;wwfwq
hJ v
J f jzpfyg
w,f/ (wjcm;wa,muf oef;
wmudkawGY&if vdkufoef;wm?
wjcm;wa,muf tcsOfpm;wm
awGY&if udk,fygoGm;usdef;wm
rsKd; jzpfygw,f/)
&mrmcsef'&ef[m *sifrD vdkY
ac:wJh vufjywfwa,mufudk
vufESpfzufMum;rSm rSefwcsyf
xm;NyD; rSefMunfh&if;eJY vufESpf
zufpvHk;udk wNydKifwnf;vIyf
cdkif;cJhygw,f/ tJ'Dtcg *sifrD
[m rSex
f rJ mS jrif&wJh olYvuft
aumif;vIyfwmudkMunfhNyD; w
u,fr&Sw
d w
hJ apvufyg vIyaf e
w,fvdkY xifoGm;ygw,f/ 'Dt
cg *sifrDtjrJcHpm;ae&wJh vuf
jywf a ewJ h b uf r S m vuf o D ;
wif;wif;qkyfxm;ovdk cHpm;
csuf csufjcif;aysmufoGm;yg
awmhw,f/
'DukxHk;udk aMu;rHkjrifuGif;
wHkYjyefcsufukxHk; (Mirror Visual
pmrsuEf mS (14) odYk ```