MUBONG KURSO SA KATILINGBAN UG REBOLUSYONG PILIPINO [Duha ka Oras] Gambalay: 1. 2. 3. 4. 5.

Tulo ka Batakang Problema sa Nasud Kahimtang sa Pilipinas Kasaysayan sa Pilipinas Demokratikong Rebolusyon sa Katawhan Atong Iasdang ang Agraryong Rebolusyon

[Kini nga pagtuon pasiuna sa MKKRP busa duha lang ka oras ang pagtuon niini, duna pay komprehensibong pagtuon sulod sa lima ka oras sa sunod nga mga pagtuon.] Ang atong tumong sa pagtuon niini: 1. Aron masabtan ang mga gamut hinungdan sa batakang problema sa katawhan ug ang bugtong kasulbaran niini. 2. Aron masabtan ug masagop sa mga magtutuon ang kamahinungdanon sa pagsalmot sa agreb, armadong pakigbisog ug ang pagpukaw, pag-organisa ug pagpalihok alang sa DRK. 3. Aron mahimo kining kapanukaran alang sa komprehensibong mga pagtuon. I. Tulo ka batakang problema (3BP) sa atong nasud A. Pyudalismo Unsa man ang problema sa mga mag-uuma? Subay sa paghisgot nato sa PASKAP, ang atong problema sa panginabuhi mao ang kawalay yuta, kun duna man walay kasegurohan kay gihulga sa mga konsesyonaryo; ang uban, mga saop sa basakan sa patag/haywey, kun

dunay yuta atrasado usab ang mga himan sa panguma ug nagtinagsa sa pagtrabaho, busa maapsan usahay sa mga sagbot. Barato usab ang atong mga baligya ug kung kita ang mopalit mahal kaayo ilabina ang mga medisina ug ubang gamitonon sa pag-uma. Ang problema nato sa panguma o pangyuta nga atong nasinati gitawag nga pyudalismo. Sa tibuok nasud nagtunhay ang pyudalismo. Sama kanato dinhi, ang mga mag-uuma sa tibuok nasud napahimuslan usab. Ang pyudalismo mao ang paghakop o pagmonopolyo sa mga dagkung agalong yutaan (DAY) sa yuta nga gipasaopan sa mga mag-uuma ug atrasado ug bulag-bulag ang pamaagi sa panguma. Tungod kay ang DAY ang nag-angkon sa yuta nagkuha sila sa produkto sa saop bisan ug wala maghago sa umahan. Kini ang unang porma sa pagpahimulos sa DAY sa mga saop pagkuha og abang sa yuta. Lain-lain ang kondisyon sa abangan sa yuta, dunay inupat, linima, tinulo. Dunay rental sa basakan, walo ka sakong humay tipasi kada ektarya kada ting-ani. Ang lain pang porma pagpahimulos mao ang taas kaayo nga bayronon sa pautang, gitawag nato nga Usura. Ang lain pa, taas kaayo nga presyo sa mga pestisidyo ug abono ug taas nga abang sa mga himan sa panguma sama sa abangan sa turtle/mudboat ug uban pa. Ang pag-uma nato sa mga kanhi konsesyon sa logging nga karon gideklarang yutang publiko ug giabli alang sa mga agribisnes nga kompanya walay kasegurohan ug atrasado ang himan sa panguma. Kabahin kini sa pyudalismo. Kini ang hinungdan nga lisod kaayo ang kahimtang sa mga mag-uuma sa tibuok nasud. Kini ang atong sulbaronon pinaagi sa atong rebolusyonaryong panaghiusa, pag-organisa ug pagpalihok. Sugdan na nato karon sa hinay-hinay ang pagguba sa pyudalismo. Depensahan nato ang mga luna nga atong gitikad, ipalambo nato ang atong umahan nga makatubag sa pagkaon ug uban pang panginahanglan. B. Burukrata Kapitalismo Nganong dunay pagmonopolyo sa yuta?

Dunay pagmonopolyo sa yuta gumikan kay sukad pa kaniadto hangtud sa kasamtangan walay balaod nga napanday ang reaksyonaryong gubyerno kabahin sa reporma sa yuta. Kun duna man galing, mini. Mini kini gumikan kay wala nagsulbad sa problema sa pagpanag-iya sa yuta, inay gipalig-on pa niini ang pagpanag-iya ug interes sa mga agalong yutaan. Tanang balaod sa reporma sa yuta sukad sa panahon sa rehimeng Macapagal hangtud karon pulos naghikaw sa katungod sa yuta sa mga mag-uuma. Gani, nag-unang instrumento ang mga opisyales sa reaksyonaryong gubyerno sa mga dagkong langyawng korporasyon sa mina, plantasyon ug logging. Gikontrol sa mga dagkong kompanyang agribisnes sama sa Dole ug del Monte ang halapad nga kayutaan. Inay, nga atimanon ang problema sa mga mag-uuma, ang reaksyonaryong gubyerno naghatag proteksyon niini nga mga kompanya pinaagi sa pagdeploy sa iyang kasundalohan nga mipitol sa mga mamumuo ug mag-uumang nagareklamo. Gimugna usab ang mga balaod nga mipalig-on pa ug nanalipod sa interes sa paglahutay niini nga mga langyawng interes. Busa, dili ikatingala nga diha sa mga baryo dunay mga proyektong wala mahuman kay gikurakot ang badyet. Ang pagkonsabohay sa mga barangay kapitan tali sa mga mayor maoy hinungdan nga dili mahuman ang mga proyekto sama sa karsada nga farm to market road, bilding sa eskwelahan, health center, ubp. Nahimo nang SOP sa mga mayor sa munisipal nga gubyerno ang pagkaltas og 10% gikan sa total nga badyet sa maong mga proyekto, mas una pa ang laing 40% nga human na nakaltas sa kongresman o sa gubernador. Ang mga reaksyonaryong opisyales nga migamit sa ilang posisyon aron makahakop og kwarta alang sa kaugalingon mao ang ginatawag nga mga burukrata-kapitalista. Gihimong kapital ang ilang posisyon aron magpadato. Mao kini sila ang nakabenipisyo gikan sa mga kumpaniyang sama sa Dole, del Monte ubp. Samtang nagpaburot sila sa ilang bulsa, way puas usab silang nanumpo sa katawhan. Sa susamang higayon, nagmugna sila og mga balaod nga samot nga nagpahimulos ug nagdaugdaug sa katawhan. Grabe ang militarisasyon aron pagsumpo sa pagsukol sa katawhan. Panahon sa rehimeng Arroyo kaylap kaayo ang korapsyon,

pangurakot, pangilad, panikas, panumpo, ug panghasi sa mosupak kaniya, militarisasyon sa tibuok nasud, syudad ug bukid ug daghan pang mga pagpamatay. Kaysa atimanon ang katawhang nagkagidlay gumikan sa kalamidad, mas gihatagan pag prayoridad sa kongreso ang pag-usab sa konstitusyon aron ipasibo kini sa interes sa agalon niining imperyalismong US. Mao nga ang burukrata-kapitalismo apil sa gipas-an sa nagkalisod nang katawhang Pilipino. K. Imperyalismo Nganong padayon nga nagtunhay ang pyudalismo ug burukratakapitalismo? Tungod kini sa imperyalismo. Ang imperyalismong US maoy nagkontrol sa tibuok Pilipinas. Giharian niini ang atong nasud ug kakunsabo ang mga agalong yutaan, dagkung burgesya komprador ug mga burukrata-kapitalista. Isip semikolonya niini, giseguro sa imperyalismong US nga ipabilin ang gahum sa pyudalismo o ang pagmonopolyo sa yuta. Giamoma niini ang gahum sa mga agalong yutaan. Pananglitan, ang 80% sa kalubihan sa tibuok nasud kontrolado sa mga AY. Kini sila ang tigsuplay sa hilawng materyales gikan sa lubi nga gina-ekport ngadto sa US. Pagbalik sa Pilipinas nahimo na kining margarine, kendi, chocolate, alcohol ug gatusan pang klase sa human-daang produkto nga mapalit sa taas kaayong presyo. Ang pyudalismo nahimo usab nga basehanan sa imperyalismong US sa pagbaligya sa iyang mga human-daang produkto. Sa umahan ilabina sa mga basakan, tanang farm input sama sa abono, pestisidyo, herbisidyo ug uban pa gikan sa imperyalistang mga kumpaniya. Ang paktorya ug baligyaanan niining mga produktong obligadong paliton sa mga mag-uuma kontrolado sa imperyalismong US. Motugot ba kaha ang imperyalismong US nga wad-on ang pyudalismo? Dili na. Ang imperyalismo ang naglansang sa atong panguma nga atrasado aron

kanunay kita magsalig kanila, baligyaan na lamang kita sa mga kahimanan ug produkto sa taas kaayong presyo. Busa dili gayud mosugot ang imperyalismong US nga wad-on ang pyudalismo kay dinhi siya mabuhi. Gipatunhay usab sa imperyalismong US ang burukrata-kapitalismo isip iyang instrumento nga mag-alagad ug manalipod sa iyang mga ekonomikanhong interes pinaagi sa pagpatunhay sa mga balaod ug militar. Ang pagtunhay sa mga dagkong plantasyon, minahan, lagingan ug uban pang dagkong negosyo sa US dinhi sa Pilipinas mas milapad panahon sa pagtunhay sa mga itoy nga rehimen, ilabina panahon sa rehimeng Marcos. Dungan niini ang mas bangis nga pagpanumpo sa katawhan. Ang pagkunsabohay sa imperyalismong US, pyudalismo ug burukratakapitalismo miresulta sa semikolonyal ug semipyudal nga sistema sa katilingbang Pilipino. Ang imperyalismong US mao ang utok niini, pyudalismo ug burukrata-kapitalismo ang iyang mga gaway. Semi-kolonyal kay ang imperyalismong US wala na direkta nga naghari, nagtukod na lang siya og mga itoy nga republika. Semi-pyudal tungod kay nagsagol ang modernong pamaagi sa agrikultura sa langyawng mga plantasyon ug atrasado nga panguma sa mga mag-uumang saop. Ang atong nasud makanunayong tig-angkat (import) sa human-daan nga mga produkto nga mahal kaayo ug tigtumod (export) sa mga hilawng materyales nga barato kaayo. Alkansi kaayo ang Pilipinas sa ingon niini nga klase sa pamatigayon, kung kita ang mobaligya barato, kung kita ang mopalit sa human daan nga produkto (nga gikan ra usab sa atong hilawng materyales nga barato ang pagpalit) mahal kaayo. Busa ang Pilipinas dili gayud moasenso, mahikot kini sa nagtipun-og nga utang nga dili mabayran. Ang ekonomiya giharian na sa igbabaligya ug kwarta nga kinaiya sa kapitalismo. Naguba na ang sarang sa kaugalingon nga ekonomiya, diin ang maguumang saop nagprodukto alang sa kaugalingon nga konsumo ug konsumo sa agalong yutaan. Nagprodukto na kini og igbabaligya aron maka-kwarta ug ang kwarta ipalit sa mga panginahanglan sa panimalay. Dunot ug masakiton ang sistemang semikolonyal ug semipyudal nga gimugna sa tulo ka dangan. Walay puas nga pinahimuslan ug dinaugdaug

ang katawhang Pilipino. Kanunay kitang nagkalisud taliwala nga bahandianon ang atong nasud. II. Kahimtang sa Pilipinas Unsa ang mga kinaiyanhong bahandi nga makita sa atong lugar? Kun tukion nato ang kinatibuk-ang kahimtang, ang Pilipinas usa ka nasud nga anaa nabutang sa Asya. Wala kiniy sumpay nga yuta tali sa ubang nasud. Ang Asya usa ka dakung bahin sa kalibutan. Ang mga silingan nga mga nasud sa Pilipinas mao ang mosunod: Burma, Thailand, Cambodia, Brunei, Laos, Vietnam, Malaysia, Singapore, Indonesia. Kini nga mga nasud sama sa Pilipinas nga gagmay usab. Nabahin sa tulo ka dagkung grupo sa isla ang Pilipinas, nga mao ang Luzon, Visayas ug Mindanao, gipakita sa mapa. Bahandianon ang Pilipinas, daghan ang mga minerales sama sa bulawan, puthaw ug uban pa nga gimina alang sa industriya. Ang kalasangan abunda sa kakahoyan. Dunay dagkung kasubaan nga magamit sa elektrisidad ug patubig sa mga basakan. Halapad ang kadagatan nga abunda sa mga isda. Halapad ang tabunok nga kayutaan alang sa agrikultura nga paigo sa panginahanglan sa pagkaon sa katawhan. Apan ang katawhan nag-ilaid sa kalisod, walay klarong panginabuhian. Sila ang mga mamumuo sa mga minahan apan gamay ang sweldo samtang ang mga langyaw ug lokal nga mga kapitalista naghakop sa higanteng ginansya gikan sa mga minahan. Ang mga loggers ang nabulahan sa kakahuyan. Halapad ang kayutaan, apan saop ang mayoriya sa mga mag-uuma ug nagpabilin nga gipahimuslan sa mga AY. Bisan makatulo pa piluon ang karong populasyon sa Pilipinas, kayang tubagon ang panginahanglan sa katawhan gumikan sa kaabunda sa atong kinaiyanhong bahandi. Apan tungod sa mapahimuslanon ug madaugdaugong SK-SP nga katilingban nahikawan ang katawhang matagamtaman ang bahandianong kinaiyahan sa natawhang nasud. Kining maong sistema sa katilingban nga dunot ug masakiton ang gusto natong bag-ohon pinaagi sa atong kaugalingon nga paglihok ug mga

pakigbisog, pinaagi sa atong mga organisasyong masa ug labaw sa tanan pinaagi sa pagrebolusyon. Sa kasaysayan subayon nato ang nahitabo nganong nahimong SK-SP ang Pilipinas ug ang mga pakigbisog sa katawhan. Subayon usab nato kun giunsa pagsukol sa atong mga mabayanihong katigulangan, ang diwang masukolon. III. Ang kasaysayan sa Pilipinas, kasaysayan sa hataas nga pakigbisog nga kinahanglang ipadayon karon hangtud sa kadaugan. A. Kahimtang sa isla sa wala pa moabot ang mga Espanyol Sa wala pa ang mga langyawng kolonyalista, anaa na ang mga Lumad nga nagpuyo nga malinawon ug abunda nga panginabuhi diha sa mga kapatagan ug kabaybayonan. Anaa na ang mga Lumad sa Mindanao ug ubang mga nasudnong minorya sama sa mga Muslim nga nanimuyo daan sa Pilipinas sa wala pa mosulong ang mga Katsila. Naa na silay sistema sa panginabuhian ug panggobyerno. Ang sistema sa katilingban sa mga Muslim pyudalismo diin dunay mga sultan, datu nga mao ang mga agalong yutaan ug ang ilang mga kadugo ang ilang mga saop nga nagtikad sa yuta. Duna silay mga eskwelahan. Apan sa dihang miabot ang mga kolonyalistang Espanyol nahunong ang maong paglambo, gipulihan sa kalisang ug pagkaulipon. Gipamugos ang kulturang langyaw, gihikawan sa katungod ang katawhang Pilipino. B. Pagpanulong sa mga Kolonyalistang Espanyol Pinaagi sa kabangis gipamugos ang paghari sa mga Espanyol. Gilutos ang dili magpabunyag sa Pari. Duha ka pamaagi ang pagkontrol sa mga Espanyol, ang una, ang Kristyanismo ug ikaduha, ang paghari pinaagi sa militar.

Dunay duha ka sistema sa paghari sa mga Espanyol. Ang unang sistema sa paghari mao ang enkomyenda. Kini ang dagkung kayutaan uban sa mga nagpuyo niini nga gihatag sa hari sa Espanya isip pasidungog ngadto sa mga sundalong Espanyol nga matinud-anong nagserbisyo kaniya (sa hari). Ang lumulopyo kuhaan na sa pinugos nga pagbuhis sa tag-iya sa enkomyenda o encomendero ug dunay bahin ang hari. Ikaduha nga sistema sa paghari mao ang asyenda. Kini ang dagkung mga kayutaan nga gidumala sa mga Espanyol nga gitamnan sa mga produktong pang-eksport sama sa tubo, abaka, lubi, tabako, anyel, kape, gapas, ug uban pa. Ang tag-iya na sa asyenda ang magbuot sa itanom sa mga mag-uuma nga anaa sa sulod sa asyenda. Ang mga Espanyol ang nagpakaylap sa pyudalismo sa tibuok kapupud-an. Gihimo kitang kolonya sa Espanya. Sila ang naggunit sa panggubyerno. Misamot pa ang pinugos nga pagtrabaho sa umahan. Pugos usab nga gipatrabaho ang katawhang Pilipino sa mga kalsada, tulay, relis sa tren, barko alang sa transportasyon sa produktong pang-eksport ug sa pagtukod sa mga simbahan ug dagkung balay sa mga kolonyalista. Aron mapabilin ang iyang paghari sa Pilipinas sulod sa kapin 300 ka tuig, gigamit sa mga kolonyalistang Espanyol ang relihiyon, mga lokal nga nagharing hut-ong, ug kolonyal nga kasundalohan. K. Ang Rebolusyong Pilipino sa 1896 Tungod sa grabeng pamig-ot, pinugos nga trabaho, taas nga buluhisan ug uban pang mga abuso, nahitabo ang kapin sa 200 nga pag-alsa sa katawhan ug kini nga pakigbisog natibuok ngadto sa Rebolusyong 1896 nga gipasiugdahan sa mga Katipunero (KKK). Si Bonifacio ug uban pa ang nangulo ug kini ang tinuod nga nagpabagsak sa paghari sa mga Espanyol. Usa sa tumong sa Katipunan mao ang pagbawi sa mga yutang giilog kanila sa mga Espanyol aron iapud-apod ngadto sa mga mag-uuma. Ang Espanyol usab niini nga panahona didto sa iyang nasud nakasinati og krisis ug nagkahugno na ang kontrol sa dakung bahin sa kalibutan. Apan wala kini misurender ngadto sa mga rebolusyonaryo kay misulod na usab ang mga imperyalistang Amerikano sa Pilipinas niini nga higayon. Sa dihang hapit

na mapilde ang mga Espanyol, dunay dakung problema sa pagpangulo sa Katipunan. Giilog ni Aguinaldo ang pagpangulo ug gipatay si Bonifacio. Dinhi nagsugod ang mga kapildihan sa Katipunan, hangtud sa nahitabo ang pagsurender ni Aguinaldo ngadto sa mga Espanyol. Gibayaran siya ug Php 400,000 ug gipabakasyon sa Hongkong. Gipabalik siya sa nasud aron motabang sa imperyalsimong US sa pagpakaaron-ingnon nga pagpilde ug pagsurender sa mga Espanyol ngadto sa mga Amerikano. Sa pagkatinuod, ang pildidong mga Espanyol dili gusto mosurender sa mga Pilipino, kundili ngadto sa mga Amerikano. D. Pagsulod sa imperyalismong US. Unsa man ang gihimo sa imperyalismong US sa dihang mipuli sila sa paghari sa Pilipinas? Mas grabe pang kabangis ug pagpangdaugdaug ang nasinati sa katawhang Pilipino ubos sa imperyalismong US. Kun balikan, sa tuig 1898 ang imperyalistang US nakiggyera na sa Espanya. Usa sa ilang giilogan mao ang Pilipinas tungod sa estratehikong posisyon niini sa Asya. Upat lang ka bulan nga gubat napildi na ang Espanya sa US gikan sa Abril-Agosto 1898. Wala gihatag sa US ang tinuod nga independensya sa Pilipinas. Ang palisiya sa US mao ang malinawong pagsakop sa Pilipinas. Apan wala gidawat sa mga Katipuneros ang gitanyag sa US nga magpasakop. Nagsugod ang Gubat Pilipino-Amerikano niadtong Feb. 4, 1899 hangtud sa 1903. Makausa pang masaksihan ang pagkamaluibon ug pagkapalasurender ni Aguinaldo. Misurender siya sa US pagka-1901 ug nagdeklara ang US nga human na ang gubat. Apan sa tinuoray, 1903 na gyud natapos ang mga pagsukol. Kini nga gubat nagresulta sa pagkapatay sa 200,000 ngadto sa 600,000 nga mga Pilipino, diin 16,000 niini mga sundalong Pilipino. Busa ang dakung bahin niini mga sibilyan nga namatay sa gutom tungod sa pagpangdaut sa ilang umahan, mga masaker, pagpangsunog sa mga kabaryohan, pagpangbomba ug uban pa [lakbitan sa diskusyon ang Balangiga masaker]. Taliwala sa ilang kabangis sa gubat, nagpropaganda

ang US nga motabang pinaagi sa pagpanghatag og mga pan, tsokoleyt, kendi, mga de-lata ug uban pang mga pagkaon. Sa dihang gisakop sa imperyalismong US ang Pilipinas, paspas nga gitukod niini ang iyang kolonyal nga gubyerno. Nagtudlo dayon kini og military nga gobernor gikan sa 1901 ngadto sa 1935. Sa 1935 nagtukod kini og Komonwelt nga gobyerno nga direktang sakop sa US. Gikontrol niini ang edukasyon, masmidya, ug gipabilin ang pyudal nga paghari sa simbahan aron umolon ang hunahuna sa mga tawo sa ilang gawing Amerikanhon. Tumong niini nga pahuyangon ang makinasudnon ug diwang masukolon sa katawhang Pilipino. Busa dili tinuod nga buotan ug matinabangon ang imperyalismong US sa dihang gisakop ang Pilipinas. E. Pagsakop sa Imperyalismong Hapon sa Pilipinas Laing imperyalistang nasud nga misakop sa Pilipinas mao ang Hapon sa tumong nga ilogon kini gikan sa imperyalismong US. Niining panahona ang Hapon nagtinguhang sakopon ang tibuok Asya. Sama sa mga Espanyol ug mga Amerikano, hilabihan kabangis ang mga militaristang Hapon. Nangbayoneta apil mga gagmayng bata ug nanglugos sa mga kababayen-an. Dihang miatake ang Hapon sa Pilipinas mao usab ang pagsugod sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan. Mibiya ang mga Amerikano sa Pilipinas kay giuna nilag atiman ang mga gubat sa ubang dapit sa kalibutan. Mao nga atubangan sa kabangis sa Hapon misukol ang katawhang Pilipino sa pagpangulo sa Partido Komunista sa Pilipinas. Niining panahona, ang Partido ilado na sa pagpangulo sa mga dayag nga kalihukang masang mamumuo. Gitukod sa Partido ang HUKBALAHAP [Hukbong Bayan Laban sa Hapon] aron batokan ang Hapon. Sa 1943 nagtukod ug republika ang Hapon sa Pilipinas diin si Jose P. Laurel ang gitudlong presidente. Nahiagom sa daghang kapildihan ang manunulong nga mga Hapones gikan sa mga gerilyang Pilipino. Sa October 1944 na mibalik ang mga tropa sa US aron sa pagtiwas sa mga nabiling pwersa sa Hapon. Gipahimuslan niini ang kahimtang nga naghuyang na ang mga tropa sa mga Hapones tungod sa mga atake sa mga gerilyang rebolusyonaryo nga gipangulohan sa Partido Komunista sa Pilipinas.

10

Mipatigbabaw balik ang imperyalismong US sa Pilipinas ug gihatag ang mini nga independensya niadtong Hulyo 4, 1946 diin gitukod ang itoy nga Republika sa Pilipinas nga sa samang higayon gigawongan sa US. G. Mga Itoy nga Republika nga gitukod, giharian sa US. Nahimo nga semikolonya sa US ang Pilipinas diin ang mga presidente sa republika iyang mga itoy. Si Manuel Roxas ang unang presidente sa republika, nagsunod si Quirino, Magsaysay, Garcia, Macapagal, Marcos, Aquino, Ramos, Estrada, Arroyo ug Aquino II. Sa mga presidente, si Marcos ang may pinakataas nga terminong mikabat sa kapin 20 ka tuig. Pagka-1972 nagdeklara kini og Martial Law. Napalagpot si Marcos sa gahum pinaagi sa People Power nga naglangkob sa pag-alsang militar sa grupong RAM-Enrile-Ramos nga misuporta kang Cory Aquino isip puli nga presidente kang Marcos sa 1986. Si Estrada ang laing presidente nga napalagpot pinaagi sa kusog sa katawhan. Ika-11 na nga presidente sa republika sa Pilipinas si Aquino II karon. Ang itoy nga republika nahimong instrumento sa imperyalismong US ug sa pyudalismo aron mapasayon ang pagpanulong ug pagkontrol nila sa atong nasud. Ang pagpuli-puli sa mga presidente igo lang pagpadayon sa mga nasugdan nga kontra-katawhan ug dili makatarunganong mga balaod ug palisiya. Sukad nasakop niadtong 1521 ang Pilipinas sa mga langyaw, ang kasaysayan sa katawhang Pilipino kasaysayan sa pagsukol sa katawhan nga nagpadayon hangtud karon. Sa kasaysayan, makita ang mga mapadayonong pakigbisog sa katawhan batok sa mga manunulong ug lokal nga naghari. Kini nga mga pakigbisog gihimo natong inspirasyon alang sa pagkab-ot sa atong kadaugan karon nga panahon. IV. Demokratikong Rebolusyon sa Katawhan A. Bugtong solusyon

11

Ang bugtong solusyon sa dunot ug masakiton nga SK-SP nga katilingban mao ang demokratikong rebolusyon sa katawhan diin nag-unang porma ang armadong pakigbisog. Walay lalis nga sa kasaysayan kini lamang ang tubag sa kalisod nga giantos sa katawhan. Bisag kanus-a man, dili gayud mahimong isurender sa imperyalismong US, dagkong burgesya kumprador ug hut-ong agalong yutaan ang ilang nahakop nga bahandi gikan sa kusog ug singot sa katawhang mamumuo ug mag-uuma. Bag-ong tipo ang Demokratikong Rebolusyon sa Katawhan nga atong gilunsad karon. Bag-o kini kay pagpadayon kini sa Rebolusyon sa 1896 nga mipildi sa mga Espanyol. Bag-o kini kay gigiyahan na sa usa ka proletaryadong partido nga mao ang PKP (Partido Komunista sa Pilipinas). Sa pagdaug sa DRK, ilunsad dayon ang Sosyalistang rebolusyon. Armadong pakigbisog sa katawhan ang nag-unang porma sa pakigbisog sa DRK. Kung walay armadong hukbo sa katawhan wala kitay ibungkag sa armadong kusog sa kaaway. Ang segundaryong porma sa atong pakigbisog mao ang lain-laing porma sa dayag, legal, parlyamentaryong pakigbisog. Kinahanglan magpakahanas kita niini. Nasudnon ang kinaiya sa DRK tungod kay ang tibuok nasud ang ilingkawas gikan sa mga langyawng Imperylista ug lokal nga naghari. Demokratiko usab kini tungod kay gitubag ang demokratikong katungod sa mga mag-uuma sa pagtikad sa yuta. Kini ang agraryong rebolusyon (AGREB) nga maoy nag-unang unod sa DRK. Ang maximum nga unod sa Agreb mao ang libreng pagpatikad sa yuta sa andam motikad. Hingpit kini nga mapatuman sa pagdaug sa DRK. Apan karon sugdan na sa pagpahiluna ang mga mag-uuma nga libreng makatikad sa yuta sulod sa mga kanhibkonsesyon sa logging diin naa ang BHB ug bisan sa ubang dapit nga kaya nang mapanalipdan sa hukbo ug sa rebolusyonayrong kalihukang masa. Ang minimum nga tumong sa AGREB mao ang pagpakunhod sa abang sa yuta, pagpataas ang suholan sa panguma ug pagwagtang sa usura. Gitubag usab ang ubang demokratikong katungod sa ubang sektor ug hutong sa katawhan.

12

B. Ang higala ug kaaway sa DRK Sa gihimo nga KPPH (Katilingbanon Pakisusi ug Pagtuki sa Hut-ong) sa mga kauban nga nagtukod balik sa Partido Komunista Pilipinas, nahan-ay ang mga hut-ong sa nasud. Naa ang mga mag-uuma nga kasagaran saop ug kabus, 75% sila sa popolasyon; ang mga mamumuo sa industriyanga anaa sa mga industriya nga kontrolado sa mga langyawg imperyalista, 15% sila; anaa ang mga peti-burgesya nga mga propesyonal, empleyado nga nagantos sa ubos ang suholan ug mga estudyante , 7% sila; anaa ang nasudnong burgesya nga 2% lang, naipit sila sa mga imperyalista ug lokal nga dagkung negosyante ug wala makabwelo ang ilang gagmayng negosyo. Ang mamumuo, mag-uuma, petiburgesya ug nasudnong burgesya mga higala sa DRK. Sila ang mga pwersang mapalihok alang sa pag-usab sa SK-SP nga katilingban. Sila ang kinahanglan nga mapukaw, maorganisa ug mapalihok alang sa DRK. Ang kaaway sa DRK nga mao usab ang nagpahimulos ug nadaugdaug sa katawhan mao ang mga dagkung agalong yutaan (DAY), mga dagkung burgesyang komprador (DBK) mga dagkung negosyante ug direktang kunsabo, tigtumod sa mga hilawng materyales ngadto sa mga imperyalista. Ang numero unong kaaway ug numero unong target sa DRK mao ang imperyalistang US nga dunay kontrol sa ekonomiya, pulitika ug kultura sa atong nasud. Ang kaaway nga hut-ong 1% lang sa tibuok populasyon, apan nahimong kusgan sila kay naa silay AFP alang sa pagpanalipod sa ilang interest. Unsa man ang hinagiban sa DRK aron maseguro ang kadaugan sa rebolusyong Pilipino batok sa daw kusgan nga kaaway? K. Ang tulo ka hinagiban sa DRK Ang tulo ka gamhanag hinagiban sa katawhan aron maseguro ang pagdaug sa DRK mao ang Partido Komunista sa Pilipinas, Bagong Hukbong Bayan ug nasudnong nagkahiusang prente.

13

Ang Partido Komunista sa Pilipinas mao ang proletaryadong partido nga nangulo sa DRK ug sa sunod nga yugto sa rebolusyong Pilipino nga mao ang Sosyalistang Rebolusyon. Ang mga Partido Komunista napamatud-an na nga nakapangulo og mga rebolusyon sa katawhan nga nagdaug sama sa Rusya, North Korea, China, Vietnam, Cuba ug daghan pang nasud sa kalibutan. Tungod kini kay naarmasan sila sa pinaka-abanteng teorya alang sa pagrebolusyon nga mao ang Marxismo -Leninismo. Si Marx usa ka bantugang lider komunista ug rebolusyonaryo sa nasud sa Germany sa Uropa. Si Lenin usa ka bantugang lider sa Rusya. Sa tuig 1917 nagdaug ang ilang sosyalistang rebolusyon ug gitukod ang Sosyalismo sa Rusya. Ang Marxismo Leninismo gipraktika ni Mao diha sa kongkretong kahimtang sa usa ka SK-SP nga katilingban nga sama sa China, midaug ang ilang DRK niadtong tuig 1949 ug gitukod ang sosyalismo. Si Mao ang nahimong bantugang lider ug rebolusyonaryong magtutudlo sa katawhang Tsino. Sa pagpangulo sa PKP sa rebolusyong Pilipino maseguro ang kadaugan, giniyahan sa Marxismo-Leninismo-Maoismo. Ang BHB/NPA ang armadong pwersa sa mga rebolusyonaryo, hingpit kini nga gipangulohan sa PKP. Ang BHB ang nag-organisa ug nagmobilisa sa katawhan alang sa rebolusyon. Ang BHB ang hinagiban sa PKP aron pukanon ang armadong kusog sa kaaway. Busa naglunsad ang BHB karon og mga taktikal opensiba (TO) batok sa AFP aron makatigum og daghang armas ug mabungkag ang mga tropa sa AFP. Naglunsad kini og AGREB aron paspas nga malangkob ang kabukiran ug minilyon nga mapalihok ang mga mag-uuma alang sa DRK hangtud sa kadaugan. Ang NNP (Nasudnong Nagkahiusang Prente) mao ang panaghiusa sa tanang hut-ong ug sektor nga mga rebolusyonaryo pinaagi sa ilang mga rebolusyonaryong organisasyon. Ang kongkretong organisasyon karon sa NNP mao ang NDFP National Democratic Front of the Philippines. Adunay 17 ka alyadong organisasyon ang NDFP. Duna kiniy opisina sa gawas sa nasud nga anaa sa Netherlands, usa ka nasud sa Uropa. Sila ang nag-atiman sa gimbuhatong internasyonal aron ipasabot unsa ang Rebolusyong Pilipino ngadto sa uban pang kanasuran. Sila usab ang

14

gitugyanan sa PKP nga makig-atubang sa reaksyunaryong gobyerno alang sa negosasyon sa kalinaw. D. Ang malungtarong gubat sa katawhan ug ang estratehikong linya sa pagliyok sa kasyudaran gikan sa kabukiran Ang kinaiya sa gubat nga gilunsad nato MGK (malungtarong gubat sa katawhan). Malungtaron kini tungod kay nagsugod kita nga gamay ang pwersa samtang ang atong kaaway dako ug kusgan. Ang atong nasud nabahin ngadto sa mga isla busa mapugos ang matag isla sa kinaugalingon nga pagpalambo sa iyang pwersa tungod kay dili paspas magkatinabangay ang bulag-bulag nga mga isla. Ang estratehikong linya sa niini mao ang liyokan ang kasyudaran gikan sa kabukiran, buot ipasabot nga ang pwersang gerilya (ang BHB) magbase ug magpalig-on sa kabukiran diin naa dinhi ang paborableng kayutaan ug huyang usab ang kaaway. Anam-anam nga magpadako sa pwersa ug dad-on ang gubat ngadto sa mga syudad hangtud sa kadaugan. Sa kabukiran nagagtigum kini og kusog ug nagagtukod og rebolusyonaryong gobyerno hangtud sa pagdaug. Dunay tulo ka dili mahimulag nga sangkap ang MGK, ang APK (armadong pakigbisog sa kabukiran), AGREB (agraryong rebolusyon) ug PBM (pagtukod sa baseng masa). Ang BHB ang nag-unang organisasyon sa paglunsad sa APK ug sa pagtukod sa baseng masa. Kini usab ang magtukod sa rebolusyonaryong gobyerno sa katawhan. Kini nga base mapalig-on lang kung malunsad ang AGREB nga mao ang yawe sa pagpalihok sa mga maguuma nga anaa sa kabukiran. Ang lig-ong baseng masa mao ang tinubdan sa mga pultaym nga pwersa sa BHB. Dinhi usab dad-on sa BHB ang mga sangka tali sa kaaway kay dinhi sila huyang. Busa magkalambigitay gyud ang tulo. E. Ang perspektiba sa DRK Human sa pagdaug sa DRK, diha-diha dayon nga ilunsad ang sosyalistang rebolusyon aron kab-oton ang sosyalismo. Sa sosyalistang katilingban kaboton ang kaangayan. Ang gobyerno sa katawhan ang nanag-iya sa mga himan sa ekonomiya, ug wala nay pribadong pagpanag-iya. Libre ang mga

15

batakang serbisyo sama sa pag-eskwela, patambal, pabalay, pag-atiman sa mga gagmayng bata ug uban pa. Taas na ang bayad sa mga masang mamumuo,mag-uuma ug ubang sektor sa katilingban sa ilang oras sa pagtrabaho ug giseguro nga dunay panginabuhian ang tanan. Gikontrol ang mga presyo sa palaliton nga dili motaas. Abante ug planado ang ekonomiya subay sa panginahanglan sa katilingban. Ang mga sosyalistang nasud napundar pinaagi sa mga rebolusyon sama sa Rusya nga midaug niadtong 1917, China nga midaug pinaagi sa maluntarong gubat sa katawhan (MGK) sa 1949, Vietnam nga midaug niadtong 1975, North Korea nga midaug niadtong 1948, Cuba niadtong 1959 ug daghan pang uban. Mikabat sa ikatulo ka bahin sa tibuok kalibutan ang nakasinati na sa sosyalismo. Apan tungod sa lain-laing mga hinungdan ang Rusya ug China ug uban pang sosyalistang nasud nakabalik sa atrasadong kapitalismo. Ang pabiling mibarog mao ang Cuba ug North Korea. Nagpadayon silang nagbatok sa imperyalismo. Ang sosyalismo ang atong kab-oton nga katilingban diha sa atong pagdaug sa DRK. Bata pa ang Sosyalismo, 90 pa ka tuig ang pagtunhay niini. G. Ang programa sa DRK nga karon sugdan na sa pag-implementar ug makompleto lang kini sa pagdaug sa DRK Programa sa natad sa Pulitika. Pag-organisa sa mga rebolusyonaryong organisasyong masa aron matukod na ang mga rebolusyonaryong gobyerno sa kabaryohan. Iandam ang rebolusyonaryong gobyerno aron ipuli sa gobyerno sa kaaway nga atong lumpagon. Maglunsad og mga pulitikanhong pakigbisog aron mapahuyang ang kaaway. Programa sa natad sa Militar. Pagpalig-on sa BHB. Lumpagon ang armadong kusog sa kaaway. Maglunsad og mga taktikal nga opensiba batok sa kaaway aron makakuha og daghang armas ug anam-anam nga mabungkag ang reaksyunaryong armadong pwersa. Programa sa natad sa Ekonomiya. Kumpiskahon ug inasyunalisa ang yuta sa mga agalong yutaan ug libre kining ipatikad sa katawhan nga walay yuta o kulang sa yuta. Ang giya niini mao ang RGRY (Rebolusyonaryong Giya sa Reporma sa Yuta). Ang unod niini mao: ang maksimum nga tumong

16

mao ang kumpiskasyon sa mga yuta sa mga agalong yutaan ug libreng ipatikad sa mga andam motikad. Ang minimum nga tumong mao ang pagpaubos sa abangan sa yuta ug pagwagtang sa usura. Ang makanunayong tumong mao ang pagpamaayo sa kondisyon sa pagpanarbaho ug panginabuhi sa mga mamumuong panguma diha sa mga asyenda nga gipadagan sa basehanang kapitalista. Sa partikular, ginaduso diha sa pagkakarong kalihukang masa sa AGREB ang mosunod nga minimum nga tumong: (1) anam-anam nga pagpaubos sa abang sa yuta ug mga kahimanang panguma; (2) anam-anam nga pagwagtang sa usura; (3) pagpataas sa produksyon pinaagi sa pagtinabangay o kooperasyon; (4) pagpataas sa suholan. Kumpiskahon ug inasyunalisa ang mga kabtangan ug industriya sa mga imperyalista, dagkung burgesya komprador, dagkung burukrata kapitalista ug mga traydor. Dumalahon sa estado ang tanang mga kumpanyang ginasyunalisa ug ang mga tinubdan sa hilawng materyales ug enerhiya. Kumpiskahon ang tanang negosyo nga may kinaiyang monopolista. Makaangkon og kinaiyang sosyalista ang sektor nga pang-estado sa ekonomiya ug maoy mangulong aspeto (salik) sa nasudnong ekonomiya. Ipatuman kini alang sa kaayohan sa masang anak-sa-buhat. Programa sa natad sa kultura. Pulihan ang burges-pyudal ug kolonyal nga kultura sa rebolusyonaryong kultura, pangmasa ug syentipiko ug makinasudnon. Bisan sa pagkakaron sugdan na kini pinaagi sa paglunsad og rebolusyonaryong kulturanhong kalihukan kun itugot sa kahimtang. Respetoon sa lain-laing relihiyon/tinuohan sa mga tawo ug iseguro nga dili kini makadaut sa katawhan ug dili aktibong mogukod sa rebolusyon. Programa sa natad sa relasyon sa ubang nasud sa kalibutan. Andam kini makigrelasyon sa ubang mga nasud nga andam moila/morespeto sa kaugalingnan sa bag-ong demokratikong Pilipinas. Karon adunay nay mga gobyerno sa pipila ka nasud nga nag-ila sa Rebolusyong Pilipino, pinaagi sa opisina sa NDFP nga anaa sa Uropa. Sa hinanali, unsay angay natong buhaton?

17

V.

Atong iasdang ang agraryong rebolusyon

Mao kini ang atong tahas. Agraryong rebolusyon (AGREB) ang nag-unang unod sa demokratikong rebolusyon sa katawhan. Ginasulbad niini ang problema sa kawalay yuta ug kaatrasado sa himan sa produksyon sa lapad nga masang mag-uuma. Pinaagi sa agreb makab-ot ang tinguha sa mga mag-uuma nga makaangkon og yuta ug mawagtang ang lain-laing dagway sa pyudal ug semipyudal nga pagpahimulos. Lumpagon ang tulo ka dangan nga nagpatunhay niining problema sa yuta ang imperyalismong US, pyudalismo ug burukrata-kapitalismo pinaagi sa armadong pakigbisog. Busa, anaa sa agreb ang paglaum. Kinahanglan kining sagopon ug salmotan sa pinakalapad nga masang mag-uuma nga sama nato. Anaa sa rebolusyonaryong organisasyong masa ang paglaum. Kinahanglan nga abton ang pinakalapad nga panaghiusa ug inang-ang nga ipadaug ang hinanali ug malahutayong mga demanda sa mga mag-uuma. Kusganon kitang makigbisog nga walay kahadlok. Sa pagkigbisog walay mawala kanato kundili ang atong kawad-on ug pagkaulipon! Mabuhay ang DRK! _____ [Dinhi natapos ang pinamubo nga pagtuon natu sa MKKRP. Mapalalom kini sa paglunsad og laing hugna sa 5 ka oras nga pagtuon. Makapalalom usab ang pakiglambigit/sharing sa mga kauban ug masa ug pagbasa sa mga balasahon sama sa Ang Bayan, Lingkawas ug uban pang rebong balasahon ug mga dokumento. Alang sa tighatag o instruktor: Ang 2 ka oras nga mkkrp gidesinyo alang sa paspas nga pagtukod sa GTO ug paghagit sa masa nga molihok alang sa DRK. Dinhi gamiton nato ang PASKAP sa pag-abli niini nga pagtuon, apan himoong pinakasimple. Ang PASKAP kinahanglan nga sinumada na ug gamiton nga tuntungan sa paghisgot sa unang hisgotanan nga mao ang pyudalismo. Sa pamaaging basa-pasabot, basahon lang ang teksto,mahimo nga sumpayan ug mahimo sad nga dili na. Likayan nga mataas ang isumpay sa matag punto aron dili na magdugay o mahikot sa usa ka punto.

18

Kinahanglan nga matngon gyud ang tighatag nga 2 ka oras ra human na ang MKKRP.]

19