การบริหารลูกหนี้การคา นโยบายสินเชื่อและการเรียกเก็บหนี้

และสินคาคงเหลือ
บทที่ 9 ‹ ปจจัยที่เกีย
่ วของกับนโยบายสินเชื่อและการ
มาตรฐานสินเชื่อ
การบริหารลูกหนีก้ ารคา เรียกเก็บหนี้
‹ การประเมินการขอสินเชื่อของลูกคา (1) ยอดขาย
ระยะเวลาใหสินเชื่อ

และสินคาคงเหลือ ‹ ปริมาณการสั่งซื้อสินคาที่ประหยัดที่สด
ุ
(2) ระยะเวลาถัวเฉลี่ย
ในการเก็บหนี้
‹ จุดสัง่ ซื้อและสินคาเผื่อขาด (3) หนี้สูญ
(Accounts Receivable and ‹ ระบบการควบคุมสินคาคงเหลือแบบ JIT สวนลดเงินสด การเรียกเก็บหนี้
Inventory Management) และวิธี ABC
9-1 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-2 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-3 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

มาตรฐานสินเชื่อ มาตรฐานสินเชื่อ ตัวอยางการผอนปรนมาตรฐานสินเชื่อ

(Credit Standards) (Credit Standards)
มาตรฐานสินเชื่อ -- คุณภาพขั้นต่ําของลูกหนี้ ตนทุนของการลดหยอนมาตรฐานสินเชื่อ บริษัทนนทรีดําเนินการผลิตยังไมเต็มกําลังการผลิต
การคาที่กิจการยอมรับได ตองการจะผอนปรนมาตรฐานสินเชื่อเพื่อเพิ่ม
‹ คาใชจายที่เกิดขึน
้ จากการขยายแผนกสินเชื่อ ความสามารถในการทํากําไรกําไร
ทําไมกิจการจึงลดหยอนมาตรฐานสินเชื่อ? ‹ งานธุรการที่ตองตรวจสอบลูกหนี้เพิ่ม
กิจการสามารถลดมาตรฐานทีใ่ ชกําหนดคุณภาพ ‹ การบริการลูกหนีท
้ ี่มีปริมาณเพิ่มขึ้น ‹ สินคา 1 ชิ้นมีตนทุนผันแปร ฿20 ราคาขาย ฿25
‹ หนี้สญ
ู ที่เพิ่มขึ้น ‹ สมมุติใหการผอนปรนมาตรฐานนี้ไมมีผลกระทบ
ของลูกหนี้ใหต่ําลงไดตราบเทาทีก่ าํ ไรจากการขาย
‹ ตนทุนคาเสียโอกาส ตอพฤติกรรมการจายเงินของลูกคาปจจุบัน
ทีเ่ พิม่ ขึ้นสูงกวาตนทุนทีเ่ พิ่มขึ้นของลูกหนี้
9-4 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-5 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-6 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

ตัวอยางการผอนปรนมาตรฐานสินเชื่อ ตัวอยางการผอนปรนมาตรฐานสินเชื่อ นโยบายสินเชื่อและการเรียกเก็บหนี้

กําไรจากยอดขาย (กําไรสวนเกิน ฿5) x (4,800 ชิน้ )
‹ ยอดขายเชื่อตอปคาดวาจะเพิ่มขึ้น ฿120,000 ระยะเวลา ที่เพิ่มขึ้น = ฿24,000
ถัวเฉลี่ยในการเก็บหนี้สําหรับลูกคาใหมเทากับ 3 เดือน ลูกหนี้การคา (ยอดขาย ฿120,000) / (4 รอบ) มาตรฐานสินเชื่อ ระยะเวลาใหสินเชื่อ
‹ ตนทุนคาเสียโอกาสกอนภาษีของเงินลงทุนในลูกหนี้ ที่เพิ่มขึ้น = ฿30,000 (1) ยอดขาย
(ดอกเบี้ย) เทากับ 20% เงินลงทุนในลูกหนี้ (฿20/฿25) x (฿30,000) (2) ระยะเวลาถัวเฉลี่ย
ที่เพิ่มขึ้น = ฿24,000 ในการเก็บหนี้
สมมุติใหไมมหี นี้สูญเกิดขึ้นสําหรับลูกคาใหม ตนทุนกอนภาษีของ (ดอกเบี้ย 20%) x ฿24,000 (3) หนี้สูญ
เงินลงทุนที่เพิ่มขึ้น = ฿4,800 สวนลดเงินสด การเรียกเก็บหนี้
บริษัทนนทรีควรจะผอนปรนมาตรฐานสินเชื่อหรือไม?
ควรผอนปรน! กําไร > ตนทุนกอนภาษี
9-7 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-8 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-9 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน
 เงื่อนไขสินเชื่อ (Credit Terms) ตัวอยางการขยายระยะเวลาใหสินเชื่อ ตัวอยางการขยายระยะเวลาใหสินเชื่อ

เงื่อนไขสินเชื่อ (Credit Terms) -- จะระบุระยะเวลา บริษัทนนทรีกําลังพิจารณาเปลี่ยนระยะเวลาใหสินเชื่อ ‹ตนทุนคาเสียโอกาสกอนภาษีของเงินลงทุนใน

ที่ใหสินเชื่อ รวมทั้งสวนลดที่ใหแกลูกคาที่มาชําระ จาก “net 30” (รอบการหมุนของลูกหนี้เทากับ 12 รอบ) ลูกหนี้ (ดอกเบี้ย) เทากับ 20%
หนี้กอนกําหนด ตัวอยางเชน “2/10, net 30” เปน “net 60” (รอบการหมุนของลูกหนี้เทากับ 6 รอบ)
ระยะเวลาใหสินเชื่อ (Credit Period) -- ระยะเวลาที่ ‹ปจจุบันสินคา 1 ชิ้นมีตนทุนผันแปร ฿20 ราคาขาย
ลูกหนี้จะตองจายชําระหนี้เต็มจํานวน หลังจากวันที่
สมมุติใหไมมหี นี้สูญเกิดขึ้นสําหรับยอดขายใหม
฿25
ในใบสงของ ตัวอยางเชน “net 30” ลูกหนี้จะตอง ‹ยอดขายเชื่อตอปคาดวาจะเพิ่มขึ้น ฿250,000 จาก บริษัทนนทรีควรจะขยายระยะเวลาใหสินเชื่อหรือไม?
จายชําระหนี้ภายใน 30 วันหลังจากวันที่ในใบสงของ ยอดขายเชื่อปจจุบัน ฿2 ลานบาท
9-10 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-11 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-12 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

ตัวอยางการขยายระยะเวลาใหสินเชื่อ ตัวอยางการขยายระยะเวลาใหสินเชื่อ นโยบายสินเชื่อและการเรียกเก็บหนี้

กําไรจากยอดขาย (กําไรสวนเกิน ฿5) x (10,000 ชิ้น) ลูกหนี้การคาที่เพิ่ม (฿333,333 - ฿166,667)
ที่เพิ่มขึ้น = ฿50,000 ขึ้นจากยอดขายเกา = ฿166,666
ลูกหนี้การคาที่เพิ่ม (ยอดขาย ฿250,000) / (6 รอบ) เงินลงทุนในลูกหนี้ที่ (฿20/฿25) x (฿166,666) มาตรฐานสินเชื่อ ระยะเวลาใหสินเชื่อ
ขึ้นจากยอดขายใหม = ฿41,667 เพิ่มขึ้นจากยอดขายเกา = ฿133,333 (1) ยอดขาย
เงินลงทุนในลูกหนี้ (฿20/฿25) x (฿41,667) เงินลงทุนในลูกหนี้ ฿33,334 + ฿133,333 (2) ระยะเวลาถัวเฉลี่ย
จากยอดขายใหม = ฿33,334 ที่เพิ่มขึ้นรวม = ฿166,667 ในการเก็บหนี้
ระดับลูกหนี้เดิม (ยอดขาย ฿2,000,000) / (12 รอบ) ตนทุนกอนภาษีของ (ดอกเบี้ย 20%) x ฿166,667 (3) หนี้สูญ
กอนการเปลี่ยนแปลง = ฿166,667 เงินลงทุนที่เพิ่มขึ้น = ฿33,333 สวนลดเงินสด การเรียกเก็บหนี้
ระดับลูกหนี้ใหม (ยอดขาย ฿2,000,000) / (6 รอบ)
ควรขยายระยะเวลา! กําไร > ตนทุนกอนภาษี
จากยอดขายเกา = ฿333,333
9-13 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-14 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-15 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

เงื่อนไขสินเชื่อ (Credit Terms) ตัวอยางการใหสวนลดเงินสด ตัวอยางการใหสวนลดเงินสด

ระยะเวลาใหสว นลดเงินสด (Cash Discount Period) --
ระยะเวลาที่จะใหสวนลดเงินสดสําหรับการจายชําระหนี้กอน
ครบกําหนด ตัวอยางเชน“2 / 10” กิจการจะใหสวนลดเงินสด
หากจายชําระเงินภายใน 10 วัน หลังจากวันที่ในใบสงของ
สวนลดเงินสด (Cash Discount) -- เปอรเซ็นต (%)
สวนลดที่ใหหักจากยอดขายสําหรับลูกคาที่จายชําระหนี้เร็ว
ตัวอยางเชน “2 / 10” ลูกคาจะไดรับสวนลด 2%
หากจายชําระเงินภายใน 10 วัน
9-16 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน
บริษัทนนทรีกําลังพิจารณาเปลี่ยนเงื่อนไขสินเชื่อจาก
“net 60” (รอบการหมุนของลูกหนี้เทากับ 6 รอบ) เปน
“2/10, net 60”
‹ยอดขายเชื่อตอปคาดวาจะคงเดิมคือ ฿5 ลานบาท
‹กิจการคาดวา 30% ของลูกคา (ในรูปยอดขาย) จะเอา
สวนลดเงินสด
‹ดังนั้นระยะเวลาเก็บหนี้ถัวเฉลี่ยในการเก็บหนี้
= 30% (10 วัน) + 70% (60 วัน)
= 45 วัน (รอบการหมุนของลูกหนี้เทากับ 8 รอบ)
9-17 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน
‹สินคา 1 ชิ้นมีตนทุนผันแปร ฿20 ราคาขาย ฿25
‹ตนทุนคาเสียโอกาสกอนภาษีของเงินลงทุนใน
ลูกหนี้ (ดอกเบี้ย) เทากับ 20%
สมมุติใหไมมหี นี้สูญเกิดขึ้นสําหรับยอดขายใหม
บริษัทนนทรีควรจะใหสวนลดเงินสดหรือไม?
9-18 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน
 ตัวอยางการใหสวนลดเงินสด ตัวอยางการใหสวนลดเงินสด การชําระหนี้ตามฤดูกาล
(Seasonal Dating)
ระดับลูกหนี้เดิม (ยอดขาย ฿5,000,000) / (6 รอบ) ตนทุนกอนภาษีของ (ดอกเบี้ย 20%) x (-฿166,666) การชําระหนีต้ ามฤดูกาล -- ธุรกิจที่ซื้อขายสินคาเปนฤดูกาล ในชวงที่
(ไมใหสวนลด) = $833,333 เงินลงทุนที่ลดลง = -฿33,333 (ประหยัดเงิน) กิจการขายสินคาไดนอยลง บางครัง้ กิจการจะขายสินคาใหลูกคาโดย
ระดับลูกหนี้ใหม (ยอดขาย ฿5,000,000) / (8 รอบ) ตนทุนกอนภาษี 2% x 30% x ฿5,000,000 ไมกําหนดเวลาที่ลูกคาตองมาชําระเงินแนนอน เพือ่ ชวยกระตุนความ
(ใหสวนลด) = ฿625,000 ของสวนลดเงินสด = $30,000 ตองการในสินคาสําหรับลูกคาที่ไมสามารถชําระเงินไดจนกวาจะถึง
ชวงฤดูกาลซือ้ ขายสินคา
ลูกหนี้การคา ฿833,333 - ฿625,000 ควรใหสวนลดเงินสด! ประหยัดเงินได > ตนทุน ‹ ชวยลดตนทุนในการเก็บรักษาสินคา เชน คาโกดังเก็บรักษาสินคา
ลดลง = -฿208,333 ‹ หากตนทุนการเก็บรักษาสินคาในโกดังบวกกับตนทุนคาเสียโอกาสของ
ผลประโยชนที่ไดรับจากยอดลูกหนี้ที่ลดลงมากกวา
เงินลงทุนในลูกหนี้ (฿20/฿25) x (-฿208,333) การลงทุนในสินคาคงเหลือมากกวาตนทุนคาเสียโอกาสของการลงทุน
ตนทุนสวนลดเงินสดที่ใหลูกคา ในลูกหนี้ กรณีนี้จะถือวากิจการไดรับประโยชนจาก Seasonal dating
การคาลดลง = -฿166,666
9-19 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-20 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-21 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

นโยบายสินเชื่อและการเรียกเก็บหนี้ ความเสี่ยงจากการผิดนัดชําระหนี้ ความเสี่ยงจากการผิดนัดชําระหนี้

และหนี้สูญ และหนี้สูญ
นโยบาย A นโยบาย B
นโยบาย นโยบาย นโยบาย 1. ยอดขายที่เพิม่ ขึน้ ฿600,000 ฿300,000
มาตรฐานสินเชื่อ ระยะเวลาใหสินเชื่อ ปจจุบัน A B
2. กําไรที่เพิม่ ขึ้น: (กําไรสวนเกิน 20%) x (1) 120,000 60,000
ยอดขายเชื่อ ฿2,400,000 ฿3,000,000 ฿3,300,000 3. ลูกหนี้ที่เพิม่ ขึ้น: (1) / (รอบการหมุนของลูกหนี)้ 100,000 75,000
(1) ยอดขาย ยอดขายที่เพิ่มขึ้น 600,000 300,000 4. เงินลงทุนในลูกหนี้ที่เพิม่ ขึ้น: (.80) x (3) 80,000 60,000
(2) ระยะเวลาถัวเฉลี่ย 5. ตนทุนคาเสียโอกาสกอนภาษี
ในการเก็บหนี้ หนี้สูญ
จากยอดขายเดิม 2% ของเงินลงทุนที่เพิม่ ขึ้น: (4) x (20%) 16,000 12,000
(3) หนี้สูญ จากยอดขายที่เพิ่มขึ้น 10% 18% 6. หนี้สูญที่เพิม่ ขึ้น: (1) x (% หนี้สูญ) 60,000 54,000
ระยะเวลาเก็บหนี้เฉลี่ย 7. ตนทุนคาเสียโอกาสที่เพิม่ ขึน้ +
สวนลดเงินสด การเรียกเก็บหนี้ หนี้สูญที่เพิม่ ขึ้น: (5) + (6) 76,000 66,000
จากยอดขายเดิม 1 เดือน
จากยอดขายที่เพิ่มขึ้น 2 เดือน 3 เดือน 8. กําไรสวนเพิม่ : (2) - (7) 44,000 (6,000)
9-22 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-23 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-24 ควรใชนโยบาย A แตไมควรใชนโยบาย B ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

นโยบายและกระบวนการเรียกเก็บหนี้ การประเมินการขอสินเชื่อของลูกคา แหลงขอมูลที่ใชในการวิเคราะห

เครดิตลูกคา
กิจการควรเพิ่มคาใชจายในการเรียกเก็บหนี้ กิจการจําเปนตองพิจารณาวาจํานวนขอมูล
จนกวาจํานวนหนี้สูญที่ลดลง เทากับ
‹ รวบรวมขอมูลของลูกคาที่ขอสินเชื่อ
วิธีการเรียกเก็บหนี้ ที่ตองการนั้นคุมกับเวลาและคาใชจายหรือไม
‹ ทางจดหมาย คาใชจายที่ใชเพิ่มขึ้น ‹ วิเคราะหขอมูลของลูกคาที่ขอสินเชื่อ
‹ งบการเงิน
‹ ทางโทรศัพท เพื่อประเมินความนาเชื่อถือ ‹ รายงานการจัดอันดับความนาเชื่อถือ
ขาดทุนจากหนีส้ ูญ

‹ สงพนักงานติดตามหนี้
‹ ดําเนินคดีตาม จุดอิม่ ตัว
‹ ตัดสินใจวาใหสินเชื่อหรือไม ‹ การตรวจสอบของธนาคาร
กฎหมาย ‹ การตรวจสอบการคา
‹ ประสบการณของกิจการเอง
รายจายในการเก็บหนี้
9-25 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-26 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-27 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน
 การวิเคราะหความนาเชื่อถือ
การวิเคราะห 5C’s :
‹Character (คุณลักษณะสวนตัวของลูกหนี้)
‹Capacity (ความสามารถในการชําระหนี)้
‹Capital (เงินทุน)
‹Collateral (หลักประกัน)
‹Conditions (สภาพการณโดยทั่ว ๆ ไป)
9-28
การตัดสินใจ การควบคุมและการบริหารสินคาคงเหลือ
‹บริษัทแตละแหงจะมีมาตรฐานในการที่จะยอมรับการ สินคาคงเหลือเปนสินทรัพยที่เชื่อมโยง
ขอสินเชื่อ โดยพิจารณาความเสี่ยงในการใหสินเชื่อหาก
กิ จ การใช น โยบายผ อ นปรนก็ จ ะมี ย อดขายสู ง ขึ้ น แต ระหวางการผลิตและการขาย
ขณะเดียวกันความเสี่ยงในหนี้สูญก็มีมากขึ้นดวย หรือถา ประเภทของสินคาคงเหลือ:
ใชนโยบายที่เขมงวด หนี้สูญอาจเกิดขึ้นนอยหรือไมมีเลย
แตอาจสูญเสียลูกคาไปใหกับบริษัทคูแขง ‹วัตถุดิบ (Raw-materials)
‹ ดังนั้น กิจการตองพิจารณาวา ภาวะความเสี่ยง ‹งานระหวางทํา (Work-in-Process)
ระดั บ ไหนที่ กิ จ การจะยอมให สิ น เชื่ อ และให ใ น ‹สินคาสําเร็จรูป (Finished-goods)
วงเงินสูงสุดเทาใด
ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-29 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-30 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

การควบคุมและการบริหารสินคาคงเหลือ ระดับสินคาที่เหมาะสม การควบคุมสินคาวิธี ABC

สินคาคงเหลือชวยใหกิจการ กิจการควรจะกําหนดระดับสินคา ABC method of

เปอรเซ็นตสะสมของมูลคาสินคา
inventory control 100

มีความยืดหยุนในเรื่อง : คงเหลือที่เหมาะสมอยางไร? กิจการจะระมัดระวังและเอา

90

ใจใสสนิ คาที่มมี ูลคามาก C

‹ การจัดซื้อ (Purchasing)
‹ ตารางการผลิต (Production scheduling)
‹ การตลาด (Efficient servicing of
customer demands)
9-31
ใชการวิเคราะหตนทุน-ผลประโยชน 70
B
‹กลุม “A” ตองมีการตรวจ
ปริ ม าณสิ น ค า คงเหลื อ ที่ เ หมาะสมขึ้ น อยู กั บ การประมาณ ดูแลบอยมาก
การเงิ น สดที่ ป ระหยั ด ได ต น ทุ น ในการเก็ บ รั ก ษาสิ น ค า ที่ ‹กลุม “B” และกลุม “C” A
เพิ่มขึ้น และประสิทธิภาพในการควบคุมสินคา ซึ่งตองอาศัย เปนกลุมที่ใหความสําคัญ
0 15 45 100
การประสานงาน และความรวมมือกันระหวางฝายผลิต ฝาย รองลงมา การตรวจดูแล
นอยลง เปอรเซ็นตสะสมของรายการสินคา
ตลาด และฝายการเงินของกิจการ
ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-32 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-33 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

ตนทุนสินคารวม ปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัดที่สุด
กิจการควรสั่งสินคามากเทาใด? (Total Inventory Costs) (Economic Order Quantity)

ปริมาณสั่งซือ้ ที่เหมาะสมที่สุดขึน้ อยูกับ : ตนทุนสินคารวม (TC) = C (Q / 2) + O (S / Q) ปริมาณการสั่งซื้อสินคาที่ทําให

Q
ตนทุนสินคารวมต่ําที่สุด
ปริมาณที่คาดวาจะใช (Forecast usage)
สินคา (หนวย)

‹ สินคาถัวเฉลี่ย
‹ ตนทุนในการสั่งซื้อ (Ordering cost) Q/2
EOQ หรือ
‹ ตนทุนในการเก็บรักษาสินคา (Carrying cost) ปริมาณการสั่งซื้อที่ 2 (O) (S)
เวลา
C: ตนทุนในการเก็บรักษาสินคาตอหนวยตองวด
Q* = C
การสั่ง (Ordering) ในที่นี้ใหความหมาย ประหยัดที่สุด (Q*)
รวมทั้งการจัดซื้อสินคาและการใชในการผลิต O: ใหตนทุนในการสั่งซื้อตอครั้ง
9-34 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-35 S: จํานวนหนวยที่ใชในงวด ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-36 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน
 ตัวอยางของ EOQ ตัวอยางของ EOQ ตนทุนสินคารวม
(Total Inventory Costs)
บริษัทนนทรี กําลังพิจารณาปริมาณการสั่งซื้อ แทนคาตาง ๆ ในสมการ EOQ (Q*) เปนจุดที่ตนทุนสินคารวมต่ําที่สุด
สินคาที่ประหยัดที่สุดของกิจการ
‹กิจการใชสินคา 10,000 ชิ้นตองวด 100 วัน ในอัตราสม่ําเสมอ
Q* = 2 (฿200) (10,000) ตนทุนสินคารวม
‹ตนทุนในการสั่งซื้อตอครั้ง ฿200
฿1

ตนทุน
‹ตนทุนในการเก็บรักษาสินคาชิ้นละ ฿1 ตองวดเวลา 100 วัน ตนทุนในการเก็บรักษาสินคารวม

ปริมาณการสั่งซื้อสินคาที่ประหยัดที่สุดคือเทาใด? Q* = 2,000 Units ตนทุนในการสั่งซื้อรวม

9-37 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-38 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-39

Q* ขนาดของคําสั่งซื้อ (Q) ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

จะสั่งซื้อสินคาเมือ่ ไร? ตัวอยางของจุดสั่งซือ้ ตัวอยางของจุดสั่งซือ้

สิ่งที่ตองพิจารณา : บริษัทนนทรี มีระยะเวลาในการสั่งซื้อ 2 วัน ปริมาณสั่งซื้อที่ประหยัดที่สุด (Q*)
ระยะเวลาในการสั่งซื้อ (Lead Time) -- ชวงเวลา กิจการควรจะสั่งซื้อสินคาเมื่อใด? 2000
ระหวางการออกคําสัง่ ซื้อจนกวาจะไดรับสินคา
ระยะเวลาในการสั่งซื้อ = 2 วัน

หนวย
จุดสัง่ ซื้อ (Order Point) -- ปริมาณสินคาคงเหลือที่ ปริมาณการใชตอวัน = 10,000 ชิ้น / 100 วัน จุดสั่งซื้อ
ลดลงจนเปนสัญญาณบอกใหทราบวาตองสั่งซื้อสินคา = 100 ชิ้นตอวัน 200
ตาม EOQ ใหมอกี ครั้ง จุดสัง่ ซื้อ (OP) = 2 วัน x 100 ชิ้นตอวัน
จุดสัง่ ซื้อ (OP) = ระยะเวลาในการสัง่ ซื้อ X ปริมาณการใชตอวัน 0 ระยะเวลา 18 20 38 40
= 200 ชิ้น สั่งซื้อ วัน
9-40 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-41 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-42 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน

จุดสั่งซื้อเมื่อมีสินคาเผื่อขาด
สินคาเผื่อขาด (Safety Stock) จุดสั่งซื้อเมื่อมีสินคาเผื่อขาด และระยะเวลาในการสัง่ ซื้อไมแนนอน
สินคาเผื่อขาด -- สินคาจํานวนหนึ่งที่เก็บไวเพื่อปองกัน 2200 2200
ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากความตองการสินคา 2000 2000 ระยะเวลาในการ
(หรือปริมาณใช) และระยะเวลาในการสั่งซื้อไมแนนอน สั่งซื้อจริง 3 วัน !
(ของไดวันที่ 21)
เมื่อความตองการสินคา และระยะเวลาในการสั่งซื้อ ไมแนนอน ทําใหสินคาลดต่ําลง
หนวย

หนวย
จุดสั่งซื้อ = จุดสั่งซื้อ จุดสั่งซื้อ มาถึงบริเวณสินคาเผื่อ
ขาด
(ระยะเวลาสัง่ ซื้อโดยเฉลี่ย x ปริมาณการใชตอวัน) + สินคาเผื่อขาด 400 400
200 200
หากบริษัทนนทรีมีสินคาเผื่อขาดเทากับ 200 ชิ้น สินคาเผื่อขาด สินคาเผื่อขาด
จุดสัง่ ซื้อ (OP) = (2 วัน x 100 ชิน้ ตอวัน) + 200 ชิ้น = 400 ชิ้น 0 18 20 38 0 18 21
9-43 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-44 วัน ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-45 วัน ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน
 ควรเก็บสินคาเผื่อขาดเทาใด? Just-in-Time
Just-in-Time -- ระบบการควบคุมสินคาคงเหลือซึ่งจะ
ปริมาณสินคาเผือ่ ขาดควรเปนเทาใด? ผลิต (หรือรับ) สินคาตามที่ตองการในเวลาที่แนนอน
สินคาคงเหลือทุกชนิดจะถูกลดใหเหลือปริมาณต่ําที่สุด
ขึ้นอยูกับ : หรือในบางกรณีเทากับศูนย
‹ ความไมแนนอนในความตองการสินคา แตการใชระบบ JIT จะตองทําควบคูไปกับ :
‹ ความไมแนนอนของระยะเวลาในการสั่งซื้อ ‹ การปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต
‹ คุณภาพของผลิตภัณฑ
‹ ตนทุนสินคาขาดมือ
‹ และความยืดหยุนในการผลิต
‹ ตนทุนในการเก็บรักษาสินคา
โดยตองมีการปรับปรุงทั้ง 3 ประเด็นอยางตอเนื่อง
9-46 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน 9-47 ผศ.ดร.อภิชาติ พงศสุพัฒน