MIKRO ORGANISMA

Mikroorganisma
Adalah benda hidup yang tersangat kecil yang tidak dapat dilihat dengan mata kasar dan hanya boleh dilihat dibawah mikroskop biasa atau electron .

BASILUS

SPIRILIUM

KOKUS

VIBRIO

AMOEBA

PARAMESIUM

PLASMODIUM

EUGLENA

SPIROGYRA

ALGA MERAH

KLAIMODOMONAS

PLEUROKOKUS

INFLUENZA

BAKTERIOPAG
BENTUK SFERA

HIV

CENDAWAN

YIS

bakteria

Cendawan (kulat)

Ameba / protozoa paramesium

Euglena / protozoa bakteria

alga merah

Sifat-sifat bagi bakteria

Organisma unisel Saiz antara 0.5 x 10-6 hingga 10 x 10-6 Habitat ia boleh dijumpai di udara, air dan tanah .

Empat cara pemakanan Parasit (obtain food from other living organism) , Saprofit ( memperolehi makanan dari organisma yang mati atau reput ) Fotosintesis (untuk membuat makanan sendiri menggunakan tenaga cahaya ) Kemosintesis (membuat makanan sendiri dengan menggunakan tenaga kimia seperti ammonia ) .
Pembiakan - belahan dedua dan pembentukan spora 4 bentuk

sfera(kokus) , rod (basilus), koma- (vibrio) dan spiral--(spirilum) .

Haiwan unisel Saiz antara 5 hingga 250 mikrometer(m). Dijumpai dalam tempat berair , tanah lembap atau dalam organisma lain . (cth: plasmodium ). Hidup secara parasit , saprofit . Pembiakan secara seks dan aseks (belahan dedua)

Tumbuhan hijau unisel atau multisel yang mengandungi kloroflas .

Saiz antara 1 hingga 10000 mikrometer

Pembiakan seksual(konjugatan) dan aseksual ( belahan dedua ).

Habitat dalam air ,kolam, tanah lembap .

Boleh membuat makanan sendiri melalui fotosintesis

Bentuk sferikal , bentuk oval dan filamen .

Mikrob yang sangat seni dan hanya boleh dilihat dibawah mikroskop elektron. Saiz antara 0.02x10-6 hingga 0.4 x 10-6 Bersifat parasit dan hidup dalam sel hidup (perumah) Membiak dalam sel hidup (perumah ) . Mengandungi bahan RNA dan DNA Tidak mengandungi nukleus, sitoplasma , tidak makan dan bernafas. Mikrob paling kecil dibanding dengan mikrob lain .

Ia boleh melalui penapis porselin yang sangat halus .

4 bentuk sfera, rod, spiral and roket .

Tumbuhan yang tidak mengandungi klorofil , multisel dan unisel . Saiz 10 hingg 100 micrometer Hidup dalam tempat lembap dan gelap . Kulat tidak membuat makanan sendiri tetapi tetapi pemakanan secara saprofit dan parasit . Pembiakan aseksual melalui pembentukan spora(mould) , pertunasan dalam yis dan seksual Bentuk seperti bulat (yis) ,filamen panjang ( cendawan )

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PERTUMBUHAN MIKROORGANISMA

SUHU

CAHAYA

KELEMBAPAN

NILAI pH

NUTRIEN

Suhu yang paling sesuai untuk pertumbuhan dan pembiakan mikroorganisma adalah 370C.

Suhu tinggi akan membunuh mikroorganisma tetapi suhu rendah merencat pertumbuhan dan pembiakannya

Spora bakteria terbunuh pada suhu 1200C .

Sinar ultraungu dalam cahaya matahari boleh membunuh mikroorganisma dan sporanya

Kulat dan setengah bakteria lebih aktif membiak dan tumbuh dalam gelap

Bakteria autotrof dan alga yang mempunyai klorofil memerlukan cahaya matahari bagi menjalankan fotosintesis .

Mikroorganisma adalah paling aktif dengankelembapan air antara 25 % - 40 % .

Tanpa air ,mikroorganisma akan menjadi kurang aktif atau mati.

Setengah mikroganisma membentuk spora bila alam sekitar menjadi tersangat kering .

Mikroorganisma sesuai hidup dan tumbuh dalam keadaan neutral cth : pH neutral( 7) . Asid terlalu tinggi atau terlalu rendah atau keadaan alkali terlalu tinggi boleh membunuh mikroorganisma .

Mikroorganisma memerlukan nutrien untuk pertumbuhan & pembiakan . Mikrob saprofit memperolehi nutriendari bahan organik yang mati seperti pereputan kayu . Mikrob parasit memperolehi nutriendari organisma yang hidup . Mikrob autotropik membuat makanan sendiri dari fotosintesis melalui karbon dioksida dan air dibantu oleh cahaya matahari .

Agar-agar nutrien disediakan dengan mendidihnyadidalam Autoklaf atau periuk tekanan pada suhu 1200 C .

Agar yang disteril dituang ke dalam piring petri yang disteril. Kultur bakteria Basilus subtilis dituang ke dalamnya.

Piring petri ditutup dengan penutup dan dilekatkan dengan pita selofan.

Supaya udara yang mengandungi mikroorganisma tidak masuk ke dalam piring petri.

Piring petri ditelangkupkan dan dibiarkan pada suhu bilikselama dua hari .

Piring petri diterbalikkan untuk mengelak air yang terkondensasi daripada jatuh keatas agar-agar dan memberi kesan keputusan eksperimen.

Piring petri yang mengandungi bakteria dieram di dalam peti sejuk pada suhu 00 C.

Tompok-tompok putih diperhatikan . Koloni bakteria terbentuk . Permukaan koloni berbulu.

Koloni bakteria terbentuk. Permukaannya licin.

Tiada koloni mikroorganisma terbentuk , yang dieram pada suhu 00 C.

Mikroorganisma tidak aktif pada suhu 00 C, maka ia tidak membiak.

Piring petri yang mengandungi mikroorganisma Disteril secara direndam di dalam antiseptik Seperti Dettol untuk membunuh mikroorganisma.

Bakteria dan protozoa hidup dalam usus herbivor seperti

lembu,kambing dan arnab

bakteria mengandungi enzim selulase yang boleh mencerna selulosa kepada glukosa.Glukosa diserap kedalam badan haiwan . Bakteria yang hadir dalam usus besar manusia menghasil
vitamin B dan K .Vitamin akan diserap kedalam badan bagi mengekalkan kesihatan.

Bakteria dan kulat mengurai bahan organik yang mati kepada bahan ringkas . Nutrien larut dalam air dan diserap oleh akar untuk pertumbuhan .Ini boleh mengekalkan kesuburan tanah. Bakteria saprofit ---mengurai sisa perkumuhan (seperti sisa dari minyak sawit ) dan menghasil gas metana dan humus .

Kulat hijau digunakan untuk menghasilkan antibiotik iaitu penisilin . Vaksin disediakan dari bakteria atau virus yang telah dilemahkan atau mati untuk merangsang badan bagi menghasil antibodi bagi membunuh patogen . Yis, kulat dan bakteria diguna untuk menghasil vitamin dan hormon (cth : insulin ).
Bakteria : Vitamin C

Yis : Vitamin B2 Kulat : vitamin B12

Bakteria pengikat Nitrogen yang hidup dalam nodul akar kekacang menukar gas nitrogen dari atmosfera kepada nitrat .
Bakteria Saprofit dan kulat mengurai bahan organik mati kepada humus.

Bakteria pendenitritan mengurai nitrat kepada gas nitrogen bebas keudara .

Bakteria diguna pada tembakau dan daun tea untuk menjadi matang dan menghasil bau dan rasa .

Bakteria dan virus diguna untuk mengawal serangga perosak Contoh : Basilus Thuringiensis untuk membunuh larva lalat dan ulat . Virus Myxomatosis untuk mengawal populasi arnab liar .

Yis diguna untuk mengembangkan roti dan kek . Yis diguna untuk membuat minuman beralkohol melalui proses penapaian .

Bakteria diguna untuk menghasil cuka , dadih atau tairu dan keju .

Yis dan kulat bertindak keatas kacang soya untuk menghasil kicap

Penghasilan beta karotena, iodin, agar-agar dari alga.

Bakteria saprofit diguna untuk membuat barangan kulit , tali , benang dan kain .

PENYAKIT DISEBABKAN OLEH

BAKTERIA

VIRUS

KULAT

PROTOZOA

TIBI

SELSEMA

DENGGI

KURAP

MALARIA

TAUN

GONOREA

POLIOMIELITIS

PANAU

DISENTERI

SIFILIS

HEPATITIS

AIDS

Tanda-tanda penyakit
Batuk

Cara Jangkitan
Udara Titisan air

Cegah dan rawatan

Pemvaksinan BCG Pesakit dikuarantin

yang tidak berhenti-

henti, letih dan berat semakin susut Ludah kahak yang berdarah Demam Berpeluh pada waktu malam

Memakan antibiotik streptomisin

Tanda-tanda penyakit
Cirit-birit Muntah Kekejangan

Cara Jangkitan
Air Makanan tercemar Vektor (lalat)

Cegah dan rawatan

Pemvaksinan Memakan antibiotik tetrasiklin Air dididih sebelum diminum Makanan dimasak dahulu dan bersih Mengambil garam mineral dan minum lebih air

otot Kulit menjadi kering (kehilangan jumlah air yang banyak dari badan )

Tanda-tanda penyakit
Sakit

Cara Jangkitan

Cegah dan rawatan

Jauhkan

Hubungan pada organ pembiakan , merah dan seks secara rambang demam Radang pada uretra Uterus dan salur felopian pada perempuan bengkak Nanah keluar semasa membuang air kecil

diri dengan hubungan seks secara rambang Jalani hidup secara bersih dan sihat

Gunakan antibiotik penisilin dan streptomisin

Tanda-tanda penyakit Cara Jangkitan

Demam, letih dan hilang selera selera makan, o Berat menurun ,otot pedih dan sendi sakit o Ulser dan bintik merah di organ pembiakan o Lumpuh o Jantung gagal berfungsi
o

Cegah dan rawatan

Jauhkan

Hubungan seks secara rambang Melalui ibu hamil kepada fetus

diri dari hubungan seks secara rambang Jalani gaya hidup secara sihat dan bersih

Gunakan

antibiotik

penisilin &
streptomycin

Tanda-tanda penyakit
Demam,

Cara Jangkitan

Pencegahan dan rawatan

bersin, batuk , Titisan air sakit kepala Udara Sakit tekak, hidung dan mata berair

Elakkan tempat sesak

Mengambil vitamin C

Sesak nafas Badan menjadi lemah

Tanda-tanda penyakit
Demam

Cara Jangkitan
Vektor nyamuk aedes

Cegah dan rawatan

i.Hapuskan tempat pembiakan nyamuk aedes ii.Buangkan tin-tin kosong dan tempurung kelapa yang boleh menakung air iii.Penyemburan dan sembur racun serangga untuk membunuh nyamuk dewasa

kuat dan

mengejut Sakit kepala ,ruam Sakit tekak Sakit pada tulang, otot dan sendi Bintik merah pada kulit Boleh menyebabkan mati

Tanda-tanda penyakit

Cara Jangkitan

Cegah dan rawatan

Demam kuat, sakit kepala Muntah Sakit tekak Otot lemah dan sakit Lumpuh Boleh menyebabkan kematian

Makanan dan air yang tercemar

i. Mendidihkan air
ii. Memasak makanan dengan sempurna dan bersih iii. Pemvaksinan polio

Tanda-tanda penyakit

Cara Jangkitan
a) Lalat b) Makanan dan air tercemar (A) c) Tranfusi darah d) Kongsi jarum suntikan antara penagih dadah e) Hubungan seks

Cegah dan rawatan

Demam,

tiada selera

makan Loya dan muntah Sirosis hati(B) Jaundis (B)-badan menjadi kuning Air kencing gelap Penyakit kuning(A) Sakit dibahagian perut (A)

i. Mendidihkan air ii. Makanan hendaklah dimasak iii. Elak dari mengambil makanan mentah atau makanan laut iv. Suntikan vaksin hepatitis A & B v. Menjalani gaya hidup yang bersih & sihat

Virus HIV

Tanda-tanda penyakit

Cara Jangkitan Cegah dan rawatan

Hubungan seks secara rambang

Demam , cirit-birit Tiada selera makan Berat badan susut

Berkongsi jarum suntikan tercemar

Gangguan mental

Perempuan hamil kepada fetus

Mudah mendapat jangkitan penyakit

i. Jauhkan diri dengan hubungan seks secara rambang ii. Jalani gaya hidup sihat dan bersih iii. Elakkan berkongsi jarum suntikan iv. Pemeriksaan darah sebelum menderma

Tanda-tanda penyakit
o

Cara Jangkitan

Cegah dan rawatan

i. Elakkan daripada berkongsi barangan pesakit ii .Gunakan antibiotik giseofulvin

Tompok bulat merah

Sentuhan secara tidak langsung seperti berkongsi tuala Memakai kasut lembab.
o

Kulit gatal dan mengelupas

Jangkitan melalui spora kulat

o

Tanda-tanda penyakit
Tompok

Cara Jangkitan

Cegah dan rawatan

putih

pada kulit
Kulit

Sentuhan secara i. Elakkan daripada langsung atau tidak berkongsi langsung seperti barangan berkongsi tuala pesakit
o

merasa
Jangkitan melalui spora kulat
o

gatal

ii .Rawat dengan antikulat iaitu ubat whitefield

Tanda-tanda penyakit

Cara Jangkitan
Gigitan vektor nyamuk tiruk betina ( Anopheles)

Cegah dan rawatan

i.Hapuskan tempat pembiakan nyamuk terutama tempat air bertakung . ii.Letakkan minyak diatas permukaan air untuk mengelak larva dari bernafas ii Makan ubat kuinin atau paludrin

Demam kuat ,sakit kepala, otot sakit Denyutan jantung dan pernafasan bertambah Badan merasa seram sejuk dan mengigil Air kencing berwarna gelap Anemia

Tanda-tanda penyakit
Demam, Sakit perut, Muntah , Loya , letih Cirit-birit Tinja berdarah & nanah

Cara Jangkitan
Air atau makanan tercemar

Cegah dan rawatan

Vektor : lalat

i.Didihkan air ii.Pastikan makanan dan minuman tidak tercemar iii. Tutup makanan elak dari lalat

Gunakan ubat sulfon atau emitin

CARA CEGAH JANGKITAN PENYAKIT

Kawalan vektor

Pengimunan

Pensterilan

Keimunan aktif

Keimunan pasif

Penggunaan haba

Penggunaan bahan kimia

Semulajadi

Semulajadi

Penggunaan sinaran

Buatan (vaksin)

Buatan (antiserum )

Vektor ialah haiwan yang membawa patogen. Patogen ialah mikroorganisma yang menyebabkan penyakit . Contoh vektor : lalat dan nyamuk .

Menjaga kebersihan rumah dan sekeliling untuk cegah pembiakan lalat

Memusnahkan tempat pembiakan lalat dan memusnahkan larva dan imago lalat dengan insektisid .
Membuang sisa makanan kedalam beg plastik dan dibuang

kedalam tong sampah bertutup .

Menutup makanan supaya lalat tidak boleh menghinggap padanya

Bersihkan sekeliling rumah dari tin kosong dan tempurung kelapa untuk mengelak air bertakung dan menyebabkan nyamuk bertelur .

Sembur minyak dalam kolam,longkang dan air bertakung untuk mengelak larva dan pupa dari bernafas pada permukaan air .

Menjalankan semburan atau sembur racun

serangga untuk membunuh nyamuk dewasa Meletakkan ubat jentik-jentik (abate) untuk membunuh larva dalam air bertakung

Pasang jaring pada pintu atau tingkap untuk

cegah nyamuk dari masuk kerumah Bela ikan gapi di kolam untuk makan jentik-jentik atau larva

Pengimunan proses yang meningkatkan keupayaan badan untuk melawan sesuatu penyakit Keimunan ialah kebolehan atau keupayaan badan untuk menghasilkan antibodi atau antitoksin untuk melawan penyakit . Antibodi adalah bahan kimia yang dihasilkan oleh sel darah putih mikroorganisma seperti bakteria yang menyebabkan penyakit . Antitoksin ialah bahan kimia yang meneutralkan toksin yang dihasilkan selepas jangkitan penyakit .

Keimunan aktif adalah keimunan badan yang diperoleh apabila badan menghasilkan antibodi sendiri . Keimunan aktif semulajadi ialah keimunan yang diperolehi apabila seseorang sembuh daripada sesuatu penyakit Antibodi dihasilkan oleh badan selepas beberapa hari untuk menentang penyakit . Jika orang diserang oleh penyakit yang sama badannya masih mempunyai antibodi untuk mencegah penyakit . Contohnya : demam campak dan beguk . Ini kerana selepas jangkitan pertama,badan boleh menghasil antibodi yang cukup untuk melawan jangkitan kedua

Ialah keimunan yang diperolehi melalui pemvaksinan ( suntikan vaksin )

Diperolehi bila badan menghasilkan antibodi selepas diberi satu suntikan vaksin Vaksin adalah larutan yang mengandungi patogen (bakteria atau virus ) yang telah dilemahkan atau dimatikan .

Vaksin disuntik kedalam badan untuk merangsang sel darah putih (limfosit) untuk menghasilkan antibodi bagi melawan sesuatu penyakit .
Dos pengalak diberi untuk merangsang badan bagi menghasilkan lebih banyak antibodi .

Contoh : vaksin BCG , hepatitis B dan campak

ARAS ANTIBODI DIDALAM DARAH SELEPAS SUNTIKAN PERTAMA DAN KEDUA.

Seseorang memperolehi keimunan hanya bila jumlah antibodi mencapai aras keimunanan

Aras antibodi didalam darah

Aras Keimunanan

Keimunana diperolehi pada minggu 4

Masa (minggu)

Suntikan pertama menghasilkan hanya sedikit antibodi sahaja

Suntikan kedua (dos pengalak) merangsang badan menghasilkan lebih banyak antibodi .

Keimunan pasif semulajadi diperolehi bila antibodi seorang ibu dipindahkan kepada fetus dalam kandungan(uterus)
Bayi memperolehi antibodi menerusi penyusuan susu ibu selepas dilahirkan . Ia hanya bertahan dalam masa yang singkat . Ia akan hilang keimunan pasif semulajadi jika tidak diberi susu ibu .

Diperolehi melalui suntikan antiserum kedalam badan untuk melawan penyakit Antiserum ialah sejenis plasma darah yang mengandungi antibodi atau antitoksin yang boleh tahan terhadap penyakit tertentu

Antiserum diekstrak dari darah haiwan seperti kuda yang dijangkiti dengan penyakit tertentu seperti tetanus,difteria dan rabies

PENDIDIHAN
Pendidihan air atau objek pada suhu 1000C akan membunuh sel bakteria kecuali spora. Spora hanya terbunuh pada suhu 1200C . Air minuman , botol susu dan alatan pembedahan diklinik biasanya disteril cara ini .

AUTOKLAF

Pemanasan selama 15 minit dalam autoklaf pada suhu 1210C dan tekanan tinggi dapat membunuh mikroorganisma dan sporanya contoh : pensterilan alatan pembedahan di hospital ,agar-agar nutrien.

ANTISEPTIK

Bahan kimia yang digunakan pada permukaan kulit untuk mencegah pembiakan patogen tanpa merosakkan tisu kulit dan badan. Diletak pada luka untuk mencegah patogen dari masuk kebadan. Contoh ; iodin , alkohol, larutan asid borik .

DISINFEKTAN
Bahan kimia yang diguna untuk membunuh bakteria(patogen) . Diguna untuk steril tandas,pakaian,lantai dan dinding bilik yang terdedah pada jangkitan Ia boleh memusnahkan tisu badan dan sel kulit . Contoh : lisol , formalin ,asid karbolik(fenol)

SINARAN GAMA

Ia boleh memusnah semua bakteria termasuk sporanya. Digunakan untuk mensterilkan alatan perubatan seperti jarum suntikan dan picagari . Diguna untuk mensteril makanan tertentu yang boleh disimpan lama dan selamat dimakan .

SINARAN ULTRAUNGU
Cahayamatahari mengandungi cahaya ultraungu yang boleh membunuh mikroorganisma. Ia boleh mensteril sterilise tilam & bantal dengan meletak dibawah matahari. Lampu mengeluar cahayaultraungu diguna untuk mensteril udara dalam makmal atau bilik operasi pembedahan

CARA MERAWAT PENYAKIT

RAWATAN MODEN

RAWATAN TRADISIONAL

PGUNAAN ANTIBIOTIK

PGUNAAN UBAT SINTETIK

KAEDAH RADIO TERAPI

PBEDAHAN

TUMBUHAN HERBA DAN HAIWAN

PGUNAAN ANTISERUM

Bahan kimia diekstrak daripada mikrob iaitu bakteria atau kulat hijau ( Penicillium notatum). Boleh membunuh bakteria dan meneutralkan toksin tetapi tidak dapat membunuh virus. Boleh diberi dalam bentuk kapsul ,suntikan atau ubat cair . Merawat penyakit : Contoh penisilin bisul , siflis , gonorea Streptomisin tuberkulosis(TB) Aureomisin demam kepialu Tetrasiklin kolera (taun)

Antiserum adalah sejenis plasma darah yang mengandungi antibodi atau antitoksin yang dapat menentang penyakit tertentu . Diekstrak dari darah haiwan seperti kuda Memberi keimunan dengan serta merta tetapi dalam
tempoh singkat

Untuk mempertahan penyakit seperti tetanus (orang yang terpijak paku besi berkarat ) , difteria dan rabies Antiserum rabies digunakan untuk menyembuh penyakit anjing gila(rabies).

Ubat yang disintesiskan dimakmal untuk merawat penyakit tertentu . Menghalang pertumbuhan dan pembiakan mikroorganisma atau membunuhnya. Contoh : kemoterapi diguna dalam ubat sintetik untuk merawat penyakit : (i) parasetamol demam, pening kepala (ii) paludrin /klorokuini --- malaria (iii) Imodium --- cirit-birit

Sinar gama diguna untuk membunuh sel kanser .

Rawatan radioterapi dan kemoterapi boleh diguna untuk merawat kanser hati yang disebabkan oleh virus hepatitis B

Sinaran gama yang kuat boleh membunuh sel normal disekeliling sel kanser,

Dijalankan untuk memindah dan menggantikan tisu yang rosak atau organ jangkitan disebabkan oleh mikroorganisma Penyakit tibi merosakkan peparu dan limfa pesakit ,jadi pembedahan perlu untuk membuang bahagian peparu dijangkiti dan cegah dari merebak ketempat keseluruh peparu . Contohnya pembedahan mikro yang melibatkan organ dalaman iaitu mencantum tangan,jari atau kaki yang putus semasa kemalangan. Dijalankan menerusi mikroskop .

Melibatkan penggunaan herba dari akar, daun, kulit kayu dan batang tumbuhan . Hempedu pahit untuk merawat kudis, selsema dan cirit-birit. Akar kacang tanah dan biji pinang boleh merawat penyakit gonorea Setengahnya daripada organ haiwan dan mineral untuk membuat herba.Contohnya tanduk rusa dan badak sumbu. Pokok mengkudu(mengandungi pengantioksida) bagi meningkatkan sistem keimunan badan menentang penyakit. Pokok lidah buaya , jus dari daunnya diminum atau disapu pada kulit atau penyakit kudis dan luka. Bawang putih boleh merawat tekanan darah tinggi Kunyit boleh merawat kurap Madu boleh meredakan kulit yang melecur . Ginseng boleh membina pertahanan badan terhadap jangkitan.

Sakit tekak
Lidah buaya Daun sirih Daun Pudina

Lidah buaya

Penyakit kulit dan luka

Halia Kelapa

Penyakit selsema

Demam campak

Jadual dibawah menunjukkan keputusan eksperimen untuk mengkaji kesan suhu keatas pertumbuhan bakteria .
Suhu / o C Saiz koloni bakteria selepas 24 jam / mm

0
15

2
5

25
35

10
15

60

(a) Nyatakan satu hipotesis yang boleh dibuat dari jadual diatas . ........... (b) (i) Berdasarkan pada jadual diatas , lukiskan graf untuk menunjukkan hubungan diantara saiz koloni bakteria dan suhu .

(ii) Berdasarkan pada graf , nyatakan suhu optimum untuk pertumbuhan bakteria . ...
(iii) Ramalkan saiz koloni bakteria pada suhu 80C. ...

X
X