You are on page 1of 86

BRUCELOSE BOVINA

BRUCELOSE

F. I

V. E

V. T

P. E

ETIOLOGIA
Organizao Mundial de Sade Animal (OMS) OFICINA INTERNACIONAL DE EPIZOOTIAS (OIE)

Doena que tm importncia scio-econmica e/ou para


sade pblica nacional e conseqncias significativas no

comrcio internacional de animais e seus produtos.

HISTRICO

DAVID BRUCE

ETIOLOGIA
DEFINIO: Enfermidade infecto-contagiosa causada por um microrganismo especfico do gnero Brucella. A maioria das espcies animais, domsticas e selvagens, sensvel infeco pelas brucelas, o que explica, at certo ponto, a distribuio mundial da doena.

SINONIMIA:
DOENA DE BANG ABORTO CONTAGIOSO ABORTO INFECCIOSO FEBRE ONDULANTE FEBRE DE MALTA FEBRE DO MEDITERRNEO

ETIOLOGIA
DISTRIBUIO GEOGRFICA:

Dinamarca, Sucia, Canad, Inglaterra, Holanda e Japo erradicaram h mais de 20 anos, EUA e a Frana a mantm sob controle sendo comum no Brasil (MOLNAR et al., 1997;2000).

ESTUDOS ESTADUAIS

Dados de prevalncia, incidncia e ocorrncia


Prevalncia de brucelose, segundo o Ministrio da Agricultura, Pecuria e Abastecimento (MAPA), no Brasil em 1975. Regies Sudeste Prevalncia (%) 7,5

Centro-oeste
Norte Sul Nordeste

6,8
4,1 4,0 2,0

Estados : BA, ES, MG, MT, PR, SC, RJ, RS, SE, TO e DF Disseminao da doena em situao heterognea (2001 a 2004) Tendncia de crescimento da prevalncia no sentido Centro-Oeste/Norte

PNCEBT

OBJETIVOS: Diminuir o impacto negativo dessa zoonose na sade humana e animal;

Promover a competitividade da pecuria nacional.


vacinao obrigatria certificao de propriedades livres ou monitoradas educao sanitria credenciamento de mdicos veterinrios

ETIOLOGIA
GNERO: Brucella.

Composto por 6 espcies; Cocobacilos Gram negativos; Intracelular facultativo; Sistema reprodutor e clulas reticulo endoteliais; Infeco de carter crnico.

ETIOLOGIA
Coco-bacilos gram-negativo; Imveis; No-esporulados / no-capsulados;

Muito exigentes para o crescimento;


-Nutrientes biolgicos (fgado, sangue, soro, etc.); - Enriquecimento com vitaminas do complexo B;

- Microaeroflia (5 a 10% de CO2.).

COLNIAS LISAS e RUGOSAS

VARIAO GENTICA

S Lisas R- Rugosas
Brucella melitensis

Brucella abortus
Brucella suis

LISAS
virulentas

B. ovis

RUGOSAS
Avirulentas

B. neotomae B. canis

B. maris - lisas\rugosas

Gnero Brucella
Espcies lisas

ETIOLOGIA

Brucella abortus

Brucella suis

Brucella melitensis

Gnero Brucella
Espcies rugosas

ETIOLOGIA

Brucella ovis

Brucella canis

Gnero Brucella

ETIOLOGIA

Brucella maris

BRUCELAS CONFIRMADAS NO BRASIL AT 1985.


(Carrillo, 1990)

B. abortus bio 1,2,3

B. suis bio 1

BRUCELLA
B.ovis
B. melitenses ???? B.canis

EPIDEMIOLOGIA
SENSIBILIDADE : So sensveis ao da maioria dos desinfetantes (formol, fenol, cresol, hipoclorito de sdio, carbonato de sdio, hidrxido de sdio, permanganato de potssio, etc.), todavia necessrio levar-se em conta a concentrao, o perodo de exposio e a presena de matria orgnica. Como a maioria dos microrganismos .no-esporulados so sensveis ao da temperatura, assim so prontamente destrudas pela fervura, pela pasteurizao rpida e lenta do leite, bem como pela UHT.

EPIDEMIOLOGIA
RESISTNCIA :

Luz solar direta ....................... 4-5h Dejetos: Fezes ....................................... 120 d Solo:
seco ............................................ 4d mido ....................................... 66d Temperaturas: baixas temp......................151-185 d altas temp............................ 2h - 4h esgoto ...............................240/700 d gua: potvel ............................... 5-114 d poluda .............................. 30-150 d Feto sombra ........................180 d Exsudato terino ....................200 d

EPIDEMIOLOGIA
RESISTNCIA :

Leite Leite congelado Queijos Manteiga Iogurte - 43 a 46C / pH 3,9 Iogurte - 18 a 34C / pH 3,7 60C 71,7C

17 dias > 800 dias at 6 meses at 4 meses 2,5 a 3,5 horas 89 a 96 dias 10 min. 15 seg.

EPIDEMIOLOGIA
HOSPEDEIROS ESSENCIAIS:

Brucella abortus bovinos e bubalinos

Brucella suis sunos Brucella militensis caprinos e ovinos Brucella ovis ovinos

Brucella canis ces

EPIDEMIOLOGIA
HOSPEDEIROS COMPLEMENTARES: Brucella abortus suno e co.

HOSPEDEIROS ACIDENTAIS:
Brucella abortus homem e eqdeo

EPIDEMIOLOGIA

EPIDEMIOLOGIA
VIA DE TRANSMISSO:

Contato direto

Animais infectados

Contato Oronasal Via venrea Congnita

Contato indireto

Fmites; Pastagem; gua contaminada.

Formas de transmisso
Aergena
Fonte: John Pickett

Portador latente

Fonte: Gerson Sobreira

Soluo continuidade
Fonte: Schering

Fonte: Gerson Sobreira

Fonte: Fazenda Cachoeira

(CRAWFORD et al., 1990; FERREIRA et al., 1990; BISHOP et al., 1994; ACHA; SZYFRES, 2003; HIRSH et al., 2003; BRASIL, 2005)

VIAS DE TRANSMISSO

Via oral
Via genital

EPIDEMIOLOGIA
PORTA DE ENTRADA:

Trato gastrintestinal Trato respiratrio Trato genital Pele e conjuntivas

VIAS DE ELIMINAO:

Descarga uterina; Fludos e anexos fetais; Urina; Fezes; Leite (Zoonoses).

EPIDEMIOLOGIA
IMPORTNCIA ECONMICA:
Aborto, Diminuio na fecundidade das fmeas (aumento no intervalo inter-partos); Repetio de cio; Nascimento de bezerros fracos e debilitados; Custo de reposio; Infertilidade no macho; Diminuio na produo de leite (bovinos); Limitao na comercializao de animais.

EPIDEMIOLOGIA
INTRODUO DA BRUCELOSE BOVINA NO REBANHO: Participao em eventos; Estabulao de fmeas gestantes infectadas; Compra de vacas clinicamente sadias e infectadas; Touros infectados; Animais recm-nascidos em criaes afetadas; Outras espcies animais e o homem; Proximidade de outro rebanho positivo.

PATOGNIA
PORTA de ENTRADA
macrfagos GNGLIOS LINFTICOS REGIONAIS PELE MUCOSAS digestiva genital conjuntiva ocular respiratria

vrios perodos de virmia


TECIDOS e RGOS RICOS em CLULAS do S. M. F. (bao, fgado e medula ssea)

CIRCULAO SANGUNEA

PATOGNIA

PATOGNIA
TECIDOS de ELEIO

TERO PRENHE

eritritol

LESO INFLAMATRIO-NECRTICA dos PLACENTOMAS

(unio carncula-cotiledone)
COMPROMETIMENTO da CIRCULAO MATERNO-FETAL ABORTO

PATOGNIA

Necrose em placentoma.

EPIDEMIOLOGIA
SINAIS:
Aborto Natimortalidade Neonatos fracos Reteno de placenta (metrite = subfertilidade / infertilidade)

Feto abortado - tero final da gestao

EPIDEMIOLOGIA
SINAIS: APARELHO REPRODUTIVO MASCULINO
LESES INFLAMATRIAS NECROSANTES

Testculos

Epiddimo
uni ou bi-lateral

Vesculas seminais

subfertilidade / infertilidade / esterilidade

EPIDEMIOLOGIA
SINAIS:

EPIDEMIOLOGIA
SINAIS:

EPIDEMIOLOGIA
SINAIS: APARELHO LOCOMOTOR

INFECES ARTICULARES

(HIGROMAS)

BURSITES OSTEOARTRITES TENOSINOVITES OSTEOESPONDILITE (vrtebras)

Mtodos de Diagnstico da Brucelose Bovina:


Diagnstico Direto:
Deteco e identificao do agente etiolgico no material biolgico;

Diagnstico Indireto:
Resposta imunolgica do hospedeiro ao agente etiolgico, que pode ser humoral

(produo de anticorpos circulantes) ou celular (mediada por linfcitos e macrfagos).

DIAGNSTICO
EPIDEMIOLGICO

coeficiente mongeno feminino de natalidade

CLNICO

aborto reteno de placenta orquite infeces articulares

LABORATORIAL a) Direto b) Indireto

Diagnstico Bacteriolgico
Necessidade CO2

Isolamento Caracterizao bioqumica


Fagotipagem, met.oxidativo, sorologia
PCR, imunohistoqumica

Desvantagens

Demora Risco de infeco

Diagnstico Bacteriolgico

Alto risco

Diagnstico Bacteriolgico
Meio de Farrell: agar triptose + soro (5%) + antibiticos
(Polimixina B, Bacitracina, Cicloheximide, Acido Nalidxico, Nistatina, Vancomicina)

rgos: linfonodos parotdeo, pr-escapular, bronquial, ilaco interno, supramamrio, suabe vaginal, bao, leite. Do feto semear: linfonodo bronquial, contedo estomacal, bao , fgado, pulmo, swab retal.

Pesquisa de anticorpos
Soro Leite Plasma seminal Muco vaginal

Diagnstico Sorolgico
VANTAGENS:

- Fcil execuo e interpretao - Rapidez na obteno dos resultados

- Baixo custo (triagem e algumas confirmatrias)


- Maioria das provas padronizadas internacionalmente

Diagnstico Sorolgico
DESVANTAGENS:

- Nem todo animal + est infectado (erro vacinao, outros agentes)

- Nem todo animal

- est livre da infeco (per. incubao, anticorpos

incompletos)

- Especificidade e sensibilidade variveis conforme o teste.

FALSOS
Falsos negativos: infeco recente, puerprio, infeco latente

Falsos positivos: erro de vacinao reaes cruzadas: Yersinia enterocolitica, Salmonella urbana,Escherichia coli, Pseudomonas maltophilia

Caractersticas IgM
Pentmero
PM: 900.000 Termo lbil pH cido lbil Radicais tiol lbil

Macroglobulina

Caractersticas IgG1

Monmero
PM: 180.000 Termo resistente

pH cido resistente
Radicais tiol resistente

Microglobulina

Diagnstico Sorolgico
SORO SANGUNEO: Aglutinao lenta em tubos

Aglutinao com antgeno acidificado tamponado (CT - BPAT)


Aglutinao com 2-Mercaptoetanol Fixao do complemento

Prova da antiglobulina
Precipitao com Rivanol Inativao pelo calor

Gel difuso (dupla e radial)


ELISA (soro e leite) FPA

Diagnstico indireto da brucelose


Prova do Antgeno Acidificado Tamponado (AAT)

Teste do 2-Mercaptoetanol (2-ME)


Teste de Fixao de Complemento

Teste do Anel em Leite ( Milk Ring Test)

DIAGNSTICO DA BRUCELOSE
AAT Teste de triagem
-

+
2-ME
+

FC

I
Sacrifcio Teste confirmatrio

Sacrifcio

2-ME (Reteste)
-

Sacrifcio

AAT

2 ME

Prova do anel leite

FC

DIAGNSTICO
SOROAGLUTINAO:

DIAGNSTICO
SOROAGLUTINAO:

positivo

negativo

Ensaio Imunoenzimtico Competitivo

Teste de Polarizao Fluorescente (FPA)

DIAGNSTICO

DIAGNSTICO

DIAGNSTICO
DIAGNSTICO DIFERENCIAL:

Vibriose. Salmonelose. Toxoplasmose. Leptospirose. AbortoEnzotico de ovelhas. Febredo Vale Rift.

TRATAMENTO

NO EXISTE TRATAMENTO CONTRA A BRUCELOSE

SACRIFCIO.

SADE PUBLICA.
A brucelose uma zoonose. O ser humano um hospedeiro Acidental. O homem representa, do ponto de vista epidemiolgico, um hospedeiro acidental e no contribui para a propagao da doena. Entretanto, a Brucelose uma doena importante em Sade Pblica, porque o homem suscetvel infeco por todos os tipos de brucelas, assim de fundamental importncia o controle e/ou erradicao da Brucelose animal, principalmente da brucelose bovina.

BRUCELOSE NO HOMEM

B. melitensis B. suis B. abortus B. canis B. maris Meio milho de casos/ano

PRINCIPAIS SINTOMAS NO HOMEM


Perodo de incubao: 1 a 3 semanas at meses; Febre, calafrios, sudorese noturna profusa;

Astenia (fadiga aps qualquer esforo);


Insnia, impotncia, generalizadas; anorexia, cefalalgia, artralgias e dores

Muitas vezes aumento de linfonodos perifricos, espleno e hepatomegalia;


Encefalite, meningite, neurite perifrica, espondilite, artrite supurativa e endocardite vegetativa.

TRATAMENTO NO HOMEM
Doena aguda em adultos: WHO: rifampicina (600-900 mg) + doxicilina (200 mg) diarimante/6 semanas Terapia prolongada com estreptomicina (IM) e tetraciclina (oral) diminui recidivas Infeces com complicaes (meningoencefalite ou endocardite): Rifampicina + tetraciclina + aminoglicosdeo

Doena com complicaes em crianas: Rifampicina + cotrimoxalona

CADEIA EPIDEMIOLGICA
FONTE DE INFECO
Animais infectados (hospedeiros essenciais)

VIAS DE ELIMINAO
feto, membranas fetais, restos de placenta, corrimentos vaginais (1013 / g material)

fezes urina smen leite (zoonose)

CADEIA EPIDEMIOLGICA
VIAS DE TRANSMISSO
Contgio direto: suno homem (ple)
Contgio indireto: o mais importante Bovinos: ingesto de alimentos e gua contaminados Sunos e homem: ingesto de leite (e de derivados) Inseminao artificial

CADEIA EPIDEMIOLGICA
SUSCETVEIS
Essenciais Complementares e Acidentais

PORTA DE ENTRADA
Mucosas - aparelho digestivo - aparelho respiratrio - aparelho genital

Ple: no homem

CONTROLE E PREVENO
Objetivos: Acabar com rebanhos infectados; Supervisionar rebanhos indenes; Melhorar o estado de sanidade animal; Evitar infeces humanas; Aumentar a produo e produtividade do rebanho.

CONTROLE E PREVENO
MEDIDAS RELATIVAS A FONTE DE INFECO )

SOROLOGIA SACRIFCIO

IDENTIFICAO

RING TEST
MATADOURO suinos

CONTROLE E PREVENO
MEDIDAS RELATIVAS A VIA DE TRANSMISSO MEDIDAS DE ORDEM GERAL INESPECFICAS: Destinao adequada dos produtos de aborto Desinfeco e higiene. BRUCELOSE HUMANA: pasteurizao

CONTROLE E PREVENO

MEDIDAS RELATIVAS AOS SUCEPTIVEIS. Vacinao de bezerras de 3 a 8 meses Vacina: amostra B19 de Brucella abortus

Vacina atenuada, incua apenas para bezerras na faixa etria indicada. No atende as condies de inocuidade para machos, fmeas adultas e outras espcies. Patognica para o homem

CONTROLE E PREVENO
Vacinao obrigatria: Certificao de propriedades livres A adeso ser voluntria: criao de um selo de qualidade sanitria. Testes em todos os animais e sacrifcio dos reagentes positivos. Certificado de livre: trs testes sem um nico animal reagente positivo, ao longo de um perodo mnimo de nove meses. As propriedades certificadas ficam obrigadas a repetir os testes anualmente, em todos os animais.

CONTROLE E PREVENO
Exigncia de dois testes negativos para o ingresso de animais na propriedade, se os animais no forem provenientes de outra propriedade livre. Os testes de diagnstico para brucelose so realizados exclusivamente em fmeas de idade igual ou superior a 24 meses, desde que vacinadas entre 3 e 8 meses, e em machos e fmeas no vacinadas, a partir de 8 meses de idade. Superviso tcnica de mdico veterinrio credenciado.

Porque controlar?
zoonose menos 20-25% de leite menos 10-15% de carne menos 15% de bezerros aumento de 30% na reposio IP passa de 11,5 p/ 20 meses

VACINAO CONTRA A BRUCELOSE

VACINA IDEAL...
Proteger 100% com dose nica; incua ; baixo custo; fcil aplicao; no interferir no diagnstico; estvel e de fcil armazenamento e transporte;

VACINAS
Vivas B19 REV1 B. suis estirpe 2 RB 51 Outras amostras rugosas Mortas 45/20 PB19 Recombinantes DNA desnudo (naked DNA)

VACINAO CONTRA A BRUCELOSE

obrigatria a vacinao de todas as fmeas das espcies bovina e


bubalina, na faixa etria de trs a oito meses.

Responsabilidade do mdico veterinrio cadastrado.

Vacina viva atenuada com amostra B19


Marcao das fmeas vacinadas

proibida a utilizao da vacina B19 em machos de qualquer


idade e em fmeas com idade superior a oito meses

Comprovao na unidade local do servio de defesa oficial


atestado emitido pelo mdico veterinrio cadastrado

por

VACINA VIVA ATENUADA - AMOSTRA 19


de reduzida virulncia e estvel

Protege 65-75% das fmeas por 6 partos


Grau e durao da proteo nas bezerras igual ao das adultas A vacinao apenas no erradica a enfermidade Persistncia de anticorpos evitada com vacinao 3-8 meses Vacinao de infectados no altera curso da doena

Vacinao previne a brucelose clnica


Pode provocar o aborto quando aplicado em fmeas prenhes PATOGNICA PARA O HOMEM

Cadeia O

Cadena - O

B19 Rev 1
LISA

B.abortus B melitensis B. suis

LIPID A

CORE

RB51

RUGOSA

Cadeia O

MUY INMUNODOMINANTE Muito imunodominante

ANTICORPOS ANTICUERPOS

Vacinao com amostra rugosa que carece de cadeia O evitaria a formao de anticorpos contra cadeia O e por isso, no daria sorologia positiva
Uma vacina deste tipo deveria reunir as seguintes caractersticas mnimas: 1. Ser atenuada, de preferncia mais atenuada que as vacinas existentes 2. Ser capaz de replicar no animal por um perodo curto para induzir uma boa reao imunolgica do tipo celular 3. Proteger contra o aborto e infeco

Vacina RB51

B. abortus 2308

rifampicina

RB51

Mutao em genes responsveis pela montagem e transporte da molcula do LPS

WboA codifica glicosiltransferase responsvel pela sntese do LPS

RECOMENDAES PARA USO DA VACINA RB51


1. Vacinao de fmeas bovinas com idade superior a 8 meses e que no foram vacinadas com amostra 19 entre 3 e 8 meses de idade.

2.
3.

Vacinao de fmeas bovinas adultas, no reagentes aos testes diagnsticos, em estabelecimentos de criao com focos de brucelose.
No vacinar bovinos machos ou fmeas gestantes.

4.

Vacina potencialmente patognica para o homem, devendo ser utilizado equipamento de proteo individual na sua manipulao e os materiais com resduos de vacina devem ser esterilizados pelo calor.

BRUCELOSE

F. I

V. E

V. T

P. E

OBRIGADO!!!!!!!!!!!!

REFERNCIAS
ACHA, P.N.; SZYFRES, B. Brucelosis. In: ACHA, P.N. (Ed.). Zoonosis y enfermidades transmissibles comunes al hombre y a los animales. Washington: Organizacin Panamericana de la Salud, 2003. p.28-56 (Publicacin Cientfica y Tcnica 580). BRASIL. Manual Tcnico do Nacional de Controle e Erradicao da Brucelose e Tuberculose Programa -PNCEBT- Departamento de Defesa Animal, Secretaria de Defesa Agropecuria, Ministrio da Agricultura, Pecuria e Abastecimento. Outubro de 2003. 125p. CASTRO, H.A.; GONZLEZ, S.R. PRAT, M.I. Brucelosis: uma reviso prtica. Acta Bioqumica Clinica Latino Americana. v.39, n.2, on line, 2005 < acesso em 06/07/2006. PAULIN, L.M. Brucelose (Artigo de Reviso). Arquivos do Instituto Biolgico, So Paulo. v.70, n.2, p.239-249, 2003.

You might also like