Professional Documents
Culture Documents
te. Unfactorintegrantequesolodependedexes: ( x) = e
h ( x ) dx
diferencialexacta.
De la misma manera s: M ( x, y)
ww
w.
at e
1
de x, entonces ( x) = e
( y) = e
y dx + ( y 3 ln x)dy = 0 x
M ( x, y) 1 N ( x, y) 1 = ; = y x x x
Noresultaserunaecuacindiferencialexacta;probandoaconseguirunfactorintegrante:
K ( y) =
N ( x, y) M ( x, y) 1 x 1 1 2 x K ( y) = y x x K ( y) = y M ( x, y) y
at
K ( y ) dy
Sisedaelcasodeque:
1 M ( x, y) N ( x, y) = h( x) esunafuncinsolamente N ( x, y) y x
N ( x, y) M ( x, y) = K ( y) es una funcin x y
es un Factor Integrante de la ecuacin
ic
a1
Unfactorintegrantequedependedey: ( y ) = e El mtodo que debera buscarse siempre en la prctica es por supuesto el mtodo de separacindevariables,dondeelfactorintegranteesgeneralmenteaparentepuestoque MyNpuedencadaunaescribirsecomoelproductodeunafuncindexyunafuncinde y.Veamosunodetalesejemplosusandolasideasdelfactorintegranteyexactitud.
K ( y ) dy
.c om
Porlotanto ( y ) = e
y dy
= e2ln y = eln y ( y) =
1 y2
esunfactorintegrante
Multiplicandolaecuacinporelfactorobtenidoresulta:
1 y 1 1 ln x dx + 2 ( y3 ln x)dy = 0 dx + ( y 2 )dy = 0 2 y x y xy y
Sedeterminaelcriteriodeexactitudnuevamente:
M ( x, y) 1 N ( x, y) 1 = 2; 2 xy xy y x
PorlotantosepuedeobservarqueesunaEDOexactayahoraseprocedearesolverla segnlosprocedimientosadecuados.
ww
1 1 y2 f ( x, y ) = ln x + G ( y ) f ( x, y ) = ln x + + c 2 y y
EJEMPLO2.Resolver (e
w.
Sustituyendoesteresultadoenlaecuacin:
+ e x )dx + (e y + 2 ye x )dy = 0
M ( x, y) y N ( x, y) M ( x, y) N ( x, y) =e ; = 2 ye x y x y x
1 M ( x, y) N ( x, y) e y + 2 ye x h( x) = h( x) = y =1 N ( x, y) y x e + 2 ye x Luegoh(x)enfuncindesolo"x",porlotantoelfactorintegrantees: ( x) = e e x (e y + e x )dx + e x (e y + 2 ye x )dy = 0 (e x e y + e x e x )dx + (e x e y + 2 ye x e x )dy = 0
at e
y2 1 ln x 2 ln x + G( y) = y 2 G( y) = y G( y)dy = ydy G( y) = + c 2 y y
at
1 ln x + G ( y ) y = 1 ln x + G( y ) igualando y y2
a1
f ( x, y ) =
1 1 dx 1 dx = f ( x, y ) = ln x + G ( y )derivando xy y x y
ic
.c om
dx = e x
(e x e y + 1)dx + (e x e y + 2 y )dy = 0
x y x y
M ( x, y ) = exe y ; y
N ( x, y ) = exe y x
(e x e y + x + G ( y )) = e x e y + G ( y ) f ( x, y ) = (e e + 1)dx = e e + x + G ( y ) y e x e y + G ( y ) = e x e y + 2 y G ( y ) = 2 y G ( y ) dy = 2 ydy = y 2 + c f ( x, y ) = e x e y + x + 2 y 2 + c c = e x e y + x + 2 y 2
EJEMPLO3.Resolver 2 xdx + ( x
2
ctgy)dy = 0
M ( x, y ) N ( x, y ) =0 = 2 xctgy y x
h( x) =
ww
w.
at e
dx x = 1 ( x) = e x2 2
at
Luegoh(x)enfuncindesolo"x",porlotantoelfactorintegrantees:
ic
1 M ( x, y) N ( x, y) 2 y x h( x) = x N ( x, y)
a1
.c om
M ( x, y) N ( x, y) y x
(x
+ y 2 x ) dx ydy = 0
M N = 2y =0 n x
h( x) =
1 M ( x, y) N ( x, y) h( x) = 2 N ( x, y) y x
2 dx ( x) = e = e2 x
Multiplicarlaecuacinporelfactorintegranteyprobardenuevoelcriteriodeexactitud.
M N e 2 x y 2 = 2 ye 2 x = e 2 x ydy = + G( x ) y x 2
x = u dx = du
2. ydx xdy + ln x dx = 0
M N =1 = 1 y x h( x ) = 1 M ( x, y ) N ( x, y ) 2 y h( x ) = x N ( x, y ) x
2
ww
w.
Solucingeneral:
2 e 2 x y 2 x 2 e2 x + c x + y 2 = ce2 x 2 2
at e
x 2 e 2 x +c G( x ) = 2 Sustituir G( y ) enelpaso"2"ysimplificar
e 2 x =v 2
dx x = 1 ( x) = e x2 1 1 N M y ln x = 2 = 2 + 2 dx dy = 0 x x x y x x 1 1 y = y + G( x ) x x
at
ic
x 2 = u 2 xdx = du
e 2 x =v 2
a1
.c om
partes). G(y ) = x 2 e 2 x xe 2 x
( 3x y + xy ) dx + ( x
2 2 2 2
+ x 2 y ) dy = 0
M N = 3x 2 + 2 xy = y x
at
ic
dx ( x) = e x = x
a1
h( x ) =
1 M ( x, y ) N ( x, y ) 3x + 2 y 2 x y 1 1 = h( x ) = y N ( x, y ) x( x + y) x x x
.c om
M N = 3x + 2 y = 2x + y y x
at e
x2 y 2 3x y + xy ) x = x y + + G( y ) ( 2
como y (2) = 1 x3 y +
4)
x2 y 2 = 10 2 x3 y + x 2 y 2 = 20 2
1 4 y dx + xy 3 dy = 0 2
M N = 2 y3 = y3 y x h( x ) = 1 M ( x, y ) N ( x, y ) 2 y3 y3 1 = h( x) = y 3 N ( x, y ) x xy x
1 dx x
ww
w.
x3 + x 2 y + G(y ) = x3 + x 2 y G(y ) = 0 G( y ) = c x3 y +
x2 y2 =c 2
( x) = e
M N 1 4 xy x + x 2 y 3y = 0 = 2 xy 3 = y x 2
1 4 1 1 y xx = x 2 y 4 + G( y ) x 2 y 3 + G(y ) = x 2 y 3 G(y ) = 0 G( y ) = c x 2 y 4 = c x 2 y 4 = c 2 4 4
5) ( x + y ) dx + tgxdy = 0
M N =1 = sec 2 x y x h( x ) = 1 M ( x, y ) N ( x, y ) 1 sec2 x = tgx h( x) = tgx N ( x, y ) y x tgx dM dN = cos x = dy dx
senx dy = ysenx + G( x ) y cos x + G(x ) = x cos x + y cos x G(y ) = x cos x G( y ) = xsenx + cos x + c ysenx + xsenx + cos x = c
2 2 2 6) 2 xy + 3 x y + 3 y dx + x + 2 y dy = 0
3 dx ( x ) = e = e3 x
at e
2 1 M ( x, y ) N ( x, y ) 3 ( x + 2 y ) h( x ) = = 3 h( x ) = 3 N ( x, y ) y x x2 + 2 y
at
ic
M N = 2 x + 3x 2 + 6 y = 2x y x
a1
.c om
7)
y dx + ( y 3 ln x ) dy = 0 x M 1 N 1 = = y x x x
1 1 N ( x, y ) M ( x, y ) 1 x x = 2 K ( y) = 2 K ( y) = x y y M ( x, y ) y y x
( y) = e
yy
1 1 ln x M 1 N x + y 2 y = 0 = 2 = 2 y x y xy y xy
ww
w.
( 2 xy + 3x
y + 3 y 2 ) e3 x dx + ( x 2 + 2 y ) e3 x dy = 0
M N = e3 x 2 x + 3 y 2 + G( y ) = y x
1 1 1 ln x ln x x x = y ln x + G( y ) y 2 + G(y ) = y y 2 y G(y ) = y G( y )
ln x y 2 y2 = +c + =c 2 2 y
2 tgxdx = sec 2 x ( x) = e 2
( x) = e
x dx
=x M N = 3 x 2 + 4 xy = y x
ww
h( x ) =
1 M ( x, y ) N ( x, y ) 1 y h( x ) = x N ( x, y ) x
w.
M N = 3x + 4 y = 2x + 2 y y x
at e
9) 3 xy + 2 y 2 dx + x 2 + 2 xy dy = 0
at
ic
a1
.c om
( 3x
y + 2 xy 2 ) dx + ( x3 + 2 x 2 y ) dy = 0
M N =0 = 2 xcotgy y x
h( x ) =
1 M ( x, y ) N ( x, y ) 2 y h( x ) = x N ( x, y ) x x x y x
x 2 1 2 M N =0= ( x) = e x = 2 x + cotgyy = 0
11) ( 3x 2 + y ) dx + ( x 2 y x ) dy = 0
( 3x2 + y ) = 1 x ( x2 y x ) = 2 xy 1 y
a1
w.
dx 2 1 ( x) = e x = 2
.c om
h( x ) =
1 M ( x, y ) N ( x, y ) 2 y h( x ) = x N ( x, y ) x x
12) ( 2 xy ) dx + ( y 2 3 x 2 ) dy = 0
k ( y) =
N ( x, y ) M ( x, y ) 1 4 x K ( y) = y y M ( x, y )
4
( y) = e
dy
1 1 1 = 4 4 ( 2 xy ) dx + 4 ( y 2 3 x 2 ) dy = 0 y y y
2x dy 3 x 2 x2 x2 y2 =C dx + ( 2 4 )dy = 0 sol. 3 y 1 = C y3 y y y y3
13) ( y 2 + 2 xy ) dx x 2 dy = 0
2 ( y + 2 xy ) = 2 y + 2 x x ( x2 ) = 2 x y
ww
( 2 xy ) = 2 x ( y 2 3x 2 ) = 6 x y x
at e
1 1 y 1 3 x 2 + y ) dx + 2 ( x 2 y x ) dy = 0 3 + 2 dx + y dy = 0 2 ( x x x x 2 y y sol. 3 x + = C. x 0. 2 x
at
ic
K ( y) =
N ( x, y ) M ( x, y ) 1 2 x K ( y) = y y M ( x, y )
2
( y) = e
dy
1 y2
2x x2 x2 x2 = C sol. x + = C. 1 + dx 2 dy = 0 x + y y y y
2 cos( y )dx sen( y ) dy = 0 2e 2 x cos( y ) dx sen( y )e 2 x dy = 0 M ( x, y ) M ( x, y ) = 2e 2 x cos( y ) = 2e 2 x sen( y ) y N ( x, y ) N ( x, y ) = sen( y )e 2 x = 2 sen( y )e 2 x x M ( x, y ) N ( x, y ) = y x F ( x, y ) = M ( x, y ) dx + g ( y ) F ( x, y ) = 2e 2 x cos( y ) dx + g ( y ) F ( x, y ) = 2 cos( y ) e 2 x dx + g ( y ) 1 F ( x, y ) = (2 cos( y )) e 2 x + g ( y ) F ( x, y ) = cos( y )e 2 x + g ( y ) 2 F ( x , y ) = sen ( y )e 2 x + g ( y ) = sen ( y )e 2 x + g ( y ) F ( x, y ) = cos( y )e 2 x + g ( y ) y sen( y )e 2 x + g ( y ) = sen( y )e 2 x g ( y ) = 0 g ( y ) = c F ( x, y ) = cos( y )e 2 x + g ( y ) cos( y )e 2 x = c
ww
w.
at e
( x) = e
h ( x ) dx
= e
2 dx
= e2 x
at
M ( x , y ) N ( x , y ) 1 2 sen ( y ) 0 y = h( x ) h( x ) = sen( y ) = 2 N ( x, y ) x
ic
a1
.c om
M ( x, y) = 3xy3 + 4 y
h( x) =
dx
h( x) =
1 M ( x, y) N ( x, y) 2x 1 y x h( x) = x N ( x, y)
2 x 1 ) dx x 1 2x
( ( x) = e
(2 ) dx 1 1 e 2 x ln x ln x e x = e = e2 x e = e2 x eln x = e2 x x = x 2x 2x e e 1 (2xy e2 x )dx + xdy = 0 (2 ye2 x )dx + e2 x dy = 0 x x x M N ( x, y) = 2e2 x , ( x, y) = 2e2 x , la ecuacin es exacta. y x 1 F ( x, y) = (2 ye2 x )dx F ( x, y) = ye2 x ln x + g ( y) x
ww
w.
M ( x, y) = 2 xy - e-2 x
M N ( x, y) = 2 x , N ( x, y) = x ( x, y) = 1 y x
at e
at
ic
f ( x, y) = 3x3 y2 + 2x2 + g( y) y
a1
.c om
M N M N ( x, y) = 9x2 y2 + 4x ; ( x, y) = 9x2 y2 + 4x = y x y x
F (x, y) = e2x + g( y) e2x + g( y) = e2x y g( y) = 0 g( y) = c F(x, y) = ye2x ln x + g( y) , pero F(x, y) = c sol. ye2x ln x = c.
17) aydx + bxdy = 0
M ( x, y) = ay k ( y) =
M N M N = a; N ( x, y) = bx =b y x y x
ba M ba 1 N x ( x, y) y ( x, y) = ay k ( y) = ay M ( x, y)
b a dy a y (
k ( y ) dy =e ( y) = e
=e
ba ) a
b a dy a y
=e
(
ba ln y a
=e
ln y
ba ) a
( y) = y
ba ) a
M ( x, y) = ay
at
N ( x, y) = bxy
b a ) a
b a b a ( ) ( ) N M N a = by = = by a x y x b a b a
f ( x, y) = ay a x + g ( y) f ( x, y) = c sol. axy a = c
18) 3 xe y + 2 y dx + x 2 e y + x dy = 0
ww
w.
ba f b b 1 f a ( y) ( x, y) = by a x + g ( y) f ( x, y) = ay x + g ( y) ( x, y) = a y x + g y a y b a
at e
f ( x, y) = M ( x, y)dx + g ( y) f ( x, y) = ay dx +g ( y) ay
ic
b
a1
dx +g ( y)
b ( ) a
ba M b ( b 1) M =a y a = by a y a y
M = 3xey + 2 y
.c om
dx + bxy
ba ) a
dy = 0 ay dx + bxy
b ( ) a
ba ) a
dy = 0
x( 3xey + 2y) dx + x( x2ey + x) dy = 0 ( 3x2ey + 2xy) dx + ( x3ey + x2 ) dy = 0 M N M N = 3x2ey + 2x; = 3x2ey + 2x = y x y x f f = 3x2ey + 2xy ; y = x3ey + x2 x y f ( x, y) = ( 3x2ey + 2xy) dx + g ( y) = 3x2eydx + 2xydx + g ( y) f ( x, y) = x3ey + x2 y + g ( y) f 3 y 2 ( x e + x y) + g( y) fy ( x3ey + x2 y) + g( y) = x3ey + x2 x3ey + x2 + g( y) = x3ey + x2 g( y) = 0 y
g( y) = 0 g ( y) = 0 f ( x, y) = x e
2y 19) ( xy - y ) cos = 3x 4 x
3 y
+ x2 y + 0 Sol. c = x3ey + x2 y
2y 2y 2y 2y 2y 2y cos + sen cos sen x x x x x x 2y x cos x 2y 2 cos 2 dx x = 2 ( x) = e x dx = e 2 x = e2 ln x = e ln x2 = x 2 = 1 k ( x) = x x2 2y x cos x 4 3x 1 y x y 2y 2y 2y 2y 2 cos dx + 2 cos dy = 0 3x 2 2 cos dx + 2 cos dy = 0 2 x x x x x x x x x M ( x, y ) = 3 x 2
ww
w.
k ( x) =
1 M N y ( x, y ) x ( x, y ) N ( x, y )
at e
at
ic
a1
.c om
M ( x, y) = y + 1 k ( x) =
( y + 1)
+ g( y) = 1
x 1 ( x + 1) x + g( y) = 2 2 2 2 ( y + 1) ( y + 1) ( y +1) ( y + 1) 1
g( y) =
( y +1)
du
g ( y) =
ww
w.
at e
( y + 1)
( y) = e
y +1
=e
y +1
dy
at
1 N ( x, y) M ( x, y) 1 1 2 = y M ( x, y) x y +1 y +1
ic
a1
M N M N ( x, y) = 1 y N( x, y) = ( x + 1) ( x, y) = 1 y x y x
.c om
g ( y ) =
(u)
g ( y) = u 2 du g ( y) =
u 1 1 g ( y) = 1 u
g ( y) =
1 x x 1 f ( x, y ) = + g ( y) + = c y +1 y +1 y +1 y +1
M ( x , y ) dx + N ( x , y ) dy = 0 M ( x , y ) = 1 + 2 x 2 + 4 xy M = 4x y N(x,y) = 2 N =0 x
M ( x , y ) N ( x , y ) 1 2 xdx = e x 2 = h( x) = 2 x ( x) = e N ( x, y ) y x e x (1 + 2 x 2 + 4 xy ) dx + 2e x dy = 0 2 2 2 2 M N M ( x , y ) = e x (1 + 2 x 2 + 4 xy ) = 4 xe x ; N ( x , y ) = 2e x = 4 xe x y x
2 2 2 2 2 f = 2e x + g ' ( y ) 2e x + g ' ( y ) = 2e x g ' ( y ) = 0 y
f ( x, y ) = e x ( x + 2 y ) + g ( y )
2
at
ic
2
a1
f ( x , y ) = M ( x , y ) dx + g ( y ) e x (1 + 2 x 2 + 4 xy ) dx + g ( y ) = e x ( x + 2 y ) + g ( y )
2 2
e x ( x + 2 y ) = c.
2 xy 3 dx + dx + 3x 2 y 2 dy
d x 2 y 3 + dx d (ln y ) = 0 x 2 y 3 + x ln y = C.
23) x 4 x + y dx xdy = 0
4 x x + y ( x ) x 4 dx x dx + y dx x dy = 0 ;x2esunfactorintegrante,ya y x
x3 dx y dx x dy x3 y y que: x dx + = 0 d d (ln x ) d = 0 ln x = C. 2 3 3 x x x x
2
ww
diferencialexacta,laresolvemoscomotal.
w.
dy dy = 0 2 xy 3dx + 3x 2 y 2 dy + dx = 0; y y
at e
)
22) 2 xy 3 + 1 dx + 3 x 2 y 2 y 1 dy = 0
.c om
24) 2 y 2 + 2 y + 4 x 2 dx + (2 xy + x ) dy = 0
ww
Estaecuacinseresuelveutilizandounfactorintegrantedeltipoxnym. n m x y 2 y 2 6 xy = mx n y m 1 2 y 2 6 xy + x n y m (4 y 6 x ) y n m x y 3 xy 4 x 2 = nx n 1 y m 3 xy 4 x 2 + x n y m (3 y 8 x ) x mx n y m 1 2 y 2 6 xy + x n y m (4 y 6 x ) = nx n 1 y m 3xy 4 x 2 + x n y m (3 y 8 x )
))
at e
( (
w.
( (
)) )
m
)
at
) ( )
ic
a1
) ( ) ( )
.c om
(( ( ( (
))
) ) )
2mx n y m+1 6mx n+1 y m + 4 x n y m+1 6 x n+1 y m = 3nx n y m+1 4nx n +1 y m + 3x n y m+1 8 x n+1 y m 2mx n y m+1 + 4 x n y m+1 = 3nx n y m+1 + 3x n y m+1 12mx n +1 y m 6 x n +1 y m = 4nx n+1 y m 8 x n+1 y m
2m 3n = 1; 2m 3n = 1; m = 1 2m + 4 = 3n + 3; n =1 3m 2n = 1; 6m + 6 = 4n + 8; 6m 4n = 2; ( x, y ) = xy;
(xy(2 y
3
6 xy dx + xy 3 xy 4 x 2 dy = 0 2 xy 3 dx 6 x 2 y 2 dx + 3 x 2 y 2 dy 4 x 3 y dy = 0;
2 2 2 2 3 2 3 3 2 2
2 xy dx + 3 x
( ( )) y dy (6 x y dx + 4 x y dy ) = 0 d (x y ) 2d (x y ) = 0 x
))
y 3 2 x 3 y 2 = C.
26) (12 + 5 xy ) dx + 6 xy 1 + 3x 2 dy = 0
n m x y (12 + 5 xy ) = mx n y m1 (12 + 5 xy ) + x n y m (5 x ) y n m x y 6 xy 1 + 3 x 2 = nx n 1 y m 6 xy 1 + 3x 2 + x n y m 6 y 1 + 6 x x
))
n
)
1
mx y
m 1
(12 + 5 xy ) + x
+ 5mx
n +1
y (5 x ) = nx
m n +1 m
n 1
y 6 xy + 3x + x y 6 y + 6 x
m
12mx y
m 1
y + 5x
m
y = 6nx y
n
m 1
+ 3nx
n +1
y + 6x y
m n
m 1
+ 6 x n +1 y m
ic
(
x 3 y 2 (12 + 5 xy ) dx + x 3 y 2 6 xy 1 + 3 x 2 dy = 0 12 x 3 y 2 dx + 5 x 4 y 3 dx + 6 x 4 y dy + 3x 5 y 2 dy = 0 12 x 3 y 2 dx + 6 x 4 y dy + 5 x 4 y 3 dx + 3 x 5 y 2 dy = 0 3d x 4 y 2 + d x 5 y 3 = 0 3x 4 y 2 + x 5 y 3 = C.
EJERCICIOSPROPUESTOS
a1
Resuelvalassiguientesecuacionesdiferencialesreduciblesaexactas.
ww
2)(3 xy 3 + 4 y ) dx + (3 x 2 y 2 + 2 x ) dy = 0 y 2 + 1) dy = 0 4)(2 wz 2 2 z ) dw + (3 w 2 z 4 w ) dz = 0 5) e x dx + ( e x ctgy + 2 y csc y ) dy = 0 6) xdy + ydx = ( x 3 + 3 x 2 y + 3 xy 2 + y 3 )( dx + dy ) 7) xdy ydx = (2 x 2 + 3 y 2 ) 3 (2 xdx + 3 ydy ) 8) ydy + (2 x ye ) dy = 0
y
w.
at e
at
) (
.c om
14) y2 dx + ( x2 + xy ) dy = 0 15) 6 xy dx + ( 4 y + 9 x2 ) dy = 0 16) ( xy sen x + 2 y cos x ) dx + 2x cos x dy = 0 17) y ( x + y + 1) dx + ( x + 2 y ) dy = 0 19) ( x2 + 2 xy y) dx + ( y 2 + 2xy x2 ) dy = 0 20) ( cos ( 2 y ) senx ) dx 2 tan xsen(2 y)dy = 0 21) ( 3xy3 + 4 y ) dx + ( 3x2 y 2 + 2x ) dy = 0
ww w.
.c om
18) ( 2 y 2 + 3x ) dx + 2 xy dy = 0
23) ( 2wz 2 2z ) dw + ( 3w2 z 4w) dz = 0 25) xdy + ydx = ( x3 + 3x2 y + 3xy 2 + y3 ) ( dx + dy ) 26) xdy ydx = ( 2 x2 + 3 y2 ) ( 2 xdx + 3 ydy )
3
at
27) ydx + ( 2x ye y ) dy = 0
em
at
ic
a1