T.C.

MLL ETM BAKANLII

ELEKTRK-ELEKTRONK TEKNOLOJS

ASANSR KUYU DONANIMLARI

523EO0062

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. ELEKTRK AKSAMI.......................................................................................................... 3 1.1. Flexible Kablo............................................................................................................... 3 1.2. Tesisat Kanal................................................................................................................ 6 1.3. Aydnlatma Elemanlar (Fener Duy)............................................................................. 6 1.4. Asansrlerin Kontrollerini Yaparken Uyulmas Gereken Kurallar............................... 9 1.4.1. Kuyu Dibine Girme-kma ve Kuyu Dibinde alma....................................... 10 1.4.2. Kar Arlk Kontrol......................................................................................... 11 1.4.3. Kabin stne kma-nme ve Kabin stnde alma ...................................... 11 1.4.4. Makine Dairesinde alma................................................................................. 12 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 14 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 15 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 16 2. PATENLER ....................................................................................................................... 16 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 19 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 20 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 21 3. RAYLAR ........................................................................................................................... 21 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 32 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 33 RENME FAALYET4 .................................................................................................. 34 4. KARI AIRLIK............................................................................................................... 34 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 37 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 38 RENME FAALYET5 .................................................................................................. 39 5. HALAT VE HALAT REGLATR.............................................................................. 39 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 45 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 46 RENME FAALYET6 .................................................................................................. 47 6. KUYU DB REGLTR ........................................................................................... 47 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 51 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 52 RENME FAALYET7 .................................................................................................. 53 7. PARAT SSTEM ......................................................................................................... 53 7.1. Ani Olarak Etki Eden Parat Tertibat ...................................................................... 54 7.2. Kademeli Olarak Etki Eden Parat Tertibat............................................................. 56 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 59 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 60 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 61 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 62 NERLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 64 KAYNAKA ......................................................................................................................... 65

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 523EO0062 Elektrik Elektronik Teknolojisi Elektromekanik Tayclar Asansr Kuyu Donanmlar Bu modl asansr kuyusunda bulunan donanmlar tantan ve oluan arzalar tekniine uygun olarak gidermek iin gerekli bilgi ve becerilerin kazandrld bir renme materyalidir. 40/32 Kuyu donanmlarnn bakm ve onarmn yapmak. Genel Ama Gerekli atlye ortam salandnda; Asansr kuyu donanmlarnn 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak kontroln ve deiimini yapabileceksiniz. Amalar 1. Asansrn elektrik aksamnn kontroln ve deiimini 95/16/AT asansr ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz. 2. Asansr patenlerinin kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz. 3. Asansr raylarnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz. 4. Asansrn kar arlnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz. 5. Asansrn halat ve halat regltrnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz. 6. Asansrn kuyu dibi reglatrnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz. 7. Asansrn parat sisteminin kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz. Snf, atlye, laboratuvar, iletmeler, ktphane, internet ortam gibi ortamlar, el takmlar, anahtar takm lar, multimetre, kabin ve kar arlk patenleri, ray, kar arlk, halat ve halat reglatr, kuyu dibi reglatr, parat sistemi, i gvenlii ile ilgili ekipmanlar, dier faydal el ve g aralar donanmlar ii

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

Her faaliyet sonrasnda o faliyetle ilgili deerlendirme sorular ile kendi kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda size lme arac (uygulama, sorucevap) uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek deerlendirecektir.

iii

iv

GR GR
Sevgili renci, Teknik elemanlar hzl, sanayilemenin, ekonomik, sosyal ve kltrel kalknmann en nemli unsurudur. Her meslekte olduu gibi asansr sektrnde de yetimi teknik elemana ihtiya duyulmaktadr. Kentlemenin giderek artt lkemizde asansrlere ve bu alanda yetimi teknik elemanlara olan ihtiya gnden gne artmaktadr. Asansr ii; elektrik, elektronik, mekanik, inaat teknii, proje zellii gibi unsurlarn tamamnn bir arada dnlmesini gerektiren bir meslektir. Dolaysyla, bilgili ve bu alanda belli becerilere sahip teknik eleman gerektiren bir konudur. yle bir dnn, 20 katl bir i merkezinde en st kata kacaksnz. Asansrn olmadn ya da arzal olduunu dnmek bile yoruyor insan deil mi? Byle yaplar iin asansr ne kadar gerekli ise asansr salkl bir ekilde kurabilecek, deiik donanmlarnn bakmlarn yapabilecek, ksacas asansrn srekli almasn salayabilecek teknik eleman o derece gereklidir. Gnmz artlarnda bu dalda kendisini yetitiren teknik elemanlarn i bulma ve maddi gelir konusunda pek skntlar yoktur. Asansrn kuyu donanmlarn reneceiniz bu modlde kiisel donanmnz tamamlayacaksnz. Kuyu ierisinde kabinin hareket edebilmesi iin gerekli olan paralar tanyacaksnz.

RENME FAALYET1 RENME FAALYET1

AMA
Uygun ortam salandnda, asansrn elektrik aksamnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Bu modln hazrlk aamasnda internet ortamndan, asansr firmalarndan ve ktphanelerden yararlanabilirsiniz. Aadaki talimatlar uygulayarak gerekli bilgileri bir rapor halinde snfta sununuz: nternette bulunan arama motorlarna flexible kablo yazarak asansrler ve otomatik kaplar hakknda bilgi toplaynz. nternette asansr firmalarnn net sayfalarna baknz. Firmalar bulmak iin Asansr Dnyas dergisi (www.asansordunyas.com), Asansr ve Yryen Merdiven Sanayiciler Dernei (www.aysad.org.tr), Ege Asansr ve Yryen Merdiven Sanayi Dernei (www.eaysad.org.tr), Bursa Asansr Sanayicileri Dernei (www.bursad.org) adreslerine girerek gerekli firma adreslerine ve ynetmeliklere ulaabilirsiniz.

1. ELEKTRK AKSAMI
1.1. Flexible Kablo
Flexible; ngilizce bir kelime olup, esnek, bklgen anlamna gelmektedir. Flexible kablo da, esnek, bklgen kablo anlamna gelmektedir. Asansr gibi hareketli ortamlarda yass (H2) iletkenler kullanlmaktadr. Teknoloji gelitike daha esnek olan kauuk kablolar kullanlmaya balanmtr. Bu kablolardan bazlar unlardr: H05VVH2-F, H07VVH2-F: ok ince telli, bakr iletkenli, PVC yaltkanl, PVC d klfl, enerji ve kumanda kablolardr.

Damar says ve kesitler: H05VVH2-F 4*0,75 mm2 4*1 mm2 - 4*1,5 mm2 - 8*0,75 mm2- 8*1 mm2 8*1,5 mm2 12*0,75 mm2 12*1 mm2 -12*1,5 mm2 H07VVH2-F 4*2,5 mm2 7*2,5 mm2 8*2,5 mm2 12*2,5 mm2 4*4 mm2 4*6 mm2 4*10 mm2 - 4*16 mm2

H05RNH2-F, H07RNH2-F: Elektrolitik kalayl, ince ok telli bakr iletkeni olan, lastik yaltkanl, ok damarl aleve ve yaa dayankl kloropren kauuk d klfl yass kablolardr.

Asansrlerde, vinlerde, konveyr ve hareket eden aralarda kumanda ve besleme kablosu olarak kullanlr. Kloropren kauuktan zel olarak imal edilen koruyucu d klf ise; yaa, mazota, asitlere, kimyasallara, ozona ve aleve dayankl yapdadr. Bu artlar sonucunda kablo her trl hava artlarnda ve her trl ortam artlarnda alabilmektedir. Bu kablolardan birisi Resim 1.1de grlmektedir.

Resim 1.1: Lastik izoleli, kauuk d klfl, yass kumanda kablosu

1- nce ok telli, kalayl bakr iletken 2- Lastik izole 3- Kloropren kauuk d klf

Resim 1.2: Yass kablonun bir ucunu kuyu duvarna, dier ucunu kabine sabitlemek iin kullanlan paralar

Flexible kablo makine dairesindeki kumanda panosu ile kabinin stndeki revizyon kutusu arasna balanr. Kabinin btn elektrik balants bu kablo ile salanmaktadr. Kabin aydnlatmas, Kabin ii kat butonlarnn beslemesi, Stop butonu ve alarm butonunun beslemesi, 4

Revizyon kutusunda bulunan yukar aag butonlarnn beslemesi, Kabin st aydnlatmasnn beslemesi tamamyla bu kablo yardmyla yaplmaktadr.

Resim 1.3: Asansr kuyu donanmlar

1.2. Tesisat Kanal

Kuyu ierisinde kablolar plastik (PVC) kanallar ierisinde tanr. Bu kanallar zarar grmeyecek ekilde kuyu yzeyine uygun ekilde yerletirilir. Kablolar kanal iine yerletirildikten sonra kesinlikle kapaklar kapatlr.

Resim 1.4: Asansr kuyularnda kullanlan bir kablo kanal

1.3. Aydnlatma Elemanlar (Fener Duy)

Kuyu, gerektiinde kullanlmak zere ve tm kat kaplar kapal olduunda kuyu boluunun ii rahata grlebilecek ekilde aydnlatlmaldr (200 lx). Kuyu aydnlatmas, kuyu dibinden 1m yukarda 1 adet, kuyu stnden 50cm aada 1 adet olmak zere ve tm kuyu boyunca maksimum 7m aralklarla, elik kafesli E tipi armatrlerle yaplr. Asansr boluu zelliklerine gre 7m mesafesi azaltlabilir. Hedef, kuyu iinin yeterince aydnlk olmasn salamaktr.

Resim 1.5: Nemli yer armatr (E tipi)

Kabin, kuyu ve makine dairelerinin aydnlatma tesisat asansr makinesini besleyen devreden bamsz olmaldr. Bu aydnlatma devreleri mutlaka ayr bir besleme hatt ile ya da ana alterin giri tarafndan ayrlan bir hatla beslenmek suretiyle yaplabilir. Bu devreye kesinlikle kaak akm rlesi balanmaldr.

Resim 1.6: Nemli yer armatr (E tipi, fener duylu)

Kuyu dibinde en alt aydnlatma armatrnn yannda bir adet priz bulunmaldr. Kuyu dibi prizi harici (etan) tipte olmal, damlayan suya kar korunmu olmal, zeminden en az 1 m ykseklikte monte edilmelidir. Bu priz kuyu ierisinde muhtemel bir arzada kullanlmak amacyla konulur. Kuyu iinde alma veya temizlik yaplmas annda kuyu iindeki kiinin gvenliinin salanmas iin kuyu alt boluuna ve giri kapsndan kolaylkla ulalabilecek ekilde bir durdurma butonu veya alteri konulmaldr (ekil 1.1). Bu buton asansr devre d brakacak ekilde yaplmal ve kesinlikle test edilmelidir.

Resim 1.7: Nemli yerlerde kullanlan priz

ekil 1.1: Asansr kuyusunun aydnlatma tesisat

Uygulamalardan nce bir asansr bakmcsnn kesinlikle yapmas gereken emniyet tedbirleri vardr. Asansrlerde bu ilemler eksiksiz bir ekilde yaplmadan herhangi bir ilem yaplmas ok tehlikelidir.

1.4. Asansrlerin Kontrollerini Yaparken Uyulmas Gereken Kurallar

Asansr, elektrik ve mekanik paralardan oluan bir makine grubudur. Her makine gibi kendi amacna uygun bir alma ekline sahip olmakla beraber kullanm amacna ynelik emniyet sistemleri ile de donatlmtr. Gerek normal alma artlarna, gerekse bakm, revizyon ya da kontrol almalarna uygun gvenlik sistemleri asansr zerinde mevcuttur. lk montajnda bu ltler dikkate alnarak imal edilen asansrler, deiik bakm firmalar tarafndan bakm, tamir ya da revizyona alnabilir. Asansrler gerekli bakm, tamir ya da revizyon grebilecei gibi, yetkin olmayan usta ve raklarn elinde amacndan uzak, sadece o anki arzay giderici, asansrn daha sonraki almalarn etkileyecek ilemlere maruz kalabilir. Bunlarn dnda, zamanla kullanmdan kaynaklanan malzeme yorulmalar, zamanla ortaya kan montaj hatalar da arza oluturmamasna ramen emniyet sistemlerini zaafa uratan etkenlerdendir. Asansrdeki gvenlik nlemlerine gemeden u konular tekrar hatrlanmaldr: Ayn marka dahi olsa, her asansr birbirinden farkldr. Gerekli nlemler alndnda, korku ve panie gerek yoktur. Ne kadar tecrbeli olunursa olunsun, hibir zaman ar gvenle i yaplmamaldr. Yorgunken kontrol yaplmamal, kontroller srasnda acele edilmemelidir. lk kez grlen ve neresinde ne olduu, nasl alt bakm yapan kiilerce bilinmeyen, deitirilmi bir makinede kontrol iin gereken nlemler, ihmal edilmeden alnmak zorundadr. Kontrol almalarna yeni balayan ekiplerde grlen ekimserlik ve gvensizlik, daha sonra kontrol says arttka oluan ar gven kadar tehlikelidir. Korku ve panik ok basite halledilebilecek bir olay bytrken, ar gven de gerekli gvenlik nlemlerinin alnmasnda ihmale yol aar. Her iki durum da kazalarn davetisidir. Kontrol almalarnda, ekibin kendi arasnda kulland iletiim dili ok nemlidir. Ekipler yksek sesle taraflarca daha nce zerinde anlalm kelimelerle birbirlerini uyarmaldr. zellikle enerjilendirme ve hareketlendirme ilemleri, taraflarn ortak onaylarndan sonra yaplmaldr. Onay almadan mdahale yaplmamaldr.

Kap nndeki durular apraz biimde olmal, arkaya den ayak kapnn kapanmasna ya da kapnn kiiye arparak dengesini bozmasna engel olmal, ne den ayak eikten en az 5 cm. uzakta durmaldr. Kabin kaldrma, indirme ya da kuyu ii testlerinizde vcut tamamen kuyu iinde ya da kuyu dnda bulunmaldr. Kontroln yapld katta kontrole balamadan nce kap kilidi ve fi priz muhakkak kontrol edilmeli, istenmeyen bir hareket olutuunda dier kontrol grevlisinin kilide mdahalesi ile hareket durdurulabilmelidir. Pratikte bir kiinin not tuttuu dier kiinin ilemleri yapt dnlrse, not tutan kontrol grevlisi kapnn kapanmasn nleyecek ve kilide mdahale edebilecek bir pozisyonda durmaldr. Kontrole balarken uyar levhas mutlaka aslmaldr. Rahat hareket olana salayan bir giysi giyilmeli ve ayakkablarn alt lastik olmaldr.

1.4.1. Kuyu Dibine Girme-kma ve Kuyu Dibinde alma

Yukarda anlatlan duru alnarak, tek elle ksa devre kablosu fi kontana dedirilmeli, dier el ile de kabin ii butonlarndan 1. kat dmesine baslmaldr. Asansr toplamal kumanda deil ise, dier kontrol grevlisi kilidin ikinci emniyetini salamaldr. Kabin alt belirli bir ykseklie geldiinde kilit diline bastrarak, kabin durdurulmaldr (fi kontaktan el ekilmeden). Kilit diline basld zaman kabin durmuyor ise fi kontaktan el ekilerek kabin durdurulmaldr. Bu durumda kilit ksa devrelidir. Fi kontaktan el ekildiinde kabin duruyor ise fi kontak sistemi gvenlidir. Bu durumda kuyu dibi ve kabin alt kontrollerine balanabilir. Dier kontrol grevlisi bu srada asansr kapsnn kapanmasn engellemelidir. Kuyu dibi kontrolleri yaplrken kilit dilinin mutlaka basl bir ekilde olduu kontrol edilmelidir. Kuyu dibi aydnlatmas almal ya da fener kullanlmaldr. Kuyuya atlayarak girilmemelidir. Su basm bir kuyuda ilem yaplmamaldr.

10

Birden fazla asansr ayn kuyuda tesis edilmise ve kuyular arasnda blme yoksa bitiik kabinlerin enerjisi kesilmeli ve etiketlenmelidir. Kuyu dibinde kabin hareket hlinde iken denetim yaplacaksa uygun bir pozisyonda yer alnmal, hareketli ve dnen ekipmanlardan uzak durulmaldr. Denetim almas bittikten sonra sistemin normale dnd teyit edilmelidir. Kuyu dibinde alma srasnda dme, ezilme ve elektrik arpmasna kar nlem alnmaldr.

1.4.2. Kar Arlk Kontrol

Kar arln kontrol mutlaka zemin katta yaplmaldr. Bunun iin, kabinin st kata gitmesi salanmaldr. Kabin en st katta iken, kar arlk zemin katta olacaktr. Fi kontaktan ksa devre ekilip, tekrar kilit diline basarak gvenlik salandktan sonra kar arlk kontrollerine balanmaldr.

1.4.3. Kabin stne kma-nme ve Kabin stnde alma

Kabin stne kmadan allan katn kilit ve fi-prizinin gerekli kumanday verdiinden emin olunmaldr. Kilidin ksa devre olduu durumlarda bir alt katta alma tercih edilmelidir. Kabin st seviyesinin, bulunulan kat seviyesinden en ok 50 cm yksekte olmas salanarak almaya balanmaldr. Seyir ilemleri hazrl bitinceye kadar kat kapsnn kapanmamas iin nlem alnmaldr. Bir kii kabin stne ktnda, dier kii kapnn yannda olup kapnn kapanmasna engel olmal, gerektiinde fi priz ya da kilide hemen mdahale edebilmelidir. Kabin stne kan kiinin en yakn mdahale edebilecei durdurma sistemi parat kontadr. Bu nedenle ilk nce parat kontann kapann kapal olduu ve alp almad kontrol edilmelidir. Eer parat konta almyor ise, hareketli paralardan uzak, ama kilitlere ulaabilecek bir pozisyonda bulunmaldr. Kontrolde ama emniyet sistemleri ve iletmeye uygunluk olduu iin zorunlu olmadka bakmc kumandas kullanlmamaldr.

11

Kabin stnde ya da kuyuda aydnlatma yaplmal, yoksa gl bir fener kullanlmaldr. Kabin stnde seyir srasnda kuyudaki kntlara ve hareketli ekipmanlara dikkat edilmeli, kabin stndeki pozisyon buna gre seilmelidir. Kabin stnde hreket halinde denetim yaplacaksa kabinin yukar frlamas ya da aa dmesi gibi tehlikeli durumlarla karlamamak iin kuyu st ya da kuyu dibine uygun mesafelerde kalnmaldr. Kuyudaki kabin alan dnda kalan' boluklarn 30 cmden daha fazla olmas dme tehlikesi yaratabilecei iin nlem alnmaldr. . Birden fazla asansrn bulunduu kuyularda, aradaki mesafe kazayla temasa neden olabilecekse bitiik kabin enerjisi kesilerek gvenli alma olana salanmaldr. Kabin stnden seyirle denetim yaplacaksa ve kabin stnde bakmc kumanda butonu yoksa d kumanda enerjisi kesilmeli, kabin iinde ve stnde birer kii olmak zere, kabin stndeki grevli kabin iindeki grevliye kabini en dk mesafede, belirtilen ynde altrma bilgisi vererek ilemi bitirmelidir. Durdurulamayacak bir hareketle karlaldnda alt ya da st kesiciler devreye girecek ya da tamponlar asansr kabininin yukarya aklmasna engel olacaktr. Her zaman yukarda ya da aada bir insann saca boluk kalr. Bu durumda panie kaplmadan, eilip beklenmelidir. Dier kontrol grevlisi mdahale ederek fi priz ya da kilitten devreyi kesmeli, buna yetiemedii takdirde asansr kendi kesicileri ile durduunda, asansr aaya indirip kiinin kmasn salamaldr. Kuyu ii kabin stnde alma ilemi yapldktan sonra kat kapsnn gvenli bir ekilde kapandndan emin olunmaldr. Kabin stnde alma yaplrken dme, ezilme ve elektrik arpmasna kar nlem alnmaldr. Denetim almalar bittikten sonra sistemin normale dnd teyit edilmelidir.

1.4.4. Makine Dairesinde alma

Makine dairesine ilk kta kaak olabilecei ve topraklamann yaplmad dnlerek kontrol edilecek cihazlarda statik ya da dinamik elektriin var olup olmad kontrol edilmelidir. Bu blmdeki cihazlarn ou, stnde ayn zamanda elektrik bulunduran cihazlar olduundan bu kontrol yaplmadan hibir metal aksama dokunulmamaldr. 12

Asansr hareketli iken fiziki testler yaplmamal, test yaplacak durumlarda iki devre kesiciden enerjiyi kesip, enerjinin kesildiinden emin olduktan sonra testler yaplmaldr. Yaltm bozukluu nedeniyle cihaz gvdeleri ya da gerilim altnda olmamas gereken ksmlar gerilim altnda kalabilirler. Ksa devreler ya da elektrik kaaklar oluabilir. Sistemin topraklanm olmas halinde koruma cihazlar ilevlerini yerine getirerek elektrik devresini enerjisiz hale getirirler. zellikle elektrikli donanmlarda temas ya da adm gerilimlerine dikkat edilmelidir. Hareket verme ya da hareket kesme ileri dzgn ve anlalabilir net ifadelerle tanmlanmal, yanl anlalmalarn nne geilmelidir. Makine dairesinde dnen ve hareketli ekipmanlardan gvenlik mesafesi braklarak uzak durulmaldr (halatlar, reglatr halat vs.). Pano geriliminin kesilmesi gerektiinde g, aydnlatma ve kontrol devrelerinin ayr olabilecei dnlerek hangi sistemin enerjisinin kesilmesi gerekli ise ilgili katn, ekipmann, devrenin enerjisinin kesildiinden emin olunmaldr. Baz tesislerde birden fazla, birbiri ile ilintili devreler ve sistemler olabilecei dnlerek bir panonun enerjisinin kesilmesinin, sistemi enerjisiz hale getirmek iin yeterli olmad gz nnde bulundurularak nlem alnmaldr. Gerilim altnda bir panoda denetim gerekletirilecekse, iletken, metal, uzun ve yaltmsz nesneler panoya sokulmamaldr. Gerilim altndaki panoda denetim yaparken panoya yaslanlmamaldr. Elektrik devrelerinin bulunduu, enerjili panolarda denetim yaparken aydnlatmann yeterli olmas salanmal, el ile temas gerekli ise grlemeyen noktalara temas edilmemelidir. Birden fazla asansrn bulunduu makine dairelerinde doru asansrn enerjisinin kesildii ya da enerjilendii mutlaka kontrol edilmelidir. Devrede kondansatrler varsa, bunlar zerindeki ykn boalabilecei dnlerek nlem alnmaldr. Floresanl aydnlatmann olduu makine dairelerinde dnen ekipmanlarn ksal grnt yanlmalar (stroboskobik olay) sonucunda dnmyormu gibi grnme ihtimaline kar dikkatli olunmaldr. Denetim almalar bittikten sonra sistemin normale dnd teyit edilmelidir.

13

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada verilen ynergeleri uygulaynz. Kabin ve makine dairesi arasnda kullanlan flexible kablonun montajn yapnz. Kuyu ierisinde bulunan aydnlatma sisteminin balantlarn yapnz.

lem Basamaklar

neriler
Yukarda belirtilen gvenlik kurallarna uyunuz. Asansr kabininin stne karak flexible kabloyu kuyu boyunca kontrol ederek herhangi bir zedelenme, izolesinin syrld ve atlad yer var m? Kontrol ediniz. Varsa not alnz. Kuyunun en stnde ve kabin altnda bulunan flexible kabloyu sabitlemeye yarayan takozlarn cvatalarnda bir geveme olup olmadn, takozlarn kabloya zarar verme durumunun olup olmadn kontrol ediniz. Kabin en alt durakta iken kablonun kuyu dibine olan mesafesine baknz. Asansr kabininin stne karak kuyu boyunca kablo kanallar kapaklarnn ak olup olmadna baknz. Kablolarn kanaldan dar kp kmadn kontrol ediniz. Kablo kanalndan kat kaplarna ayrlan hatlar kontrol ediniz. Kuyu aydnlatma anahtarn kapatarak lambalara enerji veriniz. Kuyu boyunca lambalarn yanp yanmadn kontrol ediniz. Yanmayan lambalar not ediniz. Lamba armatrlerinin zellikle effaf koruma muhafazalarnn temiz ve krk olup olmadn kontrol ediniz. Besleme kablosunu, kuyu dibi prizini kontrol ediniz. Yanmayan lamba ve kirlenen armatr varsa enerjiyi keserek el feneri ile gerekli bakm yapnz.

Asansrn flexible kablosunu kontrol etmek

Asansrn tesisat kontrol etmek

kanaln

Asansrn aydnlatma kontrol etmek

kuyu ii elamanlarn

14

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorularn cevaplarn doru veya yanl olarak deerlendiriniz.

1. 2. 3. 4. 5.

( )Flexible kablo makine dairesinde bulunun kumanda panosu ile kabin stnde bulunan revizyon kutusu arasna balanr. ( )Flexible kablo yass ve esnek bir kablo olup kuyu duvarnn en stne ve kabin altna plastik takozlarla sabitlenir. ( )Kablo kanal iine kap kilidi beslemesi ve flexible kablo yerletirilir. ( )Kuyu aydnlatmas iin kullanlan lamba armatrleri aras mesafe en az 7m olmaldr. ( )Kuyu ierisinde kullanlan btn elektrik malzemesi neme dayankl etan malzemeler olmaldr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

15

RENME FAALYET2 RENME FAALYET2

AMA
Uygun ortam salandnda, asansr patenlerinin kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Asansrlerde kullanlan kar arlk patenleri ve kabin patenlerini internetten ve asansr firmalarndan faydalanarak aratrnz.

2. PATENLER
Kabin ve kar arlk ayr ayr klavuz rayna patenler ile alt ve st ksmlardan klavuzlanmaktadr. Klavuzlama yapan patenler, ekil 2.1de gsterildii gibi (a) kayan paten, (b) dner paten ve (c) tekerlekli patenler olmak zere 3 ayr tiptedir.

ekil 2.1: Paten eitleri

Kayan patenler, 2 m/sn altndaki orta ve dk hzda alan asansrlerde kullanlmaktadr. Kayma sresi, kabin hareketine ilave bir kuvvet oluturabilmekte ve klavuz raylara sabit basn uygulamaktadr. Pabularn gvdesi dkme demirden, tampon blgesi neopran veya benzeri zellikte plastik esasl malzemeden imal edilir. Anma dayanklln artrmak ve daha uzun mr salamak iin molibdendislfaf ilave edilmektedir. Klavuz raylar otomatik olarak gresle yalanmak suretiyle srtnme direnci azaltlmakta ve alma koullar iyiletirilmektedir.

16

Resim 2.1: Kayan paten

Dner patenler, yksek hzl asansrlerde tercih edilmektedir. Ancak yumuak bir kullanm ve srtnme kayplarnn azaltlmas nedeniyle gten kazan salamak amacyla orta hzl asansrlerde de kullanlmaktadr.

Resim 2.2: Dner patenler

Tekerlekli patenler, klavuz raylara srekli temas halinde bulunan adet kendi etrafnda dnebilen ve rulmanl tekerlekten olumaktadr. Tekerlekler plastik veya poliretandan imal edildiinden titreimler olduka azaltlmtr. Sessiz almas ve srtnmesinin az olmasndan tercih edilmektedir. Tekerlekli patenlerin bulunduu klavuz raylar yalanmaz.

Resim 2.3:Tekerlekli patenler

17

Resim 2.4: Deiik tipte paten ve paten pabular

18

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada verilen ynergeleri uygulaynz. Kabin ve kar arlk patenlerini deitiriniz.

lem Basamaklar

neriler
renme Faaliyeti-1de belirtilen gvenlik kurallarna uyunuz. Kabin stne karak kabin st patenleri ile ray arasnda boluk kontrol ediniz Paten pabularnn anp anmadna baknz. Paten cvatalarn kontrol ediniz. Geveyen ve eksik olan varsa gerekli bakm yapnz.

Asansrn kabin ve kar Kabini en alt katta iken 1 m kadar yukar hareket ettirinp ve durdurunuz. Kabin bu durumda iken kuyu arlk patenlerini kontrol dibine inerek kabin alt patenlerini kontrol ediniz. etmek Paten pabularnn, paten ile ray aras temasnn uygun olup olmadn kontrol edin. Paten cvatalarn kontrol ediniz. Kar arln patenlerini kontrol etmek iin kabini en st duraa gnderip kar arln en alt durakta olmasn salaynz. Kuyu dibine inerek kar arlk patenlerini kontrol ediniz. Problem varsa gerekli bakm yapnz. Patenlerde herhangi bir anma varsa deitirmek gerekir. Kabin st patenlerini deitirmek iin gerekli tedbirleri alarak kabin stne knz. Deitirilecek patenin ray ile temasn azaltmak iin ray ile kabin arasna bir takoz sktrnz. Boa kan patenin Asansrn kabin ve kar cvatalarn skerek dikkatli bir ekilde pateni karp arlk patenlerinin yeni pateni yerine taknz. deiimini yapmak Kabin alt patenlerinin deiimini kabin en alt durakta iken yapnz. Deitirme ilemleri ayndr. Kar alk patenleri kar arlk en alt durakta iken yaplr. Kar arlk patenlerini deitirirken de ayn ilemleri takip ediniz. 19

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorularn cevaplarn doru veya yanl olarak deerlendiriniz.

1. 2. 3. 4. 5.

( )Kabin ve kar arlk ayr ayr klavuz rayna patenler ile alt ve st ksmlardan klavuzlanmaktadr. ( )Kayan patenler, hz 2 m/snnin stndeki asansrlerde kullanlr. ( )Tekerlekli patenlerin kullanld asansrlerde klavuz raylar kesinlikle yalanmaz. ( )Patenler kabine ve kar arla kolay sklp taklabilecek ekilde olmaldr. ( )Bir asansrde 4 kabinde, 4 kar arlkta olmak zere toplam 8 adet paten mevcuttur.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

20

RENME FAALYET3 RENME FAALYET3

AMA
Uygun ortam salandnda, asansr raylarnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Asansrlerde kullanlan kabin ve kar arlk raylarn internetten ve asansr firmalarndan faydalanarak aratrnz.

3. RAYLAR
Klavuz raylar asansr tesisinde kabini ve kar arl dey hareketlerde ayr ayr klavuzlamak ve yatay hareketlerini en aza indirmek, parat tertibatnn almas durumunda kabini durdurmak maksadyla kullanlr. Kabin ve kar arln dey dorultularn korur, dnmesini engellerler. Ayn zamanda, parat dzeninin kabini tutmak iin kullanaca elemanlar raylardr. Genellikle souk ekme elik T-profilleri kullanlr. Kuyu ierisinde klavuz raylarn dik ve aralarndaki mesafenin kuyu boyunca sabit olmas nemlidir. Ayrca klavuz raylarnn arka ksmlar balant levhas iin dz bir yzey oluturucak ekilde ilenmitir. Balant levhas klavuz raylarn u ksmndan en az 4 cvata ile tespit edilmeli ve kalnl klavuz ray kalnl kadar alnmaldr. Klavuz ray en alt uta kuyu iinde desteklenmeli ve btn bir ray boyunca belli aralklarla destekler yerletirilmelidir. Destekler ve destek duvarlar yatay kuvvetleri dengeleyecek dzeyde olmaldr.

21

Resim 3.1: Raylar

Ray seiminde u faktrler dikkate alnr: Kabin arl Kabin yk (tayabilecei yk) Emniyet freni tipi Ray deme sistemi ve konsol aralklar

Raylar, nce ham eliin scak haddelenmesi ile T profil eklini alma aamasndan gemek zorundadr. Bu aamadan sonra izlenen imal usulune gre raylar ikiye ayrlr: Souk ekme raylar lenmi raylar

Souk ekme raylar, ham T profillerin sert metal kalibreden geirilmesi ile svama ve sktrma usulyle ilenmi raylar ise ham T profillerin yzeyinden tala kaldrlmas usuluyle retilirler. Souk ekme raylar, standartlarda A harfi ile, ilenmi raylar ise B harfi ile simgelenirler. rnein T90-A veya T90-B gibi.

22

Resim 3.2: Kabin ve kar arlk raylar

Resim 3.3: Ray montajnda kullanlan paralar

Raylarn birbirine ve duvara montajlarnda eitli paralar kullanlr. zellikle elik dbel, cvata-somun, eitli konsol paralar ve trnak bulunur. Konsolun duvara tutturulmasnda elik dbel nemlidir. Ray konsol tutacaktr. Konsol ile ray arasnda trnak ile tutturulacaktr.

23

ekil 3.1: Kabin raynn kuyu duvarna montaj

ekil 3.2: Rayn konsola balants

24

ekil 3.3: Kuyu iinde ray

25

Kabin raylarnn kuyuya tespit ekli Rayn raya tespit ekli: Raylarn birleim noktalarnda balant iyi salanacak ve geilerde knt olmamas iin raylarn ek yerlerinde erkek dii merkezlemeler olacaktr. Raylar balant noktalarnda bir ara para ile birbirlerine cvatalarla balanacak olup, ray ek yerleri karlkl raylarda ayn seviyede yaplmayacaktr (ekil 3.4). Rayn mesnede tespit ekli: Raylar duvarlara mesnetlerle tespit edilecektir. Rayn mesnede tespit ekli rijit olmayp trnaklar sayesinde dikey istikamette kayan tipte olacaktr. Ray trnaklar s deiiminde kaymay kolaylatrmak iin ray ile trnaklar ve mesnetler aras montaj srasnda ara para konulacaktr(ekil 3.2). Rayn asansr kuyusuna tespit ekli: Raylar asansr kuyusunda ya zemine oturtulacak veya kuyu tavanna aslacaktr. Raylara ayn zamanda hem asma hem de oturtma sistemi uygulanmayacaktr. Raylarn aslma ve oturtma ekli binann statik durumuna gre belirlenecek ve balantlar TSE normlarna uygun ekilde yaplarak ilgili hesaplar idareye verilecektir (ekil 3.1). Ray ebad ve tespit ekli: Ray ebatlar TSE normlarna uygun kesitlerde seilecektir. Ray kesitlerinin hesabnda asl raylarda ekmeye, zemine oturmu raylarda flambaja gre hesap yaplacak ve kesit tayin edilecektir. Ray hesab sonucunda bulunan kesit daha kk ksa bile kullanlacak ray kesiti 70x65x9 mm den az olmayacaktr. Ray mesnet mesafeleri ve hesab: Ray mesnetlemelerinin hesab oturtma veya asma raya gre hangisi seilmise TSE normlarna gre yaplacak ve hesap daha fazla ksa dahi mesnetleme mesafesi 2 m den fazla olmayacaktr (ekil 3.3).

Kar arlk raylarnn kuyuya tespit ekilleri Rayn raya tespit ekli: Kabin raylarnn raya tespit eklindeki esaslara uyularak yaplacaktr. Rayn mesnede tespit ekli: Kabin raylarnn mesnede tespit eklindeki esaslara uyularak yaplacaktr. Rayn asansr kuyusuna tespit ekli: Kabin raylarnn asansr kuyusundaki tespit ekli esaslarna uyularak yaplacaktr.

26

Ray mesnetleme mesafeleri ve hesab: Ray mesnetlemelerinin hesab oturtma veya asma raya gre hangisi seilmise TSE normlarna gre yaplacak ve hesap daha fazla ksa dahi mesnetleme mesafesi 2 mden fazla olmayacaktr. Kar arlk ray kesiti en az 50x50x5 mm, ebatlarnda olacaktr. Kabin ray mesnetleme mesafeleri ve hesap ekli esas alnarak uygulanacaktr.

ekil 3.4:(a) Flan lleri, (b) Ray-flan balant noktas, (c) ki rayn birleimi

27

ekil 3.5: Asansr klavuz ray kesitleri

Tablo 3.1: Klavuz ray lleri

28

ekil 3.6: Ray balant levhas (flan)

Tablo 3.2: Balant levhas ve elemanlarnn lleri

29

ekil 3.7: Ray balant paralar

Ray balants trnak ve tutucusu sayesinde yaplacaktr. Asansrn tayaca arla gre rayn ebatlar deitii iin ray balant elamanlarnn da ebatlar deimektedir. Tablo 3.3te boyutlar grlmektedir.

Tablo 3.3: Ray balant paralarnn boyutlar (mm)

30

Resim 3.4: ki rayn balant levhas ile birletirilmesi

31

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada verilen ynergeleri uygulaynz, Duvara elik dbel yardmyla ray konsollarn monte ediniz. Konsollara trnaklar yardmyla ray monte ediniz. Raylar birbirine monte ediniz.

lem Basamaklar

neriler

Asansrn kabin raylarn renme Faaliyeti-1de belirtilen gvenlik kurallarna kontrol etmek uyunuz. Kabin en st durakta iken kap ak iken fi prizi ksa devre edip kilide bastktan sonra kabini aa katlardan birisine gnderecek ekilde hareket ettiriniz. Kabin st zemin seviyesine gelince fi-priz ve kilidi brakarak kabinin durmasn salayp kabinin stne knz. Kuyu boyunca raylar kontrol ediniz. Ray yann yeterli olup olmadn anlamak iin patenin temas ettii yzeye parmanzla dokununuz. Parmanzda ya tabakas oluup kayganlayorsa ya yeterlidir. Aksi durumda ya yetersiz demektir. Raylarn birleim noktalarndaki cvatalar kontrol ederek geveyen varsa sknz. Birleim noktalarnda raylarda seviye fark olup olmadn kontrol ediniz. Ray konsol balantlarn kontrol ediniz. Raylarn paten srten yzeylerinde herhangi bir prz olup olmadn kontrol ediniz. Raylardan birisinin deitirilmesi gerekiyorsa, nce alt balant cvatalarndan balayarak, yukar doru ray tutan cvatalar sknz. Ray st ucundaki cvata deliklerinden halata balayarak yavaa kuyudan Asansrn kar arlk karnz. Yeni ray ayn ekilde kuyuya bir ucundan raylarn kontrol etmek halata balayarak kuyuya yerletiniz ve cvatalarn takp sktrnz. Kar arlk raylarnn da kabin raylar gibi bakmn yapnz. 32

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorularn cevaplarn doru veya yanl olarak deerlendiriniz.

1.

( ) Klavuz raylar asansr tesisinde kabini ve kar arl dey hareketlerde ayr ayr klavuzlamak ve yatay hareketlerini en aza indirmek, parat tertibatnn almas durumunda kabini durdurmak maksadyla kullanlr. ( ) Balant levhas klavuz raylarn u ksmndan en az 4 cvata ile tespit edilmeli ve kalnl klavuz ray kalnl kadar alnmaldr. ( ( ( ) Kabin klavuz raylar en az 50*50*5 mm olmaldr. ) Kuyu duvarna raylar mesnetleme mesafeleri en fazla 3 m olmaldr. ) lenmi raylar A, souk ekme raylar B harfi ile gsterilir.

2. 3. 4. 5.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

33

RENME FAALYET4 RENME FAALYET4

AMA
Uygun ortam salandnda, asansrn kar arlnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Asansrlerde kullanlan kar arlklar internetten ve asansr firmalarndan faydalanarak aratrnz.

4. KARI AIRLIK
Kabin arlnn ve tam ykn 0,4 ya da 0,5'ini karlayacak deerde seilir. Kolay tanabilmesi ve miktar ayarlanmas bakmndan birbiriyle balanabilecek dkme demir paralar hlinde yaplr. Kar arlk elik bir ereve, yardmc arlklar ve elik ereveye tutturulmu ynlendirme elemanlarndan olumaktadr. Yardmc arlklar genellikle dkme demirden veya elik levhalardan imal edilebilir. Blmlerini ksaca aklayalm. Halat balantlar: Halat ular kar arla veya ask noktalarna, kurun dklm soketler, halat kilitleri, en az uygun halat klemensiyle balanan kurt gz, konik soket, presle sktrlm boru ya da ayn derecede gvenli baka bir sistemle balanmaldr. Halat balantlarnda, kurt gz ve ieli balantlar dnda ift klemens kullanlmaldr. Klemens ynleri tayc halat bomayacak, ezmeyecek ekilde olmal, kontra somun ve kopilyalar eksiksiz olmaldr. Palangal sistemlerde kasnak kamalar ve milleri kontrol edilmeli, halat atma pimi aranmal, halatlar balant noktalarnda incelenmelidir. Halat uzamasnn daha sonraki yllarda gzlemlenebilmesi iin kar arlk alt snrnn boyayla iaretlenmesi gerekir. Halat boyundaki uzama kt artlarda %1,0 i gememelidir. Halat ular tellenmeye kar sarlm olmaldr. Kar arlk dengesi: Kabin ve kar arlk kuyu orta noktasna getirilip kabin iine beyan yknn yars kadar ktle ilavesiyle asansr enerjisi kesilerek fren alarak kabin aa-yukar ynde hareket ettirilerek test edilebilir. Beyan yknn yarsyla ykl kabinde ini ve k akmlarnn birbirine eit olmas gerekir. Kar arlk miktar projede belirtilen deere uygun olmaldr. Denge zinciri veya halat kullanlyorsa balantlar uygun olmaldr.

34

Kar arlk karkas: Kar arlk, st ste dizilen bloklardan oluuyorsa, bunlarn yerinden kmasn nlemek iin gerekli tedbirler alnmaldr. Bu ama iin, arlk bloklarn skca tutan bir iskelet kullanlmal ya da arln, metal bloklardan olumas ve asansrn beyan hznn 1 m/sn yi amamas durumunda, en az iki adet olmak zere kontra somunlu balant tijleri kullanlmaldr. Karkas altnda tampon arpma plakas olmal ve yeterli dayankla sahip olmaldr. Patenler: Patenler, eksik, anm, ayarlar bozuk olmamal, patenlerde boluk ve ar ya birikimi olmamaldr. Ray pabular veya bunlarn elemanlar kolaylkla sklp deitirilebilmelidir. Paten bloklarn sabitleme cvatalar tam olmal, paten boluklar kar arlkta sallanma oluturmamaldr. Cvata balantlar: Cvata balantlar eksik, somunlar gevek, kopilyalar eksik olmamaldr. Karkas balantlar sadece kaynak ile yaplmayp, cvata balants ve kaynak balants beraberce kullandrlmaldr. Kar arlk separatr: Kar arlk veya dengeleme arlnn hareket sahas, kuyu tabanndan en fazla 0,3 m'den balayp en az 2,5 m ykseklie kadar uzanan sert bir ayrc blme ile korunmaldr.

Genilik en az kar arlk geniliinin her iki yanna 0,1 m ilavesiyle bulunmaldr. Bu blme delikli malzemeden yaplrsa TS EN 294e uygun olmaldr. Yapm itibar ile kar arlk tamponlarnn ve dier sabit malzemenin bakmna ve gzlenmesine engel olmamal, gerektiinde malzeme deiimi ve karkas bakm yaplabilmelidir.

ekil 4.1: Kar arlk

35

Kar arlk bloklar kuyunun llerine gre seilir. Kar arlklar genelde tipte retilirler. Bunlar 56, 66 ve 76 cm geniliklere sahip arlklardr. ekil 4.2deki L uzunluu 56, 66 ve 76 cm olabilir.

ekil 4.2: Kar arlk blou

ekil 4.3: Kar arlklar

36

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aadaki verilen ynergeleri uygulaynz: Kabin kar arlnn ray stndeki pozisyonunu kontrol ediniz. Kabin kar arlnn arlk paralarn teker teker karnz. Kar arlk paralarn yerine kabin arlk deerlerine gre monte ediniz.

lem Basamaklar

neriler

Asansrn kabin kar renme Faaliyeti-1de belirtilen gvenlik arln kontrol etmek kurallarna uyunuz. Kabini en st kata gnderiniz ve kuyu dibine inerek kar arln kontrolne balaynz. Kar arln halat balantlarn kontrol ediniz. Halat gerginlikleri eit olmaldr. Balantlarda geveme var ise sktnz Kar arlklar birbirine balayan civatalar kontrol edip geveklik var ise sktrnz Kar arlk patenlerini kontrol edin. Paten civatalarn kontrol ediniz. Patenlerde boluk ve ar ya birikintileri olmamaldr. Asansrn kabin ve kar arlnn deiimini yapmak En alt duran kaps ile kar kuyu duvar arasna aa kalaslar yerletiriniz ve kar arln kalaslarn zerine oturmasn salayn. Makine dairesine karak tahrik kasnana kabin kar arlk halatlarn sktran halat sabitleme kelepelerini taknz. Revizyon butonlar ile tahrik kasnann kabini yarm tur yukar kaldracak ynde dnmesini salaynz. En st durak kapsn aarak yine kap ile kar kuyu duvar arasna kalaslar yerletiriniz. Tekrar makine dairesine karak aa revizyon botonuna basarak kabini kalaslar zerine oturtarak halatlarn bota kalmasn salaynz. Gerekli dzenlemeleri (deiiklikleri) yaptktan sonra yukarda yaptnz ilem basamaklarn sondan baa doru tekrar yaparak kabin ve kar arl deitirmi olursunuz.

37

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorularn cevaplarn doru veya yanl olarak deerlendiriniz.

1. 2.

3. 4.

( ) Kar arlk, kabin arlna ilave olarak tam yk arlnn yarsn karlayacak deerde seilir. ( ) Kabin ve kar arlk kuyu orta noktasna getirilip kabin iine beyan yknn yars kadar ktle ilavesiyle asansr enerjisi kesilerek fren alarak kabin aa-yukar ynde hareket ettirilerek test edilebilir. ( ) Kar arlk halatlar ile hz reglatrne balanr. ( ) Kar arlk bloklar eklindedir. Bu bloklar kar arlk karkas ierisine yerletirilerek birbirine cvatalarla balanr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

38

RENME FAALYET5 RENME FAALYET5

AMA
Uygun ortam salandnda, halatlarn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Asansrlerde kullanlan halatlar internetten ve faydalanarak aratrnz. asansr firmalarndan

5. HALAT VE HALAT REGLATR

Srtnmeli tahrik gruplarnda, tahrik eleman olarak 6 yuvarlak kordonlu bazen de 7 veya 8 yuvarlak kordonlu elik tel halatlar kullanlmaktadr. Halat ap minimum 8 mm olarak seilen elik tel halatlarn kopma mukavemeti 1570 N/mm2 veya 1770 N/mm2 olmaktadr. Tahrik mekanizmasnda genellikle 4 adet Seale tipi elik tel halat kullanlmaktadr. Asansr makinelerinde ask halat olarak ounlukla paralel sarml halatlar kullanlmaktadr. Paralel sarml halatlar olarak Seale veya Warrington halat yaygn kullanlmaktadr. nsan tayan asansrlerde en az drt halat kullanlmal ve halat ap 8 mm den az olmamaldr. Paralel sarml halatn kordonlarndaki eit sarml halatlarda kordon iindeki teller ayn uzunlua sahiptir. Bu tip halatlar, apraz sarml veya dz sarml kordonlardan meydana gelmektedir.

ekil 5.1: Kumpasla halat apnn llmesi

39

6*19 Seale, Elyaf zl

8*19 Seale, Elyaf zl

6*19 Seale, elik tel zl

ekil 5.2:Seale tipi ask halatlar

ekil 5.2'de grld gibi halat kesitlerinin kordon yaplarnda 3 ayr apta tel kullanlmaktadr. Orta aptaki bir tel etrafnda bir sra ince tel, bunlarn da etrafnda en kaln teller dizilidir. Bu da halatn kasnak zerinde gezinmesinden ileri gelen srtnmeler sonucu tellerin anarak kopmasn geciktirir.

Tablo 5.1:8*19 Seale, kendir zl halatn zellikleri

Halat ular, kabine ya da ask noktalarna kurun dklm soketler, halat kilitleri, en az uygun halat klemensiyle balanan kurt gz, konik soket, presle sktrlm boru ya da ayn derecede gvenli baka bir sistemle balanm olmaldr. Halat balantlarnda, kurt gz ve ieli balantlar dnda ift klemens kullanlmaldr. Klemens ynleri tayc halat bomayacak, ezmeyecek ekilde olmal, kontra somun ve kopilyalar eksiksiz olmaldr. Palangal asansrlerde kasnak mil ve kamalar kontrol edilmeli, kasnakta halat atma pimi aranmaldr. Halat balant noktasnda balantlar kontrol edilmeli ve halat geveme konta aranmaldr. Halatlar kullanldka anrlar. Hasara urayan bir halat kullanmak doru deildir. ekil 5.3te hasara uram bir halat grlmektedir.

40

ekil 5.3: Hasara uram halat

Resim 5.1: Halat balatlarnda kullanlan halat ieleri

Halat ieleri, halatn kabin ile balantsnda ve kar arlk balantsnda kullanlmaktadr. Kabinlerin hareketlerinde uygulanmaya balanmtr. Halat ieleri kuyu iinde ve makine dairesinde kabinlerin fazladan dolamasna engel olmak iin kullanlmtr. Kabin ve kar arln daha ksa ve salam bir balant yapmas salanmtr.

41

Resim 5.2: Halat balantlarnda kullanlan halat ieleri

Resim 5.3 :Halat iesi kullanlarak yaplm kar arlk halat balants

42

Resim 5.4: Halat iesi kullanlarak yaplm kabin halat balants

Resim 5.5: Reglatr halatnn kabinde stnin veya altnda buluan fren mekanizmasna balants

43

Resim 5.6: Aadan yukarya doru ekilmi bir asansr kuyusu resmi

Resim 5.7: Bol alteri ve reglatr halatnda takl olan plastik takoz

44

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar neriler

Asansrn halatn kontrol renme Faaliyeti-1de belirtilen gvenlik kurallarna etmek uyunuz. Kabin stnde bulunan halat balantlarn kontrol ediniz. Balantlarda geveklik, halatlarda tellenme ve hasar olup olmadn kontrol ediniz. Kar arlk en alt katta iken kuyu dibine inerek kar arlk halat balantlarn kontrol ediniz. Halat balantlarnda ie kullanlmsa atlama, balantlarda geveklik, halatlarda tellenme ve hasar olup olmadn kontrol ediniz. Makine dairesine karak kabini en st duraa karnz. Revizyon butonu ile kabini aag doru hareket ettirerek kabin ve reglatr halatlarnda tellenme ve hasar olup olmadn kontrol ediniz. Kuyu dibine inerek reglatr halatnn gerginliini, kuyu dibi reglatr halat gergi dzenini ve halat gevetme kontan kontrol ediniz. Kabin stnde veya kabin altnda bulunan reglatr halat balantlarn kontrol ediniz. Asansrn regltr Kabin herhangi bir sebepten dolay ar yukar halatn kontrol etmek ktnda asansrn enerjisini kesmek amacyla reglatrn altna yerletirilen bol alterini amak iin halata taklan takozun olup olmadn kontrol ediniz.

45

LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorularn cevaplarn doru veya yanl olarak deerlendiriniz.

1. 2. 3. 4. 5.

( ) Kabin halat ap en az 6 mm olmaldr. ( ) Halat ular, kabine ya da ask noktalarna kurun dklm soketler (halat ieleri) veya halat kilitleri ile en az uygun halat klemensiyle balanr. ( ) Kabin halatlar arasnda uzunluk fark olmamaldr. ( ) Kabin ve reglatr halatlarnda tellenme ve hasar grldnde bu ksmlara ek yaplmaldr. ( ) Reglatr halat parat tertibatn altran mekanizmaya balanr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

46

RENME FAALYET6 RENME FAALYET6

AMA
Uygun ortam salandnda, asansr kuyu dibi reglatr makaras ve arlnn kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Asansrlerde kullanlan kuyu dibi reglatr makaras ve arln internetten ve asansr firmalarndan faydalanarak aratrnz.

6. KUYU DB REGLTR
Kuyu dibi reglatr, kuyunun en altnda parat sistemine bal olan halata bal olarak alr. Grevi, halatn yeterli bir gerginlikte olmasn salamak ve halat gevedii zaman asansr devre d brakmaktr. Reglatr arl -yay Reglatr halatn germek iin baz asansrlerde arlk, baz asansrlerde ise yay kullanlmaktadr. Reglatr arl tabana oturmu olmamal, mafsal balantl olmal ya da gerdirme yay fonksiyonel olmaldr. Reglatr arl, germe fonksiyonunu yerine getirmelidir. Reglatr halat ve makaras Hz regltr bir gergi makarasyla gerilmelidir. ok esnek bir halatla (en az 6 mm ap) tahrik edilmelidir. Reglatr halat gvenlik tertibatndan kolayca sklebilir olmaldr. Gvenlik tertibatnn almas srasnda reglatr halat ve bunun balantlar, frenleme mesafesinin normalden fazla olmas durumunda dahi kopmamaldr. Reglatr halat gevek olmamal, halatta tellenme ve deformasyon olmamaldr.

Resim 6.1: Reglatr arl, makaras ve halat gevetme konta

47

ekil 6.1: Reglatr arl, makaras ve halat uzama kontann montaj

48

ekil 6.2: Hz reglatrnn blmleri ve balatlar

49

Resim 6.2: Reglatr makaras, arl ve raya balants

50

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aadaki verilen ynergeleri uygulaynz. Kuyu dibi reglatr makarasn halatndan kurtararak sknz. Reglatr makara arln sknz. Sklen paralar tekrar yerine monte ediniz. Halat makaraya yerletirdikten sonra kontan almasn kontrol ediniz.

lem Basamaklar

neriler

Asansrn kuyu dibi renme Faaliyeti-1de belirtilen gvenlik kurallarna reglatr makaras, uyunuz. arl ve halat uzama Gerekli tedbirleri alp kuyu dibine inerek reglatr kontan kontrol etmek. makarasn kontrol ediniz. Makara halatnn germe grevini yapp yapmadn inceleyiniz. Makarann raya balantsn inceleyiniz Reglatr arlnn kuyu dibine olan mesafesine bakn. Arlk kuyu dibine oturmu ise bunu dzeltiniz. nk bu durumda arlk halat germe grevini yerine getiremez. Reglatr halat deiik sebeplerden dolay zamanla uzayabilir. Halat uzamasn snrlandrmak iin halat uzama konta kullanlr. Halat uzama kontann balantlarn kontrol edin. Yukarda yaptnz kontrollerde reglatr makarasnn deimesi gerekiyorsa, reglatr makarasn raya balayan cvatalar skerek makarann boa kmasn salaynz. Mafsal cvatalarn skerken kol, bota kald an arln etkisiyle yukar doru savrulup size zarar verebilir. Onun iin skerken bir elinizle srekli kolu tutunuz. Skme ilemini yaptktan sonra makaray yukar doru kaldrarak halattan kurtarnz. Gerekli bakm Asansrn kuyu dibi yaptktan sonra veya yeni makaray tekrar yerine ayn reglatr makaras, ekilde monte ediniz. arl ve halat uzama Arl ve halat uzama kontann deimesi kontann diimini gerekiyorsa makaray skmeye gerek yoktur. Arln yapmak. veya halat uzama kontann civatalarn skerek deitirebilirsiniz. Halat uzama kontan skerken kontak kablolarnda elektrik olup olmadn kontrol ederek alnz.

51

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorularn cevaplarn doru veya yanl olarak deerlendiriniz.

1. 2. 3. 4. 5.

( )Reglatr halatnn olduka esnek bi halat olup kesiti en az 6 mm olmaldr. ( )Kuyu dibi reglatr makaras ve arlnn grev, reglatr halatnn gergin durmasn salamaktr. ( )Reglatr arlnn alt ksmnn kuyu tabanna uzakl en az 10 cm olmaldr. ( )Kuyu dibi reglatr makarasn raya balayan kol zerinde uygun bir yerine bal bir halat uzama konta vardr. ( )Kuyu dibi reglatr makarasnn en st noktas, asansrn hareketli paralarnn en alt noktasndan 30 cm aada olmaldr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

52

RENME FAALYET7 RENME FAALYET7

AMA
Uygun ortam salandnda, parat sisteminin kontroln ve deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Asansrlerde kullanlan parat sistemini internetten ve asansr firmalarndan faydalanarak aratrnz.

7. PARAT SSTEM
Parat sistemi, halat kopmas veya ini hznn ar derecede artmas hlinde, asansr klavuz raylar zerinde frenleyerek durdurur. Kabinin st veya alt kirilerine yerletirilir. Elektrikli, hidrolik veya pnomatik sistemler gvenli olmadndan mekanik olarak alrlar. Ani frenleyerek ksa mesafede durdurma, atalet kuvvetleri yznden gerek insan, gerekse tayc elemanlar zerinde zararl etki yapacandan, yumuatc ve kaydrc parat freni uygulanr. 0,85 m/sn asansr hzna kadar kullanlan sert fren etkilerinden baka, klavuz raylar da zedeleyebilirler. Bunlardan, tutma mesafesi 12 cm olan parat dzeni sakncalarndan dolay nemini yitirmitir. Tm asansr kabin ve platformlar iin reglatr yardmcl ile birlikte konulmas zorunlu olan parat dzeni, kar arlk iin de gereklidir. Kar arln hareket alan altnda, insanlarn bulunduu, konut, bro, toplant salonlar gibi yerler varsa kar arlk da parat dzeni ile donatlmaldr. Kabinin aa ynde hareketi srasnda normal hznn 1,4 katn amas, halatlarn kopmas veya halatlardan birinin fazla uzamas hlinde, kabin parat tertibat vastasyla klavuz raylara tesbit edilir. Bu tertibat kabinin altna veya stne yerletirilir. Bu srada motor ve fren ebekeden ayrlr. Parat tertibatnn kabin hzna bal olarak kullanlan balca iki tr vardr. Ani olarak etki eden parat tertibat Kademeli olarak etki eden parat tertibat (mekanizmas)

53

7.1. Ani Olarak Etki Eden Parat Tertibat

Bu tip parat tertibat 1 m/snlik kabin hzlarna kadar kullanlr. Kabini durdurma mesafesi kk olduundan kabin ve klavuz raylar ar zorlanr. Daha byk hzlarda parat tertibat alt zaman yolcular ok etkisi altnda kalacandan, bu tip parat tertibat tercih edilmez. Ani etki eden parat tertibatlar trtll tipi, masural tipi ve keli tipi olmak zere deiik tiptedir. ekil 7.1, ekil 7.2 ve ekil 7.3'te ani olarak etki eden parat tertibatlar grlmektedir. Trtll tip parat dzeninde, ekil 7.1de grld gibi parat tertibat, testere dili kamlarla tutturulmutur. Bunlar kabinin her iki tarafna klavuz raylar sktracak tarzda yerletirilmitir. Bunlar aralarnda mekanik olarak temastadrlar. Manivela koluna bal bulunan ve reglatr halat ad verilen elik halat ekildii zaman kamlar klavuz ray sktrarak kabinin durmasn salarlar.

eki 7.1: Ani etki eden trtll tip parat tertibat

Masural tip parat dzeninde ekil 7.2' de grld gibi sertletirilmi bir elik silindir, gittike daralan eneye girer ve bylece klavuz ray ene ile karsndaki levha arasna skarak kabinin durmasn salar. Bu tip parat dzeni genellikle dk hzlarda alan ar yk asansrlerinde tercih edilir.
eki 7.2: Ani etki eden masural tip parat tertibat

54

Keli tip parat dzeninde, ekil 7.3' te grld gibi elik eneler, eimli dkme demir bloklara yerletirilmitir. enelerin klavuz rayla birlemesi annda bir takoz hareketi meydana gelir ve parat dzeni kilitlenir.

ekil 7.3: Ani etki eden keli tip parat tertibat

Resim 7.1: Ani etkili fren bloklar

Parat (reglatr) halatnn ular ekil 6.2'de grld gibi hz reglatr ve kuyu dibi makarasndan geirilerek parat tertibatn altran mekanizmaya balanr. Bu durumda tayc (kabin) halatn kopmas veya anormal ekilde uzamas parat halatnn gerilmesine neden olacandan parat tertibatn harekete geirir. Dier taraftan kabin hz, normal hz % 25 at zaman parat tertibatnn almas istenmektedir. Bu durumda kabin aa yndeki hareketine devam edeceinden parat halat gerilerek parat tertibatn altrr. Parat tertibat tarafndan durdurulan kabin, klavuz raylarndan, motor miline bal bir kasna dndrmek suretiyle serbest hle getirilir. Bundan sonra zedelenen klavuz raylar dzeltmek gerekir.

55

7.2. Kademeli Olarak Etki Eden Parat Tertibat

Hz 1 m/sn den byk olan modern asansrlerde genellikle bu tip parat kullanlr. Kademeli olarak etki eden parat tertibatnda klavuz raylara uygulanan durdurucu kuvvet kademeli olarak bydnden kabin, gerek klavuz raylara gerekse yolculara bir zarar vermeksizin darbesiz olarak durur. Bu tip parat tertibat halat kopma esasna gre alabilir. Fakat daha ok, kullanlan metot bu tertibatn almasn hz kontrol cihazna bal klmaktr. Basma yaylar bulunan kaymal parat tertibatnda frenleme kuvveti, serbest dmeye geen kabinin emniyetle durmasn salamaktadr. zme tesisatl kaymal gvenlik tertibat hz 6 m/sn den az olan asansrlerde kullanlmaktadr. Parat tertibat sadece aa doru ve srtnme kat says 0,1 deerindedir. Resim 7.2 ve Resim 7.3te deiik tipte kaymal fren bloklar grlmektedir. Parat sistemi kontrol edilirken unlara dikkat edilmelidir. Parat sistemi alr durumda olmal, halat balantlar uygun biimde yaplmal, halat balantlarnda ift kelepe olmaldr. 1 m/sn.den byk hzlarda kaymal gvenlik tertibat kullanlmaldr. Her iki fren blou ayn anda hareket almal, kurtazlar iinde olmal, kontra somunlar bulunmal, almasn engelleyici ar yalardan ve pastan arnm olmaldr. Altnda insan trafii olan kuyularda ve hz 2,5 m/sn nin stndeki asansrlerde kar arlkta da parat sistemi aranmaldr. Kar arlkta parat sistemi, kabin parat sisteminden % 10 daha yksek hzda almaldr.

Resim 7.2: Tek ynl kaymal fren bloku

56

Resim 7.3: eitli kaymal fren bloklar

Resim 7.4: Fren tertibatn tetikleyen mekanizma

57

ekil 7.4: Fren blokunun tetiklenmesi

58

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada verilen ynergeleri uygulaynz. Parat sisteminin kontan reglatr halatn kullanarak altrnz. Fren bloklarn parat sisteminden sknz. Yeni bloklar yerine monte ediniz.

lem Basamaklar

neriler

Asansrn parat sistemini renme Faaliyeti-1de belirtilen gvenlik kontrol etmek kurallarna uyunuz. Kabin stnden veya makine dairesinden reglatr halatn yukar doru ektikten sonra revizyon butonlar ile kabini aa ynde hareket ettiriniz. Parat sistemi alyorsa kabin aa ynde hareket etmeyecektir. Parat frenleri ayn anda ayn kuvvette raylar kavramaldr. Frenleri normal konumuna getirmek iin yine revizyon kumandas ile kabini yukar doru hareket ettirip durdurunuz. Asansrn normal almasna dndn greceksiniz. Herhangi bir sebepten dolay frenler raya oturup hasara uramsa deitirmek gerekir. Ayn zamanda rayn fren yaplan ksmlarn da kontrol etmek gerekir. Ray yzeyinde przler olumusa dzeltiniz. Parat tertibatn deitirmek iin kabin stne karak fren bloklarn tutan cvatalar skerek Asansrn parat karnz ve yerine yenisini taknz. Ayn ekilde sisteminin deiimini kar fren blokunu da sknz ve yenisini taknz. yapmak Genelde fren bloklarnn ikisi beraber deitirilir. Yeni taklacak fren bloklarnn ayn zellikte ve ayn marka olmasna dikkat ediniz.

59

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorularn cevaplarn doru ve yanl olarak deerlendiriniz.

1. 2. 3. 4. 5.

( )Parat fren sistemi, halat kopmas veya ini hznn ar derecede artmas hlinde, asansr klavuz raylar zerinde frenleyerek durdurur. ( )Ani olarak etki eden parat fren tertibat 1 m/snden yksek hzl asansrlerde kullanlr. ( )Ani etkili fren bloklar klavuz raylara zarar verir. ( )Parat fren tertibatn hz reglatr altrr. ( )Kademeli olarak etki eden (kaymal fren) parat fren sisteminin 1 m/sn nin zerindeki asansrlerde kullanlmas mecburidir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz modl deerlandirmeye geiniz.

60

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

Modln Ad Ama rencinin Ad: Gerekli atlye ortam Soyad: salandnda; asansr kuyu Snf : donanmlarnn kontroln ve No.: deiimini 95/16/AT Asansr Ynetmeliine uygun yapabileceksiniz AIKLAMA: Aada listelenen davranlar rencide gzleyemediyseniz (0), zayf nitelikte gzlediyseniz (1), orta dzeyde gzlediyseniz (2) ve iyi nitelikte gzlediyseniz (3) rakamn altndaki ilgili kutucua X iareti koyunuz. Asansr Kuyu Donanmlar

DEERLENDRME LTLER
Flexible kabloyu skmek ve takmak Kuyu iine tesisat kanaln demek Aydnlatma elamann (fener duy) monte etmek Kabin patenlerini skmek ve takmak Kar arlk patenlerini skmek ve takmak Raylarn kontroln yapmak Kar arlk kontroln yapmak Reglatr halatnn kontroln yapmak Kuyu dibi reglatrnn kontroln yapmak Parat sisteminin kontroln yapmak

TOPLAM PUAN

DEERLENDRME
Performans denetim listesinde, kazandnz davranlar retmeniniz tarafndan belirlenen deer leine gre deerlendirilecektir. Yukardaki lee gre kendinizi deerlendirip yetersiz bulduunuz faaliyeti tekrar ediniz.

61

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 DORU DORU YANLI YANLI DORU

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 DORU YANLI DORU DORU DORU

RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 DORU DORU YANLI YANLI YANLI

RENME FAALYET-4N CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 DORU DORU YANLI DORU

RENME FAALYET-5N CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 YANLI DORU DORU YANLI DORU

62

RENME FAALYET-6NIN CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 DORU DORU Y DORU DORU

RENME FAALYET-7NN CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 DORU YANLI DORU DORU DORU

63

NERLEN KAYNAKLAR
evrenizdeki asansr firmalar Asansr malzemeleri kataloglar nternette asansrlerle ile ilgili i yapan firmalar Asansr Dnyas isimli dergi Asansr hakknda yazlm kitaplar iin yayn evlerinin internet siteleri

64

KAYNAKA KAYNAKA
MMO (Makine Mhendisleri Odas). Asansr Avan ve Uygulama Projeleri Hazrlama Teknik Esaslar, zmir 2005. Asansr Dnyas Dergisi, Aylk Dergi. EMO ve MMO Asansrlerin Yllk Kontrolleri Eitim Semineri Notlar, zmir ubeleri, zmir 2001. IMRAK C. Erdem, R. smail GERDEMEL, Asansrler ve Yryen Merdivenler, Birsen Yaynevi, stanbul 2000. KAN brahim Gndz, Asansr Teknii Cilt I-II, Birsen Yaynevi, stanbul 1996. TAVASLIOLU Serdar, Asansrlerde Pratik Bilgiler, EMO Yayn, zmir 2003.

65