PRIMENA PRVOG I DRUGOG

ZAKONA TERMODINAMIKE
II zakon tvrdi da energija ima i kvantitet i kvalitet.

I zakon se odnosi na koliinu energije i njene transformacije, dok II zakon obezbeuje
sredstvo da se odredi njen kvalitet kao i stepen degradacije energije tokom procesa
(rezervoar energije na vioj temperaturi ima vii kvalitet jer je mogue lake iskoristiti
njegovu energiju za vrenje rada).

Drugi zakon termodinamike daje kriterijum za mogunost, odnosno verovatnou
odigravanja odreenog termodinamikog procesa.

Drugi vaan aspekt drugog zakona termodinamike je u vezi konverzije u rad
apsorbovane energije kao toplote.

II zakon se takoe koristi da se odredi teorijska granica za realizaciju sistema u praksi
(npr. tehniki sistemi)
SISTEMZAANALIZU
Ako se zamisli TD- sistem na slici, sa dva toplotna i jednim rezervoarom rada,
zanimljivo je analizirati mogue energijske komunikacije meu njima.
Naroito je korisno znati koje su komunikacije nemogue:
I
II
Perpetuum mobile
prve vrste
druge vrste
1 2
Q Q W =
Od svih kombinacija dva toplotna rezervoara i rezervoara rada mogue su samo dve:
u oba sluaja
MOGUE KOMBINACIJE
TOPLOTNA MAINA
TOPLOTNA PUMPA
Toplotna efikasnost
Termika efikasnost (c):

Deo toplote prevedene u rad
Mera karakteristike toplotne maine
toplota uneta Ukupna
rad izvreni Ukupno
efikasnost Termicka =
Koeficijent korisnog dejstva (KKD):
Po definiciji predstavlja korisno kroz uloeno
h t
Q Q W =
t
h
t
h
T
T
Q
Q
=
t
h
t
h
t
h t
t
c
T
T
Q
Q
Q
Q Q
Q
W
KKD = =

= = = 1 1 n
TOPLOTNA MAINA
h t
t
h t
t t
T T
T
Q Q
Q
W
Q

= = KKD
g
h t
h
h t
h h
T T
T
Q Q
Q
W
Q

= = KKD
h
U sluaju pumpe vano je znati da li ona slui za grejanje ili hlaenje da bi se definisalo
ono to je korisno:
TOPLOTNA PUMPA
Grejanje:
Hlaenje:
( ) ( )
h t h t h t h t
T T T T Q Q Q Q = : : : :
h t
h t
h
h
t
t
T T
Q Q
T
Q
T
Q

= =
t
h t
t
h t
h
t
h
t
T
T T
Q
Q Q
i
T
T
Q
Q
=

=
h t
t
h t
t
t
h t
t
h t
T T
T
Q Q
Q
i
T
T T
Q
Q Q

1.
IZDRUGOGZAKONAPROIZILAZESLEDEIODNOSIIZMEU
TOPLOTAITEMPERATURA
2.
3.
4.
Carnotoova toplotna maina:

1. Termalna efikasnost realnih toplotnih maina
moe se poveati apsorbovanjem toplote iz
rezervoara na to vioj temperaturi i
oslobaanjem toplote na to nioj
temperaturi hladnijeg rezervoara

2. to je temperatura izvora via to se vie
termalne energije moe transformisati u rad
tj. vii je kvalitet energije.

>
=
<
rev th,
rev th,
rev th,
th
n
n
n
n
Ireverzibilna maina

Reverzibilna maina

Nemogua maina
K T
T
kada
0
: 1

n
1. Efikasnost svih reverzibilnih maina izmeu
dva ista rezervoara je ista.
2. Efikasnost ireverzibilne maine uvek je
manja od efikasnosti reverzibilne maine kada
rade imeu istih rezervoara toplote.
TERMODINAMIKA TEMPERATURNA SKALA

Temperaturna skala koja je nezavisna od osobina termometarske supstance


Razvoj termodinamike temperaturne skale:

1. Prema Karnoovoj teoremi sve reverzibilne toplotne maine imaju istu termalnu
efiksanost kada rade izmeu dva ista rezervoara

2. Sledi da je efikasnost toplotne maine nezavisna od osobina radnog fluida, naina na
koji se ciklus izvodi i tipa koriene reverzibilne maine

To upuuje na zakljuak da je
termika efikasnost reverzibilne toplotne maine samo funkcija
temperatura oba rezervoara
h t
h
t
T , T F
Q
Q
=
Sloen sistem na slici kao osnovu za izvoenje
Polazna osnova:
Primenjena na maine:
( )
a
a
T , T F
Q
Q
1
1
=
M
( )
2 1
2
1
T , T F
Q
Q
=
M1
M2
( )
a
a
T , T F
Q
Q
2
2
=
a
a
Q Q
Q Q
Q
Q
2
1
2
1
=
Odnosno, koristei prethodno izvedene jednaine:
Proirivanjem je mogue dobiti:
a to je isto to i:
( )
( )
( )
a
a
T T F
T T F
T T F
Q
Q
, 2
, 1
2 , 1
2
1
= =
( )
( )
( )
b
b
T T F
T T F
T T F
Q
Q
, 2
, 1
2 , 1
2
1
= =
Drugim reima, izvoenje ne zavisi od temperature okoline jer ima univerzalni karakter
( )
( )
3 3
T f
T f
Q
Q
=
( ) ( )
3
3
Q
Q
T f T f =
3
16 , 273
Q
Q
T =
( )
( )
( )
2
1
2
1
2 , 1
T f
T f
Q
Q
T T F = = Nakon skraivanja ostaje:
Izraz koji definie
TD- temperaturnu skalu
( ) T T f =
LordKelvin
Trojna taka
Kelvinova termodinamika temperaturna skala
Odnos temperatura zavisi od odnosa toplota razmenjenih izmeu reverzibilne toplotne
maine i rezervoara.
Skala je nezavisna od fizikih osobina bilo koje supstance, nulta temperatura je
temperatura rezervoara nieg kvaliteta maine koja ima jedininu efikasnost.
Temperature variraju izmeu nule i beskonano.
Vrednost kelvina je ustanovljena tako da trojna taka vode ima temperaturu od 273,16
Temperatura rezervoara na nekoj temperaturi se dobija merenjem efikasnosti toplotne
maine koja radi izmeu toplijeg rezervoara koji je na temperaturi trojne take vode i
rezervoara koji je na traenoj temperaturi.
FIKSNA TAKA
Temperatura
(
o
C)
Temperatura
(K)
Trojna taka vode 0.01 273.16
NTK vodonika - 252.88 20.26
NTK kiseonika -182.97 90.17
Ravn. leda, vode i pare 0.00 273.15
NTK vode 100.00 373.15
NTT zinka 419.51 692.66
NTT antimona 630.50 903.65
NZZ srebra 961.90 1235.05
NTT zlata 1064.50 1337.65
( ) ( )
15 , 273 =
Kelvin Celsius
T T
SISTEMI ZA BADARENJE TERMOMETARA
Bulb Thermometers
The bulb thermometer is the common glass
thermometer you probably grew up with. The
thermometer contains some type of fluid, generally
mercury.
Bulb thermometers rely on the simple principle that a
liquid changes its volume relative to its temperature.
Liquids take up less space when they are cold and
more space when they are warm (this same principal
works for gases and is the basis of the hot air balloon
Thermal Expansion
A bar made from two different
metals fastened in a wooden
handleis placed over a flame. The
different thermal expansion rates
cause the bar to bend.
Bimetallic Strip Thermometers
The principle behind a bimetallic strip thermometer relies on the fact that different
metals expand at different rates as they warm up. By bonding two different metals
together, you can make a simple electric controller that can withstand fairly high
temp.
Two metals make up the bimetallic strip. In this diagram, the green metal would be
chosen to expand faster than the blue metal if the device were being used in an
oven.
Electronic Thermometers
It is now common to measure temperature with electronics. The most common
sensor is a thermo-resistor (or thermistor).
This device changes its resistance with changes in temp. A computer or other
circuit measures the resistance and converts it to a temperature, either to
display it or to make decisions about turning something on or off.



uloena toplota jednaka je dobijenom radu, a ako su Q i W manji od nule, uloen rad
jednak je dobijenoj toploti.
Zakoni TD definiu izvesna ogranienja u energetskim konverzijama. Pri konverziji energije
(u ciklusu), vai,

idealan proces - odvija se beskrajno sporo kroz niz stanja, kvazistatiki
mogue je definisati jednu ekstenzivnu veliinu,
koja u svim tim stanjima ima istu vrednost
reverzibilan ireverzibilan
proces