Stephen R.

Covey

Shtat Zakonet e Njerzve me Efektivitet t Lart

prmbledhje nga Universiteti Sharif i Teknologjis
Ky nuk sht vetm libr mbi zhvillimin personal. Ai prdoret n aranzhime plotsisht profesionale n universitete t ndryshme.

Ky libr sht pasqyr e shklqyeshme e praktikave individuale dhe ndrpersonale q do ta bjn do individ dgjues, nxns, partner, dhe lider m efektiv. Ai i sugjeron disa korniza t shklqyeshme pr ta avancuar performansn personale. Kapitujt "Ji Proaktiv", "Fillo me Fundin n Mendje", dhe "Vendosi S Pari Gjrat e Para" jan mnyr e dobishme pr ta stimuluar t menduarit pr vizionin personal pr jetn dhe karriern tnde. Kapitulli: "Prpiqu s pari t kuptosh, pastaj t t kuptojn", sht gjja m e mir q e kam lexuar mbi dgjimin empatik, nj shkathtsi kritike e lidershipit. Tom Kosnik, Departmenti i Menaxhmentit, Universiteti Stanford

zgjodhi dhe prktheu: Ridvan Bunjaku |:( |:) dhjetor 2010

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Prmbajtja
NGA VARSIA N PAVARSI .......................................................................................... 3 Zakoni 1: Ji Proaktiv (paraveprues) - vizioni personal............................................... 3 Zakoni 2: Fillo me fundin n mendje - lidershipi personal........................................ 4 Zakoni 3: Vendosi s pari gjrat e para - principet e menaxhimit personal ............. 5 NGA PAVARSIA N NDRVARSI ................................................................................. 8 Paradigmat e ndrvarsis........................................................................................ 8 Zakoni 4: Mendo fitoj-fiton ....................................................................................... 9 Zakoni 5: S pari prpiqu t kuptosh, pastaj t t kuptojn................................... 11 Dgjimi empatik .................................................................................................. 11 Diagnostifiko para se t japsh ila..................................................................... 11 Zakoni 6: Sinergjizo - principet e bashkpunimit krijues ........................................ 12 MPRIHE SHARRN ....................................................................................................... 13 Zakoni 7: Principet e vet-prtrirjes s balansuar .................................................. 13 Dimensioni fizik ................................................................................................... 13 Dimensioni shpirtror ......................................................................................... 13 Dimensioni mendor............................................................................................. 13 Dimensioni shoqror/emocional ........................................................................ 13 SHTAT ZAKONET... DHE KA DO T BJN ATA PR TA NDIHMUAR GRUPIN TUAJ (PRMBLEDHJE)........................................................................................................... 14

-2-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

NGA VARSIA N PAVARSI

Zakoni 1: Ji Proaktiv (paraveprues) - vizioni personal

Proaktiviteti domethn q, si qenie njerzore, ne jemi prgjegjs pr jetn ton. Sjellja jon sht funksion i vendimeve tona, jo i gjendjeve apo kushteve tona. Jan tri vlera qendrore n jet: prjetimore (ato q na ndodhin) krijuese (ato q i sjellim n ekzistenc) qndrimore-atitudore (prgjigjja jon ndaj rrethanave t vshtira).

M e rndsishmja sht se si i prgjigjemi asaj q e prjetojm n jet. Proaktiviteti bazohet n prballjen me realitetin por edhe me t kuptuarit se kemi fuqi t zgjedhim prgjigje pozitive ndaj rrethanave tona. Na duhet ta kuptojm se si e prqendrojm kohn dhe energjin ton pr t qen efektiv. Gjrat pr t cilat interesohemi do t mund t prshkruheshin si "Rrethi i Merakosjes". Ka gjra rreth t cilave vrtet mund t bjm dika, dhe kjo mund t prshkruhet si "Rrethi yn i Ndikimit". Kur e prqendrojm kohn dhe energjin ton n Rrethin ton t Merakosjes, por jasht Rrethit ton t Ndikimit, ne nuk jemi efektiv. Mirpo, konstatojm se t qenit proaktiv na ndihmon ta zgjerojm Rrethin ton t Ndikimit. (Puno n gjrat rreth t cilave mund t bsh dika.) Njerzit reagues i prqendrojn prpjekjet e tyre n Rrethin e Merakosjes, n gjrat t cilat nuk mund t'i kontrollojn. Energjia e tyre negative shkakton q Rrethi i tyre i Ndikimit t zvoglohet. Nganjher bjm zgjedhje me pasoja negative, t quajtura gabime. Nuk mund t'i anulojm apo t'i zhbjm gabimet tona t kaluara. Qasja proaktive ndaj nj gabimi sht ta pranosh at menjher, ta korrigjosh dhe t msosh nga ai. Suksesi sht ana e largt e dshtimit. N zemr t Rrethit ton t Ndikimit sht aftsia jon t bjm dhe t mbajm zotime dhe premtime. Integriteti yn n mbajtjen e zotimeve dhe aftsia pr t br zotime jan manifestimet m t pastra t proaktivitetit.

-3-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Zakoni 2: Fillo me fundin n mendje - lidershipi personal

Jan tri aspekte madhore t menaxhimit ton personal dhe t biznesit. I pari sht lidershipi: ka dua un/ne t prmbushim? I dyti sht menaxhimi: si mund ta prmbushi at m s miri? I treti sht produktiviteti duke e br at. Sipas Peter Drucker dhe Warren Bennis, "Menaxhimi sht t'i bsh gjrat si duhet; Lidershipi sht t'i bsh gjrat e duhura." Pik fillestare n t filluarit me fundin n mendje sht t zhvillohet nj deklarat e misionit personal, filozofi apo kredo. Ajo do t t ndihmoj t prqendrohesh n at se ka dshiron t jesh (karakteri), t bsh (kontributet dhe arritjet) dhe pr vlerat dhe principet mbi t cilat bazohen t qenurit dhe t vepruarit tuaj. Deklarata e misionit personal na jep nj brtham t pandryshueshme nga e cila mund t merremi me ndryshimin e jashtm. Principet mbi t cilat e bazojm jetn ton duhet t jen t thella, t vrteta fundamentale, t vrteta klasike, apo emrues t prbashkt t prgjithshm. Ato do t bhen tema t ndrthurura q ekzekutohen me saktsi, konsistenc, bukuri dhe fuqi npr fabrikn e jetve tona. N zhvillimin e deklarats s misionit tnd personal, mund ta prdorsh aftsin tnde krijuese pr t'i paramenduar gurt kilometrik t jets si jan datlindjet, prvjetort, pensionimi dhe funeralet. far prmbushje do t donit t festonit? Vizualizoni ato n detale t shumta.

-4-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Zakoni 3: Vendosi s pari gjrat e para - principet e menaxhimit personal

Zakoni 1: Un jam programuesi Zakoni 2: Shkruaje programin Zakoni 3: Ekzekutoje programin Zakoni 3 sht Menaxhimi Personal, prdorimi i vullnetit t pavarur pr ta krijuar jetn n prputhje me vlerat, qllimet dhe misionin tnd. Menaxhimi i kohs sht shkathtsi esenciale pr menaxhimin personal. Esenca e menaxhimit t kohs sht t organizohesh dhe t ekzekutosh rreth prioriteteve. Metodat e menaxhimit t kohs jan zhvilluar n kto stade: 1) shnimet dhe listat pr kontrollim - duke i njohur krkesat e shumfishta n kohn ton; 2) kalendart dhe librat e takimeve - orarizimi i ngjarjeve dhe i aktiviteteve; 3) prioritizimi, qartsimi i vlerave - integrimi i planifikimit ton ditor me caktimin e qllimeve (Mangsia e ksaj qasjeje sht se efikasiteti i rritur mund ta zvogloj spontanitetin dhe marrdhniet e jets.); 4) menaxhimi i vetvetes n vend se t menaxhohet koha - prqendrimi n ruajtjen dhe rritjen e marrdhnieve dhe prmbushjen e rezultateve, duke e mbajtur kshtu balansin P/AP (Prodhimi ndaj ndrtimit t Aftsis pr Prodhim; P/PC balance - production versus building production capacity). Mund t bhet nj tabel nga karakteristikat e aktiviteteve duke i klasifikuar si urgjente apo jo urgjente, t rndsishme apo t parndsishme:

E rndsishme

Urgjente I Krizat Problemet e ngutshme Projektet me afat t caktuar

Jourgjente II Parandalimi, aktivitete t AP Ndrtim lidhjesh Njohje e mundsive t reja Planifikimi, rikrijimi IV Voglsira, i zn me pun Disa nga emailat Disa nga telefonatat Bjerradits Aktivitete t kndshme

E parndsishme

III Ndrprerjet, disa nga telefonatat Disa nga emailat, disa nga raportet Disa nga takimet shtje t ngutshme Aktivitete t rndomta

-5-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Aktivitetet e Kuadrantit I jan urgjente dhe t rndsishme - t quajtura probleme apo kriza. Prqendrimi n Kuadrantin I rezulton q ai t bhet gjithnj e m i madh derisa t dominon ty. Aktivitetet e Kuadrantit III jan urgjente dhe t parndsishme, dhe shpesh klasifikohen gabimisht n Kuadrantin I. Kuadranti IV sht Kuadranti i ikjes - aktivitetet q jan jourgjente dhe t parndsishme. Njerzit efektiv rrin jasht Kuadranteve III dhe IV sepse ato nuk jan t rndsishme. Ata e zvoglojn Kuadrantin I n minimum duke kaluar m shum koh n Kuadrantin II. Aktivitetet e Kuadrantit II jan t rndsishme, por jo urgjente. T punuarit n kt Kuadrant sht zemra e menaxhimit t kohs personale. Kto jan aktivitetet AP (Aftsia pr prodhim, apo ang. PC). Aktivitetet e Kuadrantit II jan me ndikim t lart - aktivitetet q kur bhen rregullisht do t bnin dallim mahnits n jetn tnde. (Kjo e prfshin edhe implementimin e Shtat Zakoneve.) Fillimisht, koha pr aktivitetet e Kuadrantit II duhet t vij nga Kuadrantet III dhe IV. Kuadranti I nuk mund t injorohet, por do t duhej q prfundimisht t zvoglohet prmes vmendjes n Kuadrantin II. 1) Prioritizo 2) Organizo rreth prioriteteve 3) Disiplinoje veten Nj shkathtsi kritike pr menaxhimin personal sht delegimi. Delegimi efektiv te t tjert sht mbase aktiviteti i vetm m i fuqishm me prfitim t lart. Delegimi, pos q mundson rritje personale pr individ dhe organizata, ta mundson t'i prkushtosh energjit e tua n aktivitete t nivelit t lart. Jan dy tipe t delegimit: Delegimi me Porositje Mbikqyrja e Prpjekjeve (Kujdestaria)

Prdorimi i Delegimit me Porositje krkon t urdhrohet jo vetm ka t bhet, por edhe si t bhet. Mbikqyrsi pastaj duhet t funksionoj si "shef," duke e mikromenaxhuar progresin e "vartsit". Menaxhert m efektiv e prdorin Delegimin me Kujdestari, q prqendrohet n rezultate n vend se n metoda. Njerzit mund ta zgjedhin metodn pr t'i arritur rezultatet. N fillim merr m shum koh, por ka prfitime m t mdha. Delegimi me Kujdestari krkon kuptim t ndrsjell t qart, q n fillim, t pritjeve dhe t prkushtimit ndaj tyre, n pes fusha: -6-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

1. Rezultatet e dshiruara - Le ta shoh personi, le ta prshkruaj, le t bj deklarim t cilsis t asaj se si do t duken rezultatet dhe deri kur do t kryhen ato. 2. Udhzimet - Identifikoji parametrat brenda t cilve duhet t punoj individi, dhe far "rrug t dshtimeve" potenciale mund t ket. Mbaje prgjegjsin pr rezultate te personi t cilit i jan deleguar. 3. Resurset - Identifikoji resurset n dispozicion pr t'i prmbushur rezultatet e krkuara. 4. Llogaritshmria (accountability) - Caktoji standardet e performanss q do t prdoren n vlersimin e rezultateve dhe koht specifike kur do t ndodh raportimi dhe vlersimi. 5. Pasojat - Specifikoje se ka do t ndodh si rezultat i vlersimit, duke i prfshir edhe shprblimet dhe ndshkimet psikike apo financiare. Njerzit e papjekur mund t trajtojn m pak rezultate dhe kan nevoj pr m shum udhzime dhe m shum intervista t llogaritshmris. Njerzit e pjekur mund t trajtojn rezultate t dshiruara m sfiduese me m pak udhzime dhe intervista t llogaritshmris. "Trajtoje nj njeri si sht dhe ai do t mbetet si sht. Trajtoje nj njeri si mundet dhe si do t duhej t jet dhe ai do t bhet si mundet dhe si do t duhej t jet."

-7-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

NGA PAVARSIA N NDRVARSI

Paradigmat e ndrvarsis
Prbrsi m i rndsishm q e vendosim n cilndo marrdhnie sht jo ka themi apo ka bjm, por kush jemi. Pr t'i marr prfitimet e ndrvarsis, na duhet ta krijojm dhe t kujdesemi pr marrdhniet q jan burim i prfitimeve. Llogaria Emocionale e Banks e prshkruan se si ndrtohet besimi n nj marrdhnie. Sjelljet pozitive jan depozita q ndrtojn rezerv. Sjelljet negative jan trheqje (t "parave"). Nj balans me rezerv t lart rezulton n toleranc m t lart pr gabimet tona dhe n komunikim m t hapur. Jan gjasht depozita madhore q mund t'i bjm n llogarin emocionale t banks: 1. Ta kuptojm individin. Vlerat e nj individi e prcaktojn se far veprime do t rezultojn n depozit apo trheqje pr at individ. Pr ta ndrtuar nj marrdhnie, duhet t msosh se ka sht e rndsishme pr personin tjetr dhe ta bsh po aq t rndsishme pr ty sa sht personi pr ty. Kuptoji t tjert thellsisht si individ dhe pastaj trajtoji ata n terma t atij kuptimi. 2. Kujdesu pr gjrat e vogla, q jan gjrat e mdha n marrdhnie 3. Mbaji zotimet. Thyerja e nj premtimi sht trheqje madhore (e "parave"). 4. Qartsoji pritjet. Shkaku i thuajse t gjitha vshtirsive n marrdhnie i ka rrnjt n pritje dykuptimshe, konfliktuoze rreth roleve dhe qllimeve. Ta bsh nj investim t kohs dhe t prpjekjeve q n fillim kursen koh, prpjekje dhe trheqje madhore (t parave) m von. 5. Trego integritet personal. Mungesa e integritetit mund ta grryej thuajse do prpjekje pr t krijuar rezerv t besimit t lart. Ndershmria krkon t'i prputhim fjalt tona me realitetin. Integriteti krkon ta prputhim realitetin me fjalt tona, duke i mbajtur premtimet dhe duke i prmbushur pritjet. elsi pr shum persona sht nj person, sidomos ai q e teston durimin dhe humorin e mir t t shumtve. Si e trajton njrin e nxjerr n shesh se si i shikon t shumtit, sepse n fund t fundit secili sht nj. 6. Krko falje sinqerisht kur bn trheqje (t parave). Krkim-faljet e sinqerta jan depozita, por krkim-faljet e prsritura interpretohen si t pasinqerta, duke rezultuar n trheqje (t parave).

-8-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Zakoni 4: Mendo fitoj-fiton

Fitoj/Fiton sht njra nga gjithsej gjasht filozofit e ndrveprimit njerzor. 1. Fitoj/Fiton - Njerzit mund t krkojn prfitim t ndrsjell n t gjitha ndrveprimet njerzore. Sjellje e bazuar n principe. 2. Fitoj/Humb - Paradigma garuese: nse un fitoj, ti humb. Stili i lidershipit sht autoritar. N marrdhnie, nse nuk fitojn t dy njerzit, t dy humbin. 3. Humbi/Fiton - Paradigma e "fshirses s kpucve". Individi krkon fuqi nga popullariteti duke u bazuar n pranueshmri. Stili i lidershipit sht lejueshmria (butsia). 4. Humbi/Humb - Kur njerzve iu bhet mani ta bjn personin tjetr t humb, qoft edhe n llogari t shpenzimeve t veta. 5. Fitoj - Prqendrimi vetm n marrjen e asaj q e do dikush, pa marr parasysh nevojat e t tjerve. 6. Fitoj/Fiton ose S'ka Marrveshje - Nse nuk mund t gjejm zgjidhje me prfitim t ndrsjell, pajtohemi t mos pajtohemi kndshm - pa marrveshje. Kjo qasje sht m realistja n fillim t nj marrdhnieje biznesore apo t nj iniciative. N marrdhnie q vazhdon, m nuk sht opsion. Kur marrdhniet jan t rndsis s lart, Fitoj/Fiton sht alternativa e vetme e zbatueshme. N nj situat garuese ku nuk sht i rndsishm ndrtimi i nj marrdhnieje, Fitoj/Humb mund t jet e prshtatshme. Jan pes dimensione t modelit Fitoj/Fiton: Karakteri, Marrdhniet, Marrveshjet, Sistemet Prkrahse dhe Proceset. 1. Karakteri sht themeli i Fitoj/Fiton. Duhet t ket integritet pr t ndrtuar besim n marrdhnie dhe pr ta definuar nj fitore n terma t vlerave personale. 2. Marrdhniet jan fokusi i Fitoj/Fiton. fardo qoft orientimi i personit me t cilin ke t bsh (Fitoj/Humb, etj.), marrdhnia sht elsi pr ta ndryshuar situatn. 3. Marrveshjet e performanss i japin definicion dhe drejtim filozofis Fitoj/Fiton. Ato e zhvendosin paradigmn e prodhimit nga vertikale (Epror Varts) n horizontale (Partneritet/Ekip). Marrveshja duhet t prfshij elemente pr ta krijuar nj standard prmes t cilit njerzit mund ta masin suksesin e vet. Rezultatet (jo metodat) e definuara - ka do t bhet, dhe kur

-9-

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Udhzimet - parametrat brenda t cilve do t duhej t prmbushen rezultatet Resurset - prkrahja e njerzve, financave, teknike apo e organizats n dispozicion pr t'i prmbushur rezultatet. Llogaritshmria - standardet e performanss dhe koht e vlersimit. Pasojat - ka do t ndodh si rezultat i vlersimit. 4. Sistemi i Shprblimit sht element kryesor n modelin Fitoj/Fiton. T flassh Fitoj/Fiton por t shprblesh rezultate Fitoj/Humb rezulton n shfuqizimin e paradigms Fitoj/Fiton. Nse performansa e shquar e disave shprblehet, antart e tjer t ekipit do t jen humbs. N vend t ksaj, zhvillo qllime individuale dhe objektiva t ekipit q do t shprblehen. Konkurrenca e ka vendin e vet ndaj konkurrentve t tregut, performanss s vitit t kaluar, apo nj lokacioni apo individi, ku nuk krkohen bashkpunimi dhe ndrvarsia, por bashkpunimi n vendin e puns sht po aq i rndsishm pr ndrmarrjen e lir sa 'sht konkurrenca n treg. Fryma e Fitoj/Fiton nuk mund t mbijetoj n nj ambient t konkurrencs apo t znkave. T gjitha sistemet e kompanis do t duhej t bazohen n principin e Fitoj/Fiton. Sistemi i Kompensimit i menaxherve do t duhej t bazohet n produktivitetin dhe zhvillimin e njerzve t tyre. Procesi Fitoj/Fiton i ka katr hapa. 1. Shihe problemin nga pikpamja tjetr, n terma t nevojave dhe shqetsimeve t pals tjetr. 2. Identifikoji shtjet dhe shqetsimet (jo pozitat) kryesore t prfshira. 3. Prcaktoje se far rezultate do t prbnin zgjidhje plotsisht t pranueshme. 4. Identifikoji opsionet e reja pr t'i arritur ato rezultate.

- 10 -

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Zakoni 5: S pari prpiqu t kuptosh, pastaj t t kuptojn

Kur komunikojm shpesh e japim ilain para se t bjm diagnoz t duhur. Do t duhej q s pari t ndajm koh t'i kuptojm thellsisht problemet q na prezentohen.

Dgjimi empatik
Kur nj person tjetr flet, ne zakonisht "dgjojm" n nj nga katr nivelet: injorimi, shtirja, t dgjuarit selektiv, apo t dgjuarit e vmendshm. Do t duhej ta prdorim formn e pest, m t lartn, t dgjimit - dgjimi empatik. Dgjimi empatik sht dgjimi me synimin q t kuptohet korniza e referimit dhe e ndjenjave t personit tjetr. Duhet t dgjosh me vesht e tu, me syt e tu dhe me zemrn tnde.

Cakto diagnoz para se t japsh ila

Nj person efektiv i shitjes prpiqet t'i kuptoj nevojat, shqetsimet dhe situatn e klientit. Amatori shet produkte, profesionisti shet zgjidhje. Dgjimi empatik merr koh, por jo aq shum koh sa kthimi prapa dhe korrigjimi i keqkuptimeve, duke prfshir edhe t jetuarit me problemet dhe rezultatet e mosdhnies ajr psikologjik njerzve pr t cilt t intereson (ta ndien). Zakoni 5 sht i fuqishm sepse prqendrohet n rrethin tnd t ndikimit. sht qasje nga brenda-tejasht. Je duke u prqendruar n ndrtimin e t kuptuarit tnd. Bhesh ndikues, q sht els pr t ndikuar te t tjert. Derisa i mon njerzit m shum, ata do t t vlersojn m shum.

- 11 -

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

Zakoni 6: Sinergjizo - principet e bashkpunimit krijues

Sinergjia domethn se trsia sht m e madhe se sa shuma e pjesve t saj. Esenca e sinergjis sht t vlersohen dallimet - t respektohen ato, t ndrtohet mbi pikat e forta, dhe t kompensohen t dobtat. Komunikimi sinergjistik sht t'ia hapsh mendjen dhe zemrn mundsive t reja. Mund t duket sikur po e l mnjan "t filluarit me fundin n mendje", por n t vrtet je duke e prmbushur at duke i qartsuar qllimet e tua dhe duke zbuluar qllime m t mira. Duke ndar koh q vrtet t ndrtohet nj ekip, duke krijuar llogari t lart emocionale bankare, grupi mund t bhet shum i ndrthurur. Respekti ndrmjet antarve mund t bhet kaq i lart sa q nse ka mosmarrveshje, mund t ket prpjekje t iltr pr t kuptuar. Besimi i lart on n bashkpunim dhe komunikim t lart. Prparimi i komunikimit sht: fillimisht mbrojts (fitoj ose humbi/fiton), pastaj plot respekt (kompromis), dhe n fund sinergjistik (fitoj/fiton). Duke e krijuar me sinergji nj deklarat t misionit, ajo bhet e skalitur n zemrat dhe mendjet e pjesmarrsve. Problemi sht se njerzit q jan tepr t varur mundohen t ken sukses n realitet t ndrvarur. Ata mund t flasin me teknikn fitoj/fiton, por duan t'i manipulojn t tjert. Kta njerz t pasigurt kan nevoj t'i formsojn t tjert me mnyrn e vet t t menduarit. Personi q sht vrtet efektiv e ka prulsin dhe nderimin t'i njoh kufizimet e veta t perceptimit dhe t'i vlersoj resurset e pasura n dispozicion prmes ndrveprimit me zemrat dhe mendjet e qenieve tjera njerzore.

- 12 -

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

MPRIHE SHARRN
Zakoni 7: Principet e vet-prtrirjes s balansuar
Zakoni 7 sht t ndash koh ta mprehsh sharrn. Duhet t punosh proaktivisht (Kuadranti II) pr t'i prtrir katr dimensionet e natyrs tnde: fizik shpirtror mendor shoqror/emocional

Dimensioni fizik
Dimensioni fizik e prfshin kujdesin pr trupin tnd fizik - t'i hash ushqimet e duhura, t bsh mjaft pushim dhe relaksim, dhe t ushtrosh rregullisht.

Dimensioni shpirtror
Dimensioni shpirtror sht qendra jote, prkushtimi yt ndaj sistemit tnd t vlerave. Ai i prdor burimet q t inspirojn dhe t frymzojn dhe t lidhin me t vrtetat e prjetshme t njerzimit.

Dimensioni mendor
sht e rndsishme ta mbash mendjen tnde t mpreht duke lexuar, shkruar, organizuar dhe planifikuar. Lexo gjersisht dhe ekspozoja veten mendjeve t mdha.

Dimensioni shoqror/emocional
Jeta jon emocionale kryesisht zhvillohet dhe manifestohet n marrdhniet tona me t tjert. Prtrirja e dimensionit ton shoqror/emocional krkon fokus dhe ushtrim n ndrveprimin ton me t tjert.

Vet-prtritja duhet t prfshij prtrirje t balansuar n t katr dimensionet fizik, shpirtror, mendor dhe shoqror/emocional. Mosprfillja e cilsdo fush ndikon negativisht te t tjerat.

- 13 -

Shtat zakonet e njerzve me efektivitet t lart

SHTAT ZAKONET... DHE KA DO T BJN ATA PR TA NDIHMUAR GRUPIN TUAJ (PRMBLEDHJE)

Ji proaktiv - E kultivon guximin pr t rrezikuar dhe pranuar sfida t reja pr t'i arritur qllimet Fillo me fundin n mendje - I on projektet n prfundim dhe i bashkon ekipet dhe organizatat nn vizion, mision, dhe qllim. Vendosi s pari gjrat e para - E prkrah kryerjen s pari t gjrave m t rndsishme dhe inkurajon efektivitet direkt. Mendo fitoj-fiton - Promovon zgjidhje t konfliktit dhe i ndihmon individt t krkojn prfitim t dyanshm, duke e rritur vrullin e grupit. Prpiqu s pari t kuptosh, pastaj t t kuptojn - I ndihmon njerzit t'i kuptojn problemet, duke rezultuar n zgjidhje t planifikuara; dhe promovon komunikime m t mira, duke uar n zgjidhje t suksesshme t problemeve. Sinergjizo - Siguron kyje m t madhe nga antart e ekipit dhe e shfrytzon diversitetin e individve pr t'i rritur nivelet e suksesit. Mprehe sharrn - Promovon prmirsim t vazhdueshm dhe mbron nga "djegia" (rraskapitja) dhe jo-produktiviteti q pason.

Ky publikim mund t gjendet online n faqet: http://sa-kra.ch/ http://www.syri3.com/ Faqja n Facebook: |:( |:) Publikimet RB http://sites.google.com/site/kalabuli/

Prkthyesi i falnderon autort e ueb-faqeve pr kontributin n shprndarjen e dijes

- 14 -