James Allen

Ashtu si mendon njeriu

Ky libr jepet pr lexim me miratimin e Daut Demakut

prktheu dhe prshtati: Ridvan Bunjaku

|:( |:)

Prishtin, Prill 2010

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Titulli i origjinalit: As a man thinketh Viti i botimit: 1902

Ky libr mund t gjendet online n faqet: http://sa-kra.ch/ http://www.syri3.com/ http://kalabuli.googlepages.com/ Prkthyesi i falnderon autort e ueb-faqeve pr kontributin n shprndarjen e dijes

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Ashtu si mendon njeriu

nga James Allen Autori i librit "From Passion to Peace"

Mendja sht Fuqia Kryesore q formson dhe ndrton, Dhe Njeriu sht Mendja, dhe ai gjithmon e merr Vegln e Mendimit, dhe, duke e formsuar at q e dshiron, I lind njmij gzime, njmij t kqija: Ai mendon n fshehtsi, dhe ajo ndodh: Rrethina sht asgj tjetr pos xhami i pasqyrs s tij

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Prmbajtja
Parathnie........................................................................................................................................... 5 Mendimi dhe karakteri .................................................................................................................. 6 Efekti i mendimit n rrethana ..................................................................................................... 8 Efekti i mendimit n shndet dhe n trup ............................................................................15 Mendimi dhe qllimi .....................................................................................................................17 Faktori-mendim n arritje ..........................................................................................................19 Vizionet dhe idealet ......................................................................................................................21 Paqja shpirtrore ...........................................................................................................................24

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Parathnie
KY VLLIM i vogl (rezultat i meditimit dhe i prvojs-prjetimit) nuk sht menduar si libr rraskapits i msimit pr temn e shum-shkruar t fuqis s mendimit. Ai sht sugjerues e jo shpjegues, duke e pasur si qllim ti stimuloj meshkujt dhe femrat pr zbulimin dhe perceptimin e t vrtets se "Ata vet jan brs t vetvetes." pr shkak t mendimeve, t cilat ata i zgjedhin dhe i inkurajojn; se mendja sht krye-thursi, edhe i veshjes s brendshme t karakterit edhe i veshjes s jashtme t rrethans, dhe se, ashtu sikur deri tash mund t ken thurur n padituri dhe dhembje ata munden tash t thurin nn ndriim t mendjes dhe n lumturi.

JAMES ALLEN BROAD PARK AVENUE, ILFRACOMBE, ANGLI.

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Mendimi dhe karakteri

AFORIZMI, "Ashtu si mendon njeriu n zemr, i till sht", jo vetm q e prthekon trsin e qenies s nj njeriu, por sht aq gjithprfshirs sa q mbrrin n seciln gjendje dhe rrethan t jets s tij. Nj njeri sht pik pr pik, ajo ka mendon, sepse karakteri sht shuma e plot e t gjitha mendimeve t tij. Ashtu si lulzon bima prej fars, dhe nuk do t mund t ishte pa t, ashtu secili veprim i njeriut lulzon nga farat e fshehta t mendimit, dhe nuk do t mund t shfaqej pa to. Kjo vlen njjt si pr ato veprime q quhen "spontane" dhe "t paparamenduara", ashtu edhe pr ato q ekzekutohen me vendim t ngadalshm dhe t kujdesshm. Veprimi sht lule-fryti i mendimit, dhe gzimi dhe vuajtja jan frutat e tij; kshtu njeriu e fut n hambar bereqetin e mbl dhe t hidhur t ekonomis s vet bujqsore.

"Mendimi n mendje na ka br neve, ka jemi nga mendimi sht gdhendur dhe ndrtuar. Nse mendja e nj njeriu ka mendime t kqija, dhembja i vjen atij ashtu si i vjen demit rrota prapa.... ..Nse dikush qndron N pastrtin e mendimit, gzimi e prcjell at Ashtu si hija e vet; sigurisht."

Njeriu sht rritje sipas ligjit, dhe jo krijim sipas trikut, dhe shkaku dhe efekti sht po aq absolut dhe jodevijues n botn e fshehur t mendimit sa edhe n botn e gjrave t dukshme dhe materiale. Nj karakter bujar dhe hyjnor nuk sht shtje e favorit apo e shansit, por sht rezultati i natyrshm i prpjekjes s vazhdueshme n t menduarit e duhur, efekti i asociacionit me mendime hyjnore, t kultivuar pr nj koh t gjat. Nj karakter i prbuzshm dhe i egr, sipas procesit t njjt, sht rezultat i ushqimit t vazhdueshm t mendjes me mendime poshtruese. Njeriu bhet apo zhbhet nga vetvetja; n koleksionin e mendimeve ai i farkon armt me t cilat e shkatrron veten; ai po ashtu i formson veglat me t cilat ndrton pr vete rezidencat parajsore t gzimit dhe t fuqis dhe t paqes. Me zgjedhjen e duhur dhe aplikimin e vrtet t mendimit, njeriu ngritet n Perfeksionin Hyjnor; me aplikimin abuzues dhe t gabuar t mendimit, ai bie nn nivelin e bishs. Ndrmjet ktyre dy ekstremeve jan t gjitha shkallt e karakterit, dhe njeriu sht brsi dhe zotruesi i tyre.
6

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Prej t gjitha t vrtetave t bukura q kan t bjn me shpirtin t cilat jan rikthyer dhe jan nxjerr n drit n kt periudh, asnjra nuk sht m gzuese apo m frytdhnse pr premtimin dhe konfidencn hyjnore sesa kjo: se njeriu sht zotruesi i mendimit, skulptori i karakterit, dhe brsi dhe formuesi i gjendjes, i ambientit, dhe i fatit. Si qenie e Fuqis, e Inteligjencs dhe e Dashuris, dhe si zotrues i mendimeve t veta, njeriu e mban elsin pr seciln situat, dhe e prmban brenda vetes at agjenci transformuese dhe rigjeneruese me t ciln mund ta bj veten ka t doj. Njeriu sht gjithmon zotruesi, bile edhe n gjendjen e vet m t dobt dhe m t braktisur; por n dobsin dhe degradimin e vet ai sht zotruesi budalla q i keq-qeveris "njerzit e vet". Kur ai nis t reflektoj pr gjendjen e tij, dhe ta krkoj me zell Ligjin sipas t cilit sht ndrtuar qenia e tij, ai pastaj bhet zotruesi i menur, duke i drejtuar energjit e tij me inteligjenc, dhe duke i formsuar mendimet e veta n shtje t frytshme. I till sht zotruesi i vetdijshm, dhe njeriu mund t bhet kshtu vetm duke i zbuluar, brenda vetes, ligjet e mendimit, zbulim q sht plotsisht shtje e aplikimit, vetanalizs, dhe e prjetimit-prvojs. Vetm duke krkuar dhe duke grmuar thell, gjenden diamantet, dhe njeriu mund ta gjej do t vrtet q lidhet me qenien e vet, nse do t grmoj thell n miniern e shpirtit t tij; dhe se ai sht brsi i karakterit t tij, formuesi i jets s vet, dhe ndrtuesi i fatit t vet, ai mund ta vrtetoj n mnyr t pagabueshme, nse do t'i ruaj, do t'i kontrolloj, dhe do t'i ndryshoj mendimet e veta, duke i prcjell efektet e tyre n vetvete, n t tjert, dhe n jetn dhe rrethanat e tij, duke e lidhur shkakun dhe efektin me ushtrim dhe hulumtim t durueshm, dhe duke e prdorur praktikisht do prjetim-prvoj, edhe n ngjarjen m triviale, t prditshme, si mjet pr ta marr at njohje t vetes q sht T Kuptuarit, Menuria, Fuqia. N kt drejtim, si n asnj tjetr, vlen ligji absolut q "Ai q krkon gjen; dhe atij q troket do t'i elet;" sepse vetm me durim, praktikim, dhe kmbngulje t pandrprer mund t hyj nj njeri n Dern e Tempullit t Dituris.

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Efekti i mendimit n rrethana

MENDJA e njeriut mund t krahasohet me nj kopsht, q mund t kultivohet n mnyr inteligjente apo t lejohet q ai t zhvillohet egrsisht; por, i kultivuar apo i ln pas dore, ai duhet, dhe do t zhvillohet. Nse nuk vendosen farra t dobishme n t, ather nj mori e farrave t barrave t kqija do t mbijn n t, dhe do t vazhdojn ta prodhojn llojin e vet. Ashtu si kopshtari q e kultivon tokn e vet, duke e mbajtur t pastr nga barrat e kqija, dhe duke i rritur lulet dhe frytet q i krkon ai, ashtu mund t kujdeset nj njeri pr mendjen e vet, duke i shkulur si barojat t gjitha mendimet e gabuara, t padobishme dhe t papastra. Duke e ndjekur kt proces, nj njeri hert a von e zbulon se ai sht krye-kopshtari i shpirtit t vet, drejtuesi i jets s vet. Ai po ashtu i zbulon, brenda vetvetes, ligjet e mendimit, dhe e kupton, me saktsi q bhet gjithnj e m e madhe, se si forcat e mendimit dhe elementet e mendjes operojn n formsimin e karakterit t tij, t rrethanave t tij, dhe t fatit t tij. Mendja dhe karakteri jan nj, dhe meq karakteri mund ta manifestoj dhe ta zbuloj veten vetm prmes ambientit dhe rrethans, kushtet e jashtme t jets s nj personi gjithmon do t konstatohet se jan t lidhura n mnyr t harmonishme me gjendjen e tij t brendshme. Kjo nuk domethn se rrethanat e nj njeriu n fardo kohe t dhn jan indikacion i karakterit t tij t plot, por se ato rrethana jan t lidhura aq intimisht me ndonj element vital t mendimit brenda tij sa q, pr at moment, ato jan absolutisht t nevojshme pr zhvillimin e tij. do njeri sht aty ku sht sipas ligjit t qenies s tij; mendimet q i ka ndrtuar n karakterin e tij e kan sjell at atje, dhe n aranzhimin e jets s tij nuk ka element t shansit, por gjithka sht rezultat i nj ligji q nuk mund t gaboj. Kjo sht po aq e vrtet pr ata q ndihen "jasht harmonis" me ambientet e veta prreth si edhe pr ata q jan t knaqura me to. Si qenie progresive dhe evoluese, njeriu sht aty ku sht dhe mund t msoj se ai mund t rritet; dhe derisa e mson leksionin shpirtror q secila rrethan e prmban pr t, ajo kalon dhe ia lshon vendin rrethanave t tjera. Njeriu goditet nga rrethanat aq gjat sa beson se ai vet sht krijes e kushtevegjendjeve t jashtme, por kur e kupton se ai sht fuqi krijuese, dhe se mund ta komandoj tokn dhe farat e qenies s tij, nga t cilat rriten rrethanat, ather ai bhet zotruesi legjitim i vetvetes. Se rrethanat rriten nga mendimi e di do njeri q pr fardo periudh kohore e ka praktikuar vet-kontrollin dhe vet-pastrimin, sepse ai do ta ket vrejtur se ndryshimi i rrethanave t tij ka qen n proporcion t sakt me gjendjen e tij t ndryshuar mendore. Kaq e vrtet sht kjo sa q kur nj njeri me zell e aplikon
8

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

n vete rregullimin e defekteve n karakterin e tij, dhe bn progres t shpejt dhe t dukshm, ai kalon shpejt npr nj varg t peripecive. Shpirti e trheq at t ciln e strehon fshehtas; at q e do, dhe po ashtu edhe at t cils i friksohet; ai e arrin lartsin e aspiratave t tij m t dashura; ai bie n nivelin e dshirave t tij t papastra, dhe rrethanat jan mjetet me t cilat shpirti e pranon t veten. do far-mendim e mbjell apo e lejuar t bij brenda n mendje, dhe e lejuar t lshoj rrnj atje, e prodhon t veten, duke lulzuar hert a von n akt-veprim, dhe duke i prodhuar frytet e veta t shansit dhe t rrethans. Mendimet e mira prodhojn fryte t mira, mendimet e kqija - fryte t kqija. Bota e jashtme e rrethins e formson vetveten sipas bots s brendshme t mendimit, dhe edhe gjendjet e jashtme t kndshme edhe ato t pakndshme jan faktor q ndihmojn pr t mirn m t lart t individit. Si korrs i fryteve t veta, njeriu mson nga vuajtja dhe nga gzimi kulmor. Duke i prcjell dshirat e veta m t thella, aspiratat, mendimet, nga t cilat ai e lejon vetveten t dominohet, (duke e ndjekur "zjarrin budallaq" - ignis fattus t imagjinatave t papastra apo duke ecur vendosmrisht npr autostradn e prpjekjes s fuqishme dhe t madhe), nj njeri prfundimisht arrin te frutat e tyre dhe t prmbushja n gjendjet e jashtme t jets s tij. Ligjet e rritjes dhe t rregullimit arrijn gjithkund. Nj njeri nuk prfundon te nj streh varfrore apo te nj burg sipas tiranis s fatit apo t rrethans, por sipas shtegut t mendimeve poshtruese dhe dshirave t ulta. As nj njeri me mendje t pastr nuk bie papritmas n krim nga ndikimi i ndonj force t thjesht t jashtme; mendimi kriminal sht kultivuar pr shum koh n zemr, dhe ora e shansit e ka nxjerr n siprfaqe fuqin e mbledhur t tij. Rrethana nuk e bn njeriun; ajo ia zbulon at vet atij. Nuk mund t ekzistojn gjendje si rnia n ves dhe vuajtjet e personit t ndara nga tendencat e mbrapshta, apo ngritja n virtyt dhe ngritja n lumturin e tij t pastr pa kultivimin e vazhdueshm t aspiratave t virtytshme; dhe njeriu, prandaj, si zotrues dhe pronar i mendimit, sht brsi i vetvetes, formuesi dhe autori i ambientit. Bile edhe n lindje shpirti vjen te e vetja dhe prmes secilit hap t pelegrinazhit t vet toksor ai i trheq ato kombinime t gjendjeve q e zbulojn vet at, t cilat jan refleksionet e pastrtis dhe papastrtis s tij, t fuqis dhe t dobsis s tij. Njerzit nuk e trheqin at q e duan, por at ka jan. Kapriot, fantazit, dhe ambiciet e tyre pengohen n do hap, por mendimet dhe dshirat e tyre m t thella ushqehen me ushqimin e vet, qoft ai i ndyr apo i pastr. "Hyjnorja q i formson kufijt tan" sht n veten ton; sht pikrisht vetja jon. Vetm vetvetja e prangos njeriun: mendimi dhe veprimi jan rojat e Fatit. Ata burgosin, duke qen t ult; ata po ashtu jan engjjt e Liris. Ata lirojn, duke qen fisnik. Nj njeri nuk e merr at q e dshiron dhe pr t ciln lutet, por at q e meriton me t drejt. Dshirat dhe lutjet e tij plotsohen dhe marrin prgjigje vetm kur harmonizohen me mendimet dhe veprimet e tij.

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

N dritn e ksaj t vrtete, ka, pra, sht kuptimi i "luftimit kundr rrethanave?" Kjo domethn se nj njeri vazhdimisht po revoltohet kundr nj efekti t jashtm, derisa tr kohn sht duke e kultivuar dhe duke e ruajtur shkakun e tij n zemrn e tij. Ai shkak mund ta marr formn e nj vesi t vetdijshm apo t nj dobsie t pavetdijshme; por kado q sht, ai i ngadalson me kokfortsi prpjekjet e poseduesit t vet, dhe kshtu thrret me z t lart pr shrim. Njerzit jan t etur ti prmirsojn rrethanat e veta, por nuk jan t gatshm ta prmirsojn vetveten; prandaj ata mbesin t lidhur. Njeriu q nuk i shmanget vet-torturimit nuk mund t dshtoj kurr n arritjen e qllimit pr t cilin sht prcaktuar zemra e tij. Kjo sht po aq e vrtet pr gjrat toksore sa edhe pr gjrat hyjnore. Bile edhe njeriu me qllimin e vetm q t siguroj pasuri duhet t prgatitet t bj sakrifica t mdha personale para se t mund ta arrij kt qllim; dhe edhe sa m shum ai q do t donte t realizoj jet t fuqishme dhe t balancuar mir? Ja nj njeri q sht i varfr n mnyr t mjer. Ai sht jashtzakonisht i shqetsuar q ambientet rrethuese dhe shtpia e tij duhet t prmirsohen, e prap tr kohn i shmanget puns s vet, dhe konsideron se arsyetohet n tentimin q ta mashtroj pundhnsin e vet mbi bazn e pamjaftueshmris s rrogave t tij. Nj njeri i till nuk i kupton bazat m t thjeshta t atyre principeve q jan baza e prosperitetit t vrtet, dhe jo vetm q sht plotsisht i paprshtatshm t ngritet mbi mjerimin e tij, por n fakt trheq kah vetja mjerim edhe m t thell duke jetuar n, dhe duke vepruar sipas mendimeve t plogshta, mashtruese, dhe joburrrore. Ja nj njeri i pasur q sht viktim e nj smundjeje t dhimbshme dhe t vazhdueshme si rezultat i gryksis. Ai sht i gatshm t jap shuma t mdha t parave pr ta hequr qafe at, por nuk do t'i sakrifikoj dshirat e veta grykse. Ai dshiron ta knaq prirjen e tij pr ushqime t pasura dhe jonatyrale dhe ta ket po ashtu edhe shndetin. Nj njeri i till sht plotsisht i paprshtatshm t ket shndet, sepse ai nuk i ka msuar ende principet e para t jets s shndetshme. Ja nj pundhns i fuqis puntore q adopton masa t pandershme pr me tiu shmangur pagess s rregullt, dhe, n shpres se do t bj profite m t mdha, i zvoglon rrogat e npunsve t vet. Nj njeri i till sht krejtsisht i paprshtatshm pr prosperitet, dhe kur ai e gjen veten t bankrotuar, edhe sa i prket reputacionit edhe pasuris, ai i fajson rrethanat, duke mos e ditur se ai sht autori i vetm i gjendjes s tij. I kam paraqit kto tri raste thjesht si ilustrues t t vrtets se njeriu sht shkaktari (edhe pse pothuajse gjithmon sht n mnyr t pavetdijshme) i rrethanave t veta, dhe se, derisa sht duke synuar te nj fund i mir, ai vazhdimisht e pengon prmbushjen e tij duke inkurajuar mendime dhe dshira q nuk mund t harmonizohen n asnj mnyr me at fund. Ksi raste mund t shtohen dhe t ndryshohen pothuajse pafundsisht, por kjo nuk sht e nevojshme, meq lexuesi, nse vendos ashtu, mund ta prcjell veprimin e ligjeve
10

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

t mendimit n mendjen dhe jetn e vet, dhe derisa t mos bhet kjo, faktet e thjeshta t jashtme nuk mund t shrbejn si baz pr rezonim. Rrethanat, mirpo, jan aq t komplikuara, mendimi sht i rrnjosur kaq thell, dhe gjendjet e lumturis ndryshojn kaq shum ndrmjet individve, sa q gjendja shpirtrore e plot e nj njeriu (edhe pse mund t jet e njohur pr at vet) nuk mund t vlersohet nga nj tjetr vetm nga aspekti i jashtm i jets s tij. Nj njeri mund t jet i ndershm n drejtime t caktuara, e prap t ndiej mungesa; nj njeri mund t jet i pandershm n drejtime t caktuara, e prap t siguroj pasuri; por konkluzioni q formohet zakonisht se nj njeri dshton pr shkak t ndershmris s tij t veant, sht rezultat i nj vlersimi siprfaqsor, q supozon se njeriu i pandershm sht pothuajse trsisht i kalbur, dhe se njeriu i ndershm pothuajse trsisht i virtytshm. N dritn e nj njohurie m t thell dhe t nj prvoje-prjetimi m t gjer ka dal se vlersimi i till sht i gabueshm. Njeriu i pandershm mund ti ket disa virtyte t admirueshme, t cilat tjetri nuk i posedon; dhe njeriu i ndershm t ket vese t neveritshme q mungojn te tjetri. Njeriu i ndershm i korr rezultatet e mira t mendimeve dhe veprimeve t tij t ndershme; ai po ashtu ia sjell vetes vuajtjet, q i prodhojn veset e tij. Njeriu i pandershm, njjt e merr me merit vuajtjen dhe lumturin e tij. sht trheqse pr mendjemadhsin njerzore t besoj se dikush vuan pr shkak t virtytit t tij; por para se nj njeri ta rrnjos do mendim t pashndetshm, t hidhur, dhe t papastr nga mendja e tij, dhe ta pastroj do njoll mkatare nga shpirti i tij, ai nuk mund t jet n pozit ta dij dhe t deklaroj se vuajtjet e tij jan rezultati i t mirs s tij, dhe jo i veorive t tij t kqija; dhe, gjat rrugs, por shum para se ta arrij at perfeksion suprem, ai do ta ket gjetur, duke punuar n mendjen dhe jetn e vet, Ligjin e Madh q sht absolutisht i drejt, dhe q nuk mundet, prandaj, t jap mir pr keq, keq pr mir. Duke e poseduar nj njohuri t till, ai pastaj do ta dij, duke shikuar prapa n paditurin dhe verbrin e vet t kaluar, se jeta e tij sht, dhe gjithmon ka qen, e renditur n mnyr t drejt, dhe se t gjitha prjetimet-prvojat e tij t kaluara, t mira dhe t kqija, kan qen prmbushje t drejta t vetes s tij evoluese, porse ende t paevoluar. Mendimet dhe veprimet e mira kurr nuk mund t prodhojn rezultate t kqija; mendimet dhe veprimet e kqija kurr nuk mund t prodhojn rezultate t mira. Kjo nuk sht asgj tjetr pos thnia se asgj tjetr nuk mund t dal nga misri pos misrit, asgj nga hithrat pos hithrave. Njerzit e kuptojn kt ligj n botn natyrore, dhe punojn me t; por pak nga ta e kuptojn at n botn mendore dhe morale (edhe pse operimi i tij atje sht po aq i thjesht dhe jodevijues), dhe ata, prandaj, nuk bashk-operojn me t. Vuajtja sht gjithmon efekti i mendimit t gabuar n ndonj drejtim. sht indikacion se individi sht jasht harmonis me vetveten, me Ligjin e qenies s tij. Prdorimi i vetm dhe suprem i vuajtjes sht ta pastroj, ta djeg tr at q sht e padobishme dhe e papastr. Vuajtja pushon pr at q sht i pastr. Nuk do t kishte kurrfar kuptimi t digjet ari pasi t jen hequr mbeturinat, dhe nj qenie e pastr dhe e prndritur n mnyr t prsosur nuk mund t vuaj.
11

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Rrethanat, me t cilat nj njeri takohet me vuajtje, jan rezultati i joharmonis s tij mendore. Rrethanat, me t cilat takohet njeriu me bekim, jan rezultat i harmonis s tij mendore. Bekimi, jo posedimet materiale, sht masa e mendimit t drejt; mjerimi, jo mungesa e posedimeve materiale, sht masa e mendimit t gabuar. Nj njeri mund t jet i mallkuar dhe i pasur; ai mund t jet i bekuar dhe i varfr. Bekimi dhe pasuria bashkohen vetm kur pasuria prdoret drejt dhe me menuri; dhe njeriu i varfr bie n mjerim vetm kur e sheh fatin e vet si barr t imponuar padrejtsisht. Varfria dhe llastimi jan dy ekstremet e mjerimit. Ato jan t dyja njlloj t panatyrshme dhe rezultat i rregullimit mendor. Nj njeri nuk sht i rehatuar si duhet derisa t bhet qenie e lumtur, e shndetshme, dhe e begatshme; dhe lumturia, shndeti dhe begatia jan rezultat i prshtatjes s harmonishme t t brendshmes me t jashtmen, t njeriut me ambientet e tij rrethuese. Nj njeri fillon t jet njeri vetm kur i ndal ankimet dhe sharjet, dhe fillon ta krkoj drejtsin e fshehur q e rregullon jetn e tij. Dhe derisa ia prshtat mendjen e tij atij faktori rregullues, ai i ndal akuzat ndaj tjerve si shkak i ksaj gjendjeje, dhe e ndrton vetveten n mendime t fuqishme dhe fisnike; i ndal shqelmat ndaj rrethanave, por nis ti prdor ato si ndihma pr progresin e tij m t shpejt, dhe si mjet i zbulimit t fuqive dhe t mundsive t fshehura brenda vetes s tij. Ligji, e jo konfuzioni, sht principi dominues n univers; drejtsia, e jo padrejtsia, sht shpirti dhe substanca e jets; dhe ndershmria, e jo korrupsioni, sht forca formuese dhe lvizse n qeverisjen shpirtrore t bots. Duke qen kjo kshtu, njeriut nuk i mbetet tjetr pos ta drejtoj vetveten kah kuptimi se universi sht i drejt; dhe gjat procesit t vnies s vetes drejt ai do ta kuptoj se derisa ai i ndryshon mendimet e veta q i ka ndaj gjrave dhe njerzve t tjer, gjrat dhe njerzit e tjer do t ndryshojn ndaj tij. Vrtetimi i ksaj t vrtete sht n secilin person, dhe prandaj lejon hulumtim t leht prmes vet-vzhgimit dhe vet-analizs sistematike. Le t'i ndryshoj nj njeri radikalisht mendimet e tij, dhe ai do t uditet me transformimin e shpejt q do ta prodhoj n kushtet materiale t jets s tij. Njerzit kujtojn se mendimi mund t mbahet sekret, por nuk mundet; ai me shpejtsi kristalizohet n shprehi, dhe shprehia ngurtsohet n rrethan. Mendimet shtazarake kristalizohen n shprehi t dehjes dhe t shfrenimit, q ngurtsohen n rrethana t mjerimit dhe t smundjes; mendimet e papastra t cilitdo lloj kristalizohen n shprehi ligshtuese dhe hutuese, q ngurtsohen n rrethana penguese dhe armiqsore; mendimet e friks, t dyshimit, dhe t pavendosmris kristalizohen n shprehi t dobta, joburrrore, dhe t pavendosura, q ngurtsohen n rrethana t dshtimit, t varfris, dhe t varsis skllavore; mendimet prtace kristalizohen n shprehi t papastrtis dhe t pandershmris, q ngurtsohen n rrethana t balts dhe t lypsis; mendimet plot urrejtje dhe dnuese kristalizohen n shprehi t akuzimit dhe t dhuns, q ngurtsohen n rrethana t ofendimeve dhe t keqtrajtimit; mendimet vetjake t t gjitha llojeve kristalizohen n shprehi t egoizmit, q ngurtsohen n rrethana pak a shum t dhimbshme.
12

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

N ann tjetr, mendimet e bukura t t gjitha llojeve kristalizohen n shprehi t elegancs dhe t shpirtmirsis, q ngurtsohen n rrethana t przemrta dhe gazmore; mendimet e pastra kristalizohen n shprehi t prmbajtjes dhe t vetkontrollit, q ngurtsohen n rrethana t prehjes dhe t paqes; mendimet e guximit, t siguris n vetvete, dhe t vendimit kristalizohen n shprehi burrrore, q ngurtsohen n rrethana t suksesit, t bollkut, dhe t liris; mendimet energjike kristalizohen n shprehi t pastrtis dhe t zellit, q ngurtsohen n rrethana t kndshme; mendimet e dashura dhe false kristalizohen n shprehi t butsis, q ngurtsohen n rrethana mbrojtse dhe ruajtse; mendimet dashse dhe jovetjake kristalizohen n shprehi t vet-faljes s plot pr tjert, q ngurtsohen n rrethana t prosperitetit t sigurt e t qndrueshm dhe t pasuris s vrtet. Nj tren i caktuar i mendimit n t cilin kmbngulim, qoft i mir apo i keq, nuk mund t dshtoj n prodhimin e rezultateve t veta n karakter dhe n rrethana. Nj njeri nuk mund ti zgjedh drejtprdrejt rrethanat e veta, por mund ti zgjedh mendimet e veta, dhe kshtu, trthorazi, por me siguri t plot, ti formoj rrethanat e veta. Natyra i ndihmon secilit njeri n plotsimin e mendimeve, t cilat ai i inkurajon m s shumti, dhe paraqiten shanset t cilat m s shpejti i qesin n siprfaqe edhe mendimet e mira edhe t kqijat. Le t'i ndrpres nj njeri mendimet e tija mkatare, dhe krejt bota do t zbutet ndaj tij; le t'i lr ai anash mendimet e tij t dobta dhe t neveritshme, dhe ja, shanset do t lindin nga secili pr ti ndihmuar vendimet e tij t fuqishme; le t inkurajoj ai mendime t mira, dhe asnj fat i rnd nuk do ta shtrngoj at n mjerim dhe turp. Bota sht kaleidoskopi yt, dhe kombinimet e ndryshueshme t ngjyrave, t cilat t'i paraqet secili moment pasues jan pikturat e mendimeve tuaja gjithnj-lvizse t rregulluara n mnyr ekskuizite.

13

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Pra Ti do t jesh ajo ka ti dshiron t jesh; Le ta gjej dshtimi knaqsin e vet t rrejshme n at bot t gjor, 'ambient,' Por shpirti e prbuz, dhe sht i lir.

Ai e zotron kohn, e pushton hapsirn; E tmerron at mashtrues q mburret, Shansin, Dhe e urdhron tiranin Rrethan, Hiqe kurorn, dhe zre vendin e shrbyesit.

Vullneti i njeriut, ajo forc e padukshme, Efekt i nj Shpirti t pavdekshm, Mund t el rrug te cilido qllim, Edhe kur ndrhyjn mure t granitit.

Mos ji i paduruar n vonesa Por prit sikur ai q kupton; Kur shpirti ngritet dhe komandon Perndit jan gati t binden."

14

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Efekti i mendimit n shndet dhe n trup

TRUPI sht shrbyesi i mendjes. Ai i bindet operacioneve t mendjes, qofshin ato t zgjedhura me kujdes e me paramendim apo t shprehura automatikisht. Nn urdhr t mendimeve t liga trupi shpejt fundoset n smundje dhe shkatrrim; nn komandn e mendimeve t gzueshme dhe t bukura ai bhet i veshur me freski dhe me bukuri. Smundja dhe shndeti, si edhe rrethanat, i kan rrnjt n mendim. Mendimet shndetliga do ta shprehin veten prmes trupit t smur. Dihet se mendimet e friks e vrasin nj njeri po aq shpejt sa nj plumb, dhe ato po vrasin vazhdimisht mijra njerz me po aq siguri, edhe pse m ngadal. Njerzit q jetojn n frikn e smundjes jan njerzit q e marrin at. Shqetsimi shpejt e demoralizon tr trupin, dhe e bn t hapur ndaj futjes s smundjes; derisa mendimet e papastra, edhe nse nuk plotsohen fizikisht, s shpejti do ta shpartallojn sistemin nervor. Mendimet e fuqishme, t pastra, dhe t lumtura e ndrtojn trupin n vrull dhe n hijeshi. Trupi sht instrument delikat dhe plastik, q i prgjigjet me gatishmri mendimeve nga t cilat impresionohet, dhe shprehit e mendimit do t'i prodhojn efektet e veta, t mira apo t kqija, n t. Njerzit do t vazhdojn t ken gjak t papastr dhe t helmuar, aq gjat sa do t shtojn mendime t papastra. Prej zemrs s pastr vjen jet e pastr dhe trup i pastr. Prej mendjes s ndotur rrjedh jet e ndotur dhe trup i prishur. Mendimi sht gurra e veprimit, e jets dhe e manifestimit; bje gurrn t pastr, dhe t gjitha do t jen t pastra. Ndryshimi i diets nuk do t'i ndihmoj nj njeriu q nuk do t'i ndryshoj mendimet e tij. Kur nj njeri i bn mendimet e tij t pastra, ai m nuk dshiron ushqim t papastr. Mendimet e pastra bjn shprehi t pastra. I ashtuquajturi shenjt q nuk e lan trupin e vet nuk sht shenjt. Ai q i ka forcuar dhe i ka pastruar mendimet e tij nuk ka nevoj q ta prfill mikrobin e dmshm. Nse do t doje ta mbroje trupin tnd, ruaje mendjen tnde. Nse do t doje ta prtrish trupin tnd, zbukuroje mendjen tnde. Mendimet e ligsis, t lakmis, t zhgnjimit, t dshprimit, e robrojn trupin nga shndeti dhe nga hijeshia e tij. Fytyra e thart nuk vjen rastsisht; ajo bhet nga mendime t tharta. Rrudhat e gjymtuara jan t vizatuara nga budallku, zemrimi, dhe krenaria. E njoh nj grua nntdhjet-e-gjasht vjeare q e ka fytyrn e pastr, t pafajshme t nj vajze. E njoh nj burr mjaft nn moshn e mesme fytyra e t cilit sht e vizatuar n kontura joharmonike. E para sht rezultat i disponimit t mbl dhe t ndritshm; tjetra sht rezultat i zemrimit dhe i paknaqsis.

15

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Ashtu si nuk mund t keni shtpi t mbl dhe t shndetshme nse nuk e lejoni ajrin dhe dritn e diellit t hyj lirshm n dhomat tuaja, ashtu nj trup i fuqishm dhe nj shprehje e fytyrs q sht e ndritshme, e lumtur apo paqsore mund t rezultoj vetm nga t lejuarit e lir n mendje t mendimeve t gzimit dhe t dashamirsis dhe t qetsis. N fytyrat e personave t moshuar ka rrudha t bra nga simpatia, t tjera nga mendimi i fuqishm dhe i pastr, dhe t tjera jan t gdhendura nga zemrimi: kush nuk mund ti dalloj ato? Me ata q kan jetuar ndershmrisht, mosha sht e qet, plot paqe dhe e pjekur butsisht, sikur perndimi i diellit. S fundmi e kam par nj filozof n shtratin e tij t vdekjes. Ai vdiq po aq mbl dhe paqsisht si edhe ka jetuar. Nuk ka mjek sikur mendimi plot gzim pr ti daravitur t kqijat e trupit; nuk ka ngushllues q krahasohet me dashamirsin, pr ti shprhapur hijet e hidhrimit dhe t pikllimit. T jetosh vazhdimisht n mendimet e keqdashjes, cinizmit, dyshimit, dhe t lakmis sht t kufizohesh n nj biruc t burgut q e ke br vet. Por t mendosh mir pr t gjitha, t jesh plot gzim me t gjitha, t msosh q me durim ta gjesh t mirn te t gjith - mendimet e tilla jovetjake jan vet portat e parajss; dhe t jetuarit dit pas dite n mendime t paqes ndaj secils krijes do t sjell paqe me bollk pr poseduesin e tyre.

16

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Mendimi dhe qllimi

DERI kur t lidhet mendimi me qllimin nuk ka prmbushje inteligjente. Shumica e lejojn anijen e mendimit "t bredh" npr oqeanin e jets. Paqllimshmria sht ves, dhe bredhja e till nuk guxon t vazhdohet pr at q dshiron ti shmanget katastrofs dhe shkatrrimit. Ata q nuk kan qllim qendror n jetn e vet bien pre e leht e shqetsimeve t vockla, e frikave, e telasheve dhe e vet-keqardhjes, ku t gjitha jan indikacione t dobsis, q ojn, po aq sigurt sa mkatet e planifikuara me kujdes (megjithse npr nj rrug tjetr), n dshtim, n palumturi, dhe n humbje, sepse dobsia nuk mund t vazhdoj n nj univers t fuqishm evolues. Nj njeri duhet ta formoj nj qllim t arsyeshm n zemrn e tij, dhe t niset q ta prmbush at. Ai duhet ta bj qllimin e tij pik centralizuese t mendimeve t tij. Qllimi mund ta marr formn e nj ideali shpirtror, apo mund t jet objekt material, sipas natyrs s njeriut n at rrethan; por cilado q t jet, ai duhet ti prqendroj vendosmrisht forcat e veta t mendimit n qllimin, t cilin e ka caktuar para vetes. Ai duhet ta bj kt qllim si detyrn e tij supreme, dhe duhet me ti prkushtohet arritjes s tij, duke mos i lejuar mendimet e tij t bredhin n fantazi jetshkurtra, etje t paarritshme, dhe imagjinime. Kjo sht rruga e mbar drejt vet-kontrollimit dhe prqendrimit t vrtet t mendimit Edhe nse ai dshton prsri e prsri n prmbushjen e qllimit t vet (si edhe duhet domosdo deri kur t tejkalohet dobsia), fuqia e fituar e karakterit do t jet masa matse e suksesit t tij t vrtet, dhe kjo do t formoj pik t re t nisjes pr fuqin dhe triumfin e t ardhmes. Ata q nuk jan t prgatitur pr zotrimin-kuptimin e nj qllimi t lart duhet ti prqendrojn mendimet n performansn e prkryer t detyrs s tyre, pa marr parasysh se sa e parndsishme mund t duket detyra e tyre. Vetm n kt mnyr mendimet mund t mblidhen dhe t fokusohen, dhe mund t zhvillohet vendosmria dhe energjia, dhe kur t bhen kto, nuk ka asgj q nuk mund t prmbushet. Shpirti m i dobt, duke e njohur dobsin e vet, dhe duke e besuar kt t vrtet se fuqia mund t zhvillohet vetm me prpjekje dhe me ushtrime, duke besuar kshtu, do t filloj menjher ta fus veten n veprim t zellshm, dhe duke shtuar prpjekje pas prpjekjes, durim pas durimit, dhe fuqi pas fuqis, kurr nuk do t ndalet n zhvillim, dhe n fund do t rritet e do t bhet hyjnisht i fuqishm. Ashtu si mundet njeriu fizikisht i dobt ta bj veten t fort me trajnim t kujdesshm dhe t durueshm, ashtu edhe njeriu i mendimeve t dobta mund ti bj ato t fuqishme duke e ushtruar veten n t menduarit e duhur.

17

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Ta lsh anash paqllimshmrin dhe dobsin, dhe t fillosh t mendosh me synim-qllim, sht t hysh n rangun e atyre t fuqishmve q dshtimin e njohin vetm si nj nga shtigjet kah realizimi; q i bjn t gjitha gjendjet tiu shrbejn, dhe q mendojn fuqishm, ndrmarrin pa frik, dhe prmbushin plot mjeshtri. Pasi ta ket formuar qllimin e tij, nj njeri duhet ta shenjoj mentalisht nj rrug t drejt deri te arritja e tij, duke mos shikuar as djathtas as majtas. Dyshimet dhe frikat duhet t prjashtohen rigorozisht; ato jan elemente shkatrruese, q e thyejn vijn e drejt t prpjekjes duke e br at t shtrembr, joefektive, t padobishme. Mendimet e dyshimit dhe t friks kurr nuk kan prmbushur asgj, dhe kurr nuk munden. Ato gjithmon ojn n dshtim. Qllimi, energjia, fuqia pr t br, dhe t gjitha mendimet e forta ndrpriten kur zvarriten brenda dyshimi dhe frika. Vullneti pr t br lind-buron nga dija se mund t bjm. Dyshimi dhe frika jan armiqt e mdhenj t dijes, dhe ai q i inkurajon ato, q nuk i vret ato, e zmbraps veten n secilin hap. Ai q i ka mposhtur dyshimin dhe frikn e ka mposhtur dshtimin. Secili mendim i tij sht n aleanc me fuqin, dhe ai ndeshet me t gjitha vshtirsit dhe i mposht ato me urti. Qllimet e tij jan t mbjellura n stinn e duhur, dhe ato lulzojn dhe i prodhojn frutat, q nuk bien n tok para kohe. Mendimi i lidhur pa frik me qllimin bhet forc krijuese: ai q e di kt sht i gatshm t bhet dika m e lart dhe m e fuqishme se nj grumbull i thjesht i mendimeve q valviten dhe i ndjenjave luhatse; ai q e bn kt sht br zotruesi i vetdijshm dhe inteligjent i fuqive t tij mendore.

18

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Faktori-mendim n arritje
GJITHKA q arrin njeriu dhe gjithka q dshton ti arrij jan rezultat i drejtprdrejt i mendimeve t tij. N nj univers t rregulluar n mnyr t drejt, ku humbja e drejtpeshimit do t kishte kuptimin e shkatrrimit t plot, prgjegjsia e individit duhet t jet absolute. Dobsia dhe fuqia, pastrtia dhe papastrtia e nj njeriu, jan t tijat, dhe jo t ndonj njeriu tjetr; ato jan shkaktuar nga ai vet, dhe jo nga dikush tjetr; dhe ato mund t ndryshohen vetm nga ai vet, kurr nga dikush tjetr. Gjendja e tij sht po ashtu e tija, dhe jo e ndonj njeriu tjetr. Vuajtja e tij dhe lumturia e tij kan evoluar nga brenda. Ashtu si mendon ai, i till sht; ashtu si vazhdon t mendoj ai, i till mbetet. Nj njeri i fort nuk mund ti ndihmoj nj njeriu m t dobt pos nse ai m i dobti sht i gatshm t ndihmohet, dhe edhe ather njeriu i dobt duhet t bhet i fort pr veten; ai duhet, me prpjekjet e veta, ta zhvilloj fuqin q e admiron n dik tjetr. Askush pos ai vet nuk mund ta ndryshoj gjendjen e tij. Ka qen e zakonshme q njerzit t mendojn the t thon, "Shum njerz jan skllevr sepse njri sht shtyps; ta urrejm shtypsin." Tash, megjithat, n mes t disave t pakt q po rriten n numr sht nj tendenc t kthehet mbrapsht ky gjykim, dhe t thuhet, "Nj njeri sht shtyps sepse shum njerz jan skllevr: t'i prbuzim skllevrit." E vrteta sht se shtypsi dhe skllavi jan bashk-puntor n padije, dhe, derisa duket se i sjellin vuajtje njri-tjetrit, n realitet ata jan duke i sjell vuajtje vetvetes. Nj Njohuri e prsosur e kupton veprimin e ligjit n dobsin e t shtypurit dhe n fuqin e keqaplikuar t shtypsit; nj Dashuri e prkryer, duke e par vuajtjen, t ciln e shkaktojn t dy palt, nuk e miraton asnjrn pal; nj Dhembshuri e prkryer e prqafon edhe shtypsin edhe t shtypurin. Ai q e ka mposhtur dobsin, dhe i ka larguar t gjitha mendimet vetjake, nuk i takon as shtypsit as t shtypurit. Ai sht i lir. Nj njeri mund t ngritet, t mposht dika, dhe t arrij dika vetm duke i ngritur lart mendimet e veta. Ai mund t mbetet i dobt, i mjer, dhe fatkeq vetm duke refuzuar ti ngris lart mendimet e veta. Para se t mbrrij dika nj njeri, qoft edhe n gjra materiale, ai duhet ti ngris mendimet e tij lart prmbi knaqsin kafshore skllave. Pr t pasur sukses, ai nuk duhet patjetr t heq dor nga i tr animaliteti dhe egoizmi; por t paktn nj pjes e tij duhet t sakrifikohet. Nj njeri q mendimin e par e ka knaqsi shtazarake kurr nuk do t mundte as t mendoj pastr as t planifikoj n mnyr metodike; ai nuk do t mundte ti gjej dhe ti zhvilloj resurset e tij t fshehura, dhe do t dshtonte n fardo ndrmarrje. Duke mos filluar ti kontrolloj me plot burrri mendimet e tij, ai nuk sht n pozit ti kontrolloj shtjet dhe t prvetsoj prgjegjsi serioze. Ai nuk sht n gjendje t veproj n mnyr t pavarur dhe t qndroj n kmb vet. Por ai sht i kufizuar vetm nga mendimet t cilat i zgjedh.
19

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Nuk mund t ket progres, as arritje pa sakrific, dhe suksesi material i nj njeriu do t jet n masn q ai i sakrifikon mendimet e tij t hutuara shtazarake, dhe vendos n mendjen e tij pr zhvillimin e planeve t veta, dhe pr fuqizimin e vendosmris s tij dhe t mbshtetjes n vetveten. Dhe sa m lart i ngrit mendimet e veta, sa m burrror, m vertikal, dhe m i drejt q bhet, aq m i madh do t jet suksesi i tij, aq m t bekuara dhe m t qndrueshme do t jen arritjet e tij. Universi nuk e favorizon lakmitarin, t pandershmin, t ligun, edhe pse n siprfaqen e thjesht nganjher mund t duket se e bn kt; ai e ndihmon t ndershmin, shpirtmadhin, t virtytshmin. T gjith Msuesit e mdhenj t epokave e kan deklaruar kt n forma t ndryshme, dhe pr ta vrtetuar dhe pr ta ditur kt nj njeri nuk duhet t bj tjetr gj pos t kmbngul ta bj veten gjithnj e m t virtytshm duke i ngritur lart mendimet e veta. Arritjet intelektuale jan rezultat i mendimit t dedikuar pr krkimin e njohuris, apo pr t bukurn dhe t vrtetn n jet dhe n natyr. Arritjet e tilla nganjher mund t lidhen me mendjemadhsi dhe ambicie, por ato nuk jan rezultat i ktyre karakteristikave; ato jan rezultat i natyrshm i prpjekjes s gjat dhe t rnd, dhe i mendimeve t pastra dhe jovetjake. Arritjet shpirtrore jan konsumimi i aspiratave t shenjta. Ai q jeton vazhdimisht n konceptimin e mendimeve fisnike dhe bujare, q jeton n tr at q sht e pastr dhe jovetjake, do t bhet i urt dhe fisnik n karakter me po aq siguri sa dielli e arrin zenitin e tij dhe hna bhet e plot, dhe do t ngritet n pozit t ndikimit dhe t bekimit. Arritja, e fardo lloji, sht kurora e prpjekjes, diadema e mendimit. Me ndihmn e vet-kontrollit, vendosmris, pastrtis, ndershmris, dhe t mendimit t drejtuar mir, nj njeri ngritet; me ndihmn e kafshris, prtacis, papastrtis, prishjes, dhe hutis s mendimit nj njeri bie. Nj njeri mund t ngritet n sukses t lart n bot, dhe bile edhe n lartsi fisnike n botn shpirtrore, dhe prap t bie n dobsi dhe n mjerim duke i lejuar mendimet mendjemdha, vetjake, dhe t prishura q ta pushtojn at. Fitoret e realizuara me mendim t duhur mund t ruhen vetm me syeltsi. Shum njerz trhiqen kur e sigurojn suksesin, dhe shpejt bien prapa n dshtim. T gjitha arritjet, qoft n botn e biznesit, n botn intelektuale, apo n botn shpirtrore, jan rezultat i mendimit t drejtuar n mnyr t sigurt, jan t qeverisura nga ligji i njjt dhe jan t metods s njjt; dallimi i vetm qndron n qllimin e arritjes. Ai q do t donte t arrij pak duhet t sakrifikoj pak; ai q do t donte t arrij shum duhet t sakrifikoj shum; ai q do t donte t arrij tepr lart duhet t sakrifikoj fort.

20

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Vizionet dhe idealet

NDRRUESIT jan shptimtart e bots. Ashtu si mbahet bota e dukshme nga e padukshmja, ashtu njerzit, ndrmjet t gjitha gjyqeve dhe mkateve dhe prirjeve t veta t pista, ushqehen nga vizionet e bukura t ndrruesve t tyre t vetmuar. Njerzimi nuk mund ti harroj ndrruesit e vet; ai nuk mund ti lr idealet e tyre t shuhen dhe t vdesin; ai jeton n to; ai i di ato si realitete t cilat nj dit do t'i shoh dhe do t'i dij. Kompozitori, skulptori, piktori, poeti, profeti, urtaku, kta jan ndrtuesit e pasbots, arkitektt e parajss. Bota sht e bukur sepse ata kan jetuar; pa ta, njerzimi puntor do t kalbej. Ai q e ushqen nj vizion t bukur, nj ideal fisnik n zemrn e tij, nj dit do ta realizoj at. Kolombo e ushqei nj vizion t nj bote tjetr, dhe ai e zbuloi at; Koperniku e kultivoi vizionin e nj shumsie t botrave dhe t nj universi m t gjer, dhe ai e zbuloi at; Buddha e vrejti vizionin e nj bote shpirtrore t bukuris pa njolla dhe t paqes s prkryer, dhe ai hyri n t. Ushqeji vizionet e tua; ushqeji idealet e tua; ushqeje muzikn q gjallron n zemrn tnde, bukurin q formohet n mendjen tnde, kndshmrin q i mvesh mendimet e tua m t pastra, sepse nga to do t rriten t gjitha gjendjet e lezetshme, tr ambienti hyjnor; prej tyre, por nse iu mbetesh besnik, bota jote n fund do t ndrtohet. T dshirosh sht t marrsh; t aspirosh sht t arrish. A do t pranohen prmasat m t plota t prmbushjes nga dshirat m t ulta t njeriut, dhe a do t vdesin urie aspiratat e tij pr shkak t mungess s mbshtetjes? Kshtu nuk sht Ligji: nj gjendje e till e gjrave kurr nuk mund t marr: "krko dhe prano." ndrro ndrra fisnike, dhe derisa ndrron, ashtu do t bhesh. Vizioni yt sht premtimi se ka do t jesh nj dit; Ideali yt sht profecia se ka do t zbulosh n fund. Arritja m e madhe n fillim dhe pr nj koh ka qen ndrr. Lisi fle n lende; zogu pret n vez; dhe n vizionin m t lart t shpirtit gjallron nj engjll i zgjuar. ndrrat jan filizat e realiteteve. Rrethanat tuaja mund t jen t papajtueshme, por ato nuk do t mbeten gjat ashtu nse ti nuk mendon pr asgj pos Idealit dhe prpiqesh ta arrish at. Nuk mund t udhtosh brenda dhe t ndalesh jasht. Ja nj djalosh i shtypur fort nga varfria dhe puna; i mbyllur n or t gjata n nj puntori t pashndetshme; i pashkolluar, dhe duke i munguar t gjitha artet e finess. Por ai ndrron pr gjra m t mira; ai mendon pr inteligjencn, pr ngritjen e cilsis, pr elegancn dhe bukurin. Ai e merr me mend, e ndrton mentalisht, nj gjendje ideale t jets; vizionin e nj lirie m t gjer dhe at e merr nj shtrirje m e madhe; meraku e nxit n veprim, dhe ai e prdor tr kohn e tij t lir dhe
21

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

mjetet e tij, sado q jan t vogla, pr zhvillimin e fuqive dhe resurseve t tij t fshehura. Shum shpejt sht br kaq i ndryshuar n mendjen e tij sa q puntoria m nuk mund ta mbaj. Ajo sht br kaq joharmonike me mentalitetin e tij sa q bie jasht jets s tij ashtu si gjuhet nj veshje, dhe, me rritjen e mundsive, q prshtaten me shtrirjen e fuqive t tij q zgjerohen, ai e kalon at prgjithmon. Vite m von e shohim kt djalosh si nj njeri plotsisht t rritur. E gjejm at si mjeshtr t forcave t caktuara n mendjes, t cilat ai i prdor me ndikim botror dhe me fuqi pothuajse t paarritshme. N duart e tij ai i mban frejt e prgjegjsive gjigante; ai flet dhe, shiko, jett ndryshojn; burrat dhe grat kapen n fjalt e tij dhe i riformojn karakteret e tyre, dhe si dielli, ai bhet qendr e palvizshme dhe ndriuese prreth t cils rrotullohen fate t panumrta. Ai e ka realizuar Vizionin e rinis s vet. Ai sht br nj me Idealin e tij. Edhe ti, po ashtu, lexues i ri, do ta realizosh Vizionin e zemrs tnde (jo dshirn boshe), qoft i ult apo i bukur, apo przierje e t dyjave, sepse ti gjithmon do t gravitosh kah ajo q ti, n mnyr t fsheht, e do m s shumti. N duart e tua do t jen t vendosura rezultatet e sakta t mendimeve t tua; do ta pranosh at q e meriton; as m shum, as m pak. fardo q mund t jet ambienti yt i tashm, ti do t biesh, do t mbetesh, apo do t ngritesh me mendimet e tua, me Vizionin tnd, me Idealin tnd. Ti do t bhesh po aq i vogl sa dshira jote kontrolluese; po aq i madh sa aspirata jote dominuese: n fjalt e bukura t Stanton Kirkham Davis, "Mund t jesh duke shkruar raporte, dhe s shpejti do t dalsh nga dera q pr kaq koh t gjat t sht dukur si barrier e idealeve tua, dhe do ta gjesh veten para nj audience; lapsi ende prapa veshit tnd, njolla t ngjyrs n gishtat e tu dhe ather dhe aty do t derdhet prroi i inspirimit tnd. Mund t jesh duke i ruajtur delet, dhe do t endesh n qytet - baritor dhe gojhapur; do t endesh nn udhzimin e guximshm t shpirtit n studion e msuesit-mjeshtrit, dhe pas nj kohe ai do t thot, 'Nuk kam ka t t msoj m.' Dhe tash ti je br msuesi-mjeshtri, q kaq pak koh m par ka ndrruar pr gjra t mdha derisa i ka ruajtur delet. Do ta lshosh sharrn dhe zdrukthin pr ta marr prsipr rigjenerimin e bots." Ata q nuk mendojn, t padijshmit, dhe prtact, duke i par vetm efektet e dukshme t gjrave dhe jo vet gjrat, flasin pr ksmet, pr fat, dhe pr shans. Duke e par nj njeri duke u pasuruar, ata thon, "Sa me fat q sht ai!" Duke e vzhguar nj tjetr q bhet intelektual, ata brtasin me habi, "Sa i talentuar q sht ai!" Dhe duke e vrejtur karakterin e shenjt dhe ndikimin e gjer t nj tjetri, ata vrejn, "Si i ndihmon shansi atij n do rast!" Ata nuk i shohin tentimet dhe dshtimet dhe luftrat me t cilat jan takuar vullnetarisht kta njerz n mnyr q ta fitojn prvojn e tyre; nuk kan njohuri pr sakrificat q ata i kan br, pr prpjekjet e patrembura q ata i kan br, pr besimin q ata e kan prdor, ashtu q t mund ta tejkalojn at q duket e pakaprcyeshme, dhe ta realizojn Vizionin e zemrs s vet. Ata nuk i din errsirn dhe pikllimet; ata e shohin vetm dritn dhe gzimin, dhe e quajn "fat". Ata nuk e shohin udhtimin e gjat dhe t rnd, por e vrejn vetm qllimin e kndshm, dhe e quajn "fat i mir," nuk e kuptojn procesin por e kuptojn rezultatin dhe prandaj e quajn ashtu.
22

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

N t gjitha shtjet njerzore ka prpjekje, dhe ka rezultate, dhe fuqia e prpjekjes sht masa e rezultatit. Nuk sht shansi. Dhuratat, fuqit, posedimet materiale, intelektuale, dhe shpirtrore jan fruta t prpjekjes; ato jan mendime t kompletuara, qllime t arritura, vizione t realizuara. Vizioni t cilin ti e madhron n mendjen tnde, Ideali q ti e ul n fronin e zemrs tnde; me kt do ta ndrtosh jetn tnde, kshtu do t bhesh.

23

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Paqja shpirtrore
QETSIA e mendjes sht nj nga margaritart e bukur t menuris. Ajo sht rezultat i prpjekjes s gjat dhe t durueshme n vet-kontroll. Prezenca e saj sht indikacion i prvojs s pjekur, dhe i njohjes m shum se t zakonshme t ligjeve dhe t operacioneve t mendimit. Nj njeri bhet i qet n masn q e kupton vetveten si qenie e evoluar nga mendimi, sepse ajo njohuri e bn t nevojshm kuptimin e t tjerve si rezultat i mendimit, dhe derisa ai e zhvillon t kuptuarit e drejt, dhe derisa ai i sheh gjithnj e m qart relacionet e brendshme t gjrave nga veprimi i shkakut dhe i efektit ai i ndal nervozimet dhe inatosjet dhe brengn dhe hidhrimin, dhe mbetet i balancuar, i palkundur, paqsor. Njeriu i qet, q ka msuar se si ta qeveris vetveten, e di se si ta adaptoj vetveten me t tjert; dhe ata, n ann tjetr, e nderojn fuqin e tij shpirtrore, dhe ndiejn se mund t msojn nga ai dhe t mbshteten n t. Sa m i qet bhet nj njeri, aq m i madh sht suksesi i tij, ndikimi i tij, fuqia e tij pr t mir. Bile edhe tregtari i zakonshm do ta shoh se prosperiteti i biznesit t tij rritet derisa ai zhvillon vet-kontroll dhe gjakftohtsi m t madhe, sepse njerzit gjithmon do t preferojn t ken pun me nj njeri sjellja e t cilit sht fuqishm e qet. Njeriun e fuqishm, t qet gjithmon e duan dhe e nderojn. Ai sht si nj dru q jep hije n nj tok t etur, apo nj shkmb strehues n nj stuhi. "Kush nuk e do nj jet me zemr t qet, me disponim t kndshm, e t balancuar? Nuk ka rndsi se a bie shi apo ndrion dielli, apo far ndryshime vijn te ata q i posedojn kto bekime, sepse ata jan gjithmon t kndshm, paqsor, dhe t qet. Ai balans ekskuizit i karakterit, t cilin e quajm paqe shpirtrore sht leksioni i fundit i kulturs, fruti-rezultat i shpirtit. Ai sht i mueshm si urtia, sht pr tu dshiruar m shum se sa ari; po, m shum edhe sesa ari i prsosur. Sa i parndsishm duket krkimi i thjesht i parave n krahasim me jetn paqsore; nj jet q jeton n oqeanin e t Vrtets, nn val, prtej arritjes s stuhive, n Qetsin e Prjetshme! "Sa shum njerz i njohim q i thartojn jett e tyre, q rrnojn gjithka q sht e kndshme dhe e bukur nga temperamenti shprthyes, q e shkatrrojn balansin e tyre t karakterit, dhe bjn gjak t keq! sht shtje a munden shumica e njerzve t mos i rrnojn jett e veta dhe ta shmtojn lumturin e vet nga mungesa e vet-kontrollit. Sa pak njerz takojm n jet q jan t balancuar mir, q e kan at ekuilibr t jashtzakonshm q sht karakteristik e karakterit t prfunduar! Po, njerzimi ngrit dallg me zemrim t pakontrolluar, sht i trazuar me hidhrim t paqeverisur, dmtohet nga shqetsimi dhe dyshimi; vetm njeriu i urt, vetm ai mendimet e t cilit jan t kontrolluara dhe t pastruara, i bn errat dhe stuhit e shpirtit q ti binden atij.
24

James Allen: Ashtu si mendon njeriu

Shpirtra t goditur nga fatkeqsit e shpeshta, kudo q mund t jeni, nn fardo kushtesh t jetoni, dijeni kt: n oqeanin e jets ishujt e Bekimit jan duke buzqeshur, dhe bregu diellor i idealit tuaj e pret ardhjen tuaj. Mbajeni dorn tuaj vendosmrisht n timonin e anijes s mendimit. N anijen e shpirtit tuaj dremit Kapiteni komandues; Ai nuk bn asgj pos q fle: zgjojeni At. Vetkontrolli sht forc; Mendimi i Drejt sht mjeshtri; Qetsia sht fuqi. Thuaji zemrs tnde, "Paqe, ji e qet!"

25