Professional Documents
Culture Documents
REPUBLIC OF TURKEY
SECRETARIAT GENERAL FOR EUROPEAN UNION
AFFAIRS
ANKARA, 2009
Her hakkı saklıdır.
Parayla Satılmaz
ISBN 9789751944689
Mustafa DÖNMEZ (TC Avrupa Birliği Genel Sekreter Yardımcısı)
Prof. Dr. Tuğrul ARAT (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa
Toplulukları Ana Bilim Dalı Başkanı),
Prof. Dr. Ayfer ALTAY (Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngilizce Mütercim
Tercümanlık Ana Bilim Dalı Başkanı),
Prof. Dr. Berrin AKSOY (Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mütercim
Tercümanlık Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi)
Doç. Dr. Sanem BAYKAL (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Avrupa Hukuku Ana
Bilim Dalı Öğretim Üyesi)
tarafından kontrol edilerek nihai hale getirilmiştir.
İÇİNDEKİLER
4. SÖZLÜK ………………………………………………………… 1
10.EK 6: LATİNCE TERİMLER …………………………………… 425
11.KAYNAKLAR ………………………………………………… 435
SUNUŞ
Avrupa Birliği müktesebatının Türkçeye çevirisine ilişkin çalışmaların
eşgüdümünü Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Çeviri Eşgüdüm
Birimi yürütmektedir. Bu birimdeki arkadaşlarımız özverili bir
çalışmayla “Avrupa Birliği Terimleri Sözlüğü” gibi son derece değerli
bir eseri nihai hale getirmişlerdir.
Egemen Bağış
Devlet Bakanı
Başmüzakereci
VIII
ÖNSÖZ
Türkiye Avrupa Birliği (AB) ilişkilerinin geldiği aşamada AB mevzuatının Türkçeye
çevirisinin önemi artmıştır. Esasen Türkiye’de AB Müktesebatını Türkçeye çevirme çalışmaları uzun
zamandan beri yapılmaktadır. 27.6.2000 tarih ve 4567 sayılı Kanunla Genel Sekreterliğimizin
kurulmasından sonra söz konusu çalışmaların eşgüdümü Genel Sekreterliğimizce üstlenilmiştir. Bu
çerçevedeki çalışmalar ilgili kamu kurum ve kuruluşlarımız ile işbirliği halinde sürdürülmektedir.
Bu farklılıkların giderilmesi ve terminolojide birlik sağlanması amacıyla bir terminoloji
sözlüğü hazırlanması öngörülmüştür. Genel Sekreter Yardımcımız Sn. Mustafa DÖNMEZ
başkanlığında Genel Sekreterliğimiz uzmanları Hezar TANRISEVER, Bahar UYSAL ve Osman
DÜZEL tarafından hazırlanan ve AB temel terimlerine karşılık gelen 2.600 civarında kavram içeren
“AVRUPA BİRLİĞİ TEMEL TERİMLER SÖZLÜĞÜ” Aralık 2003 tarihinde yayımlanarak kamu
kurum ve kuruluşlarına, üniversitelere ve kütüphanelere dağıtılmıştır. Sözlüğün elektronik versiyonu,
Genel Sekreterliğimizin Web sayfasında yer vermek ve diğer sözlük sitelerine bağlantı sağlamak
yoluyla kullanıma sunulmuştur.
Bir yandan 2003 yılında yayımlanan sözlüğe ilişkin olarak kamu ve özel sektörden,
akademik çevrelerden alınan olumlu ve yapıcı değerlendirmeler, diğer yandan sözlüğün çevirilerde
terimsel tutarlılığın ve birliğin sağlanması yönünde sağladığı yararlar, Genel Sekreterliğimizi yeni ve
daha kapsamlı bir AB terimler sözlüğü hazırlamaya yöneltmiştir.
Daha sonra, Genel Sekreter Yardımcımız Sn. Mustafa DÖNMEZ başkanlığında Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Toplulukları Ana Bilim Dalı Başkanı Sn. Prof. Dr.
Tuğrul ARAT, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim
Dalı Başkanı Sn. Prof. Dr. Ayfer ALTAY, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mütercim
Tercümanlık Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Sn. Prof. Dr. Berrin AKSOY, Ankara Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Avrupa Hukuku Ana Bilim Dalı Öğretim üyesi Sn. Doç Dr. Sanem BAYKAL ve
Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Çeviri Eşgüdüm Birimi Mütercimleri Burcu BİRCAN, Ercan
ERTÜRK, Mustafa ÇAYLAK ve Yeşim SORAN’dan oluşan Komisyon, sözlük üzerinde altı ay
boyunca özverili bir şekilde çalışarak “AVRUPA BİRLİĞİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ” nü nihai hale
getirmiştir.
Uzun ve zahmetli bir sürecin sonunda sizlere sunmaktan mutluluk duyduğumuz sözlüğün
AB Müktesebatının çevirilerinde bir örnekliğin ve tutarlılığın sağlanması için, sadece kamuda değil,
akademik çevrelerde, özel çeviri merkezlerinde, başka bir deyişle, AB müktesebatının çevirisine
IX
gerek duyulan her yerde yararlı olacağını umuyor ve sözlüğün AB’ye aday bir ülke olarak yerine
getirmemiz gereken Avrupa Müktesebatının tümünün Türkçeye çevrilmesi gibi dev boyutlu bir
çalışmanın başarıyla yürütülmesine katkı sağlayacağını düşünüyoruz.
Ülkemiz ile Avrupa Birliği arasında sürdürülen müzakereler bağlamında Türk
mevzuatının İngilizceye çevirisi de gündeme geleceğinden ve bu çevirilerde de tutarlılığı ve bir
örnekliği sağlamak amacıyla benzer şekilde bir Türkçeİngilizce “Avrupa Birliği Terimler Sözlüğü”
de hazırlanmaktadır. Söz konusu sözlüğün mümkün olan en kısa sürede bitirilmesi amaçlanmıştır.
Başta, sözlüğü ayrıntılı bir şekilde inceleyen Türk Dil Kurumu olmak üzere görüş ve
düzeltmelerini bize ileten tüm kamu kurum ve kuruluşlarına, üniversitelerimize ve büyük özveriyle
çalışıp, değerli katkılarını esirgemeyerek sözlüğün nihai hale gelmesini sağlayan Komisyon üyesi
saygıdeğer öğretim üyelerine içten teşekkürlerimi ve saygılarımı sunmayı bir borç biliyorum.
M. Oğuz DEMİRALP
Büyükelçi
Avr upa Bir liği Genel Sekr eter i
X
SÖZLÜĞÜN KULLANIMINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
1. Sözlük hazırlanırken Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan Yazım Kılavuzunun 2005 yılında
yapılan 24’üncü baskısı esas alınmıştır. Ancak, özellikle bazı hukuk terimlerinin daha iyi anlaşılması
için “ ^ ” kullanılmıştır.
2. Sözlükte, kavramların karşılıkları verilirken, ana kavramlar büyük harflerle, ana kavramalarla
ilgili ibareler küçük harflerle yazılmıştır.
Ör nek: ABSTENTION: çekimserlik
abstention vote: çekimser oy
3. İngilizce terimlerin karşılıkları mümkün olduğu ölçüde tek sözcükle karşılanmıştır. Ancak, bazı
durumlarda, aynı anlama gelen fakat küçük farklılıklar içeren karşılıklar virgülle, farklı anlama gelen
karşıklıklar ise noktalı virgülle ayırılmış, ayrıca eş anlamlı kavramlar “/” ile gösterilmiştir.
Ör nek: önlem / tedbir
4. Genelde anlamları birbirine yakın ve karıştırılan İngilizce sözcükler ve Türkçe karşılıkları toplu
olarak bir kutu içinde verilmek suretiyle bu kavramların Türkçe karşılıklarının daha düzgün verilmesi
ve mümkün olduğunca yerli yerinde kullanılması amaçlanmıştır.
Ör nek:
bilater al: iki taraflı
multilater al: çok taraflı
plurilater al: çoklu (tarafları değişken sayıda olan
çok taraflı)
unilater al: tek taraflı
5. Türkçe karşılıkların verilmesinde açıklama ihtiyacının gerektiği düşünüldüğü durumlarda (....)
kullanılmıştır. Kavram karşılığında bazen sözcük ilave edilmesi gerekmiştir. Bu durumda ilave edilen
sözcük [...] içine alınmıştır.
Ör nek: affiliate member ship: afiliye üyelik, güçlendirilmiş ortak üyelik (Batı Avrupa
Birliğinde)
Accession Partner ship: Katılım Ortaklığı [Belgesi]
6. Bazı durumlarda özellikle hukuk kavramlarının Türkçe karşılıklarının verilmesinde parantez
içinde hangi hukuk alanında kavramın kullanıldığı belirtilmiştir.
Ör nek: anti trust law / anti tröst hukuk (rekabet hukuku)
XI
7. Birbiriyle yakın anlam taşıyan bazı kavramların karşılaştırılması istenildiğinde (cf. ve krş.)
verilmiştir.
Ör nek: substantive law (cf. procedural law)
maddi hukuk (krş. usul hukuku)
8. Bazı durumlarda kurum ve program isimlerinin kısaltmaları madde başlığı olarak verilmiş,
kısaltmanın açılımı parantez içinde “abbrv. of” ve” kısalt.” olarak verilmiştir.
Ör nek: Euratom ( abbr. of European Atomic Energy Community)
Euratom (kısalt. Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu )
9. Sözlüğün, “Kısaltmalar Eki”nde yer alan kısaltmalar içinde Fransızca kelimelerin birinci
harflerinin yan yana getirilmesiyle oluşturulmuş olanlar, yanlarına (fr.) koyulmak suretiyle belirtilmiş
ve bu kısaltmaların açılımları, Fransızca olarak da verilmiştir.
Ör nek:
BEUC (fr.): Bureau Européen Désunions Consommateurs European Bureau of Consumers’
Union / Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)
10. Sözlükte yer alan uluslararası anlaşmalar Avrupa Birliği metinlerinde ve Ulusal Programlarda
sıkça geçen anlaşmalarla sınırlı tutulmuştur.
11. Avrupa Birliği terimleriyle bağlantılı olarak, açıklanması gerektiğini düşündüğümüz Kısaltmalar
Ek 1’de; Avrupa Birliğinin İdari Yapısı Ek 2’de; Avrupa Komisyonuna Yardımcı Komiteler Ek 3’te;
Avrupa Birliği Üyesi ve Avrupa Birliğine Aday Ülkelerin, İngilizce ve Türkçenin yanı sıra, kendi
dillerindeki isimlerini de içeren listesi Ek:4’te; Dünya Ülkeleri Listesi Ek 5’te ve Avrupa Birliği
metinlerinde sıkça geçen Latince hukuk kavramları Ek 6’da verilmiştir.
12. Sözlük Hazırlanırken çeşitli sözlüklerden, AB metinlerinden, bu metinlerin Türkçe
çevirilerinden, Ulusal Programdan yararlanılmıştır. Yararlanılan belli başlı kaynaklar, Kaynaklar
bölümünde belirtilmiştir.
ABGS
Çevir i Eşgüdüm Birimi
XII
A
ABANDONMENT ter k, bır akma, fer ağ
abandon terk etmek (bırakmak)
ABBREVIATION kısaltma
abbr eviate kısaltmak, özetlemek
abbr eviated for mulae kısaltılmış formüller; kısaltılmış ifadeler
ABDICATION yönetimden çekilme, (tahttan) fer agat etme
ABIDE FAITHFULLY sadakatle bağlı kalmak
ABOLITION lağvetme, ilga etme, yür ürlükten kaldır ma,
kaldır ma
abolish lağvetmek, ilga etmek / yürürlükten kaldırmak
(bir sistemi veya uygulamayı)
abolish customs duties gümrük vergilerini kaldırmak
abolition of obstacles to fr eedom of dolaşım özgürlüğünü / serbestisini kısıtlayan
movement engellerin kaldırılması
abolition of pr ivileges imtiyazların kaldırılması
abolition of r estrictions kısıtlamaların kaldırılması
abolition of bar rier s to tr ade ticarette engellerin kaldırılması
abolish: lağvetmek, ilga etmek / yürürlükten kaldırmak (bir sistemi veya uygulamayı)
abr ogate: ortadan kaldırmak; iptal etmek; kaldırmak (bir hukuk kuralının veya hukuki, idari
düzenlemenin etkisiz kılınması veya yürürlükten kaldırılması)
annul: iptal etmek (işlem veya tasarruf)
annulment: iptal (evlilik veya sözleşme gibi işlem ve tasarrufların bütün sonuçlarıyla iptal
edilmesi)
cancel: iptal etmek; etkisiz kılmak (belge, organizasyon, politika, borç); borcun ödeme veya
yükümlülükten kurtulma yoluyla sona erdirilmesi ( az kullanılır)
dissolve: infisah etmek; lağvetmek (kurum, kuruluş, meclis)
lift: kaldırmak (yasaklar, dokunulmazlık)
nullify: hükümsüz kılmak (hukuki bir kararı veya usulü)
r enounce: vazgeçme, feragat
r epeal: yürürlükten kaldırmak (yasal/idari düzenleme); kanunun açık veya örtülü biçimde
sonraki bir kanun tarafından tümüyle ilga edilmesi / yürürlükten kaldırılması
r escind: bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırmak (sözleşme /akit); feshetmek (taraflarca); iptal
etmek (nispi butlanda); geri alma (az kullanılır)
r evocation: rücu / cayma, geri alma
r epudiate: iptal etmek, feshetmek
r epudiation: fesih; sonuçları ileriye dönük meydana getiren iptal etme
ter minate: sona erdirmek (dilekçe, yasa teklifi)
void: batıl; geçersiz; hüküm meydana getirmemiş olan
waiver : feragat, vazgeçme, terk
withdr aw: geri çekmek, geri almak
1
ABRIDGED kısaltılmış
ABROGATE (v.) ortadan kaldırmak; iptal etmek; kaldırmak (bir
hukuk kuralının veya hukuki, idari düzenlemenin
etkisiz kılınması veya yürürlükten kaldırılması)
ABSENCE yokluk, bulunmayış, gıyap, gaiplik
absence of an opinion görüş yokluğu
absence of concur r ence rekabetin / yarışmanın olmaması; bir öneriye
katılanların olmaması
absence of customs pr otection gümrük korumasının olmaması
absence of major ity çoğunluğun olmaması
ABSENTEEISM iş günü kaybı, devamsızlık
accident absenteeism kaza nedeniyle devamsızlık
ABSOLUTE salt / mutlak; kayıtsız şar tsız
absolute major ity salt / mutlak çoğunluk
absolute minor ity mutlak azınlık
absolute monar chy mutlak monarşi
ABSORPTION emme; hazmetme / sindir me; özümseme
absor ption capacity hazmetme / sindirme kapasitesi
ABSTENTION çekimserlik
abstain çekimser kalmak; kaçınmak
abstain fr om any measur e her türlü tedbirden kaçınmak
abstention vote çekimser oy
constr uctive abstention yapıcı çekimserlik
Member States shall abstain fr om… Üye Devletler …’den kaçınırlar
positive abstention lehte çekimserlik
ABUNDANCE zenginlik, bolluk
ABUSE kötüye kullanma, istismar etme, kötü
muamelede bulunma
abuse of dominant position hâkim durumun kötüye kullanılması
abuse of power yetkinin kötüye kullanılması; yetki saptırması
abuse of r ight hakkın suistimali / hakkın kötüye kullanılması
child abuse çocuk istismarı
spousal abuse eşlerin birbirine kötü davranması (aile)
ACCEDE (v.) katılmak
accede to an agr eement anlaşmaya taraf olmak
accede to a tr eaty antlaşmaya taraf olmak
ACCELERATOR hızlandırıcı
ACCEPTANCE kabul
acceptance of appointment görevin kabul edilmesi
acceptance pr otocol kabul protokolü
acceptance test uygunluk testi
pr enotified acceptance system ön bildirimli kabul sistemi
2
ACCESS er işim, gir iş, katılma
access to infor mation bilgiye erişim
equal access eşit katılma, eşit erişim
mar ket access pazara giriş
pr inciple of equal access eşit erişim ilkesi, eşit katılma ilkesi
pr ivileged access ayrıcalıklı erişim
r ight to access girme hakkı, katılma hakkı, erişim hakkı
ACCESSION katılım, tar af olma
accession criter ia (Copenhagen katılım kriterleri (Kopenhag Kriterleri)
Cr iteria)
accession negotiations katılım müzakereleri
accession of new member s to the Avrupa Birliğine yeni üyelerin katılımı
Eur opean Union
Accession Partner ship (AP) Katılım Ortaklığı [Belgesi] (KOB)
accession to an agr eement anlaşmaya taraf olma
accession to a convention sözleşmeye taraf olma
accession tr eaty katılım antlaşması
application for accession katılım başvurusu
conditions of accession katılım şartları
instr ument of accession katılım belgesi
Special Accession Pr ogr amme for Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel
Agr iculture and Rur al Development Katılım Programı (SAPARD)
(SAPARD)
ACCIDENT kaza
accident absenteeism kaza nedeniyle devamsızlık
accidental contact arızi / kazara temas
accidental exposur e arızi maruz kalma
accidental exposur e dose kazara maruz kalınan miktar
accidental r elease kaçak
accident analysis kaza analizi
accident black spot, black spot, hazar d kazaya sebep olan kör nokta, tehlike noktası
spot
accident cause kaza sebebi
accident cost accounting kaza maliyeti muhasebesi
accident costing kaza maliyeti (çıkarma)
accident hazar d kaza tehlikesi, kaza riski
accident insur ance fund kaza sigorta fonu
accident investigation kaza soruşturması
accident notification for m kaza bildirim formu
accident pr evention kazanın önlenmesi
accident pr oneness kazaya eğilim, sakarlık
accident r epor t kaza raporu
accident r epor t for m kaza bildirim formu
accident r ecor ds kaza kayıtları
accident r esearch kaza araştırması
accident r isk kaza tehlikesi, kaza riski
accident severity kazanın ağırlığı, kazanın ciddiyeti
accident statistics kaza istatistikleri
3
Eur opean Home and Leisure Accident Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri
Sur veillance System (EHLASS) harici) Gözetim Sistemi (EHLASS)
occupational accident meslek kazası
pr edisposition to accident kazaya eğilim, sakarlık
susceptibility to accident kazaya maruz kalabilirlik
ACCOMPLISH (v.) ger çekleştir mek; üstesinden gelmek;
başar mak; tamamlamak
ACCOMMODATION konaklama
accommodate yeni koşullara uyum sağlamak; konaklama temin
etmek; kapsamına almak, yer vermek
accommodation facility konaklama imkânı; konaklama tesisi
ACCOMPANY (v.) eşlik etmek
accompanying document ekli belge
Financial and Technical Accompanying Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)
Measur es (MEDA)
ACCORD mutabakat, r azı olma, anlaşma, uygunluk
accor ded advantages tanınan avantajlar, sağlanan avantajlar
by common accor d ortak rızayla, mutabakatla
common accor d ortak rıza, mutabakat
in accor dance with uygun olarak, uyarınca
accor d advantages avantaj tanımak, avantaj sağlamak
accor d a r ight hak bahşetmek
accor d a tr eatment muameleye tabi tutmak, işlemden yararlandırmak
accor d pr iority tr eatment öncelikle ele almak, öncelikli muamelede
bulunmak
alter in accor dance with the pr ovisions aşağıda yer alan hükümler uyarınca değiştirmek
set out below
ACCOUNT hesap, mevduat
account expert hesap uzmanı
account holder hesap sahibi
account owner hesap sahibi
annual account yıllık hesap, yıl sonu hesabı
br oker age account komisyonculuk hesabı, aracılık hesabı
call account ihbarlı hesap
clear ance of accounts hesapların ibrası, hesapların takası
closur e of accounts hesapların kapanması
consolidated account konsolide mali tablo, konsolide hesap
cur rent account cari hesap, vadesiz hesap
cur rent accounts cari işlemler
cur rent accounts balance cari işlemler dengesi
cur rent call account ihbarlı cari hesap
Eur opean System of Accounts (ESA) Avrupa Hesaplar Sistemi (AHS)
Eur opean System of Integr ated Avrupa Birleştirilmiş Ekonomik Hesaplar Sistemi
Economic Accounts
Eur opean System of National and Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar
Regional Accounts in the Community Sistemi
Eur opean Unit of Account (EUA) Avrupa Hesap Birimi (AHB)
4
note on the accounts hesap açıklaması
notional account sanal hesap
oper ating account işletme hesabı, işletim hesabı, faaliyet hesabı
pr ofit and loss account gelir gider tablosu
Public Accounts Bulletin Kamu Hesapları Bülteni
stor es account stok kaydı; depo hesabı
system of national accounts (SNA) ulusal hesaplar sistemi (UHS)
tr ade on own account kendi hesabına işlem
unit of account hesap birimi
ACCOUNTABILITY hesap ver ebilir lik, hesap verilebilir lik
ACCOUNTANT sayman, muhasebeci
field accountant taşra saymanı
financial accountant finansman muhasebecisi
gover nment accountant kamu saymanı
Inter national Federation of Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)
Accountants (IFAC)
public debt accountant kamu borçları saymanı
ACCOUNTING muhasebe
accident cost accounting kaza maliyeti muhasebesi
accr ual based accounting tahakkuk esaslı muhasebe
accounting data networ k muhasebe veri ağı
accounting officer sayman, muhasebeci
accounting year mali yıl
cost accounting maliyet muhasebesi
Eur opean Integrated Accounting Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe
System Sistemi
fair value accounting gerçek değer muhasebesi, adil değer muhasebesi
Far m Accounting Data Networ k Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)
(FADN)
inter national accounting standar ds uluslararası muhasebe standartları (UMS)
(IAS)
Inter national Accounting Standarts Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu
Boar d (IASB) (UMSK)
ACCREDITATION akr editasyon
accredit güven belgesi vermek, kabul etmek, güvenmek
accredited institution onaylanmış kurum
accredited jour nalist akredite gazeteci
accrediting state diplomatik temsilci gönderen ülke
Eur opean Cooper ation for Avrupa Akreditasyon Birliği (EA)
Accr editation / Eur opean
Accr editation (EA)
inter national accr editation for um uluslararası akreditasyon forumu (IAF)
(IAF)
Inter national Labor ator y Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İş Birliği
Accr editation Cooper ation (ILAC) [Örgütü] (ILAC)
ACCRUAL tahakkuk
accr ual based accounting tahakkuk esaslı muhasebe
5
accr uals and deferr ed income tahakkuklar ve ertelenmiş gelirler
accr ue tahakkuk etmek, çoğalmak, birikmek, eklenmek
accr ued income tahakkuk eden gelir
customs duties accr ued on the pr oduct mala tahakkuk eden gümrük vergileri
ACCUMULATION birikim; toplama, yığılma
accumulation of capital sermaye birikimi
ACCURACY doğr uluk
ACIDIFICATION asitleştir me, asitleşme
ACKNOWLEDGING... kaydeder ek
ACOUSTIC işitsel, akustik
ACQUIESCENCE göz yumma; kabullenme; boyun eğme
ACQUIRED iktisap edilen / edinilen; elde edilen
ACQUIS müktesebat / kazanım
Acquis Communautaire Topluluk Müktesebatı / Kazanımı
Community acquis Topluluk müktesebatı / kazanımı
employment acquis istihdam müktesebatı / kazanımı
National Pr ogr amme for the Adoption Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine
of the Acquis (NPAA) İlişkin Ulusal Program (NPAA)
Union Acquis Birlik Müktesebatı / Kazanımı
ACQUISITION edinme / iktisap, kazanma; devr alma
acquisition cost iktisap maliyeti, edinim maliyeti, elde etme
maliyeti
acquisition of shares hisselerin iktisabı / edinilmesi
ACQUITTAL ber aat, ibr a, aklanma
6
Community act Topluluk işlemi / tasarrufu
contested act itiraz edilen tasarruf, itiraz edilen işlem
complementar y act tamamlayıcı tasarruf, tamamlayıcı işlem
empower ing act yetki veren tasarruf / işlem; yetki kanunu
fail to act hareketsiz kalmak, savsaklamak
failure to act hareketsizlik, işlemden kaçınma; olumsuz / menfi
işlem
final act nihai / son senet
general act genel senet
legislative act yasama işlemi, yasama tasarrufu
Lend and Lease Act Ödünç Verme ve Kiralama Yasası
or iginal act asıl belge; temel işlem
pr ovision of the act kanun hükmü; yasal hüküm
r eview the legality of acts of the Konsey tasarruflarının / işlemlerinin hukuka
Council uygunluğunu denetlemek
Single Eur opean Act (SEA) Avrupa Tek Senedi (ATS)
ACTION dava; eylem
Action Committee for a United States Avrupa Birleşik Devletleri için Eylem Komitesi
of Eur ope (ACUSE) (ACUSE)
action for annulment iptal davası
action for compensation tazminat davası
action for damages tazminat davası
action for failur e to act hareketsizlik / ihmal davası, menfi işlemin tespiti
davası
action for infringement ihlal davası
action of pater nity babalık davası
action plan eylem planı
Action Plan for the Mediterr anean Akdeniz Eylem Planı
action pr ogr amme eylem programı
administr ative action idari dava; idari eylem
amendment of legal action davanın ıslahı
biotechnology action pr ogr amme biyoteknoloji eylem programı (BEP)
(BAP)
br ing an action (befor e the cour t) dava açmak
br ing an action for an infringement ihlal davası açmak
bluepr int for action eylem planı
cases that r equire immediate action acil önlem gerektiren durumlar
collective action toplu eylem
collective action clause toplu eylem şartı / kaydı
common action ortak hareket, ortak eylem
concer ted action uyumlu eylem
concer ted economic action uyumlu ekonomik eylem
consolidation of legal action davanın birleştirilmesi
Council J oint Action Konsey Ortak Eylemi
dir ect action doğrudan dava, doğrudan eylem
Envir onmental Action Pr ogr amme Çevresel Eylem Programı (ÇEP)
(EAP)
file a legal action dava açmak
Financial Action Task For ce ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF)
7
food safety action plan gıda güvenliği eylem planı
impr oper action uygunsuz eylem / uygunsuz davranış
indir ect action dolaylı dava; dolaylı eylem
joint action ortak eylem
Mediter ranean Action Plan (MAP) Akdeniz Eylem Planı (AEP)
national action plan (NAP) ulusal eylem planı (UEP)
national envir onmental action plan ulusal çevre eylem planı (UÇEP)
(NEAP)
par ty in a civil action hukuk davasında taraf
par ty in an action davanın tarafı
par ty of the action davanın tarafı
social action pr ogr amme sosyal eylem programı
Special Telecommunication Action for Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon
Regional Development (STAR) [Programı] (STAR)
stimulation action pr ogr amme özendirme eylem programı
tr ansfer of legal action davanın nakli
waive a right of action dava hakkından feragat etmek
ACTIVE etkin / faal / aktif
active bond aktif / faal tahvil, hareketli tahvil
active par tner faal / etkin ortak
ACTIVATE (v.) etkinleştir mek; har ekete geçir mek
ACTIVITY faaliyet / etkinlik
activity schedule faaliyet çizelgesi
br anch of activity faaliyet dalı
categor ies of economic activity ekonomik faaliyet / etkinlik kategorileri
development activities kalkınma faaliyetleri / etkinlikleri
level of activity faaliyet seviyesi; iş hacmi
monitor ing an activity faaliyeti denetleme
pr incipal activity asli / temel faaliyet
pr ocessing activity işleme etkinliği; üretim faaliyeti
sphere of activity faaliyet / etkinlik alanı
subver sive activity yıkıcı faaliyet
active: faal, etkin
activity: faaliyet / etkinlik
effective: etkili, müessir
effectiveness: etkililik
efficiency: etkili olma, verimlilik
efficient: etkili, müessir
pr oductive: verimli; üretken
ACTUALLY fiilen; aslında; gerçekte
ACTUARIAL PRESENT VALUE aktüer yal bugünkü değer
8
ADAPTATION uyar lama; uyum sağlama
ADDITION toplama, ekleme, ilave etme
add katmak, ilave etmek, eklemek, toplamak
added value katma değer
additional katma, fazladan, ek / ilave
additional act ek senet; ek işlem
additional listing ilave kotasyon
additional pr otocol katma protokol
additional tax ek vergi
additive katkı maddesi
ADDRESS i. adr es; f. hitap etmek
cor r espondence addr ess yazışma adresi
notification address tebligat adresi
This decision is addr essed to the Bu karar Üye Devletlere yöneliktir.
Member States.
ADDRESSEE muhatap
ADEQUATE yeter li / kafi; uygun, ger ekli niteliklere sahip
pr omptly and adequately derhal ve gerektiği gibi
ADHESION katılım
adhere bağlı kalmak; katılmak
application for adhesion katılım başvurusu (uluslararası anlaşmalar)
clause of adhesion katılım kaydı / klozu
AD HOC geçici, belir li bir olaya özgü
ad hoc ar bitr ation belirli bir olaya özgü tahkim, ad hoc tahkim
ad hoc assembly ad hoc toplantı, ad hoc meclis
ad hoc committee geçici komite (ad hoc komite)
ad hoc wor king gr oup ad hoc çalışma grubu
ADJ OURN (v.) ar a ver mek; er telemek
adjour n a hearing duruşmayı ertelemek
adjour n a sitting oturuma ara vermek; oturumu ertelemek
ADJ UDICATION yar gılama
adjudicate yargılamak
ADJ USTMENT düzeltme; düzenleme; ayar lama; uyum
adjustment of bor ders sınırların yeniden düzenlenmesi
r ate of adjustment tanzim oranı
str uctur al adjustment yapısal uyum
str uctur al adjustment and refor m yapısal uyum ve reform programı
pr ogr am
ADMINISTRATION yönetim / idar e
administer yönetmek / idare etmek
Confer ence of the Eur opean Postal and Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Avrupa
Telecommunications Administr ations Konferansı (CEPT)
(CEPT)
9
Dir ector ateGeneral for Personnel and Personel ve Yönetim Genel Müdürlüğü
Administration
Integr ated Administration and Contr ol Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)
System (IACS)
inter change of data between yönetimler arası veri alışverişi (IDA)
administr ations (IDA)
local administration mahalli idare / yerel yönetim
Office for the Administr ation and Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi
Settlement of Individual Entitlements (Ödeme Ofisi PMO)
(Paymaster OfficePMO)
public administration kamu yönetimi
ADMINISTRATIVE idari / yönetsel
administr ative action idari dava; idari eylem
administr ative ar rangements idari düzenlemeler
administr ative competence yönetim yetkisi / idari yetki
administr ative contr ol idari denetim
administr ative discretion idarenin takdir yetkisi
administr ative expense yönetim gideri / idari gider
administr ative r efor m idari reform
Common Tr ansit and Single Ortak Transit ve Tek İdari Belge
Administrative Document
general administr ative expense genel yönetim gideri
local administrative per sonnel yerel yönetim personeli
Single Administr ative Document (SAD) Tek İdari Belge (TİB)
The Eur opean Administr ative School Avrupa Yönetim Okulu (EAS)
(EAS)
ADMISSION kabul; izin; giriş; kabul izni; itiraf, ikr ar
admission of financial instr uments to finansal araçların işlem görmeye kabulü (borsa)
tr ading
admission of securities to the capital menkul kıymetlerin sermaye piyasasına kabulü
mar kets
admission to trading [borsa] işlemine kabul edilme; işlem görme /
yapma izni (borsa)
tempor ar y admission geçici kabul
ADOPTION kabul etme; benimseme; evlat edinme
adopt kabul etmek; benimsemek; evlat edinmek
adopted child evlat edinilmiş çocuk
…has adopted this r egulation ...işbu tüzüğü kabul etmiştir.
…hereby adopts this r esolution ...işbu ilke kararını kabul eder.
When Member States adopt these Üye Devletler bu önlemleri kabul ettiğinde...
measures..
ADULTERATION tağşiş; içine yabancı madde katar ak kandır ma
AD VALOREM değer / kıymet esasına göre
ad valorem duty ad valorem vergi
ad valorem tariff kıymet esaslı tarife (ad valorem)
ad valorem tax değer esaslı vergi
10
ADVANCE avans; ön ödeme; ilerleme; iyileşme; düzelme
advancefixing certificate ön izin belgesi; ön tespit sertifikası
fix in advance önceden saptama
ADVANCED iler i, gelişmiş
Advanced Communications İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri
Technologies and Ser vices (ACTS) (ACTS)
advanced technology ileri teknoloji
advanced treatment ileri arıtma
advanced vocational training ileri düzeyde mesleki eğitim
ADVANTAGE fayda, yar ar, avantaj
accor ded advantages tanınan avantajlar, sağlanan avantajlar
mutual advantage karşılıklı yarar
accor d advantages avantaj tanımak, avantaj sağlamak
involve an advantage bir avantaj içermek
ADVERTISEMENT r eklam
adver tising spots reklam spotları
boar d of adver tisement reklam kurulu
commer cial adver tisement ticari reklam
compar ative advertising karşılaştırmalı reklam
misleading advertisement aldatıcı / yanıltıcı reklam
secret advertisement gizli reklam
subliminal advertising bilinçaltıyla algılanmak üzere hazırlanan reklam
sur reptitious adver tising gizli reklam
ADVISER danışman / müşavir
Bureau of the Eur opean Policy Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)
Adviser s (BEPA)
financial adviser mali müşavir / mali danışman
investment adviser yatırım danışmanı
legal adviser hukuk müşaviri / danışmanı
pr e accession adviser (PAA) katılım öncesi danışman (PAA)
r esident twinning adviser (RTA) daimî eşleştirme danışmanı (RTA)
statutor y adviser kanuni müşavir
ADVISORY istişari / danışmaya değgin
advisor y commission danışma komisyonu
advisor y committee danışma komitesi / istişari komite
Advisor y Committee on Banking Bankacılık Danışma Komitesi
Advisor y Committee on Customs Gümrük Sorunları Danışma Komitesi
Matter s
Advisor y Committee on Foodstuffs Gıda Danışma Komitesi
Advisor y Committee on Safety Güvenlik Danışma Komitesi
Advisor y Committee on Restrictive Sınırlayıcı Uygulamalar ve Hâkim Durumlar
Practices and Dominant Positions Danışma Komitesi
advisor y jurisdiction istişari yetki
advisor y opinion istişari görüş
advisor y ser vice danışmanlık hizmeti
For eign Investment Advisor y Ser vice Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)
11
(FIAS)
joint advisor y committee karma istişare komitesi
Regional Advisor y Councils Bölgesel Danışma Konseyleri
AEGIS himaye
under the aegis of koruyuculuğunda, himayesinde veya desteği ile
AERIAL hava ile ilgili, havadan
aerial photogr aphy hava fotoğrafçılığı
AEROPLANE uçak
civil subsonic jet aer oplanes ses hızının altındaki sivil jet uçakları
emission fr om aer oplane uçaktan kaynaklanan emisyon
AEROSPACE uzayla ilgili
aer ospace industr y uzay sanayisi / sanayii
AFFAIR iş; ilişki; olay
Confer ence of Eur opean Affairs Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)
Committees (CEAC)
Economic and Financial Affairs Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi
Council (ECOFIN) (ECOFIN)
employment and social affairs istihdam ve sosyal işler
for eign affair s dış işleri
Gener al Affair s Council (GAC) Genel İşler Konseyi (GİK)
Gener al Affair s and Exter nal Relations Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)
Council (GAERC)
home affair s iç işleri
justice and home affairs (JHA) adalet ve iç işleri (Aİ)
J ustice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi
political affair s committee siyasi işler komitesi
Union Minister for For eign Affairs Birlik (AB) Dışişleri Bakanı
AFFILIATE (v.) bağlanmak, yakın ilişki kur mak
affiliated company yavru şirket, filyal
affiliated enter prise bağlı işletme
affiliate member ship afiliye üyelik, güçlendirilmiş ortak üyelik (Batı
Avrupa Birliğinde)
political affiliation siyasal bağ
AFFORESTATION ağaçlandır ma
affor ested ağaçlandırılmış
AGENCE EUROPE Avr upa Ajansı
AGENCY kur um; ajans; dair e; birim; acenta
Agency for the Contr ol of Ar mament Silahların Denetimi Ajansı (ACA)
(ACA)
Community Fisheries Contr ol Agency Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)
(CFCA)
Education, Audiovisual and Culture Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı
Executive Agency (EACEA) (EACEA)
Eur atom Supply Agency (ESA) Euratom Tedarik Ajansı (ESA)
Eur opean Agency for the Evaluation of Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı
12
Medicinal Pr oducts (EMEA) (EMEA)
Eur opean Agency for the Management Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği
of Oper ational Cooper ation at the Yönetimi Ajansı (Frontex)
External Bor der s (Fr ontex)
Eur opean Agency for Reconstr uction Avrupa İmar Ajansı (EAR)
(EAR)
Eur opean Agency for Safety and Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU
Health at Wor k (EUOSHA) OSHA)
Eur opean Ar maments Agency (EAA) Avrupa Silahlanma Ajansı (EAA)
Eur opean Aviation Safety Agency Avrupa Hava Güvenliği Ajansı (EASA)
(EASA)
Eur opean Chemicals Agency (ECHA) Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA)
Eur opean Cooper ation Agency (ECA) Avrupa İş Birliği Ajansı (ECA)
Eur opean Defence Agency (EDA) Avrupa Savunma Ajansı (EDA)
Eur opean Envir onment Agency (EEA) Avrupa Çevre Ajansı (AÇA)
Eur opean Medicines Agency (EMEA) Avrupa Tıbbi Ürünler Ajansı (EMEA)
Eur opean Mar itime Safety Agency Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)
(EMSA)
Eur opean Networ k and Infor mation Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)
Security Agency (ENISA)
Eur opean Nuclear Ener gy Agency Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)
(ENEA)
Eur opean Pr oductivity Agency (EPA) Avrupa Verimlilik Ajansı (EPA)
Eur opean Railway Agency (ERA) Avrupa Demir Yolu Ajansı (ERA)
Eur opean Space Agency (ESA) Avrupa Uzay Ajansı (AUA)
executive agency yürütme / icra ajansı
Federal Infor mation Technologies Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)
Agency (FITA)
Eur opean Union Agency for Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)
Fundamental Rights (FRA)
Executive Agency for the Public Health Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)
Pr ogramme (Public Health Executive
Agency (PHEA))
implementing agency (IA) uygulamadan sorumlu kurum (IA)
Intelligent Ener gy Executive Agency Akıllı Enerji Yürütme Ajansı (IEEA)
(IEEA)
Inter national Atomic Ener gy Agency Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)
(IAEA)
Inter national Development Agency Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA)
(IDA)
Inter national Ener gy Agency (IEA) Uluslararası Enerji Ajansı (UEA)
inter vention agency müdahale kurumu
law enfor cement agency kolluk kuvveti
paying agency ödeme kurumu
specialised agency uzman kurum
Tr ansEur opean Transpor t Networ k TransAvrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı
Executive Agency
AGENDA gündem
agenda item gündem maddesi
13
agenda setting gündemi belirleme
adopted agenda kabul edilmiş gündem
annotated agenda açıklamalı gündem
political agenda siyasi gündem
pr ovisional agenda geçici gündem
AGENT gör evli; temsilci; acenta; vekil; ajan
biological agent biyolojik ajan / etmen
hazar dous chemical agent tehlikeli kimyasal ajan
AGGLOMERATION toplama; yığın
AGGRAVATION ağırlaştır ma
aggr avating circumstance ağırlaştırıcı neden, ağırlaştırıcı koşul
AGRARIAN tarımsal / zir ai, çiftçilik veya topr ak
sahipliğiyle ilgili
agr arian refor m tarım reformu
agr arian revolution tarım devrimi
AGREEMENT anlaşma
accede to an agr eement anlaşmaya taraf olmak
accession to an agr eement anlaşmaya taraf olma
agr ee anlaşmak, mutabakata varmak; kararlaştırmak
agr ee to a r ight bir hakkın varlığı konusunda mutabakata varmak
Agr eement Establishing an Association Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu
Between The Eur opean Economic Arasında bir Ortaklık Yaratan Anlaşma
Community And Tur key
agr eement on agr icultur e tarım anlaşması
Agr eement on Confor mity Assessment Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve
and Acceptance of Industrial Pr oducts Kabulü Anlaşması (ACAA)
(ACAA)
Agr eement on PreShipment Inspection Sevkiyat Öncesi Kontrol Anlaşması
Agr eement on Tr ade Related Aspects Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları
of Intellectual Pr operty (TRIPS Anlaşması (TRIPS Anlaşması)
Agr eement)
Ankar a Agreement Ankara Anlaşması
association agr eement ortaklık anlaşması
bilater al agr eement iki taraflı anlaşma, ikili anlaşma
categor ies of agr eements anlaşma kategorileri
collective labour agr eement toplu iş sözleşmesi
conclude an agr eement anlaşma yapmak
economic agr eement ekonomik anlaşma
ener gy sales and tr easur y guarantee enerji satış ve hazine garantisi anlaşmaları
agr eements
enter into an agreement anlaşma imzalamak, anlaşma yapmak
Eur ope Agreement Avrupa Anlaşması
Eur opean Monetar y Agreement (EMA) Avrupa Para Anlaşması (APA)
exclusive distribution agr eement tek elden dağıtım anlaşması, münhasır dağıtım
anlaşması
exclusive pur chasing agreement tek elden satın alma anlaşması, münhasır satın
alma anlaşması
14
executive agr eement icra anlaşması
fr anchise agr eements franchising anlaşmaları
fr ee tr ade agreement (FTA) serbest ticaret anlaşması (STA)
financing agreement (FA) finansman anlaşması (FA)
for war d r ate agreement vadeli kur anlaşması
Gener al Agr eement on Tar iffs and Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)
Tr ade (GATT)
gentleman’s agr eement centilmenlik anlaşması
… has agreed as follows: …aşağıdaki gibi anlaşmıştır:
... have agr eed on the following …aşağıdaki hükümler üzerinde anlaşmıştır:
pr ovisions: (in international (uluslararası sözleşmelerde)
conventions)
hir e pur chase agr eement taksitle satın alma anlaşması
inter enter pr ise agr eement işletmeler arası anlaşma
interim agr eement geçici anlaşma
inter national agreement uluslararası anlaşma
inter national copr oduction agr eement uluslararası ortak yapım / üretim anlaşması
KEYMARK Agreement [Avrupa] Anahtar Marka Anlaşması
maintenance of agr eement anlaşmanın yürürlükte kalması
monetar y agreement parasal anlaşma
Multifibr e Agr eement (MFA) Çok Elyaflılar Anlaşması (MFA)
multilater al agr eement (MLA) çok taraflı anlaşma (MLA)
Nor th American Fr ee Trade Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması
Agr eement (NAFTA) (NAFTA)
novation agr eement tecdit / yenileme anlaşması; borç yenileme
anlaşması
open r epur chase agr eement açık repo
plurilater al agreement çoklu anlaşma (değişken sayılı çok taraflı)
pr efer ential agr eement tercihli anlaşma (ticaret)
public ser vice concession agr eement kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi
quadripartite agr eement dörtlü anlaşma, dört taraflı anlaşma
Quadr ipartite Agreement About West Batı Berlin Hakkında Dörtlü Anlaşma
Ber lin
r atification of an agr eement anlaşmanın onaylanması
r eadmission agr eement yeniden kabul anlaşması
r enew agr eements anlaşmaları yenilemek
r epurchase agreement geri satın alma şartıyla satış anlaşması; sürekli
repo
r ever se repurchase agreement reverse repo
Schengen Agr eement Schengen Anlaşması
social policy agr eement sosyal politika anlaşması
specialisation agr eement uzmanlaşma anlaşması
subsidiar y agr eement tali / ek / yan anlaşma
supplementar y agr eement ek anlaşma (tamamlayıcı)
ver tical agr eement dikey anlaşma
AGGREGATE yekûn, toplam, küme, yığın
aggr egate earning toplam kazanç, toplam gelir
aggr egation küme, topluluk
AGGRESSION saldırı
15
AGRICULTURAL tarımsal / zir ai / tar ımla ilgili
agr icultur al cooper ation tarımsal iş birliği
Agr icultur al Development Pr ogramme Tarımsal Kalkınma Programı (ADP)
(ADP)
agr icultur al and for estr y tr actor tarım ve ormancılıkta kullanılan traktör
Agr icultur al Infor mation (AGINFO) Tarımsal Bilgi [Arama] Servisi (AGINFO)
agr icultur al land tarımsal alan
agr icultur al mar ket tarım piyasası / tarımsal piyasa
agr icultur al meteor ology tarımsal meteoroloji
agr icultur al pr ice tarım fiyatı / tarımsal fiyat
agr icultur al pr oduct tarımsal ürün
agr icultur al resear ch pr ojects tarımsal araştırma projeleri (TAP)
(AGREP)
agr icultur al sur plus tarımsal ürün fazlası
Committee of Agr icultural Avrupa Topluluğu Tarım Kuruluşları Komitesi
Or ganisations in the Eur opean (COPA)
Community (COPA)
Common Agr icultur al Policy (CAP) Ortak Tarım Politikası (OTP)
Common Or ganisation of Agr icultur al Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)
Mar kets (COM)
customs and agr icultur al duty gümrük ve tarım resimleri
Eur opean Agr icultur al Guidance and Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu
Guar antee Fund (EAGGF / FEOGA) (EAGGF / FEOGA)
Eur opean Council for Agricultur al Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)
Law (CEDR)
Fisheries and Agr icultural Research Balıkçılık ve Tarım Araştırmaları (FAR)
(FAR)
Gener al Confeder ation of Agr icultur al Avrupa Birliği Tarım Kooperatifleri
Cooper atives in the Eur opean Union Konfederasyonu (COGECA)
(COGECA)
inter vention on the agricultur al mar ket tarım piyasasına müdahale
non agricultur al pr oduct tarım dışı ürün
pr ocessed agricultur al pr oduct işlenmiş tarım ürünü
AGRICULTURE tarım / zir aat
agr eement on agr icultur e tarım anlaşması
Agr iculture and Fisheries Council Tarım ve Balıkçılık Konseyi
agr icultur e of mountain dağ tarımı
agr icultur e sales cooper ative tarım satış kooperatifi
Cooper ation in Automation of Data İthalat (İhracat) ve Tarım Dokümantasyonu ve
and Documentation for Impor ts Verilerinin Otomasyonunda İşbirliği (CADDIA)
(Expor ts) and Agricultur e (CADDIA)
Dir ector ateGeneral for Agricultur e Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü
and Rur al Development
Eur opean Collabor ative Linkage of Avrupa Araştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş
Agr iculture and Industr y thr ough Birliği Bağı (ECLAIR)
Resear ch (ECLAIR)
Food and Agricultur e Or ganisation (of (Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü
the United Nations) (FAO) (FAO)
Special Accession Pr ogr amme for Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel
16
Agr iculture and Rur al Development Katılım Programı (SAPARD)
(SAPARD)
Special Committee on Agricultur e Özel Tarım Komitesi (SCA)
(SCA)
sustainable agricultur e sürdürülebilir tarım
AID i. yar dım; f. yar dım etmek
aid for agricultur al development tarımsal kalkınma yardımı
aid in kind ayni yardım
aid monitor ing yardım izleme
aid policy yardım politikası
aid r ecipient yardım alan kimse
aid system yardım sistemi
aid to employment (employment aid) istihdam yardımı
categor ies of aid yardım kategorileri
development aid kalkınma yardımı
Development Aid Committee (DAC) Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)
Dir ector ateGeneral for Humanitarian İnsani Yardım Genel Müdürlüğü (ECHO)
Aid (ECHO)
economic aid ekonomik yardım
financial aid mali yardım
hor izontal state aid yatay devlet yardımı
humanitarian aid / assistance insani yardım
national aid ulusal yardım
national aid coor dinator (NAC) ulusal yardım koordinatörü (NAC)
pr eaccession aid katılım öncesi yardım
pr ovide nonrepayable aid geri ödemesi olmayan yardım sağlamak
public aid devlet / kamu yardımı
public aid for development kalkınma için kamu yardımı
state aid devlet yardımı
AIR hava
air base hava üssü
air bor ne havada bulunan, hava yoluyla taşınan
air bor ne tr oops hava yoluyla nakledilen birlikler
air bus industr y airbus sanayisi / sanayii
air contamination havanın kirlenmesi
air to gr ound missile havadan karaya füze
air pollutant hava kirletici
air pollution hava kirliliği
air pollution measur ement vehicle hava kirliliği ölçüm aracı
air r aid hava saldırısı
air sampling hava numunesi alma
airspace hava sahası
air tr anspor t hava taşımacılığı
ambient air ortam havası, dış hava
Eur opean Organisation for the Safety Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı
of Air Navigation (Eur ocontr ol) (Eurocontrol)
Inter national Air Tr anspor t Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)
Association (IATA)
Long Range Tr ansboundar y Air Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)
17
Pollution (LRTAP)
Convention on Long Range Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği
Tr ansboundar y Air Pollution Sözleşmesi
AIRCRAFT uçak
aircr aft car rier uçak gemisi
air / aircr aft fleet hava filosu
aircr aft industr y uçak sanayisi / sanayii
mar ginally compliant air cr aft marjinal uygunluğa sahip hava aracı
AIRPORT havalimanı / havaalanı
ALARM SYSTEM uyar ı / ikaz sistemi
ALIMONY boşanma nafakası
ALIEN yabancı
ALIGNED aynı hizada; uyumlaştır ılmış
ALIGNMENT uyum, uyumlaştır ma
legislative alignment mevzuat uyumu
level of alignment uyum düzeyi
ALLEGATION itham; iddia
allege iddia etmek; itham etmek
alleged infr ingement of an obligation yükümlülük ihlali iddiası
alleged offence iddia edilen suç
ALLEGIANCE mensubiyet; sadakat
ALLERGENIC EFFECT aler jen etki
ALLERGY aler ji
ALLEVIATING POVERTY yoksullukla mücadele
ALLIANCE ittifak
Alliance for Eur ope of the Nations Uluslar Avrupası İttifakı (AEN)
(AEN)
Alliance of Independent Democr ats in Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)
Eur ope (AIDE)
Alliance of Liberals and Democr ats for Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı Grubu
Eur ope (ALDE) (ALDE)
elector al alliance seçim ittifakı
Eur opean Democr atic Alliance (RDE) Avrupa Demokratik Birliği (RDE)
Eur opean Fr ee Alliance (EFA) Avrupa Özgür İttifakı (EFA)
ALLOCATION ödenek / tahsisat, dağıtım
allocate tahsis etmek, dağıtmak, pay etmek
allocated appr opr iation tahsis edilen ödenek
allocation key dağıtım anahtarı
allocation of funds fon tahsisatı, fonların tahsisi
allocation of identification number to a (uygunluğu) bildirilmiş kuruluşa kimlik kayıt
notified body numarası tahsisi
allocation of resour ces kaynakların tahsisi
18
cost allocation maliyet dağıtımı
r esour ce allocation kaynak tahsisi
ALLOWANCE ödenek / tahsisat, nafaka, aylık bağlama;
istihkak, tahsis, kar şılık
annual allowance yıllık ödenek
family allowance aile yardımı
investment allowance yatırım indirimi
subsistence allowance geçinme ödemesi
ALLOW FOR (v.) dikkate almak
ALTERATION değişiklik
alter değiştirmek, tadil etmek
alter the time limit süre sınırını değiştirmek
ALTERNATELY değişimli olarak; bir bir inden bir diğerinden
AMBASSADOR büyükelçi / sefir
ambassador at large özel elçi, gezici büyükelçi
ambassador designate atanmış büyükelçi
ambassador plenipotentiar y tam yetkili büyükelçi
AMBIENCE muhit / çevr e, or tam
AMBIENT çevr eleyen, dış şartlar a ilişkin
ambient air ortam havası, dış hava
ambient atmospher e ortam atmosferi
ambient noise ortam gürültüsü
ambient temper ature çevre sıcaklığı
AMBIGUOUS anlamı belirsiz, muğlak
unambiguous anlamı açık, vazıh
AMENDMENT değiştir me, tadil; değişiklik, tadilat
amend değiştirmek, tadil etmek
amending treaty tadil antlaşması
amendment of a pr ovision bir hükümde yapılan değişiklik / tadilat
amendment of legal action davanın ıslahı
amendment of the founding tr eaties kurucu antlaşmaların tadili / değiştirilmesi
amendment to a treaty antlaşmanın tadili / antlaşmanın değiştirilmesi
amend pr ovisions hükümleri değiştirmek / tadil etmek
amend: tadil etmek / değiştirmek (anlaşmalar, kanunlar)
modify: değiştirmek
change: değiştirmek
AMICABLE dostane
AMNESTY genel af
Amnesty Inter national Uluslararası Af Örgütü
19
AMOUNT tutar , meblağ, miktar, yekûn
amount of compensation tazminat tutarı
compensator y amount telafi edici tutar
cor r ection amount düzeltici tutar
invoice amount fatura bedeli
minimal amount asgari tutar
monetar y compensation amount parasal telafi tutarı (MCA)
(MCA)
ANALYSIS çözümleme / tahlil / analiz
accident analysis kaza analizi
analysis of the objective hedef çözümlemesi / tahlili
analysis of the str ategies stratejilerin çözümlenmesi / tahlili
costbenefit analysis fayda maliyet analizi
depth analysis derinlik analizi / tahlili / çözümlemesi
DNA analysis DNA analizi / çözümlemesi
gender analysis cinsiyet analizi / tahlili / çözümlemesi
Hazar d Analysis and Critical Contr ol Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası
Point (HACCP) (HACCP)
inputoutput analysis girdiçıktı analizi / çözümlemesi
method of sampling and analysis numune alma ve tahlil yöntemi / örnekleme ve
çözümleme yöntemi
need analysis ihtiyaç analizi
over all analysis kapsamlı analiz / çözümleme
pr oblem analysis problem analizi / sorun çözümlemesi
stakeholder analysis paydaş analizi
SWOT (abbr. of Strengths, GZFT (kısalt. Güçlü Yönler, Zayıf Yönler,
Weaknesses, Oppor tunities and Fırsatlar ve Tehditler) Analizi
Thr eats) Analysis
ANCILLARY yar dımcı, destekleyici
ancillar y pr oduct yardımcı ürün
ANIMAL hayvan
animal health hayvan sağlığı
animal health and sur veillance hayvan sağlığı ve gözetimi
animal health cer tificate hayvan sağlığı sertifikası
animal holding hayvancılıkla uğraşan işletme
animal identification code hayvan tanımlama kodu
animal identification system hayvan kimlik sistemi
animal or igin hayvanın menşesi / kökeni
animal passpor t hayvan pasaportu
animal waste hayvansal atık
animal welfare hayvan refahı
bovine animal büyükbaş hayvan
domestic animal yerli / evcil hayvan
epidemic animal disease salgın hayvan hastalığı
r earing animals besi hayvanları
Wor ld Or ganisation for Animal Health Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)
(WOAH / OIE)
20
ANNOUNCEMENT duyur u, bildir i, ilan
announce duyurmak, ilan etmek
announce a tender ihale duyurusu yapmak
commer cial announcement ticari ilan / duyuru
ANNUITY yıllık taksit veya gelir
ANNULMENT iptal (evlilik veya sözleşme gibi işlem ve
tasar r ufların bütün sonuçlar ıyla iptal
edilmesi)
annul iptal etmek (işlem veya tasarruf)
action for annulment iptal davası
ANTHRAX antraks, şarbon
ANTI kar şı, muhalif; kar şıt
Anti Ballistic Missile Tr eaty (ABMT) Anti Balistik Füze Antlaşması (ABMT)
antidumping anti damping
antidumping measur e antidamping önlem / tedbir
antiEur opean movement Avrupa karşıtı hareket
AntiFr aud Coor dination Unit Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)
(UCLAF)
anti globalisation movement küreselleşme karşıtı hareket
antipover ty pr ogr amme yoksullukla mücadele programı
antiracism ırkçılık karşıtlığı
anti terr or ism law terörle mücadele hukuku; terörle mücadele
kanunu / yasası
anti tr ust law anti tröst hukuk (rekabet hukuku)
ANXIOUS TO (in resolutions) amaçlayarak (ilke kar ar lar ında), kaygısıyla,
düşüncesiyle
APPARATUS cihaz / ger eç
APPEAL itir az ( temyizen veya başka nedenlerle üst
mer ciye başvur u)
appealing party itiraz / temyiz eden taraf
Boar d of Appeals İtiraz İnceleme Kurulu
cour t of appeals istinaf mahkemesi (temyiz mahkemesi için de
istisnaen kullanılmaktadır)
waive fr om appeal temyizden feragat; itirazdan feragat
APPEARANCE gör ünme, görünüm, gör ünüş
or iginal appear ance ilk görünüm
APPELLATE istinaf yoluyla; temyize ait / temyizle ilgili
appellate review itirazın üst yargı organı tarafından incelenmesi
(istinaf, temyiz ve benzeri incelemeler)
APPLIANCE alet
appliances bur ning gaseous fuels gaz yakan aletler
gas appliances gazlı aletler
household appliance ev aleti
21
labelling of household appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi
lifting and mechanical handling kaldırma ve mekanik taşıma aleti
appliance
APPLICABLE uygulanabilir
applicable inter national instrument uygulanabilir / kabili tatbik uluslararası hukuki
düzenleme aracı / düzenleyici belge
dir ect applicability doğrudan uygulanabilirlik
APPLICANT başvur u sahibi / başvur an
APPLICATION uygulama, tatbik etme; başvur u
application for accession katılım başvurusu
application for adhesion katılım başvurusu (uluslararası anlaşmalar)
application of pr ocedur es usulün uygulanması
apply uygulamak; soyut kuralı somut duruma / olaya
uygulamak; başvurmak
apply in its entirety bütünüyle (tüm unsurlarıyla) uygulamak
apply mutatis mutandis kıyas yoluyla (gerekli değişikliklere göre)
uygulamak
it shall apply fr om… to… … den… e kadar uygulanır (uygulamada kalır)
scope of application uygulama alanı / kapsamı
APPOINTMENT tayin / ata(n)ma
acceptance of appointment görevin kabul edilmesi
letter of appointment işe alınma mektubu; tayin beratı
APPRAISAL değerlendir me; (pr ojelerde ön değerlendir me)
appr aisal phase değerlendirme aşaması (projelerde değerlendirme
aşaması)
APPRENTICE çırak
appr enticeship çıraklık
appr enticeship tr aining çıraklık eğitimi; staj
APPROACH yaklaşım
balanced appr oach dengeli yaklaşım
coor dinated appr oach koordine / eşgüdümlü yaklaşım
global appr oach küresel yaklaşım
integr ated appr oach bütünsel / entegre yaklaşım
joint appr oach ortak yaklaşım
logical framewor k appr oach (LFA) mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY)
modular appr oach modüler yaklaşım
new appr oach dir ective yeni yaklaşım direktifi
old appr oach directive klasik yaklaşım direktifi
pr ecautionar y appr oach ihtiyatlı yaklaşım
APPROPRIATE uygun, münasip
appr opr iate super vision uygun / yeterli denetim (gözetim)
if appr opr iate gerekli görüldüğü takdirde
as appr opriate uygun görüldüğü şekilde
wher e appr opr iate uygun olduğu hâllerde
APPROPRIATION ödenek / tahsisat
22
allocated appr opr iation tahsis edilen ödenek
APPROPRIATIONS gider / sar f, ödeme emri ver ilen kr ediler
APPROVAL onama; uygun bulma; onay
appr ove onamak; uygun bulmak; onaylamak
Appr oving… (in recommendations) …onaylayarak (tavsiye kararlarında)
certificate of appr oval onay sertifikası, onay belgesi
pr ior appr oval ön onay
type appr oval tip onay
type appr oval cer tificate tip onay belgesi
type appr oval labor ator y tip onay laboratuarı
unanimous appr oval oybirliği ile uygun bulma
appr oval: onama
assent: uygun görüş / muvafakat
avis conforme: uygun görüş
cer tification: tasdik (imza ve mühür ile); belgeleme
consent: rıza
endor sement: tasdik, doğrulama; onaylama
r atification: onay (uluslararası an(t)laşmalarda)
23
compulsor y ar bitration zorunlu tahkim
cour t of ar bitr ation tahkim divanı; hakem mahkemesi
facultative ar bitr ation isteğe bağlı tahkim
gr ant of licences by ar bitr ation tahkim yolu ile lisans verilmesi
institutional arbitr ation kurumsal tahkim
inter national ar bitr ation uluslararası tahkim
political ar bitr ation siyasi tahkim
pr ecour t settlement body (ar bitr ation) duruşma / yargılama öncesi çözüm organı
(tahkim)
r efer disputes to ar bitr ation ihtilafları hakeme havale etme; tahkime başvurma
AREA alan
ar ea of fr eedom özgürlük alanı
ar ea of fr eedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı
ar ea of separ ation tecrit alanı
Common Eur opean Prior ity Ar ea Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)
(CEPA)
coastal ar ea kıyı bölgesi
cultivated ar ea ekili alan
customs ar ea gümrük alanı
emer gency area acil durum alanı
Eur opean Economic Ar ea (EEA) Avrupa Ekonomik Alanı (AEA)
Eur opean Resear ch Area (ERA) Avrupa Araştırma Alanı (AAA)
favour ed Area kayırılan alan
fr ee tr ade ar ea serbest ticaret alanı
har monised ar ea armonize alan / uyumlaştırılmış alan
local area networ k (LAN) yerel alan ağı (YAA)
non har monised ar ea uyumlaştırılmamış / armonize edilmemiş alan
sover eign base ar ea egemen üs (alanı)
under developed ar ea az gelişmiş bölge
wildlife pr otection ar ea yaban hayatı koruma alanı
ARMED FORCES silahlı kuvvetler
Conventional Ar med For ces in Eur ope Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması
Tr eaty (CFE) (AKKA)
ARMISTICE mütar eke
ar mistice: mütareke , silah bırakma
ceasefire: ateşkes
tr uce: mütareke, barış anlaşması
ARRANGEMENT düzenleme / tanzim
administr ative ar rangement idari düzenleme
ar r angement having equivalent effect eş etkili düzenleme
ar r angement having similar effect benzer etkili düzenleme
autonomous ar r angement özerk / otonom düzenleme
bilater al ar r angement iki taraflı düzenleme
customs ar rangement gümrük düzenlemesi
24
duty r elief ar r angement gümrük muafiyet düzenlemesi
exchange arr angement kambiyo rejimi
land arr angement arazi düzenlemesi / rejimi
legal arr angement hukuki düzenleme
legislative ar rangement yasama yoluyla düzenleme; yasal düzenleme
pr efer ential commer cial ar rangement tercihli ticaret düzenlemesi
pr ovisional ar rangement geçici düzenleme
secur ity arr angement güvenlik düzenlemesi
suspensive arr angement erteleyici düzenleme
ARREST tutuklama; haciz
ART sanat; sanat eseri
or iginal wor k of ar t özgün eser, özgün sanat eseri
ARTICLE makale; madde, eşya, par ça; madde (yasa)
ar ticles of association dernek tüzüğü; birlik statüsü
ar ticles of incor por ation (cer tificate of tüzel kişilik kazandıran statü; tüzel kişiliği olan
incor por ation) ticaret şirketi
for the pur poses set out in Article X X maddesinde belirtilen amaçlar doğrultusunda
in particular articles… thereof özellikle ilgili... nin ...numaralı maddelerini
interim ar ticle geçici madde
sole ar ticle tek madde
the pr ovisions of the Articles X to Y X ila Y maddelerinin hükümleri
ar ticle: madde
clause: özel şart; kayıt; kloz
condition:koşul
pr ovision: hüküm
ter m: şart
ARTISAN küçük sanatkâr, zanaatkâr
ARTISTIC sanatsal
ASBESTOS BODY asbest gövde
ASBESTOSIS asbestozis
ASPECT veçhe, yan, yön
ASSEMBLE (v.) toplamak; monte etmek
disassemble ayırma, parçalara ayırma; demonte
ASSEMBLY meclis; toplantı; asamble
ad hoc assembly ad hoc toplantı, ad hoc meclis
assembly char ge montaj masrafı
bur eau of the assembly başkanlık divanı
The Council of Eur ope’s Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi
Par liamentar y Assembly
fr eedom of assembly toplanma özgürlüğü
25
Nor th Atlantic Assembly (NAA) Kuzey Atlantik Assamblesi (NAA)
peaceful assembly barışçı toplantı
r eassemble tekrar bir araya getirme, birleştirme; remonte
r ight of peaceful assembly barışçı toplanma hakkı
unicamer al assembly tek meclisli parlamento
ASSENT uygun bulma; muvafakat
assent of the author ities yetkili makamların uygun görmesi / muvafakatı
assent of the Eur opean Par liament Avrupa Parlamentosunun uygun bulması;
uygunluk görüşü
assent pr ocedur e uygun bulma usulü
ASSESSMENT değerlendir me
Agr eement on Confor mity Assessment Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve
and Acceptance of Industrial Pr oducts Kabulü Anlaşması (ACAA)
(ACAA)
assessment of expenditur e harcamaların tespiti / belirlenmesi; gider
tahakkuku
assessment officer tahakkuk memuru
confor mity assessment uygunluk değerlendirmesi
confor mity assessment and cer tification uygunluk değerlendirme ve belgelendirme
bodies kuruluşları
confor mity assessment body uygunluk değerlendirme kuruluşu
confor mity assessment pr ocedure uygunluk değerlendirme prosedürü / usulü
envir onmental impact assessment çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)
(EIA)
envir onmental impact assessment cevresel etki değerlendirmesi uygulamaları
pr actices
impact assesment etki değerlendirmesi
mode of assessment değerlendirme usulü
r egulator y impact assesment (RIA) düzenleyici etki analizi (DEA)
r isk assessment system risk değerlendirme sistemi
self assessment öz değerlendirme
Telecommunication Confor mity Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve
Assessment and Mar ket Sur veillance Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)
Committee (TCAM)
Tr anspor t Infrastr uctur e Needs Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)
Assessment (TINA)
ASSET var lık; par aya çevr ilebilir ser vet; mal var lığı;
aktif
asset item aktif kalem
asset management varlık yönetimi
asset management company varlık yönetim şirketi
assets and liabilities aktifler ve pasifler, varlıklar ve yükümlülükler
cultur al asset kültürel varlık
domestic asset iç varlık, yerel varlık
financial asset mali / finansal varlık
fixed asset sabit / duran varlık
financial fixed asset finansal sabit / duran varlık
hidden asset örtülü varlık, saklı varlık
26
intangible asset maddi olmayan varlık
national financial asset ulusal mali / finansal varlık
natural asset doğal / tabii varlık
notional financial asset gerçek olmayan mali varlık
pension fund asset emeklilik fonu varlığı
r isk adjusted asset riske uyarlanmış aktif
tangible fixed asset maddi sabit / duran varlık
ASSIGN (v.) ayır mak, devr etmek, temlik etmek, tahsis
etmek / tayin etmek / atamak
task assigned to it by the Commission Komisyon tarafından kendisine verilen görev
assign task to the commission komisyonu görevlendirmek
ASSISTANCE yar dım, destek, iane
assist yardımcı olmak, destek olmak
Community Assistance for (Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma,
Reconstr uction, Development and Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı
Stabilisation (CARDS) (CARDS)
Council for Mutual Economic Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)
Assistance (CMEA)
Development Assistance Committee Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)
(DAC)
humanitarian aid / assistance insani yardım
Instr ument for Pr eAccession Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)
Assistance (IPA)
mutual assistance karşılıklı yardımlaşma
Over seas Development Assistance Denizaşırı Kalkınma Yardımı (ODA)
(ODA)
social assistance sosyal yardım
technical assistance (TA) teknik yardım (TY)
Technical Assistance to the Bağımsız Devletler Topluluğu ve Gürcistan’a
Commonwealth of Independent States Teknik Yardım [Programı] (TACIS)
and Geor gia (TACIS)
Technical Assistance and Infor mation Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)
Exchange Office (TAIEX)
ASSOCIATION or taklık; birlik; dernek
Agr eement Establishing an Association Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu
Between The Eur opean Economic Arasında bir Ortaklık Yaratan Anlaşma
Community and Tur key
associate i.ortak; f. ortaklık yapmak, ortaklık kurmak; bağ
kurmak
associate member (West Eur opean ortak üye (Batı Avrupa Birliği)
Union)
associate par tner ortak üye
associated institution ortak kurum
associated member ortak üye
associated state ortak devlet
ar ticles of association dernek tüzüğü; birlik statüsü
Association of the Eur opean Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ)
J our nalists (AEJ)
27
association agr eement ortaklık anlaşması
association committee ortaklık komitesi
association council / council of ortaklık konseyi
association
association instr ument ortaklık aracı; ortaklık belgesi
association law dernekler hukuku; dernekler kanunu
The Association of Eur opean Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği
Chamber s of Commer ce and Industr y (Eurochambers)
(Eur ochamber s)
Association of the Eur opean and Avrupa ve Akdeniz Askerî Statülü Zabıta ve
Mediter ranean Police For ces and Jandarmalar Birliği (FIEP)
Gendar mer ies with Militar y Status
(FIEP)
Association of South East Asian Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)
Nations (ASEAN)
employer s’ association işverenler derneği / birliği
Eur opean Association for Inter national Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği (EAIE)
Education (EAIE)
Eur opean Association for Renewable Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği
Ener gies (EUROSOLAR ) (EUROSOLAR)
Eur opean Association of Teacher s Avrupa Öğretmenler Birliği (EAT /AEDE)
(EAT /AEDE)
Eur opean Bur eau of Libr ar y, Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon
Infor mation and Documentation Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)
Associations (EBLIDA)
Eur opean CommunityTur key Avrupa TopluluğuTürkiye Ortaklık Komitesi
Association Committee
Eur opean Economic Community Avrupa Ekonomik TopluluğuTürkiye Ortaklığı
Tur key Association
Eur opean Economic Community Avrupa Ekonomik TopluluğuTürkiye Ortaklık
Tur key Association Council Konseyi
Eur opean Fr ee Trade Association Avrupa Serbest Ticaret Birliği (ASTB)
(EFTA)
Eur opean Satellite Oper ator s Avrupa Uydu Operatörleri Birliği (ESOA)
Association (ESOA)
Eur opean Univer sities Association Avrupa Üniversiteler Birliği (AÜB)
(EUA)
Eur opean Ventur e Capital Association Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)
(EVCA)
Eur opean Vocational Training Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)
Association (EVTA)
establish an association ortaklık / dernek / birlik kurmak
for m an association ortaklık / dernek / birlik kurmak
fr eedom of association dernek kurma özgürlüğü
fr ee tr ade association serbest ticaret birliği
Inter national Air Tr anspor t Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)
Association (IATA)
Inter national Association of Uluslararası Konferans Çevirmenleri Derneği
Confer ence Inter pr eters (AIIC) (AIIC)
Inter national Congr ess and Convention Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği
28
Association (ICCA) (ICCA)
Inter national Federation of Librar y Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları
Associations and Institutions (IFLA) Federasyonu (IFLA)
law of association dernekler hukuku
pur pose of association derneğin, birliğin (ortaklığın) amacı
r ight of association dernek kurma hakkı
secur ities investment association menkul kıymetler yatırım ortaklığı
alignment: ittifak
association: ortaklık; dernek
collabor ation: iş birliği
cooper ation: iş birliği
joint: karma, ortak
member ship: üyelik
par tnership: şirket; ortaklık (birlikte çalışan iki veya daha fazla birey, örgüt, kuruluş, ülke
arasında)
society: dernek, topluluk, toplum
29
ATTORNEY dava vekili, avukat; temsilci
letter of attor ney vekaletname, avukat tezkeresi
power of attor ney vekalet, temsil yetkisi; vekaletname
ATTORNEYSHIP avukatlık
ATTRIBUTE atıf; vasıf; sıfat
attr ibuted domicile yasalarca belirlenen / kanuni ikametgâh
AUDIENCE dinleyiciler, izleyiciler
r ight of audience savunma hakkı; duruşmada bulunma hakkı
AUDIOVISUAL gör selişitsel
audiovisual pr oduction görselişitsel yapım
audiovisual sector görselişitsel sektör
audiovisual ser vices görselişitsel hizmetler
Education, Audiovisual and Culture Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı
Executive Agency (EACEA) (EACEA)
Eur opean Organisation for an Bağımsız Görselİşitsel Piyasa İçin Avrupa
Audiovisual Independent Mar ket ( Örgütü (EUROAIM)
EUROAIM )
AUDIT bağımsız denetim / mur akabe, muhasebe
denetimi
auditing bağımsız denetim
Auditing Commission of the Eur opean Avrupa Toplulukları Denetleme Komisyonu
Communities
audit of r ecor ds kayıtların denetimi
compliance audit uygunluk denetimi
coor dination council for auditing denetim koordinasyon kurulu
ecomanagement and audit scheme çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)
(EMAS)
envir onmental auditing çevre denetimi
expost exter nal audit harcama sonrası dış denetim
expost financial audit body harcama sonrası mali denetim yapan birim
expost inter nal audit harcama sonrası iç denetim
inter nal audit iç denetim
Inter nal Audit Ser vice (IAS) İç Denetim Servisi (IAS)
inter national standards on auditing uluslararası denetim standartları (UDS)
(ISA)
per for mance audit performans denetimi
r isk audit risk denetimi
AUDITOR denetçi / mur akıp
boar d of auditor s denetçiler / murakıplar kurulu / heyeti
Cour t of Auditor s of the Eur opean Avrupa Toplulukları Sayıştayı (Avrupa Sayıştayı)
Communities (Eur opean Cour t of (ECA)
Auditor s) (ECA)
Institute of Internal Auditor s (IIA) İç Denetçiler Enstitüsü (IIA)
lead auditor baş denetçi
statutor y auditor kanuni denetçi
30
AUTHENTIC ger çek, hakiki / asıl
authentic act resmî senet
authenticated instr ument resmîliği onaylanmış senet / belge
authentic instr ument asıl senet / belge; resmî senet
authentic inter pr etation resmî çeviri, çevirinin aslı
authentic text resmî metin, asıl nüsha
authentic tr anslation asıl çeviri; aslına uygun çeviri
equally authentic eşit şekilde geçerli
AUTHOR eser sahibi, yazar
author ’s r oyalties yazarın telif hakları
author ship yazarlık
AUTHORISATION salahiyet / yetki; yetki ver me / yetkilendir me;
izin
exchange author isation kambiyo izni
holder of author isation yetki sahibi, yetkilendirilmiş kişi, bir işlem
yapmaya mezun kılınmış kişi; mezuniyet sahibi
investment author isation yatırım izni
official authorisation resmî izin (mezun kılma, bir işle uğraşmaya veya
bir işi yürütmeye resmî makamların izin vermesi)
pr eliminar y author isation ön izin (Topluluk mevzuatından süreli muafiyet)
pr ior authorisation ön izin
Registration, Evaluation, Authorisation Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
and Restr iction of Chemicals (REACH) Kısıtlanması (REACH)
r evoke an authorisation bir izni yürürlükten kaldırmak, yetkiyi geri
almak, izni iptal etmek
single author isation tek yetkilendirme
AUTHORISED yetkili, yetkilendirilmiş, izin ver ilmiş
author ised bank yetkili banka
author ised dealer in for eign exchange döviz işlemleri yapma yetkisi almış kişi veya
kurum
author ised consignee malı alma hakkına sahip kişi (taşıma
sözleşmelerinde)
author ised consignor gönderen, gönderici (taşıma sözleşmelerinde)
author ised capital kayıtlı sermaye
author ised cr edit serbest bırakılmış kredi, kullanıma açılmış kredi
author ised per son yetkili kişi
author ised repr esentative yetkili temsilci
national authorised officer ulusal yetkili memur
AUTHORISING OFFICER ita amiri; yetkilendir me görevlisi
national authorising officer (NAO) ulusal yetkilendirme görevlisi (UYG)
pr ogr amme author ising officer (PAO) program yetkilendirme görevlisi (PYG)
AUTHORITY mer ci, otor ite, makam
assent of the author ities yetkili makamların uygun görmesi / muvafakatı
centr al competent authorities merkezi yetkili makamlar
certification author ity onay makamı, belgelendirmeyi yapan kurum /
kuruluş
31
competent author ity yetkili makam, yetkili kuruluş
concer ned author ity ilgili merci, ilgili makam
customs author ity gümrük makamı
delegation of author ity yetki verme, yetkilendirme
discr etionar y author ity takdir yetkisi; takdir makamı
divine author ity ilahi makam
Eur opean Food Safety Author ity Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)
(EFSA)
Eur opean Global Navigation Satellite Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi
System Super visor y Author ity Denetleyici Otoritesi
exercise author ity yetkiyi kullanmak
gover nmental author ity hükûmet mercisi; resmî makam
high author ity yüksek otorite
Inter national Ruhr Author ity Uluslararası Ruhr Otoritesi
J oint Aviation Author ities (J AA) Ortak Havacılık Otoriteleri (JAA)
judgment author ity yargı mercii
legal author ity adli makam; hukuki merci
local author ity yerel idare
national authority ulusal makam
official authority resmî merci, resmî makam
public author ity yetkili kamu kurumu / kuruluşu
public pr ocurement author ity kamu ihale kurumu
r egional or local authority bölgesel ya da yerel yönetim / makam
r egulator y author ity düzenleyici kurum; düzenleyici makam
super visor y author ity gözetim makamı, gözetim mercii, denetleyici
otorite
AUTONOMOUS özer k / otonom
autonomous ar r angements özerk / otonom düzenlemeler
autonomous economic entity özerk ekonomik birim
autonomous movement otonom hareket
autonomous tar iff otonom tarife
autonomous under taking özerk teşebbüs
AUTONOMY özer klik / muhtar iyet / otonomi
financial autonomy mali özerklik
have financial autonomy mali özerkliğe sahip olmak
AVAIL (v.) faydası olmak, yar ar ı dokunmak
avail oneself of an offer bir tekliften yararlanmak
avail oneself of a right bir haktan yararlanmak
AVERAGE or ta, vasat, or talama; avar ya
aver age matur ity per iod ortalama vade
AVIATION havacılık
aviation fuel uçak yakıtı
Eur opean Aviation Safety Agency Avrupa Hava Emniyeti Ajansı (EASA)
(EASA)
Inter national Civil Aviation Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)
Or ganisation (ICAO)
J oint Aviation Author ities (J AA) Ortak Havacılık Otoriteleri (JAA)
32
joint aviation regulations (J AR) ortak havacılık kuralları (JAR)
J oint Aviation Requir ements and Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)
Standar ds (J ARS)
AWARD hüküm, kar ar ; ödül
ar bitr al award tahkim kararı
ar bitr ation award hakem kararı
awar d of an ar bitr ation boar d hakem heyeti kararı
AWARE (in r esolutions) ...far kında olarak... (ilke kar arlar ında)
33
34
B
BACK (v.) desteklemek
back the motion önergeyi desteklemek
BACKGROUND ar ka plan, ar t alan
backgr ound document destek belgesi
backgr ound noise arka plan gürültüsü
backgr ound r adiation arka plan radyasyonu
histor ical backgr ound tarihsel geçmiş
BACKUP teminat; yedekleme
BALANCE denge; bilanço, bakiye
actuar ial balance aktüaryal denge
available balances kullanılabilir bakiye
balance of cur rent accounts cari işlemler dengesi
balance of payments ödemeler dengesi
balance of tr ade [dış] ticaret dengesi
balance sheet bilanço
cr edit balance alacak bakiyesi, kredi bakiyesi
cur rent accounts balance cari işlemler dengesi
debit balance borç bakiyesi
institutional balance kurumsal denge
in the balance sheet bilanço içi
off the balance sheet bilanço dışı
offbalance sheet item bilanço dışı kalem
outstanding balance bakiye
over all balance of payments genel ödemeler dengesi
technical balance sheet teknik bilanço
tr ade balance deficit dış ticaret açığı
BALLOT oy / r ey; oy pusulası
ballot paper oy pusulası
blank ballot boş oy
invalid ballot geçersiz oy
secret ballot gizli oy
vote by secr et ballot gizli oylama, kapalı oylama
BANK banka
author ised bank yetkili banka
Bank for Inter national Settlements Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)
(BIS)
Bank of Centr al African States (BEAC) Orta Afrika Devletleri Bankası (BEAC)
bank of issue emisyon bankası
boar d of directors of the bank banka müdürler kurulu
boar d of gover nor s of the bank banka guvernörler kurulu
centr al bank merkez bankası
35
cor r espondent bank muhabir banka
deposit bank mevduat bankası
development bank kalkınma bankası
Eur opean Bank of Reconstr uction and Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)
Development (EBRD)
Eur opean Centr al Bank (ECB) Avrupa Merkez Bankası (AMB)
Eur opean Investment Bank (EIB) Avrupa Yatırım Bankası (AYB)
Eur opean System of Centr al Banks Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)
(ESCB)
Inter national Bank of Reconstr uction Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)
and Development (IBRD)
investment bank yatırım bankası
multilater al development bank çok taraflı kalkınma bankası
pr ivate bank özel banka
pr ivate deposit bank özel mevduat bankası
Wor ld Bank Dünya Bankası
BANKING bankacılık
advisor y committee on banking bankacılık danışma komitesi
banking commission bankacılık komisyonu
banking operations bankacılık / banka işlemleri
banking pr ofession bankacılık mesleği
banking policy bankacılık politikası
banking tr ansactions bankacılık işlemleri / muamelatı
liber alisation of banking ser vices bankacılık hizmetlerinin serbestleşmesi /
serbestleştirilmesi
offshor e banking kıyı bankacılığı
BANKRUPTCY iflas
bankr upt iflas etmiş / müflis
BARGAINING pazar lık
bar gaining power pazarlık gücü
collective bar gaining toplu pazarlık; toplu sözleşme görüşmeleri
BARGE mavna
BARRIER engel / mani
abolition of bar rier s to tr ade ticarette engellerin kaldırılması
customs barr ier gümrük engeli
fiscal bar rier mali engel
general pr ovisions in the field of ticarette teknik engellere ilişkin genel hükümler
technical bar riers to tr ade
nontariff barr ier tarife dışı engel
nontariff barr ier to tr ade ticarette tarife dışı engel
physical bar rier fiziki engel
tariff bar rier tarife engeli
technical bar rier teknik engel
tr ade bar rier ticaret engeli
BASE üs; temel, baz
air base hava üssü
36
base per iod temel alınan dönem
base pr ospectus temel izahname, ana izahname
base year temel yıl
monetar y base parasal taban
sover eign base egemen üs
sover eign base ar ea egemen üs (alanı)
tax base vergi tabanı
BASIC temel
basic law temel kanun / yasa; anayasa
basic pr ice temel fiyat
basic pr oduct temel ürün
basic r equirements temel gereklilikler
basic vocational training temel mesleki eğitim
BASIS esas; temel, baz
basis swaps baz ‘swap’ işlemleri
consolidated basis konsolide edilmiş / birleştirilmiş bazda
constitute the basis temelini oluşturmak
equitable basis hakkaniyet temeli
immovable purchased on a time share devre mülk esasına göre satın alınan taşınmaz mal
basis
maximum basis for calculation azami hesaplama bazı
modified cash basis değiştirilmiş nakit esası
on a nondiscr iminator y basis ayrımcı olmayan temelde, ayrım yapılmaksızın
on a recipr ocal basis karşılıklılık temelinde, mütekabiliyet esasına
dayanarak
on an equitable basis hakkaniyet temelinde
BATCH küme, parça
batch loaded r eactor yakıt yüklü reaktör
BEHALF yan, tar af
on behalf of… adına, namına, yerine
on behalf of the gover nments of the Üye Devletlerin hükûmetleri adına
Member States
BELIEVING... inanar ak…
BELT CONVEYOR bantlı taşıyıcı
BENCHMARK ölçüt değer, kıyaslama ar acı, eşik, ölçüt;
kar şılaştır ma ölçütü
BENEFICIARY lehtar; faydalanan / yar arlanan
BENEFIT fayda, istifade, kâr, menfaat
benefitcost r atio faydamaliyet oranı
cash benefit nakdî yardım
costbenefit analysis fayda maliyet analizi
defined benefit plan belirlenmiş fayda planı
family benefit aile yardımı
payment of benefit yardım ödemesi
r eceive a benefit in kind ayni yardım almak
37
r ight to benefit yararlanma hakkı
unemployment benefit işsizlik yardımı
withdr awal of benefit yardımın geri alınması
BEVERAGE içecek
BEST EXECUTION en iyi işlem gerçekleştir me
BID i. teklif; f. fiyat teklifinde bulunmak (ihalede
veya müzayedede)
bid bond geçici teminat
bidding for tender ihale daveti
closur e of the bid teklif süresinin kapanması
competing bids rakip teklif verilmesi
fr ustration of the bid teklifin karşılıksız kalması
mandator y bid zorunlu ihale, zorunlu teklif, zorunlu pay alım
teklifi
takeover bid pay alım teklifi, devralma teklifi
voluntar y bid isteğe bağlı pay alım teklifi
BILATERAL ikili, iki tar aflı
bilater al agr eement iki taraflı anlaşma, ikili anlaşma
bilater al ar r angement iki taraflı düzenleme
bilater al inter gover nmental confer ence ikili hükûmetler arası konferans
bilater al r elations ikili ilişkiler
bilater al sur veillance çift taraflı gözetim
bilater al: iki taraflı
multilater al: çok taraflı
plurilater al: çoklu (tarafları değişken sayıda olan çok taraflı)
unilater al: tek taraflı
38
Member States.
BIO yaşamla ve canlı şeyler le ilgili; biyo
bioavailability biyoyararlanım
biodegr adable toprakta çözünebilir, biyolojik olarak parçalanan
biodiesel biyodizel
bioequivalence biyoeşdeğerlik
bioethanol biyoetanol
bioethics biyoetik
biofuel biyoyakıt, biyolojik yakıt
biological biyolojik
biological agent biyolojik ajan / etmen
biological diversity and natur al biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi
r esour ces management
biological effect biyolojik etki
Biological Exposur e Index (BEI) Biyolojik Maruziyet Endeksi (BEI)
biological exposure limit biyolojik maruziyet limiti
biological monitor ing biyolojik izleme
biological sampling biyolojik örnekleme
biology biyoloji
biomass biokütle, canlı kütle
biotechnology biyoteknoloji
biotechnology action pr ogr amme biyoteknoloji eylem programı (BEP)
(BAP)
BIRD FLUE kuş gribi
BIRTH doğum, doğma, doğuş
birth defects doğuştan gelen kusur
expectation of life at bir th doğuşta beklenen yaşam süresi
BLEND i. kar ışım, har man; f. har manlamak,
kar ıştır mak
blending components karışım bileşenleri
BLUEPRINT detaylı pr oje / plan; şablon
bluepr int for action eylem planı
BOARD kur ul, idar e heyeti, idar e meclisi
ar bitr ation boar d hakem heyeti / hakem kurulu
awar d of an ar bitr ation boar d hakem heyeti kararı
boar d of appeals itiraz inceleme kurulu
boar d of adver tisement reklam kurulu
boar d of auditor s denetçiler / murakıplar kurulu / heyeti
boar d of directors of the bank banka müdürler kurulu
boar d of discipline haysiyet divanı
boar d of gover nor s idare meclisi
boar d of gover nor s of the bank banka guvernörler kurulu
boar d of tr ustees mütevelli heyeti
conciliation boar d uzlaştırma kurulu
fr ee on boar d (FOB) güvertede teslim (FOB)
Inter national Accounting Standarts Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu
39
Boar d (IASB) (UMSK)
supr eme boar d üst kurul
vessel sur vey boar d gemi sörvey kurulu
BODY birim, or gan
asbestos body asbest gövde
certification body belgelendirme kuruluşu
competent body yetkili organ / birim
confor mity assessment body uygunluk değerlendirme kuruluşu
confor mity assessment and cer tification uygunluk değerlendirme ve belgelendirme
body kuruluşu
consultation body danışma / istişare organı
cor r esponding legislative body muadil yasama organı
decision making body karar organı
Eur opean Agency for the Enhancement Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı
of J udicial Cooper ation (Eur ojust) (Eurojust)
expost financial audit body harcama sonrası mali denetim birimi
notified body bildirilmiş kuruluş
notified bodies logistics suppor t bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)
(NBLS)
pr ecour t settlement body duruşma / yargılama öncesi çözüm organı
(ar bitr ation) (tahkim)
public inter national body uluslararası kamu kuruluşu
r egulator y body düzenleyici kurum / kuruluş
r esign as a body toplu istifa
self r egulator y body özerk kuruluş
status of a body bir kurumun / organın statüsü
super visor y body gözetim / denetim organı
BONA FIDE iyi niyetle
bona fide emptor iyi niyetli alıcı
bona fide holder iyi niyetli hamil
bona fide possessor iyi niyetli zilyet
bona fide pur chaser iyi niyetli alıcı
BOND bono, tahvil, emr e muhar r er senet
active bond aktif / faal tahvil, hareketli tahvil
annuity bond itfa tarihi olmayan tahvil, ebedi tahvil
bear er bond hamiline yazılı tahvil
bid bond geçici teminat
bulldog bond İngiltere’de yabancılar tarafından, İngiliz Sterlini
(GBP) cinsinden ihraç edilmiş tahvil
callable bond ihbarlı tahvil
collateral bond munzam teminatlı tahvil
conditional bond koşullu / şartlı tahvil
conver tible bond değiştirilebilir tahvil
cor por ate bond şirket tahvili
Eur obond Avrotahvil
mor tgage bond ipotek teminatlı borç senedi
passive bond faizsiz tahvil
per for mance bond kati teminat
40
tr easur y bond hazine bonosu
BONUS ikr amiye, prim
nonbonus contract ikramiye harici sözleşme, ikramiyesiz sözleşme
BOOK kitap, defter
book value defter değeri
her d book hayvan soy kütüğü
r ule book düzenleme, kanunname
statute book mevzuat derlemesi (sicili kavanin / düstur),
kanunname
tr ading book işlem defteri; ticari portföy, mali araçlar portföyü
BORDER sınır / hudut
adjustment of bor ders sınırların yeniden düzenlenmesi
bor der check sınır kontrolü
bor der contr ol sınır kontrolü
bor der inspection post sınır kontrol noktası
bor der management sınır yönetimi
bor der post sınır karakolu
bor der secur ity sınır güvenliği
bor der sur veillance sınır denetimi, sınır gözetimi
closur e of bor ders sınırların kapanması
cr ossbor der cooper ation (CBC) sınır ötesi iş birliği (SÖİ)
cr ossbor der crime sınır ötesi suçlar
cr ossbor der flow sınır ötesi akış
customs bor der post sınır gümrük karakolu / noktası
Eur opean Agency for the Management Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği
of Oper ational Cooper ation at the Yönetimi Ajansı (Frontex)
External Bor der s (Fr ontex)
integr ated bor der management entegre sınır yönetimi
integr ated bor der security model entegre sınır güvenlik modeli
Pr oject Dir ector ate of Integr ated Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama
Bor der Management (PDIBM) Müdürlüğü (PDIBM)
r emoval of the bor der contr ols sınır kontrollerinin kaldırılması
BOUNDARY sınır
BOVINE ANIMAL büyükbaş hayvan
tagging of bovines büyükbaş hayvanların küpelenmesi
BRANCH şube, dal, or gan
br anch of activity faaliyet dalı
executive branch yürütme / icra organı; yürütmeyi üstlenen birim
BRAND mar ka, cins, çeşit
br and name ticari isim (marka)
BREAK ar a, dinlenme
br eakdown ayrıntılı döküm, sınıflandırma
br eakthr ough atılım, kısıtlamaların / engellerin aşılması
BREATHABLE GAS solunabilir gaz
41
BREEDER ür etici, yetiştir ici
BRIBE i. r üşvet; f. r üşvet ver mek
BRIBERY r üşvetçilik
br iber y: rüşvetçilik
cor r uption: yolsuzluk
counterfeit: taklit, sahte
decadance: yozlaşma, çürüme
embezzlement: zimmet; ihtilas
extor tion: irtikap
favour itism: torpil, iltimas
fr aud: hile, sahtekârlık, dolandırıcılık
malver sation: görevi kötüye kullanarak menfaat sağlama
BRIEF yazılı belge; özet; dava özeti; dava dosyası;
gör ev talimatı
Eur opean Br iefs Avrupa Dosyaları
BROADCAST i. r adyo veya televizyon yayını, yayınlanan
pr ogr am; f. yayınlamak
fr ee movement of TV br oadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı
pir ated br oadcast korsan yayın
BROADCASTER yayıncı
BROADCASTING yayın; yayınlama, yayıncılık
br oadcasting or ganisation yayıncı kuruluş
br oadcasting by wireless means kablosuz vasıtalarla yayınlama
cr ossbor der satellite br oadcasting sınır ötesi uydu yayınları
Eur opean Br oadcasting Union (EBU) Avrupa Yayın Birliği (EBU)
exclusive br oadcasting r ight münhasır yayın hakkı
satellite br oadcasting uydu yayınları
BROKERAGE komisyonculuk, simsarlık, aracılık; ar acılık
ücr eti
br oker age account komisyonculuk hesabı, aracılık hesabı
br oker age house aracı kurum
BROWSE tar ama, göz gezdir me
BRUCELLOSIS Malta humması
BUDGET bütçe
allotment of budget bütçe tahsisi
annexed budget katma bütçe
budget estimate bütçe tahmini
budget policy bütçe politikası
budget r esour ces bütçe kaynakları
budget sur plus bütçe fazlası
42
continuous budget sürekli / daimî bütçe
defence budget savunma bütçesi
Dir ector ateGeneral for the Budget Bütçe Genel Müdürlüğü
fixed budget sabit bütçe
fund budget fon bütçesi
giving a dischar ge for the bütçe uygulamasının aklanması
implementation of the budget
implementing of the budget bütçenin uygulanması, bütçenin uygulamaya
konması
multibudgeting çok yıllı bütçeleme
national budget ulusal bütçe
oper ational budget deficit işlemsel bütçe açığı
per for mance based budgeting performans esaslı bütçeleme
pluriannual budgeting çok yıllı bütçeleme (sistemi)
r egular budget düzenli bütçe, olağan bütçe
state budget devlet bütçesi
BUDGETARY bütçesel, bütçeyle ilgili
budgetar y compliance bütçeye uygunluk
budgetar y deficit bütçe açığı
budgetar y equilibrium bütçe denkliği
budgetar y fund bütçe içi fon
extra budgetar y fund bütçe dışı fon
BUFFER tampon
buffer state tampon devlet
buffer zone tampon bölge
BUILDING bina, yapı
ener gy perfor mance of a building binanın enerji performansı
institution building kurumsal yapılanma, kurum yapılandırması
BULK dökme, yığın
bulk car go dökme mal, ambalajsız mal
dr y bulk density kuru hacim yoğunluğu
BURDEN yük, sor umluluk, külfet
bur den sharing külfet paylaşımı, masraf paylaşımı, sorumluluk
paylaşımı
bur densome külfetli
BUREAU bür o, devlet dairesi, şube
Bureau of the Assembly Başkanlık Divanı
Bureau of the Eur opean Policy Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)
Adviser s (BEPA)
Bureau of Inter national Social Tourism Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)
(BITS)
Central Bureau for Nuclear Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)
Measur ements (CBNM)
Eur opean Bur eau of Consumer s’ Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)
Union (BEUC)
Eur opean Bur eau of Libr ar y, Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon
43
Infor mation and Documentation Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)
Associations (EBLIDA)
BUSINESS iş, ticaret, meşguliyet
business combinations işletme birleşmeleri
Business Cooper ation Centr e (BCC) İş Koordinasyon Merkezi; İşletmeler arası İş
Birliği Merkezi (BCC)
business cooper ation networ k (BC ticaret ve sanayi alanında iş birliği ağı
Networ k)
Business and Innovation Centre (BIC) İş ve Yenilik Merkezi (İYM)
business statistics ticari istatistik
business undertaking ticari teşebbüs
conduct of business r ules işlerin yürütülmesi sırasında uyulacak kurallar
Eur opean Business And Innovation Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)
Centre Networ k (EBN)
taking up and pursuit of the business faaliyete geçiş ve faaliyetin sürdürülmesi
business: iş
car eer: kariyer
job: iş, meslek
occupation: uğraş
position: iş, mevki
post: iş, görev
pr ofession: meslek (yüksek öğrenim gerektiren iş)
wor k: iş, çalışma
BUSINESSMAN iş adamı
BYLAW yönetmelik, yönetmelik vb. alt düzenlemeler
(özel hukukta özel hukuk tüzel kişileri
tar afından kendi yetkilerine dayanılar ak
çıkar ılan iç düzenleyici işlemler ; tüzük,
yönetmelik ve kar ar nameler)
BYPRODUCT yan ür ün
44
C
CABLE kablo
cable diplomacy telefon diplomasisi
cable operator kablolu yayın operatörü
cable r etr ansmission kablo ile yeniden iletim
CADASTRE kadastr o
CALCULATION hesaplama
fr ame calculation plan çerçeve hesap planı
maximum basis for calculation azami hesaplama bazı
method of calculation hesaplama yöntemi
CALENDAR MONTH takvim ayı
CALIBRATION kalibr asyon, ayar lama
CALL çağrı, ar ama
call account ihbarlı hesap
call for pr oposal teklif verme çağrısı
call for tender s ihale için teklif isteme
cur rent call account ihbarlı cari hesap
mar gin call marj tamamlama çağrısı
oncall wor king çağrı üzerine çalışma
CANCELLATION iptal etme; hükümsüz kılma; fesih; iptal
cancel iptal etmek; etkisiz kılmak (belge, organizasyon,
politika, borç); borcun ödeme veya
yükümlülükten kurtulma yoluyla sona erdirilmesi
( az kullanılır)
unilater al cancellation tek taraflı fesih
CANDIDACY adaylık
candidate aday
candidate countr y aday ülke
candidatur e adaylık
waive the candidacy adaylıktan feragat etmek
withdr awal of candidacy adaylıktan çekilme
CAPACITY kapasite; yetenek; ehliyet; yetki; sıfat; hacim;
istiap haddi
absor ption capacity hazmetme / sindirme kapasitesi
become incapacitated güçten düşmek, ehliyetten yoksun kalmak
capacity to act fiil ehliyeti, hakları kullanma ehliyeti
capacity to be the subject of right hak ehliyeti; haklardan yararlanma ehliyeti
capacity decr ease kapasite indirimi, kapasite düşüşü
capacity enhancement plan kapasite geliştirme planı
capacity to have r ights and duties haklardan yarlanma ehliyeti
45
capacity utilization kapasite kullanımı
competitive capacity rekabet gücü
infr astr uctur e capacity altyapı kapasitesi
in one’s per sonal capacity kişisel yetkisine dayanarak (kurumundan
bağımsız olarak)
installed capacity kurulu güç
legal capacity hukuki ehliyet; fiil ehliyeti (istisnai olarak)
CAPITAL ser maye / anapar a / anamal
accumulation of capital sermaye birikimi
author ised capital kayıtlı sermaye
capital adequacy sermaye yeterliliği
capital goods yatırım malları, sermaye malları
capital incr ease sermaye artırımı
capital mar ket sermaye piyasası, menkul kıymetler piyasası
capital mar ket law (CML) sermaye piyasası hukuku (SPH); sermaye
piyasası kanunu
capital r equirement sermaye yeterliliği, sermaye gerekliliği
capital r esource sermaye kaynağı
capital share sermaye hissesi
company with shar e capital sermayesi paylara bölünmüş şirket
contr ibutions to the capital sermayenin ödenmesi; sermaye karşılığı
ödemenin yapılması
equity capital öz sermaye
Eur opean Ventur e Capital Association Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)
(EVCA)
fixed capital sabit sermaye
fr ee movement of capital sermayenin serbest dolaşımı
human capital beşerî sermaye
initial capital kuruluş sermayesi
invested capital yatırılmış sermaye
issued capital çıkarılmış sermaye
liber alisation of movement of capital sermaye dolaşımının serbestleştirilmesi
paid up capital ödenmiş sermaye
r aise capital sermaye tedarik etmek
r egistered capital kayıtlı sermaye
r isk capital risk sermayesi
seed capital çekirdek sermaye / başlangıç sermayesi
share capital hisse senedi sermayesi; hisselere bölünmüş
sermaye
share of capital sermayede katılma payı
shor t ter m capital movement kısa dönemli sermaye hareketi
subscr ibed capital taahhüt edilmiş sermaye
ventur e capital risk sermayesi
CAPITALISATION kapitalizasyon
CARBON MONOXIDE POISONING kar bon monoksit zehir lenmesi
CARCINOGEN kanser ojen madde
car cinogenic effect kanserojen etki
46
car cinogenic substance kanserojen madde
car cinogenic potency kanserojenlik gücü
car cinogenic potential kanserojenlik potansiyeli
CARD kar t
car d blanche sınırsız yetki
car d holder kart hamili
car d issuer kart çıkaran / basan kişi
CARE bakım; yükümlülük; özen / ihtimam; kaygı,
endişe
medical car e tıbbi bakım
home car e evde bakım hizmetleri
take car e not to prejudice the financial mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen
stability göstermek
CAREER kar iyer
CARTEL kar tel
CASE dur um, vaziyet, hâl, mesele, vaka, hadise, olay;
dava
as the case may be durumuna göre, hâlin icabına göre
case by case somut olay temelinde, tek tek
case in abstentia gıyabında duruşma
case law içtihat hukuku
case law of the Eur opean Cour t of Avrupa Toplulukları Adalet Divanı içtihadı
J ustice
case of infringement ihlal durumu, ihlal hâli, ihlal olayı
cases that r equire immediate action acil önlem gerektiren durumlar
in case of urgency acil durumda
investigate a case bir durumu soruşturmak / araştırmak; bir olayı
tahkik etmek
joint case birleştirilmiş dava
mer its of the case davanın esası
par ties to the case davanın tarafları
CASH nakit, par a, efektif par a, peşin par a
cash against goods mal mukabili ödeme, mal karşılığı ödeme
cash benefit nakdî yardım
cash flow table nakit akım tablosu
cash mar ket nakit piyasası
cash on deliver y mal mukabili ödeme, teslimde ödeme
cash voucher kasa senedi, kasa makbuzu
in cash or in kind ayni veya nakdî olarak
modified cash basis değiştirilmiş nakit esası
CAUSE i. neden, sebep; f. neden olmak, sebebiyet
ver mek
accident cause kaza sebebi
cause a disadvantage bir zarara sebep olmak, olumsuz duruma sokmak,
sorunlara neden olmak
cause a damage zarar / hasar vermek; zarara neden olmak
47
ter mination for a just cause haklı bir nedenle fesih
CEASEFIRE ateşkes
CEILING tavan; azami sınır
tariff ceiling tarife tavanı
CENSOR i. sansür ; f. sansür etmek
censor ship sansür koyma / etme işi
selfcensor ship oto sansür
subject the communication to haberleşmeyi sansüre tabi tutmak
censor ship
CENSURE i. suçlama, kınama; f. tenkit etmek, eleştir mek,
kınamak
motion of censure gensoru, güvensizlik önergesi
table a motion of censur e gensoru önergesi vermek
vote of censure güvensizlik oyu
CENTRAL mer kezî, or ta
centr al bank merkez bankası
Central Bureau for Nuclear Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)
Measur ements (CBNM)
centr al competent authority merkezi yetkili makam
Central and Easter n Eur opean Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)
Countr ies (CEEC)
Central and Easter n Eur opean Merkezi ve Doğu Avrupa Telif Hakları Kullanıcı
Copyr ight User Platfor m (CECUP) Platformu (CECUP)
Central Eur opean Countries (CECs) Merkezi Avrupa Ülkeleri (CECs)
centr al finance and contr acts unit merkezî finans ve ihale birimi (MFIB)
(CFCU)
centr al gover nment merkezi hükûmet
centr al industr ial pr operty office merkezi sınai mülkiyet ofisi
centr al management merkezi yönetim
Central Pr oduct Classification (CPC) Merkezi Ürün Sınıflandırması (CPC)
Eur opean Centr al Bank (ECB) Avrupa Merkez Bankası (AMB)
Eur opean System of Centr al Banks Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)
(ESCB)
CENTRALISM mer keziyetçilik
CENTRE mer kez
Business Cooper ation Centr e (BCC) İş Koordinasyon Merkezi; İşletmeler arası İş
Birliği Merkezi (BCC)
Business and Innovation Centre (BIC) İş ve Yenilik Merkezi (İYM)
Centre for Educational Resear ch and Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)
Innovation (CERI)
Centre for Infor mation, Discussion and Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda Bilgi,
Exchange on the Cr ossing of Fr ontier s Değerlendirme ve Değişim Merkezi (CIREFI)
and Immigration (CIREFI)
centr e for infor mation and bilgi ve belge merkezi (BBM)
documentation (CID)
development centre kalkınma merkezi
48
Eur oinfo Centr e (EIC) Avrupa Bilgi Merkezi (ABM)
Eur opean Business and Innovation Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)
Centre Networ k (EBN)
Eur opean Centr e for Disease Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi
Prevention and Contr ol (ECDC) (ECDC)
Eur opean Centr e for the Development Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi
of Vocational Training (CEDEFOP) (CEDEFOP)
Eur opean Centr e for Higher Education Avrupa Yüksek Öğretim Merkezi (CEPES)
(CEPES)
Eur opean Centr e for Moder n Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)
Languages (ECML)
Eur opean Centr e for Public Enter pr ise Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi
Eur opean documentation centr e (EDC) Avrupa dokümantasyon merkezi (ADM)
Eur opean Monitoring Centr e for Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını
Dr ugs and Dr ug Addiction (EMCDDA) İzleme Merkezi (EMCDDA)
Eur opean Monitoring Centr e on Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme
Racism and Xenophobia (EUMC) Merkezi (EUMC)
Eur opean Space Oper ations Centr e Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)
(ESOC)
Eur opean Space Resear ch and Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi
Technology Centr e (ESTEC) (ESTEC)
Eur opean Union Satellite Centr e Avrupa Birliği Uydu Merkezi (EUSC)
(EUSC)
expor t pr omotion centre ihracatı geliştirme merkezi
innovation r elay centr e yenilik aktarım merkezi
inter vention centr e müdahale merkezi
joint infor mation centre (JIC) ortak bilgi merkezi (OBM)
J oint Resear ch Centre (J RC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM)
National Ener gy Conser vation Centr e Ulusal Enerji Tasarrufu Merkezi (UETM)
(NECC)
notification centr e bildirim merkezi
pr oject centr e (PC) proje merkezi (PM)
Regional Marine Pollution Emer gency Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil
Response Centr e for the Müdahale Merkezi (REMPEC)
Mediter ranean Sea (REMPEC)
settlement and custody centr e takas ve saklama merkezi
Tr anslation Centre for the Bodies of Avrupa Birliği Organları Tercüme Merkezi (CdT)
the Eur opean Union (CdT)
CEREALS tahıl, hububat
CERTIFICATE sertifika, vesika, belge, şahadetname
advancefixing certificate ön izin belgesi; ön tespit sertifikası
animal health cer tificate hayvan sağlığı sertifikası
ATR Movement Certificate ATR Dolaşım Belgesi
certificate of appr oval onay sertifikası, onay belgesi
certificate of cir culation dolaşım belgesi
certificate of deposits mevduat sertifikası
certificate of incor por ation (ar ticles of tüzel kişilik kazandıran statü; tüzel kişiliği olan
incor por ation) ticaret şirketi
certificate of or igin menşe şahadetnamesi
49
certificate of specification spesifikasyon belgesi
certificate of warr anty garanti belgesi
certificate of weight çeki listesi
contr ol certificate kontrol belgesi
dr aw up a certificate belge düzenlenmek
equivalency certificate denklik belgesi
EU1 Movement Certificate EU1 Dolaşım Belgesi
expor t cer tificate ihracat izin belgesi
impor t certificate ithalat izin belgesi
investment cer tificate yatırım belgesi
inwar d pr ocessing author isation dahilde işleme izin belgesi
certificate
movement certificate dolaşım belgesi
outwar d pr ocessing author isation hariçte işleme izin belgesi
certificate
phytosanitar y cer tificate bitki sağlık sertifikası
secur ity cer tificate teminat sertifikası; güvenlik belgesi
type appr oval cer tificate tip onay belgesi
veter inar y certificate veterinerlik belgesi
CERTIFICATION belgelendir me
certification author ity onay makamı, belgelendirmeyi yapan kurum /
kuruluş
certification body belgelendirme kuruluşu
Eur opean Organisation for Testing and Avrupa Test ve Belgelendirme Örgütü (EOTC)
Cer tification (EOTC)
Har monised Sur vey and Cer tification Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi
System (HSSC) (HSSC)
labor ator y cer tification laboratuar belgelendirmesi
testing, certification and inspection test, belgelendirme ve muayene kuruluşu
institution
CERTIFIED tescilli, onaylı, onaylanmış / tasdik edilmiş
certified copy onaylı nüsha
certified invoice tasdikli / onaylı fatura
CESSATION kesilme, dur ma, ar a ver me
cessation of joint contr ol ortak denetimin sona erdirilmesi
CHAIRMANSHIP başkanlık
CHAMBER oda; yasama meclisi; dair e; saray, resmî konut
The Association of Eur opean Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği
Chamber s of Commer ce and Industr y (Eurochambers)
(Eur ochamber s)
chamber of commer ce ticaret odası
chamber of mar itime tr ade deniz ticaret odası
Inter national Chamber of Commer ce Uluslararası Ticaret Odası (UTO)
(ICC)
one chamber parliament tek meclisli parlamento
CHANGE i. değişim; f. değiştir mek
50
climate change iklim değişikliği
Climate Change Fr amewor k İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)
Convention (CCFC)
CHAPTER fasıl, bölüm
ar ticle: madde
chapter: bölüm,fasıl
division: bölüm
indent: bent
par agr aph: fıkra , paragraf
par t: kısım
section: kesim
subdivision: alt bölüm
subparagraph: bent
title: başlık
52
circulation
fr ee cir culation serbest dolaşım
fr ee cir culation of TV Ser vices TV hizmetlerinin serbest dolaşımı
goods in free cir culation serbest dolaşımdaki mallar
goods r eleased for fr ee cir culation serbest dolaşımda bulunan mallar
r elease for fr ee cir culation serbest dolaşıma giriş
CIRCUMSTANCE şart; dur um
aggr avating circumstance ağırlaştırıcı neden, ağırlaştırıcı koşul
attenuating cir cumstance hafifletici koşul
compelling cir cumstance zorlayıcı koşul
mitigating circumstances hafifletici nedenler
CIRCUMVENTION kanunu dolanma
CITIZEN yur ttaş / vatandaş
citizen diplomacy yurttaş / vatandaş diplomasisi
citizens abr oad yurtdışındaki vatandaşlar
Citizens’ Eur ope Vatandaşlar Avrupası
CITIZENSHIP yur ttaşlık / vatandaşlık
citizenship of the Union Birlik vatandaşlığı (Avrupa Birliği vatandaşlığı)
Eur opean citizenship Avrupa vatandaşlığı
CIVIL sivil; uygar / medeni
civil code medeni kanun
civil death medeni ölüm, medeni haklardan yoksun kalma
civil defence sivil savunma
civil disobedience sivil itaatsizlik
civil employment sivil istihdam
civil engineer ing inşaat mühendisliği
civil pr otection afetlere karşı koruma, sivil savunma
civil law medeni hukuk
civil liability hukuki sorumluluk
civil right medeni hak
civil ser vant memur
civil ser vice kamu / amme görevi / hizmeti
civil status (cf. personal status) medeni durum; kişisel durum / ahvali şahsiye
civil war iç savaş
Eur opean Community civil ser vants Avrupa Topluluğu memurları
Eur opean Union Civil Ser vice Tr ibunal Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi
explosive for civil use sivil amaçlı patlayıcılar
human and civil r ights insan hakları ve medeni haklar
Inter national Civil Aviation Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)
Or ganisation (ICAO)
Inter national Covenant on Civil and Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
Political Rights (ICCPR) (ICCPR)
judicial cooper ation in civil matter s özel hukuk konularında adli iş birliği
par ty in a civil action hukuk davasında taraf
r ules of civil pr ocedur e hukuk usulü kuralları
CIVILIZATION medeniyet / uygar lık
53
clash of civilizations medeniyetler çatışması
CLAIM i.talep; iddia; f. talep etmek; iddia etmek
claim for damages tazminat talebi
counter claim karşı talep, karşı iddia
false claim yalana dayalı talep
compensation claim tazminat talebi
substantiate the claim iddianın doğruluğunu kanıtlamak
CLAIMANT davacı; iddia sahibi; talep eden
CLASS sınıf; gr up
classes of under takings teşebbüs türleri
r uling class yönetici sınıfı
CLASSIFICATION sınıflandır ma / tasnif etme; nitelendir me
Central Pr oduct Classification (CPC) Merkezi Ürün Sınıflandırması (CPC)
classification of expenditur e harcamaların sınıflandırılması
Inter national Standar d Industr ial Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi
Classification of All Economic Sınıflaması (ISIC)
Activities (ISIC)
Standar d International Tr ade Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)
Classification (SITC)
Statistical Classification of Economic Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin
Activities in the Eur opean Community İstatistiki Sınıflaması (NACE)
(NACE)
tariff classification tarife sınıflandırması / pozisyonu
CLAUSE kayıt, kloz; şar t / koşul; hüküm (akitler de)
ar bitr ation clause tahkim kaydı / tahkim hükmü, tahkim klozu
clause of adhesion katılım kaydı / klozu
collective action clause toplu eylem şartı / kaydı
escaped clause çekilme şartı
most favour ed nation clause en çok kayırılan ulus kaydı
pr or ogation clause yetki şartı
r esolutive clause fesih kaydı (akitlerde)
standstill clause mevcudun korunması kuralı; dondurma kaydı
suspension clause askıya alma hükmü
CLEARANCE gümr ük makbuzu; gümr ükleme; tasfiye; takas
clear ance of accounts hesapların ibrası, hesapların takası
customs clearance gümrükleme
post clear ance examination gümrük sonrası muayene / inceleme
clear ing and settlement system takas ve ödemeler sistemi
CLIENT müşter i; müvekkil
gr oup of connected clients bağlantılı müşterilerden oluşan grup
handling of client or der s müşteri siparişlerinin yerine getirilmesi
CLIMATE iklim
climate change iklim değişikliği
Climate Change Fr amewor k İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)
Convention (CCFC)
54
CLINICAL SUPERIORITY klinik üstünlük
CLUSTER küme
CLUTCH debriyaj
COAL kömür
coal site kömür sahası
Eur opean Coal and Steel Community Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)
(ECSC)
Tr eaty Establishing the Eur opean Coal Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran
and Steel Community Antlaşma
CODE yasa, kanun; şifre, kod
animal identification code hayvan tanımlama kodu
civil code medeni kanun
code of civil pr ocedure hukuk muhakemeleri usulü kanunu
code of commer ce ( commer cial code) ticaret kanunu
code of conduct davranış kuralları
code of ethics etik kuralları
code of good pr actice iyi uygulama kodu (belirli bir alanda üzerinde
anlaşmaya varılmış ve herkesin uyması beklenen
düzenlemeler bütünü)
code of obligations borçlar kanunu
code of penal pr ocedure ceza muhakemeleri kanunu
customs code gümrük kodu
CODEBTOR müşter ek bor çlu
CODECISION or tak kar ar
codecision pr ocedur e ortak karar usulü
CODIFICATION kodifikasyon / tedvin
codify tedvin etmek, kodifiye etmek
COFINANCE or tak finansman
COGENERATİON eş ür etim
cogener ation unit eş üretim birimi
electr icity fr om cogener ation eş üretim elektriği
COHERENCE tutar lılık / insicam
COHESION uyum
cohesion fund uyum fonu
economic and social cohesion (ESC) ekonomik ve sosyal uyum (ECS)
r egional cohesion bölgesel uyum
terr itor ial cohesion bölgesel / ülkesel uyum
COLLATERAL BOND munzam teminatlı tahvil
COIN (v.) par a basmak
COLIABILITY müşter ek sor umluluk / mesuliyet
COLLECTION toplama, bir araya getir me, tahsil; der leme
55
collect toplamak; biriktirmek; tahsil etmek
collect and receive ahzu kabz
mode of collection tahsil usulleri
pr emium collection r atio prim tahsilat oranı
COLLECTIVE toptan, toplu, kolektif
collective action clause toplu eylem şartı / kaydı
collective bar gaining toplu pazarlık; toplu sözleşme görüşmeleri
collective defence toplu savunma
collective fr eedom toplu / kolektif özgürlük
collective labour agr eement toplu iş sözleşmesi
collective investment under taking toplu yatırım teşebbüsü
collective pr otective measure toplu koruyucu önlem / tedbir
collective redundancy toplu işten çıkarma
Community collective mar k Topluluk ortak markası
COMBINED birleşik, ortak, kombine
Combined J oint Task For ce (CJ TF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG)
combined nomenclature (CN) birleşik / kombine nomenklatür (CN)
combined passenger tr anspor t kombine yolcu taşımacılığı
COMITOLOGY (COMMITTEE komitoloji (komite pr osedür ü)
PROCEDURE)
COMMANDITE komandit (şir ket)
COMMERCE ticar et
The Association of Eur opean Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği
Chamber s of Commer ce and Industr y (Eurochambers)
(Eur ochamber s)
chamber of commer ce ticaret odası
code of commer ce ( commer cial code) ticaret kanunu
Inter national Chamber of Commer ce Uluslararası Ticaret Odası (UTO)
(ICC)
COMMERCIAL ticari
commer cial adver tisement ticari reklam
commer cial announcement ticari ilan / duyuru
commer cial descr iption of goods eşyanın / malın ticari tanımı
commer cial goods emtia; ticari mahiyetteki eşya, ticari mal
commer cial litigation ticari uyuşmazlık / ihtilaf
commer cial policy measure ticaret politikası önlemi
commer cial pr oper ty ticari mülkiyet
commer cial tr ansactions ticari işlemler
commer cial undertaking ticari teşebbüs
commer cial usage ticari teamül
Common Commer cial Policy (CCP) Ortak Ticaret Politikası (OTP)
intellectual, industr ial and commer cial fikrî, sınai ve ticari mülkiyet hakları
pr oper ty rights
non commer cial goods ticari mahiyette olmayan eşya, ticari olmayan
mallar
non tariff common commer cial policy tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi
56
measure
pr efer ential commer cial ar rangement tercihli ticaret düzenlemesi
state monopoly of commer cial ticari nitelikli devlet tekeli
char acter
COMMERCIALISATION ticarileştir me
COMMISSION komisyon; komisyoncu ücr eti, ar acı ücr eti
advisor y commission danışma komisyonu
Auditing Commission of the Eur opean Avrupa Toplulukları Denetleme Komisyonu
Communities
banking commission bankacılık komisyonu
commission decision komisyon kararı
commission directive komisyon direktifi / yönergesi
commission of conciliation uzlaştırma komisyonu
Commission of the Eur opean Avrupa Toplulukları Komisyonu
Communities
commission of inquir y soruşturma komisyonu
commission on guar antees garanti komisyonu
commission payable komisyon giderleri
commission pr oposal komisyon tasarısı / önerisi
commission r eceivable komisyon alacakları
commission r ecommendation komisyon tavsiyesi
commission r egulation komisyon tüzüğü
commission r epor t komisyon raporu
composition of the Eur opean Avrupa Komisyonunun oluşumu / kompozisyonu
Commission
disar mament commission silahsızlanma komisyonu
Eur opean Commission (EC) Avrupa Komisyonu (AK)
Eur opean Commission Host Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi
Or ganisation (ECHO) Organizasyonu (ECHO)
Eur opean Commisson’s Librar y Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomatik
Automated System (ECLAS) Sistemi (ECLAS)
Eur opean Commission Repr esentation Avrupa Komisyonu Temsilciliği (AKT)
(ECR)
Eur opean Community Commission Avrupa Topluluğu Komisyonu Rehberi
Dir ector y
Eur opean Tr avel Commission (ETC) Avrupa Seyahat Komisyonu (ETC)
Inter national Organisation of Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları
Securities Commissions (IOSCO) Örgütü (IOSCO)
joint commission karma komisyon, ortak komisyon
joint parliamentar y commission karma parlamento komisyonu
member of the commission komisyon üyesi
President of the Eur opean Commission Avrupa Komisyonu Başkanı
should the Commission find… Komisyon… saptarsa
subr egional commission alt bölge komisyonu; yerel komisyon
They shall forthwith infor m the Komisyonu [durumdan] derhal haberdar ederler
Commission ther eof…
United Nations Commission on Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku
Inter national Trade Law (UNCITRAL) Komisyonu (UNCITRAL)
United Nations Economic Commission Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik
57
for Eur ope (UN / ECE) Komisyonu (BM / AEK)
United Nations High Commission for Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek
Refugees Komiserliği
COMMISSIONER komisyon üyesi, komiser
United Nations High Commissioner for Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri
Refugees (UNHCR) (UNHCR)
COMMITMENT taahhüt, yüklenme; vaat
commitment document taahhüt evrakı
commitment letter taahhütname
commitment of expenditur e harcama taahhüdü
fir m commitment kesin (bağlayıcı) taahhüt
longter m commitment uzun vadeli taahhüt / yükümlülük
r ecipr ocal commitment karşılıklı taahhüt
COMMITTEE komite, encümen
Action Committee for a United States Avrupa Birleşik Devletleri için Eylem Komitesi
of Eur ope (ACUSE) (ACUSE)
ad hoc committee geçici komite (ad hoc komite)
advisor y committee danışma komitesi / istişari komite
Advisor y Committee on Banking Bankacılık Danışma Komitesi
Advisor y Committee on Customs Gümrük Sorunları Danışma Komitesi
Matter s
Advisor y Committee on Foodstuffs Gıda Danışma Komitesi
Advisor y Committee on Restrictive Sınırlayıcı Uygulamalar ve Hâkim Durumlar
Practices and Dominant Positions Danışma Komitesi
Advisor y Committee on Safety Güvenlik Danışma Komitesi
ar bitr ation committee tahkim komitesi (heyeti)
association committee ortaklık komitesi
Committee for the Eur opean Avrupa Bilim ve Teknoloji Geliştirme Komitesi
Development of Science and (CODEST)
Technology (CODEST)
Committee of Agr icultural Avrupa Topluluğu Tarım Kuruluşları Komitesi
Or ganisations in the Eur opean (COPA)
Community (COPA)
Committee of Eur opean Secur ities Avrupa Sermaye Piyasası Kurulları Komitesi
Regulator s (CESR) (CESR)
committee of inquir y soruşturma komitesi
Committee of Minister s of the Council Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi
of Eur ope
Committee of the Regions of the Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (BK)
Eur opean Union (CoR)
Committee of Wisemen Âkil Adamlar Komitesi
Committee on Coor dination in J ustice Adalet ve İçişleri Eşgüdüm / Koordinasyon
and Home Affairs Komitesi
Committees of the Eur opean Avrupa Parlamentosu Komiteleri
Par liament
Conciliation Committee Uzlaştırma Komitesi
Confer ence of Community and Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve
Eur opean Affairs Committees of Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)
58
Par liaments of the Eur opean Union
(COSAC)
Confer ence of Eur opean Affairs Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)
Committees (CEAC)
consultative committee danışma / istişare komitesi
Consumer Consultative Committee Tüketici Danışma Komitesi (CCC)
(CCC)
contact committee irtibat komitesi
Council of the Eur opean National Avrupa Ulusal Gençlik Komiteleri Konseyi
Youth Committees (CENYC) (CENYC)
Customs Union J oint Committee Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)
(CUJ C)
customs valuation committee gümrük kıymet komitesi
damage deter mination committee hasar tespit komitesi
Development Aid Committee (DAC) Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)
Development Assistance Committee Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)
(DAC)
dr afting committee hazırlık komitesi, taslak komitesi
Economic and Social Committee Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK)
(ECOSOC / ESC)
economic study committee ekonomik inceleme komitesi
Employment and Labour Mar ket İstihdam ve İşgücü Piyasası Komitesi
Committee
Employment Committee (EMCO) İstihdam Komitesi (EMCO)
Eur opean Committee for the Avrupa İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya
Prevention of Tor tur e and Inhuman or Aşağılayıcı Muamele ve Cezayı Önleme
Degr ading Treatment or Punishment Komitesi (CPT)
(CPT)
Eur opean Committee for Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler
Telecommunications Regulator y Komitesi (ECTRA)
Affairs (ECTRA)
Eur opean CommunityTur key Avrupa TopluluğuTürkiye Ortaklık Komitesi
Association Committee
ECTur key J oint Parliamentar y ATTürkiye Karma Parlamento Komisyonu /
Committee Komitesi
Eur opean Economic and Social Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)
Committee (EESC)
Eur pean Committee for Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi
Electr otechnical Standar disation (CENELEC)
(CENELEC)
Eur opean Radiocommunications Avrupa Radyokomünikasyon Komitesi (ERC)
Committee (ERC)
64
company law şirketler hukuku
financial holding company finansal holding
holding company holding
incor por ated company tüzel kişiliği olan şirket
insur ance company sigorta şirketi
inter mediar y company aracı şirket
joint stock company anonim şirket
limited liability company limitet şirket
local distr ibution company yerel dağıtım şirketi
mixed activity holding company karma faaliyetli holding
mixedactivity insur ance holding karma faaliyetli sigorta holdingi
company
mixed financial holding company karma finansal holding
multinational company çok uluslu şirket
offer ee company satıcı şirket
par ent company ana şirket
tr ading company ticaret şirketi
tr ansfer of the seat of a company / fir m bir şirketin / firmanın merkezinin yer değiştirmesi
tr ust company kredi bankası
unlimited company (general kolektif şirket
par tnership)
business: iş, ticaret
businessman: iş adamı
company: şirket
enter prise: işletme;girişim / teşebbüs
fir m: firma
joint venture: ortak yatırım
general par tner ship: kolektif şirket
limited par tnership: komandit şirket
limited par tnership in which capital divided into shar es: sermayesi paylara bölünmüş
komandit şirket
or dinar y par tnership: adi şirket
undertaking: girişim / teşebbüs
ventur e: girişim / teşebbüs
COMPATIBLE uyumlu, uygun
COMPENSATION tazminat; telafi
action for compensation tazminat davası
amount of compensation tazminat tutarı
compensation claim tazminat talebi
compensation for damage zararın tazmini
due compensation uygun / münasip tazminat
investor compensation scheme yatırımcı tazmin sistemi
monetar y compensation amount parasal telafi tutarı (MCA)
(MCA)
65
pecuniar y compensation maddi tazminat; parasal yoldan telafi
unemployment compensation işsizlik tazminatı
COMPENSATORY telafi edici / giderici
compensator y amount telafi edici tutar
compensator y indemnity fark giderici tazminat
compensator y levy telafi edici vergi, fark giderici vergi
compensator y tax telafi edici vergi, fark giderici vergi
COMPETE (v.) r ekabet etmek, yarışmak
COMPETENCE yetki / salahiyet; yeterlik
administr ative competence yönetim yetkisi / idari yetki
concur r ent competence paylaşılmış yetki
exclusive competence münhasır yetki
executive competence yürütme / icra yetkisi
general competence genel yetki
shared competence paylaşılmış yetki
…will be the competence of… …’nın sorumluluğunda / yetki alanında
…within the competence of… …’nın sorumluluğunda / yetki alanında
COMPETENT yetkili, yeterli, yetkin, ehil
centr al competent authorities merkezi yetkili makamlar
competent author ity yetkili makam, yetkili kuruluş
competent body yetkili organ / birim
COMPETING yar ışma, rekabet etme; rekabet eden
competing bids rakip teklif verilmesi
competing industries rakip sanayiler
competing investment oppor tunities rakip / yarışan yatırım fırsatları
competing undertakings rakip teşebbüsler
COMPETITION r ekabet; yarışma / müsabaka
competition law rekabet hukuku
competition policy rekabet politikası
conditions of competition rekabet koşulları
Dir ector ateGeneral for Competition Rekabet Genel Müdürlüğü
distor tion of competition rekabetin bozulması
Inter national Competition Networ k Uluslararası Rekabet Ağı (ICN)
(ICN)
per fect competition tam rekabet
r ules on competition rekabet kuralları
unfair competition haksız rekabet
COMPETITOR r akip
actual competitor fiili rakip, fiili rekabetçi
COMPETITIVE r ekabetçi, r ekabet eden
competitive capacity rekabet gücü
competitive position rekabetçi konum
unfair competitive practice haksız rekabet uygulaması (ticaret hukuku)
COMPETITIVENESS r ekabet gücü; rekabet edebilir lik
66
Executive Agency for Competitiveness Rekabet Edebilirlik ve İnovasyon Yürütme Ajansı
and Innovation
Competitiveness Council Rekabet Gücü Konseyi
COMPILATION der leme
COMPLEMENTARY tamamlayıcı, bütünleyici
complementar y act tamamlayıcı tasarruf, tamamlayıcı işlem
complementar y pr otocol tamamlayıcı protokol
complementar y social security scheme tamamlayıcı sosyal güvenlik programı
COMPLEX kar maşık, gr ift, kompleks
complexity karmaşıklık
complex pr oduct bileşik ürün
COMPLIANCE uygunluk
budgetar y compliance bütçeye uygunluk
compliance audit uygunluk denetimi
compliance officer uyum görevlisi
compliance test uygunluk testi
statement of general compliance genel uygunluk bildirimi
cr oss compliance çapraz uygunluk
COMPONENT unsur, parça, bileşen
blending components karışım bileşenleri
fixed component sabit unsur
var iable component değişken unsur
COMPOSITION oluşum, kompozisyon; konkor dato
composition of the Eur opean Avrupa Komisyonunun oluşumu / kompozisyonu
Commission
composition of the Eur opean Avrupa Parlamentosunun oluşumu /
Par liament kompozisyonu
COMPROMISE uzlaşma; tahkimname
Luxembur g compr omise Lüksemburg uzlaşması
COMPULSORY zor unlu, mecburi
compulsor y ar bitration zorunlu tahkim
compulsor y expenditure zorunlu harcama
compulsor y jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı
compulsor y notification zorunlu bildirim
compulsor ily zorunlu olarak
noncompulsor y expenditure zorunlu olmayan harcama
CONCENTRATION temer küz, yoğunlaşma; yoğunluk
concentration of powers yetkinin / iktidarın yoğunlaşması (iktidarın bir
elde toplanması)
declar e a concentration unlawful bir yoğunlaşmanın hukuka aykırı olduğunu
açıklamak
r isk concentr ation risk yoğunlaşması
CONCERTED uyumlu; birlikte yapılan
concer ted action uyumlu eylem
67
concer ted economic action uyumlu ekonomik eylem
concer ted effor t uyumlu çaba
concer ted pr actice uyumlu eylem
concer ted step uyumlu adım
CONCESSION taviz, imtiyaz
CONCILIATION uzlaşma, uzlaştır ma, barıştır ma
conciliation boar d uzlaştırma kurulu
Conciliation Committee Uzlaştırma Komitesi
commission of conciliation uzlaştırma komisyonu
costly conciliation pahalıya mal olan uzlaşma
CONCLUSION sonuç / var gı
conclusion of tr eaties antlaşmaların yapılışı
Council Conclusions Konsey Sonuçları
Presidency Conclusions Başkanlık Sonuçları
CONCOMITANTLY birlikte, bir ar ada
CONDITION koşul / şart
climatic conditions iklim koşulları
conditional koşullu / şartlı
conditional bond koşullu / şartlı tahvil
conditional r elease şartlı tahliye
conditions for loans ödünç / borç verme koşulları
conditions of accession katılım şartları
conditions of competition rekabet koşulları
Eur opean Foundation for the Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme
Impr ovement of Living and Wor king Vakfı (Eurofound)
Conditions (Eur ofound)
oper ating condition işletim koşulu, faaliyet koşulu
pr econdition ön koşul
r ecipr ocal condition karşılıklı şart
special condition özel şart
subject to the conditions öngörülen koşullara bağlı olarak, öngörülen
koşullar uyarınca
(be) conditional upon koşuluna bağlı olmak
fulfil a condition bir koşulu yerine getirmek
unconditional koşulsuz
CONDUCIVE sebep olan, yar dım eden, vesile olan
CONDUCT davr anış, tavır , har eket; yönetme, idare,
yür ütme
conduct of business r ules işlerin yürütülmesi sırasında uyulacak kurallar
code of conduct davranış kuralları
disor der ly conduct uygunsuz davranış
ir regular conduct usulsüz davranış
misconduct suihal
conduct negotiations müzakereleri yürütmek
CONFEDERATION konfederasyon
68
Confeder ation of Family Or ganisations Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri
in Eur opean Community (COFACE) Konfederasyonu (COFACE)
confederation of states devletler konfederasyonu
Eur opean Confederation of Ir on and Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu
Steel Industr ies (EUROFER) (EUROFER)
Eur opean Tr ade Unions Confeder ation Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)
(ETUC)
Gener al Confeder ation of Agr icultur al Avrupa Birliği Tarım Kooperatifleri
Cooper atives in the Eur opean Union Konfederasyonu (COGECA)
(COGECA)
Union of Industrial and Employer s’ Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları
Confeder ations of Eur ope (UNICE) Birliği (UNICE)
CONFER ver mek, tevcih etmek, donatmak, bahşetmek
power s which are conferr ed upon it by işbu antlaşmayla verilen yetkiler
this treaty
confer power s yetki vermek
confer rights hak tanımak / bahşetmek
within the limits of the powers işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dahilinde
confer red by this tr eaty
CONFERENCE konfer ans
bilater al inter gover nmental confer ence ikili hükûmetler arası konferans
Confer ence of Community and Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve
Eur opean Affairs Committees of Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)
Par liaments of the Eur opean Union
(COSAC)
Confer ence of Eur opean Affairs Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)
Committees (CEAC)
Confer ence of Eur opean National Avrupa Ulusal Kütüphaneler Konferansı (CENL)
Libr ar ies (CENL)
Confer ence of the Eur opean Postal and Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Avrupa
Telecommunications Administr ations Konferansı (CEPT)
(CEPT)
Confer ence of the Representatives of Üye Devletlerin Hükûmet Temsilcileri
the Gover nments of the Member States Konferansı
Confer ence on Secur ity and Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı
Cooper ation in Eur ope (CSCE) (AGİK)
Eur opean Confer ence Avrupa Konferansı
Eur opean Disar mament Confer ence Avrupa Silahsızlanma Konferansı
Inter national Congr ess and Convention Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği
Association (ICCA) (ICCA)
Inter gover nmental Conference (IGC) Hükûmetler Arası Konferans (HAK)
tipar tite conference on the employment istihdam konularında üçlü konferans
pr oblems
United Nations Confer ence on Tr ade Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma
and Development (UNCTAD) Konferansı (UNCTAD)
CONFIRM onaylamak / tasdik etmek; doğr ulamak / teyit
etmek
CONFISCATION el koyma / müsader e
69
CONFLICT itilaf / uyuşmazlık
ar med conflict silahlı çatışma
conflict of interest çıkar / menfaat uyuşmazlığı
conflicting par ties uyuşmazlığın içinde olan taraflar
conflictresolution diplomacy uyuşmazlık çözücü diplomasi
cor e of conflict uyuşmazlığın özü
in the event of conflict uyuşmazlık hâlinde
par ties in a dispute / conflict uyuşmazlığa taraf olanlar
par ties of a dispute / conflict uyuşmazlığın tarafları
CONFORMITY uygunluk
Agr eement on Confor mity Assessment Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve
and Acceptance of Industrial Pr oducts Kabulü Anlaşması (ACAA)
(ACAA)
confor mity assessment uygunluk değerlendirmesi
confor mity assessment and cer tification uygunluk değerlendirme ve belgelendirme
bodies kuruluşları
confor mity assessment body uygunluk değerlendirme kuruluşu
confor mity assessment pr ocedure uygunluk değerlendirme prosedürü / usulü
confor mity mar k uygunluk işareti
confor mity mar king uygunluk işaretlemesi
confor mity to type tipe uygunluk
CE (Community Eur ope) Confor mity CE ( Avrupa Topluluğu) Uygunluk işareti
mar king
declar ation of confor mity uygunluk beyanı
in confor mity with the guidelines yol gösterici / kılavuz ilkelerle uyumlu biçimde
legal confor mity hukuka uygunluk
Telecommunication Confor mity Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve
Assessment and Mar ket Sur veillance Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)
Committee (TCAM)
CONGESTION tıkanıklık; izdiham
CONNECTION bağlantı
inter connection birbirine bağlı olma
CONNIVANCE suça müsamaha göster me, suç ortaklığı
CONSCIOUS THAT... (in pr otocols) bilincinde olar ak…, far kında olarak...
(pr otokoller de)
CONSENSUS konsensüs / uzlaşı, oydaşma
doctr ine of consensus oydaşma / konsensüs doktrini
CONSENT r ıza, muvafakat
doctr ine of consent rıza / mutabakat doktrini
CONSERVATIVE muhafazakar
Eur opean conser vatives Avrupa muhafazakârları
CONSERVE (v.) muhafaza etmek
CONSIDERATION değerlendir me / mülahaza
70
consider mülahaza etmek, göz önünde bulundurmak,
mütalaa etmek
consider ing that (in r esolutions) göz önünde tutarak (ilke kararlarında kullanılan
deyim)
…considers… …göz önünde tutar.
secur ity consider ation güvenlik kaygısı
CONSIGNEE alıcı
author ised consignee malı alma hakkına sahip kişi (taşıma
sözleşmelerinde)
CONSIGNOR gönder en
author ised consignor gönderen, gönderici (taşıma sözleşmelerinde)
CONSIGNMENT sevkiyat, mal gönder me; gönder ilen mal
expor t on consignment konsinye ihracat
sale of consignment konsinye satış
CONSISTENCY tutar lılık, uygunluk, bağdaşırlık
CONSOLIDATION konsolidasyon / tahkim, birleştir me, bir leşme,
sağlamlaştır ma
consolidate konsolide etmek / tahkim etmek,
sağlamlaştırmak, birleştirmek, bütünleştirmek
consolidated account konsolide mali tablo, konsolide hesap
consolidated basis konsolide edilmiş / birleştirilmiş bazda
consolidated liber ation list konsolide liberasyon listesi
consolidated tar iff konsolide tarife
consolidation of legal action davanın birleştirilmesi
consolidation of legislation mevzuatın konsolide edilmesi / birleştirilmesi
for mal / official consolidation of mevzuatın resmî olarak bütünleştirilmesi,
legislation birleştirilmesi / konsolide edilmesi
infor mal / declarator y consolidation of mevzuatın gayriresmî olarak bütünleştirilmesi,
legislation birleştirilmesi
land consolidation arazi toplulaştırılması, arazi birleştirilmesi
CONSORTIUM konsor siyum; birlik, kur ul
CONSTİTUTE (v.) oluştur mak, meydana getir mek; kur mak
constitute the basis temelini oluşturmak
CONSTITUTION anayasa
constitutional anayasal, anayasayla ilgili, anayasaya ait,
anayasaya uygun
constitutionality anayasallık; anayasaya uygunluk
constitutional law anayasa hukuku
enshrined in the constitution anayasada yer verilmiştir.
subver sion of the constitution anayasal düzenin yıkılması
Tr eaty Establishing a Constitution for Avrupa için bir Anayasa Oluşturan Antlaşma
Eur ope
wor ding of the constitution anayasanın lafzı
CONSTITUTIVE kur ucu, oluştur ucu
71
CONSTRUCTION inşaat, yapı; inşa; hukuki yor umlama
constr uction plant and equipment inşaat tesis ve donanımı / ekipmanı
constr uction pr oduct inşaat malzemesi
CONSULTATION danışma / istişar e
after consulting the Commission... Komisyona danıştıktan sonra...
consultation body danışma / istişare organı
consultation pr ocedur e danışma usulü
consultative committee danışma / istişare komitesi
Consumer Consultative Committee Tüketici Danışma Komitesi (CCC)
(CCC)
explanator y consultation açıklayıcı danışma / istişare
extended consultation süresi uzatılmış danışma; genişletilmiş danışma
in consultation with… danışarak / istişare ederek…
Inter national Telegr aph and Telephone Uluslararası Telgraf ve Telefon Danışma
Consultative Committee (CCITT) Komitesi (CCITT)
legal consultant hukuk müşaviri / danışmanı
jurisconsult hukuk danışmanı
CONSUMER tüketici
consumer awareness tüketici bilinci
consumer by default temerrüde düşen satıcı, temerrüde düşen hizmet
sağlayıcı
consumer in default temerrüde düşen tüketici
Consumer Consultative Committee Tüketici Danışma Komitesi (CCC)
(CCC)
consumer council tüketici konseyi
consumer cour t tüketici mahkemesi
consumer credit tüketici kredisi
consumer goods tüketim malları
Consumer Price Index (CPI) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
consumer pr otection policy tüketiciyi koruma politikası
Dir ector ateGeneral for Health and Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü
Consumer Pr otection
domestic consumer yerli tüketici
dur able consumer goods dayanıklı tüketim malları
Employment, Social Policy, Health and İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici
Consumer Affairs Council (EPSCO) İşleri Konseyi (EPSCO)
end consumer son tüketici, son kullanıcı
Eur opean Bur eau of Consumer s’ Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)
Union (BEUC)
Eur opean Community of Consumer Avrupa Tüketici Kooperatifleri Topluluğu
Cooper atives (EUROCOOP) (EUROCOOP)
Har monised Index of Consumer Pr ices Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi
(HICP) (UTFE)
unfair ter ms in consumer contr acts tüketici sözleşmelerindeki haksız koşullar / şartlar
small consumer küçük tüketici
CONSUMPTION tüketim
consume tüketmek
72
consumption goods tüketim malları
human consumption beşerî tüketim
inter nal consumption iç tüketim
single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi
CONTACT temas, ilişki
accidental contact arızi / kazara temas
contact committee irtibat komitesi
contact per son temas / irtibat kurulan kişi
contact point irtibat noktası, temas noktası
in close contact with… …ile yakın ilişkide olarak
national contact point (NCP) ulusal temas noktası (UTN)
CONTAGIOUS bulaşıcı
contagious disease bulaşıcı hastalık
CONTAINMENT kısıtlama
containment policy çevreleme politikası
CONTAMINATION kir lenme, bulaşma; kirletme, bulaştır ma
air contamination havanın kirlenmesi
decontamination temizleme, arıtma
r adioactive contamination radyoaktif kirlenme, radyoaktif bulaşma
CONTENT muhteva / içerik
CONTINENTAL kıtasal; Kara Avr upasına ait
continental mar gin kıta kenarı
continental shelf kıta sahanlığı
Continental system Kara / Kıta Avrupası sistemi
CONTINUOUS sür ekli, devamlı, daimî
continuous budget sürekli / daimî bütçe
continuous mar ket sürekli piyasa, sürekli pazar
continuous monitor ing sürekli / daimî izleme, sürekli / daimî denetim
continuous pr oduction sürekli / daimî üretim
continuous trade sürekli / daimî ticaret
CONTINUITY devamlılık / sür eklilik
continuity of ser vice hizmetin devamlılığı / sürekliliği
CONTRACT akit, kontr at, sözleşme
annuity contract yıllık akit (sigorta firmasıyla kişi arasında)
br each of the contr act sözleşmenin ihlali
conclude a contract sözleşme yapmak / sözleşme akdetmek
centr al finance and contr acts unit merkezî finans ve ihale birimi (MFIB)
(CFCU)
contr act gover ned by pr ivate law özel hukuk sözleşmesi
contr act gover ned by public law kamu hukuku sözleşmesi
contr act of limited dur ation sınırlı süreli sözleşme
contr acting parties âkit taraflar
cocontr acting parties aktin / sözleşmenin bir yanında müştereken yer
alan taraflar
73
custom / contr act manufacturing fason üretim
dr aft contr act sözleşme taslağı
distance contr act mesafeli sözleşme
distance selling contr act mesafeli satış sözleşmesi
for war d contr act vadeli işlem sözleşmesi
high contracting par ties yüksek âkit taraflar
insur ance contr act sigorta sözleşmesi / akdi
loan contract ödünç sözleşmesi
nonbonus contract ikramiye harici sözleşme, ikramiyesiz sözleşme
null and void contr act batıl akit
per iod of actual contr act esas taahhüt süresi
public contr act kamu ihalesi; kamu sözleşmesi
senior contracting manager (SCM) kıdemli ihale yöneticisi (SCM)
subcontract alt sözleşme
subcontracting alt sözleşme yapma; taşeronluk
supply contr act tedarik sözleşmesi
time shar e holiday contract devre mülk tatil sözleşmesi
unfair ter ms in consumer contr acts tüketici sözleşmelerindeki haksız koşullar / şartlar
voidable contr act iptal edilebilir akit
CONTRACTOR yüklenici / müteahhit
subcontractor taşeron, alt yüklenici
CONTRACTUAL akdî / sözleşmeye değgin
contr actual liability sözleşmeden doğan sorumluluk / akdi sorumluluk
contr actual licence sözleşmeye bağlı lisans / akdî lisans
extracontractual sözleşme / akit dışı
noncontr actual liability sözleşme / akit dışı sorumluluk
CONTRIBUTION katkı
constr uctive contr ibution yapıcı katkı
contr ibute katkıda bulunmak
contr ibutions to the capital sermayenin ödenmesi; sermaye karşılığı
ödemenin yapılması
defined contr ibution plan belirlenmiş katkı planı
CONTROL denetim; kontr ol
administr ative contr ol idari denetim
Agency for the Contr ol of Ar mament Silahların Denetimi Ajansı (ACA)
(ACA)
ar ms contr ol silah denetimi
bor der contr ol sınır kontrolü
cessation of joint contr ol ortak denetimin sona erdirilmesi
Community Fisheries Contr ol Agency Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)
(CFCA)
contr ol by the customs authorities gümrük makamlarınca yapılan denetim
contr ol certificate kontrol belgesi
contr ols to be conducted yapılacak kontroller
contr ols on standar ds standart denetimleri
defer r ed contr ol ertelenmiş kontrol
exante contr ol ön kontrol
74
exchange contr ol kambiyo kontrolü, kambiyo denetimi
exchange contr ol regulation kambiyo kontrol / denetim düzenlemesi
fr ontier contr ol sınır kontrolü
Hazar d Analysis and Critical Contr ol Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası
Point (HACCP) (HACCP)
home countr y contr ol köken ülke denetimi
Integr ated Administration and Contr ol Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)
System (IACS)
Mediter ranean Memor andum of Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz
Under standing on Por t State Contr ol Mutabakat Zaptı (MEDMOU)
(MEDMOU)
official contr ol resmî kontrol / denetim
post release contr ol sonradan kontrol (gümrük)
pr ocessing under customs contr ol gümrük kontrolü altında işleme
public inter nal financial contr ol system kamu iç mali denetim sistemi
r emoval of the bor der contr ols sınır kontrollerinin kaldırılması
safety contr ols on impor ts ithalattaki güvenlik kontrolleri
auditing: mali denetim
contr ol: kontrol, denetim
follow up: izleme
inspection: teftiş (bir iş yeri, kurum ya da insan topluluğu )
investigation: araştırma; soruşturma, tahkikat
monitor ing: izleme, denetim
over see: denetleme
r eview: gözden geçirme (bir durumu veya sistemi iyileştirmek)
super vision: denetim (bir yer, faaliyet ya da insan topluluğu)
sur veillance: gözetim (polis, ordu veya yetkili kurum tarafından yapılan)
ver ification: tahkik, doğrulama
77
(FECOM / EMCF)
Eur opean political cooper ation (EPC) Avrupa siyasi iş birliği (ASİ)
financial cooper ation mali iş birliği
financial cooper ation committee mali iş birliği komitesi
Inter national Cooper ation Pr ogr amme Uluslararası İş Birliği Programı (ICP)
(ICP)
Inter national Labor ator y Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İş Birliği
Accr editation Cooper ation (ILAC) [Örgütü] (ILAC)
judicial cooper ation adli iş birliği
judicial cooper ation in civil matter s özel hukuk konularında adli iş birliği
judicial cooper ation in criminal cezai konularda adli iş birliği
matter s
method of cooper ation iş birliği yöntemi
Nor th Atlantic Cooper ation Council Kuzey Atlantik İş Birliği Konseyi (KAİK)
(NACC)
Or ganisation for Economic Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı
Cooper ation and Development (OECD) (OECD)
Or ganisation for Eur opean Economic Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)
Cooper ation (OEEC)
Or ganisation for Security and Co Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)
oper ation in Eur ope (OSCE)
police cooper ation polis iş birliği
political cooper ation committee siyasi iş birliği komitesi
Pr ogramme for Cooper ation with Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleriyle İşbirliği
Central and East Eur opean Coutries Programı (PSO)
(PSO)
South East Eur opean Cooper ation Güneydoğu Avrupa İş Birliği İnisiyatifi (SECI)
Initiative (SECI)
Standing Committee for Economic and Ekonomik ve Ticari İş Birliği Daimî Komitesi
Commer cial Cooper ation
COOPT (v.) üyelerin mutabakatıyla bir kişinin bir gr uba
katılımı; bir kimseyi yar dım ve destek
sağlamak için ikna etmek
COORDINATION eşgüdüm / koor dinasyon
AntiFr aud Coor dination Unit Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)
(UCLAF)
Committee on Coor dination in J ustice Adalet ve İçişleri Eşgüdüm / Koordinasyon
and Home Affairs Komitesi
coor dinate eşgüdüm sağlamak / koordine etmek
coor dinated appr oach eşgüdümlü / koordine yaklaşım
coor dinated or ganisations eş güdümlü örgütler / kuruluşlar, koordine
örgütler / kuruluşlar
coor dination council for auditing denetim koordinasyon kurulu
coor dination of the Economic and Ekonomik ve Parasal Birlik politikalarının
Monetar y Union policies koordinasyonu
Eur opean Airlift Coor dination Cell Avrupa Hava Nakliye Koordinasyon Hücresi
(EACC) (EACC)
Union for the Coor dination of Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)
Tr ansmission of Electricity (UCTE)
78
COOWNERSHIP iştirak hâlinde mülkiyet, el bir liği mülkiyet
COPRODUCER or tak yapımcı
COPRODUCTION or tak yapım
inter national copr oduction agr eement uluslararası ortak yapım / üretim anlaşması
COPY kopya / nüsha
certified copy onaylı nüsha
copy for r etur n / retur n copy iade nüshası
har d copy basılı kopya, yazılı çıktı
or iginal copy asıl nüsha, ilk nüsha
COPYRIGHT telif hakkı
Central and Easter n Eur opean Merkezi ve Doğu Avrupa Telif Hakları Kullanıcı
Copyr ight User Platfor m (CECUP) Platformu (CECUP)
Eur opean Copyr ight User Platfor m Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu
(ECUP) (ECUP)
CORPORATE kur umsal
cor por ate bond şirket tahvili
cor por ate finance şirket(ler) finansmanı
cor por ate finances şirketlerin finans işleri
cor por ate gover nance kurumsal yönetişim
cor por ate tax kurumlar vergisi
CORRECTIVE düzeltici
CORRESPOND (v.) denk gelmek; tekabül etmek, kar şılık gelmek
cor r esponding legislative body muadil yasama organı
CORRESPONDENCE yazışma; haberleşme
cor r espondence addr ess yazışma adresi
Eur opean Cor respondence (COREAU) Avrupa Haberleşmesi (COREAU)
official cor r espondence resmî yazışma
subject the cor r espondence to haberleşmeyi sansüre tabi tutmak
censor ship
CORRESPONDENT muhabir
cor r espondent bank muhabir banka
cor r espondent member muhabir üye
CORRIGENDUM düzeltme
CORRUPTION yolsuzluk
Gr oup of States Against Cor r uption Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)
(GRECO)
COSIGNATORY or tak imzacı
COST maliyet; masr af
accident cost accounting kaza maliyeti muhasebesi
acquisition cost iktisap maliyeti / edinim maliyeti, elde etme
maliyeti
benefitcost r atio faydamaliyet oranı
79
costbenefit analysis fayda maliyet analizi
cost accounting maliyet muhasebesi
cost allocation maliyet dağıtımı
cost, insurance and freight (CIF) mal bedeli, sigorta ve navlun (CIF)
r ecur r ent cost yinelenen maliyet
r eplacement cost yenileme maliyeti
stranded cost karşılanamayan maliyet
supply cost tedarik maliyeti
tr ansaction cost işlem maliyeti
tr ansition cost geçiş maliyeti
COSTING maliyetlendir me
accident costing kaza maliyeti (çıkarma)
COUNCIL konsey, kur ul
act of the Council Konsey tasarrufu, Konsey işlemi
Agr iculture and Fisheries Council Tarım ve Balıkçılık Konseyi
Association Council Ortaklık Konseyi
Committee of Minister s of the Council Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi
of Eur ope
Competitiveness Council Rekabet Gücü Konseyi
consumer council tüketici konseyi
coor dination council for auditing denetim koordinasyon kurulu
Council for AsiaEur ope Cooper ation AsyaAvrupa İş Birliği Konseyi (CAEC)
(CAEC)
Council Common Position Konsey Ortak Tutumu
Council conclusions Konsey sonuçları
Council decision Konsey kararı
Council decision of (daymonthyear )… (günayyıl) tarihli …(yılsayıAT) sayılı Konsey
(year numberEC) kararı
Council Declaration Konsey Bildirisi
Council Directive Konsey Direktifi
Council Fr amewor k Decision Konsey Çerçeve Kararı
Council J oint Action Konsey Ortak Eylemi
Council of Association / Association Ortaklık Konseyi
Council
Council of Bar s and Law Societies of Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi
Eur ope (CCBE) (CCBE)
Council of the Baltic Sea States (CBSS) Baltık Denizi Devletleri Konseyi (CBSS)
Council of Eur ope (CoE) 1 Avrupa Konseyi (AK)
The Council of Eur ope’s Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi
Par liamentar y Assembly
Council of the Eur opean Municipalities Avrupa Belediyeler Konseyi
Council of the Eur opean National Avrupa Ulusal Gençlik Komiteleri Konseyi
Youth Committees (CENYC) (CENYC)
1 (Avrupa Konseyi, İkinci Dünya Savaşından maddi ve manevi büyük kayıplarla çıkan Avrupa'da bir daha aynı
trajedilerin yaşanmamasını sağlamak, Avrupa'da gerginliğin ve çatışmanın yerini güven ve iş birliğinin alması
amaçlarıyla 5 Mayıs 1949'da 10 Avrupa ülkesi tarafından kurulmuştur. Avrupa Konseyi, Avrupa Birliğinden ayrı
bir uluslararası örgüttür ve Avrupa Birliğinde, Devlet ve Hükûmet Başkanlarının biraraya geldikleri “European
Council” ile karıştırılmamalıdır. Bugün, Avrupa Konseyinin aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 47 üyesi vardır.)
80
Council of the Eur opean Union Avrupa Birliği Konseyi
Council of Minister s (Council of the Bakanlar Konseyi (Avrupa Birliği Konseyi)
Eur opean Union)
Council for Mutual Economic Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)
Assistance (CMEA)
Council Recommendation Konsey Tavsiyesi
Council Regulation Konsey Tüzüğü
Council Regulation no…/…of… … sayılı ve… [tarihli] Konsey Tüzüğü
Council Resolution Konsey İlke Kararı
Council of State Danıştay / devlet şûrası
Council Wor king Gr oup (CWG) Konsey Çalışma Grubu (CWG)
Economic and Financial Affairs Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi
Council (ECOFIN) (ECOFIN)
Employment, Social Policy, Health and İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici
Consumer Affairs Council (EPSCO) İşleri Konseyi (EPSCO)
Envir onment Council Çevre Konseyi
Education, Youth and Cultur e Council Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)
(EYC)
Eur oAtlantic Partner ship Council AvrupaAtlantik Ortaklık Konseyi (AAOK)
(EAPC)
Eur opean Community Council Avrupa Topluluğu Konseyi Rehberi
Dir ector y
Eur opean Council Avrupa [Devlet ve Hükûmet Başkanları] Konseyi
Eur opean Council for Agricultur al Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)
Law (CEDR)
Eur opean Council for Nuclear Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)
Resear ch (CERN)
Eur opean Council for the Village and Avrupa Köy ve Kasaba Konseyi (ECOVAST)
Small Town (ECOVAST)
Eur opean Economic Community Avrupa Ekonomik TopluluğuTürkiye Ortaklık
Tur key Association Council Konseyi
Eur opean Wor ks Council Avrupa Çalışma Konseyi
Gener al Affair s Council (GAC) Genel İşler Konseyi (GİK)
Gener al Affair s and Exter nal Relations Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)
Council (GAERC)
Inter national Council on Ar chives Uluslararası Arşiv Konseyi (ICA)
(ICA)
J ustice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi
measures taken by the Council Konsey tarafından alınan önlemler
municipal council belediye meclisi
Nor dic Council (NC) Kuzey [Ülkeleri] Konseyi (NC)
Nor th Atlantic Cooper ation Council Kuzey Atlantik İş Birliği Konseyi (KAİK)
(NACC)
Regional Advisor y Councils Bölgesel Danışma Konseyleri
r eview the legality of acts of the Konsey tasarruflarının / işlemlerinin hukuka
Council uygunluğunu denetlemek
Secretar iat Gener al of the Council (of Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği
the Eur opean Union)
session of the Council of Minister s Bakanlar Konseyi toplantısı
Special Council of Minister s Bakanlar Özel Konseyi, Bakanlar Konseyi Özel
81
[Toplantısı]
Tr anspor t, Telecommunikation and Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji
Ener gy (TTE)Council (TTE)Konseyi
United Nations Security Council Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)
(UNSC)
COUNSELLOR müşavir
counsellor ship müşavirlik
COUNTERFEIT taklit, sahte
counterfeit goods taklit mallar; sahte mallar
counterfeit pr oduct sahte ürün
COUNTERFEITING kalpazanlık
COUNTERVAILING telafi edici / far k gider ici
counter vailing char ges telafi edici vergiler
counter vailing duty fark giderici vergi / telafi edici vergi
counter vailing impor t duty ithalatta telafi edici vergi, ithalatta fark giderici
vergi
counter vailing measur e telafi edici önlem / tedbir
COUNTRY ülke / memleket; yur t / vatan; kır sal bölge
applicant countr y başvuran ülke
candidate countr y aday ülke
CARDS Countr ies ( Albania, Bosnia CARDS Ülkeleri (Arnavutluk, Bosna Hersek,
Her segovina, Cr oatia, Macedonia, Hırvatistan, Makedonya, Sırbistan, Karadağ)
Ser bia, Montenegr o)
Central and Easter n Eur opean Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)
Countr ies (CEEC)
Central Eur opean Countries (CECs) Merkezi Avrupa Ülkeleri (CECs)
coastal countries kıyı ülkeleri
contr olled countr y kontrol altındaki ülke
countr ies concer ned ilgili ülkeler
countr y desk ülke masası
countr y of asylum sığınılan / iltica edilen ülke
countr y of destination principle varış ülkesi prensibi
countr y of fir st destination ilk varış ülkesi
countr y of or igin mahreç; menşe ülke / çıkış ülkesi
countr y of or igin principle menşe ülke ilkesi / prensibi
countr y of residence ikamet edilen ülke; meskenin bulunduğu ülke
countr y str ategy paper ülke strateji belgesi
countr y suppor t str ategy ülke destek stratejisi
countr y where establishment is effected yerleşim ülkesi
dialogue countries diyalog ülkeleri
disaster affected countr y felaketin etkilediği ülke
disaster pr one countr y felakete maruz kalabilecek ülke
home countr y köken ülke; çıkış ülkesi; (ait olduğu ülke)
home countr y contr ol köken ülke denetimi
host countr y ev sahibi ülke
key countr y anahtar ülke
Least Developed Countr ies (LDC) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ)
82
Less Developed Countries (LDC) Az Gelişmiş Ülkeler (AGÜ)
nonaligned countr ies bağlantısız ülkeler
over r epr esented countries nüfusuna oranla daha fazla temsil edilen ülkeler
over seas countries denizaşırı ülkeler
Over seas Countries and Ter ritor ies Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar (OCT)
(OCT)
r ipar ian countries kıyıdaş ülkeler (nehir)
thir d countr y üçüncü ülke
COURSE kur s; akış; r ota, yön; gidiş
COURT mahkeme; divan
consumer cour t tüketici mahkemesi
cour t of appeals istinaf mahkemesi (temyiz mahkemesi için de
istisnaen kullanılmaktadır)
cour t of ar bitr ation tahkim divanı; hakem mahkemesi
Cour t of Auditor s of the Eur opean Avrupa Toplulukları Sayıştayı (Avrupa Sayıştayı)
Communities (Eur opean Cour t of (ECA)
Auditor s) (ECA)
cour t bailiffs icra mahkemesi (icra tetkik mercii)
cour t of cassation temyiz mahkemesi
cour t of first instance (CFI) ilk derece mahkemesi (CFI)
Cour t of First Instance of the Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi
Eur opean Communities
Cour t of Human Rights İnsan Hakları Mahkemesi
cour t of inquir y soruşturma kurulu, soruşturma divanı
Cour t of Justice of the Eur opean Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)
Communities (CJ EC)
cour t of single instance tek dereceli mahkeme
cour ts and tr ibunals divanlar ve mahkemeler
cr iminal cour t system cezai yargı sistemi
decision of the cour t mahkeme kararı; divan kararı
emer gency cour t acil işler mahkemesi
equity cour t hakkaniyet mahkemesi (İngiliz hukukunda)
Eur opean Cour t of Human Rights Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)
(EctHR)
hearing (in cour t) celse, duruşma
inferior cour t alt mahkeme
Inter national Cour t of J ustice (ICJ ) Uluslararası Adalet Divanı (Lahey Divanı)
(UAD)
judicial cour t adliye mahkemesi
kangar oo cour t uydurma / yasal yetkisi olmayan mahkeme
mar tial court askerî mahkeme; divanı harp; sıkı yönetim
mahkemesi
pr ecour t settlement body duruşma / yargılama öncesi çözüm organı
(ar bitr ation) (tahkim)
pr eliminar y ruling of the cour t divan ön kararı, mahkemenin ön kararı
r egular court asıl mahkeme
specialised cour t ihtisas mahkemesi
supr eme cour t anayasa mahkemesi; yüksek mahkeme; yüce
divan
83
br ing an action to the court dava açmak
submit a dispute to the Cour t of J ustice bir uyuşmazlığı Adalet Divanına götürmek
within the ter ms of the judgment of the divan kararı çerçevesinde; mahkeme kararı
cour t çerçevesinde
COVENANT sözleşme; misak; taahhütname
Inter national Covenant on Civil and Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
Political Rights (ICCPR) (ICCPR)
Inter national Covenant on Economic, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Social and Cultur al Rights (ICESCR) Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)
twinning covenant eşleştirme sözleşmesi
COVER i.ör tü; kor uma; f. ör tmek; kor umak; tazmin
etmek; kapsamak
cover ed kapsanan; sigorta teminatı altında;
COW inek
dair y cow mandıra ineği; süt sığırı
suckler cow emzikli inek
CRAFTSMAN zanaatkâr
CRAWLING PEG SYSTEM sür üklenen çapa uygulaması; der ece derece
kambiyo kur lar ını indir me sistemi
CREATOR yar atıcı
CREDIT kr edi
author ised cr edit serbest bırakılmış kredi, kullanıma açılmış kredi
consumer credit tüketici kredisi
cr edit balance alacak bakiyesi, kredi bakiyesi
cr edits fr om the r ecover y of wr itten off konusu olmayan kredi karşılıkları
loans
cr edit guar antee fund kredi garanti fonu
cr edit institution kredi kurumu / kredi kuruluşu
cr edit policy kredi politikası
Eur opean Cr edit Tr ansfer System Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)
(ECTS)
expor t credit ihracat kredisi
indir ect credit dolaylı kredi
in kind cr edit ayni kredi
ir revocable letter of cr edit gayri kabili rücu akreditif
letter of credit akreditif
open credit açık kredi
sale on cr edit taksitli satış
tr ansfer able letter of credit devredilebilir akreditif
CRIME suç / cür üm
cr ime scene investigation unit olay yeri inceleme birimi
cr ossbor der crime sınır ötesi suçlar
fight against crime suçla mücadele
fight against inter national or ganised uluslararası örgütlü suçlarla mücadele
cr ime
84
fight against or ganised cr ime örgütlü suçlarla mücadele
or ganised crime örgütlü / organize suç
CRIMINAL cezai; suçlu, mücr im
cr iminal charge suç isnadı; itham
cr iminal cour t system cezai yargı sistemi
cr iminal investigation cezai soruşturma
cr iminal liability cezai sorumluluk; cezai ehliyet
cr iminal justice system ceza yargılaması sistemi
cr iminal pr osecution cezai kovuşturma
cr iminal r ecor d sabıka kaydı
cr iminal sanction cezai yaptırım
judicial cooper ation in criminal cezai konularda adli iş birliği
matter s
CRISIS kr iz / buhr an
acute crisis ağır kriz
anticr isis plan kriz önleme planı
cr isis diplomacy kriz diplomasisi
cr isis management kriz yönetimi
CRITERION (pl. criteria) kr iter, ölçüt, kıstas
accession criter ia (Copenhagen katılım kriterleri (Kopenhag Kriterleri)
Cr iteria)
conver gence cr iteria yakınsama kriterleri, yakınlaşma kriterleri
member ship criteria üyelik kriterleri
sustainability cr iter ia sürdürülebilirlik kriterleri
CROP mahsul, ekin, tarımsal ür ün
ar able cr op ekilebilir mahsul
cr opping kırpma
cr op r otation her yıl değişik ekin ekilmesi, dönüşümlü /
münavebeli ekim
CROSSBORDER sınır ötesi
cr ossbor der cooper ation (CBC) sınır ötesi iş birliği (SÖİ)
cr ossbor der crime sınır ötesi suçlar
cr ossbor der flow sınır ötesi akış
cr ossbor der satellite br oadcasting sınır ötesi uydu yayınları
CROSS COMPLIANCE çapr az uygunluk
CROSS REFERENCE LIST çapr az r eferans listesi
CROSSSECTORAL ACTIVITIES sektörler ar ası faaliyetler
CROSS SHAREHOLDING çapr az hissedarlık
CROSSSUBSIDY çapr az sübvansiyon
CRUDE ham
cr ude oil ham petrol
CULTIVATION tarım, ekip biçme, topr ağı işleme
cultivable land ekilebilir toprak
85
cultivate ekmek, yetiştirmek
cultivated ar ea ekili alan
intensity of cultivation ekim yoğunluğu
CULTURAL kültür el
cultur al acceptability kültürel kabul edilebilirlik
cultur al asset kültürel varlık
cultur al diplomacy kültürel diplomasi
cultur al goods kültürel mallar
cultur al heritage kültürel miras
cultur al object kültürel nesne
Eur opean Cultur al Foundation (ECF) Avrupa Kültür Vakfı (ECF)
hor ticultur al bahçecilikle, bahçıvanlıkla ilgili
Inter national Covenant on Economic, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Social and Cultur al Rights (ICESCR) Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)
United Nations Educational, Scientific, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür
and Cultur al Or ganisation (UNESCO) Örgütü (UNESCO)
CULTURE kültür / ekin
cultur al policy kültür politikası
Dir ector ateGeneral for Education and Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü
Cultur e
Education, Youth and Cultur e Council Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)
(EYC)
Foundation of the Eur ope of Sciences Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı (FESAC)
and Cultur es (FESAC)
CUMULATIVE birikimli / kümülatif
cumulative tax kümülatif vergi
CURATORSHIP kayyumluk
cur ator kayyum
CURFEW sokağa çıkma yasağı
lift the curfew sokağa çıkma yasağını kaldırmak
CURRENCY par a
cur rency basket para sepeti
EUROCur r ency AVRO – Döviz
Eur opean curr ency snake Avrupa para yılanı
Eur opean Cur r ency Unit (ECU) Avrupa Para Birimi (APB)
for eign cur rency deposit döviz mevduat hesabı
inter national value of cur rency paranın uluslararası değeri
single cur rency tek para
CURRENT cari; geçerli; güncel
cur rent account cari hesap; vadesiz hesap
cur rent accounts cari işlemler
cur rent accounts balance cari işlemler dengesi
cur rent call account ihbarlı cari hesap
cur rent financial year cari mali yıl, içinde bulunulan mali yıl
cur rent official par ity cari resmî parite
cur rent official rate cari resmî oran (döviz kurunda)
86
cur rent payments cari ödemeler
CUSTODIANSHIP emanetçilik, muhafızlık
CUSTODY nezar et; kor uma
settlement and custody centr e takas ve saklama merkezi
CUSTOM gelenek; teamül / örf; âdet
custom / contr act manufacturing fason üretim
CUSTOMARY alışılagelen; ör fî; teamülî
customar y law örf ve âdet hukuku / teamül hukuku
CUSTOMS gümr ük
abandonment of goods to customs malın gümrüğe terk edilmesi
abolish customs duties gümrük vergilerini kaldırmak
absence of customs pr otection gümrük korumasının olmaması
Advisor y Committee on Customs Gümrük Sorunları Danışma Komitesi
Matter s
Common Customs Tariff (CCT) Ortak Gümrük Tarifesi (OGT)
Common Customs Tariff nomenclatur e Ortak Gümrük Tarifesi nomenklatürü
contr ol by the customs authorities gümrük makamlarınca yapılan denetim
customs and agr icultur al duty gümrük ve tarım resimleri
customs appr oved tr eatment or use gümrük onaylı muamele ya da kullanım
customs ar ea gümrük alanı
customs ar rangement gümrük düzenlemesi
customs author ity gümrük makamı
customs barr ier gümrük engeli
customs bor der post sınır gümrük karakolu / noktası
customs br oker gümrük simsarı
customs clearance gümrükleme
customs code gümrük kodu
customs data war ehouse system gümrük veri ambarı sistemi
customs debt gümrük borcu
customs declar ation gümrük beyanı
customs declar ation for m gümrük beyannamesi; gümrük beyan formu
customs duties accr ued on the pr oduct mala tahakkuk eden gümrük vergileri
customs duty gümrük vergisi
customs duty exemption gümrük vergisi muafiyeti
customs duty of a fiscal nature mali nitelikli gümrük vergisi
customs enfor cement gümrük muhafaza
Customs Enfor cement Networ k (CEN) Gümrük Muhafaza Ağı (CEN)
customs goods gümrük malları
Customs Infor mation System (CIS) Gümrük Bilgi Sistemi (CIS)
customs investigator gümrük müfettişi
customs legislation gümrük mevzuatı
customs mar itime zone deniz gümrük bölgesi
customs office gümrük idaresi
customs official gümrük memuru
customs pr ocedur e gümrük usulü; gümrük prosedürü
customs pr otection gümrük koruması
customs r eceipt gümrük makbuzu
87
customs r egime gümrük rejimi
customs r egime with economic impact ekonomik etkili gümrük rejimi
customs r ule gümrük kuralı
customs status gümrük statüsü
customs tar iff gümrük tarifesi
customs ter ritor y gümrük alanı
customs ter ritor y of Tur key Türkiye gümrük alanı
customs transactions gümrük işlemleri
customs union gümrük birliği
Customs Union J oint Committee Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)
(CUJ C)
customs valuation committee gümrük kıymet komitesi
customs value gümrük değeri
customs war ehousing gümrük antrepoculuğu
customs war ehousing pr ocedur e gümrük antrepo usulü / prosedürü
Dir ector ateGeneral for Taxation and Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel
Customs Union Müdürlüğü
enlar ged customs ter ritor y genişletilmiş gümrük alanı
establishment of customs union gümrük birliği kurulması
exempt fr om customs duty gümrük vergisinden muaf
exit customs çıkış gümrüğü
Integr ated Customs Tar iff of the Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi
Eur opean Communities (TARIC) (TARIC)
non discriminator y customs tariff ayrımcı olmayan gümrük tarifesi
placing of goods under a customs malların gümrük rejimine tabi tutulması
pr ocedur e
placing of goods under customs malların gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
appr oved treatment or use kullanıma tabi tutulması
pr esentation of goods to customs malların gümrüğe sunulması
pr ocessing under customs contr ol gümrük kontrolü altında işleme
postal customs for malities gümrük posta işlemleri
r eduction of customs duties gümrük vergilerinin indirilmesi
r elief fr om (free of) customs duties gümrük vergilerinden muafiyet
schedule of customs duties gümrük vergileri çizelgesi / cetveli
successive r eduction of customs duties gümrük vergilerinin peşpeşe indirimi
super vision by the customs authorities gümrük yetkilileri tarafından yapılan gözetim
suspend customs duties gümrük vergilerini askıya almak
tr anspor tation under customs seal gümrük mührü altında taşıma
Wor ld Customs Or ganisation (WCO) Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ)
88
D
DAIRY mandıra, süthane
dair y cow mandıra ineği; süt sığırı
dair y pr emium mandıra primi
dair y pr oduct süt ürünü, mandıra ürünü
DAMAGE zar ar
action for damages tazminat davası
cause a damage zarar / hasar vermek; zarara neden olmak
claim for damages tazminat talebi
compensation for damage zararın tazmini
damage deter mination committee hasar tespit komisyonu
DATA ver i
accounting data networ k muhasebe veri ağı
antismuggling data bank kaçakçılıkla mücadele bilgi bankası
customs data war ehouse system gümrük veri ambarı sistemi
data pr ocessing veri işleme
data pr ocessing technique veri işleme tekniği
data pr oduction veri üretimi
data pr otection veri koruma
electr onic data bank elektronik veri bankası
electr onic data interchange (EDI) elektronik veri değişimi (EVD)
electr onic data tr ansfer system (EDTS) elektronik veri aktarım (transfer) sistemi (EVAS)
Envir onmental Chemicals Data and Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve
Infor mation Networ k (ECDIN) Bilgi Ağı (ECDIN)
Eur opean Data Pr otection Super visor Avrupa Veri Koruma Denetçisi
Far m Accounting Data Networ k Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)
(FADN)
inter change of data between yönetimler arası veri alışverişi (IDA)
administr ations (IDA)
Multinational Pr ogr amme in the Field Bilgi işlem Alanında Çok Uluslu Program (MAP)
of Data Pr ocessing (MAP)
per sonal data kişisel veri
pr opr ietor ship data mülkiyet bilgileri
Tr ade Electr onic Data System (TEDIS) Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS)
DATABASE ver i tabanı
Community Impor t Requir ements Topluluk İthalat Şartları Veri Tabanı (CIRD)
Database (CIRD)
computer ized database bilgisayar destekli veri tabanı
DATE tarih, gün
date of notification bildirim tarihi; tebligat tarihi
effective date yürürlüğe girdiği tarih
enfor cement date yürürlük tarihi; icra tarihi, uygulanma tarihi
maturity date vade tarihi, sürenin dolduğu gün
89
ancak (sadece) bu tarihten itibaren işlemeye
r un only fr om this date başlamak üzere
value date valör
DEADLINE sür e bitimi
DEBT bor ç
codebtor müşterek borçlu
customs debt gümrük borcu
debt instr ument / security borçlanma aracı, borçluluğu temsil eden menkul
kıymet
debt management borç yönetimi
debt of state devlet borcu
exter nal debt dış borç
exter nal debt monitor ing r epor t dış borç izleme raporu
for eign indebtment dış borçlanma
joint debtor müteselsil borçlu
per iodical debt settlement dönemsel borç tasfiyesi
public debt kamu borcu
public debt accountant kamu borçları saymanı
secur ed debt teminata bağlanmış borç
DECADANCE yozlaşma, çür üme
DECENTRALISATION ademi mer keziyet; yer inden yönetim
Decentr alised Implementation System Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)
(DIS)
Extended Decentr alised Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama
Implementation System (EDIS) Sistemi (EDIS)
DECEPTIVE aldatıcı, yanıltıcı
deceptive expr ession yanıltıcı ifade
deceptive statement yanıltıcı beyan
DECISION kar ar
decide karar vermek
codecision ortak karar
codecision pr ocedur e ortak karar usulü
commission decision komisyon kararı
Council decision Konsey kararı
Council Fr amewor k Decision Konsey Çerçeve Kararı
decision makers karar vericiler
decision making body karar organı
decision making pr ocedure karar alma usulü
decision making pr ocedure of the Avrupa Topluluğu karar alma prosedürü / usulü
Eur opean Community
defer a decision kararı ertelemek
decision of the cour t mahkeme kararı; divan kararı
decision of refusal ret kararı
dr aft decision taslak karar
dr aft decision submitted by the Komisyon tarafından sunulan taslak karar
Commission
90
failure to take a decision karar alamama
fr amewor k decision çerçeve karar
… has decided as follows: … aşağıdaki gibi karar vermiştir:
… have decided to conclude this … işbu anlaşmayı imzalamaya karar vermişlerdir.
agr eement
interlocutor y decision ara kararı; davayı esastan sonuçlandırmayan karar
make a decision karar almak
power to take decision karar alma yetkisi
r easoned decision gerekçeli karar
This decision is addr essed to the Bu karar Üye Devletlere yöneliktir.
Member States.
defer a decision kararı ertelemek
power of decision karar verme yetkisi
power to decide karar yetkisi
pr oceeding in a decision / r esult a bir konuyla ilgili işlemlerin bir kararla
pr ocedur e sonuçlandırılması
quarum of decision karar nisabı / yeter sayısı
r ectify a decision kararı düzeltmek
r efer to a decision karara atıfta bulunmak / gönderme yapmak
take a decision karar almak
communication: bildirim, tebliğ, yazışma; haberleşme / iletişim
communiqué: resmî bildiri, tebliğ
conclusion: sonuç
decision: karar
declar ation: bildirim, bildiri, beyanname, deklarasyon
dir ective: direktif, yönerge
opinion: görüş, mütalaa
r ecommendation: tavsiye (kararı)
r egulation: tüzük
r esolution: ilke kararı
91
declar ation of release for fr ee serbest dolaşıma giriş beyannamesi
circulation
declar ation for tr anshipment aktarma beyanı
declar ation of value değer / kıymet beyanı
declar ation of war savaş ilanı
declar ator y suit tespit davası
declar e beyan etmek, bildirmek, açıklamak
declar e a concentration unlawful bir yoğunlaşmanın hukuka aykırı olduğunu
açıklamak
declar ed expor t beyan edilen ihracat
declar ed tr ansit beyan edilen transit / doğrudan geçiş
declar ed value beyan edilen kıymet
detailed declar ation detaylı beyan
discharging declar ation gümrük beyanının kapatılması
expor t declar ation ihracat beyannamesi
r egulation declar ed void hükümsüzlüğü açıklanan / iptal edilen tüzük
solemn declar ation resmî bildiri; resmî açıklama
unilater al declaration tek taraflı açıklama
DECREE fer man, kar ar name; kar ar
Cabinet decr ee Bakanlar Kurulu kararnamesi
decreelaw kanun hükmünde kararname
judicial decr ee yargı kararı
statutor y decr ee kanun hükmünde kararname
DEDUCTION kesinti
DEEPENING der inleşme
DE FACTO fiilen
de facto fr ee movement fiili serbest dolaşım
de facto gover nment de facto / fiili hükûmet
DEFAULT bor cun ödenmemesi; temer r üt; kusur, ihmal;
dur uşmaya zamanında çıkmama
consumer by default temerrüde düşen satıcı, temerrüde düşen hizmet
sağlayıcı
consumer in default temerrüde düşen tüketici
defaulting par ty gıyap usulüne tabi taraf
defaulting witness duruşmaya gelmeyen tanık
inter est of default temerrüt faizi
par ty in default gıyap usulüne tabi taraf
DEFECTIVE ayıplı, hatalı, kusurlu
defective goods ayıplı mal
defective pr oduct ayıplı ürün
DEFENCE savunma
antimissile defence antifüze savunması
civil defence sivil savunma
collective defence toplu savunma
Common Defence Policy (CDP) Ortak Savunma Politikası (OSP)
Common Security and Defence Policy Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP)
92
(CSDP)
defence budget savunma bütçesi
Defence Capability Initiative (DCI) Savunma Yetenekleri Girişimi (DCI)
defence identity savunma kimliği
defence measure savunma önlemi / tedbiri
defend savunmak / müdafa etmek
defending party davalı taraf
Eur opean Cooper ation for the Long Avrupa Uzun Vadeli Savunma İş Birliği
Ter m in Defence (EUCLID) (Programı) (EUCLID)
Eur opean Defence Agency (EDA) Avrupa Savunma Ajansı (EDA)
Eur opean Defence Community (EDC) Avrupa Savunma Topluluğu (AST)
Eur opean Secur ity and Defence Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)
Identity (ESDI)
Eur opean Secur ity and Defence Policy Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)
(ESDP)
legitimate self defence meşru müdafa / savunma
DEFER (v.) er telemek, geciktir mek
defer a decision kararı ertelemek
defer r ed payment taksitlendirilmiş ödeme, ertelenmiş ödeme
DEFICIT açık, eksik
budgetar y deficit bütçe açığı
democr atic deficit demokrasi açığı, demokrasi eksikliği
excessive deficit pr ocedur e (EDP) aşırı açık prosedürü (EDP)
legitimacy deficit meşruiyet açığı, meşruiyet eksikliği
oper ational budget deficit işlemsel bütçe açığı
social secur ity deficit sosyal güvenlik açığı
tr ade balance deficit dış ticaret açığı
DEFINED tanımlanmış, belirlenmiş
defined benefit plan belirlenmiş fayda planı
defined contr ibution plan belirlenmiş katkı planı
DEFLATION deflasyon
DEFORESTATION or mansızlaştır ma
DEGREE der ece; kademe; ölçü
degr ee of liber alisation serbestleşme derecesi
DELAY gecikme
without delay gecikmeksizin, vakit kaybetmeden
without undue delay münasip süreyi geçmeksizin; münasip süreyi
aşmaksızın
vexatious delay taciz edici / zor duruma düşüren geciktirme
DELEGATION delegasyon
delegate i. temsilci / mümessil, delege; f. yetkilendirmek,
temsil yetkisi vermek
delegation of author ity yetki verme, yetkilendirme
delegation of power yetki devretme, yetki verme
For eign Delegations of the Eur opean Avrupa Topluluğu Dış Delegasyonları
93
Community
Inter parliamentar y Delegations of the Avrupa Parlamentosunun Parlamentolar Arası
Eur opean Parliament Delegasyonları
DELIMIT (v.) sınırları belir lemek; sınırlamak
delimitation of competences yetkilerin sınırlandırılması
delimited sınırlandırılmış
DELIVERY teslim
ar ms deliver y silah teslimatı
cash on deliver y mal mukabili ödeme, teslimde ödeme
deliver teslim etmek; vermek
deliver an opinion görüş bildirmek
deliver a speech konuşma yapmak
deliver ed price teslim fiyatı
deliver y or der sipariş
deliver y ship / letter of carr iage irsaliye
ter ms of deliver y teslim koşulları
wholesale mar ket deliveries toptancı piyasa teslimatı
DEMAND talep
demand for labour iş gücü talebi
decline in demand talebin azalması
der ived demand türev talep
economically justifiable demand ekonomik olarak haklı talep
notional demand kavramsal talep
total domestic demand toplam yurt içi talep
DEMARCHE diplomatik gir işim
DEMILITARISATION asker den arındır ma, asker sizleştir me, sivil
yönetim altına alma
demilitarised zone askerden arındırılmış bölge
DEMOCRACY demokr asi
Alliance of Independent Democr ats in Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)
Eur ope (AIDE)
Alliance of Liberals and Democr ats for Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı Grubu
Eur ope (ALDE) (ALDE)
democr atic demokratik
democr atic deficit demokrasi açığı, demokrasi eksikliği
democr atic legitimacy demokratik meşruiyet
democr atic plur alism demokratik çoğulculuk
democr atisation demokratikleş(tir)me
dir ect democr acy doğrudan demokrasi
Eur ope of Democr acies and Diver sities Demokrasiler ve Çeşitlilikler Avrupası (Grubu)
(EDD) (EDD)
Eur opean Democr atic Alliance (RDE) Avrupa Demokratik Birliği (RDE)
Eur opean Democr atic Gr oup Avrupa Demokrat Grubu
Eur opean Democr atic Party (EDP) Avrupa Demokrat Partisi (EDP)
Eur opean Democr atic Union (EDU) Avrupa Demokratik Birliği (EDU)
Eur opean Initiative for Democr acy and Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi
94
Human Rights (EIDHR) (EIDHR)
Eur opean Liber al, Democr at and Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi
Refor m Par ty (ELDR) (ELDR)
Independence / Democr acy Gr oup Bağımsızlık / Demokrasi Grubu (IND / DEM)
(IND / DEM)
Office for Democr atic Institutions and Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi
Human Rights (ODIHR) ODIHR)
par ticipator y democr acy katılımcı demokrasi
DEMOGRAPHY demogr afi, nüfus bilimi
demogr aphic nüfusla ilgili, demografik
demogr aphic aging nüfusun yaşlanması
demogr aphic r epresentativeness demografik temsil edilebilirlik
DEMONSTRATION gösteri
DENOMINATOR payda
DENOMINATION mezhep; ad / isim, ünvan
DEPARTURE ayr ılış
DEPENDANT bağımlı
dependant per son bir kimsenin bakmakla yükümlü olduğu şahıs
dependant ter ritor y bağımlı toprak
legal dependant kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişi
wor ker s and dependants işçiler ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler
DEPOSIT mevduat, bankaya yatır ılan par a
certificate of deposits mevduat sertifikası
deposit bank mevduat bankası
deposit guar antee schemes mevduat garantisi sistemi
for eign cur rency deposit döviz mevduat hesabı
impor t deposit ithal teminatı
official deposit resmî mevduat
pr ivate deposit bank özel mevduat bankası
DEPOSITION gör evden alma / azil; yeminli ifade; birikinti /
tor tu
deposition measurement birikinti / tortu ölçümleri
deposition rate birikinti / tortu oranı
DEPOSITORY emanetçi, tevdi makamı
depositor y receipt depo edilen menkul kıymet sertifikası
DEREGULATION der egülasyon, ser bestleştir me, liber alize etme
DERIVED tür etilmiş, tür ev
der ived law ikincil hukuk, türev hukuk
der ived demand türev talep
DEROGATION sapma, der ogasyon
save for the exceptions or der ogations öngörülen istisnalar ya da derogasyonlar saklı
pr ovided for kalmak kaydıyla
tempor ar y der ogation geçici sapma
95
concession: taviz, imtiyaz
der ogation: sapma,derogasyon
exemption: muafiyet (vergide)
fr ee: muaf; ücretsiz
r elief: muafiyet (vergide)
immunity: dokunulmazlık; bağışıklık
ar r est: tutuklama; haciz
attachment: geçici / ihtiyati haciz
custody: nezaret; koruma
detention: alıkoyma; hapsetme; nezaret
pr obation: şartlı tahliye
96
Community Assistance for (Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma,
Reconstr uction, Development and Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı
Stabilisation (CARDS) (CARDS)
Community Resear ch and Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti
Development Infor mation Ser vice (CORDIS)
(CORDIS)
development activities kalkınma faaliyetleri / etkinlikleri
development aid kalkınma yardımı
Development Aid Committee (DAC) Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)
Development Assistance Committee Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)
(DAC)
development bank kalkınma bankası
development centre kalkınma merkezi
Development Cooper ation Instr ument Kalkınma İşbirliği Aracı (DCI)
(DCI)
development plan kalkınma planı
development planning kalkınma planlaması
development policy kalkınma politikası
Dir ector ateGeneral for Agricultur e Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü
and Rur al Development
Dir ector ateGeneral for Development Kalkınma Genel Müdürlüğü
economic development ekonomik kalkınma
Eur opean Bank of Reconstr uction and Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)
Development (EBRD)
Eur opean Development Fund (EDF) Avrupa Kalkınma Fonu (AKF)
Eur opean Development Pole (EDP) Avrupa Kalkınma Kutbu (EDP)
Eur opean Foundation for Management Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD)
Development (EFMD)
Eur opean Regional Development Fund Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)
(ERDF / FEDER)
Eur opean Resear ch and Development Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi
Committee (ERDC) (ERDC)
har monious development dengeli kalkınma; uyumlu gelişim
industrial development sınai / endüstriyel kalkınma
Instr ument for Pr eAccession Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım
Assistance for Rur al Development Aracı (IPARD)
(IPARD)
integr ated development entegre / bütünleşik kalkınma
integr ated development pr ogr amme entegre / bütünleşik kalkınma programı (IDP)
(IDP)
Inter national Bank of Reconstr uction Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)
and Development (IBRD)
Inter national Development Agency Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA)
(IDA)
inter regional differ ences in ter ms of bölgelerarası gelişmişlik farkları
development
Least Developed Countr ies (LDC) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ)
Less Developed Countries (LDC) Az Gelişmiş Ülkeler (AGÜ)
multilater al development bank çok taraflı kalkınma bankası
national development plan (NDP) ulusal kalkınma planı (UKP)
97
obstacle to development kalkınmanın önündeki engel
Or ganisation for Economic Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı
Cooper ation and Development (OECD) (OECD)
Over seas Development Assistance Denizaşırı Kalkınma Yardımı (ODA)
(ODA)
pr ior ity r egion for development kalkınmada öncelikli yöre
public aid for development kalkınma için kamu yardımı
r esear ch and development (R&D) araştırma ve geliştirme (ArGe)
Resear ch and Development in Avrupa İleri Haberleşme Teknolojilerinde
Advanced Communications Araştırma ve Geliştirme (RACE)
Technologies for Eur ope (RACE)
r esear ch and development policy araştırma ve geliştirme politikası
Resear ch and Technological Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)
Development (RTD)
r esear ch and technological araştırma ve teknoloji geliştirme çerçeve
development framewor k pr ogr amme programı
r ur al development kırsal kalkınma
Science and Technology for Regional Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için
Innovation and Development in Eur ope Bilim ve Teknoloji (STRIDE)
(STRIDE)
Souther n African Development Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)
Community (SADC)
Southeast Eur ope Enter prise Güneydoğu Avrupa İşletmeleri Geliştirme [Ofisi]
Development (SEED) (SEED)
Special Accession Pr ogr amme for Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel
Agr iculture and Rur al Development Katılım Programı (SAPARD)
(SAPARD)
Special Telecommunication Action for Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon
Regional Development (STAR) [Programı] (STAR)
sustainable development sürdürülebilir kalkınma
under developed az gelişmiş
under developed ar ea az gelişmiş bölge
under development az gelişmişlik
United Nations Confer ence on Tr ade Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma
and Development (UNCTAD) Konferansı (UNCTAD)
United Nations Development Pr ogr am Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP)
(UNDP)
DEVICE cihaz / aygıt; alet / ger eç
medical device tıbbi cihaz
DIAGNOSIS teşhis
DICHOTOMY fikir ayr ılığı, ikilik
DİFFERENCE far k, far klılık
elevation difference yükselti farkı
pr ice differ ence fiyat farklılığı
DIFFERENTIAL far klılık
pr ice differ ential fiyat farklılığı
differential treatment farklı muamele
98
wage differ entials ücret farklılığı
DIFFERENTIATED far klılaştırılmış
DIFFICULTY güçlük
encounter difficulties güçlüklerle karşılaşmak
DIPLOMA diploma
diploma equivalence diploma denkliği
DIPLOMACY diplomasi
cable diplomacy telefon diplomasisi
citizen diplomacy yurttaş / vatandaş diplomasisi
conflictresolution diplomacy uyuşmazlık çözücü diplomasi
constr uctive diplomacy yapıcı diplomasi
cr isis diplomacy kriz diplomasisi
cultur al diplomacy kültürel diplomasi
declar ator y diplomacy bildirimci / deklare diplomasi
defensive diplomacy savunmacı diplomasi, edilgen diplomasi
designer diplomacy göz boyama diplomasisi
dir ect diplomacy doğrudan diplomasi
eur ocentr ic diplomacy Avrupa merkezci diplomasi
mediation diplomacy arabuluculuk diplomasisi
multilater al diplomacy çok yanlı / çok taraflı diplomasi
negative diplomacy negatif / olumsuz diplomasi
par adiplomacy tali diplomasi
par liamentar y diplomacy parlamenter diplomasi
pr oxy diplomacy temsilî diplomasi; vekalet diplomasisi
shuttle diplomacy mekik diplomasisi
DIRECT doğr udan
dir ect action doğrudan dava, doğrudan eylem
dir ect applicability doğrudan uygulanabilirlik
dir ect democr acy doğrudan demokrasi
dir ect diplomacy doğrudan diplomasi
dir ect effect doğrudan etki
dir ect election doğrudan seçim
dir ect income suppor t doğrudan gelir desteği
dir ect inter vention doğrudan müdahale
dir ect negotiation doğrudan müzakere
dir ect representation doğrudan temsil
dir ect suppor t doğrudan destek
dir ect talk doğrudan görüşme
dir ect tax dolaysız / vasıtasız vergi
dir ect univer sal suffr age doğrudan (tek dereceli) genel oy
for eign direct investment (FDI) doğrudan yabancı yatırım (FDI)
DIRECTIVE dir ektif / yönerge
by means of dir ectives direktifler vasıtasıyla / aracılığıyla; yönergeler
vasıtasıyla / aracılığıyla
Commission dir ective Komisyon direktifi / yönergesi
Council dir ective Konsey direktifi
99
new appr oach dir ective yeni yaklaşım direktifi
old appr oach directive klasik yaklaşım direktifi
Television Without Fr ontiers (TWF) Sınır Tanımayan Televizyon (TWF) Direktifi
Dir ective
the pur pose of this dir ective… bu direktifin / yönergenin amacı…
DIRECTORATE müdür lük
Dir ector ateGeneral (DG) Genel Müdürlük (GM)
Dir ector ateGeneral for Agricultur e Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü
and Rur al Development
Dir ector ateGeneral for the Budget Bütçe Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for İletişim Genel Müdürlüğü
Communication
Dir ector ateGeneral for Competition Rekabet Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for Development Kalkınma Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for Economic and Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü
Financial Affair s
Dir ector ateGeneral for Education and Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü
Cultur e
Dir ector ateGeneral for Employment, İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Genel
Social Affair s and Equal Oppor tunities Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for Energy and Enerji ve Taşımacılık Genel Müdürlüğü
Tr anspor t
Dir ector ateGeneral for Enlar gement Genişleme Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for Enter prise and İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü
Industr y
Dir ector ateGeneral for the Çevre Genel Müdürlüğü
Envir onment
Dir ector ateGeneral for Exter nal Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Relations
Dir ector ateGeneral for Fisher ies and Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü
Maritime Affair s
Dir ector ateGeneral for Health and Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü
Consumer Pr otection
Dir ector ateGeneral for Humanitarian İnsani Yardım Genel Müdürlüğü (ECHO)
Aid (ECHO)
Dir ector ateGeneral for Infor matics Bilişim Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for the Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü
Infor mation Society and Media
Dir ector ateGeneral for the Inter nal İç Pazar ve Hizmetler Genel Müdürlüğü
Mar ket and Ser vices (DG MARKT)
Dir ector ateGeneral for Interpr etation [Sözlü] Tercüme Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for J ustice, Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü
Freedom and Secur ity
Dir ector ateGeneral for Personnel and Personel ve Yönetim Genel Müdürlüğü
Administration
Dir ector ateGeneral for Regional Bölgesel Politikalar Genel Müdürlüğü
Policy
Dir ector ateGeneral for Research Araştırma Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for Taxation and Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel
100
Customs Union Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for Tr ade Ticaret Genel Müdürlüğü
Dir ector ateGeneral for Tr anslation [Yazılı] Tercüme Genel Müdürlüğü (DGT)
(DGT)
Pr oject Dir ector ate of Integr ated Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama
Bor der Management (PDIBM) Müdürlüğü (PDIBM)
DIRECTORY kılavuz, r ehber
Eur opean Community Commission Avrupa Topluluğu Komisyonu Rehberi
Dir ector y
Eur opean Community Council Avrupa Topluluğu Konseyi Rehberi
Dir ector y
DIRIGISME güdümlü ekonomi
DISADVANTAGE dezavantaj, zar ar
cause a disadvantage bir zarara sebep olmak, olumsuz duruma sokmak,
sorunlara neden olmak
disadvantaged r egion mahrumiyet bölgesi
DISARMAMENT silahsızlanma
disar mament commission silahsızlanma komisyonu
Eur opean Disar mament Confer ence Avrupa Silahsızlanma Konferansı
DISASSEMBLY demontaj
DISASTER afet, felaket
disaster affected countr y felaketin etkilediği ülke
disaster pr one countr y felakete maruz kalabilecek ülke
natural disaster doğal afet
DISBURSEMENT ödeme, har cama, tediye
chief of disbur sement ita amiri
DISCHARGE ibr a, aklama, salıver me; tahliye; işten
çıkar tma; deşar j
deep sea dischar ge system derin deniz deşarj sistemi
giving a dischar ge for the bütçe uygulamasının aklanması
implementation of the budget
discharging declar ation gümrük beyanının kapatılması
por t of dischar ge boşaltma limanı
sea dischar ge deniz deşarjı
DISCLOSURE ifşaat, açıklama
disclosure of infor mation bilgilerin ifşa edilmesi
disclosure r equirement açıklama yükümlülüğü; kamuyu aydınlatma
yükümlülüğü
duty of disclosure açıklama yükümlülüğü
DISCOUNT iskonto, indirim
discounted iskonto edilmiş
DISCRETION takdir yetkisi; ayırt etme gücü
administr ative discretion idarenin takdir yetkisi
101
discr etion of judge hakimin takdir yetkisi
power of discr etion takdir yetkisi, takdir hakkı
tempor ar y loss of discretion geçici temyiz gücü kaybı / geçici ayırt etme gücü
kaybı
DISCRETIONARY takdir e bağlı
discr etionar y author ity takdir yetkisi; takdir makamı
DISCRIMINATION ayr ımcılık
Convention on the Elimination of All Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan
For ms of Discr imination Against Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW)
Women (CEDAW)
Convention on the Elimination of All Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan
For ms of Racial Discrimination Kaldırılması Sözleşmesi (CERD)
(CERD)
fight against discr imination ayrımcılıkla mücadele
gender discrimination cinsiyet ayrımcılığı
nondiscrimination pr inciple ayrımcılık yapmama ilkesi
political discrimination siyasal ayrımcılık
DISCRIMINATORY ayr ımcı
discr iminator y pr ovision ayrımcı hüküm
on a nondiscr iminator y basis ayrımcı olmayan temelde, ayrım yapılmaksızın
DISENFRANCHISEMENT seçim (oy) hakkı ver ilmemesi
DISEQUILIBRIUM (PL. DISEQUILIBRIA) dengesizlik
DISINTERESTED tar afsız, ilgisiz
DISPARITY far klılık; uyumsuzluk; eşitsizlik
r egional disparity bölgesel farklılık; bölgesel eşitsizlik
DISPENSE (v.) dağıtmak, ver mek, vazgeçmek
DISPOSAL tasar r uf etme; elden çıkar ma, ber tar af etme;
imha
at the disposal of… …’in tasarrufunda; emrinde
disposal of pr oducts ürünlerin bertaraf edilmesi
dispose tasarruf etmek; imha etmek; elden çıkarmak
dispose of pr oper ty mal üzerinde tasarrufta bulunmak
goods to be disposed tasfiye edilecek mal / eşya
r ecycling and disposing of wastes atıkların geri dönüşümü ve bertaraf edilmesi /
giderimi
safe disposal of nonr ecover able waste geri kazanımsız atıkların güvenli biçimde bertaraf
edilmesi
nuclear waste disposal nükleer madde atıklarının bertaraf edilmesi /
giderimi
DISPOSITION tertip, düzen; tasar r uf
testamentar y disposition ölüme bağlı tasarruf
DISPUTE i. tar tışma, münakaşa, uyuşmazlık, ihtilaf; f.
bir konu hakkında) tartışmak, uyuşmamak
Aegean dispute Ege sorunu
102
disputed terr itor y tartışmalı bölge, tartışmalı toprak, uyuşmazlık
konusu topraklar
inter pretation in dispute tartışmalı yorum
legal dispute hukuki uyuşmazlık
have jur isdiction in disputes uyuşmazlıklara bakma yetkisine sahip olmak
par ties in a dispute / conflict uyuşmazlığa taraf olanlar
par ties of a dispute / conflict uyuşmazlığın tarafları
r efer disputes to ar bitr ation ihtilafları hakeme havale etme; tahkime başvurma
submit a dispute to the Cour t of J ustice bir uyuşmazlığı Adalet Divanına götürmek
settlement of disputes uyuşmazlıkların / anlaşmazlıkların çözümü
DISREGARD (v.) gözar dı etmek
DISSOLUTION infisah
dissolve infisah etmek; lağvetmek (bir kurum, kuruluş,
meclisi)
DISTANCE mesafe, uzaklık
distance contr act mesafeli sözleşme
distance selling mesafeli satış
distance selling contr act mesafeli satış sözleşmesi
distant uzak, mesafeli
distant lear ning uzaktan öğretim
distant sale mesafeli (uzaktan) satış
DISTINCT far klı
DISTINGUISH (v.) ayır t etmek
DISTORTION bozulma; tahrif
distor tion of competition rekabetin bozulması
mar ket distor tions piyasa şartlarının bozulması
DISTRAINT güvence olar ak el koyma; alıkoyma
war r ant of distr aint haciz kararı; malı rehin olarak kullanma hakkı
veren karar; el koyma kararı; rehnetme
DISTRIBUTION dağıtım, tevzi, bölüştür me, dağılım
Advanced Distributed Learning (ADL) İleri Düzey Yayınlanmış Eğitim (ADL)
distribute dağıtmak, bölüştürmek, paylaştırmak
distribution of votes oyların dağılımı
distributor dağıtıcı
Eur opean Film Distr ibution Office Avrupa Film Dağıtım Ofisi (EFDO)
(EFDO)
exclusive distribution agr eement tek elden dağıtım anlaşması, münhasır dağıtım
anlaşması
local distr ibution company yerel dağıtım şirketi
pr omotion of the distribution dağıtımın teşviki
DIVERSIFICATION far klılaşma, çeşitlilik, far klılık
diver sification of resour ces kaynakların çeşitlendirilmesi
DIVIDEND temettü / dağıtılan kar payı
103
DIVISION bölüm, birim
division of responsibility sorumluluk paylaşımı
subdivision alt bölüm
DIVORCE WRIT boşanma ilamı
DNA DNA, dezoksir ibonükleik asit
DNA maker DNA belirteci, DNA işaretleyici
DNA analysis DNA analizi / çözümlemesi
DOCTRINE doktr in, öğreti; temel öğr eti
doctr ine of consent rıza / mutabakat doktrini
doctr ine of consensus oydaşma / konsensüs doktrini
DOCUMENT belge
accompanying document ekli belge
attached document ekli belge
authenticate the documents belgelerin doğruluğunu onaylamak
backgr ound document destek belgesi
bidding document ihale dosyası
centr e for infor mation and bilgi ve belge merkezi (BBM)
documentation (CID)
commitment document taahhüt evrakı
Common Tr ansit and Single Ortak Transit ve Tek İdari Belge
Administrative Document
discharged document ibra edilmiş belge
documents in suppor t destekleyici belgeler
duly authenticated document resmî senet
Eur opean Bur eau of Libr ar y, Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon
Infor mation and Documentation Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)
Associations (EBLIDA)
Eur opean documentation centr e (EDC) Avrupa dokümantasyon merkezi (ADM)
Eur opean Documentation and Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon
Infor mation System for Education Avrupa Sistemi (EUDISED)
(EUDISED)
extrajudicial document adli olmayan belge
fr audulent document sahte belge; hileli belge
guide document rehber doküman / belge
judicial document adli belge
justificative document kanıtlayıcı belge
legalisation of documents belgelerin tasdik edilmesi; belgelerin resmiyet
kazanması
limitation of documents evrak sınırlaması
negative document negatif belge
official document resmî evrak
r egistr ation document tescil / kayıt belgesi
shipping document sevk vesaiki
Single Administr ative Document (SAD) Tek İdari Belge (TİB)
suppor ting document destek dokümanı
ver ifying the existence and authenticity belgelerin varlığının ve gerçekliğinin
of documents kanıtlanması, teyidi
104
DOCUMENTARY belgesel
DOMESTIC iç; evsel; yerli, yer el, yur t içi
domestic animal yerli / evcil hayvan
domestic assets iç varlıklar
domestic consumer yerli tüketici
domestic heating fuel konut ısıtma yakıtı
domestic inflation estimations iç / yurt içi enflasyon tahminleri
domestic inter national sales uluslararası satış yapan ulusal şirket (DISC)
cor por ation (DISC)
domestic jurisdiction yerel yetki; ulusal yetki
domestic law yerel hukuk
domestic political issues iç politik sorunlar
domestic policy iç politika; yerel politika
domestic resour ce yerli kaynak
domestic subsidy policy iç destek politikası, teşvik / sübvansiyon
politikası
domestic violence aile içi şiddet
domestic waste evsel atık
Gr oss Domestic Pr oduct (GDP) Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)
labelling of domestic appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi
total domestic demand toplam yurt içi talep
DOMICILE ikametgâh; yerleşim yer i
attr ibuted domicile yasalarca belirlenen / kanuni ikametgâh
domicile by operation of law kanuni ikametgah
immunity of domicile konut dokunulmazlığı
DOMICILIATE (v.) ikametgah tesis etmek
DOMINIUM EMINENS kamulaştır ma hakkı
DOUBLE çift; yinelemeli
double jeopar dy aynı suçtan dolayı iki defa mahkeme huzuruna
çıkarılma
double major ity çifte çoğunluk
double taxation çifte / mükerrer vergilendirme
DOWNTURN kötüye gidiş (ekonomik faaliyetler de)
DRAFT taslak
dr aft contr act sözleşme taslağı
dr aft decision taslak karar
dr afting committee hazırlık komitesi, taslak komitesi
dr aft opinion görüş taslağı (resmî görüş)
dr aft r esolution ilke kararı taslağı
final dr aft nihai taslak
dr aft: taslak
pr oposal: tasarı
105
DRAWBACK geri çekilme; geri ödeme (ihr acatta)
dr awback of duty vergi iadesi (ihracatta)
dr awback system geri ödeme sistemi (ihracatta)
DRUG uyuştur ucu; ilaç
dr ug trafficking uyuşturucu madde kaçakçılığı; yasa dışı ilaç
ticareti
Eur opean Infor mation Networ k on Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı
Dr ugs and Dr ug Addiction (REITOX) Enformasyon Ağı (REITOX)
Eur opean Monitoring Centr e for Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını
Dr ugs and Dr ug Addiction (EMCDDA) İzleme Merkezi (EMCDDA)
fight against dr ugs uyuşturucu ile mücadele
illicit use of dr ugs yasa dışı uyuşturucu madde kullanımı
illegal tr afficking of dr ugs yasa dışı uyuşturucu madde ticareti
United Nations Inter national Drug Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu
Contr ol Pr ogr amme (UNDCP) Kontrol Programı (UNDCP)
DUE muaccel, vadesi gelmiş; uygun, ger eken
due compensation uygun / münasip tazminat
due day vade sonu
duty due tahakkuk eden vergi
fall due vadesi gelmek
take due note of kayda alarak; gereğince dikkate alarak
undue gereksiz
without undue delay münasip süreyi geçmeksizin; münasip süreyi
aşmaksızın
DUMP (v.) boşaltmak, atmak; damping yapmak
dumped expor t dampingli ihracat
dumped impor t dampingli ithalat
DUMPING damping
dumping of waste at sea atıkların denize dökülmesi
social dumping sosyal damping
DUPLICATION yineleme, düplikasyon
duplicate i. kopya, suret, eş; f. kopyasını çıkartmak;
yinelemek, tekrar yapmak
DUTY ver gi, resim; vazife, gör ev, nöbet
abolish customs duties gümrük vergilerini kaldırmak
ad valorem duty ad valorem vergi
capacity to have r ights and duties haklardan yarlanma ehliyeti
counter vailing duty fark giderici vergi / telafi edici vergi
counter vailing impor t duty ithalatta telafi edici vergi, ithalatta fark giderici
vergi
customs and agr icultur al duty gümrük ve tarım resimleri
customs duty gümrük vergisi
customs duty of a fiscal nature mali nitelikli gümrük vergisi
customs duty exemption gümrük vergisi muafiyeti
death duty veraset vergisi (veraset ve intikal vergisi)
106
dr awback of duty vergi iadesi (ihracatta)
duty of a fiscal natur e mali nitelikli vergi
duty due tahakkuk eden vergi
duty fr ee vergiden muaf
duty loss görev zararı
duty of disclosure açıklama yükümlülüğü
duty r elief ar r angement gümrük muafiyet düzenlemesi
excise duty özel tüketim vergisi; tüketim vergisi
excise duty law özel tüketim vergisi kanunu; tüketim vergisi
kanunu
expor t duty ihracat vergisi
impor t duty ithalat vergisi
r educed r ate of impor t duty indirimli ithalat vergisi
r eduction of customs duties gümrük vergilerinin indirilmesi
r elief fr om (free of) customs duties gümrük vergilerinden muafiyet
r emission of duty vergi indirimi / affı
r epayment of duties vergi iadesi
schedule of customs duties gümrük vergileri çizelgesi / cetveli
specific duty maktu vergi
special duty özel vergi
stamp duty damga resmi
succession duty veraset ve intikal vergisi
successive r eduction of customs duties gümrük vergilerinin peşpeşe indirimi
suspend customs duties gümrük vergilerini askıya almak
zer o r ate of duty sıfır vergi oranı
zer o r ate of impor t duty sıfır oranlı ithalat vergisi
107
108
E
EARLY er ken
early election erken seçim
early war ning erken uyarı
early war ning unit erken uyarı birimi
planning and early war ning unit planlama ve erken uyarı birimi
EARNING kazanç, kâr , gelir
aggr egate earning toplam kazanç, toplam gelir
individual ear ning bireysel kazanç
pr iceear nings r atio fiyat kazanç oranı
ECOMANAGEMENT AND AUDIT çevr e yönetimi ve denetleme planı (EMAS)
SCHEME (EMAS)
ECONOMIC ekonomik / iktisadi
autonomous economic entity özerk ekonomik birim
Blacksea Economic Cooper ation Karadeniz Ekonomik İş Birliği (KEİ)
(BSEC)
concer ted economic action uyumlu ekonomik eylem
Council for Mutual Economic Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)
Assistance (CMEA)
Dir ector ateGeneral for Economic and Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü
Financial Affair s
economic agr eement ekonomik anlaşma
economic aid ekonomik yardım
Economic and Financial Affairs Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi
Council (ECOFIN) (ECOFIN)
Economic and Monetar y Union (EMU) Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB)
economic and social cohesion (ESC) ekonomik ve sosyal uyum (ECS)
Economic and Social Committee Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK)
(ECOSOC / ESC)
economically justifiable demand ekonomik olarak haklı talep
Economic Commission for Eur ope Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)
(ECE)
Economic Community of West African Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu
States (ECOWAS) (ECOWAS)
economic conver gence ekonomik yakınsama
economic conver sion ekonomik dönüşüm
economic cooper ation ekonomik iş birliği
Economic Cooper ation Or ganisation Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (EİT)
(ECO)
economic development ekonomik kalkınma
economic equilibr ium ekonomik denge
economic gr owth ekonomik büyüme
economic integr ation ekonomik entegrasyon / bütünleşme
109
economic liber alism ekonomik liberalizm
economic oper ator iktisadi işlemci
economic planning ekonomik planlama
economic policy ekonomi politikası
economic prior ity ekonomik öncelik
economic pr ospects ekonomik beklentiler
economic r ecession ekonomik daralma
economic r ecover y ekonomik düzelme
economic stabilisation ekonomik istikrar
economic stagnation ekonomik durgunluk
economic study committee ekonomik inceleme komitesi
Eur opean Economic Ar ea (EEA) Avrupa Ekonomik Alanı (AEA)
Eur opean Economic and Social Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)
Committee (EESC)
Eur opean Economic Community Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)
(EEC)
Eur opean Economic Interest Gr ouping Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)
(EEIG)
Eur opean System of Integr ated Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar
Economic Accounts Sistemi
exclusive economic zone münhasır ekonomik bölge
Inter national Covenant on Economic, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Social and Cultur al Rights (ICESCR) Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)
Or ganisation for Economic Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı
Cooper ation and Development (OECD) (OECD)
Or ganisation for Eur opean Economic Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)
Cooper ation (OEEC)
ser vice of gener al economic interest genel ekonomik yarar hizmeti
Standing Committee for Economic and Ekonomik ve Ticari İş Birliği Daimî Komitesi
Commer cial Cooper ation
Statistical Classification of Economic Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin
Activities in the Eur opean Community İstatistiki Sınıflaması (NACE)
(NACE)
United Nations Economic Commission Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik
for Eur ope (UN / ECE) Komisyonu (BM / AEK)
ECONOMY ekonomi / iktisat
categor ies of economic activity ekonomik faaliyet / etkinlik kategorileri
contr olled economy güdümlü ekonomi
conver gence of economies ekonomilerin yakınlaştırılması
functioning mar ket economy işleyen piyasa ekonomisi
globalisation of the economy ekonominin küreselleşmesi / globalizasyonu
knowledge based economy bilgiye dayalı ekonomi
mar ket economy pazar / piyasa ekonomisi
mixed economy karma ekonomi
national economy ulusal / milli ekonomi
open economy açık ekonomi
planned economy planlı ekonomi
r egional economy bölgesel ekonomi
EDUCATION eğitim
110
Centre for Educational Resear ch and Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)
Innovation (CERI)
Community Pr ogramme in Education Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk
and Tr aining for Technology Programı (COMETT)
(COMETT)
Dir ector ateGeneral for Education and Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü
Cultur e
Education, Audiovisual and Culture Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı
Executive Agency (EACEA) (EACEA)
Education Infor mation Networ k in the Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı
Eur opean Community (EURYDICE) (EURYDICE)
Education, Youth and Cultur e Council Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)
(EYC)
Eur opean Association for Inter national Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği (EAIE)
Education (EAIE)
Eur opean Centr e for Higher Education Avrupa Yüksek Öğretim Merkezi (CEPES)
(CEPES)
Eur opean Documentation and Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon
Infor mation System for Education Avrupa Sistemi (EUDISED)
(EUDISED)
Eur opean Networ k for Quality Yüksek Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Ağı
Assur ance in Higher Education (ENQA)
(ENQA)
United Nations Educational, Scientific, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür
and Cultur al Or ganisation (UNESCO) Örgütü (UNESCO)
EFFECT etki
ar r angement having similar effect benzer etkili düzenleme
biological effect biyolojik etki
car cinogenic effect kanserojen etki
countr y where establishment is effected yerleşim ülkesi
dir ect effect doğrudan etki
immediate effect ani etki; yakın etki
put into effect yürürlüğe / uygulamaya koymak
take effect yürürlüğe girmek, yürürlük kazanmak
EFFECTIVENESS etkililik
effective etkili / müessir
effective r ate of retur n vadeye kadar getiri
EFFICIENCY etkililik, verimlilik,
efficient etkili / müessir
ener gy efficiency enerji verimliliği
over all efficiency toplam verim
ELECTION seçim
dir ect election doğrudan seçim
early election erken seçim
election campaign seçim kampanyası
election expenses seçim harcamaları
indir ect election dolaylı seçim
local election yerel seçim
111
national election ulusal / milli seçim
pr esidential election başkanlık seçimi; cumhurbaşkanlığı seçimi
pr imar y election ön seçim
r egional election bölgesel seçim
r ight to stand for election seçimlerde aday olma hakkı, seçilme hakkı
ELECTORAL seçimle ilgili
elector al alliance seçim ittifakı
elector al policy seçim politikası
elector al r egister seçmen kütüğü
elector al quota seçim kotası
unifor m elector al pr ocedur e tek tip seçim usulü
ELECTRICITY elektrik
electr ical elektrikli, elektrikle ilgili
electr icity fr om cogener ation eş üretim elektriği
Union for the Coor dination of Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)
Tr ansmission of Electricity (UCTE)
ELECTROMAGNETIC COMPATIBILITY elektr omanyetik uyumluluk
ELECTRONIC elektr onik
electr onic communications networ k elektronik haberleşme şebekesi (ECN)
(ECN)
electr onic communications networ ks elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri
and ser vices (ECN&S) (ECN&S)
electr onic data bank elektronik veri bankası
electr onic data interchange (EDI) elektronik veri değişimi (EVD)
electr onic data tr ansfer system (EDTS) elektronik veri aktarım (transfer) sistemi (EVAS)
electr onic fund tr ansfer (EFT) elektronik fon transferi (EFT)
Tr ade Electr onic Data System (TEDIS) Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS)
ELIGIBLE ehil, uygun şar tlar a sahip
eligible counter par ties ehil / uygun karşı taraf
EMBEDDED iliştir ilmiş, içine yerleştirilmiş
EMBEZZLEMENT ihtilas, zimmete geçir me
EMERGENCY acil dur um; olağanüstü hâli
emer gency area acil durum alanı
emer gency cour t acil işler mahkemesi
emer gency response acil durum müdahalesi
Regional Marine Pollution Emer gency Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil
Response Centr e for the Müdahale Merkezi (REMPEC)
Mediter ranean Sea (REMPEC)
state of emer gency olağanüstü hâl
United Nations Inter national Childr en Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu
Emer gency Fund (UNICEF) (UNICEF)
EMIGRATION bir başka ülkeye göç
for ced emigr ation zoraki göç
EMITTANCE yayım, yayma gücü
112
r adioactive emittance radyoaktif yayım
EMOLUMENT kazanç (maaş ve ücr et olar ak)
EMPHASIZING THAT… önemine dikkat çekerek..., vur gulayar ak…
EMPLOYEE çalışan, istihdam edilen
employee participation system çalışanın katılımı sistemi (işyerinde sağlık ve
güvenliğin geliştirilmesi için)
EMPLOYER işver en; istihdam eden
employer s’ association işverenler birliği / derneği
employer ’s obligations işveren yükümlülükleri
employer s’ r epr esentative işveren temsilcisi
Union of Industrial and Employer s’ Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları
Confeder ations of Eur ope (UNICE) Birliği (UNICE)
EMPLOYMENT istihdam
aid to employment (employment aid) istihdam yardımı
civil employment sivil istihdam
Dir ector ateGeneral for Employment, İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Genel
Social Affair s and Equal Oppor tunities Müdürlüğü
employ istihdam etmek, çalıştırmak
employment acquis istihdam müktesebatı / kazanımı
Employment Committee (EMCO) İstihdam Komitesi (EMCO)
employment guidelines istihdama ilişkin kılavuz ilkeler
Employment and Labour Mar ket İstihdam ve İşgücü Piyasası Komitesi
Committee
employment policy istihdam politikası
employment r atio istihdam oranı
employment r elationship istihdam ilişkisi
employment and social affairs istihdam ve sosyal işler
Employment, Social Policy, Health and İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici
Consumer Affairs Council (EPSCO) İşleri Konseyi (EPSCO)
Er opean employment str ategy Avrupa istihdam stratejisi
hidden (disguised) unemployment gizli işsizlik
level of employment istihdam düzeyi
multiannual pr ogr amme for çok yıllı istihdam programı
employment
Per manent Committee for Daimî İstihdam Komitesi
Employment
r egistered employment kayıtlı istihdam
safeguar d the continuity of istihdamın devamlılığını korumak
employment
Suppor t Pr ogr amme for Employment İstihdam Yaratılması için Destek Programı
Cr eation (SPEC) (SPEC)
tr ipartite confer ence on the istihdam konularında üçlü konferans
employment pr oblems
underemployment eksik istihdam
unemployed işsiz
unemployment işsizlik
unemployment benefit işsizlik yardımı
113
unemployment rate işsizlik oranı
unr egistered employment kayıt dışı istihdam
ENACTMENT kanun, kar arname; kanunlaştır ma
ENACT yasalaştır mak, kanun yapmak
ENCLAVE kapalı bölge, kuşatılmış topr ak par çasıe
ENCODED şifr eli
ENCRYPTED şifr eli
i. son, bitim; gaye, hedef; uç; f. bitir mek,
END bitmek
end to end bir uçtan bir uca, baştan sona
end use nihai kullanım
end user nihai tüketici, son kullanıcı
ENDORSEMENT tasdik / onay, kabul; cir o
ENERGY enerji
Dir ector ateGeneral for Energy and Enerji ve Taşımacılık Genel Müdürlüğü
Tr anspor t
Ener gy Char ter Tr eaty (ECT) Enerji Şartı Antlaşması (ECT)
ener gy conser vation enerji korunumu
ener gy efficiency enerji verimliliği
ener gy perfor mance of a building binanın enerji performansı
ener gy policy enerji politikası
ener gy sales and tr easur y guarantee enerji satış ve hazine garantisi anlaşmaları
agr eements
Eur opean Association for Renewable Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği
Ener gies (EUROSOLAR ) (EUROSOLAR)
Eur opean Atomic Ener gy Community Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET /
(EAEC / Eur atom) Euratom)
Eur opean Nuclear Ener gy Agency Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)
(ENEA)
Intelligent Ener gy Executive Agency Akıllı Enerji Yürütme Ajansı (IEEA)
(IEEA)
Inter national Atomic Ener gy Agency Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)
(IAEA)
Inter national Ener gy Agency (IEA) Uluslararası Enerji Ajansı (UEA)
National Ener gy Conser vation Centr e Ulusal Enerji Tasarrufu Merkezi (UETM)
(NECC)
r enewable energy r esour ce yenilenebilir enerji kaynağı
Tr ansEur opean Ener gy Networ ks Trans Avrupa Enerji Ağları (TENE)
(TENE)
Tr anspor t, Telecommunikation and Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji
Ener gy (TTE)Council (TTE)Konseyi
ENFORCEMENT icra edilme, uygulanma, yür ütülme, riayetin
sağlanması
customs enfor cement gümrük muhafaza
Customs Enfor cement Networ k (CEN) Gümrük Muhafaza Ağı (CEN)
114
enfor ce icra etmek, yerine geitrmek
enfor cement date yürürlük tarihi; icra tarihi, uygulanma tarihi
enfor cement measur e icraî önlem / tedbir (uygulamaya yönelik önlem /
tedbir)
enfor cement of a judgment yargı kararının uygulanması, îlamın icrası, îlamın
tenfizi
law enfor cement agency kolluk kuvveti
law enfor cement per sonnel kolluk görevlileri
law enfor cement unit kanun uygulayıcı birim; hukuki icra birimi
ENFRANCHISEMENT azat etme, serbest bır akma; oy ver me hakkı
enfranchise ayrıcalık tanımak; oy hakkı vermek; serbest
bırakmak
enfranchisement of woman kadına seçme ve seçilme hakkının verilmesi
ENGINE motor
engine perfor mance motor performansı
ENLARGEMENT genişleme
Dir ector ateGeneral for Enlar gement Genişleme Genel Müdürlüğü
enlar gement of quotas kotaların genişletilmesi
ENQUIRY sor uştur ma
ENTENTE anlaşma (uluslarar ası)
ENTERPRISE teşebbüs, işletme, gir işim, fir ma
affiliated enter prise bağlı işletme
Dir ector ateGeneral for Enter prise and İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü
Industr y
Enterpr ise Policy Gr oup İşletmeler Politikası Grubu
Eur opean Centr e for Public Enter pr ise Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi
Eur opean Char ter for Small Küçük İşletmeler Avrupa Şartı (ECSE)
Enterpr ises (ECSE)
inter enter pr ise agr eement işletmeler arası anlaşma
mediumsized enter prises orta ölçekli işletmeler
multiannual pr ogr amme for enterpr ise işletmeler ve girişimcilik (için) çok yıllı program
and entr epreneur ship
notification of interenter prise işletmeler arası anlaşmaya ilişkin bildirim
agr eement
smallsized enter pr ises küçük ölçekli işletmeler
small and medium sized enter pr ise küçük ve orta boy işletme (KOBİ)
(SME)
Southeast Eur ope Enter prise Güneydoğu Avrupa İşletmeleri Geliştirme [Ofisi]
Development (SEED) (SEED)
ENTITLED ehil olma, hak / yetki sahibi olma
entitled to vote oy kullanma hakkına sahip olma
ENTITLEMENT yetki / salahiyet
Office for the Administr ation and Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi
Settlement of Individual Entitlements ( Ödeme Ofisi PMO)
(Paymaster OfficePMO)
115
ENTITY var lık; birim
autonomous economic entity özerk ekonomik birim
legal entity hukuken varlığı tanınmış birim; tüzel kişi (istisnai
olarak)
r egulated entity düzenlenmiş kuruluş
ENTREPRENEUR girişimci / müteşebbis
enter r epr eneurship girişimcilik
ENTRY giriş, tescil, kayıt
after the entr y into for ce yürürlüğe girmesinden (girdikten) sonra,
yürürlüğe girmesini takiben
entr y point / point of entr y giriş kapısı / noktası (pasaport)
entr y pr ice giriş fiyatı
ENTRUST (v.) ver mek, tevdi etmek
entrust a task görev vermek
entrusted task verilen görev
undertaking entr usted with the (faaliyetin) yürütülmesi ile görevlendirilmiş
oper ation of … teşebbüs / işletme
ENVIRONMENT çevr e, or tam
Dir ector ateGeneral for the Çevre Genel Müdürlüğü
Envir onment
Envir onment Council Çevre Konseyi
envir onment ethics çevre etiği
envir onment policy çevre politikası
Eur opean Envir onment Agency (EEA) Avrupa Çevre Ajansı (AÇA)
Eur opean Envir onment Infor mation Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)
and Obser vation Networ k (EIONET)
global envir onment facility (GEF) küresel çevre imkanı (GEF)
Global Envir onment Fund (GEF) Küresel Çevre Fonu (GEF)
r eceiving envir onment alıcı ortam
United Nations Envir onment Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)
Pr ogramme (UNEP)
ENVIRONMENTAL çevr esel
agr oenvir onmental measures tarımsalçevresel tedbirler
envir onmental acceptability çevresel kabul edilebilirlik
Envir onmental Action Pr ogr amme Çevresel Eylem Programı (ÇEP)
(EAP)
envir onmental auditing çevre denetimi
Envir onmental Chemicals Data and Çevreyle ilgili Kimyasallar Hakkında Veri ve
Infor mation Networ k (ECDIN) Bilgi Ağı (ECDIN)
envir onmental impact çevresel etki
envir onmental impact assessment çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)
(EIA)
envir onmental impact assessment çevresel etki değerlendirmesi uygulamaları
pr actices
envir onmental management çevre yönetimi
envir onmental management çevresel yönetim programı
116
pr ogr amme
national envir onmental action plan ulusal çevre eylem planı (UÇEP)
(NEAP)
Tr ansboundar y Envir onmental Impact Sınır Aşan Çevresel Etki Değerlendirmesi
Assessment Convention Sözleşmesi
ENVISAGE (v.) öngör mek
EPHEMERAL geçici, sür eli, fani
EQUAL eşit
equal access eşit katılma, eşit erişim
equal footing eş düzeyde, aynı düzeyde
equal oppor tunities fırsat eşitliği
equal r otation eşit rotasyon
equal tr eatment for men and women kadınla erkeğe eşit muamele
equal tr eatment principle eşit muamele / işlem prensibi
EQUALITY eşitlik
equality of votes oyların eşitliği
gender equality cinsiyet eşitliği
sover eign equality egemen eşitlik
EQUILIBRIUM denge, balans
budgetar y equilibrium bütçe denkliği
economic equilibr ium ekonomik denge
exter nal equilibrium dış denge
EQUIPMENT ekipman, donanım, teçhizat
office equipment büro donanımı, büro ekipmanı
per sonal pr otective equipment kişisel koruyucu donanım, kişisel korunma
ekipmanı
quality assur ance equipment kalite güvence donanımı
wor k equipment iş donanımı / ekipmanı
EQUITY hakkaniyet; hisse senedi
equitable basis hakkaniyet temeli
equitable value hakkaniyete uygun değer (hak ve nisfete uygun)
equity capital öz sermaye
equity cour t hakkaniyet mahkemesi (İngiliz hukukunda)
equity security ortaklık hakkı veren menkul kıymet
nonequity security ortaklık hakkı vermeyen menkul kıymet
EQUIVALENCE denklik, eşdeğer lik / muadelet
diploma equivalence diploma denkliği
equivalency certificate denklik belgesi
EQUIVALENT denk, eş değer / muadil
ERADICATION silinme, kökünün kazınması, or tadan
kaldırılması
ESSENCE öz, cevher , esas, asıl; esans
ESTABLISHMENT yer leşme, kur uluş, tesis
117
countr y where establishment is effected yerleşim ülkesi
establishment of customs union gümrük birliği kurulması
establishment of incor por eal r ights on şahsi ayni hak tesisi
pr oper ty
exercise of the right of establishment yerleşme hakkının kullanılması
food pr ocessing establishment gıda işleme tesisi
fr eedom of establishment yerleşme serbestisi; iş kurma serbestisi
place of establishment yerleşme yeri; kuruluş yeri (tesisler ve kurumlar
için)
r ight of establishment yerleşme hakkı; iş kurma / tesis etme hakkı
(kurum, tesis, iş yeri, ticarethane)
agency: ajans
author ity: merci
body: birim, organ
establishment: kuruluş; yerleşme
foundation: kuruluş; vakıf
institution: kurum
institute: enstitü
or ganisation: organizasyon; kuruluş; örgüt
ETHICS etik, ahlak bilimi
bioethics biyoetik
code of ethics etik kuralları
envir onment ethics çevre etiği
media ethics medya etiği
EURATOM ( abbr. of Eur opean Eur atom (kısalt. Avr upa Atom Enerjisi Topluluğu )
Atomic Ener gy Community)
Eur atom Supply Agency Euratom Tedarik Ajansı (ESA)
(ESA)
EUREKA (abbr. of Eur opean Eur eka (kısalt. Avr upa Araştır ma Koor dinasyon Ajansı
Resear ch Coor dination Agency)
EURO Avr o
Eur obond Avrotahvil
EUROCur r ency AVRO – Döviz
EUROCHAMBERS (abbr. of the Eur ochambers (kısalt.Avr upa Ticaret ve Sanayi Odalar ı
association of Eur opean Chambers Birliği)
of Commer ce and Industr y)
EUROCONTROL (abbr. of Eur ocontr ol (kısalt. Avr upa Hava Seyr üsefer Emniyeti
Eur opean Organisation for the Teşkilatı)
Safety of Air Navigation)
EUROCORPS Avr upa kolor dusu
EUROJ UST (abbr. of Eur opean Eur ojust ( kısalt. Avr upa Adli İş Birliğini Geliştir me
Agency for the Enhancement of Ajansı)
118
J udicial Cooper ation)
EUROMEDITERRANEAN Avr upa Akdeniz Ortaklığı (EUROMED)
PARTNERSHIP (EUROMED)
EURONAT Eur opean Nationalists / Avr upa Milliyetçiler i (Euronat)
EUROPARTENERIAT Avr upa or taklığı
Eur opar tenariat meeting Avrupa ortaklığı toplantısı
EUROPE Avr upa
Agence Eur ope Avrupa Ajansı
ar chitectur e of Eur ope Avrupa mimarisi
Blue Eur ope Mavi Avrupa
Citizens’ Eur ope Vatandaşlar Avrupası
Committee of Minister s of Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi
the Council of Eur ope
Council of Bar s and Law Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi (CCBE)
Societies of Eur ope (CCBE)
1 (Avrupa Konseyi, İkinci Dünya Savaşından maddi ve manevi büyük kayıplarla çıkan Avrupa'da bir daha aynı
trajedilerin yaşanmamasını sağlamak, Avrupa'da gerginliğin ve çatışmanın yerini güven ve iş birliğinin alması
amaçlarıyla 5 Mayıs 1949'da 10 Avrupa ülkesi tarafından kurulmuştur. Avrupa Konseyi, Avrupa Birliğinden ayrı
bir uluslararası örgüttür ve Avrupa Birliğinde, Devlet ve Hükûmet Başkanlarının biraraya geldikleri “European
Council” ile karıştırılmamalıdır. Bugün, Avrupa Konseyinin aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 47 üyesi vardır.)
119
Or ganisation for Security Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)
and Cooper ation in Eur ope
(OSCE)
Peoples’ Eur ope Halklar Avrupası
Supr eme Allied Commander Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı (SACEUR)
Eur ope (SACEUR)
Supr eme Headquarter s Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargahı (SHAPE)
Allied Power s Eur ope
(SHAPE)
Tr anspor t Cor ridor Eur ope AvrupaKafkasyaAsya Taşımacılık Koridoru (TRACECA)
Caucasus Asia (TRACECA)
Tr eaty Establishing a Avrupa için bir Anayasa Oluşturan Antlaşma
Constitution for Eur ope
Union for Eur ope of the Uluslar Avrupası için Birlik (UEN)
Nations (UEN)
Union for Eur ope (UPE) Avrupa için Birlik [Grubu] (UPE)
Union of Industrial and Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları Birliği
Employer s’ Confederations (UNICE)
of Eur ope (UNICE)
United Nations Economic Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM /
Commission for Eur ope (UN AEK)
/ ECE)
EUROPEAID COOPERATION Eur opeAid İşbirliği Ofisi
OFFICE
EUROPEAN Avr upalı
assent of the Eur opean Avrupa Parlamentosunun uygun bulması; uygunluk görüşü
Par liament
the Association of Eur opean Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambers)
Chamber s of Commer ce and
Industr y (Eur ochamber s)
Auditing Commission of the Avrupa Toplulukları Denetleme Komisyonu
Eur opean Communities
Central and Easter n Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)
Eur opean Countr ies (CEEC)
Central Eur opean Countries Merkezi Avrupa Ülkeleri (CECs)
(CECs)
Commission of the Eur opean Avrupa Toplulukları Komisyonu
Communities
Committees of the Eur opean Avrupa Parlamentosu Komiteleri
Par liament
Common Eur opean Home Ortak Avrupa Evi
Common Eur opean Prior ity Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)
Ar ea (CEPA)
Confeder ation of Family Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri Konfederasyonu
Or ganisations in Eur opean (COFACE)
Community (COFACE)
Confer ence of Eur opean Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)
Affairs Committees (CEAC)
Council of the Eur opean Avrupa Belediyeler Konseyi
120
Municipalities
Council of the Eur opean Avrupa Birliği Konseyi
Union
Cour t of Justice of the Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)
Eur opean Communities
(CJ EC)
digital Eur opean cor dless Avrupa sayısal telsiz telefonu (DECT)
telephone (DECT)
Eur opean Accreditation / Avrupa Akreditasyon Birliği (EA)
Eur opean Cooper ation for
Accr editation (EA)
Eur opean Agency for the Avrupa Adli İş Birliğini Geliştirme Ajansı (Eurojust)
Enhancement of Judicial
Cooper ation (Eur ojust)
Eur opean Agency for the Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı (EMEA)
Evaluation of Medicinal
Pr oducts (EMEA)
Eur opean Agency for the Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği Yönetimi
Management of Operational Ajansı (Frontex)
Cooper ation at the Exter nal
Bor ders (Fr ontex)
Eur opean Agency for Avrupa İmar Ajansı (EAR)
Reconstr uction (EAR)
Eur opean Agency for Safety Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EUOSHA)
and Health at Wor k (EU
OSHA)
Eur opean Agr icultur al Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (EAGGF /
Guidance and Guar antee FEOGA)
Fund (EAGGF / FEOGA)
Eur opean Airlift Avrupa Hava Nakliye Koordinasyon Hücresi (EACC)
Coor dination Cell (EACC)
Eur opean AntiFraud Office Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu (OLAF)
(OLAF)
Eur opean Ar maments Avrupa Silahlanma Ajansı (EAA)
Agency (EAA)
Eur opean ar rest war r ant Avrupa tutuklama müzekkeresi
Eur opean Association for Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği (EAIE)
Inter national Education
(EAIE)
Eur opean Association for Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği (EUROSOLAR)
Renewable Ener gies
(EUROSOLAR )
Eur opean Association of Avrupa Öğretmenler Birliği (EAT / AEDE)
Teacher s (EAT /AEDE)
Eur opean Atomic Ener gy Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET / Euratom)
Community (EAEC /
Eur atom)
Eur opean Aviation Safety Avrupa Hava Emniyeti Ajansı (EASA)
Agency (EASA)
Eur opean Bank of Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)
121
Reconstr uction and
Development (EBRD)
Eur opean binding tariff Avrupa bağlayıcı tarife bilgisi (EBTI)
infor mation (EBTI)
Eur opean Br oadcasting Avrupa Yayın Birliği (EBU)
Union (EBU)
Eur opean Bur eau of Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)
Consumer s’ Union (BEUC)
Eur opean Business and Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)
Innovation Centr e Networ k
(EBN)
Eur opean Centr al Bank Avrupa Merkez Bankası (AMB)
(ECB)
Eur opean Centr e for the Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)
Development of Vocational
Tr aining (CEDEFOP)
Eur opean Centr e for Disease Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC)
Prevention and Contr ol
(ECDC)
Eur opean Centr e for Higher Avrupa Yüksek Öğretim Merkezi (CEPES)
Education (CEPES)
Eur opean Centr e for Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)
Moder n Languages (ECML)
Eur opean Centr e for Public Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi
Enterpr ise
Eur opean Char ter Avrupa Şartı
Eur opean Char ter for Small Küçük İşletmeler Avrupa Şartı (ECSE)
Enterpr ises (ECSE)
Eur opean Char ter of Local Avrupa Yerel Öz Yönetim Şartı
Self Gover nment
Eur opean Chemicals Agency Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA)
(ECHA)
Eur opean citizenship Avrupa vatandaşlığı
Eur opean Coal and Steel Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)
Community (ECSC)
Eur opean Collabor ative Avrupa Araraştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş Birliği Bağı
Linkage of Agricultur e and (ÉCLAIR)
Industr y thr ough Resear ch
(ÉCLAIR)
Eur opean Commission (EC) Avrupa Komisyonu (AK)
Eur opean Commission Host Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi Organizasyonu
Or ganisation (ECHO) (ECHO)
Eur opean Commisson’s Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomatik Sistemi (ECLAS)
Libr ar y Automated System
(ECLAS)
Eur opean Commission Avrupa Komisyonu Temsilciliği (AKT)
Repr esentation (ECR)
Eur opean Committee for the Avrupa İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı
Prevention of Tor tur e and Muamele ve Cezayı Önleme Komitesi (CPT)
Inhuman or Degr ading
122
Tr eatment or Punishment
(CPT)
Eur opean Committee for Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN)
Standar disation CEN)
Eur opean Committee for Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler Komitesi
Telecommunications (ECTRA)
Regulator y Affair s (ECTRA)
Eur opean Common Pr oposal Avrupa Ortak Teklifi (ECP)
(ECP)
Eur opean Communities Avrupa Toplulukları
Eur opean Communities Avrupa Toplulukları Personel Seçme Bürosu (EPSO)
Per sonnel Selection Office
(EPSO)
Eur opean Community (EC) Avrupa Topluluğu (AT)
Eur opean Community civil Avrupa Topluluğu memurları
ser vants
Eur opean Community Avrupa Topluluğu Komisyonu Rehberi
Commission Dir ector y
Eur opean Community Avrupa Topluluğu Konseyi Rehberi
Council Director y
Eur opean Community fund Avrupa Topluluğu fonu
Eur opean Community Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Ofisi (ECHO)
Humanitar ian Aid Office
(ECHO)
Eur opean Community Avrupa Topluluğu kurumları
institutions
Eur opean Community Avrupa Topluluğu Yatırım Ortakları (ECIP)
Investment Partner s (ECIP)
Eur opean Community law Avrupa Topluluğu hukuku
Eur opean Community of Avrupa Tüketici Kooperatifleri Topluluğu (EUROCOOP)
Consumer Cooper atives
(EUROCOOP)
Eur opean Community Avrupa Topluluğu [dönem] başkanlığı
pr esidency
Eur opean Community Avrupa Topluluğu birincil hukuku
pr imar y law
Eur opean Community Avrupa Topluluğu birincil mevzuatı
pr imar y legislation
Eur opean Community Avrupa Topluluğu ikincil hukuku
secondar y law
Eur opean Community Avrupa Topluluğu ikincil mevzuatı
secondar y legislation
Eur opean Community Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (EUROSTAT)
Statistical Office
(EUROSTAT)
Eur opean Computer Dr iving Avrupa Bilgisayar Kullanım Lisansı (ECDL)
Licence (ECDL)
Eur opean Confederation of Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu
Ir on and Steel Industr ies (EUROFER)
(EUROFER)
123
Eur opean Confer ence Avrupa Konferansı
Eur opean conser vatives Avrupa muhafazakârları
Eur opean Convention on Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi
Cr oss Bor der
(Tr ansfr ontier ) Television
Eur opean Convention on Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)
Human Rights (ECHR)
Eur opean Convention on İşkenceye Karşı Avrupa Sözleşmesi
Tor tur e
Eur opean Convention on Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi
Tr ansfr ontier (Cr oss
Bor der) Television
Eur opean conventions Avrupa sözleşmeleri
Eur opean Cooper ation Avrupa İş Birliği Ajansı (ECA)
Agency (ECA)
Eur opean Cooper ation for Avrupa Uzun Vadeli Savunma İş Birliği (Programı)
the Long Ter m in Defence (EUCLID)
(EUCLID)
Eur opean Cooper ation in the Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş Birliği
Field of Scientific and (COST)
Technical Resear ch (COST)
Eur opean Copyr ight User Avrupa Telif Hakları Kullanıcı Platformu (ECUP)
Platfor m (ECUP)
Eur opean Cor respondence Avrupa Haberleşmesi (COREAU)
(COREAU)
Eur opean Council Avrupa [Devlet ve Hükûmet Başkanları] Konseyi
Eur opean Council for Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)
Agr icultur al Law (CEDR)
Eur opean Council for Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)
Nuclear Research (CERN)
Eur opean Council for the Avrupa Köy ve Kasaba Konseyi (ECOVAST)
Village and Small Town
(ECOVAST)
Eur opean Cour t of Auditor s Avrupa Sayıştayı (ECA)
(ECA)
Eur opean Cour t of Human Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)
Rights (EctHR)
Eur opean Cr edit Tr ansfer Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)
System (ECTS)
Eur opean Cultur al Avrupa Kültür Vakfı (ECF)
Foundation (ECF)
Eur opean curr ency snake Avrupa para yılanı
Eur opean Cur r ency Unit Avrupa Para Birimi (APB)
(ECU)
Eur opean Data Pr otection Avrupa Veri Koruma Denetçisi
Super visor
Eur opean Defence Agency Avrupa Savunma Ajansı (EDA)
(EDA)
Eur opean Defence Avrupa Savunma Topluluğu (AST)
Community (EDC)
124
Eur opean Democr atic Avrupa Demokratik Birliği (RDE)
Alliance (RDE)
Eur opean Democr atic Gr oup Avrupa Demokrat Grubu
Eur opean Democr atic Party Avrupa Demokrat Partisi (EDP)
(EDP)
Eur opean Democr atic Union Avrupa Demokratik Birliği (EDU)
(EDU)
Eur opean Development Avrupa Kalkınma Fonu (AKF)
Fund (EDF)
Eur opean Development Pole Avrupa Kalkınma Kutbu (EDP)
(EDP)
Eur opean Disability For um Avrupa Engelliler Forumu (EDF)
(EDF)
Eur opean Disar mament Avrupa Silahsızlanma Konferansı
Confer ence
Eur opean documentation Avrupa dokümantasyon merkezi (ADM)
centr e (EDC)
Eur opean Documentation Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon Avrupa
and Infor mation System for Sistemi (EUDISED)
Education (EUDISED)
Eur opean dr iving licence Avrupa ehliyeti / Avrupa sürücü belgesi
Eur opean Economic Ar ea Avrupa Ekonomik Alanı (AEA)
(EEA)
Eur opean Economic and Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)
Social Committee (EESC)
Eur opean Economic Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)
Community (EEC)
Eur opean Economic Interest Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)
Gr ouping (EEIG)
Eur pean Committee for Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi
Electr otechnical (CENELEC)
Standar disation
(CENELEC)
Eur opean employment Avrupa istihdam stratejisi
strategy
Eur opean Envir onment Avrupa Çevre Ajansı (AÇA)
Agency (EEA)
Eur opean Envir onment Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)
Infor mation and
Obser vation Networ k
(EIONET)
Eur opean Film Distr ibution Avrupa Film Dağıtım Ofisi (EFDO)
Office (EFDO)
Eur opean Food Safety Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)
Author ity (EFSA)
Eur opean For estr y Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)
Infor mation and
Communication System
(EFICS)
Eur opean For um Avrupa Forumu
125
Eur opean Foundation Avrupa Vakfı
Eur opean Foundation for the Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı
Impr ovement of Living and (Eurofound)
Wor king Conditions
(Eur ofound)
Eur opean Foundation for Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD))
Management Development
(EFMD)
Eur opean Fr ee Alliance Avrupa Özgür İttifakı (EFA)
(EFA)
Eur opean Fr ee Trade Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)
Association (EFTA)
Eur opean Global Navigation Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi Denetleyici
Satellite System Super visor y Otoritesi
Author ity
Eur opean Green Par ty Avrupa Yeşiller Partisi (EGP)
(EGP)
Eur opean Health Avrupa Sağlık Topluluğu
Community
Eur opean Home and Leisure Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri harici) Gözetim
Accident Sur veillance Sistemi (EHLASS)
System (EHLASS)
Eur opean Hymn Avrupa Marşı
Eur opean identity Avrupa kimliği
Eur opean Infor mation Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Enformasyon
Networ k on Dr ugs and Dr ug Ağı (REITOX)
Addiction (REITOX)
Eur opean Initiative for Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi (EIDHR)
Democr acy and Human
Rights (EIDHR)
Eur opean institutionalists Avrupa kurumcuları
Eur opean Integrated Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe Sistemi
Accounting System
Eur opean integration Avrupa bütünleşmesi / entegrasyonu
Eur opean Integrationists Avrupa Entegrasyonistleri
Eur opean interest gr oups Avrupa çıkar grupları
Eur opean Inventor y of Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Avrupa Envanteri
Existing Commer cial (EINECS)
Chemical Substances
(EINECS)
Eur opean Investment Bank Avrupa Yatırım Bankası (AYB)
(EIB)
Eur opean Investment Fund Avrupa Yatırım Fonu (AYF)
(EIF)
Eur opean J udicial Networ k Avrupa Yargı Ağı (EJN)
(EJ N)
Eur opean Liber al, Democr at Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR)
and Refor m Par ty (ELDR)
Eur opean Mar itime For ce Avrupa Deniz Gücü (EUROMARFOR)
(EUROMARFOR)
126
Eur opean Mar itime Safety Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)
Agency (EMSA)
Eur opean Medicines Agency Avrupa Tıbbi Ürünler Ajansı (EMEA)
(EMEA)
Eur opean Monetar y Avrupa Para Anlaşması (APA)
Agr eement (EMA)
Eur opean Monetar y Avrupa Parasal İş Birliği Fonu (APİF)
Cooper ation Fund (FECOM
/ EMCF)
Eur opean Monetar y Avrupa Para Enstitüsü (APE)
Institute (EMI)
Eur opean Monetar y System Avrupa Para Sistemi (APS)
(EMS)
Eur opean Monitoring Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme
Centre for Dr ugs and Dr ug Merkezi (EMCDDA)
Addiction (EMCDDA)
Eur opean Monitoring Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme Merkezi
Centre on Racism and (EUMC)
Xenophobia (EUMC)
Eur opean movement Avrupa hareketi
Eur opean Nationalists Avrupa Milliyetçileri (Euronat)
(Eur onat)
Eur opean Neighbour hood Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI)
and Par tnership Instr ument
(ENPI)
Eur opean Neighbour hood Avrupa Komşuluk Politikası (AKP)
Policy (ENP)
Eur opean Networ k and Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)
Infor mation Security Agency
(ENISA)
Eur opean Networ k of Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)
For ensic Science Institutes
(ENFSI)
Eur opean Networ k for Yüksek Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Ağı (ENQA)
Quality Assur ance in Higher
Education (ENQA)
Eur opean Nuclear Ener gy Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)
Agency (ENEA)
Eur opean Ombudsman Avrupa “Ombudsman”ı
Eur opean Oper ational Rapid Avrupa Acil Müdahale Gücü (Eurofor)
For ce (Eur ofor )
Eur opean Organisation for Bağımsız Görselİşitsel Piyasa İçin Avrupa Örgütü (EURO
an Audiovisual AIM)
Independent Mar ket (
EUROAIM )
Eur opean Organisation for Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)
Nuclear Research (CERN)
Eur opean Organisation for Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ)
Quality (EOQ)
Eur opean Organisation for Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (Eurocontrol)
127
the Safety of Air Navigation
(Eur ocontr ol)
Eur opean Organisation for Avrupa Test ve Belgelendirme Örgütü (EOTC)
Testing and Cer tification
(EOTC)
Eur opean Parliament (EP) Avrupa Parlamentosu (AP)
Eur opean Parliament Avrupa Parlamentosu ilke kararı
r esolution
Eur opean Parliament Avrupa Parlamentosu resmî oturum tutanakları
sittings official r epor ts
Eur opean Patent Office Avrupa Patent Ofisi (EPO)
(EPO)
Eur opean Patent Avrupa Patent Örgütü
Or ganisation
Eur opean Payments Union Avrupa Ödemeler Birliği (EPU)
(EPU)
Eur opean People’s Party Avrupa Halk Partisi (EPP)
(EPP)
Eur opean Police College Avrupa Polis Koleji (CEPOL)
(CEPOL)
Eur opean Police Office Avrupa Polis Teşkilatı (Europol)
(Eur opol)
Eur opean Political Avrupa Siyasal Topluluğu (EPC)
Community (EPC)
Eur opean Political Avrupa Siyasal Topluluğu Projesi
Community Pr oject
Eur opean political Avrupa siyasi iş birliği (ASİ)
cooper ation (EPC)
Eur opean Pr oductivity Avrupa Verimlilik Ajansı (EPA)
Agency (EPA)
Eur opean Avrupa Radyokomünikasyon Ofisi (ERO)
Radiocommunications Office
(ERO)
Eur opean r adio message Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES)
ser vices (ERMES)
Eur opean r adio message Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES)
standar d (ERMES)
Eur opean r adio message Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)
system (ERMES)
Eur opean Railway Agency Avrupa Demir Yolu Ajansı (ERA)
(ERA)
Eur opean Refugee Fund Avrupa Mülteci Fonu (ERF)
(ERF)
Eur opean Regional Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)
Development Fund (ERDF /
FEDER)
Eur opean Resear ch Area Avrupa Araştırma Alanı (AAA)
(ERA)
Eur opean Resear ch and Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi (ERDC)
Development Committee
128
(ERDC)
Eur opean Satellite Avrupa Uydu Operatörleri Birliği (ESOA)
Oper ator s Association
(ESOA)
Eur opean Science Avrupa Bilim Vakfı (ESF)
Foundation (ESF)
Eur opean Secur ities Avrupa Menkul Kıymetler Komitesi
Committee
Eur opean Secur ity and Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)
Defence Identity (ESDI)
Eur opean Secur ity and Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)
Defence Policy (ESDP)
Eur opean single mar ket Avrupa tek pazarı
Eur opean Social Fund (ESF) Avrupa Sosyal Fonu (ASF)
Eur opean Space Agency Avrupa Uzay Ajansı (AUA)
(ESA)
Eur opean Space Oper ations Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)
Centre (ESOC)
Eur opean Space Resear ch Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)
Institute (ESRIN)
Eur opean Space Resear ch Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)
Or ganisation (ESRO)
Eur opean Space Resear ch Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi (ESTEC)
and Technology Centr e
(ESTEC)
Eur opean standard Avrupa standardı
Eur opean System of Avrupa Hesaplar Sistemi (AHS)
Accounts (ESA)
Eur opean System of Centr al Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)
Banks (ESCB)
Eur opean System of Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar Sistemi
Integr ated Economic
Accounts
Eur opean System of National Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi
and Regional Accounts in the
Community
Eur opean Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi (ETNS)
Telecommunications
Networ k System (ETNS)
Eur opean Avrupa Telekomünikasyon Ofisi (ETO)
Telecommunications Office
(ETO)
Eur opean Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa Teşkilatı
Telecommunications Satellite (EUTELSAT)
Or ganisation (EUTELSAT)
Eur opean Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi (ETSC)
Telecommunication
Standar ds Committee
(ETSC)
Eur opean Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI)
129
Telecommunication
Standar ds Institute (ETSI)
Eur opean Tr ade Union Avrupa İşçi Sendikası
Eur opean Tr ade Unions Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)
Confeder ation (ETUC)
Eur opean Tr aining Avrupa Eğitim Vakfı (AEV)
Foundation (ETF)
Eur opean Tr avel Avrupa Seyahat Komisyonu (ETC)
Commission (ETC)
Eur opean Tr eaty Ser ies Avrupa Antlaşma Serisi (Avrupa Konseyi) (ETS)
(Council of Eur ope) (ETS)
Eur opean United Left Avrupa Birleşik Solu
Eur opean Unit of Account Avrupa Hesap Birimi (AHB)
(EUA)
Eur opean Univer sities Avrupa Üniversiteler Birliği (AÜB)
Association (EUA)
Eur opean Univer sity Avrupa Üniversitesi Enstitüsü (EUI)
Institute (EUI)
Eur opean Ventur e Capital Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)
Association (EVCA)
Eur opean Vocational Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)
Tr aining Association
(EVTA)
Eur opean Wiseman Avrupa Âkil Adamlar Komitesi
Committee
Eur opean Wor ks Council Avrupa Çalışma Konseyi
Eur opean Youth Pact Avrupa Gençlik Paktı
Independent Eur opean Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)
Pr ogram Gr oup (IEPG)
instr uments of the Eur opean Avrupa Topluluğu araçları
Community
Liberal and Radical Youth Avrupa Topluluğu Liberal ve Radikal Gençlik Hareketi
Movement of the Eur opean (LYMEC)
Community (LYMEC)
Member of the Eur opean Avrupa Parlamentosu Üyesi (MEP)
Par liament (MEP)
non Eur opean Avrupalı olmayan
Office for Official Avrupa Toplulukları Resmî Yayınlar Ofisi (OOPEC)
Publications of the Eur opean
Communities (OOPEC)
Or ganisation for Eur opean Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)
Economic Cooper ation
(OEEC)
PanEur opean Pr ogr amme PanAvrupa Programı (PEP)
(PEP)
Par ty of the Eur opean Left Avrupa Solu Partisi
Par ty of Eur opean Socialists Avrupa Sosyalist Partisi (PES)
(PES)
Racism and Xenophobia Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı (RAXEN)
Eur opean Networ k
130
(RAXEN)
Rules of Pr ocedur e of the Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları (Avrupa Parlamentosu
Eur opean Parliament İç Tüzüğü)
Single Eur opean Act (SEA) Avrupa Tek Senedi (ATS)
single Eur opean mar ket Avrupa tek pazarı (ATP)
(SEM)
The Eur opean Avrupa Yönetim Okulu (EAS)
Administrative School (EAS)
Union of the Eur opean Avrupa Federalistler Birliği (UEF)
Federalists (UEF)
Wester n Eur opean Batı Avrupa Silahlanma Grubu (WEAG)
Ar maments Gr oup (WEAG)
Wester n Eur opean Batı Avrupa Silahlanma Örgütü (WEAO)
Ar maments Organisation
(WEAO)
Wester n Eur opean Logistics Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)
Gr oup (WELG)
Wester n Eur opean Union Batı Avrupa Birliği (BAB)
(WEU)
EUROPEANISE (v.) Avr upalılaştır mak
EUROPEAN UNION (EU) Avr upa Bir liği (AB)
Confer ence of Community Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri
and Eur opean Affair s Komiteleri Konferansı (COSAC)
Committees of Parliaments
of the Eur opean Union
(COSAC)
Eur opean Union Agency for Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)
Fundamental Rights (FRA)
Eur opean Union Char ter of Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı
Fundamental Rights
Eur opean Union Civil Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi
Ser vice Tribunal
Eur opean Union Institute for Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (EUISS)
Security Studies (EUISS)
Eur opean Union Militar y Avrupa Birliği Askerî Komitesi (ABAK)
Committee (EUMC)
Eur opean Union Militar y Avrupa Birliği Askerî Personeli (EUMS)
Staff (EUMS)
Eur opean Union pr ogramme Avrupa Birliği programı
Eur opean Union Satellite Avrupa Birliği Uydu Merkezi (EUSC)
Centre (EUSC)
Council of the Eur opean Avrupa Birliği Konseyi
Union
Official J our nal of the Avrupa Birliği Resmî Gazetesi
Eur opean Union
Tr anslation Centre for the Avrupa Birliği Organları Tercüme Merkezi (CdT)
Bodies of the Eur opean
Union (CdT)
Tr eaty on Eur opean Union Avrupa Birliği Antlaşması (ABA)
131
(TEU)
EUROPOL (abbr. of eur opean Eur opol (kısalt.Avr upa Polis Teşkilatı)
police office)
EUROZONE Avr o bölgesi (or tak par a birimi Avr o’nun kullanıldığı
ülkeler den oluşan bölge)
EURYDICE (abbr. of Education Eur ydice (kısalt.Avr upa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı)
Infor mation Networ k in the
Eur opean Community)
EVALUATION değerlendir me
exante evaluation ön değerlendirme
expost evaluation nihai değerlendirme (işlem sonrası / olay sonrası
değerlendirme)
midter m evaluation ara değerlendirme
Registration, Evaluation, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
Author isation and Kısıtlanması (REACH)
Restr iction of Chemicals
(REACH)
Suppor t Pr ogr amme for Araştırma Etkinliklerini Değerlendirme Destek Programı
Evaluation Activities in (SPEAR)
Resear ch (SPEAR)
EVOLUTION evr im / tekamül
evolve gelişmek, geliştirmek; evrilmek
EXAMINATION sınav / imtihan; muayene; inceleme / tetkik; sor gulama
cr oss examination çapraz sorgu
examination of goods eşyanın muayenesi
post clear ance examination gümrük sonrası muayene / inceleme
type examination tip incelemesi
EX ANTE uygulama öncesi
exante contr ol ön control
exante evaluation ön değerlendirme
EXCHANGE değiş tokuş, mübadele; bor sa, kambiyo, yabancı
par aların alım satımı; teati
author ised dealer in for eign döviz işlemleri yapma yetkisi almış kişi veya kurum
exchange
bill of exchange poliçe
dual exchange mar ket ikili döviz piyasası
exchange arr angement kambiyo rejimi
exchange author isation kambiyo izni
exchange basket kur sepeti
exchange contr ol kambiyo kontrolü, kambiyo denetimi
exchange contr ol regulation kambiyo kontrol / denetim düzenlemesi
exchange of ideas fikir teatisi
exchange of the instr uments onay belgelerinin teatisi
of r atification
exchange of letter s mektup teatisi
132
exchange of notes nota teatisi
exchange of sympathy karşılıklı anlayış
exchange of toasts karşılıklı kadeh kaldırma
exchange of views görüş alışverişinde bulunma, görüş teatisi
exchange r ate döviz kuru / kambiyo oranı
exchange r ate mechanism döviz kuru mekanizması (ERM)
(ERM)
exchange r ate policy kur politikası
fixed exchange r ate system sabit kur sistemi
floating exchange r ate dalgalı kur rejimi
r egime
for eign exchange mar ket döviz piyasası
for war d for eign exchange vadeli kambiyo
official for eign exchange resmî döviz piyasası
mar ket
official for eign exchange resmî döviz rezervi
r eser ve
standar d exchange system standart değişim sistemi
stock exchange menkul değerler borsası
stock exchange listed borsaya kote edilmiş menkul kıymetler
secur ities
stock mar ket exchange borsa (menkul kıymetler borsası)
EXCHANGEABLE değiştirilebilir
EXCLUSION har iç tutma, dışlama
EXCLUSIVE münhasır
exclusive competence münhasır yetki
exclusive distribution tek elden dağıtım anlaşması, münhasır dağıtım anlaşması
agr eement
exclusive economic zone münhasır ekonomik bölge
exclusively fiscal natur e münhasıran mali nitelikli
exclusive pur chasing tek elden satın alma anlaşması, münhasır satın alma
agr eement anlaşması
exclusive br oadcasting r ight münhasır yayın hakkı
exclusive right münhasır hak
individual holder of exclusive münhasır hakları münferiden elinde tutan kimse
r ights
nonexclusive right münhasır olmayan hak
EXECUTION infaz, idam; ifa, yer ine getir me
best execution en iyi işlem gerçekleştirme
execute yerine getirmek, yürütmek, infaz etmek, icra etmek
execution of a sentence cezanın infazı
execution of a judgment mahkeme hükmünün infazı (ceza hukuku)
EXECUTIVE icraî, yür ütmeyle ilgili
Chief Executive Officer üst karar organının kararlarının uygulanmasında bir holdinge
(CEO) bağlı şirketlerin veya şirketin ana birimleri arasında
koordinasyon sağlayan yönetici (CEO)
executive agency yürütme / icra ajansı
133
Executive Agency for the Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)
Public Health Pr ogr amme
(Public Health Executive
Agency (PHEA))
executive agr eement icra anlaşması
executive branch yürütme / icra organı; yürütmeyi üstlenen birim
executive committee yürütme / icra komitesi
executive competence yürütme / icra yetkisi
executive power yürütme / icra yetkisi
executive unit icraî birim
Intelligent Ener gy Executive Akıllı Enerji Yürütme Ajansı (IEEA)
Agency (IEEA)
Tr ansEur opean Transpor t TransAvrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı
Networ k Executive Agency
EXEMPTION muafiyet
block exemption grup muafiyeti / istisnası; blok muafiyet
customs duty exemption gümrük vergisi muafiyeti
exempt muaf
exempt fr om customs duty gümrük vergisinden muaf
exempting regulation muafiyet tüzüğü
individual exemption bireysel muafiyet
tax exemption vergi muafiyeti
EXHAUSTION kullanıp bitir me, tüketme; tükenme; yor gunluk, bitkinlik
exhaust tüketmek, bitirmek
exhaustion of remedies çözüm yollarının tüketilmesi, çarelerin tüketilmesi
exhaustion of rights hakların tüketilmesi
EXILE sür gün
gover nment in exile sürgündeki hükûmet
EXPANSION genişleme, büyüme, ür etim kapasitesini artır ma
expand genişle(t)mek, büyü(t)mek
pr ogr essive expansion of ticaretin giderek genişlemesi
tr ade
EXPENDITURE maliyet, masraf, gider, har cama
assessment of expenditur e harcamaların tespiti / belirlenmesi; gider tahakkuku
classification of expenditur e harcamaların sınıflandırılması
commitment of expenditur e harcama taahhüdü
compulsor y expenditure zorunlu harcama
expenditur e or der harcama emri
expenditur e tax gider vergisi
noncompulsor y expenditure zorunlu olmayan harcama
payment of expenditures giderlerin ödenmesi
public expenditur e kamu harcaması
tax expenditur e vergi harcaması
EXPENSE gider , har cama, masraf
administr ative expense yönetim gideri / idari gider
election expenses seçim harcamaları
134
general administr ative genel yönetim gideri
expense
oper ating expense faaliyet gideri
r elated expenses ilgili masraflar
EXPERT eksper / uzman
account expert hesap uzmanı
expert witness bilirkişi
Inter gover nmental Gr oup of Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)
Experts (IGE)
shor t ter m expert (STE) kısa dönem uzman (STE)
EXPIRATION son bulma / sür e sonu; sona er me
expir ation date son bulma tarihi
expir e sona ermek, süresi dolmak
it shall expir e on… …süresi… tarihinde dolar
EXPLICIT POWER açık yetki
EXPLOITATION sömür ü, istismar; işletme
sexual exploitation of çocukların cinsel istismarı
children
sustainable exploitation sürdürülebilir işletim
EXPLORATION keşif; ar ama; ar aştır ma; sondaj
explor ation licence arama ruhsatı
EXPLORATORY TALKS istikşafî görüşmeler
EXPORT ihr aç, ihr aç etme
Conventional Ar ms Expor ts Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma Grubu (COARM)
Wor king Gr oup (COARM)
declar ed expor t beyan edilen ihracat
dumped expor t dampingli ihracat
expor t cer tificate ihracat izin belgesi
expor t credit ihracat kredisi
expor t declar ation ihracat beyannamesi
expor t duty ihracat vergisi
expor t goods ihraç malı
expor t insur ance ihracat sigortası
expor t licence ihraç lisansı
expor t levy ihracat vergisi, ihracat prelevmanı
expor t on consignment konsinye ihracat
expor t pr emium ihracat primi
expor t pr omotion ihracat teşviki, ihracat özendirmesi
expor t pr omotion centre ihracatı geliştirme merkezi
expor t r efund ihracat iadesi, ihracat geri ödemesi
Expor t Receipts Stabilisation İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi (STABEX)
System (STABEX)
expor t r estitution ihracat iadesi
expor t r estr iction ihracat kısıtlaması
expor ts ihracat / dış satım
expor ts regime ihracat rejimi
135
expor t subsidy ihracat desteği, ihracat teşviği / sübvansiyonu
expor t tax r ebate ihracatta vergi iadesi
expor t tax r efund ihracatta vergi iadesi
expor t volume ihracat hacmi
intr a Community expor t Topluluk içi ihracat
tempor ar y expor t geçici ihracat
tempor ar y expor t goods geçici ihraç malı
EXPORTATION ihr aç etme
declar ation of expor tation ihracat beyanı
expor tation of goods mal ihracatı
r eexpor tation of goods reeksport
EXPORTER ihr acatçı
EXPOST fiilden sonr a, sonr adan, bilahar e
expost evaluation nihai değerlendirme (işlem sonrası / olay sonrası
değerlendirme)
expost exter nal audit harcama sonrası dış denetim
expost financial audit body harcama sonrası mali denetim birimi
expost inter nal audit harcama sonrası iç denetim
EXPOSURE r isk; açık olma, mar uz kalma
accidental exposur e arızi maruz kalma
accidental exposur e dose kazara maruz kalınan miktar
Biological Exposur e Index Biyolojik Maruziyet Endeksi (BEI)
(BEI)
biological exposure limit biyolojik maruziyet limiti
lar ge exposure büyük risk
EXPULSION sınır dışı etme, ihraç etme, tart etme, çıkar ma
EXTENSIFICATION yaygınlaştır ma
EXTENSIVE kapsamlı, geniş, yaygın
EXTENT genişlik
EXTERNAL dış
common exter nal tar iff ortak dış tarife (ODT)
(CET)
Dir ector ateGeneral for Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
External Relations
expost exter nal audit harcama sonrası dış denetim
exter nal debt dış borç
exter nal debt monitor ing dış borç izleme raporu
r epor t
exter nal equilibrium dış denge
exter nal financial stability dış mali istikrar
exter nal influence dış etki
exter nal r epr esentation dış temsil
exter nal tar iff dış tarife (gümrük)
exter nal trade dış ticaret
exter nal transit pr ocedur e harici transit prosedürü
136
Gener al Affair s and Exter nal Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)
Relations Council (GAERC)
EXTORTION ir tikap
EXTRACONTRACTUAL sözleşme / akit dışı
EXTRACT özet; parça; öz
EXTRACTION çıkar ma, sökme
extraction solution özüt çözeltisi
EXTRADITION suçlular ın iadesi
EXWORK PRICE fabrika çıkış fiyatı
137
138
F
FACE i. yüz; f. kar şılamak, yüz yüze gelmek
face saving way zevahiri kurtarıcı yol, vaziyeti kurtarıcı yol
face to face meeting yüz yüze görüşme
FACILITY kolaylık, olanak / imkan, tesis
accommodation facility konaklama imkânı; konaklama tesisi
global envir onment facility (GEF) küresel çevre imkanı (GEF)
over dr aft facility açık kredi kullanma imkânı
por t reception facility liman atık kabul tesisi
por t tr eatment facility liman arıtma tesisi
SME finance facility KOBİ finansman imkânı; KOBİ’ler için
finansman kolaylığı
tr eatment facility arıtma tesisi
FACILITIES tesisat
FACT olgu / vaka; davanın maddi unsurları
fact finding olgu belirleme
fact finding mission olgu belirleme görevi
in law or in fact hukuken veya fiilen
FACTOR faktör, etken / amil, unsur
deter minant factor belirleyici faktör
factor of pr oduction üretim faktörü
quality factor nitelik unsuru
FACTUALLY ger çekler e (olgular a) dayalı olar ak
FAILURE ihmal; aciz hâli; başar ısızlık; aksama; sekte;
iflas
action for failur e to act hareketsizlik / ihmal davası, menfi işlemin tespiti
davası
fail yapmamak, ihmal etmek, başaramamak
fail to act hareketsiz kalmak, savsaklamak
failure to act hareketsizlik, işlemden kaçınma; olumsuz / menfi
işlem
failure to fulfilment gereğini yerine getirememe
failure to take a decision karar alamama
mar ket failure pazar yetersizliği
FALCONE (abbr. of Pr ogr am of Exchanges, Falcone (kısalt. Örgütlü Suçlarla Mücadeleye
Tr aining and Cooper ation for Persons Katılan Kişiler İçin Fikir Alışverişi, Eğitim ve
Responsible for Action to Combat Or ganised İş Birliği Pr ogramı)
Cr ime)
FALSE sahte; yanlış
false claim yalana dayalı talep
139
FARM çiftlik
Far m Accounting Data Networ k Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)
(FADN)
far m str uctural sur vey yapısal çiftlik anketi
fish far m balık çiftliği
FARMER çiftçi
far mer r egistr ations çiftçi kayıtları
far mer r egistr ation system çiftçi kayıt sistemi
FARMING çiftçilik
stockfar ming besicilik
semisubsistence far ming yarı geçimlik çiftçilik
subsistence far ming geçimlik çiftçilik, kendi kendine yeter çiftçilik
FARREACHING etki alanı geniş
FAULT yanlışlık, hata, yanılgı
at fault hatalı
FAVOUR i. iltimas, kayır ma, lutûf, iyilik; f.
desteklemek, kayır mak
favour able tar iff tr eatment ayrıcalıklı tarife işlemi, tarife tavizi
favour ed kayırılan / iltimaslı; imtiyazlı
favour ed ar ea kayrılan alan
less favour ed r egion en az gelişmiş bölge
most favour ed nation (MFN) en çok kayrılan / gözetilen ulus, en ziyade
müsaadeye mazhar millet (MFN)
most favour ed nation clause en çok kayrılan ulus kaydı
most favour ednationtar iff en çok kayırılan ulus tarifesi / en ziyade
müsaadeye mazhar millet tarifesi
opinion in favour olumlu görüş; lehte görüş
vote in favour lehte oy
FAVOURITISM kayır macılık
FEASIBILITY yapılabilirlik / fizibilite; olabilir lik
feasibility r epor t fizibilite raporu
feasibility study fizibilite çalışması
pr efeasibility study ön fizibilite çalışması
FEDERATION feder asyon
bicommunity federation iki toplumlu federasyon
bizonal feder ation iki bölgeli federasyon
Inter national Federation of Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)
Accountants (IFAC)
Inter national Federation for Housing Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu
and Planning (IFHP) (IFHP)
Inter national Federation of Librar y Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları
Associations and Institutions (IFLA) Federasyonu (IFLA)
Inter national Federation of Tr anslator s Uluslararası Çevirmenler Federasyonu (FIT)
(FIT)
140
FEE har ç, ücret
annual listing fee yıllık kotasyon harcı; yıllık kayıt ücreti
initial listing fee kota alma harcı, başlangıç kayıt harcı
title deed fee tapu senedi harcı
FIDUCIARY TRANSFER güvene dayalı tr ansfer
FIELD alan / saha; tarla; ar azi; muhar ebe alanı;
sahr a
field accountant taşra saymanı
field wor k alan / saha çalışması
FIGHT mücadele, savaş, kavga
fight against AIDS AIDS’le mücadele
fight against crime suçla mücadele
fight against discr imination ayrımcılıkla mücadele
fight against dr ugs uyuşturucu ile mücadele
fight against fr aud dolandırıcılıkla mücadele
fight against inter national or ganised uluslararası örgütlü suçlarla mücadele
cr ime
fight against money laundering kara para aklamayla mücadele
fight against or ganised cr ime örgütlü suçlarla mücadele
fight against r acism and xenophobia ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadele
fight against ter r or ism terörle mücadele
FIGURE sayı / r akam; şekil; figür
in figures rakamla
FINAL nihai, son, en son; kesin
final act nihai / son senet
final dr aft nihai taslak
final pr ovision nihai hüküm
final stage son dönem, son aşama
final standar d nihai standart
FINALISE (v.) sonuçlandır mak, tamamlamak, bitir mek
FINANCE maliye, finansman, finans
centr al finance and contr acts unit merkezî finans ve ihale birimi (MFIB)
(CFCU)
cofinance ortak finansman
cor por ate finance şirket(ler) finansmanı
cor por ate finances şirketlerin finans işleri
Institute of International Finance (IIF) Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF)
public finance kamu finansmanı, kamu maliyesi
SME finance facility KOBİ finansman imkânı; KOBİ’ler için
finansman kolaylığı
sour ce of finance finansman kaynağı
FINANCIAL finansal, mali
admission of financial instr uments to finansal araçların işlem görmeye kabulü (borsa)
tr ading
close of financial year mali yılın sonu
141
cur rent financial year cari mali yıl, içinde bulunulan mali yıl
der ivative financial instr ument türev mali araç
Dir ector ateGeneral for Economic and Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü
Financial Affair s
Economic and Financial Affairs Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi
Council (ECOFIN) (ECOFIN)
expost financial audit body harcama sonrası mali denetim birimi
exter nal financial stability dış mali istikrar
financial accountant finansman muhasebecisi
Financial Action Task For ce ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF)
financial adviser mali müşavir / mali danışman
financial aid mali yardım
financial analyst mali analist
financial asset mali / finansal varlık
financial autonomy mali özerklik
financial cooper ation mali iş birliği
financial cooper ation committee mali iş birliği komitesi
financial cor por ation mali kuruluş / teşekkül
financial discipline mali disiplin
financial fixed assets finansal sabit / duran varlıklar
financial holding company finansal holding
financial inter est mali çıkar
financial institution mali / finansal kurum
Financial Instrument for Fisher ies Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)
Guidance (FIFG)
financial instr ument finansal araç
financial inter mediar y mali aracı, finansal aracı
financial inter vention mali müdahale
financial investment tr ust finansman yatırım ortaklığı
financial management infor mation mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)
system (FMIS)
financial manager (FiM) mali yönetici (FiM)
financial mar ket mali / finansal piyasa
financial memor andum (FM) mali memorandum (FM)
financial policy mali politika
financial planning mali planlama; finansal planlama
financial pr otocol mali protokol
financial regularity mali uygunluk, mali intizam / düzenlilik
financial regulation mali tüzük
financial repor ting mali raporlama
financial standing mali durum
financial statement mali bildirim, mali rapor
financial table finansal tablo, mali tablo
financial task mali görev; finansal görev
Financial and Technical Accompanying Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)
Measur es (MEDA)
financial year bütçe yılı, mali yıl; hesap dönemi
inter national financial institution (IFI) uluslararası finans kurumu (IFI)
mixed financial holding company karma finansal holding
national financial asset ulusal mali / finansal varlık
142
notional financial asset gerçek olmayan mali varlık
r eview of financial statements mali bildirimlerin incelenmesi, mali raporların
incelenmesi
senior financial manager (SFM) kıdemli mali yönetici (SFM)
suspicious / dubious financial şüpheli mali işlem
tr ansaction
take car e not to prejudice the financial mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen
stability göstermek
ver ification of financial statements mali bildirimin doğrulanması, mali bildirimin
gerçeklere uygunluğunun belirlenmesi
FINANCING finansman
financing agreement (FA) finansman anlaşması (FA)
financing memor andum finansman memorandumu
financing phase finansman aşaması, kaynak bulma aşaması
financing plan finansman planı
joint financing ortak finansman
FIRM fir ma, şir ket; kesin, kar ar lı
fir m commitment kesin (bağlayıcı) taahhüt
fir m quota kesin kota
investment fir m yatırım firması
specialised fir m uzmanlaşmış firma
FISCAL mali (vergi ile ilgili)
customs duty of a fiscal nature mali nitelikli gümrük vergisi
duty of a fiscal natur e mali nitelikli vergi
exclusively fiscal natur e münhasıran mali nitelikli
fiscal bar rier mali engel
fiscal penalty vergi cezası
fiscal policy mali politika (vergi)
fiscal notification mali bildirim
medium ter m fiscal plan orta vadeli mali plan
fiscal tr ansaction mali işlem (vergi)
financial: finansal, mali
fiscal: mali (vergi ile ilgili)
monetar y: parasal
FISH balık
fish far m balık çiftliği
fish stock balık rezervi
fish stock population balık nüfusu
fishing gear balıkçılık tertibatı
fishing oppor tunity balıkçılık fırsatı
fishing quota balık avlanma kotası
fishing zone balık avlama alanı
FISHERIES balıkçılık; balık tar lası, dalyan; balık avlama
143
hakkı; balıkçılık alanı / bölgesi
Agr iculture and Fisheries Council Tarım ve Balıkçılık Konseyi
Common Fisher ies Policy (CFP) Ortak Balıkçılık Politikası (OBP)
Community Fisheries Contr ol Agency Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)
(CFCA)
Dir ector ateGeneral for Fisher ies and Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü
Maritime Affair s
Financial Instrument for Fisher ies Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)
Guidance (FIFG)
Fisheries and Agr icultural Research Balıkçılık ve Tarım Araştırmaları (FAR)
(FAR)
fisheries comanagement balıkçılık ortak yönetimi
fisheries management balıkçılık yönetimi
fisheries policy balıkçılık politikası
r ight of fisher y balık tutma hakkı
FIX s. sabit; f. sabitleştir mek, tespit etmek,
saptamak, onar mak, hile kar ıştır mak
fixed basket method sabit sepet metodu
fixed budget sabit bütçe
fixed capital sabit sermayeye katılım
fixed component sabit unsur
fixed exchange r ate system sabit kur sistemi
fixed income security sabit getirili menkul kıymetler
fix in advance önceden saptama
fix salar y sabit maaş
FLEET filo
FLOCK sür ü ( koyun / keçi / kuş için )
FLUCTUATION dalgalanma
fluctuation mar gin dalgalanma marjı
FODDER yem, gıda
bir d fodder kuş yemi
fodder pr oduction ingredients yemlik madde muhteviyatı
FOLIAR yapr ak
FOLLOW UP izleme
FOOD gıda, besin, yiyecek
Eur opean Food Safety Author ity Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)
(EFSA)
feed and food law yem ve gıda yasası
Food and Agricultur e Or ganisation (of (Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü
the United Nations) (FAO) (FAO)
Food and Mouth Disease (FMD) Şap Hastalığı (FMD)
food safety gıda güvenliği
food safety action plan gıda güvenliği eylem planı
food pr ocessing establishment gıda işleme tesisi
ir radiated food radyasyona maruz kalmış gıda
144
novel food yeni gıdalar
FOODSTUFF gıda maddesi
Advisor y Committee on Foodstuffs Gıda Danışma Komitesi
feeding stuff hayvan yemi
finished foodstuff mamul gıda maddesi
foodstuff labor ator y gıda laboratuarı
quick fr ozen foodstuff hızlı dondurulmuş gıdalar
semi finished foodstuff yarı mamul gıda maddesi
FOOTING düzey
equal footing eş düzeyde, aynı düzeyde
FORCE güç, kuvvet; etki, tesir
after the entr y into for ce yürürlüğe girmesinden (girdikten) sonra,
yürürlüğe girmesini takiben
ar med for ces silahlı kuvvetler
Combined J oint Task For ce (CJ TF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG)
dissuasive for ce caydırıcı güç
enter into for ce yürürlüğe girmek
Eur opean Mar itime For ce Avrupa Deniz Gücü (EUROMARFOR)
(EUROMARFOR)
Eur opean Oper ational Rapid For ce Avrupa Acil Müdahale Gücü (Eurofor)
(Eur ofor )
Financial Action Task For ce ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF)
for ce of res judicata kesinleşmiş yargı kararı (etkisi); kesin hüküm
gücü (yargı kararları)
For ces Answer able to Western Batı Avrupa Birliğine Karşı Sorumlu Kuvvetler
Eur opean Union (FAWEU) (FAWEU)
joint task for ce müşterek görev gücü
labour for ce iş gücü
mar ket for ces piyasa güçleri
occupation for ces işgal kuvvetleri
Rapid Reaction For ce (RRF) Acil Müdahale Gücü (AMG)
This r egulation shall enter into for ce Bu tüzük... tarihinde yürürlüğe girer.
on…
have a binding for ce bağlayıcı gücü olmak
FOREIGN yabancı, dış, harici
for eign affair s dış işleri
for eign cur rency deposit döviz mevduat hesabı
for eign direct investment (FDI) doğrudan yabancı yatırım (FDI)
for eign exchange mar ket döviz piyasası
for eign indebtment dış borçlanma
For eign Investment Advisor y Ser vice Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)
(FIAS)
for eign policy dış politika
for eign tr ade dış ticaret
for eign tr ade policy dış ticaret politikası
for eign tr ade volume dış ticaret hacmi
for war d for eign exchange vadeli kambiyo
145
liber alisation of for eign tr ade dış ticaretin serbestleştirilmesi
official for eign exchange mar ket resmî döviz piyasası
official for eign exchange reser ve resmî döviz rezervi
Union Minister for For eign Affairs Birlik (AB) Dışişleri Bakanı
FORENSIC adli
for ensic medicine adli tıp
Eur opean Networ k of For ensic Science Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)
Institutes (ENFSI)
FOREST or man
affor estation ağaçlandırma
affor ested ağaçlandırılmış
defor estation ormansızlaştırma
Eur opean For estr y Infor mation and Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi
Communication System (EFICS) (EFICS)
for estation ağaçlandırma
for estr y ormancılık
r efor estation yeniden orman kurma
FORUM for um, meydan
Eur opean Disability For um (EDF) Avrupa Engelliler Forumu (EDF)
Eur opean For um Avrupa Forumu
inter national accr editation for um uluslararası akreditasyon forumu (IAF)
(IAF)
FORWARD i. iler i; gelecekte teslim; f. sunmak,
gönder mek, sevk etmek
for war d contr act vadeli işlem sözleşmesi
for war d for eign exchange vadeli kambiyo
for war d r ate agreement vadeli kur anlaşması
FOSTER CHILD bakılan çocuk (kor uyucu aile tar afından)
FOUNDATION vakıf, kur uluş, temel, dayanak
community foundation cemaat vakfı
Eur opean Cultur al Foundation (ECF) Avrupa Kültür Vakfı (ECF)
Eur opean Foundation Avrupa Vakfı
Eur opean Foundation for the Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını İyileştirme
Impr ovement of Life and Wor king Vakfı
Conditions
Eur opean Foundation for Management Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD)
Development (EFMD)
Eur opean Science Foundation (ESF) Avrupa Bilim Vakfı (ESF)
Eur opean Tr aining Foundation (ETF) Avrupa Eğitim Vakfı (AEV)
Foundation of the Eur ope of Sciences Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı (FESAC)
and Cultur es (FESAC)
FRAGMENTATION par çalanma
FRAME i. çer çeve; f. şekillendir mek
fr ame calculation plan çerçeve hesap planı
FRAMEWORK çer çeve
146
Climate Change Fr amewor k İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS)
Convention (CCFC)
Community fr amewor k Topluluk çerçevesi
Community suppor t framewor k (CSF) Topluluk destek çerçevesi (CSF)
Council Fr amewor k Decision Konsey Çerçeve Kararı
fr amewor k decision çerçeve karar
fr amewor k r esolution çerçeve ilke kararı
legislative fr amewor k yasal çerçeve
logical framewor k (logfr ame) mantıksal çerçeve
logical framewor k appr oach (LFA) mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY)
r egulator y fr amewor k düzenleyici çerçeve
single institutional fr amewor k tek kurumsal çerçeve
within the fr amewor k of the task görev çerçevesinde
FRAUD sahtekâr lık, hile, dolandırıcılık
AntiFr aud Coor dination Unit Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)
(UCLAF)
Eur opean AntiFraud Office (OLAF) Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu
(OLAF)
fight against fr aud dolandırıcılıkla mücadele
FRAUDULENT hileli, hile ile yapılan
fr audulent document sahte belge; hileli belge
fr audulent policy hileli politika, yanıltıcı politika
FREE özgür , ser best, bedelsiz
declar ation of release for fr ee serbest dolaşıma giriş beyannamesi
circulation
Eur opean Fr ee Alliance (EFA) Avrupa Özgür İttifakı (EFA)
Eur opean Fr ee Trade Association Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)
(EFTA)
de facto fr ee movement fiili serbest dolaşım
fr ee and open mar ket serbest ve açık piyasa
fr ee cir culation serbest dolaşım
fr ee cir culation of TV Ser vices TV hizmetlerinin serbest dolaşımı
fr ee fir e zone serbest atış bölgesi
fr ee movement of capital sermayenin serbest dolaşımı
fr ee movement of goods malların serbest dolaşımı
fr ee movement of per sons kişilerin serbest dolaşımı
fr ee movement of ser vices hizmetlerin serbest dolaşımı
fr ee movement of TV br oadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı
fr ee movement of wor ker s işçilerin serbest dolaşımı
fr ee on boar d (FOB) güvertede teslim (FOB)
fr ee por t serbest liman
fr ee r epair ücretsiz onarım
fr ee television serbest televizyon
fr ee tr ade agreement (FTA) serbest ticaret anlaşması (STA)
fr ee tr ade ar ea serbest ticaret alanı
fr ee tr ade association serbest ticaret birliği
fr ee tr ade zone serbest ticaret bölgesi
fr ee war ehouse serbest antrepo
147
fr ee zone serbest bölge
goods in free cir culation serbest dolaşımdaki mallar
goods r eleased for fr ee cir culation serbest dolaşımda bulunan mallar
Inter national Secur ities Fr ee Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi
Nor th American Fr ee Trade Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması
Agr eement (NAFTA) (NAFTA)
r ight to move fr eely serbestçe yer değiştirme hakkı
tax fr ee shop vergisiz satış yapan dükkan
FREEDOM özgür lük, ser bestlik
ar ea of fr eedom özgürlük alanı
ar ea of fr eedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı
collective fr eedom toplu / kolektif özgürlük
Dir ector ateGeneral for J ustice, Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü
Freedom and Secur ity
fr eedom of assembly toplanma özgürlüğü
fr eedom of association dernek kurma özgürlüğü
fr eedom of establishment yerleşme serbestisi; iş kurma serbestisi
fr eedom of expr ession ifade özgürlüğü
fr eedom of movement of per sons kişilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü
fr eedom of movement for wor ker s işçilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü
fr eedom of opinion düşünce özgürlüğü
fr eedom of r eception (media) yayın alma özgürlüğü
fr eedom of r esidence mesken yerini seçme özgürlüğü
fr eedom of wor ship ibadet özgürlüğü
fr eedom to pr ovide ser vices hizmet sunma serbestisi, hizmet edimi serbestisi
fundamental r ights and freedoms temel hak ve özgürlükler
individual fr eedom bireysel özgürlük
FREIGHT yük; nakliye ücr eti
cost, insurance and freight (CIF) mal bedeli, sigorta ve navlun (CIF)
pr efer ential fr eight r ate tercihli navlun oranı
Tr ansEur opean Rail Freight Networ k TransAvrupa Demir Yolu Taşımacılık Ağı
(TERFN) (TERFN)
FRONTIER sınır / hudut
Centre for Infor mation, Discussion and Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda Bilgi,
Exchange on the Cr ossing of Fr ontier s Değerlendirme ve Değişim Merkezi (CIREFI)
and Immigration (CIREFI)
Eur opean Convention on Tr ansfr ontier Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi
(Cr oss Bor der ) Television
fr ontier contr ol sınır kontrolü
inter nal fr ontier iç sınır
tr ansfr ontier sınır aşan
television without fr ontiers (TWF) sınır tanımayan televizyon (TWF)
Television Without Fr ontiers (TWF) Sınır Tanımayan Televizyon (TWF) Direktifi
Dir ective
FRUIT meyve
pr ocessed fr uit pr oduct işlenmiş meyve ürünü
148
FUEL yakıt
aviation fuel uçak yakıtı
biofuel biyoyakıt, biyolojik yakıt
domestic heating fuel konut ısıtma yakıtı
fossil fuel fosil yakıt
fuel oil fuel oil
fuel r ecycling plant yakıt geri dönüşüm tesisi
industrial fuel sanayi yakıtı
jet fuel jet yakıtı
motor fuel motor yakıtı
r enewable fuel yenilenebilir yakıt
solid fuel katı yakıt
FULFILMENT yer ine getir me, ifa
failure to fulfilment gereğini yerine getirememe
FUND fon, sandık, ödenek
accident insur ance fund kaza sigorta fonu
allocation of funds fon tahsisatı, fonların tahsisi
budgetar y fund bütçe içi fon
closed end fund kapalı uçlu yatırım fonu
cohesion fund uyum fonu
cr edit guar antee fund kredi garanti fonu
electr onic fund tr ansfer (EFT) elektronik fon transferi (EFT)
Eur opean Agr icultur al Guidance and Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu
Guar antee Fund (EAGGF / FEOGA) (EAGGF / FEOGA)
Eur opean Community fund Avrupa Topluluğu fonu
Eur opean Development Fund (EDF) Avrupa Kalkınma Fonu (AKF)
Eur opean Investment Fund (EIF) Avrupa Yatırım Fonu (AYF)
Eur opean Monetar y Cooper ation Fund Avrupa Parasal İş Birliği Fonu (APİF)
(FECOM / EMCF)
Eur opean Refugee Fund (ERF) Avrupa Mülteci Fonu (ERF)
Eur opean Regional Development Fund Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)
(ERDF / FEDER)
Eur opean Social Fund (ESF) Avrupa Sosyal Fonu (ASF)
extra budgetar y fund bütçe dışı fon
fund budget fon bütçesi
Global Envir onment Fund (GEF) Küresel Çevre Fonu (GEF)
guar antee fund garanti fonu
incentive fund teşvik fonu
Inter national Monetar y Fund (IMF) Uluslararası Para Fonu (IMF)
national fund (NF) ulusal fon (UF)
pension and retir ement fund emeklilik fonu
pension fund asset emeklilik fonu varlığı
r evolving fund döner sermaye
str uctur al fund yapısal fon
United Nations Inter national Childr en Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu
Emer gency Fund (UNICEF) (UNICEF)
FURNISH (v.) donatmak, sağlamak; tedarik etmek
149
FUTURES standart vadeli işlem sözleşmeleri
futur es mar ket vadeli işlemler piyasası
inter est r ate futur es faiz oranlı vadeli işlemler
150
G
GAP açik; boşluk
gap r atio açık oranı
GARBAGE çöp
GAS gaz
br eathable gas solunabilir gaz
gr eenhouse gas sera gazı
gas transmission gaz iletimi
r espir able gas solunabilir gaz
GENDER cinsiyet
gender analysis cinsiyet analizi / tahlili / çözümlemesi
gender discrimination cinsiyet ayrımcılığı
gender equality cinsiyet eşitliği
GENERAL genel
Dir ector ateGeneral (DG) Genel Müdürlük (DG)
general act genel senet
general administr ative expense genel yönetim gideri
Gener al Affair s Council (GAC) Genel İşler Konseyi (GİK)
Gener al Affair s and Exter nal Relations Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)
Council (GAERC)
Gener al Agr eement on Tar iffs and Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)
Tr ade (GATT)
general competence genel yetki
general compliance genel uygunluk bildirimi
Gener al Confeder ation of Agr icultur al Avrupa Birliği Tarım Kooperatifleri
Cooper atives in the Eur opean Union Konfederasyonu (COGECA)
(COGECA)
general economic inter est genel ekonomik yarar
general incentive system genel teşvik sistemi
general par tner ship (unlimited kolektif şirket
company)
general payments system genel ödemeler sistemi
general pr oduct safety genel ürün güvenliği
general pr ovisions genel hükümler
general r ule genel kural
general r ules for the inter pretation of tarifenin yorumlanmasına dair genel kurallar
the tar iff
general secretar iat genel sekreterlik
general secretar y genel sekreter
general warehouse genel antrepo
Secretar iat Gener al of the Commission Avrupa Komisyonu Genel Sekreterliği
Secretar iat Gener al of the Council (of Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği
the Eur opean Union)
151
GENERALISED PREFERENCES SYSTEM Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)
(GPS)
GENTLEMAN’S AGREEMENT centilmenlik anlaşmasi
GEODESY yer bilgisi, jeodezi
GEOGRAPHY coğr afya
geogr aphic infor mation system (GIS) coğrafi bilgi sistemi (CBS)
geogr aphical sign coğrafi işaret
GLOBAL kür esel, global
global appr oach küresel yaklaşım
global envir onment facility (GEF) küresel çevre imkanı (GEF)
Global Envir onment Fund (GEF) Küresel Çevre Fonu (GEF)
Global Navigation Satellite System Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS)
(GNSS)
global or der küresel düzen
global quota genel kota
global war ming küresel ısınma
GLOBALISATION kür eselleşme / globalleşme
anti globalisation movement küreselleşme karşıtı hareket
globalisation of the economy ekonominin küreselleşmesi / globalizasyonu
GOOD iyi
good clinical pr actice (GCP) iyi klinik uygulamaları (İKU)
good faith iyi niyet
good manufacturing pr actices (GMP) iyi imalat uygulamaları (İİU)
good offices iyi niyet
GOODS mal, eşya, emtia
abandonment of goods to customs malın gümrüğe terk edilmesi
capital goods yatırım malları, sermaye malları
cash against goods mal mukabili ödeme, mal karşılığı ödeme
commer cial descr iption of goods eşyanın / malın ticari tanımı
commer cial goods emtia; ticari mahiyetteki eşya, ticari mal
Community goods Topluluk eşyası / malları; karı kocanın ortak
mülkiyetinde olan mallar (aile hukuku)
consumer goods tüketim malları
consumption goods tüketim malları
contr aband goods kaçak mallar
counterfeit goods taklit mallar; sahte mallar
cultur al goods kültürel mallar
customs goods gümrük malları
danger ous goods tehlikeli mallar
defective goods ayıplı mal
descr iption of goods mal / eşya tanımı
destr uction of goods malın / eşyanın imhası
dur able consumer goods dayanıklı tüketim malları
examination of goods eşyanın muayenesi
expor t goods ihraç malı
152
expor tation of goods mal ihracatı
finished goods nihai mallar (işlenmiş, tanımlanmış eşya)
fr ee movement of goods malların serbest dolaşımı
goods in free cir culation serbest dolaşımdaki mallar
goods in the unaltered state değişmemiş mal / eşya
goods r eleased for fr ee cir culation serbest dolaşımda bulunan mallar
goods to be disposed tasfiye edilecek mal / eşya
identical goods aynı mal, aynıyla muayyen eşya
imitated goods imite mal
impor tation of goods mal ithalatı
industrial goods sınai mallar
inspecting goods car ried by or on kişilerin yanlarında bulundurdukları ya da
per sons üstlerinde taşıdıkları malların / eşyanın kontrolü
intangible goods maddi olmayan / gayrimaddi mallar
inter mediate goods ara malı
manufactured goods imal edilen / mamül mallar
non commer cial goods ticari mahiyette olmayan eşya, ticari olmayan
mallar
non Community goods Topluluk dışı mallar; karı kocanın ortak
mülkiyetinde olmayan mallar (aile hukuku)
nonfungible (goods) misli olmayan (mallar)
per sonal goods zatî eşya
pir ated goods korsan mallar
placing of goods under a customs malların gümrük rejimine tabi tutulması
pr ocedur e
placing of goods under customs malların gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
appr oved treatment or use kullanıma tabi tutulması
pr esentation of goods to customs malların gümrüğe sunulması
pr oof of pr efer ential or igin of goods malın tercihli menşeinin kanıtlanması
r elease of goods eşyanın / malın serbest bırakılması
r eplacement of goods malların yenisi ile değiştirilmesi, malların
ikamesi
r etur ned goods geri gelen (iade edilen) mal / eşya
tempor ar y expor t goods geçici ihraç malı
tr ade in goods mal ticareti
GOODWILL şer efiye; iyi niyet
GOVERNANCE yönetişim
cor por ate gover nance kurumsal yönetişim
GOVERNMENT hükûmet, devlet, yönetim şekli
car etaker gover nment işgüder hükûmet
centr al gover nment merkezi hükûmet
contr act gover ned by pr ivate law özel hukuk sözleşmesi
contr act gover ned by public law kamu hukuku sözleşmesi
de facto gover nment de facto / fiili hükûmet
Eur opean Char ter of Local Self Avrupa Yerel Öz Yönetim Şartı
Gover nment
gover n yönetmek / idare etmek
gover nment accountant kamu saymanı
153
gover nmental devlet / hükûmetle ilgili
gover nmental author ity hükûmet mercisi; resmî makam
gover nmental level hükûmet düzeyinde
gover nment in exile sürgündeki hükûmet
gover nment or ganised non hükûmet tarafından oluşturulan sivil toplum
gover nmental or ganisation (GONGO) örgütü (GONGO)
nongover nmental or ganisation (NGO) hükûmet dışı kuruluş, sivil toplum örgütü (STÖ)
head of gover nment hükûmet başkanı
insur gent gover nment asi hükûmet
interim gover nment geçici (ara) hükûmet
local gover nment yerel hükûmet, yerel yönetim
r ules gover ning the system of pr oper ty mülkiyet sistemini düzenleyen kurallar
owner ship
self gover nment kendi kendine yönetim
subver sion of the gover nment hükûmetin yıkılması
tr ansitional gover nment geçici hükûmet
GOVERNOR vali
boar d of gover nor s idare meclisi
boar d of gover nor s of the bank banka guvernörler kurulu
GRANT hibe, hibe yar dımı; imtiyaz; ver me, bahşetme
gr ant a repayment geri ödemeden yararlandırma
gr ant loans and give guar antees borç ve garanti vermek
gr ant of licences lisans verilmesi
gr ant of licences by ar bitr ation tahkim yolu ile lisans verilmesi
gr ant a remission indirim uygulamak
GREENHOUSE ser a
gr eenhouse gas sera gazı
GREEN PAPER Yeşil Kitap (rapor )
GREENS Yeşiller
Confeder al Gr oup of the Eur opean Avrupa Birleşik Solu – Kuzey Yeşil Solu
United Left – Nor dic Gr een Left Konfederal Grubu
Eur opean Green Par ty (EGP) Avrupa Yeşiller Partisi (EGP)
Gr oup of the Gr eens Yeşiller Grubu
Nor dic Green Left (NGL) Kuzey Yeşil Solu (NGL)
Nor dic Green Left Alliance (NGLA) Kuzey Yeşil Solu İttifakı (NGLA)
GROSS gayr isafi, br üt, toptan
Gr oss Domestic Pr oduct (GDP) Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)
Gr oss National Income (GNI) Gayrisafi Milli Gelir (GSMG)
Gr oss National Pr oduct (GNP) Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH)
gr oss negligence ağır ihmal
GROUND ger ekçe; yer, zemin, topr ak
air to gr ound missile havadan karaya füze
gr ound water yer altı suyu (taban suyu)
gr ound water yield yer altı suyu verimi
material gr ound muhik sebep; maddi sebep; geçerli sebep
on gr ounds of urgency ivedilik gerekçesiyle
154
GROUP gr up, küme, topluluk
ad hoc wor king gr oup ad hoc çalışma grubu
age gr oup yaş grubu
blood gr oup kan grubu
Confeder al Gr oup of the Eur opean Avrupa Birleşik Solu – Kuzey Yeşil Solu
United Left – Nor dic Gr een Left Konfederal Grubu
Conventional Ar ms Expor ts Wor king Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma Grubu
Gr oup (COARM) (COARM)
Council Wor king Gr oup (CWG) Konsey Çalışma Grubu (CWG)
Enterpr ise Policy Gr oup İşletmeler Politikası Grubu
ethnic gr oup etnik grup
Eur opean Democr atic Gr oup Avrupa Demokrat Grubu
Eur opean Economic Interest Gr ouping Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)
(EEIG)
Eur opean interest gr oups Avrupa çıkar grupları
gr oup insurance grup sigortası, topluluk sigortası
Gr oup of the Alliance of Liber als and Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı Grubu
Democr ats for Eur ope (ALDE) (ALDE)
gr oup of connected clients bağlantılı müşterilerden oluşan grup
Gr oup of the Eur opean People’s Par ty Avrupa Halk Partisi (Hıristiyan Demokratlar) ve
(Christian Democr ats) and Eur opean Avrupalı Demokratlar Grubu (EEPED)
Democr ats (EEPED)
Gr oup of the Eur opean Right ‘Avrupa Sağı’ Grubu
Gr oup of the Gr eens Yeşiller Grubu
Gr oup of the Independents for a Milletler Avrupası için Bağımsızlar Grubu (I
Eur ope of Nations (IEDN) EDN)
Gr oup of States Against Cor r uption Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)
(GRECO)
hazar d gr oup risk grubu
Identity, Tr adition and Sover eignty Kimlik, Gelenek ve Egemenlik Grubu (ITS)
Gr oup (ITS)
income gr oup gelir grubu
Independence / Democr acy Gr oup Bağımsızlık / Demokrasi Grubu (IND / DEM)
(IND / DEM)
Independent Eur opean Pr ogr am Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)
Gr oup (IEPG)
inter est gr oup çıkar / menfaat grubu
Inter gover nmental Gr oup of Exper ts Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)
(IGE)
intr agr oup tr ansaction grup içi işlem
liaison gr oup irtibat grubu
political gr oup siyasi grup
pr essure gr oup baskı grubu
Rainbow gr oup Gökkuşağı grubu
r egr oup yeniden gruplandırmak
Socialist Gr oup Sosyalist Grup
tar get gr oup hedef grup, hedef kitle
Union for Eur ope of the Nations Gr oup Uluslar Avrupası için Birlik Grubu
Wester n Eur opean Ar maments Gr oup Batı Avrupa Silahlanma Grubu (WEAG)
155
(WEAG)
Wester n Eur opean Logistics Gr oup Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)
(WELG)
wor king gr oup çalışma grubu
GROWTH büyüme, gelişme
economic gr owth ekonomik büyüme
gr owth initiative gelişme inisiyatifi, gelişme girişimi
gr owth point büyüme noktası
Stability and Gr owth Pact İstikrar ve Büyüme Paktı
GUARANTEE i. gar anti, teminat, güvence, kefalet; f. garanti
ver mek
commission on guar antees garanti komisyonu
Community guar antee Topluluk garantisi
cr edit guar antee fund kredi garanti fonu
Eur opean Agr icultur al Guidance and Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu
Guar antee Fund (EAGGF / FEOGA) (EAGGF / FEOGA)
gr ant loans and give guar antees borç ve garanti vermek
guar anteed income teminatlı / garantili gelir
guar antee fund garanti fonu
guar antee pr ice garanti fiyatı
letter of guar antee teminat mektubu
r elease of guar antee teminatın iadesi, kalkması
tr easur y guarantee hazine garantisi
unified guar antee system birleşik garanti sistemi
GUARANTOR gar antör
joint guar antor müteselsil kefil
GUARDIANSHIP vesayet
guar dian vasi
GUIDE r ehber , kılavuz
guide document rehber doküman / belge
guide pr ice rehber fiyat
Practical Guide to EC Pr ocurement AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)
Pr ocedur es (PRAG)
GUIDELINES kılavuz ilkeler, yol gösterici ilkeler
employment guidelines istihdama ilişkin kılavuz ilkeler
in confor mity with the guidelines yol gösterici / kılavuz ilkelerle uyumlu biçimde
inter national guidelines uluslararası yol gösterici ilkeler
intr oductor y guidelines başlangıç esasları
sector al guidelines sektörel kılavuz ilkeler
156
H
HANDLING muamele, işleme; ele alma
handling of client or der s müşteri siparişlerinin yerine getirilmesi
usual handling mutat işleme
HARD CORE çekir dek
HARD COPY basılı kopya, yazılı çıktı
HARMONIOUS uyumlu
har monious development dengeli kalkınma; uyumlu gelişim
HARMONISATION uyum; uyumlaştır ma / ahenkleştir me
har monisation of laws kanunların uyumlaştırılması; hukukların
uyumlaştırılması
har monisation of legislation mevzuatın uyumlaştırılması
har monise uyumlaştırmak
har monised ar ea armonize alan / uyumlaştırılmış alan
har monised Eur opean standard uyumlaştırılmış Avrupa standardı
Har monised Index of Consumer Pr ices Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi
(HICP) (UTFE)
har monised national standard uyumlaştırılmış ulusal standart
har monised standar d uyumlaştırılmış standart
Har monised Sur vey and Cer tification Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi
System (HSSC) (HSSC)
non har monised ar ea uyumlaştırılmamış / armonize edilmemiş alan
Office for Har monisation in the İç Pazar (Marka ve Tasarım) Uyumlaştırma Ofisi
Inter nal Mar ket (Tr ademar ks and (OHIM)
Designs) (OHIM)
str uctur al har monisation yapısal uyumlaştırma
adaptation: uyarlama,
adoption: kabul etme, benimseme
alignment: uyum; uyumlaştırma, aynı hizaya getirme, eş düzeye getirme
appr oximation: yakınlaştırma, yaklaşma
cohesion: (parçaların bütüne) uyumu
concer ted: uyumlu
conver gence: yakınsama
har monisation: uyum; yumlaştırma
incor por ation: derç etme, dahil etme
tr ansposition: aktarım
HARMONY uyum, ahenk, uygunluk
be in har mony with uyum içinde olmak
157
HEAD baş; başkan, lider
head office genel merkez; idare merkezi (şirket, işletme)
head of gover nment hükûmet başkanı
head of state devlet başkanı
r egistered head office tescil edilmiş idare merkezi
HEADING başlık; pozisyon
headings and subheadings of the Ortak Gümrük Tarifesi pozisyon ve alt
Common Customs Tariff pozisyonları
heading of the tar iff tarife pozisyonu
subheading alt başlık
tariff heading [gümrük] tarife pozisyonu
HEALTH sağlık, hıfzısıhha
animal health hayvan sağlığı
Dir ector ateGeneral for Health and Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü
Consumer Pr otection
Employment, Social Policy, Health and İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici
Consumer Affairs Council (EPSCO) İşleri Konseyi (EPSCO)
Eur opean Agency for Safety and Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU
Health at Wor k (EUOSHA) OSHA)
Eur opean Health Community Avrupa Sağlık Topluluğu
Executive Agency for the Public Health Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)
Pr ogramme (Public Health Executive
Agency (PHEA))
health detriment sağlık hasarı
health management sağlık yönetimi
health r ecor d sağlık karnesi
plant health bitki sağlığı
pr eventive health ser vice koruyucu sağlık hizmeti
public health genel sağlık
Wor ld Health Or ganisation (WHO) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)
Wor ld Or ganisation for Animal Health Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)
(WOAH / OIE)
HEARING dur uşma, celse / otur um
adjour n a hearing duruşmayı ertelemek
pr ehearing duruşma öncesi
interlocutor y hearing kesin kararın verildiği duruşmadan önceki
duruşmaların her biri
r equest for a hear ing murafaa (duruşma) talebi
hearing: duruşma; oturum / celse (mahkeme)
open session: halka açık oturum
session: oturum, celse, toplantı (mahkeme, meclis veya resmî bir grup için)
sitting: oturum (mahkeme, meclis veya resmî bir kurum için)
incamera session: kapalı oturum
159
time shar e holiday contract devre mülk tatil sözleşmesi
HOME ev, mesken; yur t
Common Eur opean Home Ortak Avrupa Evi
home affair s iç işleri
home car e evde bakım hizmetleri
home countr y köken ülke; çıkış ülkesi; (ait olduğu ülke)
home countr y contr ol köken ülke denetimi
home state gönderen devlet
justice and home affairs (JHA) adalet ve iç işleri (Aİ)
J ustice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi
HOMELAND vatan / yurt
HORIZONTAL yatay
hor izontal layout yatay düzen, yatay sunum
hor izontal legislation yatay mevzuat
hor izontal objective yatay hedef
hor izontal state aid yatay devlet yardımı
HOUSE i.ev, konut; f. iskan etmek, bar ındır mak
br oker age house aracı kurum
detention house tutuk evi, tevkif evi
House of the Representatives Temsilciler Meclisi
House of Lor ds Lortlar Kamarası
inhouse tr aining hizmet içi eğitim, dahilde eğitim
Inter national Federation for Housing Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu
and Planning (IFHP) (IFHP)
slaughter house mezbaha
social housing sosyal konut edindirme
HOUSEHOLD hane halkı
household appliance ev aleti
labelling of household appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi
HUSBANDRY hayvancılık
HYMN ilahi, dinsel şar kı
Eur opean Hymn Avrupa Marşı
160
I
IDENTITY kimlik
defence identity savunma kimliği
Eur opean identity Avrupa kimliği
Eur opean Secur ity and Defence Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)
Identity (ESDI)
identity of inter ests çıkarların aynı olması
Identity, Tr adition and Sover eignty Kimlik, Gelenek ve Egemenlik Grubu (ITS)
Gr oup (ITS)
r ecognition of an identity kimliğin tanınması
specific identity belirli kimlik, özel kimlik
ILLEGAL hukuka aykır ı, hukuk dışı; yasa dışı
illegal immigr ant yasa dışı göçmen
illegal tr afficking of dr ugs yasa dışı uyuşturucu madde ticareti
illegal wor ker kaçak işçi
ILLICIT yasada yasaklanmış, hukukun caiz gör mediği
(eylem veya konu); gayr imeşr u
by illicit means hukukça caiz olmayan / gayrimeşru yollara
başvurarak
illicit use of dr ugs uyuşturucu maddenin yasa dışı kullanımı;
ilaçların yasa dışı kullanımı
ILLTREATMENT kötü muamele
IMITATION taklit / imitasyon
imitate taklit etmek
imitated goods imite mal
IMMEDIATE acil / ivedi
IMMIGRATION bir başka ülkeden göç
illegal immigr ant yasa dışı göçmen
immigrant göçmen (bir başka ülkeden)
immigrate göç etmek, hicret etmek
IMMOVABLE gayrimenkul / taşınmaz mal
immovable pr operty emlak; gayrimenkul mülkiyeti; gayrimenkul /
taşınmaz mal
immovable purchased on a time share devre mülk esasına göre satın alınan taşınmaz mal
basis
IMMUNITY dokunulmazlık; bağışıklık
diplomatic immunity diplomatik dokunulmazlık
immunity of domicile konut dokunulmazlığı
lifting of immunity dokunulmazlığın kaldırılması
par liamentar y immunity parlamenter dokunulmazlığı
161
pr ivileges and immunities ayrıcalık ve dokunulmazlıklar
r enunciation of immunity dokunulmazlık hakkından vazgeçme
sover eign immunity devletin bağışıklığı / muafiyeti (özellikle
uluslararası yargı yetkisi)
waive immunity dokunulmazlıktan feragat etmek
IMPACT etki
customs r egime with economic impact ekonomik etkili gümrük rejimi
envir onmental impact çevresel etki
envir onmental impact assessment çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)
(EIA)
envir onmental impact assessment çevresel etki değerlendirmesi uygulamaları
pr actices
impact assesment etki değerlendirmesi
r egulator y impact assesment (RIA) düzenleyici etki analizi (DEA)
Tr ansboundar y Envir onmental Impact Sınır Aşan Çevresel Etki Değerlendirmesi
Assessment Convention Sözleşmesi
IMPARTIALITY tar afsızlık
IMPEACHMENT suçlama, itham
IMPETUS hız; şevk, dürtü
IMPLEMENTATION uygulamaya koyma, uygulama; icr a etme
Decentr alised Implementation System Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)
(DIS)
Extended Decentr alised Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama
Implementation System (EDIS) Sistemi (EDIS)
implement uygulamaya koymak; icra etmek,uygulamak
implementation of a policy bir tutum ya da politikanın uygulamaya konması,
icrası, yürütülmesi
implementation of a pr ovision bir hükmün uygulanması
implementation phase uygulamaya koyma aşaması (yürütme anlamında)
implementing Uygulamaya koyan, yerine getirme işlevini gören
apply: uygulamak; soyut kuralı somut duruma / olaya uygulamak
enfor ce: icra etmek; yerine getirmek
enter into for ce: yürürlüğe girmek
execute: yerine getirmek, yürütmek, infaz etmek, icra etmek
implement: uygulamaya koymak
put in effect: yürürlüğe koymak
put into for ce: yürürlüğe koymak
take effect:yürürlüğe girmek, yürürlük kazanmak
163
inception per iod başlangıç periyodu
inception r epor t başlangıç raporu
INCIDENTAL PRESENCE ar ızi mevcudiyet
INCOME gelir
accr ued income tahakkuk eden gelir
accr uals and deferr ed income tahakkuklar ve ertelenmiş gelirler
dir ect income suppor t doğrudan gelir desteği
fixed income security sabit getirili menkul kıymetler
Gr oss National Income (GNI) Gayrisafi Milli Gelir (GSMG)
guar anteed income teminatlı / garantili gelir
income gr oup gelir grubu
incomes policy gelirler politikası
income stabilisation gelir istikrarı
income tax gelir vergisi
r edistr ibution of income gelirin yeniden dağılımı
INCOMMUNICADO hiç kimseyle gör üştür ülmeme
INCORPORATION birleştir me; şir ket
ar ticles of incor por ation (cer tificate of tüzel kişilik kazandıran statü; tüzel kişiliği olan
incor por ation) ticaret şirketi
incor por ate s. bir bütünün içine dahil edilmiş; f. tüzel kişilik
kazanmak; tüzel kişiliğe sahip şirket hâline
gelmek
incor por ated dahil edilmiş, içine alınmış; tüzel kişilik olarak
kurulmuş
incor por ated company tüzel kişiliği olan şirket
place of incor por ation tüzel kişiliğin bulunduğu yer
INCREMENT ar tma, büyüme
increment change büyüme değişimi
increment measur e büyüme ölçümü
INDEMNITY tazminat, zar ar ı ödeme
compensator y indemnity fark giderici tazminat
indemnity payment tazminat ödemesi
pr ofessional indemnity insur ance mesleki sorumluluk sigortası
INDENT satır başı, bent
INDEPENDENCE bağımsızlık
Alliance of Independent Democr ats in Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)
Eur ope (AIDE)
Commonwealth of Independent States Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)
(CIS)
Gr oup of the Independents for a Milletler Avrupası için Bağımsızlar Grubu (I
Eur ope of Nations (IEDN) EDN)
Independence / Democr acy Gr oup Bağımsızlık / Demokrasi Grubu (IND / DEM)
(IND / DEM)
independent bağımsız
Independent Eur opean Pr ogr am Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)
164
Gr oup (IEPG)
independent pr oducer (media) bağımsız yapımcı (medya)
New Independent States (NIS) Yeni Bağımsız Devletler (YBD)
INDEX dizin, endeks, fihrist
Biological Exposur e Index (BEI) Biyolojik Maruziyet Endeksi (BEI)
Consumer Price Index (CPI) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
Har monised Index of Consumer Pr ices Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi
(HICP) (UTFE)
pr ice index fiyat endeksi
Wholesale Pr ice Index (WPI) Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)
INDICATION gösteme; göster ge; delil
indication of inter est faiz göstergesi
indicative gösteren, belirten, bildiren; belirleyici
indicative pr ice gösterge fiyat
indicative pr ogr amme gösterge program
INDIGENOUS yer li; bir yer e özgü
indigenous crude oil not yet extracted henüz çıkarılmamış yerli ham petrol
INDIRECT dolaylı
indir ect action dolaylı dava; dolaylı eylem
indir ect credit dolaylı kredi
indir ect election dolaylı seçim
indir ect r epr esentation dolaylı temsil
indir ect tax dolaylı / vasıtalı vergi
indir ect tax system dolaylı / vasıtalı vergi sistemi
INDIVIDUAL bir ey, kişi, fert; bir eysel, kişisel, şahsi, özel,
kişiye özgü
individual char acter kişiye özel nitelik
individual ear ning bireysel kazanç
individual exemption bireysel muafiyet
individual fr eedom bireysel özgürlük
individual holder of exclusive rights münhasır hakları münferiden elinde tutan kimse
INDUSTRIAL endüstriyel / sınai
centr al industr ial pr operty office merkezi sınai mülkiyet ofisi
industrial conver sion endüstriyel dönüşüm
industrial development sınai / endüstriyel kalkınma
industrial goods sınai mallar
industrial fuel sanayi yakıtı
industrial infr astructur e sanayi altyapısı
industrial plant sanayi / endüstri tesisi
industrial policy sanayi politikası
industrial pollution sanayi kirliliği, endüstriyel kirlilik
industrial pr oper ty sınai mülkiyet
industrial r evolution sanayi devrimi
industrial under taking sınai teşebbüs
industrial waste endüsriyel atık
industrial zone endüstri / sanayi bölgesi
165
intellectual and industrial pr oper ty fikrî ve sınai mülkiyet
intellectual, industr ial and commer cial fikrî, sınai ve ticari mülkiyet hakları
pr oper ty rights
Inter national Standar d Industr ial Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi
Classification of All Economic Sınıflaması (ISIC)
Activities (ISIC)
or ganised industr ial zone (OIZ) organize sanayi bölgesi (OSB)
pr otection of intellectual and industr ial fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikrî
pr oper ty rights ve sınai hakların korunması
small industr ial estate (SIE) küçük sanayi sitesi (KSS)
Union of Industrial and Employer s’ Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları
Confeder ations of Eur ope (UNICE) Birliği (UNICE)
INDUSTRY sanayi / endüstr i
aer ospace industr y uzay sanayisi / sanayii
air bus industr y airbus sanayisi
aircr aft industr y uçak sanayisi / sanayii
ar ms industr y silah sanayisi / sanayii
The Association of Eur opean Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği
Chamber s of Commer ce and Industr y (Eurochambers)
(Eur ochamber s)
competing industries rakip sanayiler
Dir ector ateGeneral for Enter prise and İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü
Industr y
Eur opean Collabor ative Linkage of Avrupa Araraştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş
Agr iculture and Industr y thr ough Birliği Bağı (ÉCLAIR)
Resear ch (ÉCLAIR)
Eur opean Confederation of Ir on and Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu
Steel Industr ies (EUROFER) (EUROFER)
manufacturing industr y imalat sanayisi / sanayii
Union of Industries of the Eur opean Avrupa Topluluğu Sanayiler Birliği
Community
INFANT MORTALITY bebek ölümü
infant mor tality r ate bebek ölüm oranı
INFLATION enflasyon
domestic inflation estimations iç / yurt içi enflasyon tahminleri
inflation expectation sur vey enflasyon beklenti anketi
INFLUENCE etki / tesir , nüfuz
exter nal influence dış etki
zone of influence nüfuz alanı
INFORMATION bilgi, enfor masyon, haber
access to infor mation bilgiye erişim
Agr icultur al Infor mation (AGINFO) Tarımsal Bilgi [Arama] Servisi (AGINFO)
binding tar iff infor mation bağlayıcı tarife bilgisi
Centre for Infor mation, Discussion and Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda Bilgi,
Exchange on the Cr ossing of Fr ontier s Değerlendirme ve Değişim Merkezi (CIREFI)
and Immigration (CIREFI)
centr e for infor mation and bilgi ve belge merkezi (BBM)
166
documentation (CID)
customs infor mation system (CIS) gümrük bilgi sistemi (CIS)
Dir ector ateGeneral for the Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü
Infor mation Society and Media
disclosure of infor mation bilgilerin ifşa edilmesi
Education Infor mation Networ k in the Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı
Eur opean Community (EURYDICE) (EURYDICE)
Envir onmental Chemicals Data and Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve
Infor mation Networ k (ECDIN) Bilgi Ağı (ECDIN)
Eur opean Binding Tariff Infor mation Avrupa Bağlayıcı Tarife Bilgisi (EBTI)
(EBTI)
Eur opean Bur eau of Libr ar y, Kütüphane, Enformasyon ve Dokümantasyon
Infor mation and Documentation Dernekleri Avrupa Bürosu (EBLIDA)
Associations (EBLIDA)
Eur opean Documentation and Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon
Infor mation System for Education Avrupa Sistemi (EUDISED)
(EUDISED)
Eur opean Envir onment Infor mation Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)
and Obser vation Networ k (EIONET)
Eur opean For estr y Infor mation and Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi
Communication System (EFICS) (EFICS)
Eur opean Infor mation Networ k on Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı
Dr ugs and Dr ug Addiction (REITOX) Enformasyon Ağı (REITOX)
Eur opean Networ k and Infor mation Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)
Security Agency (ENISA)
Federal Infor mation Technologies Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)
Agency (FITA)
financial management infor mation mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)
system (FMIS)
geogr aphic infor mation system (GIS) coğrafi bilgi sistemi (CBS)
infor m haberdar etmek, bilgilendirmek
infor mation and communication bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)
technology (ICT)
infor mation networ k system bilgi ağı sistemi
infor mation society bilgi toplumu
Infor mation Society Pr omotion Office Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)
(ISPO)
infor mation society technologies (IST) bilgi toplumu teknolojileri (IST)
Infrastr ucture for Spatial Infor mation Avrupa Konumsal Bilgi Altyapısı (INSPIRE)
in Eur ope (INSPIRE)
integr ated infor mation system (SII) entegre / bütünleşmiş bilgi sistemi (SII)
joint infor mation centre (JIC) ortak bilgi merkezi (OBM)
management infor mation system (MIS) yönetim bilgi sistemi (YBS)
Mutual Infor mation System on Social Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı
Pr otection (Missoc) Bilgilendirme Sistemi (Missoc)
Schengen Infor mation System (SIS) Schengen Bilgi Sistemi (SIS)
Schengen Infor mation System Networ k Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)
(SISNET)
secur ity infor mation for m güvenlik bilgi formu
System For Infor mation on Grey Avrupa ile ilgili Bilimsel Çalışmalar Hakkında
167
Liter atur e on Eur ope (SIGLE) Enformasyon Sistemi (SIGLE)
Technical Assistance and Infor mation Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)
Exchange Office (TAIEX)
They shall forthwith infor m the Komisyonu [durumdan] derhal haberdar ederler
Commission ther eof…
vessel tr affic management and gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)
infor mation system (VTMIS)
INFORMED USER bilgilendirilmiş, bilgili kullanıcı
INFRASTRUCTURE altyapı / enfr astr üktür
congested infr astr uctur e sıkışık altyapı
Dedicated Road Infr astructur e for Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için Tahsisli Yol
Vehicle Safety in Eur ope (DRIVE) Altyapısı (DRIVE)
industrial infr astructur e sanayi altyapısı
infr astr uctur e capacity altyapı kapasitesi
Infrastr ucture for Spatial Infor mation Avrupa Konumsal Bilgi Altyapısı (INSPIRE)
in Eur ope (INSPIRE)
infr astr uctur e manager altyapı yöneticisi
infr astr uctur e wor k altyapı çalışması
Office for Infr astr uctur e and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi
tour ism infrastr ucture turizm altyapısı
tr anspor t infr astr ucture taşıma altyapısı
Tr anspor t Infrastr uctur e Needs Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)
Assessment (TINA)
ur ban infrastr ucture kentsel altyapı
INFRINGEMENT ihlal
action for infringement ihlal davası
alleged infr ingement of an obligation yükümlülük ihlali iddiası
case of infringement ihlal durumu, ihlal hâli, ihlal olayı
... should the infringement be repeated ihlalin tekrarı durumunda...
br ing an action for an infringement ihlal davası açmak
br ing the infringement to an end ihlale son vermek
have an infringement established ihlalin sübut bulması, ihlalin tespit edilmesi,
ihlalin belirlenmesi
patent infringement suit patent ihlal davası
r ecor d an infringement ihlali kayda geçirmek
INFRINGER ihlal eden
INGREDIENTS içinde bulunan maddeler, muhteviyat
fodder pr oduction ingredients yemlik madde muhteviyatı
list of ingredients bileşenler listesi; muhteviyat, içindekiler listesi
INHERITANCE mir as / kalıt
inher itance tax veraset vergisi; veraset ve intikal vergisi
INHUMAN gayr i insani, insanlık dışı
INITIAL i. ilk, başlangıçta bulunan; f. par afe etmek
initial capital kuruluş sermayesi
initial listing ilk kotasyon
168
initial listing fee kota alma harcı, başlangıç kayıt harcı
INITIATE başlatmak
initiate the pr ocedur e usulü başlatmak
INITIATIVE girişim / inisiyatif
Community initiative Topluluk inisiyatifi
Defence Capability Initiative (DCI) Savunma Yetenekleri Girişimi (DCI)
Eur opean Initiative for Democr acy and Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi
Human Rights (EIDHR) (EIDHR)
gr owth initiative gelişme inisiyatifi, gelişme girişimi
legislative initiative yasama inisiyatifi
on its own initiative kendiliğinden, re’sen
power of initiative [Komisyonun] inisiyatif yetkisi
r ight of initiative inisiyatif [kullanma] hakkı
South East Eur opean Cooper ation Güneydoğu Avrupa İş Birliği İnisiyatifi (SECI)
Initiative (SECI)
the initiative of…(Member State) ….(Üye Devlet) girişimi / inisiyatifi
INJ UNCTION mahkeme emr i / talimatı (genellikle
yapmama); ihtiyati tedbir kar ar ı
interlocutor y injunction ihtiyati tedbir kararı
INJ URY hasar, zar ar ; yara, mağdur iyet
injur ed zarar gören, mağdur, incinmiş
material injur y maddi zarar
occupational injur y bir meslek kazasının neden olduğu yarlanma
wor k injur y iş kazası nedeniyle yaralanma
IN KIND ayni
in cash or in kind ayni veya nakdî olarak
in kind cr edit ayni kredi
in kind loan ayni ödünç, ayni borç
r eceive a benefit in kind ayni yardım almak
INNOVATION yenilik; buluş
business and innovation centr e (BIC) iş ve yenilik merkezi (İYM)
Centre for Educational Resear ch and Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)
Innovation (CERI)
Eur opean Business and Innovation Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)
Centre Networ k (EBN)
innovation r elay centr e yenilik aktarım merkezleri
Science and Technology for Regional Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için
Innovation and Development in Eur ope Bilim ve Teknoloji (STRIDE)
(STRIDE)
INPUT gir di
inputoutput analysis girdiçıktı analizi / çözümlemesi
INQUIRY sor uştur ma
car r ying out official inquir es resmî soruşturmanın yapılması
commission of inquir y soruşturma komisyonu
committee of inquir y soruşturma komitesi
169
cour t of inquir y soruşturma kurulu, soruşturma divanı
par liamentar y inquir y parlamento soruşturması
INSERTION ekleme, ilave
INSIDER TRADING içer iden öğrenenler in ticar eti, içten ticaret
IN SITU yer inde
insitu r estr ucturing mekânda yeniden yapılanma
INSOLVENCY iflas
INSPECT teftiş etmek, muayene etmek
inspecting goods car ried by or on kişilerin yanlarında bulundurdukları ya da
per sons üstlerinde taşıdıkları malların / eşyanın kontrolü
inspecting means of tr anspor t taşıma / nakil araçlarının muayenesi
INSPECTION teftiş, denetim, muayene
Agr eement on PreShipment Inspection Sevkiyat Öncesi Kontrol Anlaşması
bor der inspection post sınır kontrol noktası
execute inspection teftiş yaptırmak
inspection institution muayene kurumu
inspection of luggage bagaj muayenesi
mar ket inspection piyasa denetimi
physical inspection fiziki muayene
pr eshipment inspection sevkiyat öncesi kontrol
task of inspection teftiş, denetim görevi
testing, certification and inspection test, belgelendirme ve muayene kuruluşu
institution
INSPECTOR müfettiş
tax inspector vergi denetmeni
INSTITUTE i. enstitü; f. kur mak; başlatmak
Eur opean Monetar y Institute (EMI) Avrupa Para Enstitüsü (APE)
Eur opean Networ k of For ensic Science Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)
Institutes (ENFSI)
Eur opean Space Resear ch Institute Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)
(ESRIN)
Eur opean Telecommunication Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü
Standar ds Institute (ETSI) (ETSI)
Eur opean Union Institute for Security Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü
Studies (EUISS) (EUISS)
Eur opean Univer sity Institute (EUI) Avrupa Üniversitesi Enstitüsü (EUI)
Institute for Security Studies (ISS) Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (ISS)
Institute of Internal Auditor s (IIA) İç Denetçiler Enstitüsü (IIA)
Institute of International Finance (IIF) Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF)
institute pr oceedings işlemleri başlatmak
Inter national Monetar y Institute Uluslararası Para Enstitüsü
INSTITUTION kur um
accredited institution onaylanmış kurum
associated institution ortak kurum
cooper ation with the institutions kurumlarla iş birliği
170
cr edit institution kredi kurumu / kredi kuruluşu
Eur opean Community institutions Avrupa Topluluğu kurumları
financial institution mali / finansal kurum
implementing institution uygulayıcı kurum
inspection institution muayene kurumu
institution building kurumsal yapılanma, kurum yapılandırması
inter national ar bitr ation uluslararası tahkim
Inter national Federation of Librar y Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları
Associations and Institutions (IFLA) Federasyonu (IFLA)
inter national financial institution (IFI) uluslararası finans kurumu (IFI)
inter vening institution müdahale kurumu
mar ket br idge institution piyasa oluşturucu köprü kurum
mar ket maker institution piyasa oluşturucu kurum
Office for Democr atic Institutions and Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi
Human Rights (ODIHR) (ODIHR)
single institutional fr amewor k tek kurumsal çerçeve
testing, certification and inspection test, belgelendirme ve muayene kuruluşu
institution
seat of an institution kurum merkezi
INSTRUCTION der s ver me; öğr etim; talimat, emir
Community instr uctions Topluluk talimatları
instr uct ders vermek; öğretmek; talimat vermek
mandator y instr uction emredici talimat
safety instr uction güvenlik talimatı
seek instr uctions talimat beklemek, talimat (alınmasını) istemek
INSTRUMENT belge, doküman; ar aç; senet; yatırım ar acı
applicable inter national instrument uygulanabilir / kabili tatbik uluslararası hukuki
düzenleme araçları / düzenleyici belge
association instr ument ortaklık aracı; ortaklık belgesi
authentic instr ument asıl senet / belge; resmî senet
authenticated instr ument resmîliği onaylanmış senet / belge
Community instr ument Topluluk aracı
Community legal instr ument Topluluk hukuki aracı
constituent instr ument kurucu belge
debt instr ument / security borçlanma aracı, borçluluğu temsil eden menkul
kıymet
der ivative financial instr ument türev mali araç
Development Cooper ation Instr ument Kalkınma İşbirliği Aracı (DCI)
(DCI)
Eur opean Neighbour hood and Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI)
Par tner ship Instr ument (ENPI)
Financial Instrument for Fisher ies Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)
Guidance (FIFG)
financial instr ument finansal araç
Instr ument for Pr eAccession Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım
Assistance for Rur al Development Aracı (IPARD)
(IPARD)
Instr ument for Str uctur al Policies for Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)
pr eaccesion (ISPA)
171
instr ument of accession katılım belgesi
instr uments of the Eur opean Avrupa Topluluğu araçları
Community
instr ument of ratification onay belgesi
legal instr ument hukuki araç
measuring instr uments ölçü aletleri
money mar ket instrument para piyasası enstrümanı
New Community Instr ument (NCI) Yeni Topluluk Aracı (NCI)
INSURANCE sigor ta, sigor tacılık
accident insur ance fund kaza sigorta fonu
cost, insurance and freight (CIF) mal bedeli, sigorta ve navlun (CIF)
expor t insur ance ihracat sigortası
gr oup insurance grup sigortası, topluluk sigortası
insur ance company sigorta şirketi
insur ance contr act sigorta sözleşmesi / akdi
insur ance pr emium sigorta primi
insur ance ser vice sigorta hizmeti
insur ance under taking sigorta teşebbüsü, sigorta işletmesi
mixedactivity insur ance holding karma faaliyetli sigorta holdingi
company
pr ofessional indemnity insur ance mesleki sorumluluk sigortası
social insur ance sosyal sigorta
sur etyship insur ance kefalet sigortası
unemployment insur ance işsizlik sigortası
INTAKE içe alım
INTANGIBLE maddi olmayan, gayr imaddi
intangible asset maddi olmayan varlık
intangible goods maddi olmayan / gayrimaddi mallar
INTEGRATED entegr e / bütünleşmiş
computer integr ated manufacturing bilgisayarla bütünleşik üretim (CIM)
(CIM)
Eur opean Integrated Accounting Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe
System Sistemi
Eur opean System of Integr ated Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar
Economic Accounts Sistemi
integr ated appr oach bütünsel (entegre) yaklaşım
Integr ated Administration and Contr ol Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)
System (IACS)
integr ated bor der management entegre sınır yönetimi
integr ated bor der security model entegre sınır güvenlik modeli
Integr ated Customs Tar iff of the Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi
Eur opean Communities (TARIC) (TARIC)
integr ated development entegre / bütünleşik kalkınma
integr ated development pr ogr amme entegre / bütünleşik kalkınma programı (IDP)
(IDP)
integr ated infor mation system (SII) entegre / bütünleşmiş bilgi sistemi (SII)
Integr ated Mediter r anean Akdeniz Entegre / Bütünleştirilmiş Programları
172
Pr ogrammes (IMP) (IMP)
integr ated pest management (IPM) entegre zararlı yönetimi (IPM)
Pr oject Dir ector ate of Integr ated Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama
Bor der Management (PDIBM) Müdürlüğü (PDIBM)
INTEGRATION bütünleşme / entegrasyon
economic integr ation ekonomik entegrasyon / bütünleşme
Eur opean integration Avrupa bütünleşmesi / entegrasyonu
Eur opean Integrationists Avrupa Entegrasyonistleri
integr ation of the social policy sosyal politika anlaşmasının entegrasyonu
agr eement
monetar y integr ation parasal entegrasyon / bütünleşme
par tial integr ation kısmi entegrasyon / bütünleşme
r egional integr ation bölgesel entegrasyon / bütünleşme
INTEGRITY bütünlük; doğr uluk
indivisible integrity bölünmez bütünlük
r ight to physical integrity bedensel dokunulmazlık hakkı
terr itor ial integr ity toprak bütünlüğü, ülkesel bütünlük
INTELLECTUAL PROPERTY fikr î mülkiyet
Agr eement on Tr ade Related Aspects Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları
of Intellectual Pr operty (TRIPS Anlaşması (TRIPS Anlaşması)
Agr eement)
intellectual pr operty rights (IPR) fikrî mülkiyet hakları; fikrî haklar (IPR)
Wor ld Intellectual Pr operty Dünya Fikrî Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)
Or ganisation (WIPO)
INTELLECTUAL AND INDUSTRIAL fikr î ve sınai mülkiyet
PROPERTY
intellectual, industr ial and commer cial fikrî, sınai ve ticari mülkiyet hakları
pr oper ty rights
pr otection of intellectual and industr ial fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikrî
pr oper ty rights ve sınai hakların korunması
INTENTION niyet, amaç, maksat, kasıt
intend niyet etmek, amaçlamak
intentionally kasıtlı
INTERDICTION hacir
voluntar y inter diction ihtiyarî hacir
INTEREST faiz; pay, hisse hakkı; çıkar ; kâr
adver se inter est çatışan çıkar / menfaat
conflict of interest çıkar / menfaat uyuşmazlığı
disinter ested tarafsız, ilgisiz
Eur opean Economic Interest Gr ouping Avrupa Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)
(EEIG)
Eur opean interest gr oups Avrupa çıkar grupları
financial inter est mali çıkar
identical inter ests özdeş çıkarlar
identity of inter ests çıkarların aynı olması
indication of inter est faiz göstergesi
173
inter est gr oup çıkar / menfaat grubu
inter est of default temerrüt faizi
inter est payable faiz borcu
inter est r ate faiz oranı
inter est r ate futur es faiz oranlı vadeli işlemler
inter est receivable faiz alacağı
inter est subsidy faiz sübvansiyonu
par ticipating interest iştirak hisse senetleri
pr ejudiced inter est zarara uğramış çıkar
pr inciple of vital inter est hayatî menfaat / yaşamsal çıkar ilkesi
public inter est kamu yararı; kamu menfaati / çıkarı
r eal inter est rate reel faiz oranı
safeguar d the inter ests of the Topluluk çıkarlarını korumak
Community
ser vice of gener al economic interest genel ekonomik yarar hizmeti
technical inter est r ate teknik faiz oranı
vested inter est kazanılmış hak / müktesep hak
INTERFACE ar a yüz
INTERFERENCE enter fer ans; kar ışma; müdahale
INTERGOVERNMENTAL hükûmetler ar ası
bilater al inter gover nmental confer ence ikili hükûmetler arası konferans
Community method and Topluluk yöntemi ve hükûmetler arası yöntem
inter gover nmental method
Inter gover nmental Committee for Hükûmetler Arası Göç Komitesi
Migr ations
Inter gover nmental Conference (IGC) Hükûmetler Arası Konferans (HAK)
Inter gover nmental Eur ope Hükûmetler Arası Avrupa
Inter gover nmental Gr oup of Exper ts Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)
(IGE)
inter gover nmental method hükûmetler arası yöntem (karşıtı Topluluk
yöntemi)
INTERINSTITUTIONAL kur umlar ar ası
INTERIM geçici, muvakkat
interim agr eement geçici anlaşma
interim ar ticle geçici madde
interim gover nment geçici (ara) hükûmet
interim measure geçici önlem / tedbir
interim payment ara ödeme
interim pr otocol geçici protokol
interim regulation geçici tüzük
INTERLOCUTORY muvakkat, geçici, nihai olmayan
interlocutor y decision ara kararı; davayı esastan sonuçlandırmayan karar
interlocutor y hearing kesin kararın verildiği duruşmadan önceki
duruşmaların her biri
interlocutor y injunction ihtiyati tedbir kararı
interlocutor y or der ara karar şeklindeki emir
174
interlocutor y sentence ara karar
INTERMEDIARY ar acı
financial inter mediar y mali aracı, finansal aracı
inter mediar y company aracı şirket
INTERNAL iç
expost inter nal audit harcama sonrası iç denetim
inter nal audit iç denetim
Institute of Internal Auditor s (IIA) İç Denetçiler Enstitüsü (IIA)
Inter nal Audit Ser vice (IAS) İç Denetim Servisi (IAS)
inter nal consumption iç tüketim
inter nal fr ontier iç sınır
inter nal law iç hukuk
inter nal mar ket iç pazar
inter nal passpor t dâhilî pasaport
inter nal tax iç vergi
INTERNATIONAL uluslarar ası / milletler arası / beynelmilel
applicable inter national instrument uygulanabilir / kabili tatbik uluslararası hukuki
düzenleme araçları / düzenleyici belge
Bank for Inter national Settlements Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)
(BIS)
Bureau of Inter national Social Tourism Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)
(BITS)
Institute of International Finance (IIF) Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF)
inter national accounting standar ds uluslararası muhasebe standartları (UMS)
(IAS)
Inter national Accounting Standarts Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu
Boar d (IASB) (UMSK)
inter national accr editation for um uluslararası akreditasyon forumu (IAF)
(IAF)
inter national agreement uluslararası anlaşma
Inter national Air Tr anspor t Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)
Association (IATA)
inter national ar bitr ation uluslararası tahkim
Inter national Atomic Ener gy Agency Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)
(IAEA)
Inter national Bank of Reconstr uction Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)
and Development (IBRD)
Inter national Chamber of Commer ce Uluslararası Ticaret Odası (UTO)
(ICC)
Inter national Civil Aviation Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)
Or ganisation (ICAO)
Inter national Competition Networ k Uluslararası Rekabet Ağı (ICN)
(ICN)
Inter national Congr ess and Convention Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği
Association (ICCA) (ICCA)
Inter national Cooper ation Pr ogr amme Uluslararası İş Birliği Programı (ICP)
(ICP)
inter national copr oduction agr eement uluslararası ortak yapım / üretim anlaşması
175
Inter national Council on Ar chives Uluslararası Arşiv Konseyi (ICA)
(ICA)
Inter national Cour t of J ustice (ICJ ) Uluslararası Adalet Divanı (Lahey Divanı)
(UAD)
Inter national Covenant on Civil and Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
Political Rights (ICCPR) (ICCPR)
Inter national Covenant on Economic, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Social and Cultur al Rights (ICESCR) Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)
Inter national Development Agency Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA)
(IDA)
Inter national Ener gy Agency (IEA) Uluslararası Enerji Ajansı (UEA)
Inter national Federation of Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)
Accountants (IFAC)
Inter national Federation for Housing Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu
and Planning (IFHP) (IFHP)
Inter national Federation of Tr anslator s Uluslararası Çevirmenler Federasyonu (FIT)
(FIT)
Inter national Financial Institution uluslararası finans kurumu (IFI)
(IFI)
inter national guidelines uluslararası yol gösterici ilkeler
Inter national Hydr ogr aphic Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO)
Or ganisation (IHO)
Inter national Standar d Industr ial Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi
Classification of All Economic Sınıflaması (ISIC)
Activities (ISIC)
Inter national Labor ator y Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon İş Birliği
Accr editation Cooper ation (ILAC) [Örgütü] (ILAC)
Inter national Labour Or ganisation Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
(ILO)
Inter national Maritime Or ganisation Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)
(IMO)
Inter national Monetar y Fund (IMF) Uluslararası Para Fonu (IMF)
Inter national Monetar y Institute Uluslararası Para Enstitüsü
Inter national Monetar y Mar ket (IMM) Uluslararası Para Piyasası (IMM)
inter national monetar y system uluslararası para sistemi
Inter national Organisation for Uluslararası Göç Örgütü (IOM)
Migr ation (IOM)
Inter national Organisation for Uluslararası Standardisasyon Teşkilatı (ISO)
Standar disation (ISO)
Inter national Organisation of Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları
Securities Commissions (IOSCO) Örgütü (IOSCO)
inter national payment uluslararası ödeme
Inter national Pr ogr amme on the Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin
Elimination of Child Labour (IPEC) Uluslararası Program (IPEC)
inter national r oad tr anspor t (TIR) uluslararası kara yolu taşımacılığı (TIR)
Inter national Ruhr Author ity Uluslararası Ruhr Otoritesi
Inter national Secur ities Fr ee Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi
inter national security management uluslararası güvenlik yönetimi (ISM)
(ISM)
inter national standard uluslararası standart
176
Inter national Standar disation Uluslararası Standardizasyon Örgütü
Or ganisation
inter national standards on auditing uluslararası denetim standartları (UDS)
(ISA)
Inter national Telecommunications Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)
Union (ITU)
Inter national Telegr aph and Telephone Uluslararası Telgraf ve Telefon Danışma
Consultative Committee (CCITT) Komitesi (CCITT)
inter national tr ade uluslararası ticaret
inter national tr usteeship system uluslararası vesayet sistemi
Inter national Union for the Pr otection Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası
of New Var ieties of Plants (UPOV) Birliği (UPOV)
inter national value uluslarası değer
inter national value of cur rency paranın uluslararası değeri
pr ivate inter national law uluslararası özel hukuk
public inter national body uluslararası kamu kuruluşu
Standar d International Tr ade Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)
Classification (SITC)
United Nations Inter national Childr en Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu
Emer gency Fund (UNICEF) (UNICEF)
INTEROPERABILITY birlikte işlerlik
INTERPRETATION yor um; tercüme, çeviri
inter pret yorumlamak; sözlü çeviri yapmak
authentic inter pr etation resmî çeviri, çevirinin aslı
Dir ector ateGeneral for Interpr etation [Sözlü] Tercüme Genel Müdürlüğü
inter pretation in dispute tartışmalı yorum
inter preting sözlü çeviri
INTERRUPTION dur dur ma, kesme
INTERVENTION müdahale, ar aya gir me
constr uctive inter vention yapıcı müdahale
der ived inter vention price türetilmiş müdahale fiyatı
dir ect inter vention doğrudan müdahale
financial inter vention mali müdahale
inter vention agency müdahale kurumu
inter vention centr e müdahale merkezi
inter vention logic müdahale mantığı
inter vention on the agricultur al mar ket tarım piyasasına müdahale
inter vention policy müdahale politikası
inter vention price müdahale fiyatı
inter vention pricing müdahale fiyatlandırması
INTERVIEW mülakat, gör üşme, ifade alma
INTRAGROUP TRANSACTION gr up içi işlem
INTRODUCE (v.) başlatmak; getir mek, takdim etmek, bir konu
hakkında genel tanıtım yapmak
INVALIDITY hükümsüzlük / geçer sizlik; malullük
177
invalidity or r efusal of r egistr ation tescilin geçersizliği veya reddi
INVENTION icat
inventor mucit
INVENTORY envanter, mal stoku, liste
Eur opean Inventor y of Existing Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Avrupa
Commer cial Chemical Substances Envanteri (EINECS)
(EINECS)
physical inventor y fiziksel envanter
INVESTIGATION tahkikat, sor uştur ma, araştır ma
accident investigation kaza soruşturması
cr ime scene investigation unit olay yeri inceleme birimi
cr iminal investigation cezai soruşturma
investigate araştırmak, soruşturmak, tahkik etmek
investigate a case bir durumu soruşturmak / araştırmak; bir olayı
tahkik etmek
investigation technique soruşturma tekniği
judicial investigation adli tahkikat / soruşturma; adli araştırma /
inceleme
INVESTMENT yatırım
collective investment under taking toplu yatırım teşebbüsü
competing investment oppor tunities rakip / yarışan yatırım fırsatları
Eur opean Community Investment Avrupa Topluluğu Yatırım Ortakları (ECIP)
Par tner s (ECIP)
Eur opean Investment Bank (EIB) Avrupa Yatırım Bankası (AYB)
Eur opean Investment Fund (EIF) Avrupa Yatırım Fonu (AYF)
financial investment tr ust finansman yatırım ortaklığı
for eign direct investment (FDI) doğrudan yabancı yatırım (FDI)
For eign Investment Advisor y Ser vice Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)
(FIAS)
invest yatırım yapmak
invested yatırılmış, yatırım yapılmış
invested capital yatırılmış sermaye
investment adviser yatırım danışmanı
investment allowance yatırım indirimi
investment author isation yatırım izni
investment bank yatırım bankası
investment cer tificate yatırım belgesi
investment char ge yatırım gideri / masrafı / harcaması
investment fir m yatırım firması
investment gain yatırım kazancı
investment policy yatırım politikası
investment pool yatırım havuzu
investment pr oject yatırım projesi
investment r ealisation yatırımın gerçekleşmesi
pr ovide investment ser vice yatırım hizmeti sunmak
r eal estate investment tr ust gayrimenkul yatırım ortaklığı
r egional investment bölgesel yatırım
178
secur ities investment association menkul kıymetler yatırım ortaklığı
secur ities investment fund menkul kıymetler yatırım fonu
INVESTOR yatırımcı, yatırım yapan
intending investor potansiyel yatırımcı
investor compensation scheme yatırımcı tazmin sistemi
minor investor küçük yatırımcı
qualified investor nitelikli yatırımcı
INVITE (v.) davet etmek
her eby invites the Commission to… Komisyonu… (yapmaya, etmeye) davet eder
INVOICE fatur a
certified invoice tasdikli / onaylı fatura
dr aw up an invoice fatura düzenlemek
enclosed pr ofor ma invoice ekli proforma fatura
invoice amount fatura bedeli
invoice pr ice fatura fiyatı
pr ofor ma invoice proforma fatura, ön fatura
IRRADIATE (v.) r adyoaktif ışınlar a mar uz bırakmak
ir radiated food radyasyona maruz kalmış gıda
IRREVOCABLE gayr i kabili r ücu, geri dönülemez
ir revocable letter of cr edit gayri kabili rücu akreditif
ISOLATION tecr it / yalnız bırakma
isolation policy tecrit politikası, yalnız bırakma politikası
ISSUE i. sor un / mesele; nüsha, sayı (der gi); emisyon;
f.çıkar mak; par a basmak; yayınlamak
bank of issue emisyon bankası
car d issuer kart çıkaran / basan kişi
issue a loan ödünç vermek
issued capital çıkarılmış sermaye
issuer yayınlayan, yayan, ihraç eden
issue securities menkul kıymetler ihraç etmek
ITEM kalem; madde, eşya
agenda item gündem maddesi
asset item aktif kalem
handicr aft item el yapımı madde
tariff item tarife kalemi
offbalance sheet item bilanço dışı kalem
179
180
J
J EOPARDY tehlike, hasar, risk
jeopar dize tehlikeye atmak, tehlikeye sokmak
double jeopar dy aynı suçtan dolayı iki defa mahkeme huzuruna
çıkarılma
J OB iş, hizmet, gör ev, memuriyet
job pr eser vation istihdamın korunması
J OINT müşter ek, or tak, kar ma, müteselsil
Combined J oint Task For ce (CJ TF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG)
Council J oint Action Konsey Ortak Eylemi
Customs Union J oint Committee Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)
(CUJ C)
ECTur key J oint Parliamentar y ATTürkiye Karma Parlamento Komisyonu /
Committee Komitesi
joint action ortak eylem
joint advisor y committee karma istişare komitesi
joint appr oach ortak yaklaşım
J oint Aviation Author ities (J AA) Ortak Havacılık Otoriteleri (JAA)
joint aviation regulations (J AR) ortak havacılık kuralları (JAR)
joint aviation requir ements and ortak havacılık gerekleri ve standartları (JARS)
standar ds (J ARS)
joint case birleştirilmiş dava
joint committee karma komite, ortak komite
joint commission karma komisyon, ortak komisyon
joint creditor müteselsil alacaklı, müşterek alacaklı
joint debtor müteselsil borçlu
joint financing ortak finansman
joint guar antor müteselsil kefil
joint infor mation centre (JIC) ortak bilgi merkezi (OBM)
joint liability müteselsil mesuliyet / sorumluluk
J oint Monitoring Committee (JMC) Ortak İzleme Komitesi (OİK)
joint of par ties tarafların birleştirilmesi
joint owner ship paylı mülkiyet, müşterek mülkiyet
joint parliamentar y commission karma parlamento komisyonu
joint position ortak tutum
joint principle ortak ilkeler
joint pr operty mal birliği (aile hukuku)
joint pr ovision müşterek hüküm
J oint Resear ch Centre (J RC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM)
joint stock company anonim şirket
joint sur ety müteselsil kefalet
joint task for ce müşterek görev gücü
joint under taking girişim ortaklığı
joint venture ortak girişim
181
J OURNAL gazete, der gi
official jour nal resmi gazete
Official J our nal of the Eur opean Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi
Communities
Official J our nal of the Eur opean Union Avrupa Birliği Resmi Gazetesi
J OURNALIST gazeteci
accredited jour nalist akredite gazeteci
Association of the Eur opean Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ)
J our nalists (AEJ)
J UDGE hakim / yar gıç
discr etion of judge hakimin takdir yetkisi
J UDGMENT mahkemenin ver diği hüküm; davayı esastan
sona erdiren mahkeme kar arı
enfor cement of a judgment yargı kararının uygulanması, ilamın icrası, ilamın
tenfizi
execution of a judgment mahkeme hükmünün infazı (ceza hukuku)
give judgment hüküm vermek
judgment author ity yargı mercii
judgment of the Cour t of J ustice Adalet Divanı kararı / hükmü
within the ter ms of the judgment of the divan kararı çerçevesinde; mahkeme kararı
cour t çerçevesinde
182
judicial or gan yargı organı
judicial pr oceeding adli işlemler, yargılama / dava işlemleri
judicial pr osecution adli kovuşturma
judicial review adli inceleme; yargısal denetim; hukuka uygunluk
denetimi
judicial settlement adli / yargısal çözüm
judicial system yargı sistemi
J UNIOR PARTNER küçük paya sahip or tak
J URISCONSULT hukuk danışmanı
J URISDICTION yetki / salahiyet (kamu er kinin etki alanı);
yar gı yetkisi
advisor y jurisdiction istişari yetki
compulsor y jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı
domestic jurisdiction yerel yetki; ulusal yetki
have jur isdiction in disputes uyuşmazlıklara bakma yetkisine sahip olmak
have jur isdiction to give pr eliminar y ön karar verme yetkisine sahip olmak
r ulings
obligator y jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı
under their jurisdiction kendi yargı yetkileri dâhilinde; yetkileri dahilinde
unlimited jurisdiction tam yargı yetkisi, sınırsız yargı yetkisi
J URISPRUDENCE hukuk genel teor isi; hukuk felsefesi, bilimsel
içtihat
J UST AND FAIR adil ve hakça
J USTICE adalet
ar ea of fr eedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı
Committee on Coor dination in J ustice Adalet ve İçişleri Eşgüdüm / Koordinasyon
and Home Affairs Komitesi
Cooper ation in the Fields of J ustice Adalet ve İçişleri Alanında İş Birliği
and Home Affairs
Cour t of Justice of the Eur opean Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)
Communities (CJ EC)
cr iminal justice system ceza yargılaması sistemi
Dir ector ateGeneral for J ustice, Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü
Freedom and Secur ity
Inter national Cour t of J ustice (ICJ ) Uluslararası Adalet Divanı (Lahey Divanı)
(UAD)
judgment of the Cour t of J ustice Adalet Divanı kararı / hükmü
J ustice and Home Affairs (JHA) Adalet ve İç İşleri (Aİ)
J ustice and Home Affairs Council Adalet ve İç İşleri Konseyi
submit a dispute to the Cour t of J ustice bir uyuşmazlığı Adalet Divanına götürmek
183
184
K
KEEP (v.) kor umak, sakınmak, muhafaza etmek;
alıkoymak
keep pace ayak uydurmak
KNOWHOW teknik bilgi birikimi (knowhow)
KNOWLEDGE bilgi
knowledge based economy bilgiye dayalı ekonomi
dissemination of knowledge bilginin yayılması
pay for knowledge bilgi için ödeme
185
186
L
LABEL etiket
labelling etiketleme
labelling of household appliances ev aletlerinin etiketlendirilmesi
water mar ked visa label filigranlı vize etiketi
LABORATORY labor atuar
labor ator y cer tification laboratuar belgelendirmesi
foodstuff labor ator y gıda laboratuarı
good labor ator y pr actice (GLP) iyi laboratuar uygulamaları (İLU)
type appr oval labor ator y tip onay laboratuarı
LABOUR iş, emek, işgücü, çalışma
child labour çocuk işçiliği
demand for labour işgücü talebi
Inter national Labour Or ganisation Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
(ILO)
Inter national Pr ogr amme on the Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin
Elimination of Child Labour (IPEC) Uluslararası Program (IPEC)
labour for ce iş gücü
labour for ce par ticipation r ate iş gücüne katılım oranı
labour law iş hukuku
labour mar ket işgücü piyasası, emek piyasası
labour policy çalışma politikası; emek politikası
labour r equirement işgücü gereksinimi
supply of labour işgücü arzı
LAND tarla, ar azi, topr ak; ülke
agr icultur al land tarımsal alan
ar able land tarımsal alan, ekilebilir arazi
clear ed land nadas alanı
cultivable land ekilebilir toprak
fertile land verimli toprak
gr ass land çayır, mera
land arr angement arazi düzenlemesi / rejimi
land consolidation arazi toplulaştırılması, arazi birleştirilmesi
landlocked karayla çevrili
land par cel identification system arazi parsel tanımlama sistemi
land policy arazi politikası
land r egistr ation system arazi kayıt sistemi; tapu sicil sistemi
land r egistr y tapu sicili
landscape yöre, kır manzarası, peyzaj
land tr anspor t kara taşımacılığı
land use toprak kullanımı, arazi kullanımı
land use plan arazi kullanım planı
land use planning arazi kullanım planlaması
187
land use policy arazi kullanım politikası
pr oductive land verimli toprak
set aside land ekim dışı bırakılmış arazi
supply of land arazi arzı
LANDFILL düzenli depolama sahası
landfilling düzenli depolama
landfill of wastes atıkların düzenli depolama sahası
LANGUAGE dil / lisan
Eur opean Centr e for Moder n Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)
Languages (ECML)
LATTICE kafes
LAW hukuk; kanun / yasa
act of law hukuki sonuç doğuran eylem veya olay; hukuki
fiil
anti terr or ism law terörle mücadele hukuku; terörle mücadele
kanunu / yasası
anti tr ust law anti tröst hukuk (rekabet hukuku)
appr oximation of laws kanunların birbirine yakınlaştırılması /
yaklaştırılması
association law dernekler hukuku; dernekler kanunu
basic law temel kanun / yasa; anayasa
br ing a law suit dava açmak
bylaw yönetmelik vb. alt düzenlemeler (özel hukukta
özel hukuk tüzel kişileri tarafından kendi
yetkilerine dayanılarak çıkarılan iç düzenleyici
işlemler; tüzük, yönetmelik ve kararnameler)
Capital Mar ket Law (CML) Sermaye Piyasası Hukuku (SPH)
case law içtihat hukuku
civil law medeni hukuk
common law ortak hukuk
Community law Topluluk hukuku
company law şirketler hukuku
compar ative law karşılaştırmalı / mukayeseli hukuk
competition law rekabet hukuku
constitutional law anayasa hukuku
contr act gover ned by pr ivate law özel hukuk sözleşmesi
contr act gover ned by public law kamu hukuku sözleşmesi
Council of Bar s and Law Societies of Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi
Eur ope (CCBE) (CCBE)
customar y law örf ve âdet hukuku / teamül hukuku
decreelaw kanun hükmünde kararname
der ived law ikincil hukuk, türev hukuk
domestic law yerel hukuk
enact a law yasa çıkarmak
Eur opean Community law Avrupa Topluluğu hukuku
Eur opean Community pr imar y law Avrupa Topluluğu birincil hukuku
Eur opean Community secondar y law Avrupa Topluluğu ikincil hukuku
188
Eur opean Council for Agricultur al Avrupa Tarım Hukuku Konseyi (CEDR)
Law (CEDR)
excise duty law özel tüketim vergisi kanunu; tüketim vergisi
kanunu,
family law aile hukuku
feed and food law yem ve gıda yasası
har monisation of laws kanunların uyumlaştırılması; hukukların
uyumlaştırılması
in law or in fact hukuken veya fiilen
inser t a pr ovision into a law yasaya hüküm koymak
inter nal law iç hukuk
labour law iş hukuku
law enfor cement agency kolluk kuvveti
law enfor cement per sonnel kolluk görevlileri
law enfor cement unit kanun uygulayıcı birim; hukuki icra birimi
law of association dernekler hukuku
law of obligations borçlar hukuku
law of per sons kişiler hukuku, şahsın hukuku
law of pr operty eşya hukuku
law of society dernekler hukuku
law of successions miras hukuku
law on pasture mera kanunu
mar tial law sıkıyönetim; sıkıyönetim kanunu
municipal law iç hukuk, yerel hukuk
national law ulusal / milli hukuk
non r etr oactivity of laws kanunların geriye yürümezliği
pass a law kanun çıkarmak
pr imar y law birincil hukuk
pr ivate law özel hukuk
pr ivate inter national law uluslararası özel hukuk
pr ocedur al law usul hukuku
pr oceedings at law dava / yargılama işlemleri
pr omulgation of laws kanunların yayımlanma suretiyle yürürlüğe
koyulması
public pr ocurement law kamu ihale hukuku; kamu ihale kanunu
r ule of law hukukun üstünlüğü
secondar y law ikincil hukuk
substantive law (cf. pr ocedur al law) maddi hukuk (krş.usul hukuku)
supr emacy of law hukukun üstünlüğü
tax law vergi hukuku
taxation law vergi hukuku
tr ademar k law marka hukuku
tr ust law vakıf hukuku
unification of laws hukukların birleştirilmesi / yeknesaklaştırılması
189
act: belge; kanun /yasa, tasarruf; senet
code: temel yasa / temel kanun, yasa / kanun
law: hukuk; yasa / kanun
legislation: mevzuat
statute: kanun
191
Lend and Lease Act Ödünç Verme ve Kiralama Yasası
lender of last r esort borç veren son merci (merkez bankası)
lending of last r esor t oper ations son merci kredi işlemleri
stock lending ödünç hisse senedi işlemleri
192
liability
noncontr actual liability sözleşme / akit dışı sorumluluk
per sonal liability kişisel sorumluluk
pr oduct liability ürün sorumluluğu
subor dinated liability ikincil sorumluluk
unlimited liability sınırsız sorumluluk
193
ver ification of licences lisansların / ruhsatların onaylanması
LICENSING r uhsatlandır ma, lisans ver me, ehliyet ver me
LIFE hayat / yaşam, ömür
attempt on life cana kast
expectation of life at bir th doğuşta beklenen yaşam süresi
Inter national Convention for the Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi
Safety of Life at Sea
life expectancy ortalama yaşam süresi
safety of life at sea (SOLAS) denizde can güvenliği (SOLAS)
LIFT kaldır mak (yasaklar, dokunulmazlık)
LIMIT i. limit, sınır, had; f. sınırlamak, kısıtlamak,
tahdit etmek
alter the time limit süre sınırını değiştirmek
biological exposure limit biyolojik maruziyet limiti
catch limit avlanma limiti (balıkçılıkta)
limited liability sınırlı sorumluluk
limited liability company limitet şirket
limited par tnership komandit şirket
limited par tnership with limited limitet şirket
liability
limited par tnership in which capital sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
divided into shar es
set a time limit süre / zaman sınırlaması koymak, mühlet vermek
time limit zaman sınırı
unlimited liability sınırsız sorumluluk
unlimited jurisdiction tam yargı yetkisi, sınırsız yargı yetkisi
within the limits of its power yetkileri dâhilinde
within the limits of the powers işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dâhilinde
confer red by this tr eaty
LIMITATION sınırlama / tahdit, kısıtlama
ar ms limitation silah tahdidi
limitation of documents evrak sınırlaması
limitation of noise emission gürültü emisyonunun kısıtlanması, sınırlanması
statute of limitations hakkın kanuni yoldan öne sürülmesini süre
bakımından sınırlayıcı yasal hükümler
LINE hat, çizgi, sınır , hudut, sır a, dizi
feeder line ana demir yoluna bağlayıcı hatlar
leased line kiralık hat
line ministr ies icracı bakanlıklar
LINEAL CONSANGUINITY düz hat hısımlığı
LINK i. bağ, ilişki; f. birleştir mek
close links yakın bağlar
LIQUIDATION tasfiye, likidasyon
LIQUIDITY nakit, nakit akışı, par aya çevr ilebilir lik,
194
likidite
liquidity r atio likidite oranı
LISBON STRATEGY Lizbon stratejisi
LIST i. liste; f. listesini yapmak / çıkar mak
check list kontrol listesi
consolidated liber ation list konsolide liberasyon listesi
cr oss r eference list çapraz referans listesi
delisting kot dışı kalma (borsada), kottan çıkarma
listed secur ity borsaya kote edilen menkul kıymet
list of ingredients bileşenler listesi; muhteviyat, içindekiler listesi
packing list ambalaj listesi, çeki listesi
stock exchange listed secur ities borsaya kote edilmiş menkul kıymetler
LISTING kotasyon
additional listing ilave kotasyon
annual listing fee yıllık kotasyon harcı; yıllık kayıt ücreti
initial listing ilk kotasyon
initial listing fee kota alma harcı, başlangıç kayıt harcı
listing particulars kotasyon formu
listing r ules kotasyon kuralları
LITIGATION hukuki çözüme konu olan uyuşmazlık; hukuki
uyuşmazlık; dava
commer cial litigation ticari uyuşmazlık / ihtilaf
litigate uyuşmazlığın hukuki çözümüne yönelmek /
başvurmak; dava açmak
LIVESTOCK çiftlik hayvanları; büyükbaş hayvanlar (Ortak
Tar ım Politikası)
LOAD yük
loading yükleme
r eloading yeniden yükleme
unloading boşaltma
LOAN bor çlanma, ödünç, bor ç, kr edi
concessional loan imtiyazlı kredi
conditions for loans ödünç / borç verme koşulları
gr ant loans and give guar antees borç ve garanti vermek
in kind loan ayni ödünç, ayni borç
issue a loan ödünç vermek
loan contract ödünç sözleşmesi
non perfor ming loan geri ödenmeyen kredi
use on free loan karşılıksız olarak
LOBBY baskı gr ubu, lobi
LOCAL yer el / mahalli, yör esel
local administration mahalli idare / yerel yönetim
local administrative per sonnel yerel yönetim personeli
local area networ k (LAN) yerel alan ağı (YAA)
195
local author ity yerel idare
local distr ibution company yerel dağıtım şirketi
local election yerel seçim
local gover nment yerel hükûmet, yerel yönetim
r egional or local authority bölgesel ya da yerel yönetim / makam
LOCKOUT lokavt
LOGISTICS lojistik
logistics support lojistik destek
notified bodies logistics suppor t bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)
(NBLS)
Office for Infr astr uctur e and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi
Wester n Eur opean Logistics Gr oup Batı Avrupa Lojistik Grubu (WELG)
(WELG)
LONG uzun
long steel pr oduction uzun çelik üretimi
Long Range Tr ansboundar y Air Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)
Pollution (LRTAP)
longter m commitment uzun vadeli taahhüt / yükümlülük
LOOPHOLE eksiklik (yasada); kanuna kar şı hileye imkan
ver en boşluk
LOT lot, kur a; arazi par seli
br oken lot lot altı
choose by lot kura yoluyla seçmek
maximum lot maksimum lot
oddlot lot altı
196
M
MAINTENANCE bakım, tamir , idame, muhafaza; nafaka (iaşe,
ibate, yar dım)
maintain korumak, muhafaza etmek; savunmak, iddia
etmek; geçindirmek
maintenance of agr eement anlaşmanın yürürlükte kalması
maintenance payment nafaka, bakım ödemeleri
maintenance ser vice bakım onarım hizmeti
suit for maintenance nafaka davası
MAJORITY çoğunluk; r üşt / er ginlik
absence of major ity çoğunluğun olmaması
absolute major ity salt / mutlak çoğunluk
double major ity çifte çoğunluk
over whelming major ity ezici çoğunluk
poll major ity oyların çoğunluğu
qualified majority nitelikli çoğunluk, kalifiye çoğunluk
qualified majority voting (QMV) nitelikli çoğunluk oylaması (QMV)
r einfor ced qualified major ity güçlendirilmiş nitelikli çoğunluk
r equir ed major ity yeterli çoğunluk
simple major ity basit çoğunluk
slender major ity zayıf çoğunluk
substantial major ity büyük çoğunluk
absolute major ity: salt / mutlak çoğunluk
major ity: çoğunluk
qualified majority: nitelikli çoğunluk
quor um: nisap/karar yeter sayısı
simple major ity: basit çoğunluk
unanimity: oybirliği
MALFUNCTION ar ıza
MALTREATMENT kötü muamele
MALVERSATION gör evi kötüye kullanarak menfaat sağlama
MANAGEMENT yönetim
asset management varlık yönetimi
asset management company varlık yönetim şirketi
biological diversity and natur al biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi
r esour ces management
bor der management sınır yönetimi
centr al management merkezi yönetim
197
cr isis management kriz yönetimi
debt management borç yönetimi
ecomanagement and audit scheme çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)
(EMAS)
envir onmental management çevre yönetimi
envir onmental management çevresel yönetim programı
pr ogr amme
Eur opean Foundation for Management Avrupa Yönetim Geliştirme Vakfı (EFMD)
Development (EFMD)
financial management infor mation mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)
system (FMIS)
fisheries comanagement balıkçılık ortak yönetimi
fisheries management balıkçılık yönetimi
health management sağlık yönetimi
integr ated bor der management entegre sınır yönetimi
integr ated pest management (IPM) entegre zararlı yönetimi (IPM)
inter national security management uluslararası güvenlik yönetimi (ISM)
(ISM)
management committee yönetim komitesi
management infor mation system (MIS) yönetim bilgi sistemi (YBS)
pr ocess management süreç yönetimi
pr oject cycle management (PCM) proje döngüsü (çevrimi) yönetimi (PDY)
Pr oject Dir ector ate of Integr ated Entegre Sınır Yönetimi Proje Uygulama
Bor der Management (PDIBM) Müdürlüğü (PDIBM)
pr oject management proje yönetimi
pr oject management unit (PMU) proje yönetim merkezi (PYM)
self management öz yönetim
total quality management toplam kalite yönetimi
vessel tr affic management and gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)
infor mation system (VTMIS)
MANAGER yönetici / idareci
financial manager (FiM) mali yönetici (FiM)
senior contracting manager (SCM) kıdemli ihale yöneticisi (SCM)
senior financial manager (SFM) kıdemli mali yönetici (SFM)
MANDATE yetki belgesi; r esmi emir; manda yönetimi
MANDATORY zor unlu, zor layıcı, emr edici; mandater (manda
yönetiminde yöneten ülke)
mandator y bid zorunlu ihale, zorunlu teklif, zorunlu pay alım
teklifi
mandator y instr uction emredici talimat
mandator y pr ovision amir hüküm, uyulması zorunlu hüküm
mandator y standar d zorunlu standart
MANUAL el kitabı
user’s manual kullanım kılavuzu
MANUFACTURE i. imalat; f. imal etmek
computer integr ated manufacturing bilgisayarla bütünleşik üretim (CIM)
(CIM)
198
custom / contr act manufacturing fason üretim
good manufacturing pr actices (GMP) iyi imalat uygulamaları (İİU)
manufactured goods imal edilen / mamül mallar
manufacturer imalatçı
manufacturing industr y imalat sanayisi
super vision of manufactur e imalat denetimi
MARGIN mar j, pay, kâr
continental mar gin kıta kenarı
fluctuation mar gin dalgalanma marjı
mar gin call marj tamamlama çağrısı
MARITIME denizle ilgili, denizciliğe ait
chamber of mar itime tr ade deniz ticaret odası
customs mar itime zone deniz gümrük bölgesi
Dir ector ateGeneral for Fisher ies and Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü
Maritime Affair s
Eur opean Mar itime For ce Avrupa Deniz Gücü (EUROMARFOR)
(EUROMARFOR)
Eur opean Mar itime Safety Agency Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)
(EMSA)
Inter national Maritime Or ganisation Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)
(IMO)
mar itime sector denizcilik sektörü
mar itime tr ade deniz ticareti
MARKET piyasa, pazar
admission of securities to the capital menkul kıymetlerin sermaye piyasasına kabulü
mar ket
agr icultur al mar ket tarım piyasası / tarımsal piyasa
black mar ket karaborsa
capital mar ket sermaye piyasası, menkul kıymetler piyasası
capital mar ket law (CML) sermaye piyasası hukuku (SPH); sermaye
piyasası kanunu
cash mar ket nakit piyasası
common mar ket ortak pazar
common mar ket or ganisation ortak piyasa düzeni
Common Or ganisation of Agr icultur al Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)
Mar kets (COM)
common or ganisation of the mar kets ortak piyasa düzeni
Community mar ket Topluluk piyasası
continuous mar ket sürekli piyasa, sürekli pazar
Dir ector ateGeneral for the Inter nal İç Pazar ve Hizmetler Genel Müdürlüğü
Mar ket and Ser vices (DG MARKT)
dual exchange mar ket ikili döviz piyasası
Eur opean Organisation for an Bağımsız Görselİşitsel Piyasa İçin Avrupa
Audiovisual Örgütü (EUROAIM)
Independent Mar ket ( EUROAIM )
Eur opean single mar ket Avrupa tek pazarı
financial mar ket mali / finansal piyasa
for eign exchange mar ket döviz piyasası
199
fr ee and open mar ket serbest ve açık piyasa
functioning mar ket economy işleyen piyasa ekonomisi
futur es mar ket vadeli işlemler piyasası
gold mar ket altın piyasası
inter nal mar ket iç pazar
Inter national Monetar y Mar ket (IMM) Uluslararası Para Piyasası (IMM)
labour mar ket işgücü piyasası, emek piyasası
mar ket access pazara giriş
mar ket br idge institution piyasa oluşturucu köprü kurum
mar ket distor tions piyasa şartlarının bozulması
mar ket economy pazar / piyasa ekonomisi
mar ket failure pazar yetersizliği
mar ket for ces piyasa güçleri
mar ket inspection piyasa denetimi
mar ket liber alisation piyasanın serbestleştirilmesi
mar ket maker institution piyasa oluşturucu kurum
mar ket par ticipant piyasa katılımcısı
mar ket planning piyasa planlaması
mar ket pr ice piyasa fiyatı, cari fiyat
mar ket pr otection piyasanın korunması, pazarın korunması
mar ket sur veillance piyasa gözetimi
mar ket sur veillance system piyasa gözetim sistemi
mar k to mar ket piyasa değerinin saptanması (menkul kıymetler)
money mar ket para piyasası
money mar ket instrument para piyasası enstrümanı
Office for Har monisation in the İç Pazar (Marka ve Tasarım) Uyumlaştırma Ofisi
Inter nal Mar ket (Tr ademar ks and (OHIM)
Designs) (OHIM)
official for eign exchange mar ket resmi döviz piyasası
oil mar ket petrol pazarı / piyasası
open mar ket açık piyasa / pazar
open mar ket oper ations açık piyasa işlemleri
options mar ket opsiyon piyasası
placing on the mar ket piyasaya sürme
pr imar y mar ket birincil piyasa
public mar ket halk pazarı
r egulated mar ket düzenlenmiş piyasa
r epresentative mar ket temsilî pazar
secondar y mar ket ikincil piyasa
single mar ket tek pazar
single Eur opean mar ket (SEM) Avrupa tek pazarı (ATP)
standar d mar ket size standart piyasa büyüklüğü
stock mar ket borsa, menkul değerler piyasası
stock mar ket exchange borsa (menkul kıymetler borsası)
Telecommunication Confor mity Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve
Assessment and Mar ket Sur veillance Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)
Committee (TCAM)
tr ading on a regulated mar ket düzenlenmiş bir piyasada iş görme
withdr awal of a pr oduct fr om the ürünün piyasadan toplatılması / çekilmesi
mar ket
200
wholesale mar ket deliveries toptancı piyasa teslimatı
MARKETING pazar lama
MARKING işar etleme, mar kalama, işaret, mar ka; damga
CE (abbr. of Communauté CE (kısalt. Communauté Europeénne) işareti
Eur opeénne) mar king
confor mity mar king uygunluk işaretlemesi
MARSHALLING dizme, sır alama; yol göster me
MATERIAL malzeme, madde; maddi, cismani; önemli
(sonucu etkileyici olması nedeniyle)
cladding material kaplama maddesi
fissile material atomik parçalanmaya uygun madde, bölünebilir
madde
material gr ound muhik sebep; maddi sebep; geçerli sebep
material injur y maddi zarar
material for or der sipariş konusu malzeme
r adioactive mater ial radyoaktif malzeme
r aw material ham madde
sour ce mater ial birincil kaynak
MATERIALISE (v.) somutlaştır mak, hayata geçir mek, tecessüm
etmek / cisimlenmek
MATERNITY analık
mater nity leave analık izni / doğum izni
MATURE MINOR mümeyyiz küçük
MATURITY vade, vade sonu; olgunluk
aver age matur ity per iod ortalama vade
bor r owing maturity ter m borçlanma vadesi
maturity date vade tarihi, sürenin dolduğu gün
MAYOR belediye başkanı
MEANS ar aç
by illicit means hukukça caiz olmayan / gayrimeşru yollara
başvurarak
by means of dir ectives direktifler vasıtasıyla / aracılığıyla; yönergeler
vasıtasıyla / aracılığıyla
means of payment ödeme araçları
means of tr anspor t taşıma / nakil aracı
MEASURE i. önlem / tedbir ; ölçü; f. ölçmek
abstain fr om any measur e her türlü tedbirden kaçınmak
agr oenvir onmental measures tarımsalçevresel tedbirler
antidumping measur e antidamping önlem / tedbir
coer cive measur e zorlayıcı önlem / zecri tedbir
collective pr otective measure toplu koruyucu önlem / tedbir
commer cial policy measure ticaret politikası önlemi / tedbiri
confidence building measure güven arttırıcı önlem / tedbir
201
gor r ectional measure ıslah önlemi / tedbiri
counter measur e karşı önlem / tedbir
counter vailing measur e telafi edici önlem / tedbir
defence measure savunma önlemi / tedbiri
enfor cement measur e icrai önlem / tedbir (uygulamaya yönelik önlem /
tedbir)
Financial and Technical Accompanying Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)
Measur es (MEDA)
increment measur e büyüme ölçümü
interim measure geçici önlem / tedbir
measures taken by the Council Konsey tarafından alınan önlemler
measuring instr uments ölçü aletleri
non tariff common commer cial policy tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi
measure
pr ecautionar y measur e ihtiyati önlem / tedbir
pr efer ential tariff measur e tercihli tarife önlemi / tedbiri
pr oposed measur e önerilen önlem / tedbir
pr otection measure koruma önlemi / tedbiri
pr otective measur e koruyucu önlem / tedbir
pr ovisional measur e geçici önlem / tedbir
safeguar d measur e korunma önlemi / tedbiri
scope of a measur e önlemin / tedbirin kapsamı
secur ity measur e güvenlik önlemi / tedbiri
stringent measure sıkı önlem / tedbir
suspend the measures önlemleri askıya almak
tr ansitional measur e geçiş tedbiri; geçici önlem
when Member States adopt these Üye Devletler bu önlemleri kabul ettiğinde...
measures..
measure: önlem, tedbir
pr ecaution: ihtiyat, tedbir
safeguar d: korunma
MEASUREMENT ölçü, ölçüm
Central Bureau for Nuclear Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)
Measur ements (CBNM)
Dir ector ateGeneral for the Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü
Infor mation Society and Media
deposition measurement birikinti / tortu ölçümleri
measurement station ölçüm istasyonu
noise measur ement gürültü ölçümü
unit of measur ement ölçü birimi
MEDIA medya
media ethics medya etiği
multimedia çoklu ortam, mültimedya
MEDIATION ar abuluculuk
202
mediation committee arabuluculuk komitesi
mediation diplomacy arabuluculuk diplomasisi
medicine tıp; ilaç
Eur opean Agency for the Evaluation of Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı
Medicinal Pr oducts (EMEA) (EMEA)
203
summit meeting zirve toplantısı
member üye
alter nate member dönüşümlü üye
associate member (West Eur opean ortak üye (Batı Avrupa Birliği)
Union)
associated member ortak üye
back bench member kıdemsiz üye
cor r espondent member muhabir üye
member of the commission komisyon üyesi
Member of the Eur opean Parliament Avrupa Parlamentosu Üyesi (MEP)
(MEP)
Member State Üye Devlet
Member States shall r etain the right… Üye Devletler… haklarını saklı tutar
nationals of a Member State bir Üye Devletin tebaası / uyrukları
nonmember State üye olmayan Devlet
MEMBERSHIP üyelik
affiliate member ship afiliye üyelik, güçlendirilmiş ortak üyelik (Batı
Avrupa Birliğinde)
member ship criteria üyelik kriterleri
MEMORANDUM muhtır a / andıç, zabıt
financial memor andum (FM) mali memorandum (FM)
financing memor andum finansman memorandumu
Mediter ranean Memor andum of Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz
Under standing on Por t State Contr ol Mutabakat Zaptı (MEDMOU)
(MEDMOU)
memor andum of understanding uyum zaptı, mutabakat zaptı (MOU)
(MOU)
MERGE (.) birleşmek
MERGER birleşme, füzyon; şir ket bir leşmesi / evliliği
mer gers şirket birleşmeleri
Merger Treaty Birleşme Antlaşması, Füzyon Antlaşması
r egulation on mer ger s birleşmeler tüzüğü
mer it esas; liyakat
mer its of the case davanın esası
MESSAGE ileti / mesaj; haber
aler t message uyarı iletisi / teyakkuz mesajı
206
inter national monetar y system uluslararası para sistemi
monetar y agreement parasal anlaşma
monetar y base parasal taban
monetar y basket para sepeti
monetar y compensation amount parasal telafi tutarı (MCA)
(MCA)
monetar y integr ation parasal entegrasyon / bütünleşme
monetar y policies parasal politikalar
monetar y policy para politikası
monetar y pr ovision akçeli hüküm
monetar y union parasal birlik
monetar y unit para birimi
MONEY par a
fight against money laundering kara para aklamayla mücadele
money laundering kara para aklama
money mar ket para piyasası
money mar ket instrument para piyasası enstrümanı
MONITORING izleme, denetim
aid monitor ing yardım izleme
biological monitor ing biyolojik izleme
continuous monitor ing sürekli / daimi izleme, sürekli / daimi denetim
Eur opean Monitoring Centr e for Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını
Dr ugs and Dr ug Addiction (EMCDDA) İzleme Merkezi (EMCDDA)
Eur opean Monitoring Centr e on Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme
Racism and Xenophobia (EUMC) Merkezi (EUMC)
exter nal debt monitor ing r epor t dış borç izleme raporu
J oint Monitoring Committee (JMC) Ortak İzleme Komitesi (OİK)
medical monitor ing system tıbbi izleme sistemi
monitor izlemek; denetlemek
monitor ing an activity faaliyeti denetleme
monitor ing the application of the Topluluk Hukukunun uygulanmasının izlenmesi /
Community Law gözetimi
r isk monitoring risk denetimi
Sector al Monitor ing SubCommittee Sektörel İzleme Alt Komitesi (SMSC)
(SMSC)
state aid monitor ing devlet yardımlarını izleme
MONOPOLY tekel / monopol
monopolies delegated by the state to devletçe başkalarına devredilen tekel yetkileri
other s
r evenuepr oducing monopoly gelir sağlayan tekel, mali nitelikli tekel
state monopoly devlet tekeli
state monopoly of commer cial ticari nitelikli devlet tekeli
char acter
MONUMENT anıt / abide
nature monument doğa anıtı
MORALITY ahlak
public mor ality genel ahlak
207
MORTALITY ölüm
infant mor tality bebek ölümü
infant mor tality r ate bebek ölüm oranı
mor tality r ate ölüm oranı
mor tgage ipotekli kredi, tutsat, mortgage
mor tgage bond ipotek teminatlı borç senedi
MOTHER anne
sur r ogate mother taşıyıcı anne
motion önerge / takrir; öneri / teklif; hareket, devinim
back the motion önergeyi desteklemek
car ried motion kabul edilen teklif
motion for a r esolution karar önergesi (ilke kararı)
motion of censure gensoru, güvensizlik önergesi
motion of confidence güven oylaması
table a motion önerge vermek
table a motion of censur e gensoru önergesi vermek
MOVEABLE menkul, taşınır mal; taşınabilen
immovable pr operty emlak; gayrimenkul mülkiyeti; gayrimenkul /
taşınmaz mal
movable pr oper ty menkul / taşınır mal mülkiyeti; taşınır mallardan
oluşan varlıklar
MOVEMENT har eket, dolaşım
autonomous movement otonom hareket
antiEur opean movement Avrupa karşıtı hareket
anti globalisation movement küreselleşme karşıtı hareket
de facto fr ee movement fiili serbest dolaşım
EU1 Movement Certificate EU1 Dolaşım Belgesi
Eur opean movement Avrupa hareketi
fr eedom of movement of per sons kişilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü
fr eedom of movement for wor ker s işçilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü
fr ee movement of capital sermayenin serbest dolaşımı
fr ee movement of goods malların serbest dolaşımı
fr ee movement of per sons kişilerin serbest dolaşımı
fr ee movement of ser vices hizmetlerin serbest dolaşımı
fr ee movement of TV br oadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı
fr ee movement of wor ker s işçilerin serbest dolaşımı
Liberal and Radical Youth Movement Avrupa Topluluğu Liberal ve Radikal Gençlik
of the Eur opean Community (LYMEC) Hareketi (LYMEC)
movement certificate dolaşım belgesi
r ight to move fr eely serbestçe yer değiştirme hakkı
shor t ter m capital movement kısa dönemli sermaye hareketi
tr ansboundar y movement of pollutants kirleticilerin sınır aşan taşınımı
MULTI çok, bir den fazla, çoklu
multiannual çok yıllı, çok yıllık
multiannual guidance pr ogr amme çokyıllı yönlendirme programı (MAGP)
(MAGP)
multiannual pr ogr amme (MAP) çok yıllı program (MAP)
208
multiannual pr ogr amme for çok yıllı istihdam programı
employment
multiannual pr ogr amme for enterpr ise işletmeler ve girişimcilik (için) çok yıllı program
and entr epreneur ship
multibudgeting çok yıllı bütçeleme
Multifibr e Agr eement (MFA) Çok Elyaflılar Anlaşması (MFA)
multilater al çok taraflı
multilater al agr eement (MLA) çok taraflı anlaşma (MLA)
multilater al development bank çok taraflı kalkınma bankası
multilater al diplomacy çok yanlı / çok taraflı diplomasi
multilater al netting çok taraflı netleştirme
multilater al tr ade negotiation çok taraflı ticaret müzakeresi
multimedia çoklu ortam, multimedya
multinational company çok uluslu şirket
Multinational Pr ogr amme in the Field Bilgi işlem Alanında Çok Uluslu Program (MAP)
of Data Pr ocessing (MAP)
multiparty system çok partili sistem
multiracial state çok ırklı devlet
multispeed Eur ope çok vitesli Avrupa
MUNICIPAL belediyeye ait
municipal committee belediye encümeni
municipal council belediye meclisi
municipal law iç hukuk, yerel hukuk
MUNICIPALITY belediye
Council of the Eur opean Municipalities Avrupa Belediyeler Konseyi
MUTUAL kar şılıklı
Council for Mutual Economic Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)
Assistance (CMEA)
mutual advantage karşılıklı yarar
mutual assistance karşılıklı yardımlaşma
Mutual Infor mation System on Social Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı
Pr otection (Missoc) Bilgilendirme Sistemi (Missoc)
mutual pr efer ential r egime karşılıklı tercihli rejim
mutual recognition karşılıklı tanı(n)ma
209
210
N
NATION millet / ulus; ülke
Alliance for Eur ope of the Nations Uluslar Avrupası İttifakı (AEN)
(AEN)
Association of South East Asian Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)
Nations (ASEAN)
Eur ope of (the) Nations Uluslar Avrupası
Gr oup of the Independents for a Milletler Avrupası için Bağımsızlar Grubu (I
Eur ope of Nations (IEDN) EDN)
League of Nations Milletler Cemiyeti
most favour ed nation (MFN) en çok kayırılan / gözetilen ulus, en ziyade
müsaadeye mazhar millet (MFN)
most favour ed nation clause en çok kayırılan ulus kaydı
most favour ednationtar iff en çok kayırılan ulus tarifesi / en ziyade
müsaadeye mazhar millet tarifesi
Union for Eur ope of the Nations (UEN) Uluslar Avrupası için Birlik (UEN)
United Nations (UN) Birleşmiş Milletler (BM)
NATIONAL ulusal / milli; uyr uk
Eur opean System of National and Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar
Regional Accounts in the Community Sistemi
Gr oss National Income (GNI) Gayrisafi Milli Gelir (GSMG)
Gr oss National Pr oduct (GNP) Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH)
har monised national standard uyumlaştırılmış ulusal standart
national action plan (NAP) ulusal eylem planı (UEP)
national aid ulusal yardım
national aid coor dinator (NAC) ulusal yardım koordinatörü (NAC)
national authority ulusal makam
national authorised officer ulusal yetkili memur
national authorising officer (NAO) ulusal yetkilendirme görevlisi (UYG)
national budget ulusal bütçe
national contact point (NCP) ulusal temas noktası (UTN)
national development plan (NDP) ulusal kalkınma planı (UKP)
national economy ulusal / milli ekonomi
National Ener gy Conser vation Centr e Ulusal Enerji Tasarrufu Merkezi (UETM)
(NECC)
national envir onmental action plan ulusal çevre eylem planı (UÇEP)
(NEAP)
national financial asset ulusal mali / finansal varlık
national fund (NF) ulusal fon (UF)
nationality milliyet; tabiiyet / uyrukluk
national law ulusal / milli hukuk
national legislation ulusal mevzuat
national parliament ulusal parlamento
national plan ulusal plan
211
national planning ulusal planlama
National Pr ogr amme for the Adoption Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine
of the Acquis (NPAA) İlişkin Ulusal Program (NPAA)
national pr oper ty milli emlak
nationals uyruklar / tebaa
nationals of a Member State bir Üye Devletin tebaası / uyrukları
national security ulusal güvenlik
national ser vice askerlik hizmeti
national treasur e ulusal zenginlik
national treatment principle milli muamele prensibi / ulusal işlem ilkesi
pr eser vation of national security ulusal güvenliğin korunması
supr anational uluslarüstü / süpranasyonal
supr anationality uluslarüstülük
system of national accounts (SNA) ulusal hesaplar sistemi (UHS)
tr ansnational ulus ötesi / transnasyonal
tr ansnational policy ulus ötesi politika
NATIONALISM milliyetçilik, ulusalcılık, nasyonalizm
Eur opean Nationalists (Eur onat) Avrupa Milliyetçileri (Euronat)
nationalist milliyetçi, ulusalcı
nationalist par ty ulusalcı parti
NATURAL doğal; olağan
biological diversity and natur al biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi
r esour ces management
natural asset doğal / tabii varlık
natural disaster doğal afet
natural per son gerçek kişi
natural water doğal su
NATURE doğa / tabiat; nitelik / mahiyet
exclusively fiscal natur e münhasıran mali nitelikli
nature monument doğa anıtı
nature of oper ation işlemin niteliği
nature pr otection zone doğa koruma alanı
public natur e kamusal nitelik
NAVIGATIONAL WATCH seyir takibi
NECESSITY ger eklilik, zar ur et
necessar y gerekli / lüzumlu
state of necessity zaruret hâli
wher e necessar y gerektiği durumlarda
NEED ger eksinim / ihtiyaç
estimated needs tahmin edilen ihtiyaçlar
if need be gerektiğinde
need analysis ihtiyaç analizi
Tr anspor t Infrastr uctur e Needs Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)
Assessment (TINA)
212
NEGLIGENCE ihmal; kusur
gr oss negligence ağır ihmal
negligent kusurlu; ihmalkar
slight negligence hafif ihmal
NEGOTIATION müzaker e, gör üşme
accession negotiations katılım müzakereleri
conduct negotiations müzakereleri yürütmek
deter mine by negotiations müzakereler yolu ile saptamak
dir ect negotiation doğrudan müzakere
fast tr ack negotiation hızlı işleyen müzakere yöntemi
launch a negotiation müzakereyi başlatmak
multilater al tr ade negotiation çok taraflı ticaret müzakeresi
negotiable müzakere edilebilir; devredilebilir, ciro edilebilir
negotiate müzakere etmek / görüşmek; ciro etmek
negotiation pr ocedur e müzakere usulü
star t negotiations müzakerelere başlamak
power to negotiate müzakere yetkisi; ciro yetkisi
Ur uguay r ound multilateral tr ade Uruguay turu çok taraflı ticaret müzakereleri
negotiations
conciliation: uzlaştırma
consultation: danışma
fact finding: olgu belirleme
good offices: dostça girişim
mediation: arabuluculuk
negotiation: görüşme, müzakere
talks: görüşme
NETWORK şebeke / ağ
accounting data networ k muhasebe veri ağı
business cooper ation networ k (BC ticaret ve sanayi alanında iş birliği ağı
Networ k)
Customs Enfor cement Networ k (CEN) Gümrük Muhafaza Ağı (CEN)
Education Infor mation Networ k in the Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi Ağı
Eur opean Community (EURYDICE) (EURYDICE)
electr onic communications networ k elektronik haberleşme şebekesi (ECN)
(ECN)
electr onic communications networ ks elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri
and ser vices (ECN&S) (ECN&S)
Envir onmental Chemicals Data and Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında Veri ve
Infor mation Networ k (ECDIN) Bilgi Ağı (ECDIN)
Eur opean Business and Innovation Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı (EBN)
Centre Networ k (EBN)
Eur opean Infor mation Networ k on Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı
Dr ugs and Dr ug Addiction (REITOX) Enformasyon Ağı (REITOX)
213
Eur opean J udicial Networ k (EJ N) Avrupa Yargı Ağı (EJN)
Eur opean Networ k and Infor mation Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)
Security Agency (ENISA)
Eur opean Networ k of For ensic Science Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)
Institutes (ENFSI)
Eur opean Networ k for Quality Yüksek Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Ağı
Assur ance in Higher Education (ENQA)
(ENQA)
Eur opean Telecommunications Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi
Networ k System (ETNS) (ETNS)
Far m Accounting Data Networ k Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)
(FADN)
infor mation networ k system bilgi ağı sistemi
Inter national Competition Networ k Uluslararası Rekabet Ağı (ICN)
(ICN)
local area networ k (LAN) yerel alan ağı (YAA)
networ k ter mination şebeke sonlandırma
Open Networ k Pr ovision (ONP) Açık Şebeke Tedariki (ONP)
public telecommunications networ ks kamu telekomünikasyon şebekeleri
Racism and Xenophobia Eur opean Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı
Networ k (RAXEN) (RAXEN)
Schengen Infor mation System Networ k Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)
(SISNET)
Tr ansEur opean Ener gy Networ ks Trans Avrupa Enerji Ağları (TENE)
(TENE)
Tr ansEur opean Networ ks (TEN) TransAvrupa Ağları (TEN)
Tr ansEur opean Rail Freight Networ k TransAvrupa Demir Yolu Taşımacılık Ağı
(TERFN) (TERFN)
Tr ansEur opean Road Networ k TransAvrupa Kara Yolu Ağı (TERN)
(TERN)
Tr ansEur opean Transpor t Networ ks TransAvrupa Taşımacılık Ağları (TENT)
(TEN T)
Tr ansEur opean Transpor t Networ k TransAvrupa Taşımacılık Ağı Yürütme Ajansı
Executive Agency
Wester n Eur opean Union Batı Avrupa Birliği Telekomünikasyon Ağı
Telecommunications Networ k (WEUCOM)
(WEUCOM)
NEUTRALITY tar afsızlık
neutr al zone tarafsız bölge
NOISE gür ültü
ambient noise ortam gürültüsü
backgr ound noise arka plan gürültüsü
limitation of noise emission gürültü emisyonunun kısıtlanması, sınırlanması
noise abatement operational gürültüyü azaltıcı işlemsel süreçler
pr ocedur es
noise emission gürültü emisyonu
noise measur ement gürültü ölçümü
noise pollution gürültü kirliliği
per missible noise level izin verilebilir gürültü düzeyi
214
nomenclatur e sınıflandırma / nomenklatür
Br ussels tariff nomenclatur e Brüksel tarife nomenklatürü
combined nomenclature (CN) birleşik / kombine nomenklatür (CN)
Common Customs Tariff nomenclatur e Ortak Gümrük Tarifesi nomenklatürü
NOTIFIED (uygunluğu) bildirilmiş
allocation of identification number to a (uygunluğu) bildirilmiş kuruluşa kimlik kayıt
notified body numarası tahsisi
notified body bildirilmiş kuruluş
notified bodies logistics suppor t bildirilmiş kuruluşlara lojistik destek (NBLS)
(NBLS)
notified substance bildirimde bulunulan madde
pr enotified acceptance system ön bildirimli kabul sistemi
notion kavram, kanı, inanç
notional kavramsal, zihinsel, gerçek olmayan
notional account sanal hesap
notional demand kavramsal talep
notional financial asset gerçek olmayan mali varlık
notionally kavrama dayanarak, soyut olarak
NUCLEAR nükleer, nükleer enerjiyle ilgili, çekirdeksel
Central Bureau for Nuclear Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)
Measur ements (CBNM)
Eur opean Council for Nuclear Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)
Resear ch (CERN)
Eur opean Nuclear Ener gy Agency Avrupa Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)
(ENEA)
Eur opean Organisation for Nuclear Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)
Resear ch (CERN)
nuclear waste nükleer atık
nuclear waste disposal nükleer madde atıklarının bertaraf edilmesi /
giderimi
NULLIFICATION hükümsüz kılma, geçersiz kılma, etkisiz kılma
null and void yok, baştan beri hüküm / etki meydana
getirmemiş olan
null and void contr act batıl akit
nullify hükümsüz kılmak (hukuki bir kararı veya usulü)
nullity pr oceeding butlan davası
nullity suit iptal davası
216
O
OATH yemin / ant
hear an oath yeminli ifade almak
take an oath ant içmek
OBJ ECTION itir az
OBJ ECTIVE hedef; tar afsız / objektif
analysis of the objective hedef çözümlemesi / tahlili
attain its objectives hedeflerine ulaşmak
attainment of the objectives hedeflere ulaşılması
essential objective esas amaç
hierar chy of objectives hedefler hiyerarşisi
hor izontal objective yatay hedef
main objective asıl amaç
Objectively Verifiable Indicator s (OVI) Tarafsız Doğrulanabilir Göstergeler (TDG)
objectives laid down in Article X X maddesinde yer alan amaçlar
objective tr ee hedef ağacı
over all objective genel hedef
pr incipal objective önde gelen amaç
OBLIGATION bor ç, vecibe; mükellefiyet / yükümlülük
alleged infr ingement of an obligation yükümlülük ihlali iddiası
code of obligations borçlar kanunu
employer ’s obligations işveren yükümlülükleri
evade the obligations yükümlülükleri yerine getirmemek,
yükümlülüklerini yerine getirmekten kasıtlı
olarak kaçınmak; yükümlülüğü yerine
getirmekten hile yoluyla kaçınmak
fail to fulfil an obligation bir yükümlülüğü yerine getirememek,
yükümlülüğü ifa edememek
impose a pecuniar y obligation parasal bir yükümlülük yüklemek
law of obligations borçlar hukuku
obligations and under takings yükümlülük ve taahhütler
pecuniar y obligation parasal yükümlülük
r ecipr ocal obligation karşılıklı yükümlülük
supplementar y obligation ek yükümlülük; feri
OBLIGATORY zor unlu
obligator y jurisdiction bağlayıcı yargı, zorunlu yargı
OBSERVATION gözlem, gözetim
obser vation plot gözlem noktası
obser ve gözlemek, gözetmek
obser ver gözcü, gözlemci / müşahit
obser ver status gözlemci statüsü
per manent obser vation plot kalıcı gözlem noktası
217
OBSTACLE engel / mani
obstacle to development kalkınmanın önündeki engel
OCCUPATION uğr aş, meslek; işgal
gainful occupation kazanç getirici uğraş
occupation for ces işgal kuvvetleri
pr ofessional occupation serbest meslek; meleki uğraş
OCCUPATIONAL mesleki
occupational accident meslek kazası
occupational disease meslek hastalığı
occupational injur y bir meslek kazasının neden olduğu yarlanma
occupational mobility mesleki hareketlilik
occupational r isks mesleki riskler
occupational safety meslek güvenliği
occupational standar d meslek standardı
OFFENCE suç / cür üm, yasa ihlali; saldır ı / taar r uz
alleged offence iddia edilen suç
OFFER teklif, icap
avail oneself of an offer bir tekliften yararlanmak
offer ee company satıcı şirket
offer er (offer or ) arz eden, teklif veren
offering pr ogr amme arz programı
public offer ing halka arz
sale by way of an offer to the public halka / umuma arz yoluyla satış
office ofis, işyeri, büro, daire; memuriyet
centr al industr ial pr operty office merkezi sınai mülkiyet ofisi
Community Plant Var iety Office Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi (CPVO)
(CPVO)
customs office gümrük idaresi
design office tasarım ofisi
elective office seçimle gelinen memuriyet ya da mevki
Eur opeAid Cooper ation Office EuropeAid İşbirliği Ofisi
Eur opean AntiFraud Office (OLAF) Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu
(OLAF)
Eur opean Communities Personnel Avrupa Toplulukları Personel Seçme Bürosu
Selection Office (EPSO) (EPSO)
Eur opean Community Humanitarian Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Ofisi (ECHO)
Aid Office (ECHO)
Eur opean Community Statistical Office Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (EUROSTAT)
(EUROSTAT)
Eur opean Film Distr ibution Office Avrupa Film Dağıtım Ofisi (EFDO)
(EFDO)
Eur opean Patent Office (EPO) Avrupa Patent Ofisi (EPO)
Eur opean Police Office (Eur opol) Avrupa Polis Teşkilatı (Europol)
Eur opean Radiocommunications Office Avrupa Radyokomünikasyon Ofisi (ERO)
(ERO)
Eur opean Telecommunications Office Avrupa Telekomünikasyon Ofisi (ETO)
218
(ETO)
good offices dostça girişim
head office genel merkez; idare merkezi (şirket, işletme)
Infor mation Society Pr omotion Office Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)
(ISPO)
office equipment büro donanımı, büro ekipmanı
Office for the Administr ation and Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi
Settlement of Individual Entitlements ( Ödeme Ofisi PMO)
(Paymaster OfficePMO)
Office for Har monisation in the İç Pazar (Marka ve Tasarım) Uyumlaştırma Ofisi
Inter nal Mar ket (Tr ademar ks and (OHIM)
Designs) (OHIM)
Office for Infr astr uctur e and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi
Office for Official Publications of the Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Ofisi
Eur opean Communities (OOPEC) (OOPEC)
Paymaster Office (PMO) Ödeme Ofisi (PMO)
pr esident’s office başkanlık makamı
r egistered head office tescil edilmiş idare merkezi
r egistered office tescil edilmiş işyeri; şirket merkezi
r emain in office görevde kalmak
r esign fr om office görevden istifa
stationar y office kırtasiyeci (kırtasiye satılan yer)
Technical Assistance and Infor mation Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)
Exchange Office (TAIEX)
ter m of office görev süresi
OFFICER subay, polis memuru, memur
accounting officer sayman, muhasebeci
assessment officer tahakkuk memuru
author ising officer ita amiri; yetkilendirme görevlisi
Chief Executive Officer (CEO) üst karar organının kararlarının uygulanmasında
bir holdinge bağlı şirketlerin veya şirketin ana
birimleri arasında koordinasyon sağlayan yönetici
compliance officer uyum görevlisi
national authorised officer ulusal yetkili memur
national authorising officer (NAO) ulusal yetkilendirme görevlisi (UYG)
pr ogr amme author ising officer (PAO) program yetkilendirme görevlisi (PYG)
Senior Pr ogr amme Officer (SPO) Kıdemli Program Görevlisi (SPO)
OFFICIAL r esmi
car r ying out official inquir es resmi soruşturmanın yapılması
cur rent official par ity cari resmi parite
cur rent official rate cari resmi oran (döviz kurunda)
official authorisation resmi izin (mezun kılma, bir işle uğraşmaya veya
bir işi yürütmeye resmi makamların izin vermesi)
official authority resmi merci, resmi makam
official contr ol resmi kontrol / denetim
official cor r espondence resmi yazışma
official deposit resmi mevduat
official document resmi evrak
official for eign exchange mar ket resmi döviz piyasası
219
official for eign exchange reser ve resmi döviz rezervi
official gazette resmi gazete
official holiday resmi tatil
official jour nal resmi gazete
Official J our nal of the Eur opean Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi
Communities
Official J our nal of the Eur opean Union Avrupa Birliği Resmi Gazetesi
official tr ansaction resmi işlemler / muamelat
OFFSHOOT şube, dal; bir yapıdan elde edilen daha küçük
ve yeni bir yapı
OIL petr ol; yağ
cr ude oil ham petrol
fuel oil “ fuel oil ”
indigenous crude oil not yet extracted henüz çıkarılmamış yerli ham petrol
oil mar ket petrol pazarı / piyasası
oil tr ansmission petrol iletimi
olive oil zeytin yağı
pur e vegetable oil saf bitkisel yağ
waste oil atık yağ
OMBUDSMAN “ombudsman”, kamu denetçisi
Eur opean Ombudsman Avrupa “Ombudsman”ı
OMISSION ihmal; ihmal etme; dışarıda bır akma
ONESTOP SHOP bir mal ve hizmet sürecinin tümünün tek bir
müessese tar afınca üstlenilmesi
ONGOING devam eden
OPEN açık
fr ee and open mar ket serbest ve açık piyasa
open cheque açık çek
open credit açık kredi
open economy açık ekonomi
opened quota açık kota
open mar ket açık piyasa / pazar
open mar ket oper ations açık piyasa işlemleri
Open Networ k Pr ovision (ONP) Açık Şebeke Tedariki (ONP)
open r epur chase agr eement açık repo
open session kamuya / halka açık oturum
open tender açık ihale
open unemployment açık işsizlik
OPERATING işleyen / faal
oper ating account işletme hesabı, işletim hesabı, faaliyet hesabı
oper ating condition işletim koşulu, faaliyet koşulu
oper ating expense faaliyet gideri
oper ating licence işletme ruhsatı
oper ating r ight işletme hakkı
tr ansfer of oper ating r ights (ToOR) işletme hakkı devri (İHD)
220
OPERATION işlem / ameliye, faaliyet
banking operations bankacılık / banka işlemleri
r ight of option hakkı hıyar, seçme hakkı
OPTIONAL seçimlik, isteğe bağli / ihtiyar i
optional pr otocol ihtiyari protokol
ORCHARD meyve bahçesi
ORDER mahkeme emr i (genellikle yapma); emir ;
sipar iş; düzen
car r ying out the or der emrin uygulanması, siparişin yerine getirilmesi
Community legal or der Topluluk hukuk düzeni
deliver y or der sipariş
expenditur e or der harcama emri
global or der küresel düzen
handling of client or der s müşteri siparişlerinin yerine getirilmesi
higher or der üst seviye
interlocutor y or der ara karar şeklindeki emir
material for or der sipariş konusu malzeme
or der bill of lading emre yazılı konşimento
or der of prior ity öncelik sıralaması
payment or der ödeme emri
point of or der usule ilişkin nokta
pr ice of or der sipariş bedeli
public or der kamu düzeni
public health: genel sağlık
public mor ality: genel ahlak
public or der: kamu düzeni
public policy: kamu politikası, kamu düzeni (nadiren)
public security: kamu güvenliği
ORGANIC or ganik
or ganic fertilizer organik gübre
or ganic pr oduction organik üretim
or ganic waste organik atık
volatile or ganic compound (VOC) uçucu organik bileşik (VOC)
ORGANISATION ör güt / teşkilat; kur uluş
br oadcasting or ganisation yayıncı kuruluş
common mar ket or ganisation ortak piyasa düzeni
Common Or ganisation of Agr icultur al Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)
Mar kets (COM)
common or ganisation of the mar kets ortak piyasa düzeni
Community or ganisation Topluluk örgütü
Confeder ation of Family Or ganisations Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri
222
in Eur opean Community (COFACE) Konfederasyonu (COFACE)
coor dinated or ganisations eş güdümlü örgütler / kuruluşlar, koordine
örgütler / kuruluşlar
Economic Cooper ation Or ganisation Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (EİT)
(ECO)
Eur opean Commission Host Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi
Or ganisation (ECHO) Organizasyonu (ECHO)
Eur opean Organisation for an Bağımsız Görselİşitsel Piyasa İçin Avrupa
Audiovisual Independent Mar ket ( Örgütü (EUROAIM)
EUROAIM )
Eur opean Organisation for Nuclear Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)
Resear ch (CERN)
Eur opean Organisation for Quality Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ)
(EOQ)
Eur opean Organisation for the Safety Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı
of Air Navigation (Eur ocontr ol) (Eurocontrol)
Eur opean Organisation for Testing and Avrupa Test ve Belgelendirme Örgütü (EOTC)
Cer tification (EOTC)
Eur opean Patent Or ganisation Avrupa Patent Örgütü
Eur opean Space Resear ch Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)
Or ganisation (ESRO)
Eur opean Telecommunications Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa
Satellite Or ganisation (EUTELSAT) Teşkilatı (EUTELSAT)
Food and Agricultur e Or ganisation (of (Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü
the United Nations) (FAO) (FAO)
gover nment or ganised non hükûmet tarafından oluşturulan sivil toplum
gover nmental or ganisation (GONGO) örgütü (GONGO)
Inter national Civil Aviation Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)
Or ganisation (ICAO)
Inter national Hydr ogr aphic Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO)
Or ganisation (IHO)
Inter national Labour Or ganisation Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
(ILO)
Inter national Maritime Or ganisation Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)
(IMO)
Inter national Organisation for Uluslararası Göç Örgütü (IOM)
Migr ation (IOM)
Inter national Organisation for Uluslararası Standardisasyon Teşkilatı (ISO)
Standar disation (ISO)
Inter national Organisation of Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları
Securities Commissions (IOSCO) Örgütü (IOSCO)
Inter national Standar disation Uluslararası Standardizasyon Örgütü
Or ganisation
nongover nmental or ganisation (NGO) hükûmet dışı kuruluş, sivil toplum örgütü (STÖ)
Nor th Atlantic Tr eaty Or ganisation Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO)
(NATO)
Or ganisation for Eur opean Economic Avrupa Ekonomik İş Birliği Örgütü (OEEC)
Cooper ation (OEEC)
Or ganisation for Economic Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı
Cooper ation and Development (OECD) (OECD)
223
Or ganisation for Security and Co Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)
oper ation in Eur ope (OSCE)
United Nations Educational, Scientific, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür
and Cultur al Or ganisation (UNESCO) Örgütü (UNESCO)
Wester n Eur opean Ar maments Batı Avrupa Silahlanma Örgütü (WEAO)
Or ganisation (WEAO)
Wor ld Customs Or ganisation (WCO) Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ)
Wor ld Health Or ganisation (WHO) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)
Wor ld Intellectual Pr operty Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)
Or ganisation (WIPO)
Wor ld Or ganisation for Animal Health Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)
(WOAH / OIE)
Wor ld Tr ade Organisation (WTO) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)
ORGANISED ör gütlü, or ganize
fight against inter national or ganised uluslararası örgütlü suçlarla mücadele
cr ime
fight against or ganised cr ime örgütlü suçlarla mücadele
or ganised crime örgütlü suç
or ganised industr ial zone (OIZ) organize sanayi bölgesi (OSB)
PreAccession Pact on Or ganised Organize Suç Hakkında Katılım Öncesi Paktı
Cr ime
ORGANISM or ganizma
genetically modified or ganism (GMO) genetiği değiştirilmiş organizma (GDO)
ORIGIN menşe / köken; çıkış noktası
animal or igin hayvanın menşesi / kökeni
certificate of or igin menşe şahadetnamesi
countr y of or igin mahreç; menşe ülke / çıkış ülkesi
countr y of or igin principle menşe ülke ilkesi
or igin r ule menşe kuralı
PanEur opean System of Cumulation PanAvrupa Menşe Kümülasyonu Sistemi
of Or igin
Pan Mediter ranean Origin Cumulation Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu
place of or igin menşe yeri
pr oof of pr efer ential or igin of goods malın tercihli menşesinin kanıtlanması
r ule of origin menşe kuralı
ORIGINAL ilk, or ijinal, asli
or iginal copy asıl nüsha, ilk nüsha
or iginal text asıl metin, ilk metin
OUTERMOST REGION mer kezden en uzakta olan bölge
OUTPUT çıktı, ür etilen mal, üretim
inputoutput analysis girdiçıktı analizi / çözümlemesi
OVERDRAFT ver ilen kr edi miktarının aşılması
over dr aft facility açık kredi kullanma imkânı
OVERHEAD genel gider
over r epr esented countries nüfusuna oranla daha fazla temsil edilen ülkeler
224
OVERLAP (v.) ör tüşmek
OVERSEAS deniz aşır ı
over seas countries denizaşırı ülkeler
Over seas Countries and Ter ritor ies Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar (OCT)
(OCT)
Over seas Development Assistance Denizaşırı Kalkınma Yardımı (ODA)
(ODA)
over seas ter r itor ies denizaşırı topraklar
OVERSEE denetleme
OVERVIEW genel açıklama
OVINE küçükbaş hayvan, davar
OWNERSHIP mülkiyet
coowner ship iştirak hâlinde mülkiyet, el birliği mülkiyet
joint owner ship paylı mülkiyet, müşterek mülkiyet
r ight of owner ship mülkiyet hakkı
r ules gover ning the system of pr oper ty mülkiyet sistemini düzenleyen kurallar
owner ship
225
226
P
PACT pakt, misak, anlaşma
PreAccession Pact on Or ganised Organize Suç Hakkında Katılım Öncesi Paktı
Cr ime
stability and gr owth pact istikrar ve büyüme paktı
PAN tüm, bütün, tümünü kapsayan, pan
PanEur opean Pr ogr amme (PEP) PanAvrupa Programı (PEP)
PanEur opean System of Cumulation PanAvrupa Menşe Kümülasyonu Sistemi
of Or igin
Pan Mediter ranean Origin Cumulation Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu
PAPER kâğıt; basılı belge, senet; gazete; bilimsel veya
r esmi yazı
ballot paper oy pusulası
countr y str ategy paper ülke strateji belgesi
Green Paper Yeşil Kitap (rapor)
political paper politika belgesi
strategy paper strateji belgesi
voting paper s oy pusulası
voting paper s null and void geçersiz ve boş oy pusulası
White Paper Beyaz Kitap (rapor)
PARADIPLOMACY tali diplomasi
PARAGRAPH par agr af; fıkr a
subparagraph bent, alt paragraf
PARDON af, suçu bağışlama
PARITY par ite
cur rent official par ity cari resmi parite
PARLIAMENT par lamento, meclis
act of the Par liament [Avrupa] Parlamentosu tasarrufu / işlemi
assent of the Eur opean Par liament Avrupa Parlamentosunun uygun bulması;
uygunluk görüşü
Committees of the Eur opean Avrupa Parlamentosu Komiteleri
Par liament
composition of the Eur opean Avrupa Parlamentosunun oluşumu /
Par liament kompozisyonu
Confer ence of Community and Avrupa Birliği Parlamentoları Topluluk ve
Eur opean Affairs Committees of Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (COSAC)
Par liaments of the Eur opean Union
(COSAC)
Eur opean Parliament (EP) Avrupa Parlamentosu (AP)
Eur opean Parliament resolution Avrupa Parlamentosu ilke kararı
Eur opean Parliament sittings official Avrupa Parlamentosu resmi oturum tutanakları
227
r epor ts
Member of the Eur opean Parliament Avrupa Parlamentosu Üyesi (MEP)
(MEP)
national parliament ulusal parlamento
one chamber parliament tek meclisli parlamento
President of the Eur opean Par liament Avrupa Parlamentosu Başkanı
pr oceedings of the Par liament Parlamento işlemleri / tutanakları
Rules of Pr ocedur e of the Eur opean Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları (Avrupa
Par liament Parlamentosu İç Tüzüğü)
assembly: meclis; toplantı; asamble
boar d: kurul, heyet
commission: Komisyon
committee: heyet, komite, kurul, encümen
council: konsey, kurul
par liament: parlamento, meclis
228
employee participation system çalışanın katılımı sistemi (işyerinde sağlık ve
güvenliğin geliştirilmesi için)
labour for ce par ticipation r ate iş gücüne katılım oranı
mar ket par ticipant piyasa katılımcısı
par ticipant katılımcı / iştirakçi
par ticipator y democr acy katılımcı demokrasi
public participation kamu katılımı
r einsurance par ticipation reasürans iştiraki
PARTNER or tak
active par tner faal / etkin ortak
associate par tner ortak üye
junior partner küçük paya sahip ortak
pr efer ential par tner tercihli ortak
social par tners sosyal taraflar
PARTNERSHIP or taklık; şir ket
Accession Partner ship (AP) Katılım Ortaklığı [Belgesi] (KOB)
Eur oAtlantic Partner ship Council AvrupaAtlantik Ortaklık Konseyi (AAOK)
(EAPC)
Eur oMediterr anean Partnership Avrupa Akdeniz Ortaklığı(EUROMED)
(EUROMED)
Eur opean Neighbour hood and Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI)
Par tner ship Instr ument (ENPI)
general par tner ship (unlimited kolektif şirket
company)
limited par tnership in which capital sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
divided into shar es
limited par tnership with limited limitet şirket
liability
or dinar y par tnership adi şirket
Par tner ship for Peace (PfP) Barış için Ortaklık (BİO)
pr ivileged partnership imtiyazlı ortaklık
r evenue partner ship gelir ortaklığı
simple partner ship adi şirket
PARTY par ti; tar af
appealing party itiraz / temyiz eden taraf
at the request of the par ty concer ned ilgili tarafın talebi üzerine
be a par ty to the legal pr oceedings davada taraf olmak
communication to the par ties taraflara (yapılan) bildirim
concer ned par ties ilgili taraflar
conflicting par ties uyuşmazlığın içinde olan taraflar
contr acting parties âkit taraflar
cocontr acting parties akdin / sözleşmenin bir yanında müştereken yer
alan taraflar
counter par ty karşı taraf
defaulting par ty gıyap usulüne tabi taraf
defending party davalı taraf
dissolve a party partiyi kapatmak, parti feshetmek
Eur opean Democr atic Party (EDP) Avrupa Demokrat Partisi (EDP)
229
Eur opean Liber al, Democr at and Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi
Refor m Par ty (ELDR) (ELDR)
Eur opean People’s Party (EPP) Avrupa Halk Partisi (EPP)
Eur opean Green Par ty (EGP) Avrupa Yeşiller Partisi (EGP)
extremist par ty aşırı uçta yer alan / ekstremist parti
high contracting par ties yüksek âkit taraflar
inter ested party ilgili taraf
joint of par ties tarafların birleştirilmesi
monar chist party monarşist parti
multiparty system çok partili sistem
nationalist par ty ulusalcı parti
opposing par ty muhalif taraf / karşı taraf
par ties in a dispute / conflict uyuşmazlığa taraf olanlar
par ties of a dispute / conflict uyuşmazlığın tarafları
par ties to the case davanın tarafları
par ty concer ned ilgili taraf
par ty in an action davanın tarafı
par ty in a civil action hukuk davasında taraf
par ty in default gıyap usulüne tabi taraf
par ty of the action davanın tarafı
Par ty of the Eur opean Left Avrupa Solu Partisi
Par ty of Eur opean Socialists (PES) Avrupa Sosyalist Partisi (PES)
political party siyasi parti
r adical par ty radikal / köktenci parti
r egionalist par ty bölgeci parti
r epublican party cumhuriyetçi parti
thir d party üçüncü taraf; davada taraf olmayıp ilgili olan
üçüncü kişi
thir d party pr oceedings davanın tarafı olmayan üçüncü kişileri
ilgilendiren dava işlemleri
tr ansEur opean political par ties transAvrupa siyasi partileri
PASSENGER yolcu
combined passenger tr anspor t kombine yolcu taşımacılığı
PASTURAGE çayır
PASTURE otlak, mera
law on pasture mera kanunu
PATENT patent
Community Patent Convention Topluluk Patent Sözleşmesi
Eur opean Patent Office (EPO) Avrupa Patent Ofisi (EPO)
Eur opean Patent Or ganisation Avrupa Patent Örgütü
nonpatented patenti alınmamış
patent infringement suit patent ihlal davası
PATERNITY babalık
action of pater nity babalık davası
pater nity leave babalık izni
pr esumption of paternity babalık karinesi
suit of pater nity babalık davası
230
PATROL CAR devr iye otosu, ekip otosu
PAY ödeme, ücr et
inter est payable faiz borcu
paid holiday ücretli izin
paid holiday scheme ücretli izin sistemi
paid leave ücretli izin
paid up capital ödenmiş sermaye
payable ödenebilir
‘pay as you pollute’ pr inciple ‘kirlettiğin gibi öde’ ilkesi
pay policy ödeme (ücret) politikası
paying agency ödeme kurumu
pay for knowledge bilgi için ödeme
polluter pays pr inciple (PPP) kirleten öder prensibi (PPP)
PAYMASTER maaş mutemedi
Paymaster Office (PMO) Ödeme Ofisi (PMO)
PAYMENT ödeme / tediye
affect a payment ödeme yapmak
balance of payments ödemeler dengesi
cur rent payments cari ödemeler
defer r ed payment taksitlendirilmiş ödeme, ertelenmiş ödeme
deficiency payment açığın kapatılmasına yönelik ödeme
equalisation payment fiyat farkını giderici ödeme
Eur opean Payments Union (EPU) Avrupa Ödemeler Birliği (EPU)
general payments system genel ödemeler sistemi
indemnity payment tazminat ödemesi
interim payment ara ödeme
inter national payment uluslararası ödeme
issuing payment or der ödeme emri çıkarma
liber alisation of payments ödemelerin serbestleştirilmesi
maintenance payment nafaka, bakım ödemeleri
means of payment ödeme araçları
over all balance of payments genel ödemeler dengesi
payment of benefit yardım ödemesi
payment of expenditures giderlerin ödenmesi
payment or der ödeme emri
pr epayment peşin ödenen giderler
r epayment of duties vergi iadesi
settlement of payments ödemelerin yapılması; ödemelerin tasfiyesi
single payment scheme tek ödeme planı
stop payment ödeme yapmayı durdurma
PEACE bar ış
achievement of peace barışın sağlanması
Par tner ship for Peace (PfP) Barış için Ortaklık (BİO)
sue for peace barış istemek
PECUNIARY par asal
impose a pecuniar y obligation parasal bir yükümlülük yüklemek
231
pecuniar y compensation maddi tazminat; parasal yoldan telafi
pecuniar y obligation parasal yükümlülük
pecuniar y r epar ation para ile telafi etme (tazmin etme)
PEER REVIEW eşitleri, akr anları, meslektaşları tar afından
gözden geçir me, inceleme, kontr ol
PENAL cezai
code of penal pr ocedure ceza muhakemeleri kanunu
penal pr ovision cezai hüküm
penal sanction cezai yaptırım
PENALTY ceza; par a ceza
fiscal penalty vergi cezası
heavy penalty ağır ceza
sever e penalty ağır ceza
PENSION emekli aylığı
pension and retir ement fund emeklilik fonu
pension fund asset emeklilik fonu varlığı
r ight to a pension emeklilik hakkı
PERFORM ifa etmek, yerine getir mek, icr a etmek
per for m a task bir görevi yerine getirmek
non perfor ming loan geri ödenmeyen kredi
PERFORMANCE per for mans, iş, gösteri, eser , icr a
ener gy perfor mance of a building binanın enerji performansı
engine perfor mance motor performansı
per for mance audit performans denetimi
per for mance based budgeting performans esaslı bütçeleme
per for mance bond kati teminat
per for mance r eser ve performans rezervi
PERIOD dönem, sür e
aver age matur ity per iod ortalama vade
base per iod temel alınan dönem
gr ace period geri ödemesiz dönem, müsaade edilen dönem
inception per iod başlangıç dönemi
per iod of actual contr act esas taahhüt süresi
per iodical debt settlement dönemsel borç tasfiyesi
r easonable per iod makul süre
r efer ence per iod referans dönemi
r epresentative period örnek dönem
set off per iod mahsup dönemi
star t up period başlangıç dönemi
tr ansition period geçiş dönemi
tr ansitional period geçiş dönemi
validity per iod geçerlilik / yürürlük dönemi
PERMANENCE (PERMANENCY) sür eklilik
232
per manent sürekli / daimi
Per manent Committee for Daimi İstihdam Komitesi
Employment
per manent incapacity sürekli iş göremezlik; sürekli ehliyetsizlik
per manent obser vation plot kalıcı gözlem noktası
per manent r epr esentation daimi temsilcilik
per manent r epr esentative daimi temsilci
Per manent Representatives Committee Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER)
(COREPER)
per manent staff norm kadro, daimi kadro
PERMISSION izin, icazet
per mit i. ruhsat, izin; f. izin vermek
r esidence per mit ikamet izni
wor k per mit çalışma izni
per missible noise level izin verilebilir gürültü düzeyi
PERSON kişi / şahıs
author ised per son yetkili kişi
contact per son temas / irtibat kurulan kişi
fr ee movement of per sons kişilerin serbest dolaşımı
fr eedom of movement of per sons kişilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü
inter dicted per son kısıtlı / mahcur kişi
law of per sons kişiler hukuku, şahsın hukuku
legal per son tüzel kişi
natural per son gerçek kişi
per sons acting in concer t uyum içinde / uyumlu davranan kişiler
PERSONAL kişisel / şahsi
in one’s per sonal capacity kişisel yetkisine dayanarak (kurumundan
bağımsız olarak)
per sonal data kişisel veri
per sonal goods zati eşya
per sonal liability kişisel sorumluluk
per sonal pr otective equipment kişisel koruyucu donanım, kişisel korunma
ekipmanı
per sonal status (cf.civil status) kişisel durum / ahvali şahsiye; kişisel statü
per sonal statute kişisel yasalar / hükümler; ahkamı şahsiye
PERSONALITY kişilik / şahsiyet; hak ehliyeti (istisnai olar ak)
legal per sonality tüzel kişilik, hukuki kişilik
PEST haşer e
integr ated pest management (IPM) entegre zararlı yönetimi (IPM)
pesticides haşere ilacı
PETITION dilekçe
r ight to petition dilekçe (verme) hakkı
Phar e (abbr. of Poland and Phare (kısalt. Polonya ve Macaristana Yönelik
Hungar y:Action for the Restr uctur ing EkonomininYeniden Yapılanması Programı)
of the Economy)
PHARMACEUTICS eczacılık
233
phar maceutical farmasötik, eczacılığa ait
phar maceutical preparation farmasötik müstahzar / preparat
phar maceutical pr ofessions eczacılıkla ilgili meslekler
phar maceuticals farmasötikler
PHASE evr e / safha, aşama
appr aisal phase değerlendirme aşaması (projelerde değerlendirme
aşaması)
deployment phase konuşlanma aşaması
financing phase finansman aşaması, kaynak bulma aşaması
identification phase tanımlama aşaması
implementation phase uygulamaya koyma aşaması (yürütme anlamında)
pr ogr amming phase programlama aşaması
234
PLANNING planlama
development planning kalkınma planlaması
economic planning ekonomik planlama
financial planning mali planlama; finansal planlama
Inter national Federation for Housing Uluslararası Konut ve Planlama Federasyonu
and Planning (IFHP) (IFHP)
land use planning arazi kullanım planlaması
mar ket planning piyasa planlaması
national planning ulusal planlama
planning and early war ning unit planlama ve erken uyarı birimi
pr ivatisation master plan özelleştirme ana planı
pr oduction planning üretim planlaması
r egional planning bölgesel planlama
sector al planning sektörel planlama
tr anspor t planning taşıma planlaması
PLANT tesis, fabr ika, bitki
combustion plant yakma tesisi
Community Plant Var iety Office Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi (CPVO)
(CPVO)
fuel r ecycling plant yakıt geri dönüşüm tesisi
industrial plant sanayi / endüstri tesisi
Inter national Union for the Pr otection Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası
of New Var ieties of Plants (UPOV) Birliği (UPOV)
live plant canlı bitki
plant health bitki sağlığı
plant species bitki türleri
r efining plant arıtma tesisi
ther mal power plant termik santral
waste water tr eatment plant atık su arıtma tesisi
PLEBISCITE halkoyu, plebisit
PLENARY SESSION / MEETING genel kur ul (toplantısı)
PLENIPOTENTIARY tam yetkili temsilci
minister plenipotentiar y ortaelçi
PLOT olay ör güsü; arazi par çası
obser vation plot gözlem noktası
per manent obser vation plot kalıcı gözlem noktası
PLURALISM çoğulculuk / plür alizm
democr atic plur alism demokratik çoğulculuk
PLURILATERAL çoklu (tar aflar ı değişken sayıda olan çok
tar aflı)
POINT nokta
contact point irtibat noktası, temas noktası
entr y point / point of entr y giriş kapısı / noktası (pasaport)
gr owth point büyüme noktası
Hazar d Analysis and Critical Contr ol Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası
235
Point (HACCP) (HACCP)
national contact point (NCP) ulusal temas noktası (UTN)
point of or der usule ilişkin nokta
POLICE polis
Association of the Eur opean and Avrupa ve Akdeniz Askerî Statülü Zabıta ve
Mediter ranean Police For ces and Jandarmalar Birliği (FIEP)
Gendar mer ies with Militar y Status
(FIEP)
Eur opean Police College (CEPOL) Avrupa Polis Koleji (CEPOL)
Eur opean Police Office (Eur opol) Avrupa Polis Teşkilatı (Europol)
police cooper ation polis iş birliği
police station polis karakolu
POLICY politika (sektörel veya özel amaçlı); tutum;
poliçe
appr oximation of policies politikaların yakınlaştırılması
aid policy yardım politikası
ar ms policy silah politikası
ar maments policy (POLARM) AB silahlanma politikası (POLARM)
asylum policy sığınma / iltica politikası
austerity policy kemer sıkma politikası
axis policy mihver politikası
banking policy bankacılık politikası
budget policy bütçe politikası
Bureau of the Eur opean Policy Avrupa Politika Danışmanları Bürosu (BEPA)
Adviser s (BEPA)
commer cial policy measure ticaret politikası önlemi
Common Agr icultur al Policy (CAP) Ortak Tarım Politikası (OTP)
Common Commer cial Policy (CCP) Ortak Ticaret Politikası (OTP)
Common Defence Policy (CDP) Ortak Savunma Politikası (OSP)
Common Fisher ies Policy (CFP) Ortak Balıkçılık Politikası (OBP)
Common For eign And Secur ity Policy Ortak Dış(işleri) ve Güvenlik Politikası (ODGP)
(CFSP)
common policy ortak politika
Common Security and Defence Policy Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP)
(CSDP)
Common Str uctural Policy Ortak Yapısal Politika
Common Tr anspor t Policy Ortak Taşımacılık Politikası
Community policy Topluluk politikası
competition policy rekabet politikası
conjunctur e / conjunctur al policy konjonktür politikası
consumer pr otection policy tüketiciyi koruma politikası
containment policy çevreleme politikası
cr edit policy kredi politikası
cultur al policy kültür politikası
design policy tasarım politikası
detente policy yumuşama politikası
development policy kalkınma politikası
Dir ector ateGeneral for Regional Bölgesel Politikalar Genel Müdürlüğü
Policy
236
disability policy engelliler politikası
divide and r ule policy (divide et böl ve yönet politikası
imperia)
domestic policy iç politika; yerel politika
domestic subsidy policy iç destek politikası, teşvik / sübvansiyon
politikası
economic policy ekonomi politikası
elector al policy seçim politikası
employment policy istihdam politikası
Employment, Social Policy, Health and İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici
Consumer Affairs Council (EPSCO) İşleri Konseyi (EPSCO)
‘empty chair ’ policy ‘boş koltuk’ politikası
ener gy policy enerji politikası
Enterpr ise Policy Gr oup İşletmeler Politikası Grubu
envir onment policy çevre politikası
escalation policy tırmanma politikası
Eur opean Neighbour hood Policy (ENP) Avrupa Komşuluk Politikası (AKP)
Eur opean Secur ity and Defence Policy Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)
(ESDP)
exchange r ate policy kur politikası
extension policy yayılma politikası
fait accompli policy oldu bitti politikası
financial policy mali politika
fiscal policy mali politika (vergi)
fisheries policy balıkçılık politikası
for eign policy dış politika
for eign tr ade policy dış ticaret politikası
fr audulent policy hileli politika, yanıltıcı politika
housing policy konut politikası
implementation of a policy bir tutum ya da politikanın uygulamaya konması,
icrası, yürütülmesi
incentive policy teşvik politikası
incomes policy gelirler politikası
industrial policy sanayi politikası
inter vention policy müdahale politikası
investment policy yatırım politikası
isolation policy tecrit politikası, yalnız bırakma politikası
Instr ument for Str uctur al Policies for Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)
pr eaccession (ISPA)
labour policy çalışma politikası; emek politikası
land policy arazi politikası
land use policy arazi kullanım politikası
monetar y policies parasal politikalar
monetar y policy para politikası
nontariff common commer cial policy tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi
measure
oper ational policy operasyonel politika
pay policy ödeme (ücret) politikası
policy holder poliçe hamili
policy of annexation ilhak politikası
237
policy of apartheid ırk ayrımcılığı politikası, apartheid politikası
policy pendulum politika sarkacı
policy to fight against ter r orism terörle mücadele politikası
pr ice policy fiyat politikası
pr icing policy fiyatlandırma politikası
pr oduction policy üretim politikası
public policy kamu politikası, kamu düzeni (kamu düzeninin
korunması için izlenen politikalar)
r egional policy bölgesel politika
r esear ch and development policy araştırma ve geliştirme politikası
sector al policies sektörel politikalar
social policy sosyal politika
social policy agr eement sosyal politika anlaşması
social policy pr otocol sosyal politika protokolü
str uctur al policy yapısal politika
suppor t policy destekleme politikası
telecommunication policy telekomünikasyon politikası
tr ansnational policy ulus ötesi politika
tr anspor t policy taşımacılık politikası
POLITICAL siyasi / politik / siyasal
Eur opean Political Community (EPC) Avrupa Siyasal Topluluğu (EPC)
Eur opean Political Community Pr oject Avrupa Siyasal Topluluğu Projesi
Eur opean political cooper ation (EPC) Avrupa siyasi iş birliği (ASİ)
Inter national Covenant on Civil and Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
Political Rights (ICCPR) (ICCPR)
leave for political activities siyasi etkinlikler için izin
political affair s committee siyasi işler komitesi
political affiliation siyasal bağ
political agenda siyasi gündem
political ar bitr ation siyasi tahkim
Political Committee (POCO) Siyasi Komite (POCO)
political cooper ation committee siyasi iş birliği komitesi
political discrimination siyasal ayrımcılık
political gr oup siyasi grup
political opposition siyasi muhalefet
political paper politika belgesi
political party siyasi parti
political science siyaset bilimi
Political and Security Committee Siyaset ve Güvenlik Komitesi (PSC)
(PSC)
political split siyasi bölünme
political tendency siyasi eğilim
tr ansEur opean political par ties transAvrupa siyasi partileri
POLITICS siyaset (genel politika)
POLLUTION kir letme, kirlenme
air pollutant hava kirletici
air pollution hava kirliliği
atmospheric pollution atmosfer kirlenmesi
238
Convention for the Pr otection fr om Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması
Marine Pollution of the Mediterr anean Sözleşmesi
Convention on Long Range Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği
Tr ansboundar y Air Pollution Sözleşmesi
industrial pollution sanayi kirliliği, endüstriyel kirlilik
Long Range Tr ansboundar y Air Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)
Pollution (LRTAP)
noise pollution gürültü kirliliği
‘pay as you pollute’ pr inciple ‘kirlettiğin gibi öde’ ilkesi
pollutant kirletici, pisletici
Pollutant Release and Tr ansfer Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı
Register (PRTR) (PRTR)
pollute kirletmek, pisletmek
polluter pays pr inciple (PPP) kirleten öder prensibi (PPP)
pollution prevention kirliliğin önlenmesi
Regional Marine Pollution Emer gency Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil
Response Centr e for the Müdahale Merkezi (REMPEC)
Mediter ranean Sea (REMPEC)
sea pollution deniz kirlenmesi, deniz kirliliği
tr ansboundar y movement of pollutants kirleticilerin sınır aşan taşınımı
ur ban pollution kentsel kirlenme
water pollution suların kirlenmesi
POPULAR BELIEF genel inanış
POPULATION nüfus
fish stock population balık nüfusu
midyear population yıl ortası nüfus
population incr ease rate nüfus artış hızı
r ur al population kırsal nüfus
ur ban population kentsel nüfus
wor king age population çalışma çağındaki nüfus
PORK domuz eti
PORT liman
fr ee por t serbest liman
Mediter ranean Memor andum of Liman Devleti Kontrolü Hakkında Akdeniz
Under standing on Por t State Contr ol Mutabakat Zaptı (MEDMOU)
(MEDMOU)
por t of dischar ge boşaltma limanı
por t reception facility liman atık kabul tesisi
por t state liman devleti
por t of unloading boşaltma limanı
por t tr eatment facility liman arıtma tesisi
POSITION tutum, konum, dur um
abuse of dominant position hakim durumun kötüye kullanılması
common position ortak tutum
competitive position rekabetçi konum
Council Common Position Konsey Ortak Tutumu
239
indispensable position vazgeçilmez konum
joint position ortak tutum
pr ivileged position ayrıcalıklı / imtiyazlı durum
shor t position açık pozisyon
POSITIONING konumlama
POST gör ev; makam; kar akol; gör ev yeri
bor der post sınır karakolu
bor der inspection post sınır kontrol noktası
customs bor der post sınır gümrük karakolu / noktası
magistr ate post hâkim kadrosu
POSTERIOR sonr aki
POSTPONE (v.) er telemek, tehir etmek
defer : ertelemek, geciktirmek
delay: gecikme
postpone: ertelemek / tehir etmek (bir faaliyeti)
suspend: askıya almak
POULTRY kümes hayvanları
POVERTY yoksulluk
alleviating pover ty yoksullukla mücadele
antipover ty pr ogr amme yoksullukla mücadele programı
pover ty r atio yoksulluk oranı
POWER güç, kudr et, yetki, nüfuz
abuse of power yetkinin kötüye kullanılması, yetki saptırması
axis power mihver devlet
bar gaining power pazarlık gücü
Community power s Topluluk yetkileri
concur r ent power koşut / paralel yetki, yarışan yetki
concentration of powers yetkilerin / iktidarın bir elde toplanması,
yoğunlaşması
confer power s yetki vermek
delegation of power yetki devretme, yetki verme
dominant power (doctrine) başat güç (kuramı)
empower ed yetkiyle donatılmış, yetkilendirilmiş
executive power yürütme / icra yetkisi
explicit power açık yetki
full power tam yetki
implicit power zımni / örtülü yetki
misuse of power s yetkilerin kötüye kullanılması, yetki saptırması
per sonalisation of power yetkinin kişiselleştirilmesi
240
power of attor ney vekalet, temsil yetkisi; vekaletname
power of decision karar verme yetkisi
power of discr etion takdir yetkisi, takdir hakkı
power of initiative [Komisyonun] inisiyatif yetkisi
power to appoint tayin etme yetkisi
power to decide karar yetkisi
power to heat ratio gücün ısıya oranı
power to negotiate müzakere yetkisi; ciro yetkisi
power to take decision karar alma yetkisi
power s which are conferr ed upon it by işbu antlaşmayla verilen yetkiler
this treaty
r eser ved power saklı yetki
separ ation of powers kuvvetler ayrılığı
shared power paylaşılmış yetki
sover eign power egemen güç
statutor y power kanuni / yasal yetki
subsidiar y power s ikincil / tali yetkiler
super visor y power denetleme yetkisi
ther mal power plant termik santral
tr ansfer of power s yetki devri
within the limits of its power yetkileri dâhilinde
within the limits of the powers işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dâhilinde
confer red by this tr eaty
PREFERENCE tercih
Gener alised Prefer ences System (GPS) Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)
Gener alised System of Pr efer ences Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)
(GSP)
PREFERENTIAL tercihli; r üçhanlı / öncelikli
mutual pr efer ential r egime karşılıklı tercihli rejim
pr efer ential agr eement tercihli anlaşma (ticaret)
pr efer ential commer cial ar rangement tercihli ticaret düzenlemesi
pr efer ential fr eight r ate tercihli navlun oranı
pr efer ential par tner tercihli ortak
pr efer ential r egime tercihli rejim
pr efer ential tariff measur e tercihli tarife önlemi / tedbiri
pr efer ential tariff treatment tercihli tarife uygulaması
pr efer ential tr ade tercihli ticaret
pr efer ential tr eatment tercihli muamele
pr efer ential voting tercihli oylama (adaylar arasında tercih sırası
gösterilerek yapılan oylama)
pr oof of pr efer ential or igin of goods malın tercihli menşeinin kanıtlanması
PREHEARING dur uşma öncesi
PREJ UDICE ön yar gı; halel, zar ar
pr ejudiced inter est zarara uğramış çıkar
pr ejudicial ön yargılı; zararlı, zarar verici
take car e not to prejudice the financial mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen
stability göstermek
without prejudice to the pr ovisions hükümler saklı kalmak koşuluyla; hükümlere
halel getirmeksizin
PRELIMINARY ön, ilk, hazır lık niteliğinde olan
have jur isdiction to give pr eliminar y ön karar verme yetkisine sahip olmak
r ulings
pr eliminar y author isation ön izin (Topluluk mevzuatından süreli muafiyet)
242
pr eliminar y pr ovisions başlangıç hükümleri, ön hükümler
pr eliminar y ruling ön karar
pr eliminar y ruling of the cour t divan ön kararı, mahkemenin ön kararı
PREMIUM pr im
dair y pr emium mandıra primi
expor t pr emium ihracat primi
insur ance pr emium sigorta primi
pr emium collection r atio prim tahsilat oranı
supplementar y pr emium ek prim
wr itten pr emium yazılı prim
PREPACKED ambalajlanmış
PREPARATION müstahzar / pr epar at; hazır lık
danger ous prepar ation tehlikeli müstahzar
phar maceutical preparation farmasötik müstahzar / preparat
pr epar ation stage hazırlık dönemi
PREPAYMENT peşin ödenen giderler
PREREQUISITE ön koşul
PRESCRIPTION kazandır ıcı zaman aşımı
pr escribe buyurmak, emretmek, öngörmek, bir kural
biçiminde bildirmek; sınır koymak
pr escribed kurallarla belirlenmiş, saptanmış; sınırlanmış
pr escribed time belirlenmiş süre (kanunen / yasal olarak)
within the pr escribed time öngörülen süre içinde
PRESENCE hazır bulunma; var lık, mevcudiyet
incidental pr esence arızi mevcudiyet
place of presence tüzel kişiliğin bulunduğu yer
PRESERVATION kor uma; kor unma
job pr eser vation istihdamın korunması
pr eser vation of national security ulusal güvenliğin korunması
pr eser ve saklamak, muhafaza etmek
PRESIDE OVER (v.) başkanlık etmek
PRESIDENCY başkanlık, başkanlık [makamı], başkanlık
[dönemi]
Eur opean Community pr esidency Avrupa Topluluğu [dönem] başkanlığı
Presidency Conclusions Başkanlık Sonuçları
Presidency statement Başkanlık açıklaması
Presidency of the Council of the Avrupa Birliği Konseyi [Dönem] Başkanlığı
Eur opean Union
Presidency of the Union Birlik [Dönem] Başkanlığı
r otation of the pr esidency başkanlığın dönüşümlü olması
PRESIDENT başkan, devlet başkanı, cumhur başkanı
President of the Eur opean Commission Avrupa Komisyonu Başkanı
President of the Eur opean Par liament Avrupa Parlamentosu Başkanı
243
pr esident of the r epublic cumhurbaşkanı
pr esident’s office başkanlık makamı
vicepr esident başkan yardımcısı
PRESIDENTIAL başkanlığa ait, başkanlıkla ilgili
pr esidential election başkanlık seçimi; cumhurbaşkanlığı seçimi
pr esidential regime başkanlık rejimi
pr esidential system başkanlık sistemi
PREVENTION önleme
accident pr evention kazanın önlenmesi
pollution prevention kirliliğin önlenmesi
pr event önlemek
PRESUMPTION kar ine
pr esumption of legitimacy sahih nesep karinesi
pr esumption of paternity babalık karinesi
PRICE fiyat, bedel
affor dable pr ice karşılanabilir bedel
agr icultur al pr ice tarım fiyatı / tarımsal fiyat
basic pr ice temel fiyat
CIF (abbr. of cost, insur ance and fr eigt) CIF (kısalt. mal bedeli, sigorta ve navlun) fiyatı
pr ice
Consumer Price Index (CPI) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
deliver ed price teslim fiyatı, ödenen fiyat
der ived inter vention price türetilmiş müdahale fiyatı
entr y pr ice giriş fiyatı
exwor k pr ice fabrika çıkış fiyatı
fair pr ice adil fiyat
guar antee pr ice garanti fiyatı
guide pr ice rehber fiyat
Har monised Index of Consumer Pr ices Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi
(HICP) (UTFE)
indicative pr ice gösterge fiyat
inter vention price müdahale fiyatı
invoice pr ice fatura fiyatı
level of pr ice fiyat düzeyi
lump sum pr ice götürü bedel
mar ket pr ice piyasa fiyatı, cari fiyat
minimum pr ice asgari fiyat
nor m pr ice amaç fiyatı
or ientation price yönelim fiyatı
pr evailing pr ice hâkim / başat fiyat
pr ice differ ence fiyat farklılığı
pr ice differ ential fiyat farklılığı
pr iceear nings r atio fiyat kazanç oranı
pr ice fixing fiyat tespiti
pr ice index fiyat endeksi
pr ice of or der sipariş bedeli
pr ice policy fiyat politikası
244
pr ice setting fiyatların belirlenmesi
pr ice stability fiyat istikrarı
pur chase price satın alma fiyatı, alım fiyatı
r easonable price makul fiyat
r educed price indirimli fiyat
r efer ence price gösterge fiyatı, referans fiyatı
r epresentative price örnek fiyat
tar get price hedef fiyat
thr eshold price eşik fiyatı
tur nkey lump sum price anahtar teslimi götürü bedel
unit pr ice birim fiyat
Wholesale Pr ice Index (WPI) Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)
withdr awal pr ice geri çekme fiyatı
PRICING fiyat belir leme, fiyat tespit etme, fiyatlandır ma
inter vention pricing müdahale fiyatlandırması
pr edator y pr icing yıkıcı fiyat uygulaması
pr icing policy fiyatlandırma politikası
PRIMARY birincil; asli
Eur opean Community pr imar y law Avrupa Topluluğu birincil hukuku
Eur opean Community pr imar y Avrupa Topluluğu birincil mevzuatı
legislation
pr imar y dealer system piyasa yapıcılığı sistemi
pr imar y election ön seçim
pr imar y law birincil hukuk
pr imar y legislation birincil mevzuat
pr imar y mar ket birincil piyasa
pr imar y sur plus faiz dışı fazla
PRINCIPAL baş, başlıca, asıl
pr incipal activity asli / temel faaliyet
pr incipal objective önde gelen amaç
PRINCIPLE ilke / pr ensip
countr y of destination principle varış ülkesi prensibi
countr y of or igin principle menşe ülke ilkesi
equal tr eatment principle eşit muamele / işlem prensibi
joint principle ortak ilke
national treatment principle milli muamele prensibi / ulusal işlem ilkesi
nondiscrimination pr inciple ayrımcılık yapmama ilkesi
‘pay as you pollute’ pr inciple ‘kirlettiğin gibi öde’ ilkesi
polluter pays pr inciple (PPP) kirleten öder prensibi (PPP)
pr ecautionar y principle ihtiyat prensibi, ihtiyatlılık ilkesi
pr inciple of equal access eşit erişim ilkesi, eşit katılma ilkesi
pr inciple of pr ogr essivity aşamalılık ilkesi
pr inciple of pr opor tionality orantılılık / ölçülülük ilkesi
pr inciple of subsidiarity sübsidiarite ilkesi, katmanlı yetki ilkesi
pr inciple of vital inter est hayati menfaat / yaşamsal çıkar ilkesi
r ecipr ocity principle karşılıklılık (karşılıklı işlem) / mütekabiliyet
ilkesi
245
set out principles ilkeleri belirlemek
PRINTED matbu, basılmış
PRIORITY öncelik
Common Eur opean Prior ity Ar ea Avrupa Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)
(CEPA)
economic prior ity ekonomik öncelik
high prior ity yüksek öncelik
or der of prior ity öncelik sıralaması
pr ior ity r egion öncelikli bölge
pr ior ity r egion for development kalkınmada öncelikli yöre
second pr iority ikinci öncelik
secondar y pr ior ity ikincil öncelik
pr ior ity of the community topluluğun önceliği
PRIVATE özel
pr ivate bank özel banka
pr ivate deposit bank özel mevduat bankası
pr ivate inter national law uluslararası özel hukuk
pr ivate law özel hukuk
pr ivate placement tahsisli satış
pr ivate pr oper ty özel mülkiyet, özel mülk
pr ivate sector özel sektör
pr ivate stor age hususi depolama
PRIVILEGE ayr ıcalık / imtiyaz
abolition of pr ivileges imtiyazların kaldırılması
pr ivileged ayrıcalıklı / imtiyazlı
pr ivileged access ayrıcalıklı erişim
pr ivileged par tner ship imtiyazlı ortaklık
pr ivileged position ayrıcalıklı / imtiyazlı durum
pr ivileges and immunities ayrıcalık ve dokunulmazlıklar
PROBATION şartlı tahliye
PROBLEM pr oblem / sor un / mesele
pr oblem analysis problem analizi / sorun çözümlemesi
pr oblem tr ee sorun ağacı
PROCEDURE usul, pr osedür
acting in accor dance with the Antlaşmanın … maddesinde öngörülen usule
pr ocedur e laid down in Article … of uygun şekilde hareket ederek
the Tr eaty
application of pr ocedur es usulün uygulanması
ar bitr ation pr ocedur e tahkim usulü
assent pr ocedur e uygun bulma usulü
codecision pr ocedur e ortak karar usulü
code of penal pr ocedure ceza muhakemeleri kanunu
comitology (committee pr ocedure) komitoloji (komite prosedürü)
confor mity assessment pr ocedure uygunluk değerlendirme prosedürü / usulü
consultation pr ocedur e danışma usulü
246
cooper ation pr ocedure iş birliği usulü
customs pr ocedur e gümrük usulü; gümrük prosedürü
customs war ehousing pr ocedur e gümrük antrepo usulü / prosedürü
decision making pr ocedure karar alma usulü
decision making pr ocedure of the Avrupa Topluluğu karar alma prosedürü / usulü
Eur opean Community
excessive deficit pr ocedur e (EDP) aşırı açık prosedürü (EDP)
exter nal transit pr ocedur e harici transit prosedürü
initiate the pr ocedur e usulü başlatmak
legislative pr ocedure yasama usulü
negotiation pr ocedur e müzakere usulü
noise abatement operational gürültüyü azaltıcı işlemsel süreçler
pr ocedur es
nor mal pr ocedur e normal prosedür
Practical Guide to EC Pr ocurement AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)
Pr ocedur es (PRAG)
pr eaccession fiscal sur veillance katılım öncesi mali izleme usulü
pr ocedur e
pr ocedur al law usul hukuku
pr ocedur e for revising gözden geçirerek düzeltme usulü
247
pr oceedings of the Par liament Parlamento işlemleri / tutanakları
r ecor d of the pr oceedings duruşma zaptı, dava tutanakları
tr ansfer of pr oceedings davanın nakli, yargılamanın nakli
PROCESS i. sür eç; işlem / muamele; f. işlemden geçir mek
pr ocess management süreç yönetimi
pr ocessed fr uit pr oduct işlenmiş meyve ürünü
pr ocessed vegetable pr oduct işlenmiş sebze ürünü
scr eening pr ocess tarama süreci
thir d party pr oceedings davanın tarafı olmayan üçüncü kişileri
ilgilendiren dava işlemleri
PROCESSING işleme
data pr ocessing veri işleme
data pr ocessing technique veri işleme tekniği
food pr ocessing establishment gıda işleme tesisi
inwar d pr ocessing dahilde işleme [rejimi]
outwar d pr ocessing hariçte işleme [rejimi]
pr ocessing activity işleme etkinliği; üretim faaliyeti
pr ocessing oper ation işleme faaliyeti
pr ocessing under customs contr ol gümrük kontrolü altında işleme
PROCESSOR işlemci
PROCUREMENT satın alma, alım, tedar ik
Practical Guide to EC Pr ocurement AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)
Pr ocedur es (PRAG)
public pr ocurement kamu alımı
public pr ocurement author ity kamu ihale kurumu
public pr ocurement law kamu ihale hukuku; kamu ihale kanunu
PRODUCER yapımcı; ür etici
copr oducer ortak yapımcı
independent pr oducer (media) bağımsız yapımcı (medya)
PRODUCT ür ün
agr icultur al pr oduct tarımsal ürün
ancillar y pr oduct yardımcı ürün
basic pr oduct temel ürün
blood pr oduct kan ürünü
bypr oduct yan ürün
Central Pr oduct Classification (CPC) Merkezi Ürün Sınıflandırması (CPC)
constr uction pr oduct inşaat malzemesi
consumption pr oduct tüketim malı
counterfeit pr oduct sahte ürün
dair y pr oduct süt ürünü, mandıra ürünü
defective pr oduct ayıplı ürün
der ivative pr oducts türev ürünler
disposal of pr oducts ürünlerin bertaraf edilmesi
finished pr oduct nihai ürün
flat steel pr oduct yassı çelik ürün
248
general pr oduct safety genel ürün güvenliği
Gr oss Domestic Pr oduct (GDP) Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)
Gr oss National Pr oduct (GNP) Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH)
homeopathic pr oducts intended for beşeri homeopatik ürünler
human use
immunological pr oduct immünolojik ürün
medical pr oduct tıbbi ürün
medicinal pr oduct tedavi edici ürün
non agricultur al pr oduct tarım dışı ürün
or phan medicinal pr oduct yetim tıbbi ürün
petr oleum pr oduct petrol ürünü
pr ocessed agricultur al pr oduct işlenmiş tarım ürünü
pr ocessed fr uit pr oduct işlenmiş meyve ürünü
pr ocessed vegetable pr oduct işlenmiş sebze ürünü
pr oduct liability ürün sorumluluğu
pr oduct safety ürün güvenliği
pr oduct quality assur ance ürün kalite güvencesi
pr oduct ver ification ürün doğrulaması, ürün onaylanması
pr ohibited pr oduct yasaklanmış ürün
r eplacement / replacing pr oduct ikame ürün
safe pr oduct güvenli ürün
semiconductor pr oduct yarı iletken madde
254
mandator y pr ovision amir hüküm, uyulması zorunlu hüküm
monetar y pr ovision akçeli hüküm
Open Networ k Pr ovision (ONP) Açık Şebeke Tedariki (ONP)
opt out pr ovision olumsuz seçme hakkı tanıyan hüküm (mevzuatta
veya uluslararası anlaşmalarda)
penal pr ovision cezai hüküm
pr eliminar y pr ovisions başlangıç hükümleri, ön hükümler
pr ovide temin etmek, tedarik etmek, sağlamak
pr ovide for öngörmek
pr ovided for in ar ticle… … maddede öngörülen
pr ovide investment ser vice yatırım hizmeti sunmak
pr ovide nonrepayable aid geri ödemesi olmayan yardım sağlamak
pr ovision laid down by regulation tüzükle getirilen hüküm
pr ovision of the act kanun hükmü; yasal hüküm
r epeal pr ovisions hükümleri yürürlükten kaldırmak
save as other wise pr ovided aksi öngörülmedikçe
the pr ovisions of the Articles X to Y X ila Y maddelerinin hükümleri
they shall apply these pr ovisions bu hükümleri… den itibaren uygularlar
fr om…
tr ansitional pr ovision geçici hüküm; geçiş hükmü
without prejudice to the pr ovisions hükümler saklı kalmak koşuluyla; hükümlere
halel getirmeksizin
PROVISIONAL koşullu, dur uma bağlı; geçici
pr ovisional agenda geçici gündem
pr ovisional ar rangement geçici düzenleme
pr ovisional measur e geçici önlem / tedbir
pr ovisional pr otocol geçici protokol
PROXY DIPLOMACY temsilî diplomasi; vekalet diplomasisi
PRUDENTIAL ihtiyati
pr udential r atio ihtiyat oranı
pr udential repor ting ihtiyati raporlama
pr udential super vision yatırımcıyı koruma amaçlı denetim, ihtiyatlı
denetim, basiretli denetim
pr udential super vision system basiretli denetim sistemi
PSYCHOTROPIC SUBSTANCE psikotr op madde
PUBLIC kamu / amme
Eur opean Centr e for Public Enter pr ise Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi
Executive Agency for the Public Health Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)
Pr ogramme (Public Health Executive
Agency (PHEA))
make public kamuya açıklamak
public administration kamu yönetimi
public aid devlet / kamu yardımı
public aid for development kalkınma için kamu yardımı
public author ity yetkili kamu kurumu / kuruluşu
public awareness kamu bilinci
public contr act kamu ihalesi; kamu sözleşmesi
255
public debt kamu borcu
public debt accountant kamu borçları saymanı
public decency genel görgü kuralları / adabı umumiye
public expenditur e kamu harcaması
public finance kamu finansmanı, kamu maliyesi
public health genel sağlık
public indebtment devlet borçları
public inter est kamu yararı; kamu menfaati / çıkarı
public inter nal financial contr ol system kamu iç mali denetim sistemi
public inter national body uluslararası kamu kuruluşu
public mar ket halk pazarı
public mor ality genel ahlak
public natur e kamusal nitelik
public offer ing halka arz
public opinion kamuoyu
public or der kamu düzeni
public participation kamu katılımı
public policy kamu politikası, kamu düzeni (kamu düzeninin
korunması için izlenen politikalar)
public pr ocurement kamu alımı
public pr ocurement author ity kamu ihale kurumu
public pr ocurement law kamu ihale hukuku; kamu ihale kanunu
public pr operty kamu malı
public pr osecutor savcı
public r egister kamu sicili; resmi sicil
public r elations halkla ilişkiler
256
pur e vegetable oil saf bitkisel yağ
PURPOSE amaç
for the pur poses set out in Article X X maddesinde belirtilen amaçlar doğrultusunda
pur pose of association derneğin, birliğin (ortaklığın) amacı
the pur pose of this dir ective… bu direktifin / yönergenin amacı…
PURSUANT TO uyar ınca
PUT (v.) koymak
put into effect yürürlüğe / uygulamaya koymak
put into for ce yürürlüğe koymak
257
Q
QUADRIPARTITE AGREEMENT dör tlü anlaşma, dört tar aflı anlaşma
Quadr ipartite Agreement about West Batı Berlin Hakkında Dörtlü Anlaşma
Ber lin
QUALIFICATION ehliyet, nitelik
qualified majority voting (QMV) nitelikli çoğunluk oylaması (QMV)
qualified opinion şartlı görüş
r ecognition of pr ofessional mesleki niteliklerin tanınması
qualifications
r equir ed qualifications gerekli nitelikler
QUALITY nitelik, kalite
Eur opean Organisation for Quality Avrupa Kalite Teşkilatı (EOQ)
(EOQ)
full quality assur ance tam kalite güvencesi
Metr ology, Standar disation, Testing Metroloji, Standardizasyon, Deney ve Kalite
and Quality Pr oject (MSTQ) Projesi (MSTQ)
pr oduct quality assur ance ürün kalite güvencesi
quality assur ance equipment kalite güvence donanımı
quality factor nitelik unsuru
r emediation of water quality su kalitesinin iyileştirilmesi
total quality management toplam kalite yönetimi
QUANTITY miktar
bill of quantities (BoQ) gerekli malzemelerin kantite listesi (BoQ)
quantitative restr iction miktar kısıtlaması
quantity quota miktar kotası
r efer ence quantity bildirim (referans) miktarı
QUESTION i. sor u; sor un; f. sor gulamak
wr itten question yazılı soru (önergesi)
QUESTIONNAIRE / QUESTIONNARY sor u kâğıdı, anket, sor u listesi
QUINTAL kental
QUORUM yeter sayı / nisap
quarum for meetings toplantı nisabı / yeter sayısı
quarum of decision karar nisabı / yeter sayısı
quorum of the Eur opean Par liament Avrupa Parlamentosunda nisap (toplantı veya
karar)
quarum of resolution ilke kararı nisabı / yeter sayısı
QUOTA kota
elector al quota seçim kotası
258
enlar gement of quotas kotaların genişletilmesi
fir m quota kesin kota
fishing quota balık avlanma kotası
global quota genel kota
impor t quota ithal kotası
opened quota açık kota
quantity quota miktar kotası
quota increase kotaların artırılması
quota restriction kota kısıtlaması
tariff quota tarife kotası
QUOTES kotasyonlar
259
260
R
RACISM ır kçılık
Eur opean Monitoring Centr e on Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme
Racism and Xenophobia (EUMC) Merkezi (EUMC)
fight against r acism and xenophobia ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadele
Racism and Xenophobia Eur opean Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı
Networ k (RAXEN) (RAXEN)
RADIATION r adyasyon, ışınım
backgr ound r adiation arka plan radyasyonu
ionising r adiation iyonlaştırıcı radyasyon
r adiation pr otection radyasyondan korunma
RADIO r adyo, telsiz
Eur opean r adio message ser vices Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES)
(ERMES)
Eur opean r adio message standar d Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES)
(ERMES)
Eur opean r adio message system Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)
(ERMES)
RADIOACTIVE r adyoaktif / ışınetkin
r adioactive contamination radyoaktif kirlenme, radyoaktif bulaşma
r adioactive emittance radyoaktif yayım
r adioactive mater ial radyoaktif malzeme
r adioactive substance radyoaktif madde
RATE i. had, or an, rayiç, kur ; f. kıymetlendir mek;
der ecelendir mek; ver gi tar h etmek (emlak
ver gisi)
bound tar iff r ate zorunlu tarife oranı
conver sion r ate dönüştürme oranı
cur rent official rate cari resmi oran (döviz kurunda)
deposition rate birikinti / tortu oranı
effective r ate of retur n vadeye kadar getiri
exchange r ate döviz kuru / kambiyo oranı
exchange r ate mechanism (ERM) döviz kuru mekanizması (ERM)
exchange r ate policy kur politikası
fixed exchange r ate system sabit kur sistemi
flat r ate sabit oran
flatr ate char ge düz oranlı vergi
floating exchange r ate r egime dalgalı kur rejimi
for war d r ate agreement vadeli kur anlaşması
infant mor tality r ate bebek ölüm oranı
inter est r ate faiz oranı
inter est r ate futur es faiz oranlı vadeli işlemler
labour for ce par ticipation r ate iş gücüne katılım oranı
261
mor tality r ate ölüm oranı
population incr ease rate nüfus artış hızı
pr efer ential fr eight r ate tercihli navlun oranı
r ate of adjustment tanzim oranı
r ate of yield verimlilik oranı (gümrük)
r eal inter est rate reel faiz oranı
r educed r ate indirilmiş oran, indirimli oran
r educed r ate of impor t duty indirimli ithalat vergisi
technical inter est r ate teknik faiz oranı
unemployment rate işsizlik oranı
wor k at piece rate parça başına çalışma
wor k at time r ate zaman esasına göre çalışma
zer o r ate of duty sıfır vergi oranı
zer o r ate of impor t duty sıfır oranlı ithalat vergisi
RATIFICATION icazet, onaylama, onay
act of r atification onay işlemi
exchange of the instr uments of onay belgelerinin teatisi
r atification
instr ument of ratification onay belgesi
r atification of an agr eement anlaşmanın onaylanması
r atify onaylamak
RATIO or an / nispet
benefitcost r atio faydamaliyet oranı
employment r atio istihdam oranı
gap r atio açık oranı
liquidity r atio likidite oranı
pover ty r atio yoksulluk oranı
power to heat ratio gücün ısıya oranı
pr iceear nings r atio fiyat kazanç oranı
pr udential r atio ihtiyat oranı
r eser ve ratio rezerv oranı
solvency r atio ödeme gücü oranı
special r atio özel oran
RATIONALE mantık; ger ekçe
RAW MATERIAL ham madde
REACTIVE tepkisel
READMISSION geri kabul
r eadmission agr eement yeniden kabul anlaşması
REAL ESTATE taşınmaz mal / gayrimenkul
r eal estate investment tr ust gayrimenkul yatırım ortaklığı
REASON i. neden, gerekçe; akıl, mantık; f. usa vur mak
r easoned decision gerekçeli karar
r easoned opinion gerekçeli görüş
r easoned submission gerekçeli maruzat
262
RECALL geri çağır ma; hatırlama
letter of r ecall geri çağırma mektubu
r ecalling that… hatırlatarak…
RECEIPT alındı belgesi, makbuz, dekont; alma, tesellüm
depositor y receipt depo edilen menkul kıymet sertifikası
Expor t Receipts Stabilisation System İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi
(STABEX) (STABEX)
war ehouse receipt antrepo makbuzu
RECEPTION kabul; alma
collect and receive ahzu kabz
commission r eceivable komisyon alacakları
fr eedom of r eception (media) yayın alma özgürlüğü
inter est receivable faiz alacağı
por t reception facility liman atık kabul tesisi
r eceive almak, kabul etmek
r eceive a benefit in kind ayni yardım almak
r eceiving envir onment alıcı ortam
r eceive tender teklif almak
RECESSION dar alma
economic r ecession ekonomik daralma
RECIPROCAL kar şılıklı / mütekabil
on a recipr ocal basis karşılıklılık temelinde, mütekabiliyet esasına
dayanarak
r ecipr ocal commitment karşılıklı taahhüt
r ecipr ocal condition karşılıklı şart
r ecipr ocal obligation karşılıklı yükümlülük
r ecipr ocity principle karşılıklılık (karşılıklı işlem) / mütekabiliyet
ilkesi
RECOGNITION kabul; tanıma
mutual recognition karşılıklı tanıma
r ecognise tanımak
r ecognising…( in conventions) kabul ederek, bilincinde olarak (sözleşmelerde)
r ecognition of an identity kimliğin tanınması
r ecognition of pr ofessional mesleki niteliklerin tanınması
qualifications
r ecognition of a state bir devletin tanınması
RECOMMENDATION tavsiye kar ar ı, tavsiye
confine oneself to making a kendini tavsiyede bulunmakla sınırlandırmak
r ecommendation
Commission r ecommendation Komisyon tavsiyesi
Council r ecommendation Konsey tavsiyesi
ECSC (abbr. of Eur opean Coal and AKÇT (kısalt. Avrupa Kömür ve Çelik
Steel Community) Recommendation Topluluğu) Tavsiye Kararı
her eby r ecommends Member States Üye Devletlere… (yapmalarını, etmelerini)
(to…that…) tavsiye eder.
263
RECONCILIATION uzlaşma, bar ışma
r econcile uzlaştırmak
RECONSTRUCTION imar, yeniden yapılanma
Community Assistance for (Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma,
Reconstr uction, Development and Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı
Stabilisation (CARDS) (CARDS)
Eur opean Agency for Reconstr uction Avrupa İmar Ajansı (EAR)
(EAR)
Eur opean Bank of Reconstr uction and Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AİKB)
Development (EBRD)
Inter national Bank of Reconstr uction Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (UİKB)
and Development (IBRD)
RECORD i. kayıt; f. kayıt tutmak, kaydetmek
accident r ecor ds kaza kayıtları
audit of r ecor ds kayıtların denetimi
cr iminal r ecor d sabıka kaydı
health r ecor d sağlık karnesi
r ecor d an infringement ihlali kayda geçirmek
r ecor d of the pr oceedings duruşma zaptı, dava tutanakları
stock r ecor d stok kayıtları
tr ack r ecor d [bir kimsenin veya bir kurumun] geçmiş
performansı
RECOVERY geri kazanım, iyileşme, düzelme
economic r ecover y ekonomik düzelme
RECRUITMENT işe alma; asker e alma
RECTIFY (v.) düzeltmek / tashih etmek
r ectify a decision kararı düzeltmek
RECYCLING geri dönüşüm
fuel r ecycling plant yakıt geri dönüşüm tesisi
nonr ecyclable geri dönüşümsüz
r ecyclable waste geri dönüşümlü atık
r ecycling and disposing of wastes atıkların geri dönüşümü ve bertaraf edilmesi /
giderimi
waste recycle atık geri dönüşümü
REDEMPTION itfa; geri alma
r ight of redemption iştira hakkı
REDRESS i. tazmin, telafi; f. telafi etmek, tazmin etmek
obtain r edr ess tazminat almak
REDUCTION azalma, indir im; indir im yapma
make (apply) a reduction indirim yapmak (uygulamak)
r educed indirilmiş, indirimli
r educed price indirimli fiyat
r educed r ate indirilmiş oran, indirimli oran
r eduction of customs duties gümrük vergilerinin indirilmesi
264
REEXPORTATION r eekspor t
REFER TO söz etmek; havale etmek, gönder me / atıf
yapmak
r efer ring to… ...’ya atıfta bulunarak, …’ya gönderme yaparak
r efer to a decision karara atıfta bulunmak / gönderme yapmak
r efer disputes to ar bitr ation ihtilafları hakeme havale etme; tahkime başvurma
r efer the matter back to the High işi Yüksek Otoriteye geri göndermek
Author ity
REFERENCE r efer ans; atıf, gönder me
cr oss r eference list çapraz referans listesi
r efer ence per iod referans dönemi
r efer ence price gösterge fiyatı, referans fiyatı
r efer ence quantity bildirim (referans) miktarı
Ter ms of refer ence (ToR) Şartname, yetki tanımı (belirli görevler için)
(ToR)
REFINE (v.) ar ıtmak, inceltmek
r efining plant arıtma tesisi
REFINERY r afiner i
r efiner y tank rafineri tankı
REFLATION r eflasyon (fiyatlar yükselmeksizin talep
hacminin genişlemesi)
REFORM i. refor m, ıslahat, yenilik; f. yeniden
düzenlemek
administr ative r efor m idari reform
agr arian refor m tarım reformu
Eur opean Liber al, Democr at and Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi
Refor m Par ty (ELDR) (ELDR)
str uctur al adjustment and refor m yapısal uyum ve reform programı
pr ogr am
REFUGEE sığınmacı / mülteci
Eur opean Refugee Fund (ERF) Avrupa Mülteci Fonu (ERF)
United Nations High Commission for Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek
Refugees Komiserliği
United Nations High Commissioner for Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri
Refugees (UNHCR) (UNHCR)
REFUND iade, ger i ödeme, par a iadesi
expor t r efund ihracat iadesi, ihracat geri ödemesi
REGARD (v.) göz önünde tutmak
having r egar d to göz önünde tutarak
r egar d a policy bir politikayı dikkate almak, göz önünde tutmak
r egar ded addedilen
265
acknowledging: kaydederek
believing: inanarak
conscious that (in pr otocol): bilincinde olarak; farkında olarak (protokollerde)
consider ing: göz önüne alarak
emphasizing that: önemine dikkat çekerek, vurgulayarak
has agreed as follows: aşağıdaki gibi anlaşmışlardır
has decided as follows: aşağıdaki gibi karar vermiştir
having noted: kaydederek
having r egar d to: göz önünde tutarak
r ecalling that: hatırlatarak
r efer ring to: ...e atıfta bulunarak
r esolving to: kararlı olarak
welcoming that: memnuniyetle karşılıyarak
wher eas: ..dığından
REGIME r ejim, yönetim biçimi, hükûmet şekli
ar bitr ar y r egime keyfi yönetim
author itarian regime otoriter rejim
customs r egime gümrük rejimi
customs r egime with economic impact ekonomik etkili gümrük rejimi
double checking r egime çift taraflı kontrol rejimi
expor ts regime ihracat rejimi
floating exchange r ate r egime dalgalı kur rejimi
impor ts r egime ithalat rejimi
mutual pr efer ential r egime karşılıklı tercihli rejim
par liamentar y r egime parlamenter rejim
pr efer ential r egime tercihli rejim
pr esidential regime başkanlık rejimi
suspension r egime askıya alma rejimi
war ehouse regime antrepo rejimi
REGION bölge, yör e
adjacent r egion civar bölgeler;mücavir bölge
backwar d r egion geri kalmış bölge
Committee of the Regions of the Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (BK)
Eur opean Union (CoR)
disadvantaged r egion mahrumiyet bölgesi
inter regional differ ences in ter ms of bölgelerarası gelişmişlik farkları
development
less favour ed r egion en az gelişmiş bölge
outer most r egion merkezden en uzakta olan bölge
pr ior ity r egion öncelikli bölge
pr ior ity r egion for development kalkınmada öncelikli yöre
stricken r egion felakete uğramış bölge, zarara uğramış bölge
REGIONAL bölgesel
Dir ector ateGeneral for Regional Bölgesel Politikalar Genel Müdürlüğü
Policy
Eur opean Regional Development Fund Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)
266
(ERDF / FEDER)
Eur opean System of National and Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar
Regional Accounts in the Community Sistemi
Regional Advisor y Councils Bölgesel Danışma Konseyleri
r egional cohesion bölgesel uyum
r egional discrepancy bölgesel farklılık
r egional disparity bölgesel farklılık; bölgesel eşitsizlik
r egional economy bölgesel ekonomi
r egional election bölgesel seçim
r egional investment bölgesel yatırım
r egional integr ation bölgesel entegrasyon / bütünleşme
Regional Marine Pollution Emer gency Akdeniz için Bölgesel Deniz Kirliliği Acil
Response Centr e for the Müdahale Merkezi (REMPEC)
Mediter ranean Sea (REMPEC)
r egional or local authority bölgesel ya da yerel yönetim / makam
r egionalist par ty bölgeci parti
r egional planning bölgesel planlama
r egional policy bölgesel politika
r egional state bölgesel devlet
r egional union bölgesel birlik
Science and Technology for Regional Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için
Innovation and Development in Eur ope Bilim ve Teknoloji (STRIDE)
(STRIDE)
Special Telecommunication Action for Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon
Regional Development (STAR) [Programı] (STAR)
subr egional alt bölgesel / yöresel
REGISTRATION tescil, kayıt, kütüğe geçir me; sicil
elector al r egister seçmen kütüğü
far mer r egistr ations çiftçi kayıtları
far mer r egistr ation system çiftçi kayıt sistemi
invalidity or r efusal of r egistr ation tescilin geçersizliği veya reddi
land r egistr ation system arazi kayıt sistemi; tapu sicil sistemi
Pollutant Release and Tr ansfer Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı
Register (PRTR) (PRTR)
pr otect designs by registr ation tasarımların tescil yoluyla korunması
public r egister kamu sicili; resmi sicil
r egister i. sicil, kayıt; f. kaydetmek
r egister as revenue irat kaydetmek
r egistr ation document tescil / kayıt belgesi
Registration, Evaluation, Authorisation Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
and Restr iction of Chemicals (REACH) Kısıtlanması (REACH)
r egistered capital kayıtlı sermaye
r egistered employment kayıtlı istihdam
r egistered mail taahhütlü mektup
r egistered office tescil edilmiş işyeri; şirket merkezi
r egistered head office tescil edilmiş idare merkezi
shelf r egistration system raf kayıt sistemi
REGISTRY sicil, kayıt
land r egistr y tapu sicili
267
tr ade r egistr y ticaret sicili
REGROUP (v.) yeniden gr uplandır mak
REGULARITY düzen, düzenlilik, intizam; düzenli olma
financial regularity mali uygunluk, mali intizam / düzenlilik
ir regularity usulsüzlük
r egular düzenli / muntazam; kurala uygun
r egular budget düzenli bütçe, olağan bütçe
r egular court asıl mahkeme
r egular repor t düzenli rapor
r egular salar y düzenli maaş
REGULATION tüzük; düzenleme
Commission r egulation Komisyon tüzüğü
common technical regulation (CTR) ortak teknik düzenleme (CTR)
Council r egulation Konsey tüzüğü
Council Regulation no…/…of… … sayılı ve… [tarihli] Konsey Tüzüğü
exchange contr ol regulation kambiyo kontrol / denetim düzenlemesi
exempting regulation muafiyet tüzüğü
financial regulation mali tüzük
implementing regulation uygulama tüzüğü; yönetmelik (iç hukuk)
interim regulation geçici tüzük
joint aviation regulations (J AR) ortak havacılık kuralları (JAR)
make a regulation tüzük çıkarmak
pr ovision laid down by regulation tüzükle getirilen hüküm
pr udential regulation yatırımcıyı koruma amaçlı düzenleme
r egulate düzenlemek
r egulated entity düzenlenmiş kuruluş
r egulated mar ket düzenlenmiş piyasa
r egulation declar ed void hükümsüzlüğü açıklanan / iptal edilen tüzük
Regulation number / year / EEC of the … hakkında (ile ilgili)(günayyıl) tarih ve
Council of (daymonthyear) on sayı/yıl/ AET sayılı Konsey Tüzüğü
(concer ning, r elating to) …
r egulation on mer ger s birleşmeler tüzüğü
the staff r egulations of officials of the Avrupa Toplulukları memurları personel
Eur opean Communities düzenlemeleri
technical regulation teknik düzenleme
This r egulation shall be binding in its Bu tüzük Üye Devletlerde bütünüyle bağlayıcıdır
entir ety and dir ectly applicable in the ve doğrudan uygulanır.
Member States.
This r egulation shall enter into for ce Bu tüzük… tarihinde yürürlüğe girer.
on…
tr ading on a regulated mar ket düzenlenmiş bir piyasada iş görme
REGULATORY düzenleyici
Eur opean Committee for Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler
Telecommunications Regulator y Komitesi (ECTRA)
Affairs (ECTRA)
r egulator y author ity düzenleyici kurum; düzenleyici makam
r egulator y body düzenleyici kurum / kuruluş
268
r egulator y committee düzenleyici komite
r egulator y fr amewor k düzenleyici çerçeve
r egulator y impact assesment (RIA) düzenleyici etki analizi (DEA)
self r egulator y body özerk kuruluş
REINSURANCE r easür ans
r einsurance par ticipation reasürans iştiraki
r einsurance undertaking reasürans teşebbüsü, reasürans işletmesi
r einsurer reasürör
r einsurer shar e reasürör payı
RELATION ilişki
bilater al r elations ikili ilişkiler
Dir ector ateGeneral for Exter nal Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Relations
exter nal r elations diş ilişkiler
Gener al Affair s and Exter nal Relations Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)
Council (GAERC)
pr omote r elations ilişkileri geliştirmek
public r elations halkla ilişkiler
RELEASE ser best bırakma, salıver me, tahliye
accidental r elease kaçak
conditional r elease şartlı tahliye
declar ation of release for fr ee serbest dolaşıma giriş beyannamesi
circulation
goods r eleased for fr ee cir culation serbest dolaşımda bulunan mallar
Pollutant Release and Tr ansfer Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı
Register (PRTR) (PRTR)
post release contr ol sonradan kontrol (gümrük)
pr ess r elease basın bülteni
r elease for fr ee cir culation serbest dolaşıma giriş
r elease of a right bir hakkın terki
r elease of goods eşyanın / malın serbest bırakılması
r elease of guar antee teminatın iadesi, kalkması
RELIABILITY güvenilirlik
RELIEF kur tar ma, çar e; yar dım; ferahlama; muafiyet
duty r elief ar r angement gümrük muafiyet düzenlemesi
tempor ar y relief geçici muafiyet
total r elief tam muafiyet
REMAIN (v.) ... kalmak
r emain in office görevde kalmak
r emaining bakiye
REMEDY çar e, deva, çözüm; ilaç
exhaustion of remedies çözüm yollarının tüketilmesi, çarelerin
tüketilmesi
legal r emedy hukuki hak arama yolu; hukuki çare; yasal yol /
kanun yolu
r emediation of water quality su kalitesinin iyileştirilmesi
269
r emedy a situation bir durumu düzeltmek
REMISSION indir im, hafifletme; af / bağışlama; fer agat;
teskin
gr ant a remission indirim uygulamak
r emission of duty vergi indirimi / affı
r emit affetmek (vergi); ulaştırmak; para göndermek
REMOTE uzak, ır ak
r emote sensing uzaktan algılama
r emote sensing pr ogr amme uzaktan algılama programı
REMUNERATION ücr et, kar şılık, ödül / mükafat
RENEW (v.) temdit etmek; yenilemek
r enew agr eements anlaşmaları yenilemek
RENEWABLE temdit edilebilir ; yenilenebilir
Eur opean Association for Renewable Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği
Ener gies (EUROSOLAR ) (EUROSOLAR)
r enewable energy r esour ce yenilenebilir enerji kaynağı
r enewable fuel yenilenebilir yakıt
RENOVATION yenileme, yenileştir me
r enovate yenilemek, yenileştirmek
RENUNCIATION vazgeçme (hak, bor ç, yükümlülük)
r enounce vaz geçme, feragat
REPAIR i. onar ım; f. onar mak
fr ee r epair ücretsiz onarım
r epair char ges onarım giderleri / masrafları, tamir giderleri /
masrafları
r epair ser vice onarım hizmeti
REPARATION onar ım; tazmin
pecuniar y r epar ation para ile telafi etme (tazmin etme)
REPAYMENT geri ödeme, itfa, iade
gr ant a repayment geri ödemeden yararlandırma
r epayment of taxation vergi iadesi
r epayment schedule geri ödeme planı
REPEAL (v). yür ür lükten kaldır mak (yasal/idar i
düzenleme); kanunun açık veya ör tülü
biçimde sonr aki bir kanun tar afından tümüyle
ilga edilmesi / yür ürlükten kaldır ılması
r epeal pr ovisions hükümleri yürürlükten kaldırmak
REPLACEMENT yenileme, değiştir me
par tial r eplacement kısmi yenileme
r eplace yerine başkasını koymak, ikame etmek
r eplacing pr oduct ikame ürün
r eplacement of goods malların yenisi ile değiştirilmesi, malların
ikamesi
270
r eplacement / replacing pr oduct ikame ürün
REPLY i. yanıt, cevap, karşılık; f. yanıtlamak,
cevaplamak, kar şılık ver mek
r ight of reply cevap hakkı
REPORT i. r apor , bilgi; f. r apor etmek, bildir mek
accident r epor t kaza raporu
annual r epor t yıllık rapor
commission r epor t komisyon raporu
Eur opean Parliament sittings official Avrupa Parlamentosu resmi oturum tutanakları
r epor ts
exter nal debt monitor ing r epor t dış borç izleme raporu
feasibility r epor t fizibilite raporu
financial repor ting mali raporlama
inception r epor t başlangıç raporu
pr ogr ess r epor t ilerleme raporu
pr udential repor ting ihtiyati raporlama
r egular repor t düzenli rapor
r epor ting r equir ement raporlama yükümlülükleri
REPRESENTATION temsil; temsilcilik
dir ect representation doğrudan temsil
Eur opean Commission Repr esentation Avrupa Komisyonu Temsilciliği (AKT)
(ECR)
exter nal r epr esentation dış temsil
indir ect r epr esentation dolaylı temsil
per manent r epr esentation daimi temsilcilik
pr opor tional r epr esentation orantılı temsil, nispi temsil
r ight of repr esentation temsil hakkı
REPRESENTATIVE temsilci, temsil eden
author ised repr esentative yetkili temsilci
Confer ence of the Representatives of Üye Devletlerin Hükûmet Temsilcileri
the Gover nments of the Member States Konferansı
demogr aphic r epresentativeness demografik temsil edilebilirlik
employer s’ r epr esentative işveren temsilcisi
High Representative for the Common Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası (ODGP)
For eign and Security Policy (CFSP) Yüksek Temsilcisi
house of the representatives temsilciler meclisi
legal r epr esentative hukuki temsilci; kanuni temsilci
per manent r epr esentative daimi temsilci
Per manent Representatives Committee Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER)
(COREPER)
r epresentative mar ket temsilî pazar
Repr esentatives of Gover nments of Üye Devletlerin Hükûmet Temsilcileri
Member States
r epresentative period temsilî dönem
r epresentative price temsilî fiyat
r esident r epr esentative mukim temsilci
271
REPRODUCE (v) ür emek, ür etmek, kopyasını çıkar tmak
r epr oducibility kopyalanabilirlik
REPUDIATION fesih; sonuçlar ı iler iye dönük meydana getir en
iptal etme
r epudiate iptal etmek, fesh etmek
REPURCHASE geri satın alma
r epurchase agreement geri satın alma şartıyla satış anlaşması; sürekli
repo
open r epur chase agr eement açık repo
r ever se repurchase agreement reverse repo
r ight of repurchase vefa hakkı
REQUIREMENT ihtiyaç / gereksinim; ger eklilik; koşul / şart;
ister; yükümlülük
basic r equirements temel gereklilikler
capital r equirement sermaye yeterliliği, sermaye gerekliliği
disclosure r equirement açıklama yükümlülüğü; kamuyu aydınlatma
yükümlülüğü
J oint Aviation Requir ements and Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)
Standar ds (J ARS)
labour r equirement işgücü gereksinimi
pr otection requir ements koruma şartları
r epor ting r equir ement raporlama yükümlülükleri
solvency r equirement yükümlülük karşılama yeterliliği
RESALE ikinci el satış, yeniden satış
RESCISSION hükümsüz kılma, geçersiz kılma (geçmişe etkili
olar ak)
r escind bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırmak (sözleşme
/akit); fesh etmek (taraflarca); iptal etmek (nispi
butlanda); geri alma (az kullanılır)
RESEARCH ar aştır ma
accident r esearch kaza araştırması
agr icultur al resear ch pr ojects tarımsal araştırma projeleri (TAP)
(AGREP)
Centre for Educational Resear ch and Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)
Innovation (CERI)
Community Resear ch and Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti
Development Infor mation Ser vice (CORDIS)
(CORDIS)
Dir ector ateGeneral for Research Araştırma Genel Müdürlüğü
Eur opean Collabor ative Linkage of Avrupa Araraştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş
Agr iculture and Industr y thr ough Birliği Bağı (ÉCLAIR)
Resear ch (ÉCLAIR)
Eur opean Cooper ation in the Field of Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş
Scientific and Technical Resear ch Birliği (COST)
(COST)
Eur opean Council for Nuclear Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi (CERN)
272
Resear ch (CERN)
Eur opean Resear ch Area (ERA) Avrupa Araştırma Alanı (AAA)
Eur opean Resear ch and Development Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi
Committee (ERDC) (ERDC)
Eur opean Space Resear ch Institute Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)
(ESRIN)
Eur opean Space Resear ch Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)
Or ganisation (ESRO)
Eur opean Space Resear ch and Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi
Technology Centr e (ESTEC) (ESTEC)
Fisheries and Agr icultural Research Balıkçılık ve Tarım Araştırmaları (FAR)
(FAR)
J oint Resear ch Centre (J RC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM)
Resear ch and development (R&D) Araştırma ve Geliştirme (ArGe)
Resear ch and Development in Avrupa İleri Haberleşme Teknolojilerinde
Advanced Communications Araştırma ve Geliştirme (RACE)
Technologies for Eur ope (RACE)
r esear ch and development policy araştırma geliştirme politikası
Resear ch and Technological Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)
Development (RTD)
r esear ch and technological araştırma ve teknoloji geliştirme çerçeve
development framewor k pr ogr amme programı
Scientific and Technological Research Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Komitesi
Committee (STRC) (STRC)
Suppor t Pr ogr amme for Evaluation Araştırma Etkinliklerini Değerlendirme Destek
Activities in Resear ch (SPEAR) Programı (SPEAR)
RESERVE r ezer v, ihtiyat,yedek; f. ihtiyaten saklamak
secret reser ve gizli ihtiyat
official for eign exchange reser ve resmi döviz rezervi
per for mance r eser ve performans rezervi
r eser ve a right hakkı saklı tutmak
r eser ve ratio rezerv oranı
r eser ved power saklı yetki
RESIDENCE mesken, ikamet edilen yer, sakin bulunulan
yer , konut (nadir en)
countr y of residence ikamet edilen ülke; meskenin bulunduğu ülke
fr eedom of r esidence mesken yerini seçme özgürlüğü
habitual r esidence mutat mesken
r esidence per mit ikamet izni
RESIDENT yer leşik, ikamet eden; sakin olan, mukim
(nadir en)
nonr esident yurt içinde yerleşik olmayan
nonr esident car r ier yerleşik olmayan nakliyeci / taşıyıcı
r esident r epr esentative mukim temsilci
r esident twinning adviser (RTA) daimi eşleştirme danışmanı (RTA)
273
citizen: vatandaş / yurttaş
citizenship: vatandaşlık
domicile: ikametgah
establishment: kuruluş, yerleşme
national: ulusal / milli; uyruk (şirketler de dahil)
nationality: milliyet; tabiiyet / uyrukluk
non r esident: yerleşik olmayan
r esident: yerleşik,ikamet eden, mukim
place of establishment: yerleşme yeri; kuruluş yeri (tesisler ve kurumlar için)
place of incor por ation: tüzel kişiliğin bulunduğu yer
place of presence: bulunulan yer
RESIDUE ar tık, kalıntı, bakiye
RESIGNATION istifa, çekilme, teslim
r esign istifa etmek, çekilmek, el çekmek, bırakmak
r esign as a body toplu istifa
r esign fr om office görevden istifa
RES J UDICATA kesin hüküm itirazı
for ce of res judicata kesinleşmiş yargı kararı (etkisi)
plea of res judicata kaziyei muhakeme defi
RESOLUTION ilke kar ar ı; çözüm
Council r esolution Konsey ilke kararı
conflictresolution diplomacy uyuşmazlık çözücü diplomasi
dr aft r esolution ilke kararı taslağı
Eur opean Parliament resolution Avrupa Parlamentosu ilke kararı
fr amewor k r esolution çerçeve ilke kararı
intr oduce a dr aft resolution ilke kararı taslağı sunma
motion for a r esolution karar önergesi (ilke kararı)
quarum of resolution ilke kararı nisabı / yeter sayısı
RESOLUTIVE CLAUSE fesih kaydı (akitler de)
RESOLVING TO… kar ar lı olar ak…
RESOURCE kaynak
allocation of resour ces kaynakların tahsisi
budget r esour ces bütçe kaynakları
capital r esource sermaye kaynağı
Community’s own resour ces Topluluğun öz kaynakları
diver sification of resour ces kaynakların çeşitlendirilmesi
domestic resour ce yerli kaynak
r enewable energy r esour ce yenilenebilir enerji kaynağı
r esour ce allocation kaynak tahsisi
r esour ce schedule kaynak planı
state r esour ce devlet kaynağı
RESPECTIVE ilgili, her biri kendisinin olan
274
RESPECTIVELY sırasıyla, ayr ı ayr ı
RESPIRABLE GAS solunabilir gaz
RESPONDENT davalı, dava edilen; cevap veren / karşılık
ver en
RESPONSIBILITY sor umluluk / mesuliyet
confer the r esponsibilities sorumluluk vermek
division of responsibility sorumluluk paylaşımı
effective dischar ge of r esponsibility sorumluluğu etkili biçimde yerine getirme
exter nal r esponsibilities of the Avrupa Topluluğunun dış sorumlulukları
Eur opean Community
be responsible for …’dan sorumlu olmak
RESTATE (v.) yeniden beyan etmek, yeniden bildir mek
RESTRICTION kısıtlama
abolition of r estrictions kısıtlamaların kaldırılması
disguised r estr iction örtülü kısıtlama
elimination of quantative r estr ictions miktar kısıtlamalarının kaldırılması
expor t r estr iction ihracat kısıtlaması
impor t r estriction ithalat kısıtlaması
quantitative restr iction miktar kısıtlaması
quota restriction kota kısıtlaması
Registration, Evaluation, Authorisation Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
and Restr iction of Chemicals (REACH) Kısıtlanması (REACH)
tr ade r estriction ticari kısıtlama
RESTRUCTURE (v.) yeniden yapılandır mak
insitu r estr ucturing mekânda yeniden yapılanma
RESULT sonuç
r esult a pr ocedur e / pr oceeding in a bir konuyla ilgili işlemlerin bir kararla
decision sonuçlandırılması
RETAIL per akende satış
r etail outlet perakende satış yeri
r etailer perakendeci
RETENTION alıkoyma, tutma, muhafaza etme, kor uma
RETRANSMISSION yeniden yayınlama (TV ve r adyo yayınlar ı)
RETREAT geri çekilme
RETROCESSION iade
RETURN i. getir i; iade; dönüş; f. ger i gönder mek, geri
gelmek; iade etmek
copy for r etur n / retur n copy iade nüshası
effective r ate of retur n vadeye kadar getiri
level of r etur n getiri seviyesi
r etur ned goods geri gelen (iade edilen) mal / eşya
275
REVENUE gelir
public r evenue kamu geliri
r egister as revenue irat kaydetmek
r evenue partner ship gelir ortaklığı
r evenuepr oducing monopoly gelir sağlayan tekel, mali nitelikli tekel
REVIEW i. inceleme / tetkik; eleştir i / tenkit; f. gözden
geçir mek, değer lendir mek, yeniden incelemek
appellate review itirazın üst yargı organı tarafından incelenmesi
(istinaf, temyiz ve benzeri incelemeler)
judicial review adli inceleme; yargısal denetim; hukuka uygunluk
denetimi
peer review eşitleri, akranları, meslektaşları tarafından gözden
geçirme, inceleme, kontrol
r eview the legality of acts of the council konsey tasarruflarının / işlemlerinin hukuka
uygunluğunu denetlemek
r eview of financial statements mali bildirimlerin incelenmesi, mali raporların
incelenmesi
REVISE (v.) düzeltmek, değiştir mek (inceleyer ek, gözden
geçir er ek)
pr ocedur e for revising gözden geçirerek düzeltme usulü
REVOCATION r ücu / cayma, geri alma
r evocation of licence ehliyetin iptali; ruhsatın iptali
REVOLUTION devr im
agr arian revolution tarım devrimi
industrial r evolution sanayi devrimi
REVOLT isyan
REVOLVE (v.) dönmek (bir şeyin etrafında)
r evolving fund döner sermaye
RIGHT hak; sağ
abuse of r ight hakkın suistimali / hakkın kötüye kullanılması
accor d a r ight hak bahşetmek
agr ee to a r ight bir hakkın varlığı konusunda mutabakata varmak
avail oneself of a right bir haktan yararlanmak
Bill of Rights (İnsan) Haklar(ı) Bildirgesi
capacity to be the subject of right hak ehliyeti; haklardan yararlanma ehliyeti
capacity to have r ights and duties haklardan yarlanma ehliyeti
Char ter of Fundamental Rights Temel Haklar Şartı
civil right medeni hak
confer rights hak tanımak / bahşetmek
Convention on Human Rights İnsan Hakları Sözleşmesi
Convention on the Rights of the Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS)
Childr en (CRC)
copyr ight telif hakkı
design r ights tasarım hakları
enjoyment of a r ight bir haktan yararlanma
276
Eur opean Union Char ter of Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı
Fundamental Rights
Eur opean Convention on Human Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)
Rights (ECHR)
Eur opean Cour t of Human Rights Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)
(EctHR)
Eur opean Initiative for Democr acy and Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa Girişimi
Human Rights (EIDHR) (EIDHR)
Eur opean Union Agency for Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)
Fundamental Rights (FRA)
exclusive br oadcasting r ight münhasır yayın hakkı
exclusive right münhasır hak
exercise of the right of establishment yerleşme hakkının kullanılması
exhaustion of rights haklarin tüketilmesi
fundamental r ights and freedoms temel hak ve özgürlükler
fundamental social r ights of wor ker s işçilerin temel sosyal hakları
human rights insan hakları
human and civil r ights insan hakları ve medeni haklar
human rights violation insan hakları ihlali
incor por eal r ight gayri maddi hak
individual holder of exclusive rights münhasır hakları münferiden elinde tutan kimse
intellectual, industr ial and commer cial fikri, sınai ve ticari mülkiyet hakları
pr oper ty rights
intellectual pr operty rights (IPR) fikri mülkiyet hakları; fikri haklar (IPR)
Inter national Covenant on Civil and Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
Political Rights (ICCPR) (ICCPR)
Inter national Covenant on Economic, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Social and Cultur al Rights (ICESCR) Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)
minor ity rights azınlık hakları
nonexclusive right münhasır olmayan hak
Office for Democr atic Institutions and Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi
Human Rights (ODIHR) ODIHR)
oper ating r ight işletme hakkı
possess a right of veto veto hakkına sahip olmak
pr otection of intellectual rights fikri hakların korunması
pr otection of intellectual and industr ial fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması; fikri
pr oper ty rights ve sınai hakların korunması
r elease of a right bir hakkın terki
r eser ve a right hakkı saklı tutmak
r etain a right hakkı muhafaza etmek
r ight holder hak sahibi
r ight in rem ayni hak
r ight of association dernek kurma hakkı
r ight of asylum iltica / sığınma hakkı
r ight of audience savunma hakkı; duruşmada bulunma hakkı
r ight of establishment yerleşme hakkı; iş kurma / tesis etme hakkı
(kurum, tesis, iş yeri, ticarethane)
r ight of fisher y balık tutma hakkı
r ight of initiative inisiyatif [kullanma] hakkı
r ight of legation elçilik hakkı
277
r ight of option hakkı hıyar, seçme hakkı
r ight of owner ship mülkiyet hakkı
r ight of peaceful assembly barışçı toplanma hakkı
r ight of preemption şufa hakkı
r ight of redemption iştira hakkı
r ight of reply cevap hakkı
r ight of repr esentation temsil hakkı
r ight of repurchase vefa hakkı
r ight to access girme hakkı, katılma hakkı, erişim hakkı
r ight to benefit yararlanma hakkı
r ight to move fr eely serbestçe yer değiştirme hakkı
r ight to peaceful assembly barışçı toplantı hakkı
r ight to a pension emeklilik hakkı
r ight to petition dilekçe (verme) hakkı
r ight to physical integrity bedensel dokunulmazlık hakkı
r ight to stand for election seçimlerde aday olma hakkı, seçilme hakkı
r ight to veto veto hakkı
r ight to vote oy kullanma hakkı, seçme hakkı
special dr awing right (SDR) özel çekme hakkı (SDR)
tr ansfer of oper ating r ights (ToOR) işletme hakkı devri (İHD)
waive a right of action dava hakkından feragat etmek
RIGID katı
RIPARIAN COUNTRIES kıyıdaş ülkeler (nehir)
RISK r isk
accident r isk kaza tehlikesi, kaza riski
full r isk tam risk
occupational r isks mesleki riskler
r adiological risk radyolojik risk
r isk adjusted asset riske uyarlanmış aktif
r isk assessment system risk değerlendirme sistemi
r isk audit risk denetimi
r isk capital risk sermayesi
r isk concentr ation risk yoğunlaşması
r isk monitoring risk denetimi
systemic r isk sistemik risk
ROOM oda
detention r oom nezarethane
inter r ogation r oom sorgu odası
ROTATION r otasyon, dönüşüm; sır ayla başkanlık etme
r otate dönmek; vardiyalı çalışmak; sırayla başkanlık
etmek
cr op r otation her yıl değişik ekin ekilmesi, dönüşümlü /
münavebeli ekim
equal r otation eşit rotasyon
278
r otation of the pr esidency başkanlığın dönüşümlü olması
ROYALTY lisans ücr eti; kr allık, kr aliyet ailesi
author ’s r oyalties yazarın telif hakları
RULE kur al; egemenlik, saltanat; mahkeme emri
Community r ules Topluluk kuralları
conduct of business r ules işlerin yürütülmesi sırasında uyulacak kurallar
customs r ule gümrük kuralı
divide and r ule policy (divide et böl ve yönet politikası
imperia)
general r ule genel kural
general r ules for the inter pretation of tarifenin yorumlanmasına dair genel kurallar
the tar iff
listing r ules kotasyon kuralları
or igin r ule menşe kuralı
r ule book düzenleme, kanunname
r ule of law hukukun üstünlüğü
r ule of origin menşe kuralı
r ules gover ning the system of pr oper ty mülkiyet sistemini düzenleyen kurallar
owner ship
r ules of pr ocedur e usul kuralları
Rules of Pr ocedur e of the Eur opean Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları (Avrupa
Par liament Parlamentosu İç Tüzüğü)
r ules on competition rekabet kuralları
unjust r ule haksız yönetim
RULING mahkemenin ver diği ar a kar arı
ara kararı vermek (yargılama esnasında verilen,
give a r uling davayı esastan sonuçlandırmayan karar)
have jur isdiction to give pr eliminar y ön karar verme yetkisine sahip olmak
r ulings
pr eliminar y ruling ön karar
pr eliminar y ruling of the cour t divan ön kararı, mahkemenin ön kararı
r uling class yönetici sınıfı
RURAL kır sal
Dir ector ateGeneral for Agricultur e Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü
and Rur al Development
Instr ument for Pr eAccession Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım
Assistance for Rur al Development Aracı (IPARD)
(IPARD)
r ur al development kırsal kalkınma
r ur al population kırsal nüfus
Special Accession Pr ogr amme for Tarımsal ve Kırsal Kalkınmaya Yönelik Özel
Agr iculture and Rur al Development Katılım Programı (SAPARD)
(SAPARD)
279
280
S
SAFE güvenli, emniyetli; kor unmalı, kor unmuş; kasa
Dedicated Road Infr astructur e for Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için Tahsisli Yol
Vehicle Safety in Eur ope (DRIVE) Altyapısı (DRIVE)
safe disposal of nonr ecover able waste geri kazanımsız atıkların güvenli biçimde bertaraf
edilmesi
safe pr oduct güvenli ürün
safe zone güvenlik bölgesi
SAFEGUARD i. kor unma; f. kor umak, kor unmak
safeguar d measur e korunma önlemi / tedbiri
safeguar d the inter ests of the Topluluk çıkarlarını korumak
Community
safeguar d the continuity of istihdamın devamlılığını korumak
employment
conser ve: muhafaza etmek
defence: savunma
pr event: önlemek
pr otection: koruma
pr otectionism: korumacılık
safeguar d: korunma
SAFETY güvenlik / emniyet
advisor y committee on safety güvenlik danışma komitesi
Eur opean Agency for Safety and Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU
Health at Wor k (EUOSHA) OSHA)
Eur opean Aviation Safety Agency Avrupa Hava Emniyeti Ajansı (EASA)
(EASA)
Eur opean Food Safety Author ity Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)
(EFSA)
Eur opean Mar itime Safety Agency Avrupa Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)
(EMSA)
Eur opean Organisation for the Safety Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı
of Air Navigation (Eur ocontr ol) (Eurocontrol)
food safety gıda güvenliği
food safety action plan gıda güvenliği eylem planı
general pr oduct safety genel ürün güvenliği
Inter national Convention for the Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi
Safety of Life at Sea
occupational safety meslek güvenliği
pr oduct safety ürün güvenliği
safety at wor k iş güvenliği
281
safety contr ols on impor ts ithalattaki güvenlik kontrolleri
safety instr uction güvenlik talimatı
safety of life at sea (SOLAS) denizde can güvenliği (SOLAS)
SALARY maaş
fix salar y sabit maaş
r egular salar y düzenli maaş
SALE satış; ucuzluk
ar ms sale silah satışı
distant sale mesafeli (uzaktan) satış
domestic inter national sales uluslararası satış yapan ulusal şirket (DISC)
cor por ation (DISC)
door to door sale kapıdan satış
installment sale taksitli satış
sale by way of an offer to the public halka / umuma arz yoluyla satış
sale of consignment konsinye satış
sales campaign kampanyalı satışlar
sale on cr edit taksitli satış
SAMPLE ör nek, model
sample sur vey örnekleme araştırması
SAMPLING ör nekleme
biological sampling biyolojik örnekleme
method of sampling and analysis numune alma ve tahlil yöntemi / örnekleme ve
çözümleme yöntemi
sampling pr ocedur e örnekleme usulü
SANCTION yaptırım / müeyyide; onay / tasvip
cr iminal sanction cezai yaptırım
legal sanction hukuki yaptırım
penal sanction cezai yaptırım
SAVE f. kor umak, saklamak, biriktir mek; …’den
başka (ancak, yalnız)
save as other wise pr ovided aksi öngörülmedikçe
save for the exceptions or der ogations öngörülen istisnalar ya da derogasyonlar saklı
pr ovided for kalmak kaydıyla
SAVING tasar r uf
SCALE bar em, ölçek, terazi
time scale zaman cetveli
SCHEDULE izlence, pr ogr am, plan
activity schedule faaliyet çizelgesi
pr ogr amme schedule program çizelgesi (medya )
r epayment schedule geri ödeme planı
r esour ce schedule kaynak planı
schedule of customs duties gümrük vergileri çizelgesi / cetveli
SCHEMA şema
282
SCHEME plan; sistem; diyagram
complementar y social security scheme tamamlayıcı sosyal güvenlik programı
deposit guar antee schemes mevduat garantisi sistemleri
ecomanagement and audit scheme çevre yönetimi ve denetleme planı (EMAS)
(EMAS)
investor compensation scheme yatırımcı tazmin sistemi
paid holiday scheme ücretli izin sistemi
single payment scheme tek ödeme planı
SCHENGEN AGREEMENT Schengen Anlaşması
SCHENGEN INFORMATION SYSTEM Schengen Bilgi Sistemi (SIS)
(SIS)
SCHENGEN INFORMATION SYSTEM Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)
NETWORK (SISNET)
SCIENCE bilim / ilim, fen
Committee for the Eur opean Avrupa Bilim ve Teknoloji Geliştirme Komitesi
Development of Science and (CODEST)
Technology (CODEST)
Eur opean Science Foundation (ESF) Avrupa Bilim Vakfı (ESF)
Foundation of the Eur ope of Sciences Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı (FESAC)
and Cultur es (FESAC)
political science siyaset bilimi
Science and Technology for Regional Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için
Innovation and Development in Eur ope Bilim ve Teknoloji (STRIDE)
(STRIDE)
SCOPE kapsam, alan
scope of application uygulama alanı / kapsamı
scope of a measur e önlemin / tedbirin kapsamı
scope of licence ruhsat kapsamı
SCREENING tar ama; inceleme
scr eening pr ocedur e tarama prosedürü / usulü
scr eening pr ocess tarama süreci
vehicle and container screening system araç ve konteyner tarama sistemi
SCRUTINY tetkik, inceleme
SEA deniz
deep sea dischar ge system derin deniz deşarj sistemi
dumping of waste at sea atıkların denize dökülmesi
Inter national Convention for the Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi
Safety of Life at Sea
safety of life at sea (SOLAS) denizde can güvenliği (SOLAS)
sea dischar ge deniz deşarjı
seagoing vessel deniz aracı
sea pollution deniz kirlenmesi, deniz kirliliği
SEAT sandalye, koltuk; mer kez; yer ; mevki, makam
seat of an institution kurum merkezi
283
tr ansfer of the seat of a company / fir m bir şirketin / firmanın merkezinin yer değiştirmesi
vacant seat boş yer
SECONDARY ikincil
Eur opean Community secondar y law Avrupa Topluluğu ikincil hukuku
Eur opean Community secondar y Avrupa Topluluğu ikincil mevzuatı
legislation
Eur ope of the Secondar y Gener ation İkinci Neslin / Kuşağın Avrupası
secondar y law ikincil hukuk
secondar y legislation ikincil mevzuat
secondar y mar ket ikincil piyasa
secondar y pr ior ity ikincil öncelik
SECONDMENT geçici gör evlendir me
SECRECY gizlilik
pr ofessional secrecy meslek sırrı
SECRET gizli
secret advertisement gizli reklam
tr ade secr et ticari sır
secret ballot gizli oy
secret reser ve gizli ihtiyat
vote by secr et ballot gizli oylama, kapalı oylama
SECRETARIAT sekr eter lik
general secretar iat genel sekreterlik
Secretar iat Gener al of the Commission Avrupa Komisyonu Genel Sekreterliği
Secretar iat Gener al of the Council (of Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği
the Eur opean Union)
SECRETARY sekr eter / yazman / kâtip
first secretar y başkâtip
general secretar y genel sekreter
Secretar y Gener al Genel Sekreter (Birleşmiş Milletler)
SECTION kısım
subsection alt kısım
SECTOR sektör; kesim; mıntıka
audiovisual sector görselişitsel sektör
mar itime sector denizcilik sektörü
pr ivate sector özel sektör
public sector kamu sektörü
tr anspor t sector taşımacılık sektörü
SECTORAL sektör el
cr osssector al activities sektörler arası faaliyetler
sector al guidelines sektörel kılavuz ilkeler
Sector al Monitor ing SubCommittee Sektörel İzleme Alt Komitesi (SMSC)
(SMSC)
sector al planning sektörel planlama
sector al policies sektörel politikalar
284
SECULAR laik, seküler
nonsecular state laik olmayan devlet, din devleti
secular state laik devlet
SECURITY menkul kıymet; güvenlik
ar ea of fr eedom, secur ity and justice özgürlük, güvenlik ve adalet alanı
bor der secur ity sınır güvenliği
Committee of Eur opean Secur ities Avrupa Sermaye Piyasası Kurulları Komitesi
Regulator s (CESR) (CESR)
Common For eign And Secur ity Policy Ortak Dış(işleri) ve Güvenlik Politikası (ODGP)
(CFSP)
Common Security and Defence Policy Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP)
(CSDP)
Confer ence on Secur ity and Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı
Cooper ation in Eur ope (CSCE) (AGİK)
debt security / instr ument borçlanma aracı, borçluluğu temsil eden menkul
kıymet
Dir ector ateGeneral for J ustice, Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Genel Müdürlüğü
Freedom and Secur ity
equity security ortaklık hakkı veren menkul kıymet
Eur opean Networ k and Infor mation Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı (ENISA)
Security Agency (ENISA)
Eur opean Secur ity and Defence Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)
Identity (ESDI)
Eur opean Secur ity and Defence Policy Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)
(ESDP)
Eur opean Union Institute for Security Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü
Studies (EUISS) (EUISS)
fixed income security sabit getirili menkul kıymetler
Institute for Security Studies (ISS) Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (ISS)
integr ated bor der security model entegre sınır güvenlik modeli
inter national security management uluslararası güvenlik yönetimi (ISM)
(ISM)
listed secur ity borsaya kote edilen menkul kıymet
lodging of a secur ity menkul kıymetin kiralanması
national security ulusal güvenlik
nonequity security ortaklık hakkı vermeyen menkul kıymet
Or ganisation for Security and Co Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT)
oper ation in Eur ope (OSCE)
Political and Security Committee Siyaset ve Güvenlik Komitesi (PSC)
(PSC)
pr eser vation of national security ulusal güvenliğin korunması
public security kamu güvenliği
secur ity arr angement güvenlik düzenlemesi
secur ity cer tificate teminat sertifikası; güvenlik belgesi
secur ity consider ation güvenlik kaygısı
secur ity infor mation for m güvenlik bilgi formu
secur ity measur e güvenlik önlemi / tedbiri
secur ity of supply arz güvenliği
secur ity of tenur e teminat; daimi statü
285
social secur ity sosyal güvenlik
social secur ity deficit sosyal güvenlik açığı
tr ansit security transit teminatı
underlying security dayanak varlık (vadeli işlem ve opsiyon borsası)
United Nations Security Council Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)
(UNSC)
var iable yield secur ity değişken getirili menkul kıymet
zone of secur ity güvenlik bölgesi
SECURITIES menkul kıymetler
Eur opean Secur ities Committee Avrupa Menkul Kıymetler Komitesi
holder of securities elinde menkul kıymet bulunduran
Inter national Organisation of Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları
Securities Commissions (IOSCO) Örgütü (IOSCO)
Inter national Secur ities Fr ee Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi
issue securities menkul kıymetler ihraç etmek
multiple vote securities oyda imtiyazlı paylar
secur ities investment association menkul kıymetler yatırım ortaklığı
secur ities investment fund menkul kıymetler yatırım fonu
stock exchange listed secur ities borsaya kote edilmiş menkul kıymetler
SEIZURE zapt, müsader e, el koyma; haciz (ilamlı icr a)
seize zapt etmek, ele geçirmek, yakalamak, el koymak
SELF kendi, öz var lık; kendi kendine, kendisi
tar afından
self assessment öz değerlendirme
selfcensor ship oto sansür
self deter mination kendi kaderini tayin etme
self executing tr eaty iç hukukta, bir iç hukuk düzenlemesine ihtiyaç
göstermeden etkili olan anlaşma
self gover nment kendi kendine yönetim
self management öz yönetim
self pr otection kişinin kendini kendi imkanlarıyla koruması,
nefsi müdafaa
self r egulator y body özerk kuruluş
selfsufficiency kendi kendine yeterlilik
SELLING satış
distance selling mesafeli satış
distance selling contr act mesafeli satış sözleşmesi
door to door selling kapıdan satış
sell satmak
SEMI yar ı, yar ım; kısmi
semi finished foodstuff yarı mamul gıda maddesi
semisubsistence far ming yarı geçimlik çiftçilik
SENIORITY kıdem
senior contracting manager (SCM) kıdemli ihale yöneticisi (SCM)
senior financial manager (SFM) kıdemli mali yönetici (SFM)
senior pr ogr amme officer (SPO) kıdemli program görevlisi (SPO)
286
SENSORY duyumsal
SENTENCE i. mahkumiyet hükmü; tümce f. mahkûm
etmek, hüküm giydir mek
execution of a sentence cezanın infazı
interlocutor y sentence ara karar
SEPARATE ayr ı, far klı
separ ate estate kişisel / mahfuz mal (aile hukuku, ortaklık
hukuku)
separ atist tendency ayrılıkçı eğilim
separ atist ter r or ism ayrılıkçı terör
SEPARATION ayr ılma, ayır ma
ar ea of separ ation tecrit alanı
separ ation of estate mal ayrılığı (aile hukuku)
separ ation of powers kuvvetler ayrılığı
separ ation of pr oper ty mal ayrılığı (aile hukuku)
SERIAL r adyo ya da tv dizisi; devamı olan
SERVICE hizmet
Advanced Communications İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri
Technologies and Ser vices (ACTS) (ACTS)
advisor y ser vice danışmanlık hizmeti
audiovisual ser vices görselişitsel hizmetler
civil ser vice kamu / amme görevi / hizmeti
Community Resear ch and Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Hizmeti
Development Infor mation Ser vice (CORDIS)
(CORDIS)
continuity of ser vice hizmetin devamlılığı / sürekliliği
Dir ector ateGeneral for the Inter nal İç Pazar ve Hizmetler Genel Müdürlüğü
Mar ket and Ser vices (DG MARKT)
electr onic communications networ ks elektronik haberleşme şebekeleri ve hizmetleri
and ser vices (ECN&S) (ECN&S)
Eur opean r adio message ser vices Avrupa radyo mesaj hizmetleri (ERMES)
(ERMES)
Eur opean Union Civil Ser vice Tr ibunal Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi
For eign Investment Advisor y Ser vice Yabancı Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)
(FIAS)
fr ee cir culation of tv ser vices tv hizmetlerinin serbest dolaşımı
fr eedom to pr ovide ser vices hizmet sunma serbestisi, hizmet edimi serbestisi
fr ee movement of ser vices hizmetlerin serbest dolaşımı
inser vice training hizmet içi eğitim
insur ance ser vice sigorta hizmeti
Inter nal Audit Ser vice (IAS) İç Denetim Servisi (IAS)
Legal Ser vice (SJ) Hukuk Servisi (SJ)
liber alisation of ser vices hizmetlerin serbestleştirilmesi
liber alisation of banking ser vices bankacılık hizmetlerinin serbestleşmesi /
serbestleştirilmesi
maintenance ser vice bakım onarım hizmeti
287
militar y ser vice askerlik hizmeti
national ser vice askerlik hizmeti
public ser vice kamu hizmeti, kamu görevi
public ser vice charter kamu hizmeti sözleşmesi
public ser vice concession agr eement kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi
pr eventive health ser vice koruyucu sağlık hizmeti
pr ovide investment ser vice yatırım hizmeti sunmak
r epair ser vice onarım hizmeti
ser vice of gener al economic interest genel ekonomik yarar hizmeti
ser vice of summons celp
shuttle ser vice mekik taşımacılığı
tr ansEur opean ser vices transAvrupa hizmetleri
SESSION otur um / celse, toplantı
extraor dinar y session olağanüstü oturum
incamera session kapalı oturum
inter sessional meeting oturum arası toplantı
legislative year / session yasama yılı, yasama dönemi
open session kamuya / halka açık oturum
plenar y session /meeting genel kurul (toplantısı)
session of the Council of Minister s Bakanlar Konseyi toplantısı
sit in a plenar y session genel kurul hâlinde toplanma
SET ASIDE ayır ma; bir kenar a koyma; geçer siz kılma
set aside land ekim dışı bırakılmış arazi
SETTLEMENT iskan, yer leşim; çözüm; ödeme
Bank for Inter national Settlements Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)
(BIS)
clear ing and settlement system takas ve ödemeler sistemi
disper sed settlement dağınık yerleşim
judicial settlement adli / yargısal çözüm
Office for the Administr ation and Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme Ofisi
Settlement of Individual Entitlements (Ödeme Ofisi PMO)
(Paymaster OfficePMO)
per iodical debt settlement dönemsel borç tasfiyesi
pr ecour t settlement body duruşma / yargılama öncesi çözüm organı
(ar bitr ation) (tahkim)
settlement and custody centr e takas ve saklama merkezi
settlement of disputes uyuşmazlıkların / anlaşmazlıkların çözümü
settlement finality menkul kıymet takas işlemlerinde işlemin kesin
hüküm ifade etmesi
settlement of payments ödemelerin yapılması; ödemelerin tasfiyesi
SET OFF i. başlangıç; f. karşılık olarak koymak;
mahsup etmek
set off per iod mahsup dönemi
SHARE hisse senedi, pay, hisse
acquisition of shares hisselerin iktisabı / edinilmesi
capital share sermaye hissesi
company with shar e capital sermayesi paylara bölünmüş şirket
288
pr opor tional shar e orantılı pay
r einsurer shar e reasürör payı
share capital hisse senedi sermayesi; hisselere bölünmüş
sermaye
shares in affiliated undertakings bağlı ortaklıklardaki paylar
share of capital sermayede katılma payı
SHAREHOLDING iştirak, hissedar lık, paydaşlık
cr oss shar eholding çapraz hissedarlık
minor ity shareholder azınlık hissedar, azınlık pay sahibi
shareholder hissedar, hisse sahibi, pay sahibi, paydaş
SHARED or tak, paylaşılan, ortaklaşa
shared competence paylaşılmış yetki
shared power paylaşılmış yetki
shared wor king iş paylaşımı
SHIP i. gemi; f. gönder mek, postalamak; gemiye
yüklemek
boar ding and search of ships deniz taşıtlarının kontrolü
deliver y ship / letter of carr iage irsaliye
shipping document sevk vesaiki
SHIPMENT mal gönder me, gönder ilen mal, yükleme
Agr eement on PreShipment Inspection Sevkiyat Öncesi Kontrol Anlaşması
pr eshipment inspection sevkıyat öncesi kontrol
SHORT TERM CAPITAL MOVEMENT kısa dönemli ser maye har eketi
SHUTTLE mekik, kar şılıklı sefer
shuttle diplomacy mekik diplomasisi
shuttle ser vice mekik taşımacılığı
shuttle tr ade bavul ticareti
SIGN i. işaret; belirti; f. imzalamak
geogr aphical sign coğrafi işaret
SIGNATORY imzacı, imza eden, imza sahibi
cosignator y ortak imzacı
SILT toz, mil, ince kum
SINGLE tek
cour t of single instance tek dereceli mahkeme
Single Administr ative Document (SAD) Tek İdari Belge (TİB)
single author isation tek yetkilendirme
Eur opean single mar ket Avrupa tek pazarı
single convention tek sözleşme
single cur rency tek para
Single Eur opean Act (SEA) Avrupa Tek Senedi (ATS)
single Eur opean mar ket (SEM) Avrupa tek pazarı (ATP)
single institutional fr amewor k tek kurumsal çerçeve
single licence pr actice tek lisans uygulaması
single mar ket tek pazar
289
single payment scheme tek ödeme planı
single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi
SITTING otur um, celse
adjour n a sitting oturuma ara vermek; oturumu ertelemek
Eur opean Parliament sittings official Avrupa Parlamentosu resmi oturum tutanakları
r epor ts
‘THE SIX’ (Belgium, Federal Ger many, Altılar (Belçika, Feder al Almanya, Fr ansa,
France, Italy, Luxemburg, Netherlands) Italya, Lüksembur g, Hollanda)
SLAUGHTER hayvan kesimi; kıyım
slaughter house mezbaha
SMALL AND MEDIUM SIZED küçük ve or ta boy işletme (KOBİ)
ENTERPRISE (SME)
SME finance facility KOBİ finansman imkânı; KOBİ’ler için
finansman kolaylığı
SME subsidy KOBİ desteği, KOBİ teşviği
SMUGGLING kaçakçılık
antismuggling data bank kaçakçılıkla mücadele bilgi bankası
smuggle kaçakçılık yapmak
SOCIAL toplumsal / sosyal
Bureau of Inter national Social Tourism Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)
(BITS)
Dir ector ateGeneral for Employment, İstihdam, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Genel
Social Affair s and Equal Oppor tunities Müdürlüğü
economic and social cohesion (ESC) ekonomik ve sosyal uyum (ECS)
Economic and Social Committee Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK)
(ECOSOC / ESC)
employment and social affairs istihdam ve sosyal işler
Employment, Social Policy, Health and İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici
Consumer Affairs Council (EPSCO) İşleri Konseyi (EPSCO)
Eur opean Economic and Social Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)
Committee (EESC)
Eur opean Social Fund (ESF) Avrupa Sosyal Fonu (ASF)
Inter national Covenant on Economic, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Social and Cultur al Rights (ICESCR) Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)
social acceptability sosyal kabul edilebilirlik
social action pr ogr amme sosyal eylem programı
social assistance sosyal yardım
Social Charter Sosyal Şart
social dialogue sosyal diyalog
social dumping sosyal damping
social housing sosyal konut edindirme
social insur ance sosyal sigorta
social par tners sosyal taraflar
social policy sosyal politika
social policy agr eement sosyal politika anlaşması
social policy pr otocol sosyal politika protokolü
290
social pr otection sosyal koruma
social secur ity sosyal güvenlik
social secur ity deficit sosyal güvenlik açığı
social welfar e sosyal refah
SOCIALISM sosyalizm
Socialist Gr oup Sosyalist Grup
SOCIETY toplum; dernek
Council of Bar s and Law Societies of Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi
Eur ope (CCBE) (CCBE)
infor mation society bilgi toplumu
Infor mation Society Pr omotion Office Bilgi Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)
(ISPO)
infor mation society technologies (IST) bilgi toplumu teknolojileri (IST)
law of society dernekler hukuku
SOIL topr ak
distur bed soil bozulmuş toprak
soil pr oducts toprak ürünleri
undisturbed soil bozulmamış toprak
countr y: ülke
homeland: vatan / yurt
land: arazi
soil: toprak
terr itor y: ülke, toprak(uluslararası hukuk)
terr ain: kara parçası, alan, yer
SOLIDARITY dayanışma
SOLUTION çözüm; çözelti (kimya)
extraction solution özüt çözeltisi
isolated solution münferit çözüm
SOLVENCY ödeme gücü; ödeme kabiliyeti
solvency r equirement yükümlülük karşılama yeterliliği
solvency r atio ödeme gücü oranı
solvent ödeme gücü olan; çözücü
SOURCE kaynak
ar tificial sour ce yapay kaynak
sealed sour ce sızdırmaz malzeme
sour ce mater ial birincil kaynak
sour ce of finance finansman kaynağı
sour ce of ver ification doğrulama kaynağı
SOVEREIGNTY egemenlik / hakimiyet
act of sover eignty hakimiyet tasarrufu; hükûmet tasarrufu
Identity, Tr adition and Sover eignty Kimlik, Gelenek ve Egemenlik Grubu (ITS)
291
Gr oup (ITS)
sover eign egemen; hükümdar, devlet başkanı
sover eign base egemen üs
sover eign base ar ea egemen üs alanı
sover eign equality egemen eşitlik
sover eign immunity devletin bağışıklığı / muafiyeti (özellikle
uluslararası yargı yetkisi)
sover eign power egemen güç
SPACE uzay; yer , boşluk
Eur opean Space Agency (ESA) Avrupa Uzay Ajansı (AUA)
Eur opean Space Oper ations Centr e Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)
(ESOC)
Eur opean Space Resear ch Institute Avrupa Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)
(ESRIN)
Eur opean Space Resear ch Avrupa Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)
Or ganisation (ESRO)
Eur opean Space Resear ch and Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi
Technology Centr e (ESTEC) (ESTEC)
SPECIAL özel
Special Council of Minister s Bakanlar Özel Konseyi, Bakanlar Konseyi Özel
[Toplantısı]
specialisation agr eement uzmanlaşma anlaşması
Special Committee on Agricultur e Özel Tarım Komitesi (SCA)
(SCA)
special dr awing right (SDR) özel çekme hakkı (SDR)
special duty özel vergi
specialised agency uzman kurum
specialised cour t ihtisas mahkemesi
specialised fir m uzmanlaşmış firma
special r atio özel oran
Special Telecommunication Action for Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon
Regional Development (STAR) [Programı] (STAR)
special treatment özel muamele
SPECIFICATION şartname
certificate of specification spesifikasyon belgesi
technical specification (TS) teknik şartname (TS)
SPECIFIED belirtilmiş
SPECTRUM spektr um, alan
SPIRITS damıtılmış alkollü içecekler
SPONSORSHIP sponsor luk
STABILISATION istikr ar, istikr ar ı sağlama
Community Assistance for (Batı Balkanlarda) Yeniden Yapılanma,
Reconstr uction, Development and Kalkınma ve İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı
Stabilisation (CARDS) (CARDS)
economic stabilisation ekonomik istikrar
292
Expor t Receipts Stabilisation System İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi
(STABEX) (STABEX)
income stabilisation gelir istikrarı
stabilise istikrara kavuşturmak
STABILITY istikr ar
exter nal financial stability dış mali istikrar
pr ice stability fiyat istikrarı
Stability and Gr owth Pact İstikrar ve Büyüme Paktı
stability pr ogr amme istikrar programı
take car e not to prejudice the financial mali istikrarı tehlikeye düşürmemeye özen
stability göstermek
STAFF per sonel, kadr o; kur may
Eur opean Union Militar y Staff Avrupa Birliği Askerî Personeli (EUMS)
(EUMS)
oper ation staff işletim personeli, operasyon personeli
per manent staff norm kadro, daimi kadro
STAGE evr e / safha; aşama; dönem
final stage son dönem, son aşama
pr epar ation stage hazırlık dönemi
pr epar ator y stage hazırlık dönemi
single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi
tr ansitional stage geçiş dönemi
STAKEHOLDER pay sahibi; paydaş
stakeholder analysis paydaş analizi
STAMP pul, damga, iz, işar et, etki
stamp duty damga resmi
STANCE tavır / tutum; dur uş
obdur ate stance katı tutum
STANDARD standart
contr ols on standar ds standart denetimleri
Eur opean standard Avrupa standardı
Eur opean r adio message standar d Avrupa radyo mesaj standardı (ERMES)
(ERMES)
Eur opean Telecommunication Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi
Standar ds Committee (ETSC) (ETSC)
Eur opean Telecommunication Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü
Standar ds Institute (ETSI) (ETSI)
final standar d nihai standart
har monised Eur opean standard uyumlaştırılmış Avrupa standardı
har monised national standard uyumlaştırılmış ulusal standart
har monised standar d uyumlaştırılmış standart
insulation standar d yalıtım standardı
inter national accounting standar ds uluslararası muhasebe standartları (UMS)
(IAS)
Inter national Accounting Standarts Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu
Boar d (IASB) (UMSK)
293
inter national standard uluslararası standart
Inter national Standar d Industr ial Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi
Classification of All Economic Sınıflaması (ISIC)
Activities (ISIC)
inter national standards on auditing uluslararası denetim standartları (UDS)
(ISA)
J oint Aviation Requir ements and Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)
Standar ds (J ARS)
mandator y standar d zorunlu standart
occupational standar d meslek standardı
pr ospectus standar ds izahname standartları
standar d exchange system standart değişim sistemi
Standar d International Tr ade Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)
Classification (SITC)
standar d mar ket size standart piyasa büyüklüğü
standar d oper ational pr ocedures (SOP) standart işlem prosedürleri (SOP)
STANDARDISATION standar dizasyon
Eur pean Committee for Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi
Electr otechnical Standar disation (CENELEC)
(CENELEC)
Eur opean Standar disation Committee Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN)
(CEN)
Inter national Organisation for Uluslararası Standardisasyon Teşkilatı (ISO)
Standar disation (ISO)
Inter national Standar disation Uluslararası Standardizasyon Örgütü
Or ganisation
Metr ology, Standar disation, Testing Metroloji, Standardizasyon, Deney ve Kalite
and Quality Pr oject (MSTQ) Projesi (MSTQ)
STARCH nişasta
STATE devlet; (feder e devlet); dur um, hâli
accrediting state diplomatik temsilci gönderen ülke
act of state devlet tasarrufu, devlet erki (bkz. act of
sovereignty)
Afr ican, Caribbean and Pacific States Afrika, Karayip ve Pasifik Devletleri (AKP)
(ACP)
associated state ortak devlet
buffer state tampon devlet
coastal state kıyı devleti
colonial state sömürge devlet
colonialist state sömürgeci devlet
Commonwealth of Independent States Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)
(CIS)
confederate state konfederatif devlet
confederation of states devletler konfederasyonu
Council of State Danıştay / devlet şûrası
debt of state devlet borcu
Economic Community of West African Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu
States (ECOWAS) (ECOWAS)
294
Eur ope of the States Devletler Avrupası
flag state bayrak devleti
feder al state federal devlet
feder ated state federe devlet
Gr oup of States Against Cor r uption Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)
(GRECO)
head of state devlet başkanı
home state gönderen devlet
hor izontal state aid yatay devlet yardımı
host state ev sahibi devlet
Member State Üye Devlet
multiracial state çok ırklı devlet
nationals of a Member State bir Üye Devletin tebaası / uyrukları
New Independent States (NIS) Yeni Bağımsız Devletler (YBD)
nonmember State üye olmayan Devlet
nonsecular state laik olmayan devlet, din devleti
por t state liman devleti
pr otected state korunan / mahmi devlet, himaye / protektora
altındaki devlet
r ecipient state alan, alıcı / lehtar devlet
r ecognition of a state bir devletin tanınması
r egional state bölgesel devlet
secular state laik devlet
state aid devlet yardımı
state aid monitor ing devlet yardımlarını izleme
state budget devlet bütçesi
state of aler t alarm durumu
state of emer gency olağanüstü hâl
state of necessity zaruret hâli
state of tension gergin durum
state monopoly devlet tekeli
State monopoly of commer cial ticari nitelikli devlet tekeli
char acter
state r esour ce devlet kaynağı
welfar e state refah devleti
STATEMENT beyan, bildir im, açıklama
closing statement kapanış konuşması
contr adictor y statement çelişkili beyan
deceptive statement yanıltıcı beyan
explanator y statement aydınlatıcı açıklama / izahat
factual statement gerçeklere, olgulara dayalı açıklama
financial statement mali bildirim, mali rapor
pr esidency statement başkanlık açıklaması
r eview of financial statements mali bildirimlerin incelenmesi, mali raporların
incelenmesi
statement of general compliance genel uygunluk bildirimi
summar y statement özet beyan
ver ification of financial statements mali bildirimin doğrulanması, mali bildirimin
gerçeklere uygunluğunun belirlenmesi
295
STATION istasyon, dur ak; gör ev yeri; kar akol
measurement station ölçüm istasyonu
police station polis karakolu
STATIONARY dur ağan / sabit, dur gun
stationar y office kırtasiyeci (kırtasiye satılan yer)
STATISTICS istatistik
accident statistics kaza istatistikleri
business statistics ticari istatistik
Nomenclatur e of Units for Ter ritor ial İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)
Statistics (NUTS)
Statistical Classification of Economic Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin
Activities in the Eur opean Community İstatistiki Sınıflaması (NACE)
(NACE)
STATUS dur um / hâl, konum / mevki
civil status (cf. personal status) medeni durum; kişisel durum / ahvali şahsiye
customs status gümrük statüsü
exter ritor ial status (bulunduğu ülke yasalarından) muafiyet statüsü
hostilities status savaş hâli
legal status hukuki statü / durum
obser ver status gözlemci statüsü
per sonal status (cf. civil status) kişisel durum / ahvali şahsiye; kişisel statü
status of a body bir kurumun / organın statüsü
STATUTE yazılı hukuk kur alları; kanun
compiled statute mevzuatın bir sistem dahilinde derlenmesi;
yürürlükteki mevzuat
per sonal statute kişisel yasalar / hükümler; ahkamı şahsiye
statute book mevzuat derlemesi (sicili kavanin / düstur),
kanunname
statute of limitations hakkın kanuni yoldan öne sürülmesini süre
bakımından sınırlayıcı yasal hükümler
STATUTORY kanuni / yasal; kanuna dayanan; yasal açıdan
ger ekli
statutor y adviser kanuni müşavir
statutor y auditor kanuni denetçi
statutor y decr ee kanun hükmünde kararname
statutor y licence system yasal / kanuni lisans sistemi
statutor y power kanuni / yasal yetki
STEEL çelik
Eur opean Coal and Steel Community Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)
(ECSC)
Eur opean Confederation of Ir on and Avrupa Demir Çelik Sanayileri Konfederasyonu
Steel Industr ies (EUROFER) (EUROFER)
flat steel pr oduct yassı çelik ürün
long steel pr oduction uzun çelik üretimi
Tr eaty Establishing the Eur opean Coal Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran
and Steel Community Antlaşma
296
STEM sap / kulp; ağaç gövdesi
STIMULATE (v.) canlandır mak, uyar mak
STIPULATE (v.) şart koşmak; koşul üzer inde anlaşmak
(özellikle akitler ); hüküm veya şart öngör mek
(hukuk kur allar ında)
STOCK hisse senedi; stok; r ezer v
fish stock balık rezervi
fish stock population balık nüfusu
joint stock company anonim şirket
stock exchange menkul değerler borsası
stock exchange listed secur ities borsaya kote edilmiş menkul kıymetler
stock lending ödünç hisse senedi işlemleri
stock mar ket borsa, menkul değerler piyasası
stock mar ket exchange borsa (menkul kıymetler borsası)
stock r ecor d stok kayıtları
STOCKFARMING hayvan yetiştir me
STORES ACCOUNT stok kaydı; depo hesabı
STOREY kat
dominant stor ey ana tabaka
STOWAGE istifleme
STRATEGY strateji
analysis of the str ategies stratejilerin çözümlenmesi / tahlili
common strategy ortak strateji
countr y str ategy paper ülke strateji belgesi
countr y suppor t str ategy ülke destek stratejisi
Eur opean employment strategy Avrupa istihdam stratejisi
Lisbon strategy Lizbon stratejisi
pr eaccession strategy katılım öncesi stratejisi
strategy paper strateji belgesi
STRIKE gr ev
STRINGENT sert, sıkı; par a darlığı bulunan; sıkı par a
politikası uygulayan
stringent measure sıkı önlem / tedbir
STRUCTURE yapı
age str ucture yaş yapısı
dual str uctur e ikili yapı
infr astr uctur e altyapı / enfrastrüktür
or ganisational str ucture organizasyon yapısı, kurumsal yapı
plur alist structur e çoğulcu yapı
superstr ucture üstyapı
STRUCTURAL yapısal
common structur al policy ortak yapısal politika
297
far m str uctural sur vey yapısal çiftlik anketi
Instr ument for Str uctur al Policies for Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)
pr eaccession (ISPA)
str uctur al adjustment yapısal uyum
str uctur al adjustment and refor m yapısal uyum ve reform programı
pr ogr am
str uctur al fund yapısal fon
str uctur al har monisation yapısal uyumlaştırma
str uctur al policy yapısal politika
str uctur al unemployment yapısal işsizlik
STUDY inceleme / etüt; çalışma, ar aştır ma
economic study committee ekonomik inceleme komitesi
Eur opean Union Institute for Security Avrupa Birliği Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü
Studies (EUISS) (EUISS)
feasibility study fizibilite çalışması
Institute for Security Studies (ISS) Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (ISS)
pr efeasibility study ön fizibilite çalışması
study tour inceleme gezisi
study visit çalışma ziyareti
SUB alt, altında; ikinci der ecede
subcommittee alt komite
subcontract alt sözleşme
subcontracting alt sözleşme yapma; taşeronluk
subcontractor taşeron, alt yüklenici
subdivision alt bölüm
subheading alt başlık
subparagraph fıkra, alt paragraf, bent
subr egional alt bölgesel / yöresel
sub pr oject alt proje
subsection alt kısım
SUBJ ECT konu; uyr uk / tebaa
subject matter konu; dava konusu, ihtilaf konusu
be subject to tabi olmak, bağlı olmak
SUBMISSION sunuş / ar z; teslim, boyun eğme, itaat
r easoned submission gerekçeli maruzat
submit sunmak / arz etmek; tevdi etmek, teslim etmek
SUBSCRIPTION abonman; bağış / teberr u; kaydolma; iştir ak
taahhüdü
subscr ibe kaydolmak, yazılmak; abone olmak
SUBSIDE (v.) yatıştır mak, sakinleştir mek; nor mal
dur umuna gelmek
SUBSIDIARITY sübsidiarite, katmanlı yetki
pr inciple of subsidiarity sübsidiarite ilkesi, katmanlı yetki ilkesi
SUBSIDIARY şube, tali şir ket, tabi şir ket, yavr u şir ket
subsidiar y agr eement tali / ek / yan anlaşma
298
subsidiar y or gan yan / ikincil kuruluş
subsidiar y power s ikincil / tali yetkiler
SUBSIDISED teşvikli, sübvansiyonlu
subsidised impor ts sübvansiyonlu ithalat
SUBSIDY teşvik, yar dım, sübvansiyon, destek,
destekleme
cr osssubsidy çapraz sübvansiyon
domestic subsidy policy iç destek politikası, teşvik / sübvansiyon
politikası
expor t subsidy ihracat desteği, ihracat teşviği / sübvansiyonu
inter est subsidy faiz sübvansiyonu
SME subsidy KOBİ desteği, KOBİ teşviği
SUBSTANCE madde; öz / esas; maddi içerik
car cinogenic substance kanserojen madde
danger ous substance tehlikeli madde
explosive substance patlayıcı madde
notified substance bildirimde bulunulan madde
noxious chemical substance zararlı kimyasal madde
psychotr opic substance psikotrop madde
r adioactive substance radyoaktif madde
substances that deplete the ozone layer ozon tabakasını incelten maddeler (SDO)
(SDO)
volatile substance uçucu madde
SUBSTANTIVE maddi; asli, esasa ilişkin
substantive law (cf. pr ocedur al law) maddi hukuk (krş.usul hukuku)
SUBSTITUTE (v.) değiştir mek / yerine koymak, ikame etmek
SUBVERSION yıkma, devir me, bozulma, bölünme
communal subver sion toplumsal bölünme
subver sion of the constitution anayasal düzenin yıkılması
subver sion of the gover nment hükümetin yıkılması
subver sive activity yıkıcı faaliyet
SUCCESSION ver aset, intikal, halefiyet
law of successions miras hukuku
succession duty veraset ve intikal vergisi
SUCH AS… gibi
be such as to nitelikte olmak
SUE (v.) dava açmak, mahkemeye ver mek
sue for peace barış istemek
SUFFRAGE oy / oylama
dir ect univer sal suffr age doğrudan (tek dereceli) genel oy
r estricted suffr age sınırlı oy / oylama
univer sal suffr age genel oy / oylama
SUIT dava
299
br ing a law suit dava açmak
declar ator y suit tespit davası
file a law suit dava açmak
nullity suit iptal davası
patent infringement suit patent ihlal davası
suit for maintenance nafaka davası
suit of pater nity babalık davası
SUMMARY özet
summar y description özet tanım
summar y statement özet beyan
SUMMIT zir ve
summit meeting zirve toplantısı
SUPERSTRUCTURE üst yapı
SUPERVISION denetleme, denetim, murakabe, teftiş, gözetim
appr opr iate super vision uygun / yeterli denetim (gözetim)
pr udential super vision yatırımcıyı koruma amaçlı denetim, ihtiyatlı
denetim, basiretli denetim
pr udential super vision system basiretli denetim sistemi
super vision of manufactur e imalat denetimi
supplementar y super vision ek denetim
SUPERVISOR denetçi
Eur opean Data Pr otection Super visor Avrupa Veri Koruma Denetçisi
SUPERVISORY denetimsel, denetleyici, denetsel, teftiş edici
Eur opean Global Navigation Satellite Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi
System Super visor y Author ity Denetleyici Otoritesi
super visor y author ity gözetim makamı, gözetim mercii, denetleyici
otorite
super visor y body gözetim / denetim organı
super visor y power denetleme yetkisi
SUPPLEMENT (v.) ilave etmek, eklemek
SUPPLEMENTARY ek / ilave
supplementar y agr eement ek anlaşma (tamamlayıcı)
supplementar y obligation ek yükümlülük; feri
supplementar y pr emium ek prim
supplementar y pr otocol ek protokol
supplementar y super vision ek denetim
additional: katma; ek / ilave, fazladan
complementar y: tamamlayıcı, bütünleyici
supplementar y: ek / ilave
302
cr iminal cour t system cezai yargı sistemi
cr iminal justice system ceza yargılaması sistemi
customs data war ehouse system gümrük veri ambarı sistemi
Customs Infor mation System (CIS) Gümrük Bilgi Sistemi (CIS)
Decentr alised Implementation System Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)
(DIS)
deep sea dischar ge system derin deniz deşarj sistemi
dr awback system geri ödeme sistemi
Electr onic Data Tr ansfer System Elektronik Veri Aktarım Sistemi (EVAS)
(EDTS)
employee participation system çalışanın katılımı sistemi (işyerinde sağlık ve
güvenliğin geliştirilmesi için)
Eur opean Commisson’s Librar y Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomatik
Automated System (ECLAS) Sistemi (ECLAS)
Eur opean Cr edit Tr ansfer System Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)
(ECTS)
Eur opean Documentation and Eğitim için Dokümantasyon ve Enformasyon
Infor mation System for Education Avrupa Sistemi (EUDISED)
(EUDISED)
Eur opean For estr y Infor mation and Avrupa Ormancılık Bilgi ve İletişim Sistemi
Communication System (EFICS) (EFICS)
Eur opean Home and Leisure Accident Avrupa Ev ve Boş Vakit Kazalarını (iş yeri
Sur veillance System (EHLASS) harici) Gözetim Sistemi (EHLASS)
Eur opean Integrated Accounting Avrupa Entegre / Bütünleştirilmiş Muhasebe
System Sistemi
Eur opean Monetar y System (EMS) Avrupa Para Sistemi (APS)
Eur opean r adio message system Avrupa radyo mesaj sistemi (ERMES)
(ERMES)
Eur opean System of Integr ated Avrupa Bütünleştirilmiş Ekonomik Hesaplar
Economic Accounts Sistemi
Eur opean Telecommunications Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi
Networ k System (ETNS) (ETNS)
Eur opean System of Accounts (ESA) Avrupa Hesaplar Sistemi (AHS)
Eur opean System of Centr al Banks Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)
(ESCB)
Eur opean System of National and Avrupa Topluluğu Ulusal ve Bölgesel Hesaplar
Regional Accounts in the Community Sistemi
Expor t Receipts Stabilisation System İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi Sistemi
(STABEX) (STABEX)
Extended Decentr alised Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama
Implementation System (EDIS) Sistemi (EDIS)
far mer r egistr ation system çiftçi kayıt sistemi
financial management infor mation mali yönetim bilgi sistemi (FMIS)
system (FMIS)
fixed exchange r ate system sabit kur sistemi
general incentive system genel teşvik sistemi
general payments system genel ödemeler sistemi
Gener alised Prefer ences System (GPS) Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)
Gener alised System of Pr efer ences Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)
(GSP)
303
geogr aphic infor mation system (GIS) coğrafi bilgi sistemi (CBS)
Global Navigation Satellite System Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS)
(GNSS)
Har monised Sur vey and Cer tification Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi
System (HSSC) (HSSC)
indir ect tax system dolaylı / vasıtalı vergi sistemi
infor mation networ k system bilgi ağı sistemi
Integr ated Administration and Contr ol Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)
System (IACS)
integr ated infor mation system (SII) entegre / bütünleşmiş bilgi sistemi (SII)
inter national tr usteeship system uluslararası vesayet sistemi
inter national monetar y system uluslararası para sistemi
judicial system yargı sistemi
land par cel identification system arazi parsel tanımlama sistemi
land r egistr ation system arazi kayıt sistemi; tapu sicil sistemi
management infor mation system (MIS) yönetim bilgi sistemi (YBS)
mar ket sur veillance system piyasa gözetim sistemi
medical monitor ing system tıbbi izleme sistemi
multiparty system çok partili sistem
Mutual Infor mation System on Social Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı
Pr otection (Missoc) Bilgilendirme Sistemi (Missoc)
pr enotified acceptance system ön bildirimli kabul sistemi
pr esidential system başkanlık sistemi
pr imar y dealer system piyasa yapıcılığı sistemi
pr ompt alar m systems hızlı alarm sistemleri
pr udential super vision system basiretli denetim sistemi
public inter nal financial contr ol system kamu iç mali denetim sistemi
r isk assessment system risk değerlendirme sistemi
Schengen Infor mation System (SIS) Schengen Bilgi Sistemi (SIS)
Schengen Infor mation System Networ k Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)
(SISNET)
shelf r egistration system raf kayıt sistemi
standar d exchange system standart değişim sistemi
statutor y licence system yasal / kanuni lisans sistemi
suspension system askıya alma sistemi
System For Infor mation on Grey Avrupa ile ilgili Bilimsel Çalışmalar Hakkında
Liter atur e on Eur ope (SIGLE) Enformasyon Sistemi (SIGLE)
system of national accounts (SNA) ulusal hesaplar sistemi (UHS)
thr ee level VAT system üç oranlı KDV sistemi
Tr ade Electr onic Data System (TEDIS) Ticaret Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS)
unified guar antee system birleşik garanti sistemi
Univer sal Mobile Telecommunication Evrensel Mobil Telekomünikasyon Sistemi
System (UMTS) (UMTS)
vehicle and container screening system araç ve konteyner tarama sistemi
vessel tr affic management and gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)
infor mation system (VTMIS)
SYSTEMATIC sistematik, düzenli, yöntemli
SYSTEMIC RISK sistemik r isk
304
T
TABLE i. tablo, çizelge, cetvel; f. hazır lamak;
gündeme almak
cash flow table nakit akım tablosu
cor r elation table bağlılaşım / korelasyon tablosu
financial table finansal tablo, mali tablo
table a motion önerge vermek
table a motion of censur e gensoru önergesi vermek
TAGGING OF BOVINES büyükbaş hayvanlar ın küpelenmesi
TAILOR (v.) uyar lamak
TAKE (v.) almak
take a decision karar almak
take up an activity bir etkinliğe başlamak ve sürdürmek
TAKEOVER devr alma; çağrı yoluyla hisse senedi
toplanması
takeover bid pay alım teklifi, devralma teklifi
TALK i. konuşma, gör üşme; f. konuşmak, gör üşmek
explor ator y talks istikşafi görüşmeler
TARGET hedef
tar get gr oup hedef grup, hedef kitle
tar get price hedef fiyat
tar get value hedef değer
TARIFF tarife, gümrük tarifesi, gümr ük ver gisi
ad valorem tariff kıymet esaslı tarife (ad valorem)
autonomous tar iff otonom tarife
binding tar iff infor mation bağlayıcı tarife bilgisi
bound tar iff r ate zorunlu tarife oranı
Br ussels tariff nomenclatur e Brüksel tarife nomenklatürü
Common Customs Tariff (CCT) Ortak Gümrük Tarifesi (OGT)
Common Customs Tariff nomenclatur e Ortak Gümrük Tarifesi nomenklatürü
common exter nal tar iff (CET) ortak dış tarife (ODT)
consolidated tar iff konsolide tarife
customs tar iff gümrük tarifesi
Eur opean Binding Tariff Infor mation Avrupa Bağlayıcı Tarife Bilgisi (EBTI)
(EBTI)
explanator y notes of tar iff tarife izahnamesi
exter nal tar iff dış tarife (gümrük)
favour able tar iff tr eatment ayrıcalıklı tarife işlemi, tarife tavizi
Gener al Agr eement on Tar iffs and Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)
Tr ade (GATT)
general r ules for the inter pretation of tarifenin yorumlanmasına dair genel kurallar
305
the tar iff
headings of the tariff tarife pozisyonları
headings and subheadings of the Ortak Gümrük Tarifesi pozisyon ve alt
Common Customs Tariff pozisyonları
Integr ated Customs Tar iff of the Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi
Eur opean Communities (TARIC) (TARIC)
most favour ednationtar iff en çok kayırılan ulus tarifesi / en ziyade
müsaadeye mazhar millet tarifesi
non discriminator y customs tariff ayrımcı olmayan gümrük tarifesi
nontariff barr ier tarife dışı engel
nontariff barr ier to tr ade ticarette tarife dışı engel
nontariff common commer cial policy tarife dışı ortak ticaret politikası önlemi
measure
pr efer ential tariff measur e tercihli tarife önlemi / tedbiri
pr efer ential tariff treatment tercihli tarife uygulaması
tariff bar rier tarife engeli
tariff ceiling tarife tavanı
tariff classification tarife sınıflandırması / pozisyonu
tariff concession tarife tavizi
tariff description tarife tanımı
tariff heading [gümrük] tarife pozisyonu
tariff item tarife kalemi
tariff quota tarife kotası
TASK gör ev
achievement of the task görevin tamamlanması
Combined J oint Task For ce (CJ TF) Birleşik Müşterek Görev Gücü (BMGG)
entrust a task görev vermek
entrusted task verilen görev
Financial Action Task For ce ( FATF) Mali Eylem Görev Gücü (FATF)
financial task mali görevler; finansal görev
joint task for ce müşterek görev gücü
per for m a task bir görevi yerine getirmek
task of inspection teftiş, denetim görevi
within the fr amewor k of the task görev çerçevesinde
TAX ver gi
additional tax ek vergi
ad valorem tax değer esaslı vergi
compensator y tax telafi edici vergi, fark giderici vergi
cor por ate tax kurumlar vergisi
cumulative tax kümülatif vergi
dir ect tax dolaysız / vasıtasız vergi
expenditur e tax gider vergisi
expor t tax r ebate ihracatta vergi iadesi
expor t tax r efund ihracatta vergi iadesi
income tax gelir vergisi
indir ect tax dolaylı / vasıtalı vergi
indir ect tax system dolaylı / vasıtalı vergi sistemi
inher itance tax veraset vergisi; veraset ve intikal vergisi
306
inter nal tax iç vergi
multistage tax kademeli vergi
pr oduction tax üretim / istihsal vergisi
single stage consumption tax tek aşamalı tüketim vergisi
tax base vergi tabanı
tax contr oller vergi kontrolörü
tax depar tment vergi dairesi
tax exemption vergi muafiyeti
tax expenditur e vergi harcaması
tax evasion vergi kaçakçılığı
tax fr ee shop vergisiz satış yapan dükkan
tax inspector vergi denetmeni
tax law vergi hukuku
tax r ebate vergi iadesi
tur nover tax muamele vergisi
value added tax (VAT) katma değer vergisi (KDV)
TAXATION ver gilendir me
double taxation çifte / mükerrer vergilendirme
r epayment of taxation vergi iadesi
taxation law vergi hukuku
unifor mity in taxation vergilendirmede yeknesaklık
TECHNICAL teknik
common technical regulation (CTR) ortak teknik düzenleme (CTR)
Eur pean Committee for Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi
Electr otechnical Standar disation (CENELEC)
(CENELEC)
Eur opean Cooper ation in the Field of Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İş
Scientific and Technical Resear ch Birliği (COST)
(COST)
Financial and Technical Accompanying Mali ve Teknik İlave Tedbirler (MEDA)
Measur es (MEDA)
technical assistance (TA) teknik yardım (TY)
Technical Assistance to the Bağımsız Devletler Topluluğu ve Gürcistan’a
Commonwealth of Independent States Teknik Yardım [Programı] (TACIS)
and Geor gia (TACIS)
Technical Assistance and Infor mation Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX)
Exchange Office (TAIEX)
technical balance sheet teknik bilanço
technical bar rier teknik engel
technical inter est r ate teknik faiz oranı
technical legislation teknik mevzuat
technical regulation teknik düzenleme
technical specification (TS) teknik şartname (TS)
TECHNIQUE yöntem, teknik, usul
data pr ocessing technique veri işleme tekniği
investigation technique soruşturma tekniği
TECHNOLOGY teknoloji
307
Advanced Communications İleri Haberleşme Teknolojileri ve Hizmetleri
Technologies and Ser vices (ACTS) (ACTS)
Committee for the Eur opean Avrupa Bilim ve Teknoloji Geliştirme Komitesi
Development of Science and (CODEST)
Technology (CODEST)
Community Pr ogramme in Education Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk
and Tr aining for Technology Programı (COMETT)
(COMETT)
advanced technology ileri teknoloji
Eur opean Space Resear ch and Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezi
Technology Centr e (ESTEC) (ESTEC)
Federal Infor mation Technologies Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)
Agency (FITA)
infor mation and communication bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)
technology (ICT)
infor mation society technologies (IST) bilgi toplumu teknolojileri (IST)
Resear ch and Technological Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)
Development (RTD)
r esear ch and technological araştırma ve teknoloji geliştirme çerçeve
development framewor k pr ogr amme programı
Science and Technology for Regional Avrupa’da Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için
Innovation and Development in Eur ope Bilim ve Teknoloji (STRIDE)
(STRIDE)
Scientific and Technological Research Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Komitesi
Committee (STRC) (STRC)
technology par k (technopar k) teknoloji parkı (teknopark)
TELECOMMUNICATION telekomünikasyon / uziletişim
Eur opean Committee for Avrupa Telekomünikasyon Düzenleyici İşler
Telecommunications Regulator y Komitesi (ECTRA)
Affairs (ECTRA)
Confer ence of the Eur opean Postal and Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Avrupa
Telecommunications Administr ations Konferansı (CEPT)
(CEPT)
Eur opean Telecommunications Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi
Networ k System (ETNS) (ETNS)
Eur opean Telecommunications Office Avrupa Telekomünikasyon Ofisi (ETO)
(ETO)
Eur opean Telecommunications Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa
Satellite Or ganization (EUTELSAT) Teşkilatı (EUTELSAT)
Eur opean Telecommunication Avrupa Telekomünikasyon Standartları Komitesi
Standar ds Committee (ETSC) (ETSC)
Eur opean Telecommunication Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü
Standar ds Institute (ETSI) (ETSI)
Inter national Telecommunications Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)
Union (ITU)
public telecommunications networ ks kamu telekomünikasyon şebekeleri
Special Telecommunication Action for Bölgesel Gelişme için Özel Telekomünikasyon
Regional Development (STAR) [Programı] (STAR)
telecommunication policy telekomünikasyon politikası
Tr anspor t, Telecommunication and Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE)
308
Ener gy (TTE) Council Konseyi
Univer sal Mobile Telecommunication Evrensel Mobil Telekomünikasyon Sistemi
System (UMTS) (UMTS)
Wester n Eur opean Union Batı Avrupa Birliği Telekomünikasyon Ağı
Telecommunications Networ k (WEUCOM)
(WEUCOM)
TELECOPYING telekopyalama
TELESHOPPING (media) telealışveriş
teleshopping spot telealışveriş noktası
teleshopping window telealışveriş penceresi
TELEVISION (tv) televizyon (tv)
Eur opean Convention on Tr ansfr ontier Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi
(Cr oss Bor der ) Television
fr ee movement of TV br oadcasts TV yayınlarının serbest dolaşımı
fr ee television serbest televizyon
television without fr ontiers (TWF) sınır tanımayan televizyon (TWF)
Television Without Fr ontiers (TWF) Sınır Tanımayan Televizyon (TWF) Direktifi
Dir ective
TEMPORARY geçici
tempor ar y admission geçici kabul
tempor ar y der ogation geçici sapma
tempor ar y expor t geçici ihracat
tempor ar y expor t goods geçici ihraç malı
tempor ar y incapacity geçici iş göremezlik
tempor ar y loss of discretion geçici temyiz gücü kaybı
tempor ar y relief geçici muafiyet
tempor ar y tr ansfer geçici devir
TENDER teklif; ihale
announce a tender ihale duyurusu yapmak
bidding for tender ihale daveti
call for tender s ihale için teklif isteme
invitation to tender ihaleye davet
open tender açık ihale
r eceive tender teklif almak
sealed tender kapalı zarf usulü ihale
selective r estrictive tender ing istekliler arasinda ihale usulü
tender ing pr ocedur e teklif verme usulü (ihale)
TENSION ger ginlik, gerilim
escalated tension tırmanan gerilim
state of tension gergin durum
TERM dönem; sür e; vade; şart
bor r owing maturity ter m borçlanma vadesi
longter m commitment uzun vadeli taahhüt / yükümlülük
medium ter m fiscal plan orta vadeli mali plan
medium ter m pr ogr amme orta vadeli program
shor t ter m capital movement kısa dönemli sermaye hareketi
309
shor t ter m expert (STE) kısa dönem uzman (STE)
ter ms of deliver y teslim koşulları
ter m of licence ruhsat vadesi, ruhsat dönemi
ter m of office görev süresi
Ter ms of refer ence (ToR) Şartname, yetki tanımı (belirli görevler için)
(ToR)
TERMINATION sona erdir me, bitir me, son
networ k ter mination şebeke sonlandırma
ter minate sona erdirmek (dilekçe, yasa teklifi)
ter mination by notice feshi ihbar
ter mination for a just cause haklı bir nedenle fesih
unilater al ter mination tek yanlı bitirme, tek yanlı sona erdirme
TERRAIN ar azi
mountainous terr ain dağlık arazi
TERRITORY topr ak; ülke
Community terr itor y Topluluk alanı
customs ter ritor y gümrük alanı
customs ter ritor y of Tur key Türkiye gümrük alanı
dependant ter ritor y bağımlı toprak
disputed terr itor y tartışmalı bölge, tartışmalı toprak, uyuşmazlık
konusu topraklar
enlar ged customs ter ritor y genişletilmiş gümrük alanı
Nomenclatur e of Units for Ter ritor ial İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)
Statistics (NUTS)
Over seas Countries and Ter ritor ies Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar (OCT)
(OCT)
over seas ter r itor ies denizaşırı topraklar
terr itor ial karasal, ülkesel, bölgesel
terr itor ial cohesion bölgesel / ülkesel uyum
terr itor ial integr ity toprak bütünlüğü, ülkesel bütünlük
terr itor ial water s kara suları
TERRORISM ter ör izm
anti terr or ism law terörle mücadele hukuku; terörle mücadele
kanunu / yasası
312
tr ademar k law marka hukuku
TRADESMAN küçük çaplı ticaretle uğraşan kişi, esnaf
TRADING mal ve hizmet alıp satma etkinliği; bor sa
işlemleri (alım satım)
admission of financial instr uments to finansal araçların işlem görmeye kabulü (borsa)
tr ading
admission to trading [borsa] işlemine kabul edilme; işlem görme /
yapma izni (borsa)
insider tr ading içeriden öğrenenlerin ticareti, içten ticaret
public trading halka açık işlem (borsa)
tr ading book işlem defteri; ticari portföy, mali araçlar portföyü
tr ading company ticaret şirketi
tr ading on a regulated mar ket düzenlenmiş bir piyasada iş görme
tr ading platfor m işlem platformu
tr ading por tfolio işlem yapma portföyü
TRAFFIC tr afik, seyr üsefer; ticaret, ticar eti yasaklanmış
mallar ın gizli alım satımı
vessel tr affic management and gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)
infor mation system (VTMIS)
ar ms trafficking silah kaçakçılığı; yasa dışı silah ticareti
human tr afficking insan ticareti
dr ug trafficking uyuşturucu madde kaçakçılığı; yasa dışı ilaç
ticareti
TRAILER dor se, r ömor k
TRAINING öğr etim, öğrenim, tahsil, talim, staj, eğitim
(mesleki)
advanced vocational training ileri düzeyde mesleki eğitim
appr enticeship tr aining çıraklık eğitimi; staj
basic vocational training temel mesleki eğitim
Community Pr ogramme in Education Teknoloji Alanında Eğitim ve Öğretim Topluluk
and Tr aining for Technology Programı (COMETT)
(COMETT)
Eur opean Centr e for the Development Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi
of Vocational Training (CEDEFOP) (CEDEFOP)
Eur opean Tr aining Foundation (ETF) Avrupa Eğitim Vakfı (AEV)
Eur opean Vocational Training Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)
Association (EVTA)
inser vice training hizmet içi eğitim
inhouse tr aining hizmet içi eğitim / öğretim, dahilde eğitim
onsite training yerinde eğitim
pr evocational tr aining meslek öncesi eğitim
vocational retr aining meslek içi eğitim
vocational tr aining mesleki eğitim
313
education: eğitim
tr aining: öğretim, öğrenim, talim, eğitim (mesleki)
314
tr ansfer of pr oceedings davanın nakli, yargılamanın nakli
tr ansfer of the seat of a company / fir m bir şirketin / firmanın merkezinin yer değiştirmesi
tr ansfer of undertaking teşebbüsün / işletmenin el değiştirmesi
TRANSFRONTIER sınır ötesi; sınır boyu
Eur opean Convention on Tr ansfr ontier Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi
(Cr oss Bor der ) Television
TRANSGRESS (v.) ihlal etmek, tecavüz etmek; çiğnemek; bozmak
TRANSHIP (v.) aktar mak (ulaşım ar açlar ı arasında)
TRANSIT tr ansit / doğr udan geçiş
Common Tr ansit and Single Ortak Transit ve Tek İdari Belge
Administrative Document
declar ed tr ansit beyan edilen doğrudan geçiş
exter nal transit pr ocedur e harici transit prosedürü
tr ansit char ge transit geçiş vergisi
tr ansit pr ocedur e transit usulü
tr ansit security transit güvenliği
TRANSITION geçiş
tr ansition cost geçiş maliyeti
tr ansition period geçiş dönemi
tr ansitional geçici / muvakkat; geçişe veya değişikliğe ait
tr ansitional gover nment geçici hükümet
tr ansitional measur e geçiş tedbiri; geçici önlem
tr ansitional period geçiş dönemi
tr ansitional pr ovision geçici hüküm; geçiş hükmü
tr ansitional stage geçiş dönemi
TRANSITORY geçici / muvakkat
TRANSMISSION iletim, yayın
tr ansmit radyo ya da TV yayını yapmak; iletmek;
geçirmek; nakletmek
gas transmission gaz iletimi
petr ol tr ansmission petrol iletimi
Union for the Coor dination of Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)
Tr ansmission of Electricity (UCTE)
TRANSNATIONAL ulus ötesi / tr ansnasyonal
TRANSPARENCY şeffaflık
TRANSPORT i. taşımacılık, taşıma; f. taşımak, nakletmek
air tr anspor t hava taşımacılığı
airline transpor t hava yolu taşımacılığı
combined passenger tr anspor t kombine yolcu taşımacılığı
Common Tr anspor t Policy Ortak Taşımacılık Politikası
Dir ector ateGeneral for Energy and Enerji ve Taşımacılık Genel Müdürlüğü
Tr anspor t
inland water way tr anspor t iç sularda taşıma
inspecting means of tr anspor t taşıma / nakil araçlarının muayenesi
315
Inter national Air Tr anspor t Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)
Association (IATA)
inter national r oad tr anspor t (TIR) uluslararası kara yolu taşımacılığı (TIR)
land tr anspor t kara taşımacılığı
means of tr anspor t taşıma / nakil aracı
mode of transport taşıma şekli / biçimi
public transport toplu taşıma
r oad tr ansport kara yolu taşımacılığı
Tr ansEur opean Transpor t Networ ks TransAvrupa Taşımacılık Ağları (TENT)
(TENT)
Tr anspor t Cor ridor Eur ope Caucasus AvrupaKafkasyaAsya Taşımacılık Koridoru
Asia (TRACECA) (TRACECA)
tr anspor t infr astr ucture taşıma altyapısı
Tr anspor t Infrastr uctur e Needs Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)
Assessment (TINA)
tr anspor t mode taşıma şekli
tr anspor t planning taşıma planlaması
tr anspor t policy taşımacılık politikası
tr anspor t sector taşımacılık sektörü
Tr anspor t, Telecommunication and Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE)
Ener gy (TTE) Council Konseyi
tr anspor t unit taşıma birimi
r etr ansmission: yeniden yayınlama (TV ve radyo yayınları)
tr ansmission: iletim, aktarım (geçirme); yayın
tr anspor t: taşımacılık, taşıma
tr anspor tation: taşıma
TRANSPORTATION taşıma
tr anspor tation under customs seal gümrük mührü altında taşıma
TRANSPOSITION aktar ım (bir bağlamdan diğer bağlama)
TREASON vatana ihanet
TREASURY hazine
tr easur y bill hazine bonosu
tr easur y bond hazine bonosu
tr easur y guarantee hazine garantisi
TREATMENT işlem / muamele; ar ıtma
accor d a tr eatment muameleye tabi tutmak, işlemden yararlandırmak
accor d pr iority tr eatment öncelikle ele almak, öncelikli muamelede
bulunmak
advanced treatment ileri arıtma
cour teous treatment kibar muamele, ince muamele
degr ading tr eatment aşağılayıcı muamele
differential treatment farklı muamele
equal tr eatment principle eşit muamele / işlem prensibi
316
equal tr eatment for men and women kadınla erkeğe eşit muamele
favour able tar iff tr eatment ayrıcalıklı tarife işlemi, tarife tavizi
illtr eatment kötü muamele
maltreatment kötü muamele
national treatment principle milli muamele prensibi / ulusal işlem ilkesi
pr efer ential tr eatment tercihli muamele
por t tr eatment facility liman arıtma tesisi
pr efer ential tariff treatment tercihli tarife uygulaması
special treatment özel muamele
tr eatment facility arıtma tesisi
waste water tr eatment plant atık su arıtma tesisi
TREATY antlaşma
accede to a tr eaty antlaşmaya taraf olmak
accession tr eaty katılım antlaşması
amending treaty tadil antlaşması
amendment of the founding tr eaties kurucu antlaşmaların tadili / değiştirilmesi
amendment to a treaty antlaşmanın tadili / antlaşmanın değiştirilmesi
Amster dam Treaty Amsterdam Antlaşması
Anti Ballistic Missile Tr eaty (ABMT) Anti Balistik Füze Antlaşması (ABMT)
conclusion of tr eaties antlaşmaların yapılışı
contr ar y to the tr eaty antlaşmaya aykırı
Conventional Ar med For ces in Eur ope Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması
Tr eaty (CFE) (AKKA)
dr aw up a tr eaty bir antlaşma kaleme almak
Ener gy Char ter Tr eaty (ECT) Enerji Şartı Antlaşması (ECT)
Eur opean Tr eaty Ser ies (Council of Avrupa Antlaşma Serisi (Avrupa Konseyi) (ETS)
Eur ope) (ETS)
Merger Treaty Füzyon Antlaşması; Birleşme Antlaşması
Nice Treaty Nice Antlaşması
non pr oliferation tr eaty [nükleer silahların] yayılımını önleme antlaşması
Nor th Atlantic Tr eaty Or ganisation Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO)
(NATO)
power s which are conferr ed upon it by işbu antlaşma ile verilen yetkiler
this treaty
r evision of the treaties antlaşmaların revizyonu
self executing tr eaty iç hukukta, bir iç hukuk düzenlemesine ihtiyaç
göstermeden etkili olan anlaşma
simplification of the tr eaties antlaşmaların sadeleştirilmesi
Tr eaty Establishing a Constitution for Avrupa için bir Anayasa Oluşturan Antlaşma
Eur ope
Tr eaty Establishing a Single Council Avrupa Toplulukları İçin Tek Bir Konsey ve Tek
and a Single Commission for the Bir Komisyon Kuran Antlaşma (Füzyon
Eur opean Communities ( Mer ger Antlaşması, Birleşme Antlaşması)
Tr eaty)
Tr eaty Establishing the Eur opean Avrupa Atom Enerjisi Topluluğunu Kuran
Atomic Ener gy Community Antlaşma
Tr eaty Establishing the Eur opean Coal Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran
and Steel Community Antlaşma
Tr eaty Establishing the Eur opean Avrupa Topluluğunu Kuran Antlaşma
317
Community
Tr eaty Establishing the Eur opean Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Antlaşma
Economic Community (Treaty of (Roma Antlaşması)
Rome)
Tr eaty on Eur opean Union (TEU) Avrupa Birliği Antlaşması (ABA)
within the limits of the powers işbu antlaşmanın verdiği yetkiler dahilinde
confer red by this tr eaty
agr eement: anlaşma
compr omise: tahkimname
convention: sözleşme (uluslararası), mukavelename, konvansiyon
covenant: misak, pakt
entente: anlaşma (uluslararası)
exchange of letter s (notes): mektup (not) teatisi / değişimi
final act: nihai / son senet
general act: genel senet
league: pakt, ittifak, birlik, dernek, cemiyet, lig
memor andum of understanding: mutabakat zaptı, uyum zaptı
modus vivendi: modus vivendi
pact: pakt, misak
single act: tek senet
statute: statu
tr eaty: antlaşma
pr otocol: protokol
charter : şart
319
320
U
UMPIRE üçüncü hakem (tahkim)
UNANIMITY oybir liği
unanimous appr oval oybirliği ile uygun bulma
UNANIMOUS VOTE oybir liği
UNBUNDLE (v.) ayr ıştır ma, ür ün ve hizmet elemanının fiyatını
/ maliyetini ayr ı ayr ı bildir mek
UNCERTAINTY belir sizlik
legal uncertainty hukuki belirsizlik
UNDEREMPLOYMENT eksik istihdam
UNDERLYING temel teşkil eden, neden olan
underlying security dayanak varlık (vadeli işlem ve opsiyon borsası)
UNDERTAKING teşebbüs / gir işim; işletme; taahhüt
autonomous under taking özerk teşebbüs
business undertaking ticari teşebbüs
classes of under takings teşebbüs türleri
commer cial undertaking ticari teşebbüs
competing undertakings rakip teşebbüsler
conver sion of an undertaking bir teşebbüsün / işletmenin (başka bir üretim için)
dönüştürülmesi
industrial under taking sınai teşebbüs
insur ance under taking sigorta teşebbüsü, sigorta işletmesi
joint under taking girişim ortaklığı
obligations and under takings yükümlülük ve taahhütler
par ent under taking ana şirket
public under taking kamu teşebbüsü
r ailway undertaking demir yolu işletmesi
r einsurance undertaking reasürans teşebbüsü, reasürans işletmesi
tr ansfer of undertaking teşebbüsün / işletmenin el değiştirmesi
Under takings for Collective Investment Devredilebilir Menkul Kıymet Müşterek Yatırım
in Tr ansfer able Securities (UCITS) Fonu Girişimleri (UCITS)
undertaking entr usted with the (faaliyetin) yürütülmesi ile görevlendirilmiş
oper ation of … teşebbüs / işletme
UNDERWRITING ar acılık yüklenimi (ser maye piyasasında),
kefalet
UNDUE ger eksiz
without undue delay münasip süreyi geçmeksizin; münasip süreyi
aşmaksızın
UNEMPLOYMENT işsizlik
321
hidden (disguised) unemployment gizli işsizlik
Unemployment Convention (ILO) İşsizlik Sözleşmesi (ILO)
open unemployment açık işsizlik
seasonal unemployment mevsimlik işsizlik
str uctur al unemployment yapısal işsizlik
unemployment benefit işsizlik yardımı
unemployment compensation işsizlik tazminatı
unemployment insur ance işsizlik sigortası
unemployment rate işsizlik oranı
UNFAIR haksız, adil olmayan
unfair competition haksız rekabet
unfair competitive practice haksız rekabet uygulaması (ticaret hukuku)
unfair dismissal haksız işten çıkarma
unfair ter ms in consumer contr acts tüketici sözleşmelerindeki haksız koşullar / şartlar
unfair tr ade practice haksız ticaret uygulaması (ticaret hukuku)
UNFOUNDED asılsız, temelsiz
UNICAMERAL ASSEMBLY tek meclisli parlamento
UNIFICATION yeknesaklaştır ma; birleştir me, birleşme
family r eunification aile birleştirmesi
unification of laws hukukların birleştirilmesi / yeknesaklaştırılması
unify birleştirmek, birleşmek (yeknesaklaştırmak)
UNIFORM yeknesak / tek biçim
unifor m attitude tek biçim tavır / tutum / davranış
unifor m elector al pr ocedur e tek tip seçim usulü
UNIFORMITY yeknesaklık
secur e unifor mity yeknesaklık sağlamak, birlik sağlamak
unifor mity in taxation vergilendirmede yeknesaklık
UNILATERAL tek tar aflı / tek yanlı
unilater al cancellation tek taraflı fesih
unilater al declaration tek taraflı açıklama
unilater al ter mination tek yanlı bitirme, tek yanlı sona erdirme
UNINTERESTED ilgisiz
UNION birlik
citizenship of the Union Birlik vatandaşlığı (Avrupa Birliği vatandaşlığı)
Council of the Eur opean Union Avrupa Birliği Konseyi
customs union gümrük birliği
Customs Union J oint Committee Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)
(CUJ C)
Economic and Monetar y Union (EMU) Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB)
establishment of customs union gümrük birliği kurulması
Eur opean Br oadcasting Union (EBU) Avrupa Yayın Birliği (EBU)
Eur opean Bur eau of Consumer s’ Avrupa Tüketiciler Birliği Bürosu (BEUC)
Union (BEUC)
322
Eur opean Democr atic Union (EDU) Avrupa Demokratik Birliği (EDU)
Eur opean Payments Union (EPU) Avrupa Ödemeler Birliği (EPU)
Eur opean Tr ade Union Avrupa İşçi Sendikası
Eur opean Tr ade Unions Confeder ation Avrupa İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)
(ETUC)
Eur opean Union (EU) Avrupa Birliği (AB)
Inter national Telecommunications Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)
Union (ITU)
Inter national Union for the Pr otection Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası
of New Var ieties of Plants (UPOV) Birliği (UPOV)
monetar y union parasal birlik
Presidency of the Union Birlik [Dönem] Başkanlığı
r egional union bölgesel birlik
tr ade union sendika, işçi sendikası
Tr eaty on Eur opean Union (TEU) Avrupa Birliği Antlaşması (ABA)
Union Acquis Birlik Müktesebatı / Kazanımı
Union for the Coor dination of Elektrik İletim Koordinasyon Birliği (UCTE)
Tr ansmission of Electricity (UCTE)
Union for Eur ope of the Nations (UEN) Uluslar Avrupası için Birlik (UEN)
Union for Eur ope (UPE) Avrupa için Birlik [Grubu] (UPE)
Union Minister for For eign Affairs Birlik (AB) Dışişleri Bakanı
Union of the Eur opean Federalists Avrupa Federalistler Birliği (UEF)
(UEF)
Union of Industrial and Employer s’ Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonları
Confeder ations of Eur ope (UNICE) Birliği (UNICE)
Union of Industries of the Eur opean Avrupa Topluluğu Sanayiler Birliği
Community
Wester n Eur opean Union (WEU) Batı Avrupa Birliği (BAB)
UNIT birim
AntiFr aud Coor dination Unit Hileyle Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)
(UCLAF)
centr al finance and contr acts unit merkezi finans ve ihale birimi (MFIB)
(CFCU)
cr ime scene investigation unit olay yeri inceleme birimi
early war ning unit erken uyarı birimi
Eur opean Cur r ency Unit (ECU) Avrupa Para Birimi (APB)
Eur opean Unit of Account (EUA) Avrupa Hesap Birimi (AHB)
executive unit icrai birim
cogener ation unit eş üretim birimi
law enfor cement unit kanun uygulayıcı birim; hukuki icra birimi
monetar y unit para birimi
Nomenclatur e of Units for Ter ritor ial İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)
Statistics (NUTS)
planning and early war ning unit planlama ve erken uyarı birimi
pr oject management unit (PMU) proje yönetim merkezi (PYM)
tr anspor t unit taşıma birimi
unit of account hesap birimi
unit of measur ement ölçü birimi
unit pr ice birim fiyat
323
unit verification birim doğrulaması
UNITED NATIONS (UN) Birleşmiş Milletler (BM)
Food and Agricultur e Or ganisation (of (Birleşmiş Milletler) Gıda ve Tarım Örgütü
the United Nations) (FAO) (FAO)
UN Charter BM Şartı
United Nations Commission on Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku
Inter national Trade Law (UNCITRAL) Komisyonu (UNCITRAL)
United Nations Confer ence on Tr ade Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma
and Development (UNCTAD) Konferansı (UNCTAD)
United Nations Development Pr ogr am Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP)
(UNDP)
United Nations Educational, Scientific, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür
and Cultur al Or ganisation (UNESCO) Örgütü (UNESCO)
United Nations Economic Commission Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik
for Eur ope (UN / ECE) Komisyonu (BM / AEK)
United Nations Envir onment Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)
Pr ogramme (UNEP)
United Nations High Commission for Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek
Refugees Komiserliği
United Nations High Commissioner for Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri
Refugees (UNHCR) (UNHCR)
United Nations Inter national Childr en Birleşmiş Milletler Çocuklara Acil Yardım Fonu
Emer gency Fund (UNICEF) (UNICEF)
United Nations Inter national Drug Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu
Contr ol Pr ogr amme (UNDCP) Kontrol Programı (UNDCP)
United Nations Security Council Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)
(UNSC)
univer sity üniversite
Eur opean Univer sities Association Avrupa Üniversiteler Birliği (AÜB)
(EUA)
Eur opean Univer sity Institute (EUI) Avrupa Üniversitesi Enstitüsü (EUI)
Tr ansEur opean Mobility Scheme for Üniversite Çalışmaları için “TransAvrupa ”
Univer sity Studies (TEMPUS) Hareketlilik Planı (TEMPUS)
UNLESS OTHERWISE STIPULATED aksi belirtilmedikçe
UNLOADING boşaltma
por t of unloading boşaltma limanı
UNQUALIFIED OPINION [şar tsız] olumlu gör üş
UPDATE (v.) güncelleştir mek
UPGRADE (v.) iyileştir mek, geliştir mek, yükseltmek,
statüsünü yükseltmek
UPRISING isyan, ayaklanma
URBAN kentsel
ur ban infrastr ucture kentsel altyapı
ur ban pollution kentsel kirlenme
ur ban population kentsel nüfus
324
ur ban waste kentsel atık
URGENT acil
URGENCY aciliyet
in case of urgency acil durumda
on gr ounds of urgency ivedilik gerekçesiyle
USAGE kullanım; teamül
commer cial usage ticari teamül
land use toprak kullanımı, arazi kullanımı
land use plan arazi kullanım planı
land use planning arazi kullanım planlaması
land use policy arazi kullanım politikası
use kullanmak
user’s manual kullanım kılavuzu
UTILITY fayda, yar ar
utility model faydalı model
utility water kullanma suyu
325
326
V
VACANT boş / münhal
vacant seat boş yer
VALUE değer, bedel
actuar ial present value aktüeryal bugünkü değer
added value katma değer
book value defter değeri
customs value gümrük değeri
declar ation of value değer / kıymet beyanı
declar ed value beyan edilen kıymet
equitable value hakkaniyete uygun değer (hak ve nisfete uygun)
fair value muhik değer
fair value accounting gerçek değer muhasebesi, adil değer muhasebesi
inter national value uluslararası değer
inter national value of cur rency paranın uluslararası değeri
mean value ortalama değer
pr esent value net bugünkü değer
tar get value hedef değer
thr eshold value eşik değer, sınır değeri
tr ansaction value method işlem değeri yöntemi
value added tax (VAT) katma değer vergisi (KDV)
value date valör
VARIABLE değişken
Eur ope of variable geometr ies değişken geometrili Avrupa
var iable component değişken unsur
var iable yield secur ity değişken getirili menkul kıymet
VEHICLE taşıt, ar aç
adapted vehicle dönüştürülmüş taşıt
ar mour ed vehicle zırhlı araç
Dedicated Road Infr astructur e for Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için Tahsisli Yol
Vehicle Safety in Eur ope (DRIVE) Altyapısı (DRIVE)
motor vehicle motorlu araç
r oad vehicles kara yolu taşıtları
vehicle and container screening system araç ve konteyner tarama sistemi
vehicle cr ew taşıt ekibi
VELOCITY hız; par anın dolaşım hızı
VENTURE girişim, risk
Eur opean Ventur e Capital Association Avrupa Risk Sermayesi Birliği (EVCA)
(EVCA)
joint venture ortak girişim
ventur e capital risk sermayesi
327
VERIFICATION doğr ulama, teyit, doğr uluğunu ar aştır ma
Objectively Verifiable Indicator s (OVI) Tarafsız Doğrulanabilir Göstergeler (TDG)
pr oduct ver ification ürün doğrulaması, ürün onaylanması
sour ce of ver ification doğrulama kaynağı
unit verification birim doğrulaması
ver ification of financial statements mali bildirimin doğrulanması, mali bildirimin
gerçeklere uygunluğunun belirlenmesi
ver ification of licences lisansların / ruhsatların onaylanması
ver ify doğrulamak, doğrusunu saptamak, teyit etmek
ver ifying the existence and authenticity belgelerin varlığının ve gerçekliğinin
of documents kanıtlanması, teyidi
VESSEL gemi, büyük tekne
coasting vessel kıyı teknesi
seagoing vessel deniz aracı
vessel sur vey boar d gemi sörvey kurulu
vessel tr affic management and gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi (GTYBS)
infor mation system (VTMIS)
VETERINARY veter iner / pençiyar i / baytar
veter inar y certificate veterinerlik belgesi
veter inar y pr oducts veterinerlik ürünleri
VETO veto
possess a right of veto veto hakkına sahip olmak
r ight to veto veto hakkı
VICEPRESIDENT başkan yar dımcısı
ihlal
VIOLATION
human rights violation insan hakları ihlali
VIOLENCE şiddet, cebir, zor
domestic violence aile içi şiddet
VISA vize
water mar ked visa label filigranlı vize etiketi
VOCATION meslek
advanced vocational training ileri düzeyde mesleki eğitim
basic vocational training temel mesleki eğitim
Eur opean Centr e for the Development Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme Merkezi
of Vocational Training (CEDEFOP) (CEDEFOP)
Eur opean Vocational Training Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)
Association (EVTA)
vocational mesleki
vocational rehabilitation mesleki rehabilitasyon
vocational retr aining meslek içi eğitim
vocational tr aining mesleki eğitim
VOID batıl; geçer siz; hüküm meydana getir memiş
olan
act declar ed void hükümsüzlüğü açıklanan tasarruf / işlem
328
null and void yok, baştan beri hüküm / etki meydana
getirmemiş olan
null and void contr act batıl akit
r egulation declar ed void hükümsüzlüğü açıklanan / iptal edilen tüzük
the licence shall be deemed void ruhsat geçersiz / hükümsüz sayılır
voting paper s null and void geçersiz ve boş oy pusulası
VOIDABLE iptal edilebilir; nispi butlan
voidable contr act iptal edilebilir akit
VOLATILITY volatilite, uçuculuk
volatile or ganic compound (VOC) uçucu organik bileşik (VOC)
VOLUME hacim
expor t volume ihracat hacmi
for eign tr ade volume dış ticaret hacmi
impor t volume ithalat hacmi
VOLUNTARY gönüllü, ihtiyari, isteyer ek
voluntar y bid isteğe bağlı pay alım teklifi
voluntar y inter diction ihtiyari hacir
VOTE i. oy, r ey; oylama f. oy ver mek
abstention vote çekimser oy
blank vote boş oy
casting vote etkin oy / belirleyici oy
dissentive vote azlık oyu
distribution of votes oyların dağılımı
entitled to vote oy kullanma hakkına sahip olma
equality of votes oyların eşitliği
multiple vote securities oyda imtiyazlı paylar
pr efer ential voting tercihli oylama (adaylar arasında tercih sırası
gösterilerek yapılan oylama)
qualified majority voting (QMV) nitelikli çoğunluk oylaması (QMV)
r ight to vote oy kullanma hakkı, seçme hakkı
the votes cast kullanılan oylar
unanimous vote oybirliği
vote in favour lehte oy
vote of censure güvensizlik oyu
vote of confidence güvenoyu; güven oylaması
vote of nonconfidence güvensizlik oyu; güvensizlik oylaması
vote by r oll call isim okuyarak oylama
vote by secr et ballot gizli oylama, kapalı oylama
voting age oy kullanma yaşı
voting by pr oxy vekil tayin suretiyle oy kullanma
voting paper s oy pusulası
voting paper s null and void geçersiz ve boş oy pusulası
voting pr ocedur e oylama usulü
wasted vote boşa giden oy
329
330
W
WAGE ücr et, haftalık
wage differ entials ücret farklılığı
wage level ücret düzeyi
allowance: harçlık, tahsisat
annuity: yıllık taksit veya gelir
ear ning: kazanç
fee: harç, ücret
income: düzenli gelir
pay: ödeme
pension: emekli maaşı
r emuneration: ücret (genel anlamda)
salar y: maaş
wage: haftalık ücret
331
early war ning erken uyarı
early war ning unit erken uyarı birimi
planning and early war ning unit planlama ve erken uyarı birimi
war n uyarmak
war ning level uyarı düzeyi
wr itten war ning ihtarname, yazılı uyarı
WARRANT i. varant, müzekker e, yetki; teminat, gar anti;
f. gar anti ver mek
Eur opean ar rest war r ant Avrupa tutuklama müzekkeresi
334
or iginal wor k of ar t özgün eser, özgün sanat eseri
safety at wor k iş güvenliği
wor k accident iş kazası
wor k at piece rate parça başına çalışma
wor k at time r ate zaman esasına göre çalışma
wor k is under way çalışma devam etmekte
wor k equipment iş donanımı / ekipmanı
wor k injur y iş kazası nedeniyle yaralanma
wor kload iş yükü
wor k patterns çalışma tür ve biçimleri
wor k per mit çalışma izni
wor k place çalışma yeri
wor k plan çalışma planı
WORKER işçi
Char ter of the Fundamental Social İşçilerin Temel Sosyal Hakları Şartı
Rights of Wor ker s
clandestine wor ker kaçak işçi
fr eedom of movement for wor ker s işçilerin dolaşım serbestisi / özgürlüğü
fr ee movement of wor ker s işçilerin serbest dolaşımı
fundamental social r ights of wor ker s işçilerin temel sosyal hakları
illegal wor ker kaçak işçi
migr ant wor ker göçmen işçi
wor ker s and dependants işçiler ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler
WORKING çalışma, işleyiş
ad hoc wor king gr oup ad hoc çalışma grubu
Conventional Ar ms Expor ts Wor king Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma Grubu
Gr oup (COARM) (COARM)
oncall wor king çağrı üzerine çalışma
par t time wor king kısmi zamanlı çalışma
shared wor king iş paylaşımı
wor king age population çalışma çağındaki nüfus
wor king gr oup çalışma grubu
wor king timetable çalışma programı
WORLD dünya
Wor ld Bank Dünya Bankası
Wor ld Customs Or ganisation (WCO) Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ)
Wor ld Health Or ganisation (WHO) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)
Wor ld Intellectual Pr operty Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)
Or ganisation (WIPO)
Wor ld Or ganisation for Animal Health Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH / OIE)
(WOAH / OIE)
Wor ld Tr ade Organisation (WTO) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)
WRITTEN yazılı
wr itten pr emium yazılı prim
wr itten question yazılı soru (önergesi)
wr itten war ning ihtarname, yazılı uyarı
335
336
X
XENOPHOBIA yabancı düşmanlığı; yabancı kor kusu
Eur opean Monitoring Centr e on Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığını İzleme
Racism and Xenophobia (EUMC) Merkezi (EUMC)
fight against r acism and xenophobia ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadele
Racism and Xenophobia Eur opean Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi Ağı
Networ k (RAXEN) (RAXEN)
337
338
Y
YEAR yıl / sene
accounting year mali yıl
base year temel yıl
financial year bütçe yılı, mali yıl; hesap dönemi
legislative year / session yasama yılı, yasama dönemi
YIELD getiri; r andıman, ver im; mahsul
gr ound water yield yer altı suyu verimi
r ate of yield verimlilik oranı (gümrük)
var iable yield secur ity değişken getirili menkul kıymet
yield cur ve verim eğrisi
339
340
Z
ZONE bölge
bizonal feder ation iki bölgeli federasyon
buffer zone tampon bölge
customs mar itime zone deniz gümrük bölgesi
demilitarised zone askerden arındırılmış bölge
denuclear ised zone nükleer silahlardan arındırılmış bölge
exclusive economic zone münhasır ekonomik bölge
fishing zone balık avlama alanı
for bidden zone yasak bölge
fr ee fir e zone serbest atış bölgesi
fr ee tr ade zone serbest ticaret bölgesi
fr ee zone serbest bölge
Eur ozone Avro bölgesi (ortak para birimi Avronun
kullanıldığı ülkelerden oluşan bölge)
industrial zone endüstri / sanayi bölgesi
Inter national Secur ities Fr ee Zone Uluslararası Menkul Kıymetler Serbest Bölgesi
nature pr otection zone doğa koruma alanı
neutr al zone tarafsız bölge
nofly zone uçuşa yasak bölge
or ganised industr ial zone (OIZ) organize sanayi bölgesi (OSB)
safe zone güvenlik bölgesi
zone of influence nüfuz alanı
zone of secur ity güvenlik bölgesi
341
342
KISALTMALAR
(ABBREVIATIONS)
İNGİLİZCETÜRKÇE
(ENGLISHTURKISH)
343
AASM Associated African States and Madagascar /
Afrika Devletleri ve Madagaskar Ortaklığı
ABMT Anti Ballistic Missile Treaty / Anti Balistik Füze
Antlaşması (ABMT)
ACA Agency for the Control of Armament / Silahların
Denetimi Ajansı (ACA)
ACAA Agreement on Conformity Assessment and
Acceptance of Industrial Products(ACAA) /
Sınai Ürünlerin Uygunluk Değerlendirmesi ve
Kabulü Anlaşması (ACAA)
ACP States ACP (African, Caribbean and Pacific) States /
Afrika Karayip ve Pasifik Devletleri (AKP)
ACTS Advanced Communications Technologies and
Services / İleri Haberleşme Teknolojileri ve
Hizmetleri (ACTS)
ACUSE Action Committee for United States of Europe /
Avrupa Birleşik Devletleri için Eylem Komitesi
(ACUSE)
ADP Agricultural Development Programme / Tarımsal
Kalkınma Programı (ADP)
AEDE (fr ) / (EAT) Association Européenne des Enseignants
European Association of Teachers / Avrupa
Öğretmenler Birliği (EAT /AEDE)
AEN Alliance for Europe of the Nations / Uluslar
Avrupası İttifakı (AEN)
AGINFO Agricultural Information / Tarımsal Bilgi
[Arama] Servisi (AGINFO)
AGREP agricultural research projects / tarımsal araştırma
projeleri (TAP)
AIDE Alliance of Independent Democrats in Europe /
Avrupa Bağımsız Demokratlar İttifakı (AIDE)
AIT Association of Internal Tourism / Ulusal Turizm
Birliği
ALDE Alliance of Liberals and Democrats for Europe /
Avrupa Liberal ve Demokratlar İttifakı (ALDE)
ALTERNER Alternative Energy / Alternatif Enerji
ASEAN Association of South East Asian Nations /
Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)
344
ATEX (fr.) atmosphères explosibles explosive atmospheres
/ patlayıcı ortamlar (ATEX)
ATM Automated Teller Machine / Otomatik Vezne
Makinesi
BAP biotechnology action programme / biyoteknoloji
eylem programı (BEP)
BAS Business Advisory Services / İş Danışmanlık
Hizmetleri
BCC Business Cooperation Centre / İş koordinasyon
Merkezi İşletmeler arası İş Birliği Merkezi
(BCC)
BC Networ k ticaret ve sanayi alanında iş birliği ağı
BRIDGE Biotechnology Research Programme for
Innovation and Development Growth in Europe /
Avrupa’da Yenileşme ve Gelişme Büyümesi
Programına Dâhil Biyoteknolojik Araştırmalar
BSE Bovine Spongiform Encephalopathy / Sığırların
Süngerimsi Beyin Hastalığı (Deli Dana)
BSEC Black Sea Economic Cooperation / Karadeniz
Ekonomik İş Birliği (KEİ)
BSMOU Black Sea Memorandum of Understanding /
Karadeniz Liman Devleti Kontrolü Mutabakat
Zaptı
345
CADDIA Cooperation in Automation of Data and
Documentation for Imports (Exports) and
Agriculture / İthalat (İhracat) ve Tarım
Dokümantasyonu ve Verilerinin Otomasyonunda
İşbirliği (CADDIA)
CAEC Council for AsiaEurope Cooperation / Asya
Avrupa İş Birliği Konseyi (CAEC)
CAP Common Agricultural Policy / Ortak Tarım
Politikası (OTP)
CARDS Community Assistance for Reconstruction,
Development and Stabilisation / [Batı
Balkanlarda] Yeniden Yapılanma, Kalkınma ve
İstikrara Yönelik Topluluk Yardımı
CASE Computer Aided Software Engineering /
Bilgisayar Destekli Yazılım Mühendisliği
CAT Convention against Torture and Other Cruel,
Inhuman or Degrading Treatment or Punishment
/ İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ya da
Aşağılayıcı Muamele ve Cezanın Önlenmesi
Sözleşmesi
CBC cross border cooperation / sınır ötesi iş birliği
(SÖİ)
CBNM Central Bureau for Nuclear Measurements /
Nükleer Ölçümler Merkez Bürosu (CBNM)
CBSS Council of the Baltic Sea States / Baltık Denizi
Devletleri Konseyi (CBSS)
CC OECD Competition Committee / OECD Rekabet
Komitesi
CCA CENELEC Certification Agreement / CENELEC
Belgelendirme Anlaşması
CCBE Council of Bars and Law Societies of Europe /
Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi
(CCBE)
CCITT International Telegraph and Telephone
Consultative Committee / Uluslararası Telgraf ve
Telefon Danışma Komitesi (CCITT)
CCP Common Commercial Policy / Ortak Ticaret
Politikası (OTP)
CCT Common Customs Tariff / Ortak Gümrük
Tarifesi (OGT)
346
CDP Common Defence Policy / Ortak Savunma
Politikası (OSP)
CdT (fr.) Centre de traduction Translation Centre for the
Bodies of the European Union / Avrupa Birliği
Organları Tercüme Merkezi (CdT)
CE (fr.) Communauté Européenne Conformity marking
/ CE ( Avrupa Topluluğu) Uygunluk işareti
CEAC Conference of European Affairs Committees /
Avrupa İşleri Komiteleri Konferansı (CEAC)
CECs Central European Countries /Merkezi Avrupa
Ülkeleri (CECs)
CECUP Central and Eastern European Copyright User
Platform / Merkezi ve Doğu Avrupa Telif
Hakları Kullanıcı Platformu (CECUP)
CEDAW Convention on the Elimination of All Forms of
Discrimination Against Women / Kadınlara
Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan
Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW)
CEDEFOP (fr.) Centre Européen pour le Développement de la
Formation Professionnelle European Centre for
Development of Vocational Training / Avrupa
Meslekî Eğitim Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)
CEDR (fr.) Comité Européen de Droit Rural European
Council for Agricultural Law / Avrupa Tarım
hukuku Konseyi
CEEC Central and Eastern European Countries /
Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri (MDAÜ)
CEEP 1.European Centre for Public Enterprises/
Avrupa Kamu İşletmeleri Merkezi
2. European Centre of Enterprises with Public
Participation and of Enterprises of General
Economic Interest / Avrupa Kamu (İktisadi)
Teşebbüsleri Merkezi
CELEX Communitatis Eeuropeae Lex / Avrupa
Topluluğu Hukuku (CELEX, Topluluk
hukukuyla ilgili bilgisayarlaştırılmış kurumlar
arası dokümantasyon sistemidir)
CEN (fr.) 1.Comité Européen de Normalisation European
Committee for StandardisationEuropean
Standardisation Committee/ Avrupa
Standardizasyon Komitesi (CEN)
2.Customs Enforcement Network / Gümrük
Muhafaza Ağı (CEN)
CENELEC (fr.) Comité Européen de Normalisation
Electrotechnique Eurpean Committee for
Electrotechnical Standardisation / Avrupa
Elektroteknik Standardizasyon Komitesi
(CENELEC)
CENL Conference of European National Libraries /
Avrupa Ulusal Kütüphaneler Konferansı
347
CENYC Council of the European National Youth
Committee / Avrupa Ulusal Gençlik Komiteleri
Konseyi (CENYC)
CEO Chief Executive Officer / üst karar organının
kararlarının uygulanmasında bir holdinge bağlı
şirketlerin veya şirketin ana birimleri arasında
koordinasyon sağlayan yönetici (CEO)
CEPA Common European Priority Areas / Avrupa
Müşterek Öncelikli Alanı (CEPA)
CEPT Conference of the European Postal and
Telecommunications Administrations / Posta ve
Telekomünikasyon İdareleri Avrupa Konferansı
(CEPT)
CERD Convention on the elimination of all forms of
racial discrimination / Her Türlü Irk
Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi
(CERD)
CERI Centre for Educational Research and Innovation /
Eğitimde Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI)
CERN 1. Conseil Européen pour la Recherche
Nucléaire European Council for Nuclear
Research / Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi
(CERN)
2. European Organisation for Nuclear Research /
Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)
CESR Committee of European Securities Regulators /
Avrupa Sermaye Piyasası Kurulları Komitesi
(CESR)
CFCA Community Fisheries Control Agency / Topluluk
Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)
CFCU central finance and contracts unit / merkezi
finans ve ihale birimi (MFİB)
348
CFE Conventional Armed Forces in Europe Treaty /
Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması
(AKKA)
CFI court of first instance / ilk derece mahkemesi
(CFI)
CFP Common Fisheries Policy / Ortak Balıkçılık
Politikası (OBP)
CIRD Community Import Requirements Database /
Topluluk İthalat Şartları Veri Tabanı (CIRD)
CIREFI Centre for Information, Discussion and
Exchange on the Crossing of Frontiers and
Immigration / Göç ve Sınır Geçişleri Konusunda
Bilgi, Değerlendirme ve Değişim Merkezi
(CIREFI)
CIS 1. Commonwealth of Independent States /
Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)
2. Customs Information System / Gümrük Bilgi
Sistemi (CIS)
CITES Convention on International Trade in
Endangered Species of Wild Fauna and Flora /
Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve
Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin
Sözleşme (CITES)
CJ EC Court of Justice of the European Communities /
Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD)
CJ TF Combined Joint Task Forces / Birleşik Müşterek
Görev Gücü (BMGG)
CML capital market law / sermaye piyasası hukuku
(SPH); sermaye piyasası kanunu
CMEA Council for Mutual Economic Assistance /
Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (CMEA)
CN Combined Nomenclature / Birleşik (Kombine)
Nomenklatür (CN)
COARM Conventional Arms Exports Working Group /
Konvansiyonel Silahlar Dış Satım Çalışma
Grubu (COARM)
CoE Council of Europe / Avrupa Konseyi (AK)
349
CODEST Committee for the European Development of
Science and Technology / Avrupa Bilim ve
Teknoloji Geliştirme Komitesi (CODEST)
COFACE (fr.) Confédération des Organisations Familiales de
la Communauté Européenne Confederation of
Family Organisations in European Community /
Avrupa Topluluğu Aile Örgütleri
Konfederasyonu (COFACE)
COGECA (fr.) Comité Général de la Coopération Agricole de
l’UE General Confederation of Agricultural
Cooperatives in the European Union / Avrupa
Birliği Tarım Kooperatifleri Konfederasyonu
(COGECA)
COM Common Organisation of Agricultural Markets /
Ortak Tarım Piyasaları Düzeni (COM)
Comenius Öğretim Kurumları Arasında İş Birliğinin
Geliştirilmesi programı
COMETT Community Programme in Education and
Training for Technology / Teknoloji Alanında
Eğitim ve Öğretim Topluluk Programı
(COMETT)
COPA (fr.) Comité des Organisations Professionnelles
Agricoles de l’UE Committee of Agricultural
Organisations in the European Community /
Avrupa Topluluğu Tarım Kuruluşları Komitesi
(COPA)
COPO (fr.) Comité Politique Political Committee / Siyasi
Komite
CoR Committee of the Regions of the European
Union / Avrupa Birliği Bölgeler Komitesi (BK)
Cor eau (fr.) Correspondance européenne – European
Correspondence / Avrupa Haberleşmesi
(Coreau)
CORDIS Community Research and Development
Information Service / Topluluk Araştırma ve
Geliştirme Bilgi Hizmeti (CORDIS)
COREPER (Comité de Représentantes Permanentes)
Permanent Representatives Committee / Daimî
Temsilciler Komitesi (COREPER)
COREU (fr.) Corespondance Européenne European
Correspondence / Avrupa Haberleşmesi
COSAC (fr.) Conférence des organes spécialisés dans les
affaires communautaires Conference of
Community and European Affairs Committees of
Parliaments of the European Union / Avrupa
Birliği Parlamentoları Topluluk ve Avrupa İşleri
Komiteleri Konferansı (COSAC)
350
COST European Cooperation in the Field of Scientific
and Technical Research / Bilimsel ve Teknik
Araştırma Alanında Avrupa İş Birliği (COST)
CPC Central Product Classification / Merkezi Ürün
Sınıflandırması (CPC)
CPI Consumer Price Index / Tüketici Fiyat Endeksi
(TÜFE)
CPT European Committee for the Prevention of
Torture and Inhuman or Degrading Treatment or
Punishment / Avrupa İşkenceyi ve İnsanlık Dışı
veya Aşağılayıcı Muamele ve Cezayı Önleme
Komitesi (CPT)
CPVO Community Plant Variety Office / Topluluk Bitki
Çeşitleri Ofisi (CPVO)
CRC Convention on the Rights of the Children /
Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS)
Cr est (fr.) Comité de la recherche scientifique et technique
Scientific and Technical Research Committee /
Bilimsel ve Teknik Araştırma Komitesi
CRS Computerised Reservation System / Bilgisayarlı
Rezervasyon Sistemi
CSCE Conference on Security and Cooperation in
Europe / Avrupa Güvenlik ve İş Birliği
Konferansı (AGİK)
CSDP Common Security And Defence Policy / Ortak
Güvenlik Ve Savunma Politikası (OGSP)
CSF Community support framework / Topluluk
destek çerçevesi (CSF)
CTR common technical regulation / ortak teknik
düzenleme (CTR)
CUJ C Customs Union Joint Committee / Gümrük
Birliği Ortak Komitesi (GBOK)
CWG Council Working Group / Konsey Çalışma
Grubu (CWG)
DAB Digital Audio Broadcasting / Dijital Radyo
Yayıncılığı Sistemi
DAC Development Aid Committee / Kalkınma
Yardım Komitesi (DAC)
Development Assistance Committee /
Kalkınma Yardım Komitesi (DAC)
DCI 1. Defence Capability Initiative / Savunma
Yetenekleri Girişimi (DCI)
2. Development Cooperation Instrument /
Kalkınma İşbirliği Aracı (DCI)
DECT Digital European Cordless Telephone / Avrupa
Sayısal Telsiz Telefonu (DECT)
DELTA Developing European Learning Through
Technological Advance / Teknolojik Gelişmeyle
Bilgi Teknolojisinin Geliştirilmesi
DG DirectorateGeneral / Genel Müdürlük (GM)
351
DIS Decentralised Implementation System / Merkezi
Olmayan Uygulama Sistemi (DIS)
DISC domestic international sales corporation /
uluslararası satış yapan ulusal şirket (DISC)
DNA deoxyribonucleic acid / dezoksiribonükleik asit
DRIVE Dedicated Road Infrastructure for Vehicle Safety
in Europe / Avrupa’da Taşıt / Araç Emniyeti için
Tahsisli Yol Altyapısı (DRIVE)
DVB Digital Video Broadcasting / Dijital Görüntü
Yayıncılığı
EA European Accreditation European Cooperation
for Accreditation / Avrupa Akreditasyon Birliği
(EA)
EAA European Armaments Agency / Avrupa
Silahlanma Ajansı (EAA)
EACEA Education, Audiovisual and Culture Executive
Agency / Eğitim, Görsel işitsel ve Kültür İcra
Ajansı (EACEA)
EAEC / Eur atom European Atomic Energy Community / Avrupa
Atom Enerjisi Topluluğu (AAET / Euratom)
EAGGF (FEOGA) European Agricultural Guidance and Guarantee
Fund / Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti
Fonu (EAGGF / FEOGA)
EAIE European Association for International
Education / Avrupa Uluslarararası Eğitim Birliği
(EAIE)
EAP Environmental Action Programme / Çevresel
Eylem Programı (ÇEP)
EAR European Agency for Reconstruction / Avrupa
İmar Ajansı (EAR)
EASA European Aviation Safety Agency / Avrupa
Hava Emniyeti Ajansı (EASA)
EAT (AEDE) European Association of Teachers /Avrupa
Öğretmenler Birliği
EBLIDA European Bureau of Library, Information and
Documentation Associations / Kütüphane,
Enformasyon ve Dokümantasyon Dernekleri
Avrupa Bürosu (EBLIDA)
352
EBN European Business And Innovation Centre
Network / Avrupa İş ve Yenilik Geliştirme Ağı
(EBN)
EDIS Extended Decentralised Implementation System /
Genişletilmiş Merkezi Olmayan Uygulama
Sistemi (EDIS)
EBRD European Bank of Reconstruction and
Development / Avrupa İmar ve Kalkınma
Bankası (AİKB)
EBTI European Binding Tariff Information / Avrupa
Bağlayıcı Tarife Bilgisi (EBTI)
EBU European Broadcasting Union /Avrupa Yayın
Birliği (EBU)
EC 1. European Community / Avrupa Topluluğu
(AT)
2. European Commission / Avrupa Komisyonu
(Avrupa Toplulukları Komisyonu) (AK)
ECA European Cooperation Agency / Avrupa İş
Birliği Ajansı (ECA)
ECB European Central Bank / Avrupa Merkez
Bankası (AMB)
ECDC European Centre for Disease Prevention and
Control / Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol
Merkezi (ECDC)
ECDIN Environmental Chemicals Data and Information
Network / Çevreyle İlgili Kimyasallar Hakkında
Veri ve Bilgi Ağı (ECDIN)
ECDL European Computer Driving Licence / Avrupa
Bilgisayar Kullanım Lisansı (ECDL)
ECE Economic Commission for Europe / Avrupa
Ekonomik Komisyonu (AEK)
ECF European Cultural Foundation / Avrupa Kültür
Vakfı (ECF)
ECHA European Chemicals Agency / Avrupa
Kimyasallar Ajansı (ECHA)
ECHO 1. European Community Humanitarian Aid
Office / Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Ofisi
(ECHO)
2. European Commission Host Organisation /
Avrupa Komisyonu Ana Bilgisayar Birimi
Organizasyonu (ECHO)
3. European Chronicles OnLine (ECHO)
(Görsel ve sayısal kaynakların özetlerini
bünyesinde barındıran internet erişimli
kütüphane)
353
ECHR European Convention on Human Rights /
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)
EctHR European Court of Human Rights / Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi (AİHM)
ECIP European Community Investment Partners /
Avrupa Topluluğu Yatırım Ortakları (ECIP)
ECJ European Court of Justice / Avrupa Adalet
Divanı (AAD)
ECLAIR European Collaborative Linkage of Agriculture
and Industry through Research / Avrupa
Araştırma Yoluyla Tarım ve Sanayi İş Birliği
Bağı (ECLAIR)
ECLAS European Commisson’s Library Automated
System / Avrupa Komisyonu Kütüphanesi
Otomatik Sistemi (ECLAS)
ECML European Centre for Modern Languages /
Avrupa Modern Diller Merkezi (ECML)
ECN electronic communications network / elektronik
haberleşme şebekesi (ECN)
ECN&S electronic communications networks and
services / elektronik haberleşme şebekeleri ve
hizmetleri (ECN&S)
ECO Economic Cooperation Organisation / Ekonomik
İş Birliği Teşkilatı (EİT)
ECOFIN Economic and Financial Affairs Council /
Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi
(ECOFIN)
ECOSOC Economic and Social Committee / Ekonomik ve
Sosyal Komite (ESK)
ECOVAST European Council for the Village and Small
Town / Avrupa Köy ve Kasaba Konseyi
(ECOVAST)
ECOWAS The Economic Community of West African
States / Batı Afrika Devletleri Ekonomik
Topluluğu (ECOWAS)
ECP European Common Proposal / Avrupa Ortak
Teklifi (ECP)
ECR European Commission Representation / Avrupa
Komisyonu Temsilciliği (AKT)
ECSC European Coal and Steel Community / Avrupa
Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)
ECSE European Charter for Small Enterprises / Küçük
İşletmeler Avrupa Şartı (ECSE)
ECT Energy Charter Treaty / Enerji Şartı Antlaşması
(ECT)
ECTRA European Committee for Telecommunications
Regulatory Affairs / Avrupa Telekomünikasyon
Düzenleyici İşler Komitesi (ECTRA)
354
ECTS European Credit Transfer System / Avrupa Kredi
Transfer Sistemi (AKTS)
ECU European Currency Unit / Avrupa Para Birimi
(APB)
ECUP European Copyright User Platform / Avrupa
Telif Hakları Kullanıcı Platformu (ECUP)
ED European Democratic Group / Avrupa
Demokratik Grubu
EDA European Defence Agency / Avrupa Savunma
Ajansı (EDA)
EDC 1.European Defence Community /Avrupa
Savunma Topluluğu (AST)
2. European documentation centre / Avrupa
dokümantasyon merkezi (ADM)
EDD Europe of Democracies and Diversities /
Demokrasiler ve Çeşitlilikler Avrupası Grubu
(EDD)
EDF 1. European Development Fund / Avrupa
Kalkınma Fonu (AKF)
2. European Disability Forum / Avrupa
Engelliler Forumu /EDF)
EDI electronic data interchange / elektronik veri
değişimi (EVD)
EDP 1. excessive deficit procedure / aşırı açık
prosedürü (EDP)
2. European Development Pole / Avrupa
Kalkınma Kutbu (EDP)
3. European Democratic Party / Avrupa
Demokrat Partisi (EDP)
EDTS electronic data transfer system / elektronik veri
aktarım (transfer) sistemi (EVAS)
EDU European Democratic Union / Avrupa
Demokratik Birliği (EDU)
EEA 1. European Economic Area / Avrupa Ekonomik
Alanı (AEA)
2. European Environment Agency / Avrupa
Çevre Ajansı (AÇA)
EEC European Economic Community / Avrupa
Ekonomik Topluluğu (AET)
EEIG European Economic Interest Grouping / Avrupa
Ekonomik Çıkar Gruplaşması (AEÇG)
EES 1. European Employment Strategy / Avrupa
İstihdam Stratejisi
2. European Economic Space (bkz. EEA1)
EESC European Economic and Social Committee /
Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC)
EFA European Free Alliance / Avrupa Özgür İttifakı
(EFA)
EFDO European Film Distribution Office / Avrupa Film
Dağıtım Ofisi (EFDO)
355
EFICS European Forestry Information and
Communication System / Avrupa Ormancılık
Bilgi ve İletişim Sistemi (EFICS)
EFMD European Foundation for Management
Development / Avrupa Yönetim Geliştirme
Vakfı (EFMD)
EFSA European Food Safety Authority / Avrupa Gıda
Güvenliği Kurumu (EFSA)
EFT electronic fund transfer / elektronik fon transferi
(EFT)
EFTA European Free Trade Association / Avrupa
Serbest Ticaret Birliği (EFTA)
e.g. exempli gratia / örneğin
356
EMCDDA European Monitoring Centre for Drugs and Drug
Addiction / Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu
Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)
EMCF European Monetary Cooperation Fund / Avrupa
Parasal İşbirliği Fonu (APİF)
EMCO Employment Committee / İstihdam Komitesi
(EMCO)
EMEA European Medicines Agency (European Agency
for the Evaluation of Medicinal Products) /
Avrupa Tıbbi Ürünler Değerlendirme Ajansı
(EMEA)
EMI European Monetary Institute / Avrupa Para
Enstitüsü (APE)
EMS European Monetary System / Avrupa Para
Sistemi (APS)
EMSA European Maritime Safety Agency / Avrupa
Deniz Güvenliği Ajansı (EMSA)
EMU Economic and Monetary Union / Ekonomik ve
Parasal Birlik (EPB)
ENEA European Nuclear Energy Agency / Avrupa
Nükleer Enerji Ajansı (ENEA)
ENFSI European Network of Forensic Science Institute /
Avrupa Adli Tıp Kurumları Ağı (ENFSI)
ENISA European Network and Information Security
Agency / Avrupa Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı
(ENISA)
ENP European Neighbourhood Policy /Avrupa
Komşuluk Politikası (AKP)
ENPI European Neighbourhood and Partnership
Instrument / Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı
Komitesi (ENPI)
ENQA European Network for Quality Assurance in
Higher Education / Yüksek Öğretimde Avrupa
Kalite Güvencesi Ağı (ENQA)
Envir eg Programme for Regional Environment Measures
/ Bölgesel Çevre Tedbirleri Programı
EOQ European Organisation for Quality / Avrupa
Kalite Teşkilatı (EOQ)
EOTC European Organisation for Testing and
Certification / Avrupa Test ve Belgelendirme
Örgütü (EOTC)
EP European Parliament / Avrupa Parlamentosu
(AP)
EPA European Productivity Agency/Avrupa
Verimlilik Ajansı (EPA)
EPC 1. European political cooperation / Avrupa
siyasi iş birliği (ASİ)
2. European Political Community / Avrupa
Siyasal Topluluğu (EPC)
357
EPO European Patent Office/ Avrupa Patent Ofisi
(EPO)
EPP (PPE) European People’s Party / Avrupa Halk Partisi
(EPP)
EPPED European People’s Party (Christian Democrats)
and European Democrats / Avrupa Halk Partisi
(Hıristiyan Demokratlar) ve Avrupalı
Demokratlar [Grubu] (EPPED)
EPSCO Employment, Social Policy, Health and
Consumer Affairs Council / İstihdam, Sosyal
Politika, Sağlık ve Tüketici İşleri Konseyi
(EPSCO)
EPSO European Communities Personnel Selection
Office / Avrupa Topluluğu Personel Seçme
Bürosu (EPSO)
EPU European Payments Union / Avrupa Ödemeler
Birliği (EPU)
ERA 1. European Research Area / Avrupa Araştırma
Alanı (AAA)
2. European Railway Agency / Avrupa Demir
Yolu Ajansı (ERA)
Er asmus European Community action scheme for the
mobility of university students / Üniversite
Öğrencilerinin Hareketliliği için AT Eylem Planı
ERC European Radiocommunications Committee /
Avrupa Radyokomünikasyon Komitesi (ERC)
ERDC European Research and Development Committee
/ Avrupa Araştırma ve Geliştirme Komitesi
(ERDC)
ERDF European Regional Development Fund / Avrupa
Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)
ERF European Refugee Fund /Avrupa Mülteci Fonu
(ERF)
ERM exchange rate mechanism / döviz kuru
mekanizması (ERM)
ERMES 1. European radio message services / Avrupa
radyo mesaj hizmetleri (ERMES)
2. European radio message standard / Avrupa
radyo mesaj standardı (ERMES)
3. European radio message system / Avrupa
radyo mesaj sistemi (ERMES)
ERO European Radiocommunications Office / Avrupa
Radyokomünikasyon Ofisi (ERO)
ESA 1. European System of Accounts / Avrupa
Hesaplar Sistemi (AHS)
2. European Space Agency / Avrupa Uzay Ajansı
(AUA)
3. Euratom Supply Agency / Euratom Tedarik
Ajansı (ESA)
358
ESC 1. Economic and Social Committee / Ekonomik
ve Sosyal Komite (ESK)
2. economic and social cohesion / ekonomik ve
sosyal uyum (ESC)
ESCB European System of Central Banks / Avrupa
Merkez Bankaları Sistemi (AMBS)
ESDI European Security and Defence Identity / Avrupa
Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)
ESDP European Security and Defence Policy / Avrupa
Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP)
ESO European Southern Observatory / Avrupa Güney
Gözlemevi
ESOA European Satellite Operators Association /
Avrupa Uydu Operatörleri Birliği (ESOA)
ESOC European Space Operations Centre / Avrupa
Uzay Operasyonları Merkezi (ESOC)
Espr it European strategic programme of research and
development in information technology / ArGe
Alanında Bilgi Teknolojilerine İlişkin Avrupa
Stratejik Programı
ESRIN European Space Research Institute / Avrupa
Uzay Araştırmaları Enstitüsü (ESRIN)
ESRO European Space Research Organisation / Avrupa
Uzay Araştırmaları Örgütü (ESRO)
ESTEC European Space Research and Technology
Centre / Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji
Merkezi (ESTEC)
ETC European Travel Commission / Avrupa Seyahat
Komisyonu (ETC)
ETF European Training Foundation / Avrupa Eğitim
Vakfı (AEV)
ETNS European Telecommunications Network System
/ Avrupa Telekomünikasyon Şebekeleri Sistemi
(ETNS)
ETO European Telecommunications Office / Avrupa
Telekomünikasyon Ofisi (ETO)
ETS European Treaty Series (Council of Europe) /
Avrupa Antlaşma Serisi (Avrupa Konseyi) (ETS)
359
ETSC European Telecommunication Standards
Committee / Avrupa Telekomünikasyon
Standartları Komitesi (ETSC)
ETSI European Telecommunication Standards Institute
/ Avrupa Telekomünikasyon Standartları
Enstitüsü (ETSI)
ETUC European Trade Unions Confederation / Avrupa
İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ETUC)
EU European Union / Avrupa Birliği (AB)
360
Eur ocontr ol European Organisation for the Safety of Air
Navigation / Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti
Teşkilatı (Eurocontrol)
EUROCOOP European Community of Consumer Cooperatives
/ Avrupa Tüketici Kooperatifleri Topluluğu
(EUROCOOP)
Eur ocor ps Avrupa Kolordusu
EUROFER European Confederation of Iron and Steel
Industries / Avrupa Demir Çelik Sanayileri
Konfederasyonu (EUROFER)
EUROFOR European Operational Rapid Force / Avrupa Acil
Müdahale Gücü (Eurofor)
EUROFOUND European Foundation for the Improvement of
Living and Working Conditions /Avrupa Yaşam
ve Çalışma Koşullarını İyileştirme Vakfı
(EUROFOUND)
EUROJ UST European Agency for the Enhancement of
Judicial Cooperation / Avrupa Adli İş Birliğini
Geliştirme Birimi (eurojust)
EUROMARFOR European Maritime Force / Avrupa Deniz Gücü
(EUROMARFOR)
EUROMED EuroMediterranean Partnership / Avrupa
Akdeniz Ortaklığı(EUROMED)
Eur onat European Nationalists / Avrupa Milliyetçileri
(Euronat)
EUROPOL European Police Office / Avrupa Polis Teşkilatı
(Europol)
EUROSOLAR European Association for Renewable Energies /
Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği
(EUROSOLAR)
EUROSTAT European Community Statistical Office / Avrupa
Topluluğu İstatistik Ofisi (EUROSTAT)
EURYDICE Education Information Network in the European
Community / Avrupa Topluluğu Eğitim Bilgi
Ağı (EURYDICE)
EUSC European Union Satellite Centre / Avrupa Birliği
Uydu Merkezi (EUSC)
EUTELSAT European Telecommunications Satellite
Organisation / Uydular Aracılığı ile Haberleşme
Avrupa Teşkilatı (EUTELSAT)
EVCA European VentureCapital Association / Avrupa
RiskSermayesi Birliği (EVCA)
EVTA European Vocational Training Association
/Avrupa Mesleki Eğitim Birliği (EVTA)
EYC Education, Youth and Culture Council / Eğitim,
Gençlik ve Kültür Konseyi (EYC)
FA Financing Agreement / Finansman Anlaşması
361
FACE Federation of Field Sports Associations of the
European Union / Avrupa Birliği Arazi Sporları
Birlikleri Federasyonu (FACE)
FADN Farm Accountancy Data Network / Çiftlik
Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA)
Falcone Programme of Exchanges, Training and
Cooperation for Persons Responsible for Action
to Combat Organised Crime / Örgütlü Suçlarla
Mücadeleye Katılan Kişiler İçin Fikir Alışverişi,
Eğitim ve İş Birliği Programı
FAO Food and Agriculture Organisation (of the
United Nations) / (Birleşmiş Milletler) Gıda ve
Tarım Örgütü (FAO)
FAR Fisheries and Agricultural Research / Balıkçılık
ve Tarım Araştırmaları (FAR)
FATF Financial Action Task Force / Mali Eylem Görev
Gücü (FATF)
FAWEU Forces Answerable to Western European Union /
Batı Avrupa Birliğine Karşı Sorumlu Kuvvetler
(FAWEU)
FDI foreign direct investment / doğrudan yabancı
yatırım (FDI)
FEC (fr.) / ECF Fondation Européenne de la Culture European
Cultural Foundation / Avrupa Kültür Vakfı
FECOM (fr.)/ EMCF Fonds Européen de coopération monétaire
European Monetary Cooperation Fund / Avrupa
Parasal İş Birliği Fonu (FECOM / EMCF)
FEDER (fr.) Fonds Européen de Développement Régional
European Regional Development Fund / Avrupa
Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF)
FEOGA (fr.) / EAGGF Le Fonds européen d'orientation et de garantie
agricole European Agricultural Guidance and
Guarantee Fund / Avrupa Tarımsal Yönlendirme
ve Garanti Fonu (FEOGA / EAGGF)
FESAC Foundation of the Europe of Sciences and
Cultures / Bilimler ve Kültürler Avrupası Vakfı
(FESAC)
FIAS Foreign Investment Advisory Service / Yabancı
Yatırımlar Danışmanlık Servisi (FIAS)
FIEP Association of the European and Mediterranean
Police Forces and Gendarmeries with Military
Status / Avrupa ve Akdeniz Askeri Statülü Zabıta
ve Jandarmalar Birliği (FIEP) (Kurucu ülkeler
olan Fransa,İtalya, İspanya, Portekiz’in baş
harfleri)
FIFG Financial Instrument for Fisheries Guidance /
Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı (FIFG)
362
FIHUAT (fr.) / IFHP Fédération internationale pour l'Habitation,
l'Urbanisme et l'Aménagement des Territoires
International Federation for Housing and
Planning / Uluslararası Konut ve Planlama
Federasyonu (IFHP)
FiM financial manager / mali yönetici (FİM)
FIT (fr.) Fédération Internationale des Traducteurs
International Federation of Translators /
Uluslararası Çevirmenler Federasyonu (FIT)
FITA Federal Information Technologies Agency /
Federal Bilgi Teknolojileri Ajansı (FITA)
FM financial memorandum / mali memorandum
(FM)
FMD Food and Mouth Disease / Şap Hastalığı (FMD)
FMIS financial management information system / mali
yönetim bilgi sistemi (FMIS)
FOB free on board / güvertede teslim (FOB)
FRA European Union Agency for Fundamental Rights
/ Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA)
Fr ontex European Agency for the Management of
Operational Cooperation at the External Borders
/ Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği
Yönetimi Ajansı (FRONTEX)
FSE (fr.) Forum Social Européen European Social
Forum /Avrupa Sosyal Forumu
FTA Free Trade Agreement / Serbest Ticaret
Anlaşması (STA)
GAC General Affairs Council / Genel İşler Konseyi
(GİK)
GAERC General Affairs and External Relations Council /
Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi (GİDİK)
GATT General Agreement on Trade and Tariffs /
Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)
GCP good clinical practice / iyi klinik uygulamaları
(İKU)
GDP Gross Domestic Product / Gayrisafi Yurt İçi
Hasıla (GSYİH)
GDR German Democratic Republic / Demokratik
Almanya Cumhuriyeti
GEF 1. global environment facility / küresel çevre
imkanı (GEF)
2. Global Environment Fund / Küresel Çevre
Fonu (GEF)
GIS geographic ınformation system / coğrafi bilgi
sistemi (CBS)
GLP good laboratory practice / iyi laboratuar
uygulamaları (İLU)
GMO genetically modified organism / genetiği
değiştirilmiş organizma (GDO)
363
GMP good manufacturing practices / iyi imalat
uygulamaları (İİU)
GNI Gross National Income / Gayrisafi Milli Gelir
(GSMG)
GNP Gross National Product / Gayrisafi Milli Hasıla
(GSMH)
GNSS Global Navigation Satellite System / Küresel
Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS)
GONGO government organised nongovernmental
organisation / hükûmet tarafından oluşturulan
sivil toplum örgütü (GONGO)
GPS Generalised Preferences System /
Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)
GRECO (fr.) Groupe d’Etats Contre La Corruption Group of
States Against Corruption / Yolsuzluğa Karşı
Devletler Grubu (GRECO)
GSP Generalised System of Preferences /
Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)
GUE (fr.) Gauche Unitaire Européen European United
Left / Avrupa Birleşik Solu
GUENGL European United Left – Nordic Green Left /
Avrupa Birleşik Solu – Kuzey Yeşil Solu
Gymnich Informal Meeting of Foreign Ministers / Dışişleri
Bakanları Gayrıresmî Toplantısı
HACCP Hazard Analysis and Critical Control Point /
Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası
(HACCP)
HELIOS Handicapped People in the European
Community Living Independently in an Open
Society / Avrupa Topluluğunun Açık
Toplumunda Bağımsızca Yaşayan Engelli Kişiler
Programı
HICP Harmonised Index of Consumer Prices /
Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi
(UTFE)
HSSC Harmonised Survey and Certification System /
Armonize Sörvey ve Sertifikalandırma Sistemi
(HSSC)
IA 1. implementing agency / uygulamadan sorumlu
kurum (IA)
2. Implementing Agreement / Uygulama
Anlaşması
IACS Integrated Administration and Control System /
Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (EİKS)
IAEA International Atomic Energy Agency /
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)
IAF International Accreditation Forum / Uluslararası
Akreditasyon Forumu (IAF)
IAS international accounting standards / uluslararası
muhasebe standartları (UMS)
364
IASB International Accounting Standarts Board /
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu
(UMSK)
IATA International Air Transport Association /
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)
IBIS Integrated Ballistics Information System /
Entegre Balistik Tanımlana Sistemi
IBRD International Bank of Reconstruction and
Development / Uluslararası İmar ve Kalkınma
Bankası (UİKB)
ICA International Council on Archives / Uluslararası
Arşiv Konseyi (ICA)
ICAO International Civil Aviation Organisation /
Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)
ICC International Chamber of Commerce /
Uluslararası Ticaret Odası (UTO)
ICCA International Congress and Convention
Association / Uluslararası Kongreler ve
Toplantılar Birliği (ICCA)
ICCAT International Commission for the Conservation
of Atlantic Tuna /Atlantik Ton Balığının
Korunmasına İlişkin Uluslararası Komisyon
ICCPR International Covenant on Civil and Political
Rights / Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar
Sözleşmesi (ICCPR)
ICESCR International Covenant on Economic, Social and
Cultural Rights / Ekonomik, Sosyal ve Kültürel
Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICESCR)
ICJ International Court of Justice / Uluslararası
Adalet Divanı (Lahey Divanı) (UAD)
ICN International Competition Network / Uluslararası
Rekabet Ağı (ICN)
ICP International Cooperation Programme /
Uluslararası İş Birliği Programı (ICP)
ICT information and communication technology /
bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)
IDA 1. International Development Agency /
Uluslararası Kalkınma Ajansı (IDA)
2. interchange of data between administrations /
yönetimler arası veri alışverişi (IDA)
IDP integrated development programme / entegre
kalkınma programı (IDP)
i.e. id est / başka bir deyişle, yani
IEA International Energy Agency / Uluslararası
Enerji Ajansı (UEA)
IEDN (fr.) Groupe des Indépendants pour l'Europe des
Nations Group of the Independents for a
Europe of Nations / Milletler Avrupası için
Bağımsızlar Grubu (IEDN)
365
IEPG Independent European Program Group /
Bağımsız Avrupa Program Grubu (IEPG)
IFAC International Federation of Accountants /
Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (UMF)
IFHP (FIHUAT) International Federation for Housing and
Planning / Uluslararası Konut ve Planlama
Federasyonu (IFHP)
IFI international financial institution / uluslararası
finans kurumu (IFI)
IFLA International Federation of Library Associations
and Institutions / Uluslararası Kütüphane
Dernekleri ve Kurumları Federasyonu (IFLA)
IGAD Intergovernmental Authority on Development /
Hükûmetler Arası Kalkınma Otoritesi
IGC Intergovernmental Conference / Hükûmetler
Arası Konferans (HAK)
IGE Intergovernmental Group of Experts /
Hükûmetler Arası Uzmanlar Grubu (IGE)
IHO International Hydrographic Organisation /
Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO)
IIA Institute of Internal Auditors / İç Denetçiler
Enstitüsü (IIA)
IIF Institute of International Finance / Uluslararası
Finans Enstitüsü (IIF)
ILAC International Laboratory Accreditation
Cooperation / Uluslararası Laboratuar
Akreditasyon İş Birliği [Örgütü] (ILAC)
ILO International Labour Organisation / Uluslararası
Çalışma Örgütü (ILO)
IMF International Monetary Fund / Uluslararası Para
Fonu (IMF)
IMM International Monetary Market / Uluslararası
Para Piyasası (IMM)
IMO International Maritime Organisation /
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)
IMP Integrated Mediterranean Programmes / Akdeniz
Entegre (Bütünleştirilmiş) ProgramlarıAkdeniz
Programları (IMP)
INSPIRE Infrastructure for Spatial Information in Europe
/Avrupa Konumsal Bilgi Altyapısı (INSPIRE)
IOM International Organisation for Migration /
Uluslararası Göç Örgütü (IOM)
IOSCO International Organisation of Securities
Commissions / Uluslararası Menkul Kıymetler
Komisyonları Örgütü (IOSCO)
366
IPA Instrument for PreAccession Assistance /
Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)
IPARD Instrument for PreAccession, Rural
Development / Kırsal Kalkınma için Katılım
Öncesi Yardım Aracı (IPARD)
IPEC International Programme on the Elimination of
Child Labour / Çocuk İşçiliğinin Ortadan
Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Program
(IPEC)
IPM integrated pest management / entegre zararlı
yönetimi (IPM)
IPR ıntellectual property rights / fikrî mülkiyet
hakları, fikrî haklar (IPR)
ISA international standards on auditing / uluslararası
denetim standartları (UDS)
ISDN Integrated Services Digital Network / Entegre
Hizmetler Dijital Ağı
ISIC International Standard Industrial Classification of
All Economic Activities / Tüm Ekonomik
Faaliyetlerin Uluslararası Sanayi Sınıflaması
(ISIC)
ISM international security management / uluslararası
güvenlik yönetimi (ISM)
ISO International Organisation for Standardisation /
Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO)
ISPA 1. Instrument for Structural Policies for pre
accession / Katılım Öncesi Yapısal Politikalar
Aracı (ISPA)
2. Instrument for Preaccession Aid / Katılım
Öncesi Altyapı Desteği (ISPA)
ISPO Information Society Promotion Office / Bilgi
Toplumunu Geliştirme Ofisi (ISPO)
ISS Institute for Security Studies / Güvenlik
Araştırmaları Enstitüsü
IST information society technologies / bilgi toplumu
teknolojileri (IST)
ITS Identity, Tradition and Sovereignty / Kimlik,
Gelenek ve Egemenlik [Grubu] (ITS)
ITU International Telecommunications Union /
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU)
J AA Joint Aviation Authorities / Ortak Havacılık
Otoriteleri (JAA)
J AR joint aviation regulations / ortak havacılık
kuralları (JAR)
J ARS Joint Aviation Requirements and Standards /
Ortak Havacılık Gerekleri ve Standartları (JARS)
J HA justice and home affairs / adalet ve iç işleri (Aİ)
J IC joint information centre / ortak bilgi merkezi
(OBM)
367
J MC Joint Monitoring Committee / Ortak İzleme
Komitesi (OİK)
J RC Joint Research Centre / Ortak Araştırma Merkezi
(OAM)
Kaleidoscope programme to support artistic and cultural
activities having a European dimension /
Avrupa’da kültürel faaliyetlerin ve artistik
yaratıcılığın desteklenmesi programı
LAFTA Latin American Free Trade Association / Latin
Amerika Serbest Ticaret Birliği
LAN local area network / yerel alan ağı (YAA)
LDC 1. Less Developed Countries / Az Gelişmiş
Ülkeler
2. Least Developed Countries / En Az Gelişmiş
Ülkeler (EAGÜ)
Leonar do Reshaped PETRA Programme / Mesleki Eğitim
Programı (Petra Programını Yenilemektedir)
LFA logical framework approach / mantıksal çerçeve
yaklaşımı (MÇY)
Lingua Programme to promote training in foreign
languages / AT’de Yabancı Dil Eğitiminin
Desteklenmesi Programı
Lomé Lomé Sözleşmesi (AB ve AKP ülkeleri arasında
imzalanan çok taraflı ticaret ve kalkınma
anlaşmaları)
LRTAP Long Range Transboundary Air Pollution / Uzun
Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği (LRTAP)
LYMEC Liberal and Radical Youth Movement of the
European Community / Avrupa Topluluğu
Liberal ve Radikal Gençlik Hareketi (LYMEC)
MAP 1. Multinational Programme in the Field of Data
Processing / Bilgi işlem Alanında Çok Uluslu
Program (MAP)
2. Mediterranean Action Plan / Akdeniz Eylem
Planı (AEP)
3. multiannual programme / çok yıllı program
(MAP)
MAGP multiannual guidance programme / çokyıllık
yönlendirme programı (MAGP)
MARPOL International Convention for the Prevention of
Pollution from Ships / Gemilerden Kaynaklanan
Kirliliğin Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi
(MARPOL)
MAST Marine Action in Science and Technology /
Deniz Bilimleri ve Teknolojisi (MAST)
MATRA (Maatschappelijke Transformatie) The Social
Transition Programme for Central and Eastern
Europe / Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri için
Sosyal Dönüşüm Programı
368
MCA monetary compensation amount / parasal telafi
tutarı (MCA)
MEDA (fr.) Mesures D'accompagnement Financières et
Techniques Financial and Technical
Accompanying Measures / Mali ve Teknik İlave
Tedbirler (MEDA)
MEDMOU Mediterranean Memorandum of Understanding
on Port State Control / Liman Devleti Kontrolü
Hakkında Akdeniz Mutabakat Zaptı (MEDMOU)
MEP Member of the European Parliament / Avrupa
Parlamentosu Üyesi (MEP)
MFA Multifibre Agreement / Çok Elyaflılar
Anlaşması (MFA)
MFN most favoured nation / en çok kayrılan /
gözetilen ulus, en ziyade müsaadeye mazhar
millet (MFN)
MIS management information system / yönetim bilgi
sistemi (YBS)
Missoc Mutual Information System on Social Protection
/ Sosyal Koruma Konusunda Karşılıklı
Bilgilendirme Sistemi (Missoc)
MLA Multilateral Agreement / Çok Taraflı Anlaşma
(MLA)
MoF Ministry of Finance / Maliye Bakanlığı
MOU memorandum of understanding / uyum zaptı,
mutabakat zaptı (MOU)
MSTQ pr oject Metrology, Standardisation, Testing and Quality
Project / Metroloji, Standardizasyon, Deney ve
Kalite Projesi
NAA North Atlantic Assembly / Kuzey Atlantik
Asamblesi (NAA)
NAC national aid coordinator / ulusal yardım
koordinatörü (NAC)
NACC North Atlantic Cooperation Council / Kuzey
Atlantik İş Birliği Konseyi (KAİK)
PfP Partnership for Peace / Barış için Ortaklık (BİO)
Phar e Poland and Hungary: Action for the
Restructuring of the Economy / Polonya ve
Macaristana Yönelik EkonomininYeniden
Yapılanması Programı
371
PHEA Public Health Executive Agency (Executive
Agency for the Public Health Programme) /
Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı (PHEA)
PMO Paymaster Office / Ödeme Ofisi (PMO)
PMU project management unit / proje yönetim merkezi
(PYM)
POCO Political Committee / Siyasi Komite
POLARM Armaments Policy / AB Silahlanma Politikası
PPE (fr.) Parti Populaire Européen European People’s
Party / Avrupa Halk Partisi (EPP)
PPECD European Peoples PartyChristian Democrat /
Avrupa Halk PartisiHıristiyan Demokrat Grup
PPP polluter pays principle / kirleten öder prensibi
(PPP)
PRAG Practical Guide to EC Procurement Procedures /
AT İhale Usulleri Uygulama Kılavuzu (PRAG)
PSC Political and Security Committee / Siyaset ve
Güvenlik Komitesi (PSC)
PSE (fr.) / PES Parti Socialiste Européen Party of European
Socialists / Avrupa Sosyalistler Partisi
PSO Programme for Cooperation with Central and
East European Coutries / Merkezi ve Doğu
Avrupa Ülkeleriyle İşbirliği Programı (PSO)
PRTR Pollutant Release and Transfer Register / Avrupa
Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydı (PRTR)
QMV qualified majority voting / nitelikli çoğunluk
oylaması (QMV)
RA Radiocommunication Assembly /
Radyokomünikasyon Genel Kurulu
RACE Research and development in advanced
communications technologies for Europe /
Avrupa İleri Haberleşme Teknolojilerinde
Araştırma ve Geliştirme (RACE)
Raphael EC action programme for the cultural heritage /
Kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesine
yönelik Avrupa Topluluğu eylem programı
RARE (fr.) Réseaux Associés pour la Recherche Européenne
Associated Networks for European Research
/Avrupa Araştırmaları için Bağlantılı Ağlar
RASFF Rapid Alert System for Food and Feed / Gıda ve
Yem İçim Hızlı Alarm Sistemi
RAXEN Racism and Xenophobia European Network /
Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Bilgi
Ağı (RAXEN)
R&D research and development / araştırma ve
geliştirme (ArGe)
372
RDE (fr.) Rassemblement des Démocrates Européens
European Democratic Alliance / Avrupa
Demokratik Birliği (RDE)
REACH Registration, Evaluation, Authorisation and
Restriction of Chemicals / Kimyasalların Kaydı,
Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması
(REACH)
REITOX European Information Network on Drugs and
Drug Addiction / Avrupa Uyuşturucu ve
Uyuşturucu Bağımlılığı Enformasyon Ağı
(REITOX)
REMPEC Regional Marine Pollution Emergency Response
Centre for the Mediterranean Sea / Akdeniz için
Bölgesel Deniz Kirliliği Acil Müdahale Merkezi
(REMPEC)
RIA regulatory impact assesment / düzenleyici etki
analizi (DEA)
RRF Rapid Reaction Force / Acil Müdahale Gücü
(AMG)
RTA resident twinning advisor / daimî eşleştirme
danışmanı (RTA)
RTD Research and Technological Development /
Araştırma ve Teknolojik Gelişim (RTD)
RTGS System Real Time Gross Settlement System / Gerçek
Zamanlı Brüt Hesap Kapatma Sistemi
SACEUR Supreme Allied Commander Europe / Avrupa
Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı
(SACEUR)
SAD Single Administrative Document / Tek İdari
Belge (TİB)
SADC Southern African Development Community /
Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)
SAPARD Special Accession Programme for Agriculture
and Rural Development / Tarımsal ve Kırsal
Kalkınmaya Yönelik Özel Katılım Programı
(SAPARD)
SBS Structural Business Statistics System / Yapısal İş
İstatistikleri Sistemi
SCA Special Committee on Agriculture / Özel Tarım
Komitesi (SCA)
SCM senior contracting manager / kıdemli ihale
yöneticisi
SDR special drawing right / özel çekme hakkı (SDR)
SDO substances that deplete the ozone layer / ozon
tabakasını incelten maddeler (SDO)
SEA Single European Act / Avrupa Tek Senedi (ATS)
SECI South East European Cooperation Initiative /
Güneydoğu Avrupa İş Birliği İnisiyatifi (SECI)
373
SEED Southeast Europe Enterprise Development /
Güneydoğu Avrupa İşletmeleri Geliştirme [Ofisi]
(SEED)
SEM single European market / Avrupa tek pazarı
(ATP)
SFM senior financial manager / kıdemli mali yönetici
SHAPE Supreme Headquarters Allied Powers Europe /
Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargahı
(SHAPE)
SIE small industrial estate / küçük sanayi sitesi (KSS)
SIGLE System For Information on Grey Literature on
Europe / Avrupa ile ilgili Bilimsel Çalışmalar
Hakkında Enformasyon Sistemi (SIGLE)
SIGMA Support for Improvement in Governance and
Management in Central and Eastern European
Countries / Merkezi ve Doğu Avrupa
Ülkelerinde Yönetişim ve İdareyi Geliştirmeye
Yönelik Destek
SII (fr.) système d’information intégré integrated
information system / entegre (bütünleşmiş) bilgi
sistemi (SII)
SIS Schengen Information System / Schengen Bilgi
Sistemi (SIS)
SISNET Schengen Information System Network /
Schengen Bilgi Sistemleri Ağı (SISNET)
SITC Standard International Trade Classification /
Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SITC)
SJ (fr.) Service juridique – Legal Service / Hukuk
Servisi (SJ)
SLIM Simplification of Legislation for the Internal
Market / İç Pazar Mevzuatının Basitleştirilmesi
SME small and mediumsized enterprise / küçük ve
orta boy işletme (KOBİ)
SMSC Sectoral Monitoring SubCommittee / Sektörel
İzleme Alt Komitesi (SMSC)
SNA system of national accounts / ulusal hesaplar
sistemi (UHS)
SOLAS Safety of Life at Sea / Denizde Can Güvenliği
(SOLAS)
SOP standard operational procedures / standart işlem
prosedürleri (SOP)
SPEAR Support Programme for Evaluation Activities in
Research / Araştırma Etkinliklerini
Değerlendirme Destek Programı (SPEAR)
SPEC Support Programme for Employment Creation /
İstihdam Yaratılması için Destek Programı
(SPEC)
SPES Stimulation Programme for Economic Sciences
Ekonomik Bilimler için Teşvik Programı
374
SPO Senior Programme Officer / Kıdemli Program
Görevlisi (SPO)
Spr int Strategic programme for innovation and
technology transfer / İnovasyon ve Teknoloji
Transferi Stratejik Programı
STABEX Système de Stabilisation des Recettes
d'Exportation Export Receipts Stabilisation
System / İhracat Gelirlerinin Sabitleştirilmesi
Sistemi (STABEX)
STAR Special Telecommunication Action for Regional
Development / Bölgesel Gelişme için Özel
Telekomünikasyon [Programı] (STAR)
STE short term expert / kısa dönem uzman (STE)
STEP Science and Technology for Environmental
Protection / Çevre Koruması için Bilim ve
Teknoloji
STRC Scientific and Technological Research
Committee / Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Komitesi (STRC)
STRIDE Science and Technology for Regional Innovation
and Development in Europe / Avrupa’da
Bölgesel Yenileşme ve Gelişme için Bilim ve
Teknoloji (STRIDE)
SWOT Strengths, Weaknesses, Opportunities and
Threats / Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar
ve Tehditler (GZFT)
TA technical assistance / teknik yardım (TY)
TACs Total Allowable Catches / Yıllık Avlanılabilir
miktar
TACIS Technical Assistance to the Commonwealth of
Independent States and Georgia / Bağımsız
Devletler Topluluğu ve Gürcistan’a Teknik
Yardım Programı (TACIS)
TAIEX Technical Assistance and Information Exchange
Office / Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi
(TAIEX)
TARIC (fr.) tarif intégré des Communautés européennes
Integrated Customs Tariff of the European
Communities / Avrupa Toplulukları Entegre
Gümrük Tarifesi (TARIC)
TCAM Telecommunication Conformity Assessment and
Market Surveillance Committee /
Telekomünikasyon Uygunluk Değerlendirme ve
Piyasa Gözetimi Komitesi (TCAM)
TEDIS Trade Electronic Data System / Ticaret
Elektronik Bilgi Sistemi (TEDIS)
TEMPUS TransEuropean Mobility Scheme for University
Studies / Üniversite Çalışmaları için Trans
Avrupa Hareketlilik Planı (TEMPUS)
375
TEN TransEuropean Networks / TransAvrupa Ağları
(TEN)
TENE TransEuropean Energy Networks / Trans
Avrupa Enerji Ağları (TENE)
TENT TransEuropean Transport Networks / Trans
Avrupa Taşımacılık Ağları (TENT)
eTEN Telecommunication TENs / Avrupa ötesi
Telekomünikasyon Ağları
TERFN TransEuropean Rail Freight Network / Trans
Avrupa Demir Yolu Taşımacılık Ağı (TERFN)
TERN TransEuropean Road Network / TransAvrupa
Kara Yolu Ağı (TERN)
TEU Treaty on European Union / Avrupa Birliği
Antlaşması (ABA)
TINA Transport Infrastructure Needs Assessment /
Taşıma Altyapısı İhtiyaç Analizi (TINA)
TIPH Temporary International Presence in Hebron / El
Halil'de Geçici Uluslararası Mevcudiyet
TIR (transports internationaux routiers) international
road transport / uluslararası kara yolu
taşımacılığı (TIR)
ToOR transfer of operating rights / işletme hakkı devri
(İHD)
ToR terms of reference / iş tanımı, yetki tanımı (belirli
görevler için) (ToR)
TRACECA Transport Corridor Europe Caucasus Asia /
AvrupaKafkasyaAsya Taşımacılık Koridoru
(TRACECA)
TRIPS TradeRelated Aspects of Intellectual Property
Rights / Fikrî Hakların Ticaretle Bağlantılı
Yönleri (TRIPS)
TS Technical Specification / Teknik Şartname (TS)
TTE Transport, Telecommunication and Energy /
Taşımacılık, Telekomünikasyon ve Enerji (TTE
TWF television without frontiers / sınır tanımayan
televizyon (TWF)
UCITS Undertakings for Collective Investment in
Transferable Securities / Devredilebilir Menkul
Kıymet Müşterek Yatırım Fonu Girişimleri
(UCITS)
UCLAF (fr.) Unité de Coordination de La Lutte AntiFraude
AntiFraud Coordination Unit / Hileyle
Mücadele Koordinasyon Birimi (UCLAF)
UCTE Union for the Coordination of Transmission of
Electricity / Elektrik İletim Koordinasyon Birliği
(UCTE)
UEF Union of The European Federalists / Avrupa
Federalistler Birliği (UEF)
376
UEFA United European Football Association / Avrupa
Futbol Federasyonları Birliği
UNICEF United Nations International Children
Emergency Fund / Birleşmiş Milletler Çocuklara
Acil Yardım Fonu
UNSC United Nations Security Council / Birleşmiş
Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)
UPE Union for Europe (Union pour l'Europe) /
Avrupa için Birlik Grubu (UPE)
UPOV International Union for the Protection of New
Varieties of Plants / Yeni Bitki Çeşitlerinin
Korunması Uluslararası Birliği (UPOV)
VAT value added tax / katma değer vergisi (KDV)
377
VOC volatile organic compound / uçucu organik
bileşik
VTMIS vessel traffic management and information
system/ gemi trafik yönetim ve bilgi sistemi
(GTYBS)
WCO World Customs Organisation / Dünya Gümrük
Örgütü (DGÖ)
WEAG Western European Armaments Group / Batı
Avrupa Silahlanma Grubu (WEAG)
WEAO Western European Armaments Organisation /
Batı Avrupa Silahlanma Örgütü (WEAO)
WELG Western European Logistics Group / Batı Avrupa
Lojistik Grubu (WELG)
WEU Western European Union / Batı Avrupa Birliği
(BAB)
WEUCOM Western European Union Telecommunications
Network / Batı Avrupa Birliği
Telekomünikasyon Ağı (WEUCOM)
WGTCP Working Group on the Interaction Between
Trade and Competition Policy / Ticaret ve
Rekabet Politikası arasındaki Etkileşime Dair
Çalışma Grubu (WGTCP)
WHO World Health Organisation / Dünya Sağlık
Örgütü (DSÖ)
WIPO World Intellectual Property Organisation / Dünya
Fikrî Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)
WOAH (OIE) World Organisation for Animal Health (Office
International des Epizooties) / Dünya Hayvan
Sağlığı Örgütü (OIE / WOAH)
WPI Wholesale Price Index / Toptan Eşya Fiyat
Endeksi (TEFE)
WTO World Trade Organisation / Dünya Ticaret
Örgütü (DTÖ)
378
AVRUPA BİRLİĞİNİN İDARİ YAPISI
(ADMINISTRATIVE STRUCTURE OF
THE EUROPEAN UNION)
379
1. KURUMLAR VE ORGANLAR (INSTITUTIONS AND BODIES)
European Union Civil Service Tribunal Avrupa Birliği Kamu Personeli Mahkemesi
b. Danışma Or ganları (Consultative Bodies)
European Investment Bank (EIB) Avrupa Yatırım Bankası (AYB)
European Ombudsman Avrupa “ombudsman”ı
European Data Protection Supervisor Avrupa Veri Koruma Denetçisi
380
2. KURUMLARARASI SERVİSLER (INTERINSTITUTIONAL SERVICES)
The European Personnel Selection Office (EPSO) Avrupa Topluluğu Personel Seçme Bürosu
• European Administrative School (EPSO)
• Avrupa Yönetim Bürosu
3. AJ ANSLAR (AGENCIES)
a. Agencies of the First Pillar a. Birinci Sütun Ajanslar ı
Community Fisheries Control Agency (CFCA) Topluluk Balıkçılık Kontrol Ajansı (CFCA)
Community Plant Variety Office (CPVO) Topluluk Bitki Çeşitleri Ofisi
European Agency for the Management of Avrupa Dış Sınırlarda Operasyonel İş Birliği
Operational Cooperation at the External Yönetimi Ajansı (Frontex)
Borders (Frontex)
European Centre for Disease Prevention and Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol
Control (ECDC) Merkezi (ECDC)
European Centre for the Development of Avrupa Meslekî Eğitim Geliştirme Merkezi
Vocational Training (Cedefop) (Cedefop)
European Chemicals Agency (ECHA) Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA)
European Environment Agency (EEA) Avrupa Çevre Ajansı (AÇA)
European Food Safety Authority (EFSA) Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)
European Foundation for the Improvement of Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını
Living and Working Conditions (Eurofound) İyileştirme Vakfı (Eurofound)
European Global Navigation Satellite System Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi
(GNSS) Supervisory Authority (GNSS) Denetleyici Otoritesi
381
European Medicines Agency (EMEA) Avrupa Tıbbi Ürünler Ajansı (EMEA)
European Monitoring Centre for Drugs and Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu
Drug Addiction (EMCDDA) Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)
European Training Foundation (ETF) Avrupa Eğitim Vakfı (AEV)
Translation Centre for the Bodies of the Avrupa Birliği Organları Tercüme Merkezi
European Union (CdT) (CdT)
b. Agencies of the Second Pillar b. İkinci Sütun Ajansları
(common for eign and secur ity policy) (or tak dış işler i ve güvenlik politikası)
European Union Institute for Security Studies Avrupa Güvenlik Sorunları Enstitüsü (EUISS)
(EUISS)
European Union Satellite Centre (EUSC) Avrupa Birliği Uydu Merkezi (EUSC)
c. Agencies of the Third Pillar c. Üçüncü Sütun Ajansları
(police and judicial cooper ation in cr iminal (cezai konular da polis ve adli işbir liği)
matter s)
European Police Office (Europol) Avrupa Polis Teşkilatı (Europol)
382
4. İCRA / YÜRÜTME AJ ANSLARI (EXECUTIVE AGENCIES)
Education, Audiovisual and Culture Executive Eğitim, Görsel işitsel ve Kültür İcra Ajansı
Agency (EACEA) (EACEA)
383
384
KOMİSYON GENEL MÜDÜRLÜKLERİ VE SERVİSLERİ
(COMMISSION DIRECTORATES GENERAL
AND SERVICES)
385
Full Name Shor t name Tam Adı Kısa Adı
Secretariat General of the Secretariat General Avrupa Komisyonu Genel Sekreterlik
Commission (SG) Genel Sekreterliği (SG)
Bureau of the European Policy Advisers (BEPA) Avrupa Politika Danışmanları Bürosu
(BEPA)
Joint Research Centre (JRC) Ortak Araştırma Merkezi (OAM)
386
DirectorateGeneral for Fisheries and Maritime Balıkçılık ve Denizcilik Genel Müdürlüğü
Fisheries and Maritime Affairs DG
Affairs
387
DirectorateGeneral for Personnel and Personel ve Yönetim Genel Müdürlüğü
Personnel and Administration DG
Administration
European AntiFraud Office (OLAF) Avrupa Dolandırıcılıkla Mücadele Bürosu
(OLAF)
Office for Infrastructure and Logistics Altyapı ve Lojistik Ofisi
Office for the Administration and Settlement of Bireysel Görevlendirmeler İdare ve Ödeme
Individual Entitlements Ofisi
Executive Agency for Competitiveness and Rekabet Edebilirlik ve İnovasyon Yürütme
Innovation Ajansı
Education, Audiovisual and Culture Executive Eğitim, Görsel İşitsel ve Kültür İcra Ajansı
Agency
Executive Agency for the Public Health Programme Genel Sağlık Programı Yürütme Ajansı
388
AVRUPA KOMİSYONU YARDIMCI KOMİTELERİ
(Şubat 2008 İtibarıyla)
COMMITTEES ASSISTING THE EUROPEAN COMMISSION
(As of February 2008)
Machinery Committee Makineler Komitesi
Advisory Committee on the Approximation of Tıbbi Cihazlarla İlgili Üye Devlet Kanunlarının
The Laws of the Member States Relating to Yakınlaştırılması Danışma Komitesi
Medical Devices
Committee for Harmonisation of National İnsan Taşımak Amacıyla Tasarımlanan Kablolu
Regulations Relating to Cableway Installations Taşıma Tesisatı Hakkındaki Ulusal
Designed to Carry Persons Düzenlemelerin Uyumlaştırılması Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Tarım ve Orman Traktörleri Ticaretindeki Teknik
Progress of Legislation on the Removal of Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın
Technical Barriers to Trade in Agricultural and Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
Forestry Tractors
Committee for the Adaptation to Technical Deterjan Ticaretindeki Teknik Engellerin
Progress of Legislation on the Removal of Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik
Technical Barriers to Trade in Detergents İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (CAPT
(CATPDETERGENTS) DETERJAN)
Committee for the Adaptation to Technical Gübre Ticaretindeki Teknik Engellerin
Progress of Legislation on the Removal of Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik
Technical Barriers to Trade in Fertilisers (CATP İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (CAPT
FERTILISERS) GÜBRE)
Committee for the Adaptation to Technical Motorlu Araçlar ve Römorklarının Ticaretindeki
Progress of Legislation on the Removal of Teknik Engellerin Kaldırılmasına İlişkin
Technical Barriers to Trade in Motor Vehicles Mevzuatın Teknik İlerlemeye Uyarlanması
and Their Trailers Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Aerosol Kaplar Ticaretindeki Teknik Engellerin
Progress of Legislation to Remove Technical Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik
Barriers to Trade in Aerosol Dispensers İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
(CATP/AEROSOLS) (CATP/AEROSOLS)
389
Committee for the Adaptation to Technical Tıpta ve Veterinerlikte Kullanılan Elektro
Progress of Legislation to Remove Technical Medikal Cihazların Ticaretindeki Teknik
Barriers to Trade in ElectroMedical Equipment Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın
Used in Human or Veterinary Medicine Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Ölçme Araçları Ticaretindeki Teknik Engellerin
Progress of Legislation to Remove Technical Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik
Barriers to Trade in Measuring Instruments (from İlerlemeye Uyarlanması Komitesi (2005’ten
2005) itibaren)
Committee for The Adaptation to Technical Basınçlı Kaplar Ticaretindeki Teknik Engellerin
Progress of Legislation to Remove Technical Kaldırılmasına İlişkin Mevzuatın Teknik
Barriers to Trade in Pressure Vessels İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Tıbbi Ürünlere Katılabilecek Renklendirici
Progress of the Directives on the Removal of Maddelerin Ticaretindeki Teknik Engellerin
Technical Barriers to Trade in Colouring Matters Kaldırılmasına İlişkin Direktiflerin Teknik
Which May Be Added to Medicinal Products İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Kozmetik Ürünler Ticaretindeki Teknik
Progress of the Directives on the Removal of Engellerin Kaldırılmasına İlişkin Direktiflerin
Technical Barriers to Trade in Cosmetic Products Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
(CATP/COSM) (CAPT/COSM)
Committee for the Harmonisation of National Gezi Tekneleriyle İlgili Ulusal Mevzuatın
Legislation Relating to Recreational Craft Uyumlaştırılması Komitesi
Committee on Directives Relating to Textile Tekstil Ürünlerinin Etiketlenmesi ve İsimleri
Names and Labelling Hakkındaki Direktifler Komitesi
Committee on Drug Precursors Uyuşturucu Hammaddeleri Komitesi
Committee on the Adaptation to Technical Tehlikeli Madde ve Preparatların Ticaretindeki
Progress of the Directives for the Elimination of Teknik Engellerin Kaldırılması Hakkındaki
Technical Barriers to Trade in Dangerous Direktiflerin Teknik İlerlemeye Uyarlanması
Substances and Preparations Komitesi
Committee on the Harmonisation of the Sivil Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Piyasaya
Provisions Relating to the Placing on the Market Sürülmesi ve Denetimi ile İlgili Hükümlerin
and Supervision of Explosives for Civil Uses Uyumlaştırılması Komitesi (PATLAYICILAR)
(EXPLOSIVES)
Management Committee on Horizontal Questions Ek 1’de Listelenmemiş İşlenmiş Tarım
Concerning Trade in Processed Agricultural Ürünlerinin Ticaretiyle İlgili Yatay Sorunlar
Products Not Listed in Annex I Yönetim Komitesi
Standing Committee on Approximation Of the İnşaat Ürünlerine İlişkin Kanunların
Laws Relating to Construction Products Yakınlaştırılması Daimî Komitesi
390
Standing Committee on Medicinal Products Beşerî Tıbbi Ürünler Daimî Komitesi
for Human Use
Standing Committee on the Approximation of the Potansiyel Olarak Patlayıcı Ortamlardaki
Laws of the Member States Concerning Kullanıma Yönelik Ekipman ve Koruyucu
Equipment and Protective Systems Intended for Sistemlere İlişkin Üye Devlet Kanunlarının
Use in Potentially Explosive Atmospheres Yakınlaştırılması Daimî Komitesi (ATEX)
(ATEX)
Standing Committee on the Approximation of the Basınçlı Ekipmana İlişkin Üye Devlet
Laws of the Member States Concerning Pressure Kanunlarının Yakınlaştırılması Daimî Komitesi
Equipment
Lifts Committee Asansörler Komitesi
Standing Committee on Veterinary Medicinal Veterinerlik Tıbbi Ürünleri Daimî Komitesi
Products
Committee for the Approximation of the laws of Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli
the Member States relating to Measures Against Makinelere Takılan İçten Yanmalı Motorlardan
The Emission of Gaseous and Particulate Çıkan Gaz ve Partikül Kirleticilerin Emisyonuna
Pollutants From Internal Combustion Engines to Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Üye Devlet
Be Installed in NonRoad Mobile Machinery Kanunlarının Yakınlaştırılması Komitesi
Committee for the Approximation of the Laws of Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından
the Member States Relating to Noise Emission in Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonuyla
the Environment by Equipment for Use Outdoors İlgili Üye Devlet Kanunlarının Yakınlaştırılması
Komitesi
Measuring Instrument Committee Ölçme Aletleri Komitesi
The Programme Committee for the Execution of Avrupa Topluluğu Araştırma Teknoloji
the Specific Programme ´CoOperation` Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7.
Implementing the 7 th Framework Programme Çerçeve Programın (20072013) Uygulanmasını
(20072013) of the European Community for Sağlayan ´İşbirliği` Spesifik Programının
Research, Technological Development and Gerçekleştirilmesi Program Komitesi –
Demonstration Activities – Configuration ´Space` Konfigürasyon ´Uzay`
391
The Programme Committee for the Execution of Avrupa Topluluğu Araştırma Teknoloji
the Specific Programme ´CoOperation` Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7.
Implementing the 7 th Framework Programme Çerçeve Programın (20072013) Uygulanmasını
(20072013) of the European Community for Sağlayan ´İşbirliği` Spesifik Programının
Research, Technological Development and Gerçekleştirilmesi Program Komitesi –
Demonstration Activities – Configuration Konfigürasyon ´Güvenlik`
´Security`
Committee Established Under The Regulation Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
Concerning the Registration, Evaluation, Kısıtlanmasına (REACH) İlişkin Tüzük Uyarınca
Authorisation and Restriction of Chemicals Kurulan Komite
(REACH)
Committee for the Technical Adaptation of Gemilerde Gelişmiş Tıbbi Bakım İçin Asgari
Legislation on the Minimum Safety and Health Sağlık ve Güvenlik Gerekleri Konusundaki
Requirements for Improved Medical Treatment Mevzuatın Teknik Adaptasyonu Komitesi
on Board Vessels
Advisory Committee on the European Year of Avrupa Herkes İçin Eşit Fırsatlar Yılı Danışma
Equal Opportunities for All Komitesi
Committee for the Implementation of the İstihdam ve Sosyal Dayanışma Topluluk
Community Programme for Employment and Programının (PROGRESS) Uygulanması
Social Solidarity PROGRESS – Komitesi – 20072013
20072013
Committee on the Conservation, Characterisation, Tarımda Genetik Kaynakların Muhafazası,
Collection and Utilisation of Genetic Resources Karakterizasyonu, Toplanması ve Kullanılması
in Agriculture Komitesi
392
Community Committee on the Farm Accountancy Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) Topluluk
Data Network (FADN) Komitesi
European Agricultural Guidance and Guarantee Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu
Fund Committee Komitesi
Implementation Committee for Aromatised Aromatize Şarap Bazlı İçecekler Uygulama
WineBased Drinks Komitesi
Implementation Committee for Spirit Drinks Distile Alkollü İçecekler Yönetim Komitesi
Management Committee for Direct Payments Doğrudan Ödemeler Yönetim Komitesi
Management Committee for Fruit and Vegetables Meyve ve Sebzeler Yönetim Komitesi
Management Committee for Products Processed İşlenmiş Sebze ve Meyve Ürünleri Yönetim
from Fruit and Vegetables Komitesi
Management Committee for Wines Şarap Yönetim Komitesi
Standing Committee on Traditional Specialities Geleneksel Özellikleri Garanti Edilen Ürünler
Guaranteed Daimî Komitesi
Regulatory Committee on Organic Farming Organik Tarım Düzenleyici Komitesi
Regularity Committee on the Protection of Tarımsal Ürünler ve Gıdalara Özgü Coğrafi
Geographical Indications and Designations of İşaretler ve Menşe Adlarının Korunması
Origin for Agricultural Products and Foodstuffs Düzenleyici Komitesi (OAP)
(OAP)
Standing Forestry Committee Ormancılık Daimi Komitesi
Committee on the Agricultural Funds Tarım Fonları Komitesi
Rural Development Committee Kırsal Kalkınma Komitesi
Management Committee for the Common Ortak Tarım Piyasaları Düzeni Yönetim Komitesi
Organisation of Agricultural Markets
393
Ener gy and Tr ansport (DG TREN) Ener ji ve Taşımacılık
Advisory Committee for the Technical Sanayideki Nihai Kullanıcılara Uygulanan
Adaptation of the Community Procedure to Elektrik ve Gaz Fiyatlarının Şeffaflığını
Improve the Transparency of Gas and Electricity Geliştirmeye Yönelik Topluluk Prosedürünün
Prices Charged to Industrial EndUsers Teknik Adaptasyonu Danışma Komitesi
Advisory Committee on Application of the Topluluk Hava Taşıyıcılarının Topluluk İçi
Legislation on Access for Community Air Hatlara Girişi Hakkındaki Mevzuatın
Carriers to IntraCommunity Air Routes Uygulanması Danışma Komitesi
Advisory Committee on Measures Taken in the Bir Üye Ülkede O Üye Ülkede İkamet Etmeyen
Event of a Crisis in the Market in the Carriage of Taşıyıcıların Ulusal Karayolu Taşımacılığı
Goods by Road and for Laying Down the Yapabilmesine İlişkin Şartların Belirlenmesi ve
Conditions Under Which NonResident Carriers Karayolu Taşımacılığı Piyasasında Bir Kriz
May Operate National Road Haulage Services Çıkması Durumunda Alınacak Tedbirler Danışma
Within a Member State (cabotage) Komitesi (kabotaj)
Advisory Committee on the Conditions Under Bir Üye Ülkede O Üye Ülkede İkamet Etmeyen
Which NonResident Carriers May Operate Taşıyıcıların Ulusal Karayolu Taşımacılığı
National Road Passenger Transport Services Yapabilmesine İlişkin Şartların Belirlenmesi
Within a Member State (cabotage) Danışma Komitesi (kabotaj)
Advisory Committee on Unfair Pricing Practices Deniz Taşımacılığında Haksız Fiyatlandırma
in Maritime Transport Uygulamaları Danışma Komitesi
Committee for the Promotion of High Efficiency İç Enerji Piyasasındaki Kullanılabilir Isı Talebine
Cogeneration of Heat and Power Based on Useful ve Birincil Enerji Tasarruflarına Dayanan Isı ve
Heat Demand and Primary Energy Savings in the Gücün Yüksek Verimli Kojenerasyonunun
Internal Energy Market" (Combined Heat and Teşviki Komitesi (Birleşik Isı ve Güç Komitesi)
Power Committee)
Committee for the Interoperability of Electronic Elektronik Yol Ücret Toplama Sistemlerinin
Road Toll Systems Birlikte İşletilebilirliği Komitesi
Committee for Implementation of the Multi Enerji Alanındaki Eylemlere İlişkin Çok Yıllı
Annual Framework Programme for Action in the Çerçeve Programın Yürütülmesi Komitesi (2003
Energy Sector (20032006) (Intelligent energy for 2006) (Avrupa için akıllı enerji)
Europe)
Committee for the Implementation of the Rules İsviçre’de Seyreden Ağır Yük Taşıtları için
Governing the Distribution and Management of Topluluğa Tahsis Edilen Permi Dağıtım ve
Permits Allocated to the Community for Heavy Yönetimini Düzenleyen Kuralların Uygulanması
Goods Vehicles Travelling in Switzerland Komitesi
394
Committee on the Adaptation to Technical TransAvrupa Karayolu Ağı Üzerindeki
Progress on the Possible Adoption of a Tünellerin Asgari Emniyet Gereksinimlerine
Harmonised Method of Analysis of the Risks İlişkin Uyumlu Bir Risk Analiz Metodunun
Concerning Minimum Safety Requirements for Olabildiğince Kabulünün Teknik İlerlemeye
Tunnels in the TransEuropean Road Network Uyarlanması Komitesi
Committee for Harmonisation of National Ev Cihazlarının Tükettiği Enerji ve Diğer
Measures on the Indication by Labelling and Kaynakların Standart Ürün Bilgisi ve Etiketleme
Standard Product Information of the Yoluyla Belirtilmesine İlişkin Ulusal Tedbirlerin
Consumption of Energy and Other Resources by Uyumlaştırılması Komitesi
Household Appliances
Committee for the Establishment of Conditions TransAvrupa Hızlı Demiryolu Sisteminin
for the Interoperability of the TransEuropean Birlikte İşletilebilmesi için Gerekli Koşulların
HighSpeed Rail System Oluşturulması Komitesi
Committee on the Implementation of Common Doğal Gaz Taşınması, Dağıtımı, Tedariki ve
Rules for the Transport, Distribution, Provision Depolanmasıyla İlgili Ortak Kuralların
and Storage of Natural Gas Uygulanması Komitesi
Committee for the Implementation of Legislation Sınır Ötesi Elektrik Alışverişi Amacıyla Elektrik
on Conditions of Access to the Network for Cross Şebekesine Giriş Koşulları Mevzuatının
Border Exchanges of Electricity Uygulanması Komitesi
Committee on Adaptation of the Legislation İç Sularda Yolcu ve Eşya Taşımacılığına Yönelik
Concerning Reciprocal Recognition of National Tekne Kaptanlığı Sertifikalarının Karşılıklı
Boatmasters' Certificates for the Carriage of Tanınmasına İlişkin Mevzuatın Uyarlanması
Goods and Passengers by Inland Waterway Komitesi
Committee on Application of the Legislation on Topluluk Hava Limanlarındaki Yer Hizmetlerine
Access to the Ground Handling Market at Erişime İlişkin Mevzuatın Uygulanması Komitesi
Community Airports
Committee on Application of the Implementation Gemi ve Liman Tesislerinin Güvenliğinin
of Legislation on Improving Ship and Port Artırılması Hakkındaki Mevzuatın Uygulanması
Installation Security Komitesi
Committee on Application of the Legislation on Sivil Havacılık Alanındaki Teknik Şartların ve
Harmonisation of Technical Requirements and İdari Usullerin Uyumlaştırılmasına İlişkin
Administrative Procedures in the Field of Civil Mevzuatın Uygulanması Komitesi
Aviation
Committee on the Application of Legislation on Sivil Havacılık Güvenliğine İlişkin Ortak
Harmonisation and Common Rules on the Kurallar ve Uyumlaştırma Hakkındaki Mevzuatın
Security of Civil Aviation Uygulanması Komitesi
395
Committee on the Driving Licences Sürücü Belgeleri Komitesi
Committee on Energy Demand Management Enerji Talebi Yönetimi Komitesi (Binalarda
(Directive 2002/91/EC on the Energy Enerji Performansı Direktifi 2002/91/AT)
Performance of Buildings)
Committee on Safe Seas and Prevention of Güvenli Denizler ve Gemilerden Kaynaklanan
Pollution From Ships + Regulation (COSS) Kirliliğin Önlenmesi Komitesi
Committee on Tachograph (CATP) Takograf Komitesi
Committee on the Transport of Dangerous Goods Tehlikeli Malların Taşınması Komitesi
Committee Overseeing the Conditions Governing Çernobil Nükleer Güç İstasyonundaki Kazanın
Imports of Agricultural Products Originating in Ardından Üçüncü Ülkeler Menşeli Tarım
Third Countries Following the Accident at the Ürünlerinin İthalat Şartlarını Denetleme Komitesi
Chernobyl Nuclear Power Station
Community / Switzerland Transport Committee Topluluk / İsviçre Taşımacılık Komitesi
(rail and road) (demiryolu ve karayolu)
Developing European Railways Committee Gelişen Avrupa Demiryolları Komitesi
Marco Polo Committee Marco Polo Komitesi
Single Sky Committee (SSC) Tek Hava Sahası Komitesi
Technical Adaptation Committee on Yola Elverişlilik Testi Teknik Uyum Komitesi
Roadworthiness Testing
TenFinancial Assistance Committee TransAvrupa Ağları (Ten) Alanında Mali
TenEnergy Financial Assistance Committee Yardım Komitesi
TenTransport Financial Assistance Committee TenEnerji Mali Yardım Komitesi
TenTaşımacılık Mali Yardım Komitesi
Transport Infrastructure Charging Taşımacılık Altyapı Ücretlendirmesi Komitesi
Committee for the Nuclear Decommissioning Nükleer İstasyonların Faaliyetlerinin
Assistance Programme Sonlandırılması Yardım Programı Komitesi
396
Envir onment (DG ENV) Çevr e
Committee for Application of the Regulation Sanayi Sektöründeki İşletmelerin Bir Topluluk
Authorising Voluntary Participation by Çevre Yönetimi ve Denetleme Planına (EMAS)
Undertakings in the Industrial Sector in a Gönüllü Katılımını Düzenleyen Tüzüğün
Community EcoManagement and Audit Scheme Uygulanması Komitesi
(EMAS)
Committee for Implementation of the Directive Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifinin
on Packaging and Packaging Waste Uygulanması Komitesi
Committee for Implementing the Directive Suyla İlgili Bir Topluluk Politikası Oluşturan
Establishing a Community Policy Regarding Direktifin Uygulanması Komitesi
Water
Committee for the Adaptation to Scientific and Suların Tarım Kaynaklı Nitratların Sebep Olduğu
Technical Progress and Implementation of the Kirlenmeye Karşı Korunması Hakkındaki
Directive on Protection of Waters Against Direktifin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye
Pollution Caused By Nitrates from Agricultural Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi
Sources
Committee for the Adaptation to Scientific and Tehlikeli Atıkların Yakılması Hakkındaki
Technical Progress and Implementation of The Direktifin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye
Directive on the Incineration of Hazardous Waste Uyarlanması ve Uygulanması Komitesi
Committee for the Adaptation to Scientific and Kentsel Atık Su Arıtımı Direktifinin Bilimsel ve
Technical Progress and Implementation of the Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması
Directive on Urban Waste Water Treatment Komitesi
Committee for the Adaptation to Scientific and Atık Konusundaki Direktiflerin Bilimsel ve
Technical Progress and Implementation of The Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması
Directives on Waste Komitesi
Committee for the adaptation to Scientific and Yaban Kuşlarının Korunması Hakkındaki
Technical Progress of the Directive on Direktifin Bilimsel ve Teknik İlerlemeye
Conservation of Wild Birds (ORNIS) Uyarlanması Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical and İnsan Tüketimine Yönelik Su Kalitesi Hakkındaki
Scientific Progress of The Directive on the Direktifin Teknik ve Bilimsel İlerlemeye
Quality of Water Intended for Human Uyarlanması Komitesi
Consumption
397
Committee for the Adaptation to Technical Ekoetiket Konusundaki Topluluk Ödül
Progress and Application of the Community Programının Teknik İlerlemeye Uyarlanması
Award Scheme for an EcoLabel (ECOLABEL) Komitesi
Committee for the adaptation to Technical Genetiği Değiştirilmiş Mikroorganizmaların
Progress and Implementation of the Directive on Kontrollü Kullanımı Hakkındaki Direktifin
the Contained Use of Genetically Modified Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması
MicroOrganisms Komitesi
Committee for the adaptation to Technical Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların Bilinçli
Progress and Implementation of the Directive on Olarak Çevreye Salınması Hakkındaki Direktifin
the Deliberate Release into the Environment of Teknik İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması
Genetically Modified Organisms Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Mevcut Maddelerin Risklerinin Değerlendirilmesi
Progress and Implementation of the Regulation ve Kontrolü Hakkındaki Tüzüğün Teknik
on the Evaluation and Control of The Risks of İlerlemeye Uyarlanması ve Uygulanması
Existing Substances Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Tehlikeli Madde ve Preparatların Ticaretindeki
Progress of Legislation to Remove Technical Engellerin Kaldırılması Hakkındaki Mevzuatın
Barriers to Trade in Dangerous Substances and Teknik İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
Preparations
Committee for the Adaptation to Technical Petrolün Depolanmasından ve Depo
Progress of the Directive on the Control of Merkezlerinden Servis İstasyonlarına
Volatile Organic Compound Emissions Resulting Dağıtılmasından Kaynaklanan Uçucu Organik
from the Storage of Petrol and Its Distribution Bileşik Emisyonlarının Kontrolü Hakkındaki
from Terminals to Service Direktifin Teknik İlerlemeye Uyarlanması
Stations (VOC) Komitesi
Committee for the Adaptation to Technical Yüzme Suyu Kalitesi Direktifinin Teknik
Progress of the Directive on the Quality of İlerlemeye Uyarlanması Komitesi
Bathing Water
Committee for the Application of the Directive Yeni Binek Otomobillerin Pazarlanması
Relating to the Availability of Consumer Çerçevesinde Tüketicinin Yakıt Ekonomisi ve
Information on Fuel Economy and Co2 Karbondioksit Emisyonu Hakkında
Emissions in Respect of the Marketing of New Bilgilendirilmesine İlişkin Direktifin
Passenger Cars Uygulanması Komitesi
Committee for the Protection of Species of Wild Ticaretin Düzenlenmesi Suretiyle Yabani Hayvan
Fauna and Flora by Regulating Trade Therein ve Bitki Türlerinin Korunması Komitesi
(CITES)
Committee on Implementing Legislation on Dış Hava Kalite Değerlendirmesi ve Yönetimi
Ambient Air Quality Assessment and Mevzuatının Uygulanması Komitesi
Management
398
Committee on the Conservation of Natural Doğal Yaşam Ortamlarının ve Yabani Hayvan ve
Habitats and of Wild Fauna and Flora Bitki Türlerinin Korunması Komitesi
(HABITAT) (HABITAT)
Committee on the Financial Instrument for the Çevre Mali Aracı Komitesi
Environment (LIFE)
Climate Change Committee İklim Değişikliği Komitesi
Management Committee for Application of the Çevre Konusundaki Belirli Direktiflerin
Directive on the Standardisation and Uygulanmasına İlişkin Raporların
Rationalisation of Reports on the Implementation Standardizasyonu ve Rasyonalizasyonu
of Certain Directives Relating to the Environment Hakkındaki Direktifin Uygulanması Yönetim
Komitesi
Management Committee to Monitor Production Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Üretim ve
and Consumption of Substances that Deplete the Tüketimini İzleme Komitesi
Ozone Layer (SDO)
Standing Committee for Implementation of the Tehlikeli Maddeler İçeren Büyük Kaza
Directive on the Control of Major Accidental Risklerinin Kontrolü Hakkındaki Direktifin
Hazards Involving Dangerous Substances Uygulanması Daimî Komitesi
Committee for Directive 2003/65/EEC on the Üye Devletlerin Deneysel ve Diğer Bilimsel
Approximation of Laws, Regulations and Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Korunması
Administrative Provisions of the Member States Hakkındaki Kanunlarının, Tüzüklerinin ve İdari
Regarding the Protection of Animals Used for Hükümlerinin Yakınlaştırılması Direktifi
Experimental and Other Scientific Purposes (2003/65/AET) Komitesi
Regulatory Committee on the Implementation of Avrupa Kirletici Salınım ve Taşınım Kaydının
the European PRTR (Pollutant Release and (PRTR) Uygulanması Düzenleyici Komitesi
Transfer Register)
Civil Protection Committee Sivil Savunma Komitesi
Committee for the Implementation of the Deniz Yakıtlarının Kükürt İçeriği Direktifinin
Directive on Sulphur Content in Marine Fuels Uygulanması Komitesi
Forest Law Enforcement Governance and Trade Orman Kanunu Uygulama Yönetişim ve Ticaret
(FLEGT) Committee Komitesi
Committee Established Under The Regulation Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
Concerning the Registration, Evaluation, Kısıtlanmasına (REACH) İlişkin Tüzük Uyarınca
Authorisation and Restriction of Chemicals Kurulan Komite
(REACH)
399
Committee for the Adaptation to Technical Yüzme Suyu Kalitesi Yönetimi Direktifinin
Progress of Directive 2006/7/EC Concerning the (2006/7/AT) Teknik İlerlemeye Uyarlanması
Management of Bathing Water Quality Komitesi
The Programme Committee for the Execution of Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji
the Specific Programme ‘Cooperation’ Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7.
Implementing the 7th Framework Programme Çerçeve Programın (2007 2013) Uygulanmasını
(2007 2013) of the European Community for Sağlayan ‘İşbirliği’ Spesifik Programının
Research, Technological Development and Gerçekleştirilmesi Program Komitesi
Demonstration Activities
Specific Spesifik
Health Sağlık
Food, Agriculture and Fisheries, Biotechnology Gıda, Tarım ve Balıkçılık, Biyoteknoloji
Nanosciences, Nanotechnologies, Materials Nano bilimler, Nano teknolojiler, Malzemeler
and New Production Technologies ve Yeni Ürün Teknolojileri
Energy Enerji
Environment (including Climate Change) Çevre (İklim Değişikliği dahil)
Transport (including Aeronautics) Taşımacılık (Havacılık dahil)
Socioeconomic Sciences and Humanities Sosyoekonomik Bilimler ve Beşeri Bilimler
The Programme Committee For the Execution of Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji
the Specific Programme 'Ideas' Implementing the Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7.
7th Framework Programme (20072013) of the Çerçeve Programın (20072013) Uygulanmasını
European Community for Research, Sağlayan ´Fikirler` Spesifik Programının
Technological Development and Demonstration Gerçekleştirilmesi Program Komitesi
Activities
The programme Committee for the Execution of Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji
the Specific Programme 'People' Implementing Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7.
the 7th Framework Programme (20072013) of Çerçeve Programın (20072013) Uygulanmasını
the European Community for Research, Sağlayan ´Kişiyi Destekleme` Spesifik
Technological Development and Demonstration Programının Gerçekleştirilmesi Program
Activities Komitesi
400
The Programme Committee for the Execution of Avrupa Topluluğu Araştırma, Teknoloji
the Specific Programme 'Capacities' Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7.
Implementing the 7th Framework Programme Çerçeve Programın (20072013) Uygulanmasını
(20072013) of the European Community for Sağlayan ´Kapasiteler` Spesifik Programının
Research, Technological Development and Gerçekleştirilmesi Program Komitesi
Demonstration Activities
Research Infrastructures (DG RTD and DG Araştırma Altyapıları (DG RTD ve DG INFSO)
INFSO) Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler
Research for the Benefit of Small and Medium (KOBİ’ler)Yararına Yapılan Araştırmalar
Sized Enterprises (SMEs) Bilgi Bölgeleri, Araştırma Potansiyeli ve
Regions of Knowledge, Research Potential and Araştırma Politikalarının Uyumlu Gelişiminin
Support for the Coherent Development of Desteklenmesi
Research Policies Toplumda Bilim
Science in Society Uluslararası İşbirliği Faaliyetleri
Activities of International Cooperation
Advisory Committee on Information Systems Bilgi Sistemleri Güvenliği Danışma Komitesi
Security (SOGIS)
Committee for the Implementation of a Multi Avrupa’da Dijital İçeriğin Daha Ulaşılabilir,
Annual Community Programme to Make Digital Kullanılabilir ve Faydalanılabilir Hale Getirilmesi
Content in Europe More Accessible, Usable and Çok Yıllı Topluluk Programının Uygulanması
Exploitable Komitesi (eİçerik +) (2005 2008)
(eContentPlus) (2005 2008)
Committee for the Implementation of a Multi İnternet ve Yeni Çevrimiçi Teknolojilerin
Annual Community Programme on Promoting Güvenli Kullanımının Teşviki Çok Yıllı Topluluk
Safer Use of The Internet and New Online Programının Uygulanması Komitesi (Güvenli
Technologies (Safer Internet Plus) (20052008) İnternet +) (20052008)
Electronic Signatures Committee Elektronik İmzalar Komitesi
CIPICTC the Committee for the ICT Policy BİT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) Yönetim
Support Programme, called the ICT Komitesi (BİT Politika Destek Programı
Management Committee (ICTC) Komitesi)
MEDIA 2007 MEDYA 2007
401
FP7 ICTC The Programme Committee for the Avrupa Topluluğu Araştırma Teknoloji
Execution of the Specific Programme Geliştirme ve Demonstrasyon Faaliyetleri için 7.
“Cooperation” Implementing the Seventh Çerçeve Programın (2007 2013) Uygulanmasını
Framework Programme (2007 2013) of the Sağlayan ‘İşbirliği’ Spesifik Programının
European Community for Research, Gerçekleştirilmesi Program Komitesi – Bilgi ve
Technological Development and Demonstration İletişim Teknolojileri (Araştırma ve Teknolojik
Activities Information Gelişme Genel Müdürlüğü Yedinci Çerçeve
and Communication Technologies (Configuration Programı Komitesi Konfigürasyonu)
of DG RTD FP7 committee)
Fisheries and maritime affairs (DG FISH) Balıkçılık ve Denizcilik İşleri
Committee on Structures for Fisheries and Balıkçılık ve Su Ürünleri Yapıları Komitesi
Aquaculture
Committee for Fisheries Products Balıkçılık Ürünleri Komitesi
Committee for Fisheries and Aquaculture Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği Komitesi
European Fisheries Fund Committee Avrupa Balıkçılık Fonu Komitesi
Accounting Regulatory Committee Muhasebe Düzenleyici Komitesi
Advisory Committee on Public Procurement Kamu Alımları Danışma Komitesi
(ACPC)
European Banking Committee (EBC) Avrupa Bankacılık Komitesi
Committee for Application of the Legislation Topluluk Posta Hizmetleri İç Pazarının
Concerning Common Rules for the Development Geliştirilmesi ve Hizmet Kalitesinin Artırılmasına
of the Internal Market of Community Postal Yönelik Ortak Kurallar Hakkındaki Mevzuatın
Services and the Improvement of Quality of Uygulanması Komitesi
Service
Committee of Senior Officials on Public Health Genel Sağlık Kıdemli Memurlar Komitesi
(CSOPH)
Committee on Fees, Implementation Rules and İç Pazarda Uyumlaştırma Bürosu Temyiz
The Procedure of the Boards of Appeal of the Kurullarının Başvuru Bedelleri, Uygulama
Office for Harmonisation in the Internal Market Kuralları ve Prosedürü Komitesi (markalar ve
(trade marks and designs) tasarımlar)
402
Committee on the Second General System for the Mesleki Eğitim ve Öğretimin Tanınmasına
Recognition of Professional Education and Yönelik İkinci Genel Sistem Komitesi
Training
European Securities Committee Avrupa Menkul Kıymetler Komitesi
Insurance Committee Sigortacılık Komitesi
European Financial Conglomerates Committee Avrupa Finansal Grupları Komitesi
Audit Regulatory Committee Denetim Düzenleyici Komitesi
Committee on the Prevention of Money Kara Para Aklanmasının ve Terörist Faaliyetlerin
Laundering and Terrorist Financing Finansmanının Önlenmesi Komitesi
Committee on the Recognition of Professional Mesleki Yeterliliklerin Tanınması Komitesi
Qualifications
Regional policy (DG REGIO) Bölgesel Politika
Committee on the Regulation Establishing an Katılım Öncesi Yapısal Politikalar Aracı (ISPA)
Instrument for Structural Policies for Pre Oluşturan Tüzük Komitesi
Accession (ISPA)
Coordination Committee of the Funds Fon Koordinasyon Komitesi
Committee for Monitoring Trade in Substances Uyuşturucuların ya da Psikotrop Maddelerin Yasa
Used for the Illicit Manufacture of Narcotic Dışı İmalinde Kullanılan Maddelerin Ticaretinin
Drugs or Psychotropic Substances (precursors) İzlenmesi Komitesi (hammaddeler)
Committee for Mutual Assistance on Recovery of Alacakların Kurtarılması Hakkında Karşılıklı
Claims (assistance) Yardım Komitesi (yardım)
Committee on Economic Outward Processing Tekstil Ürünlerine İlişkin Ekonomik Hariçte
Arrangements for Textiles İşleme Düzenlemeleri Komitesi
Committee on Excise Duties Özel Tüketim Vergileri Komitesi
403
Committee on the Movement of Air or Sea Hava veya Deniz Yolcularının Bagajlarının
Passengers' Baggage (principles) Dolaşımı Komitesi (ilkeler)
Customs Code Committee Gümrük Kodu Komitesi
Counterfeit and pirated goods Sahte ve korsan mallar
Customs procedures with economic impact Gümrük prosedürleri ve ekonomik etki
Customs valuation Gümrük kıymeti
Customs warehouses and free zones Gümrük Antrepoları ve Serbest Bölgeler
Dutyfree arrangements Vergi muafiyeti düzenlemeleri
Tariff and statistical nomenclature Tarife ve istatistiksel nomenklatür
Economic tariff questions Ekonomik tarife sorunları
Favourable tariff treatment (enduse of goods) Ayrıcalıklı tarife uygulaması (malların nihai
General legislation kullanımı)
Movement of air or sea passengers' baggage Genel mevzuat
(technical problems) Hava veya deniz yolcularının bagajlarının
Origin dolaşımı (teknik sorunlar)
Repayment Menşe
Single Administrative Document Geri ödeme
Transit Tek İdari Belge
Transit
Standing Committee on Administrative İdari İşbirliği Daimî Komitesi
Cooperation
Customs 2013 Gümrük 2013
FISCALIS Committee FISCALIS Komitesi
Programme for the Enhancement of Quality in Üçüncü Ülkelerle İşbirliği Yapılarak Yüksek
Higher Education and the Promotion of Öğrenimdeki Kalitenin Artırılması ve
Intercultural Understanding Through Cooperation Kültürlerarası Anlayışın Teşvik Edilmesi
With Third Countries (Erasmus Mundus) (2004 Programı (Erasmus Mundus) (20042008)
to 2008)
eLearning Committee eÖğrenim Komitesi
Committee Europe for Citizens Vatandaşlar için Avrupa Komitesi
Committee of the Integrated Action Programme Hayat Boyu Öğrenme Alanında Entegre Eylem
in The Field of Lifelong Learning Programı Komitesi
Committee “Youth in Action” Topluluk Gençlik [Programı] Komitesi
Culture Committee Kültür Komitesi
European Year of Intercultural Dialogue 2008 Avrupa Kültürlerarası Diyalog Yılı 2008
404
Health and Consumer Pr otection (DG Sağlık ve Tüketicinin Kor unması
SANCO)
Tobacco Products Regulatory Committee Tütün Ürünleri Düzenleyici Komitesi
Committee for the Implementation of the Genel Sağlık Alanında Topluluk Eylem
Community Action Programme on Public Health Programının Uygulanması Komitesi (2003
(2003 2008) 2008)
Committee of the General Product Safety Genel Ürün Güvenliği Direktifi (2001/95/AT)
Directive (2001/95/EC) Komitesi
Committee for Community Actions in Support of Tüketici Politikasını Destekleyen Topluluk
Consumer Policy (20042007) Eylemleri Komitesi (20042007)
Committee on the Decision to Set Up a Network Bulaşıcı Hastalıkların Epidemiyolojik Sürveyansı
for the Epidemiological Surveillance and Control ve Kontrolü için Ağ Oluşturulması Hakkındaki
of Communicable Diseases Karar Komitesi
Regulatory Committee on the Quality and Safety Kan Kalitesi ve Güvenliği Düzenleyici Komitesi
of Blood
Standing Committee for Community Protection Topluluk Bitki Çeşidi Haklarının Korunması
of Plant Variety Rights Daimî Komitesi
Standing Committee on Plant Health (SCPH) Bitki Sağlığı Daimî Komitesi
Standing Committee on Propagating Material and Süs Bitkileri ve Üretim Materyalleri Daimî
Ornamental Plants Komitesi
Standing Committee on Seeds and Propagating Tarım, Bahçecilik ve Ormancılık İçin Tohum ve
Material for Agriculture, Horticulture and Üretim Materyali Daimî Komitesi
Forestry
405
Standing Committee on the Food Chain and Gıda Zinciri ve Hayvan Sağlığı Daimî Komitesi
Animal Health
Section: “Phytopharmaceuticals – Legislation” Fitofarmasotik Maddeler Kısmı – Mevzuat
Section: “Phytopharmaceuticals – Pesticide Fitofarmasotik Maddeler Kısmı – Pestisit
residues” Kalıntıları
Section: “Animal health and animal welfare” Hayvan Sağlığı ve Hayvan Refahı Kısmı
Section: “Animal nutrition” Hayvan Beslenmesi Kısmı
Section: “Biological safety of the food chain” Gıda Zincirinin Biyolojik Güvenliği Kısmı
Section: “Toxicological safety of the food Gıda Zincirinin Toksikolojik Güvenliği Kısmı
chain”
Section: “Controls and import conditions” Kontroller ve İthalat Koşulları
Section: “General food law” Genel Gıda Hukuku Kısmı
Section: “Genetically Modified Food & Feed Genetiği Değiştirilmiş Gıda ve Yemler ve
and Environmental Risk” Çevresel Risk Kısmı
Standing Committee on Zootechnics Zooteknik Daimî Komitesi
Consumer Protection Cooperation Committee Tüketicinin Korunması İşbirliği Komitesi (Tüzük
(Reg. (EC) No 2006/2004) (AT) No 2006/2004)
Tissues and Cells Committee Dokular ve Hücreler Komitesi
Consumer Financial Programme Committee Tüketici Mali Programı Komitesi 20072013
20072013
Committee of the Second Programme of Sağlık Alanında İkinci Topluluk Eylem Programı
Community Action in the Field of Health (2008 Komitesi (20082013)
2013)
Committee Article 6 Visa 6. Madde Komitesi (Vize)
Committee for the Implementation of Daphne Daphne Programının Uygulanması Komitesi
Programme
European Refugee Fund Advisory Committee Avrupa Mülteci Fonu Danışma Komitesi
SIS II Committee Schengen Bilgi Sistemi II (SIS II) Komitesi
Committee on the Service in the Member States Üye Devletlerde Hukuki ve Ticari Konulardaki
of Judicial and Extrajudicial Documents in Civil Adli ve Adli Olmayan Belgelerin Tebliği
and Commercial Matters Komitesi
Committee on Legal Aid in CrossBorder Özel Hukuk ve Ticaret Hukuku Konularındaki
Disputes in Civil and Commercial Matters Sınır Aşan Uyuşmazlıklarda Adli Yardım
Komitesi
406
Advisory Committee Concerning Jurisdiction, Özel Hukuk ve Ticaret Hukuku Konularında
Recognition and Enforcement of Judgments in Yargı Yetkisi, Yargı Kararlarının Tanınması ve
Civil and Commercial Matters – Brussels I Tenfiziyle İlgili Danışma Komitesi Brüksel I
Sirene Manual Committee Sirene El Kitabı Komitesi
Crime Victims Committee Suç Mağdurları Komitesi
Committee on the Protection of Individuals With Bireylerin Kişisel Verilerin İşlenmesiyle İlgili
Regard to the Processing of Personal Data and on Olarak Korunması ve Bu Verilerin Serbest
the Free Movement of Such Data Dolaşımı Komitesi
EURODAC Committee EURODAC Komitesi
DUBLIN II Committee DUBLIN II Komitesi
Prevention, Preparedness and Consequence Terörizm ve Güvenlikle Alakalı Diğer Risklerin
Management of Terrorism and Other Security Önlenmesi, Hazırlık ve Sonuç Yönetimi Komitesi
Related Risks
Prevention of and Fight Against Crime Suçun Önlenmesi ve Suçla Mücadele
Criminal Justice Ceza Yargılaması
Committee for the Specific Programme “Temel Haklar ve Vatandaşlık” Özel Programı
“Fundamental Rights and Citizenship” Komitesi
The Second Generation Schengen Information İkinci Kuşak Schengen Bilgi Sistemi ve Vize
System and Visa Information System Committee Bilgi Sistemi Komitesi (SISVIS Komitesi)
(SIS VIS Committee)
Civil Justice Hukuk Yargılaması
Drug Prevention and Information Uyuşturucunun Önlenmesi ve bilgilendirme
External relations (DG RELEX) Dış İlişkiler
Committee for the Implementation of the Kimberley Süreci Sertifika Sisteminin
Kimberley Process Certification Scheme for the Uluslararası Ham Elmas Ticaretinin
International trade in Rough Diamonds Belgelendirilmesinde Uygulanması Komitesi
Industrialised Countries Committee Sanayileşmiş Ülkeler Komitesi
407
Tr ade (DG TRADE) Ticar et
Advisory Committee on the Implementation of Topluluk Pazarına Giriş Stratejisiyle İlgili
Activities Relating to the Community Market Faaliyetlerin Uygulanması Danışma Komitesi
Access Strategy
Committee on Common Rules for Exports of Ürünlerin İhracına İlişkin Ortak Kurallar
Products Komitesi
Textile Committee (conventional regime) Tekstil Komitesi (konvansiyonel rejim)
Committee on Common Rules for Imports of Tekstil Ürünlerinin Belirli üçüncü
Textile Products from Certain Third Countries Ülkelerden İthaline İlişkin Ortak Kurallar
(autonomous regime) Komitesi (otonom rejim)
Committee on Defence Against Obstacles to Topluluk Pazarını veya Üye Olmayan Bir Ülkeyi
Trade Which Affect the Market of the Etkileyen Ticaret Engellerine Karşı Önlem
Community or a NonMember Country (TBR) Komitesi
Committee on Harmonisation of the Provisions Orta ve Uzun Vadeli İşlemler için İhracat Kredisi
Concerning Export Credit Insurance for Sigortasıyla İlgili Hükümlerin Uyumlaştırılması
Transactions with Medium and LongTerm Cover Komitesi
Generalised System of Preferences Committee Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Komitesi
(GSPC)
OCT Transhipment Committee OCT (Denizaşırı Ülkeler ve Topraklar) Aktarma
Komitesi
Access to Medicines Committee İlaçlara Erişim Komitesi
Committee on Trade Retaliation Ticari Misilleme Komitesi
Enlargement Genişleme
408
CARDS: Committee for the implementation of Arnavutluk, Bosna Hersek, Hırvatistan, Karadağ,
Community Assistance to Reconstruction, Sırbistan, Kosova (1244 sayılı BM Güvenlik
Development & Stabilisation for Albania, Bosnia Kararı uyarınca) ve Makedonya’da Yeniden
and Herzegovina, Croatia, Montenegro, Serbia, Yapılanma, Kalkınma ve İstikrara Yönelik
Kosovo (under UNSCR 1244) and Former Topluluk Yardımının Uygulanması Komitesi
Yugoslav Republic of Macedonia
IPA Committee IPA (Katılım Öncesi Yardım Aracı) Komitesi
European Development Fund Committee (EDF) Avrupa Kalkınma Fonu (AKF) Komitesi
DCI Committee (Development Cooperation Kalkınma İşbirliği Aracı Komitesi
Instrument)
IFS Committee (Instrument for Stability) IFS (İstikrar Aracı) Komitesi
INSC Committee (Instrument for Nuclear Safety INSC (Nükleer Güvenliği İşbirliği Aracı)
Cooperation) Komitesi
EIDHR Committee (Democracy and Human EIDHR (Demokrasi ve İnsan Hakları Avrupa
Rights Committee) Girişimi) Komitesi (Demokrasi ve İnsan Hakları
Komitesi)
Humanitarian Aid Committee (HAC) İnsani Yardım Komitesi
Committee on Statistics Relating to the Trading Üye Devletler Arasında Mal Ticaretine İlişkin
of Goods Between Member States İstatistikler Komitesi
Committee on Statistics Relating to the Trading Üye Olmayan Devletlerle Mal Ticaretine İlişkin
of Goods With NonMember Countries İstatistikler Komitesi
Committee on the Harmonisation of Gross Gayrisafi Milli Gelirin Piyasa Fiyatlarıyla
National Income at Market Prices (GNI) Uyumlaştırılması Komitesi
409
Committee on the Harmonisation of the Gayrisafi Milli Hasılanın Piyasa Fiyatlarıyla
Compilation of Gross National Product at Market Derlenmesinin Uyumlaştırılması Komitesi
Prices (GNP)
Confidentiality of Statistics Committee İstatistik Güvenliği Komitesi
Standing Committee for Agricultural Statistics Tarımsal İstatistikler Daimî Komitesi
(SCAS)
Statistical Programme Committee (SPC) İstatistik Program Komitesi
Balance of Payments Committee Ödemeler Dengesi Komitesi
Committee on Infrastructure for Spatial Avrupa Topluluğunda Konumsal Bilgi Altyapısı
Information in the European Community (INSPIRE) Komitesi
(INSPIRE)
Budget (DG BUDG) Bütçe
Advisory Committee on the Communities' Own Toplulukların Öz Kaynakları Danışma Komitesi
Resources (ACOR) (ACOR)
Regulatory Committee for Executive Agencies Yürütme Ajansları Düzenleyici Komitesi
(RCEA) (RCEA)
PanEuropean eGovernment Services Committee PanAvrupa eDevlet Hizmetleri Komitesi
(PEGSCO) (PEGSCO)
410
AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELER
(2008 itibarıyla)
EU MEMBER STATES
(As of 2008)
411
República Portuguesa Portuguese Republic Portekiz Cumhuriyeti
AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİNE ADAY ÜLKELER
(2008 itibarıyla)
CANDIDATE COUNTRIES FOR ACCESSION TO THE EU
(As of 2008)
412
ÜLKELER
(COUNTRIES)
413
Belarus Republic of Belarus Belarus Belarus Cumhuriyeti
414
Chile Republic of Chile Şili Şili Cumhuriyeti
415
El Salvador Republic of El El Salvador El Salvador
Salvador Cumhuriyeti
416
Guinea Republic of Guinea Gine Gine Cumhuriyeti
417
Jordan Hashemite Kingdom Ürdün Ürdün Haşimi Krallığı
of Jordan
418
Malaysia Malaysia Malezya Malezya
419
New Zealand New Zealand Yeni Zelanda Yeni Zelanda
420
Rwanda Republic of Rwanda Ruanda Ruanda Cumhuriyeti
421
Spain Kingdom of Spain İspanya İspanya Krallığı
422
Uganda Republic of Uganda Uganda Uganda Cumhuriyeti
423
424
LATİNCE TERİMLER
(LATIN TERMS)
A
ab abrubto, ex abrubto ansızın
ab agendo ehliyetsiz, hukuken geçerli işlemlere girişme
yeterliğine sahip olmayan kimse
ab ante önceden; takaddüm eden
ab antiquo eski zamanlardan, eski, eski tarihli
ab extra hariçten, dışardan
ab initio başından itibaren, bidayetten, başlangıçta
ab intestato vasiyetname bırakmadan ölen kimse
ab intra içeriden
ab invito, à contre coeur gönülsüzce, rıza hilafına
ab ovo başlangıçtan itibaren
Abusus bir hakkın kötü kullanılması
acte clair sarih / açık işlem
Actio dava
actio civilus özel hukuk davası
actio confessoria irtifak hakkını tanıtma davası
actio criminalis ceza davası
actio de dolo hile davası
actio ex contractu akitten doğan dava
actio ex delicto haksız fiil davası
actio in personam kişisel dava; kişisel bir borç veya bağlantıdan
doğan dava hakkı
actio in rem aynî dava
a datu tarihinden, belirli bir tarihten itibaren
addendum , addenta (pl) ilave / ek; zeyil; ek yorum
ad finem sonunda
ad hoc geçici, belirli bir olaya özgü
ad honorem fahri, onursal
ad infinitum sonsuza dek, ebediyen, sonsuz
ad initium başında
ad interim geçici olarak
adjurn sine die belirsiz bir tarihe ertelemek
ad libitum keyfine göre
ad litteram harfi harfine; sözcüğü sözcüğüne
ad locum yerde, yerinde
ad referandum ileride gözden geçirilmek koşuluyla
ad rem Sadede, maksada, konuya
ad summam sonuç olarak; kısacası
ad valorem değer / kıymet esasına göre
ad verbum sözcüğü sözcüğüne
Aetas yaş
aetas legitima yasal yaş; rüşt
425
aide memoire hatırlatıcı not; diplomatik not
alias dictus bir başka deyişle
alimoni pendente lite tedbir nafakası
alphaomega a’dan z’ye, baş ve son, başlangıç ve bitiş, baştan
sona, hepsi tümü
alter ego ikinci kişilik
amende honorable özür dileme
amour propre öz saygı, izzetinefis
animo et fide cesaret ve sadakatle
animus kasıt, niyet
animus cancellandi tahrip veya iptal niyeti
animus capiendi işgal veya alma kastı
animus dedicandi vakıf kastı, tesis niyeti
animus defamandi hakaret kastı
animus et factum fiille niyet arasındaki uyum
animus furandi çalma (hırsızlık) kastı
animus revocandi iptal kastı
anno domini miladi yıl
ante önce, daha önce
ante diem gününden önce
ante mortem ölümden önce
appendum ilave, ek
apologia savunma yazısı veya konuşması
a posteriori sonradan
a priori önceden, tümden gelimli (sebepten sonuca
varma)
a propos sırası gelmişken
a quoi bon yararsız
arra kaparo, pay akçesi
as per mucibince, göre
auctoritas yetki, otorite
au contraire aksine, tersine
audita querela haczin kaldırılması emri
avantgarde öncü
avantpropos önsöz, giriş
avis conforme uygun görüş
B
beaux arts güzel sanatlar
beneficium imtiyaz, hak, menfaat, yarar
biens her çeşit menkul ve gayrimenkul eşya
biens immeubles taşınamayan (gayrimenkul) eşya
biens meubles taşınabilen (menkul) eşya
bipartite iki taraflı
bis mükerrer, tekrar
bona eşya; iyi
bona fide iyi niyetle
bona fides iyi niyet
426
bona fiscalia devlet malları
bona gestura iyi tavırlı hareket, iyi davranış
bona gratia karşılıklı rızayla
bona immobilia taşınmaz eşya
bona mobilia taşınır eşya
bona peritura bozulan mallar
bona vacantia sahipsiz mallar
bonus ikramiye, prim
C
calumnia iftira
capitalis baş, reis, asıl
capitalis debitor asıl borçlu
capitalis justiciarius mahkeme reisi
carte blanche sınırsız, tam yetki; açık bono
casus tesadüf, rastlantı, kaza; sebep, neden
casus belli savaş sebebi
casus foederis yükümlülüklerin yerine getirilmesi talebi; bir
anlaşmanın uygulanabilir ve bağlayıcı hâle
geldiği koşul; düşmanlık sebebi
casus major kaza, yangın, sel, gemi batması gibi fevkalade
olay
casus omissus yasada boşluk
catalla menkul eşya
causa doğrudan doğruya amil (illet); sebep, saik;
mahkemede görülmekte olan bir anlaşmazlık
veya hukuki olay
causa adulteri zina sebebiyle
causa mortis ölüm sebebi / nedeni
causa patet sarih sebep / neden
causa proxima müessir sebep / neden
causa remota uzak sebep, diğer sebepler dolayısıyla müessir
olan sebep
causa (condition) sine qua non olmazsa olmaz, zorunlu sebep / neden,
cautio teminat, kefalet, kefil, garanti
cesset executio tehiri icra (emri)
cesset processus işlemin durdurulması
cessio vazgeçme, terk, devir, temlik
ceteris paribus diğer şartlar aynı kalmak üzere
circa (circum) yaklaşık olarak
civilus özel hukuka ait
civis yurttaş / vatandaş
civitas yurttaşlık / vatandaşlık
clausula rebus sic standibus koşullarda köklü değişiklik
collegium cemiyet, birlik, lonca
colloquium akademik toplantı, tartışma
commendam komandit şirket
427
commercial domicile ticari ikametgah
communiqué resmî bildiri, tebliğ
communis opinio kamu oyu
compendium kısaltma, öz, özet
compensatio tazminat; karşılıklı iddia
compensatio criminis karşılıklı suçlama
comprendinatio davanın ertelenmesi
compromissarius hakem
compromissum anlaşmazlığın hakeme bırakılması
concordat konkordato; pakt, sözleşme, muahede, antlaşma;
iki veya daha fazla bağımsız devlet arasında
akdolunan antlaşma
conditio şart
condito sine qua non olmazsa olmaz koşulu
condominia sınırlı aynî haklar
condominium kondominyum, bir bölgenin iki veya daha fazla
devlet tarafından birlikte yönetilmesi
conductio kiralama
conductus kiralanan şey
confessio itiraf
confirmatio onama, tasvip, onama
consideratio curiae mahkeme kararı, hüküm
consuetudo yerleşmiş bir teamül veya âdet
consuetudo mercatorum ticari örf
consulto kasten
contra zıt, aykırı
contra voluntatem suam rızası hilafına, istemeyerek
contractus akit, sözleşme, mukavele, kontrat
coobligor müşterek borçlu
coram önünde, huzurunda
coram populo gözler önünde, halkın önünde
corpus gövde; fizikî varlık; anapara
corpus delicti suçun maddi unsuru
coup de grace öldürücü darbe
coup de main ani saldırı, baskın
coup d’essai teşebbüs
coup d’état hükûmet darbesi, askeri darbe
crimen suç, cürüm
crimen falsi evrak üzerinde sahtekârlık
crimen furti hırsızlık suçu
culpa kusur, ihmal
culpa lata ağır kusur
culpa letis alelade kusur
culpa levissima hafif kusur
428
D
damnum zarar, hasar
damnum fatale zorlayıcı sebeplerden doğan hasar veya zarar
damnum sine injuria kanuni bir hak ihlal edilmeksizin meydana gelen
zarar
de facto fiilen
defectus noksanlık, eksiklik, ehliyetsizlik
de fine force zorunluluk sebebiyle
de injuria kendi kusuruyla
de integro yeniden, ikinci kez
de jure hukuki
delictum suç, haksız fiil, kusurlu fiil
dictum görüş, mütalaa, müşahede
divide et imperia böl ve yönet
dolus hile, kasıt
dolus malus kasten yapılan hile
domicilium ikametgah, konut
dominus malik, mülk sahibi; bir unvan; koca
E
en gros brüt olarak
en masse kitle olarak
erga omnes herkes açısından, herkes için eş
et al. ve diğerleri
étatisme devletçilik
et cetera (etc.) vesaire (vs.)
et sequens ve aşağıdaki, ve müteakip
exceptio itiraz
ex ante uygulama öncesi
ex contractu sözleşmeden doğan, akdî
ex delicto haksız fiilden doğan
exempli gratia örneğin
ex industria kasten
ex jure naturae tabii hukuktan doğan
ex natura rei, in rerum natura eşyanın tabiatı gereği
ex novo yeniden
exodus toplu çıkış / terk; toplu göç
ex officio görev gereği, resmen
expost fiilden sonra, sonradan, bilahare
ex post facto geriye dönük olarak
429
F
factum hadise, vaka, olay, maddi olay
fait accompli policy oldu bitti politikası
falsum sahte şey, tahrif veya taklit olunmuş olan şey
faux pas kusur, kabahat, hata
flagrante delicto suçüstü / cürmü meşhut
fobia korku, fobi
force majeure mücbir sebep
forum yetki; mahkeme; adalet icra olunan yer
G
generalia specialibus non derogant genel hükümler özel hükümleri değiştirmez
generalibus specialia derogant özel hüküm genel hükmün ilgili bulunduğu
kısmını değiştirir
H
haereditas miras, tereke
haeres varis, mirasçı
homo insan, adam
I
id est (i.e) başka bir deyişle, yani
imperium in imperio devlet içinde devlet
in absentia yokluğunda, gıyaben, yokken
in abstracto soyut olarak
in actu bilfiil, gerçekten
in capita adam başına, münferiden
in delicto suçüstü
index locorum yerler dizini
index nominum adlar dizini
index rerum konular dizini
index verborum sözcükler dizini
in esse şimdiki hâlinde, fiilen var olan
in fine sonunda
in futuro ileride
in jure hukuka göre, hukukta
injuria zarar; yaralama
in memoriam anısına
in nomine adına, namına
in nuce özetle, kısaca
in pais kanuni usuller dışında; mahkeme dışında
in pari causa aynı şartlar altında
430
in posse olası / muhtemel
in promptu anında
in rem aynî (hak veya dava); herkese karşı ortaya
koyulması mümkün olan; bir eşyayla ilgili veya
bir eşyayı hedef tutan
in situ yerinde
in solido müteselsilen, hep birden
in solidum bütünü kapsayan, hepsine şamil
in status quo eski durumda
inter alia başka şeyler arasında, diğer şeylerin yanı sıra
inter alios üçüncü kişiler arasında
inter partes taraflar arasında karşılıklı, yalnız iki tarafı
bağlayıp üçüncü kişilere karşı ileri sürülemeyen
in toto tamamen, bütünüyle
intra vires yetki çerçevesi içinde
ipso facto kendiliğinden
ipso jure hukuken
ius sanguinis kan esası
ius soli toprak esası
J
judicium muhakeme, dava, karar
juramentum yemin
jus hukuk, hak, adalet; salahiyet, yetki
jus civitatis vatandaşlık hakkı
jus commune herkese uygulanabilen hukuk, genel hukuk
jus gentium devletler hukuku
jus in personam kişisel hak, belirli bir kişiye karşı ileri sürülebilen
hak
jus in re aynî hak, herkese karşı ileri sürülebilen hak
jus non scriptum yazısız hukuk, örf ve âdet hukuku
jus privatum özel hukuk
jus publicum kamu hukuku
jus rerum eşya hukuku
L
lato sensu geniş anlamda
lex fori davayı gören mahkemenin hukuku; davayı gören
mahkemenin mensup olduğu devletin hukuku
lex loci yerel hukuk
lex mercatoria ticaret örf âdet hukuku
lex non scripta yazılı olmayan hukuk (örf ve adet hukuku)
lex scripta yazılı hukuk
lex terrae ülke kanunları, mülkî kanunlar
locatio kira akdi, kiralama
locatio conductio kira sözleşmesi
431
locus (pl. loci) yer, mahal
locus contractus akit yeri, akdin yapıldığı yer
locus crimini suçun işlendiği yer
M
mala fide kötü niyetle
mala fides kötü niyet
modus faciendi hareket tarzı
modus operanti çalışma usulü
modus vivendi geçici anlaşma / uzlaşma
multi partite çok taraflı, çok partili
mutatis mutandis gerekli değişiklikler yapılmış olarak; farklı
hususlar göz önünde tutularak
mutuus disensus anlaşmanın karşılıklı olarak feshedilmesi,
anlaşmanın karşılıklı olarak bozulması
N
narratio dava dilekçesi, şikayet dilekçesi
ne bis in idem aynı suçtan iki kez yargılanmama
O
officium görev, vazife; iş, büro, daire
ordinandi lex usule ait kanun
ore tenus şifahi, sözlü
P
pacta sunt servanda ahde vefa
pactum pakt, antlaşma
par delictum eşit kusur
par excellence mükemmelen
par la force des choses eşyanın tabiatı gereği, doğal olarak
parole d’honneur şeref sözü
per annum yıllık, her yıl
per capita kişi başına
per cent yüzde
per cur mahkemece
per curiam opinion bütün mahkeme üyelerinin katıldıkları ve
birleştikleri gerekçe
per diem günlük / yevmiye
per mensem ayda, her ay
per pro temsilci sıfatıyla, vekaleten
per se bizatihi / kendiliğinden, kendi başına
432
persona grata istenen / makbul kişi (diplomaside)
persona non grata istenmeyen kişi (diplomaside)
petitio principii iddiayı ispatlanmış kabul etmek
pignus rehin, teminat olarak verilen şey; rehin
maksadıyla bir şey verilmesi
placit (placitum) ilam, karar, hüküm
plenum genel kurul (üyelerin tamamının bulunması
gereken)
a posteriori sonraki
prima facie ilk bakışta, ilk izlenim üzerine
pro rata oran üzerine; eşit oranda
pro tempore geçici olarak, şimdilik
Q
quantum miktar, yekun, toplam
quasi benzeri, şibih
quasi contractus şibih akit, akit benzeri
quasi delict kasıtsız kusurlu fiil
quod bu soruna gelince
quorum yeter sayı / nisap
R
rachetum tekrar satın alma hakkı; vefa hakkı
raison d’être varoluş nedeni
ratio decidendi bir hükmün gerekçesi
rebus sic stantibus şartların esaslı değişikliği ahdi / anlaşmayı etkisiz
kılar
res inter alios üçüncü kişiler arasındaki işlemler
res nullius sahipsiz mallar
res private özel mülk
res publica kamu mülkü
S
sans recours sorumlu olmamak şartıyla
secundum legem kanun gereğince
secundum regulam nizam (kaide) gereğince
securitas teminat, kefil
sine anno tarihsiz
sine qua non olmazsa olmaz, vazgeçilemez koşul,
vazgeçilemez nitelik
status statü
status quo statüko / süregelen durum
sub modo kayıtlı şartlı
sui generis nevi şahsına münhasır, türü kişiliğine özgü
433
sui juris tam ehliyetli
suo nomine kendi adına
T
tempore zamana ait, zamanında, vaktinde
terminus a quo başlangıç günü
terminus ad quem bitiş günü
terra nullius hiç kimseye ait olmayan toprak
tertium quid gri alan
têteatête baş başa
U
uberrimae fidei son derecede karşılıklı güvene dayanan sözleşme
uberrima fides azami iyi niyet; mutlak samimiyet ve dürüstlük
ultra vires salahiyet tecavüzü, yetkiyi aşma
universum jus mutlak hak, tek mülkiyet hakkı
V
vademecum el kitabı, kılavuz
verbatim harfi harfine, aynen
versus karşı, aleyhine
vice versa tersi durumda
visavis (bir şeye) göre, karşılaştırıldığında
vis divina zorlayıcı sebepler
vis major zorlayıcı sebep, önceden tahmin edilmesi ve
önlenmesi mümkün olmayan olay
vitium hata, yanlış(lık)
viva voce sözlü olarak, şifahen
434
KAYNAKLAR
I. Basılı Kaynaklar
ANSAY Tuğrul, WALLACE Don, Introduction to the Turkish Law, Turhan
Kitabevi Yayınları, 5th edition, Ankara, 2007.
ANSAY Tuğrul, SCHNEIDER Eric C, Introduction to the Turkish Business
Law, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara, 2002.
ATALAY Hamit, İngilizce Türkçe Sözlük, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih
Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 714, 9. Baskı, Türk Tarih
Kurumu Basımevi, Ankara, 1999.
Secretary General for EU Affairs, National Programme for Adoption of
Acquis, Ankara,2001
Secretary General for EU Affairs, National Programme for Adoption of
Acquis, Ankara 2003
435
Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği, Avrupa Topluluğu Sözlüğü, Pelin
Matbaacılık, Ankara, 1984.
CEYHAN Ayşe, Avrupa Topluluğu Terimler Sözlüğü, AFA (Gülen Ofset),
İstanbul, 1991.
ERDOĞMUŞ Belgin, Hukukta Latince Teknik Terimler Özlü Sözler, Bilgi
Üniversitesi Yayınları,İstanbul,2004.
436
HERBST Robert, Dictionnaire des termes commerciaux, financiers et
juridiques,Vol.3, 1.edition, Translegal S.A..1975.
OVACIK Mustafa, Türkçe İngilizce Hukuk Sözlüğü, (Tıpkı Basım), Banka
ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (T. İş Bankası Vakfı), 4. Basım,
Yayın No: 340, Ankara, 1999.
437
SAK Ziya, Dictionary of Commercial and Economic Terms Ticari ve
Ekonomik Terimler Sözlüğü, 1996.
SUMMERS Della (editor), Longman Dictionary of Contemporary English,
printed in China, 2003.
Türk Dil Kurumu, Yazım Kılavuzu, Ankara, 2005.
Türk Hukuk Kurumu, Türk Hukuk Lügati, 4. Baskı, Başbakanlık Basımevi,
Ankara, 1998.
438
WILLIAMS Ivy, The Swiss Civil Code, Remak Verlak, Printed in
Switzerland, Zürich.1976.
II. Elektronik Kaynaklar
Merkez Bankası, Terimler Sözlüğü,
http://www.tcmb.gov.tr/yeni/gen_sek/sozluk.htm
European Union, Scadplus Glossary,
http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/cig/g4000.htm.
Eurovoc Thesaurus, http://europa.eu/eurovoc
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Borsa Terimleri Sözlüğü,
http://www.imkb.gov.tr/yayinlar/spkilavuzu.htm
World Bank, Glossary,
http://rru.worldbank.org/documents/toolkits/labor/toolkit/glossary.html
439
World Bank, Turkish Glossary,
http://siteresources.worldbank.org/INTECAADVPRO/Resources/1934132
1135022599854/glossaryTURK.doc
World Trade Organisation, Glossary,
http://www.wto.org/english/thewto_e/glossary_e/glossary_e.htm
Register of the Comitology of the European Commission
http://ec.europa.eu/transparency/regcomitology/include/comitology_commit
tees_EN.pdf
440