Interface szeregowy PROFIBUS

Standard PROFIBUS zosta opracowany na zlecenie Ministerstwa Bada i Technologii Niemiec na potrzeby automatyki przemysowej. Prace nad standardem prowadzone przez 13 firm i 5 instytutw zostay uwieczone w poowie 1991 r. opublikowaniem dwuczciowej normy oznaczonej symbolem DIN 19245. Powoano organizacj pod nazw PROFIBUS Nuzerorganisation (PNO), zrzeszajc firmy rozwijajce standard. Obecnie organizacja liczy ponad 150 czonkw i mieci si w Wesseling. Architektura protokou PROFIBUS zostaa oparta na 7-segmentowym tunelu OSI.

Warstwy 1 i 2 (cz I normy) okrelaj medium transmisyjne, waciwoci elektryczne interfejsu, protok dostpu do medium oraz usugi warstwy czenia danych - FDL {ang. Field Data Link). Kolejne warstwy od 3 do 6 nie s jawnie okrelone w normie. Ich funkcje zostay zawarte w podwarstwie sprzgajcej je z niszymi warstwami interfejsu - LLI (ang. Lower Layer Interface), bdcej czci warstwy 7. Warstwa aplikacji umoliwia take wykonywanie usug realizowanych przez funkcje komunikacyjne - FMS (ang. Fieldbus Message Specification). Ponadto standard PROFIBUS dostarcza uytkownikowi funkcji zarzdzania sieci - FMA {ang. Fieldbus Management Application). Gwne cechy standardu PROFIBUS: Podstawowe parametry warstwy 1 i 2 transmisja zgodna ze standardem RS-485 (jeden segment - 32 stacje), skrtka, opcjonalnie wiatowd, maksymalna dugo linii 1200 m, ze wzmacniaczami 4800 m, szybko transmisji zalena od dugoci linii w zakresie od 9,6 do 500 kbit/s, maksymalna liczba stacji 127, transmisja asynchroniczna, pdupleks, - hybrydowy dostp do magistrali, trzy acykliczne i jedna cykliczna usugi transmisji danych, format ramek zgodny z norm ICE-870-5-1, dane zintegrowane z odlegoci Haminga (HD = 4).

Podstawowe parametry warstwy 7 obiektowo zorientowany model "client-server", struktura moduowa (LLI, FMS), efektywne przesyanie komunikatw dostpnych za pomoc krtkiego adresu, nawizywanie i rozczanie pocze (ang. contex management), cykliczne i acykliczne serwisy odczytu i zapisu, adowanie do pamici (ang. domain management), uruchamianie i zatrzymywanie programw (ang. program invocation management), danie statusu i jego identyfikacja (ang. virtual field device-support), administracja sownika obiektw (ang. object dictionary management), komunikacja zorientowana poczeniowo lub bezpoczeniowo, przesyanie komunikatw z lub bez potwierdzenia.

Medium transmisyjne stanowi para przewodw w konfiguracji magistralowej. W standardzie PROFIBUS stosuje si dwie metody kontroli dostpu do magistrali:

zoonymi stacjami typu "master"; 2. metod dostpu scentralizowanego, zgodn z zasad "master-slave", dla komunikacji stacji typu master z prostymi stacjami typu "slave".

1. metod dostpu zdecentralizowanego, zgodn z zasad "token-passing", stosowan do komunikacji midzy

Kontrola dostpu do magistrali przypisana jest stacji aktywnej (tzw. "master" - kontroler magistrali). Obok stacji typu "master" standard okrela stacje typu "slave" (stacje pasywne, np. czujnik, element wykonawczy), nie mogce inicjowa cyklu dostpu do magistrali. Element "master" otrzymawszy na cile okrelony czas "token" moe sterowa dostpem do magistrali, komunikujc si z elementami pasywnymi, po czym przekazuje sterowanie nastpnej stacji typu master.

W ten sposb stacje typu "master" doczone do magistrali tworz logiczny piercie. Taki sposb dostpu do medium transmisyjnego okrelany jest jako hybrydowa metoda dostpu do medium. Profile standardu PROFIBUS Standard PROFIBUS dostarcza wielu zrnicowanych funkcji komunikacyjnych. W pewnych zastosowaniach niezbdne jest zaimplementowanie podzbioru oferowanych funkcji okrelanych profilem. Profile definiowane s przez wspomnian wczeniej grup skupiajc uytkownikw standardu PROFIBUS (PIVO) i zawieraj wicej sformuowa ni tylko okrelenie parametrw komunikacyjnych. Okrelaj takie definicje waciwe dla grupy aplikacji w odniesieniu do funkcji komunikacyjnych, jak rwnie znaczniki statusu i bdu. Zawieraj take specyficzne definicje dla danej klasy zastosowa. Obecnie dostpne s profile dla nastpujcych grup: automatyzacja budynkw, sterowanie napdami, programowalne sterownika logiczne, maszyny wkiennicze, sterownika numeryczne i roboty, czujniki i elementy wykonawcze. Omwiony bdzie ostatni z nich. Czujnik jest klasycznym elementem typu "slave". Dziaanie czujnikowego interfejsu komunikacyjnego w standardzie PROFIBUS wymaga tylko realizacji najwaniejszych funkcji. Dziki temu staje si moliwe efektywniejsze wykorzystanie zasobw aplikacyjnych czujnika. Bardzo proste aplikacje czujnikw nie wymagaj nawet wszystkich wymienionych funkcji, dlatego profil dzielony jest na cztery klasy stosownie do ich funkcjonalnoci: klasa 1 - przesyanie wielkoci mierzonych jako danych staoprzecinkowych, klasa 2 - ustawianie parametrw i definiowanie zakresw, klasa 3 - transmitowanie informacji o stanie czujnika, klasa 4 - przesyanie wielkoci mierzonych jako danych zmiennoprzecinkowych. Profil okrela take 8 standaryzowanych zwizkw komunikacyjnych, a dane reprezentujce mierzone wartoci umieszczane s w zdefiniowanym sowniku obiektw. Profil okrela rwnie zalecane prdkoci transmisyjne 19,2 kbit/s i 500 kbit/s. Stosowanie profili znacznie uprocio projektowanie struktury sieci.