Professional Documents
Culture Documents
Abril de 2006 Ano V N. 2 Seleco tcnica de artigos de publicaes peridicas e legislao disponveis na Biblioteca da CVRVV
Enologia.............................................................................................................................................................1 Viticultura..........................................................................................................................................................6 Economia ...........................................................................................................................................................7 Legislao: Comunitria ...........................................................................................................................................7 Nacional.................................................................................................................................................8 Outras Publicaes Peridicas...........................................................................................................................9
Enologia
AMERICAN JOURNAL OF ENOLOGY AND VITICULTURE
Efeito sensorial do consumo de queijo antes de avaliar o sabor do vinho tinto Palavras chaves: vinho, queijo, avaliao sensorial, efeito mascarado, anlise descritiva Abstract
The aim of this study was to assess, through descriptive analysis, the way in which the flavour perception of red wine was influenced by the wine pairing with a variety of cheeses. A panel of 11 trained judges evaluated the flavour of eight wines of four different varieties (Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot noir, and Syrah) before and after tasting cheese. Eight cheeses were selected: two soft (Mozzarella and Teleme), two medium-hard (Cheddars from Vermont and New York), two hard (Emmental and Gruyre), and two blue (Gorgonzola and Stilton). The results obtained by descriptive analysis showed that the cheese had significant effects on red wine flavour. Some attributes, such as astringency, bell pepper, and oak flavor, significantly decreased when the wine was evaluated after tasting cheese. Only butter aroma was significantly enhanced by cheese. It was also found that there was no significant wine-cheese interaction effect; in other words, the effect of any given cheese is equivalent for all wines. Although there were significant effects, the overall sensory profiles of wines without prior cheese tasting and as affected by cheese were very similar.
Madrigal-Galan, B., Heymann, H. (2006) Sensory Effects of Consuming Cheese Prior to Evaluating Red Wine Flavor. American Journal of Enology and Viticulture 57, n. 1, 12-22
1/9
BULLETIN DE LOIV
Produo de aminas biognicas por microrganismos do vinho Palavras-chave : vinho, aminas biognicas, fermentao malolctica, leveduras, Saccharomyces cerevisiae
Abstract Para evaluar el papel de diferentes microorganismos potencialmente implicados en la produccin de aminas biognicas (AB) en el vino, se han realizado estudios durante fermentaciones de vino en laboratorio y durante las vinificaciones a escala industrial. Las fermentaciones se levaron a cabo en mosto de uva esterilizado, inoculando diferentes especies de levadura (Saccharomyces cerevisiae, Kloeckera apiculata, Candida stellata, Metschnikowia puicherrima y Brettanomyces bruxellensis) y se determinaron las concentraciones de AB mediante anlisis HPLC, una vez finalizada la evolucin del dixido de carbono. La mayor concentracin de AB total se form con B. bruxellensis, con un valor medio de 20 mgL-1, seguida de S. cerevisiae y M. puicherrima, con un promedio de uso 13 mgL-1 ; las otras especies de levadura formaron menos de 10 mgL-1. Adems, se aplic un mtodo cualitativo utilizando un medio de placas para la deteccin rpida de levaduras productoras de BA para comprobar 100 variedades de S. cerevisiae. De farina similar, se caracteriz la capacidad de producir aminas biognicas en un medio sinttico y en el vino de distintas variedades de Qenococcus oeni. En las condiciones de crecimiento ptimas, ms del 60% de las variedades de bacteria probadas fueron capaces de producir histamina en concentraciones que van de 1 a 33 mgL-1, y cerca del 16% demostraron tener la capacidad adicional de formar, en diferentes medidas, putrescina y cadaverina. El comportamiento de las diferentes O. oeni se confirm en un medio rico en etanol durante la fermentacin malolctica. En el vino, tambien se demostr la formacin de putrescina a partir de arginina y ornitina mediante un unico cultivo de la variedad 0. oeni y mediante una asociacin metabitica entre variedades com diferentes propiedades metablicas. Finalmente, para examinar la evolucin potencial de los contenidos de AB durante todo el proceso de produccin del vino, se estudiaron dos vinificaciones a escala industrial, determinando la dinmica de diferentes poblaciones de levadura, as como de 0. oeni, durante las fermentaciones alcohlica y malolctica. Independientemente de la vinificacin, el contenido de AB solamente alcanz valores significativos tras la fermentacin malolctica. De este modo, la formacin y la acumulacin de AB en el vino parece ser un fenmeno que puede reducirse o evitarse eliminando subitamente la bacteria del cido lctico tras la finalizacin de la fermentacin malolactica.
Granchia, L., Romano, P., Mangani, S., Guerrini, S., Vincenzini, M. (2005). Production of biogenic amines by wine microorganisms. Le Bulletin de LOIV 78, n. 895-896, 595-609
Abstract Estuda-se, nas condies de armazm, a cintica das extraces no envelhecimento da mesma aguardente inicial, em quatro madeiras de Castanheiro portugus, com diferentes origens e formas de explorao e trs de Carvalhos de diferentes origens. Tambm se comparam as aguardentes, ao fim de trs anos de envelhecimento, provenientes de vasilhas de volume de 250 e 650 dm3, mas nesta comparao s em trs madeiras (Castanheiro, Carvalho Limousin e Carvalho nacional), sempre com trs repeties, em cada madeira ou volume. O estudo baseia-se na anlise de Extracto Seco e do ndice de polifenis totais, bem como da prova organolptica. Confirmam-se os resultados dos ensaios a nvel laboratorial quanto aos teores em extracto seco e ndice de polifenis totais, com as grandes extraces, a ocorrerem durante os dois primeiros meses, dos trs anos do ensaio. Igualmente, as aguardentes envelhecidas em madeiras de Castanheiro apresentam maiores e mais rpidas extraces em comparao com as de Carvalho, sendo aquelas consideradas de maior qualidade ao fim do terceiro ano. Tambm as madeiras provenientes de explorao em talhadia conduziram a aguardentes mais ricas em Extracto Seco. As aguardentes envelhecidas em madeira de Carvalho de Leste, apresentam-se como as de menor extraco e de pior qualidade. Quanto aos volumes das vasilhas em que envelheceram, as aguardentes das vasilhas de 250 dm3, so as de maiores teores de Extracto Seco e ndice de polifenis totais, embora na prova do terceiro ano, quanto apreciao geral, no apresentem diferenas. 0 teste Cmara de prova indicou que os provadores so congruentes e a cmara homognea nas suas avaliaes e descries.
Belchior, A., Mateus, A., Soares, A. (2005). Comparao do envelhecimento de Aguardente Lourinh em vasilhas de madeira de castanheiro e de carvalho e em dois volumes. Cincia e Tcnica Vitivincola 20, n. 2, 91-103
priodes difficiles, la notion de rentabilit des oprations reste dactualit, mais les oenologues sont conscients que le march rclame des vins aux qualits de plus en plus leves qui demandent un suivi mticuleux en cours dlaboration. Cet article prsente les avances ralises dans les domaines du traitement des vendanges et, en particulier, du tri. Les techniques prfermentaires, utilisant labaissement de la temprature de la vendange ou un chauffage modr, seront galement voques. Enfin, plusieurs techniques physiques dextraction mises en oeuvre au cours des macrations traditionnelles seront drites en essayant de mettre en lumire leurs avantages et lintrt quelles peuvent presenter lors de llaboration de vins rouges de qualit.
Razungles, A. (2006) Vinification traditionnelle en rouge: traitement de la vendange, macration et extraction. Revue Franaise dnologie 216, Cahier Technique
Vinificaes em tintos: maceraes ps-fermentativas, maceraes carbnicas, flash-dtente em vcuo Palavras chave : vinificao em tintos, macerao ps-fermentativa, macerao carbnica, flash-dtente em vcuo Abstract
MTABOLISME ANAROBIE : La fermentation intracellulaire, cot de la formation des composs aromatiques spcifiques, cre les conditions dune bonne extraction des composs polyphnoliques. Des schmas faisant appel des temps rallongs de cuvaisons, avec mise en place de remontages aprs la phase de mtabolisme anarobie, ont t expiments et proposs. - Prolongement du contact entre phase solide et liquide par systme de pigeage adapt (turbopigeur ou autopigeur). - Evaluation de lapport du froid sur des vins labors par macration carbonique. PRTRAITEMENT DU RAISIN PAR FLASH-DETENTE SOUS VIDE : Le procd appel Flash-detente, est maintenant bien developp dans plusieurs regions vinicoles par 3 quipementiers, en partenariat avec ll.N.R.A.: il sagit dune mise sous vide instantane de la vendange pralablement chauffe en quelques minutes temprature leve (85-95C). La dstructuration de baies pralablement chauffes provoque un enrichissement en composs phnoliques de lordre de 30% 70 % par rapport au tmoin. Le rapport tannins sur anthocyanes est plus lev pour les vins issus du traitement par Flash-detente. Lanalyse sensorielle permet, en gnral, de bien sparer, pour chaque cpage tudi les vins prtraits par Flash-ddente. VINIFICATIONS ET DURE DE CUVAISON : A titre comparatif, la dure de cuvaison en vinification traditionnelle a t porte de 10 jours 3 mois avec maintient immerg du marc les deux derniers mois. Les analyses des composs polyphnoliques ne mettent pas en evidence de gain dextraction significatif au niveau des anthocyanes et des tannins, ni dvolution par rapport aux indices analyses. CONCLUSION Les moyens technologiques aptes extraire le potentiel qualitatif de la vendange ont volu, en tant plus directifs et efficaces, pour extraire les constituants dintrt des baies de raisin. Lobjectif, au travers de la technologie, nest pas de proposer des vins standardiss mais de diversifier les qualits, de mieux exprimer au cours de la vinification le potentiel qualitatif des raisins. Les exem pIes fournis attestent de ces possibilits.
Escudier, J.-L., Bes, M., Morel, C., Mikolajczak, M., Samson, A., Martin, M. (2006) Vinifications en rouge: macrations post-fermentaires, macrations carboniques, flash-dtente sous vide. Revue Franaise dnologie 216, Cahier Technique.
Murat, M. L., Dumeau, F. (2006) Acquisitions rcentes sur larme des vins ross. Partie 2 : optimisation des mthodes dlaboration. Revue des Oenologues, 118, 23-26
O acompanhamento microbiolgico do vinho. Parte 1: da parcela ao acondicionamento: um utenslio para uma enologia razovel? Palavras chave: leveduras, Bactrias lcticas, Bactrias acticas, Brettanomyces bruxellensis, vinificao
Abstract La transformation du mot de raisin en vin rsulte dune collaboration entre diffrentes populations microbiennes : les levures transforment les sucres en thanol lors de la fermentation alcoolique. Puis, dans les vins rouges et dans certains vins blancs secs, les bactries lactiques transforment lacide malique en acide lactique au cours de la fermentation malolactique. Afin dexploiter au mieux les micro-organismes le vinificateur doit imprativement veiller au bon droulement des fermentations. Dans cette optique, il a recours, quelquefois, lutilisation de levains commerciaux de Saccharomyces cerevisiae (S. cerevisiae) pour la fermentation alcoolique, et dOenococcus oeni (O. oeni) pour la fermentation malolactique. Ces levains sont slectionns pour leur aptitude fermentaire et leur contribution aromatique (Kunkee 1984 ; Gindreau et al. 1997). Alternativement, il peut choisir de favoriser le dveloppement de la flore indigne prsente naturellement la surface de la baie de raisin et dans le chai. Daprs certains, (Esteve-Zarzoso et al. 2000) loriginalit du vin serait mieux prserve. La contribution des micro-organismes ne se rsume pas uniquement aux fermentations. En effet, les qualits du vin intgrent lensemble des dveloppements microbiens qui se sont succds depuis les vendanges jusqu la fin de llevage et mme parfois au del. Parmi ces mtabolismes, certains doivent tre vits. Tout au long de llaboration du vin il faut favoriser les espces dintrt et contrler les espces nfastes ; les suivis microbiologiques sont donc ncessaires.
Renouf, V., Lonvaud-Funel, A., Walling, E., Coulon, J. (2006) Le suivi microbiologique du vin. Partie 1 : De la parcelle au conditionnement : un outil pour une nologie raisonne. Revue des Oenologues, 118, 27-31
optimiser les objectifs. La remise en cause des pratiques actuelles de filtrations devrait nous amener en limiter la frquence et les optimiser en termes de technique ou de matriau, pour prserver les qualits organoleptiques des vins (souvent dgrades par ladsorption ou la cession des matriaux traditionnels), sans ngliger les objectifs de stabilit tant microbiologique que de limpidit.
Roma, H., Descout, J. J. (2006) Constats et rflexions sur la filtration des vins. Revue des Oenologues, 118, 51-54
Viticultura
BULLETIN DE LOIV
Biodiversidade da vinha Localizao e acessibilidade Palavras Chave : viticultura, vinha, biodiversidade, variedades de vinha, clones, seleco massal
Abstract En lo que concierne a la viticultura y a la via, la bsqueda de biodiversidad es un objetivo reciente. En un primer perodo no se perciba el inters de la biodiversidad; despus, con el transcurso de los aos, al mismo tiempo que aparecan dificultades respecto al medioambiente y la durabilidad de las tecnicas y de la produccin, se propusieron respuestas puntuales (lucha biolgica, biodegradabilidad de los productos fitosanitarios, percepcin de los equilibrios naturales,...) en vista de mejorar las condiciones de produccin, el producto y su imagen. El objetivo de esta comunicacin es analizar, en lo que respecta a la via, dnde se encuentran los espacios en los cuales la biodiversidad puede proponerse y desarrollarse. Se analizarn los lmites impuestos por la utilizacin de las especies de Vitis y de sus variedades. El estado actual de la percepcin de la biodiversidad clonal ser objeto de una presentacin. Los factores que constituyen lmites al recurso a esta biodiversidad mostrarn que, sin embargo, la accesibilidad a esta diversidad puede y debe desarrollarse.
Bessis, R., Desperrier, J.M., Menant, J.M., Sauvage, D. (2005) Bulletin de lOIV 78, n. 895-896, 585-594.
(concentration ltale_: 2,5 3,5 ppm). L'efficacit directe sur certains champignons est, certes, parfois limite (pourriture grise, alternariose, rot blanc) et son action se rsume alors de la prvention indirecte (10), mais, d'une manire gnrale, le cuivre permet de contrler, au moins en partie, le dveloppement de la quasi totalit des pathologies de la vigne. Ces observations, que l'on peut d'ailleurs tendre d'autres types de cultures (fleurs, arbres fruitiers, productions marachres et cralires...), tmoignent en somme de son trs large rayon d'action (Abrahao et al., 1985 ; Torrs et al., 1998 ; Galet, 1999 ; Park et al., 2000). Il agit de manire non spcifique (11) en bloquant les processus respiratoires, la synthse des protines et les diffrentes activits d'changes membranaires des cellules avec lesquelles il entre en contact. C'est encore aujourd'hui le premier pesticide de l'agriculture franaise avec environ 8_500 tonnes utilises chaque anne, dont la moiti sert exclusivement l'laboration industrielle de la bouillie bordelaise (Chaussod, 2000).
Valat, W., Herv, A. (2006) Le cuivre en viticulture et en nologie : tat des lieux - Partie 2/4. Revue des Oenologues, 118, 17-21
Economia
BULLETIN DE LOIV
Questes relativas promoo genrica do vinho
Palavras chave : vinho, promoo genrica, anncios genricos, organizao, aspectos financeiros, avaliao Abstract
La globalizacin del mercado del vino est forzando cambios para la mayora de productores, distribuidores y consumidores de vino, as como para los gobiernos. El sector del vino est formado por ms de 200.000 marcas que compiten por una cuota de la distribucin disponible que les permita entrar en el repertorio de marcas de los consumidores de vino. Una de las claves del xito es crear una imagen del producto que suponga un estmulo de compra para el pblico objetivo. Este informe versa sobre la promocin genrica de los productos. Su objetivo es analizar los descubrimientos del pasado y exponer experiencias, en diferentes pases y situaciones, susceptibles de ayudar a los miembros de los gobiernos a comprender mejor los problemas relacionados con la promocin genrica. Trata de la definicin y de alcance de la promocin genrica, haciendo hincapi en la publicidad genrica. Mas adelante se concentra especificamente en la promocin genrica del vino, tras lo cual se comentan los aspectos financieros. Seguidamente se analizan los aspectos organizativos y las evaluaciones de las campaas, y, finalmente, se ofrecen algunas recomendaciones sobre cmo aplicar una promocin genrica del vino eficaz en el escenario actual de globalizacin y el papel que puede desempear la OIV.
Albisu, L.M., Spawton, T., Moulton, K. (2005). Issues concerning the generic promotion of wine. Le Bulletin de LOIV 78, n0 895-896, 611623.
LEGISLAO COMUNITRIA
JORNAL OFICIAL DA UNIO EUROPEIA 49 ANO, SRIE L, JAN-MAR, 2006
Regulamento (CE) n. 39/2006 da Comisso, de 12 de Janeiro de 2006, que derroga o Regulamento (CE) n. 1282/2001 no que diz respeito ao prazo de apresentao das declaraes de colheita e de produo para a campanha de 2005/2006. JOUE L 8, de 13/01/2006 Regulamento (CE) n. 45/2006 da Comisso, de 12 de Janeiro de 2006, que altera o Regulamento (CE) n. 2805/95 que fixa as restituies exportao no sector vitivincola. JOUE L 8, de 13/01/2006 Regulamento (CE) n132/2006 da Comisso, de 26 de Janeiro de 2006, relativo fixao de uma percentagem de aceitao dos contratos celebrados para uma destilao facultativa de vinho de mesa. JOUE L 23, de 27/01/2006 Regulamento (CE) n204/2006 da Comisso, de 6 de Fevereiro de 2006, que adapta o Regulamento (CEE) n571/88 do Conselho e altera a Deciso 2000/115/CE da Comisso com vista organizao de inquritos comunitrios sobre a estrutura das exploraes agrcolas em 2007.
7/9
JOUE L 34, de 07/02/2006 Regulamento (CE) n. 261/2006 da Comisso, de 15 de Fevereiro de 2006, que altera o Regulamento (CE) n. 753/2002 que fixa certas normas de execuo do Regulamento (CE) n1493/1999 do Conselho no que diz respeito designao, denominao, apresentao e proteco de determinados produtos vitivincolas. [Nota: A alterao ao Reg. (CE) n.o 753/2002 consiste na autorizao utilizao no mercado comunitrio pela frica do Sul das menes ruby, tawny e vintage em vinhos aguardentados. Estas menes so idnticas s menes tradicionais complementares comunitrias constantes do anexo III do Reg. (CE) n. 753/2002 previstas para a DO Porto.] JO L 46, de 16/02/2006 Regulamento (CE) n. 262/2006 da Comisso, de 15 de Fevereiro de 2006, que altera o Regulamento (CE) n2729/2000 que estabelece normas de execuo relativas aos controlos no sector vitivincola. JO L 46, de 16/02/2006 Regulamento (CE) n. 335/2006 da Comisso, de 23 de Fevereiro de 2006, relativo emisso de certificados de exportao no sector vitivincola. JOUE L 54, de 24/02/2006 Deciso 2006/136/CE do Conselho, de 14 de Fevereiro de 2006, relativa celebrao de um Acordo sob forma de Troca de Cartas entre a Comunidade Europeia e a Repblica do Chile que altera o Acordo sobre o Comrcio de Vinhos anexo ao Acordo que cria uma Associao entre a Comunidade Europeia e os seus Estados-Membros, por um lado, e a Repblica do Chile, por outro. JOUE L 54, de 24/02/2006 Deciso 2006/137/CE do Conselho, de 14 de Fevereiro de 2006, relativa celebrao de um Acordo sob forma de Troca de Cartas entre a Comunidade Europeia e a Repblica do Chile que altera o Acordo sobre o Comrcio de Bebidas Espirituosas e Bebidas Aromatizadas anexo ao Acordo que cria uma Associao entre a Comunidade Europeia e os seus Estados-Membros, por um lado, e a Repblica do Chile, por outro. JOUE L 54, de 24/02/2006 Acordo sob forma de Troca de Cartas entre a Comunidade Europeia e a Repblica do Chile que altera o Acordo sobre o Comrcio de Vinhos anexo ao Acordo que cria uma Associao entre a Comunidade Europeia e os seus Estados-Membros, por um lado, e a Repblica do Chile, por outro. JOUE L 54, de 24/02/2006 Acordo sob forma de Troca de Cartas entre a Comunidade Europeia e a Repblica do Chile que altera o Acordo sobre o Comrcio de Bebidas Espirituosas e Bebidas Aromatizadas anexo ao Acordo de Associao entre a Comunidade Europeia e os seus Estados-Membros, por um lado, e a Repblica do Chile, por outro. JOUE L 54, de 24/02/2006 Comunicao (CE) 2006/C 69/03 - Parecer do Comit Econmico e Social Europeu sobre o Relatrio da Comisso ao Conselho, ao Parlamento Europeu e ao Comit Econmico e Social Europeu sobre as taxas de imposto especial sobre o consumo de lcool e de bebidas alcolicas (apresentado em conformidade com o artigo 8 da Directiva 92/84/CEE do Conselho relativa aproximao das taxas do imposto especial sobre o consumo de lcool e bebidas alcolicas). JOUE L 69, de 21/03/2006 Regulamento (CE) n. 483/2006 da Comisso, de 23 de Maro de 2006, relativo emisso de certificados de exportao no sector vitivincola. JOUE L 86, de 24/03/2006
LEGISLAO NACIONAL
DIRIO DA REPBLICA SRIE I B, JAN-MAR, 2006
Portaria n. 212/2006, que aprova os modelos de carto de livre trnsito e o crach para identificao dos funcionrios da Autoridade de Segurana Alimentar e Econmica (ASAE). Ministrio da Economia e da Inovao DR 45, Srie I - B, de 03/03/2006 Despacho Normativo n. 15/2006, que determina a dispensa das obrigaes de notificao e submisso ao regime de controlo a que alude o n. 1 do artigo 8. do Regulamento (CEE) n. 2092/91, com a redaco dada pelo Regulamento (CE) n. 392/2004, de 24 de Fevereiro (modo de produo biolgico de produtos agrcolas). Ministrio da Agricultura, do Desenvolvimento Rural e das Pescas DR 47, Srie I - B, de 07/03/2006
9/9