Panduan Menjawab Soalan Sains

Nota:
Panduan ini disediakan sebagai panduan kepada murid-murid khususnya dan ibubapa /
penjaga am untuk menjawab soalan Sains UPSR. Konsep modul ini disediakan berasaskan
kepada latihan akses kendiri. Murid-murid diharap akan dapat melaksanakan tugasan atau
latihan yang disediakan secara bersendiri ( atau sebaik-baiknya dengan pengawasan ibubapa /
penjaga ) dan menyemak jawapan juga bersendirian. Walau bagaimanapun, panduan
menjawab ini seharusnya menjadi panduan untuk mendapat jawapan yang betul.
Sebagaimana yang kita semua sedia maklum, UPSR 2008 akan dirangka bagi
memenuhi Program PPSMI, walau bagaimanpun, pihak Lembaga Peperiksaan Malaysia
(LPM) telah membuat sedikit pengubahsuaian di mana soalan Sains UPSR 2008 masih lagi
berbentuk dwi-bahasa. Ini bermakna, calon-calon UPSR 2008 seharusnya bersedia dengan
teknik menjawab soalan dalam kedua-dua bahasa ini, iaitu Bahasa Inggeris dan Bahasa
Malaysia. Buku rujukan, nota atau sebarang bentuk media boleh digunakan sebagai rujukan
bersama-sama dengan modul ini. Catatan ringkas di tepi soalan sangat elok jika dapat dibuat
untuk menambahkan kefahaman dan daya ingatan murid-murid mengenai sesuatu topik.
Modul ini seharusnya tidak dibiarkan begitu sahaja setelah semua latihan disiapkan.
Jadikanlah ianya sebagai buku rujukan, panduan untuk mendapat kefahaman yang lebih
berkenaan dengan mata pelajaran sains UPSR.
Modul iCare Science ini ditulis khusus untuk membantu Calon-calon UPSR.
Jadikanlah modul ini sebagai teman rapat anda setiap kali mengulangkaji atau menjawab
soalan latihan Sains.
Sebagai penghargaan saya inin mengucapkan terima kasih kepada semua pihak yang
turut menyumbangkan tenaga serta buah fikiran sehingga terhasilnya modul ini, terutama
guru-guru panitia Sains dan bekas calon-calon UPSR SKTAI.

Selamat berjaya
Profil Penulis Modul:
Zakaria Mat Amin
Guru Cemerlang Sains DGA32
SK Tengku Ampuan Intan, Kuala Berang.

Pengalaman:
Mengajar Sains semenjak 1995
Ahli AKRAM Terengganu Tel: 019-9066508
Panel Sains Daerah Hulu Terengganu. Email: cheminahsayang@yahoo.com
 2

Soalan Sains mempunyai dua bahagian iaitu Bahagian A dan Bahagian B:

Bahagian A adalah merupakan soalan berbentuk OBJEKTIF dengan empat pilihan jawapan
iaitu A,B,C dan D. Bahagian A menguji pengetahuan dan kefahaman calon berkaitan dengan
mata pelajaran. Oleh kerana itu, jika calon tidak membaca, maka agak sukar calon untuk
menjawab bahagian A. Bagaimana untuk mendapat markah yang tinggi ? Lebih banyak
soalan yang betul?
Terdapat satu kaedah yang boleh digunakan untuk mendapat hasil yang baik semasa
menjawab bahagian A. Cara tersebut dikenali sebagai Kaedah 3C. Kaedah ini telah terbukti
dapat membantu calon-calon memilih jawapan terbaik. Selain daripada itu, ianya juga dapat
mengurangkan risiko kesilapan memilih jawapan. Apakah yang dimaksudkan dengan 3C ?

C1 – Conteng = garis kata kunci dan maklumat yang diberi serta menambah maklumat di
tempat yang sesuai
C2 - Cantas = buang / potong jawapan yang salah
C3 – Cari = cari / pilih jawapan yang terbaik.
[ Ada ketika semua pernyataan yang diberikan adalah benar, tetapi hanya ada satu pilihan
jawapan yang menepati kehendak soalan ]

Contoh:
Rajah di bawah menunjukkan simulasi fenomena gerhana Bulan oleh sekumpulan pelajar.
C1
C1
bumi

Mary Muthu Ahmad

Antara berikut yang manakah benar bagi menggambarkan fenomena tersebut ?

Mary Muthu Ahmad

C2
A Bumi Bulan Matahari
C3 B Bulan Bumi Matahari
C Bumi Matahari Bulan C2
C2
D Matahari Bulan Bumi

Melalui kaedah 3C, pilihan jawapan yang salah telah dikenal pasti melalui maklumat yang
diberi dan yang ditambah. Pilihan jawapan yang salah telah dicantas dan pilihan jawapan
yang betul berjaya dipilih.
 3
Bahagian B:
Bahagian B berbeza dengan bahagian A. Bahagian A menguji pengetahuan manakala dalam
bahagian B calon diuji Kemahiran Proses Sains [KPS]. Oleh kerana itulah, terdapat soalan-
soalan semacam bukan dalam topik yang diajar. KPS ini mempunyai cara dan kaedah
menjawabnya yang tersendiri. Oleh itu murid perlu memahami cara untuk menjawabnya.
Berikut diterangkan secara ringkas cara / kaedah untuk menjawab.

PEMERHATIAN ( Observation ):
• MELIHAT / MEMERHATI – perubahan atau perbezaan yang berlaku selepas
eksperimen dijalankan.
• MENYATAKAN ( MENULIS ) HASIL PEMERHATIAN

Pemerhatian boleh dalam bentuk perubahan / perbezaan dari segi:

• Saiz ( size ) • kuantiti ( quantity )

• bilangan ( number ) • jisim (
• warna ( colour ) • berat ( mass / weight )
• ketinggian ( height ) • keadaan ( condition )
*Pemerhatian = hasil / keputusan eksperimen (ujikaji)

What is your observation?

What can you say about this fair test?

Lembu P Lembu Q
Pemerhatian: Lembu Q lebih besar daripada Lembu P ( Saiz lembu )
( Obsevation ) ( berat lembu ditolak = tiada dinyatakan besat dalam rajah )
Cow Q is bigger than Cow P // Cow P small, Cow Q big
INFERENS:
Menyatakan sebab / memberi alasan kepada pemerhatian yang berlaku.
... Jadikan pemerhatian sebagai soalan dan cari jawapannya….
…… jawapan kepada soalan itu ialah inferens !
Give one inference from this fair test?
Give one reason about the observation
 4
Lembu P Lembu Q
Jika pemerhatian: ( KENAPA ?)Lembu Q Lebih besar daripada Lembu P
Inferes : kerana Lembu Q makan lebih banyak daripada Lembu P
( secara mudah : Pemerhatian = akibat ( yg dilihat ) / Inferens = sebabnya )
Observation: ( Why ?) Cow Q is bigger than Cow P // Cow P small, Cow Q big
Inferens : Cow Q eat more than cow P // Cow P eat less, Cow Q eat more

PEMBOLEH UBAH ( VARIABLE ):

Terdapat 3 pembolehubah:-
Malar ( Fixed Variable / constant variable / control variable)
Yang sama, serupa, tetap atau tidak berubah
Manipulasi (PM) ( To Change // manipulate variable)
Yang diubah ( oleh manusia ) sebelum eksperimen dijalankan
bergerakbalas (PB) ( To Observe / to measure // responding variable )
Yang berubah selepas eksperimen dijalankan ( berubah sendiri )
From the experiment, state the thing :

3 langkah mencari pembolehubah PM/PB dalam soalan:

Langkah1 – cari 2 maklumat yang berbeza
Langka2 – tentukan yang berubah ( sendiri ) dan yang diubah
( oleh manusia )
Langkah3 – Oleh itu yang diubah = PM dan yang berubah =
PB
Cari PM / PB berdasarkan jadual :

PM ( TC ) PB ( TO )
PM ( TC )

PB ( TO )

Pembolehubah ( variable ) mesti ditulis dalam bentuk gabungan antara:

Parameter dan objek
Parameter Objek
• Saiz
• bilangan
• warna
• ketinggian Saiz pokok
• kuantiti Baja Bilangan pokok
• jisim Air Kuantiti baja
• berat Pokok Berat baja
• keadaan

Parameter Object
 5
• size
• number
• colour
Number of plant
• height of
fertilizer Quantity of water
• quantity Air Mass of fertilizer
• mass / weight plant
• condition

HIPOTESIS / HUBUNGAN / KESIMPULAN ( tidak semestinya )

( HYPOTHESIS / RELATIONSHIP / CONCLUSION )

a. Draw one conclusion from the investigation above

b. What you can conclude from the investigation above ?
c. What is the relationship can you makes from this fair test ?

If To Change ( less / more ), than To Observe ( Less / More ) OR

The More / Less To Change, The More / Less To Observe
Semakin (pola) PM , Semakin ( pola ) PB Atau
Jika PM ( pola ), Maka PB ( pola )

Quantity of Cylinder 2 3 5

Number of wood when the structure collapse 1 5 3

= The More quantity of cylinder, the more number of wood when the structure collapse
= If quantity of cylinder increase, number of wood when the structure collapse increase
= semakin bertambah quantity of cylinder semakin bertambah number of wood when the
structure collapse
= jika quantity of cylinder bertambah, maka number of wood when the structure collapse
bertambah

TAJUK / TUJUAN EKSPERIMEN ( PENYIASATAN )

( AIM / PURPOSE OF THE EKSPERIMENT )

What is the purpose of this experiment ?

What is the aim of this experiment ?

To find out the relationship between To Change and To Observe .

Menyiasat hubungan antara PM dengan PB .

Quantity of Cylinder 2 3 5
 6
Number of wood when the structure collapse 1 5 3

= To find out the relationship between Quantity of Cylinder and Number of wood when the
structure collapse
= Menyiasat hubungan antara Quantity of Cylinder dengan Number of wood when the
structure collapse

POLA / CORAK: ( PATTERN / TREND )

Menyatakan bentuk kenaikan / penurunan sesuatu nilai.

Hanya terdapat 3 pilihan / cara jawapan untuk pola / corak, iaitu;
• (semakin) menaik / meningkat / bertambah ( Increase // Increasing // Ascending )
• (semakin) menurun / berkurang / sedikit ( Decrease // Decreasing // descending )
• Tetap / sama / tidak berubah / mendatar ( same // not change )

TETAPI terdapat juga soalan yang memerlukan gabungan 2 atau lebih pola / corak dalam
satu jawapan.
State the pattern of the number of the wood?

25 30 40 45 50 55 60 65 70 Menaik / increase

54 45 33 25 23 20 15 14 12 Menurun / Decrease

25 28 32 40 45 55 60 60 60 Menaik, sama / increase, same

Menaik, sama, menurun //

5 15 25 35 45 45 45 40 35
increase, same, decrease

RAMALAN ( PREDICT ):

Menyatakan nilai yang sepatutnya berdasar nilai yang telah diberi. Kerja – kerja pengiraan
perlu dibuat untuk mendapatkan nilai tersebut.

Predict the time taken when the quantity of boxes is 4 ?

Contoh:

Jumlah baja (g) 10 20 30 40

Tinggi pokok kacang (cm) 24 28 32 36

Berapa tinggi pokok kacang jika 45g baja diberikan.

 7

+10 +10 +10 +5

Pengiraan:
45 50
Jumlah baja (g) 10 20 30 40 sepatutnya
Tinggi pokok kacang (cm) 24 28 32 36 38 40

+4 +4 +4 +2

Jumlah baja meningkat sebanyak 10 jika 45 meningkat 5 ( separuh ), maka tinggi pokok naik
4 dan jika 45 (juga terpaksa naik separuh iaitu 2) maka tingginya ialah 38 dan BUKAN 40 !

TETAPI terdapat juga soalan yang bertanyakan tentang ramalkan apakah yang akan berlaku
jika…

Predict what will happen when the rat does not get enough
air ?