You are on page 1of 56

PARASITOLOGA:

CONCEPTOS GENERALES
Por:
Dra. Nidia Sandoval
EVALUACIN

3 Ex!n!" #ar$ial!" 33%

La&ora'orio 33%

S!!"'ral 33%
Definicin de trminos

Parasitologa:
Ci!n$ia ()! !"')dia a lo" #ar"i'o".
E'iol*+i$a!n'!, parsito: ()! viv! d! o'ro -
loga: $i!n$ia
Definicin de trminos

Parasitosis:
T.rino )'ili/ado !n 'odo" a()!llo" $a"o" !n
()! la #r!"!n$ia d!l #ar"i'o !n !l 0o"#!dador
ind)$! )na "in'oa'olo+1a.
Definicin de trminos

Parasitismo:
2!n*!no !$ol*+i$o !n !l ()! !l #ar"i'o
"! !"'a&l!$! '!#oral o #!ran!n'!!n'! !n
!l 0o"#!dador, a #ar'ir d!l $)al o&'i!n!
")"'an$ia" #ro#ia" - n!$!"aria" #ara ")
")&"i"'!n$ia, "in r!#or'ar a $a&io
$o#!n"a$i*n o &!n!3i$io !()ival!n'!
Definicin de trminos
Todas las parasitosis son
parasitismos, pero no todos los
parasitismos son parasitosis.

En3!r!dad, al!"'ar, a)"!n'i"o !"$olar -


la&oral, +a"'o !n $on")l'a .di$a - !di$ina",
a3!$'a$i*n d!l d!"arrollo 31"i$o - !n'al 0a"'a la"
!dad!" ad)l'a"4
Mayor pobreza y mayor enfermedad
Definicin de trminos

Hospedero u hospedador:
E" !l or+ani"o 5anial, #!r"ona o
$o"a6 ()! r!$i&! !l #ar"i'o.

Hospedador definitivo

Hospedador intermediario
Definicin de trminos

Reservorios:
7o&r!, anial!", #lan'a" o
a'!rial!" inaniado" ()! $on'i!n!n a
lo" #ar"i'o", d! an!ra ()! #)!dan
vivir - )l'i#li$ar"! !n !llo" - "!r 3)!n'!
d! in3!$$i*n #ara )n 0)."#!d ")"$!#'i&l!.
Reservorio
Definicin de trminos

Vectores
Son lo" ar'r*#odo" ) o'ro anial inv!r'!&rado
$a#a$!" d! in'rod)$ir #or ")" #ro#io" !dio" la"
3ora" in3!$'an'!" d! lo" #ar"i'o".
Definicin de trminos
El $i$lo &iol*+i$o d!l #ar"i'o !"
directo o indirecto d! a$)!rdo a la n!$!"idad
d! )n "olo 0o"#!dador o ()! "! #r!$i"!n do" o
" 0o"#!dador!" di"'in'o".
D!3ini$i*n d! '.rino"
Grados de parasitismo
Grados de parasitismo

Parasitismo accidental u ocasional


Son individ)o" ()! !"'n $o!n/ando ") vida
$oo #ar"i'o". S!r!" d! vida li&r! ()! #or
$ir$)n"'an$ia" al a/ar 0a$!n ()! !"'.n d!n'ro d!
o'ro" - lo+r!n "o&r!vivir. E8. La o"$a d!l ()!"o
Piophila casei
Grados de parasitismo

Parasitismo facultativo
P)!d!n o#'ar o no #or la vida li&r!. E8: o"$a"
Callyphora 5o"$a" a/)l!"6 - Lucilia 5o"$a" v!rd!"6
")" larva" #)!d!n "o&r!vivir 'an'o !n $adv!r!" o
$arro9a $oo !n '!8ido" vivo" 50!rida"6.
Grados de parasitismo

Parasitismo obligado:
Son individ)o" ()! d!"arrollan vida #ara"i'aria
o&li+ada al !no" d)ran'! )na !'a#a d! ") $i$lo
vi'al.
Estmago de equino con Gastrophilus spp
Grados de parasitismo

Para"i'i"o o&li+ado

Para"i'i"o in'!ri'!n'! o r!$)rr!n'!. E8.


:o"()i'o"

Para"i'i"o !"'a$ionario

Par"i'o" !"'a$ionario" #!ran!n'!". E8. A.


lumbricoides

Par"i'o" !"'a$ionario" #!ri*di$o"

P!ri*di$o" ia+inal!". E8. A. duodenale

P!ri*di$o" #ro'!liano". E8. o"$a"


D!3ini$i*n d! '.rino"
Ti#o" d! 0o"#!dador!"
Definicin de trminos

7)."#!d, 0o"#!d!ro ) 0o"#!dador:


E" !l or+ani"o 5anial, #!r"ona o $o"a6
()! r!$i&! !l #ar"i'o.

Hospedador definitivo

Hospedador intermediario
Ti#o" d! 0o"#!dador!"

Hospedador definitivo: "on a()!llo" !n lo" ()!


d!"arrolla - ad)ran la" 3ora" ad)l'a" o
"!x)ada" d!l #ar"i'o, "!a ") $i$lo &iol*+i$o
dir!$'o o indir!$'o; o la" 3ora" a$'iva" o
'ro3o/o1'i$a" d! a()!llo" #ar"i'o" ()! $ar!$!n
d! 3a"!" "!x)al!"
Ti#o" d! 0o"#!dador!"

Hospedador intermediario: al&!r+an la" 3ora"


inad)ra" o 8)v!nil!", o la" 3ora" a"!x)ada" $oo
lo" ()i"'!" ) oo()i"'!" d! #ro'o/oario".
Ti#o" d! 0o"#!dador!"

Hospedadores intermediarios activos o vectores: "on


lo" anial!" inv!r'!&rado" $a#a$!" d! in'rod)$ir
#or ")" #ro#io" !dio" la" 3ora" in3!"'an'!" d! lo"
#ar"i'o". E8: la" i$ro3ilaria" #or lo" d1#'!ro".
Hospedadores intermediarios activos o vectores

Vectores mecnicos: !n !"'! 'i#o d! v!$'or !l


#ar"i'o no 'i!n! n!$!"idad d! !vol)$ionar ni
)l'i#li$ar"!. E8. La #ro&*"id! d! lo" in"!$'o" o
la" 8!rin+)illa" ()! "! #a"an lo" dro+adi$'o",
#)!d!n 'ran"i'ir al 'ri#ano"oa al #r*xio
)")ario.
Hospedadores intermediarios activos o vectores

Vectores multiplicativos: !l #ar"i'o )l'i#li$a ")


n<!ro d!n'ro d!l v!$'or: E8. Lo" &a$ilo" Yersinia
pestis $a)"an'! d! la #!"'! "! )l'i#li$a !n la"
#)l+a".
Hospedadores intermediarios activos o vectores

Vectores cclicos !l #ar"i'o !vol)$iona !n !l v!$'or


an'!" d! "!r 'ran"i'ido a )n n)!vo 0o"#!dador.

Vectores cclicos evolutivos

Vectores cclicos multiplicativos


Vectores cclicos
P p
P p p pn
pn P
Hospedador Vector cclico evolutivo Hospedador
P p
P p p pn
pn
pn
pn P
Hospedador Vector cclico multiplicativo Hospedador
Vector cclico evolutivo Vector cclico multiplicativo
Ti#o" d! 0o"#!dador!"

Hospedadores intermediarios pasivos: "on lo"


in'!r!diario" ()! #a"an la" 3ora" in3!"'an'!
d!l #ar"i'o a ")" 0o"#!dador!" d!3ini'ivo" "in
r!ali/ar nin+<n !"3)!r/o #or ") #ar'! #ara ()!
la 'ran"i"i*n "! an'!n+a. E8. El $!rdo al
'ran"i'ir a la !aenia solium #or la in+!"'i*n d!
") $arn!
Ti#o" d! 0o"#!dador!"

Hospedadores intermediarios parat"nicos o de


transporte or+ani"o" ()!, a<n no "i!ndo
indi"#!n"a&l!" #ara !l d!"arrollo - $)lina$i*n
d!l $i$lo &iol*+i$o d! )n #ar"i'o, #)!d!n
3a$ili'ar la ll!+ada d!l #ar"i'o a ") 0o"#!dador
d!3ini'ivo. E8. !o#ocara canis !n ra'on!".
Ti#o" d! 0o"#!dador!"

Hospedadores intermediarios transitorios: "on lo"


0o"#!dador!" '!#oral!" ()! "*lo #!ri'!n ()!
!l #ara"i'o !vol)$ion! a ") !"'ado in3!"'an'!,
#!ro ()! no "! !n$ar+a d! #a"arlo al
0o"#!dador d!3ini'ivo. E8. Lo" !"()i"'o"oa" - !l
$ara$ol.
Ti#o" d! 0o"#!dador!"

Hospedadores intermediarios vicariantes: !n


a)"!n$ia d! lo" 0o"#!dador!" in'!r!diario"
0a&i')al!" d! )n #ar"i'o, o'ra" !"#!$i!" d!
or+ani"o" "iilar!" #)!d!n "!rvir $oo
0o"#!dador d!l #ar"i'o. E8. $chistosoma mansoni
!n =ra"il.
Parsitos segn su ciclo biolgico

Parsitos mono#enos o de ciclo directo: r!()i!r!n


d! )n "olo 'i#o d! 0o"#!dador, !l 0o"#!dador
d!3ini'ivo, "!a $)al "!a la 3ora o !"'ad1o
!vol)'ivo d!l #ar"i'o. E8. Para la %iardia
intestinalis !l 0o&r! !" !l 0o"#!dador d!l
'ro3o/oi'o - d! la 3ora ()1"'i$a.
Parsitos segn su ciclo biolgico

Parsitos hetero#enos o de ciclo indirecto: r!()i!r!n


)na al'!rnan$ia d! 0o"#!dador!"

Ciclo dihetero#eno

Ciclo polihetero#eno
Parsitos hetero#enos o de ciclo indirecto

Ciclo dihetero#eno $)ando r!()i!r! do"


0o"#!dador!". E8. !. solium r!()i!r! d!l $!rdo $oo
0o"#!dador in'!r!diario - !l 0o&r! $oo
0o"#!dador d!3ini'ivo.
Parsitos hetero#enos o de ciclo indirecto

Ciclo polihetero#eno: r!()i!r! d!l 0o"#!dador


d!3ini'ivo ad!" d! do" o " in'!r!diario",
!n !l <l'io d! lo" $)al!" d!"arrolla la 3ora
in3!"'an'! d!l #ar"i'o. E8. &iphyllobothrium latum
#ara"i'a al 0o&r! - o'ro" anial!" ()! $o!n
anial!" d! a+)a d)l$!.
Parsitos segn su ciclo biolgico

Parsitos autohetero#enos: $o#l!'an ") $i$lo


&iol*+i$o !n )n "olo 0o"#!dador !n !l ()!
al&!r+a a 'odo" lo" !"'ad1o" d! ") $i$lo
&iol*+i$o. - !l #a"o d! )n 0o"#!dador a o'ro
'i!n! l)+ar #or $arnivori"o o $ani&ali"o. E8.
!richinella spiralis.
Definicin de trminos

7i#!r#ara"i'i"o:
C)ando !l 0o"#!dador d! )n #ar"i'o !" o'ro
#ar"i'o. En !"'! $a"o !" )n 0i#!r#ara"i'i"o d!
#ri!r +rado, #!ro #)!d! 0a&!r 'a&i.n
0i#!r#ara"i'i"o" d! "!+)do +rado, !'$...
Hiperparasitismo
de primer grado
Hiperparasitismo de
segudo grado
Definicin de trminos

Poli#ara"i'i"o:
C)ando )n 0o"#!daro !" #ara"i'ado #or varia"
!"#!$i!" d! #ar"i'o", -a "!a !n )n *r+ano o !n
vario" *r+ano" di"'in'o".
ESPECI2ICIDAD
PARASITARIA
H.A.
H.B1.
H.B.2
H.C.1 H.C.2
a
B1 B2
H.C.3 H.C.4
C1 C2 C3 C4
H.A.
H.B.
H.A. H.B.
a1
a2 a3
a4
a1
a2 a3
a4 b1
b2 b3
b4
b1
b2 b3
b4
b2
a3

D! 'i#o 3ilo+!n.'i$o

Por 3a$'or!" !$ol*+i$o"
5$o0a&i'a$i*n6
E"#!$i3i$idad al 0o"#!dador

Par"i'o" oiox!no" o oiox!nia

Pio8o d! la $a&!/a - d!l $)!r#o

Par"i'o" diox!no" o diox!nia

Cara$ol 'iomphalaria d! $. mansoni d! =ra"il - :.xi$o

Par"i'o" !"'!nox!no" o !"'!nox!nia

$yphacia obrelata !n (us musculs) (. spretus, !'$.

Par"i'o" oli+ox!no" o oli+ox!nia

E$0ino$o$$)" +ran)lo")" !n $nido"

Par"i'o" !)rix!no" o !)rix!nia 5Toxo#la"a6

7o"#!dador noral: !.brucei !n an'1lo#!"

7o"#!dador vi$arian'!: ! brucei !n va$a - 0o&r!


E"#!$i3i$idad a ") i$ro0&i'a'

E$'o#ar"i'o"

:!"o#ar"i'o"

Endo#ar"i'o"
E"#!$i3i$idad ali!n'i$ia

:on*3a+o" o !"'!n*'ro3o"

Pol13a+o" o !)ri'ro3o"
ACCIONES DEL PAR>SITO
SO=RE SU 7OSPEDADOR
Ti#o d! #ar"i'o - ") vir)l!n$ia

Taa9o

Can'idad

T!8ido ) *r+ano a3!$'ado

Edad

E"'ado n)'ri$ional

E"'ado in)n!
A$$i*n no$iva d!l #ar"i'o

:!$ni$a"

Tra)'i$a"

Co#r!"iva"

O&"'r)$'iva"
A$$i*n no$iva d!l #ar"i'o

V!rdad!ra" 'oxina"

S)"'an$ia" an'i$oa+)lan'!"

S)"'an$ia" irri'an'!"

S)"'an$ia" 0i"'ol1'i$a"

S)"'an$ia" 0!ol1'i$a"

S)"'an$ia" #arali/an'!"

S)"'an$ia" d!"#oli!ri/an'!"
A$$i*n no$iva d!l #ar"i'o

A$$ion!" !x#oliadora"

Dir!$'a": A. duodenale ?.@l diario"

Indir!$'a": %. intestinalis) +ra"a" - vi'. li#o"ol)&l!"


A$$i*n no$iva d!l #ar"i'o

A$$ion!" in3!$$io"a"

Dir!$'a": #)l+a" - 'i3)"

Indir!$'a": A. caninum - i+ra$i*n $on &a$'!ria"


A$$i*n no$iva d!l #ar"i'o

A$$ion!" n!o#l"i$a"

$. haematobium

A$$ion!" r!3l!8a"

*. vermicularis

A$$ion!" "o&r! la" +*nada":

+. hepatica
REACCIN DEL
7OSPEDADOR AL
PAR>SITO
R!a$$i*n d!l 0o"#!dador

In3laa$i*n

2ora$i*n d! $#")la"

2ora$i*n d! a+alla" o 'ila$ia"

R!a$$ion!" +!n!ral!"

In)nidad na')ral

In)nidad ad()irida

In)nidad #o"'Ain3!$$i*n

Pr!in)ni$i*n

In)ni/a$i*n ar'i3i$ial

You might also like