Professional Documents
Culture Documents
Ρουδομέτωφ Νικόλαος
Παρουσίαση του
Ιστορικού & Λογοτεχνικού Αρχείου
Καβάλας και επ’ ευκαιρία,
παρουσίαση λίγων εκ των
αταξινόμητων Θρακικών θησαυρών
του
***
Η έδρα του Αρχείου μας είναι στην αγαπημένη μας πόλη ΚΑΒΑΛΑ,
την αρχαία Θρακική ΑΝΤΙΣΑΡΑ.
Λίγα λόγια για την ιστορία της από την δική μας οπτική γωνιά.
• ΤΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
Η βιβλιοθήκη περιέχει σήμερα περισσότερους από 30.000
τόμους βιβλίων, περιοδικών, ημερολογίων κλπ.
επικεντρωμένων στην Ιστορία και στη Λογοτεχνία της
ευρύτερης περιοχής της Ανατ. Μακεδονίας και της
Θράκης. Η αξία της βιβλιοθήκης είναι πολύ υψηλή
καθώς περιλαμβάνει πάρα πολλά σπανιότατα παλαιά
βιβλία, εξαιρετικά δυσεύρετα στις βιβλιοθήκες της
χώρας μας, ιστορικού, λαογραφικού, λογοτεχνικού και
νομισματολογικού περιεχομένου. Είναι από τις
αξιολογότερες βιβλιοθήκες της ευρύτερης περιοχής
και αποτελεί παράδεισο για τους ερευνητές
πανεπιστημιακούς και μη. Οι παλιότερες εκδόσεις
χρονολογούνται από το 1521 και η ενημέρωσή της
συνεχίζεται μέχρι σήμερα και καλύπτει τους
θεματικούς της προσανατολισμούς, ιδιαίτερα στον
χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης.
• ΤΜΗΜΑ ΤΥΠΟΥ
Περιέχει :
α) Εφημερίδες Καβάλας, Δράμας και Σερρών διαφόρων
περιόδων, από το έτος 1910 μέχρι σήμερα.
β) Περιοδικά Καβάλας και Δράμας, ομοίως.
γ) Εφημερίδες της Θράκης ομοίως.
δ) Εφημερίδες της Θεσσαλονίκης και της υπόλοιπης
Ελλάδας, από τον προπερασμένο αιώνα μέχρι
σήμερα.
ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ
Ασχολείται με την ηλεκτρονική επεξεργασία – γραφιστική
επιμέλεια και έκδοση βιβλίων σχετικών με την Ιστορία
και τη Λογοτεχνία της Μακεδονίας και της Θράκης,
καθώς και με την επανέκδοση σπανίων βιβλίων που
δεν υπάρχουν από πολλά χρόνια στην κυκλοφορία.
Ασχολείται επίσης με την μετάφραση στην Ελληνική
γλώσσα ξένων σημαντικών εκδόσεων που έχουν σχέση
με την Ιστορία και τη Λογοτεχνία του Βορρά της
πατρίδας μας.
Στις εκδόσεις περιλαμβάνονται και ανατυπώσεις -
αναπαραγωγές από τις αυθεντικές και σπάνιες
γκραβούρες, λιθογραφίες, ξυλογραφίες κλπ που
φυλάσσονται στο Αρχείο, όπως και ανατυπώσεις
σπανίων καρτ-ποστάλ και φωτογραφιών του 19ου και
του 20ου αιώνα.
• ΤΜΗΜΑ ΧΑΡΤΟΘΗΚΗΣ
(Συλλογή γεωγραφικών Χαρτών 14ου – 20ου αιώνα)
Περιλαμβάνει αρκετές εκατοντάδες χάρτες, κυρίως
Ελλάδος και Αρχιπελάγους, καθώς και πορτολάνους
Ελληνικών λιμένων. Αρκετοί είναι εξαιρετικά σπάνιοι
και οι περισσότε-ροι εξαιρετικά δυσεύρετοι. Μόνον το
Τμήμα της Χαρτοθήκης θα μπορούσε να αποτελέσει
ένα αυτοτελές Μουσείο εξαιρετικού ενδιαφέροντος.
• ΤΜΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ
Περιλαμβάνει συλλογές σπανίων ελληνικών και ξένων
νομισμάτων, έργων τέχνης, ζωγραφικής κλπ. Ειδικότερα
περιλαμβάνει :
11
α) ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ
Εξαιρετικά σπανίων εκδόσεων των
Ελληνορθοδόξων Κοινοτήτων του Βορειοελλαδικού
χώρου κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας 1880-
1910.
Πρόκειται για συλλογή ανεκτίμητης ιστορικής
αξίας και αποτελείται από 400 και πλέον
νομίσματα, μερικά των οποίων είναι μοναδικά
παγκοσμίως.
β) ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ
Πρόκειται για συλλογή σπάνιων ελληνικών
νομισμάτων της περιόδου 1828-940 και νεωτέρων,
δηλαδή από τα πρώτα νομίσματα τα οποία εξέδωσε
ο Καποδίστριας, μέχρι τα νομίσματα της Μεταξικής
περιόδου, πριν από τον Β’ Πα-γκόσμιο πόλεμο.
Πρόκειται για πολύ σημαντική συλλογή μεγάλης
ιστορικής αξίας και αποτελείται από εκατοντάδες
νομίσματα.
Τουριστικοί λόγοι
Η πόλη της Καβάλας έχει άμεση ανάγκη τόνωσης της τουριστικής
κίνησης, η οποία τα τελευταία 20 χρόνια ακολουθεί φθίνουσα
πορεία, παρ' ότι οι φυσικές καλλονές και οι αρχαιότητες είναι από
τις σημαντικότερες της χώρας. Ένας εκ των λόγων της φθίνουσας
πορείας, είναι το μεγάλο έλλειμμα Πολιτιστικής υποδομής, όπως
είναι η έλλειψη Μουσείων. Το Αρχαιολογικό Μουσείο, το
ετοιμόρροπο μικρό Λαογραφικό του Δήμου με το υπό συγκρότηση
Μουσείο Καπνού είναι απολύτως ανεπαρκή για μία τουριστική
πόλη 80.000 κατοίκων. Είναι γενική απαίτηση η αναβάθμιση του
πολιτιστικού τοπίου και η ίδρυση νέων Μουσείων-πολιτιστικών
κέντρων.
Η δημιουργία του Μουσείου Ιστορίας, Εθνολογίας και
Πολιτισμού θα δώσει τη δυνατότητα της παράτασης της
παραμονής των τουριστών στην πόλη μας, καθώς η επίσκεψή του θα
προστεθεί αμέσως στα τουριστικά αξιοθέατα και η αξιοποίηση θα
είναι άμεση. Θα δώσει επίσης την δυνατότητα προσέλευσης απ' όλη
την Ελλάδα και το εξωτερικό, μελετητών, προπτυχιακών και
μεταπτυχιακών φοιτητών, μαθητών όλων των βαθμίδων, φιλιστόρων
κλπ. Θα μπορούσε επίσης, με πολύ μεγαλύτερη ευχέρεια, να
υποστηρίζει υποψηφίους διδάκτορες Ελληνικών και ξένων
πανεπιστημίων κλπ. κλπ. χωρίς να επεκταθούμε στις μόνιμες
εκθέσεις που θα διατηρούσε και σε μια μεγάλη γκάμα εκδηλώσεων
που θα προσέφερε σ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Νομίζω ότι σας έδωσα μια αρκετά σαφή εικόνα του Ιστορικού &
Λογοτεχνικού Αρχείου Καβάλας. Προτού προχωρήσουμε παρακάτω, θα
ήθελα να προσθέσω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που μας απασχολεί τα
τελευταία τέσσερα χρόνια, περισσότερο και από το ζήτημα της στέγης,
είναι η έλλειψη ψηφιοποίησης του Αρχείου μας. Δεν θα σταθώ στα
τεράστια ποσά που δαπανήσαμε από την προσωπική μας περιουσία στα
τελευταία 35 χρόνια για την αγορά αρχειακού υλικού και στις ατέλειωτες
ώρες δουλειάς. Αυτά τα προσφέραμε με ενθουσιασμό και πολύ αγάπη
στον τόπο μας. Πιστεύουμε ότι ο γιός μας, ο οποίος είναι Ιστορικός και
Κοινωνιολόγος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου, θα συνεχίσει
το έργο του Αρχείου στις προσεχείς δεκαετίες, ώστε το Αρχείο μας να
αποδώσει το μέγιστο των δυνατοτήτων του. Εκείνο που μας στεναχωρεί
είναι ότι παρά τις προσπάθειές που καταβάλουμε, δεν κατορθώσαμε να
μπούμε σε κάποιο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ψηφιοποίησης Αρχείων και οι
κίνδυνοι κάποιας ξαφνικής καταστροφής εξακολουθούν να μας κρατούν
σε συνεχή αγωνία. Η συμπαράσταση των Αρχών περιορίζεται στην
πληρωμή κάποιων τιμολογίων κυρίως τυπογραφείων κλπ., όταν
οργανώνουμε τα Ιστορικά μας Συνέδρια. Επανειλημμένως θέσαμε τα
προβλήματα της ψηφιοποίησης και της στέγασης του Αρχείου, αλλά οι
υποσχέσεις που μας δόθηκαν δεν έχουν υλοποιηθεί, αν και πέρασε
αρκετός καιρός. Προ ολίγων ετών, ένα μεγάλο Πανεπιστήμιο της χώρας
μας προσφέρθηκε να αγοράσει το Αρχείο μας, πληρώνοντας ένα πολύ
μεγάλο ποσό και υποσχόμενο να διατηρήσει το Αρχείο ως έχει στην έδρα
του (Πανεπιστημίου) όπου θα το στέγαζε και θα το λειτουργούσε κάτω
από ιδανικές συνθήκες, τιμώντας μάλιστα το όνομα του ιδρυτού.
Την πρότασή του την επανέλαβε και προ ολίγων μηνών. Η απάντησή
μας ήταν βεβαίως αρνητική, με την προσθήκη ότι το Αρχείο έχει
για μας την αξία της μάνας μας, της πατρίδας, της οικογένειας.
Είναι αδιαπραγμάτευτο και πρέπει να παραμείνει στον τόπο μας.
Αισθανόμαστε μεγάλη πίκρα όταν μας αντιμετωπίζουν οι Αρχές
του τόπου μας ως ενοχλητικούς κουλτουριάρηδες που τους
προσθέτουν προβλήματα. Σφίγγουμε τα δόντια, καταπίνουμε την
προσβλητική τους, πολλές φορές, συμπεριφορά και συνεχίζουμε
απτόητοι. Γιατί γνωρίζουμε την αξία του έργου μας, γιατί
γνωρίζουμε ότι εργαζόμαστε για την αγαπημένη μας πατρίδα, τον
αγώνα τον καλό. Και αυτό μας φθάνει και μας περισσεύει ως
ανταμοιβή των κόπων μιας ολόκληρης ζωής.
Σας ζητώ συγνώμη για την συναισθηματική φόρτιση και αμέσως
θα περάσουμε στην παρουσίαση λίγων από τους Θρακιώτικους
θησαυρούς του Αρχείου μας.
Ξεκινούμε με το υπ’ αρίθ. 9 έγγραφο.
16
Στο σημείο αυτό τελειώνει η παρουσίαση και με την ελπίδα ότι δεν σας
έχω κουράσει, είμαι στη διάθεσή σας για όποια ερώτηση
έχετε.