Multi-probleem gezinnen

Psychologische aspecten
 Selectie van onderwerpen
 Multi-probleem gezinnen

 Hechting
 theoretisch uitstapje

 Hulpverleningsmethoden
 terug naar de praktijk
Multi-probleem gezinnen
Meervoudige, complexe problematiek
 Probleem ordening in 5 gezinstaken (Baartman en Dijkstra, 1987)
 Opvoeding van de kinderen
 Individuele welzijn van de gezinsleden
 Voeren van een huishouding
 Verwerven en onderhouden van een maatschappelijke positie
 Vormgeven van de partnerrelatie

Veel problemen, verschillende probleemgebieden,

Tegelijkertijd
21 november 2009

Ombudsman kraakt jeugdzorg

„De organisatie is „onverantwoord complex‟

„De wetgeving is ingewikkeld, er zijn vele financieringsstromen.
De jeugdzorg is hopeloos gefragmenteerd.‟

Waan van de dag

 Achtergronden en oorzaken
 Problemen binnen het gezin
 Onderlinge relaties
 Intergenerationeel
 Vicieuze cirkel van crises
 Problemen met de hulpverlening
 Teleurstelling, wantrouwen, motivatie
 Behoefte aan erkenning, respect
 Verschillende referentiekaders
 Intermezzo
Pak pen en papier en vul de volgende zin 7 x aan:

“Ik ben…”
 Intermezzo
Hoeveel keer staat er in de door jou ingevulde
zinnen een woord dat verwijst naar een
sociale rol?

“Ik ben de dochter/zoon, broer/zus, vriend/

vriendin,… van…”
 Belang van sociale relaties
 Onderzoek naar baby‟s in weeshuizen

 Het horen bij een groep geeft veiligheid

 Evolutionaire ontwikkeling
Hechting
 Hechting
 Gehechtheidsrelaties
 Een veilige basis zoeken/vinden bij elkaar
 Affectieve gevoelens
 Sensitieve responsiviteit van de verzorger
 Hechtingsstoornissen
 Reactieve hechtingsstoornis
 Verbroken hechting
 Verstoorde hechting
 Hechtingsstijlen
 Veilige hechting
 Exploratie, sociale vaardigheden
 Angstig-vermijdend
 Verwachting afgewezen te worden
 Negeren of vermijden van verzorgers
 Angstig-ambivalent
 Vastklampen en afweren/boosheid tegelijkertijd
 Gedesorganiseerd
 Bang voor verzorger, verwarde reacties
 Psychosociale aspecten
 Eerst alleen moeder-kinddyade, later ook
andere gehechtheidsfiguren
 Basisvertrouwen
 Positief intern werkmodel
 Negatieve gehechtheidsgeschiedenis is een
belangrijke risicofactor voor problemen in de
verdere psychosociale ontwikkeling
 Intergenerationele overdracht van problematiek
 Achtergronden en oorzaken
 Biologische factoren
 Neiging om gehecht te raken van het kind zelf

 Omgevingsfactoren
 Kwaliteit van gehechtheidsrelaties
 Beschikbaarheid en sensitieve responsiviteit van
de primaire verzorgers
 Eerste 3 levensjaren met name belangrijk
 Diagnose en behandeling
 Diagnose
 Kinderen onder 3 jaar „vreemde situatie techniek‟ (Ainsworth)
 Diverse observatie- en vragenlijsten
 Vaak sprake van „intuitie‟
 Ongunstige prognose bij ernstige hechtingsstoornissen
 Intensieve, langdurige, deskundige aanpak d.m.v. therapie

Nadruk op belang van preventie in de vorm van

opvoedingsondersteuning
Hulpverleningsmethoden
 Basis elementen goed hulpverlenen
 Relatie tussen cliënt en hulpverlener
 Aansluiting bij motivatie cliënt
 Aansluiting van interventie bij hulpvraag
 Structurering vd interventie
 duidelijke doelstelling, planning, fasering
 Uitvoering vd interventie
 Professionaliteit hulpverlener
 Werkomstandigheden hulpverlener
 Caseload, ondersteuning, veiligheid
 Algemene benadering
 Outreachende aanpak
 Respectvolle houding
 Dialooggestuurd en bekrachtigend

 Coördinatie vd zorg (!)

 Methodieken
 Intensieve Pedagogische Thuishulp (IPT)
 Veiligheid voor de kinderen
 Probleemoplossend vermogen vh gezin
 Benutten van sociale netwerk
 Nazorg, langdurige hulpverlening
 Secundaire preventie
 Gedrags- en ontwikkelingsproblemen bij kinderen
 Enkele voorbeelden
 Videohometraining (VHT)
 Gezinstherapie bij problematische
opvoedingssituaties
 Communicatie en interactie tussen gezinsleden
 Video is essentieel hulpmiddel
 3 proces elementen: opname, interactie analyse,
feedback
 Empowerment → Eigen Kracht
http://www.eigen-kracht.nl/Film+Jongeren+over+Eigen+Kracht conferentie
 Informatie bronnen
 Zoekmachine voor vakliteratuur Social Work
 Fontys portal → mediatheek → BSL
 Gebruik de referenties die in een artikel worden
gegeven
 Auteurs en onderzoekers
 Multi-probleem gezinnen: vd Steege, Baartman, Ghesquiere,…
 Hechtingsproblematiek: Bowlby, Ijzendoorn, Lange,…
 Websites
 www.jeugdinterventies.nl
 www.eigen-kracht.nl
Vragen?

Opmerkingen?