You are on page 1of 64
Ezequiel Ander Egg, Maria José Aguilar Idafiez COMO ELABORAR UN PROYECTO Guia para disefar proyectos sociales y culturales (13.4 edicién, ampliada vy revisada) A Fe) ‘pation jp oped» somes ap ea ‘id souepboraido seesceypch soul seg “OF 9 ‘oH! jp vaejen ap stopen 65 opafoud ap unis ap 4 enpenetuo ener, -S I ‘yen op astro Sugonaal ap 0100 So 3p OF L 1s souesecasouians 6) 9p Deana 5 6 Speen ap exEpIBRD © sox! Sy ep UREN] “S Sh se © SeD9H 4 SOPOIH “b oF Teayente sem "2pepene se op euowsdo unease ze ‘oud pp ee is opafoud fp oped “T 62 o;pafoad un 2p uorsesoqey9 e| e1¥d HAND Ge sopataud seg 6 sees 9 pepe sical ee 02 oad wn 3p mutes aN se! Soper at ‘Obata 9p a8) st om 6 pepe “opafoud ‘ewes “usd aun sepa a topiox! sevasp & siogee ets 3) “f 11 soysafiosd ap oussip & uorsesogeye e| © ows0s > senifeiado 4 sopenjdasues sauoteord seuntyy vyentsaowy pu cata ‘yaunaony Noten sa OMT an me 9 9, 2111 Loto ong ea SINR er 586 sees ep pep cs et name pea cr S61‘ openers opp 61 eeu oa eee Som cL Hel 2D oR Bp a I eeu 290m PH Hone mee st HY HOE 1681 ¥S91 9 "esi pene apenas 51 SON C 6st ony wee oe 851-¥S31 EH vorereeose nest ey a7 WoIvHVAOME ‘ony or ay peney emg ag wna 1 Gaia para Progzemar Actividades (GPA) 2 El agama de Gant 0 cronostemn le wwence 3: E mild de progamacrn ABC (Anabis Bar Chortng) 4, Mate del ao loco 5. Chiteros para eta, prota ysleconse 6. Fjempos de ebborocon de proyecon ns OPIS Prélogo ‘A medindos de ls afi sesenta, uno de los precrsores dela Baniicacion en America latina, el economic cheno Jorge Ahusnada, deca que, posiblemente, gran pate de los ‘ecblemnas prticos que afronta la plniiacion se debe ol fete de comprension de su natwraleza, objetivosy lmtacla es. Mientras nos foman lo planificacon como una parte ‘en para lor problemas de organizecin y edministrion, fotrs, en cambio, tlonen una posicion escéptca y negative esconfiando de su eliclencin. Esto ha sido Irecuente y no cabe dud de que algunos textos de planfeacon han cont buido a ello, Ya sea porque presentaban la planiicacin, programacion y eaboracion de proyectos como ut inst ‘mental que peda hacer mucho mis de lo que eleetivamen {ese puede aleanear con wna técnica, 0 bien porque era bros fan confusos en i exposiciin y prasentacin que no ayudaban alo que es el propiste central de la planiiensin, Contribul ala toma de deeksionesraconaes Ero de Ezequiel AnderEag y Moria José Alar [8S fet que presentamos ha tendo una gran acogia en diferen tes campos profesionales, porque ni poca de un optimismo Inger (como spor el slo hecho de elaboror pros lograrareaizarle) i ha caido en lo sfsticaciones innece saris initles de algunos panlcadores que parecen sir de astigmatime metodoligico o de miopls intelectual. En general fs bros de Andergg y Agulae ponen de raliewe Y reconfirman aque que decin Jorge Lis Borges “Es birbien es ese con preision Si tenemos en cuenta que ente 1989 y 1996 we has lan zado al mercado 12 eicines de est Ib fen vais ocasio faa Pp whey ep pe Sea 3 ‘ayo 4 soseranzed SuEMS @ UeEENDEpE ‘Piggesi28) 9p Oe uN 2s BgBP NG] [PP O}!D009 ‘sn 0 uppeayde pes toucyanos un olen sen agp» "oquouaerepat © euniuo> ‘openees of vas Wf "e089 waqo ena 3p ORLAIUaD > w> ‘opeati9wy Oxo ernund opedse un owen aopuD aap + - uo1ayiunid 8» uopoomponU ‘ogy ue oyepauy jesuaiaj cosets ne mean On 3 « can eno. s0uDy auayOD “oppafoxd seNDSD 9p ope Je ojuena uo ‘eysondoud ese olor sopusyuo exed “ie ug any 4 anyesnpa eos upse | 9p ON > Soppaiend seoqele 9p op fue 4 onee9 OpoA UN ‘2p seqosaud on exjo 6 ou exgy aI69 ap UOsUDyaud W) rev 016 opeuebuo 29s apuajaud an uoyovanioat ap osa20 lun © pepjeuonaaup etn ep anb soqemuaB sauacenuaMo ej serra uoytzad an served 9780 "sequonpoood sols 9p oun afrunsuoa Sojpafoxd ap wpReIORe ap eal 391 eT Genatge Soun ap uotonaaeuen ef © sepenuaue ‘sp -evepo sauo} ap soyunjuoo)SoqsaNpap01d Sto} ep evojoajiod opt ues ‘oysoloud 249 ANBDEUOD ee ‘oge>& eso 9 ab eum pepcIe! 4 unAB¥ANL 280 spnponu od opeiagop cosane9 un 2294 9p PEPE au ey oyun TEBE, apa arb URE ep, uezyeas o sawn © woinb ap pepsoueyods [ee © ep ‘gl 9818p a9pp opeysos 0 oalgo un LezueD—e epAoTa nb (emeanpo © jemjro "eos uae ap ody usu uoponponuy woes oan eae ee an ans py Este ray FPP one un ainnso> eS ab anyone Seep 26 Sunppe ot of seus! enc ay oceioad Noes 2 stain ph anon ap edad econ oor 2 atopy mb pus ompea ean, ‘ou Sogo sos} seotnmien se ete pen e 2 Some coroutd ey op eae SHB 853 puy "ger os ond 0] wove wh a Ei ns ab odio albu an doo been ns ues sowie ugpeajee! ap tonal ap popes Gana Pmt opty uy of ssi a Sa ab neg nn ‘erated op veers qe sawoouos oak eos ot “anor sats fa ope 9p see do soo is op sours an sags eno at jue on 0 op enbodon eaten sen 2 Son eon oe apede a jog ne ace ape 9p ela ean ods agreed ‘eid omiendo cong oat ounojens ohes ene “90 mn aepst ab su les cpotea ita 2.01 2812 sted sepponoies oe uty pepoead 4 “ns nb sod apres sd open eee et ‘un proyecto bien elaborado na es, sin mis, gorania de x to-en su apicacion; debe implementase y jecutarse ey pleando una estratega adectnda, ‘Al escribic ‘sta introducclon de le 13.4 dle del libro cen el corto plazo de siete aos, pads disculpas » aquetos Jectores —soberos que ls hay poraue asi nos lo han man festado— que han tenido que remplazar versiones antiguas Por otras mes actualizadas. En este campo de actuacién yen «ete ipo de publicacione, no hay otra alermatva que cep, tare inconporar los cambios. Nose puede estar insalodo 00 to ya hecho: seria acomodarseenlacalma chiha,signo ine ‘quivoco del mado de pensar de quienes son incapaces de e- rowarse. Nosotros sampre henioe ensado qe tuestos bros son botradores mejoradas v mejoables, 9 que la ac leacion permanente de los canociientos, métodos, proce- dlimientosytéenias es, o deberia ser una trea "normal en ‘un mundo tan cambianie como el que nos toca vii, Nos pr receria una grave falta de seriedad profesional no inedcir ‘cambios cuando ruosra prtica y nuestra rollin teria ‘nos han puesto de aleve nuestros isulcerss, oun en ‘casiones slo sean matics Algunas precisiones conceptuales y operativas en toro a la elaboracién v diseno de proyectos Que significa elaborary dseiar proyectos Diferencias entre plan, programa, proyecto, actividad y tren Definicion de proyecto Requistos para fa bueno formulscién de un proyecto Pra mejor la eapacilad de programa y elaborat proyectos a ‘opexyeas of ano eo} ‘9p seiojen e apie onb soua> Joo} = sop -eypsas 6 sorrpeid sopeuunsiep 3p uo “49 v) © uezenpoo on UoI2e ap soso sNb9g « = ‘oun ou & SRR Se ai ap opeuquo> osn jp quepau Sepeuoy SougSep 5 BuIS]P WLTUCU ap JEIUAUIISY « sezyeas asa a5 on oj sespaud & s2U60) + ceed reaygn 2p ue 96 ant soyeauaB soyuanueaiy 6 eyed sun UoD9Iq “ty9 96 UA" ,eRB, eu auDUIOxLS $9 “ayuauTEsaAc ES 2op 25 owen fe "onb ours *sopafoud sasey OUD9, ap At epoat un $9 OU souaaay Sab an | “aUDIRsH03 Jog "Neen ap sonoyHD sBoI9RI9 f stay OKs sopepmNtoe ap aos eur etoz9ue9 “up|e ap sosIn9 $0] ZO] “Som 2g So, esfraid “sop se seuebs0 exed Uorus an seed 2p 2uDs kun GUS epxBu EATeULION eur 99 Of BFE opataud seioge © Jopuoude 9p e198 9p ey ‘von eSTE Ldap seu29) 5] 9p oloue fe aeayuG> an ou (ous 3B) pp ondure opuas us opipustua fepo® sopeeqeN, poy ‘2p uopednocaud ayofin seus & exp a se $9 OD ojaoid ap uppeoges 2p e211) © 59 anyo-o7os UgPDEUUE eK IEE Lege > uo aqgeyin 6 opezqi seus yo anb aquapo 22exed "ug sii /agee.yue ap se Se Ip UO EATON eee sot “Sondosd © soptioge sojuonuypasoxl 9nuDI999 $01 9 SPR RE RRR ITA Tap OG CGN FD ay, ps, buenas rzones pra preci por sr de tas formas ses escola bua cde ke goes ropéstos que se expresan en muchas propuesas de ipo ‘eclalyeutral, pero qe no snven macho ns ue an tvchiedss. No sobemos 3 exten med hese 9 ea ia evar aio vga, nos conta qe on sed ‘rganzacon mentale istrumental pare stor Proseioe (ue eet propesto expreso de esa gus) conctne ante {quo aporie, pare descender del “Gectraioniay slogans" aa préczaconcreta, La version de an terior en ia prdcten sock ee un corel ob. a neces sidd de ster hacer proyectos ln elaboracib de pose tos no puede sr in ameontonamionto ators e ese Dropuesias sn ninguna puta de organ stems g Mss: : Si ben estos tarminos ene lengua corante pueden ut Fears indtintamente, dento dela erga de a plaiiccion se ullizan con aleances muy dferentes. Cada uno de ests términos incien ditinios neles de conerecion, Comencemes con elaeance ye significado de plan, que ‘ese termino de carter mis global. Un plan hace releren- ‘cin. las dectdones de emer generat que expres. 16 I “heaientoe palicos fundamentals, las pronidades gue 52 ‘eran de esas formulaciones, la asignacion de recursos fcorde a este printade, ls extrateias de accion y el com junto de madios ¢insteumentos que se van a utizar por ok ‘near las metas abjtivae propuestos. Desde el punto de sta dela Adminstractén central l pln tiene poe inalidad teazat ol curso deseabe y probable del desarolo nacional a Fdezavalo de un sector leconémico, social o curl, (Un plan en penis y ogee, pat no 8 corps So pen cong de pay Pecos ‘as por ue rain lanentl: port fan Tena de noposteny eof apa a 3 proton y payee. Enon pon acon ee ee por cholo ise crocento decor oo seo sane cel Se scat popu st Too cso dcberta ea evens on unpre nasonle Corte fen lap dos un inde ae ture coro ps Enon lane planer ps {Torco pti dentvo del eval se enmatan los pageant Spee Un srescama, or snto anp, hace frac 9 conn cpr olente «ted de acai, EE A wom sep amis Sin ay” SIsahes pe in 2ejo> wane) ‘pated | se}0%9) pepraR ae eooen ooaype 29 sun “OyaaKoad "S109 SOP Ip 2p upp) 2p euREABOud "Uo}reonp> 9p Ue ‘sopensape opezeo f eos e sesedaud "eauey “uossn> 2 un e2yeaspepsane ‘oven 2p oquouiedes an sez S21 “oypafioad "(ued fap Seueond 20} op cin owe) ug 6 eoueju ap eetesBoad ajo Sop ap soninis sojduala sop 50} oo sop SOMA cd “souua} S030 9p OUn epe> ap 233027 fp 59 6 ugiei2u00 9p sopeib sojuapen sos seepe ee ‘opat oud un seasouco exed sees at sy ah Seon se uf ‘pepmune cun eunfiguoo seore} ap ojankuaa up peployiods> f ugpor2ue> ap ours ope un uo> pepe ean eae coeido an woos 9 ease Obata un p30 -padko sonjofgo f sau se eae wd sees 009 Se Ses1aNp ap epeon 9 fumes urease mpoul ‘PePrR9s e208 upeumnony op opm papyanoe ry ea & spepanoe ap uma sewey souqeat otowe ‘wpo-u02 =p ea ean ua Opucaven sno ening [SUPP piped opal op adaas un ypscs 4321 sopafoadsouen woo ewnBoud gn Sepemouue f sopenuebse, SepepIoe ap oyuNu09 un ap san 2h © Weaiouao 9 sp aor 5 ouoo seein Sy one 029 Srp ap tampon op ‘eau un so wpnao eun ap ug ‘erotaad a ones Owens aa lod corn 864 hen un opens cpl noe ne Zeon omagesstusam vee pene et 2 sapere antes ug n eee a eee a age sa CF ap aun ay an i Definicion de proyecto Ya hemos hecho referenci al concepta de proyect ds Linguiéndlo de otros comma “plan” y “programa”. Ahora convene que profundicemos en él, de cara alo que vamos a desarrollor en la segunda porte del Hivo. En el lengua co ‘ete, cuando hablamos de proyecto, alucimos al design, ropdstto y pensamiento de hacer algo. Consste, pues, en la previsin, ordenamiento.o premediscion que se hace pe ‘a tealizar algo o eecutar una obra u operacion, En sentido técrizo, el aleance del trmino es similar: se trata de lo ordenacién de un conknto de actividades que, combinando recursos humanos, materiales, financetos ¥ weniags, se realizan con el propio de consegui un deter ‘nado objeto o resultado. Estas actnidades se artculan, se Interelacionan y coordinan ent s. propésito de todo proyecto os alcarzar wn resitad (etecto concreto que se logra con st realzaciéa 6 un pro ucto (elemento material © de servicio que se genera pra roduc efecto). Ademis, todo proyecta se rela dentro Se los limites de un presipuosto y de un peiodo dase De todas las consideraciones precedentes, podemos se- falar las siguientes caractorsticas de los proyectos: 1. Todo proyecto comperta ina seas de actvtades de dracin determina, Eston sos pro ‘acts des presacién de serios, qu pone un proceso contin, Enos proyectos se combi I lan de recur sos hummanos, rico, fnaclercsy materi, Ted proyecto dene que karat prekactos y re nods, de aero con ls objtivs pews en sueho yconceptlnen ‘A modo de sites, podemos decir que ks aspects aston thos de un proyecto Racenreerenesa 2 +n conto de acdes y accones que se deben empee- der, * que no son acuacones espontiness, sno oenadas y ati: las, + qe combinan I tilzacin de cferentes pos de recurs, ‘+ que se orenan al consecicién de cee o eta pe \amente fio, +e se reazan en un tempo y expan determinad, + que se jean por ly exten de una sizacsin protern ‘que se quere madeae a. “oge> © sn 90jnb 25 abe ua Pees eu ued -edo anb savoyoey sda 5 9p souOr2e aia sa}u ep 8 ‘ureied os3001d un Us og Ope} 8 “sepeindzaut Fue -anyg © sewuoqus oper sou enjuron pea “aed eno 04 ‘patosd jp sonaige 501 09 UAT Us Sada S355 UF anb 9,205 soto; uo> A SopefzouranuD sous “up woo "aqueryany pepeas wan e sopesyle so eed we0q ‘2s sopsiond &sewresbod ‘soured souonus on eH ‘3 "peptease 9p aaquinpnzU 2p ofa fo aus e xia feoyuefd 2p ea) | “sewer! sou ap Heo Pp wang UES enb se.oje) upuNSN oxduRIS “SopeyRSSL 59] © ojo Us axquinpraou ap uabueus un aut Hge] “soysimbor sos sopor eye UD uebin) 9s opera uy ‘aypedse o¥e> opeo up seueydepe ap pepo -edeo e uoo asieuounyauion vagop seyondoxt se} #07, ‘usu ap prjuBew & weary | ap apundep sopeayc sosed ap & souorne 2p o1ownU yo ‘jpsau09 ua cIDaONd ep ‘9 ap upppeioqee e} Ud “sfeioUN6 soxous © sg SOULS ‘001d wos somafoud p uotesoge ap seAned 9 dat (Porsmnbar- axl) oat jp omg 9 seanose ‘ered ayo uogop anb Soups sas0}2e) 80] UO SEN) « {ovepsoys) soya somal 5 vpses5 <0} 95 6 sowonpead so} usp} as odwn ORIEN Uy & (up -uodo ap sopepyepouy orsafod ya prem2a(9 98 OWN) « fosensmupe annus 6 s2jqesuodsos)orsaioad yo grenaals ugh) © {sounsuy oysandord ana ps8 ‘6 opmpord jp sauy9o eae! eyeasoU 98 FORM 2N8) + 7 a 186t ‘ewe Youn ome 5 9 99 soeatrd zp apnenecat sn a Cea ‘pepe sepa 6 eauesi oo ap Spe) ship jens os ne \ en tan ny on as S| ‘pononpseapang creo Stee ame “oto pom un coon pp ance le So HR eng 0 em a i 6 (vepenoinpin io sexys eysasy os nb Se Set Eee Tape orate pce Te emecea a Te ie gs eS RL oe For reuae seis tag nn es ot roupad ago syr eet ane ea ‘OVE 1404 opesogey oxouanoop un tm eye ss oun” wrial yp cars crak csr mp ony vp as in crn bans a ery Sioa a ap "uoreynaasoj euong ej exed sortetnbany Para mejorar la capacidad de programa y elaborar proves No se elaboran planes, programas y proyectos, para re doctor documentos con “buenas intenciones ina para He vatlosa abo. Ahora bien, para que se dé una mayor ate Tacin e integracion entre In formulacin de un prograna de un proyecto (que por definin es basqueda de racina. Tl en la acc) y Ins aeciones proplamente dihas(pre= tendidamente racionales, es necesario desatolr tees na serie de cualdaes propias de la amada eficiencia y ef ‘eacia operativa,tllos comportan no s6lo la capacidad de ‘operacionalizar lo concebia, sino también una dsposicén por abandionar Ios ideas que se revelan como obsoletas & Inte, a mismo tlernpo que implica la eapackdad de gene ‘a nuewos Sens, nuevas propuestasy,cuatdlo asl sea nece- Sarlo, nuevos modelos de actuaién, Pero sobre todo supo- nea eapacidad de tradueir las ideas en accion, ates de desareallar algunas ideas acerca del modo de lo ‘gr una mayor efcienciey elcacia operaiva, comenzare- ‘os can algo previo y mas modesto. eomenzar por orga nizar Ia mente de cara a la accion Deciamos que plonicar es war procedimientos para int: cir orgarizacin y raconsdad a Ia accion, con e propo de aleanzar daterminodas mats y obetvos. Exo vale tanto para lo que hacemos, o intentamos hacer en vida caida, ‘un en as coms mis personales, com para la eaboracin de planes, programas y proyectos, mediante el wso de mitodon {Wenicas mis 0 menos sofisticadae, Dal mismo med que Er Tein deca que “la Gena no es nada mis que efinariento del persamianto coiano", I planfeain no es nada mis ‘que una forma de sstematizacion del sent comin, el ora mejorar la cepacia de programar y elaborarpro- yectos, tenemos que aprender a. pensar organiza las eas meant Is manipulcign menial de la informacion, ‘compatiilzando y arieuando diferentes elementos y he- clendo propuests realstas para la solueén de problemas, ‘Ademis, cuando se piensa para elaborar um programa 0 proyecto, hay que pensar teniendo en cuenta los obetinos ‘metas que se deben alcanzar, junto con le eapacidad mental para manejre integrar diferantes datos informacion da- da en of diagnéstic) y, desde esta informacion reeibida y saborads, formulae ol proyect, Para poder realizar un enfoque medica y sstemitica de esta natualea, es necesaro un aprenizje previo. En este £230, aprender a elaborae proyectos. Sin embargo, previo 2 todo estoy en I dimension més elemental (que hernos lsmado “sistemaieacién det sentido ‘comin” para anteipar ol futuro, la mejor manera de org nz la mente para a accion consiste en formar dz pr sguntas basicasy dar respuesta a cada Una de lla. He ac ‘estas preguniasfurdementales ayduy seo Loe Saja Sof ap sauoroese 6 sepep |so2ou “SO}pyOD “sapajjoe "sopsRRFENodHOD "se2npuaD “Souinjgon! 2 zeyenn & aqQar0d vaed pepianisuag + “eouapya f epenyo ues seme & swoon sages ered ‘gouopur sofews ap ussased sou ae seunByesnbe 944 “ep -48 6] eP0} ap oy of w sopouresap 6 seayy> uapond 35 Ab “tod Sepurrbpe epipou s0seu uo osad 'sejeuur eset cunt {8 9p “sopepyens ap ours “soj!>0ND9 ap Gn 95 ON! earrerado epeaye 6 e12Ua “ye &| zepouesap eid uepnie anb sepepreny, ‘omjrado ees eye uepne anh sepepena set 9p upjeayeim ang Sax -21e}s9urosed un SouEp eioye clog "-uNUICD Opmuds [2p Lpjneqewayss eun ‘soup outa ‘= -sapepinnge sepeune 4219p 9p upIDENFo! o| © LIED 9p aoUREDLH rOKNOPLRIND 10 11 eied opout un wos soueayued a aysoutoy So) Safoud loge "vain scutedae ab ey ou Se) “noid ses seperaape Seisndsal ip 9p rede 05 0 J uo Sojse>, eae o 6 NOPEZKEAY 9p SOPHIAS 10d Seunsje webu) “eaxd eso} sp souous (‘ab soy 2p lene ap ty jo uo> sesondoud seyeosop A yes9psu09 ‘© repre Uapond sou ‘eeranlsy senpodsal ene "Sean ‘oid sei “ugiae e| © epuiraya9 4 popnteduioD “pep Syeuope "uoeauetuo sonpeHyH eye ab suc 2p 2495 eur zeus} J9pod eed “eu UpHEaOy © 50h 8p sof ueuopsiodord sou sougsan> zap Seo w seysoneas Se] “sousjuayue onb aazey gnb? iinbgena © aiuauy swaes ven 25 3nd Noo saNaind sarin v sony 8 ven oj souowny sosinzey —— Bip ex souopyousg 0 souciouyseg —<—— fs woesgn) ‘gona fod uiafovoss 0 =——— oavyno mney eo as 2 ‘ons momyeeiae — aie spopiny a0de9 une9ee 2 vo uso) 2 unoceyssey SS weenie aaNoa +——— ounyno <——— 3n0 viva +~——— nd uoa sniod omg aay aia as Soy ey a gloousuigpuns 6 uaEl) sey cabot 3nd ato op carey ey ap 9¢ cados en ls foreas 0 consecencis del programs, proyecto © actividades que se realizan + Flexibilidad y estabilidad en la diseccionalidad de las acciones. Son dos susdodes que, a primera vista, pueden parecer contradctorias, pero que en lo prctica de la planificacion y de la aecian social se necestan comple. ‘mentariamente. Sor flexible, habiendo perdi lod divec- conalidad, es ira la deriva. Mantener a toda costa una dle reccionalidad pre-esablecida, leva a una rigder operative ‘que, muy probablemente, condures af Iraaso. De abl gut ‘esta cualdad deba expresase en una doble dimension pic: fica ‘por una parte, en i capscidad de apustarse tip dasmente a las situaciones,acortando el tempo de reaccidn frente al srgimiento de hechos problemas no presto, Por otra, haciendo esta adaptacién de mod tal ‘ue la incdencia de los factors extern no ha- { perder de sta los abjtios estatagcos Frente a ls cambiantes svaciones en donde el proyecto sth stendo apicado, a Hleuidd y In estabihad som nee sias para alrontar ls facores y problemas contingentes ‘que no se hayan posido prever + Adaptabllidad para cambiar el modo de abordar las problemas cuando las eicunstanclas aso enjon. Esta Cu lidad hace referencia ln capacilod de evoluionar en fur in de fos cambios de a stscson ode la ccunstoncias e% que se deseniuelien los diferentes acciones programa, Las recelas y las formas rigdas paralzan © diicuon Ia _daptacion de los cambios sitacionles, + Flueneia: es una cuaidd estrechamente lig 9 Jn an teri, pero es algo mis que adaptaree alas crcunsanices. [La eapocidad de ueneia ex la eapactdad de convert los problemas y los rewos en nuevas oportunilades. ‘Se tata ‘de aprovechar los nuevos emergentes 0 noewassuaiones ‘ue, si bien inesperadas, pueden ser tildes pore lograr los objets propuests, aun evan aye que seguir ca "os no previstos, Para esto se necesita eas originales ante ruewaseicunstaneas,o bien la eapecidad para capiazar + Sinergia. es ty forma de potenciar un programs me slate a organizacin, atclacén y coordinacdn dels forontesazclones y/o seid, a fin de que cada una de ‘elas refuerce a accin y potenciadades de las otras. + Capacidad de anilisis, para saber distinauir y sep rar las pares de un problema y hacer una aprediacién se méticay erica, dvdiendo un problema en sus partes, el ‘ionando todas y cada una declas entre sy com a tala dls que forman parte + Capacidad de sintesis, 0520, de integra los elemen tose pares que consstayen na totaldod. Se tata de on prender las partes que configuran una realidad, yl totalidad ‘camo algo més que la uma dels partes ‘Cada stuacién-problema que se afronta tiene en su espe ua ojsisueg ugens een OMe 9p stag onb 0] 9 anb 9p equana ateq]“psiaNon vets ep lo onoI0}p 6 su ezauew ap ueuyquic> a popes {20 sane seyasp sey onren ut “oped ope oe 2 een saan ep onbuod “oppuy soURsep oy © sen ap aod “yqn}“agenjent ios Sgmp ene Sigh, 28 3p esondo sonbyena ajen ou ‘jaioues gens won 2490s seme ele! anbuod‘aygeyasounaoq) oupour atdere La qula que presentamos en este pordgrafo srve fundamentalmente para el defo de proyectos, 0 ‘mejor dicho, para eleborar el documento que con tenga un proyecto Este esquema debe utllarse y aplicarse con fle sibilldad y ceatvidad, adaptandolo alas exigencias de cada caso concreto. Lo que aqu! proporcionemas 2s una serie de pautos bisieas que pueden guia la flaboraciin y diseno de los proyectos, abide euen ta de fos requisitos que deben cumplir para que es tn bien formuledos del proyect Esto se hace indleando, de una manera sittica y me ante un title, quello que se quiere hicer(eeacin de un ‘centro socal, de un servicio de ayuda a domiclo, de un t= er de artesania, etc} Ss objeto es Klentiar ol proyecto © indcar el marco Instucional desde el ual se Walz, de forma ns brew, ‘Adems, en la denominacion se ha de haces referencia a ‘a instulén,agencia u orgarismo responsable de a eect n del proyecto, ¥ en aquellos casos en Tos que el que ee {ano & o mismo que el que patrocina,habrin que incar también cl organism patrocinant Si Tormara parte de un programa mis amplo(conjunto de proyectos Integrades), ser8 necesario hacer relerencia 3 fate Digamos que el objetivo principal de Is denominacin es of de earacterzor, en pocas palabras, lo que quiere hacerse mal project iar eerie ecto ptracna te dl mismo, [No hay que confundir el tulo del proyecto con el enun ‘lao de un problema (por ejemplo "Falta de participation {de bos jovenes), ni considerar el ilo coma equivalent ala solucién del problema (por ejemplo, “Proyecto de desarrollo Integral de los jovenes" Estos son ertores bastante [rece fesy que es necesario ex pora poder seguir dessrotn- do adecundamonte el dseno dl proyecto, Una mala dena- ‘minacidn nos puede condacir a une formulacim imprecsa ‘muy ampli do cbetivs, falta de conerecin de fs activ aes, ete rs 1519p pep ey zrofow arom as “aunts so ausisK ‘pugs jp “eyzoe|syes ered ornuae un aysxd OU & pepts ‘Soon eur a sepeten ft Jos afore opatond un © Sen 2p Uopond anb seuozes sey aaajoeas apuagazd ae and ‘euiajgoud jap eouséin 6 ezapesnjeu ef $9 jeRy = ‘opi jap uoBeuaepury | UD 2) ona #souoypone 0 sojund Se}URDS So BoHa1a} 0409 sox} repate spond “seuayjoxd sono sols sepa weg ‘uoems eso uo 2904 pond 98 ank Jou of ofa! jo ‘nb od angst nb uptoenena wun aiypun peo a= cua “opatid uoo sonoso) aptqoad ar anb ewngoid [op «© 800 sojep unode 2s soaoa sea “uoenys op oonsGABE ‘une 250g U2 ajuauiepensope ejuowepin 2c Olod oom ‘xd peas 35 so00n Sey “2aupuR}UO> Ure SORA ‘rad soueysowsyduo> sopadse Sop so} ‘ouepH0 =) -2ye seul oianos ap epsoneosd } > CLES eee fseacetatna ote coats i Lugenyos aang 9s nb wie eayg id pp eauntn pepo sea an « 72109 & wpydoa wo an ered sonstbos sp asnuno uagep usta un ao} “Safed op avid esa sage ap 14 © hana a OYau “Shona seep eH HS orseyy ee cus pp uoneaqeos «| weet waygenl an souoze se feb uae po “equi pon sj sont nt BRR ‘ie opofond pp upetoupany eu -eyuuneping a oe gpenuetio 2p wn pcp apsop eqn as nb fo raise eoeqe ab uy “ne “ey cut wp eee 40) 6 ap ive ee ap ein “epsnn ap hee exude eonp tb eau oe eee % anb of “sone sos topo ap eheuctnyaes ores “Sf opuesaHo en oF epoond fp ebay or mb eh ee 2 auouresooxe ear orb aun ou eae oP ook icy peuRtow | eapoinond mb torarge ee U8 sopidse use soe ba oa sumone an pos 228 euosiond ep onnap maton) p opmengerren ie nb Say ugexhonop 0 uopemmteres Cee ee ot se gayi apr ano =p poo come -seauoie1>& opuoajp ‘obaon pein saree S5p em sates ony et onind ape aap je ae atb opens Bet pcos opt eun tte ere as 52 “qty O19 lad ty fai eepan woneemuacey ct . ‘018 a9 Jepne uopond ‘ojenuj09 © sowexpuy nb se “oppanoud wr aeeeenl squssop eed uosasanb souonsana op ato tn soe 9° oueso00u fa —ouis jp etsonn Of © wey on otep 2F enc opal un ap wayne ey oy eae TT prestacion, et, En defnitva, se wata de wentfien y anal 2ar ol problema que se preteie solucionar. Lo sustancal en ‘eda parte de la fundamentacion es expt por qué se bn ce, destacando los prinepales aspects eicos y os proble- ‘as que piensan ser atacados,alados resuctos con la realzacign del proyecto, En muchos casos, se han de inde ‘rr, asimismo, las efectos defn no interven, + + Qué prioridad se concede a la solucién de ese problema, En esta parte de a fandamentacon hay ge com ‘silerar no sélo la razonesténicas, también existe fy hasta pueden predominar) las razones politess, De ahi que hay fue tener en caro que toda fundamanlacin se apo en dos tipos de vazones y justlieaciones dreciamente relacionados om los erterios para ol esiabecimiento de priordaes + Razones poltcas, cuando el proyecto concrota © realiza las onentaciones pains de un pl general © de un progroma politico, En este ‘parade conviene hacer referencia @ deca ‘ones de politica, planes existente, programas yp aprobadios, et Razonestenicas, en Is qu se expreson ls ra ones objets (hecestades y problemas y ‘magnitude los mists) que dan gar eo. lzacion del proyecto. En ese punto también es conveniente hacer referencia ls necesiodes de ejecucsn del proyecto e indicr este for- ‘ma parte de un programa mas amplo preva rmonte forma, ete, | + Naturaleza de la esteategia para la accién {si es ‘uel hubiere). En este punto hay ae indica a trayectoria seleccionada, para Dewar a cabo las accones consideredes ‘ecesaris ysufcintes de cae al logra de lo cbjetvos pro uestos + Recursos internos y externos asignados para la ‘solucién del problema, Esta tates, que correspon le fase de dingnéstico, debe quaarclaremente vfljada en fa fundamentacin del proyecto, pues permite desde olro en foque visualza cues son las prides de a insttucion 0 fe otras entkades respecto de la soluiin del problema, ‘demas, la existncia © no de reousas para resolver un pro tema condiiona en gran medida las posibiidades de eee clon y la vibiidad de un proyecto, + dustficacton del proyecto en si. En esa parte hay ue presentor los resltaos que hays artojado la evaiacon previa del proyecto, acerca de wr vabikdad, ands cost Renin 9 cone oparnia, proton eer. ‘o, ee. Esto ovaluaclin que permite salecionar,evaiar y brorzar proyectos, se hace después dela formulacion y dt Seto de los mismos, pero los resultados deben queda refl Jndos eo esta parte dl documenta que conten el proyecto (oer onexo 5) [A tenor de todo Jo dicho, en este punto hay que incr una sinless de-ls datos del Gagndsticoo estudio previos ‘due jstiiqun el proyecto, as como alguns preisiones so. bre la transformacion de fa siuacion problema que se pre tende resolver com In realzacin del proyecto, 7 sojquedusca souy sono 2p opmueduase vo Uy coup un aquaiygeaaid enyeH09 9 « ‘eypiourns 2quou -engeyen> © eaneynuens seoypion apysOd C35 « ‘onto 18 fojaasond p aycoureplcep uanlaysnt se59 « ‘nb oueeap0u $9‘) -Sofiaud un ap sopepe reno} exe ‘an Lexepst09 sou “oxep“Sewaygoud ap diy aso zen eaed & “op O901 Jo soppaGoud & soscze} 2p oop ves6 un 2p sopuadep uajons anb sepepseuy se 2p oi espe esaueus 2p aNguo> uapend Ot 'O1h ‘noo opezyeos roe 959 anbune ‘ojavoud os un ap sonnet “90 sof ‘gue exo 20g SOFPeNSGe SoBe SOUND UO Mee ‘uo © woig 0 ‘opaond Un ap pepyAl e1sbex9 © ‘uspuny S990 © 295 “O3IUR so s]MBUeYESa20U OF “2d “enn fe afinguyuco anb 0426) un a FongoKo So 9p Upjecyeou | ab auodnsaid opatoud [op peple) EI} ‘wefojut oj anb soyzafond so] 2p pepeuy a u9s unsu09 oulnp 259 3p soalgo so ‘dure put eutesBo1d tm 9p aped uso} OpasOAd uh Opuend“segeyed Seno us oupig opted Jap eure eas anB sou S050 Uos Sagem sever suaicD“spezaa® slo} © sas seunbje op opoizesap fp seibo} v sajnapuoy & sogdure sxe sound 0 seweifoxd zp enuap ueyosyy 9 an so}ofoxd ‘ip eye 2 open “isquia ig ‘sus op on aso pus, ‘pesazau sou anbsop2u09 Asouond del wos sand $4 Sao Syn Seup sopepyeuy seyDHEK@ ouesa2—U 19 sopatiaid 5 sopay 9 ou an oyund 2189 W9qEND ap SO|UE eIEPE BUBALO yp pepHeiNA \ | coin py ag at tm Sig thst omit cond Sopra yee iene 0}, $9 Ope 349 UD amByssael a8 an “PopRaNep ty : mele en i ge ot ce oper et creo ies ane ‘ema cata monn rope gi ct ee suai etn emia gue te te pw a tuod Uopeuuoya ey onb eon Se gare oo catia Se Ses Pero, insisimos, de ordinsrio no suele ser necesorio formu Jar fnalidades a nied de proyectos, ya que és con lrecuen- <2 son eres el de programa o planes ads genes : Obletive Explicit los objetinos es responder ala pregunta para qué ve hace. Es dei, fine)” ‘aa do indicar el destino del proyecto los efectos que e pretenden akanzae ‘com su realzacion. Confoeman el elemento fundamental, yo ‘que expres los logos defindos que se busca slancar Antes de segue avanzando en este punto, ulz8 convene 44 realzar una distinc entre To qe esl inaldad del pro ecto impacto) ylo qua es el abjetin alos abjetivas dl pro Yecto (electos). Un ejemplo os puede ayudar, si deciios ‘disminuir ef analfabetismo en la region X" estamos inca do una finalidad, 0 dicho en otos tirminos, precsando el impacto que puede tener el proyecto. Si formulanos en cambjo “reforar al servcio de educacién de adultos en ate clon. X° estamos sefalando un objeivo. En este eemplo ‘oncieto, se puede reforzar un servicio de educsetin de ‘adultos, lo que contebuird a dsminir el anallabetsmo en regién, s se dan detorminadas condiciones 0 supuestos, Po 10 que disminaye el analfabetsmo en lo ragien no depende ‘exchsivamente del reorzamiento del seco (ina de este ‘otros efectos ms, que pueden ser ajenos al proyect). Por clo es importante ditingui lo que sern efectos del proyec to fobjtivos que se espera alcaneat) lo que ser el posible Impacto dal mismo (es deci 2 qu fa contibuia el prover to si se desarrlla con éxito} NNingin proyecto adquere a significado pleno sino se produce una clara dfinicon y explitacion de los abjetwos 2 aleanzar La buona formulaesin del objtivo rsincpal y de os objetivos esperiicns (5 ello fuere necesari, es gaan {no absoluta, por supuesto} de ahora en buen proyecto, so ‘een torn ao lo objatives, se da coherencia al conjr to de actividades que componen el proyecto, ostos, esta tegias, tiempos, et ‘Como ya se ha mencionado, a veces convene hacer una dlstnci6n ene el objetivo principal © general, las objet vos especiices o eomplementaris, + EI objetivo principal, lamad también obje- tivo general, esol propésito central del proyec- to. A veces viene dado por los objetios gene rales de un program Los objetivos especifices, inmesios 0 complementarios, son vteriores especieaco. res © pasos fen determinagae clrcunsancins, sd cordcter intermedio) que hay que dar pora aleanzar © consaliae el objetivo general Ena. ‘guns casos puede ratarse de abjetvos que se erin del hecho de alanzar el objetivo prin ell, De cualquier sod, hay que fener sem pre presente que no es necesaro formular ob Jetlws de este tipo on todos los proyectos. La necesidad de su formulacion vents dado pore grado de genarailad oabstracciin que tenga el ‘objeino genera No hay que confunr como ocure com alguna fecuen- a los objetios (que hacen eeferenci ol fin desea) Ios ‘medios para alanzaros. Asi por empl cuando se ee “ptomover",“coordinar”, “rear una invesigaclon", ete, i {2 es pannus sfeqen ‘pepouine 0 aygeod end ws sepuoln jn Sopp. © ose US se1oypoube “ued eunbus uo see) SOOWRS Ho] @ Os=D00 « (32 "ews =e updo 6 oun ones Bp efegap 104 ‘oroibuy woo sey) “saqeodloy sopeueese ung ws soxopeeqen“SeauNPOM x, ap 04 au 9p souejatlond “jduibi sod “sSpeiouoa sos ‘peng 9p on Causey URquIEY UeIIedNeO « yours aro atony anb 0} 0 "gDuME ap "sos015u 2p ‘Shope qusipus e2s9p) feouDb UES « ‘de sod “opueotp 9 opuetysanu ‘2eseuouap dja s800n e'o09 tao, op nop M408 aporel ‘oo ex SoH nop 9 uoseud uoo zexpuapt uesarau 59 “oyafiond “un ap ouesip ong pei e>ayod UpDerMap ap fans e sep pias uopond souaeaio} 9p od 949 HG 307 su sanysepo} © efs91 6 opaFoud jap OUDBP fe epAE OU yo sbied Sousa," SPANO! SOOO, P ‘epuowe sare, ov0> soe) s0Ben A soysouoP SoMa dp om e's soe young So} e ays = anb of 0g ‘seo sad [a eu98 olNo9 “Sepapp 9p OU & Oped op 300 ‘ayo Sonos yp eotou | pre UDA sau # SEINE] “om sc se us Sestak pepo © openiotine gon 9= epaKoud fe uo> and 6 OD he eupap ap jeunes | utnyysteo anb SopDe gs 01 Sap soueryoung $9 SOmppe ap UpPEONPE 9p ODES UN Ireinjos,s0 ona ft oxalo 2eq “SOPEDUALAHD BIEL sq fue 2p Sod pap eyes} ms ‘o}ULpEL) oo nfo fp some cq sonata sausnb e soxene eo 9 vopeipar omporen eg Ui oun &oraiong 18 Saja 0 sum f Somos op sgencostos e aod sopoaiony) aise ‘oaup 50) soap song $0) upos soup east op tog “rr ests snot ppl a est eel Can mea a oe Repo ene ea mn Ei eer tn Eero 25 2009 A opusno ‘cnipo opuaray es “sonal Tog eae Srounp men come ‘ozejd un ap oaquap “ ee a a an oe terme teat Seno cess tet mona ae ‘yuo oe seu ovens ocd en Spegtee ‘bor sein} fsouaminny smn ese 20 30159 et opot au os i aseponb ope) ig steaveye asap | 2 a orsodt Sy ‘tn ane 26 ds soy un uandssog ao apn oP souenere oat Senneao rap eed aso2 ug “swuowouprasewoo pen 1 oo oF ; Pa © eenojor opupey ee ox En el documento de la AQ al que he: ros referencia, se definen los rode {os como “Tos results especticos de las actividades reaizadas 9 travts del 10 de insumos planicadas™® Dicho en chras palabras, os productos son el primer nel de rest tados a fos que se lege por el hecho de haber realizado con ‘exit las actividades. Y, ademas, son a candiion preva pa ra el logro de fos objtivos y metas (electos Si se obtienen los productos programadios y se dan ls condiciones © 3 puestos eslableclos, entonces deberin lagers e/los obj tho/s y mota/s correspondiente. Otro error bastante fecsente en el diseio de proyectos 5 confusin entre los objetivas y/o as metas, Toe pro- fiuclos. Le generacion de los productos fs obtencion) de- pede casi exclusivamente de fa ralzaion de las activi des, y en esta fase del proceso na itervienen demasiados factores extemos, Por ell, ln obtenciin de los productos se entra en is gerencia del proyecto que, de ordinario, tiene tun control directo sobre ellos Los protuctos que puaden obtonerse en proyectos de po social o cultural pueden ser de dos eaves + resultados mateiles (por ejemplo. nimero de noperatvas ereadas, ndmero de’ viviendos construidas 0 mejoradas,escueas constuiia, insalaciones, etc + servicios prestados por ejemplo: personas ca ppaciladas, sercios proporcionados, erédtos Storgados, ete “También hay que considerar que ura acta pede ge- frerar un producto intermedio, es dec, el resultado de una 2ctividad pede ser un recurso oinsumo necesito pra pO- der realy tea actvlad postion. Lo importante, repetinos, es distingir claramente los productos (resulados de actividades de los efectos (estar os de a utieacion de los productos para logo elabetivo ropuest, En ejemplo que estamos utlanda para tusrar esta Aula, los electos u objatvos del proyecto podrian ser "refor- Zar 6 somicio de educacién de adultos”. La meta, “reforat «servicio de educacion de altos de fa ein X, en el aa 2000, ampliard en un 50 % la eapacidad del petzonal es pponsable de las tareas de edueacion”. El producto pada ser: "400 maestros capacitador en educacion de adios hasta 1999 en cuatro cursos de tn aio de duracion cada to (1996-1996), Por imo, sofialar que pera un buen disso del provec: to, es necesario que los productos que se mencionan m= plan algunos regis: + que su realzacén pda comprobatse, tanto en To que se role & la eantidad come al tenn de consecucon, + que estén ordenados sogin uns secuenci temm- orl logicn, + que su realize sea esencil para consegu objetivo propuesto, unm pp 85 ac onbum bp uy ap eon pation eae fan uD traps ou mn on a8 0 90 "OAD sonpe ap voDe=ng> pos avn on ios eo 1 99 8 mE “tun Cem ne tan Woe FT ego enn mye) sna 0 oN “epee gu ato a son pone 2 ers pp tram ap oped pp ey wconre) “Gob to us sourtunand ab on > epuaRS umn a ac ene 9 cca exp uo sopra mes ss ey ues pooner! outs) > UNH — aq $8 so2yBo08 sour us ojos ou assess ‘somos SP Uapenaid op sopatond ap ess jus eoetin unten np sp onue> e esebiny and arse p opeeyce etek nb U2 i ae>py ua ginsidoo eoxy uopemyceor PPS Op ona, un 2249 ap OR 5 Oo od Sey rung ap warp 0 soos 2p uopesaid opieo uo opofeld fp gna ond ea oa 8) omedso > exp pervedsa eamzaqoo eased ne 04 “198 sonsauseue> sono A sceu ap san @ oun PP uo sree one un ‘e i SPAIE00 9 Yaak amo A oun ag aod je gy ‘uiesop os app us euoeo abn eevee, © oie un 20s apend xno ‘outs equntos [08 9p onuep opuedgnuopy “uprertese orn <9 "yin onus ‘popes eases 02 “uoBat a3 op up ot afoul fp eases 020 uoreaygn 09 ofa “uopenesey ores « ‘BU agop un © auasey spond ms wopenye90} © "vreaIgn 2s apt tia _ "HSH Sam pooner pannus RB % ahem epoasoud un aenqenoy “mae At “204g wd sosinsar sy uoo sageayeos uwas or « Expecificacion operacional de 2 las actividades v tareas » realizar Las eecn de caller proyecto presipon ly eonere clon de una see de acts npn I lento tn conju de tareas concrete. En otaspalabos, ning Proyecto puede realzarse sin na sicetn de queers Sconecees qe lene el propoaio de ranistant sess insamos eno esos pevstos eds) nto deus Perlodo determined En elect, lo qu meter I elzncin de un roy to ea sec scence inten ce ders ated des. Eto mph qe en el dicho el proyecto ne he de Atay de manera concep, ccs sans cde des ie hay que eet pars leant as mets ce Propuestos. Para elo debe expan la orme enue aor Sprizan,suceen, complement coro as ries teres de modo que a ncadcnamialo dela sas so sua dss gre non necator en ne heacin dl proyecto. Cracamente pode alae on on ‘cuadro como el siguiente: men " Meta | Producto | Actividades | Tareas | Téenicas La erganizacién, ordenamionto y coordinacién eno tiempo y en ol espacio de todas Tas tareas que hay gue ea Haar para el logro de los productos, metas y objetnos del proyecto comporta fs siguientes sepectos + especficacibn @ imentario de las actividades a realizar + distcbucion de ls unidades pevidicas de tem po inserts en una Secuencia operaiva, donde 5 soa a fecha de inicio y de terminacion de ada acthvad fer punto 5: calendaizacion del proyecto; lo anterior so sre para indicat wna relacin de diferentes acthiiades, pero ello na basta tia un simple tistado de actividades yuxtapues- tas en el lampoh ex menester, adams, une of- denaci y sneroneacin de fas misma, pues to que algunas son prevas,parllas 0 poste Foret a ols dentro del proceso de realiaciin el proyecto Indicacon de la canted y caldad de los insu mos necesaros (cursos humanes, servicios, ‘auipo, dinero, blenes, et.) involerados en a: { operacion, con relerenca ala asignacion de recursos por actividad (ver punto 6: determi nocién de los recursos neceseros) De fo que se tates de no limiarse un simple stad de sctivdedosylareas, sno de establecer un curso trayer tovia que perma Hae la dingmica dl proyecto en funcin del volunen y imo de les operaciones. Sed = tBure45 209 ssouy) AV opoieus jp —,po1 op seuresbep, ep ugmeAIN ef ‘eresoz0u eas onb wo sose9 So uo Jeo fp 29s apo "Wad © Laiag fp souorengction season se] opous OUD 1D Feys0 cuad ues eursBe fp seunpeyu sey somos! 2p z0}1) ei Uo|DS;UED eLaYDD SEU! Ap s9 NB “ped © Lua 2pepiDe ap pos, 0 sored op pa, ef uaaqN Seu {2 anh ie ap souteyul 2p aos eum eae ‘ayf08 eu Suns aod "ue eunsberp 2 “ofrequa tis fg ovoue san) ‘apepse ap ojuniucs p seuesGond eid pein ued op ‘uoisuaiduso> be) ap "hiec euresBep © wueiBouon “oe sione 2p eure yo sopra fads yy “enmeodo ‘uDro0S wap jeg & epades ugDeIde2 tun ood woo oy &sopepine Sepp se odo 9 U2 aqui Gomod ‘nb ugpeweifoud vj © afoce ap se:yes8 seoque) suas 1p ats “cjofud jp ugDemepUap> e} Jena eae, 2p “sone 54 -snfesap fey 0 15 ae sopeuoreond uos oua f exp. ‘pope epe> esopeutise odaion 9p say 30 ep -eprrpe seryo eued sous oun uetsvau 98 anb soos sojmnpoud so auaiqe exed ajay oda exaps09 15 ‘sepeou ues sozeyd so] “oleqen fap ausOVIN UNK>NE “ip en ays i Jeangaso "59 1s “aac Yop pe aNe, 2 seEan ayuuod “spuiope ‘pasion jap aiuouodhuo> ae, Lopes jp unjaenuepaog 9, ‘eumuouop 26 arb of 52 opadie @ uson my “open se 2p eun epeo ap uo}eanp & 2p woreuTUIDIp tj 59 opoasond lun 9p uomeogee e UB Saou sopedse £0) ap ou) 24 ‘patent fp uae sap an ey soe tts agnor ise ‘20% seni ‘oueyuunyluon se suourmunyce noses 9 Soo 9 oa aap ou anb 20: om agent oupuo! of 2p fseppsso ou seo) Sepetdene sation ap urea bn ioe amy es 5942p ete iy -somiy scun fcoomed estore ‘oti 2a se uniyut soma ny usenn reseenee es cut Sy souogap mb o ose oe ey “%¥ so 3p ein suomofn a oso tose ato coy cd pe “soneuinye semnes op sues wun se Spee a 24 ‘ebadsne eounsaiee wnt oc eupod os eect IB oui Uo eso ein on i ajood see sae eu 3psnD9| x eso apd Fane 4 © ed entra ook un apne eens ere sat 24 seat eed pragtn 8 ab cousys hs eobopranee fenbarana fe tejoodso a hay pete mie se ey 2 our ipo p rue 8 epee aye seach ‘ann Span) sopapaNae sp Tan a RTT AeA w seoMID9} 5 soporaI El métedo PERT (Program Evaluation ond Review Technique} e5 un procedimiento particarmente ul par la calendarizaciin de proyectos. Amplamente utilzadc en proyectos de ingenieia(eonstuccion de puertes,ecifison, ec), su ap icacin en proyectos sociales ha sido mucho me: BBsalo on ls tecnica de los grafos, consists en online una secuencia de tareas, representando gréicamente las ‘operaciones necesarias para alcanvar cada cbjetva, Resulta tun procedimiento muy apropiado cuando hay que realzar varias fareas simultneas, con Hempos bien determinados para algunas de ells (camino ero) y on eit holga de Por atin, queremos iniicar que ef alendaro definition el proyecto debe elaborarse una vez realzado o ealendario financiers que explicamos en ot punto siguiente, Ello es in portanle para asegurarse que el suministra de isuros en «cada momento fase del proyecto es e alecusdo en fun- Con de las activdades que comprende cada fae. Es dec, hay que asegurar que ol calendario de actwsdades es el én ‘mo en cuanto a interdependencia de unes actividades con ‘otras y en cuanto al fp de recursos gue es necesaro eta blecer en terminos de tiempo para que dichas actividades puedan realza en el momento presto, Determinacién de los recursos necesarios a ley cn se lr ol roca “Todo proyecto requiere para su realizacién una seie de recursos bine, medios, sericlos, ete} para obtener pro: ducto y lograr el objetivo inmodato. Cuando se elabora un proyecto suclen dstingulese canto tips de recurso: uma fos, materiales, técrios y fnanciros, que consttuen Tes insumos necesaros para su reakzaci6n ‘A voces pode sri allnar un cuadro como a igen te, afin de disponer de un ltado mas 0 menos completo de los recursos que se requeren para cada una de las activa des Do esto modo, se asegura una mayor preisiin y adap tacién de los recursos, 9 ls accones gue eonleun Ie jc idm del proyecto, es soysoi song 3p wR -ap eu ab ye xp sont 8a Souda on sep op op can 208 nowseBQ sore 9 seb muon se tas anand oe to oad Cnoolodo ap cu» opucmnbte‘ounoo! 30 pant "go un ov on vo oo eax emp ab Ae seqoszo soe see © soi #0 & ye eo apc a my RHP 9 PMT ‘Seo tt a ops9 eo nba aq ORO ep) > ogee apc! opened ee me OEP ne p ene on pg m0 0 seen St aid sp spe stu ep ui ovtaone Ome <3 ley asepnn pe eptmod tn Sap“ Sab nos p An Can mb ie eo optonse a rosea os ab a: ee 102 ap PepgueD e] seuBysu09 onb Sey emSeD eper Uy beeen | fn) ‘quae own speque gop 9p oupeno un epuEaRtu ener apand 9s 0963 S0UNSDDU SOIBEUELY SOSH SO HOS emer ou a pup pes an zusuned Zen sro “opafon jp 365 0 opuauons ¢peo ua A pRPNDR Kp {0 saaygeno ap cs a “a1B001Nfehopuote> p saute, mp ob of sepa oues209U 5 “daUeL are e uO OAS ord ep ovesip ong un seme cud ‘seq out Ope oun, + [on eueuy arb © wai) 0 nfoat op ovatounuyfsuntanien 6 83GC9 gape ay Wop 218 pousany 2 souis}9)Scupes> ‘sntayouog 0 sos018 “sous so] od optias [pp Obed “sauopuana ‘eset splo exsondnsaid:e|409 expe af anB to sequen SoH 4P 5} 2p Uoloenpul uo iaua}qo uapnd as ab sopeiy seh 8p ugpeumse eun vayeos 95 worn sous \oranasia ap some 80, ap ase ef 23995 ‘SesaROMeUL ean © seBoyouD9y se 6 sepABoo se> D9 senoUsoye se 'spape"U20ee%0 Bs “sooRORL ‘oppo jo 099 {© Aen rel soueson0U "919 “easy emnUtsoeipM “onUR ‘NSU “Son "sequotuoLiny ee oop so -eopeRORR, (opened <8 o1afoud un 2p sao 1s apd os) ensanou os Sn eu -Osiod 9 04a) 3p ey 25 uoresigtena nb woo & opugna fo ‘qe an ey 0589 249 Uy “OPaFaA op uoHayEd! ta 9 on soueuiy sosinsas so sae 9p pepasaN ce pu an Gey ‘xobas of ie oma jp opp m opter (@ ound ‘opatoud yap ucso6 ap & eaeebio enna 21 © ane 0} ugason> ex axgos sn) olga fo opmnaLp se oulgn fi anb ap jgeseen sa ay opal aye sovopuny sf sopuonbassouojsensfna se usd ap eprrue> | seayaedso ouedas oy sesiau seat sey a 01 exe sepeyned>fsependope seuornd ap ssuenp 2 ‘04 ‘omafoid ap ody soena ioral ead “souwugy Caleulo de los costos de ejecucion vy elaboracion del presupuesto, En todos los easos, la realaacién de un proyecto supone unos costos y la dsponbihdad de fuentes de recursos, No basta determinarto en cifras globales: enol anise y fete de los costos se deben especiicarclaramente cada uno de tos nurs, enunctando fa eanted y cualiiescion del perso. ral necesario, material, equipo, gastos de funcionamiento, ‘e., todo lle expresado en términos monetaros. EL presupucsto, en cuanto presentaciin sistemstica del costo el beneficio de un proyecto en undades monetaras, ‘comprende ls siguientes ubros principales Costo de personal: se calcula sobre I base del ire: ro de personas que paricpan, et lorm remunerada 0 NO, fen ls reazacion dl proyecto, especifeando el po de cus IMicacion y fa decicacion que se raquiere en cade caso. Da do que no todas ls tareas iene gia nportancia, a a ho rade presupuestar los gastos hay que dtngulr ene perso- ral tecnico, audlares,erminstratitos, de seco, et. Con vere no ckidar indicar en este rubra los endtos del personal ‘no remunerado 0 voluntario, yx que 3 utilacion represen ‘aun “costo de oportunidad”. Es deci, aunque no se paguen sus servicios, ello represen un costo que, no so consig na, dstorsionaré cualquier eilclo de. cestos ttaes del proyecto. En estos casos, la fuente de fnanelaciin de fos tmismos debe especiicarse como aporte dl consid, {de la asociacion cudadana de que 2 trae, Dietas 0 vidticos:inclwye los gastos por despazarien= todel persona (transport, aljamientey almentacion), 22 ‘municaciones, ete, necesatios pore realizar activdades fe ‘adel lugar habitul de resdentia. Locales: en este rdbro ls ferns pric est ent: + construceion de un lea, + compra y seaconsiionamlento de un lea, + alguller de un local Material y equipo: costo de mater, gastos de trans porte istalacién, Mobiiara de acing, archivos, maqlnas e escribir, de calcul, flocopindera, et Gastos de funcionamiento: elecvckad, acu, sas. Gostos de cfcina (papelera, telefono, comunicaciones, ec} impiez y conservacion, Seguros, contniicones i puesos. Adquisican de ibs, reste, ct Imprevistos: en tedo proyecto hay que prever una cer ta cantdad de dinero para gastos improve, Esla sma se sel caleuor sobre fa base del 53 de otal del presupcs toe gastos, Beeneficios: en algunos proyectos, ademés de los benef clos sociales, pueden abtenerse benfiios monatarios, Esto 5 ingresos fnancieros proueniantes del mismo proyesto En todos los proyectos de indole productna este robo debe ‘sar presente on ol prospsto del proyecto, En otros proyactas de eferentenatualeza, pun con- templore ingresos provenentes de los usuarios, Dichos i= sso, independentemente de que se aporen en dinero 0 ‘specie (mano de obra, por ejemplo). debersn cuantifiarse fen unidades monetari fa hora de elaborar el presupues- te do ingresos {Lo que hay que hacer sempre es un presupuesto de gas tos y un eAleulo de recursos, cluyendo la fun y proce denca 0: los mismos. Para ina elaboraign y presentacon Sislomstica del presypucsto, puede ser de ulkded empleae ‘un euro como el sient: — 21) s29pesuo> anb fey “sors09 Soy 3p UoBEUULDI ef OL ed anb a69o9p apand "epesyeduns &esoua6 esoueus aq “open ey 350186 J a 20n eUn oye 5 uapiod and sojanbe wos ssaquaEIe2 sOIsoD ‘upsianin exo © opeayde yea 29 eonpord anb oypat ap edu jp owoa o 'sepenyeas sucstanun se ap Ss9js03 60] ote> asopuayua uapond yende> ap 0180 2) "eauj9p eins ‘SeuNHd seuaye enya e019 e1ed euosind ap uoerenuen e ered So}S09 ‘ofdut> od “ueayeat as anb Sopepebe se} 9p pmybeu ee SORA “15 ap uopersaud ap eno Yo> aE UREA UO ‘iedo ap 301809 Upkquie) Sopetuey "sa}qeEA soys0) 279 "508 snp 50} ap sopnbje op ofed a “ahuo! op feuosid jp sop [on 20] “xdutfsod “ugyranposd 2p [pnt fp 0 Sores oy {ap uoresidl ef ap peu @ cae eianbyen> ova O10) ' ugoetren uayns ot! anb S029 $0, WOs soy FOO) Se ‘soq0} ap usa ap sense Uo: -coygelue 9p odinbo un seynbe “oxuso 4ed ‘opatoad jap ‘ueproa9 of 9p operas ouio> eubie a8 an soUeqUBUL ‘aloo sors Sy © tpuodsauI0 01>axIPUL O1S0-) ‘oust pp uga1.ue9 § UoEA|EO «eed eye Ly eos ue udpbut» ois fp Ugmereoid e HoD MENA ‘paiip uevoreos 2s ab sopenbe uox sO}osIp ROMEO) seuqe Soqaind 45 Sof uaGypuy 98 ssueuNOHP ses0 uy e009 ap OH “$9 un sey agp © apa 26 soe sue ua 0124 pepiun peo op ret et09, (OLD AOUd TH VASIONYRI VUMLONULSG & OLS:InanSata TAG NOIDVNTABELAG + os duerss factones ve componen el proyecto, + la canlidad usada de endo uno de los factors, + el valor 0 precio de cada uno de los Factores, Resumiendo a clsificacn que puede hacerse de los cos tos, ln esquemalizamos en el sguente cua Gorecteitios | Tne de conta De apt | Cares | ine Comoe deste Cons indecton NNo siempre es necesaro efectar un cileulo de costs, ero. siempre sera imprescndile elaborar ol presupuesto del proyectal La funcion del presupuesto es la de “asignar | sios", determina ete erigen de los mismos, asegurar el desarrollo normal del proyecto yfimcionamice “taide los servicios. De abi que exists una notorainterdoper dencia entre presupueso y actividades. Quien elabors un proyecto debe articular coherentemente estos dos aspecton, {de modo tal que no se legue nunca a la stuacion de haber esinblecido qué cosas hacer y no saber o tener asegurodo ‘eon qué hacerlo. O de tener recursos no asghatos ile. ‘cuadamente a la realzaci6n de las aclidades que mejor contrbuyen a logro de los oljetivos propuestos, Estructura organizativa y de gestion del provecto Endl disoo del proyecto debe qedardlaramente presen tala estructura de gestién pare Ia ejeeucen dal mismo. Pra elo es necesario enmarcario insttucionalmente, si es |e esto no se hizo en el punto 2, relative ala raturaleza del proyecto. i dicha informacion qued6 reflejada en e docu ‘rent del proyecto con anteriorod, podremos pasa dir: famente a indicar la estrctara de gestn o administracion el proyecto propiamente dicho. Esta es la columna vere bral en torno a a cual se estrcturan y seeuencan los dst ‘as actividades. De manera especial, se asignan responsabt Tvlades als personas encargadas de elecutar yHevar a cabo las activdades, ara dio, conviene hacer figuar en el diseio del proyecs to las siguientes cuestiones: + Organigrama, donde aparexca claramenteseialadoel proyecto dentvo de a orgarizacin ejeutantey como sein era en Is misma, + Manual de procedimientos, en el que se indica co- smo desemperar el trabajo y cules son ls normas y proce limientos de carter tecnico y adminsratwo que se han de ‘seguir para levara abo las actividades tress, Corno 6 to no se hace con mucha fecuencia, se puede elaborar, en 3 rsemplazo, un protocolo de actuacibn, + Funciones del personal del proyecto; esto es: ‘gulén ese esponsabe y de gut parte del abe + Relaciones e interaeciones del personal der nar los niveles de autorad y jrerquia fas relaciones de co- ‘muniacién e informacion, la relaciones de conta y ase sora, et, BE sexo asco, | STAND 2p wpe? Tondo bee o“eyazan | UPPED MP PPR 200 ropa nes oy frp on so 1 omen wa SP ouam Sy sd tn ek | pp agen @ 2 ue | oteara soutoersoyepepeno | "Oba spmeatop ua 22 pear upenin san polar | 52 fe sopepgeuods: 6) fol p uRDenstaLpe fa op pepo -xj00) ope ap emo on tae pepe Sond poe socy an 90st 0 “Kitt yop aredep on ‘rata pes aed Gnade emermupe papa use SIC aaa -osd je anouepasp uous “toa Bs sepMDRP apne “ouaminBso pp es sopep fe mayo opuregens fo Son epee pcs gorse - , seem spomep lie ate> | oumuntie pp scemany fu teaesninbso"pepan cur | sosimanr so, 2p chon 123 aqoue 2s ou Spot [| aneide sf un SHIN sateuocuny songlgo ae © 6 sesso sos 0 opamp igo rs cmt es eons |“ tio wp spigot uy | soma oy ato! Trent op one aiepopang. | =nsepersepe 1 2 spe steno ‘o;afiosd sod worrezHeb49, | ‘ssessuupe pepiun se oper ge and se 3P ox ‘Seu pepe eu ‘seo a Uo ‘59 OpaSoud PR \orezyvos ©} ‘ous ap Soman) &sojeoysayond soueee {k2) 01 wet onb uo 6 quae 5 ous tn sp ‘ap O90 toy as craton jp uoR ef open ey eworouny wopezttebiag Seo 9p ean ope syssues {nb uo atunuiong sown crafoid ap stjosmo tease ‘seo f serumysunouD se © 2ydope 25 lol anb usearea -2bi0 3p can anben 2s “ose eps uo “an sawyer aoe epotaooa! e ‘jedsa1 a9 Y “sauoquononul® tenons 585 Noo sf 2p oun EpeD‘JoDuIDU fh oFsafeud sod "fou nf sus apf aareutbx0 etn 2p ope pamper Saoud so serps ap sjedpunidsetiy oat une . {ewe easouny “ene uous uaoun uEuios“euRP uBNc0y{ Sab ues toe ‘sepenyea: sopepivie se 2p eaiabe sep iesoore oe SFD2P op wut eun seyon ‘upDesORE& Sowe eRoe analga ab uos ‘ap “o4soE9 sod “onsen es ae 2u0dosanb wo eDe)aqap 9 9 Uo;DeuLOpN op odd gab "soja onb Sey pnb e “ugromsoya op sojenees © Feuosind jp e919) wopsHutadns & jou weiedo Jonuod op soussuteaus 6 sete} re ap ootene “9p n Opus ‘souorran &sopepmgemicdscse ees \ ‘ooNB9s 6 eusoq UoDenteno ap seurere ‘uit Olos exioxa one ojo PP woRemproe> ap sousiueanu A sopepsepony Organizacion matricial {Cada proyecto es diigo por un dnector, pero el resto del personal pertenece a diversas imidades adminisaivny del crganismo responsoble. Cada persona depande, en este «220, de uno doblejlatura: del director del organisina del rector del proyecto. Este ci sol tene autoridad sobre los teenios, en fos aspectos especiens del proyecto, Me sfante este tipo de organizacin, se pretende Contr co las ventajes de las dos modlidades anteriores, al mismo tempo ‘ue se procura alenuar ls dbivlaes de ambas, lo qe no slempre se consi, Veniaiar ‘italian «inconietes Unizacsn mts Houle de los | La dipcacié de manta om euros humanos News un elevedo riesgo de ofan sew oxen ant 99 "Rs onb souloua! olay “Sojaupul O uEHNSNE 9p sOpeP lez anb ey 0509 $059 EE LEND SOUvEDEP In ‘oyenbe onoureporp pow ueyused sou anb so1openput se7u09u9 sownspod axdusls ou anb seEY9E ‘ou Ae “osafoud jap euson ‘quate 9p ewarss ayoypau sua}9o Uepond 28 ab 0 soquaysx9 & sow uesomba anb sxepeNP ty 2esn 59 bape] "UO!HPH | Ueiad a OEE 8200 So} $0] seqe701 Us OzIETS9 K odus OYPOUL en 200 fet sapeo so ered saxopenpuy RaqND ‘opntuas o4pnus auan ON “a2L>9) s2uO}gO Epon 26 Govep) euesooou UpFoeUnIO,N wha SBIOpESIpL 2p natura [2 eau 20g) “PEpHIaIsaa>y ‘opaosd jo 109 sopmfartad somo 5019p pepgey e|ioyes uaqap saiopeApU So 30P “oyunluas ua Sopewoy ‘seagejed 9p oBonl un 9p ‘je 36 ON e809 eno OU & POU! UapLayaNG a= 2s anb oj pau uagep ssuopepa 207 "ZapHeN, ‘ood Bp squauodo un ered ot3o2 somuayap un ered ON} OP seus sepUns Wyo} Jopecypa wT Un 2a algo onb ayuuod 0153 "ayafoxd |p ueD epuaonp fd ues 26 ab soxquie? so} eauila eae} 2p 12> “yas 0 seqaidisoo ajgsod was anb pou ft 9p 98 ojgese Uogop ssiopetpul So" “PEpHEGESYHaN « ‘iBat0> 6 opesoud {29 oom p sess anb pig 3A EDU 5D OU OF 1S ‘oydoud sazopeapa soln 0 our 18) ofp soul aq "HED 5 sooo: supe psu Baye Pe : Pe atiny pp Sue roma m8 rai sperma ws Rdg meen he Spe “soaige 6 sei sonuoiyp pau xed sop ‘ep usu sn aoysuoD OX "elauapuod apt « ssuopipues seunte {Tunes agep ‘tSaSoxd fp sopeynsn so} op uo eta, fun urged sojsau00 ueas sasopea 5a] anb ee ‘dobenyns & uo sepessioiy 0 sepeayaua soured $0} ato oysiby ap prpmaisoe6} emenion 2 opeab un eso anb Soy agar s920fen eqlannados — “soaysquoid ap upgeoqe (ous uo ‘seIue.eP souoeIo” aod — ‘eds [9 ua sEJuOUS SouO}reduio> sme — 7 sesoinu ees mop sprain eee Snuopy gute eve ga a ov so 9 ean ony nd oe Lcenian cna oo fon seu abe Seite « Fea up mon hese os eee op wore one ten of tied ree Cera ew cpap te taint “Wont onl ae snout e m sso sea ed ye source yO) satin an olny op somnslng ae a ao ap pps spores sce res Slop op nan saan eee ea programa de autrci infantil, es mejor ulizar un ben in fofdtoso sowesoy Ws “nro © fant un ap oye 0 osed ‘ueuoropo anb sour sos0}e) Sof soy 2p oun epe> 2p Salepeoipa so; oo onl “iaungo ueseds a anb sop a1 ap s9}su SOR 80] 9p engaTUS oxpEND wn seyUDsId np ajuoureuns senses spond anb seuopuaa ‘OUD 30g ‘ppaoxd ap onion [pp eseny eponb ou oy anb ef (2Fe “souErebEGS "sounsut e ojuens 1 e35 of) opafosd Uo Sep oye soyed 59, € ueusoouo> anb saxo} see oe agep four “cse> iombena ug -(312"Spep De 'sojnpord ‘soap “pela SpSAM Sy Sop & ‘paso pp on [a ueuoppuds arb sourops9 saz pe} 6} Soper efeuDs eu ab of sonayAINo> 2 sjquodsp seep un 26, 4409 se sion sep ap ay a Ae 301 ep CUNO 95 quo gob aed wa PMID ‘wo seopunanb gage seageyed sen ta APACS ssodoud soxony ap upsoid on09 ou f sop2u9 Souuig) UD wosoxtea 9s anb "so ojo “sostoaud {ou p wo omafoxd un op “anjuodaud que 98 urs ap sapepiyaoc soumnbios (Sarago f sein ap fa fe SOT -01d 9p foal pp zest tied siveuoRIpUCD ounoRe 301) soynpe 2p upiep ap oLUBE (9 ered opIaIgEED Le [P Uo ejent09 $0; wba gj =p oxtgOB fo A fpoRnpoa Sopeuio)souesaou soxss0u So, ua} sso apand SoInpe 9p uoe>IGo ap ODIAeS [OG UA Ua eNaAUME ap ‘jul bop ©] cEWuDS fp sqouienap exed sonsaent Son8 € G}e]409 a8 OW I CHO! 95 CU OBOE Olad “SOMME 3p Uobeanpa ap oppmtDs seks ama N OFa|O S049 2p siopeEnpo oule>Sopmtioy saNaeU Ep, US Sbimpor os eyo eoyklafa ered sousewsey ono ost JP Uoo opuamiig, sopanpasd So} 9p aoraueIgo | 3p fos oP siocap Ou odo} asa aio “sonal seats se 1380} Wesp 15 sojonpoid so uouango 9s Ofte 0g “op oto! Ppp sont soup soap soesren souopeyas Se, 9 ue ody nu ded wn UeEer svoj seiea“oweUsps0 ac, ea Pepeygesuodsar oj ap sayy 50) aaqqeno 6 ofpadead oe aco ta ‘arnt iBeh02, pre te £2000, aroha en Sa rc Skee so: 40 mcs i936 150)°°8 dear bt sale ‘sir calc de ‘he fr eno eos pra eae Sates itsenst eprom Root {ec tc me) eae tae sass ec ‘ppm ee ‘oe pest po objetivo de eatecuaro, que es presenter snttcamen te le relacion entre fine, medios v condiciones, puede lo- Onn “sojaKoud JeuaHp exe ey | ap “sous ap opout «esau eu bs un sowequassid UpBERUAUOD [Anexo 1 Guia para Programar Actividades (a) ‘Anexo 2 £1 dagrama de Gantt 0 cronograma de avance ‘Anexo 3 El método de programacion A B.C ‘Analysis Bor Charting) Anexo 4 Matriz dl marco leico ‘Anexo 5 Citerios para evan, privizar yselecclonar proyectos Anexo 6 Ejmplos de elaboracin de proyectos a/ i a A i i 5 £ 3 : : i & 3 i 8 i Be ‘upg oRDeRIS {eters enc wa oped 2 nw oe eam 8 ppv ro ema oe ‘upioes Fantom asia (banana os ‘emis e sis op “oe ne mb ny oot ss ops See erm om pe hints eb ocean = nips oan ony mb upusarans ones snr em pn eee rene ope teh ere beep on pe conots mad a ent ay “su en easement apap eer es eid | Pel apenas nae acca vem ao ae sist ps ne mine le ape e's cvs ti lot ns el ants we Tasos | Rae aa oor rca ap soma soe agen wp a 0) re sesmgp oq suouznao> ye Sep Ona a om 8 tans das ad "in ee Span _| parton apapive reused ets ose ean een ‘Stan meg app fen pp epustve ecm ry Tei ai a nb opens mrp sind wo ‘rom woneng [Ser apoio mb OR omen sareabont oct ntand sic oe narra pmo wh 3m came was eran na sis pnd ena 1 sen pepe =m ap an pe apna» 602 “eo ap seo sep neon 8 ea ea epi reo ap penal ue UeOps es wuBE 6K epee =P Shigeo ap ops eunna og cpap ay ap aoe puns 3 zp 2058 23 99 so ous ec or a og 3) ‘iy neo com suo pep eae aun aon sea ‘Sh Su eb sean © Hom) Oba p pana eb pepe $e a simumane mano 9p se 93 seaman 2p EET © sc spas ean eaves 9 ag ‘oma a ile i car pes pens pope ee i vee sos np Snurpuse ee oprose ox pe Kee ta sp atone op eo ees eo mee eae promcpans on mee Uo sus eee Pp UDI A} ‘ojunuapdap © apy ‘opal 0 Peseta ee erent sa el eee oer “Shure seaays ene uu ab sep ssuopeny ey pepsin cmd curio opp eda pu fei ea 9p earns cen pnb mane cage sed oy OP oud macau 3 eee UepON ap FOS aps oR Peg sgn ses soon opurjautop sa) 22 SP are sopra sns3 sips a copies opera uno ‘ut on ao puns da eau ce) (Gora 09 spony) ay Mop! 9p POR EE © oxouy i a Anexo 2, I diagrama de Gantt eronograma de avance Expcames 9 contrcin ol mad de confine conor doves o ogra Gai, or sr sented cone, ‘Gd odo bs raodoe ico pon 9 cote Consist en una roi de dea, on a ta anon ak ‘inna, lee dra tals desaralan es ster Use tar hort frente» col cad rpresela lpr te dur lind mians a aad ea tars rs de eg ‘eta afc de nny aca to frmmaion del seed Proceso que we sg paral conan delice Cait 1 Listado y oneramtents de iidader {te primer paso consis en tatece ca do achat ran a, etn an de ar cdr 9 rsd ha Je pee eee ‘sinc al sno ge ponte, parr de oad le Irma © rl oss, qo anes de lomo hy ae 9 terms om agian al dea cus roe tayo, Laos Seta fal Este a ata cl yy nd ol hy ae a ars Inala» eles etabecr lone paces (hg ay ent lis 2° Consrvceon ds brs. Estimation del temp de duracién de ods otdad ‘9 teauctn, Como i drctn de seis or teas ee ‘vshementa gad, pra ly estinctn dl ere, hay au ees ee ‘ent la el dsponbito de ease, tals hamanes eon tsnboy ‘8 desrollraacitied eno ep previ. Es ese poe pi ‘ove pace etn nahn defrag dete steals or toy av hacer a elo qe vys er “ome roto os Yo mdse pes 3 Confecsibn de arfico Etocer psoas a coborcin ge tea pee alee sie pert ae se ha onersonan on us ance Lane oi ‘Spal sa contnscion de barr berate ce leral ereta ‘la stand iden en unwinds hamgo, Po tra content ‘pina umerserte, ado mess ayer tana, La ne ‘rs aia de taro en exe po deo esa sara, prope "Emagen sabe le wan dee po en dlas om, sin conange lao y nua rye | contain rodranos im enon hpi de dagrana Gant, tea para eb lox perro 16 tes dein, eo ecto de consovesin dese pre as ea re eos rela ripen 2 eneiones sono ssp: {Eu et facha mis tempana ovata at een {eae a foc masta ena nach pe omens, 5 fcha mis tera aqua acts dea al os icc ne tra en ur stn pd fra *Programacton.Losracunce ein en deine, Conor racin tod presset, oma sacs bre eho Je ‘aman y nates de chad nds ts fel once tmaandano de Gecocone MUTER=LO 44 Ne 694 Mari del marco lice? Ls ti dl marco geo al nen mse apoio ar nse" Orgel ts) pare AB ager ‘erarionl de Bsa) y ms empin ena unless een | ice nto stra deme Nacies Ula, ‘Bua mati del mare geo once ine eat ge pete os encsrgon de paniacon ye een de projet ese ‘con claial ypacion sto componente pop ‘acsacones qx ten ene los Aro ben eae Ws “conic de precedes au por te sain, ‘esd panto devin dela progr y Sek panne ae: "ces tuo ea ais sa lures is eeses pr {or cin ago as oad dl pope, Cera etry ‘elton, atl el mang lig tx hacerlo om nt eno ue pds itr pas pba erent J aed morc lino cont de wn maton li calms ges ‘eral presi los es deasasos del foto yes he ‘hos 50 neu par gro La ae sea hoon ean ‘Sime pen vine be ence on eto conto de eta matey pa dal emp, se han Ino modicacones. Agus rece a esi dea OFF am "3c traci! Tsao porqe x ma sang ary ‘ray sora saya ou components ne gsr re ‘igen, dnd de ao tro manos eens Ene ges ae ‘lor cad wna dea nt ‘aloes tial bane of printio de causa, en un ae ‘on ateines. En cae pls, nada aden este Sere en nies once, ona connin ae sue inven Es ec: ws prensa ‘fe ena aides chen posure gercon yr eo Crterios para evaluat, prioriar ' Seleccionar provectos Anexo 5 {pos de'rendiueate 0 rentabided condi to eto dete iby, oe aa qeremoe ean sn ae aint cass 0 malsidoer seek perez ego tos dec os teas frase se ers econ os pograna proyecto ile Cando blames de cain de ogee ene oe de dito, ‘estamos hacen fren ara ds deen cs ‘ve Esta moda, como as cancion mar snc, elie tests dea cin Sel projet y te por bas usa Seto dl proerto, su corencls ry sa gas de aplid Para facitar ns usin de congo ds miss, hen abr |_“EVALURGISN’ |_pe'costos ‘OrecTOS. No vamcr a nna to le» shai de po eto, ye sto fia spurts tata el fer es esp Sin eitargo, no aeremos termina ea gu sn tes nde gies tos que tonsone ane an cinta hor de vlc reson, 9 uss.) Un uadey wb ope ‘nb se sont 9 sn s0 2p sje popes Pe 1 Gover ape pri) sooo it ot Oe Sie wea gus Us "pepe o> =p meTea™ weeds wou eu i el safe st cond ap sx suey ope ange oo snd, tn pana a mt ‘ead Un ap pee sooo fun ope a “Saline sang sunron ou nenp-onos Spee pun 2 opseu> ‘anouoysine peasy sponse seed oo ug un sop op tapout Sp at coer mney ym pens ema eee os “oe eenp.opts op pepaayectes ap amas Pare many Susumsjunar acorn vata Soesos sep ses 2 Sp cape gf pana eu ojo soe oes op ae ou o sepepen op spepen cs ‘aout tape vo sopesixe ups ou sayin 5b Spent Spey you. pope eb o8 nena ipsum sons ue fsbo supra su saga oe sonbepns ssa Seopa cant mca ‘Eypnyee> ap enpun fe opaied fn te "Pepe snes Sp reper coamunanp age ‘peayona Sa ‘yu ap of 99 e404 op en ou sap» ou sopyoing ses any yf safe 2p feu pin ton San 130) = alse sons 1 faye spp ero aw Oo ‘ome tolad ou opens me et 2229 psoas: a pumps od sou sepee ap nee \y sb ns cqmbaiu og (amb wea 5 PURE 9 9p pond app avons 2 964 pepe eso eas [Te et ugoeniar apo ab {ERS 6 uGpempo op eoaon! ae ab ‘pe mes fps op oneal wy i seas st aun sua NEAR 0 Seu seed orb eis su 50 gap ooo pig = Gener 08 paca a be = voosoxt os ton 2 sour Se ‘os pte ap sons so sau rt yt nora sung 2p oN aries 05 + wa "end epesun s0 pe“omncuooe Same HS “uate spot oppress WP oan sons jon Opn ny gy se + 0 anil de coto-boelie ode ot elec. yo pate xr cone ‘oe cet fo to aot tri nbs !cly como son vos por los ind lade Por ta pte ‘en es cto que bee guns ee cst a ‘ete ly comparscan ee Seren seratne Se neem, Seal puto devi del vor us os pesos ets longa los bjton au 2 patsnen La ec ra cone nf ho de qe et to de lun otra nl coo de gu he tun vrs erates de decom cared priciest und los cae de" profoma ties" pet stent or ‘nssbn expos sobre lr oligo por ls parsons a a chtos ‘uo yan procs con siren ne cao, exe ton pee de eahion meno conte Lescarén dl anti costo beni pune aa tanto ene secior pl como en lpr, oe ede eerie "eo gubernameras su het negara des cues es mies She sca mor gi poste eb) en nebo, hres de adr inn sempre ut oye ae dee ‘lar en ines de lento eras seca ti ‘10 de determinaos bets x decal y recs icp. ante del eto, 9 en faxes pala, als 9 as Dots gues costar usa esac proeceoiraye ae ‘ode unos tees geno soca. Et pen ‘ln de retail no sepa rns cei eb Ia ecndmien ya ie pen eee do eb pte {ho en seni parti, sno como rte tala ght, Ca ‘ws purcanens recur oe ladon evs sae “Todas es conrasones stone lcs pa sor ie hs ‘esr ro lene or phar ai dessa belo Balance social Ades dl si scndmin own de eta, ene xe. peyton de ipo sol oes caren rele enema “balance sca Ee procdmita prs ea Fe inn mats fines y nel de caplet, pe cea eo «ot de royce empraas,eganaronts ho empath, oe "tones ho rina, te). th ava de prose de teats. ‘hl edacon yatassn cto, eaardl heae sseompor Jatin actore sessed 1 tins 3s enone scales, {termine nears sds qu corspocen els ‘paiel ga de saline arse, aon y eu sos comoonante bcos qe pdms lara suo
  • ap ope aI 2 HU S_PAE SH ‘Sere seer ope tonsa ee ap apse pf 208 ee “Seger pean 9p pees: psec ‘ono Sellp etsy ep shuns os oxte cite wo eames oP "op obec op sagan pe save ange ep open ‘epee omen op appv hp wy GUN PED © Sheu snp “oma pene ont eit mses pes Seamus sp wopepued ot oj ese eet seater sos Sova HE “apm op use, rene ey sone ae 9 0 2 BOP ‘ag my ei tciog pmo ag et ut psd anes, ry osc os ‘sir con sane onan emnng apne pea S09 see ‘aeoren sp usb on wae, sen exo on op alent ty ‘ong 9 mcs exrusy sp Coat pp oneaaomeNe os psig 9 hue ‘root suo 9p uote lee ono 3p ep “oom: a9 soe ap mney ap en ¢z 204 a stom se 9 Ge a nto po se a oe opm op “0013p ueDene fo sao pina) hn cw wo Sour! ap Upc, mminep se 2 Stes mune ped ws aarp ee =p 29 nyo see EOE ups pegs Sin eb an 2. as pc ef aren ey Tae eae er un gy ed ese rnd Shaner veyed ope ee Sean ster empea, la an dene date ‘atest ldecon e ess oe eoton poet le ‘tas aerate 1a evaluaciin dl esgo caliativo ise problemas potencaos te tgo de ecn eran ene prc met else da proyeco on ncn de sus contain pon de ce ‘eres corr no ames car ti poet por ps (ee acores ocr exerts, «trod sermons ar peo ‘Staller facies extern consonant fe roses po ‘0 rena ana mata del mare gc del pecs de sane ‘2nd els posble ers, rn oo stone part doar ‘eis contigo Dicho en oa plas, et cite 0 modal de essen spo en alle da opts estan ees de ‘hs os obstcts posible poy Ine de eles pi: tants, a ents So tmeace egos e Deo qu ean, por ant, ead esac sneer td ne contingencies nests ue pian slesar post, Ota so ‘hgercs uparcran ono ana yet: prs cult ye vtn ques eae n ste Soi sya soem dl Par lo, hay qv aprovechar a ema eaente ete el asntack ‘cao contingent ys oation Ss Covers ent pra ‘esponsae dra doco Ea ep ce tengo evel ade ‘omina Hempo de reac. Aamo hay ute tert a false alarms” lave signal) gut pron aes dl aon ‘eno contin ae pueden reas Somes ep ‘Sino a ela eta alc de ego lati, pst dl te po de esc tends qn erga cn fier man ncn o ts cseriesgos et dsnanyenots ann de nia, Dea Instn tang a cuir enn eran du nde ss cs para eon conten, Eo para ornare oct de acai poste ana pnsace act, ee ea oo ‘cr mani cine Det a od rt eso, de ean a ice coe open i co an ip seat en acs deo ares ne oie (een pn do csc Sea + Sis pio ds snl tne ton se at + ct es emplaced s eda tc cant tee shan de oon Be tet emu eu Sue meme w a ea aye ‘impe ppss ee fob a aes ene ep ‘Spal Ponape > ws vn an ea srg sot i pn a pn [Eat rg up son neces pepo ea elope Seren org nap Sb bam oo HAF 2 a xb cwsunn op sociedad tuo ap nponencn eyo a gent ea ae poe oom nd et ap aap nage pert on Som pon na Saat a ‘treet ode soa app nap int o> ene sl Syosset pean cas as pe oh a ‘en oo cer me 9 are my emma nn mse of wo is sco nbc an oto a os ‘hein ar soe tee) m poe eto aeatas see ‘nanan oe ep apy Fema eee ‘nfeam comgopen roe sag ote eed ‘er op mes a= wronged EI eS orate 8 ‘ao pe Sp PN eng Sp oxy ANG op ee oo Saas pt apa ‘aut p egomamaonog 1 SP treeacre my sea re cxeygen se neato esate Tey ea “Zi nh maps chen Spsoprsny Sones pape ys Se sae op te Noy cue Spas opens ye opto Pie Sainte eat snag eeboatrmmaregecteeg ean Scent mae Seema Scent ct es pesca ov wana pcb 8 aby ego Seance ti eaan acct matte soinatosd op wojseimunsoy op soyderaty 9 ye Gere Ear nl eco pte, ern toc estonin eae wet ar Pdi oe Coy ‘Tela, ect hee enc ect ‘apc: Cam och de Sete Ghar ch cnn en Fda de Ceca y Tce el sp nm de Senn ede nn 83, we 1 Meneflarion ‘tanga nets en jaicipar en scoee qu rele ol Ch de Care. wt: rr ca get ha (Seog, cog. emcee role y elecreind “men | tocatzacon fic ycobertire expan Theol ee BCE, Syn le oa od “ “Tae np re etn il de etsy ee ss el i tice thug esa cn 18 Penn yt, * Dre dhe vt oats seen dee een ch de rns Mie oh cin ny fa Sn es can Sa PeeSmacenbn le tenn "Drie are ee Bese at Se etn a het ,t + Sect cm an ns ack ar, cm 9 6 pan dl a on atti de Fas + Cle ding er + Como dts) es de rs "Compr onpao, mina de iy cen, 108 swan mgm pl ohn SPaponsi eat wren nly ca ny rpeuetns 4 ee ea AS eres or een mt nag « ‘een oder vn pu ae wea oa ey carnhs pore as wry on Neoepome “aotp we enna nmin epg ty wna apy opera hm a eS ‘umoeaaas ng «OL “nny op ae abn swap = — ee ametocane mee TTS ES odanbeq ame tapi o eonpont sap orang fe eee Eepe aitomeeg tsar tar a Eee ton np ips aes psi es ‘Soap ea» = secon em tet en A coop mye ans operas pe ven dee ts at unenp f oane ‘roy nemd in Ua Saq'sp pps sans Ra oD seaomo > se curio, ed pane Ao epatpas soe o “ined satya one peace en “Grane pase eho see af a} SISET atts opal occas yey ce, et ges seme 9 Se Soh ee pte ee ent en ord a a pets wo ops od ee | {V/s sooo mp nb uname ee, ‘Seon tt ema sp soon cma nae See 2402 on MopURp “Ae m09R my K9 MREIME ene REST woe ced mest mea ya uel tn noe en we Sonic eee aes ruse a py pata sya ay oa ‘oy wens tn sano aap aay cae Eee erate nie ont i Ce sy ‘euro upon op ‘eau ned oe ge pase eee RS hn arcs he ik gefemonpa po eaves pase eee ee ‘Sie palm ah mae thacp mocenee ee {2 me ap ered eho amayR 3p Spang amp ace “stp eps one ae noe age sin cere aan mb yy op a ad age hot a ny oan soe Peng ens cag ye ‘a ernitig eet my opps a Streaensn toy escent Sinmocncamkenecnonee sere "0, haba pl, frre So papas ars years eas Siem ml il er encanta Ln cea cen Index Boe ten en ee» os deo a ‘unt pb cmd gn ars aos J. Praducton {encore es els der a a ie ‘at sags won pops Grcamente por tarde prin, ‘on ta sions yen comp dts, Een ee 9 rao Rico (OED, Scenyx panes a as 28 oe, ‘een oat san ys 480 ect pos yr oe role trketron ts miss enqus oan Sipe ya = ee 00 nection nade: naman suena rahe de etn oy Mh oa tw get ien pone asus oma, 1 Locetecin fsca v coberture capac ‘nor par tee ris cn en Sn re Piso Gon ‘ems ton ei ar ocd Cates UNASRT ENC, Co ‘Sa ete Large 103, tor 23508 Snr ttn col rn pa dee ‘ours Ano yatrnerepereresen separa ar 1 Usa incomes parr on lo cn eo 2. ncn in rr de ron com sn ps ‘sored ster ‘earns deta mere cn ce reas a tore nmoaity “Semieanie we s rope ob exe pet Ree HgERMAES PEON enon + sm ets mun pen sin ees as ee Bs | ‘actuary et oud wt vce ameter ‘ml pgemop a oan ce a eae etme wae vp cane en ‘ehdbavea mfp wo Gap Cowen! fp yeas wees ‘nb oc sp ws oan epee a ‘eps PUREED «gt ‘omg aun 9 9 pC steep a a Es cee Sper ‘Ri re Pro sm o> sage pan emn seen ipso ‘sonoma pa op phn capes ee cL "ma more ey uf amet op ye ‘en 9 en Aopen ‘np ene ps oN po € Emetea e gt tn muon uno ane i pe fence ba Seo py nan anu ee arodney shana 4 sia end nnn pepe ays one ea we i yb os 69 0 2p snd cone ran “seats age I 500.000 i oi owo9se | aoostes eo 0001 sexsi, ee — samp pe enone sco ap onus poy eas 009 oe sopeuove on cee non woo soiguon ‘ea 01g 4 cymond cunt 03808 soenat 9g940 6p tp] cara 00 268192 soya et cones ae 10 000% ooo ons ‘pen ean sonata cot mye sop oa oe smart sess 94 ‘sean nea pees sd ee nn tes es em a ps a Serene noo eo, fa scans i sn i a ogc BS propecte se cd mpi eno de 7 my ag ta: sn pret sy Shing {lowe om a on Snot can ry cs a ORGAMIGRANA DE DIRECCION, EIECLCION ‘COMISION DE FNARZAS wom) [woes | | ee. [ Sogo epee ae at ep slaw Ue nl meiovping uppepeey 9p ae ed > am ae sump cpsons un pons eae yy myo pt a a ep sone ey 900 we psp eH m= ‘eab"3'y 3 ep wmv oma eee Stang « mex ean pp soy 2 tine asf oP vm cm pet ge in a seein my mre ap tears er igen cae may ae Reprnp uous esc fsnapustapog th spe ony {yp or ah onmanen pp ugmeusey 9 l eyo ops ee ‘sctimpndepetiy [3p npcodnaas me opens aes amy sorap ope uss cpio “tg es 2 fate ot ef Ssoutnapind at ets este ee ei i ch) peng apn ay Soho epee spat 9 Darbar aces sl Shpall eat goatee ‘spt ryan tana aun ona ‘ppenfien @ uorenampng ‘tied a sepa ap sein ne spac ew ap pn ‘eet Srna’ Sey oom te ge pak ‘domenica pe sopra em pen tp 1 pn parla anes cen! ndueeg “suomi mci op unpiis¢ Ue opoeaa op va MY niu wom na out spendin ee ‘a eco dengue pra poser dso plans cneroe de mcs posi yc ‘ee rs en orton ea nn ‘eal hecho de cea om una esc nal or ee, prise SCIZULGY reins oten tia ia dab focaseay ios nero ot cee ‘Peace erie lepers a te es "Coho yeas dor tw Je geen sci 4 Objtios: 1 her el i de onecevin o feeren nes e ‘2a linens, tommy ces xa 2° Crt tnt epsilon pts SFetkte ono ens ese 3° Mop oer y ht se cr pray dh {Bnd ous dl proyectos ares eros 3 mes me cece eens + Qiese geve ne acc cn cnocoayrtceade Senet catia aca Que azn or mon cepa cane an aes ee ten ee crn ren nde dnc ety fo emia da poe sree 138 2 Bonar ‘pte enna Manny Ima acon oman nme cence ea * eee as coun anti ra ae hf oer “Son mrad ct mt “epernanap aay 0 xml 2 ap wopemmneg s coi minum un wb 09 x0 sew amg 9 Saee op s eee a ae ly psi mai pin pie eR © “rope =p Sep! wn HOSEN T+ seven oom pone spews Kuen sey nmr] + kaha upd nue 2 pst 9p OMS + crn iy ne pu a ene) “Kp op ps9 tas uf 3p om «| 2p cee owe soc os sme a se Focaptantnssnenp sts pf oes on « sin ht Eos odo a oF m5 ED + pas eel ys epson Se TLiaplipenp opto at bot yorettan Aor ap e+ snmp maz ont aun ya pepe pt cn sve wo Nh See oe abe + 6 3 sya ado or can pn Ss soup pop cs ‘ic vn peace yarn agenda ‘en sn saeco seep ae a “ppemiopupounaig ct “juan ton pan Sa me « Spgs ob mal ey epnagetoy see Spero 4 weft 210 A sopepne s p rcpeide eens Sips np ps scion ey sean sen ops sie Sop Sury piney gy ak nd, sods wimuoqes 4 3sf women Sanremo ad Sia npne sei etc ny es Sty sour omer a stn honor 9 0) tame spent sod 210008 (009 soe pee OSD comes 0p say ott copa on ste) ap mins (toh pean pg ce) emeaspn apy (80a) en poms 92 > eH Won es =p (epee Roce pens “nn owed a) ceandnmad smd + Seat de ORS, oem eater stan, fess sn ema * See tts yr enc el ny Mek dd pope ee a gn A289 some olsasteees, Siar - Sa pe st hi Sen net encase cic a biramcbuesrcrmetarmanertane Sees Toads eatin | Font de omprbacon ‘eos pesorle eso, ‘aca errr le Sonat "Seiten yt aes | “OO See | fee ateeacetas shitiercatae| ims STN pn “Aap des hes peeace| + banat de a mente ‘los eimpacta Sel royce wrest oe ee ons my oar creo lo ‘cpr in decom scenes Eat ay ET Gye end en wai ee pte SEES el he ap gm Sie ied caranars ur cts iin een 15 retina lpr dt ©. cee ee Ceonetre! ree
  • You might also like