Professional Documents
Culture Documents
1
Targmaniseuli segzildi unda gaswordes
semanturi sitKvaa da misi erT-erTi mniSvnelobaa Coxis masrebi, movercxlili da
vercxlis ZewkvebiT Semkuli (qegl).
la-pˆr-wùm-i-Cu Tandebuliani formaa da Tu qarTulTan zust Sesabamisobas da-
vicavdiT, aJobebda, ase gveTargmna: sa-pir-is-waml-e-Si. svanuri -Cu unda Targmnili-
Ko, rogorc -Si (in), magram gvaqvs under _ qveS.
gansakuTrebuli KuradGeba miiqcia sxvaTa sitKvis eser da roqv nawilakianma
formebma:
enaTa umravlesobaSi naTqvamis gadmocema orgvarad xdeba: pirdapiri da iribi
formiT. rodesac pirdapir naTqvams sitKva-sitKviTi nawilakebi axlavs, igi Sesabamisi
pirebis mixedviT nawildeba. aseTive viTarebaa qarTul enaSic.
am mxriv svanuri garkveul Taviseburebas iCens. aq eser da roq[v] nawilakiani
sxvisi naTqvamis formebi, ZiriTadad, mesame piris konstruqciebs Seesabameba. xSirad
konteqstis mixedviT xdeba pirTa diferenciacia. magaliTad:
eJ Txeril roq miC oTdagra _ is mgeli me movkalio (`mas mouklavso~) _ sv.
poezia, 274, 22;
Cid roq xocxa _ Kvelafers mirCevniao (`urCevniao~) _ iqve , 276, 40...
`sxvisi naTqvamis III pirTan dakavSireba ar unda iKos maincdamainc uCveulo ambavi.
rogorc Cans, am SemTxvevaSi marto gramatika ar wKvets saqmes. TiTqos raGac fsiqo-
logiuri faqtoric iCens Tavs. SesaZloa, sxvaTa sitKva Tavdapirvelad mxolod III pi-
ris naTqvams gulisxmobda, rakiGa sxvebis naTqvamia da, rogorc wesi, viGac sxvas (da
ara me an Sen), e.i. III pirs ekuTvnis" (CantlaZe, 1969, gv. 134).
rogorc cnobilia, Zvel qarTulSi sxvis naTqvams III piris gamomxatveli -o nawi-
laki gadmoscemda, iSviaTia -meTqi da -Tqo. mesame piris naTqvamis gadmomcemi -v nawi-
laki (< -î < -o) ixmareba ingilour, TuSursa da xevsurul kiloebSi. aseve, gurulsa
da imerulSi -meTqin nawilakTan erTad I piris naTqvams -Tqva-c gadmoscems.
rogorc vxedavT, III piris formebs erTgvari upiratesoba eniyeboda qarTulSic,
Tumca KovelTvis naTqvamis Sesabamisi piris formiT iKo warmodgenili.
varlam Tofuriasa da TinaTin SaraZeniZis azriT, eser da roqv nawilakebi zmnis
pirveli da meore piris formebs ver igueben, mesame pirs moiTxoven, (v. Tofuria, T.
SaraZeniZe, Tb., 1946, gv.290.), xolo iza CantlaZis Tvalsazrisis mixedviT, rogorc
Zveli svanuri xalxuri simGerebis enaSi, ise Tanamedrove cocxal metKvelebaSi iSvia-
Tad, magram mainc eser da roq[v] nawilakebTan dasturdeba I da II piris konstruqci-
ebi. gansakuTrebiT xSiria roq[v] nawilaki I da II piris naTqvamTa Sesabamis konstruq-
ciebTan, xolo eser Jer kidev sakmaod mKaria svanurisaTvis sruliad bunebriv da,
rogorc Cans, ufro Zvel _ mesame piriseul konstruqciaSi (i. CantlaZe, 1969, gv.
136).
leqsSi `naTela~ gvxvdeba iseTi eser da roq vž nawilakiani formebi, romlebSic igulisxmeba I da II
piris naTqvami, magram konstruqcia mesame piriseulia., xolo qarTul variantSi warmodgenilia is
konstruqcia, romelic svanur sxvis naTqvamSi igulisxmeba, rac Seexeba inglisurs, aq mocemulia svanuris
pirdapiri Targmani (e. i. samive SemTxvevaSi III piris konstruqciaa), mxolod erTi winadadebaa
Targmnili II piris konstruqciiT:
`a, xolo eser Ji zural,
Kor-laƒvra xoCamdoGv aCvmin!
xola muSˆvri eser bac xarx,
l di yˆSxji miC roq x GvJa...~
`aba, Se qalo,
kar-fanJara kargad mixure!
av stumars moveliTo,
dGes fexdafex me momdevdao...~ (sv. poezia, gv. 242_243).
damowmebuli literatura
C. g u J e J i a n i , m. l. p a l m a i t i , 1986 _ Ch. Gudjegiani, M. L. Palmaitis, Upper Svan:
Grammar and Texts, Vilnus, 1986.
v. T o f u r i a , 1967 _ b. Š%C3!, , q"=…“*, L ƒ/*, …=!%ä%" qqqp, Š. V, l%“*"=,
1967.
svanuri poezia, 1939 _ svanuri poezia, I, simGerebi Sekribes da qarTulad Targmnes a.
SaniZem, v. Tofuriam, m. guJeJianma, Tb., 1939.
svanuri prozauli teqstebi, 1957 _ svanuri prozauli teqstebi, II, balsqvemouri kilo, Tb., 1957.
T. S a r a Z e n i Z e , 1946 _ T. SaraZeniZe, uarKofiTi nawilakebi svanurSi, ike, I, Tb., 1946.
i. C a n t l a Z e , 1969 _ i. CantlaZe, Zveli svanuri xalxuri simGerebis enisa da cocxali
metKvelebis SepirispirebiTi analizi (sakandidato disertacia), Tb., 1969.
al. y i n y a r a u l i , 1960 _ al. yinyarauli, xevsureTis Taviseburebani, Tb., 1960.
K. Genebashvili
The English Translations of the Specimens of Svan Folk Poetry
Summary
Chato Gudjedjiani`s and Mikolas Palmaitis` book "Upper Svan: Grammar and Texts" (Vilnius, 1986)
is a very interesting investigation, that consists of the examples of modern Svan speech and ancient
songs. The English version of Svan songs principally accords the original. It has been performed with the
best quality, but there are some mistakes in certain cases: e.g. Natela, a famous brave man in Svan
folklore, have been represented as a woman in the translation.
The third person constructions of indirect speech, which is typical for the Svan language is
immutable in English.
It must be added that the Diminutive forms is more exact in English, than in Georgian.