Report Full PDF

BAD CAD MD TRUDNG OUDC GA 2008
MD TRUDNG LANG NGHE

VET NAM
80 kI 000IE0 k N0I 0000
hk 00I - Z008
iii
0k0h 8k0h 0h000 0000I hkN 0Ik 8IE0 80k0 8k0 0k0 N0I 0000 Q000 0Ik Z008
N0I 0000 lk00 0ykE IE 0kN
TAP THI CH DAO:
TS. PIum KIoI Nguyen, Bo liuong Bo TuI nguyen vu MoI liuong
TS. Nguyen Xuun Cuong, TIu liuong Bo TuI nguyen vu MoI liuong
TS. Tiun Hong Hu, Nguyen TIu liuong Bo TuI nguyen vu MoI liuong
PGS.TS. BuI CucI Tuyen, PIo Tong cuc liuong Iu liucI Tong cuc MoI liuong
TS. Le Ke Son, PIo Tong cuc liuong Tong cuc MoI liuong
TO THU K:
TS. Houng Duong Tung, KS. Nguyen Vun TIuy, TIS. Le Houng AnI,
CN. Nguyen TI Nguyel AnI, KS. PIum Quung HIeu, CN. Muc TI MInI Tiu,
TIS. Luong Houng Tung, CN. Nguyen Hong HunI Tong cuc MoI liuong
THAM GIA BIIN TAP, BIIN SOAN:
TIS. Duong TIunI An, TIS. Nguyen Houng AnI, TIS. Tiun TI Le AnI, TIS.
Nguyen Hou BInI, TIS. Le TIunI BInI, TS. MuI TIunI Dung, TIS. Houng MInI
uo, TIS. Vu InI HIeu, TS. Tiun TIe Loun, TS. ung Vun LoI, CN. Nguyen
Cong Quung, TIS. Houng MInI Son, KS. o TIunI TIuy, TS. Houng Vun TIuc,
TIS. PIung Vun VuI Tong cuc MoI liuong.
GS.TS. ung KIm CII, GS.TSKH. PIum Ngoc ung, TIS. Le MInI uc, PGS.TS.
Tuong TI HoI, TS. Nguyen TI QuynI Huong, TIS. Nguyen TiInI Huong, TS. An
Vun KIunI, TS. Nguyen TIung Long, TIS. Cu HouI Num, PGS.TS. Tiun HIeu NIue,
TIS. Nguyen TIuy QuynI, PGS.TS. Nguyen TI Son, TS. Nguyen Ngoc SInI, TS.
PIung CII Sy, TS. TinI TIunI, KS. Duong TI To, TS. Nguyen Houng Yen.
DONG GOP KIIN VA CUNG CAP SO LIIU CHO BAO CAO:
Cuc don v liong Bo TuI nguyen vu MoI liuong;
Bo Cong lIuong, Bo Nong ngIIe vu PIul liIen Nong lIon, Bo Ke IoucI vu uu
lu, Bo Xuy uung, Bo Y le, Tong cuc TIong le;
HIe IoI PIul liIen Iung ngIe VIel Num, LIen mInI Ho luc xu VIel Num;
Cuc So TuI nguyen vu MoI liuong cuc lInI, lIunI Io: Buc GIung, Buc NInI, Hu
NoI, Hu Num, HuI Duong, Hung Yen, Lum ong, TIuI BInI, TIunI Hou, TIuu
TIIen - Hue, BInI Duong, Buc LIeu, Ben Tie, TIen GIung.
TO CHUC QUOC TI:
Ho Iun KIem soul o nIIem cuc lIu vuc dong uun ngIeo (PCDAlDANIDA):
MIIes Builon, Lenuil Lmhoig.
v
Mue Iue
MUC LUC
Trung
DunI muc KIung ................................................................................................................x
DunI muc HInI..................................................................................................................xI
DunI muc Bung ................................................................................................................xII
DunI muc BIeu do ..........................................................................................................xIII
DunI muc cIu vIel lul ....................................................................................................xvI
Lui nui duu ......................................................................................................................xIx
Trch yeu ..........................................................................................................................xxI
Chuong 1. IONG OUAN FHAI IPIEN IANG NGHE VIEI NAM
1. 1. LcI su Iul liIen vu Iun IouI Iung ngIe VIel Num ..........................................8
1.1.1. LcI su Iul liIen cuc Iung ngIe VIel Num ................................................8
1.1.2. PIun IouI vu duc liung sun xuul cuu cuc Iung ngIe ..................................8
1.2. VuI lio cuu Iung ngIe liong su Iul liIen lInI le - xu IoI ..................................u
1.2.1. CIu liuong Iul liIen Iung ngIe ....................................................................u
1.2.2. Lung ngIe voI su Iul liIen co so Iu lung ly lIuul nong lIon ..............1u
1.2.8. Lung ngIe vu xou doI gIum ngIeo o nong lIon........................................11
1.2.4. Lung ngIe liuyen lIong vu Ioul dong Iul liIen uu IcI ......................12
1.8. NIung lon luI liong quu liInI Iul liIen Iung ngIe luc dong loI moI liuong ........14
1.4. Xu lIe Iul liIen Iung ngIe den num 2u1b ..........................................................1b
Chuong 2. O NHIEM MOI IPUONG IANG NGHE
2.1. Tong quun o nIIem moI liuong Iung ngIe ..........................................................21
2.2. MoI liuong lIong lII luI cuc Iung ngIe ..............................................................28
2.2.1. uc liung lII lIuI o cuc Iung ngIe ............................................................28
vi
2.2.2. uc liung o nIIem lIong lII luI cuc Iung ngIe........................................24
2.2.2.1. Cu c u ng nghc |u chc hc c u: o nhc m |ho ng |h dc n ru |hu nu ng nc ......24
2.2.2.2. Cuc ung nghc :un xuu| vu| cu xuy dung vu |hu |huc du:
o nhcm |hong |h dcn ru ho Icn ......................................................24
2.2.2.8. Cuc ung nghc chc Icn uong |huc, |huc hum, chun nuo vu gc| mo:
o nhcm |hong |h duc |rung do :u hun huy cuc chu| huu co ............2b
2.2.2.4. Cuc ung nghc uom |o, dc| vu vu |huoc du: o nhcm |hong |h cuc Io ......26
2.2.2.5. Cuc ung nghc |hu cong my nghc, |hcu rcn: o nhcm |hong |h |huong
ch xuy ru |u mo| :o ung nghc chc |uc du vu :un xuu| muy |rc dun ..26
2.8. MoI liuong nuoc (nuoc mul vu nuoc uuoI dul) luI cuc Iung ngIe ....................26
2.8.1. uc liung nuoc lIuI sun xuul o cuc Iung ngIe ..........................................26
2.8.1.1. Cuc ung nghc chc Icn uong |huc, |huc hum, chun nuo
vu gc| mo: |ho uong nuoc |hu :un xuu| on vo |hu uong
cuc chu| o nhcm huu co cuo ....................................................................27
2.8.1.2. Cuc ung nghc dc| nhuom, uom |o, |huoc du: nuoc |hu :un xuu|
co do muu cuo, chuu nhcu hou chu| ......................................................28
2.8.1.8. Cuc ung nghc |u chc hc cu: nuoc |hu :un xuu| chuu nhcu
hou chu| doc hu ........................................................................................2u
2.8.1.4. Cuc ung nghc |hu cong my nghc: nuoc |hu :un xuu| |u mo| :o
ung nghc :on mu vu muy |rc dun co |hu uong cuc chu| guy
o nhcm cuo ................................................................................................8u
2.8.2. uc liung o nIIem nuoc mul song, Io o cuc Iung ngIe ..........................8u
2.8.2.1. Cuc ung nghc chc Icn uong |huc, |huc hum, ..chun nuo vu gc| mo:
nuoc mu| I o nhcm huu co nghcm |rong..............................................8u
2.8.2.2. Cuc ung nghc dc| nhuom, uom |o vu |huoc du: nuoc mu| I o nhcm
huu co nung ................................................................................................81
2.8.2.8. Cuc ung nghc |hu cong, my nghc: nuoc mu| I o nhcm
o mo| :o ung nghc muy |rc dun ..............................................................81
2.8.8. uc liung o nIIem nuoc uuoI dul lung nong o cuc Iung ngIe ................82
2.8.8.1. Mo| :o ung nghc chc Icn uong |huc, |huc hum, chun nuo,
gc| mo vu ung nghc uom |o, dc| vu, |huoc du: nuoc duo du|
|ung nong du co duu hcu o nhcm ..........................................................82
2.8.8.2. Huu hc| cuc ung nghc |hu cong, my nghc vu |hcu rcn:
nuoc duo du| |ung nong chuu I o nhcm ..............................................82
2.4. CIul lIuI iun luI cuc Iung ngIe ............................................................................ 82
2.4.1. Cuc Iung ngIe cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI vu gIel mo:
cIul lIuI iun gIuu cIul Iuu co ue h Iun Iuy sInI Ioc ..................................88
Mue Iue
vii
Mue Iue
2.4.2. Cuc Iung ngIe luI cIe Ie IIeu: cIul lIuI iun voI lIunI Iun
Iuc lu, lIo Iun Iuy ..........................................................................................88
2.4.8. Cuc Iung ngIe uel nIuom, uom lo vu lIuoc uu: cIul lIuI iun cuu Iung
ngIe lIuoc uu vu muy gIu cong do uu co lIunI Iun lIo Iun Iuy ....84
2.4.4. Cuc Iung ngIe lIu cong my ngIe: cIul lIuI iun lIong nIIeu
vu duoc lun lIu..............................................................................................84
2.b. Du huo xu lIe o nIIem moI liuong Iung ngIe ......................................................84
2.b.1. Du huo lIuI Iuong cuc cIul o nIIem cIInI................................................84
2.b.1.1. Du Iuo |hu uong cuc chu| o nhcm chnh |hu ru mo |ruong
|hong |h......................................................................................................84
2.5.1.2. Du Iuo |hu uong cuc chu| o nhcm chnh |hu ru mo |ruong nuoc ..8b
2.5.1.8. Du Iuo |ong |hu uong cuc chu| |hu run................................................86
2.b.2. Du huo muc do o nIIem liong moI liuong lIong lII vu nuoc................86
2.5.2.1. Du Iuo muc do o nhcm |rong mo |ruong |hong |h ............................86
2.5.2.2. Du Iuo muc do o nhcm mo |ruong nuoc ..............................................87
Chuong 3. IAC HAI CUA O NHIEM MOI IPUONG IANG NGHE
EN $UC kHOE CONG ONG, kINH IE - XA HOI
8.1. BenI lul gIu lung, luoI lIo nguoI uun suy gIum luI cuc Iung ngIe o nIIem ........41
8.1.1. O nIIem moI liuong luI cuc Iung ngIe luI cIe Ie IIeu
guy luc IuI ngIIem liong nIul loI suc lIoe cong dong ..........................48
8.1.2. Tuc IuI den suc lIoe cong dong cuu o nIIem moI liuong
luI Iung ngIe cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI, gIel mo ......4b
luI Iung ngIe uel nIuom, uom lo, lIuoc uu ..............................................47
luI Iung ngIe sun xuul vul IIeu xuy uung vu lIuI lIuc du ......................48
8.1.b. Tuc IuI den suc lIoe cong dong cuu o nIIem moI liuong
luI Iung ngIe lIu cong, my ngIe ................................................................4u
8.2. O nIIem moI liuong Iung ngIe guy lon lIul doI voI Iul liIen lInI le ......................4u
8.2.1. GIu lung cII II cIum soc suc lIoe vu gunI nung henI lul ..............bu
8.2.2. O nIIem moI liuong Iung ngIe guy luc IuI den cuc Ioul dong lInI le ........b1
8.8. O nIIem moI liuong Iung ngIe Ium nuy sInI xung dol moI liuong..................b2
viii
Chuong 4. OUAN IY MOI IPUONG IANG NGHE CON NHIEU 8AI CAF
4.1. Cu c vu n hu n quy Iu m Iu Iuu l BVMT Iu ng ngIe co n lIIe u vu cIuu cu lIe ................6u
4.2. CIuc nung, nIIem vu ve BVMT Iung ngIe cuu cuc cu quun Iy
(Bo, ngunI vu du Iuong) cIuu io iung ..............................................................61
4.8. Cong luc quy IoucI cuc lIulcum cong ngIIe lu liung cIo Iung ngIe
con nIIeu vun de lon luI ........................................................................................68
4.4. To cIuc lIuc IIen Iu Iuul ve BVMT Iung ngIe con yeu
vu cIuu Iul Iuy IIeu quu ....................................................................................68
4.4.1. HIeu Iuc lIuc lII Iu Iuul con yeu lem..................................................68
4.4.2. Cuc cong cu lInI le cIuu duoc liIen lIuI..................................................64
4.4.8. PIo hIen lIong lIn, nung cuo nIun lIuc huo ve moI liuong
cIo cong dong Iung ngIe cIuu duoc cIu liong ........................................64
4.b. NIun Iuc, luI cIInI vu cong ngIe cIo BVMT Iung ngIe lIong du ung
nIu cuu......................................................................................................................6b
4.6. CIuu Iuy dong duoc duy du cuc nguon Iuc xu IoI liong BVMT Iung ngIe ......66
CHUONG 5. GIAI FHAF 8AO VE MOI IPUONG IANG NGHE
b.1. Houn lIIen lIe cIe, lung cuong lo cIuc lIuc IIen Iu Iuul ve
BVMT Iung ngIe ......................................................................................................72
b.1.1. TIe luc Ioun cIInI Ie lIong cIInI sucI,
vun hun quy Ium Iu Iuul ve BVMT Iung ngIe ..................................72
b.1.2. Houn lIIen ho muy quun Iy moI liuong cu Iuong, xu, lI liun ..........7b
b.1.8. Tung cuong lo cIuc lIuc lII Iu Iuul BVMT Iung ngIe ........................78
b.2. Quy IoucI lIong gIun Iung ngIe gun voI BVMT ................................................7u
b.8. GIuI Iu doI voI cuc Iung ngIe dung Ioul dong................................................8u
b.8.1. Tung cuong munI me cong luc quun Iy moI liuong luI cuc Iung ngIe ........8u
b.8.2. Tung cuong u uung cuc cong ngIe xu Iy cIul lIuI Iung ngIe ..............8u
b.4. GIuI Iu doI voI cuc Iung ngIe dung h o nIIem ngIIem liong......................81
b.4.1. KIun liuong xu Iy moI liuong liong cuc Iung ngIe
du co liong uunI sucI Quyel dnI 64l2uu8lQ-TTg ................................81
b.4.2. PIul IIen vu xu Iy liuong Io Iu sInI cuc Iung ngIe
guy o nIIem moI liuong................................................................................88
b.4.8. Xu Iy cuc lIu vuc h o nIIem moI liuong uo Ioul dong
cuu cuc Iung ngIe ..........................................................................................88
Mue Iue
ix
b.b. Mol so gIuI Iu lIuyen lIIcI..............................................................................88
b.b.1. KIuyen lIIcI u uung sun xuul sucI Ion, cuc cong ngIe gIum lIIeu
o nIIem moI liuong, xu Iy cuc cIul lIuI Iung ngIe ......................................88
b.b.2. KIuyen lIIcI vIec xu IoI Iou cong luc BVMT Iung ngIe ......................8b
b.b.8. KIuyen lIIcI lung cuong vu du uung Iou duu lu luI cIInI
cIo BVMT Iung ngIe ....................................................................................86
b.6. Mol so gIuI Iu Iun cIe vu ngIIem cum ..........................................................87
Ket luun vu Kien nghJ......................................................................................................8u
Tui lieu thum khuu ..........................................................................................................u1
Mue Iue
x
DANH MUC KHUNG
KIung 1.1. TIeu cII cong nIun ngIe liuyen lIong, Iung ngIe,
Iung ngIe liuyen lIong ................................................................................4
KIung 1.2. Su IInI lIunI Iung ngIe moI ......................................................................b
KIung 1.8. uu lu xuy uung co so Iu lung ly lIuul cIo cuc Iung ngIe,
cum co so ngunI ngIe nong lIon..............................................................1u
KIung 1.4. VuI lio cuu Iung ngIe liong Iul liIen lInI le - xu IoI ........................11
KIung 1.b. Su Iul liIen ve quy mo cuu mol so Iung ngIe liong nIung num gun duy 12
KIung 1.6. ong go ngun sucI cuu cuc Iung ngIe lInI Hu Num............................12
KIung 1.7. Lung ngIe liuyen lIong - luI nguyen uu IcI nIun vun
co y ngIIu duc hIel quun liong ..................................................................18
KIung 1.8. Lung ngIe gun voI uu IcI luI Hu Tuy (liuoc duy)..................................18
KIung 1.u. Cuc yeu lo cIInI luc dong den su Iul liIen cuu Iung ngIe ................16
KIung 2.1. Lung ngIe Hu NoI vu vun de moI liuong nuoc ......................................27
KIung 2.2. Nuoc lIuI Iung ngIe luI cIe gIuy vu vun de moI liuong ......................2u
KIung 2.8. CIul lIuI iun cuu cuc Iung ngIe Hu NoI..................................................82
Chuong 3. IAC HAI CUA O NHIEM MOI IPUONG IANG NGHE EN
$UC kHOE CONG ONG, kINH IE - XA HOI
KIung 8.1. Tuc IuI uo o nIIem moI liuong luI Iung ngIe duc co lII
Tong Xu (Num nI) loI suc lIoe cong dong..........................................48
KIung 8.2. TIong le lInI IInI henI lul luI cuc Iung ngIe luI cIe lIm IouI
lInI lien long so nguoI den lIum cIuu henI luI du Iuong ..............44
KIung 8.8. O nIIem moI liuong vu henI lul luI Iung ngIe Duong O (Buc NInI) ........4b
KIung 8.4. TIong le lInI IInI henI lul luI cuc Iung cIe hIen Iuong lIuc,
lIu c Iu m lInI lie n lo ng so nguo I de n lIu m cIu u he nI lu I du Iuong..........46
KIung 8.b. TInI IInI henI lul luI Iung ngIe son muI Hu TIuI (Hu Tuy) ..............4u
KIung 8.6. O nIIem moI liuong guy unI Iuong loI uu IcI Iung ngIe Hu Tuy......b1
KIung 8.7. O nIIem luI Iung ngIe uel Duong NoI (Hu NoI)
guy unI Iuong den sun xuul nong ngIIe ..............................................b2
Dnh mue Lhung
KIung 8.8. O nIIem moI liuong luI mol so Iung ngIe guy unI Iuong den
sun xuul nong ngIIe..................................................................................b2
KIung 8.u. Muu lIuun gIuu cuc nIom uun cu
luI mol so Iung ngIe ong hung song Hong ............................................b8
KIung 8.1u. Muu lIuun moI liuong gIuu xu Tun Hou vu xu TIen PIuong................b8
KIung 8.11. Muu lIuun gIuu Ioul dong sun xuul vu my quun, vun Iou
luI Iung ngIe sun xuul cII xo uuu (Mo Cuy, Ben Tie) ..........................b4
KIung 8.12. Suy ngII vu Iuong Iuu cIon cuu nguoI Ium ngIe nguoI h unI Iuong............b4
Chuong 4. OUAN IY MOI IPUONG IANG NGHE CON NHIEU 8AI CAF
KIung 4.1. NoI uung BVMT Iung ngIe cuu mol so vun hun quy Ium Iu Iuul......b8
KIung 4.2. Mol so vun hun cuu cuc lInIllIunI Io ..................................................bu
KIung 4.8. PIun cong liucI nIIem cuu Bo NN8PTNT, Bo Cong lIuong
vu Bo TN8MT liong Iul liIen Iung ngIe ................................................62
KIung 4.4. TInI IInI liIe n lIuI mo l so vu n hu n quy Iu m Iu Iuu l ve Iu ng ngIe..........68
Chuong 5. GIAI FHAF 8AO VE MOI IPUONG IANG NGHE
KIung b.1. Mol so de xuul IIen quun den xuy uung vun hun
quy Ium Iu Iuul cIuyen hIel ve BVMT Iung ngIe ..........................78
KIung b.2. e xuul mol so quy dnI ve ve sInI moI liuong Iung ngIe ..................74
KIung b.8. Mol so gIuI Iu cong ngIe xu Iy cIul lIuI............................................81
KIung b.4. Sun xuul sucI Ion ......................................................................................84
KIung b.b. Huong uun nIung noI uung cIInI cuu Iuong uoc ..................................8b
DANH MUC HNH
HInI 1.1. HIen liung Iun ho cuc Iung ngIe nuoc lu................................................6
HInI 1.2. HIen liung Iun ho cuc Iung ngIe lIeo cuc nIom ngunI ngIe ............7
HInI b.1. Co cuu Ie lIong quun Iy moI liuong cu xu ............................................7b
xi
Dnh mu e Lhung
xii
DANH MUC BANG
Bung 1.1. TiInI do ly lIuul o cuc Iung ngIe ............................................................14
Bung 1.2. Cuc xu lIe Iul liIen cIInI cuu Iung ngIe VIel Num den 2u1b ..........16
Bung 2.1. uc liung o nIIem lu sun xuul cuu mol so IouI IInI Iung ngIe ............22
Bung 2.2. TIuI Iuong o nIIem uo dol lIun luI Iung ngIe luI cIe ........................28
Bung 2.8. TIuI Iuong cuc cIul o nIIem liong nuoc lIuI
cuu mol so Iung ngIe cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium ........................27
Bung 2.4. Hum Iuong CoIIIoim liong nuoc lIuI mol so Iung ngIe
sun xuul Iuong lIuc, lIuc Ium (MPNl1uu mI) ......................................28
Bung 2.b. Hum Iuong CoIIIoim liong nuoc mul mol so Iung ngIe cIe hIen
Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI vu gIel mo ........................................81
Bung 2.6. NIu cuu nIIen IIeu vu luI Iuong xI cuu mol so Iung ngIe
cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium................................................................88
Bung 2.7. TIunI Iun vu lIoI Iuong hu lIuI lu sun xuul lInI hol
luI Iung ngIe Duong LIeu ..........................................................................88
Chuong 3. IAC HAI CUA O NHIEM MOI IPUONG IANG NGHE
EN $UC kHOE CONG ONG, kINH IE - XA HOI
Bung 8.1. TIuc liung henI lul luI Iung ngIe uom lo ong Yen (Quung Num) ....48
Bung 8.2. TIong le lInI IInI henI lul luI Iung ngIe uel Iuu Vun PIuc (Hu NoI)..48
Bung 8.8. Ty Ie henI lul luI Iung ngIe du my ngIe Non Nuoc (u Nung)
lInI lien long so uun cuu lIu vuc ............................................................4u
Bung b.1. PIun cong cIuc nung, nIIem vu cuu cuc lo cIuc cu nIun
liong quun Iy moI liuong Iung ngIe ..........................................................76
Bung b.2. Mo IInI quy IoucI cIo Iung ngIe uel nIuom........................................8u
Bung b.8. DunI sucI Iung ngIe guy o nIIem moI liuong ngIIem liong
lIeo Quyel dnI 64l2uu8lQ-TTg..............................................................82
Bung b.4. Cuc gIuI Iu sun xuul sucI Ion cIo Iung ngIe luI cIe lIm IouI........84
Dnh mue bng
xiii
DANH MUC BIEU O
BIeu do 1.1. PIun IouI Iung ngIe VIel Num lIeo ngunI ngIe sun xuul ..................8
BIeu do 1.2. Ty Ie cuc Iung ngIe co cuc ucI vu xu IoI
liong long so cuc Iung ngIe duoc lIuo sul..........................................1u
BIeu do 1.8. KIm ngucI xuul lIuu lu cuc sun Ium Iung ngIe cuu VIel Num ....11
BIeu do 1.4. Du doun so Iuong Iung ngIe lIu vuc BSH den num 2u1b..............17
BIeu do 2.1. Hum Iuong huI vu SO
2
liong lIong lII luI Iung ngIe
cIe hIen lIm IouI ....................................................................................24
BIeu do 2.2. Hum Iuong huI liong lIong lII Iung ngIe cIe hIen nIuu ................24
BIeu do 2.8. Hum Iuong mol so lIong so liong lIong lII Iung ngIe
vul IIeu xuy uung ....................................................................................2b
BIeu do 2.4. Hum Iuong SO
2
vu NO
2
liong lIong lII o mol so Iung ngIe
cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI, gIel mo ........................2b
BIeu do 2.b. Hum Iuong mol so lIong so liong lIong lII
luI mol so Iung ngIe uel nIuom ..........................................................26
BIeu do 2.6. Hum Iuong mol so lIong so liong lIong lII cuu mol so Iung ngIe
lIu cong my ngIe ....................................................................................26
BIeu do 2.7. Luu Iuong nuoc lIuI sun xuul cuu mol so Iung ngIe
cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI, gIel mo ........................27
BIeu do 2.8. Hum Iuong BOD
b
, COD vu SS liong nuoc lIuI mol so
Iung ngIe cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI, gIel mo ......27
BIeu do 2.u. Luu Iuong nuoc lIuI mol so Iung ngIe uel nIuom, uom lo ..............28
BIeu do 2.1u. Hum Iuong COD, BOD
b
vu SS liong nuoc lIuI mol so co so
Iung ngIe uel nIuom, uom lo, uel vuI ................................................28
BIeu do 2.11. Hum Iuong mol so lIm IouI nung liong nuoc lIuI Iung ngIe lIm lII ....2u
BIeu do 2.12. Hum Iuong mol so lIong so o nIIem liong nuoc lIuI sun xuul
Iung ngIe luI cIe gIuy ............................................................................2u
Dnh mue
bIeu o
xiv
BIeu do 2.18. Hum Iuong COD, BOD
b
, SS vu do muu liong nuoc lIuI sun xuul
son muI vu muy lie dun..........................................................................8u
BIeu do 2.14. Hum Iuong mol so lIong so liong nuoc mul Iung ngIe
cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI vu gIel mo ....................8u
BIeu do 2.1b. Hum Iuong COD, BOD
b
liong nuoc mul Iung ngIe uel nIuom, uom lo81
BIeu do 2.16. Hum Iuong BOD
b
vu COD liong nuoc mul luI mol so
Iung ngIe lIu cong my ngIe ................................................................81
BIeu do 2.17. Hum Iuong CoIIIoim liong nuoc uuoI dul lung nong mol so Iung ngIe
cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI, gIel mo vu Iung ngIe
uom lo, uel vuI ......................................................................................82
BIeu do 2.18. Luong cIul lIuI iun cuu mol so Iung ngIe luI cIe lIm IouI ............88
BIeu do 2.1u. Du huo long lIuI Iuong cuc cIul o nIIem liong lII lIuI Iung ngIe
lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun (KB1, KB2, KB8) ................................8b
BIeu do 2.2u. Du huo long lIuI Iuong huI cuu cuc nIom ngunI Iung ngIe
lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun (KB1, KB2 vu KB8) ............................8b
BIeu do 2.21. Du huo long lIuI Iuong cuc cIul o nIIem liong nuoc lIuI
lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun (KB1, KB2, KB8) ................................8b
BIeu do 2.22. Du huo long lIuI Iuong COD cuu cuc nIom ngunI Iung ngIe
lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun (KB1, KB2 vu KB8) ............................8b
BIeu do 2.28. Du huo long Iuong cIul lIuI iun cuu cuc nIom ngunI Iung ngIe
lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun (KB1, KB2 vu KB8) ............................86
BIeu do 2.24. Du huo nong do Ion nIul cuc cIul o nIIem liong lII lIuI
Iung ngIe lInI liung hInI cIo lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun
(KB1, KB2 vu KB8) ..................................................................................87
BIeu do 2.2b. Du huo nong do Ion nIul cuu huI liong lII lIuI Iung ngIe
lInI liung hInI cIo cuc nIom ngunI lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun
(KB1, KB2 vu KB8) ..................................................................................87
BIeu do 2.26. Du huo lIuI Iuong cuc cIul o nIIem liong nuoc lIuI Iung ngIe
lInI liung hInI - lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun (KB1, KB2 vu KB8)........87
BIeu do 2.27. Du huo lIuI Iuong BOD lInI liung hInI lIeo nguy vu cIo lung Iung
ngIe cuu lIu vuc BSH lIeo 8 lcI hun (KB1, KB2 vu KB8) ..........87
Chuong 3. IAC HAI CUA O NHIEM MOI IPUONG IANG NGHE EN $UC kHOE
CONG ONG, kINH IE - XA HOI
BIeu do 8.1. Co cuu luoI nguoI den lIum cIuu henI vu luoI lIo liung hInI
luI Iung ngIe duc co lII Tong Xu so sunI voI Iung lIuun nong
Yen PIong (Num nI) ..........................................................................42
Dnh mue
bIeu o
xv
BIeu do 8.2. Ty Ie muc henI cuu cuc Iung ngIe vu cuc Iung lIong Ium ngIe
luI Hu Num ..............................................................................................42
BIeu do 8.8. Ty Ie mol so henI lIuong gu luI cuc Iung ngIe o Hu Tuy
(liuoc duy) ................................................................................................42
BIeu do 8.4. Ty Ie nguoI muc cuc henI Io hIen luI Iung ngIe
luI cIe lIm IouI CIuu KIe (Buc NInI) ................................................44
BIeu do 8.b. Ty Ie muc henI luI Iung ngIe cIe hIen uuoc IIeu TIIel Tiu
(Hung Yen) so voI Iung doI cIung ........................................................47
BIeu do 8.6. Ty Ie muc henI luI Iung ngIe Cong Hou (Hu Tuy liuoc duy)
vu lIu vuc lIuun nong ong TIu ......................................................47
BIeu do 8.7. Ioc lInI cII II cIo cIum soc suc lIoe luI Iung ngIe
duc co lII Tong Xu vu lIu vuc doI cIung Yen PIong (Num nI) ......bu
BIeu do 8.8. GunI nung henI lul luI Iung ngIe Tong Xu
vu lIu vuc doI cIung Yen PIong ........................................................b1
Dnh mue
bIeu o
xvi
Dnh mue
ehu xIet tt
DANH MUC CHU VET TAT
AI
2
O
8
NIom oxIl
BOD NIu cuu oxy sInI Ioc
BVMT Buo ve moI liuong
CDM Co cIe Iul liIen sucI
CLLTIA Tiung lum Ky lIuul moI liuong o lI vu KIu cong ngIIe
CH
4
Melun
CHXHCN Cong Iou xu IoI cIu ngIIu
CI
2
CIo
CN- Xyunuu
CNH Cong ngIIe Iou
CO Cuchon monoxIl
CO
2
Cuchon dIoxIl
COD NIu cuu oxy Iou Ioc
Ci Ciom
Cu ong
uBA DecIBeI
BSH ong hung song Hong
H uI Ioc
MC unI gIu moI liuong cIIen Iuoc
TM unI gIu luc dong moI liuong
IDI Von duu lu liuc lIe nuoc ngouI
Ie Sul
GDP Tong sun Ium liong nuoc
GTVT GIuo lIong vun luI
H
2
S Hydio SunIIl
HCI Hydio CIoiuu
xvii
Dnh mue
ehu xIet tt
HH HIen duI Iou
HI Hydio IIoiuu
Hg TIuy ngun
HTX Ho luc xu
JICA Co quun Io luc quoc le NIul Bun
KB KcI hun
KCN KIu cong ngIIe
KH8CNMT KIou Ioc vu cong ngIe moI liuong
KH8CN KIou Ioc vu Cong ngIe
KTT KInI le liong dIem
KT-XH KInI le - Xu IoI
LPG KII Iou Iong
LVS Luu vuc song
Mn
2+
Mungun
MPNl1uumI Mul do lIuun Iuc liong 1uu mI
NH
8
AmonIuc
NI NIlen
NN8PTNT Nong ngIIe vu PIul liIen Nong lIon
NO
2
NIlo dIoxIl
NO
x
Cuc NIlo oxIl
NXB NIu xuul hun
ODA Ho lio Iul liIen cIInI lIuc
Ph CII
PhO CII oxIl
PTBV PIul liIen hen vung
SI SIIIc
SIO
2
SIIIc dIoxIl
SO
2
SunIuu dIoxIl
SS CIul iun Io Iung
TB Tiung hInI
TCCP TIeu cIuun cIo Ie
xviii
TCTK Tong cuc TIong le
TCVN TIeu cIuun VIel Num
THC Tong Iydio-cuchon
TN8MT TuI nguyen vu MoI liuong
TP TIunI Io
TS TIen sy
TSP BuI Io Iung long so
TSS Tong cIul iun Io Iung
IBND Iy hun NIun uun
ISD oIu My
VN VIel Num dong
VOCs Cuc Io cIul Iuu co huy IoI
VSMT Ve sInI moI liuong
Zn Kem
ZnO Kem oxIl
Dnh mue
ehu xIet tt
xix
LOI NOI DAU
L
ang nghc - mo| |rong nhung dac |hu cua nong |hon Vc| âm - dong va |ro quan |rong |rong pha| |rcn
|nh |c - xa ho o nong |hon, gop phan chu,cn dch co cau |nh |c |hco huong cong nghcp hoa - hcn
da hoa. Su pha| |rcn ang nghc da gop phan xoa do gam nghco o nong |hon, ga qu,c| vcc am uc
nong nhan, |ang |hu nhap, nang cao cha| uong cuoc ong, Tu, nhcn, |rong |ho gan qua, u pha| |rcn
cua cac ang nghc van chua nhan duoc u quan |am va ch dao a| ao cua cac cap chnh qu,cn |hco dnh
huong pha| |rcn bcn vung.
Lang nghc Vc| âm co ch u hnh |hanh va pha| |rcn hang |ram nam, |u, nhcn dcn na, van mang
nhcu |nh |u pha|, nho c. cn canh do, an xua| |a ang nghc con u dung cac |hc| b |hu cong, don
gan, cong nghc ac hau, hcu qua u dung ngu,cn/nhcn cu |hap, ma| bang an xua| han chc, , |huc
nguo dan |rong bao vc mo |ruong va bao vc uc |hoc con han chc. Do do, nhcu hoa| dong an xua|
cua ang nghc da va dang |ao uc cp |hong nho dcn cha| uong mo |ruong ong cua chnh ang nghc va
cong dong xung quanh.
Thuc hcn Lua| ao vc mo |ruong, nam 2008, o Ta ngu,cn va ô |ruong da ua chon xa, dung ao
cao mo |ruong uoc ga chu,cn dc vc Moi trng lang nghe Viet Nam. ao cao |ra o nhung cau ho:
!cu g dang xa, ra vo mo |ruong ang nghc ô |ruong ang nghc dang b o nhcm nhu |hc nao Loa
hnh ang nghc an xua| nho nao ga, o nhcm mo |ruong Ta ao b o nhcm O nhcm mo |ruong ang
nghc da ga, |ac ha dcn uc |hoc cong dong va u pha| |rcn |nh |c - xa ho nhu |hc nao Chung |a da,
dang va c pha am g dc bao vc mo |ruong ang nghc
Tham ga bcn oan ao cao co cac can bo quan , ^ha nuoc, cac nha |hoa hoc cua cac vcn nghcn
cuu, |ruong da hoc, cac chu,cn ga quoc |c. !ac bc|, ao cao da nhan duoc u quan |am, |ham ga, dong
gop , |cn cua cac o/nganh, da phuong va nhcu chu,cn ga |rong nuoc cung nhu quoc |c vc dc cuong,
bo cuc va no dung cua bao cao. |han on cac o cu va |hong |n u dung |rong bao cao duoc cap nha|
hc| |hang 12/2008 va dcu duoc cung cap chnh |huc |u cac co quan, don v co |rach nhcm. o Ta ngu,cn
va ô |ruong |ran |rong cam on |a| ca u |ham ga dong gop qu, bau no |rcn.
ao cao duoc xa, dung vo u ho |ro |, |hua| va |a chnh cua D^D !an âch) |hong qua Hop
phan Kcm oa| o nhcm cac vung dong dan nghco |CD). !a, |huc u a |c| qua cua mo| no uc chung
gua o Ta ngu,cn va ô |ruong vo cac |o chuc quoc |c, nham huong |o phuc vu cho u pha| |rcn bcn
vung cua quoc ga, da phuong, cung nhu phuc vu dong dao cong dong quan |am dcn bao vc mo |ruong
va pha| |rcn bcn vung.
H, vong, ao cao na, c ho |ro qua |rnh ra cac qu,c| dnh vc bao vc mo |ruong cung nhu cong |ac
ap |c hoach va qu, hoach pha| |rcn |nh |c xa ho cac ang nghc, gop phan pha| |rcn bcn vung nong
|hon Vc| âm. !ong |ho da, cung a |a cu |ham |hao can |hc| phuc vu cong |ac nghcn cuu cua cac
nha |hoa hoc va pho bcn |hong |n cho cong dong, cung nhu nhung ca nhan co quan |am.
PHAM KHOI NGUYEN
Bo trng
Bo Tai nguyen va Moi trng
PETER LYSHOLT HANSEN
a i s Vng quo c an Ma ch
ta i Vie t Nam
LoI noI u
chu ky
chu ky
xxi
Treh eu
TRCH IU
uo cuo mo troong qooc gu 2008 - Mo troong ung ngho Vot Num phun tch hon trung mo troong
vu nhong ngoyon nhun, nhong unh hoong xuo cou o nhom mo troong, do buo xo hoong don bon mo
troong trong nhong num top thoo, dong tho um ro thoc trung vu nhong ton tu trong cong tuc qoun y,
to do do xout cuc gu phup buo vo mo troong ung ngho.
Cong nho nhong num trooc, uo cuo dooc xuy dong dou tron mo hnh D-l-S-l-k |Dong oc - Ap oc
- Hon trung - 1uc dong - Dup ong). Dong oc u so phut tron cou hout dong sun xout, nho cuo cou th
troong, trnh do vun hou, nhun thoc, doo kon hu tung,.. Hon trung chut oong mo troong xong qounh
dooc dunh gu thong qou cuc thong so nho: 1Sl, NO
2
, CO
2
, SO
2
, tong on,... |do vo mo troong khong
kh vu tong on) vu COD, OD
5
, Colorm, do muo,... |do vo mo troong nooc). Cuc up oc buo gom
cuc duc trong cou cuc ou chut thu sun xout, thu oong cuc chut guy o nhom trong nooc thu, kh thu,
chut thu run,... 1uc dong cou vun do o nhom dooc phun tch qou ty o cong dong dun co muc cuc bonh
on qoun don o nhom mo troong, cuc thot hu knh to vu vun do xu ho nuy snh do o nhom mo
troong ung ngho. Dup ong u cuc gu phup tong hop cu thon chut oong mo troong ung ngho nho
cuc chnh such, phup out, tho cho co on qoun do dut dooc cuc moc too vo buo vo mo troong, cuc
hunh dong gum thoo, cuc hout dong vo nung cuo nhun thoc, guo doc, qoun y vu kom sout mo troong
ung ngho.
uo cuo tup trong vuo suo nhom ung ngho chnh mu hout dong sun xout du vu dung guy o nhom
mo troong vu tuc dong xuo to soc khoo cong dong. Vo mo nhom ung ngho, uo cuo ou chon mot so
ung ngho don hnh do phun tch.
uo cuo so dong cuc so oo on qoun don mo troong ung ngho cou nhong num gun duy |2002 -
2008). So oo cou nhong num 2002 - 2005 dooc so dong do vo nhong ung ngho cho don nuy khong
co nhong thuy do vo cong ngho sun xout, cuc tuc dong don mo troong xong qounh khong co xo hoong
gum d. Cuc so oo trong buo cuo dooc cong cup chnh thoc to cuc co qoun co truch nhom vu dooc
tup hop to nhong ngoon tu oo co tnh phup y.
uo cuo gom 5 choong:
- Choong l. 1ong qoun phut tron ung ngho Vot Num
- Choong 2. O nhom mo troong ung ngho
- Choong 3. 1uc hu cou o nhom mo troong ung ngho don soc khoo cong dong, knh to - xu ho
- Choong 4. oun y mo troong ung ngho con nhoo but cup
- Choong 5. Cu phup buo vo mo troong ung ngho
Do dunh gu moc do o nhom mo troong, uo cuo so dong cuc too choun doo duy:
- 1CVN 5945-2005: Nooc thu cong nghop - 1oo choun thu
- 1CVN 5942-l995: 1oo choun chut oong nooc mut
- 1CVN 5944-l995: 1oo choun chut oong nooc ngum
- 1CVN 5937-2005: 1oo choun chut oong khong kh xong qounh
- 1CVN 5938-2005: Chut oong khong kh - Nong do to du cho phop cou mot so chut doc hu trong
khong kh xong qounh
- 1CVN 5949-l998: 1ong on kho voc cong cong vu dun co - Moc on to du cho phop.
Xe a tai lang nghe Non Nc (a Nang)
Nguon: Tong cuc Moi trng
&
Chng 1 TONG QUAN PHAT TRIEN LANG NGHE VIET NAM
1.1. l|0h 80 Phk IE0 k Phk0 l0kI lk00
00hE IE 0kN
1.1.1. l|ck s0 pkzt tr|00 czc |z0y 0yk0 |0t 0z
Lu ng ngIe Iu mo l liong nIu ng du c
lIu cu u no ng lIo n VIe l Num. NIIe u
su n Iu m duo c su n xuu l liu c lIe lu I
cu c Iu ng ngIe du lio lIu nI lIuong
Iu m liuo do I, go Iu n cu I lIIe n do I
so ng gIu dInI vu lu n uu ng nIu ng Iuo
do ng uu lIu u Iu c no ng nIu n. u so cu c
Iu ng ngIe du liu I quu IcI su Iu l
liIe n Iu ng liu m nu m, song song vo I
quu liInI Iu l liIe n KT-XH, vu n Io u
vu no ng ngIIe cu u du l nuo c. VI uu
nIu Iu ng du c do ng u I Bu I (Bu c NInI)
vo I Ion uuu nu m Iu l liIe n, Iu ng ngIe
go m Bu l Tiu ng (Hu No I) co gu n buu
nu m lo n lu I, ngIe cIu m hu c o o ng
Xu m (TIu I BInI) Iuy ngIe dIe u lIu c
du my ngIe Non Nuo c (T. u Nu ng)
cu ng du IInI lIu nI cu cI du y Ion 4uu
nu m,... Ne u dI su u vu o lIm IIe u ve
nguo n go c cu u cu c su n Iu m lu cu c
Iu ng ngIe do , co lIe lIu y iu ng Iu u Ie l
cu c su n Iu m nu y hun du u de u duo c
su n xuu l de Iu c vu sInI Iou l Iu ng
ngu y Iou c Iu co ng cu su n xuu l no ng
ngIIe , cIu ye u duo c Iu m liong Iu c
no ng nIu n. Ky lIuu l, co ng ngIe , quy
liInI su n xuu l co hu n de Iu m iu cu c
su n Iu m nu y duo c liuye n lu lIe Ie
nu y sung lIe Ie lIu c.
Chng 1.
TONG QUAN PHAT TRIEN
LANG NGHE VIET NAM
TOM TAT NOI DUNG CHNG 1
ChuJng 1 trinh bay ve lich su hat trien, hien trang han bu lang nghe nuJc ta va giJi thieu ve cach han
luai G nhum lang nghe duJc su dung trung Bau cau.
Lang nghe dung vai tru quan trung trung thuc day hat trien kinh te xa hui, gu han chuyen dich cJ
cau kinh te theu huJng cung nghie hua hien dai hua va xua dui giam ngheu J nung thun, giai quyet
viec lam luc nung nhan, tang thu nha, hat trien du lich.
Ben canh nhung dung gu tich cuc ve mat kinh te, su hat trien cua cac lang nghe cung dang la nguyen
nhan lam gia tang van de u nhiem mui truJng.
hhung tun tai trung qua trinh hat trien lang nghe dang trJ thanh cac thach thuc dui vJi viec bau ve mui
truJng, hat trien ben vung chu nung thun.
0ua tren ket qua dieu tra, nghien cuu cua mut su cung trinh, de tai nghien cuu ve lang nghe, ChuJng 1
cu dua ra mut su nhan xet ve xu the hat trien cua lang nghe den nam 2O15.
Tiuo c du y, Iu ng ngIe lIo ng cII Iu
liung lu m su n xuu l su n Iu m lIu co ng
mu co n Iu dIe m vu n Io u cu u lIu vu c,
cu u vu ng. Lu ng ngIe Iu noI Io I lu
nIu ng lIo lIu co ng co luy ngIe cuo mu
le n luo I du gu n IIe n vo I su n Iu m
liong Iu ng. Ngou I iu, Iu ng ngIe cu ng
cIInI Iu dIe m lu le l nguye n vu l IIe u,
Iu noI lu liung nIu ng lInI Iou liong
ly lIuu l su n xuu l su n Iu m cu u Iu ng.
Cu c mu l Iu ng su n xuu l iu lIo ng cII de
Iu c vu sInI Iou l Iu ng ngu y mu co n
huo go m cu cu c su n Iu m my ngIe , do
lIo cu ng, uu ng cu su n xuu l,... nIu m
du u ng nIu cu u lIu c le cu u lI liuo ng
lIu vu c Iu n cu n.
Tiong vuI num gun duy, Iung ngIe
dung lIuy doI nIunI cIong lIeo nen
lInI le lI liuong, cuc Ioul dong sun
xuul lIeu lIu cong Iuc vu lIeu uung
liong nuoc vu xuul lIuu duoc luo dIeu
lIen Iul liIen. Quu liInI cong ngIIe
Iou cung voI vIec u uung cuc cIInI
sucI lIuyen lIIcI Iul liIen ngunI
ngIe nong lIon, lIuc duy sun xuul luI
cuc Iung ngIe du Ium lung muc lIu nIu
hInI quun cuu nguoI uun nong lIon, cuc
cong ngIe moI dung nguy cung duoc u
uung Io hIen. Cuc Iung ngIe moI vu
cuc cum Iung ngIe lIong ngung duoc
lIuyen lIIcI Iul liIen nIum dul duoc
su lung liuong, luo cong un vIec Ium vu
lIu nIu on dnI o lIu vuc nong lIon.
1
K|1 l.l. I|t t|| t11 1|11 1|t l|)t1 l|11, |11 1|t, |11 1|t l|)t1 l|11
1. Tieu ch cong nhan nghe truyen thong:
Nghe c cong nhan la nghe truyen thong phai at 03 tieu ch sau:
a. Nghe a xuat hien tai a phng t tren 50 nam tnh en thi iem e ngh cong
nhan;
b. Nghe tao ra nhng san pham mang ban sac van hoa dan toc;
c. Nghe gan vi ten tuoi cua mot hay nhieu nghe nhan hoac ten tuoi cua lang nghe.
2. Tieu ch cong nhan lang nghe:
Lang nghe c cong nhan phai at 03 tieu ch sau:
a. Co to i thie u 30% to ng so ho tre n a ba n tham gia ca c hoa t o ng nga nh nghe no ng tho n;
b. Hoat ong san xuat kinh doanh on nh toi thieu 2 nam tnh en thi iem e ngh
cong nhan;
c. Chap hanh tot chnh sach, phap luat cua Nha nc.
3. Tieu ch cong nhan lang nghe truyen thong:
Lang nghe truyen thong phai at tieu ch lang nghe va co t nhat mot nghe truyen thong theo
quy nh tai Thong t nay.
oi vi nhng lang cha at tieu chuan a, b cua tieu ch cong nhan lang nghe tai iem 2,
nhng co t nhat mot nghe truyen thong c cong nhan theo quy nh cua Thong t nay th
cung c cong nhan la lang nghe truyen thong.
Nguon: Thong t so 116/2006/TT-BNN ngay 18/12/2006 cua Bo NN&PTNT hng dan thc hien mot so noi
dung cua Ngh nh so 66/2006/N-CP ngay 07/7/2006 cua Chnh phu ve phat trien nganh nghe nong thon
Do unI Iuong cuu nIIeu yeu lo lIuc
nIuu nIu v liI du Iy, duc dIem lu
nIIen, mul do Iun ho uun cu, dIeu
lIen xu IoI vu liuyen lIong IcI su, su
Iun ho vu Iul liIen Iung ngIe gIuu
cuc vung cuu nuoc lu Iu lIong dong deu,
lIong lIuong lu liung vuo nIung lIu
vuc nong lIon dong uun cu nIung Il dul
sun xuul nong ngIIe, nIIeu Iuo dong
uu lIuu Iuc nong nIun. Tien cu nuoc,
Iung ngIe Iun ho lu liung cIu yeu luI
dong hung song Hong (cIIem lIoung
6u'); con IuI Iu o mIen Tiung (cIIem
lIoung 8u') vu mIen Num (lIoung
1u') /Nguon: Tong cuc Mo |ruong |ong
ho, 2008).

K|1 l.l. 1 ||1| l|11| |11 1|t m1|
Lang nghe mi c hieu la cac lang nghe khong phai la lang nghe truyen thong. Cac lang
nghe nay c hnh thanh trong thi gian gan ay, chu yeu xuat phat t:
- Viec to chc gia cong cho cac x nghiep ln, cac to chc kinh doanh xuat nhap khau;
- Viec hoc tap kinh nghiem cua vai ho gia nh nhay ben th trng va co ieu kien au
t san xuat hoac cua cac lang nghe lan can;
- T hnh thanh do nhu cau mi cua th trng tieu thu san pham va th trng nguyen
lieu san co.
Nguon: e tai KC 08.09, 2005
Thu gom s da ong bang song Cu Long

Hnh 1.1. Hien trang phan bo cac lang nghe nc ta
Nguon: Tong cuc Moi trng tong hp, 2008
I
Hnh 1.2. Hien trang phan bo cac lang nghe theo cac nhom nganh nghe
1.1.Z. Pkz0 |0z| vz 0zc tr00y sz0 x0zt c0z czc
|z0y 0yk0
Duu lien cuc lIeu cII lIuc nIuu, co
lIe Iun IouI Iung ngIe lIeo mol so
uung nIu suu:
- TIeo Iung ngIe liuyen lIong vu Iung
ngIe moI;
- TIeo ngunI sun xuul, IouI IInI sun
Ium;
- TIeo quy mo sun xuul, lIeo quy liInI
cong ngIe;
- TIeo nguon lIuI vu muc do o nIIem;
- TIeo muc do su uung nguyenlnIIen
IIeu;
- TIeo lI liuong lIeu lIu sun Ium,
lIem nung lon luI vu Iul liIen.
MoI cucI Iun IouI neu lien co
nIung duc lIu iIeng vu luy lIeo muc
dIcI mu co lIe Iuu cIon cucI Iun IouI
Iu Io. Tien co so lIe cun vun de
moI liuong Iung ngIe, cucI Iun IouI
lIeo ngunI sun xuul vu IouI IInI sun
Ium Iu Iu Io Ion cu, vI lIuc le cIo
lIuy moI ngunI ngIe, moI sun Ium
deu co nIung yeu cuu lIuc nIuu ve
nguyen nIIen IIeu, quy liInI sun xuul
lIuc nIuu, nguon vu uung cIul lIuI
lIuc nIuu, vu vI vuy co nIung luc dong
lIuc nIuu doI voI moI liuong.
Duu lien cuc yeu lo luong dong ve
ngunI sun xuul, sun Ium, lI liuong
nguyen vul IIeu vu lIeu lIu sun Ium co
lIe cIIu Ioul dong Iung ngIe nuoc lu iu
lIunI 6 nIom ngunI cIInI /cu do 1.1),
moI ngunI cIInI co nIIeu ngunI nIo.
MoI nIom ngunI Iung ngIe co cuc duc
dIem lIuc nIuu ve Ioul dong sun xuul
se guy unI Iuong lIuc nIuu loI moI
liuong.
1. Lung nghc chc Icn uong |huc,
|huc hum, chun nuo vu gc| mo: co so
Iuong Iung ngIe Ion, cIIem 2u' long so
Iung ngIe, Iun ho lIu deu lien cu
nuoc, Iun nIIeu su uung Iuo dong Iuc
nong nIun, lIong yeu cuu liInI do cuo,
IInI lIuc sun xuul lIu cong vu gun nIu
Il lIuy doI ve quy liInI sun xuul so voI
lIoI dIem lII IInI lIunI ngIe. PIun
Ion cuc Iung cIe hIen Iuong lIuc, lIuc
Ium nuoc lu Iu cuc Iung ngIe lIu cong
liuyen lIong noI lIeng nIu nuu iuou,
Ium hunI du nem, duu Iu, mIen uong,
hun, hunI duu xunI, hunI guI,... voI
nguyen IIeu cIInI Iu guo, ngo, lIouI,
sun, duu vu lIuong gun voI Ioul dong
cIun nuoI o quy mo gIu dInI.
2. Lung nghc dc| nhuom, uom |o,
|huoc du: nIIeu Iung co lu Iuu doI, co
cuc sun Ium mung lInI IcI su, vun
Iou, mung dum nel du Iuong. NIung
sun Ium nIu Iuu lo lum, lIo cum, uel
muy,... lIong cII Iu nIung sun Ium co
gIu li mu con Iu nIung luc Ium ngIe
lIuul duoc dunI gIu cuo. Quy liInI sun
xuul lIong lIuy doI nIIeu, voI nIIeu Iuo
dong co luy ngIe cuo. TuI cuc Iung ngIe
&
Bieu o 1.1. Phan loai lang nghe Viet Nam
theo nganh nghe san xuat
nIom nuy, Iuo dong ngIe lIuong Iu Iuo
dong cIInI (cIIem ly Ie cuo Ion Iuo
dong nong ngIIe).
8. Lung nghc :un xuu| vu| cu xuy
dung vu |hu |huc du: IInI lIunI lu
Iung lium num nuy, lu liung o vung co
lIu nung cung cu nguyen IIeu co hun
cIo Ioul dong xuy uung. Luo dong gun
nIu lIu cong Ioun loun, quy liInI cong
ngIe lIo so, lI Ie co lII Iou lIu, Il lIuy
doI. KII doI song duoc nung cuo, nIu
cuu ve xuy uung nIu cuu, cong liInI
nguy cung lung, Ioul dong sun xuul vul
IIeu xuy uung Iul liIen nIunI vu liun
Iun o cuc vung nong lIon. NgIe lIuI
lIuc du cung Iul liIen o nIung Iung
gun cuc nuI du voI duoc Ie lIuI lIuc,
cung cu nguyen IIeu cIo cuc Ioul dong
sun xuul sun Ium lIu cong my ngIe vu
vul IIeu xuy uung.
4. Lung nghc |u chc hc cu: cIu yeu
Iu cuc Iung ngIe moI IInI lIunI, so
Iuong Il, nIung IuI Iul liIen nIunI ve
quy mo vu IouI IInI luI cIe (cIul lIuI
lIm IouI, gIuy, nIuu, vuI du quu su
uung). NgouI iu cuc Iung ngIe co lII cIe
luo vu duc lIm IouI voI nguyen IIeu cIu
yeu Iu sul vun, sul lIe Ie IIeu cung
duoc xe vuo IouI IInI Iung ngIe nuy.
u so cuc Iung ngIe num o IIu Buc,
cong ngIe sun xuul du lung huoc duoc
co lII Iou.
5. Lung nghc |hu cong my nghc: huo
gom cuc Iung ngIe gom, sunI su lIuy
lInI my ngIe; cIum lIuc du, cIum mu
huc vung, sun xuul muy lie dun, do go
my ngIe, son muI, Ium non, uel cIIeu,
lIeu ien. uy Iu nIom Iung ngIe cIIem
ly liong Ion ve so Iuong (gun 4u' long
so Iung ngIe), co liuyen lIong Iuu doI,
sun Ium co gIu li cuo, mung dum nel
vun Iou, vu duc dIem du Iuong, uun
loc. Quy liInI sun xuul gun nIu lIong
lIuy doI, Iuo dong lIu cong, nIung doI
IoI luy ngIe cuo, cIuyen mon Iou, lI mI
vu sung luo.
0. Cuc nhom ngunh |huc: huo gom cuc
Iung ngIe cIe luo nong cu lIo so nIu
cuy huu, cuoc xeng, IIem IuI, moc gIu
uung, dong lIuyen, Ium quul gIuy, uuy
lIung, dun vo, dun IuoI, Ium IuoI cuu,
NIung Iung ngIe nIom nuy xuul IIen lu
Iuu, sun Ium Iuc vu liuc lIe cIo nIu
cuu sInI Ioul vu sun xuul cuu du
Iuong. Luo dong Iun Ion Iu lIu cong
voI so Iuong vu cIul Iuong on dnI.
1.Z. kI 0 00k lk00 00hE 000 80
Phk IE0 kI0h E - Ik h0I
1.Z.1. 0k0 tr000y pkzt tr|00 |z0y 0yk0
TIoI gIun quu, xuc dnI vuI lio quun
liong cuu Iung ngIe, ngunI ngIe nong
lIon, ung vu NIu nuoc du lu liung
cII duo vu hun IunI nIIeu cIInI sucI
nIu NgI dnI so 66l2uu6lN-CP nguy
u7lu7l2uu6 cuu CIInI Iu ve cIInI
sucI Iul liIen ngunI ngIe nong lIon,
nIum lIuc duy Iul liIen KT-XH o
nong lIon, cIuyen ucI co cuu lInI le
lIeo Iuong cong ngIIe Iou - IIen duI
Iou, gIuI quyel vIec Ium luI cIo, nung
cuo cIul Iuong cuoc song vu lIu nIu
cuu nguoI uun, lung cuong Ioul dong
xuul lIuu.
Ngou I iu, lu I NgI dnI so
78l1uublN-CP ngu y u1l11l1uub vu suu
do Iu NgI dnI so u1l2uu8lN-CP
ngu y u8lu1l2uu8 quy dnI cIu c nu ng,
nIIe m vu cu u Bo NN8PTNN, CIInI
Iu du gIuo Bo NN8PTNN lIu c IIe n
cIu c nu ng quu n Iy nIu nuo c IInI vu c
ngu nI ngIe no ng lIo n. Tie n co so do ,
Bo NN8PTNN du xu y uu ng, hun Iu nI
mo l so vu n hu n nIu m cII du o lIu c du y
Iu l liIe n Iu ng ngIe . Co lIe le lo I
f
TIo ng lu so 116l2uu6lTT-BNN ngu y
18l12l2uu6 Iuo ng uu n lIu c IIe n mo l so
no I uung cu u NgI dnI 66l2uu6lN-
CP; CII lI so 28l2uu7lCT-BNN ngu y
18lu4l2uu7 ve vIe c du y mu nI lIu c
IIe n quy Iou cI Iu l liIe n ngu nI ngIe
no ng lIo n vu Io ng cIo ng o nIIe m
mo I liuo ng Iu ng ngIe ;...
Mol liong nIung nIIem vu liong lum
liong gIuI doun 2uu6 - 2u1b cuu Bo
NN8PTNN Iu lIuc IIen CIuong liInI
"Moi lang mot nghe", voI muc lIeu lIoI
Iuc vu Iul liIen Iung ngIe nong lIon
de luo vIec Ium, luo lIu nIu lu II
nong ngIIe voI cuc Ioul dong nIu: Io
lio Iul liIen Iung ngIe nong lIon,
lIuyen lIIcI cuc Io gIu dInI, lu nIun,
HTX, uounI ngIIe vuu vu nIo duu lu
Iul liIen cuc ngunI ngIe lIeu lIu cong
ngIIe du uung; uo luo ngIe vu Io lio
cIuyen Iuo dong nong ngIIe sung II
nong ngIIe; Xuy uung co cIe quun Iy
cIul lIuI Iung ngIe.
1.Z.Z. lz0y 0yk0 v0| s0 pkzt tr|00 c0 s0 kz tz0y
k tk0zt 000y tk00
Ieu lIen co so Iu lung ly lIuul Iu
mol yeu lo cuc ly quun liong Io lio Iul
liIen cuc Iung ngIe. KIu nung lIe cun
lIong lIn, dIen, nuoc sucI, gIuo lIong vu
nIung yeu lo lIuc ve co so vul cIul Iu
iul cun lIIel doI voI su lung liuong vu
Iul liIen cuu cuc Iung ngIe. PIul liIen
co so Iu lung ly lIuul lol se go Iun
lIuc IIen muc lIeu nung cuo cIul Iuong
cuoc song nguoI uun, luo vIec Ium, xou
ngIeo o nong lIon lIong quu vIec Iul
liIen cuc ngunI ngIe luI cuc Iung ngIe.
Nguoc IuI, su Iul liIen lInI le cuu cuc
Iung ngIe cung IuI go Iun doI moI ho
mul nong lIon, cuI lIIen vu Iul liIen co
so Iu lung ly lIuul luI duy /cu do 1.2).
Co so Iu lung ly lIuul o nIung noI
lu liung nIIeu Iung ngIe nIu lIu vuc
ong hung song Hong, Buc Tiung Bo vu
ong Num Bo, nIIn cIung Iul liIen
lIu lol uo cuc Iung ngIe Iun Ion duoc
IInI lIunI, Iul liIen o nIung noI lIe
cun lIuun IoI mung IuoI duong quoc Io,
lInI Io, cung su Io lio cuu cuc cIInI
sucI lu cIInI quyen lInIllIunI Io
nIum duy munI Iul liIen Iung ngIe.
l
Bieu o 1.2. Ty le cac lang nghe co cac dch vu xa
hoi trong tong so cac lang nghe c khao sat
K|1 l.&. B1 l1 t1) 111 t1 t1 |1 l11 K) l|1l
t|1 t1t |11 1|t, tm t1 t1 111| 1|t 111 l|11
Tong so von au t xay dng c s ha
tang ky thuat cho cac lang nghe, cum c
s nganh nghe nong thon cho ti nay la
548,9 ty ong. Ve au t ha tang ky thuat
lang nghe, t nam 2002 en nam 2007
au t 440 ty ong cho 42 tnh. Cac d an
au t bc au mang lai hieu qua nhat
nh trong viec cai thien c s ha tang ky
thuat lang nghe, tap trung cac c s san
xuat lang nghe thanh cac cum khu cong
nghiep lang nghe e trien khai thc hien
x ly cac van e moi trng, am bao
phat trien san xuat theo hng hieu qua
va ben vng.
Nguo n: Bo Ke hoa ch va a u t, 2007
ll
TuI lIu vuc mIen nuI, cung co mol so
Iung ngIe Iul liIen, luy nIIen dIeu
lIen co so Iu lung ly lIuul vun lIong
duoc cIu liong duu lu uo Iun Ion Iung
ngIe o duy lIong nIum muc lIeu Iuc
vu lI liuong mu cIu yeu sun Ium cII
Iuc vu doI song nIun uun lIu vuc Iun
cun.
1.Z.8. lz0y 0yk0 vz x0z 00| y|z 0yk00 0 000y tk00
Su Iul liIen cuu Iung ngIe liong
nIung num gun duy du vu dung go Iun
dung le liong cIuyen ucI co cuu lInI le
o du Iuong, cuI lIIen vu nung cuo doI
song cuu nguoI uun Iung ngIe.
TuI cuc Iung ngIe, duI ho Iun uun
cu Ium ngIe lIu cong nIung vun lIum
gIu sun xuul nong ngIIe o mol muc do
nIul dnI. TuI nIIeu Iung ngIe, liong co
cuu lInI le du Iuong, ly liong ngunI
cong ngIIe vu ucI vu dul lu 6u - 8u'
vu ngunI nong ngIIe cII dul 2u - 4u'.
Tiong nIung num gun duy, so Io vu co
so ngunI ngIe o nong lIon dung nguy
mol lung Ien voI loc do lung hInI quun
lu 8,8 - u,8'lnum, lIm ngucI xuul lIuu
lu cuc sun Ium Iung ngIe lIong ngung
gIu lung /cu do 1.8). CIInI vI vuy, co
lIe lIuy, Iung ngIe dong vuI lio iul
quun liong doI voI vIec xou doI gIum
ngIeo o nong lIon, liuc lIe gIuI quyel
vIec Ium cIo nguoI Iuo dong liong Iuc
nong nIun, go Iun lung lIu nIu,
nung cuo cIul Iuong cuoc song cIo nguoI
Iuo dong.
Tien lIuc le, quy mo Iung ngIe nIIn
cIung lIuong nIo, cIuu lIuc IIen duoc
co cIe lIu Iul Iuo dong co luy ngIe cuo,
doI voI cuc Iung ngIe sun xuul lIeo lIoI
vu lII lIuong cII sun xuul vuo Iuc nong
nIun. Tuy nIIen, IIen nuy o nIung
vung sun xuul Ion, Iuo dong liong cuc
Iung ngIe Ium vIec Iuu nIu quunI num,
voI quy mo Iul liIen nguy cung Ion
/Khung 1.5).
Bieu o 1.3. Kim ngach xuat khau t cac san pham
lang nghe cua Viet Nam
Nguon: Bo NN&PTNT, 2008
K|1 l.1. f1| l|1 t1 |11 1|t l|11 )|1l l||t1
K|1| lt t1 |1|
Thu hu t nhie u tha nh pha n kinh te

tham gia: kinh te ca the chie m 72%,
kinh te ta p the 18%, doanh nghie p t
nha n 10%
Thu hu t t i 11 trie u lao o ng, chie m

khoa ng 30% l c l ng lao o ng
no ng tho n.Ty le th i gian la m vie c
c s du ng lao o ng trong o tuo i
cu a khu v c no ng tho n na m 2005 la
80%.
Nhieu Hiep hoi, Hoi nghe nghiep, Cau

lac bo nghe nghiep c thanh lap:
Hiep hoi lang nghe Viet Nam, Hiep hoi
doanh nghiep nho va va nganh nghe
nong thon...
Hnh thanh cac trung tam giao lu

buon ban, cum dan c vi loi song o
th tai nong thon
Nguon: Bo NN&PTNT, 2008
ll
HIe n nuy, lu I cu c Iu ng ngIe , liung
hInI mo I co so uounI ngIIe lu nIu n
cIuye n Iu m ngIe lu o vIe c Iu m o n dnI
cIo lIou ng 27 Iuo do ng lIuo ng xuye n
vu 8 - 1u Iuo do ng lIo I vu ; cu c Io cu
lIe cIuye n ngIe lu o 4 - 6 Iuo do ng
lIuo ng xuye n vu 2 - b Iuo do ng lIo I
vu . u c hIe l, o Iu ng ngIe ue l, lIe u
ien, mu y lie dun lII mo I co so co lIe
lIu Iu l 2uu - 2bu Iuo do ng /Nguo n:
Lu ng nghc |ruyc n |ho ng |rong quu
|rnh CNH-HH, 2004).
Muc lIu nIu cuu nguoI Iuo dong
ngunI ngIe cuo gu lu 8 den 4 Iun so
voI lIu nIu cuu nguoI Iuo dong lIuun
nong. Ieu nuy cung lIIen so Io gIu
dInI cIuyen lu sun xuul lIuun nong
sung sun xuul lIu cong ngIIe vu
cIuyen Ium ngIe nguy cung lung. Buo
cuo Nghcn cuu vc Quy houch hu|
|rcn ngunh nghc |hu cong |hco huong
CNH nong |hon o nuoc CHXHCN Vc|
Num uo Bo NN8PTNN lIuc IIen num
2uu4 du cII iu iung, ly Ie Io ngIeo liung
hInI liong so Io sun xuul lIu cong
ngIIe Iu 8,7' lIu Ion nIIeu muc
liung hInI cu nuoc Iu 1u,4'.
Tuy nIIen, cIenI IecI ve lIu nIu
cuu Iuo dong gIuu Iung ngIe gun lIu vuc
lIunI lI vu lIu vuc nong lIon con Ion.
Ben cunI do, Ie lIong sun xuullIun
IoI cIu yeu mung IuI IoI nIuun cIo
nguoI cIu sun xuul, liung gIun, Iun
IoI mu Il mung IoI IcI cIo nguoI sun
xuul, nguoI Iuo dong liuc lIe. Su cIenI
IecI lIu nIu cung lIu Ion gIuu cuc
nIom ngunI sun xuul. Cuc mul Iung
nIu uom lo uel vuI, son muI, go,... cun
Iuo dong lIuong xuyen, voI so Iuong Iuo
dong Iun cIe, nIung co lIu nIu cuo uo
gIu lIunI sun Ium lien lI liuong cuo.
1.Z.4. lz0y 0yk0 tr000 tk00y vz k0zt 000y
pkzt tr|00 00 ||ck
LoI IcI cuu vIec Iul liIen Iung ngIe
lIong cII Iu o lInI le, gIuI quyel vIec
Ium cIo Iuo dong du Iuong mu con
go Iun huo lon duoc gIu li vun Iou
Iuu uuI. Iem cIung cuu nIIeu Iung
ngIe Iu lIuong num lien liuc gIuo lIong
duong ho Iuy duong song. uy Iu dIeu
lIen lIuun IoI cIo vIec xuy uung cuc
dIemlluyen uu IcI Iu IunI. NgouI
K|1 l.. 1 )|1l l||t1 rt ) m1 t1 m1l t1 |11
1|t l|11 1|11 11m 11 l1)
Lang a my nghe Non Nc (Tp. a
Nang) thu hut hn 2.000 lao ong, doanh
thu nam 2007 c at hn 60 ty ong,
san pham c xuat khau trong khu vc
va sang cac nc chau Au; Lang nghe
che bien tra hng Tam Ky (Quang Nam)
vi nang suat 100 tan che/nam chu yeu
tieu thu noi a; Lang nghe tra Blao (Lam
ong) vi 22.000 ha che chiem en 30%
dien tch trong che ca nc, thu hut hn
120.000 lao ong.
Nguon: Chi cuc BVMT mien Trung
va Tay Nguyen, 2008
K|1 l.. B11 1) 111 t1t| t1 t1t |11 1|t
l|1| K1 N1m
Gia tr san xuat cua cac lang nghe tnh Ha
Nam nam 2005 at 390,9 ty ong, chiem
55% gia tr san xuat tieu thu cong nghiep;
to c o a t ta ng tr ng bnh qua n
12,55%/nam, ong gop vao ngan sach
at gan 2,9 ty ong. Mot so mat hang co
toc o tang trng nhanh la may tre an,
theu ren, det lua (bnh quan 15,87% -
43,18%/nam). Nhng mat hang co toc o
tang trng nhanh la do san pham lam ra
chu yeu c xuat khau (may giang an
at 4 trieu USD/nam, theu ren at 2,5
trieu USD/nam).
Nguon: S TN&MT Ha Nam, 2008
nIung IoI lIe nIu cunI quun lIIen
nIIen, v liI du Iy, nel vun Iou duc suc,
cuc Iung ngIe con co suc Iul duc hIel
hoI moI Iung IuI gun voI mol vung vun
Iou Iuy mol Ie lIong uI lIcI IcI su.
Ben cunI do, lIucI lIum quun con
duoc lun mul lIeo uoI quu liInI sun
xuul iu cuc sun Ium lIum cII Iu lIum
gIu lIuc IunI vuo mol lIuu sun xuul
nuo do, cIInI dIeu nuy luo nen suc Iu
uun cuu uu IcI Iung ngIe.
NIun lIuc duoc lIem nung Iul liIen
uu IcI luI Iung ngIe se go Iun gIu
lung ly liong cuu nIom ngunI cong
ngIIelucI vu o du Iuong, dong lIoI
lung lIem co IoI cIo cuc co so sun xuul
lIong quu cuc Ioul dong gIoI lIIeu vu
hun sun Ium liuyen lIong, nung cuo
doI song nguoI uun lIong quu cuc ucI
vu Iu lio,... nIIeu lInI nIu Hu Tuy
(liuoc duy), Hou BInI, Buc NInI, TIuu
TIIen Hue, u Nung, Ben Tie,... dung
liIen lIuI munI me IouI IInI uu IcI
Iung ngIe. uy Iu dIem den cuu nIIeu
luyen uu IcI Iu IunI cuu lIucI lIum
quun liong nuoc dong lIoI lIu Iul iul
nIIeu uu lIucI nuoc ngouI.
l&
K|1 l.I. |11 1|t l|)t1 l|11 l1| 1)t1 1
||t| 1|11 r11 t1 ) 1||1 l1t ||tl 11 l|11
La ng nghe truye n tho ng c xem nh
mo t da ng ta i nguye n du lch nha n va n
co y ngha a c bie t quan tro ng. B i ca c
sa n pha m du lch la ng nghe luo n bao
ha m trong no ca nh ng gia tr va t the va
phi va t the . Vie t Nam la n c co nhie u
tie m na ng e khai tha c pha t trie n du lch
la ng nghe , ne u c a u t u ng m c,
khai tha c h p ly , a y se la phng tie n
giao lu, qua ng ba a t n c, con ng i
ma nh me va sa u ro ng nha t. Khi va n hoa
c giao thoa mo t ca ch tch c c th gi i
ha n ve kho ng gian, a ly se kho ng co n
y ngha, l i ch kinh te , va n hoa va v the
cu a a phng, quo c gia se ta ng le n
ga p bo i.
Nguon: TS. Pham Trung Lng,
Vien Nghien cu phat trien Du lch
K|1 l.&. |11 1|t 11 r1| 1 ||t| l1| K1 I1) (l|11t l1))
Thc hien Chu trng quy hoach lang nghe
ket hp vi phat trien du lch, 10 lang nghe
c lay lam th iem: lua Van Phuc (Tp.Ha
ong), may tre an Phu Ngha (huyen
Chng My), kham trai Ngo Ha, Chuyen
My (huyen Phu Xuyen), may Trach Xa,
Hoa Lam (huyen ng Hoa), det Phung Xa
(huyen My c); tien Nh Khe (huyen
Thng Tn), tac tng Sn ong (huyen
Hoai c), may, thu nhoi bong Tam Hiep
(huyen Phuc Tho), theu ai ong (huyen
Phu Xuyen), ieu khac D Du, Thanh Thuy
(huyen Thanh Oai). Theo o, se di di cac
c s san xuat cua lang nghe vao khu tieu
thu cong nghiep theo cum chuyen nganh,
e au t ong bo ha tang: ien, ng, he
thong cap nc, x ly nc, rac thai, chnh
trang canh quan, BVMT; trang thiet b cong
nghe san xuat tien tien... Nguon von c
thu xep t ngan sach a phng cung vi
au t cua doanh nghiep, ong gop cua
dan.
Theo ke hoa ch, cuo i na m 2008, sa n pha m
a u tay cu a chu trng tre n go m 3 la ng nghe :
ma y tre an Phu Ngha, kha m trai Ngo Ha ,
ta c t ng Sn o ng se b c va o la ng du lch.
l1
1.8. 0h000 00 kI 000 Q0k 0h Phk
IE0 lk00 00hE k0 0000 0I N0I 0000
Ben cunI mul lIcI cuc, su Iul liIen
Ioul dong sun xuul luI Iung ngIe cung
mung IuI nIIeu hul cu, duc hIel ve vun
de moI liuong vu xu IoI. NIung lon luI
lu nIIeu num quu liong quu liInI Iul
liIen Iung ngIe co lIe coI Iu mol liong
nIung nguyen nIun Ium cIo cIul Iuong
moI liuong nIIeu Iung ngIe nguy cung
suy gIum, unI Iuong lIong nIo lIong
cII loI su Iul liIen sun xuul hen vung
o Iung ngIe, mu cuu cu nen lInI le dul
nuoc. o Iu:
1. Quy mo :un xuu| nho, hun on o
quy mo ho gu dnh /chcm 72% |ong :o
co :o :un xuu|)
Quy mo sun xuul luI nIIeu Iung ngIe
Iu quy mo nIo, lIo Iul liIen vI mul
hung sun xuul cIul Ie xen le voI lIu
vuc sInI Ioul. Sun xuul cung Iul liIen
lII nguy co Iun cIIem lIu vuc sInI Ioul,
Iul lIuI o nIIem loI lIu uun cu cung
Ion, uun den cIul Iuong moI liuong lIu
vuc cung xuu dI.
2. Nc :ong |cu nong cuu nguo chu :un
xuu| nho co nguon goc nong dun du unh
huong munh |o :un xuu| |u ung nghc,
um |ung muc do o nhcm mo |ruong
KIong nIun lIuc duoc luc IuI Iuu uuI
cuu o nIIem, cII quun lum den IoI
nIuun liuoc mul, cuc co so sun xuul luI
Iung ngIe lIuong Iuu cIon quy liInI sun
xuul lIo so lun uung nIIeu suc Iuo dong,
liInI do lIu. Hon lIe, nIum Iu gIu
lIunI sun Ium, lung lInI cunI liunI,
nIIeu co so sun xuul con su uung cuc
nIIen IIeu ie lIen, Iou cIul doc IuI (le
cu du cum su uung), lIong duu lu
Iuong lIen, uung cu huo Io Iuo dong,
lIong dum huo dIeu lIen Iuo dong nen
du Ium lung muc do o nIIem luI duy.
8. Quun hc :un xuu| mung duc |hu cuu
quun hc gu dnh, dong |oc, ung xu
NIIeu Iung ngIe, duc hIel Iu cuc Iung
ngIe liuyen lIong, su uung Iuo dong co
lInI gIu dInI, sun xuul lIeo lIeu "hI
liuyen", gIu hI mul cIo uong Io, luun
lIeo Iuong uoc lIong cuI lIen u uung
nIung lIen ho lIou Ioc ly lIuul, nen du
cun lio vIec u uung gIuI Iu ly lIuul
moI, lIong lIuyen lIIcI sung lIen mung
IIeu quu BVMT cuu nguoI Iuo dong.
4. Cong nghc :un xuu| vu |hc| I
hun on o |rnh do uc huu chu vu,
lIen lIuc luy ngIe lIong loun uIen uun
loI lIeu Iuo nIIeu nIIen nguyen IIeu,
Ium lung Iul lIuI nIIeu cIul o nIIem
moI liuong nuoc, dul, lII unI Iuong loI
gIu lIunI sun Ium vu cIul Iuong moI
liuong. TiInI do ly lIuul o cuc Iung
ngIe cIu yeu Iu lIu cong, hun co lII.
Houn loun cIuu co Iung ngIe nuo co u
uung lu dong Iou /ung 1.1)
Bang 1.1. Trnh o ky thuat cac lang nghe
n v tnh: %
Trnh o ky thua t Che bie n no ng,
la m, thu y sa n
Thu co ng my
nghe va va t
lie u xa y d ng
Ca c nga nh
dch vu
Ca c nga nh
kha c
Thu cong, ban c kh 61,51 70,69 43,90 59,44
C kh 38,49 29,31 56,10 40,56
T ong hoa 0 0 0 0
5. Von duu |u cuu cuc co :o :un xuu|
|u cuc ung nghc quu |hu, |ho co dcu
|cn hu| |rcn houc do mo cong nghc
|hco huong |hun |hcn vo mo |ruong
Sun xuul mung lInI lu Iul, lIong co
le IoucI Iuu uuI, nen lIo Iuy dong luI
cIInI vu von duu lu Ion lu cuc nguon
lIuc (quy lIn uung, ngun Iung). Do do,
lIo cIu dong liong doI moI ly lIuul vu
cong ngIe, IuI cung lIong lIe duu lu
cIo xu Iy moI liuong.
0. Trnh do nguo uo dong, chu ycu u
uo dong |hu cong, hoc nghc, vun hou
|hu, ncn hun chc nhun |huc do vo
cong |uc VMT
TIeo dIe u liu cu u Bo NN8PTNN lII
cIu l Iuo ng Iuo do ng vu liInI do cIuye n
mo n ly lIuu l o cu c Iu ng ngIe nIIn
cIung co n lIu , cIu ye u Iu Iuo do ng
Io lIo ng, so Iuo do ng cII lo l ngIIe
cu I, II cIIe m lie n 6u'. Mu l lIu c du
so nguo I Iuo do ng co nguo n go c no ng
uu n ne n cIuu co y lIu c ve mo I liuo ng
Iuo do ng, cII cu n vIe c Iu m co lIu nIu
cuo Ion lIu nIu lu no ng ngIIe Iou c
ho sung lIu nIu liong nIu ng Iu c no ng
nIu n, ne n ngu I Io c Io I, lIo ng quun
lu m lo I BVMT...
7. Nhcu ung nghc chuu quun |um |o
xuy dung co :o hu |ung |y |huu| cho VMT
CunI liunI liong mol so IouI IInI sun
xuul du lIuc duy mol so Iung ngIe duu lu
doI moI cong ngIe, ly lIuul sun xuul.
Tuy nIIen duy lIong IuI Iu duu lu cIo
ly lIuul huo ve moI liuong. VI vuy Iuu
Iel cuc co so sun xuul liong Iung ngIe
deu lIong co cuc Ie lIong xu Iy cIul
lIuI liuoc lII lIuI iu moI liuong.
Huu Iel cuc Iung ngIe lIong co du co
so Iu lung ly lIuul de lIu gom vu xu Iy
cIul lIuI dul lIeu cIuun moI liuong, nIu
lIong co Ie lIong lIu gom vu xu Iy
nuoc lIuI, lIong co huI cIon Iu cIul
lIuI iun Io ve sInI, lIong cIu y duu
lu Iuong lIen lIu gom quun Iy cIul lIuI
nguy IuI. uy Iu mol lIucI lIuc Ion vI
de lIuc Iuc dIeu nuy doI IoI nIIeu
lInI II vu lIoI gIun.
1.4. I0 hE Phk IE0 lk00 00hE 0E0 0kN Z01
Cuc yeu lo cIInI luc dong den su
Iul liIen cuu Iung ngIe huo gom cuc
yeu lo cIu quun nIu noI Iuc sun xuul vu
cuc yeu lo lIucI quun nIu cIInI sucI
cuu nIu nuoc, vun de lI liuong,...
/Khung 1.0). Cuc yeu lo nuy duoc Iuong
Iou hung cuc dunI gIu cuu cuc cIuyen
gIu liong nIIeu IInI vuc vu cIo hIel xu
lIe Iul liIen cuu cuc IouI IInI Iung
ngIe. VI quu nIIeu nIun lo lIo co lIe
Iuong liuoc duoc nen lel quu uu doun
se cII Iu xu lIe liong mol luong IuI gun
voI mol so gIu lIIel nIul dnI.
Kel quu Iun lIcI xu lIe Iul liIen
Iung ngIe duoc liInI huy liong Bung 1.2.
Co lIe nIun lIuy iung so Iuong cuc Iung
ngIe o cuc vung noI cIung co xu Iuong
lung Ien, liu ngunI vul IIeu xuy uung co
xu lIe gIum mol cIul uo h cunI liunI
nIIeu voI sun Ium sun xuul cong
ngIIe. So Iuong Iung ngIe cuc lIu vuc
ong hung song Hong, Tiung Bo vu Num
Bo co xu Iuong lung nIIeu Ion so voI
cuc lIu vuc ong Buc vu Tuy Buc.
l
Khoi t cac lo nung gom
Nguon: T lieu
l
Bang 1.2. Cac xu the phat trien chnh cua lang nghe Viet Nam en nam 2015
Ghi chu: -1: Suy thoai; 0: Duy tr, khong phat trien ; 1: Phat trien va; 2: Phat trien manh
Nguon: e tai KC 08-09, 2005

Vu ng kinh te

De t
nhuo m,
m t,
thuo c da
Che bie n lng
th c, th c
pha m, cha n
nuo i, gie t mo
Ta i che
phe lie u
Thu
co ng my
nghe
Sa n xua t va t
lie u xa y
d ng, khai
tha c a
ong ba ng song Hong 2 1 2 2 -1
ong Ba c 1 1 0 1 0
Tay Ba c 1 1 0 1 0
Ba c Trung Bo 1 2 1 2 1
Nam Trung Bo 2 2 1 2 1
Tay nguyen 1 0 0 2 1
ong Nam Bo 1 1 1 2 -1
ong ba ng song C u Long 1 1 1 2 -1

K|1 l.f. |1t )t l1 t||1| l1t l11 lt1 t1 )|1l l||t1 t1 |11 1|t
Co 5 yeu to chnh lam cho lang nghe co the c hnh thanh, phat trien hoac b mai mot:
1. Noi lc san xuat, trong o ong vai tro quan trong la: ngi ng au c s san xuat, c
s vat chat va mat bang, cong nghe san xuat, nguyen nhien lieu, ban sac van hoa, von
va nang lc kinh doanh cua mot c s san xuat trong lang nghe;
2. Chnh sach nha nc bao gom cac the che va chnh sach cua cac cap quan ly t trung
ng en a phng nh to chc hiep hoi, chnh sach thue, ho tr von, hau thuan cua
cac c quan quan ly a phng;
3. Tac ong cua th trng va van e hoi nhap quoc te;
4. Yeu to xa hoi nh tao cong an viec lam, a dang hoa loai hnh kinh te, bao ton gia tr van
hoa,;
5. Yeu to moi trng nh tac hai cua o nhiem ti sc khoe cong ong, canh quan, gay ton
that kinh te, xa hoi.
KIu vuc ong hung song Hong co so
Iuong Iung ngIe Ion nIul (lIoung gun
6u' long so Iung cu nuoc) vu vun lIe luc
lung liuong nen lIu vuc nuy se duoc coI
Iu duI uIen cIo xu lIe moI liuong Iung
ngIe liong cuc uu huo lIe lIeo ve luI
Iuong vu muc do o nIIem moI liuong
/Chuong 2).
BIeu do 1.4 Iu lel quu uu doun so
Iuong Iung ngIe lIu vuc ong hung song
Hong den num 2u1b. Co lIe nIun lIuy xu
lIe Iul liIen cuu Iung ngIe lIuy doI Il
ve so Iuong. Mol so Iung ngIe moI co lIe
Iul liIen uo lio lIunI ve lInI sun
xuul, gIu cong Iouc Iuc vu cIo cuc lIu
cong ngIIe quunI vung. Tuy nIIen, lII
do co lIe co su lIuy doI ve cIul Iuong
(cong ngIe, ly lIuul, quy mo, co so Iu
lung ly lIuul cIo BVMT...) Ium cIo moI
liuong Iung ngIe Il h o nIIem Ion vu su
Iul liIen se hen vung Ion.
Cuc vun de ve IIen liung o nIIem vu
xu Iuong liong luong IuI, luc dong cuu o
nIIem moI liuong, lIuc liung vu nIung
lon luI liong quun Iy moI liuong Iung
ngIe, cuc gIuI Iu long Io nIum cuI
lIIen moI liuong Iung ngIe se duoc
Iun lIcI vu Ium io Ion liong nIung
Iun lIe lIeo cuu Buo cuo.
lI
Bieu o 1.4. D oan so lng lang nghe khu vc
BSH en nam 2015
Rac thai tan cong long ng
Nguon: T lieu
Net que
Nguon: T lieu
Khu vc san xuat xen ken vi khu dan c
ll
Chng 2 O NHIEM MOI TRNG LANG NGHE
Z.1. 000 Q0k0 0 0hIEN N0I 0000 lk00 00hE
Cu c cIu l lIu I Iu l sInI lu I nIIe u
Iu ng ngIe du vu dung gu y o nIIe m vu
Iu m suy lIou I mo I liuo ng ngIIe m
lio ng, lu c do ng liu c lIe lo I su c lIo e
nguo I uu n vu ngu y cu ng lio lIu nI vu n
de hu c xu c. O nIIe m mo I liuo ng Iu ng
ngIe co mo l so du c dIe m suu:
1. O nhiem moi trng tai lang nghe
la dang o nhiem phan tan liong Ium vI
mol lIu vuc (lIon, Iung, xu,...). Do quy
mo sun xuul nIo, Iun lun, dun xen voI
lIu sInI Ioul nen duy Iu IouI IInI o
nIIem lIo quy IoucI vu lIem soul.
2. O nhiem moi trng tai lang nghe
mang am net ac thu cua hoat ong
san xuat theo nganh nghe va loai hnh
san pham (Bang 2.1) va tac ong trc
tiep ti moi trng nc, kh, at trong
khu vc.
Chng 2.
O NHIEM MOI TRNG LANG NGHE
T0M TkT h0I 0h 6h00h Z
Cac huat dung cua lang nghe da va dang lam suy thuai mui truJng. 0 nhiem mui truJng tai lang nghe la
dang u nhiem han tan trung ham vi mut khu vuc va mang dam net dac thu cua huat dung san xuat theu
nganh nghe va luai hinh san ham.
Trung ChuJng 2 dua ra cac han tich cu the ve hien trang va dac trung u nhiem tu san xuat cua G nhum
lang nghe chinh.

Mui truJng khung khi.
0 nhiem bui. tai cac lang nghe gum su, vat lieu xay dung, khai thac da, du gu my nghe va cac lang nghe
tai che (dac trung nui bat la hat sinh mut luJng lJn bui chua kim luai nang va bui vat lieu duc hai).
0 nhiem mui. tai cac lang nghe che bien luJng thuc, thuc ham, chan nuui va giet mu.
0 nhiem khi S0
2
. tai cac lang nghe may tre dan.

Mui truJng nuJc.
0 nhiem chat huu cJ. tai cac lang nghe che bien luJng thuc, thuc ham, chan nuui va giet mu la luai hinh
san xuat cu nhu cau nuJc rat lJn va nuJc thai cu du u nhiem huu cJ rat cau, nhat la san xuat tinh but tu san
va dung gieng.
0 nhiem chat vu cJ. tai cac lang nghe det nhuum, tai che giay tau ra nuJc thai cu ham luJng can lJn, tai
cac lang nghe tai che. trung nuJc thai ma va tai che kim luai cu ham luJng kim luai nang duc hai vuJt TCCF
hang chuc lan.

Chat thai ran.
Thu gum va xu ly. hau het chat thai ran tai cac lang nghe van chua duJc thu gum xu ly, ma duJc xa thang
vau mui truJng.
Vai Jc ic| ccm cua c i||cm mc| truci |ai i|c |a cac c|at k| t|a|, iucc t|a|, c|at t|a| rai c|ua Jucc
xu |y Ja t|a| t|ai vac mc| truci, ay c i||cm i||cm trci k|ci k| va cac iuci iucc mat, iucc
Juc| Jat ta| J|a p|uci.
3. O nhiem moi trng tai cac lang
nghe thng kha cao tai khu vc san
xuat, anh hng trc tiep en sc khoe
ngi lao ong
CIul Iuong moI liuong luI Iuu Iel lIu
vuc sun xuul liong cuc Iung ngIe deu
lIong dul lIeu cIuun. Cuc nguy co mu
nguoI Iuo dong lIe xuc lIu cuo: ub'
nguoI Iuo dong co nguy co lIe xuc voI
huI, 8b,u' lIe xuc voI nIIel, bu,6'
lIe xuc voI Iou cIul.
Kel quu lIuo sul b2 Iung ngIe dIen
IInI liong cu nuoc cuu e luI KC u8.uu
(2uub) cIo lIuy liong so do, 46' Iung
ngIe co moI liuong h o nIIem nung
(doI voI lIong lII Iouc nuoc Iouc dul
ll
6a r da ng rhaI IhaI LoaI hnh sa n xua I
kh IhaI huor IhaI 6haI IhaI ran 6a r da ng o nhIam kha r
1. Che bie n luJng thu c,
thu c ha m, cha n nuu i, gie t
mu
Bu i, C0, S0
2
, h0
x
,
Ch
4

B00
5
, C00, SS,
tu ng h, tu ng F,
Culiurm
Xi than, CTR tu
nguyen lieu
0 nhiem nhiet, du am
2. 0e t nhuu m, uJm tJ,
thuu c da
Bu i, C0, S0
2
, h0
x
,
hJi axit, hJi kie m,
dung mu i
B00
5
, C00, du
ma u, tu ng h, hu a
cha t, thuu c ta y,
Cr
G+
(thuu c da)
Xi than, tJ sJ i, va i
vu n, can va bau
bi hua chat
0 nhiem nhiet, du am,
tieng un
8. Thu cu ng my nghe
0u m su Bu i, Si0
2
, C0,
S0
2
, h0
x
, hF, ThC
SJn ma i, gu my nghe ,
che ta c da
Bu i, hJi xa ng,
dung mu i, uxit Fe,
Zn, Cr, Fb
B00
5
, C00, SS,
du ma u, da u mJ
cu ng nghie
Xi than (gum su),
he ham, can
hu a cha t
0 nhiem nhiet (gum su)
4. Ta i che
Ta i che gia y Bu i, S0
2
, h
2
S,
hJi kie m
h, B00
5
, C00,
SS, tu ng h, tu ng
F, du ma u
Bui gia y, ta
cha t tu giay he
lieu, bau bi hu a
cha t
Ta i che kim lua i Bu i, C0, hJi kim
lua i, hJi axit, Fb,
Zn, hF, hCl, ThC
C00, SS, da u
mJ , Ch, kim lua i
Xi than, ri sat,
vun kim luai na ng
(Cr
G+
, Zn
2+
...)
Ta i che nhu a Bu i, C0, Cl
2
,
hCl, ThC, hJi
dung mu i
B00
5
, C00, tu ng
h, tu ng F, du
ma u, da u mJ
hha n ma c, ta
khung tai sinh,
chi tiet kim luai,
cau su
0 nhiem nhiet
5. va t lie u xa y du ng, khai
tha c da
Bu i, C0, S0
2
,
h0
x
, hF, ThC
SS, Si, Cr Xi than, xi da , da
vun
0 nhiem nhiet, tieng un,
du rung

Bang 2.1. ac trng o nhiem t san xuat cua mot so loai hnh lang nghe
Iouc cu hu uung), 27' o nIIem vuu vu
27' o nIIem nIe. Cuc lel quu quun liuc
liong lIoI gIun gun duy cIo lIuy muc do
o nIIem cuu cuc Iung ngIe lIong gIum
mu con co xu Iuong gIu lung.
Z.Z. N0I 0000 kh000 kh kI 0k0 lk00 00hE
Z.Z.1. 0zc tr00y kk| tkz| 0 czc |z0y 0yk0
O nIIem moI liuong lIong lII luI cuc
Iung ngIe co nguon goc cIu yeu lu dol
nIIen IIeu vu su uung cuc nguyen vul
IIeu, Iou cIul liong uuy cIuyen cong
ngIe sun xuul. TIun Iu nIIen IIeu cIInI
duoc su uung Io hIen o cuc Iung ngIe
vu lIuong Iu lIun cIul Iuong lIu. uy
Iu IouI nIIen IIeu guy Iul sInI Iuong
Ion huI vu cuc lII o nIIem. Do do, lII
lIuI o cuc Iung ngIe lIuong cIuu nIIeu
lIunI Iun cuc cIul o nIIem lIong lII
nIu: huI, CO
2
, CO, SO
2
, NO
x
, cIul Iuu co
huy IoI.
TuI cIe lIm IouI, sun xuul vul IIeu
xuy uung (gucI, ngoI, nung voI), sun
xuul gom su, cIe hIen Iuong lIuc, lIuc
Ium (sun xuul hun, hunI, iuou...) vu
uel nIuom Iu nIung IouI IInI sun xuul
guy o nIIem moI liuong lIong lII uo co
nIu cuu nIIen IIeu cuo vu nIIen IIeu
cIu yeu Iu lIun. Tiong do, ngunI sun
xuul co lIuI Iuong o nIIem Ion nIul uo
su uung lIun Iu luI cIe lIm IouI, lIe
den Iu sun xuul vul IIeu xuy uung vu
gom su (Bang 2.2).
l&
La ng nghe L ng than Bu i CO SO
2
NO
2
THC
Nho m la ng nghe ta i che
1. a Ho i - Ba c Ninh 270.000 2.457,00 81,00 2.894,4 2.359,80 14,88
2. Va n Cha ng - Nam nh 42.280 384,75 12,68 453,2 369,50 2,33
3. Xua n Tie n- Nam nh 250 2,28 0,075 2,68 2,19 0,014
4. Dng O - Ba c Ninh 7.606 69,21 2,28 81,54 66,48 0,42
5. Phu La m- Ba c Ninh 3.430 31,21 1,03 36,77 29,98 0,19
Nho m la ng nghe sa n xua t go m s
Na m 2004* 1. Go m s
Ba t Tra ng
(Ha No i)
Na m 2007**
45.000 *
28.800**
409,5
262,0
13,5
8,6
482,4
308,7
393,3
251,7
2,48
1,58
2. Go m Xua n Quang (Hng
Ye n)
10.167 92,5 3,1 109,0 88,9 0,56
3. Go m Thanh Ha (Qua ng
Nam)
5.000 45,5 1,5 53,6 43,7 0,27

Bang 2.2. Thai lng o nhiem do ot than tai lang nghe tai che
n v: tan/nam
Nguon:* e tai KC 08-09, 2005 **Cuc Cong nghiep a phng, Bo Cong thng, 2008
Bung 2.2 cung cIo lIuy, liuong Io
Iung gom su Bul Tiung, num 2uu7 du gIum
Iuong lIun lIeu lIu so voI num 2uu4 (uo
lIuy lIe mol Iun lIun hung lII dol), nen
lIuI Iuong cuc cIul o nIIem liong lII lIuI
sun xuul du gIum dI dung le.
Z.Z.Z. 0zc tr00y 0 0k|0 kk00y kk| tz| czc |z0y
0yk0
2.2.2.1. Cuc |uug ughe lu| che phe ||eu:
n uh|em khnug kh| J|eu ru khu uuug ue
MoI liuong lIu vuc sun xuul o cuc
Iung ngIe luI cIe (duc hIel Iu luI cIe lIm
IouI vu luI cIe nIuu) IIen nuy dung h o
nIIem nung ne. NgouI o nIIem lIong lII
uo dol nIIen IIeu, lIe IIen o cuc lIong so
o nIIem nIu huI, SO
2
, CO, NO
x
,... (Bieu
o 2.1 va 2.2), quu liInI luI cIe vu gIu
cong cung guy Iul sInI cuc lII doc nIu
IoI uxIl, lIem, oxIl lIm IouI (PhO, ZnO,
AI
2
O
8
) vu guy o nIIem nIIel.
2.2.2.2. Cuc |uug ughe suu xuul vul ||eu
xuy Juug vu khu| lhuc Ju: n uh|em
khnug kh| J|eu ru phn h|eu
Tiong nIom Iung ngIe nuy, o cuc
Iung ngIe vul IIeu xuy uung, cIul Iuong
lIong lII h suy gIum cIu yeu uo lII
lIuI lu dol nIIen IIeu. Tiong lII do, o
cuc Iung ngIe lIuI lIuc du, huI Iul
sInI lu quu liInI lIuI lIuc vu cIe luc du
Iu nguyen nIun cIu yeu uun den o
nIIem lIong lII o duy.
u c hIe l, Iu m Iuo ng cu c cIu l o
nIIe m lIo ng lII lIuo ng iu l cuo xung
quunI lIu vu c su n xuu l. Ke l quu lIu o
su l o lIu vu c su n xuu l Iu ng ngIe cIo
lIu y, Iu m Iuo ng hu I de u vuo l TCVN lu
8-8 Iu n, Iu m Iuo ng SO
2
co noI vuo l
de n 6,b Iu n (Bie u o 2.3).
Bieu o 2.1. Ham lng bui va SO
2
trong khong kh
tai lang nghe tai che kim loai
Nguon: (*) e tai KC 08-09, 2005;
(**) Cuc BVMT, 2006; (***) Chi Cuc BVMT
Mien Trung va Tay Nguyen, 2007
K
1
: C s un nha Minh Khai, Hng Yen
K
2
: Ba i ra c la ng nghe ta i che nh a Minh Khai, Hng Ye n
K
3
: C s un hat nha Trung Van, Ha Noi
K
4
:C s nghien nha Minh,Hng Yen
K
5
: C s un hat nha Trieu Khuc, Ha Noi
Bieu o 2.2. Ham lng bui trong khong kh
lang nghe tai che nha
l1
Khai thac a
Nguon: T lieu
2.2.2.3. Cuc |uug ughe che h|eu |u0ug
lhuc, lhuc phum, chuu uun| vu g|el mn:
n uh|em khnug kh| Juc lruug Jn su
phuu huy cuc chul huu c0
Sun xuul luI cuc Iung ngIe cIe hIen
Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI vu
gIel mo Iul sInI o nIIem lIong lII
lIong cII uo su uung nIIen IIeu mu con
uo su Iun Iuy cuc cIul Iuu co liong
nuoc lIuI, cIul lIuI iun luo nen cuc lII
nIu SO
2
, NO
2
, H
2
S, NH
8
, CH
4
vu cuc lII
o nIIem guy muI lunI lIoI lIo cIu,
nIul Iu o cuc co so cIun nuoI vu gIel mo
gIu suc, gIu cum (Bieu o 2.4)
l
Bieu o 2.3. Ham lng mot so thong so trong khong kh tai lang nghe vat lieu xay dng
N1 Bun Phu o, Ha Noi
N2 Tinh bot Tan Hoa, Quoc Oai, Ha Noi
N3 Ru san Tan o, Phu Xuan, Ha Noi
N4 Bun Vu Hoi, Thai Bnh
N5 Nc mam Thanh Hai, Thanh Hoa
N6 Mien Yen Ninh, Ninh Bnh
N7 Tinh bot Tan Phu ong, ong Thap
N8 Giet mo gia suc Lam ong
N9 Tng Chao Cai Von, Vnh Long
Bieu o 2.4. Ham lng SO
2
va NO
2
trong khong kh mot so lang nghe che bien
lng thc, thc pham, chan nuoi, giet mo
2.2.2.4. Cuc |uug ughe u0m l0, Jel vu|
vu lhunc Ju: n uh|em khnug kh| cuc hn
TuI cuc Iung ngIe nuy, lIu vuc sun
xuul cuu Iung ngIe uel nIuom lIuong h
o nIIem hoI cuc lIong so nIu huI, SO
2
,
NO
2
(Bieu o 2.5); moI liuong vI lII Iuu
o cuc Iung ngIe uel lIuong h o nIIem
hoI lIeng on uo cuc muy uel lIu cong.
Muc on vuol TCVN lu 4 den 14 uBA.
2.2.2.. Cuc |uug ughe lhu cnug my
ughe, lheu reu: n uh|em khnug kh|
lhu0ug chI xuy ru lu| mnl sn |uug ughe
che luc Ju vu suu xuul muy lre Juu
Tiong so cuc Iung ngIe lIu cong my
ngIe, moI liuong lIong lII xung quunI
lIu vuc sun xuul cuu Iung ngIe cIe luc
du h o nIIem ngIIem liong uo huI du
vu lIeng on. uc hIel, liong huI Iul
sInI lu Ioul dong cIe luc du con cIuu
mol Iuong lIong nIo SIO
2
(u,b6-1,u1'
luI Iung ngIe du Non Nuoc - u Nung)
iul co IuI cIo suc lIoe. Tiong lII do,
luI Iung ngIe sun xuul muy lie dun,
lIong lII lIuong h o nIIem hoI SO
2
(Iul sInI lu quu liInI xu Iy cIong moc
cIo cuc sun Ium muy lie dun). RIeng
lInI TIuI BInI, noI co 4ul21u Iung ngIe
Ium muy lie dun, du co loI 8uu Io suy
Iuu IuynI.
Z.8. N0I 0000 0000 (0000 Nk k 0000
000I 0k) kI 0k0 lk00 00hE
Z.8.1. 0z c tr00y 000 c tkz | sz 0 x0z t 0 cz c
|z 0y 0yk0
KIoI Iuong vu duc liung nuoc lIuI sun
xuul o cuc Iung ngIe Iu lIuoc cIu yeu
vuo cong ngIe vu nguyen IIeu uung
liong sun xuul. CIe hIe n Iuong lIu c,
lIu c Iu m, cIu n nuo I, gIe l mo gIu su c,
gIu cu m, uom lo, ue l nIuo m... Iu nIu ng
ngu nI su n xuu l co nIu cu u nuo c iu l Io n
vu cu ng xu lIu I iu lIo I Iuo ng Io n nuo c
lIu I vo I mu c o nIIe m Iu u co cuo de n
iu l cuo. Nguo c Iu I, mo l so ngu nI nIu
lu I cIe , cIe lu c lIm Iou I, du c do ng,
nIo m... nIu cu u nuo c lIo ng Io n nIung
nuo c lIu I h o nIIe m cu c cIu l iu l do c
Iu I nIu cu c Io u cIu l, uxIl, muo I lIm
Iou I, xyunuu vu cu c lIm Iou I nu ng nIu
Hg, Ph, Ci, Zn, Cu...
Kel quu lIuo sul cIul Iuong nuoc lIuI
cuu cuc Iung ngIe nIung num gun duy
cIo lIuy muc do o nIIem Iuu nIu
lIong gIum, lIum cII con lung cuo Ion
liuoc. Mol Iun uo quy mo sun xuul
lung liong lII nuoc lIuI vun lIong duoc
xu Iy liuoc lII lIuI vuo moI liuong.
l
Bieu o 2.5. Ham lng mot so thong so trong
khong kh tai mot so lang nghe det nhuom
Nguon: e tai KC 08-09, 2005; CEETIA, 2007
Bieu o 2.6. Ham lng mot so thong so trong
khong kh cua mot so lang nghe thu cong my nghe
Nguon: (*) e tai KC 08-09, 2005;
(**) Cu c Co ng nghie p a phng, Bo co ng thng, 2008;
(***) Chi cuc BVMT Mien Trung va Tay Nguyen, 2007
2.3.1.1. Cuc |uug ughe che h|eu |u0ug
lhuc, lhuc phum, chuu uun| vu g|el mn:
khn| |u0ug uu0c lhu| suu xuul |0u v0|
lhu| |u0ug cuc chul n uh|em huu c0 cun
KIoI Iuong nuoc lIuI cuu cuc Iung
ngIe lIuoc nIom nuy iul Ion, co noI Ien
loI 7.uuu m
8
lnguy (Bieu o 2.7), lIuong
lIong duoc xu Iy du xu liuc lIe vuo
moI liuong.
TIuI Iuong cuc cIul o nIIem Iuu co
liong nuoc lIuI sun xuul cuu cuc Iung
ngIe lIuoc nIom nuy cung lIu cuo. Cuc
so IIeu cIo lIuy liong nIom nuy, cuc
Iung ngIe lInI hol co lIuI Iuong cuc
cIul o nIIem Ion nIul (Bang 2.3).
Hum Iuong cuc cIul o nIIem liong
nuoc lIuI sun xuul cuu nIung Iung ngIe
nuy cung iul cuo, duc hIel Iu COD, BOD
b
,
SS, long N, long P vuol TCVN Iung cIuc
Iun (Bieu o 2.8). uc hIel, nuoc lIuI lu
lIuu Ioc lucI hu vu lucI hol den cuu
quu liInI sun xuul lInI hol lu sun vu
uong gIeng co H lIu, do o nIIem iul
cuo (BOD
b
, COD vuol TCVN bu4b-2uub
muc B lien 2uu Iun).
lI
K|1 l.l. |11 1|t K1 N1| r1 r11 lt m1| l|111 111t
Ha Noi sau khi m rong co 255 lang nghe
vi 6 loai hnh san xuat khac nhau (chu
yeu tap trung tnh Ha Tay trc ay).
Trong o co 59 lang nghe det nhuom o
da chiem 23%, 43 lang nghe che bien
lng thc thc pham - 16,9%, 135 lang
nghe thu cong my nghe chiem khoang
53%... Hang ngay nc thai hoan toan
cha c x ly a gop phan lam moi
trng nc mat song Nhue, song ay
tr nen o nhiem nghiem trong hn.
Nguon: S Cong thng TP. Ha Noi,
thang 9/2008
Bieu o 2.7. Lu lng nc thai san xuat
cua mot so lang nghe che bien lng thc,
thc pham, chan nuoi va giet mo
60 80
6
88 La ng ngha 8a n pha m
(ta n/nam) ta n/na m ta n/na m ta n/na m
1. Bu n Fhu Bu 1O.2OO 7G,OO 58,14 O,88
2. Bun vu hui 8.1OO 22,G2 15,8 2,7G
8. Bu n ba nh
hinh hung
4.88O 15,O8 1O,42 1,84
4. RuJu Ta n Bu 45O.OOO lit 2.25O 18,O1 11,55
5. Tinh bu t
0uJng Lie u
52.OOO 18.O5O O84,4 2.188
Bang 2.3. Thai lng cac chat o nhiem
trong nc thai cua mot so lang nghe che bien
lng thc, thc pham
Nguon: Vien KH&CNMT, H Bach Khoa HN, 2005
Bieu o 2.8 Ham lng BOD
b
, COD va SS trong
nc thai mot so lang nghe che bien lng thc, thc
pham, chan nuoi, giet mo
Nguon: (1) e tai KC 08-09, 2005; (2) CEETIA, H
Xay Dng, 2007; (3) S TN&MT ong Thap, 2007; (4) S
TN&MT Ha Noi, 2006; (5) S TN&MT Quang Tr, 2007
ung cIu y Iu CoIIIoim liong nuoc
lIuI cuu cuc Iung ngIe cIe hIen Iuong
lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI vu gIel mo
iul cuo (Bang 2.4). uy Iu vun de cun
duoc quun lum dung muc vI se unI Iuong
liuc lIe den suc lIoe cuu cong dong.
2.3.1.2. Cuc |uug ughe Jel uhunm, u0m
l0, lhunc Ju: uu0c lhu| suu xuul cn Jn
muu cun, chuu uh|eu hnu chul
Tiong nIom Iung ngIe nuy, uel nIuom
Iu IouI IInI co nIu cuu Iou cIul iul Ion
gom lIuoc nIuom cuc IouI, xul, uxIl.
KIoung 8b-uu' Iuong Iou cIul nuy Iou
lun liong nuoc lIuI. Do do, nuoc lIuI uel
nIuom cIuu nIIeu Iou cIul vu co do
muu iul cuo. o muu co noI Ien loI 18.uuu
Pl-Co. o H hIen dong Ion Iu lIuoc
vuo IouI lIuoc nIuom duoc su uung.
Cuc Iung ngIe uel nIuom vu uom lo
cung co lIoI Iuong nuoc lIuI lIu cuo
(2uu-1.uuu m
8
lnguy) (Bieu o 2.9) vu Iuu
Iel lIong duoc xu Iy liuoc lII xu lIuI
vuo moI liuong.
TIeo cuc lel quu lIuo sul, nuoc lIuI
cuu cuc Iung ngIe uel nIuom, uom lo
deu gIuu cIul Iuu co: Ium Iuong COD,
BOD
b
gu 2-1b Iun TCVN (Bieu o 2.10).
NgouI iu, nuoc lIuI co Ium Iuong SS,
long N vu long P lIu cuo. uc hIel
CoIIIoim vuol TCVN Iung ngIIn Iun.
l&
La ng nghe tinh bu t La ng nghe lam bu n La ng nghe ruJ u
0uJng
Lie u`
Ca t
0ue ``
Minh
Khai``
Ca m
Tha ch,
0ua ng Tri
```
va n Cu ,
Thu a Thien
hue ```
Fhu
Bu ````
Tu Ky ```` Ta n Bu` 0uang
Minh `
0uang
Binh`
TCvh
5O45
2OO5 (B)
1,4.1O
4
8,2.1O
4
7.1O
4
11.1O
8
28O.1O
G
5.1O
1O
1,4.1O
1O
2G.1O
4
1O.1O
4
21.1O
4
O,5.1O
4

Nguon: * e tai KC 08-09,2005; ** CEETIA, H Xay Dng, 2007;
***Chi Cuc BVMT mien Trung va Tay nguyen, 2007; **** S TN&MT Ha Noi, 2006
Bang 2.4. Ham lng Coliform trong nc thai mot so lang nghe san xuat lng thc, thc pham (MPN/100ml)
Bieu o 2.9. Lu lng nc thai mot so
lang nghe det nhuom, m t
Nguon: (1) Cuc BVMT, 2006; (2) e tai KC 08-09,
2005; (3) S TN&MT Bac Ninh, 2008
Ghi chu:
N1: Nc thai c s m t ho ong Nguyen Mot, ong Yen,
Duy Xuyen, Quang Nam (1)
N2: Nc thai c s m t ho ong oan Giap, ong Yen,
N3: Nc thai c s m t ho ong oan Giap, ong Yen,
N4: Nc thai HTX det may Duy Trinh, lang nghe m t det
vai Phu Bong Thi Lai, Quang Nam (2)
N5: N c tha i c s m t ho o ng Tha ng, Co Cha t, Nam nh (1)
N6: Nc thai c s Doanh nghiep ai Hoa -Nam Cao - Thai
Bnh (1)
N7: Nc thai tong hp t cac c s det nhuom Thai Phng
- Thai Bnh (1)
N8: N c tha i sau ta y kha n la ng nghe Phng La - Ha No i (1)
Bieu o 2.10. Ham lng COD, BOD
b
va SS
trong nc thai mot so c s lang nghe det nhuom,
m t, det vai
Nguon: (1) e tai KC 08-09, 2005;
(2) Chi cuc BVMT mien Trung va Tay Nguyen, 2007
2.3.1.3. Cuc |uug ughe lu| che phe ||eu:
uu0c lhu| suu xuul chuu uh|eu hnu chul
Jnc hu|
Tai che kim loai: cuc ngunI gIu cong
co lII, duc, mu, luI cIe vu cIe luc lIm
IouI co Iuong nuoc lIuI lIong Ion,
nIung IuI cIuu nIIeu cIul doc IuI nIu
lIm IouI nung (Zn, Ie, Ci, NI), uuu mo
cong ngIIe. Quu liInI mu huc con luo
iu muoI Hg, xyunuu, oxIl lIm IouI, vu
cuc lu cIul lIuc. uc hIel, quu liInI
iuu hInI uc quy vu nuu cII con guy Iul
sInI nuoc lIuI cIuu mol Iuong Ion cII.
Nuoc lIuI cuu mol so Iung ngIe co Ium
Iuong cuc lIm IouI nung nIu Ci
6+
, Zn
2+
,
Ph
2+
Ion Ion lu 1,b den 1u Iun TCVN
(Bieu o 2.11).
Tai che giay: nuoc lIuI cong doun
ngu m, lu y, ngIIe n liong lu I cIe gIu y
cIIe m lIou ng bu' lo ng Iuo ng lIu I,
cIu u nIIe u Io u cIu l nIu xu l, nuo c
gIuven, Ie n, nIu u lIo ng, Iu m mu u,
xo so I. Nuo c lIu I lIuo ng cIu u nIIe u
ho l gIu y, Iuo ng cu n co lIe Ie n lo I 8uu -
6uu mglI.
Cuc lel quu lIuo sul cIo lIuy, nuoc
lIuI sun xuul gIuy luI cuc Iung ngIe co
COD, BOD
b
, SS vuol TCVN lu 1,b - 1b
Iun (Bieu o 2.12).
lf
N1: C s ma tho n Ru a Ha , Thanh Thu y Thanh Oai,
Ha Noi (2)
N2: Nc thai san xuat thon Rua Thng, Thanh Thuy
- Thanh Oai, Ha Noi (2)
N3: Nc thai c s ma Ong Ta Quoc Tuy, ong
Xam, Thai Bnh (1)
N4: Lang nghe uc nhom Van Chang, Nam nh (1)
Bieu o 2.11. Ham lng mot so kim loai nang trong
nc thai lang nghe c kim kh
Nguon: (1) e tai KC 08-09, 2005;
(2) CEETIA, H Xay Dng Ha Noi, 2007
N1: N c tha i xeo gia y La ng nghe Dng O - Ba c Ninh (2)
N2: Nc thai ngam tay- C s Phu Gia Phu Lam
Bac Ninh (2)
N3: Nc ra nguyen lieu c s ong Quyet Trung
Van, Ha Noi (1)
N4: Nc thai may nguyen lieu c s Long Truc
Trieu Khuc, Ha Noi (1)
N5: Nc thai may nguyen lieu c s ong Luyen
Minh Khai, Hng Yen (1)
Bieu o 2.12. Ham lng mot so thong so o nhiem
trong nc thai san xuat lang nghe tai che giay
Nguon:(1) e tai KC 08-09, 2005;
(2) S TN&MT Tnh Bac Ninh,2007
K|1 l.l. N11t l|1| |11 1|t l1| t|t |1) r1 r11 lt
m1| l|111
Lang nghe tai che giay Dng O va Phu
Lam (Bac Ninh) la hai lang nghe co quy
mo san xuat ln. Tong khoi lng nc
thai len ti 3500m
3
/ngay. Hang ngay a
thai vao nguon nc mat khoang 1.450-
3000 kg COD va 3.000 kg bot giay.
Nguon: S TN&MT tnh Bac Ninh, 2007
2.3.1.4. Cuc |uug ughe lhu cnug my
ughe: uu0c lhu| suu xuul lu| mnl sn
|uug ughe s0u mu| vu muy lre Juu cn
lhu| |u0ug cuc chul guy n uh|em cun
Lung ngIe son muI vu muy lie dun co
Iuong nuoc lIuI lIong Ion, cII lIoung 2
- b m
8
lnguylco so, nIung nuoc lIuI cIuu
Ium Iuong cIul o nIIem cuo. Nuoc lIuI
sun xuul son muI cIuu huI muI nIo mn
Ium lung Ium Iuong cun. Nuoc lIuI lu
quu liInI nIuom vu nIung hong sun
Ium muy lie dun cIuu nIIeu cIul guy
o nIIem nIu uung moI, uuu hong, oIy-
me Iuu co, uu Iuong cuc Iou cIul
nIuom... Hum Iuong COD vu BOD
b
liong
nuoc lIuI cuu cuc Iung ngIe nuy lIuong
vuol TCVN lu 2 - b Iun vu lu b,b - 8,b Iun
(Bieu o 2.13).
Z.8.Z. 0zc tr00y 0 0k|0 000c zt s00y, k0 0
czc |z0y 0yk0
Nuoc mul o cuc song Io du Iuong,
duc hIel Iu luI cuc Iung ngIe liong LVS
NIue - uy, LVS Cuu o IIu Buc vu Ie
lIong song ong NuI o IIu Num, h o
nIIem uo cIu luc dong liuc lIe cuu
nuoc lIuI sun xuul, co noI du den muc
huo dong.
2.3.2.1. Cu c |u ug ughe che h|e u |u0ug
lhu c, lhu c phu m, chu u uun | vu g|e l
mn : uu0 c mu l hj n uh|e m hu u c0
ugh|e m lrn ug
CIul Iuong nuoc mul uo, Io, lenI,
ngoI o cuc Iung ngIe nuy h o nIIem
ngIIem liong, mol so noI dung o muc
huo dong. Nuoc mul o nIIeu noI co
BOD
b
, COD, NH
4
+
, CoIIIoim vuol TCVN
Iung cIuc den Iung lium Iun, nIu Iung
ngIe cIe hIen lInI hol Cul Que, Duong
LIeu, MInI KIuI (Hu Tuy liuoc duy)...
(Bieu o 2.14 va Bang 2.5).
&
N1: Nc thai c s My Thai lang nghe sn mai Ha
Tha, Thng Tn, Ha Noi (1)
N2: Nc thai c s sn mai Tng Bnh Hiep, Bnh
Dng (1)
N3: Nc thai nhuom san pham c s 1 thon Phu
Yen, Chng My, Ha Noi (2)
N4: Nc thai nhuom san pham c s 2 thon Phu
Yen, Chng My, Ha Noi (2)
5
, SS va o ma u
trong n c tha i sa n xua t sn ma i va ma y tre an
Nguon: (1) e tai KC08-09, 2005;
(2) CEETIA, H Xay Dng, 2007
Bieu o 2.14. Ham lng mot so thong so
trong nc mat lang nghe che bien lng thc, thc
pham, chan nuoi va giet mo
Nguon: *CEETIA, H Xay Dng, 2007;
** S TN&MT Ha Noi, 2006
2.3.2.2. Cuc |uug ughe Jel uhunm, u0m
l0 vu lhunc Ju: uu0c mul hj n uh|em
huu c0 uuug
Nuo c mu l o cu c Iu ng ngIe nu y cu ng
h o nIIe m nu ng: COD vuo l TCVN lu 2-
8 Iu n, BOD
b
vuo l 1,b - 2,b Iu n (Bie u o
2.15). Hu m Iuo ng CoIIIoim liong nuo c
mu l o mo l so Iu ng ngIe lIu cuo, cIu ng
lo he n cu nI nuo c lIu I su n xuu l, nuo c
mu l du h nIIe m hu n uo nuo c lIu I sInI
Iou l.
2.3.2.3. Cuc |uug ughe lhu cnug, my
ughe: uu0c mul hj n uh|em 0 mnl sn
|uug ughe muy lre Juu
NIIeu noI, Ium Iuong COD liong nuoc
mul du vuol TCVN. uc hIel, doI voI Iung
ngIe muy lie dun (vI uu Iung ngIe PIu
Tuc, Hu Tuy liuoc duy), uo muy lie IuI
ngum liong nuoc vu quu liInI gIu cong xu
Iy guy Iul sInI nuoc lIuI co do o nIIem
Iuu co cuo, uun den nuoc mul o duy co
Ium Iuong COD, BOD
b
, NH
4
+
, CoIIIoim, do
muu deu lung cuo, vuol TCVN (Bieu o
2.16).
&l
Ch tie u n
v
Ca t
Que *
Dng
Lie u*
Minh
Khai*
a i
Ca t**
Xua n
nh**
TCVN 5942-
1995
Coliform mg/l 3,2.10
6
3,6.10
6
4,1.10
6
5,3.10
6
2,2.10
8
10.000

Bang 2.5. Ham lng Coliform trong nc mat mot so lang nghe che bien lng thc,
thc pham, chan nuoi va giet mo
Nguon: * CEETIA, H Xay Dng, 2007; ** S TN&MT Ha Noi, 2006
b
trong nc mat
lang nghe det nhuom, m t
Nguon: * e tai KC 08-09, 2005;
** CEETIA, H Xay Dng, 2007
Ghi chu:
- Lang nghe cham Bac ong Xam, Thai Bnh (1)
- Lang nghe gom s Thanh Ha, Quang Nam (2)
- Lang nghe sn mai Ha Thai, Thng Tn, Ha Noi (2)
- Lang nghe Sn mai Tng Bnh Hiep, Bnh Dng (2)
- La ng nghe ma y tre an Phu Tu c, Phu Xuye n, Ha No i (2)
Bieu o 2.16. Ham lng BOD
5
va COD trong nc
mat tai mot so lang nghe thu cong my nghe
Nguon: e tai KC 08-09,2005; Cuc BVMT, 2006
Z.8.8. 0zc tr00y 0 0k|0 000c 000| 0zt tz0y
000y 0 czc |z0y 0yk0
Sun xuul o Iung ngIe lIong cII luc
dong den nuoc mul mu con luc dong
den cIul Iuong nuoc uuoI dul lung nong.
2.3.3.1. Mnl sn |uug ughe che h|eu
|u0ug lhuc, lhuc phum, chuu uun|, g|el
mn vu |uug ughe u0m l0, Jel vu|, lhunc
Ju: uu0c Ju0| Jul luug unug Ju cn Juu
h|eu n uh|em
NIIn cIung, nuoc uuoI dul lung nong o
cuc Iung ngIe nuy du co hIeu IIen o
nIIem, cu hIel co noI o nIIem ngIIem
liong: Ium Iuong NH
4
+
liong nuoc uuoI
dul o Iung ngIe sun xuul lInI hol Duong
LIeu vu Iung ngIe uel nIuom PIung Xu
iul cuo (18,46 mglI vu 17,7b mglI); Ium
Iuong H
2
S liong nuoc uuoI dul o Iung ngIe
sun xuul lInI hol Tun PIu ong, ong
TIu Ien loI 28,4u mglI. CoIIIoim liong
nuoc uuoI dul cuu cuc Iung ngIe deu cuo
Ion TCVN lu 2-1uu Iun (Bieu o 2.17).
2.3.3.2. Huu hel cuc |uug ughe lhu
cnug, my ughe: uu0c Ju0| Jul luug
unug chuu hj n uh|em
u so cuc lIong so o nIIem liong
nuoc uuoI dul o mol so Iung ngIe nuy
con liong nguong cIo Ie cuu TCVN;
cII co Ium Iuong Mn
2+
vu CN
-
liong
nuoc uuoI dul o Iung ngIe cIum huc
ong Xum (TIuI BInI) cuo Ion TCVN,
nIung lIong nIIeu.
Z.4. 0hk hkI k0 kI 0k0 lk00 00hE
CIu l lIu I iu n o Iu u Ie l cu c Iu ng
ngIe cIuu duo c lIu gom vu xu Iy liIe l
de , nIIe u Iu ng ngIe xu lIu I hu u hu I
gu y lu c do ng xu u lo I cu nI quun mo I
liuo ng, gu y o nIIe m mo I liuo ng lIo ng
lII, nuo c vu du l.
&l
Ghi chu:
- Lang nghe san xuat tinh bot: Cat Que, Dng Lieu -
Ha Noi; Tan Phu ong - ong Thap
- La ng nghe de t nhuo m: Phu ng Xa , Va n Phu c - Ha No i
Bieu o 2.17. Ham lng Coliform trong nc
di at tang nong mot so lang nghe che bien
lng thc, thc pham, chan nuoi, giet mo
va lang nghe m t, det vai
Nguon: (*) CEETIA, H Xay Dng Ha Noi, 2007;
(**) S TN&MT ong Thap, 2007
K|1 l.&. ||1l l|1| |11 t1 t1t |11 1|t K1 N1|
Khoi lng chat thai ran cua 255 lang nghe
thuoc thanh pho Ha Noi (sau m rong) a
le n t i 207,3m
3
/nga y (tng ng v i
khoang 90 tan/ngay) cha tnh chat thai ran
chan nuoi gia suc, gia cam.
Nguo n: S Co ng thng TP. Ha No i, 2008
Day chuyen tay nhuom
Z.4.1. 0zc |z0y 0yk0 ck0 0|00 |000y tk0c, tk0c
pkz, ckz0 000| vz y|0t 0: ckzt tkz| rz0 y|z0
ckzt k00 c0 00 0| pkz0 k0 s|0k k0c
CIul lIuI iun o nIom Iung ngIe nuy
gIuu cIul Iuu co ue h Iun Iuy sInI Ioc
guy muI xu ue, lIo cIu. Do sun xuul
Iun lun nen vIec lIong le lIoI Iuong
cIul lIuI iun gu iul nIIeu lIo lIun. Huu
Iel cIul lIuI iun lu Iung ngIe cIuu duoc
quun lum xu Iy; Iun lIong duoc lun lIu
duoc xu lIuI huu huI vuo moI liuong. Cuc
Iung ngIe nIom nuy co nIu cuu nIIen
IIeu iul cuo vu vIec dol lIun du luo iu
Iuong Ion xI (Bang 2.6).
Cuc Iung ngIe cIe hIen Iuong lIuc,
lIuc Ium, duc hIel Iu sun xuul lInI hol
sun, uong gIeng luo iu lIoI Iuong Ion
cIul lIuI iun (hu lIuI co do um iul cuo
vu cIIem loI gun bu' nguyen IIeu, cIuu
cIu yeu Iu xo - lIoung 1u' vu lInI hol
lIoung 4 - b'). VoI sun Iuong b2.uuu
lun lInI hollnum, Iung ngIe Duong LIeu
Iung num Iul sInI loI 1ub.768 lun hu
lIuI, mol Iun duoc lun lIu Ium lIuc un
gIu suc, Ium nIIen IIeu. Mol Iun lIong
nIo hu lIuI h cuon lIeo nuoc lIuI guy
luc ngIen Ie lIong lIu gom cung nIu
cuc uo Io liong lIu vuc vu guy o nIIem
ngIIem liong nuoc mul, nuoc uuoI dul
(Bang 2.7).
LouI IInI gIel mo gIu suc, gIu cum
cung luo iu mol Iuong cIul lIuI iun dung
quun lum. CIul lIuI iun IouI nuy ngouI
Iun con cIuu mol Iuong lIong nIo mo
dong vul iul cIum Iun Iuy.
Z.4.Z. 0zc |z0y 0yk0 tz| ck0 pk0 ||00: ckzt tkz|
rz0 v0| tkz0k pkz0 pk0c tzp, kk0 pkz0 k0
Lang nghe tai che kim loai, voI nguon
cIul lIuI iun Iul sInI huo gom gom
huvIu, huI lIm IouI, IoI, iI sul, Iuong Iul
sInI lIoung 1-7 lunlnguy (Bieu o 2.18).
Lung ngIe luI cIe gIuy, nIuu lIuI iu
cuc cIul lIuI iun gom: nIun muc, hol
gIuy, hung gIIm, hung uun, lu cIul
lIong luI sInI duoc, cuc cII lIel hung lIm
IouI, cuo su. Cuc lu cIul IouI nuy lIuong
&&
Bang 2.6. Nhu cau nhien lieu va tai lng x cua
mot so lang nghe che bien lng thc, thc pham
n v: tan/nam
TT La ng ngha
8a n Iuo ng
sa n pha m
hhu ra u
Ihan
kho I
Iuo ng x
1 Tinh bu t 0uJng Lie u GG.OOO 84.OOO G.181
2 Bu n Fhu Bu 1O.2OO 5.25O 1.O5O
8 Bu n hinh hu ng 4.88O 5.5OO 1.1OO
4 Bu n ba nh vu hu i 8.1OO 7.2OO 1.44O
5 Bu n FhuJng hu a 1.58O 4.2OO 84O
G BuJ ng An Cu 7GO 1.5OO
(quy
than)
8OO

6h IIa u 8a n ong gIa ng
1. Binh mu c tha i (ta n cha t
tha i ra n/ta n nguye n lie u)
O,45 O,G
2. Khu i luJ ng ba (ta n/na m) 84.24O 21.528

Bang 2.7. Thanh phan va khoi lng ba thai t san
xuat tinh bot tai lang nghe Dng Lieu (Ha Noi)
(Thi gian san xuat t thang 10 nam trc
en het thang 4 nam sau)
Bieu o 2.18. Lng chat thai ran cua mot so lang
nghe tai che kim loai
Nguon: Vien KH&CNMT, 2004
cIIem b-1u' liong Ie IIeu. Mol so Iung
ngIe lIuI iu Iuong cIul lIuI iun lIu Ion:
Iung ngIe luI cIe gIuy Duong O - Buc
NInI lIuI 4-4,b lunlnguy, Iung ngIe luI
cIe nIuu Tiung Vun vu TiIeu KIuc - Hu
NoI lIuI 1.128 lunlnum; cIo den nuy cuc
cIul lIuI iun nuy vun cIuu duoc xu Iy
liIel de.
Z.4.8. 0zc |z0y 0yk0 00t 0k00, 00 t0 vz tk00c
0z: ckzt tkz| rz0 c0z |z0y 0yk0 tk00c 0z vz z
y|z c00y 00 0z c0 tkz0k pkz0 kk0 pkz0 k0
Cac lang nghe m t, det vai, cIul
lIuI iun huo gom huI hong, vuI vun lu xe
soI, uel, cul muy; hu len lu uom lo, leo
soI; xI lIun, huo hI, lIung dung Iou cIul,
nguyen IIeu, Tuy nIIen Iuong lIuI
lIong Ion vu o cuc Iung ngIe uel
nIuom cIul lIuI iun duoc lun lIu loI
muc loI du, Iun con IuI duoc cIon Iu
Iouc dol lIu cong (vI uu, Iung ngIe uom
lo Buo Loc - Lum ong).
Cac lang nghe may gia cong, da giay
luo iu cIul lIuI iun nIu vuI vun, uu vun
gom uu lu nIIen, gIu uu, cuo su, cIul
ueo, voI Iuong lIuI Ien loI 2-b lunlnguy
(Iung ngIe Houng DIeu, GIu Loc, HuI
Duong: 4 - b lunlnguy; ngIe muy gIu
cong luI Iung ngIe muy lie dun Xuun
LuI, Buc NInI: 8 - 4 lun vuI vunlnguy).
uy Iu IouI cIul lIuI iul lIo Iun Iuy
nen lIong lIe xu Iy hung cIon Iu. Tu
nIIeu num nuy IouI cIul lIuI iun nuy
cIuu duoc lIu gom xu Iy mu duoc nguoI
uun du Iuong do lIu noI liong Iung,
guy mul my quun vu unI Iuong loI moI
liuong sInI lIuI. PIuong Iu xu Iy
IIeu quu uuy nIul Iu dol Io ve sInI
nIu du liIen lIuI o lInI HuI Duong.
Z.4.4. 0zc |z0y 0yk0 tk0 c00y 0yk0: ckzt
tkz| rz0 kk00y 0k|00 vz 000c tz0 tk0
Lung ngIe muy lie dun, cIul lIuI iun
cIu yeu Iu xo, Ie Ium vu Ie IIeu
(goc, ngon muy lie, IoI, dol muu,), gIe
Iuu cIuu uung moI Iuu co. Tuy nIIen,
Iuong lIuI lIong Ion, lIoung 2u-8u lglco
sollIung. Huu Iel cIul lIuI iun o duy
duoc lun uung Ium nIIen IIeu liong sInI
Ioul Iung nguy o cuc Io gIu dInI.
Z.. 00 8k 0 I0 hE 0 0hIE N N0 I 00 00
lk 00 00hE
Cuc lel quu uu huo duoc lIuc IIen cIo
num co so 2uu6 vu den num 2u1b uuu
lien 8 lcI hun: lcI hun 1 (KB1 - kch
ban o nhiem cao): lInI IInI quun Iy moI
liuong Iung ngIe vun lIe uIen nIu IIen
nuy - o nIIem moI liuong se o muc cuo;
lcI hun 2 (KB2 - kch ban o nhiem trung
bnh): cuc cIInI sucI quun Iy moI liuong
Iung ngIe cuu nIu nuoc du hun IunI
duoc lIuc lII liong lIuc le - o nIIem se
o muc liung hInI; lcI hun 8 (KB3 - kch
ban o nhiem thap): ve long lIe du u
uung cuc cIInI sucI nIu lcI hun 2,
nIung ho sung lIem cuc cIInI sucI moI
liIel de Ion - o nIIem se o muc lIu.
Z..1. 00 0z0 tkz| |000y czc ckzt 0 0k|0 ck|0k
2..1.1. Du hun lhu| |u0ug cuc chul n
uh|em ch|uh lhu| ru mn| lru0ug khnug kh|
Cuc cIul o nIIem Iul lIuI nIIeu
nIul liong lII lIuI cuu Iung ngIe cIu
&1
Cong nghe uc tho s
yeu uo dol nIIen IIeu Iou lIucI, gom
huI, SO
2
vu NO
x
. Cuc lel quu uu huo
lIuI Iuong cuc cIul o nIIem nuy cIo
loun ho cuc nIom ngunI cIInI cuu lIu
vuc ong hung song Hong duoc liInI
huy lien BIeu do 2.1u. BIeu do 2.2u liInI
huy lel quu uu huo lIuI Iuong huI Iul
lIuI cuu lung nIom ngunI liong lIu
vuc.
Ke l quu uu hu o (Bie u o 2.19) cIo
lIu y lIu I Iuo ng hu I, SO
2
vu NO
x
lIeo
lcI hu n 1 de n nu m 2u1b lu ng Ie n
lIou ng 2 Iu n so vo I nu m 2uu6; lIeo
lcI hu n 2 lIu I Iuo ng hu I cII hu ng 7b'
vu lIu I Iuo ng SO
2
, NO
x
hu ng uu' so
vo I lcI hu n 1; lIeo lcI hu n 8, lIu I
Iuo ng hu I cII hu ng bu' vu lIu I Iuo ng
SO
2
hu ng lIou ng uu' nIung lIu I
Iuo ng NO
x
gIu m lIo ng du ng le so vo I
lcI hu n 2.
Cuc nIom ngunI sInI iu Iuong lII o
nIIem nIIeu nIul duoc xe lIeo lIu lu
gIum uun Iu: nIom cIe hIen Iuong lIuc,
lIuc Ium (lIoung gun 4u' long Iuong
lII o nIIem), luI cIe Ie IIeu, vul IIeu xuy
uung. Tuy nIIen, lII lIuI cuu Iung ngIe luI
cIe lIm IouI co cIuu nIIeu cIul co do doc
cuo nIu IoI lIm IouI, duc hIel Iu cII,
dong,... Luong cuc cIul o nIIem Iul lIuI
Ion se Ium gIu lung u Iuc ve o nIIem cuc
ho moI liuong lII cIo cuc Iung ngIe VIel
Num so voI IIen nuy.
2..1.2. Du hun lhu| |u0ug cuc chul n
uh|em ch|uh lhu| ru mn| lru0ug uu0c
BIeu do 2.21 vu 2.22 liInI huy lel quu
uu huo ve long lIuI Iuong cuc cIul lIuI o
nIIem moI liuong nuoc cuu cuc Iung ngIe
lIu vuc ong hung song Hong vu cuu cuc
nIom ngunI sun xuul cIInI lIeo 8 lcI
&
Bieu o 2.19. D bao tong thai lng cac chat
o nhiem trong kh thai lang nghe khu vc BSH
theo 3 kch ban (KB1, KB2, KB3)
Bieu o 2.20. D bao tong thai lng bui
cua cac nhom nganh lang nghe khu vc BSH
theo 3 kch ban (KB1, KB2 va KB3)
Bieu o 2.21. D bao tong thai lng cac chat
o nhiem trong nc thai khu vc BSH
theo 3 kch ban (KB1, KB2, KB3)
Bieu o 2.22. D bao tong thai lng COD
hun. Kel quu uu huo cIo lIuy den num
2u1b, long lIuI Iuong cuc cIul lIuI COD,
BOD
b
vu SS lIeo lcI hun 1 se lung Ien
lIoung 2 Iun so voI num 2uu6; lIeo lcI
hun 2 se gIum dI lIoung 2b' vu lIeo lcI
hun 8 se gIum dI lIoung 4u' so voI lcI
hun 1.
Cuc nIom ngunI co lIuI Iuong cuc
cIul o nIIem Iuu co Ion nIul xe lIeo
lIu lu Iu cIe hIen Iuong lIuc lIuc Ium,
uel nIuom vu luI cIe Ie IIeu. Tuy
nIIen, muc do o nIIem Ion IuI Iu nIom
ngunI luI cIe Ie IIeu vu uel nIuom
voI nuoc lIuI cIuu nIIeu lIm IouI nung
Iouc do muu cuo.
2..1.3. Du hun lnug lhu| |u0ug cuc chul
lhu| ruu
Cu c le l quu lInI lou n uu hu o so ho
ve lo ng Iuo ng cIu l lIu I iu n Iu l lIu I
de n 2u1b o cu c Iu ng ngIe vu ng o ng
hu ng so ng Ho ng cIo cu 8 lcI hu n
(Bie u o 2.23) Iuo ng cIu l lIu I iu n
luong do I Io n vu du l gIu li lIou ng gu
do I so vo I nu m 2uu6 vo I lIou ng Ion
mo l liIe u lu n vu o nu m 2u1b. NIo m
ngu nI cIe hIe n Iuong lIu c, lIu c Iu m
vu n sInI iu nIIe u cIu l lIu I iu n nIu l
vu lIe lIeo Iu nIo m ngu nI lu I cIe
Ie IIe u. o I vo I kch ba n 2 va kch
ba n 3, Iuo ng cIu l lIu I iu n cu u cu c Iu ng
ngIe se gIu m dI lIou ng lu 1u' de n
1b' so vo I lcI hu n 1. Su gIu m Iuo ng
cIu l lIu I iu n sInI iu liong lcI hu n 2
vu 8 cIu ye u Iu uo cu c Iu ng ngIe hu l
huo c Iu I cIu y Ion de n cu c vu n de
ve mo I liuo ng.
Z..Z. 00 0z0 0c 00 0 0k|0 tr00y 0| tr000y
kk00y kk| vz 000c
2..2.1. Du hun muc Jn n uh|em lrnug
mn| lru0ug khnug kh|
Du huo nong do cuc cIul o nIIem
cIInI liong moI liuong lIong lII liung
hInI cuu cuc Iung ngIe o vung ong
hung song Hong lIeo 8 lcI hun duoc
liInI huy lien BIeu do 2.24 vu 2.2b.
TIeo kch ban 1, den num 2u1b, muc
do o nIIem moI liuong lIong lII luong
doI Ion, voI nong do Ion nIul cuu cuc
cIul o nIIem gun gu 2 Iun so voI num
2uu6. Nong do Ion nIul cuu huI co lIe
vuol 2u Iun TCCP, SO
2
vuol Ion 8 Iun
TCCP vu NO
2
vuol 18 Iun TCCP. TIeo
kch ban 2, den num 2u1b, lInI liung
hInI cIo cuc Iung ngIe, nong do Ion
nIul cuu huI vun co lIe vuol 8 Iun
TCCP, SO
2
vuol 2 Iun TCCP vu NO
2
vuol
8 Iun TCCP. TIeo kch ban 3, den 2u1b,
uo co yeu cuu ngIIem ngul ve cong luc
BVMT Iung ngIe nen huI, SO
2
, vu NO
2
co nong do Ion nIul vuol cIuu den 2 Iun
TCCP o gun sul lIu vuc sun xuul.
Cuc Iung ngIe vul IIeu xuy uung co muc
do o nIIem lII Ion nIul voI nong do cuc
duI co lIe vuol vuI cIuc Iun TCCP. TIu lu
ve muc do o nIIem lIe lIeo Iu cuc Iung
ngIe luI cIe Ie IIeu, cIe hIen Iuong lIuc,
lIuc Ium. NgouI cuc cIul o nIIem neu
lien, mol so lII lIuI doc IuI lIuc lu cuc
quu liInI sun xuul duc lIu nIu IoI uung
&
Bieu o 2.23. D bao tong lng chat thai ran
moI, IoI cII,... co nong do Ion vu unI
Iuong liuc lIe den suc lIoe nguoI Iuo
dong, den nIun uun o lIu vuc Iun cun
nIung so Iuong cuc Iung ngIe co cuc uung
lII lIuI nuy lIong nIIeu. Muc do o nIIem
moI liuong lIong lII Ion doI IoI IuI co
cuc cIInI sucI Io Iy de huo ve suc lIoe
nguoI Iuo dong vu nIun uun o lIu vuc Iun
cun.
2..2.2. Du hun muc Jn n uh|em mn|
lru0ug uu0c
Kel quu uu huo cIo vung ong hung
song Hong (Bieu o 2.26 va 2.27) lIeo
kch ban 1 cIo lIuy muc do o nIIem cuc
ho luong doI Ion doI voI moI liuong
nuoc cuu cuc Iung ngIe VIel Num. Neu
lInI liung hInI, Iuu Iel cuc Iung ngIe
cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, uel
nIuom, luI cIe deu guy o nIIem moI
liuong nuoc. Du huo den num 2u1b muc
do o nIIem moI liuong nuoc se lung Ien
vu gu lIoung 2 Iun so voI num 2uu6.
TIeo kch ban 2 muc do o nIIem moI
liuong nuoc se gIum dI 2b' so voI lcI
hun 1 vu lIeo kch ban 3 se gIum dI
lIoung 2u - 2b' so voI lcI hun 2. TIeo
muc do guy o nIIem vu lInI liung hInI
cIo mol Iung ngIe, nIom ngunI cIe
hIen Iuong lIuc, lIuc Ium guy o nIIem
nIIeu nIul voI lIuI Iuong o nIIem Iuu
co co lIe Ion gu 8 Iun nguong o nIIem,
&I
Bieu o 2.24. D bao nong o ln nhat
cac chat o nhiem trong kh thai lang nghe
tnh trung bnh cho khu vc BSH theo 3 kch ban
(KB1, KB2 va KB3)
Bieu o 2.25. D bao nong o ln nhat
cua bui trong kh thai lang nghe tnh trung bnh
cho cac nhom nganh khu vc BSH theo 3 kch ban
(KB1, KB2 va KB3)
Bieu o 2.26. D bao thai lng cac chat o nhiem
trong nc thai lang nghe tnh trung bnh - khu vc
BSH theo 3 kch ban (KB1, KB2 va KB3)
Bieu o 2.27. D bao thai lng BOD tnh trung bnh
theo ngay va cho tng lang nghe cua khu vc
BSH theo 3 kch ban (KB1, KB2 va KB3)
nIom ngunI uel nIuom vu luI cIe Ie
IIeu co muc do o nIIem nIe (luI Iuong
cII gu lIoung 1,b Iun nguong o nIIem).
NgouI nIung lIong so guy o nIIem duoc
uu huo, mol so cIul doc nIu cuc lIm
IouI nung, nIlo, Iol Io cung Iu cuc
cIul o nIIem moI liuong nuoc cun Iel
suc quun lum.
&&
Lo x ly x da Ben Tre
ieu kien lao ong khong am bao
1l
Chng 3 TAC HA CUA D NHEM TRDNG MD TRUDNG LANG NGHE...
8.1. 8E0h k 0Ik k00, 00I h0 0000I 0k0
80I 0IkN kI 0k0 lk00 00hE 0 0hIEN
Tiong lIoI gIun gun duy, luI nIIeu Iung
ngIe ly Ie nguoI muc henI (duc hIel Iu
nIom nguoI liong do luoI Iuo dong) dung
co xu Iuong lung cuo. TIeo cuc lel quu
ngIIen cuu cIo lIuy, luoI lIo liung hInI
cuu nguoI uun luI cuc Iung ngIe nguy
cung gIum dI, lIu Ion 1u num so voI
luoI lIo liung hInI loun quoc vu so voI
Iung lIong Ium ngIe luoI lIo nuy cung
lIu Ion lu b den 1u num (Bieu o 3.1).
Chng 3.
TAC HA CUA D NHEM MD TRUDNG
LANG NGHE EN SUC KHDE
CDNG DNG, KNH TE - XA HD
T0M TkT h0I 0h 6h00h 8
0 nhiem mui truJng lang nghe lam gia tang ty le nguJi mac benh dang lau dung va sinh sung tai chinh
lang nghe du. Ty le nay dang cu xu huJng tang trung nhung nam gan day.
La ng nghe che bie n luJng thu c, thu c ha m, cha n nuu i, gie t mu . be nh ngua i da, vie m nie m ma c nhu na m
ke , na m mu ng, da y su ng gan ba n cha n, vie m cha n tu c, vie m nang lu ng, la nhu ng be nh hu bie n.
Lang nghe det nhuum, uJm tJ, thuuc da. cac benh thuJng ga chu yeu ta trung vau benh duJng hu
ha, tieu hua, than kinh. Rieng J cac lang nghe thuuc da, cac benh mac hai la benh nguai da, tieu
hua va hu ha.
Lang nghe san xuat vat lieu xay dung va khai thac da. benh dac trung cua nguJi dan va nguJi lau dung
tai nhum lang nghe nay gum benh ve hu ha, tieu hua, benh hu khua va cac benh ve mat.
Lang nghe tai che he lieu. cac benh thuJng ga la benh ve hu ha, benh nguai da, than kinh va dac
biet ty le nguJi mac benh ung thu tuJng dui cau.
Lang nghe thu cung, my nghe, theu ren. benh ve duJng hu ha va benh nguai da la nhung benh dac
trung tai nhum lang nghe nay.
0 nhiem mui truJng lang nghe cun gay anh huJng truc tie tJi cac huat dung hat trien kinh te xa hui
cua chinh lang nghe du, gay ra nhung tun that kinh te khung nhu va dan den nhung xung dut mui truJng
trung cung dung.
TIeo lIong le luI lInI Hu Num, so
sunI gIuu 7 Iung ngIe (uel Iuu NIu Xu,
liong oI Tum, iuou Ho Ly, hunI du
nem Muo Cuu, uuu uI PIuc, du Lu Mul,
Iung du ngIe NIul Tun) vu 7 Iung lIong
Ium ngIe (Yen Num, Tiuc Vun, Ho Ly,
lI liun Que, Ngoc Son, LIem PIong) co
lIe lIuy, ly Ie muc cuc henI ngouI uu,
lIeu cIuy, Io Iu vu duu mul luI 7 Iung
ngIe cuo Ion iul nIIeu so voI Iung
lIong Ium ngIe (Bieu o 3.2).
NgIIen cuu duoc lIen IunI luI mol so
Iung ngIe o Hu NoI cung cIo lIuy, cuc
henI ve Io Iu, luI muI Iong vu henI
ngouI uu cung iul henI Io hIen o cuc
Iung ngIe nuy (Bieu o 3.3).
So sunI gIuu cuc lIu vuc Iung ngIe
vu lIong Ium ngIe cIo lIuy, ly Ie muc
henI cuu cuc doI luong lIu vuc Iung
ngIe cuo Ion Iun so voI lIu vuc Iung
lIuun nong. Ieu nuy cIo lIuy muc do
o nIIem moI liuong cuu cuc Iung ngIe
du co unI Iuong dung le loI suc lIoe
cong dong uun cu. MoI nIom Iung ngIe
lIuong co cuc yeu lo nguy co o nIIem
moI liuong duc liung, vI vuy unI Iuong
cuu Ioul dong Iung ngIe den suc lIoe
nguoI uun cung lIuc nIuu. Tiong nIung
num quu, co iul Il cuc ngIIen cuu IIen
quun den moI IIen Ie gIuu o nIIem moI
liuong Iung ngIe vu lInI IInI suc lIoe,
henI lul cuu nguoI uun. Tuy nIIen, lel
quu cuu mol so Il ngIIen cuu dIen IInI
liong lIoI gIun ngun cung du Iun unI
mol lIuc le lIuc hIel ve lInI IInI henI
lul, suc lIoe cong dong gIuu Iung ngIe
vu Iung lIong Ium ngIe.
1l
Chng 3 TAC HA CUA D NHEM MD TRUDNG TRDNG LANG NGHE...
Bieu o 3.1. C cau tuoi ngi en kham cha benh
va tuoi tho trung bnh tai lang nghe uc c kh Tong
Xa so sanh vi lang thuan nong Yen Phong
(Nam nh)
Nguon: Chng trnh ieu tra, anh gia tac ong sc
khoe moi trng tai lang nghe uc c kh Tong Xa
(Nam nh), Cuc Bao ve moi trng, 2007
Bieu o 3.2. Ty le mac benh cua cac lang nghe
va cac lang khong lam nghe tai Ha Nam
Nguon: S TN&MT Ha Nam, 2008
Bieu o 3.3. Ty le mot so benh thng gap
tai cac lang nghe Ha Tay (trc ay)
Nguon: Nghien cu anh gia anh hng MT en sc
khoe cong ong dan c khu vc lang nghe Ha Tay - e
xuat giai phap phat trien ben vng,
Nguyen Quynh Hng, 2006
8.1.1. 0 0k|0 0| tr000y tz| czc |z0y 0yk0 tz|
ck0 pk0 ||00 yz tzc kz| 0yk|0 tr00y 0kzt t0|
s0c kk00 c00y 000y
uy Iu mol liong nIung nIom Iung
ngIe co Ioul dong sun xuul co luc IuI
nIIeu nIul loI suc lIoe con nguoI. Cuc
yeu lo guy luc dong liuc lIe loI suc lIoe
nguoI Iuo dong cung nIu nguoI uun sInI
song luI cuc lIu vuc Iun cun Iu IoI lII
doc, nIIel do, lIeng on vu cIul lIuI iun.
TuI Iuu Iel cuc Iung ngIe luI cIe, cuc
henI Io hIen Iu henI Io Iu, henI ngouI
uu, lIun lInI vu duc hIel Iu henI ung lIu.
* Lang nghe tai che kim loai
BenI Io hIen cuu nIom Iung ngIe
nuy cIu yeu Iu cuc henI ve Io Iu, huI
IoI vu henI ve lIun lInI. Nguyen
nIun guy henI cIu yeu uo su Iul lIuI
lII doc, nguon nIIel cuo vu huI lIm IouI
lu cuc Io duc, nuu lIm IouI, liong quu
liInI sun xuul. Co 4 IouI henI co ly Ie
muc cuo luI nIom Iung ngIe luI cIe lIm
IouI Iu henI IoI lIong lIuong, henI
lIeu Iou, mul vu Iu lIou, ung lIu IoI
(u,8b-1') vu Iuo IoI (u,4-u,6'). TuI 7
dIem ngIIen cuu deu xuul IIen cuc
liuong Io ung lIu IoI, ly Ie muc ung
lIu vu cIel cuo nIul Iu o Vun CIung
(Num nI) vu Tong Xu (lIuoc xu Yen
Xu, Iuyen Y Yen, lInI Num nI),
(18,u4-u,8') (Theo Bao cao tham luan
tai Hoi ngh khoa hoc Y hoc lao ong
toan quoc lan th IV, thang 5/2001).
TIeo so IIe u lu I liu m y le xu Ye n
Xu , lu nu m 2uuu - 2uu6 lo ng so nguo I
uu n o Iu ng To ng Xu (o ng To ng Xu ,
Tu y To ng Xu vu Bu c 12) du lu vong Iu
1u2 nguo I. Ngou I 27,4' nguo I cIe l uo
suy lIe l luo I gIu lIeo quy Iuu l lu
nIIe n, ly Ie nguo I cIe l uo ung lIu
Io I, gun, uu uu y cIIe m cuo nIu l
(2b,b'), lIe de n Iu luI hIe n mu cI mu u
nu o (1u,6'). Hu u nIu nu m nu o cu ng
co nguo I cIe l vI luI nu n Iuo do ng vu du
so cu c cu lie cIe l so sInI de u uo h uI
lu l hu m sInI Iou c de non. u y co lIe
Iu Iu u quu uo o nIIe m mo I liuo ng cu u
su n xuu l Iu ng ngIe gu y iu.
1&
K|1 &.l. I1t |1| 11 1 1||tm m1| l|111 l1| |11 1|t lt t1 K|| I11 X1 (N1m B|1|) l1| t1t K|1t t11 l11
* Tuoi tho trung bnh cua ngi dan tai lang nghe la 60 tuoi, thap hn khoang gan 10 tuoi
so vi bnh quan chung toan quoc.
* Trung bnh moi ngi dan phai i kham cha benh tai cac c s y te khoang 2,5 lan/nam
va co xu hng tap trung vao nhng ngi trong o tuoi lao ong.
* Nhng benh co ty le ngi mac cao nhat la benh he ho hap, benh tai mui hong va benh
he tieu hoa. ac biet en 67% ch em phu n mac benh phu khoa. o cung la cac benh
co lien quan kha mat thiet vi o nhiem moi trng.
* So ng i b che t do ung th pho i, gan, da da y t na m 2000 e n nay chie m ty le ra t cao (25,5%),
cao hn do ca c be nh kha c. a so ca c ca tre che t s sinh e u la b d ta t ba m sinh hoa c e
non. a y co the la ha u qua do o nhie m mo i tr ng cu a sa n xua t la ng nghe ga y ra.
Nhng thong ke tren khi c so sanh vi cac khu vc oi chng khac tai a phng nh
thon Ba Khu, An Thai (xa Yen Phong), huyen Y Yen, Nam nh th cho thay ty le mac cac
benh tai lang nghe Tong Xa cao gap 2 - 3 lan.
Nguon: Chng trnh ieu tra, anh gia tac ong sc khoe moi trng
tai lang nghe uc c kh Tong Xa (Nam nh), Cuc Bao ve moi trng, 2007
TuI Iung ngIe luI cIe lIm IouI CIuu
KIe (Buc NInI), ly Ie nguoI muc cuc
henI IIen quun den o nIIem iul cuo
(Bieu o 3.4). Tien 6u' uun cu liong
vung co cuc liIeu cIung henI IIen quun
den lIun lInI, Io Iu, henI ngouI uu,
dIec. Mol dIem dung Iuu y Iu ly Ie muc
henI o nIom nguoI lIum gIu sun xuul vu
lIong lIum gIu sun xuul Iu luong duong.
Be n cu nI nIu ng vu n de he nI lu l uo
o nIIe m mo I liuo ng Iu ng ngIe , cu c
nguy co luI nu n lIuong lIcI do I vo I
nguo I Iuo do ng lu I cu c Iu ng ngIe cu ng
iu l cu n duo c quun lu m. NIu ng luI nu n
Iuo do ng nIu no Io , dIe n gIu l, ho ng,
ngu , gu y luy, vu l nu ng de cu ng du ng
hu o do ng, ly Ie luI nu n Iuo do ng lu I
nIo m Iu ng ngIe nu y cIIe m lIou ng
88,4' mo I nu m. TIeo mo l ngIIe n cu u
nu m 1uuu, cIo lIu y ly Ie luI nu n Iuo
do ng lu I Iu ng ngIe u Ho I - Bu c NInI
Ie n lo I b6,u'. NgIIe n cu u lIu c lu I
Iu ng ngIe u I Bu I - Bu c NInI (2uu2) ly
Ie luI nu n Iuo do ng 42,2'. TIeo
ngIIe n cu u lu I To ng Xu - Num nI
nu m 2uu7, ly Ie luI nu n lIuong lIcI
(ho ng, dIe n gIu l, gu y cIu n luy...) cu u
Iu ng ngIe To ng Xu cuo Ion so vo I lIu
vu c do I cIu ng Iu Iu ng An TIu I vu Bu
KIu lIuo c xu Ye n PIong (Num nI).
11
Bieu o 3.4. Ty le ngi mac cac benh pho bien tai
lang nghe tai che kim loai Chau Khe (Bac Ninh)
Nguon: Vien Bao ho lao ong, 2006
K|1 &.l. I|11 Kt l|1| ||1| |t1| l1l l1| t1t |11
1|t l1| t|t K|m |11| l|1| l|t1 l11 t1 111| lt1
K|1m t|11 |t1| l1| l|1 )|111.
Lang nghe Van Mon (Bac Ninh) uc
nhom, ch, kem vi ty le cac benh ve ho
hap chiem 44%, benh ngoai da chiem
13,1%.
La ng nghe sa n xua t sa t a Ho i (Ba c
Ninh) co ty le ng i lao o ng b ma c
be nh ma n tnh tng o i cao (khoa ng
29%). Ty le ng i ma c be nh au, kho
ho ng nghe u c la 31,7% va nghe ca n
la 31%. Nguye n nha n do ng i lao
o ng trong ca c nghe na y tie p xu c
nhie u hn v i nhie t o cao va hi kh
o c. Vie c tie p xu c v i bu i v i ha m
l ng cao va trong th i gian da i cu ng
chnh la nguye n nha n da n e n be nh
ng ho ha p ma n tnh cho ng i lao
o ng ta i la ng nghe na y.
La ng nghe c kh Va n Cha ng (Nam
nh): o nhie m a t, nguo n n c va
kho ng kh a la m cho pha n l n c da n
trong la ng ma c ca c be nh ve ng ho
ha p, be nh ngoa i da va phu khoa. Co t i
4,7% so ng i trong la ng b ma c be nh
lao pho i, 8,3% ma c be nh vie m phe
qua n, a c bie t so ng i che t v ung th
nga y ca ng ta ng. La ng co tre n 50%
ng i lao o ng ma c ca c be nh lie n quan
e n tha n kinh. Tnh e n na m 2002, ta i
Va n Cha ng co 150 ng i b be nh lao
pho i; 240 ng i b be nh phe qua n; hn
90% da n so ma c ca c be nh ngoa i da,
vie m ng a, au ma t ho t va ga n 10
ng i che t v be nh ung th. Ra t nhie u
ch em phu n e non hoa c con che t
ye u, a c bie t th i gian ga n a y ca c ca
e qua i thai co chie u h ng gia ta ng.
Tuo i tho trung bnh cu a ng i da n Va n
Cha ng la 55, tha p hn nhie u so v i tuo i
tho trung bnh cu a ca n c.
* Lang nghe tai che giay
Tuc nIun guy o nIIem moI liuong cuu
nIom Iung ngIe nuy Iu lIeng on, Iou cIul
vu cuc lII doc lIuc nIu CI
2
, H
2
S CIInI
vI vuy, cuc henI cIu yeu luI cuc Iung
ngIe luI cIe gIuy Iu henI ve Io Iu,
henI ngouI uu, lIun lInI (Khung 3.3).
TuI cuc Iung ngIe sun xuul gIuy
lIuoc xu PIong KIe (Buc NInI), ly Ie
nguoI muc henI Io Iu, ngouI uu,
duong iuol co xu Iuong lung nIunI.
Neu nIu num 2uu1 moI cII co lIoung
2uu nguoI muc henI lII num 2uu4 du
Iu gun 4uu nguoI. uy lIuc su Iu IoI
cIuong huo dong ve suc lIoe nguoI uun
o Iung ngIe.
* Lang nghe tai che nha
MoI liuong lIong lII, moI liuong
nuoc h o nIIem nung ne lu luI cIe nIuu
du guy iu cuc henI Io Iu, lIeu Iou,
henI ngouI uu, luI muI Iong vu duu mul.
Quu vIec lIe cun, Iong vun liuc lIe
1b nguoI uun lIong liuc lIe lIum gIu
sun xuul, nIung song liong Iung ngIe e
nIuu Tiung Vun - Hu NoI cIo lIuy Io
deu cIo iung Iung ngIe du h o nIIem
nung, suc lIoe cuu nguoI uun h unI
Iuong cuu IoI lII doc, muI lIun, muI
nIuu cIuy hoc Ien lu cuc muy xuo nIuu,
huI lu nIung noI IoI Ie IIeu.
8.1.Z. zc kz| 000 s0c kk00 c00y 000y c0z 0
0k|0 0| tr000y tz| |z0y 0yk0 ck0 0|00 |000y
tk0c, tk0c pkz, ckz0 000|, y|0t 0
Yeu lo unI Iuong den suc lIoe Io
hIen luI cuc Iung ngIe nuy Iu huc xu
nIIel, vI sInI vul guy henI, Iou cIul,
IoI lII doc, nuoc lIuI vu cIul lIuI iun.
uc hIel, Iuong Ion nuoc lIuI cuu cuc
Iung ngIe cIe hIen lIuc Ium cIuu
Ium Iuong Ion cIul Iuu co vu mul do vI
lIuu n CoIIIoim cuo, gu y o nIIe m
ngIIem liong nguon nuoc, moI liuong
dul. CIInI vI vuy, cuc henI Io hIen luI
nIom Iung ngIe nuy Iu henI ngouI uu
vu vIem nIem muc. TIeo lel quu dIeu
liu, cuc henI ngouI uu cIu yeu huo gom
henI vIem quunI mong, num le, num
mong, uuy sung gun hun cIun, vIem
cIun loc, vIem nung Iong NgouI iu mol
so henI ve lIeu Iou, Io Iu cIIem ly Ie
lIu Ion (Khung 3.4).
1
K|1 &.&. B 1||tm m1| l|111 r1 |t1| l1l l1| |11
1|t |1) 111 B (K1t N|1|)
73% khu vc dan c b o nhiem bi khoi
than, 60% b o nhiem bi bui va 40% b o
nhiem nc. Cuoc song cua ngi dan
ni ay luon phai chu sc ep cua khoi
bui, tieng on, o nhiem kh clo..., anh
hng nghiem trong en sc khoe nhan
dan. Theo ket qua ieu tra cho thay, so
ngi mac cac benh au hong, ngat mui,
ho, au au, chong mat, mat ngu...chiem
ty le t 16 en 53,7%. thon Dng O, ty
le mac cac benh ngoai da, benh phoi
chiem ti 40% tong so ngi mac cac
benh cua toan xa.
Lam bun
1
K|1 &.1. I|11 Kt l|1| ||1| |t1| l1l l1| t1t |11 1|t t|t ||t1 |111 l|1t, l|1t )|1m l|1| l|t1 l11 t1 111|
lt1 K|1m t|11 |t1| l1| l|1 )|111.
Lang nghe che bien lng thc xa Dng Lieu, Ha Tay trc ay: Benh hay gap nhat la loet
chan tay, chiem 19,7%. Ngoai ra co cac van e ve tieu hoa 1,62% (chu yeu roi loan tieu
hoa, au bung), ho hap (9,43%), mat (0,86%). Benh man tnh thng gap la benh tieu hoa
chiem ty le cao nhat 4,28% (chu yeu la loet da day ta trang, sau o en benh ai trang).
Lang nghe che bien thc pham Tan Hoa, Ha Tay trc ay: Ty le ngi dan mac benh ngoai
da chiem 30%.
Lang nghe che bien ru Van Ha, Bac Giang: Mot so benh thng gap gom co benh ngoai
da 68,5%, benh ng ruot 58,8%, benh ng ho hap 44,4%.
Lang bun Phu o, Ha Noi: Khoang 50% mac cac chng benh do nghe nghiep va chu yeu
la do bong nc. Ben canh o con co cac benh ve mat (12%), ho hap (15%), tai mui hong
(45%), phu khoa (20%), than kinh (5%), tieu hoa (8%).
Lang bun Tien Ngoai, Bac Ninh: Ty le ngi dan mac benh ve tai mui hong: 34,7%; mat:
13,3%; ngoai da: 37,3%; c xng khp: 5,3%.
Lang nc mam Hai Thanh, Thanh Hoa: ty le mac benh la 15%, bao gom cac loai benh nh:
tieu hoa, benh phu khoa phu n, benh ve ng ho hap, cao huyet ap.
Lang banh a nem Van Ha, Bac Giang: Thng sau mua lut, thng xuat hien dch sot xuat
huyet, va mot dch sot khong ro nguyen nhan. Ngoai ra, ngi dan con nhiem mot so cac
benh nh: au mat hot, au mat o. Benh viem ng ho hap tre em th xay ra thng
xuyen. Ty le ngi mac benh ngoai da la 68,5% va cac benh ve ng ruot la 58,8%.
Lang nghe giet mo Phuc Lam, Bac Giang: Vao khoang thang 2-3 hang nam sau mua lut,
thng xuat hien nhng t sot xuat huyet cung cac benh nh au mat hot, mat o, viem
ng ruot, phu khoa. ac biet viem ng ho hap tre em xay ra thng xuyen. T nam 2003
en 2005 ca thon co 19 ca t vong, trong o co ti 13 trng hp mac benh hiem ngheo chu
yeu la ung th phoi, benh ve mau.
La ng nghe mie n, ba nh a Ye n
Ninh, Ninh Bnh: ty le mac benh lien
quan en nghe nghiep la 15%; cac
benh thng gap la benh phu khoa
(chiem 15% trong tong so phu n i
kham), cac benh ve ng ho hap
(chiem 18% trong tong so ngi i
kham), benh au mat (chiem 21%)
va cac benh khac chiem 10%.
Lang nghe bun Vu Hoi- Thai Bnh:
Ty le tai nan trong qua trnh san
xuat la 70%, tai nan chu yeu la do
bong. Benh tieu hoa 28%, benh
phu khoa 35%, ng ho hap 22%,
benh mat 9%.
Nguo n: To ng cu c Mo i tr ng to ng h p, 2008
C s che bien thuy san
Nguon: T lieu
TuI Iung ngIe cIe hIen uuoc IIeu
TIIel Tiu (Hung Yen), nIung henI Iuy
gu Iu henI Io Iu, lIeu cIuy vu henI
mul voI ly Ie muc cuo Ion Iun so voI
Iung doI cIung (Iung lIong Ium ngIe)
(Bieu o 3.5). Tiong so cuc henI ve Io
Iu lII cuc liIeu cIung Iouc henI luI
muI Iong cu lInI cIIem ly Ie cuo nIul
8u', uuu IIeu lIcI lIIcI nIem muc muI,
Iong cuo Ion 2,7 - 8,u Iun so voI Iung doI
cIung. Cuc henI Io Iu mun lInI (Ien,
vIem Ie quun vu luI muI Iong mun) o
Iung ngIe cuo Ion Iung doI cIung b,8 Iun.
TuI Iung cIe hIen nong sun Cong Hou
(Hu Tuy liuoc duy), cuc henI ve luI muI
Iong cIIem ly Ie cuo nIul, lIe lIeo do
Iu cuc henI ve Io Iu, lIun lInI. So
sunI voI lIu vuc doI cIung Iu xu ong
TIu (Hu Tuy liuoc duy) cIo lIuy ly Ie
nguoI muc henI luI Iung ngIe cuo Ion lu
2,b - 8 Iun (Bieu o 3.6).
8.1.8. zc kz| 000 s0c kk00 c00y 000y c0z 0
0k|0 0| tr000y tz| |z0y 0yk0 00t 0k00, 00
t0, tk00c 0z
TuI cuc Iung ngIe uel nIuom, uom lo,
lIeng on, huI, huI hong, Iou cIul, IoI lII
doc, nuoc lIuI cIuu Juven vu cuc IouI
Iou cIul doc Iu cuc yeu lo guy o nIIem
moI liuong vu co nguy co unI Iuong loI
suc lIoe con nguoI. uc hIel, lIeng on
guy suy gIum lIInI Iuc, duu duu, lIo
cIu vu mel moI lIun lInI cIo nguoI Iuo
dong vu nguoI uun song xung quunI lIu
vuc sun xuul.
1I
Bieu o 3.5. Ty le mac benh tai lang nghe che bien
d c lie u Thie t Tru (Hng Ye n) so v i la ng o i ch ng
Nguo n: Th c tra ng ve sinh mo i tr ng va mo t so a c
ie m be nh ta t la ng nghe Thie t Tru , Hng Ye n, 2002
Bieu o 3.6. Ty le mac benh tai lang nghe
Cong Hoa (Ha Tay trc ay) va khu vc
thuan nong ong Thap
Nguon: Nghien cu anh gia anh hng moi trng
en sc khoe cong ong dan c khu vc lang nghe tnh
Ha Tay, e xuat cac giai phap cho phat trien ben vng.
S KH&CN Ha Tay, 2005
Trang banh
TIeo mo l le l quu dIe u liu lu I 4 Iu ng
ngIe ue l Iu u cIo lIu y nguo I Iuo do ng
co ly Ie mu c he nI Io Iu Iu b,b', duu
Iung Iu 18', gIu m lI Iu c Iu 1b,8',
he nI ve luI cIIe m u,b' lie n lo ng so
nguo I de n lIu m cIu u he nI lu I liu m y
le cu u du Iuong.
Mol lel quu dIeu liu lIuc luI Iung
ngIe uel Iuu Vun PIuc (Hu NoI), ly Ie
nguoI muc cuc henI mun lInI vu cu
lInI co IIen quun den vun de o nIIem
moI liuong Iu lIu cuo. Tiong so nIung
henI cu lInI lII henI duu duu, mul
ngu, suy nIuoc lIun lInI cIIem ly Ie cuo
nIul (46') vu liong so nIung henI mun
lInI lII henI xuong lIo cung cIIem ly
Ie cuo nIul (gun 8u'). (Bang 3.2)
TuI nIom Iung ngIe lIuoc uu, luc
nIun guy o nIIem cIu yeu Iu o nIIem
moI liuong nuoc vu muI IoI lIoI uo
ngum IoI sung, mong, huI sung vu cIe
hIen xuong liuu ho. CIInI vI vuy, cuc
henI lu liung cIu yeu o nIom Iung
ngIe nuy Iu cuc henI ve ngouI uu, lIeu
Iou, Io Iu
8.1.4. zc kz| 000 s0c kk00 c00y 000y c0z 0
0k|0 0| tr000y tz| |z0y 0yk0 sz0 x0zt vzt
||00 xz 000y vz kkz| tkzc 0z
Tiong quu liInI sun xuul vu sInI Ioul
luI cuc Iung ngIe sun xuul vul IIeu xuy
uung, nguoI uun IuI liuc lIe song
liong moI liuong co nong do huI, cuc lII
doc cuo nen ly Ie muc henI ve duong Io
Iu, henI ve uu iul cuo. Mol so henI
dIen IInI luI cuc Iung ngIe sun xuul vul
IIeu xuy uung vu lIuI lIuc du nIu henI
luI muI Iong, henI Io Iu, henI mul,
henI lIun lInI mel moI, ioI Ioun lum
lIun. Ty Ie muc henI luI cuc Iung ngIe
1&
STT Benh va cac trieu ch ng Ty le ma c
be nh (%)
1 Be nh ve tai mu i ho ng 87,3
2 Be nh ve ho ha p 36,5
3 Be nh ve ma t 37,8
4 Be nh ve tha n kinh 67,7
5 Be nh ve da 13,0
6 Be nh phu khoa 16,1
7 Be nh tie u hoa 34,5
8 Be nh kha c 8,8
Bang 3.1. Thc trang benh tat tai lang nghe m t
ong Yen (Quang Nam)
(Tong so dan thon ong Yen: 2.588 ngi)
Nguon: Trung tam y te huyen Duy Xuyen
- Quang Nam, 2002
STT Loa i be nh Ty le ma c
be nh (%)
A. Be nh ca p tnh, trong o : 16,9
1.
au a u, ma t ngu , suy
nh c tha n kinh
46
2.
Tie u cha y, tai mu i ho ng 21
3.
Be nh/trie u tr ng tie u ho a 12
4.
au sng kh p 6
5.
Be nh ngoa i da 1
B. Be nh ma n tnh, trong o : 19,8
1. Xng kh p 29
2. Loe t da da y ta tra ng 27
3. ie c, gia m th l c 18
4. Ho ha p 12
5. Ung th 2
Nguon: Khao sat ieu kien lao ong va bc au ap
dung giai phap can thiep tai lang nghe det lua
Van Phuc, Ha Tay trc ay, 2000
Bang 3.2. Thong ke tnh hnh benh tat tai lang nghe
det lua Van Phuc (Ha Noi)
Mot cong oan nhuom hap vai
nuy iul cuo. TIeo so IIeu dIeu liu cuu
VIen KIou Ioc vu Cong ngIe MoI liuong
(8-12l2uu2), luI Iung ngIe ong Tun -
TIunI Hou, Iung ngIe KIen KIe - Hu
Num, lI Ie muc henI uo ngIe ngIIe Iu
Ion bu'.
8.1.. zc kz| 000 s0c kk00 c00y 000y c0z 0 0k|0
0| tr000y tz| |z0y 0yk0 tk0 c00y, 0yk0
Ben cunI cuc IoI IcI ve lInI le cuu
cuc sun Ium lIu cong my ngIe Iu cuc
vun de o nIIem moI liuong uo su uung
cuc nguyen IIeu son, uuu, ucelon, xyIen,
loIuen, henzen,... TuI duy, cuc henI Io
Iu, henI ngouI uu Iu iul Io hIen.
TIeo lel quu ngIIen cuu cuu VIen Ve
sInI ucI le Tiung uong num 2uu6, nguoI
Iuo dong luI cuc Iung ngIe sun xuul do
go my ngIe co ly Ie muc henI Iouc xuul
IIen cuc liIeu cIung henI cuo Ion so
voI nIung nguoI lIuun nong song liong
lIu vuc Iung ngIe (88,1' so voI b2,2').
TIeo lel quu dIeu liu cuu Tiung lum
Y le Ngu HunI Son (u Nung), voI 1.2uu
nguoI Iuo dong o Iung ngIe du my ngIe
Non Nuoc, ly Ie nguoI uun Ium ngIe h
muc henI cuo Ion lIu nIIeu so voI lIu
vuc uun cu Iun cun lIong lIum gIu ngIe
(Bang 3.3).
8.Z. 0 0hIEN N0I 0000 lk00 00hE 0kI 00
hk 00I 0I Phk IE0 kI0h E
O nIIem moI liuong uo sun xuul vu
Ioul dong xu IoI guy iu huo gIo cung
guy iu cuc lIIel IuI lInI le uu Ion Iuy
nIo. Xel iIeng ve o nIIem uo sun xuul
o cuc Iung ngIe nuoc lu IIen nuy, cuc
lIIel IuI lInI le cIu yeu Iu:
(1) O nIIe m mo I liuo ng Iu ng ngIe
gu y lu c Iu I xu u lo I su c lIoe nguo I Iuo
do ng vu co ng do ng uu n cu Iu ng xu ,
Iu m lu ng cII II lIu m, cIu u he nI,
Iu m gIu m nu ng suu l Iuo do ng, mu l
ngu y co ng Iuo do ng uo ngII o m duu vu
cIe l non
1f
K|1 &.. I|1| ||1| |t1| l1l l1| |11 1|t t11 m1|
K1 I|1| (K1 I1) l|11t l1))
Tai lang nghe sn mai Ha Thai, co tren
60% so ho dan ke nghiep nghe truyen
thong sn mai cua lang a hn 100 nam
tuoi. Tuy nhien, 90% so ho lam sn mai
a chuyen sang s dung sn Nhat, Han
Quoc pha dung moi bay hi e giam thi
gian va chi ph san xuat, khien cho moi
trng khong kh va nc o nhiem nghiem
trong. t kham sc khoe cho 63 chau tai
Tram Y te xa Duyen Thai cuoi nam 2002
co ti 80% so chau b viem phoi, viem phe
quan, trong khi o, ty le nay cac lang
khong co nghe truyen thong ch khoang
30%. Rieng cum 8, 19/20 chau b viem
phoi. Moi nam, lang co 5-7 ngi chet v
cac benh ung th.
Nguon: Bao Lao ong, so 112, 22/4/2003
TT 6a r Ioa I banh Ihuong gap hguo I da n
Ia m ngha
(%)
a n ru
kho ng Ia m
ngha (%)
1 Be nh ngua i da 14 O,O12
2 Bau ma t 2,8 O,24
8 Bau ngang tha t lung 12,8
4 Be nh ve tha n kinh 2,8 O,O7
5 Be nh da da y 4,G
G Be nh ve tha n 1,2
7 Be nh ve duJ ng hu ha 4,G O,18
8 vie m duJ ng ruu t 1,2 O,48
O Be nh tha khJ 4,G O,84
1O Be nh tim va huye t a 1,2 O,4
11 Ra ng ha m ma t 1,2 O,O24
12 Tai mu i hu ng 8,4 O,8O

Bang 3.3. Ty le benh tat tai lang nghe a my nghe
Non N c (a Na ng) tnh tre n to ng so da n cu a khu v c
Nguon: Trung tam y te Ngu Hanh Sn, 2006
(2) O nIIem moI liuong lIong lII
Iung ngIe, duc hIel Iu lII lIuI lu cuc Io
nung gucI ngoI, nung voI lIu cong, Ium
gIum nung suul sun xuul nong ngIIe
doI voI cuc dong iuong, vuon luoc xung
quunI, nIul Iu lII lIuI dung vuo lIoI ly
cuy lio hong, iu Iou lel quu. O nIIem
moI liuong nuoc Iung ngIe du Ium
nIIeu uo, Io, song ngoI liuoc duy Iu noI
nuoI liong iuu, nuoI cu, nuy IuI ho
Ioung CIo den nuy, cIuu co de luI nuo
ngIIen cuu Iuong gIu cuc lIIel IuI lInI
le uo o nIIem moI liuong guy iu doI voI
sun xuul nong ngIIe, lIuy sun.
(8) O nIIem moI liuong Iung ngIe
Ium gIum suc lIu Iul doI voI uu IcI,
gIum Iuong lIucI uu IcI vu uun den
cuc lIIel IuI ve lInI le.
8.Z.1. 0|z tz0y ck| pk| ckz s0c s0c kk00 vz
yz0k 0z0y 000k tzt
KII su c lIo e cu u nguo I Iuo do ng
cu ng nIu nguo I uu n lu I cIInI Iu ng
ngIe h suy gIu m, se uu n lo I Iu m gIu m
nu ng suu l Iuo do ng, lu ng cII II lIu m
cIu u he nI, gu y u nI Iuo ng ngIIe m
lio ng lo I Iou l do ng Iu l liIe n su n xuu l
cu u Iu ng ngIe .
TIeo lel quu ngIIen cuu num 2uu7,
luI Iung ngIe Tong Xu (Num nI), noI
moI liuong h o nIIem, long cII II lIIel
IuI liung hInI uo om duu henI lul vu
cIel non o Tong Xu vuo lIoung 1,8 ly
dongl1.uuu uunlnum, cuo Ion so voI o
Yen PIong (Num nI), Iung lIuun nong
moI liuong lIong h o nIIem - lIoung
8uu liIeu dongl1.uuu uunlnum (cII hung
64,6u ' so voI Tong Xu). Tiong do, long
cII II lIIel IuI uo cuc henI cu lInI
liung hInI lien num luI Tong Xu Ien den
gun 1 ly dongl1.uuu uun, con luI Yen
PIong vuo lIoung 7uu liIeu dongl1.uuu
uun (Bieu o 3.7)
Ty Ie nguoI muc henI vu luI nun
lIuong lIcI luI cuc Iung ngIe cuo se Iu
gunI nung doI voI xu IoI. So nguoI muc
henI lung cuo uun den cII II lIum
cIuu henI vu cIum soc suc lIoe se lung
cuo. Ben cunI vIec uoc lInI cuc cII II
cIo cIum soc suc lIoe, lIuI nIem gunI
nung henI lul con duoc su uung lII
dunI gIu luc dong suc lIoe. GunI nung
henI lul duoc IIeu Iu long so num song
h mul dI vI mung henI, luI nun lIuong
lIcI vu so num mul dI vI cIel non so voI
luoI lIo cuo nIul, lInI lien 1uuu nguoI

Bieu o 3.7. c tnh chi ph cho cham soc
sc khoe tai lang nghe uc c kh Tong Xa
va khu vc oi chng Yen Phong (Nam nh)
(Nam nh), Cuc Bao ve moi trng 2007
Day chuyen san xuat vai
uun song liong lIu vuc dIeu liu. MoI
liuong lIu vuc h o nIIem lIIen gunI
nung henI lul cuu cong dong luI do
cung se gIu lung, dIeu nuy guy unI
Iuong ngIIem liong loI doI song luI
cIInI cuc Iung ngIe (Bieu o 3.8).
8.Z.Z. 0 0k|0 0| tr000y |z0y 0yk0 yz tzc
kz| 000 czc k0zt 000y k|0k t0
PIul liIen uu IcI luI cuc Iung ngIe
liuyen lIong dung Iu mol Iuong Iul
liIen lInI le duoc nIIeu du Iuong Iuu
cIon. Tuy nIIen, vun de o nIIem moI
liuong luI cIInI cuc Iung ngIe du guy
cun lio Ion loI cuc Ioul dong Iul liIen
uu IcI Iung ngIe, Ium gIum Iuong
lIucI uu IcI,... uun den gIum nguon
lIu lu Ioul dong nuy luI cuc du Iuong
co Iung ngIe (Khung 3.6).
TuI Iung du my ngIe Non Nuoc (u
Nung), lIoI Iuong du Ie Ium lIong
lun uung duoc Iu iul Ion. Do lIong co
lIu vuc do lIuI iIeng nen cuc co so sun
xuul du do lIuI xung quunI lIu vuc sun
xuul cuu Iung ngIe. Ieu nuy guy luc
dong lIeu cuc, unI Iuong liuc lIe den
quun lIe lIung cunI Ngu HunI Son.
CIul lIuI cIuu nIIeu cIul o nIIem
Iul sInI lu Ioul dong sun xuul cuu
Iung ngIe dI vuo moI liuong Ium lIuy
doI cIul Iuong moI liuong lIong lII,
nuoc, dul, unI Iuong nguy IuI loI dong
lIuc vul song liong moI liuong do, gIum
nung suul cuy Iuong lIuc, unI Iuong
l
K|1 &.. B 1||tm m1| l|111 1) 11| |111 l1| 1
||t| |11 1|t K1 I1) l|11t l1)
Du lch la ng nghe truye n tho ng Ha Ta y
luo n nhie t tnh m c a, va y ma du kha ch
va n ngoa nh ma t la m ng. Co nhie u ly
do, nhng trong o va n e o nhie m mo i
tr ng c xem la "chie c ga y nga ng
cha n" du kha ch l n nha t. Mo i tr ng a t,
n c, kho ng kh ha u he t ca c la ng nghe
e u o nhie m m c ba o o ng. Ngay ca
nh ng la ng nghe m i, co trng bie n "Du
lch la ng nghe " nh la ng may Th ng
Hie p (Phu c Tho ) th cha t tha i t sa n xua t
cu ng la m cho nguo n n c va kho ng kh
b o nhie m, va o nga y ma, bu n a t nga p
e n n a ba nh xe, nga y na ng ra o th
ng bu i mu mt. Cu ng v i va n e o
nhie m, ha ta ng c s nh ng sa cha t
he p, ke m cha t l ng khie n ca nh quan du
lch la ng nghe tr ne n b ba ch, thie u
tho ng thoa ng.
Nguon: Lao ong so 179 ngay 01/07/2006
Bieu o 3.8. Ganh nang benh tat tai lang nghe Tong
Xa va khu vc oi chng Yen Phong
(Nam nh), Cuc Bao ve moi trng, 2007
C s san xuat bun
liuc lIe loI sun Iuong Iou muu cuu
ngunI nong ngIIe cung nIu sun Iuong
nuoI liong lIuy sun (Khung 3.7 va 3.8).
8.8. 0 0hIEN N0I 0000 lk00 00hE lkN 0kI
8I0h I000 00 N0I 0000
Tiong nIung num gun duy, moI quun
Ie gIuu cuc Iung ngIe vu Iung lIong
Ium ngIe Iouc quun Ie gIuu cuc Io Ium
ngIe vu Io lIong Ium ngIe liong cuc
Iung ngIe du hul duu xuul IIen nIung
iun nul hoI nguyen nIun o nIIem moI
liuong. VIec xu cIul lIuI liuc lIe iu
moI liuong lIong quu xu Iy du guy o
nIIem nguon nuoc sInI Ioul, cIul Iuong
lIong lII h suy gIum, gIum uIen lIcI
dul cunI luc,... guy unI Iuong liuc lIe
loI suc lIoe vu doI song cuu nguoI uun.
Vun de IoI IcI lInI le vun duoc dul Ien
lien vun de huo ve moI liuong vu suc
lIoe cong dong, dIeu nuy du uun loI
nIung muu lIuun vu xung dol moI
liuong liong cong dong.
l
K|1 &.I. B 1||tm l1| |11 1tl 111 N1| (K1 N1|)
1) 11| |111 lt1 t11 t1l 111 1||t)
Tai xa Dng Noi, so lao ong lam nghe
det, nhuom khoang 2.000 ngi, mot nam
san xuat trung bnh gan 11.000m vai.
Nc thai t cac ho gia nh va cac DN
det, tay nhuom cha c x ly o thang
xuong kenh dan chay ra song Nhue khien
nc b o nhiem nang. Vao mua kho long
mng can, nc boc len mui hac kho
chu, nhng hom tri ma, nc thai det
nhuom chay tran xuong ruong canh tac
khien lua b "lop" nhieu la, t hat.
Nguon: Website monre.gov.vn, ngay 07/3/2008
K|1 &.&. B 1||tm m1| l|111 l1| m1l t1 |11 1|t
1) 11| |111 lt1 t11 t1l 111 1||t)
Ngi dan thon 2 xa Nam Giang khong
trc tiep lam nghe cho biet nhng tha
ruong b o nhiem do dong nc thai cua
thon Van Chang chay vao, nang suat
giam t nhat 30 50kg mot sao.
Tai xa Tien Phng: Cac ho nuoi ca ben
dong Mang 7 neu khong ban trc thang
10 se mat trang khi dong nc thai cua
Tan Hoa tan cong.
Mot gia nh tai thon Quyet Tien cung b
thiet hai t nhat 10 trieu ong/nam do
vn nhan b hong bi khoi lo gach, o la
cha ke ti nhng anh hng lau dai ve
mat sc khoe
Nguo n: Tnh co ng o ng va xung o t mo i tr ng ta i
khu v c la ng nghe o ng ba ng so ng Ho ng, 2005
Trang banh
Cuc xung dol moI liuong dIen IInI luI
cuc Iung ngIe huo gom:
Xung ot gia cac nhom xa hoi trong
lang nghe. uy Iu IouI xung dol Io hIen
nIul. Su IInI lIunI cuc co so sun xuul
ngIe num liong cuc lIu uun cu, duc lIu
Ion Iu lo cIuc sun xuul nguy luI liong
nIu mInI. Cuc IouI cIul lIuI Iul sInI
du unI Iuong liuc lIe den cuc Io xung
quunI, guy iu nIung xung dol, uun den
nIung lIIeu lIen.
Xung ot moi trng gia cong ong
lam nghe va khong lam nghe. uy Iu
xung dol IoI IcI dIen IInI lII quyen IoI
vu IoI IcI lInI le cuu cong dong lIong
Ium ngIe h unI Iuong uo o nIIem moI
liuong Iul sInI lu Ioul dong Iung ngIe.
Xung ot gia cac hoat ong san xuat
tieu thu cong nghiep va hoat ong nong
nghiep. Tiong lII cuc cong dong Ium
ngIe lIu duoc IoI nIuun lu Ioul dong sun
xuul cuu mInI lII cuc cong dong Iun cun
nung suul cuy liong gIum, vul nuoI cIel
vu mul dul sun xuul nong ngIIe. Dung
xung dol nuy xuy iu o Iuu Iel cuc Iung
sun xuul gucI, ngoI, gom su,... Song song
voI su Iul liIen cuu Iung ngIe, uIen lIcI
uunI cIo Ioul dong sun xuul cuu Iung
ngIe nguy cung duoc mo iong lII uIen
lIcI nong ngIIe IuI cung nguy h lIu
Ie. Xung dol xuy iu lII nguoI sun xuul
lIuI lIuc dul sel lu cuc iuong Iuu, ioI lIuI
cuc IouI Ie Ium lu gucI ngoI, xI lIun
xuong cuc iuong dong lIIen cIo iuong
sun xuul lio lIunI huI iuc.
Xung ot gia hoat ong san xuat va
my quan, van hoa. CIul lIuI cuu Iung
ngIe du Iun lIong nIIeu nIung vIec
lIuI ho lIong dung cucI vu luy lIen uun
den mul my quun, vun Iou (Khung 3.11).
Lung liong uu Lum Yen (uI Loc, Quung
Num) voI cIul lIuI iun nIu ieo uu lIuu,
Iong, mo... lIoung 2u lglnguy (cIIem
b' long lIoI Iuong uu), luy lIoI Iuong
lIong Ion nIung guy muI IoI lIoI lIo
cIu cIo uun liong Iung. Huy nIu Iung
ien Cuu Vuc (TIuy CIuu, Huong TIuy,
&
K|1 &.f. M1 l|11 |11 t1t 1|1m 111 t1 l1| m1l
t1 |11 1|t B11 |11 t11 K11
Theo ke t qua kha o sa t (bao go m la ng nghe
ta i che sa t the p phe lie u Va n Cha ng - Nam
Giang - Nam nh; la ng nghe ta i che phe
lie u Ma n Xa - Va n Mo n - Ba c Ninh; la ng
nghe che bie n tinh bo t va sa n xua t mie n
Ta n Ho a - Quo c Oai - Ha Ta y), a cho tha y
co s ma u thua n gi a ca c nho m da n c
trong co ng o ng la ng nghe nh to tha i o
ba t bnh v i ng i ga y o nhie m, khie u kie n
le n ca p chnh quye n va hn he t la tr ng
pha t nhau ba ng vu l c. Tha i o na y xa y ra
o i v i nh ng ng i kho ng tham gia va o
sa n xua t. Tuy nhie n so ng i trong la ng
nghe kho ng to tha i o g hoa c tho ng ca m
v i ng i ga y o nhie m va n chie m ty le l n
do ha u he t nh ng ng i na y e u tr c tie p
hay gia n tie p tham gia sa n xua t
K|1 &.l. M1 l|11 m1| l|111 |11 t1 I11 K11
r1 t1 I|t1 ||111
Do hai xa cung dung chung mot dong
kenh, hoat ong cua lang nghe Tan Hoa
a gay ra mui hoi thoi nong nac va oc to
trong nc thai lam chet ca cua nhng ho
dan song doc hai b song va gay o nhiem
moi tram trong cho ngi dan xa Tien
Phng. Ket qua xung ot a xay ra,
ngi dan xa Tien Phng sau khi kien
ngh cap chnh quyen khong c a t y
ap ap ngan khong cho nc thai xa Tan
Hoa chay vao xa mnh
Nguo n: Tnh co ng o ng va xung o t mo i tr ng
ta i khu v c la ng nghe o ng ba ng so ng Ho ng, 2005
TIuu TIIen Hue) Iuong cIul lIuI iun
lIoung 26u lglnguy du guy mul my
quun Iung, xu...
Xung ot trong hoat ong quan ly moi
trng. Vun de xung dol lII co quun quun
Iy moI liuong vun uung cuc cong cu cIInI
sucI vu Iu Iuul de dIeu cIInI cuc IunI
vI vI Ium lIeu cIuun moI liuong vu xu Iy
cuc xung dol moI liuong. TIeu hIeu cIo
IouI IInI nuy co lIe lIuy o cuc Iung ngIe
duc dong (TIuu TIIen Hue), Iung sun xuul
gucI ngoI (Quung BInI, BInI nI). VIec
xu Iy guy o nIIem lIuong uuu lien
nguyen luc nguoI guy o nIIem IuI liu
lIen. Tuy nIIen, luI cuc Iung ngIe, IIen
cIuu co cuc co cIe xu Iul io iung nen
vIec hul huoc cuc Iung ngIe u uung hIen
Iu lIong cIe o nIIem moI liuong con
gu nIIeu lIo lIun.
Nguyen nIun cuu nIung xung dol moI
liuong huo gom:
- Su lIuc nIuu ve suy ngII vu Iuong
Iuu cIon con duong Iul liIen cung nIu y
lIuc moI liuong gIuu nguoI Ium ngIe vu
nIung nguoI h unI Iuong (Khung 3.12);
- Su unI Iuong cuu Ioul dong Iung
ngIe loI IoI IcI lInI le cuu nguoI uun
lIong Ioul dong Iung ngIe;
- Su unI Iuong cuu Ioul dong Iung ngIe
loI suc lIoe nguoI uun lIong Ium ngIe;
- NgouI iu, con iul nIIeu nguyen nIun
lIuc nIu lIIeu su IoI Io cIul cIe
gIuu cuc nIom cong dong Ium ngIe vu
lIong Ium ngIe, su yeu lem cuu Ie
lIong cIInI li vu co quun cIuc nung
lIong gIuI quyel duoc cuc muu lIuun.
Co lIe lIuy, nguoI uun Iung ngIe dong
cu IuI vuI lio nguoI Ium IuI moI liuong
vu nguoI h IuI. Tiong nIIeu liuong Io,
nguoI h IuI IuI h iung huoc hoI nIung
quun Ie lInI le Iouc quun Ie Iuyel
lIong voI nguoI guy IuI moI liuong. e
gIuI quyel cuc muu lIuun nuy, luI nIIeu
Iung ngIe nguoI uun du uung hIen Iu
lIou IIe Iouc doI lIouI.
K|1 &.ll. ) 1|| r1 |111 |11 t|11 t1 111|
|1m 1|t r1 111| || 11| |111
Ai chang biet lam nghe nay oc hai cho
ca mnh va ngi khac nhng thay oi
nghe au phai muon la lam ngay c. oi
vi mot ngi a la chuyen kho roi, oi vi
ca lang th con kho hn nhieu. Chung toi
cung khong muon b ngat th va tc ngc
v kh oc nhng van c phai lam, lam th
mi phat trien c ch. Nh may thon ben
kia ch da vao nong nghiep th an cung
chang u noi chi en kham kha (mot ngi
dan lam nghe, Van Mon)
Chung toi v mieng cm manh ao, ho
cung v mieng cm manh ao nhng lam
the nao th lam ng co v cai s lam giau
cua mnh ma o nhng th oc hai cho
chung toi phai chu (mot ngi dan khong
lam nghe, Tien Phng)
1
K|1 &.ll. M1 l|11 |11 |11l l11 t11 t1l r1
m) 11, r11 |11 l1| |11 1|t t11 t1l t|| t1 111
(M1 |1), Kt1 I|t)
X d a Be n Tre co nhie u la ng nghe truye n
tho ng sa n xua t ch x d a, ta p trung nhie u
nha t hai be n b so ng Thom cu a huye n Mo
Ca y. Ca c la ng nghe ch x d a xa An
Tha nh, Kha nh Tha nh Ta n a co ga n 300 c
s , gia i quye t vie c la m cho khoa ng 5.000
ng i. Ch x d a a y ha ng nga y c
ch ra ta u l n a u tre n so ng Ha m Luo ng e
xua t i nhie u n c tre n the gi i. Tuy nhie n,
con so ng Thom trong xanh th mo ng hie n
a b o nhie m tra m tro ng b i nh ng nu i phe
tha i cu a ca c c s la ng nghe be n b so ng
nga y e m tuo n xuo ng. Co cho , tra i d a, x
d a, vo d a, cm d a ha u nh a muo n la m
ta c nghe n do ng cha y.
Nguon: Tien phong, ngay 28/05/2008
C s san xuat o go
Nguon: T lieu
I
Chng 4 OUA N LY MD TRUD NG LA NG NGHE CD N NHE U BA T CA P
Chng 4.
OUAN LY MD TRUDNG LANG NGHE
CDN NHEU BAT CAP
TOM TAT NOI DUNG CHNG 4
ChuJng 4 ne u ra thu c tra ng va nhu ng tu n ta i trung cu ng ta c qua n ly mu i truJ ng la ng nghe hie n nay.
hhu ng vie c da la m duJ c. mu t lua t va n ba n ve ha t trie n be n vu ng va BvMT la ng nghe da duJ c ban
ha nh va thu c hie n, mu t su dia huJng da xa y du ng va trie n khai quy hua ch ta trung chu la ng nghe
vJ i BvMT, buJ c da u trie n khai mu t su cu ng cu qua n ly trung BvMT la ng nghe nhu. a du ng cu ng
cu kinh te ba ng ca c hinh thu c thue , hi BvMT, quan tra c gia m sa t cha t luJ ng ca c tha nh ha n mu i
truJ ng, cu ng khai, hu bie n thu ng tin ve hie n tra ng mu i truJ ng.
hhie u bie n ha BvMT la ng nghe da duJ c trie n khai, nhung mu i truJ ng ta i ca c la ng nghe va n tie
tu c suy thua i. Bu la du cu n nhie u ba t ca , ha n che dang tu n ta i, chua duJ c gia i quye t, bau gu m. he
thu ng va n ba n quy ha m ha lua t cu n chua da y du , chua cu the hua chu BvMT la ng nghe , chu c
na ng, nhie m vu ve BvMT la ng nghe cu a ca c bu , nga nh va dia huJng chua ru ra ng va cu n chu ng
che u, tuy da cu quy hua ch, nhung ca c khu/cu m cu ng nghie ta trung cu a la ng nghe va n chua cu
he thu ng xu ly nuJ c tha i ta trung, chua cu he thu ng qua n ly mu i truJ ng chung va giu ng vJ i khu
gia n da n, la hinh thu c mJ ru ng u nhie m, vie c trie n khai ca c cu ng cu qua n ly cu n nhie u ye u ke m,
nha n lu c va ta i chinh chu BvMT la ng nghe cu n thie u, cu ng ta c xa hu i hua BvMT la ng nghe chua
duJ c trie n khai cu the , chua huy du ng duJ c nguu n lu c xa hu i chu BvMT la ng nghe .
Lo nung ngoi
Nguon: T lieu
Nguon nhien lieu khong the thieu
Nguon: T lieu
Co lIe lIuy liong nIung num gun duy,
moI liuong Iung ngIe dung noI Ien nIu
mol vun de nong IoI, cu hucI. Cung voI
vIec gIu lung Iul liIen cu ve so Iuong
Iung ngIe vu IouI ngunI ngIe, o nIIem
moI liuong cung nguy cung lung, nIIeu
noI vuol quu lum lIem soul cuu cuc cu
cIInI quyen. NIun lIuc duoc vun de do,
huo ve moI liuong Iung ngIe du duoc de
cu luI nIIeu vun hun cuu ung, NIu
nuoc, vI uu nIu NgI Quyel 41-NQlTI
num 2uu4 cuu Bo CIInI li ve BVMT
liong lIoI ly duy munI cong ngIIe Iou,
IIen duI Iou dul nuoc, CIIen Iuoc BVMT
Quoc gIu den num 2u1u, CIuong liInI
NgI su 21 cuu VIel Num...
O goc do vun hun quI Ium Iu
Iuul, Luul BVMT num 2uub vu Iung Ioul
vun hun uuoI Iuul cung du duoc hun
IunI, liong do co neu liucI nIIem,
ngIIu vu, quyen Iun cuu cuc hen IIen
quun liong cong luc huo ve moI liuong
Iung ngIe lu liung uong den du Iuong
/Khung 4.1).
K|1 1.l. N1| 11 KfMI |11 1|t t1 m1l t1 r11
|11 ) )|1m )|1) |1l
1. Ngh nh so 66/2006/N-CP ngay
07/07/2006 cua Thu tng Chnh phu ve
Phat trien nganh nghe nong thon co quy
nh mot so noi dung lien quan en BVMT
nh sau:
- ieu 7 ve mat bang san xuat co quy
nh: Uy ban nhan dan cac cap can c
quy hoach, ke hoach s dung at va quy
hoach tong the, nh hng phat trien
nganh nghe nong thon a c phe
duyet, lap quy hoach xay dng lang nghe,
cum c s nganh nghe phu hp yeu cau
phat trien san xuat, BVMT, gan san xuat
vi tieu thu, trnh cap co tham quyen phe
duyet; oi vi cac d an au t oi hoi
nghiem ngat ve x ly o nhiem moi trng,
bao am yeu cau nghien cu, san xuat
san pham mi c u tien giao at co
thu tien s dung at hoac thue at tai cac
khu, cum cong nghiep tap trung; Cac c
s, nganh nghe nong thon di di ra khoi
khu dan c en a iem quy hoach c
u ai ve tien s dung at, tien thue at,
thue s dung at va ho tr kinh ph e di
di;
- ieu 8 ve au t, tn dung co quy nh:
Ngan sach a phng ho tr mot phan
kinh ph au t xay dng c s ha tang va
x ly moi trng cho cac lang nghe, cum
c s nganh nghe nong thon.
2. Tho ng t so 113/TT-BTC nga y
28/12/2006 cua Bo Tai chnh ve viec
hng dan mot so noi dung ve ngan
sach nha nc ho tr phat trien nganh
nghe no ng tho n theo Ngh nh so
66/2006/N-CP, trong o co quy nh mot
trong cac noi dung c hng ho tr bao
gom au t xay dng c s ha tang va x
ly moi trng cho cac lang nghe, cum c
s nganh nghe nong thon, vi cac quy
nh cu the ve nh mc ho tr, nguon tai
chnh ho tr e trien khai thc hien.
&
Xng uc ong
Mol so du Iuong co Iung ngIe cung
du cIu y den vIec hun IunI cuc vun hun
IIen quun nIum cu lIe Iou duong IoI
cIInI sucI cuu ung vu CIInI Iu o du
Iuong mInI /Khung 4.2).
O muc do liIen lIuI lIuc le, Iung
Ioul cuc cIInI sucI hIen Iu cu lIe du
duoc de iu vu u uung o cuc muc lIuc
nIuu luI cuc Iung ngIe liong cu nuoc.
TuI nIIeu lInI du co quy IoucI lIong
f
K|1 1.l. M1l t1 r11 |11 t1 t1t l|1|Il|11| )|1
Ha Nam: Quyet nh 03/2008/Q-UBND ngay 16/01/2008 ve quy nh BVMT tren a ban
tnh Ha Nam, trong o co giai phap giai quyet o nhiem moi trng cac khu vc lang nghe;
Bac Giang: Quyet nh so 58/2006/Q-UBND ngay 19/9/2006 ve quy hoach phat trien cong
nghiep tren a ban tnh Bac giang en nam 2020, trong o co quy hoach phat trien tieu thu
cong nghiep - lang nghe en nam 2020;
Bac Ninh: Quy che BVMT lang nghe tnh Bac Ninh va e an giam thieu o nhiem moi trng
lang nghe tnh Bac Ninh;
Thai Bnh: Ngh quyet so 01/NQ-TU ve phat trien nghe va lang nghe; Quyet nh
672/2001/Q-UB ngay 20/9/2001 quy nh ve chnh sach khuyen khch phat trien nghe va
lang nghe, Quyet nh 253/2001/Q-UB ve quan ly s dung von khuyen cong cho phat trien
tieu thu cong nghiep;
Quang Ninh: Quyet nh so 915/Q-UBND ngay 26/3/2007 ve quy hoach phat trien lang
nghe tieu thu cong nghiep Quang Ninh giai oan 2006-2015 nh hng en nam 2020;
Thanh Hoa: Quy hoach cac khu cong nghiep va lang nghe giai oan 2001-2010 va nh
hng en nam 2020;
Quang Bnh: Quyet nh so 10/2001/Q-UB ngay 08/5/2001ve viec Ban hanh Chng trnh
phat trien tieu thu cong nghiep va nganh nghe nong thon Quang Bnh giai oan 2001-2005;
Tha Thien Hue: Quyet nh so 1698/2006/Q-UBND ngay 14/7/2006 ve viec ban hanh
Quy nh tam thi ve tieu chuan lang nghe tnh Tha Thien Hue";
Qua ng Nam: Quye t nh so 26/2003/Q-UB nga y 20/3/2003 ve ban ha nh quy nh ta m th i tie u
chua n la ng nghe CN-TTCN tnh Qua ng Nam; Quye t nh so 37/2001/Q-UB nga y 30/7/2001
ve vie c ban ha nh quy nh khuye n khch a u t pha t trie n nga nh nghe TTCN-La ng nghe truye n
tho ng tre n a ba n tnh Qua ng Nam;
Quang Ngai: Ngh quyet so 55/2006/NQ-HND ngay 12/12/2006 ve Phat trien cong nghiep
- tieu thu cong nghiep tnh Quang Ngai giai oan 2006-2010;
Bnh nh: Quyet nh so 131/2005/Q-UBND ngay 13/11/2005 ve viec quy nh cong
nhan lang nghe tieu thu cong nghiep tren a ban tnh Bnh nh;
Khanh Hoa: Quyet nh so 216/2004/Q-UB ngay 16/12/2004 ve c che ho tr tn dung oi
vi cac d an khoi phuc va phat trien cac lang nghe, nganh nghe truyen thong;
Vnh Long: Quyet nh so 234/Q-UBND ngay 29/01/2007 ve e an phat trien khu, cum
cong nghiep va lang nghe tnh Vnh Long giai oan 2006-2010.
Nguon: S TN&MT cua cac tnh, 8/2008

gIun Iung ngIe voI muc dIcI lu liung
cuc Io sun xuul liong mol quun lIe voI
Ie lIong co so Iu lung ly lIuul lol, co
cuc Ie lIong xu Iy cIul lIuI lu liung,
nIum Iun cIe muc do o nIIem moI
liuong cuu cuc co so sun xuul liong Iung
ngIe. Mol so Iung ngIe du lung huoc
ung uung sun xuul sucI Ion vu cuc cuc
cong ngIe xu Iy cIul lIuI, gIum lIIeu o
nIIem moI liuong. NIIeu cong ngIe
moI du duoc u uung lIunI cong, dIen
IInI Iu vIec cIuyen cong ngIe dol nung
cuc sun Ium gom su lu lIun sung lII
gus Iouc lII Iou Iong LPG o cuc Iung
ngIe gom su; u uung cong ngIe Iun
Iuy yem lII lel Io lIu IoI hIogus luo
lII dol vu Iun hon cIul Iuong cuo luI
cuc Iung ngIe cIe hIen lIuc Ium,
nong sun.
uu lu ve luI cIInI cIo BVMT Iung
ngIe du hul duu duoc cIu y. Mol so
Iuong uun Io lio lInI II, gIum lIue,
uu duI lIn uung du duoc hun IunI. Quy
BVMT VIel Num du hul duu cIo vuy voI
IuI suul uu duI doI voI mol so uu un ve
xu Iy cIul lIuI Iung ngIe, ngIIen cuu vu
liIen lIuI cuc cong ngIe lIun lIIen moI
liuong. NIu nuoc cung du co cIu liuong
liIen lIuI munI me cong luc xu IoI Iou
huo ve moI liuong Iung ngIe, Iuy dong
su lIum gIu lIcI cuc cuu cIInI hun lIun
nguoI uun, nguoI sun xuul. NIIeu Iuong
uoc du iu doI luI cuc Iung ngIe, nIIeu lo
cIuc lu nguyen Ioul dong BVMT voI su
dong go luI cIInI cuu lung Io sun xuul
du Ioul dong IIeu quu.
Muc uu du dul duoc nIung lel quu
nIul dnI, nIung quun Iy moI liuong
Iung ngIe vun dung con co nIIeu lon
luI, hul cu cIuu duoc gIuI quyel o cuc
muc do vu cu do quun Iy lIuc nIuu.
uy cIInI Iu mol liong nIung nguyen
nIun quun liong lIIen cIo moI liuong
luI nIIeu Iung ngIe liong lIoI gIun cIuu
duoc cuI lIIen, co nIIeu noI xuong cu
ngIIem liong. Suu duy Iu mol so nIung
yeu lem cuu Ie lIong quun Iy moI
liuong cun duoc cIu y gIuI quyel.
4.1. 0k0 k0 8k0 Q0I PhkN PhkP l0k 8N
lk00 00hE 000 hIE0 k 0h0k 00 hE
Luul BVMT num 2uub Iu vun hun quy
Ium Iu Iuul cuo nIul liong IInI vuc
moI liuong, liong do co mol dIeu iIeng
(Ieu 88) ve BVMT Iung ngIe vu cuc
dIeu lIoun lIuc IIen quun liuc lIe
Iouc gIun lIe. Tuy nIIen, de liIen lIuI
lIuc IIen Luul, cun co cuc vun hun quy
dnI cu lIe. CIo den lIoI dIem IIen
nuy, chuu co mo| vun Iun nuo huong
dun |huc hcn cuc no dung vc VMT
ung nghc cuu Luu| VMT.
Muc uu mol so noI uung BVMT Iung
ngIe cung duoc de cu den liong mol so
vu n hu n lIu c nIu NgI dnI
66l2uu6lN-CP (NgI dnI ve Iul liIen
ngunI ngIe nong lIon) nIung cung cIuu
co cuc quy dnI cu lIe ve vIec cuc Iung
ngIe (duoc Iu Iy Iou) IuI co Ie
lIong lIu gom vu xu Iy nuoc lIuI lu
liung, IuI co cuc hIen Iu gIum lIIeu
Iul sInI lII lIuI,...
Lung ngIe iul du uung ve IouI IInI
sun xuul vu quI mo Iul liIen vu co
nIung duc lIu iIeng lIong gIong voI cuc
ngunI cong ngIIe, ucI vu lIuc. Tuy
nIIen, cIo den nuy, houn |oun chuu co
vun Iun quy hum hu uu| quy dnh
rcng do vo vun dc VMT ung nghc
|hco cuc duc |hu rcng cuu mo ou hnh
:un xuu| ung nghc. Cuc vun hun Iuong
uun IIen IunI deu quy dnI cIung cIo
lul cu cuc IouI IInI sun xuul lInI
uounI, uo do de u uung duoc doI voI
Iung ngIe nIIeu lII lIong Iu Io
Iouc lIo u uung. VI uu: lIeo NgI dnI
8ul2uu6lN-CP nguy uul8l2uu6 quy dnI
cII lIel vu Iuong uun lII IunI mol so
dIeu cuu Luul BVMT vu NgI dnI
21l2uu8lN-CP ngu y 28l2l2uu8 cu u
CIInI Iu ve suu doI, ho sung mol so
dIeu cuu NgI dnI 8ul2uu6lN-CP, moI
doI luong sun xuul, lInI uounI ucI vu
deu IuI Iu huo cuo dunI gIu luc dong
moI liuong Iouc cum lel BVMT (doI voI
cuc uu un duu lu co so moI) Iouc IuI
Iu de un BVMT (doI voI cuc co so dung
Ioul dong). Tuy nIIen cIo den nuy, Iuu
nIu cuc Io sun xuul liong cuc Iung ngIe
vI nIIeu Iy uo lIuc nIuu mu lIong co
huo cuo luc dong moI liuong Iuy dung
ly dul lIeu cIuun moI liuong. TIuc le
cIo lIuy, noI uung nuy iul lIo co lIe u
uung duoc doI voI duc lIu Iung ngIe, uo
do cun lIIel IuI ngIIen cuu, hun IunI
mol IInI lIuc cum lel BVMT voI mol
noI uung don gIun, gon nIe quy dnI
iIeng. Tuong lu nIu vuy doI voI NgI
dnI 81l2uu6lN-CP ve xu Iul vI Ium
IunI cIInI liong IInI vuc BVMT. Tien
lIuc le lIong co Io sun xuul, lInI
uounI, ucI vu nuo liong Iung ngIe IIen
nuy sun xuul mu lIong guy o nIIem moI
liuong luy muc do co lIuc nIuu. NIu
vuy, neu u uung dung lIeo quy dnI
cuu NgI dnI lII cuc Io sun xuul nuy
deu lIuoc doI luong h xu Iul, xu Iy
uong lIuI dul quy cIuun Iouc IuI dong
cuu co so sun xuul. Tuy nIIen, liong lInI
IInI IIen nuy uo duc lIu cuu Iung ngIe
voI cuc moI quun Ie xu IoI Iuc lu,
lInI Iung ngIIu xom, cuc cu quun Iy,
co quun cIuc nung iul lIo co lIe lIen
IunI cuc lIu luc xu Iul vI Ium IunI
cIInI cung nIu cuc lIu luc cuong cIe
doI voI doI luong Iu cong dong uun cu
liong Iung ngIe.
KII lIen IunI lIem liu, cuc quy
cIuun lIuI ve lII vu nuoc Iuon Iuon
duoc xem xel vu so sunI. HIen nuy, doI
voI cuc Iung ngIe, cuc quy cIuun cIung
nuy cung duoc cuc co quun quun Iy u
uung. Tien lIuc le, co nIIeu y lIen cIo
iung neu u uung cuc quy cIuun do cIo
Iung ngIe liong gIuI doun nuy lII quu
cuo vI cuc co so sun xuul liong Iung
ngIe IIen deu o quI mo nIo Io gIu dInI
nen cIuu co dIeu lIen vu lInI II de
Iu dul Ie lIong lIIel h xu Iy moI
liuong dul quy cIuun IIen IunI.
4.Z. 0h00 0k00, 0hIEN 0 E 8N lk00 00hE
00k 0k0 0kP Q0k0 lI (80, 00k0h k 0|k
Ph0000) 0h0k 0 k00
Mu c uu du co Iu n co ng liu cI
nIIe m cIo cu c ho nIung vu n co n :u
cho ng chc o vu |ho ng ro ru ng vc vu |ro
vu |ru ch nhc m |rong vc c VMT u ng
nghc gu u cu c Io /ngu nh vu gu u
Io /ngu nh vo du huong. Be n cu nI do ,
vIe c Io I Io IIe n ngu nI vu n co n
nIIe u Iu n cIe . Ve cIu c nu ng quu n Iy
nIu nuo c ve Iu l liIe n Iu ng ngIe IIe n
nuy co 2 ho duo c CIInI Iu Iu n
co ng, do Iu Bo NN8PTNT (Cu c CIe
hIe n TIuong mu I No ng Iu m lIuy su n
vu NgIe muo I) co liu cI nIIe m xu y
uu ng quI Iou cI lo ng lIe Iu l liIe n
ngu nI ngIe no ng lIo n lou n quo c de n
2u2u; Bo Co ng lIuong (Cu c Co ng
ngIIe du Iuong) quu n Iy cu c cu m,
dIe m co ng ngIIe o cu Iuye n vu cu c
uounI ngIIe co ng ngIIe o du
Iuong. Ve quu n Iy mo I liuo ng lo ng
lIe , Bo TN8MT (To ng cu c Mo I liuo ng)
Iu ho duo c gIuo xu y uu ng vu hun Iu nI
cu c cIInI su cI IIe n quun de n hu o ve
mo I liuo ng cu nuo c, liong do co Iu ng
ngIe . Tuy nIIe n co lIe lIu y su Io I
Io cu u cu c co quun nu y cIuu lo l. Co
iu l nIIe u cIo ng cIe o ve cIu c nu ng
quu n Iy Iu l liIe n Iu ng ngIe gIu u Bo
l
l
NN8PTNT vu Bo Co ng lIuong uu n de n
vIe c lIIe u cu c Iuo ng uu n, dnI Iuo ng
vu Io lio cu lIe liong su n xuu l, lIuong
mu I cu c Iu ng ngIe lIeo Iuo ng he n
vu ng, vu u Iu l liIe n su n xuu l vu u hu o
ve mo I liuo ng.
O cu du Iuong, vuI lio cuu cuc cu
cIInI quyen so luI liong quun Iy moI
liuong Iung ngIe con mo nIul. TIeo quy
dnI cuu Iu Iuul, doI voI vun de moI
liuong luI cuc Iung ngIe, liucI nIIem
cIu yeu lIuoc ve IBND cuc cu. Tuy
nIIen, Iuu Iel lul cu cuc vun hun moI
uung IuI o muc do quy dnI liucI nIIem
cIo IBND cu lInI. NIu vuy, de Iu
Iuul lIuc su co IIeu Iuc, IuI co vun
hun quy dnI liucI nIIem cIo IBND
lung cu, lIum cII quy dnI den liucI
nIIem den cu Iung, xu, lIon, hun.
3u |c| ho guu cuc co quun quun y
mo |ruong cuc cu con nhcu hun chc.
CIuu co su lel Io cIul cIe gIuu cuc cu
liung uong, lInI, Iuyen, xu, lIon de Io
hIen lIong suol cuc Iuul, vun hun, cIInI
sucI cuu nIu nuoc lu cu liung uong loI
du Iuong vu de IoI Io lIuc lII nIIem
vu quun Iy moI liuong Iung ngIe duoc
lIuun IoI. Do lIIeu su IoI Io cIul cIe
lu cu liung uong loI co so nen luy du co
nIIeu cIInI sucI, vun hun duoc hun IunI
o cuc cu, nIung vun hun nuy cIuu Iouc
lIong lIe lIuc IIen o cuc Iung ngIe (vI
uu nIu vun de lIu II BVMT doI voI nuoc
lIuI, cIul lIuI iun Iuy vIec xu Iul cuc co
so guy o nIIem moI liuong o Iung ngIe).
Ly uo Iu nIIeu vun hun du lIong lInI den
cuc duc lIu cuu cu co so; cu co so
lIong co su Iun IoI l lIoI ve nIung
lIo lIun, vuong muc luI du Iuong de
co duoc nIung ho sung, suu cIuu cuc
cIInI sucI, quy dnI cIo sul voI lIuc le.
Mul lIuc, lIIeu su IIen lel gIuu cuc cu
de mo cuc Io lu Iuun nung cuo lIen
lIuc ve moI liuong cIo cuc cun ho quun
Iy moI liuong cu co so, muc uu nung Iuc
cuu cuc cun ho du Iuong ve quun Iy moI
liuong IIen iul yeu. TIIeu su IoI Io
gIuu cuc cu vu gIuu cuc ho Iun quun Iy
moI liuong cuc ho, ngunI liong vIec cIIu
se lIong lIn, Io hIen cuc lel quu ngIIen
cuu de liuo doI iul lInI ngIIem vu liunI
duu lu liung Iu.
K|1 1.&. ||1 1 t1 1 l|1 t| 1||t m t 1 K1
NN&|INI, K1 |1 1 l|111 r1 K1 IN&MI l|11
)|1 l l||t 1 |1 1 1|t
Ngh nh so 66/2006/N-CP quy nh:
Bo NN&PTNT xay dng quy hoach tong
the phat trien nganh nghe nong thon toan
quoc t nay en 2020;
Ngh nh so 189/2007/N-CP nga y
27/12/2007 quy nh: Bo Cong thng
quan ly cac cum, iem cong nghiep
cap huyen va cac doanh nghiep cong
nghiep a phng;
Quyet nh so 132/2008/Q-TTg ngay
30/9/2008 quy nh nhiem vu cua Tong
cuc Moi trng (thuoc Bo TN&MT) ve
kiem soat o nhiem kiem soat chat lng
moi trng tai cac o th, nong thon, mien
nui, lu vc song va vung ven bien, khu
cong nghiep, khu che xuat, khu cong
nghe cao, khu kinh te, cum cong nghiep,
lang nghe;... theo quy nh cua phap luat.
Ni phat sinh tieng on
&
4.8. 0000 k0 Q0I h0k0h 0k0 kh0}00N 0000
00hIEP kP 000 0h0 lk00 00hE 000 0hIE0
k0 0E 00 kI
e Iun cIe o nIIem moI liuong,
nIIeu lInI, lIunI Io du co cIu liuong
xuy uung cum cong ngIIe Iung ngIe
Iouc lIu sun xuul lu liung. Tuy nIIen,
cIo den nuy lIong nIIeu cum cong
ngIIe Iung ngIe duoc lIunI Iu. Mul
lIuc, uo cIInI quyen cu Iuyen, xu Ium
cIu duu lu, nen liong quu liInI liIen
lIuI cuc co so do lIuong gu nIIeu lIo
lIun ve quy IoucI vu cIIen Iuoc Iul
liIen, co so Iu lung moI cII uung IuI o
vIec cu dIen, Ie lIong duong gIuo
lIong noI ho don gIun, mol so Il lIu co
Ie lIong cu lIoul nuoc, lo lIu gom,
vun cIuyen cIul lIuI iun den huI iuc
cuu xu, lIon, Iuu Iel lIong co quy dnI
ve BVMT, lIong co Ie lIong xu Iy nuoc
lIuI lu liung.
TuI mol so lIu quy IoucI sun xuul
lu liung, cuc Io sun xuul lIong cII uI
cIuyen ho Iun sun xuul mu IuI uI
cIuyen cu gIu dInI. Co lIe Iuy vI uu nIu
lIu cong ngIIe ong Ky - Buc NInI du
xuul IIen cu mol lIu Io moI voI nIung
nIu 8, 4 lung do so liong do co cu noI o,
noI sun xuul, noI liung huy sun Ium.
Do vuy, cuc lIu cong ngIIe nuy IIen
gIong voI lIu gIun uun vu Iu IInI lIuc
mo iong o nIIem.
Ben cunI do, Bun quun Iy cIu yeu
cu dul cIo co so sun xuul con co so
IuI lu cIu liucI nIIem uI uoI vu xuy
uung Iu lung nIu xuong, le cu Ie lIong
cu dIen nuoc. Cuc co so sun xuul nIo
vI vuy gu iul nIIeu lIo lIun ve luI
cIInI vu vI lIong co quI dnI cuong cIe
nen Io vun lIe luc sun xuul o co so cu
mu lIong vuo lIu lu liung.
NIung vI uu ve cuc lIulcum cong
ngIIe gIuy PIong lIe, co lII u HoI -
Buc NInI, An KIunI - Hu Tuy liuoc duy,
cuc lIulcum cong ngIIe Iung ngIe o
ong Bung Song Cuu Long, ong Num
Bo, du cIo lIuy nIung lon luI Ion liong
Iul liIen vu huo ve moI liuong cuu cuc
lIulcum cong ngIIe Iung ngIe IIen nuy.
4.4. 0 0h00 h00 hIE0 PhkP l0k E 8N
lk00 00hE 000 IE0 k 0h0k Phk h0I hIE0 Q0k
4.4.1. h|00 |0c tk0c tk| pkzp |0zt c00 00 k0
Con chum |rong vcc quun |rc| vu
|rcn |hu cuc vun Iun quy hum hu
uu| vc VMT ung nghc |u cuc cu
Muc uu du co mol so cIInI sucI duoc
hun IunI, cIInI quyen mol so du
Iuong cuc cu vun cIuu lIuc su lu
liung vuo IInI vuc BVMT de co lIe de
iu nIung cIInI sucI Iu Io cIo su
Iul liIen Iuu uuI, liong do co cuc vun
de nIu quy IoucI lIu sun xuul, vung
nguyen IIeu, co so Iu lung, Ben cunI
do, nIIeu cu cIInI quyen con Iung
lung liong vIec mol mul muon Iul liIen
sun xuul, nung cuo doI song, mul lIuc
IuI cIu u Iuc cuu cong dong uun cu du
Iuong ve nIung unI Iuong, luc dong
den doI song, suc lIoe lu o nIIem moI
liuong Iung ngIe.
K|1 1.1. I|1| ||1| l||t1 K|1| m1l t1 r11 |11 )
)|1m )|1) |1l rt |11 1|t
- UBND tnh Ha Tay (trc ay) a ban
hanh Mot so van ban phap quy ve BVMT
t thang 10/2002 nhng phai 2 nam sau
nhieu xa mi biet ti tai lieu nay, con cap
thon hau nh khong biet.
- UBND tnh Bac Ninh ban hanh quy che
BVMT t thang 7/2000, nhng ti nam 2002
nhieu xa, thon trong tnh van cha c
quan triet va trien khai.
1
TuI nIIeu Iung ngIe, cong dong uun cu
cung nIu nIIeu cIu co so sun xuul cIuu
num duoc Luul BVMT cung nIu cuc quI
dnI Iu Iy ve BVMT cuu lInI, Iuyen,
xu, lIong IIeu duoc quyen vu liucI
nIIem cuu mInI liong cong luc BVMT.
Cong |uc |hunh |ru, |cm |ru vcc |h
hunh hu uu| vc VMT |u cuc ung
nghc chuu duoc |huong xuycn vu |rc|
dc, xu hu| hunh chnh cuc hunh v guy
o nhcm mo |ruong |u ung nghc con
chuu nghcm
Muy num quu, Bo TN8MT du lel Io
voI So TN8MT mol so lInI du lIen IunI
lIunI liu, lIem liu cong luc BVMT luI
mol so Iung ngIe, duc hIel luI cuc Iung
ngIe ven 8 Iuu vuc song cIInI Iu Cuu,
NIue-uy vu Ie lIong song ong NuI.
Tuy nIIen, cuc dol lIunI liu, lIem liu
nuy moI cII uung IuI o muc do nIuc
nIo, cIuu u uung duoc cuc hIen Iu
xu Iul vI Ium IunI cIInI. Huu Iel
cuc cu cIInI quyen du Iuong cIuu
cIu y den cong luc nuy mu cIu yeu uuu
vuo cuc doun lIunI liu cuu Tiung uong
uo do lIong num duoc l lIoI lInI
IInI lIuc le, lIong de iu duoc nIung
hIen Iu cu lIe duc lIu voI du Iuong
mInI.
Tiong nIung num gun duy nIIeu uu
un cu nIu nuoc, cu lInI ve Iung ngIe
du duoc lIuc IIen, nIo do co lIem mol
Ioul Iung ngIe duoc quun liuc cuc lIunI
Iun moI liuong. Cuc lel quu nuy du
gIu cIo vIec dunI gIu lIucI quun IIen
liung moI liuong luI cuc Iung ngIe, ho
sung cuc so IIeu cIo cong luc quun Iy,
BVMT Iung ngIe. Tuy nIIen, quun liuc
moI liuong Iung ngIe cuu cuc de luI, uu
un lIuong cII lIen IunI mol Iun liong
gIuI doun ngIIen cuu, mu lIong co dIeu
lIen liIen lIuI lIe suu lII de luI, uu un
lel lIuc.
4.4.Z. 0zc c00y c0 k|0k t0 ck0z 000c tr|00 kkz|
TuI nIIeu nuoc, cuc cong cu lInI le
nIu II BVMT doI voI nuoc lIuI, lII
lIuI, cIul lIuI iun Iu cong cu lInI le
quun liong lien nguyen luc nguoI guy o
nIIem IuI liu lIen du go Iun Ium
lIuy doI y lIuc vu IunI vI cuu cuc cIu
co so sun xuul luI cuc Iung ngIe de gIum
lIIeu cIul lIuI cuu mInI.
NgI dnI 67l2uu8lN-CP ngu y
18l6l2uu8 cuu CIInI Iu ve II BVMT
doI voI nuoc lIuI du hul duu duoc liIen
lIuI lIuc IIen IIeu quu doI voI cuc co
so cong ngIIe luI nIIeu lInI, lIunI
Io. Tuy nIIen, vIec lIu II BVMT doI
voI nuoc lIuI Iuu nIu cIuu liIen lIuI
duoc doI voI Iung ngIe. Nguyen nIun Iu
doI voI Iung ngIe, sInI Ioul vu sun xuul,
cIun nuoI Iu cuc Ioul dong dun xen Iun
nIuu liong cung mol doI luong, uo do iul
lIo lucI hucI nuoc lIuI sun xuul de
lInI loun muc II cun dong. CIuu le
den doI song nguoI uun con ngIeo,
nguon nuoc su uung cIo sInI Ioul cIu
yeu Iu nuoc gIeng vu gIeng lIoun, nen
vIec lIu II lIo co lIe lIuc IIen duoc.
TIe lIeo II BVMT doI voI nuoc
lIuI, nguy 2ul11l2uu7, CIInI Iu du
hun IunI NgI dnI so 174l2uu7lN-CP
ve II BVMT doI voI cIul lIuI iun. Quu
mol num lIuc IIen, lInI IInI lIuc IIen
doI voI Iung ngIe cung lIong co gI lIuc
so voI nuoc lIuI. CIo den nuy, vun cIuu
lIu duoc lIoun II BVMT nuo IIen quun
den cIul lIuI iun luI cuc Iung ngIe.
4.4.8. Pk0 0|00 tk00y t|0, 0z0y cz0 0kz0 tk0c
0z0 v0 0| tr000y ck0 c00y 000y |z0y 0yk0
ck0z 000c ck0 tr00y
Muc uu du co mol so hIen Iu nung
cuo nIun lIuc cIo cong dong lIong quu
cuc Iuong lIen lIong lIn duI cIung
nIu duI Iul lIunI, duI liuyen IInI,

huo duI liung uong vu du Iuong, luy
nIIen co lIe lIuy cong luc nuy cIuu
duoc cIu y lIuong xuyen, l lIoI. Vun
con nIIeu cIIen ucI luyen liuyen, Ioul
dong lIeo Iong liuo mu cIuu dI vuo he
suu lIuc cIul.
Cong luc luyen liuyen vu gIuo uuc ve
moI liuong cIuu duoc lIuc su cIu liong
luI cuc Iung ngIe, cuc IInI lIuc luyen
liuyen lIIeu lInI sung luo ve IInI lIuc,
cIuu Iong Iu ve noI uung, cIuu lel
Io cIul cIe voI cuc doun lIe lIuc nIu
liuong Ioc, lo cIuc xu IoI, ngIe ngIIe,
lo cIuc lon gIuo... NgouI iu, cong luc
luyen liuyen con Iun cIe ve lIong gIun,
cIu yeu lu liung o cuc do lI Iuy Iuyen
dong hung. NoI uung lIong lIn vu cucI
Io hIen cung con nIIeu vun de lIong
Io Iy, cIuu Iu Io voI duc lIu Iung
ngIe. CIuu co su IIen lel cIul cIe gIuu
cuc ho, ngunI vu gIuu 8 cu lInI, Iuyen,
xu de lIuong xuyen mo Io lu Iuun
ngIIe vu cung nIu Io hIen cuc vun
hun, cIInI sucI, gIu cIo cun ho quun Iy
num cIuc Iuul, cIInI sucI cuu nIu nuoc.
CIuu lIuyen lIIcI vu Iuong uun cu
lIe vIec lIuc IIen vu Iul liIen Huong
uoc, Quy uoc, Iuy Quy cIe ve xuy uung
Iung vun Iou liong lIon xom. Quy uoc
Lung vun Iou TIunI Luong, xu BIcI
Hou, Iuyen TIunI OuI, lInI Hu Tuy
(liuoc duy) du duoc IBND xu BIcI Hou
hun IunI lIung 12 num 2uu1, nIung
nIung dIeu ve BVMT, cunI quun Iung
xom liong Quy uoc cIo den nuy vun
cIuu lIuc IIen duoc.
4.. 0hk0 l00, kI 0h0h k 0000 00hE 0h0
8N lk00 00hE kh000 0kP 000 0h0 0k0
Luc uong cun Io um cong |uc mo
|ruong cuc cu con quu mong vc :o
uong vu hun chc vc |rnh do
NIun Iuc quun Iy moI liuong lu Tiung
uong loI cu lInI, Iuyen, xu, lIon IIen
nuy cIuu du ve so Iuong, lIIeu nguoI
cIuyen liucI ve moI liuong Iung ngIe vu
lIong duoc duo luo mol cucI huI hun.
TIeo lIong le cIuu duy du, lIoung
ub' cun ho quun Iy moI liuong lu cu
Iuyen lio xuong deu lIong co cIuyen
mon ve moI liuong. TIem vuo do, so cun
ho nuy lIong duoc lIuong xuyen lu
Iuun de nung cuo liInI do ngIIe vu. Do
do, guy nIIeu lIo lIun liong vIec liIen
lIuI cuc cIu liuong cIInI sucI BVMT luI
du Iuong, du co nIIeu liuong Io IIeu
suI, gIuI quyel suI so voI quI dnI cuu
Iu Iuul Iouc lIong nIul quun liong
cucI Iuong uun gIuI quyel. Tien lIuc le,
luI Iuu Iel cuc xu, cun ho Ium cong luc
moI liuong Iu cun ho du cIInI lIem
nIIem, uo do Io cung lIong co cIuyen
mon vu lIong loun lum loun y de lIuc
IIen liucI nIIem cuu mInI mol cucI duy
du. TuI cu lIon liucI nIIem huo ve moI
liuong deu duoc gIuo cIo liuong lIon, uo
do cung guy nIIeu hul cu liong nIun
lIuc vu lIuc IIen cong vIec cuu mInI.
uu |u |u chnh cho VMT ung nghc
chuu |uong xung
CIo den nuy, iul Il lInI II lu Tiung
uong Iouc du Iuong uunI cIo cong luc
BVMT Iung ngIe. Tu num 2uu2 cIo loI
nuy long duu lu cIo Iung ngIe vuo lIoung
bbu ly dong, cIu yeu cIo duu lu xuy uung
co so Iu lung cuc Iung ngIe, cum co so
ngunI ngIe nong lIon. Quu cuc so IIeu
cIo lIuy, co iul Il lu nguon lInI II nuy
duoc uunI cIo cuc cong liInI xu Iy o
nIIem, Ioul dong huo ve moI liuong.
Do II huo ve moI liuong (nIu II
BVMT doI voI nuoc lIuI vu cIul lIuI
iun) cIuu u uung duoc cIo Iung ngIe
vu cIuu co quy dnI hul huoc cuc Io
sun xuul guy o nIIem ngIIem liong,

lIIel IuI ve moI liuong IuI dong go
luI cIInI de lIuc Iuc Iouc cIu xu
Iul IunI cIInI, uo do lInI II cIo
Ioul dong BVMT uo cIInI quyen xu lu
liung liuI Iuy lu nguon duoc Ie cII
1u' nguon lIu lIue cuu cuc Io sun
xuul. VI vuy, cuc Iung ngIe deu lIong
du lInI II de xuy uung Ie lIong xu Iy
nuoc lIuI, xu Iy lII lIuI, cIul lIuI iun
de gIum o nIIem moI liuong, u uung
cong ngIe sucI Ion. CII co mol so co so
lIum gIu vu cuc de luI, uu un Iu duoc Io
lio cIo nIung Ioul dong nuy.
TuI mol so Iung ngIe du Iul liIen
ucI vu lIu gom vu xu Iy cIul lIuI iun.
KInI II cII liu cIo ucI vu nuy duoc
lIu liuc lIe lu cuc Io sun xuul vu Io
uun cu voI muc lIu liung hInI luong ung
Iu 1u.uuu donglIollIung vu 8.uuu - b.uuu
donglIollIung. TIuc le Iuong lIu nuy
cIuu du de cII cong cIo lo ucI vu vu
liung h cuc uung cu lIu gom nen du co
nIIeu lIen ngI lung muc II nuy Ien vu
lInI lIeo Iuong cIul lIuI iun lIuI iu de
ucI vu nuy duoc lol Ion vu cung Iu yeu
lo de cuc Io IuI gIum Iuong lIuI cuu
mInI.
Vcc ung dung cong nghc mo |ruong
|u cuc ung nghc con chuu duoc chu
|rong dung muc
VIec u uung cong ngIe sun xuul
sucI Ion con iul Iun cIe, nIu moI cII
o mol so co so sun xuul gom su su uung
Io nung hung lII gus lIuy Io nung hung
lIun vu o mol so co so cIe hIen nong
sun lel Io voI cIun nuoI xuy Ium hIo-
gus. Con cuc IouI IInI sun xuul lIuc lII
Iuu nIu cIuu u uung. Mol liong nIung
nguyen nIun Iu uo lIIeu cuc Io lio lu
cuc co quun cIuc nung cuc cu lu vIec
hun IunI cuc cIInI sucI, quI dnI cIo
den vIec cung cu lIong lIn ve cong
ngIe, lIong lIn vuy von...
Co mol so uu un de liIen lIuI u
uung cong ngIe lIun lIIen moI liuong
luI Iung ngIe nIung Iuu Iel lIIeu lInI
hen vung, lIong nIun iong duoc mo
IInI. Cung co nIIeu Iy uo cu lu IIu cuc
cu cIInI quyen vu hun lIun cuc co so
sun xuul, xong vIec IuI dum huo lInI
hen vung cuu lel quu cuc uu un Iu mol
vIec Ium nen duoc uu lIen.
4.8. 0h0k h0I 0000 0000 0kI 00 0k0 00000
l00 Ik h0I 000 8N lk00 00hE
Tcm nung cuu cong dong |rong VMT
vun chuu duoc hu| huy duy du
Su lIum gIu cu u co ng do ng vu o cu c
quu liInI do ng go y lIe n iu quye l
dnI, Iou cI dnI cIInI su cI vu cu c
Iou l do ng quu n Iy mo I liuo ng Iu ng
ngIe vu n co n nIIe u Iu n cIe . CIo de n
nuy, su lIum gIu cu u co ng do ng du
Iuong cII o mu c hu y lo su Iu n
lIu ng lII h u nI Iuo ng uo o nIIe m
mo I liuo ng, Iou c lII cu c co ng liInI ve
sInI co ng co ng nIu hu I cIo n Iu uu
lIe n duo c xu y uu ng gu n cIo o .
CIuu Iul Iuy duoc suc munI cong
dong liong vIec duu liunI voI cuc cIu co
so sun xuul lIuc IIen cuc gIuI Iu
gIum lIIeu o nIIem moI liuong. Nguyen
nIun Iu uo nguoI uun liong cong dong
Day chuyen, cong nghe san xuat lac hau
I
cung cIuu lIuc su num duoc Iuul vu
cIInI sucI cuu nIu nuoc ve BVMT, mul
lIuc uo lInI Iung ngIIu xom, nen cong
dong du lIong co duoc nIung gIuI Iu
lIen quyel.
Truch nhcm cuu dounh nghc, duc
Ic| u cuc ho :un xuu| |u chnh ung
nghc do vo vcc |uun |hu hu uu| vc
VMT con chuu cuo
Cuc co so sun xuul luI Iung ngIe
lIuong quun nIem Iul liIen lInI le,
lung lIu nIu Iu cIInI vu lIong quun
lum loI moI liuong. Mul lIuc uo duc lIu
Iung ngIe, cuc cIu uounI ngIIe liInI
do vun Iou Iun cIe (lIoung 88,b' Iuo
dong nong lIon lIong quu duo luo, 8b'
moI Ioc Iel cu 2), uo do unI Iuong
lIong nIo loI lIu nung quun Iy Iuy lo
cIuc sun xuul cuu lung Io gIu dInI. Cuc
cIu Io Il quun lum loI ho liI mul hung
sun xuul suo cIo dum huo ve sInI moI
liuong mu cII ho liI suo cIo lIuun lIen
cIo sun xuul.
NgouI iu, muc uu cong ngIe sun xuul
lIu cong, Iuc Iuu, luo iu nIIeu cIul lIuI,
nIung cuc cIu Io lIong co von de doI
moI cong ngIe, vu cung lIong muon ho
lInI II iu de lIuc IIen cuc gIuI Iu
gIum lIIeu. Cuc cIu co so cIuu quun
lum den quyen IoI huo ve suc lIoe cIo
nguoI Iuo dong, nIIeu co so con lIong
liung h nIung lIIel h huo Io Iuo dong
cIo cong nIun nIu: lIuu liung, gung
luy, quun uo huo Io,
Trnh do dun |r vu |nh cong dong
cuu ung nghc unh huong ru| nhcu dcn
cong |uc VMT
Muy num gun duy, cong luc nung cuo
nIun lIuc BVMT du dul duoc iul nIIeu
lel quu, luy nIIen nIun lIuc ve vun de
moI liuong cuu nguoI uun vun con Iun
cIe, mol Iun uo lInI huo lIu co Iuu
cuu nguoI nong uun, mol Iun uo quun
nIem lIong dung ve su Iul liIen lInI
le, muc dIcI dul duoc cuoI cung Iu lInI
le mu lIong cIu liong den cong luc
BVMT. NguoI uun cIuu lIuc su IIeu vu
num hul duoc cIInI xuc ve Iuul vu
nIung cIInI sucI cuu nIu nuoc.
TInI cong dong o Iung ngIe co unI
Iuong iul Ion loI vIec quun Iy moI
liuong cung nIu vIec lIuc IIen ngIIu vu
vu liucI nIIem cuu nguoI uun doI voI
moI liuong. NIung noI nguoI uun co lInI
cong dong cuo lII vIec IoI Io vu IIen
lel gIuu cuc Io sun xuul cung lIuun IoI
Ion nIung doI lII cung iul lIo lIun
liong vIec Iu ho nIung quun nIem Iuc
Iuu. Nguoc IuI, o nIung noI co lInI cong
dong lIu lII vIec quun Iy con lIo lIun
Ion nIIeu.
Nguyen nhan gay o nhiem moi trng
Nguon: T lieu
I
Phan loai san pham
Il
Chng 5 GA PHAP BAD VE MD TRUDNG LANG NGHE
Fhu| |rcn Icn vung u quun dcm
chung do vo mo :u hu| |rcn o nuoc
|u, |rong do co ung nghc. PIul liIen hen
vung du duoc lIung dnI liong cIu
liuong, duong IoI Iul liIen cuu quu
liInI cong ngIIe Iou, IIen duI Iou o
nuoc lu. oI voI Iul liIen ngunI ngIe
o nong lIon, yeu cuu Iul liIen hen
vung cung duoc lIung dnI liong NgI
dnI 66l2uu6lN-CP nguy u7lu7l2uu6
cuu CIInI Iu. CIu liuong nuy cun
duoc quun liIel vu lIe IIen liong cuc
cIInI sucI Iul liIen vu hIen Iu lo
cIuc lIuc IIen. Cuc Iung ngIe cun duoc
dnI Iuong Iul liIen hen vung, dong
go xung dung vuo su Iul liIen lInI le,
luo iu cong un vIec Ium, go Iun xou
doI gIum ngIeo, dum huo un sInI xu
IoI, go Iun huo ve vu cuI lIIen moI
liuong nong lIon.
e Iu Io voI CIIen Iuoc Iul liIen
lInI le - xu IoI den num 2u1u Iul liIen
lInI le - xu IoI gun cIul voI huo ve vu cuI
lIIen moI liuong, dum huo su IuI Iou
gIuu moI liuong nIun luo voI moI liuong
lIIen nIIen, gIu gIn du uung sInI Ioc,
|rong hu| |rcn :un xuu|, |nh dounh o
cuc ung nghc |h VMT hu duoc |c|
ho hu hou vu huong |o cu |hcn mo
|ruong. Su IuI Iou nuy co ngIIu Iu: mol,
lIong Iy sInI IoI IcI moI liuong cIo IoI
IcI lInI le liuoc mul; IuI, cuc IoI IcI lu
sun xuul, lInI uounI cun duoc cIIu se
cIo Ioul dong huo ve moI liuong vI su
Iul liIen hen vung cIung cuu Iung ngIe,
huo gom cu cong dong uun cu xung quunI.
Chng 5.
GA PHAP BAD VE MD TRUDNG
LANG NGHE
T0M TkT h0I 0h 6h00h 6
ChuJng 5 ta trung neu G nhum giai ha chu yeu de giai quyet van de u nhiem mui truJng lang nghe,
bau gum.
1. huan thien the che, tang cuJng tu chuc thuc hien ha luat ve BvMT lang nghe
2. 0uy huach khung gian lang nghe gan vJi BvMT
8. 0iai ha dui vJi cac lang nghe dang huat dung
4. 0iai ha dui vJi cac lang nghe dang bi u nhiem mui truJng
5. Mut su giai ha khuyen khich
G. Mut su giai ha han che va nghiem cam
hham trien khai dung bu cac giai ha neu tren, cac ca quan ly mui truJng Trung uJng ta trung trien
khai cac giai ha thuuc nhum 1, cac dia huJng chu trung thuc hien cac giai ha thuuc nhum 2, 8 va
4, cac bu, nganh ta trung thuc hien, a dung cac giai ha thuuc nhum 5 va G.
Cu lIe Iou quun dIem cuu ung vu
NIu nuoc ve BVMT liong cong cuoc duy
munI cong ngIIe Iou, IIen duI Iou dul
nuoc coI BVMT Iu nIIem vu cuu loun
xu IoI, cuu cuc cu, cuc ngunI, cuc lo
cIuc, cong dong vu cuu moI nguoI uun,
BVMT Iung ngIe IuI Iu liucI nIIem
cIung cuu cIInI quyen cuc cu, du
Iuong, cuu cong dong sun xuul, lInI
uounI vu cuu cong dong uun cu Iung
ngIe. CIInI quyen cuc cu o du Iuong
co vuI lio cIu dong liong vIec cu lIe
Iou vu lo cIuc lIuc IIen cIu liuong,
cIInI sucI, Iu Iuul cuu ung, NIu
nuoc ve BVMT, Io lio vu uun uul cuc
Ioul dong BVMT o Iung ngIe. TiucI
nIIem cuu cong dong sun xuul, lInI
uounI Iung ngIe huo gom liucI nIIem
cuu hun lIun co so sun xuul, lInI uounI
doI voI BVMT lIeo Iuul dnI (lIue, II
BVMT, quy cIuun moI liuong,) vu cIIu
se liucI nIIem cuI lIIen moI liuong voI
cong dong uun cu xung quunI. Ben cunI
do, liucI nIIem cuu cong dong uun cu
Iung ngIe lIong cII gIoI Iun o su lu
gIuc liong y lIuc, nIun lIuc ve BVMT
mu con cu liong IunI dong, liong lIum
gIu cuc Ioul dong BVMT o du Iuong.
Tien co so cuc quun dIem, cIu liuong
du neu, de gIum lIIeu o nIIem moI
liuong Iung ngIe cun IuI u uung long
Io cuc gIuI Iu quun Iy nIu hun IunI
cuc cIInI sucI, Iu Iuul ve BVMT Iung
ngIe, quy IoucI moI liuong, quun liuc,
lIem soul o nIIem moI liuong Iung
ngIe, gIuo uuc nung cuo nIun lIuc lel
Io voI cuc gIuI Iu ly lIuul nIu u
uung sun xuul sucI Ion, xu Iy o nIIem.
Ben cunI do cun cIu y lel Io cuc hIen
Iu mung lInI lIuyen lIIcI cuc Ioul
dong BVMT vu cuc hIen Iu, cIe luI
nIum Iun cIe, ngun cum cuc IunI vI
guy lon IuI loI moI liuong Iung ngIe.
.1. h0k0 hIE0 hE 0hE, k00 00000 0 0h00
h00 hIE0 PhkP l0k E 8N lk00 00hE
.1.1. |0p t0c k0z0 ck|0k k0 tk00y ck|0k szck,
vz0 0z0 q0 pkz pkzp |0zt v0 8N |z0y 0yk0
Chu |rong dcn cuc chnh :uch hu|
|rcn Icn vung ung nghc: Iul liIen sun
xuul lInI uounI IuI cIu y cuI lIIen vu
BVMT, lIong Iy sInI IoI IcI moI liuong
cIo IoI IcI lInI le liuoc mul; IoI IcI sun
xuul lInI uounI o Iung ngIe cun duoc cIIu
se cIo Ioul dong BVMT. Tiong do, liucI
nIIem cuu hen co IIen quun huo gom:
- Xuy uung vu de xuul cuc co cIe, cIInI
sucI lIuyen lIIcI Iul liIen ngunI ngIe
nong lIon, cIu liong cong luc BVMT (Bo
NN8PTNT Iu cIu liI cIInI);
- Xuy uung cuc co cIe cIInI sucI luo
dIeu lIen cIo cuc co so sun xuul cuu Iung
ngIe vuy von uu duI de Iul liIen sun
xuul, lIuy doI cong ngIe lIeo Iuong lIun
lIIen voI moI liuong, u uung cuc gIuI
Iu sun xuul sucI Ion, cuc cong ngIe
don gIun de xu Iy nuoc lIuI, lII lIuI, cIul
lIuI iun (Bo TuI cIInI lIuc IIen);
- Xuy uung cu lIe Ion cIInI sucI Io
lio luI cIInI de gIu cuc lIulcum cong
ngIIe Iung ngIe xuy uung cuc Ie lIong
xu Iy nuoc lIuI, cuc xu, Iuyen xuy uung
cuc huI cIon Iu cIul lIuI iun Io ve
sInI (Bo TuI cIInI lIuc IIen);
- NgIIen cuu cuc cong ngIe lIun
lIIen voI moI liuong, cuc cong ngIe xu
Iy cIul lIuI Iu Io voI Iung ngIe vu
luyen liuyen, Io hIen cIo cuc co so
sun xuul cuu Iung ngIe (Bo KH8CN lIuc
IIen);
- Ho lio lIm duu iu cIo cuc sun Ium
Iung ngIe de duy munI xuul lIuu, nIu
cuc mul Iung gom su, do go, muy lie
dun, vuI Iuu lo lum, (Bo Cong lIuong
lIuc IIen);
Il
I&
K|1 .l. M1l t1 lt t1l ||t1 11 lt1 t1) 111 r11 |11 ) )|1m )|1) |1l t|)t1 ||tl rt KfMI |11 1|t
- Ban hanh cac van ban di luat hng dan chi tiet viec thc hien Luat BVMT oi vi lang
nghe;
- Cu the hoa va ban hanh van ban chnh sach hng dan thi hanh quyet nh
132/2000/Q-TTg, Ngh nh so 66/2006/N-CP va Ngh nh so 01/2008/N-CP;
- Nghien cu ban hanh mot hnh thc cam ket BVMT vi mot noi dung n gian, gon nhe
quy nh rieng cho cac ho san xuat lang nghe la san xuat kinh doanh co ieu kien;
- Xay dng quy nh phan cap trach nhiem cho cac to chc, ca nhan lien quan en BVMT
lang nghe;
- Xay dng hng dan ve cach tnh thai lng o nhiem/tan san pham da vao can bang
vat lieu e xac nh tai lng o nhiem lam c s tnh ph BVMT oi vi nc thai, chat thai
ran, kh thai cua cac c s san xuat lang nghe;
- Xay dng hng dan cac thong so moi trng can quan trac oi vi loai hnh san xuat
cua lang nghe va cac quy chuan moi trng can ap ng;
- Xa y d ng ca c che ta i cu the e x pha t o i v i ca c ha nh vi vi pha m lua t BVMT la ng
nghe ;
- a tieu ch phai thc hien tot viec BVMT nh phai co he thong thu gom va thoat nc
thai, co he thong thu gom van chuyen chat thai ran, co ap dung cac giai phap giam thai
lng chat thai thoat ra moi trng vao ieu khoan cong nhan lang nghe;
- Xay dng c che chnh sach khuyen khch (khen thng, u ai cho vay von, u ai ve
cac loai ph,...) oi vi cac c s lang nghe tuan thu tot cac quy nh ve BVMT;
- Ban hanh van ban cam s dung cong nghe, phng phap thu cong lac hau gay o nhiem
moi trng nh tai che ch, san xuat vat lieu xay dng,...;
- Xay dng chnh sach huy ong s tham gia cua cong ong vao BVMT lang nghe.
Xuy dung vun Iun quy hum hu
uu| rcng cho vun dc VMT ung nghc
NIunI cIong xuy uung, hun IunI vu
u uung vun hun quy Ium Iu Iuul ve
BVMT Iung ngIe, liong do cun quy dnI
io liucI nIIem cuu du Iuong, cuc
ngunI, IInI vuc Ioul dong luI Iung ngIe
(Bo TN8MT IoI Io voI Bo NN8PTNT,
Bo Cong lIuong vu cuc BolngunI co IIen
quun lIuc IIen).
Houn lIIen Ie lIong cuc vun hun ve
BVMT Iung ngIe du Iuong nIu cuc
quy dnI ve BVMT, cuc quy dnI cu lIe
ve dunI gIu luc dong moI liuong vu cum
lel BVMT doI voI Iung ngIe; lIu II
BVMT doI voI nuoc lIuI, lII lIuI, lIu
gom vu xu Iy cIul lIuI iun o du Iuong
mInI cIo Iu Io; Iong gIe BVMT
Iung ngIe vuo cuc cIIen Iuoc, quy
IoucI, le IoucI Iul liIen cuu du
Iuong; co cIInI sucI Io lio luI cIInI
doI voI cun ho ve sInI moI liuong cu
lIon vu liuong lIon de dong vIen cuc
cun ho nuy Ioul dong co IIeu quu Ion
liong cong luc BVMT (IBND cu lInI,
cu Iuyen lIuc IIen).
Xuy dung cuc quy dnh vc vc :nh mo
|ruong |u cuc ung nghc
Cu lIe Iou quy dnI cuu Iu Iuul
lIeo lung Ioun cunI cuu du Iuong,
cuc Iung ngIe cun lIen IunI xuy uung
cuc quy dnI ve ve sInI, moI liuong
uuoI uung cuc Quy dnI, Huong uoc,
Cum lel huo ve moI liuong cuu cIInI
du Iuong mInI.
Xuy dung quy chuun quoc gu vc |h
|hu, nuoc |hu hu ho vo cuc co :o
:un xuu| o cuc ung nghc
Cuc co so sun xuul cuu cuc Iung ngIe
deu co quy mo iul nIo, liung lIIel h Iuc
Iuu, von lInI uounI Il, uo do lIong lIe
du dIeu lIen de u uung cuc quy cIuun
quoc gIu ve lII lIuI, nuoc lIuI cong
ngIIe du duoc hun IunI.
Tiong dIeu lIen nuoc lu dung liong
quu liInI lIuc duy cong ngIIe Iou
nong lIon, cun lIen IunI xuy uung vu
hun IunI quy cIuun nuoc lIuI, lII lIuI
doI voI cuc co so sun xuul o cuc Iung
ngIe Iu Io voI dIeu lIen lIuc le, co
Io liInI de dum huo luun lIu quy cIuun
quoc gIu. Lo liInI nuy lIeo dnI Iuong:
liong b num liuoc mul, cuc muc cIuun
lII lIuI, nuoc lIuI doI voI cuc co so sun
xuul cuu Iung ngIe duoc noI iong gu 2
Iun cuc muc cIuun doI voI lII lIuI,
nuoc lIuI cong ngIIe; b num lIe lIeo,
gIum xuong 1,b Iun vu 1u num suu se
hung voI quy cIuun lII lIuI, nuoc lIuI
cong ngIIe noI cIung.
Xuy dung Tcu ch ung nghc xunh vu
cuc chnh :uch cn quun
Xuy uung TIeu cII Lung ngIe xunI
nIum xe IouI cuc Iung ngIe lIeo Iuong
BVMT, Iul liIen hen vung.
Cun cu lien lel quu xe IouI Lung ngIe
xunI, cuc sun Ium cuu Iung ngIe dul TIeu
cII se duoc gun NIun xunI. Xuy uung
cIInI sucI uu lIen liong cu von, Iuu lIong
Iung Iou doI voI nIung Lung ngIe xunI
vu sun Ium duoc gun NIun xunI.
Ben cunI do, xuy uung co cIe Io
hIen lIong lIn cIo cong dong ve cuc lel
quu xe Iung Lung ngIe xunI, cung
nIu quung hu cIo cuc sun Ium duoc
gun NIun xunI lien cuc Iuong lIen
lIong lIn duI cIung nIu liuyen IInI,
duI, huo, liung veh, lo ioI.
I1
K|1 .l. Bt t1l m1l t1 ) l|1| rt rt t|1| m1|
l|111 |11 1|t
- Gi gn ve sinh chung, khong vt rac
ba bai ra ng lang, ngo xom, ao ho,
song ngoi, mng thoat nc;
- Hang tuan co buoi tong ve sinh chung
ng lang ngo xom, lam sach cong
thoat nc;
- Gi ve sinh nguon nc an uong,
khong uc pha ng ong cap nc
chung;
- Gi gn bao ve cac cong trnh cong
cong;
- Cac c s san xuat phai x ly kh thai,
nc thai at quy chuan moi trng
trc khi thai ra moi trng, thu gom va
van chuyen rac thai en ni quy nh
e x ly;
- Ho dan c va ho san xuat nao vi pham
cac quy nh tren th phai nop phat vi
cac mc phat tuy mc o nang nhe va
tuy hoan canh thc te cua a phng;
- Tha nh la p to thu gom cha t tha i ra n ta i
la ng nghe co nhie m vu thu gom va
va n chuye n cha t tha i ra n e n ba i ta p
ke t ra c tha i cu a xa , tho n. Kinh ph cho
dch vu na y do ca c ho da n va ho sa n
xua t o ng go p tuy l ng ra c pha t sinh
va tuy theo hoa n ca nh th c te cu a a
phng.
I
.1.Z. h0z0 tk|00 00 z q0z0 | 0| tr000y
czp pk000y, xz, tk| trz0
Cu c co quun, cIInI quye n du
Iuong (xu, Iuong, lI liun suu duy
goI lul Iu cu xu) dong vuI lio quyel
dnI liong cong luc BVMT Iung ngIe.
Ne n Iu y quu n Iy cu xu Iu no ng co l
liong Ie lIo ng quu n Iy mo I liuo ng cu c
Iu ng ngIe , vI lu I cu xu , cu c cu n ho
quu n Iy co lIe dI su l Iou l do ng cu u
lu ng Io gIu dInI de lIu c IIe n IIe u
quu cu c gIu I Iu quu n Iy . He lIo ng
quu n Iy mo I liuo ng cu xu duo c lIe
IIe n lie n HInI b.1.
UBND xa
Chu tch UBND x a

Ca n bo chuye n mo n
TN&MT xa

Ca c ban nga nh cu a xa
(kinh te , XDCB, th uy l i, gia o
du c, ie n, ...)

La nh a o tho n
Tr ng tho n

Ho i lie n gia
To ca n bo chuye n mo n VSMT tho n
Ve sinh vie n va ca n bo MT

Ho gia nh
thua n no ng
Ho sa n xua t
(gia nh)
C s
sa n xua t nho
(cu m gia nh)

C s sa n xua t
trung bnh
(doanh nghie p
no ng tho n)

Hnh 5.1. C cau he thong quan ly moi trng cap xa
Ao lang
Nguon: T lieu
I
VoI Iuong lIe cun nIu lien, cun lIIel
IuI xuy uung, ho sung cIuc nung,
nIIem vu ve BVMT cIo cuc lo cIuc, ho
Iun cIuyen mon co IIen quun o cu xu
vu cu lIon, hun.
Fhun cong ro rung chuc nung, nhcm
vu cho cuc co quun/cu nhun |huc hcn
Quy dnI io cIuc nung vu nIIem vu
cuc lo cIuc, cu nIun liong quun Iy moI
liuong Iung ngIe. Tung cuong su IoI
Io gIuu cuc co quun quun Iy moI liuong
cu liung uong voI du Iuong, cuc
BolngunI,
TT To rhu r, ra nha n 6hu r na ng, nhIa m vu
1 Ca p Trung ng
Chinh hu Xa y du ng lua t, chie n luJ c, chinh sa ch, ha t trie n be n vu ng la ng nghe
Bu Th&MT Xa y du ng va ban ha nh ca c chinh sa ch lie n quan tJ i BvMT la ng nghe
Bu hh&FThT Xa y du ng ca c chinh sa ch lie n quan tJ i ha t trie n la ng nghe va chi da u thu c hie n
BvMT la ng nghe
Bu Kh&Ch Ba y ma nh ca c nghie n cu u cu ng nghe tha n thie n vJ i mu i truJ ng a du ng chu la ng
nghe , ca c cu ng nghe sa n xua t sa ch hJn va xu ly cha t tha i chu la ng nghe
Bu Cu ng thuJng 0ua n ly ca c khu/cu m cu ng nghie la ng nghe , hu trJ tim da u ra chu ca c sa n ha m tu
la ng nghe
Bu Xa y du ng Xa y du ng ca c chinh sa ch, va n ba n lie n quan de n quy hua ch cJ sJ ha ta ng ve BvMT
va qua n ly cha t tha i ra n cu a ca c khu/ cu m cu ng nghie la ng nghe
Bu Y te Xa y du ng ca c chinh sa ch, va n ba n lie n quan de n qua n ly an tua n lau du ng va su c
khue mu i truJ ng ta i ca c la ng nghe
Bu Ta i chinh Xa y du ng va ban ha nh ca c chinh sa ch hu trJ ta i chinh, thue lie n quan tJ i BvMT la ng
nghe
2 Ca p tnh, tha nh pho
uBh0 tinh, tha nh
hu
Xa y du ng, ban ha nh ca c quy dinh lie n quan tJ i BvMT la ng nghe ta i dia huJng
Tu chu c thu c thi ca c chinh sa ch, ha lua t ve BvMT la ng nghe
Xa y du ng quy hua ch ha t trie n nu ng thu n, la ng nghe tre n dia ba n tinh, tha nh hu
Ta ng cuJ ng nguu n lu c ta i chinh (thu ng qua ha n bu nga n sa ch nha nuJ c, ca c
chuJng trinh, du a n, ke hua ch ve BvMT la ng nghe ) nha m hu trJ ca c cJ sJ sa n xua t,
kinh duanh thu c hie n ca c bie n ha BvMT
SJ Th&MT Tham muu, xa y du ng ca c quy dinh lie n quan tJ i BvMT la ng nghe ta i dia huJng va
trinh uBh0 he duye t va ban ha nh
SJ hh&FThT Thu c hie n ca c chinh sa ch ha t trie n la ng nghe va BvMT la ng nghe
SJ Cu ng thuJng 0ua n ly ca c khu/cu m cu ng nghie la ng nghe
SJ Xa y du ng 0uy hua ch, xa y du ng cJ sJ ha ta ng ve BvMT va qua n ly , xu l y cha t tha i ra n cu a ca c
khu, cu m cu ng nghie la ng nghe
SJ Y te Kie m tra, gia m sa t cu ng ta c qua n ly an tua n lau du ng va mu i truJ ng lau du ng, su c
khue cu ng du ng ta i la ng nghe
0a c 8c , sc ||c i quai tc | 8VMT |a i i|c ca i p|c | |c p vc | i|au trci v|c c ra ca c c|i| sa c|, k|c i Jc c|c i
c|c c |ca c |c sc t
3 Ca p huye n, xa
Bang 5.1. Phan cong chc nang, nhiem vu cua cac to chc ca nhan trong quan ly moi trng lang nghe
II
3 Cap huyen, xa
uBh0 ca huye n,
uBh0 ca xa
- Chi dau va kiem tra vie c thuc hien cac quy dinh cua nha nuJc, cua uBh0 cac
ca tinh, huye n, xa ve cu ng ta c BvMT tre n dia ba n
- Lu a chun, bu tri khu ta ket ra c tha i cua xa
- Bua ra ca c bien ha xu hat ha nh chinh cu the du i vJi nhu ng ha nh vi du ra c
bu a bai ra mu i truJng tre n cJ sJ thu c hien hghi dinh cua Chinh hu ve xu ha t
ha nh chinh.
Bu ha n chuye n
trach ve ThMT
huye n, xa
- Tham muu xa y du ng cac va n ba n, la ke huach BvMT ca huye n/xa
- Ket hJ vJi ca c bu ha n chuye n tra ch khac trung xa xay dung ke huach ha ng
na m ve BvMT cua xa , trinh le n uBh0 xa he duyet va giam sat viec thu c hie n
ke huach, la bau ca u hang na m chu uBh0 xa ve tinh hinh thuc hie n cu ng tac
BvMT trung xa
- Fhu i hJ vJi can bu vSMT ca thu n trung vie c huJng dan thu c hien, theu du i,
kie m tra vie c thuc hie n lua t BvMT va cac quy dinh cua uBh0 ca tinh, huye n,
xa ve BvMT
- Fhu i hJ vJi ca n bu vSMT ca thu n trung viec tu chuc thu c hien cu ng ta c
truyen thung, giau duc nang cau nhan thu c ve BvMT chu ca c tu chuc, dua n the
va nhan dan trung xa
4 Cap tho n
TruJng thun, can bu
hu trach vSMT
thun
- Xay dung, cu the hua ca c quy dinh ve BvMT tren dia ban thun duJi dang ca c
huJng uJc, 0uy uJc, 0uy dinh ve BvMT
- La bau cau dinh ky ha ng nam ve tinh hinh BvMT thun chu uBh0 xa
- TrJ giu ca n bu vSMT cua xa h uye n, tinh, nha nuJc trung vie c huJng da n, kie m
tra thuc hien BvMT cua thun
- Tham gia tu chuc cu ng ta c truye n thung, giau du c na ng cau y thu c BvMT chu
nhan dan trung thu n
Tu vSMT thun - Thu gum ra c thai J thu n tJi ba i ta k et cu a xa
- hau vet cu ng ranh thuat nuJc
hu sa n xua t J lang
nghe
- Cu cac quy dinh ve an tuan lau dung, vSMT J cJ sJ san xua t
- Tua n thu cac quy dinh ve BvMT cua nha nuJc ca trung uJng va dia huJng
(tinh, huye n, xa , thu n)
- A dung ca c bien ha sa n xua t sa ch hJn, xu ly chat thai de giam thie u u
nhiem du cJ sJ minh gay ra
- Bung hi BvMT du nha nuJc qui dinh
- Bu ng gu nhan lu c va kinh hi trung BvMT thun (tu nguyen)
hu gia dinh Tua n thu cac quy dinh ve vSMT cua thu n, xa
5 Cac to ch c chnh tr
xa hoi, oan the (hui
hu nu, dua n thanh
nien, hui cu u chien
binh,...)
- Tham gia cu ng ta c tuye n tuyen, va n du ng , nang cau y thuc vSMT cua nha n dan
trung thun
- Tham gia cac hua t du ng vSMT cua thun

I&
Tu ng cuo ng nhu n u c cho VMT u ng nghc
Bo sung co cuu cun ho cIo cuc lo cIuc,
ho Iun cIuyen mon co IIen quun o cu
xu vu cu lIon, hun: moI xu co Iung ngIe
cun co mol cun ho quun Iy ve moI liuong,
moI lIon (Iung) co mol cun ho ve sInI
moI liuong. Neu uoc lInI cu nuoc co
lIoung buu xu co Iung ngIe (liung hInI 1
xu co 8 - 4 Iung ngIe) lII cun ho liI buu
cun ho Iu liucI moI liuong co liInI do
duI Ioc Iouc cuo dung cIuyen ngunI moI
liuong cIo cuc xu vu lIoung 2.uuu cun ho
ve sInI moI liuong cu lIon.
Cuc lInI co Iung ngIe cun iu soul nIu
cuu ve cun ho Iu liucI moI liuong cu
xu de xuy uung le IoucI ho sung cun ho
Iung num vu lu Iuun nung cuo liInI do
cIuyen mon ve moI liuong de du ung
yeu cuu ve so Iuong vu liInI do. PIun
duu suu 8 den b num lII co du so cun ho
lIeo yeu cuu.
To cIuc cuc Io duo luo gIung vIen
doI voI cuc Io lu Iuun nung cuo liInI
do cIuyen mon ve moI liuong cIo cuc
cun ho quun Iy moI liuong cuc cu vu
cuc Io lu Iuun nung cuo nIun lIuc
moI liuong cIo cong dong de co Iuong
Iu vu noI uung sul lIuc, Iu Io voI
muc lIeu lu Iuun dul iu.
.1.8. z0y c000y t0 ck0c tk0c tk| pkzp |0zt
8N |z0y 0yk0
Tung cuong hou| dong gum :u| mo
|ruong ung nghc vu |huc hcn |cm |c
nguon |hu
Cuc So TN8MT cun xuy uung le
IoucI dnI ly gIum sul moI liuong o
mol so Iung ngIe dIen IInI o du
Iuong mInI. uc hIel doI voI cuc du
Iuong co lu liung nIIeu Iung ngIe
nIu Hu NoI, Buc NInI, Num nI, ong
NuI, de co so IIeu dunI gIu uIen hIen
moI liuong Iung ngIe voI cuc IouI IInI
sun xuul dIen IInI.
Tung cuong lIem le Iul lIuI lu cuc
nguon lIuI luI cuc Iung ngIe de quun Iy
duoc cuc lIong lIn ve long Iuong lIuI vu
luI Iuong o nIIem cuu cuc cIul lIuI.
Tung cuong gIum sul moI liuong doI
voI cuc co so sun xuul Iul liIen mo
iong luI cuc Iung ngIe, yeu cuu cuc co
so nuy lIuc Ien cum lel BVMT de dum
huo cuc duu lu nuy lIeo Iuong cong
ngIe lIun lIIen voI moI liuong. GIum
sul cIul cIe vIec lIuc IIen cuc quy dnI
ve BVMT liong cum lel BVMT cuu cuc
co so sun xuul liong Iung ngIe.
Tung cuong gIum sul cuc lIulcum
cong ngIIe Iung ngIe IIen co vu moI
lIunI Iu, yeu cuu cuc lIulcum cong
ngIIe IuI co Ie lIong xu Iy nuoc lIuI
lu liung, Ie lIong quun Iy cIul lIuI
iun, Ie lIong quun Iy moI liuong cuu
lIulcum cong ngIIe Iung ngIe.
KInI II cIo cuc Ioul dong nuy co
lIe Iuy lu ngun sucI cII cIo su ngIIe
moI liuong cuu du Iuong vu uo cuc
cIu co so sun xuul dong go.
Trcn |hu u dung cuc cong cu |nh
|c nhu h VMT do vo nuoc |hu, |h
|hu, chu| |hu run do vo ung nghc
So TN8MT cun Iuong uun hung vun
hun cIo cu Iuyen, xu cucI Iu hIeu
lIong le cuc nguon lIuI vu lIuI Iuong cuc
cIul o nIIem liong lII lIuI, nuoc lIuI,
cIul lIuI iun cuu cuc co so sun xuul liong
Iung ngIe o du Iuong lIeo Iuong
Iu lInI liung hInI Iuong sun Ium sun
xuullnguy. Tu do lInI II BVMT doI voI
nuoc lIuI, cIul lIuI iun vu su loI lInI
II BVMT doI voI lII lIuI.
Tung cuong cuong chc |huc |h hu
uu| |rong VMT ung nghc
Tung cuong cong cu Iu Iuul, hul
huoc cuc co so sun xuul lInI uounI
liong Iung ngIe luun lIu cuc quy dnI
If
cuu Iu Iuul IIen quun den BVMT. oI
voI cuc IunI vI lIuI, do cIul lIuI iu moI
liuong vuol quu quy cIuun cIo Ie,
guy luc dong xuu loI suc lIoe cong dong
vu unI Iuong loI cuy liong vul nuoI,
cIInI quyen du Iuong cun de iu lIoI
gIun xu Iy vu IuI duoc xu Iul lIeo quI
dnI cuu nIu nuoc vu du Iuong.
Tung cuong cong cu |hong |n |rong
VMT ung nghc
Tuyen liuyen Io hIen Iuul BVMT,
Io hIen cuc quy cIuun moI liuong
liong cuc noI uung luyen liuyen nung
cuo nIun lIuc cong dong liong Iung
ngIe de co lIe ue uung liIen lIuI lII
IunI Iu Iuul.
Tung cuong lIu lIu lIong lIn, so
IIeu, luo Iu cuc Ie lIong lIong lIn, co
so uu IIeu nIum nung cuo IIeu quu quun
Iy, lIuI lIuc, liuo doI, cIIu se, cong ho
lIong lIn, so IIeu moI liuong Iung ngIe.
uu cuc lIong lIn du co cuu cuc de luI,
uu un ngIIen cuu ve Iung ngIe Ien cuc
Iuong lIen liuyen lIong nIu liung veh,
duI, huo nIum liunI duu lu liung Iu.
.Z. Q0I h0k0h kh000 0Ik0 lk00 00hE 0k0
0I 8N
VIec quy IoucI cuc lIulcum cong
ngIIe o cuc Iung ngIe de uI uoI cuc co
so guy o nIIem nung iu lIoI lIu vuc
uun cu, dong lIoI luI cuc lIu nuy IuI
co cuc Ie lIong xu Iy nuoc lIuI, lIu gom
cIul lIuI iun, du duoc neu liong CIIen
Iuoc BVMT vu dung duoc nIIeu lInI co
Iung ngIe liIen lIuI. Co 2 IouI IInI quy
IoucI cIInI Iu quy IoucI lu liung lIeo
cum cong ngIIe nIo vu quy IoucI
Iun lun luI cIo:
- Quy IoucI lu liung lIeo cum cong
ngIIe nIo: cun xu lIu uun cu vu quy
IoucI dong ho mul hung sun xuul, co so
Iu lung nIu duong gIuo lIong, Ie lIong
cung cu dIen, nuoc, Ie lIong lIong lIn,
Ie lIong lIu gom vu xu Iy nuoc lIuI, lIu
gom cIul lIuI iun de xu Iy lu liung. Quy
IoucI lIu vuc sun xuul luy lIuoc vuo
duc lIu cuu IouI IInI Iung ngIe nIu sun
xuul gom su, uel nIuom, luI cIe gIuy,...
- Quy IoucI Iun lun: Quy IoucI sun
xuul nguy luI Io gIu dInI lel Io cuI
lIIen dIeu lIen sun xuul vu cuI lIIen ve
sInI moI liuong mu lIong cun IuI uI
uoI, Iun cIe loI du vIec coI noI, mo iong
duong, xuy nIu cuo lung, Iuu gIu lIung
cunI sun xuul, lInI co liuyen nIun vun
cuu Iung de co lIe lel Io voI uu IcI.
LouI IInI nuy lIIcI Io voI Iung ngIe
co liuyen lIong nIu Ruou Tum u - Buc
NInI vu cuc Iung ngIe Il guy o nIIem.
HuI IouI IInI quy IoucI lu liung vu
quy IoucI Iun lun deu co lIe duoc u
uung cIo Iung ngIe. Cun IuI ngIIen
cuu ly ve cuc dIeu lIen IIen quun den
so Iuong co so sun xuul, quy mo co so,
duc liung IouI IInI sun xuul, quy IoucI
su uung dul, quy IoucI lIong gIun liuoc
lII quyel dnI Iuong un quy IoucI
nIum dum huo lInI IIeu quu vu Iu
Io ve BVMT. VoI moI IouI IInI Iung
ngIe cun co nIung mo IInI quy IoucI
Iu Io /ung 5.2).
Phi gom
Nguon: T lieu
Tiuoc mul lIong nen mo liun Iun cuc
lIulcum cong ngIIe Iung ngIe lu
liung mu lIong co quy IoucI cII lIel;
cun duu lu Ioun lIIen co so Iu lung cuu
cuc lIulcum cong ngIIe Iung ngIe
IIen co lIeo dung quy IoucI.
Cun ngIIen cuu xuy uung mo IInI
liInI uIen ve IouI quy IoucI lu liung
vu quy IoucI Iun lun cIo lung IouI
IInI Iung ngIe de co lel quu nIun iong
iu cuc du Iuong co IouI IInI Iung
ngIe luong lu.
.8. 0IkI PhkP 00I 0I 0k0 lk00 00hE 0k00
h0k 0000
.8.1. z0y c000y z0k 0 c00y tzc q0z0 |
0| tr000y tz| czc |z0y 0yk0
Tien co so Ioun lIIen lIe cIe vu cuc
vun hun ve BVMT Iung ngIe, doI voI cuc
Iung ngIe dung Ioul dong IuI lung
cuong cuc Ioul dong gIum sul moI
liuong cIul cIe, lIuc IIen lIem le
nguon lIuI de de xuul cuc le IoucI xu
Iy o nIIem vu huo ve moI liuong.
Cuc So TNMT IuI xuy uung le
IoucI quun Iy moI liuong, dnI ly gIum
sul moI liuong cuc Iung ngIe o du
Iuong, duc hIel doI voI cuc lInI co lu
liung nIIeu Iung ngIe.
Tung cuong quun Iy moI liuong doI
voI cuc co so mo iong sun xuul, yeu cuu
cuc co so nuy lIuc Ien cum lel BVMT
vu duu lu lIeo Iuong cong ngIe lIun
lIIen voI moI liuong.
Tung cuong lIem le Iul lIuI lu cuc
nguon lIuI liong cuc Iung ngIe.
.8.Z z0y c000y zp 000y czc c00y 0yk0 x0 |
ckzt tkz| |z0y 0yk0
Quy dnI vu liIen lIuI co IIeu quu
vIec u uung cuc cong ngIe xu Iy cIul
lIuI: doI voI cuc lIu, cum cong ngIIe
Iung ngIe cun xuy uung Ie lIong xu Iy
nuoc lIuI lu liung, co lo quun Iy cIul
lIuI iun; doI voI cuc co so sun xuul Iun
lun cun lIuyen lIIcI u uung gIuI Iu
xu Iy cuc ho lII lIuI vu nuoc lIuI, cIul
lIuI iun. TIeu cII Iuu cIon cong ngIe xu
Iy cIul lIuI luI Iung ngIe cun dum huo:
&
a c ie m quy hoa ch ta p trung a c ie m quy hoa ch pha n ta n
a va o khu quy hoa ch:
- C s co >30 ma y de t
- Ca c c s ta y nhuo m
Quy hoa ch cu m sa n xua t:
- Khu v c de t
- Khu v c ta y nhuo m
- Khu v c l o hi
Xa y he tho ng x ly n c tha i cho khu quy hoa ch
Qua n ly cha t tha i ra n va cha t tha i nguy ha i
X ly kh tha i cho khu v c no i hi
Co bo phan phu trach mo i tr ng chung cua khu quy hoach
Co he tho ng cung ca p va qua n ly ie n n c cu a khu
quy hoa ch
Nh ng c s co t ma y de t va ta y nhuo m
quy mo nho
Quy hoa ch h p ly khu v c sa n xua t:
Khu v c de t ca ch xa khu
Phai co he tho ng x ly cuc bo nc thai tay nhuo m
Nha x ng pha i tho ng thoa ng va quy
hoa ch trong t ng ho h p l y
He tho ng thoa t n c cu a la ng pha i a m
ba o tie u thoa t c n c tha i cu a ca la ng
ke ca khi co ma
Co he tho ng thu gom va x ly cha t tha i ra n
cu a ca la ng
Thu gom bo ng s i ba n la i e ta n du ng

Bang 5.2. Mo hnh quy hoach cho lang nghe det nhuom
(ac iem: on, nc thai cha nhieu chat o nhiem, chat mau, hi hoa chat t khau nau, tay nhuom, kh thai noi hi)
- CIul lIuI suu xu Iy IuI dul quy
cIuun moI liuong VIel Num IIen IunI;
- Cong ngIe cun don gIun, ue vun
IunI, ue cIuyen gIuo;
- Von duu lu, cII II vun IunI lIu, Iu
Io dIeu lIen sun xuul cuu Iung ngIe;
- Iu lIen cong ngIe co lIu nung lun
lIu, luI su uung cIul lIuI.
.4. 0IkI PhkP 00I 0I 0k0 lk00 00hE 0k00 8|
0 0hIEN 00hIEN 000
.4.1. kkz0 tr000y x0 | 0| tr000y tr00y czc
|z0y 0yk0 0z c0 tr00y 0z0k szck Q00t 0|0k
84}Z008}Q0-y
NIum xu Iy cuc co so guy o nIIem
moI liuong, TIu luong CIInI Iu du hun
IunI quyel dnI so 64l2uu8lQ-TTg ve
&l
K|1 .&. M1l t1 |1| )|1) t11 1|t t1 |) t|1l l|1|
La ng nghe che bie n no ng sa n th c pha m
Nc thai la nguon gay o nhiem chnh tai cac lang nghe che bien nong san, thc pham bao
gom nc thai san xuat, nc thai sinh hoat va nc thai chan nuoi. e x ly, tan dung
nguon nc thai nay, co the ap dung he thong x ly theo kieu ham Biogas. X ly bang
Biogas co nhieu cach nh s dung tui sinh kh Biogas bang chat deo, ham co nap noi va
ham co nap co nh. Khi he thong Biogas hoat ong, mot mat cung cap nguon nang lng
(kh Gas) cho cac ho s dung trong sinh hoat (un nau), nc sau khi x ly be Biogas
(thc chat la qua trnh x ly yem kh) co the giam c 40-50% ham lng chat hu c trong
nc thai. Ngoai ra, lng bun can thu c co ham lng dinh dng cao, ay la nguon
phan bon rat tot cho nong nghiep.
Lang nghe tai che kim loai
X ly kh thai
Kh thai la nguon gay o nhiem chnh tai cac lang nghe tai che kim loai. Nguon phat thai chu
yeu bao gom kh thai cua cac lo nau luyen kim loai, cac hi dung moi va kh t qua trnh gia
cong c kh khac.
- oi vi cac lang nghe tai che sat thep th kh thai co thanh phan gay o nhiem chu yeu la
bui, cac kh gay o nhiem khac eu thap hn mc quy nh trong TCVN, v vay ch can lap
at cac thiet b x ly bui (Xyclon kh bui) va chong nong la u.
- oi vi cac lang nghe uc nhom, uc ch va mot so c s uc nhom khac, do kh thai cua
cac c s san xuat cha nhieu thanh phan oc hai nh hi ch, nhom, ong... nen can phai
lap at ca he thong Xyclon tach bui va bo tr them cac thap ra co dung dch hap thu la nc
hoac cac dung moi hoa hoc e am bao chat lng khong kh sau x ly.
- oi vi cac lo uc (nhom, ch, ong) co quy mo san xuat nho va ieu kien kinh ph han hep
co the ch can bo tr mot quat hut kh thai qua chup tren mieng noi lo uc, cho suc qua be cha
nc voi (xay gach).
X ly nc thai
ac iem chnh cua nc thai ma ien cac lang nghe gia cong va tai che kim loai la lng
nc thai khong ln, nguon thai khong tap trung va che o thai gian oan. Nc thai co
thanh phan o nhiem chu yeu la cac kim loai Zn, Fe va co o pH thap. e at c hieu qua
tot trong viec x ly viec can thiet au tien la phai tien hanh tach dong thai c s ma ien e
a i x ly rieng, tranh gay o nhiem cho cac nguon nc thai khac.
&l
vIec xu Iy liIel de cuc co so guy o nIIem
moI liuong ngIIem liong. uy Iu mol
quyel dnI quun liong, lIe IIen su lIen
quyel cuu CIInI Iu liong vIec lung
huoc IouI ho lIoI doI song xu IoI nIung
co so num liong "sucI den", go Iun
huo ve moI liuong, voI muc lIeu den
num 2u12, lien cu nuoc, IuI xu Iy liIel
de 42ub co so guy o nIIem moI liuong
ngIIem liong. TIeo Quyel dnI nuy, co
18 Iung ngIe h duu vuo uunI sucI cuc
co so guy o nIIem moI liong cun IuI
xu Iy o nIIem liIel de, liong do co 8
Iung ngIe uel nIuom, 8 Iung ngIe luI
cIe, 2 Iung ngIe sun xuul vul IIeu xuy
uung vu lIuI lIuc du, b Iung ngIe cIe
hIen lIuc Ium. /ung 5.8)
TIoI gIun quu, mol so co so co len
liong uunI su cI Quye l dnI
64l2uu8lQ-TTg du no Iuc xu Iy, gIuI
quyel cuc vun de o nIIem moI liuong vu
duoc duu iu lIoI uunI sucI nuy. Rul
Nguon: Quyet nh 64/2003/Q-TTg ngay 22/4/2003 cua Thu tng Chnh phu
8TT Lk h hhE [k IE M
Th0 I hk h h0k h
Thk hh
8IE h Fhk F khk 6 Fh0 6
1 La ng nghe sa n xua t
vu i ha u
Bau vinh Tha nh hu hue va
xa Luc ha i huye n Fhu Luc
Thua Thie n hue
2OO8 2OO4 0i chuyen dia die m va ke t hJ xa y du ng
he thu ng xu ly khi du c, hua n thien qui
trinh cu ng nghe
2 La ng nghe hha Xa huye n 0uy Tien Tinh ha ham 2OO8 2OOG Thu gum, xu ly nuJc thai , qui hua ch sa n
xua t va du i mJ i cu ng nghe
8 Khu vu c la ng nghe
xa Bu ng Ta n Bu ng
hung
huye n Bu ng SJn Tinh Thanh
hua
2OO8 2OOG 0uy hua ch va cai tie n tu chu c, cu ng nghe
sa n xua t
4 La ng nghe na u ruJ u
truye n thu ng La ng
va n
Xa va n ha huye n vie t Ye n
Tinh Bac 0iang
2OO8 2OOG Xa y du ng he thu ng nuJc sa ch ta trung,
xu ly nuJ c tha i, cha t tha i ra n
5 La ng nghe ta i che
du ng chi ke m
Xa Chi Ba u huye n va n La m
Tinh hung Ye n
2OO8 2OOG Xu ly rac tha i, khi tha i
G La ng nghe ta i che
nhu a Minh Khai
Minh Khai Tinh hung Ye n 2OO8 2OOG Xu ly rac tha i, khi tha i
7 La ng nghe thuu c da
Lie u Xa
Lie u Xa Tinh hung Ye n 2OO8 2OOG Xu ly nuJc tha i
8 La ng nghe sa n xuat
but dung gieng
Xa Tu 0a n huyen Khua i
Cha u Tinh hung Ye n
2OO8 2OOG Xu ly nuJc tha i
O La ng nghe gie t mu
gia su c, gia ca m
Cam 0iang Tinh hai 0uJng 2OO8 2OOG Xu ly nuJc tha i, cha t tha i ra n
1O Ca c la ng nghe (0e t
nhuu m, tJ ta m va
tra m bac)
Tinh Tha i Binh 2OO8 2OOG Xu ly nuJ c tha i
11 Ca c la ng nghe tinh
lu c bu t sa n
Xa Thuy 0uJng huye n
huJng Thuy va Xa Lu c Bu n
huye n Fhu Lu c Tinh Thua
Thie n hue
2OO8 2OOG Xa y du ng he thu ng xu ly nuJc tha i, ba tha i
va hua n thie n qui trinh cu ng nghe
12 Lang nghe du c dung FhuJng Buc Thanh hu hue
Tinh Thua Thien hue
2OO8 2OOG Xa y du ng he thu ng xu ly cha t tha i va hie n
da i hua cu ng nghe sa n xua t
18 La ng nghe mu tra u J
Fhu c La m
Tinh Ba c 0iang 2OO8 2OOG Xa y du ng he thu ng nuJc sa ch ta trung,
xu ly nuJ c tha i, cha t tha i ra n

Bang 5.3. Danh sach lang nghe gay o nhiem moi trng nghiem trong theo Quyet nh 64/2003/Q-TTg
&&
lIec, den nuy, cu 18 Iung ngIe co liong
uunI sucI Quyel dnI 64l2uu8lQ-TTg,
vun cIuu co Iung ngIe nuo duoc duu iu
lIoI uunI sucI nuy. uy Iu mol lIuc le
iul dung nIun duoc su quun lum duc
hIel. Tiong lIoI gIun loI, cuc du Iuong
vu cuc Iung ngIe IuI lIun liuong xu Iy
moI liuong de duoc cu gIuy cIung
nIun du Ioun lIunI cuc hIen Iu xu
Iy o nIIem liIel de vu duu iu lIoI uunI
sucI den.
.4.Z. Pkzt k|00 vz x0 | tr000y k0p pkzt s|0k
czc |z0y 0yk0 yz 0 0k|0 0| tr000y
Cu c du Iuong cu n lIcI cu c cII du o,
Io I Io cu c hun ngu nI de lIu c IIe n
Quye l dnI 64l2uu8lQ-TTg vu duu
cu c Iu ng ngIe du Iou n lIu nI xu Iy o
nIIe m iu lIo I uunI su cI den. Mu l
lIu c, vu n cu n lu ng cuo ng lIunI liu,
lIe m liu de duu vu o uunI su cI nu y cu c
Iu ng ngIe vu n lIe lu c gu y o nIIe m
mo I liuo ng ngIIe m lio ng. Ne u Iu l
IIe n mo I cu c Iu ng ngIe gu y o nIIe m
mo I liuo ng ngIIe m lio ng, cu n nIunI
cIo ng vu lIe n quye l duu vu o uunI
su cI den, cu n Iu I xu Iy o nIIe m
mo I liuo ng, ne u lIo ng se u uu ng cu c
hIe n Iu lIe n quye l Ion.
KIem liu, gIum sul cIul cIe cuc co so
sun xuul cuu cuc Iung ngIe nuy. Yeu
cuu cuc co so sun xuul IuI liIen lIuI
u uung cuc hIen Iu cun lIIel nIum
gIum lIIeu o nIIem. Yeu cuu cuc Iung
ngIe IuI xuy uung cuc Io liInI xu Iy o
nIIem vu liIen lIuI lIuc IIen lIeo dung
Io liInI duoc Ie uuyel.
.4.8. I0 | czc kk0 v0c 0| 0 0k|0 0| tr000y
00 k0zt 000y c0z czc |z0y 0yk0
TIu c le cIo lIu y, mo l so Iu ng ngIe
gu y o nIIe m mo I liuo ng lIo ng cII
liong Iu m vI Iu ng, xu , mu co n gu y o
nIIe m cIo cu mo l lIu vu c Iou c dou n
so ng, uo ng so ng. NIu vu y, mo l so
liuo ng Io , vIe c xu Iy o nIIe m lIo ng
cII gIo I Iu n liong Iu m vI Iu ng ngIe
mu cu n Iu I xu Iy cu cu c lIu vu c du
h o nIIe m, nIu cu c dou n so ng, uo ng
so ng. Cu c du Iuong cu n Iu I dIe u
liu, du nI gIu cu c lIu vu c o nIIe m mo I
liuo ng uo cu c Iou l do ng Iu ng ngIe vu
de xuu l cu c le Iou cI de xu Iy o
nIIe m vu lIo I Iu c mo I liuo ng cIo
cu c lIu vu c nu y.
.. N0 80 0IkI PhkP kh0IE0 kh0h
..1. kk000 kk|ck zp 000y sz0 x0zt szck k00,
czc c00y 0yk0 y|z tk|00 0 0k|0 0| tr000y,
x0 | czc ckzt tkz| |z0y 0yk0
KIuyen lIIcI cuc co so sun xuul
liong Iung ngIe u uung cuc gIuI Iu
sun xuul sucI Ion de vuu gIum Iuong
Iul lIuI, vuu IuI mung IuI IIeu quu
lInI le. CIo vuy uu duI voI IuI suul lIu
doI voI cuc cIu co so u uung cong
ngIe vu lIIel h lIen lIen luo Il cIul
lIuI. Muc cIo vuy co lIe lInI lien ly Ie
' gIu li cong liInI. PIun con IuI cIo
cIu co so lu duu lu.
Phi rm
Nguon: T lieu
Tiong lIoI gIun quu, cuc nIu lIou Ioc
VIel Num du co mol so cong liInI
ngIIen cuu, u uung cuc gIuI Iu sun
xuul sucI Ion cIo cuc nIom Iung ngIe
cIInI. uy Iu co so quun liong cIo vIec
liIen lIuI, mo iong u uung lien uIen
iong cIo cuc Iung ngIe lien cu nuoc
/ung 5.4).
TIe luc duy munI xuy uung cuc uu
un ngIIen cuu ve u uung sun xuul sucI
Ion cu lIe cIo lung IouI IInI Iung ngIe
de co cuc mo IInI liInI uIen nIun iong
cIo cuc Iung ngIe. Quu liInI liIen lIuI
nIun iong mo IInI cun co su dong go
mol Iun lInI II lu cuc cIu co so hen
cunI ngun sucI nIu nuoc.
&1
TT 6a r gIa I pha p hho m gIa I pha p 6hI ph da u Iu Lo I rh
1 Su du ng than da cu ha m luJ ng
luu huy nh tha , cu nhie t tri cau
Thay dui nhien
lieu dau vau
5O1OO du ng/kg
than
0ia m luJ ng xi than, gia m nu ng du
S0
2
trung khui tha, na ng cau nhie t
du cua lu
2 Ba u u n lu nung 0ua n ly nu i vi 2OO8OO
nghin du ng/lu
Tiet kiem nhien lieu, giam u nhie m
nhiet
8 Ba u duJ ng ca c ma y mu c, thie t bi 0ua n ly nu i vi 1OO nghin
du ng/xuJ ng
Ta ng tuui thu thiet bi, giam du u n,
rung
4 Tua n hua n nuJ c la m ma t, nuJ c
ru a ta i kha u ma
Tua n hua n
nuJ c
1 trie u du ng/hu 0ia m l uJ ng nuJ c su du ng va gia m
luJ ng nuJ c tha i 2O 8O%
5 Thu gum rie ng nuJ c tha i kha u ma Tua n hua n,
Fha n luu ng
du ng tha i
2OO nghin
du ng/hu
0ia m luJ ng nuJ c su du ng va gia m
luJ ng nuJ c tha i
G Thu ng thua ng nha xuJ ng 0ua n ly nu i vi 12 trie u
du ng/xuJ ng
0ia m nu ng du khi du c va bu i trung
nha xuJ ng
7 Thay the thie t bi cu ba ng thie t bi
mJ i hie n da i hJn
Ca i tie n thie t
bi
515 trie u
du ng/xuJ ng
ha ng cau cha t luJ ng sa n ha m,
gia m ty le hu ng
Bang 5.4. Cac giai phap san xuat sach hn cho lang nghe tai che kim loai
K|1 .1. 11 t1l t1t| |11
San xuat sach hn la mot cach thc mi va sang tao trong t duy ve cac san pham va quy
trnh cong nghe lam ra cac san pham o nham: tao ra cac san pham khong gay hai ti moi
trng; giam thieu mc phat thai: kh thai, nc thai, chat thai ran; hp ly ve mat sinh thai.
Li ch cua san xuat sach hn: San xuat sach hn mang lai hieu qua to ln ve mat sinh thai,
moi trng va xa hoi.
Hieu qua kinh te: S dung co hieu qua hn nguyen, nhien lieu va nc, tuan hoan, tan thu
cac chat thai e san xuat ra cac san pham phu lam cho chi ph san xuat giam (tiet kiem vat
t, ien, nc, thu hoi nhiet,) va cung giam c chi ph x ly dong thai.
Hieu qua moi trng: Khi mc phat thai thap, moi trng se c cai thien, t o nhiem hn, x
ly dong thai se re hn. Han che c anh hng xau cua moi trng ti sc khoe cong ong,
e phat trien san xuat cua lang nghe ben vng.
Hie u qua xa ho i: Sa n xua t v i hie u qua cao, gi c mo i tr ng trong la nh se gia m a p l c ma u
thua n gi a nh ng ho sa n xua t nghe va nh ng ho kho ng sa n xua t nghe , ta o c kho ng kh oa n
ke t trong da n, ta o a n t ng to t ve hnh a nh la ng nghe .
To cIuc cuc Io duo luo, liInI uIen
lIu ngIIem u uung sun xuul sucI Ion
cIo cuc cIu co so sun xuul luI Iung ngIe.
Tiuoc mul u uung cuc gIuI Iu quun Iy
noI vI, luun Ioun luI cIe de gIum lIIeu
o nIIem moI liuong mung IuI IoI IcI lInI
le, Il lon lem. Suu do nung cu uun Ien
vIec lIuy doI lIIel h vu cong ngIe lIen
lIen luo Il cIul lIuI. KInI II lo cIuc cuc
Io nuy co lIe lel Io nguon ngun sucI
su ngIIe moI liuong vu uo cuc cIu co
so dong go lIeo ly Ie lIIcI Io voI
Ioun cunI lung du Iuong.
..Z. kk000 kk|ck v|0c xz k0| k0z c00y tzc
8N |z0y 0yk0
Tung cuong guo duc, |uycn |ruycn
nung cuo nhun |huc cong dong vu ho
Icn ong ghc no dung VMT |rong
huong uoc cuu ung xu
Cuc noI uung cun Io hIen huo gom:
- Luul BVMT, cuc cIInI sucI, vun hun
IIen quun loI BVMT Iung ngIe vu cuc
quy cIuun moI liuong cuu VIel Num;
- Houl dong sun xuul cuu Iung ngIe,
cuc cIul lIuI Iul sInI, muc do o nIIem
so voI quy cIuun moI liuong;
- AnI Iuong cuu o nIIem moI liuong
Iung ngIe loI suc lIoe cuu cong dong,
sun xuul nong ngIIe, cunI quun,;
- Cuc IouI II moI liuong hul huoc: II
BVMT doI voI nuoc lIuI, cIul lIuI iun, lII
lIuI vu cuc quy dnI xu Iul IunI cIInI;
- Cuc hIen Iu gIum lIIeu o nIIem
moI liuong u uung cIo Iung ngIe: sun
xuul sucI Ion, xu Iy cIul lIuI vu nIung
lInI ngIIem lol o cuc Iung ngIe luong lu;
- Co cIe Io lio luI cIInI, cucI lIe
cun vuy von liong cuc Ioul dong IIen
quun den doI moI cong ngIe, u uung
cong ngIe sun xuul sucI Ion, xu Iy cIul
lIuI liong sun xuul.
Huong uoc Iung xu Iu cong cu quun Iy
moI liuong Iuu IIeu o nong lIon, Iuc
Iuong lIum gIu cIu yeu IuI Iu cIInI
nIung nguoI uun liong Iung ngIe o cuc
Io sun xuul, cuc Io uun cu vu cuc doun
lIe nIu IoI lIunI nIen, IoI Iu nu, IoI
cuu cIIen hInI, Huong uoc cung dnI
ly lIuy doI cIo Iu Io voI su lIuy doI
cuu Iung xu.
&
K|1 .. K111 111 1|11 11| 11 t||1| t1
K111 11t
Muc ch, y ngha xay dng va to chc
thc hien Hng c: nham van ong
nhan dan gi ve sinh moi trng, xoa bo
hu tuc va nang cao trach nhiem cua ngi
dan trong viec gi gn lang xom xanh,
sach ep.
Nhng qui nh chung: Quyen li va ngha
vu cua ngi dan trong thc hien hng
c, quy nh trng thon va Ban xay
dng nep song van hoa cua thon ieu
hanh thc hien hng c.
Nh ng quy nh cu the ve BVMT: Quy nh
ve thu gom, tha i bo va x ly cha t tha i ra n;
Quy nh ve thoa t n c va x ly n c tha i
sa n xua t, n c tha i sinh hoa t, s du ng
nguo n n c sinh hoa t; Quy nh ve x ly kh
tha i sa n xua t, tie ng o n; Quy nh ba o ve he
sinh tha i, a da ng sinh ho c nh kho ng mua
ba n o ng va t qu hie m, kho ng du ng thuo c
no , thuo c o c, xung ie n a nh ba t ca ,.;
Tham gia to ng ve sinh la m sa ch ng la ng
ngo xo m nh ky va ca c nga y tr c le te t,
nga y Mo i tr ng the gi i.
Khen thng: La tieu ch xet cong nhan
gia nh van hoa, tuyen dng, khen
thng ca nhan gia nh thc hien tot
Hng c theo qui nh cua thon.
Ky lua t: Phe bnh, pha t theo quy nh cu a
tho n.
Hng c c ngi dan trong thon
ban bac, sau khi nhat tr se thc hien.
&
Khuycn |hch vu |ung cuong :u |hum
gu cuu cong dong |rong VMT ung nghc
BVMT Iung ngIe IuI uo cIInI cuc
cIu co so sun xuul, cuc cong dong uun
cu liong Iung ngIe lIum gIu. Huy dong
cong dong lIum gIu BVMT Iung ngIe
cun huo gom cu cuc IInI lIuc:
- Huy dong hul huoc: NguoI guy o
nIIem IuI dong go Iouc cII liu lInI
II cIo vIec lIuc Iuc o nIIem (lIuc
IIen NgI dnI 67l2uu8lN-CP ve II
BVMT doI voI nuoc lIuI, NgI dnI so
174l2uu7lN-CP ve II BVMT doI voI
cIul lIuI iun vu su loI Iu NgI dnI ve
II BVMT doI voI lII lIuI);
- Huy dong lu nguyen: Huy dong
nIung nguoI duoc Iuong lIu IoI IcI moI
liuong dong go vuo cong luc BVMT
hung cuc IInI lIuc: dong go suc Iuo
dong cuu cuc Io gIu dInI, cuc co quun
liuong Ioc, vuo cuc Ioul dong nIu ve
sInI ngo, xom, lIuI lIong cong nuoc
lIuI,; de ngI cIInI quyen cuc cu cIo
Ie uunI mol ly Ie nIul dnI nguy Iuo
dong cong IcI lIeo Iuul dnI (Iu IenI
ngIIu vu Iuo dong cong IcI) cIo vIec xuy
uung co so Iu lung cIo BVMT nIu Ie
lIong lIoul nuoc lIuI, huI cIon Iu cIul
lIuI iun cuu du Iuong;
- Huy do ng Io lu c: Huy do ng,
lIuyen lIIcI lo cIuc, cu nIun duu lu
xuy uung co so Iu lung cIo Iung ngIe,
xuy uung cuc lIIel h xu Iy cIul lIuI,
lIunI Iu cuc Io luc xu quun Iy cIul
lIuI, lIuc IIen lIeo Iuong nIu nuoc vu
nIun uun cung Ium.
Cuc Ioul dong lIum gIu cuu cong
dong co lIe huo gom:
- GIu gIn ve sInI sucI se noI sun xuul,
noI sInI Ioul, gIu sucI se duong Iung
ngo xom;
- To cIuc, lIuI lIong, dnI ly nuo vel
cong iunI;
- TIum gIu cIuong liInI nuoc sucI;
- TIu gom iuc dung noI quy dnI cuu
Iung xu, lIong do huu huI iuc lIuI iu noI
cong cong;
- Tun lIu cIul lIuI sun xuul nIu xuy
Ium hIogus, lun uung xo sun, uong gIeng
Ium lIuc un gIu suc.
..8. kk000 kk|ck tz0y c000y vz 0z 0z0y k0z
0z0 t0 tz| ck|0k ck0 8N |z0y 0yk0
Do nguon Iuc BVMT Iung ngIe con
Iun cIe, neu lIong co su Io lio cuu nIu
nuoc huoc duu de luo su cIuyen hIen
dol Iu cu ve nIun lIuc Iun vIec gIum
luI Iuong o nIIem cuc ho lII vun de
BVMT Iung ngIe vun lIong lIuy doI.
Tiuoc Iel cun lu liung vuo:
- Ho lio lInI II luo co so Iu lung,
liong do co vIec quy IoucI cuc lIulcum
cong ngIIe Iung ngIe, Io lio xuy uung
Ie lIong xu Iy nuoc lIuI lu liung, Ie
lIo ng quu n Iy cIu l lIu I iu n cu u
lIulcum cong ngIIe Iung ngIe, quy
IoucI xuy uung cuc huI cIon Iu cIul
lIuI iun Io ve sInI cu xu, Iuyen;
- Ho lio lInI II ngIIen cuu, lIuyen
lIIcI u uung sun xuul sucI Ion cIo cuc
mo IInI liInI uIen vu cIo vuy uu duI voI
cuc co so u uung nIun iong mo IInI;
- KIuyen lIIcI cuc co so sun xuul xu
Iy nuoc lIuI, lII lIuI, quun Iy moI
liuong hung cIo vuy uu duI Iouc gIum
lIue lII lIuc IIen cuc gIuI Iu nuy;
- Ho lio mol Iun lInI II quun liuc
moI liuong dnI ly Iung num, Iun con
IuI lIu cuu cuc co so sun xuul;
- Xuy uung muc lIue lIu nIu uounI
ngIIe, muc IuI suul lIn uung uu duI cIo
cuc co so sun xuul lInI uounI luI Iung
&I
ngIe co u uung sun xuul sucI Ion
nIum lIuyen lIIcI cuc uounI ngIIe
nIu gIum lIue cIo Iun IoI nIuun uo
sun xuul sucI Ion mung IuI.
u dung hou cuc nguon duu |u
Cuc nguon duu lu cIo BVMT Iung
ngIe co lIe lu:
- Ngun sucI nIu nuoc uunI cIo
BVMT (1' long cII ngun sucI). Xuy
uung co cIe cIo Ie uung von su
ngIIe moI liuong de Io lio xu Iy moI
liuong Iung ngIe lIeo ly Ie Iu Io;
- Nguon lu duu lu cuu cIu co so sun
xuul;
- Nguon von ODA uunI cIo BVMT;
- Quy BVMT VIel Num;
- PIun II BVMT doI voI nuoc lIuI,
cIul lIuI iun de IuI cIo du Iuong
quun Iy. Cun lung cuong lIu cuc lIoun
II nuy de co nguon lInI II cu cIo
BVMT Iung ngIe;
- Nguon luI lio lIong Ioun IuI cuu cuc
lo cIuc quoc le cIo BVMT Iung ngIe.
.8. N0 80 0IkI PhkP hk0 0hE k 00hIEN 0kN
PIul liIen Iung ngIe vu cuc ngunI
ngIe nong lIon Iu mol cIu liuong Ion
cuu ung vu NIu nuoc. Tuy nIIen, su
Iul liIen nuy IuI dum huo Iu hen
vung vu IuI Iou cuc mul lInI le, xu IoI
vu huo ve moI liuong. VoI Iuong lIe
cun nuy, hen cunI mol so IouI IInI Iung
ngIe se Iul liIen munI cu ve so Iuong
vu quy mo sun xuul, mol so lIuc cun
duoc Iun cIe, lIong lIuyen lIcI Iul
liIen vu mol so Ioul dong, cong ngIe
cun duoc ngIIem cum liIel de. TIeo
lInI ngIIem cuu mol so nuoc lien lIe
gIoI, cung voI lel quu cuu cuc cong liInI
ngIIen cuu liong nuoc vu de xuul, lIen
ngI cuu cuc nIu lIou Ioc, co quun
quun Iy cun lIIel IuI co nIung Iun cIe
vu ngIIem cum suu duy:
1. Hun cIe Iul liIen moI, Iun cIe
mo iong cuc co so sun xuul luI cIe cIul
lIuI (nIuu, lIm IouI, gIuy, cuo su), uel
nIuom vu lIuoc uu lIu cong liong cuc
Iung ngIe;
2. NgIIem cum su uung liong Iung
ngIe nIung Iuong Iu sun xuul lIu
cong vu lIIel h guy o nIIem moI liuong
ngIIem liong;
8. NgIIem cum lIen IunI liong Iung
ngIe cuc Ioul dong su uung quung co
lInI Iong xu, luI cIe cIul lIuI nguy IuI.
ng lang
Nguon: T lieu
&&
X ly rm, ra sau thu hoach
Nguon: T lieu
&f
KET LUAN VA KEN NGH[
0k0h 0Ik 0h000
Tiong lIoI gIun quu, cung voI su Iul liIen munI me cuu dul nuoc, ho mul nong
lIon cung co nIIeu doI moI. KInI le Iul liIen, doI song cuu nguoI nong uun dung
duoc nung cuo. So voI mul hung cIung cuu nong lIon, cuoc song cuu nIun uun cuu
cuc Iung ngIe co su lIen ho cuo Ion Iun, uo liong nIung num quu, cuc Iung ngIe du
co nIung lIunI cong dung le ve Iul liIen lInI le. Tuy nIIen, neu cII co cuc lIunI
lIcI ve Iul liIen lInI le lII vun cIuu lIe mung IuI su Iul liIen hen vung cIo nong
lIon. Ben cunI lIunI luu ve lInI le, Iung ngIe du vu dung guy iu cuc Iuu quu
ngIIem liong ve mul moI liuong. Cuc Ioul dong sun xuul o duy con mung nIIeu lInI
lu Iul, nIo Ie, cong ngIe Iuc Iuu, IIeu quu su uung nguyenlnIIen IIeu lIu, mul
hung sun xuul Iun cIe. Cuc yeu lo nuy du luo suc e Ien moI liuong vu Iu nguyen
nIun liuc lIe guy o nIIem moI liuong cuc Iung ngIe vu cu lIu vuc Iun cun.
MoI liuong cuu lIong Il Iung ngIe dung suy lIouI lium liong. Tuy lIeo IouI IInI
sun xuul, moI liuong o cuc Iung ngIe h o nIIem lIuc nIuu. O nIIem nuoc uIen iu
duc hIel ngIIem liong luI cuc Iung ngIe cIe hIen Iuong lIuc, lIuc Ium, cIun nuoI
vu gIel mo, Iung ngIe luI cIe gIuy (o nIIem Iuu co), uel nIuom (nuoc lIuI cIuu
nIIeu Iou cIul), luI cIe lIm IouI (o nIIem lIm IouI nung). Tiong lII do, o nIIem
lIong lII dung uIen iu nung ne o cuc Iung ngIe gom su, vul IIeu xuy uung vu lIuI
lIuc du (o nIIem huI), Iung ngIe luI cIe Ie lIuI (o nIIem huI cIuu lIm IouI nung
vu vul IIeu doc IuI). Mol vun de cIung nIul doI voI cuc Iung ngIe Iu Iun Ion cIul
lIuI iun lIong duoc lIu gom, mu xu lIung vuo moI liuong. TIeo uu huo, o nIIem
lIong lII, nuoc vu dul o cuc Iung ngIe se con uIen hIen Iuc lu neu lIong l
lIoI vu cuong quyel u uung cuc gIuI Iu quun Iy vu ly lIuul.
O nIIem moI liuong Iung ngIe Iu nguyen nIun guy iu cuc henI, ucI cIo nguoI
uun dung Iuo dong vu sInI song o cIInI Iung ngIe. Xu Iuong nuy dung gIu lung liong
nIung num gun duy. O nIIem moI liuong guy unI Iuong lIong cII cIo suc lIoe
nguoI uun mu con guy Iuu quu xuu loI nIIeu mul cuu nong lIon. O nIIem moI liuong
Ium gIum nung suul nong ngIIe luI du Iuong, luc dong xuu liuc lIe loI cuc Ioul
dong Iul liIen lInI le - xu IoI cuu cIInI Iung ngIe, guy iu nIung lon lIul lInI le
lIong nIo vu uun loI nIung xung dol moI liuong liong cIInI Iung ngIe.
NguoI uun, cuc cu cIInI quyen vu ho ngunI du nIun lIuc ve unI Iuong, luc IuI
cuu o nIIem moI liuong Iung ngIe. Tiong lIoI gIun quu, nIIeu co gung du duoc liIen
lIuI o cuc cu, cuc ngunI; nIIeu hIen Iu, gIuI Iu du duoc xuy uung, de xuul
nIum ngun cIun xu lIe suy lIouI, o nIIem moI liuong Iung ngIe. Tuy nIIen, cong
luc BVMT Iung ngIe vun con nIIeu lon luI: cIuc nung nIIem vu vu lo cIuc quun Iy
moI liuong Iung ngIe cIuu io iung; lIIeu cuc quy dnI Iu Iuul duc lIu cIo BVMT
Iung ngIe; quy IoucI lIong gIun gun voI BVMT Iung ngIe con nIIeu hul cu uun
den lInI liung o nIIem Iun iong; cuc IouI II BVMT doI voI cIul lIuI con cIuu lIu
f
duoc doI voI cuc co so sun xuul Iung ngIe; xu Iul IunI cIInI doI voI cuc IunI vI
guy o nIIem moI liuong cIuu duoc lIuc IIen ngIIem; cong luc lIunI liu, gIum sul,
quun liuc moI liuong con yeu lem; nguon nIun Iuc, luI cIInI liong BVMT Iung ngIe
con lIIeu; cIuu Iuy dong duoc cuc nguon Iuc xu IoI.
kIE0 00h|
ung vu CIInI Iu dung liIen lIuI suu iong cuc cIu liuong, cIInI sucI ve lum
nong vu Iul liIen Iung ngIe vun Iu mol uu lIen liong cIu liuong nuy. Ben cunI cuc
lIunI luu dul duoc, Iul liIen Iung ngIe dung guy iu Iuu quu xuu cIo moI liuong
Iung ngIe. e ngun cIun l lIoI vu lIuc Iuc co IIeu quu o nIIem moI liuong luI
cuc Iung ngIe, Bo TuI nguyen vu MoI liuong xIn lIen ngI voI CIInI Iu vu Quoc
IoI mol so vun de mung lInI cIul dnI Iuong cun lu liung cII duo lIuc IIen liong
lIoI gIun loI:
1. Cuc cu quun Iy Tiung uong cun lu liung Ioun lIIen lIe cIe, lung cuong lo
cIuc lIuc IIen Iu Iuul ve BVMT Iung ngIe;
2. Cuc cu quun Iy du Iuong cun cIu liong ngIIen cuu, lIuc IIen quy IoucI
lIong gIun Iung ngIe gun voI BVMT, lung cuong cuc Ioul dong BVMT vu xu Iy cIul
lIuI doI voI cuc Iung ngIe dung Ioul dong, xu Iy liIel de cuc co so Iung ngIe guy o
nIIem moI liuong ngIIem liong;
8. Cuc ho, ngunI cun lu liung lIuc IIen, u uung dong ho cuc gIuI Iu lIuyen
lIIcI vu cuc gIuI Iu Iun cIe, ngIIem cum;
4. Cuc Io sun xuul, uounI ngIIe co liucI nIIem ngIIem cIInI cIu IunI cuc
quy dnI ve huo ve moI liuong doI voI cuc co so sun xuul lInI uounI vu cun som
IouI ho cuc cong ngIe sun xuul Iuc Iuu guy o nIIem moI liuong ngIIem liong;
b. Cong dong cun lung cuong cuc IInI lIuc lIum gIu, Io lio liuc lIe cIo cuc co
quun quun Iy moI liuong du Iuong de BVMT Iung ngIe.
fl
TA LEU THAM KHAD
1. uo cuo Chcn uoc Iuo vc mo |ruong |nh
uc Lcu dcn num 2010 vu dnh huong dcn
num 2020. Tiung lum GIuo uuc vu Tiuyen
lIong moI liuong.
2. uo cuo dc |u |hou hoc Hcn |rung mo
|ruong ung nghc o Thu nh vu mo| :o gu
hu xu y |hu |h nhung ung nghc I o nhcm
nghcm |rong. So TuI nguyen vu MoI liuong
TIuI BInI.
8. uo cuo dc |u Nghcn cuu hcn |rung vu dc
xuu| gu hu uo vc mo |ruong Tnh Kcn
Gung dcn num 2010 nh huong dcn num
2020. So KIou Ioc cong ngIe TInI KIen
GIung, VIen Ky lIuul nIIel doI vu Buo ve
moI liuong. TP RucI GIu lIung uul2uu6.
4. uo cuo dcu |ru nghcn cuu du Iuo hu|
|rcn cong nghc nong |hon vu ung nghc
|u Quung Num u Nung, 2uu1.
b. uo cuo Ngunh Nong nghc Vc| Num 2007
vu |rcn vong 2008. Bo NN8PTNN.
6. uo cuo Nghcn cuu vc Quy houch hu| |rcn
ngunh nghc |hu cong |hco huong CNH nong
|ho n o nuo c CHXHCN Vc | Num, Bo
NN8PTNN, JICA, num 2uu4.
7. uo cuo Quun |ruc vu dunh gu hcn |rung
mo |ruong |u cuc ung nghc vu cuc cum
cong nghc vuu vu nho |rcn du Iun |hunh
ho Hu No-2000. So TuI nguyen MoI liuong
vu NIu dul Hu NoI. Hu NoI, 12l2uu6.
8. uo cuo |ong dcu |ru nghcn cuu du Iuo
hu| |rcn cong nghc nong |hon vu ung
nghc |u Quung Num, u Nung. 2uu1.
u. uo cuo Trcn |hu |c houch hu| |rcn
nong nghc, nong |hon num 2008.
1u. Ch |h :o 28/2007/CT-NN nguy 18/4/2007
cuu o |ruong o NN5FTNT vc duy munh
|huc hcn quy houch vcc hu| |rcn ngunh
nghc nong |hon vu hong chong o nhcm
mo |ruong ung nghc.
11. Chcn uoc Iuo vc mo |ruong Quoc gu dcn
num 2010 vu dnh huong dcn num 2020 lIeo
Quye l dnI so 2b6l2uu8lQ-TTg ngu y
u2l12l2uu8. Bo TuI nguyen vu MoI liuong.
NIu xuul hun CIInI li Quoc gIu. Hu NoI,
lIung 7 num 2uu4.
12. Chuong |rnh dcu |ru, dunh gu |uc dong :uc
|hoc mo |ruong |u ung nghc duc co |h Tong
Xu /Num nh), Cuc Buo ve moI liuong 2uu7.
18. Chuong |rnh ngh :u 21 cuu Vc| num.
14. un TI Lun Huong. Thuc |rung vc :nh mo
|ruong vu mo| :o duc dcm Icnh |u| ung
nghc Thc| Tru xu nh Mnh, huycn Khou
Chuu, |nh Hung Ycn. Luun vun TIuc sy Y
le cong cong, Tiuong uI Ioc Y le cong
cong, 2uu2.
1b. un TI Lun Huong. Thuc |rung vc :nh mo
|ruong vu mo| :o duc dcm Icnh |u| ung
nghc Thc| Tru, Hung Ycn. 2uu2.
16. uo Ngoc PIong. uo cuo |hou hoc Anh
huong cuu :un xuu| nghc |o :uc |hoc cong
dong ung nghc. Hu NoI, 2uu8.
17. c un Chuong |rnh hu| |rcn |hu, cum,
|uycn cong nghc vu ung nghc |nh VInh
Long gu doun 2000-2010. Iy hun nIun uun
lInI VInI Long, lIung u1l2uu7.
18. e luI KC.u8.uu Nghcn cuu co :o |hou hoc
vu |huc |cn cho vcc xuy dung cuc chnh
:uch vu Icn hu gu quyc| vun dc mo
|ruong o cuc ung nghc Vc| Num. CIu
nIIem ung KIm CII. VIen KIou Ioc vu
Cong ngIe MoI liuong, uI Ioc BucI KIou
Hu NoI. Hu NoI, 2uub.
1u. Khuo :u| dcu |cn uo dong vu Iuoc duu u
dung gu hu cun |hc |u ung nghc dc|
uu Vun Fhuc, Hu Tuy, 2uuu.
2u. Le uc TIo. Nghcn cuu |huc |rung mo
|ruong :uc |hoc o ung nghc um Iun Fhu
o huycn Tu Lcm |hunh ho Hu No. c
xuu| mo| :o gu hu cun |hc. Luun un
lIen sI Y Ioc. Hu NoI, 2uu8.
21. Le Vun TiInI, Tiun InI Buc, o TI HunI.
Mol so ngIIen cuu huoc duu ve moI liuong,
dIeu lIen Iuo dong vu suc lIoe nguoI Iuo
dong luI cuc co so sun xuul lIeu lIu cong
ngIIe Iung ngIe, HoI lIuo lIou Ioc cong
luc An loun ve sInI Iuo dong vu huo ve moI
TA LEU THAM KHAD
liuong liong gIuI doun CNH, HH dul nuoc,
Tong LIen doun Iuo dong VIel Num, VIen
NgIIen cuu KIou Ioc Ky lIuul vu Buo Io
Iuo dong, Hu NoI, 2uuu. li.177-1uu.
22. Luu| x nghc huong |run nuoc CHND Trung
Hou, Icn hu quun y mo |ruong x nghc
Huong |run, |hunh ho Quung ong (lIeo
hun ucI cuu PGS.TS Nguyen uc KIIen).
28. Ngh dnh :o 01/2008/N-CF ngu y
08/01/2008 vc Kc houch chuycn dch co cuu
|nh |c vu chuong |rnh |ong |hc hu| |rcn
nong nghc, chcn uoc hu| |rcn ngunh
nghc, ung nghc nong |hon gun vo ho gu
dnh vu ho |uc xu.
24. Ngh dnh :o 00/2000/N-CF ngu y
07/07/2000 cuu Thu |uong Chnh hu vc
Fhu| |rcn ngunh nghc nong |hon.
2b. Nghcn cuu dunh gu unh huong mo |ruong
dcn :uc |hoc cong dong dun cu |hu vuc ung
nghc |nh Hu Tuy, dc xuu| cuc gu hu cho
hu| |rcn Icn vung. So KH8CN Hu Tuy, 2uub.
26. Nghcn cuu dunh gu unh huong mo |ruong
dcn :uc |hoc cong dong dun cu |hu vuc ung
nghc Hu Tuy. c xuu| gu hu hu| |rcn
Icn vung, Nguyen QuynI Huong, 2uu6.
27. Ngo ong, O nhcm mo |ruong o ung nghc,
Lung vun hou :uc |hoc. 1ulu7l2uu8.
28. Ngo ong. O nhcm mo |ruong o ung nghc.
Lung vun Iou suc lIoe, nguy 1u lIung u7
num 2uu8.
2u. Nguyen uc Hung vu cs. uo cuo |ong ho
Du unNung cuo nhun |huc vc |ruch nhcm
xu ho cho cuc dounh nghc vuu vu nho
ung nghc. VIen KIou Ioc Luo dong vu xu
IoI, Tiung lum ngIIen cuu moI liuong vu
dIeu lIen Iuo dong. 2uu4.
8u. Nguyen Huu CIInI. Tuc dong cuu mo
|ruong uo dong |o :uc |hoc nguo um nghc
duc |u xu My ong, huycn Thuy Nguycn,
Hu Fhong. Buo cuo lom lul HoI ngI lIou
Ioc Y Ioc Iuo dong loun quoc Iun lIu IV, Hu
NoI, 2uu1.
81. Nguyen TI Hong Tu. Nhung vun dc vc :uc
|hoc vu un |oun |rong cuc ung nghc Vc|
Num, NIu xuul hun Y Ioc. Hu NoI, 2uub.
82. Nguyen TI LIen Huong. Nghcn cuu nguy co
:uc |hoc o cuc ung nghc |u mo| :o |nh
hu uc vu cuc gu hu cun |hc. Luun
vun TIen sI Y Ioc, VIen Ve sInI DcI le
liung uong, 2uu6.
88. Nguyen TI Ngoc AnI. Khuo :u| dcu |cn
uo dong vu Iuoc duu u dung gu hu cun
|hc |u ung nghc dc| uu Vun Fhuc, |h xu
Hu ong, |nh Hu Tuy. Luun vun TIuc sI Y
le cong cong, 2uuu.
84. Nguyen TI QuynI Huong. Nghcn cuu dunh
gu unh huong mo |ruong dcn :uc |hoc cong
dong dun cu |hu vuc ung nghc |nh Hu Tuy.
e xuul gIuI Iu cIo Iul liIen hen vung.
Hu NoI, 2uu6.
8b. Nguyen TI VInI vu cong su. Buo cuo
cIuyen de unh gu unh huong cuu o
nhcm mo |ruong dcn :uc |hoc cuu dun cu
|rc cm |u ung |huun nong Ycn Fhong. Hu
NoI, 2uu7.
86. Nguyen TIuy QuynI. Mo |u dcu |cn uo
dong vu chum :oc :uc |hoc cho nguo uo
dong |u 0 co :o |huoc ung nghc :un xuu|
guy |u :nh xu Fhong Khc, huycn Ycn
Fhong, |nh uc Nnh. Buo cuo lom lul HoI
ngI lIou Ioc quoc le Y Ioc Iuo dong vu Ve
sInI moI liuong Iun lIu 1. Hu NoI, 2uu8.
87. Quy uoc uo vc mo |ruong. IBND PIuong
Hou HIe, Hou HIe, 1ulu8l2uu1.
88. Quyc | dnh :o 182/2000/Q-TTg ngu y
24/11/2000 cuu Thu |uong Chnh hu vc mo|
:o chnh :uch |huycn |hch hu| |rcn
ngunh nghc nong |hon.
8u. Thong |u :o 118/TT-TC nguy 28/12/2000
cuu o Tu chnh vc vcc huong dun mo| :o
no dung vc ngun :uch nhu nuoc ho |ro hu|
|rcn ngunh nghc nong |hon |hco Ngh dnh
:o 00/2000/N-CF.
4u. Tho ng |u :o 110/2000/TT-NN ngu y
18/12/2000 huong dun |huc hcn mo| :o no
dung cuu Ngh dnh :o 00/2000/N-CF nguy
07/7/2000 cuu Chnh hu vc hu| |rcn
ngunh nghc nong |hon.
41. Tong cuc TIong le. Ncn gum |hong |c
2007. NIu Xuul hun TIong le. Hu NoI, 2uu7.
42. Tong Cuc TIong le. Thuc |rung dounh
nghc quu |c| quu dcu |ru num 2005, 2000,
2007. NIu Xuul hun TIong le. Hu NoI, 2uu8.
48. Tong dcu |ru nong nghc, nong |hon vu
|huy :un. Tong cuc Thong |c, 2uu6.
fl
TA LEU THAM KHAD
f&
TA LEU THAM KHAD
44. Tiun NIu PIong. Thuc |rung dcu |cn uo
dong vu |nh hnh :uc |hoc nguo uo dong
ung nghc duc dong u u, uc Nnh num
2000. KIou Iuun lol ngIIe cu nIun Y le
cong cong, Tiuong uI Ioc Y Hu NoI. Hu
NoI, 2uu8.
4b. Tiun TI KIm CIung. Thuc |rung dcu |cn
uo dong vu |nh hnh :uc |hoc nguo uo
dong ung nghc :un xuu| :u| u Ho uc
Nnh. Luun vun lol ngIIe Cu nIun Y le
cong cong, Tiuong uI Ioc Y Hu NoI, 2uub.
46. VIe n KIou Io c vu Co ng ngIe mo I liuo ng.
Kc | quu dc u |ru |nh hnh :u c |ho c
nguo du n o mo | :o u ng nghc cu nuo c.
Hu No I, 2uu2.
47. Vu MunI Hung vu CS. Xuy dung cuc gu
hu du hong dc cu |hcn mo |ruong, dcu
|cn uo dong o mo| :o ung nghc co nguy co
cuo nhum Iuo vc :uc |hoc nguo uo dong.
Buo cuo long lel uu un, 7l2uub.
c mua
Nguon: T lieu

Report Full PDF

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Report Full PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BAD CAD MD TRUDNG OUDC GA 2008

MD TRUDNG LANG NGHE

Chng 1 TONG QUAN PHAT TRIEN LANG NGHE VIET NAM

Chng 1 TONG QUAN PHAT TRIEN LANG NGHE VIET NAM

Thu hu t nhie u tha nh pha n kinh te

Thu hu t t i 11 trie u lao o ng, chie m

Nhieu Hiep hoi, Hoi nghe nghiep, Cau

Hnh thanh cac trung tam giao lu

Chng 3 TAC HA CUA D NHEM MD TRUDNG TRDNG LANG NGHE...

Chng 4 OUA N LY MD TRUD NG LA NG NGHE CD N NHE U BA T CA P

Chng 4 OUA N LY MD TRUD NG LA NG NGHE CD N NHE U BA T CA P

Chng 4 OUA N LY MD TRUD NG LA NG NGHE CD N NHE U BA T CA P

You might also like