You are on page 1of 32

&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

Issue 1 of 1 January, 2010.

'Dvzwfp&m
-*syefjynfwGif;owif; P-3
-jrefrmjynfwGif;owif; P-7

-A[kokw P-8 _refrmh 'Drkdua&pD acgif;aqmif


-t,f'DwmxH ay;pm P-11
a':atmifqef;pkjunf
-a0zefa&; P-13
-EkdifiHwum owif; P-23
-aqmif;yg; P-15 -&,fp&m P-23

“jynfojl ynfom;taygif; &$iv


f ef;csrf;ajr=h uygapa=umif; ESpo
f pfu;l qkawmif;vku
d yf gonf”
1
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

*syef ,ef;wefz;dk wufr+


Ekid if jH cm;om;rS *syefEidk if o
H m;
tcsdejf ynh0f efxrf;rsm;yif tEW&,f&dS
ajymif;av#mufjcif;ESiyhf wfoufI
odxm;p&m

*syefEidk if rH mS a&muf&adS ewJh 'kuo Q nfwOD;rSm rdrEd idk f


iHrS ywfpyf dk Eh iS hf rSwyf w Hk ifu'fwdk t h m; rxkw, f El idk o
f nfh t
cuftcJudk =uKHawG ah eayonf? wzef oufqidk &f mEkid if o H &H ;Hk 19&uf? ? [Gef'g OuUX zluktd wmhuJtkdrSaejyD; tqm
rS axmufcpH mukd xkw, f &l efrmS vnf; cufcaJ eayonf? xkd [dowif;Xmeokd h tifwmAsK;ajz=um;ay;cJyh gw,f? ,ef;wefz;dk wufjyD;
jy\emukd ajyvnfap&eftwGuf *syefEidk if o H m;cHEidk o f nfh a':vmaps;usaewJh twGuaf =umifh evHrxlEidk af tmif jzpfomG ;Ekid w f ,f
Ekid if o
H m; ajymif;av#mufxm;jcif;[lonfh Oya'&Sad yonf? vkd ah jymygw,f? tcsed jf ynf0h efxrf;rsm;yif rvG,af =umif; *syefryS dk u h ek f
Ekid if o H m; ajymif;av#mufxm;jcif;qko d nfrmS Ekid if H wifydk ah omvkyif ef;rsm; vk;H 0ysuo f ek ;f Ekid af =umif;/ aiGaps;uGuo f mG ; vm
jcm;om;wOD;rS *syefEidk if w H &m;a&;0ef=uD;. cGijhf yKcsuu f dk & ykuH dk =unfjh yD; tE &W ,f&ydS uHk dk ajymjyygw,f?
,ljyD; *syefEkdifiHom;tjzpfokd h cH,ljcif;yif jzpfayonf? 'Dxufykdqkd;oGm;&if topfaqmufvkyfqJjzpfwJh puf&kHawG
xkd t h jyif Oya'yk'rf 5 wGif owfrw S x f m;onfh atmufyg awmif t=u;D tus,f &yfem;xm;&Ekid w f ,fvdk h ajymygw,f? [Gef 'g[m
vkd tyfcsuEf iS u hf udk n f &D ef vkt d yfygonf? F-1um;jyKdiyf u JG ae xGuv f u dk yf gjyD? axmufyhH a=u;awG/ abmeyfpaf wG
(1) *syefEidk if w H iG f w&m;0if/ wqufwnf; 5 ESpf ay;wmukv d nf; av#mch sygw,f? tcsed yf idk ;f tvkyo f rm;awG av#mch s
ausmaf exkid cf jhJ yD; ae&yfvyd pf m twnfwus &S&d wmukv d nf; vkycf &hJ ygw,f?
rnf? t&ifwek ;f u wpfEpS f 1.3oef; xkwzf dk h pOf;pm;cJah yr,fh tck
(2) touf 20 ausmjf yD; *syefEidk if . H Oya't& awmh 1oef; 'grrS [kwf 5 ode;f avmufyJ xkwv f dk &h &if &awmhr,f
vkyu f idk Ef idk pf rG ;f &S&d rnf? vkd ah jymygw,f? ,ef;wefz;dk wufwm r&yfwef ch zhJ ;l qk&d if aemufq;Hk rSm
(3) tusifhpm&dwWaumif;rGefjyD; aexkdif&yfwnf okn H txdjzpfEidk jf yD; *syef[m Ekid if jH cm;rS um;jyefoiG ;f &awmhrmS jzpfyg
r_twGuf rdrpd rG ;f tm;jzifh vkyu f idk &f yfwnfaejcif;/ w,f? xkwu f ek u
f rk %
` aD wG aocsmrvkyEf idk &f if Ekid if t H xdawmif xd
ykid q f idk rf _ tajctae? cku
d v f mrSmyg? 'Davmuf tajctaerSmvnf; um;xkwo f al wGrsm; wm
(4) Ekid if o H m;r&Sd (ESpEf idk if o H m; rjzpfap&)? vJ wpfct k ygt0ifvdk h ajymolawGuvnf; ajym=uygw,f?
(5) *syefEidk if H tajccHzJG ph nf;tkycf sKyfyHk Oy'jyXmef;jy;D (tqm[d owif;pm)
aemufyidk ;f xkOd ya'ukd zsuq f ;D &ef =uHpnfjcif;/ t
=urf;zufjcif; (okd )h zsuq f ;D &ef =uHpnfjcif;udk &nf
&G,I f zGJ ph nf;xm;aom tzGJ t h pnf;wGif uk, d w f idk /f
uk, d u f s yg0ifjcif; ponfwdk rh &Sjd cif;wkd h jzpfygonf? &D;&Jruf'&pf cHppfrLS ; yDyD
(w&m;0if aexkid cf iG Ahf ZD m &&Sjd yD;aemufyidk ;f 5 ESpf &moDuek of nftxd em;&rnf
ausmf qufwu dk af exkid o f u l dk av#mufxm;cGihf &Sd
ygonf?)
av#mufxm;&rnfah e&mrSm oufqidk &f mjrKd eh ,f w &D;&Jruf'&pf. A[kcd pH pfrLS ; yDyo
D nf 'l;acgi;f ta=umjywf
&m;&k;H wGif vkt d yfaom pm&Gupf mwrf;rsm;ESit hf wl av#muf oGm;ojzifh &moDukefonftxd tem;,l&vdrfhrnfjzpfa=umif;
xm;&ygonf? um,uH&Sifukd,fwkdif w&m;&kH;okd h oGm; 4if;uvyfu twnfjyKajym=um;onf?
a&muf av#mufxm;&ygrnf? touf 15ESpf rjynfah o;ol touf 26ESp&f dS yDyoD nf Avifp, D mESihf upm;onfyh wJG iG f
jzpfygu w&m;0ifowfrw S af y; uk, d pf m;vS,f (odk )h tkyx f ed ;f ,if;'%f&m&&Sjd yD; uGi;f twGi;f rS xrf;pOfjzifh xGuo f mG ;&onf? yDyD
olrS av#mufxm;Ekid yf gonf? vkt d yfonfh pm&Gupf mwrf; onf 'lacgi;f '%f&ma=umifh &moDuek o f nftxd tem;,l&rnfjzpf
udpPESifh ywfoufI w&m;&kH;wGif ar;jref;pkHprf;Ekdifygonf? a=umif; urBmzvm;abmvk;H jyKdiyf YJG ay:wl*t D oif;twGuf yg0if
aexkid cf iG Ahf ZD m trsK;d tpm;rSm tjrJwrf; aexkid cf iG Ahf ZD m r upm;&ef pk;d &draf e&onf?
[kwaf yrJh Ekid if o H m;av#mufxm;Ekid yf gonf?

2
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

T *sme,f xkwfa0jcif;. &nf&G,fcsuf


FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF

FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF

T &k[d if*sm*sme,f (The Rohinhya Journal) onf rnfonfh


tzGJ htpnf;/ tpkd;&vufatmufcH *sme,fr[kwfyg? vGwfvyfaom
&kd[if*sm owif;*sme,f jzpfygonf? T*sme,fukd *syefEkdifiHa&muf
&kd[if*smausmif;om;rsm; OD;aqmifjyD; &kd[if*smta&; jrefrmjynf
olrsm; od&&dS ef/ jrefrm'Dru
dk a&pD &&Sad &;ESihf *syefEidk if aH &muf jrefrmjynf
oljynfom;rsm;. pD;yGm;a&;/ vlra_ &;ukd wzufwvrf;rS ulnyD yhH ;dk Ekid &f ef
&nf&G,fI xkwfa0jcif; jzpfygonf? *sme,fwGif rnfolrqkd oma&;/
ema&;/ vlr_a&;ESifh tvkyftukdif/ pD;yGm;a&; a=umfjimrsm;ESifh tdrfcef;
ykdv#HypPnf;rsm;tm; tcrJh a=umfjim Ekdifygonf? owif;/ pmrlrsm;ESifh
a0zefpmrsm; ay;ykd hvkdol &Sdygu txl;yif zdwfac:tyfygonf?
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF

FFFFF aus;Zl;wifv$m FFFFF


&kd[if*sm *sme,f
qufoG,f&ef jzpfajrmufa&;twGuf tzufzufrS
Soe Aung (Editor) 0kdif;0ef;yHykd;aom oufqkdif&m
Tokyo, Shinjuku-Ku, owif;Xmersm;/ tzGJ htpnf;
Tsukuchi Machi 15
Kakurazaka Haise 101 toD;oD;rsm;/
Tel: 03-5027-9848
Fax: 03-5027-9848
rdwfaqGoli,fcsif;rsm;ESifh
Mobile: 080-5027-9848 a=umfjimxnfh oGif;ay;aom
e-mail: rohingyajournal@gmail.com
pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm; tm;vkH;ukd
txl;yif aus;Zl;wif&Sdygonf?
FFFFFFF ? FFFFFFF

3
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

t,f'Dwm tmabmf

,ae hjynfya&muf wcsKd haom jrefrmjynfolrsm;u &kd[if*smjy\emukd


rsKd;cspfpdwfwpfckwnf;ESifh awG;awmaeygw,f? &kd[if*sm jy\emukd rsKd;cspfpdwf
wpfcw k nf;ESihf ajz&Si;f vkd rh &Ekid yf gb;l ? wkid ;f jynf/ vlrsK;d orkid ;f qkw
d m a&=unf&m jrufE&k m
a&$ ah jymif;tajcpku d jf cif; orkid ;f vkd rh w S o
f m;zl;ygw,f?

ygvufpwdik ;f / tD*sp/f abbDv/Hk vufwiftar&du Ekid if rH sm;/ ta&S eh J t h aemuf


tdE, Nd u|e;f Ekid if rH sm; orkid ;f [m vlom;awG&J h a&=unf&m/ jrufE&k m a&$ ah jymif; tajc
pkud jf cif; orkid ;f om"ujzpfygw,f?
&ckid o f rkid ;f rSm &k[
d if*smu &k;d 0efnm‡ qkjd y;D tlaygux f ;dk Zwf xGiw f m orkid ;f q&mawG
yko
d rd mS yg? jrefrmhorkid ;f rSm txifu&&Scd J zh ;l wJh ysL/ urf;,H/ oufvrl sK;d rsm;[m a&$ ah jymif;
tajcpku d 0f ifvmwJh ArmawGudk z,fay;&if; pk;H pk;H jrKyf aysmufu, G o f mG ;wmvkd h ajymEkid rf
vm;? ra0;vSao;wJh cifAsm;wkd h u|Eyfk w f dk h vufvrS ;f rDwJ h rGev f rl sK;d ordik ;f [mvnf;
uk;d um; =unfo h ifyh gw,f? tm;emayrJh orkid ;f tjzpfreS rf dk h rajymrjzpf ajym&&if uke;f
abmif &mZ0ifrmS &ckid rf sm; bma=umifh ppfwaumif; b*Fvm;zuf a&mufuek &f wmvJ?
,ae w h idk f ppfwaumif;e,frmS tajcpku d af exkid v f #u&f w
dS hJ olawG.orkid ;f ukv d nf; rarh
oifh ygb;l ? ,ae h &k[ d if*smrsm;[m Natives rsm; r[kwyf gb;l vkd h ajymae=uolrsm;
cifAsm? ,ae h World Wide a&mufae=uwJh cifAsm;wkd h u|Eyfk w f dk v
h nf; a&muf&&dS m
EkdifiHrsm;&J h Natives rsm; r[kwfygbl;? touf&Sif &yfwnfr_twGuf Migrate
vkyf=uwmyg?

xdek nf;wl &k[


d if*smawGtay: vlom;csi;f tjrifeJ h qufqw
H mukd cHvydk gvrd rhf ,f?
wpfcsed u
f s&if olwdk . h om;/ ajr; Descendant [m jrefrmEkdifiH. By Born
Right t&aomf vnf;aumif;/ By Law t&aomfvnf;aumif;/ By History
t&aomfvnf;aumif; wkid ;f &if;om;tjzpfeJ h Ekid if o
H m;jzpfwmukd tjiif;yGm;p&mrvkyd g
bl;?

tJ'gukd tjiif;yGm;jyD; tcsdefukefrJhtpm; jrefrm'Drkdua&pD&&Sda&;ESifh vl ht cGifht


a&;ukd OD;pm;ay;aqmif&u G =f uygpdk v
h dk h jynfya&muf jrefrmjynfo/l jynfom;rsm;ukd wku d f
wGef;yg&ap?

4
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
pGypf cJG suu f dk vifu jiif;qko d nf[k ppfaq;a&;owif;rsm;u
vufaAGjyifxm;aom w&kwf qkod nf?
2009ckEpS f em&Dwmavqdyf vl0ifr=_ u;D =uyfa&;Xme
trsKd;orD;wpfOD;ukd zrf;qD;rd rS w&kwEf idk if o H m;rsm;tm; jynf0ifciG rhf jyKcJo h nfh jzpf&yfrsm;
pGm&Scd o hJ nf? tb,fa=umifq h adk omf 4if;wkd . h vufaAGEydS f
*syefvl0ifr_=uD;=uyfa&;Xme. ZD0aA' rSwfwrf; &m vufrxdyu f kd jzwfxm;jcif;/ tpif;&m/ trm&Gwrf sm; &Sd
wifenf;ynmtm; vSnzhf sm;Ekid &f ef vufaAGcpJG yd x f m;onfh aejcif;wkd ah =umifjh zpfonf? olwdk u h w&kwEf idk if w H iG f vuf
w&kwt f rsK;d orD;wpfO;D ukd *syef&u J zrf;qD;w&m; pGq J &dk ef acsmif;cGpJ yd rf r_ sm; jyKvkycf o hJ nf[k pkpH rf;ppfaq;a&; t&m&Sd
ppfaq;v#u&f o dS nf? rsm;tm; ajym=um;cJo h nf? xkd ah =umifh ,if;uJo h dk h
2007ckEpS f Ek0d ifbmv vufaAGcpJG yd jf yD; Ekid if t H wGi;f okd h w&m;r0ifEidk if H jcm;
rS pwifI *syefEidk if o H dk h 0ifvm om; ta&twGuf rsm;jym;vmonf[k &JwyfzJG u h
ol EkdifiHjcm;om;tm;vkH;onf oHo,&Sad eonf?
vl0ifr_=uD; =uyfa&;XmewGif ,refEpS f {jyDvu vufaAGwiG f wdyu f yfI ZD0rSwf
vufaAGESdyf&onf? ,cktr_ wrf;wifpepfudk jzwfausmv f mEkid cf o hJ nfh jynfEiS f '%f
*syefEkdifiHt0if vufaAGESdyf&ef
onf ,if;ZD0rSww f rf; wifenf; nGef=um;aeykH
cHc&hJ aom awmifu&dk ;D ,m;trsK;d orD;ukd azmfxw k Ef idk cf hJ onfh
ynmtm; vSnzhf sm;I w&m;r0if 0ifa&mufrt _ m; yxrqk;H aemuf tm%mykid rf sm;u *syefEidk if w H 0Sr;f &Sd t"duav qdyf
zrf;qD;&&Srd y_ ifjzpfonf? rsm;wGif vl0ifru _ dk ykrd w
dk if;usycf o hJ nf? vufaAGpufwiG f r
vifa,mif 27ESpfukd vl0ifr_=uD;=uyfa&;ESifh 'kuQ xif&Sm;aom/ ykHrSefr[kwfaom vufaAG&SmazGawG h&Sdygu
o,f todtrSwjf yKa&; Oya'tm; csK;d azmufI 0ifa&muf vl0ifr=_ uD;=uyfa&; t&m&Sw d dk o
h nf Ekid if jH cm;om;.vufaAG
vmonf[k oHo,jzpfz, G &f o dS nf? olrukd ta,mifaqmif udfk ppfaq;&efvt dk yfonf? xkd jh yif rwfvrS pwifI vuf
vufxyfI Edik if w H iG ;f okd h vdrv f nf0ifa&mufvmr_jzifh ,cif aAGudk uGeyf sKwmESihf xyfrpH pfaq;jyD; oHo,jzpfz, G af wG &h dS
vu zrf;qD;&rdjcif;jzpfonf? yguf csucf si;f ar;jref;pkpH rf;r_ jyKvkycf o hJ nf?
olronf touf59ESp&f dS *syefEidk if o H m;tm; vuf xko d dk h ppfaq;r_rsm;onf tcsed u f ek f vlyifyef;vGe;f
xyfjyD; ADZm&,lxm;onf? *syefodk rh vmrDS w&kwjf ynfr=uD; aoma=umifh ,cifu *&kwpku d f jyKvkycf jhJ cif;r&Scd ahJ y? xkd h
wGif vufrukd cGpJ w d jf yKjyifxm;onf[k ,k=H unf&onf? xkd a=umifh ZD0rSww f rf;wifpepfudk 2007ckEpS f Ek0d ifbmu pwif
aemuf ,refEpS f 'DZifbmvwGif uefqidk ;f av,mOfuiG ;f wGif ok;H pGcJ ahJ omfvnf; ajrmufrsm;pGmaom ekid if jH cm;om;rsm;onf
vl0ifr=_ uD;=uyfa&;tm; ywfpyf dk t h wk/ vufaAGtwkjzifh jzwf w&m;r0if 0ifa&mufEidk cf o hJ nf[k vl0ifr=_ uD;=uyfa&; tm
ausm0f ifa&muf vmcJo h nf? %mykid rf sm;u ok;H oyfc=hJ uonf?
,ckEpS f Ek0d ifbmvwGi;f *syef&XJ meu w&kwv f rl sK;d SANKEI TRAVAL SERVICE
rsm;yg0if ywfoufaom ta,mifaqmif vufxyfr_ 1ckukd Special Discout Air Tickets
ppfaq;&mrS oef h&Sif;a&; tvkyform; *syefEkdifiHom;ESifh
vufxyfxm;aom vifa,mifonf trSepf ifppfwiG rf l t Ù urBmhEkdifiHaygif;pkHokd h wvrf;oGm;ESifhtoGm;tjyef av,mOfvufrSwfrsm;/
ADZmtrsKd;rsKd;/ [kdw,fESifhjynfwGif; av,mOfvufrSwfrsm;?
ouf 26ESp&f dS w&kwv f rl sK;d ESihf twlaexdik o f nfudk awG &h &dS Ù tzrf;cH&olrsm;ESifh ukd,fwkdifowif;ykd hI jyefrnfholrsm;twGuf aps;ouf
onf? omaom jrefrmjynftjyefvufrSwfrsm; tzrf;cH&olrsm;twGuf oufqkdif&m
tr_tm; qufvufpkHprf;ppfaq;&m olrtm; Immigration ta&mufvufrSwf ykd hay;ygonf?
Ù *syefjynfwGif ausmif;wufaeolrsm; tvkyfwm0efESifh a&muf&Sdaeolrsm;/
2007ckEpS f rwfvu aexkid cf iG o hf ufwrf; uke;f qk;H v#uf wkd
jref r mEk d i f i H E S i f h pD ; yG m ;a&;quf o G , f v k y f u d k i f a eol r sm;twG u f jref r mEk d i f i H
usKjd rKd /h tumqmu&Sd bm;wGif pm;yGx J ;dk vkyu f idk af e&mrS okd t
h vnftywfjyefvo dk nfh (*syef/jrefrm) rdom;pkrsm;twGuf Sankei rSmom
zrf;qD;I jynfEiS 'f %fay;cJyh gonf? &&SdEkdifwJh “txl;aps;oufomaom” Thai AirwayvufrSwfrsm;
olr. vufrESpaf csmif;pvk;H . vufaAGEydS &f mwGif
ae hpOf eHuf 8em&DrS n 8em&Dtxd (we*FaEG/ teD&uf ydwfygonf)?
obm0r[kwaf om trm&Gwrf sm; awG &h o dS nft h wGuf jynf jrefrmwm0efcH - oef h=uL0if; (jrefrm (okd h) *syefbmomjzifh)
0ifr&_ mZ0ifudk qufvufppHk rf;&mvufaAGrmS vnf; olrtm;
jynfEiS 'f %fay;I xGucf mG pOf &,lxm;aom vufaAGEiS hf uGJ Ginza Shallow Bldg, 4F 1-14-9 Ginza, Chuo-Ku, Tokyo 104-0061
TEL: 03-3564-3456 / FAX: 03-3562-3930
jym;aeonfudk awG &h &dS onf? olrvufrukd cGpJ yd x f m;onfh e-mail: sakura@sankeitourist.co.jp
Cell: 090-9328-4134

5
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

*syef 0ef=uD;csKyf. zlwifrmta&;


rjywfom;r_tay: tjypfwifajymcH&
tkduDem0g&Sd aemifEpS t f xd a&$ q h idk ;f &ef
tar&d u ef pOf ; pm;v#uf & S d a =umif ;
r&de;f wyf/ zl tar&duefwdk t h m; ajym
wif r S m av =um;cJyh gonf? owif;rsm;
wyftajc t& tar&duef n‡d E_id ;f a&;
pkud pf cef; a&$h rSL;rsm;u *syefwdk . h &yf
h ajymif;a&; wnf csuf ukd wl;wl;cg;cg;
ESihf ywfoufI *syef0ef=uD;csKyf ,lut D dk [wk, d mr. wkH h wk H h j yef c J h o nf [ k o d & yg
qkdif; aer_tay: wkH hjyefaomtm;jzifh tar&dueftpkd;& onf?
tar&duef-*syef r[mrdwf ckdifrmr_ ESpfEkdifiHaqG;aEG;yGJukd tar&duefwkd h. oabmxm; wif;rmr_a=umifh
a&$ q h idk ;f vduk o
f nf[k t*F gae u h a=ujimvku d yf gonf? ,ckvukefwGif usif;yrnfh *syeftpkd;&rS pDpOfxm;aom
TaqG;aEG;yGJukdusif;y&ef 0ef=uD;csKyfu ,cifv ESpEf idk if H Ekid if jH cm;a&;eSihf umuG,af &;qkid &f m 0ef=uD;tqifh
tar&duef orRwbm;&uft;dk bm;rm;. *syefc&D;pOftwGi;f tpnf;ta0;vnf; ysujf y,fomG ;cJyh gonf?
xdyo f ;D tpnf;ta0;yGw J iG f t=uHjyKcJjh cif;jzpfonf? trnfr Ed0k ifbm 13&ufae u h tkb d m;rm;ESihf awG q h pHk Of
azmfvo dk l *syeft&m&Srd sm;. tqkt d & *syeftpk;d &u yl;wGJ [wk, d mru aqG;aEG;yGu J si;f y&ef tqkjd yKcJjh cif;jzpfonf? t
aqG;aEG;yGu J kd tar&duef-*syefvjHk cKHa&; oabmwlpmcsKyf ESpf ar&dueforRwu aemifEpS f Ek0d ifbmv ol. 'kw, d t=udrf
50jynfh a&$&wktxdr;f trSwjf zpfaom 2010rwkid rf D ,ckEpS f ajrmuf tvnftywfrwkid rf D TaqG;aEG;yGu J dk tjyD;owf
ukeyf idk ;f wGif jyKvky&f ef qEN&o dS nf[k od&ygonf? aqmif&u G &f ef oabmwlco hJ nf?
tar&duefzufrS a&$ q h idk ;f r_ xkdxdyfoD; tpnf;ta0;tjyD; usif;y
onf avwyfpcef; a&$ ah jymif;a&;ESihf aom owif; pm&Si;f vif;yGw J iG f [wk, d mru
ywfoufI 2006ckEpS u f ESpEf idk if H o tar&duef-*syef r[mrdwf qufqHa&;onf
abmwlncD suu f dk [wk, d mrtpk;d &u vkjH cKHa&; udpP rsm;twGuo f m rjzpfoif ah =umif;
jyefvnfokH;oyfaeonfh udpPESifhywf ajym=um;cJyh gonf? ol t h aejzifh obm0 ab;
oufI tar&duefwdk . h pdwrf oufr tE &W ,f wm;qD;umuG,af &;/ aq;zufqidk &f m
omjzpfr_ukd vSpf[jyjcif;jzpfonf? 0efaqmifrE_ iS hf ynma&;¾wkd w h iG f ESpEf idk if H yl;
tem*wf tar&duef-*syef aygi;f aqmif&u G rf u
_ dk ykrd t
dk &Sed t f [kef jri‡ vhf o dk nf?
qufqaH &;ukd ykrd cdk idk rf mvmap&ef &nf [wk, d mr tqkjd yKaom aqG;aEG;yGo J nf
&G,af om aqG;aEG;yGu J dk a&$ q h idk ;f r_onf 1996ckEpS f tar&duef-*syef vkjH cKHa&;qkid &f m yl;wGaJ =unm
tEkwv f uQ%maqmifjyD; ESpEf idk if H qufqaH &;ukd ykrd q dk ;dk &Gm; csuftopfwckukd arG;zGm;&ef &nf&G,fonf? 1996ckESpf
oGm;apEkid o f nf[k avhvmolwdk u h oH;k oyfonf? yl;wGaJ =unmcsuu f m; tar&duef-*syef qufqaH &;ukd o
,cka&$ q h idk ;f r_udk aom=umae u h usi;f yaom zl rkid ;f wav#muf tatmifjrifq;Hk ESpEf idk if H qufqaH &;tjzpf
wifrmta&; ESpEf idk if 0H ef=uD;tqifh tpnf;ta0;tjyD;wGif urŠn;f wifjy;D 21 &mpk. r[mrdwt f jzpf owfrw S cf yhJ gonf?
tar&duefwdk u h ta=umif;=um;jcif;jzpfonf? xkd t h jyif 0g odk &h mwGif zlwifrmavwyfpcef; a&$ ah jymif;r_ jy\
&Siwf eftaejzifh zlwifrmta&; tajzrxGuo f a&$ h aqG;aEG; emukd [wk, d mr tpk;d &taeESihf rajz&Si;f Ekid v f #if 4if;wkd h
yGu
J dk pwifrnf r[kwaf =umif; ta=umif;=um;cJyh gonf? ar#mv f ifx h m;aom ESpEf idk if H yl;wGaJ =unmcsurf sm; xGuaf y:
aom=umae h tpnf;ta0;Y *syeft&m&Sw d dk uh vm&ef tcGit hf vrf; vGepf mG enf;yg;v#uf &Syd gonf?
avwyfpcef; a&$ ah jymif;jcif;ESihf ywfoufonfh qk;H jzwfcsuu f kd

6
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

*syef 2009ckESpf b@ma&; ykid ;f qkid &f ma=umifh 0ifaiGceG ef J h &&Srd a_ wG[mvnf; avsmu h s
oGm;ygvrd rhf ,f? tcGe&f &Srd u _ vrf;aysmufaewJ=h um;u 2009
aiGaMu;uyf wku
d &f u
dk u
f sa&muf ckEpS rf mS tdr0f ,f&ef xkwaf cs;aiG 0²59 x&Dv, D ,
H ef;avmuf
&cJyh gw,f?
tpk;d &eJ h tjcm;ygwaD wG[m 'DEpS t f wGi;f rSm tpDt
pOf wpfcck u k dk vkyzf dk h pDpOf=uygr,f? tcGeaf wGw;dk aumuf
2009ckESpf aiGa=u;cef hrSef;csuf?
vkd &h rvm; qkw d muvnf; raocsmao;ygb;l ? 'ga=umifh
pD;yGm;a&;ysuo f ek ;f r_&J h tv#ijf refra_ wG/ Ekid if aH iGuek f
usp&dwf jrifrh m;vmr_awGa=umifh a,bl,scef rh eS ;f acstae Ekid if H jyefvnfwnfaqmufa&;[m tem*wfudk jrif=unfh
eJ h orkid ;f wavsmuf tjrifrh m;qkjH zpfwhJ 88²5x&Dv, D H ,ef; vkd h r&wJh taetxm;rSm &Sad eygw,f? (Japan Time)
udk a&muf&adS wmhrmS jzpfygw,f? xkd t h jyif tcGeaf wG0ifwmvJ
enf;vmygw,f? tjcm;Ekid if t H wGu0f ifaiGawGvnf; enf;vm
wJt h wGuaf =umifh Ekid if t
H a=u;G [m 3x&Dv, D H ,ef;ukd ausmf
oGm;awmhrmS jzpfygw,f? *syef ykd u h ek f vkyif ef;&Sirf sm;taejzifh
,ef;aiG 0,fvt dk m;rsm;I
tcGef 7²5 x&Dv,
D H ,ef;avsmu h s ur`%aD wG
ysuof ek ;f r_ a=um
a=umififh
,ef;wefzkd;jrifhvm

2009ckESpf b¾ma&;vufusefu (ta=uG;wkdif; *syef u k r ` % D a wG u


jynf=uD; *syef)ukd ykq d ;dk oGm;atmif aqmufeJ x h iG ;f ovkyd J &Sd O v e r s e a
ygw,f? ukr% ` aD wG ysuo f ek ;f ukerf a_ =umifh 2009ckEpS rf mS Ekid if H Earningrsm;udk *syef
rS tcGe&f aiG 46²1 x&Dv, D H ,ef;yJ &&Sjd yD; 7²9x&Dv, D H ,ef; ,ef;aiGtjzpf ajymif;
avsmu h somG ;rSm jzpfygw,f? Ekid if t H a=uG; pmcsKyfpm&if;rSm vJae =uw,fqw kd hJ cef@reS ;f
awmh 33²3 x&Dv, D H txyfjrifw h ufomG ;rSm jzpfygw,f? csuaf =umihf 4 &uf=um us qif;ae
ukt d Zd rk d 0ef=uD;csKyfvufxufu xm;&Scd w hJ hJ Ekid if tH a=uG; 30 wJh ,ef;aiGwefz;kd jyefvnf tm;aumif;
x&Dv, D H ,ef;atmuf avsmch sa&; tpDtpOf[m avxJrmS vmygw,f? ,ef;aiGwefz;kd usqif;cJ&h m *syefEidk if H xkwu f ek f
aysmufomG ;awmhrmS jzpfygw,f? ypPn;f awG&ŒJ wefz;kd ujynfyrSm aps;csKo d mG ;+yD; jynfyrS 0if
ta=uG;opfyrm%[m 1²3q csujf cif;wk;d oGm;jyD; aiG&&Srd _ ydrk sm;cJah =umif;od&ygw,f?
2009ckEpS u f ek yf idk ;f rSmqk&d if Ekid if tH a=uG; pkpak ygi;f [m tqk;d urBmhpD;yGm;a&; jyefvnftm;aumif;vm wmeJ@
qk;H tajctaejzpfwJ h 581x&Dv, D H ,ef;txdudk a&muf&dS tnD jynfyyd@k uek w f ify@kd &r_ wd;k wufvmwJt h wGuf *syefy@kd
oGm;rSmjzpfygw,f? *syefEidk if rH mS ykrH eS t f cGejf yefaumufomG ;&if ukevf yk f ief;&Siaf wGtaeeJ@ 4if;wd@k 0ifaiGa':vmudk 90 ,ef;
awmif ta=uG; 13ESppf m&Sad ejyD; rwnfrjidrf jzpfvmzG,&f ydS g txufe@J a&mif;csvpkd w d rf sm;vmcJyh gw,f? 'gah =umifh 'DZif
w,f? bm 4 &ufae@u e,l;a,mufrmS wpf,¶l u kd kd 134 'or
2009ckEpS f Ekid if t H a=u;G awG wk;d vmwJh ta=umif;t
54 ,ef;rS 'DZifbm 7 &ufae@wiG f wdu k sKrd mS wpf,¶l u kd kd 133
&if;awGxrG mS urBmpD;yGm;a&; ysuu f yf pD;yGm;a&;ESit hf wl ,ef;
'or 87 ,ef;txd ,ef;aiGwefz;kd jrihv f mygw,f?
wefz;dk jrifw h ufr_ vkyif ef;0ifaiGu rSe;f wmxuf ykq d ;dk &Gm;oGm;
r_awG jzpfygw,f? qked /D wk, d wdk m pwJEh idk if H xdyo f ;D ukr% ` aD wG tar&duefa':vmeJ@ vJv, S Ef e_ ;f rSmvnf; wpfa':
upjyD; qufwu dk f tqifrajy jzpfvmr_awGa=umifh vkyif ef; vmudk 90 'or 56 ,ef;rS 89 'or 89 ,ef;txd ,ef;
tawmfrsm;rsm;[m wnf;wnf;av;om useyf gawmhw,f? wefzdk;jrihfvmygw,f? *syefydk@ukefwifykd@olrsm;pGmurl
b¾ma&;0ef=uD;XmerS 2009ckEpS &f J h vkyif ef;rsm;rS ,ef;aiGwefz;kd u 2010 rwfvtxd wpfa':vmudk ysr;f rSs
0ifaiG 10²544 x&Dv, D H ,ef; (2008ckEpS w f ek ;f u 16²711 94 'or 50 ,ef;&S&d r,fv@kd arSsmv f ihaf =umif; atmufwb kd m
x&Dv, D H ,ef;) txdusomG ;Ekid yf gw,fvdk h ajymygw,f? aps; 1 &ufae@xw k f Bank of Japan &JΠ3 vywf avhvmr_rmS
uGux f rJ aS wmh 'g[m rsm;aeygao;w,f? 10 x&Dv, D H ,ef; azmfjyxm;ygw,f? ,cif tpD&ifcpH mt& cef@reS ;f E_e;f rSm 94
atmuftxd usomG ;zkd rh sm;ygw,fvdk h xifjrif=uygw,f? 'or 85 ,ef;jzpfygw,f?
aemufjyD; pawmhaps;usre_ J h pm;ok;H olawG&J h pdwf Source : bloomberg²com (7-12-09)

7
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

twGuf a'ocHrsm;ukd ckid ;f apjcif; jzpfonf[v k nf; 4if;u


e,fpyfjcHpnf;&k;d um&HrKS wGif qkod nf?
&k[
d if*smrsm;ukd t"rRvyk tf m;ay; “t"rRckdif;apr_ usifhokH;jcif;onf w&m;r 0if
ckdif;ap a=umif; jrefrmtpk;d &u trdef x h w
k jf yefxm;ygw,f”[k t
jynfjynfqidk &f m tvkyo f rm;a&;&mtzGJ (h ILO)rS qufo, G f
ndES id_ ;f a&; t&m&Sd pwd(zf) rm&S,u f Weekly Eleven
*sme,fEiS hf awG q h rHk _ wckwiG f ajymqkx d m;onf/
xked ,fpyfa'owavsmuf jcHpnf;&k;d um&Honfh pDrH
b*Fvm;a'h&EfS iS hf jrefrmESpEf idk if H e,fpyfwavsmuf udef;a=umifh a'ocHrsm;taejzifh ypPnf;OpPmqkH;&_H;r_rsm; &Sd
jcpH nf;&k;d um&Hrt
_ wGuf a'ocH &k[ d if*smrsm;ukd &cdik jf ynfe,f a=umif;? a'otwGif;&Sd awmifjydKa0;&Gmonf jcHpnf;&kd;
armif;awmjrKd t h ajcpku
d f ppfwyfrS t"rR ac:,l cdik ;f apae
a=umif; od&onf?
“rvkyrf ae& ac:ok;H wm? w&Gmukd cGw J rf;2 a,muf ay;
ae&w,f”[k a'ocHwOD;u ajymonf/ jrefrmjynfwGif; owif;

um&HrE_ iS hf eD;uyfonft h wGuf ajymif;a&G ch &H Ekid af =umif; ppf


awGjrKd hcH wOD;uvnf; ajymonf? jcHpnf;&kd;eJ h rvGwf
vkd ah 'ocHawG ykpeG u f ef {u 250 avmuf todr;f cHxm; &
w,f” [k jrKd ch u H ajymonf/
,cktcg xkad 'owGif vkjH cKHa&;twGuf wyf&if; 5
jcHpnf;&kd; umaeykH &if;u wm0ef,x l m;a=umif;? bl;oD;awmif tajcpku d ft
rSwf 15 ppfqifa&;uGyu f rJ _ ppfXmecsKyf vufatmufcH wyf
,if;a'owGif tvkyo f rm;wOD;. wae t h wGuf &if;rsm;jzpfonfh cv& 233/ cv& 234/ cv& 344wkhd onf
vkycf onf 2500 usy&f adS omfvnf; ppfwyfrS w&uf vkycf tjrJwrf; tajcpku d x f m;a=umif; od&onf?
500 usyo f may;jyD; wae v h siS f cGw
J rf;jzifh vl 200cef vh yk f xkjd cHpnf;&k;d um&Hjcif;ukd jyD;cJo
h nfh rwfvu pwif
ukid af e&onf[k &k[ d if*sm ta&; aqmif&u G af eonfh Arakan cJjh y;D rk;d wGi;f umvwGif &yfem;xm;cJ&h mrSjy;D cJo h nfh atmufwdk
Project rS qufo, G n
f ESd id_ ;f a&;rª; c&pPav;0g; uvnf; qkd bmv 3&ufaeYwGif jyefvnfpwifI vmrnfh 2010ckEpS f
onf? twGi;f tjyD;owfEidk &f eftwGuf vkyaf qmifae a=umif; od&
xkad 'owGif &Gmtenf;i,fom &Sad oma=umifh a' onf?
ocHrsm; taejzifh 3 &ufcef w h iG f w=udrf vkyt f m;ay; ae&jyD; b*Fvm;a'h&Sf - jrefrm e,fpyfonf uDvkdrDwm
rdrdwkd h. ukd,fykdifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;ukd rvkyfEkdifonfh 320 &Snv f sm;jyD; ewfjrpfwavsmufonf arSmifcu dk ek uf ;l r_
twGuf b*Fvm;a'h&fS Ekid if b H ufodk h xGuaf jy;r_rsm; &Sd a=umif; rsm;ESihf &k[ d if*smrsm; w&m;r0ifu;l oef;r_ jyKvky&f m vrf;
od&onf/ a=umif;jzpfonf[k owif;rsm;wGif azmfjyxm;onf/
“wkid ;f jynftusKd ;jyK apwemvkyt f m;ay;vkd h acgi;f b*Fvm;a'h&EfS idk if H aumufbZm;jrKd t h eD;wGif 'kuQ
pOfwyfjyD;awmh ckid ;f aewm? t"rRvyk t f m;ay; r[kwb f ;l vkhd onfpcef; 2ck&SdjyD; rSwfykHrwif&ao;onfh &kd[if*sm'kuQ
ppfwyfu ajymw,f”[k txufyga'ocHu ajymonf/ onfaygi;f 400000 cef h aexkid o f nf[k ukvor*~'u k Q
,cifu vkyt f m;ay;ckid ;f apjcif;rsm;ukd awmifuw k f onfrsm; qkid &f m r[mrif;=uD;&k;H tpD&ifcpH mrsm; t&od&
ESihf trf;jrKd eh ,frsm;twGi;f rS jynforl sm;tm; ac:,lcidk ;f ap&m onf?
pm;0wfaea&; tcuftcJa=umifh xGuaf jy;r_ rsm;jym;onfh

8
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
xkt
d zG@J rsm;wGif a'ocH &ckid v f rl sKd ;rsm;ESihf &k[
d if*sm
awmiff&dS NGO &kH;ukd a'ocHrsm;u wkdufckduf
bl;oD;awmi rsm;0ifa&mufI tvkyfvkyfukdif ae=ua=umif;vnf; od&
onf? jrefrmEkid if w H iG f tqkyd gvrl a_ &;udprP sm;rSpwif+yD; vlrsKd ;
&ckid jf ynfe,f bl;oD;awmif+rdKŒwGif (28/ 10/ 09) a&;/ bmoma&; t"du&k%;f rsm; r=umc% jzpfymG ;cJzh ;l onf?
ae@u t"du&k%;f wckjzpfymG ;cJ&h m vlra_ &;ESihf use;f rma&; bl;oD;awmifa'owGif a'ocH&ckid f vlrsKd ;rsm;onf
vkyif ef;rsm; vkyu f idk af eonfh NGO tzGŒJ wzGŒJ wku d cf u dk cf cH &hJ &k[
d if*smrsm;ukd rlvuwnf;u&Scd o hJ nfh vlrsKd ;[k rowfrw S f
a=umif;od&onf? bJ wbufEidk if rH S 0ifa&mufvmonfh vlrsKd ;rsm;[k ,lqxm;
,if; NGO tzGJ hrSm&efukef tajcpkduf (Aide =uonf? &ckid v f rl sKd ;trsm;pkrmS Ak'b < mom uk;d uG,=f u+yD;
Medical International – AMI) tzGŒJ jzpf+y;D &ckid jf ynfe,f
&kd[if*smrsm;rSm tpPvrfbmomukd ukd;uG,folrsm;jzpf
twGi;f wGif iSuzf sm; wku d zf suaf &;ESihf wjcm;aom aq;0g;rsm; a=umif;od&onf? r=umao;rDuvnf; ,if;e,fpyfw
jzef@jzL;ay;aom tzG@J jzpfonf[q k o dk nf? avsmuf jrefrmEkid if b H uf rSarSmifcv dk yk if ef;/ vluek f ul;r_/ wkid ;f
wdu
k cf u kd f cH&r_a=umifh taqmuf tOD;rSm tenf; &if;om; vufeufuidk rf sm; 0ifa&mufru _ dk umuG,&f ef[k t
i,f ysupf ;D oGm;aomfvnf; xdcu dk 'f %f&m&r_ r&Sad =umif;/ a=umif;jycsujf zifh +cHpnf;&k;d um&Hco hJ nfh twGuaf =umifh ESpf
wduk cf ukd of nfh vlpv k al 0;rSm wjznf;jznf; rsm;jym;vmonfh Ekid if =H um; ppfa&; wif;rmr_rsm;&Scd o hJ nf?
twGuf xkad 'o tajcpku d f trSwf (15 ) ppfqifa&; uGyu f rJ _
ppfXmecsKyfrS ppfwyfa&muf&v dS m+yD; xde;f odr;f vkud Ef idk af om
a=umifh tajctae at;aq; +idrfoufoGm;+yD[k tqkdyg
AMI &k;H rS wm0efcw H OD;u ajymonf?
xkdokd@ jzpfyGm;&jcif;rSm AMI tzGŒJ wGif tvkyv f yk f tm&SEkdi fiHom;rsm; cspf=unfa&;tzGJ h(APFS)
aeonfh &kd[if*sm trsdK;om;wOD;ESifh &ckdiftrsdK;orD;wOD;
Asian People,s Friendship Society
&nfiaH eaoma=umifh [lI4if; xk&d [ dk if*sm trsK;d om;rS ae+y;D
uk, d xf v d ufa&muf apmfum;aoma=umifh pwifjzpfymG ;jcif; *syefEidk if w
H iG f tvkyv
f yk af eaom/ ynmoif-um;aeaom
jzpfonf[k owif;trsKd ;rsKd ; xGuaf y:aeaomfvnf; twnf tm&SEkdifiHom;rsm;ukd tultnDay;aeaom tzGJ hjzpfyg
jyKcsuf &,lEidk jf cif; r&Sad o;yg? onf?

a'ocHwOD;u (1) tvkyo f rm;jy\emrsm;ukd ajz&Si;f ay;jcif;?


“&ck d i f v l i ,f (2) jrKd eh ,f&;Hk rsm;okd h oGm;a&muftultnDawmif;cHjcif;?
awG trsm;}uD; (3) tjyeftvSef ,Ofaus;r_zvS,jf cif;?
a&mufvm+yD; (4) Ekid if jH cm;om;rsm;. ynma&; wk;d wufrt _ wGuf ppfwrf;
N G O aumuf,jl cif;?
tzGŒJ taqmuf (5) usr;f rma&;udprP sm; aqmif&u G af y;jcif;?
tOD ; uk d cJ e J @ (vGecf w
hJ hJ 6vu awG &h wJb h ;l oD;awmifjrdK rh S Rohingya rsm;)
ayguw f ,f? um;rSeaf wGudk &ku d cf w JG ,f”[kqo dk nf? tqdyk g *syefEikd if aH &muf Ekid if jH cm;om;rsm;onf ADZm&So d nfjzpfap/ r&Sd onf
t"du&k%;f wGif vl 300 cef@ yg0ifonf[v k nf; 4if;a'o jzpfap tvkycf iG w f iG f xdcu dk 'f %f&m&jcif;/ vkycf vpm r&jcif;/ t
cHuajymonf? a=umif;rJh tvkyx f w k cf &H jcif;/ usr;f rma&;ESihf aq;ukop&dwrf sm;
,ae@ ae@v,fyikd ;f u ,if;t"du¶k%;f ESiyhf wf ouf r&jcif;/ tjcm;epfema=u;/ av#maf =u;rsm; r&jcif;wkd u h dk Oya' u|r;f
+yD; &efuek +f rdKŒ&Sd ukvor*~ 'kuo Q nfrsm;qkid &f m r[mrif; usio f l a&S ah ersm;jzifh ulnaD y;aeygonf? *syefvrl sK;d ESihf vuf xyf
}uD;¶k;H (UNHCR)wGif NGO tzGŒJ rsm;ESihf ukvor*~ at xdr;f jrm;jcif;/ w&m;r0if aexkid o f rl sm;. uav;rsm; ynm oif
*sifpDtzGJŒrsm;awGŒqkHI tpnf;ta0;jyKvkyfa=umif; od& =um;a&;twGuf ulnjD cif;/ paom vlra_ &;udprP sm;vnf; aqmif
onf? &Guaf y;aeygonf?
b*Fvm;a'h&-fS jrefrm ESpEf idk if eH ,fpyfwiG f &k[ d if*sm APFS Labour Union
'kuo Q nfrsm;tm;uln&D efEiS hf a'ozG+H zdK;a&;vkyif ef;rsm; vkyf 26-9 Aoyama Higashi-Cho, Itabashi-Ku,Tokyo.
aqmifaeonfhNGO tzGŒJ tpnf; trsm;tjym;&S+d yD; &ckid f Tel/ Fax: 03-3964-7740 (or) 090-9374-0126(Yamaguchi)
jynfe,fajrmufyikd ;f wGif tajcpku d v f y_ &f mS ;vsu&f o dS nf?

9
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
yk'rf eJ w
h &m;pGw J ,fqw dk mawmh rod&ao;ygb;l ?
iyvDvdk@ bma=umi fhac:wmvJ &efuek &f dS zdvpfyidk f oHt&m&Sad wGuawmh tusO;f us
aewJh olwdk Eh idk if o
H m;awGudk tusO;f axmifxrJ mS ESp=f urd o f mG ;
a&muf awG q h cHk jhJ yDvdk h oH&;Hk 0ufbq f 'dk rf mS xkwjf yefa=unm
xm;ygw,f? 'Dig;zrf;orm;awG[m jrefrmhv0l ifr=_ u;D =uyfa&;
tyef;ajzpcef;tjzpf xif&mS ;onf? &cdifk jf ynf Oya't&qk&d if axmif'%fo;Hk v/ 'grrS [kwf aiG'%fusyEf pS f
e,f/ oHw+GJ rKdŒESifh av;rdik af vmufom a0;uGmonf? &mtxd csrw S cf &H Ekid w f ,fvdk v h nf; qkyd gw,f?
rZif;avqdyo f nf oHw+JG rKdŒESifh ckEpS rf ikd cf ef@a0;onf? 'DtawmtwGi;f oD&v d uFmuvmwJh owif;w
yk't f & oD&v d uFm yifv,fa&jyifrmS arsmaewJh jrefrmEkid if H
iyvD u rf ; ajcpcef ; onf &G m uav;jzpf o nf ? om; ig;zrf;orm; 12OD;ukd oD&v d uFma&wyfu u,fq,f
rZif;avqdyrf S (2)rdik rf sS om a0;onf? iyvDonf xm;w,fvdk h od&ygw,f? 'DwiH gonfawGudk Ek0d ifbm 30&uf
jref r mpum;r[k w f a y? tD w vD v l r sKd ; wd k @ onf rSm u,fq,fvu dk w f ,fqw dk hJ owif;ukd oD&v d uFma&wyf
oHw+JG rKdŒteD; ,ckiyvDpcef;od@k a&mufvm=uonf? u owif;xkwjf yefxm;ygw,f?
iyvDpcef; ae&monf tDwvDEidk if &H dS aeyvD(aey,f) wHigonfawGudk oD&v d uFma&wyfu apmifah &Smuf
urf;ajcpcef;uJo h @kd tvGeo f m,monf? &_cif; vS xm;jyD; ruse;f rmolawGuv dk nf; a&wyfaq;&krH mS jyKpkapmifh
onf? xk@d a=umihf aeyvD[k ac:wGicf o hJ nf? aemifwiG f a&Smufaew,fvdk h a&wyfowif;rSm "gwyf eHk J w h uG azmfjy
xm;ygw,f? jrefrmEkid if o H m;awGtwGuf b,fvq dk ufvuf
aeyvDrS iyvD jzpfvmonf[k qdo k nf?
w&m;r0i
w&m;r0iff ig;zrf;orm;awGukd w&m;pGJvkdufjyD aqmif&u G rf ,fqw dk mawmh rod&ao;ovk/d jrefrmppftpk;d &
tm%mykid af wGbufuvnf; bmowif;rS xkwjf yefwm r
awG &h ao;ygb;l ?

w&m;r0i
w&m;r0iff ig;zrf;orm;awGukd w&m;pGJvkdufjyD
'DAGDbD owif;
6 'DZifbm 2009 jrefrmppftpk;d &u zrf;qD;xm;wJh
Ekid if jH cm;om; ig;zrf;orm; 128OD;ukd vl0ifr=_ u;D =uyfa&; tuf
'kuQa&mufaewJ h *syefa&muf
Oya'eJ hw&m;pGJvkduf
w,fvdk h attufzfyD &kd[i f*smrsm;
owif;u azmfjyxm;
ygw,f? ig;zrf;orm;
,ae hurBmhpD;yGm;a&; usqif;r_a=umifh
awGukd ig;zrf;pufavS
rnfolrqkd tenf;eJ htrsm; xdckduf&ygonf? tJ'D
10pif;eJ htwl jrefrmh
xJrmS awmh *syefEidk if H Guma-Ken rSm tajcpku d f
yifv,fjyif a&ykdifeuf
aexkid v f #u&f w dS hJ &k[ d if*sm 'kuo Q nfrsm;vnf; tyg
xJrSm t&ifvwkef;u
t0ifyg? vGefcJhwJh wpfESpfupjyD; tvkyfr&SdbJ 'kuQ
zrf;qD;cJw h mjzpfjy;D avmavmq,f &efuek t f if;pdef axmifrmS
a&mufaewJh &k[ d if*sm tawmfrsm;rsm; jzpfyg w,f?
xdrf;odrf;xm;ygw,f? 'D oabFmom;awGxJrSm zdvpfydkif
tu,fI tvkyf&Sdaom puf&kHrsm;wGif tvkyf0if
14OD;/ w&kwf 1OD;/ xkid 0f rfom; 4OD; yg0ifjyD; uset f rsm;pku
cGifhtwGuf tvkyfav#mufxm;ygu oufqkdif&m
tif'edk ;D &Sm;Edik if o H m;awG jzpfw,fvdk h tusO;f OD;pD;Xme t
v0urS tvkyv f yk cf iG hf cGijhf yKcsu&f rdS S omv#if tvkyf
rnfrazmfvo dk l t&m&Sw d OD;u ajymw,fvdk q h ykd gw,f?
0ifvdk h &ygw,f? 'gayrJh 'kuo Q nfvnf; r&/ bmt
Ekid if jH cm;om; ig;zrf;orm;awGuadk wmh Ekid if &H if;jyef
vkyv f yk cf iG hf cGijhf yKcsurf S r&Sw d hJ &k[
d if*sm trsm;pk[m
vGaJ y;Ekid af jc&Sw d ,fvdk v
h nf; tJ'tD usO;f OD;pD;t&m&Su d ajym
0rfa&;twGuf tcuftcJ awG ah e&a=umif; wifjy
ygw,f? tif;pdeaf xmifwiG ;f w&m;&k;H rSm &k;H wifw&m;pGcJ v H u dk f
vkud yf gw,f?
&wJh 'Dig;zrf;orm;awGxrJ mS jrefrmEkid if o H m; 7OD;vnf; yg0if
w,fvdk ah jymayrJh 'DjrefrmEkid if o H m;awGuadk wmh b,fOya'

10
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

2007 ck/ arv 21 &uf


jynfoŒl vGwaf wmf
aeŒrSm 'DAGDbD toHv$ifh
Xmeuaev$ifh xkwfoGm;
ud,
k pf m;jyK aumfrwD0if
wJh a¶G;aumufyGJ *k%fjyK
tpDtpOfwck jzpfwJh t
OD;ausmfrif;
rsKd ;om;vlΠtcGithf a&; yg
wD 'D r d k u &uf w pf y gwD ud, k af umif;qefwhJ olawGu ud, k whf ud, k &f nf aumif;pm;
National Demo- a&;twGuf vlawGukd ydwaf vSmifxm;wJh ae&mwck jzpfvm
cratic Party for Hu-
man Rights
aeyg+yD? uJ tJ'Dawmh OD;ausmfrif;udk b,fvdk yk'frawGeJ@
( N D P H R ) jypf'%f csrw S v f u kd w
f mygv?J ol@&ŒJ b0 jzpfpOfua&m b,fvkd
0ifwOD;vJjzpf/ OD;ausmf &Syd govJ? 'gawGukd OD;ausmrf if;eJ@ wuUov kd f twlwuf+yD;
rif ; [m jynf o l ΠvG w f pDtmyDyDrSm vufwGJvkyfudkifcJholawGjzpfwJh OD;jrifhodef;eJ@
awmfudk,f pm;jyKaumfr trsKd ;om; 'Dru kd a&pDygwuD OD;pd;k 0if; wd@k &ŒJ tckvkd ajymjycJh
wD&ŒJ tzGŒJ 0if wOD;vJjzpf/ bl;oD;awmif+rdKŒe,f trSw(f 1)/ jynfoŒl v$wf ygw,f?
awmf udk,fpm;vS,fjzpfol OD;ausmfrif;ta=umif; toHv$ifhcsufudk
jypf'%fcsonfh yk'rf v0u tufOya' yk'rf (18)/
jyefvnf ul;,lazmfjy vdkufwmjzpfygw,f?
Edik if aH wmfv+kH cHKa&; tuf Oy a'yk'rf (5) n rdom;pkxrJ S
tusOf;cscH ae&olrsm; ZeD; a':uoDZmeJΠom;orD;awG
OD;ausmrf if;
jzpfwhJ armifatmifEikd /f rcif
trSew f &m; qdwo f Ok ;f aewJh jrefrmEdik if rH mS ud, k t
hf
cifEk orD;}uD;/ ra0a0Ek o
rsKd ;om;vGwaf jrmufa&;twGuf }udK;yrf;wJh olawGtzd@k ay;
rD;i,fwŒkd [m OD;ausmf rif;
vdu k &f wJh t&if;tES;D awG[m jyefajymjyr,fq&kd if r,HEk ikd f
eJ@twl axmifcsc&H +yD;/ yk'rf
avmufatmif b0awG pkwjf ywfuek w f thJ xd ay;=u&wmyg?
vJ OD;ausmfrif;eJ@ twlwl
tJ'DtxJu tjzpfwckudk ajym&r,fqdk&if OD;ausmfrif;&JŒ
jzpf+yD;/ tusOf;cscHae&ol
b0udk rvGrJ aoG rSww f rf;wif =u&ygvrd rhf ,f?
tm;vH;k onf OD; ausmrf if;
OD;ausmrf if;[m ud, k thf rsKd ;om;awG vlŒtcGit hf a&;
eJ@twl tif;pdeaf xmif wGif
csKd ; azmufcaH e&+yD; 'Dru kd a&pD qdwo f Ok ;f aewJh b0qd;k }uD;u
&S=d uonf?
vGwfajrmufatmif }udK;pm;aqmif¶GufcJhwma=umifh ay;
vdu k &f wJh wefz;kd uawmh ud, k &hf ŒJ ZeD;/ om;orD;awGe@J twl bl;oD;awmif+rdKŒe,ftrSwf (1)/jynfolŒ
v$wfawmf udk,fpm;vS,fjzpfol OD;ausmfrif;
ESp&f n S f axmif'%f jypf'%fawGukd csrw S jf cif; cHvu kd &f wmyg
OD;ausmrf if;udk &efuek f aetdru f ae (2005) ckEpS /f
yJ? trsKd ;om; vlŒtcGit hf a&;ygwD 'Dru kd &ufwpfygw0D if wOD;
rwfv (17) &ufaeŒrSm tm%mydik af wGu zrf;qD;cJ+h y;D / ZeD;eJŒ
jzpfwhJ OD;ausmrf if;[m jynfoŒl vGwaf wmf ud, k pf m;jyK aumf
om;orD; (3) OD;udak wmh rwfv (25) &ufaeŒrSm zrf;qD;cJh
rwD&ŒJ tzGŒJ 0ifwOD;vJ jzpfygw,f? &efuek f pD;yGm;a&; wuU
ygw,f? OD;ausmrf if;udk axmif'%f (47) ckEpS f csrw S cf +hJ yD;/ Z
odv k u f bGŒJ &cJ+h yD; &efuek yf nma&; wuUov kd u f yg bDt;D 'D
eD;eJŒom;orD; (3) OD;uawmh axmif (17) ESppf D csrw S cf cH hJ
bGŒJ &cJw h hJ OD;ausmrf if;[m vufaxmuf+rdKŒe,f ynma&;rSL;
&wm jzpfygw,f?
tv,fwef; ausmif;tky}f uD;pwJh Edik if aH wmf wm0efawGukd
tckow l @kd jypf'%fcsvu kd wf [ hJ m owœ0ge@J vufeuf
xrf;aqmifcyhJ gw,f?
eJ@ rrSsb;l Asm/ olusoifh usxu kd wf hJ jypf'%fu (7) ESpaf vmuf
tJ'Dvdk EdkifiHawmf wm0efudk xrf;aqmifcJhwJh OD;
&Sw
d mudk (47) ESpaf vmuf csxm;wJt h cgusawmh olwif ru
ausmrf if;udk etzu rw&m;tr_qif zrf;qD;+yD; axmif'%f
bl; ol@ro d m;pkyg ig;a,mufe@J wlw,f? tJvkd csxm;wJh tcg
(47) ESpef @J '%faiG (2) ode;f cGJ tjypf'%fe@J jyefvnf aus;Zl;
usawmh pdwrf csr;f ajrhz, G f aumif;wmaygAh sm?
qyfvu kd yf gw,f?
OD;ausmrf if;[m &cdik jf ynfe,f bl;oD;awmif +rdKŒe,f
t&ifuawmh axmifqdkwm vlqdk;/ vlrdkufawG
blwmjyif¶Gmae v,fydkif&Sif tb OD;zm;}uD; ,ltm;tpP
twGuf pm&dwœ jyKjyif&mae&mwck jzpfw,fvdk@ qdkayrJh
vmrfe@J a':tmqD,mwd@k &ŒJ orD;}uD; a':uoDZmac: a':oD
tckacwfrmS awmh tJ'v D kd r[kwaf wmhygb;l ? etzvdk w
wmeJ@ (12/ 4 / 70) tdraf xmif uscw hJ ,f? vufxyfcw hJ ,f?

11
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
om;orD; ajcmufa,muf xGef;um;cJhw,f? a':oDwm&JΠum; apwemh0efxrf;ayg/h abm*aA'q&m vky&f w,f? ud, k hf
tbd;k [m omrefy*k Kd~ vf r[kwyf gb;l ? tpPvmrf bmoma&; oufqdkif&m oifwef; ausmif;awGrSm jyef+yD;awmh? wuU
txGwt f jrwf urmBausmf yk*Kd~ vf}u;D pdtAl'q l vrf[m Edik if H odv k uf +y;D wJh tcgusawmh/ oluawmh ol&yf¶mG jyefa&mufwhJ
rsKd ;cspw f OD; jzpf+yD;awmh &cdik ¶f [ kd if*sm csp=f unfa&;udk t+rJ tcg usawmh ol[m ausmif;rSmyJ jyef+yD;awmh ausmif;q&m
vdv k m;pGm aqmif¶u G cf w hJ o hJ w l OD; jzpfygw,f? vGwv f yfa&; jyefvyk w f ,f? olppfawG ausmif;rSmyJ ausmif;q&m jyefvyk f
wdu k yf rJG mS vJ r[mrdwf t*Fvyd f bufrS &yfwnf&m zufqpf w,f? usaemfwdk@ ta&;tcif; jzpfwJhxdatmif ayghaemf?
*syefrsm;udk awmfveS w f J ah e&m (1988) rS m awmh
rSm ar,ke,frmS ¶Gy¶f yG cf sG ecf sG ef jrefrmh'rD u kd a&pD t
yg0ifcJhwJholwOD; jzpfygw,f? a&;tcif ; rS m OD ;
'ga=umifh ar,ke,f w0du k rf mS aqmif yg0ifvy_ &f mS ;
a':oDwm&JΠrdom;pkrsm;udk r_ tay:oufqikd &f m
awmf0ifrdom;pkvdk@ uifyGef; uae+yD ; Ed k i f i H a &;
wyf + yD ; awmh ac:a0:cJ h = uyg vkyrf vm;/ 0efxrf;
w,f? tJvdkyJ qufqHcJh=uyg b0rS Ekwx f uG f rSm
w,f? tJ'D rdom;pkyyD D ol@&ŒJ vm; ar;wJh ar;cGe;f
cifyeG ;f eJ@ a':oDwm[m ol@&ŒJ ay: rlwnf+yD;awmh
twlwl om;orD;oH;k a,muf ol [ mol @ &J ΠcH , l
tygt0if EdkifiHa&;pdwf"mwf csuf a y:rS m rl w nf
w&m;r#wr_r&SdwJh jrefrmEkdifiH A[kdw&m;&kH;csKyf
jynfh0pGmeJ@ tif;pdefaxmifrSm +yD ; awmh Ed k i f i H a &;
Ed k i f i H a &;tusOf ; om;b0eJ @ b0udk a&G;cs,cf o hJ l
tckwikd f tusO;f uscH ae&qJjzpfygw,f? jzpfygw,f? 0efxrf;b0udk pGe@f vw $ +f y;D awmh Ekwx f u G pf mwif
usaemfw@kd pDtmyDyD tzGŒJ om;csi;f taeeJ@vJ olŒt cJh +yD;awmh (1989) ckEpS f rwfv (7) &ufae@rmS t+yD;tydik f
wGuf tawmfukd usaemfw@kd pdwrf aumif; jzpf&wmaygAh sm? Ekwx f uG cf yhJ gw,f?
ajym&ifAsm oluolŒom;&JŒ rSwyf w kH if vkyzf @kd twGuu f o kd m bmoma&;t& tpGe;f a&mufwhJ yk*Kd~ vfr[kwb f ;l /
&nf¶, G +f yD; vkyw f ,fq+kd yD; pGw J maygAh sm? oltpd;k &0efxrf; usaemf tygt0if usaemfw@kd Ak'b < mom xH;k wrf;pOfvm
vkycf w hJ ,f? tJ'aD wmh ajym&&if usaemfw@kd pD;yGm; a&;wuU t& usaemfu tvSLtwef; vkyv f @kd &&dS if ol@uzkd w d wf ,f/
odv k q f w kd m usaemfvJ pD;yGm;a&; wuUov kd yf gy?J 'D usaemfw@kd olvJvmpm;w,f? aemuf+yD;awmh usaemfhZeD;bufueJ@
pD;yGm;a&;wuUov kd q f wkd m ya&mfzuf&iS ef ,faygah emf/ touf ywfouf+yD;awmh c&pfprwfyGJawG bmawGvkyfvdk@ &Sd&if
arG;0rf;ausmif; ynmwuUov kd f tJ'rD mS tufzt f mpD qdw k m usaemf ol@uzkd w d w
f ,f/ olvm; pm;w,f? olvufaqmif
0ifciG u hf kd r&bl;? olw@kd tufzt f mpDqkd puwnf;u jyKwfwm awG ,lvmw,f? olŒbmoma&;ae@awG qdk&ifvJ Oyrm
tJ'[ D mawGu ¶d;k ¶d;k tufzzf if tcef;av;awG tJvkd tm&f tpfae@awG bmawG &Srd mS aygAh sm? tJ'D tcg rsKd ;rSm us&ifvyJ J
tdik w f w D @kd / tDuw kd @kd / r,f'u D ,fw@kd qdv k @kd &S&d if usaemfw@kd r olwdk@u usaemfwdk@udk vm+yD;awmh ay;w,f/ ol@bmom
ay;bl;As? tJ'aD wmh tJ'u D wnf;u 'Do;kH bGŒJ awmif &cJ+h yD; udk,fhbmom rsdK;awGudk odyf+yD;t*ufpfjzpfwJh olrsdK;
+yDy?J tckusrS 'Dvq kd akd wmh 'goufouf vkyw f mqdwk m xif r[kwb f ;l As/ zvufaq;bJ jzpfwv hJ yl ?J
&Sm;wmaygAh sm? aemufol tpd;k &0efxrf;vJ olvyk cf w hJ mayg?h tcsKyf ajym&&ifawmh OD;ausmfrif;[m EdkifiHa&;
tif; usaemfw@kd uawmh pD;yGm;a&; wuUov kd u f kd orm;wa,muf yDyD wdik ;f jynfuckd spw f hJ pdwef @J ,H=k unfcsuf
twlwl wuf=uwmud;k / usaemfw@kd u arcaqmifrmS / w oEd<Ïmefcs+yD;awmh rdom;pktcsdKŒeJ@twl EdkifiHa&;tusOf;
ausmif;wnf; waqmifwnf;/ wwef;wnf; twlwufchJ orm;b0eJ@ aexdik cf &hJ wJh twGuaf =umifh vuf&v dS J 'Djypf'%f
wmudk;/ tJ'Dwkef;u xl;jcm;wmuawmh txufwef; awGukd uscaH e&w,f/ ESp&f n S f 'Djypf'%fawGukd uscaH e&wJh
ausmif;awGrmS tJ'w D ek ;f u pcgpAs/ q&mr&Sb d ;l As/ [dk ausmif; twGuaf =umifh jrefrmhEikd if aH &;ordik ;f rSm ordik ;f wGirf hJ ordik ;f 0if
abm*aA'bmom poifwt hJ cgusawmh abm*aA' bm tusOf;orm;b0 jzpfygw,fvdk@ usaemfwdk@ wifjyvdkuf&
om&yf oifrq hJ &mr&Sb d ;l ? r&Sad wmh usaemfw@kd ola&m us ygw,f?
aemfa&mayg/h oufqikd &f m ud, k +hf rdKŒe,fawGrmS jyef+yD;awmh

12
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

t,f'DwmxH
ay;pm
uGsEkfyf
wkd hvnf; wk;H atmif vkyaf om &mZ0wf
t,f'Dwm cifAsm
u|Eyfk . f bk;d / ab;/ bD/ r_ (*sED q dk u dk )f jzifh urBmw h &m;
bifrsm;onf jrefrmEkdifiHom; &kd
[if*smrsm; jzpfc=hJ uI jrefrmEkid if H
Arm &k;H Y w&m;pGq
onf?
J dk axmifcs Ekid yf g

trsKd;om; rSwfykHwifu'frsm;ukd u|Ekfyfwkd honf ol


ukid af qmifxm;cJ=h u onf? 'gayrJh
vlrsK;d cGjJ cm; zdEydS af om etz ppft
jrefrmEkdifiH rsm;wef;wl b0tdrrf uf u
av;awmh rufcGifh&Sdygonf?
Eke,faom uav;b0 tp
pk;d &onf olwdk . h aemufarG;aom
rSmyif &uf&ufpufpuf t
uav;i,frsm;ukd ykHpHopf/ t
a&mifopf trsKd;om; rSwfyHkwif
xk w f a y;&ef trd e f h x k w f v k d u f
ukd nGef ch sK;d aom Tvky&f yfrsm;
rSm vlrqefyg? 'Drw S yf wHk if t
onf? trsm;ESifhrwlaom t0g/ a&mifESifh ykHpHcGJjcm;r_av;u
tjymok;H acgucf sK;d rsm; jzpfygonf?
xl;qef;wmu 'Dt h &ifwek ;f u t
cspfygonf olwdk &h J Eh ek ,faom Ekv;Hk om;
rsm;Y ar#mv f ifch suf tdrrf uf
enf;qkH; pm&Gufay:rSmawmh us rsm;/ b0tjrifrsm; wurBm
aemfh bk;d / ab;/ bD/ bifrsm;[m vkH;ESifh jrefrmEkdifiHtay: t
tjcm;jrefrmppfppfrsm;ESifh twl jrifrsm; rnfr#ajymif;vJ em
wlyJjzpfjyD; tcktcg=urS olwkd h usnf;oGm;rnfukd rcef hrSef;
onf? tdE, dN / w&kw/f b*F gv/D ygupP
&J ah emufarG;wJh rdom;pk0if ti,f Ekid yf g? rSwyf w Hk ifuav; wck
wef aoG;aESm[kom rSww f rf;r_ vuf
rsm;ukd cyfjywfjywf rwlbl;/ r u olwkd hb0wufvrf;ukd
cHonf? 'guawmh etz&J ah jAmifus
wefbl;qkdjyD; 'DvkdvlrsKd;a&;cGJjcm; rnfr# t nGef ch sK;d vku d rf nfudk
us vlrsK;d bmom tom;a&mif cGjJ cm;
zdEydS rf [
_ m &k[ d if*smawG tay:rSm rcef rh eS ;f Ekid yf g? u|Eyfk w f dk &h J h
r_=uD;yJ? usaemfwdk . h b0tpuav;
om usio hf ;Hk wmr[kwyf J [dELN ESihf uav;i,f r sm;. =uD ; rm;
rSmyif trsm;ESirhf wlyJ w&m;r#wr_ r
w&kwf rsm;vnf; yg0ifygonf? aomb0 tqpf w csKd ; t
&Sad om b0uav;ukd &kww f &uf =uKH
etz vufatmufcH v0u (vl auG =h uD;yif jzpfygonf? etz
awG ah e=u&ygonf? etz tygt0if
0ifr_ =uD;=uyfa&;)ESihf trsK;d om; ppfAv dk cf sKyfrsm;u olwdk ah v;
rnforl # xku d o
hJ dk ah om vlrsK;d bmom
rSwfykHwifXmerS t&m&SdawG[m awGbmvJ´ b,fov l ´J bm
cGjJ cm;zdEydS o f nfh rSwyf w Hk ifrsK;d xkwaf y;
jrefrm Ak'b < mom r[kwo f l awG a=umifh b,fvo dk w l dk ah wGudk
ykid cf iG rhf &S[
d k ,k=H unfygonf?
[m jrefrmvlrsK;d rppfa=umif; aoG; jrefrmEkdifiHu qD;=uKdvufcH
aESmolrsm;tjzpfom rSwyf w Hk if& zkd h jiif;y,fwmvJ qkw d mawG
'Dvyk &f yf wckwnf;ESiyhf if e
rnf jzpfa=umif; trdefhxkwfcJh ukd vufawG jh yvku d jf cif;yg?
tz ppfAv
dk cf sKyfrsm;ukd vlrsK;d tnGef h

13
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
vlrsK;dk bmomcGjJ cm; qufqaH ewJh etz vlrsK;d t onf;ESv;Hk pdw"f gwx f rJ mS Armqkrd S Armyg?
a&;tpGef;a&muf w&m;ao0g' AkdvfcsKyf=uD;rsm;tae tykdawG tvdrftnm uvDurm vkyfaejcif;r
ESiæ hf æææ [kwyf g? Ekid if jH cm;a&mufjyD; tae=umwmawmifrmS Armqkrd S
Armpdw&f ydS gao;w,f?
·· 'Dtem*wf jrefrmekid if aH wmf&J h &ifaoG;i,fav;awG Armrif;tqufqufu usaemfwdk u h dk ArmhopPm
&J wh efb;dk ukd odvnf;rod jrifvnf; rjrifcsi?f awmfcH ArmEkid if o H m;rsm;tjzpf vufcaH wmfrcl =hJ uygonf?
jynfov l x l k a&G;aumufwifajr‡mufcahJ om OD;Ektpk;d &onf
·· etz&J hjynfolvlxk aoG;pnf;nDnGwfa&;qkdwm usaemfwdk u h dk vufoifch cH yhJ gonf?
[efjyawGyg? trsK;d om;acgi;f aqmif=uD; Akv d cf sKyfatmifqef;uæ
“usaemfwdk h ArmjynfxrJ mS aewJh tdE, dN / w&kwv f rl sK;d jcm;
·· tESpo f m&r&Syd g? nDnn D w G n f w G ef J h igwdk ah emufubJ awGudk tav;teufrmS =um; today;vkyd gw,f? usKyfwdk h
vku d =f uygvdk yh J ajymae=uwmyg? rSm cifAsm;wkd u h dk rke;f zkd t h mCmwawG r&Syd gb;l ? cifAsm;
wk d h t ay: raumif ;
·· trsK;d om;aoG;pnf; nDnw G af &;qkw d m trSeaf wmh vnf; rjrifygbl;? 'Dt
ajrGtvr`,q f &mwkd &h J h ykavGuajrGun dk K‡ d jh yD; vSnphf m; rk e f ; eJ h t mCmwawG
ovkrd sK;d jynfov l x l u k dk r_id ;f wkud af oG;aqmifaewJh t [m cifAsm;wkdhtay:r
vdrt f nmawGyg? u urBmay:rSm&Sw d hJ t
jcm;b,fvkd vlrsKd;jcm;
·· Ekid if o H m;tcsi;f csi;f aoG;cG/J tdr=f uufjcif; tk;d rJow k jf y;D rsm; tay:rSmrS usKyf
cGwcf idk ;f aewJh etzyg? wkd rh mS r&Sb d ;l cifAsm;? cif
Asm;wkd u h saemf wkd eh J h yl;
·· u|Eyfk w f dk .h &ifaoG;i,frsm;&J h Eke,faomb0tprSm aygi;f r,fq&dk if cif Asm;
etz[molwdk &h J b h 0vrf;a=umif;ukd vGaJ pzkd t h aumuf wkd u h dk nDtpf&if;vkd q h ;D
=uH ajcxk;d / romr_awGeJ h yufyufpufpuf =uHaewmyg? =uKdygr,f? 'DArmEkid if H w
ckv;Hk u vlrsK;d ra&G;/ bm
·· uav;i,fawG&J h awmufywJh b0tjrifudk xkid ;f r_id ;f om ra&G;/ EkdifiHom;tm;vkH; aumif;pm;a&; twGufqkd
jyD; ysupf ;D oGm;&ef etz a&&Snpf rD u H ed ;f jzifh zsupf ;D aejcif; wm[m usKyfwdk &h J w h m0efb?J 'g[m usKyf&J h b0ay;wm0ef
yg? eJ h 0wW&m;bJ”
Arm/ jrefrmEkid if . H uGjJ ym;aomvlrsK;d bmom wzef 1947ckEpS f tajccHOya'jyK tpnf; ta0;=u;D
aygif;pkH wkdif;&if;om;vlrsKd;pkrsm;&J hnDnGwfr_ tiftm; rSm 'D;'kwf OD;bcsKu d Ak'b < momukd jrefrmEkid if aH wmfbmom
a=umifh Arm/jrefrmEkid if [ H m ,ae t h ajctaeukd a&muf&dS tjzpf a=unm&ef tqkw d ifoiG ;f &m Akv d cf sKyfatmifqef;u
aejcif;yg? Arm/jrefrmEkid if H vGwv f yfa&; &cJw h ,f? ,ckqdk yifææ
v#if wurBmvk;H Y jyef jh yD; ArmEkid if o H m;awG wk;d wuf “ArmjynfrmS rGwpf vifawG[m tavmif;bk&m;
oifo h avmuf wk;d wuf tjrifus,f tawG t h =uKH& ae vufxufuxJu &Scd w hJ myJ? c&pf,mefawG/ ewfu;dk uG,w f hJ
ygjyD? awmifwef;om;awG[mvnf; a&S;uwnf;u &SdcJhw,f?
usaemfwdk h &k[ d if*smrsm;taeESihf uGjJ ym;wJh vlae vGwv f yfa&;twGuf wku d yf 0JG ifawmhvnf; twlwuG yg0if
r_ ykpH t H enf;i,f&adS eaomfvnf; trsm;tm;jzifh nD&if; wku d f cku
d cf w hJ ,f? tckvw G v f yfa&;&r,frS r=uHao;zl; ig
tukd ArmAk'b < mom wkid ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;/ c&pf,mef wkd u h vlrsm;pkyq J jdk yD; vlenf;pktay: tEkid u f siAhf vdk uf s&if
bmom0ifrsm;/ Ak'b < mom0ifrsm;ESit hf wl wufnD vuf usaemfwdk h acG;avmufrS tok;H rusjzpfomG ;rSmaygq h &m? Ekid if H
nD aexkid f vkyu f idk af e=uygonf? 'gayrJ h bmoma&; awmfbmomukd Ak'<bmomtjzpf a=unmcsif&if q&m
wckawmh uGmjcm;r_&w dS mayg/h usaemfwdk h tajymtqk/d wkd hvkyf=u? usaemfrygbl;? xGufr,f/ 'gyJ”[k ajymcJhjyef
taetxkid /f t0wftpm;omru tdrrf uf rufwmyif ygonf?
Armvkrd uf/ b0&nfreS ;f csurf sm;yif Arm/ usaemfwdk h

14
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
zm;+y;D ZmwdreS af wGwuf=ujG yawmh vli,fwcsKd ΠoD[ wifp;kd
a0zefa&; wd@k ukd tm;us+yD; ppfwyfxJ 0ifuek yf gw,f?

jrefrm&kyf&SifawG jynfolawGudk b,fvdk mes-


rsdK;qufopfa0zefa&;r*~Zif; sage trSm;awG ay;aew,f qdw k m &Si;f aeygw,f?
atau˜ jrefrmh&kyf&Sif aus;vufu jynfoal wGukd t,lonf; ynmrJw h hJ
iwH;k awG/ ArmynmwwfawG u,fwifr&S r,fh vlawG qd+k yD;
awmhvnf; &ky&f iS af wGujyygw,f? Oyrm &Sr;f jynfu wdik ;f &if;
jrefrm&kyf&Sif om;&Gm ("Ek&Gmxifw,f) wpf&GmrSm&dkufwJh awmrD;qdkwJh
Zmwfum;vdak yg?h (Zmwfum; emrnfuu kd apmfum;vGe;f yg
tqifhr&Sd w,f)? tJ'h ZD mwfum;rSm vlrif;u eef;i,fawG; (e0&wf)
&JŒtpfudk? &kyfvSwJh eef;i,fawG;udk &GmxJu umvom;
awGu ajrmufapmif;xdk;=uwmaygh? tJh'DZmwfum;xJrSm
"Good For N
For othing" wJh
othing"
Noth jyxm;wJh &Gmom;awGxrJ mS aumif;wm wpfa,mufrS r yg
bl;? vlrif;qd&k if a'go}uD;+yD; vlowfv@kd axmif=u/ usef
wJu h mvom;awGq&kd if xef;&nfr;l +yD; tvkyf vufa=um
wif;atmif rvky=f ubl;? 'D}um;xJ eef;i,fawG;udk rk'ed ;f usihf
zdkΠ}uHao;w,f? 'gayrJh aumif;wJh vlESpfa,mufawmhyg
w,f? yxrwpfa,mufu jrefrmjynfuvm wJh ausmif;q
&m xGef;xGef; (examplez)yg? wnfwnf=unf=unf
jrefrm&ky&f iS f tqifrh &Sbd ;l qdw
k m enf;ynm jy\ u,fwif&iS f ynmwwfayg?h
ema=umifrh vd@k r[kwyf gb;l ? pdw"f mwfa=umifrh dk v h Œkd yg? qif;&J woufe@J wuk, d f wcgrrS =um;zl;wJh avO qdw k m
om;/ trsKd ;orD;/ vlrsKd ;jcm; bmomjcm;awGe@J aus;vuf tJh'DZmwfum;rSmyJ =um;&awmhw,f? tjzpfu'Dvdkyg?
jynfolawGudk ESdrfcsif rw&m; qufqHcsifwJh pdwf"mwf eef;i,fawG;u b,foel ŒJ rS usm;-r udprP jzpfyJ ud, k 0f ef&
a=umifh rkd v h @kd yg? vmw,fw?hJ w&m;cH&mS rawG@awmh &GmxJrmS &kw&f w k o f o J u J kd
“jrefrm&ky&f iS af wGrmS pum;vH;k aygi;f pHek @J trsKd ;orD; jzpfaea&m? wcsdKŒ &Gmom;awGuvnf; rdk;r&Gmwm tJh'D
awGukd ESrd w f mudk owdjyKrd}urSmyg? qd&k ;kd vdvk kd pum;yHv k v kd kd aumifrav;a=umifh rdk v h @kd q+kd yD; ol@ukd &Gmjyifxw k af y;zd@k ol
ayg?h Oyrm - raom=umaxmufjywJh “rde;f rusihf rde;f r=uH” }u;D udw k u kd w f eG ;f aew,f? tJ'h rD mS udak usmif;q&mu +rKd Œwuf
wd@k “rde;f rOm%f”wd@k “ r˜ zsu&f if jynfysuw f ,f” qdw k m +yD; aq;cef;jyzdk@ wdkufwGef;awmh aemufxyfudkynmwwf
ayg?h r˜ zsu&f if jynfysuw f ,fqw kd m [kwv f m;r[kwv f m; Armq&m0efe@J awG@jyefa&m? tJ'h D udyk nmwwfu 'kw, d
jrefrmjynfudk jyef=unfh&if odygw,f? 'Dvdkpdwf"mwfrsdK;eJ@ u,fwif&iS af yg?h tJ'h u D ,fkd 0f ef[m trSew f u,fawmh ud, k f
ZmwfnGef;q&mawG/ 'g&dkufwmawGeJ@ o&kyfaqmifawGukd 0eftppfr[kwfbl;? avOwJh? tJh'Dawmh ynmrwwfwJh
sexist vdŒk yJ &nfneG ;f csiyf gw,f? ” &Gmom;awGudk ynmwwfatmif/ avOqdkwJh &GmxJrSm
wdik ;f &if;om;awGe@J tom;rnf;rnf; o&kyaf qmif +*dKvfq;kd arGaewJh vH}uKwf}uD;udk ajz&Si;f atmif vkyaf y; ae&
awGukd ESrd w f muawmh &ky&f iS Zf mwfum; rsm;rsm;rSmvdyk gy?J olawGuawmh udyk nmwwf +rdKŒom;awGayg?h aemufq;kH rSm
rGeof 0H 0J eJ @J o&kyaf qmifwpfa,mufq&kd if tdraf zmf+cHapmifh udak usmif;q&mu t,lonf;vd@k rjzpfoifw h mawG jzpf=u&
b0uudk rwufawmhb;l ? vlq;kd "m;jy rk'ed ;f aumifawGukd w,fq+kd yD; rSwcf sucf sw,f?
qd&k if &Sr;f abmif;bD0wfayg?h ppfum;awGrmS qd&k if rif;om; 'D&yk &f iS rf mS jyoGm;wmu e,fu aus;vufwikd ;f &if;
awGu Arm/ “t}urf;zuf olyek ”f awGq&kd if u&if? Zmwf om;awGu ynmrwwfb;l / todw&m;uif;w,f/ t vkyrf
um;wdik ;f rSm oD[wifp;kd wd@k Zif0ikd ;f wd@k u wdik ;f cspjf ynfcspf vkyfyJ rl;&rf;qdk;oGrf;w,f? jy\emaygif; aomif;ajcmuf
}uD;awGvdkvkyfjy+yD; u&ifawGudk trsdK;om;a&;udpP ckwHk; axmifuvG&J if aus;vufawGrmS bmrS aumif;wmr&Sb d ;l
vky+f yD; azmufjym;qd;k &Gm;aewJv h al wGv@kd odumQ cs azmfvH qdw k hJ oabmayg?h aus;vufa'oqdw k m tJ'h v D rkd sKd ;yJvŒkd t"d
y`g,zf iG v
hf u kd wf myg? 'gayrJh Armjynfu vlawGusawmh ynm

15
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
wwf todw&m;=uG,+f yD; &Gmol&mG om;awG&ŒJ u,fwif&iS f &if&ygw,f?
}uD;awG qdjk yD;jyygw,f? tJ'h vD kd Zmwfum;rsKd ;udk ud;k &D;,m;Zwfum;awGvkd
aus;vufawGrmS atmufjynfatmuf&mG u pD;yGm; t*Fvyd pf mwef;xd;k +yD; Edik if jH cm;rSm market vky&f v J m;vd@k
&Siaf wG qif;&Jom; &Gmom;awGukd acgi;f yHjk zwf tjrwfxw k f ar;csifygw,f? udk;&D;,m;Zmwfum;awG EdkifiHjcm;aps;
aewmawG/ atmufjynfatmuf&GmuvlawG e,fawG uGurf mS 0ifvmwm Zmwfvrf;a=umifch sn;f r[kwyf gb;l ? t*F
a&mufvmrS qlylcdk;&rf;rSKawGjzpfvmwJh vufawG@avmu vdyv f pkd mwrf;xd;k awmh vlwum =unfv h @kd &vd@k yg? ud;k &D;,m;
awGuakd wmh &ky&f iS o
f rm;awG owdjyKrdykH ray:ygb;l ? pum;ww o f rm;twGuyf J r[kwyf J Edik if w H um aps;uGux f J
tJh'DvdkyJ tom;rJrJeJ@ o&kyfaqmifawG 0ifv@kd &atmif pmwrf;xd;k xnfah y;Edik v f Œkd yg? jrefrmZmwfvrf;
qdk&if vlqdk; olcdk;ae&mrSmyJ wcsKd Œvnf; Edik if w H um Zmwfum;awGvkd sophisticate jzpf
xm;&d k u f w ,f ? ygw,f? 'gayrJh tJ'h D Zmwfum;awGukd t*Fvyd pf mwef; xd;k jy
ydq
k ;kd wm &if Edik if w
H umu Racist &ky&f iS af wGq+kd yD; a0zefwmudk cGuf
cGuv f J cH&zd@k y&J ydS gw,f?
jrefrm&ky&f iS af wG Edik if jH cm;pHcsed f rrSw D m rajymeJ@ av/
ud,k jhf refrmawGuawmif tqifrh &Sd "good for nothing"
&ky&f iS af wGq+kd yD; =unfrh rS =unfw h m? jrefrm&ky&f iS af wG Edik if w H
ukvm; um &ky&f iS jf yyGaJ wGrmS qkawGbm awG&zd@k qdw k m a0;ao;yg
qd+k yD; vlukd vl w,f? a[mvD;0k'/f abmvD;0k'ef @J ud;k &D;,m;&ky&f iS af wGvkd
vdk qufqH&rSef; r urBmw0Srf;vSnfh+yD; oef;eJ@csD aiG&SmEdkifwJhtqifhuvnf;
odwJh +rdKŒ}uD;om;ryDwJh pdw"f mwfygy?J Oyrm vGif a0;ygao;w,f?
rd;k o&kyaf qmifwhJ oli,fwef; zwfpmqdw k hJ Zmwfum;qd&k if
awmfawmhukd &kyq f ;kd ygw,f? tJ'h &D yk &f iS f tpydik ;f em;rSm rr
vdŒk ac:wJh tysKd }uD;u vef@+yD;a,mif&if ukvm;qd+k yD; atmf
ygw,f? vGifrdk;&JΠwynfhu =uGuf}uD;qdk+yD; ajcmufawmh
aysmfaysmfyg;yg; qkH=upkd hvm;
vnf; tJ'h D rru ukvm;qd+k yD; atmfjyefw,f? vGirf ;kd wynfh
u tJ'h rD rudk “cifAsm;u =uGuu f akd wmh a=umuf+yD; ukvm;
&efukef
udkawmh ra=umufbl;aemf” vdk@ajymw,f? 'geJ@ar;csifu
vle@J w&dpm> efukd tJ'h v
tJ'h v D kd qufqw
D kd EdKS if;p&mvm;? negative enf;eJ@
H hJ pdw"f mwf[m vlvcl si;f nDnrD sS rsS qufqH
yangon
oifw h ,fqw kd hJ vlom;0g'udk b,favmuf azmufzsuv f J cg&mtkad uukd pdww f idk ;f us qkcd sif
qdw k m odomygw,f?
+yD;cJwh hJ 2 ESpaf vmufu =unfzh ;l wJh vGirf ;kd eJ@ cdik f
olrsm;twGuf taumif;qk;H
oif;=unf o&kyaf qmifwhJ puULpGeq f wkd hJ &ky&f iS x f rJ mS vnf; jzpfatmif puftopfrsm;jzifh
tJ'h v D ykd gy?J vGirf ;kd u cdik of if;=unfukd ol@&nf;pm;udk jypfvu kd f
wJph eG f ukvm;}uD;udx k o d mG ;&if b,fvv kd yk rf vJ vd@k ar;w,f? pDpOfxm;ygonf?
Yan aemit

oabmuawmh udk,fjrwfEdk;wJh cspfoludkaygufwJhpGefudk tpm;taomufrsm;ukv d oJ ef &h iS ;f


gon f i;f av; Shop

ukvm;eJ@ rwefb;l qd+k yD; uGi;f uGi;f &Si;f &Si;f ESrd v f u kd wf myg? vwfqwfjyD;/ aps;E_ef;csKdompGmjzifh
Sakae Dori

Mc Donal

&kyf&Sif avmuom;awG&JΠpdwfxJrSm trsdK;orD; pm;ok;H Ekid yf gw,f? &efuek u f dk a&muf


Frui

qif;&Jom; aus;vuf&mG om;eJ@ vlenf;pkawGtwGuf w&m; &ifyifyef;aeor#awG vef;ap&r,f?


t

rSswrSKqdw k hJ pdw"f mwfe@J ,H}k unfrKS r&Sb d ;l qdw k m ay:vGiaf e ygwyD /JG {nfch yH rJG sm;ukd vufcH aqmif
ygw,f? vlrSKa&; w&m;rSswrSKqdkwJh Social Justice &Guaf y;aeygonf?
Waseda Dori
pdw"f mwfwrd af cgijf yD; urBmt h awG;tac: t,ltqawG&ŒJ
qkid zhf iG cfh sed f nae 3 ; 00 em&D Takadanobaba
aemuf aumufaumuf usefcJhjyDqdkwm jrifomygw,f?
Big Box

qufo, G &f ef 03-3209-3617


'Dvakd wGa=umifh tJ'h D &ky&f iS af wGukd Racist &ky&f iS v f @kd &nfne$ ;f
vufuidk zf ek ;f 090-3685-3399

16
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

&ckdifjynf
aqmif;yg; ESihf
&kd[if*sm
jrefrmppftpkd;&onf ,ckumvtwGif;jzpfay:cJh
vlrsKd;
aom &k[ d if*sm 'kuo Q nfrsm;ta&;ESihf ywfoufI &k[ d if*sm
vlrsK;d wkd o
h nfjrefrmwkid ;f &if;vlrsK;d pk r[kwyf g? &k[ EG,w
d if*smrsm; f dk Eh iS hf roufqidk yf J a&S;tpOftquf tajccsaexkid cf hJ
onf jrefrmjynfEiS hf roufqidk af =umif;ukd Ekid if yH idk f rD',
D mrsm;aom Ekid if w H cktwGi;f &Sd a'oESio hf m oufqidk o f nf[k orkid ;f
rS cg;cg;oD;oD; jiif;qefcahJ omfvnf; jrefrmEkid if o H rkid ;f tquf pmtkyf tcsKd w h iG f azmfjyxm;ygonf?
qufwiG f &k[ d if*smrsm;tm; jrefrmtpk;d &wkdk u h wkid ;f &if;om; ukv d edk eD ,fcsJ ah cwfwiG f &k[ d if*smrsm;tm; tpk;d &jyef
vlrsK;d pkwcktjzpf todtrSwjf yKcJo h nfrsm; &Scd yhJ gonf? wrf;rsm;wGif rGwpf vifr[mar'if tp&So d nfjzifh azmfjycJh
onf? vGyv f yfa&;zcif=uD; Akv d cf sKyfatmifqef;onf pnf;&k;H
jrefrmjynf t a&;c&D;pOftjzpf
wGi;f bk;d awmf 1946ckESpf rwf
bk & m; vuf vwGif ppfawG
xufuyif t jrKd h o k d h a &muf
ajccsaexk d i f &SdcJh&m &kd[if*sm
vmcJhaom &kd acgi;f aqmifrsm;
[if * smvl r sKd ; ESihf awG q h cHk jhJ yD;
wkd o
h nf & ckid f wk d i f ; &if ; om;
jynf vlOD;a& vlrsKd;rsm;tcGifh
. xuf0ufe;D ta&;rsm; t
yg;&Sdonf? xkhd jynfht0ay;
tjyif (1947- 1344 ckESpf ajrmufOD;jrKd h&Sd AvDykH rnf[k uwdu
1974) zGJ ph nf;ykt H ajccH Oya't&vnf;aumif;/ 1948ckEpS f 0wf jyKcJhonf
jrefrmEkid if oH m; jzpfwnfr_ Oya'ESihf 1982ckEpS f jrefrmEkid f rsm; &Scd o hJ nf?
iHom; Oya'rsm;t& &k[ d if*smvlrsK;d rsm;onf 1823 ckEpS f jrefrmhtoH toHv$ifh tpDtpOfwck
rwkid rf u D yif jrefrmEkid if tH wGi;f yifrEkid if tH jzpf tajccsae
xkid cf ahJ om vlrsK;d pkrsm; jzpfcohJ nfudk twnfjyKajym qkEd idk f jrefrmhawmfveS af &;orkid ;f rsm;wGiv f nf; awmfveS f
ygonf? ekdifiHom;wkdif;&if;om; vlrsKd;pk jzpfjcif;onf ukd; a&; umvwav#mufvufwJG yg0ifco hJ l &k[
d if*smvlrsK;d awmf
uG,rf /_ ,k=H unfr_ bmompum;/ t&kyo f ¾ef trsK;d t vSeaf &;orm; wOD;jzpfonfh a&$"g;umZD (c)rif;jym;onf csi;f
ysEH iS thf wl vufwu JG m awmfveS cf o hJ nf? ppfawGjrKd wh iG v f nf;
&k[
d if*smtrsK;d om; q&m=uD; OD;Zkid ef 'deu f OD;aqmifjyD; trsK;d
om;wausmif; zGiv hf pS u
f m e,fcsJ ah wmfveS af &;twGuf t
rsK;d om;a&;pdwf E_;d qGay;cJah om trsK;d om;ausmif; wausmif;
wnfaxmifco hJ nf?

okd ah omf vGwv f yfa&;&jyD;acwf aemufyidk ;f wGif &kd


[if*smrsm;tm; Ekid if aH &;/ vlra_ &;/ pD;yGm;a&;wkd w
h iG f Edik if aH wmf
1959-60ESifh 1960-61 ynmoifESpf &kd[if*smausmif;om;/
ausmif;olrsm;toif;0if vufrSwf

17
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
rS vpfv#L&_cx H m;&r_a=umifh (rl*sm&pf) olyek rf sm; trnfcu H m jzifh 5 ESpw f idk f wkid f toHvi$ hf cGijhf yK cJo h nf? jrefrmh t oHrS
Auy/ u&ifwdk eh iS hf ra&S;raESmif;rSmyif olyek x f =uGcyhJ gonf? &k[d if*sm bmompum; xkwv f i$ hf r_udk 1961ckEpS f arv
aemufyidk ;f wGif Ekid if aH cgi;f aqmifrsm;u &k[ d if*smrsm;tm; t 15&ufae n h ae 5em&DrS pwifum vkid ;f wkrd w D m 62³67 ESihf
jcm; wkid ;f &if;om;rsm;enf;wl wef;wlta&;ay;rnfqadk om 26³17wkd rh S &k[ d if*smbmomjzifh wkid ;f &if;om;toHvi$ hf t
uwdu0wfa=umifh 1961ckEpS w f iG f wa,mufrusef vuf pDtpOfrsm;wGif wywfv#if 3 =udrf xkwfv$ifhcJhygonf?
eufcsum jynfaxmifpt k ay: opPm&Scd =hJ uonf? jynfaxmifpk qk&d , S v f pf orRwjrefrm Ekid if aH wmf ynma&;
xkd th jyif 'kid tf mcDacwfrS jrefrmhq&dk , S vf pf vrf; 0ef=uD;XmerS 1978ckEpS x f w k f jrefrmEkid if H yx0D0if txuf
pOfygwaD cwftxd acwftqufqufwiG f ygvrD efEiS hf jynf wef ; ausmif ; ok H ;
ol vh wG af wmfrsm;wGif uk, d pf m;jyKcGihf &cJo
h nf? yxpacwf pmtkyf pmrsuEf mS
wGif bl;oD;awmif rJqENe,frS wifajr‡mufvu dk af om uk, d f 86&Sd wkid ;f &if;om;
pm;vS,w f OD;onf 0ef=uD;&mxl;txd &cJb h ;l onf? &k[ d if*sm vl rsKd;rsm; ysH hESH
trsK;d om;rsm;xJrv S nf; ygvrD eftwGi;f 0efrsm;txd &Scd b hJ ;l h a exk d i f j y ajryk H
wGifvnf; &kd[if
*smvlrsK;d wkd . h ae
xk d i f & ma'oud k
vnf; xnfhoGif;
azmf j ycJ h o nf u k d
jrif awG hEkdif yg
onf?
1959-60 ES i f h
1960-61 ynm
jrefrmhtoH toHv$ifh tpDtpOfwck oif E S p f r sm;wG i f &kd[if*smrsm; tajccsaexkdifjy Z,m;
onf[k rSww f rf;rsm;t& od&cdS &hJ ygonf? xkd t h jyif jynf &efuek f wuUov dk f &kd [if*smausmif; om;ausmif;ol rsm;
axmifpkae h tcrf;tem;rsm;wGif &kd[if*sm&dk;&myGJrsm; toif;ukd wuUov dk t f m%mykid rf sm;u zGJ ph nf;cGijhf yKcJh jyef
cif;usi;f jyocGi&hf cJjh yD; 1960 jynfEh pS w f iG f jynfaxmifpak e h onfudk yHyk gt wkid ;f awG jh rifEidk f ygonf?
tcrf;tem;ukd atmifqef;tm;upm;jyKdi0f if;twGi;f jyKvkyf
cJ&h m &k[d if*sm &d;k &m,Ofaus;r_jyyGJ jyKdiyf w
JG ckjzpfaom usiyf JG
ukd usi;f yjyKvkycf iG hf &cJyh gonf? txufyg orkid ;f tcsuf tvufrsm;avh vm=unfh
&_jcif; tm;jzifh vuf&pdS pftpk;d &onf 4if;wkd t h m; xdyg;vm
4if; usiyf w JG iG f yg0ifcahJ om usio f efrsm;rSmææ rnfh jy\emrsm; twGufqkdygrl vlwOD;wa,mufukd
(1) usifoef OD;[mudrftvD rSwfykHwiftrSwf-AK- rqkx d m;ESihf vlrsK;d pkwpkv;Hk ukyd g Oya'rJh rsuu f ,G jf yKrl wwf
0 4 2 9 5 7 onfudk rsu0f g;xifxif awG jh rifEidk yf gjyD? jynfow l dk .
h t
Zif y k d i f n ‡ m &G m / ouft;dk tdrf pnf;pdru f dk umuG,Ef idk pf rG ;f vk;H 0r&So d nfh tpk;d
armif;awmjrKd ?h &jzpfygonf?
(2) usif o ef
OD;rmrwf [lqif xkd ah =umifh jrefrmjynfwiG ;f rSw D if;aexkid =f u ukef
a v m i f ; ' k H / t aom wkid ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;ESihf jynforl sm;onf vuf&jdS yK
v,f o H a usmf vkyaf eaom ppftpk;d &. tm%mwnfjrJa&;twGuf pnf;&k;H
aus;&Gm/ armif; aoG;aqmifaer_rsm;ukd vufrcHyJ vGwfvyfjyD; w&m;r#w
awmjrKd h wkd jh zpf aom ppfreS o f nfh 'Dru dk a&pDEidk if H ay:ayguv f mapa&;twGuf
&kd[if*smrsm; tajccsaexkdifjy ajrykH =uygonf? pnf;pnf;vk;H vk;H oku d o f u dk 0f ef;0ef;jzifh 0kid ;f 0ef;=uKd;yrf;=uyg
xkd h aemuf jrefrmhtoH wkid ;f &if;om; tpDt pOfrS pkd [ h I k wku d w f eG ;f E_;d aqmfvu dk &f ygonf?
&k[ d if*sm bmompum; ukd Ekid if aH wmf t pk;d &. cGijhf yKcsuf

18
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

a':atmifqef;pk=unfEiS fh Edki fiHawmftm; aESmuf,uS f zsufq;D vdkolrsm;.


tEW&m,f
'DyJ,if; vkyf}uHowfjzwfr_ jzpfyGm;+yD;
2003 ckEpS af rv 27 &ufae@rpS wifI a':atmif
qef;pk=unftm; Edik if aH wmftm; aESmuf,u S zf suf
qD;vdkolrsm;. ab;tE W&m,frS umuG,fonfh
Oya' yk'rf 10 (c) jzifh aetdrf tus,cf sKyf xde;f
odr;f xm;cJo h nf? 'Dy,
J if; ta&;tcif; jzpfymG ;+yD;
umpwGif a':atmifqef;pk=unf. touftE W
&,f pd;k &dr&f onft h wGuf tif;pdeaf xmif twGi;f &Sd
txl;oD;oef@aqmifwiG f xde;f odr;f xm;jcif;rS ae
tdrt
f us,cf sKyfjzifh ajymif;a&$Œxm;cJjh cif; jzpfonf?
1975 ckEpS f jynfo@l vw $ af wmf Oya'trSwf 3 jzifh
jyXmef;cJhonfh EdkifiHawmftm; aESmuf,Suf zsuf rif;vGifOD;
qD;vdok rl sm;. ab;tE &W m,frS umuG,o f nfh O arv/ 18&uf/ 2009
ya' yk'rf yg tcsurf sm;udk avhvm qef;ppf=unfh (Z) zrf;qD;csKyaf ESmifjcif;cH&oltm; jyefvnfvw$ +f y;D
ygu atmufygtwdik ;f awGŒ&rnfjzpfonf? aemuf rlvta&;,lco hJ nfh udp&P yftay: tajcjyK
I T Oya't& xyfrzH rf;qD;csKyfaESmifjcif; rjyK&?
Edik if o
H m;wOD;. rlvtcGit hf a&;rsm;udk uef@owf
&mwGif vdu k ef m&rnfh rlrsm;udk yk'rf 9 wGif jyXmef; txufaz: jyyg yk'rf 9 . jyXmef;csurf sm;udk tm
xm;&mwGif - %mydik rf sm;u vdu
k ef maqmif&u
G jf cif; r&So
d nf udk
vnf; awG@&onf?
(u) tzGJ@jzifhom qHk;jzwfI uef@owfrdef@udk
csrw S &f rnf? xd@k tjyif }uKd wifumuG,jf cif;twGuf vkyyf ikd cf iG Ehf iS hf
(c) rlv tcGit hf a&;rsm;teuf vdt k yfoa&G@om ywfoufI yk'rf 11 wGif A[dt k zG@J onf yk'rf 10(c)
uef@owf&rnf? t& ta&;,ljcif; cH&oltm; atmufygtwdkif;
(*) umvtydik ;f tjcm;tm;jzifh twdak wmif;qH;k wm;qD;rde@f jyKvkyEf ikd o
f nf[k jyXmef;xm;onf?
jzpf&rnf?
(C) uef@owfred @f ukd yHrk eS jf yefvnf oH;k oyf&rnfh (u) rnfonfh ae&ma'owGif raexdik &f [k owf
tjyif yHkrSeftcsdefxufapmIvnf; vdktyfovdk rSwjf cif;?
oH;k oyfae&rnf? (c) rnfonfh ae&ma'owGio f m aexdik &f rnf[k
(i) ta&;,ljcif; cH&oltm; w&m;pGq J kd Edik af vmuf owfrw S jf cif;?
onfh tcsut f vufjynfph v kH sS if w&m;pD&ifa&; tzG@J (*) oGm;vmr_ukd vdtk yfovdk wm;qD;jcif;?
odk@ csufjcif;wifydk@&rnf? (C) owfrSwfonfh t&m0wˆKrsm;udk vuf0,f
(p) ta&;,ljcif;cH&olonf uef@owfjcif;cH&onfh xm;&Sdjcif; odk@r[kwf toHk;jyKjcif; udkydwfyif
rlv tcGit hf a&;rSty tajccH Oya'yg tjcm; rlv wm;qD;jcif;?
tcGit hf a&;rsm;udrk l cHpm;cGi&hf adS p&rnf?
(q) yk'rf 7 yg ta=umif;w&yf&yfukd xdyg;tE W tm%mydkifrsm;u txufaz: jyyg vkyfydkifcGifhESifh
&,f jzpfaprnfh ta=umif;r&Sd awmhonft h csed wf iG f pyfvsO;f I atmufygtwdik ;f vduk ef m&ef a':atmif
uef@owfred @f ukd csucf si;f y,fzsu&f rnf? qef;pk=unftay: uef@owfco hJ nf?

19
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
,ck a':atmifqef;pk=unftm; EdkifiHawmftm;
owfrw
S w
f m;qD;csurf sm;ææ aESmuf,SufzsufqD; vdkolrsm;. ab;tE W&,frS
umuG,o f nfh Oya'yk'rf 22 jzifh xyfrH ta&;,lI
(1) Edik if jH cm;oH&;kH rsm;ESihf qufo,G jf cif;rjyK&? jypf'%fay;Edkif&ef tm%mydkifrsm;u xyfrHpDpOfcJh
(2) (u) Edik if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;/ jyefonf?
(3) (u) Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf qufE, G o f rl sm;ESihf
qufo, G jf cif;rjyK& yk'rf 22? ta&;,ljcif; cH&ol wOD;OD;onf uef@
(c) jyifyod@k pmjzifah omfvnf;aumif;/ }udK;rJh a=u; owfrdef@ odk@r[kwf wm;qD;rdef@udk qef@usifvsif
eef;jzifh aomfvnf;aumif;/ w,fvzD ek ;f / rdb k ikd ;f vf aomfvnf;aumif;/ azgufzsufvsif aomfvnf;
wdk@jzifh aomfvnf;aumif; qufoG,fjcif; b,f aumif;/ rvdu k ef mvsif aomfvnf;aumif;/ tenf;
enf;ESirhf sS rjyK&/ tus,cf sKyf csxm;onfh tdrx f J qH;k 3 ESpf rS trsm;qH;k 5 ESpf xdaxmif'%fjzpfap/
wGio f m aexdik &f rnf[I l wm;jrpfxm;onf? usyif g;axmifxd aiG'%fjzpfap '%f 2 &yfv;kH jzpfap
pD&ifjcif; cHap&rnf?
EdkifiHawmftm; aESmuf,SufzsufqD;vdkolrsm;.
ab;tE &W m,frS umuG,o f nfh Oya't& quf a':atmifqef;pk=unfonf txufaz: jyyg Oya'
vufI zrf;qD; csKyfaESmif&ef udpEP iS hf ywfoufI udk csKd ;azgujf cif; r&Sad =umif;udk Oya' jyXmef;csuf
atmufygtwdik ;f jyXmef;xm;onfukd awG@&onf? rsm;udk =unfyh gu xif&mS ;pGm awG@&rnfjzpfonf?
a&;ul;0ifa&muf vmoltm; a':atmifqef;pk
yk'rf 14? 0ef}uD;tzG@J onf qufvufzrf;qD; csKyf =unfu zdwaf c:cJjh cif;r&Sad y/ rdrad etdrt f m; vH+k cHK
aESmif&efjzpfap/ qufvufwm; qD;r_jyKvky&f ef jzpf a&;wm0ef ,lxm;olrsm;. csdK@,Gif;r_rsm;a=umifh
ap/ }udKwifciG jhf yKcsuf ay;&mwGif wpf}udrv
f sS if w odŒk r[kwf (yl;aygi;f aqmif&u G rf a_ =umif)h 0ifa&muf
ESpxf uf rydak pbJ/ pkpak ygi;f 5 ESpt
f xd cGijhf yKEdik f vm Edik jf cif; jzpfonfukd awG@&rnf jzpfonf?
onf?
trSew f u,f ta&;,l&rnfh olrsm;onf vH+k cHKa&;
EdkifiHawmftm; aESmuf,Suf zsufqD;vdkolrsm;. wm0ef,x l m;olrsm;udo k m wm0ef0wW&m; ysuf
ab;tE &W m,frS umuG,o f nfh Oya' yk'rf 10(c) uGurf j_ zifh oufqikd &f m Oya'rsm;jzifh ta&;,l&
jzifh a':atmifqef;pk=unftm; 27 arv 2003 rnfomjzpfonf? a':atmifqef; pk=unftm;
ckEpS f 'Dy,J if; ta&;tcif;wGif pwifzrf;qD; xde;f uef@owfxm;onfh wm;jrpfcsufwGif aetdrft
odr;f cJjh cif;jzpf&m 2009 ckEpS f arv 27 &uf ae@wiG f wGi;f 0ifa&mufvmoltm; vufrcH&[lI owf
6 ESpjf ynfah jrmufc+hJ yD jzpfonf? Oya' jyXmef;csuf rSwx
f m;jcif;r&S/d aetdrjf yifyod@k xGucf mG jcif;/ quf
xuf 1 ESpyf I kd zrf;qD;csKyfaESmifxm;jcif; jzpfonf oG,jf cif; rjyKvky&f efom uef@owfwm;jrpf xm;
udk txift&Sm; awG@&rnf jzpfonf? onfukd awG@&rnf jzpfonf?

xdo
k @kd twnfjyK jyXmef;xm;onfh Oya'udk tm od@k aomf tm%mydik rf sm; taejzifh vGwv f yfonfh
%myd k i f r sm;u csd K ;azguf + yD ; a':atmif q ef ; pk w&m;pD&ifa&;udk usio hf ;kH I jrefrmEdik if .
H w&m;pD
=unftm; Oya'rJh zrf;qD;csKyfaESmif xm;jcif;jzpf &ifa&;udk Edik if w
H umu todtrSwjf yKatmif jyo
a=umif;udk ukvor*~ vufatmuf&dS ukvor*~ rnfvm;/ od@k r[kwf Oya' jyXmef;csuf rsm;udk tm
vl@tcGifhta&; aumifpD vufatmuf&Sd Oya'rJh %mydkifrsm;u vdkufem&efrvdk Oya'. txuf
zrf;qD; csKyfaESmif;jcif;udk apmif=h unfo h nfh tvkyf wGif tm%mydik rf sm; &So d nfukd txift&Sm; jyo
tzGŒJ (United Nations Working Group on rnfvm; qdkonfudk apmifh=unfh &OD;rnf? jzpf
Arbitrary Detention) u twdtvif; a=unm a=umif; wifjyvdu k &f ayonf?
csuf xkwjf yefxm;+yD; jzpfonfukd awG@&onf?

20
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

*syefw&m;&kH;Y 'kuQonfjiif;y,fr_EiS fh umwGe;f


ywfoufI &kd[if*sm
ta,muf20ausmf w&m;
&ifqkdi vf #uf&dS
*syef v0urS &k[ d if*sm ta,muf 20ausmu f dk 'kuQ
onftjzpf todtrSwfrjyK jiif;y,fr_a=umifh jrefrm'kuQ
onfta&; ulnaD y;aeol a&S ah e 0gwmemab;rS OD;aqmif
I *syefc&kid w f &m;&k;H wGif w&m;pGq J cdk jhJ cif; jzpfygonf? 4if;
tr_ukd &kd[if*sm ta,muf 20ausmfrS pkaygif;I w&m;
pGq
J jdk cif; jzpfwt hJ wGuf *syefw&m;a&;0ef=uD;. qk;H jzwfcsuf
rnfodk jh zpfrnfudk apmifah r#mf aeolrsm;jym;ygonf? 4if;tr_
eJ q
h ufpyfI w&m;&k;H csed u f dk Zefe0g&v
D 19&ufae h ae v h nf
2em&D wGif qufvuf csdef;qkdxm;ojzifh &kd[if*smta&; Rohingya Refugee
pdw0f ifpm; olrsm; wufa&muf avhvmEkid I f wifjytyfyg
onf?

&kd[if*sm vlrsKd; wuUokdvfausmif;om; (11) OD; pmar;yGJ ajzqkdcGi fhr&


'DAGDbD owif; (19 Ekd0ifbm 09)
&ckdifjynfe,f bl;oD;awmifjrKd he,fu ta0;oif wuUokdvfausmif;om; 11 OD;wkd h[m a'oqkdif&m v0u t
&m&SdawG&J h c&D;oGm;vmcGifh ydwfyifxm;r_a=umifh (09/ 11/ 20)&ufae hrSm ajzqkd&r,fh ta0;oifpmar;yGJawGudk ajzqkd
cGifh r&&SdcJh=uygbl;? pmar;yGJ ajzqkdcGifh r&&SdcJhwJh ausmif;om; awGtm;vkH;[m &kd[if*smawG
jzpfygw,f? tJ'DtxJrSm yxrESpf ajzr,fhausmif;om;awG ygovkd wwd,ESpf ajzqkdr,fh
ausmif;om;awG qkd&ifvnf; c&D;oGm;vmcGifh vufrSwfr&wm tcktcsdeftxd &Sdaewkef;yg?
wcsKd haom ausmif;om;awGu Ekd0ifbm 12 &ufae hrSm vufrSwf&jyD;
14 &ufae hrSm ppfawGukd a&mufvm=uayr,fh teD;uyfoifwef; um
vpjyD jzpfwmrkd h q&mawGu pmar;yGaJ jzqkcd iG hf ray;awmwm jzpfygonf?
&ckid jf ynfe,frmS &k[
d if*sm ausmif; om;awG[m ta0;oif wuU
okdvf pmar;yGJajzqkd&ef oufqkdif&m v0u OD;pD;Xmuae c&D;oGm;vmcGifh
ay;rSomv#if wuUokdvf&Sd&mokd h oGm;a&muf Ekdifygonf?
txl;ojzifh bl;oD;awmif/ armif;awmrS ausmif;om;awG&J h
ynma&; uH=urRm[m v0u OD;pD;awG zefwD;wJh twkdif; jzpfaeygw,f?

21
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
axmufc&H ef qENc, H yl JG twif;t=uyf jyKvkycf jhJ cif;ESihf vuf&dS
etz. etz ppftpk;d & taumiftxnf az:aeonfh a&G;aumufyJG
vkyif ef;pOftay: rESpo f ufonfh tkypf rk sm; jzpfonf[k qk&d

nDnDcsrf; 2010 ayvdrrhf nf?


rnfo@dk qadk p jzpf&adS eonfh tajctaetay: avh
*sLvkdifv 26&uf/ 2009
a&G;aumufyGJ vmok;H oyf+yD; ay;qyfrj_ zifh taumiftxnf az:aqmifrS
omvSsif Ekid if EH iS hf jynfow l @dk twGuf tusK;d &Sd aprnf jzpf
OD;wnf&mvrf; onf? ok@d jzpfI vuf&dS e t z ppftpk;d &rS a&;qGJ twnfjyK
cJo
h nfh zG@J pnf;tkycf sKyfyHk tajccHOya'ESihf 2010 a&G;aumufyJG
vkyif ef;pOfudk avhvm ok;H oyf&ef vkv d monf?
etz trsK;d om;nDvmcHrS a&;qGJ twnfjyKcJo h nfh
tcsdefonf +idrfrae? tpOft+rJ jzpfay:aysmuf zG@J pnf;ykt H ajccH Oya' tcef; (1) jynfaxmifpk tajccH yk'rf
uG,f ajymif;vJaeonf? TjzpfpOfa=umifh 2009 ckEpS o f nf 6 (p) wGif “tem*wf Ekid if aH &; OD;aqmifr_ tcef;u¾wGif
r=umrD ukeq f ;Hk jyD; jzpfovkd 2010 ckEpS o f nfvnf; a&muf wyfrawmf yg0ifEidk af &;qko d nft h csu”f ukd =unfjh cif;tm;jzifh
vmcJyh g+yD? wcsed w f nf;rSmyif jrefrm Ekid if . H e t z ppftpk;d ppfwyfonf Ekid if . H umuG,af &;wm0efrsm; omru usef
&uvnf; 2010 ckEpS w f iG f a&G;aumufyJG usi;f y&ef pkid ;f jyif; onfh Ekid if . H pD;yGm;a&;/ vlra_ &;ESihf Ekid if aH &; udp&P yfrsm;ukyd g
aeonf? Ta&G;aumufyt JG ay: tjrifoabmxm; trsK;d rsK;d / csKyfuidk o f mG ;rnfh taetxm; jzpfonf?
toHtrsK;d rsK;d xGuaf y: =um;a,mif ae&onfrmS jrefrmEkid if H tcef; (2) Ekid if aH wmf zG@J pnf; wnfaqmufyu Hk dk avh
om;rsm; todyif? vm&wGif jynfe,f ckEpS cf /k a'ockEpS cf Ek iS hf jynfaxmifpk a'o
e t z usi;f yrnfh a&G;aumufyEJG iS hf ywfouf+yD; }u;D [lI &So d nf? jynfe,fwiG f Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;
xGuaf y:vm ae vlrsK;d rsm;. trnfemrrsm;ukd az: jyxm; ojzifh Armr[kwf
onf h tjrif o aom wkid ;f &if;om; vlrsK;d rsm;tm; uk, d pf m;jyKonf[k toGif
abm xm;rsm; o¾meftm;jzihf qkEd idk o f nf?f ok@d aomf Armjynfe,f [lI
ukd +cKHikHokH;oyf az: jyxm;jcif; r&Sad y? T'DrmS Armwkid ;f &if;om;ukd uk, d pf m;
vSsif t"du tif jyKrnfh e,fajra'otwGuf ar;cGef;xkwfp&m jzpfvmyg
tm;pk E S p f c k u k d onf?
awG@&onf? yx aumif;yg+yD Armjynfe,f &Si;f &Si;f vif;vif; (ok@d )
r tif tm; pkrmS raz: jy xm;ojzifh a'o 7 cktm; Armwkid ;f &if;om;rsm;ukd
a&G;aumufyGJukd uk, d pf m;jyKonf qkyd gp@dk ? zG@J pnf;ykt H & a'o}uD; 7 ckudk Arm
yg0if,OS f +yKdi&f ef wkdif;&if;om;tm; ukd,fpm;jyKonfqkdvSsif rSswr_ &SdEkdifyg
jyifqifae=uonfh yk*~Kdvf tzGJ@tpnf; rsm;jzpf+yD; tjcm; rnfvm;[lI pOf;pm;p&m jzpfvmonf?f (tb,fa=umifh qkd
'kw,d tiftm;pkwiG f ta&G;rcH a&Smif=uOf vk=d uonfh Ekid if H aomf Armwkid ;f &if;om; rsm;twGuf 7 yk/H Armr[kwaf om
a&;ygwD tzG@J tpnf;rsm;yif jzpfonf? wkid ;f &if;om;rsm; twGuf 1 ykH jzpfaeonf?) rSswr_ r&Sv d sS if
a&G;aumufyw JG iG f yg0if,OS +f yKdiv f o dk nfh yk*K~ v
d f tzG@J trsKd;om; jyefvnfoifhjrwfa&;ESifh etz a=uG;a=umfae
tpnf;rsm;rSm ay;vmonfh tajctaetay: tok;H cs+yD; onfh wkdif;&if;om; pnf;vkH;nD!Gwfa&;ukd b,fvkdwnf
vuf&dS ppftm%m&Sif pepfro S nf 'Dru dk a&pD pepfo@dk w aqmuf Ekdifrnfenf;? trsKd;om; jyefvnfoifhjrwfa&;ESifh
jznf;jznf; wqifh+yD;wqifh jyKjyif ajymif;vJoGm;rnf[k jynfpk r+yKduaJG &;ukd trSew f u,f vkv d m;aomf Arm jynf
a=uG;a=umfaeonfh tkypf rk sm; jzpfonf? 'Da=uG;a=umfoEH iS hf e,fvnf; &So d ifoh nf?
rwlujJG ym;onfh tjcm;tkypf w k ckrmS etz ppftpk;d &. trsK;d wenf;tm;jzihf a'o}uD;rsm;ukd Armwkid ;f &if;om;
om; nDvmcHudk wufa&mufc+hJ yD; 4if;wk@d awmif;qkcd suf t rsm;tm; uk, d pf m;jyK onf[v k nf; qk&d ef cufaejyefygonf?
ay: wpkw H &m rajymif;vJay;bJ 2008 ckEpS f em*pfrek ;f wkid ;f tb,fa=umifh qkad omf zG@J pnf;ykH a&;qG&J mwGif Armwkid ;f &if;
wkdufcwfpOf EkdifiHom; jynfol wpfodef;ausmf aoqkH;cJh& om;rsm;ukd uk, d pf m;jyKonfh trsK;d om; 'Dru dk a&pD tzG@J csKyf
onfh umvESihf tk;d rJt h rd rf hJ jzpfaepOf ulnu D ,fq,f&ef vspf ryg0if jcif;a=umifh jzpfygonf?
vSsL &_cJhonfhtjyif zGJ@pnf;tkyfcsKyfykH tajccH Oya'tm;

22
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
zG@J pnf;tkycf sKyfyw Hk iG f ykrd dk xif&mS ;aponfh tcsuf rcsKyfqEdk idk cf v hJ sS if jrefrmEkid if o H nf ,ckuo hJ @dk jynfaxmifpk
wckrmS a'o}uD; 7 cktjyif jynfaxmifpek ,fajr [lI &Sad e jrefrmEkid if H jzpfcsirf S jzpfEidk yf gonf? rjzpfEidk w f mu ykrd sm;onf?
jyefonf? 'gt h jyif tyk'd f 50 (c) wGif az: jyxm;csut f &“ ta=umif;rSm +Aw d od sS tpk;d &u jrefrmEkid if t H m; vGwv f yfa&;
Ekid if aH wmf umuG,af &;/ vk+H cKHa&;/ pDrcH cGaJ &;ESihf pD;yGm;a&;wk@d ay;&mwGif awmifwef;ESiahf jrjyef@ a'oukd cGx J m;vko d nf?
wGif pk;d &drzf , G f tajctae jzpfvmvSsif jynfaxmifpk e,fajr ajrjyef@a'otm; rjzpfrae vGwv f yfa&; ay;&aomfvnf;
owfrw S &f rnf jzpfonft h jyif orRw. wku d &f u dk f tkycf sKyfr_ awmifwef;a'ukd 4if;wk@d tkycf sKyfr_ atmufwiG f qufvuf
atmufwiG f xm;&Srd nf jzpfonf?” Ttcsuu f dk =unfv h sS if xde;f xm;vko d nf? yifvpHk mcsKyf csKyfqjdk cif;onf Armr[kwf
jynfe,fESifh a'o}uD;rsm;onf tcsdefra&G; jynfaxmifpk aom wkdif;&if;om;wkd@. jynfaxmifpkukd pkpnf;vkdjcif;.
e,fajr owfrSwfcH&EkdifzG,f&Sd+yD; orRw. tkyfcsKyfa&; yxr om"u jzpfonf?
atmuf tcsed rf a&G; a&muf&o dS mG ;Ekid rf nfh taetxm; jzpf 'kw, d tcsurf mS Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;wk@d
aeonf? onf 4if;wk@d . trsK;d om;wef;wla&;ESihf uk, d yf idk jf yXmef;cGihf
zG@J pnf;yk. H yk'rf 50 (c) t& qk&d if jynfe,fEiS hf twGuf vGwv f yfa&;&+yD;aemuf tkycf sKyfol tpk;d & tquf
a'o}uD;rsm;wGif Oya'jyKa&;tm%m/ tkycf sKyfa&;tm%m quftm; awmfveS cf &hJ onfrmS trSeyf if? ok@d aomf ppftpk;d
w&m;pD&ifa&; tm%m vk;H 0r&Sad wmhbJ Armr[kwaf om &rS +idr;f csr;f a&; urf;vSr;f &mwGif vufeufuidk f wku d yf 0JG ifae
wkdif;&if;om;wkd@. tajccHtcGifhta&; (Fundamental &mrS typftcwf &yfpaJ &; jyKvky+f yD; jynfaxmifpk jrefrmEkid if H
Rights) jzpfonfh pmayoif=um;cGi/hf ,Ofaus;r_ jrSiw hf ifciG hf +idr;f csr;f a&;/ r+yKduaJG &;wk@d twGuf Ekid if aH &; tcuftcJrsm;ukd
tcGit hf a&; r&So d nfrmS txift&Sm; az: jyaejyefygonf? +ird ;f csr;f aom enf;jzifh ok;H yGiq fh idk f aqG;aEG;a&;ukd tpOfwpku d f
zG@J pnf;yk. H tcef; (10) Ekid if aH &;ygwrD sm; ukd jyef awmif;qkcd o hJ nf? ok;H yGq J idk f aqG;aEG;a&; vkyif ef;pOfudk 1994
=unfv h sS if yk'rf 106 (u) vGwv f yfpmG pnf;&k;H cGiEhf iS hf (c) ckEpS w f iG f urBmu h vk or*~rv S nf; axmufccH o hJ nf?
a&G;aumufyGJwGif yg0ifEkdifjcif;wkd@ukd az: jyxm;onf? okd@ jynfaxmifpk jrefrmEkid if H tjzpf ,ckuo hJ @dk &yfwnf
aomf yk'rf 407 (c) aomif;use;f ol tzG@J tpnf;rsm;ESihf wku d f Ekid &f ef Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;wk@d . yl;aygi;f vko d nfh
&ku
d jf zpfap/ oG,0f u dk jf zpfap qufo, G f tm;ay;tm; ajrSmuf qENudk ausmv f m$ ;I r&ovkd Armwkid ;f &if;om;wk@d pGe@f pm;r_
+yD; jynfaxmifpu k dk qef@usiv f sS if rnfonfyh *k K~ v d f (ok@d ) tzG@J ukv d nf; csev f yS x f m;I r&ay? ta=umif;rSm Armwkid ;f &if;
tpnf;rqkd t=urf;zufOya' owfrw S +f yD; rw&m;toif; om; acgi;f aqmif Akv d cf sKyfatmifqef;u t*Fvyd f eef;&if;0ef
a=ujimEkid o f nf? rpPwm tufwvDEiS hf vGwv f yfa&; awmif;qkd aqG;aEG;&m
xkd@tjyif yk'fr 407 (*) t& EkdifiHjcm;tpkd;&/ wGif yifvpHk mcsKyf csKyfqEdk idk &f ef tcuftcJ trsK;d rsK;d ESihf aqmif
tzG@J tpnf;/ bmoma&; tzG@t J pnf;rsm;xHrS aiG (ok@d ) t &Gucf &hJ onf? tvm;wl rsuaf rSmufwiG v f nf; jrefrmh'rD u dk
jcm; taxmuftyHrh sm; vufc&H ,ljcif;ESihf (C) bmoma&; a&pD acgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unf uvnf; jrefrmEkid if H
ukd ta=umif;jy+y;D Ekid if aH &; v_y&f mS ;r_vyk yf gu rw&m;toif; ta&;ukd ajz&Si;f &mwGif Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;wk@d
rS a=ujimEkid o f nf? yk'rf 407 ukd avhvm+yD;aemuf yk'rf ta&; xnfo h iG ;f pOf;pm;&rnft h jyif r,foa&mxm oabm
(406) rS az: jyxm;onfh vGwv f yfpmG pnf;&k;H cGiEhf iS hf a&G; wlpmcsKyfudk axmufccH o hJ nf?
aumufyJG yg0ifEidk cf iG w hf @dk onf t"dyg` ,f r&Sad wmhay? ok@d aomf vuf&dS ppftpk;d &um; TuJo h @dk r[kwyf g?
2008 ckEpS w f iG f twnfjyKcJo h nfh zG@J pnf;tkycf sKyfyHk typf&yf wkid ;f &if;om; tajcpku d &f m a'orsm;ukd ppfwyf
tajccH Oya'ukd avhvm+yD;aemuf a&G;aumufyJG vkyif ef;pOf wk;d cs@J / vl@tcGit hf a&; csK;d azguu f m wkid ;f &if;om; trsK;d orD;
Process twGi;f vuf&dS etz tpk;d &ESihf typf&yf wkid ;f &if; rsm;tm; t"rR jyKusirhf _ trsK;d rsK;d jyKvyk cf o hJ nftxd &Scd o hJ nf?
om;rsm;. Ekid if aH &;ygww D @dk . qufqaH &;ukv d nf; tenf; 'ghtjyif a&G;aumufyGJ0ifEkdif&ef wkdif;&if;om;
i,f avhvm=unf=h uygp@dk ? jrefrmEkid if . H Ekid if aH &; tusyt f typf&yf tzG@J rsm;ukd 4if;wk@d uGyu f rJ _ atmufwiG f jynfo@l ppf/
wnf;ukd ajz&Si;f &mwGif Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;rsm;. e,fjcm;apmihw f yf ajymif;vJz@JG pnf;&ef zdtm;ay;aeonf? t
tcef;u¾onf ausmv f m$ ;I r&Ekid af om ta&;}uD;onfh ypf&yf tzG@J tpnf;rsm;vnf; wyfrsm;ukd ppftpk;d & tkycf sKyfr_
u¾wck jzpfonf? tb,fa=umifh qkdaomf Armr[kwf atmuf jzpfomG ;vSsif 4if;wk@d tcGit hf a&;twGuf tmrcHcsuf
aom wkid ;f &if;om;wk@d onf jynfaxmifpk jrefrmEkid if H waygi;f r&S[ d k pk;d &drI
f etz. urf;vSr;f csuu f dk vufrcHv=dk u? pk;d &drf
wpnf; vGwv f yfa&;&&ef yifvpHk mcsKyfudk Armwkid ;f &if;om; p&m jzpfavmufayonf? tb,fa=umifhqkdonf etz
rsm;ESifh csKyfqkdchJjcif;a=umifh jzpfonf? yifvkHpmcsKyfom tpk;d &onf jrefrmh vGwv f yfa&; Adou k m}uD; Akv d cf sKyfatmif

23
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

trsdK;om; yGJwuf0wfpHkudk b,fol


qef;.orD; a':atmifqef;pk=unfuydk if vky}f uo H wfjzwf&ef
0efrav;? oHCmawmfrsm;tm; ESrd Ef iS ;f !SO;f yef;&mwGif ab;
i&Jra=umuf/ aemufq;Hk aoG;aomuf&aJ bmf jzpfonfh Akv d f
pwi
pwiffcsKyfcJhovJ
cif!eG @f uadk wmif zrf;qD;axmifcs vku d af o;onf? T'DrmS
typftcwf&yf Armr[kwfaom wkdif;&if;om; tzGJ@t
pnf;rsm;ESifh etz ppftpkd;&. 2010 a&G;aumufyGJ vkyf
ief;pOf wpdww f ykid ;f jzpfonf?
a&G;aumufyJG jzpfpOfudk wEkid if v H ;Hk twkid ;f twmESihf
az: jy&r,fqv dk sS if vGwv f yf+yD; w&m;rSswonfh a&G;aumuf trsd K ;om;yG J w uf 0 wf p H k
yGJ. tajccH oabmw&m;onf EkdifiHa&; ygwDtm;vkH;. (Tuxedos)udek ,l;a,muf
vGwv f yfpmG pnf;&k;H cGihf vGwv f yfpmG toif;tzG@J zG@J pnf;cGihf +rKd ΠrS y,f&aD vmf&v D 'f IV u wD xGicf jhJ cif;jzpfonf? od@k aomf
ponfhrlrsm;ESifh vkyfaqmif&rnf jzpfonf? vuf&Sd tae vnf; ordkif;okawoDwcsdKŒu owWrajrmuf tuf'Gyfbk
txm;wGif &Sr;f wkid ;f &if;om; acgi;f aqmifrsm; jzpf=uonfh &if}uD;u wDxGifcJhonf[k ,Hk=unf=uonf? y,f&Davmf
cGex f eG ;f OD;ESihf pkid ;f aqxif/ rGew f idk ;f &if;om;rsm;rS Ekid , f uQEiS hf &Dv'f rdom;pkonf aq;&Gu}f uD;vkyif ef;vkyaf om vlcsr;f
Ekid q f *D ul/ 'Dru kd a&pD ol&aJ cgi;f tjzpf todtrSwjf yKcH&ol omrdom;pkjzpf+yD; e,l;a,muf+rdKŒjyifwiG f Tuxedo Park
rif;ukEd idk Ef iS hf 88 rsKk ;d qufausmif;om; tzG@J tygt0if Ekid if aH &; [laomae&m wpfcu k kd ydik qf ikd o
f nf? 1886 ckEpS u f Tux-
tusO;f om; 2000 ausm&f adS eonf? wcsed w f nf;rSmyif jref edo uvyfwi G f jyKvkyaf omygwyD YJG avmf&v D 'fIV uol@
rmh'rD u dk a&pD acgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unfuydk if tr_ udk,fydkif 'DZdkif;xGifcsKyfvkyfxm;aom 0wfpHkudk0wfqifum
xGi+f yD; axmifoiG ;f tusO;f cs&ef }uHpnfaeonf? Ttcsuf wufa&mufco hJ nf? 0wfpu kH dk Tuxedo [k trnfay;xm;+yD;
ukd =unfv h sS if vGwv f yf+yD; w&m;rSswaom a&G;aumufyJG pwdik u f s/oyf&yfra_ =umifh trsKd ;om;rsm;t=um; a&yef;pm;
vkyif ef;pOfEiS hf qef@usiaf eonfrmS txift&Sm;yif r[kwf um zuf&iS w f pfct k jzpf &yfwnfco hJ nf? t*Fvyd v f rl sKd ; t
ygavm? 0wftpm; ordik ;f qdik &f m okawoD*srd ;f pfvmAm. ajym=um;
+idr;f csr;f pGm qENjycGio hf nf 'Dru dk a&pD. tajccHo csut f & naecif;0wfpkH 0wfqifro _ nf 19&mpku +Adwo d sS
abmw&m; jzpfonf? 'Dtcsuftm; xifomjrifom&ef pma&;q&m tuf'Gyfbmvf0gvpfwGefu teufa&mif
2007 ckEpS f a&$0ga&mif awmfveS af &;wGif oHCmawmfrsm; 0wfpu kH kd a&G;cs,0f wfqifjcif; jzifh ay:vGix f if&mS ;aponf[k
+ird ;f csr;f pGm qENjyonfuydk if Ak'b N mbmukd =unfnKd av;pm; 1828ckESpfua&;om;cJhjcif;rS tpjyKcJhjcif; jzpfa=umif;
onfh ppfacgi;f aqmifrsm;rS &ufpufpmG owfjzwf axmifoiG ;f od&onf? 1886ckEpS u f *srd ;f pfba&mif; ay:wmqdo k nfEiS hf
tusOf;cscJhonfh jzpfpOfonf 'Drdkua&pD OD;wnfaeonfh ZeD;wd@k onf Tuxedo Park od@k vma&mufvnfywfc+hJ yD;/
vrf;a=umif; [kwo f nf/ r[kwo f nfudk jynfov l tl m; t a0vrif;om; (owWrajrmuf tuf'Gyfbk&if tavmif;
xift&Sm; jycJ+h yD jzpfonf? tvsm)tm; Tuxedo ESiyhf wfoufI rdwq f ufajym=um;
,ck zG@J pnf;yku H dk ok;H oyf&if wkid ;f &if;om; pnf;vk;H cJo
h nf? 4if;aemuf a0vrif;om;u ol. vufpaJG wmf tyf
nDa&;ukd OD;wnfaeonfh vrf;a=umif;rjrif/ vGwv f yf+yD; w csKyfq&mudk rpPwmay:wmxH apv$wfI pwdkifusoyf&yf
&m;rSswonfh a&G;aumufyJG jzpfpOfvnf; r[kw/f 'Dru dk a&pD aom 0wfpHk'DZdkif;opfwDxGifapcJh&m/ acwfay: Tuxedo
Ekid if H wnfaqmufrnfh vrf;a=umif;ESiv hf nf; aoGzaD eonf tuf'Gyfbk&ifu wDxGifcJhonf[k qkd&rnfjzpfonf? 4if;
ukd txift&Sm; jyae+yDjzpfI Ta&G;aumufyu JG dk yg0ifoifh aemuf,ae@ acwftxdwidk af tmif pwkid u f s/ oyf&yfcef@ nm;
onf roifo h nfudk rdru d , dk w
f idk f a0zefo;Hk oyf rSeu f efonfh aom naecif;yGw J uf0wfprkH sm;udk trsKd ;om;rsm;u 0wfqif
OD;wnfcsut f ay: taumiftxnf az:rSomvSsif wkid ;f jynf ae=uqJjzpfonf?
ESiv hf rl sK;d csp&f ma&mufayonf?
(2008ckEpS f ZGev k f 7 Day News)
f 26&ufae@xw

24
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

**Fgjrpf oef ph iifvf ma&; urBmb%frS a':vm( 1 )bDv,D H xkwaf cs; oabFmepfjrKyf td'fyGJawmf tdrfjyefol 30 ausmfaoqkH;
(bDbDpD owif;) jrefrm tdref ;D csi;f b*Fvm;a'hcsEf idk if w
H iG f td'yf aGJ wmf
urBm ah & tnpfnrf;qk;H aom jrpf=uD;rsm;xJwiG f tdrjf yeforl sm;ukd wifaqmifvmaom oabFmwpD; epfjrKyf
wcktygt0ifjzpfaom tdE, dN Ekid if &H dS **F gjrpfa&tm; oef &h iS ;f oGm;ojzifh tenf;qk;H vlaygi;f 30ausmf ao qk;H oGm;cJo h nf?
a&;jyKvkyf &eftwGuf urBmhb%frStdEdN,tm; ig;ESpfwm &Jwm 0ef&o dS l wOD;u
umvtwGi;f acs;aiGa':vm 1 bDv, D H xkwaf cs;rnfjzpf “aom=umae hnOfh
a=umif; od&onf? rkid f 1500&Snv f sm;aom **F gjrpfonf rSm epfjrKyf oGm;cJhyg
pufrZ_ ek rf sm;rS pGef yh pfonfh "gwyk pPn;f rsm;/ v,f,mrsm;rS w,f? tckcsed x f dt
pGef yh pfonfh yk;d owf aq;rsm;ESihf vlwdk ph eG f yh pfaomtnpf avmif; 37 avmif;ukd
ta=u;rsm;pGmjzifh a&xknpfnrf;v#u&f adS yonf? ,ck oefh &SmazGawG h&Sdxm;jyD;
&Si;f a&; tpDtpOfwiG f taqmuftOD;rsm;. a&qk;d a&npf 100ausmu f aysmuf
oef ph ifa&; tpDtpOfrsm;/ a&qd;k yku d vf idk ;f rsm; jyefvnft qk;H aeygw,f” [kajymonf? epfjrKyfomG ;aom o abFmrSm
qifjh ri‡ af &;ESihf a&t&nftaoG; aumif;rGev f mapa&;twGuf trfAGDukdudk 4 jzpfjyD; bkd*g&mc&kdif wefwlvD,mjrpf wGif
tjcm;tpDtpOfrsm; yg0ifayonf? **F gjrpfonf vlom;aygi;f epfjrKyfomG ;jcif;jzpfonf?
oef; 400 tm;axmufyHhr_ jyKay;Ekdifonfh jrpfjzpfonf? oufqkdif&m wm0ef&Sdolrsm;u oabFmrSm c&D;
tu,fI xkad & npfnrf;r_tm; onf 65a,muf o m wif
xdr;f csKyfEikd jf cif;r&Syd gu jrpfurf; aqmif Ekid af omfvnf; vlaygi;f
eHab;wGif vlom;wkd h aexkdif
jcif; tqk;H owf&awmhrnf jzpf
EkdifiHwum owif; 2000ukd wifaqmif ckwaf rmif;
&mrS epfjrKyfomG ;jcif; jzpfonf
onf? 1989 ckEpS u f mv jrpfa& [k ajym=um;onf?
oef hpifa&;tpDtpOfukd vkyf
aqmifcahJ omfvnf; atmifjrifjcif;r&Scd ahJ y? zGH jh zKd;wk;d wufa&; b*F v m;a'h c sf E k d i f i H w G i f bmoma&;td ' f y G J a wmf t wG i f ;
tajccH taqmufttkEH iS hf tjcm;ya&m*surf sm;twGuf ,ck c&D;oGm;a&;,mOfrsm;taejzifh ,ckuo hJ dk h c&D;onfrsm;udk
ESpt f wGi;f wGif urBmb%frS tdE, dN tm;,cifxuf 3 qwk;d tqrwef wifaqmifojzifh r=umc% epfjrKyfavh&o dS nf?
I acs;aiGa':vm 7 bDv, D x H w
k af cs;rnfjzpfa=umif; tdE, dN ,ckuJhokd h epfjrKyfI vltrsm;tjym; aoqkH;oGm;ojzifh
b¾ma&;0ef=uD;XmrS qko d nf? tpk;d &rSm oabFmepfjrKyfru _ dk ppfaq;&ef 3OD;yg aumfrw D w
D
&yfudk zGJ ph nf;vku
d o f nf?
ed&OP&m owif;rS

&,fp&m “ MADE IN JAPAN ”


*syef urBmvSnhf c&D;wa,mufonf e,l;a,mufjrKd rh S avqdyo f dk h wuUpjD zifh toGm;jzpfygonf? wuUp'D &kid b
f m
rSm 100 &mckid Ef e_ ;f tar&duefvrl sK;d jzpfygonf?
[kid ;f a0; wpfae&mta&muf ab;rS ausmw f ufomG ;aom um;rsm;ukd *syefurBmvSnhf c&D;onfr=S unfI h
“ [l;ææ NISSAN, MADE IN JAPAN jrefvu dk w f m?” aemufwpfp;D toGm;
“ [l;ææ HONDA, MADE IN JAPAN jrefvu dk w f m?” c%t=um aemufwpfp;D jzwfomG ;aomtcg
“ [l;ææ TOYOTA, MADE IN JAPAN jrefvu dk wf m?”
Tokd jh zifh avqdyo f dk h a&muf&cdS jhJ yD; wuUpcD abmufcsmjzwfaomtcg rDwmc a':vm 150 usa=umif; wuUpD
'&kid b
f mrS ajymygonf? *syefvrl sK;d urBmvSnchf &D;onfrS
“[l;æ aps;=uD;vku d wf m”
xktd cg tar&duefvrl sK;d wuUp'D &kid b f mrS ajymvku Hk “ TAXI rDwm MADE IN JAPAN ”?
d yf u

25
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

2 ; 5 oef;ausmfaom tpPvmrf bmom0ifrsm; [*sf jyKvkyfEkdi fcJh


,ckEpS f bk&m;zl; umvwGif ruUmod@k [*sjf yKvky&f ef
vma&mufaom urmBt&yf&yfrS tpPvmrfbmom0if ta&
twGufonf (2²5)oef;ausmf&Sda=umif; aqmf'Dtma&As vl
0ifr}_ uD;=uyfa&; Xmeu ajym=um;vdu k o f nf? H1N1 wkyaf uG;
ul;pufru _ kd pd;k &GŒH ojzifh ,ckEpS t
f wGi;f bk&m;zl;c&D;onf ta&
twGuf twefi,f usqif;oGm;aomfvnf; wurmBvHk;rS
tpPvmrf bmom0if tajrmuftjrm;onf aqmf'o D @kd yHrk eS f
0ifa&mufvmcJah =umif; od&ygonf?

+y;D cJo
h nfh owif;ygwt
f wGi;f bk&m;zl;c&D;onf (4)OD;rSs
tenf;qH;k wkyaf uG;a=umifh aoqH;k a=umif; aqmf'D use;f rm
a&;Xmeu a=unmcJah omfvnf; wkyaf uG;[ef@wm;a&;twGuf
}uD;}uD;rm;rm; pDrHudef;rsm; csrSwfxm;jcif;r&Sd[k 0efcHajym tpPvmrfbmom0ifrsm; woufwiG f w=udrrf # oGm;a&muf&rnf[k
=um;cJo
h nf? cH,lxm;aom ruUmokd h [*sfjyKvkyf&efvma&mufaom urBmt&yf
&yfrS tpPvmrf bmom0ifrsm; ("gwfykH -t,f*smZZDD;&m;)

use;f rma&; 0ef}uD;Xme ajyma&; qdck iG &hf yk*Kd~ vf a'guw f m cgvuf rm*vmeD url ,ckvuf&dS tpDtpOfrsm;jzifh
wkyaf uG; ysŒH ES@H ru
_ kd wm;qD;Ekid rf nf[k ,H=k unfa=umif; owif;pm&Si;f vif;yGJ wckwiG f ajym=um;cJo h nf? urmBw0Sr;f rS use;f
rma&; tzG@J tpnf;rsm;url vloef;ESichf sD pk&;kH aeaom ae&mwGif wkyaf uG;ul;pufum bk&m;zl;rsm; oufqikd &f m Edik if t H
oD;oD;od@k jyefomG ;csed w f iG f a&m*gy;kd rsm; ysŒH ES@H omG ;rnfukd pd;k &drv
f sS uf &S=d uonf?

[*sf c&D;pOfonf urmBt&yf&yf&dS aiGa=u;wwfEidk of l tpPvmrf bmom0ifrsm;twGuf woufwiG f w}udrrf sS


oGm;a&muf&rnf[k cH,lxm;jcif;a=umifh aqmf'Dtpdk;&uvnf; wkyfauG;ESifhywfouf+yD; pdk;&drfonfhwdkif wm;jrpfr_rsdK;
rjyKvkyfxm;acs? aqmf'Dtpdk;&onf ESpfpOfESpfwdkif; ruUm&Sd [*sfc&D;pOftwGuf jyifqifr_rsm; jyKvkyf&avh&Sd+yD; ,ckESpf
[*sbf &k m;zl; &moDtwGuf vH+k cHKa&;0efxrf; wode;f ausmu
f kd wyfjzef@xm;cJ&h a=umif; od&&dS ygonf?

awmifukd&;D ,m; vufeufppfaq;a&; &k&mS ;Ekdi fiH Pern yef;+rdKΠnuvyf rD;avmifrKS jzpfyGm;
¶k&SEkdifiH armfpudk+rdKŒ ta&SŒbufrkdif 870 tuGm
pcef;wGi f aygufuGJrkSjzpf Pern yef;+rKd Œ&Sd Lame Horse nuvyf. 8 ESpaf jrmuf
ESpyf wfvnfae@ukd rD;¶_;rD;yef;rsm; ypfazmufI pnfum; pGm
awmifudk&D;,m;EkdifiH qkd;vf+rdKŒ. ta&SŒajrmuf usif;ycJhonf? rD;¶_;rD;yef;wpfckonfyvyfpwpf trkd;tm;
buf 25 rkid cf ef@tuGmwGi&f adS om ydck seG f vufeufppfaq; xdreS I f rD;pGaJ vmifc&hJ m taqmuftODwiG ;f &Sd vl&maygi;f
a&;pcef;Y =umoyaw;ae@u tajrêmufqefrsm;udk ppf rsm;pGmwk@d ¶ke;f &if;qefcwf ajy;v$m;cJ=h uonf? xkt d csed w f iG f
aq;&Si;f vif;aepOf rawmfwq ayguu f rJG j_ zpfymG ;I vl wpf rD;onf taqmuftOD wpfcv k ;kH udk pGaJ vmif ojzihf ayguf
OD;aoqH;k +yD;vSsif ig;OD;xufrenf; '%f&m &&Scd o hJ nf? &Jwyf uGrJ r_ sm;vnf; jzpfay:cJo h nf? rD;avmif'%f&m/ tcsi;f csi;f
zGŒJ 0ifrsm;ESifh rD;owf 0efxrf;rsm;u u,fq,fa&; vkyif ef; eif;rdaom'%f&mESifh "gwaf iGŒtqdyo f ihrf _ wk@d a=umihpf pk ak ygi;f
rsm;udk aqmif&Gufvsuf&Sdonf? aygufuGJr_ jzpf&onfh t vl 101 OD;aoqH;k +yD;vSsif 140cef@ '%f&m &&So d mG ;cJoh nf?
a=umif;&if;udk pHpk rf;vsu&f o
dS nf? (attufzyf )D (bDbDpD)

26
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

'yfcsf a&wyfoabFm qdkrmvDyifv,f tD&wfAkH;aygufrKS wckwGi f Tikrit jrKd h


t=urf;zuf ESdrfeif; &Jt&m&SdaoqkH;
"g;jyrsm;tm; zrf;qD;
tD&wfEidk if H +rdKŒawmf b*~'ufrS ajrmufbuf 95
tifwD*GmtvH v$ihf rdkiftuGmwGif&Sdaom Tikrit +rdKŒwGif; vlpnfum;aom
xl x m;aom MV aps;vrf;wpfck twGif;wGif taocH AHk;azmufcGJr_ wpf&yf
Togo trnf & S d uk e f jzpfyGm;cJhonf? ,if;AHk;aygufuGJr_wGif t=urf;ESdrfeif;a&;
wif o abF m tm; tk d tzGJŒacgif;aqmif &Jt&m&Sd Shmed Subhi al-Fahal
ref E d k i f i H q mvm vm ESihftwl tjcm;vlav;OD; aoqHk;oGm;cJhonf? azgufcGJa&;
+rdKŒ. awmifbuf 275 ypPn;f rsm; wyfqifxm;onhf 0wfpu kH kd 0wfqifxm;aom
kmtuGmwGif qkdrm xkdtaocH AHk;cGJorm;onf ,if;acgif;aqmif t&m&Sdtm;
vD yifv,f"g;jyrsm; u OD;wnfypfrSwfxm; wkdufckdufjcif;jzpfonf? aoqHk;olrsm;
wduk cf u
kd pf ;D eif;&ef }udK;pm;cJ=h uonf? wk*d o dk abFmwGif oHq;l xJwiG f ud,k &f aH wmfEpS Of ;D yg0if+yD; 7 OD;cef@ '%f&m&&Scd hJ onf?
}udK;rsm; um&Hxm;ojzihf "g;jyrsm; wufa&muf&ef tcuf (bDbDpD)
tcJawGŒ=uHK&onf? xkt d csed w f iG f 'yfcspf pfoabFm tDAmqif
a&muf&Sdvm+yD;vSsif yifv,f"g;jy 13 OD;tm; zrf;qD;EkdifcJh
onf? 4if;wk@d xrH S tjrefarmfawmfbw k f 2 pD;/ pufaoewf tmz*ef tpDtpOfukd aewkd;r[mrdwfrsm;
rsm;/ tmyD*srD sm;/ avScg;rsm;/oHcsw d rf sm; wyfxm;aom }udK;
rsm; ponfw@dk uo kd rd ;f ,l&&Scd o
hJ nf? yifv,f"g;jyrsm;tm; ¶H;k tjynfht0 axmufcH
wifppfaq;Ekdif&ef uifnmEdkifiHokd@ ay;ydk@&ef &nf&G,fxm;
tmz*efepPwefwiG f Edik if pH kH wyfzŒJG tiftm; wk;d jrêifh
onf[k od&&dS onf? (bDbpD )D
csxm;a&;ESifh ywfoufI
Oa&my. axmufcHcsuf
&&Sad &; }uKd ;pm;&ef tar&d
uefEdkifiHjcm;a&;0ef}uD;
zdvpfykdi f tpkvkduf tjyKHvkduf vlowfrKS wGi f rpPuvifwefonf aom
=umae@u b&yfqv J +f rdKŒ
oHo,&Sdol. aetdrfukd &SmazGp;D eif; odk@ qkdufa&mufvm cJh
zdvpfyikd ef ikd if w
H iG f Edik if aH &;ESifh qufE,
G af om tpk onf? orRw tkb d m;rm;
vkud t f jyHKvkud f owfjzwfchJ . tpDtpOft& tar&d
onhf tr_ESihf ywfoufI uef wyfzŒJG 0if oH;k aomif;ESifh useaf om aewk;d edik if rH sm;u
oHo,&Sdol +rdKŒ0ef.om; wyfzŒJG 0if 7000 ausmx f yfraH y;yd@k a&; tpDtpOfukd Oa&my
trfygwrG Ef iS hf 4if;. aqG rsK;d Ekid if H trsm;pku vkv d vkd m;vm; axmufc=H uonf? vkt d yf
rsm; ydkifqkdifaom aetdrf aom wyfom;ta&twGuu f kd ay;yd@k &efvnf; uwdjyK ajym
rsm;od@k ,refae@uvHjk cHKa&; qk=d uonf? xk@d a=umihf aemufEpS t f vnfcef@wiG f Ekid if H pHwk yf
wyfzŒJG 0ifrsm;0ifa&muf pD;eif;&SmazGrr_ sm; jyKvkycf o hJ nf? ,if; zGŒJ rsm;ESifh tmz*efwyfzŒJG pkpak ygi;f oH;k ode;f cef@xd &Svd mrnf
od@k jyKvky&f mwGif jyefvnfcck o H nhf tajctaersm; rawGŒ&Sd jzpfonf? tqkyd gtiftm;onf wmvDbef wk@d xuf q,fq
&[k ajym qko d nf? wyfzŒJG 0ifrsm;onf aetdrrf sm;wGif vuf rSs rsm;jym;vsu&f o dS nf? xk@d a=umihf aemufepS af EG&moDwiG f
eufrsm;&Srd &Sud kd t"duxm;&SmazG=uonf? +rdKŒ0ef trfygwrG f ppfy. JG tajctae taumif;bufo@kd ajymif;vJvmrnf jzpf
onf vGecf ahJ om q,fpek pS t f wGi;f 4if;. ud, k yf ikd wf yf ausm onf[k tar&duefppfbufu ajymqko d nf?
axmufaemufcjH zihf jynfe,fukd wif;usypf mG tkycf sKyfco hJ l
jzpfonf?

27
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

tD&wfzdeyf ol&Jaumif; vlowfrKS ESi fh ywfoufI zdvpfykdi f &JwyfzGJ h0if


jyifopfowif; nDvmcHwGi f zdeyfjzifh 1000 ausmf tpm;xkd;rnf
ypfaygufcH&
zdvpfyikd Ef idk if w
H iG f vGecf ahJ omvu jzpfymG ;cJah om
EdkifiHa&;ESihf qufEG,fonhf tpkvkduftjyHKvkduf owfjzwf
r_wiG f t"duoHo, &Scd &H aom tif',ftrfygwrG t f m; &J
bufrS zrf;qD;xde;f odr;f I vlowfrp_ cJG suf 25 ckjzihf ¶H;k wif
ppfaq;&ef pDpOfvsu&f o dS nf? oufaotaxmuftxm;
rsm;t& w&m;cH. rdom;pkEiS fh eD;pyfaom ppfbufEiS fh &Jbuf
tzGŒJ 0ifrsm;vnf; yg0ifywfoufa=umif; awGŒ&Sd =u& onf?
xkd@a=umihf r*Gif
'gemtkd jynfe,f
twGi;f tr_xrf;
vGecf ahJ om 'DZifbm 2008 ckEpS u f b*~'uf+rdKŒ
vsuf & S d a om &J
wGif US orRwa[mif; bk&t fS m; zdeyfjzihf ypfaygucf ahJ om
wyfzGJŒ0if 1000
tD&wfzed yf ol&aJ umif;*sme,fvpf Zaidi onf jyifopf
ausmfudk tpm;
Edik if w
H iG f usi;f yaom owif;nDvmcHwpfcYk tD&wfppfab;
xk;d a&$Œajymif;&ef
'kuQonfrsm; ta=umif; a[majymaqG;aEG;aepOf zdeyf
pDpOfv#u&f o dS nf?
wpfzuf ys0H v J mojzihf vsijf refpmG a&Smifwrd ;f vkud &f onf?
,if;wkd@teufrS
zdeyfjzihf ypfaygufolrSm tD&wfjynfajy; *sme,fvpf
&Jt&m&Sd 60 udk
wpfO;D jzpf+yD; 4if;onf US rl0g'rsm;tm; umuG,f xde;f
zrf; qD;xde;f odr;f I ppfaq;ar; jref;r_rsm; jyKvkyv f suf &Sd
odrf;aeol wpfOD;jzpfonf? ,if;zdeyfjzihf ypfaygufol.
onf? oHo,&So d l trfygwrG o f nf orRwtm¶d, k . kd n$e@f
aemufo@dk Zaidi . tpfujkd zpfou l ajy;vku d If zdeyfjzihf
aygi;f tzGŒJ wGif yg0ifojl zpfonf? TtawmtwGi;f vlowf
jyefvnf ypfaygucf o hJ nf[k atyDowif; Xmeu qko d nf?
yGYJ toH;k jyKaom atmfwrdk ufwpf ¶dik zf ,fwpfvufukd ouf
(bDbDpD)
aocHtjzpf odr;f qnf; &rdxm;+yD jzpfonf?
(attufzyf )D

Google rSwqifh owif;rsm; tcrJh zwf&_jcif;ukd xdef;csKyfrnf

owif;pm zwfvdkolrsm;onf ,cifu Google rSwqihf owif;ta&twGufudk }udKufoavmuftcrJh


zwf¶E_ idk =f uonf? ,if;od@k vltrsm;tjym; 0ifa&muf zwf¶o _ jzihf &SmazGa&; tif*sif Google onf a=ujimcrsm;
tqrwef&&Scd o hJ nf? owif;pmwkud rf sm;. a0zefpyG pf rJG a_ =umihf ,cktcg Google onf First Click Free tpD
tpOfwpfcu k kd toH;k jyKI tcrJo
h wif;rsm; zwfjcif;udk xde;f csKyfEikd +f yDjzpfonf? owif;zwfow
l pfO;D onf wpfae@wmtwGi;f
owif;acgif;pOf ig;ckudk tcrJhzwf¶_ Ekdifrnfjzpfonf? xkdxufydkI zwf¶_vkdygu tca=u;aiGjzihf rSwfyHkwif&ef
owday;E_;d aqmfc&H rnfjzpfonf? (bDbpD )D

28
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

'gzl;vfa'o ukvor* rpf&iS uf dk rpPwm *rfbm&D


or*~rpf
eDayg0ef=uD;tzGJ h tpnf;ta0; {0&wf aqmifrf nf
O;D aqmi
awmifay:wGi f usif;y jyKvkyfrnf Edkuf*sD;&D;,m;edkifiH. uk
vor*~ oHtrwfjzpfol
vmrnht f ywfwiG f usi;f y&ef&adS omukvor*~. tD b &m[if *rf b m&D
&moDOwk xdyo f ;D nDvmcHudk }udKqko d nhf taejzihf Ekid if o
H l tm; yÉdyuQ jzpfvsuf &Sd
Edik if o
H m;rsm; &moDOwk ajymif;vJr. _ tusK;d qufrsm;udk ydrk kd aom ql'efEdkifiH 'gzl;vf
odem;vnfvmap&ef &nf&, G I
f eDaygEidk if H 0ef}uD;rsm; t a'owGif ukvor*~.
pnf;ta0;udk {0&wfawmifwiG f usi;f y&ef jyifqifvsu&f dS +idr;f csr;f a&; xde;f odr;f a&;
a=umif; od&onf? [dr0Eœm awmifa=um wavSsmufwiG f wyfzŒJG t}uD;tuJtjzpf
tylcsed rf sm; useaf 'orsm;xuf vsijf refpmG jrifw h ufvsuf twGi;f a&;rª;csKyfu wm0efay;tyfcahJ =umif; owif;rsm; &&Sd
&So d nf? xk@d a=umihf ESi;f usqif;r_ enf;yg;+yD; vSsif a&cJawmif onf? 2010 ckEpS f Zefe0g&D 1 &ufae@wiG f 4if;.wm0efrsm;udk
rsm; t&nfaysmrf _ ydrk rkd sm;jym;vmcJo h nf? 0ef}uD;tzGŒJ onf pwifxrf;aqmifrnfjzpfonf?
{0&wfawmif. tajcpku d pf cef;jzpfaom ay 17000 tjrihf
wGif &So d nhf umvDygwmpcef;wGif tpnf;ta0; jyKvky=f u 2003 ckepS rf S pwifcahJ om 'gz;l vfa'oyÉdyuQonf
rnfjzpfonf? (bDbpD )D r=umao;rDvrsm; twGi;f u t&Sed af vsmo h mG ;onfukd awGŒ&
onf? ajcmufEpS =f um yÉdyuQtwGi;f a'ocHo;kH ode;f cef@
aoqH;k cJo
h nf[k ukvor*~uajymqko d nf? (bDbpD )D

qkdrmvDEkdi fiH bGJ hESi f;obifY AkH;aygufuGJrKS jzpf


qkrd mvDEidk if H +rdKŒawmf rk*d g'pf¶;_ wGif bGŒJ ESi;f obif tcrf;
tem;usi;f yaepOf taocH AH;k cGrJ w _ pf&yf jzpfymG ;cJo h nf? cef;r
twGif;wGif vl&maygif;rsm;pGm a&muf&Sdaecdkuf jzpfI tao
taysmufEiS fh '%f&m&&So d l trsm;tjym; &Scd o hJ nf? od@k aomfvnf;
pm&if; twdtusurkd l rod&dS &ao;ay? teD;tem;a'ocHrsm;
vma&mufI u,fq,fa&; vkyfief;rsm;udk aqmif&Gufvsuf
&S=d uonf? (bDbpD )D

tD&wfa&G;aumufyGJ azazmf0g&DvwGi f usif;y&ef ukvor*~ wkud wf eG ;f

tD&wfEikd if H a&G;aumufyOJG ya't& taxGaxG a&G; aumufyGJudk Zefe0g&Dv


wGif usi;f yay;&rnfjzpfonf? od@k aomfvnf; tqkyd g a&G; aumufyOJG ya'udk raus
eyfrr_ sm; wk;d yGm;vmojzihf owfrw S &f uftwGi;f usi;f yEkid f rnf r[kwaf =umif; ajym
qkd csufrsm; xGufay:vmcJhonf? xkd@a=umifh ygwDrsm; tcsif;csif; ndêE_dif;wkdifyif
I azazmf0g&D 27 &ufwiG f a&G;aumufyu JG kd rjzpfrae usi;f y&ef ukvor*~u wku d f
wGef; ajym=um;vkdufonf? a&G;aumufyGJ ra&&mojzihf tar&duefwyfzŒJG rsm; tD
&wfrS qkwcf mG a&;onfvnf; ra&r&mjzpfvsu&f o dS nf? (bDbpD )D

29
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

Morrisons plygrm;uufwckwiG f rD;avmi


avmifrf KS t=uD;tus,fjzpfymG ;
t*FvefEkdifiH Cumbrian a'o&Sd Morrisons plygrm;
uwfwiG f rD;avmifusrG ;f r_jzpfymG ;I rD;owform; 50 ausmjf zihf nvH;k ayguf
rD;+idr;f owfc&hJ onf? teD;tem;&Sd aetdrrf sm;rS vlrsm;tm; ta&;ay: 'kuQ
onfpcef; Leisure pifwmod@k a&$Œajymif;ay;cJo h nf? rD;avmifusrG ;f r_
a=umihf xdcu kd 'f %f&m &&So d l wpfO;D wpfa,mufrsS r&Sad omfvnf; qH;k ¶H;_ onhf
yrm% }uD;rm;rnf[k od&onf? plygrm;uwf. trdk;rsm;+ydKusrnfudk
pd;k &dr=f uojzihf rD;owform;rsm;u tjyifbufaeIom rD;+idêr;f owfvsuf
&So
d nf? +rdKŒw0Sr;f wGirf ;D cd;k rsm;jzihf zke;f v$r;f aeojzihf +rdKŒom;rsm;tm; aetdrf
twGi;f Yom aexkid =f u&ef owday;E_;d aqmfxm;onf? plygrm;uwf t
aqmuftOD. xuf0ufcef@ ysupf ;D oGm;onf[k rsujf rifoufaowpfO;D u qko d nf? (bDbpD )D

urBmuh ek of ,G af &;tzGJ 0h ef+uD;rsm; µ¶ aumif;xuf µ¶


tpnf;ta0; wk;d wufrKS r&yJ jyD;qk;H
D.T.P tusKd;aqmifvkyfief;
aaaaaaaaaaaaaa
urBmhukefoG,fa&;tzGJ h WTO tzGJŒ0ifrsm;. jrefrmbmomrS t*Fvdyfbmom
ukefoG,fa&;0ef}uD;rsm; oHk;&uf=um tpnf;ta0;udk
Ak'[< ;l ae@u usi;f y +y;D pD;oGm;+yD jzpfonf? ESprf sm;pGm &yfqikd ;f *syefbmomjyefjcif; rsm;ukdvnf;
aecJah om 'd[ k maqG;aEG;yGrJ S r+yD;qH;k ao;aom aps;uGuf csO;f
uyfa&;qkid &f m udp&P yfrsm;udv k nf; &Si;f vif;atmif aqmif
aqmif&Gufay;aeygonf?
&GufEkdifr_ r&SdcJh=uacs? odk@aomfvnf; 4if;'kd[maqG;aEG;yGJ - r*Fvmaqmifzw d fpm
udp&P yfrsm;ukd 2010 ckEpS w f iG f rjzpfjzpfonhf enf;jzihf tqH;k
owf&efvnf; uwdjyKajymqk=d uonf? vmrnhEf pS f yxr - tvSLzdwfpm
oH;k vywfwiG f 'k[ d m aqG;aEG;yGEJ iS fh ywfoufI taumif - vufurf;pmapmif aumif;oxuf
txnf azmfrr_ sm;udk jyefvnf oH;k oyf=urnfjzpf onf? - vdyfpmu'F aumif;apcsif&ifawmh
urBmhpD;yGm;a&; jyefvnf evefxlvmatmif tm;opf aumif;xufukd
- abmufcsmykpH H
avmif; ay;&efEiS fh ukeo f ,G af &; ydrk o kd u
G vf ufvm a&;t
wGuf WTO . aqmif&u G rf r_ sm;udk us,u f s,f jyef@jyef@ - pmtkyfykHpH trsKd;rsKd; qufoG,fvkdufyg?
oH;k oyf=u&ef pnf;a0;yGJ obmywd csv D ED idk if H b¾ma&; wkd hukd aps;ESlef;csKdompGm
0ef}uD; b,fvufpu f u kd wku d w f eG ;f ajym=um;onf? aqG; ESifh vkyfaqmifay;aeygonf/
aEG;yGwJ iG f tar&duefjynfaxmifp. k acgi;f aqmifr_ avsmv h sJ
aejcif;udk jypfwifa0zef=uonf? tar&duef ud, k pf m;vS,f
rpPwm&Geu f yfu zGŒH +zdK;qJEidk if rH sm; taejzihf ,ckxufyI kd qufoG,f&ef - Tel: 046-83-8030
vduk af vsmr_rsm; jyK+yD;vSsif 4if;wk@d . aps;uGurf sm;udv k nf; Fax:046-83-8030
046-83-8030
t"dy`g,f&SdpGm zGihfvSpfay;&ef wkdufwGef; ajymqkdcJhonf? Mobile 080-3574-9700
(qif[Gm) 080-3523-2834
E -mail: kounghtett@yahoo.co.jp

30
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

tcGit
fh a&;aumif; wpf&yf qk;H &+;H cJw h ,f
wku
d pf pfrLS ;awG pk;d &drpf w
d rf sm;aecJw
h ,f
y&DrD,mvd*fyGJpOf (16)ukd 'DZifbm 12&ufeJ h 13&ufawGrSm upm;jyD; oGm;wJhtcg ar#mfvifhxm;ovkd xdyfwef;toif;=uD;awG
rxifrw
S w
f hJ &v'fawG =uKHawG ch =hJ u&ygw,f? 'ga=umifh y&Dr,
D mvd*f xdyw
f ef;enf;jyawG&J h yJpG Of (16) tjy;D ajympum;rsm;ukd azmfjyvku
d yf gw,f?

“'DyrJG mS uGi;f v,f'idk v f =l u;D u ol v


h ufywfem&Dudk aoaocsmcsm r=unfb h ;l xifw,f? yGjJ y;D avvGichf sed f ok;H rdepfay;wm[m
2rdepfeJ o h ;Hk puUef yh J &Sad o;w,f? yGo J rd ;f c&m r_wv
f u dk w f m[m obm0rusygb;l ? wu,fawmh yG&J v'f[m tcsed f
eJ th r# ajymif;vJomG ;Ekid yf gw,f? u|eaf wmfu h pm;orm;awGuvnf; yGcJ sed yf xrykid ;f rSm aumif;aumif; rupm;
EkdifcJh=ubl;? 'kwd,ykdif;rSm =uKdpm;upm;cJh=uayrJh ADvmupm;orm;awGu ydwfqkd hupm;cJhwmrkd h xifwkdif;r
ref,lenf;jy zm*lqef ayguc f yhJ gb;l ? *k;d oGi;f Ekid wf Jt h cGit
f a&;vnf; odyrf &cJv h dk ah csy*k;d r&&Scd w
hJ myg? 'gayrJh 'kw, d ykid ;f yGcJ sed rf mS awmh
yxrykid ;f uxuf tcGit hf a&;aumif;awG &&Scd ahJ yrJh tok;H rcsEidk cf b hJ ;l ? 'Dy&JG ;H_ cJw
h m[m y&Dr, D mvd*zf vm; umuG,zf dk h tcGit hf a&;
aumif;wpf&yf vufvw G q f ;Hk &_;H cJ&h w,fqwdk m 0efcyH gw,fvdk ”h ADvmukd w*k;d *k;d r&Sed J h &_;H yG=J uKHcwhJ J h ref,el nf;jy=uD; zm*lqefu
xkwaf zmfajym=um;cJyh gw,f?

“'Dy[ JG m u|eaf wmfwdk h tEkid &f oifw h yhJ JG jzpfygw,f? t,fbmwefwdk h acsy&*k;d roGi;f Ekid b f ;l vkd h
av#mw h uG cf w hJ hJ u|eaf wmfwdk h abmvk;H orm;awG&J h trSm;vJygygw,f? wu,fawmh tdru f iG ;f rSm u|eaf wmf
wkd h wm0efrauscb hJ ;l vkd ah jymcsiw
f myg? t,fbmwefwdk h upm;yk[ H m aumif;rGew f mrkd o
h wl dk ah wG tawmfav;
jyifqifcw hJ m xif&mS ;ae ygw,f? y&Dr, D mvd*zf vm; &,l&ef 'Dxuf=uKd;pm;zkd h vkad eao;w,fqw dk m owd
ay;vku d o f vkyd gy?J ” [k t,fbmwefudk tdru f iG ;f Y ok;H *k;d pD oa&yGjJ zpfcahJ om cs,v f qf eD nf;jy tefq,f
avmfwu D ajym=um;cJyh gw,f? cs,fvfqDenf;jy tefq,favmhwD

“'DyrJG mS tEkid &f &Srd ,fvdk h yJrG pcifuwnf;u ,k=H unfpw d f jzpfaecJw
h myg? 'gayrJh yxrydik ;f yGcJ sed t f wGi;f rSm
vDAm yltoif;upm;wm aumif;wmrkd h pdwx f pJ ;dk &drrf a_ wmh jzpfcyhJ gao;w,f? 'kw, d ykid ;f yGcJ sed rf mS u|eaf wmfwdk h
bifeDwufZf&J hzGif[pum; vufaqmif acsy*k;d &jyD;aemufrm S awmh tEkid &f r,fqw dk hJ ,k=H unfr_ jyefjzpfay:vmcJw h myg? wu,fawmh 'Dy[ JG m
u|eaf wmfwdk h uHaumif;cJw h mvnf; yg0ifw,f? vDAmylacsprG ;f [m y&Dr, D mvd*rf mS b,ftoif;ukrd qkd tEkid , f El idk pf rG ;f &Sw
d ,f
qkw
d m u|eaf wmf0efcH ajym=um;vkyd gw,f?”[k vDAmyludk tefz;D vfY ESp*f ;dk wpf*;dk jzifh tEkid , f cl ohJ nfh t,fqife,f enf;jy tm
qif0if*g;u ajym=um; cJyh gw,f?”
“'DyrJG mS u|eaf wmfah bmvk;H orm;awG abmvk;H xdr;f odr;f r_ tm;enf;cJ=h uw,f? wku d pf pfrLS ;awGuvnf; pk;d &drpf w d rf sm;
ae=uw,f? yxykid ;f upm;wm tawmfav;aumif;ygw,f? tJ'yD xrydik ;f yGcJ sed t f wkid ;f om upm;&if tckv&dk ;H_ yG=J uKH awG &h rSmr
[kwyf gb;l ? 'Dy&JG ;H_ cJv
h dk h zdtm;ay;r_awG trsm;=uD; &Sv d mygw,f? 'gukd u|eaf wmfwdk ch EH idk &f nf&adS yrJh tpGe;f a&mufwhJ tjypfwifa0
zef vufcrH mS r[kwyf gb;l ?”vdk h ajym=uoGm;ygw,f?

awmifu&dk ;D ,m; uGi;f v,fupm;orm;


qJvw f pf av;ESppf mcsKyfcsKyf
awmifukd&D;,m; uGif;v,fupm;orm; uDqGef,Geftm; qJvfwpftoif;u av;ESpfpmcsKyfcsKyfvkdufjyD
jzpfonf? uDqGef,Gefonf Zefe0g&D 1&ufrSpwifjyD; tufzfpDqkd;vfrS ajymif;vm umqJvfwpfwGif upm;
rnfjzpfonf? toufEpS q f ,f&dS uDqeG ,
f eG o
f nf r=umrDu tm&Svil ,ftaumif;qk;H abmvk;H orm;qkudk
vnf; qGwcf ;l xm;oljzpfonf? 4if;onf awmifu&dk ;D ,m;toif;ukd urBmzh vm; atmif&eftwGuf t"du
pGrf;aqmifupm;ay;cJhol jzpfonf? 4if;onf awmifukd&D;,m; vufa&G;piftoif;twGuf yGJaygif; 18yJG yg0if
upm;ay;cJjh yD; 4*k;d oGi;f ,lay;cJo
h nf?

31
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal

32

You might also like