Professional Documents
Culture Documents
'Dvzwfp&m
-*syefjynfwGif;owif; P-3
-jrefrmjynfwGif;owif; P-7
2
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF
FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF
3
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
t,f'Dwm tmabmf
4
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
pGypf cJG suu f dk vifu jiif;qko d nf[k ppfaq;a&;owif;rsm;u
vufaAGjyifxm;aom w&kwf qkod nf?
2009ckEpS f em&Dwmavqdyf vl0ifr=_ u;D =uyfa&;Xme
trsKd;orD;wpfOD;ukd zrf;qD;rd rS w&kwEf idk if o H m;rsm;tm; jynf0ifciG rhf jyKcJo h nfh jzpf&yfrsm;
pGm&Scd o hJ nf? tb,fa=umifq h adk omf 4if;wkd . h vufaAGEydS f
*syefvl0ifr_=uD;=uyfa&;Xme. ZD0aA' rSwfwrf; &m vufrxdyu f kd jzwfxm;jcif;/ tpif;&m/ trm&Gwrf sm; &Sd
wifenf;ynmtm; vSnzhf sm;Ekid &f ef vufaAGcpJG yd x f m;onfh aejcif;wkd ah =umifjh zpfonf? olwdk u h w&kwEf idk if w H iG f vuf
w&kwt f rsK;d orD;wpfO;D ukd *syef&u J zrf;qD;w&m; pGq J &dk ef acsmif;cGpJ yd rf r_ sm; jyKvkycf o hJ nf[k pkpH rf;ppfaq;a&; t&m&Sd
ppfaq;v#u&f o dS nf? rsm;tm; ajym=um;cJo h nf? xkd ah =umifh ,if;uJo h dk h
2007ckEpS f Ek0d ifbmv vufaAGcpJG yd jf yD; Ekid if t H wGi;f okd h w&m;r0ifEidk if H jcm;
rS pwifI *syefEidk if o H dk h 0ifvm om; ta&twGuf rsm;jym;vmonf[k &JwyfzJG u h
ol EkdifiHjcm;om;tm;vkH;onf oHo,&Sad eonf?
vl0ifr_=uD; =uyfa&;XmewGif ,refEpS f {jyDvu vufaAGwiG f wdyu f yfI ZD0rSwf
vufaAGESdyf&onf? ,cktr_ wrf;wifpepfudk jzwfausmv f mEkid cf o hJ nfh jynfEiS f '%f
*syefEkdifiHt0if vufaAGESdyf&ef
onf ,if;ZD0rSww f rf; wifenf; nGef=um;aeykH
cHc&hJ aom awmifu&dk ;D ,m;trsK;d orD;ukd azmfxw k Ef idk cf hJ onfh
ynmtm; vSnzhf sm;I w&m;r0if 0ifa&mufrt _ m; yxrqk;H aemuf tm%mykid rf sm;u *syefEidk if w H 0Sr;f &Sd t"duav qdyf
zrf;qD;&&Srd y_ ifjzpfonf? rsm;wGif vl0ifru _ dk ykrd w
dk if;usycf o hJ nf? vufaAGpufwiG f r
vifa,mif 27ESpfukd vl0ifr_=uD;=uyfa&;ESifh 'kuQ xif&Sm;aom/ ykHrSefr[kwfaom vufaAG&SmazGawG h&Sdygu
o,f todtrSwjf yKa&; Oya'tm; csK;d azmufI 0ifa&muf vl0ifr=_ uD;=uyfa&; t&m&Sw d dk o
h nf Ekid if jH cm;om;.vufaAG
vmonf[k oHo,jzpfz, G &f o dS nf? olrukd ta,mifaqmif udfk ppfaq;&efvt dk yfonf? xkd jh yif rwfvrS pwifI vuf
vufxyfI Edik if w H iG ;f okd h vdrv f nf0ifa&mufvmr_jzifh ,cif aAGudk uGeyf sKwmESihf xyfrpH pfaq;jyD; oHo,jzpfz, G af wG &h dS
vu zrf;qD;&rdjcif;jzpfonf? yguf csucf si;f ar;jref;pkpH rf;r_ jyKvkycf o hJ nf?
olronf touf59ESp&f dS *syefEidk if o H m;tm; vuf xko d dk h ppfaq;r_rsm;onf tcsed u f ek f vlyifyef;vGe;f
xyfjyD; ADZm&,lxm;onf? *syefodk rh vmrDS w&kwjf ynfr=uD; aoma=umifh ,cifu *&kwpku d f jyKvkycf jhJ cif;r&Scd ahJ y? xkd h
wGif vufrukd cGpJ w d jf yKjyifxm;onf[k ,k=H unf&onf? xkd a=umifh ZD0rSww f rf;wifpepfudk 2007ckEpS f Ek0d ifbmu pwif
aemuf ,refEpS f 'DZifbmvwGif uefqidk ;f av,mOfuiG ;f wGif ok;H pGcJ ahJ omfvnf; ajrmufrsm;pGmaom ekid if jH cm;om;rsm;onf
vl0ifr=_ uD;=uyfa&;tm; ywfpyf dk t h wk/ vufaAGtwkjzifh jzwf w&m;r0if 0ifa&mufEidk cf o hJ nf[k vl0ifr=_ uD;=uyfa&; tm
ausm0f ifa&muf vmcJo h nf? %mykid rf sm;u ok;H oyfc=hJ uonf?
,ckEpS f Ek0d ifbmvwGi;f *syef&XJ meu w&kwv f rl sK;d SANKEI TRAVAL SERVICE
rsm;yg0if ywfoufaom ta,mifaqmif vufxyfr_ 1ckukd Special Discout Air Tickets
ppfaq;&mrS oef h&Sif;a&; tvkyform; *syefEkdifiHom;ESifh
vufxyfxm;aom vifa,mifonf trSepf ifppfwiG rf l t Ù urBmhEkdifiHaygif;pkHokd h wvrf;oGm;ESifhtoGm;tjyef av,mOfvufrSwfrsm;/
ADZmtrsKd;rsKd;/ [kdw,fESifhjynfwGif; av,mOfvufrSwfrsm;?
ouf 26ESp&f dS w&kwv f rl sK;d ESihf twlaexdik o f nfudk awG &h &dS Ù tzrf;cH&olrsm;ESifh ukd,fwkdifowif;ykd hI jyefrnfholrsm;twGuf aps;ouf
onf? omaom jrefrmjynftjyefvufrSwfrsm; tzrf;cH&olrsm;twGuf oufqkdif&m
tr_tm; qufvufpkHprf;ppfaq;&m olrtm; Immigration ta&mufvufrSwf ykd hay;ygonf?
Ù *syefjynfwGif ausmif;wufaeolrsm; tvkyfwm0efESifh a&muf&Sdaeolrsm;/
2007ckEpS f rwfvu aexkid cf iG o hf ufwrf; uke;f qk;H v#uf wkd
jref r mEk d i f i H E S i f h pD ; yG m ;a&;quf o G , f v k y f u d k i f a eol r sm;twG u f jref r mEk d i f i H
usKjd rKd /h tumqmu&Sd bm;wGif pm;yGx J ;dk vkyu f idk af e&mrS okd t
h vnftywfjyefvo dk nfh (*syef/jrefrm) rdom;pkrsm;twGuf Sankei rSmom
zrf;qD;I jynfEiS 'f %fay;cJyh gonf? &&SdEkdifwJh “txl;aps;oufomaom” Thai AirwayvufrSwfrsm;
olr. vufrESpaf csmif;pvk;H . vufaAGEydS &f mwGif
ae hpOf eHuf 8em&DrS n 8em&Dtxd (we*FaEG/ teD&uf ydwfygonf)?
obm0r[kwaf om trm&Gwrf sm; awG &h o dS nft h wGuf jynf jrefrmwm0efcH - oef h=uL0if; (jrefrm (okd h) *syefbmomjzifh)
0ifr&_ mZ0ifudk qufvufppHk rf;&mvufaAGrmS vnf; olrtm;
jynfEiS 'f %fay;I xGucf mG pOf &,lxm;aom vufaAGEiS hf uGJ Ginza Shallow Bldg, 4F 1-14-9 Ginza, Chuo-Ku, Tokyo 104-0061
TEL: 03-3564-3456 / FAX: 03-3562-3930
jym;aeonfudk awG &h &dS onf? olrvufrukd cGpJ yd x f m;onfh e-mail: sakura@sankeitourist.co.jp
Cell: 090-9328-4134
5
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
6
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
*syef 2009ckESpf b@ma&; ykid ;f qkid &f ma=umifh 0ifaiGceG ef J h &&Srd a_ wG[mvnf; avsmu h s
oGm;ygvrd rhf ,f? tcGe&f &Srd u _ vrf;aysmufaewJ=h um;u 2009
aiGaMu;uyf wku
d &f u
dk u
f sa&muf ckEpS rf mS tdr0f ,f&ef xkwaf cs;aiG 0²59 x&Dv, D ,
H ef;avmuf
&cJyh gw,f?
tpk;d &eJ h tjcm;ygwaD wG[m 'DEpS t f wGi;f rSm tpDt
pOf wpfcck u k dk vkyzf dk h pDpOf=uygr,f? tcGeaf wGw;dk aumuf
2009ckESpf aiGa=u;cef hrSef;csuf?
vkd &h rvm; qkw d muvnf; raocsmao;ygb;l ? 'ga=umifh
pD;yGm;a&;ysuo f ek ;f r_&J h tv#ijf refra_ wG/ Ekid if aH iGuek f
usp&dwf jrifrh m;vmr_awGa=umifh a,bl,scef rh eS ;f acstae Ekid if H jyefvnfwnfaqmufa&;[m tem*wfudk jrif=unfh
eJ h orkid ;f wavsmuf tjrifrh m;qkjH zpfwhJ 88²5x&Dv, D H ,ef; vkd h r&wJh taetxm;rSm &Sad eygw,f? (Japan Time)
udk a&muf&adS wmhrmS jzpfygw,f? xkd t h jyif tcGeaf wG0ifwmvJ
enf;vmygw,f? tjcm;Ekid if t H wGu0f ifaiGawGvnf; enf;vm
wJt h wGuaf =umifh Ekid if t
H a=u;G [m 3x&Dv, D H ,ef;ukd ausmf
oGm;awmhrmS jzpfygw,f? *syef ykd u h ek f vkyif ef;&Sirf sm;taejzifh
,ef;aiG 0,fvt dk m;rsm;I
tcGef 7²5 x&Dv,
D H ,ef;avsmu h s ur`%aD wG
ysuof ek ;f r_ a=um
a=umififh
,ef;wefzkd;jrifhvm
7
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
8
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
xkt
d zG@J rsm;wGif a'ocH &ckid v f rl sKd ;rsm;ESihf &k[
d if*sm
awmiff&dS NGO &kH;ukd a'ocHrsm;u wkdufckduf
bl;oD;awmi rsm;0ifa&mufI tvkyfvkyfukdif ae=ua=umif;vnf; od&
onf? jrefrmEkid if w H iG f tqkyd gvrl a_ &;udprP sm;rSpwif+yD; vlrsKd ;
&ckid jf ynfe,f bl;oD;awmif+rdKŒwGif (28/ 10/ 09) a&;/ bmoma&; t"du&k%;f rsm; r=umc% jzpfymG ;cJzh ;l onf?
ae@u t"du&k%;f wckjzpfymG ;cJ&h m vlra_ &;ESihf use;f rma&; bl;oD;awmifa'owGif a'ocH&ckid f vlrsKd ;rsm;onf
vkyif ef;rsm; vkyu f idk af eonfh NGO tzGŒJ wzGŒJ wku d cf u dk cf cH &hJ &k[
d if*smrsm;ukd rlvuwnf;u&Scd o hJ nfh vlrsKd ;[k rowfrw S f
a=umif;od&onf? bJ wbufEidk if rH S 0ifa&mufvmonfh vlrsKd ;rsm;[k ,lqxm;
,if; NGO tzGJ hrSm&efukef tajcpkduf (Aide =uonf? &ckid v f rl sKd ;trsm;pkrmS Ak'b < mom uk;d uG,=f u+yD;
Medical International – AMI) tzGŒJ jzpf+y;D &ckid jf ynfe,f
&kd[if*smrsm;rSm tpPvrfbmomukd ukd;uG,folrsm;jzpf
twGi;f wGif iSuzf sm; wku d zf suaf &;ESihf wjcm;aom aq;0g;rsm; a=umif;od&onf? r=umao;rDuvnf; ,if;e,fpyfw
jzef@jzL;ay;aom tzG@J jzpfonf[q k o dk nf? avsmuf jrefrmEkid if b H uf rSarSmifcv dk yk if ef;/ vluek f ul;r_/ wkid ;f
wdu
k cf u kd f cH&r_a=umifh taqmuf tOD;rSm tenf; &if;om; vufeufuidk rf sm; 0ifa&mufru _ dk umuG,&f ef[k t
i,f ysupf ;D oGm;aomfvnf; xdcu dk 'f %f&m&r_ r&Sad =umif;/ a=umif;jycsujf zifh +cHpnf;&k;d um&Hco hJ nfh twGuaf =umifh ESpf
wduk cf ukd of nfh vlpv k al 0;rSm wjznf;jznf; rsm;jym;vmonfh Ekid if =H um; ppfa&; wif;rmr_rsm;&Scd o hJ nf?
twGuf xkad 'o tajcpku d f trSwf (15 ) ppfqifa&; uGyu f rJ _
ppfXmecsKyfrS ppfwyfa&muf&v dS m+yD; xde;f odr;f vkud Ef idk af om
a=umifh tajctae at;aq; +idrfoufoGm;+yD[k tqkdyg
AMI &k;H rS wm0efcw H OD;u ajymonf?
xkdokd@ jzpfyGm;&jcif;rSm AMI tzGŒJ wGif tvkyv f yk f tm&SEkdi fiHom;rsm; cspf=unfa&;tzGJ h(APFS)
aeonfh &kd[if*sm trsdK;om;wOD;ESifh &ckdiftrsdK;orD;wOD;
Asian People,s Friendship Society
&nfiaH eaoma=umifh [lI4if; xk&d [ dk if*sm trsK;d om;rS ae+y;D
uk, d xf v d ufa&muf apmfum;aoma=umifh pwifjzpfymG ;jcif; *syefEidk if w
H iG f tvkyv
f yk af eaom/ ynmoif-um;aeaom
jzpfonf[k owif;trsKd ;rsKd ; xGuaf y:aeaomfvnf; twnf tm&SEkdifiHom;rsm;ukd tultnDay;aeaom tzGJ hjzpfyg
jyKcsuf &,lEidk jf cif; r&Sad o;yg? onf?
9
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
yk'rf eJ w
h &m;pGw J ,fqw dk mawmh rod&ao;ygb;l ?
iyvDvdk@ bma=umi fhac:wmvJ &efuek &f dS zdvpfyidk f oHt&m&Sad wGuawmh tusO;f us
aewJh olwdk Eh idk if o
H m;awGudk tusO;f axmifxrJ mS ESp=f urd o f mG ;
a&muf awG q h cHk jhJ yDvdk h oH&;Hk 0ufbq f 'dk rf mS xkwjf yefa=unm
xm;ygw,f? 'Dig;zrf;orm;awG[m jrefrmhv0l ifr=_ u;D =uyfa&;
tyef;ajzpcef;tjzpf xif&mS ;onf? &cdifk jf ynf Oya't&qk&d if axmif'%fo;Hk v/ 'grrS [kwf aiG'%fusyEf pS f
e,f/ oHw+GJ rKdŒESifh av;rdik af vmufom a0;uGmonf? &mtxd csrw S cf &H Ekid w f ,fvdk v h nf; qkyd gw,f?
rZif;avqdyo f nf oHw+JG rKdŒESifh ckEpS rf ikd cf ef@a0;onf? 'DtawmtwGi;f oD&v d uFmuvmwJh owif;w
yk't f & oD&v d uFm yifv,fa&jyifrmS arsmaewJh jrefrmEkid if H
iyvD u rf ; ajcpcef ; onf &G m uav;jzpf o nf ? om; ig;zrf;orm; 12OD;ukd oD&v d uFma&wyfu u,fq,f
rZif;avqdyrf S (2)rdik rf sS om a0;onf? iyvDonf xm;w,fvdk h od&ygw,f? 'DwiH gonfawGudk Ek0d ifbm 30&uf
jref r mpum;r[k w f a y? tD w vD v l r sKd ; wd k @ onf rSm u,fq,fvu dk w f ,fqw dk hJ owif;ukd oD&v d uFma&wyf
oHw+JG rKdŒteD; ,ckiyvDpcef;od@k a&mufvm=uonf? u owif;xkwjf yefxm;ygw,f?
iyvDpcef; ae&monf tDwvDEidk if &H dS aeyvD(aey,f) wHigonfawGudk oD&v d uFma&wyfu apmifah &Smuf
urf;ajcpcef;uJo h @kd tvGeo f m,monf? &_cif; vS xm;jyD; ruse;f rmolawGuv dk nf; a&wyfaq;&krH mS jyKpkapmifh
onf? xk@d a=umihf aeyvD[k ac:wGicf o hJ nf? aemifwiG f a&Smufaew,fvdk h a&wyfowif;rSm "gwyf eHk J w h uG azmfjy
xm;ygw,f? jrefrmEkid if o H m;awGtwGuf b,fvq dk ufvuf
aeyvDrS iyvD jzpfvmonf[k qdo k nf?
w&m;r0i
w&m;r0iff ig;zrf;orm;awGukd w&m;pGJvkdufjyD aqmif&u G rf ,fqw dk mawmh rod&ao;ovk/d jrefrmppftpk;d &
tm%mykid af wGbufuvnf; bmowif;rS xkwjf yefwm r
awG &h ao;ygb;l ?
w&m;r0i
w&m;r0iff ig;zrf;orm;awGukd w&m;pGJvkdufjyD
'DAGDbD owif;
6 'DZifbm 2009 jrefrmppftpk;d &u zrf;qD;xm;wJh
Ekid if jH cm;om; ig;zrf;orm; 128OD;ukd vl0ifr=_ u;D =uyfa&; tuf
'kuQa&mufaewJ h *syefa&muf
Oya'eJ hw&m;pGJvkduf
w,fvdk h attufzfyD &kd[i f*smrsm;
owif;u azmfjyxm;
ygw,f? ig;zrf;orm;
,ae hurBmhpD;yGm;a&; usqif;r_a=umifh
awGukd ig;zrf;pufavS
rnfolrqkd tenf;eJ htrsm; xdckduf&ygonf? tJ'D
10pif;eJ htwl jrefrmh
xJrmS awmh *syefEidk if H Guma-Ken rSm tajcpku d f
yifv,fjyif a&ykdifeuf
aexkid v f #u&f w dS hJ &k[ d if*sm 'kuo Q nfrsm;vnf; tyg
xJrSm t&ifvwkef;u
t0ifyg? vGefcJhwJh wpfESpfupjyD; tvkyfr&SdbJ 'kuQ
zrf;qD;cJw h mjzpfjy;D avmavmq,f &efuek t f if;pdef axmifrmS
a&mufaewJh &k[ d if*sm tawmfrsm;rsm; jzpfyg w,f?
xdrf;odrf;xm;ygw,f? 'D oabFmom;awGxJrSm zdvpfydkif
tu,fI tvkyf&Sdaom puf&kHrsm;wGif tvkyf0if
14OD;/ w&kwf 1OD;/ xkid 0f rfom; 4OD; yg0ifjyD; uset f rsm;pku
cGifhtwGuf tvkyfav#mufxm;ygu oufqkdif&m
tif'edk ;D &Sm;Edik if o H m;awG jzpfw,fvdk h tusO;f OD;pD;Xme t
v0urS tvkyv f yk cf iG hf cGijhf yKcsu&f rdS S omv#if tvkyf
rnfrazmfvo dk l t&m&Sw d OD;u ajymw,fvdk q h ykd gw,f?
0ifvdk h &ygw,f? 'gayrJh 'kuo Q nfvnf; r&/ bmt
Ekid if jH cm;om; ig;zrf;orm;awGuadk wmh Ekid if &H if;jyef
vkyv f yk cf iG hf cGijhf yKcsurf S r&Sw d hJ &k[
d if*sm trsm;pk[m
vGaJ y;Ekid af jc&Sw d ,fvdk v
h nf; tJ'tD usO;f OD;pD;t&m&Su d ajym
0rfa&;twGuf tcuftcJ awG ah e&a=umif; wifjy
ygw,f? tif;pdeaf xmifwiG ;f w&m;&k;H rSm &k;H wifw&m;pGcJ v H u dk f
vkud yf gw,f?
&wJh 'Dig;zrf;orm;awGxrJ mS jrefrmEkid if o H m; 7OD;vnf; yg0if
w,fvdk ah jymayrJh 'DjrefrmEkid if o H m;awGuadk wmh b,fOya'
10
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
11
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
om;orD; ajcmufa,muf xGef;um;cJhw,f? a':oDwm&JŒ um; apwemh0efxrf;ayg/h abm*aA'q&m vky&f w,f? ud, k hf
tbd;k [m omrefy*k Kd~ vf r[kwyf gb;l ? tpPvmrf bmoma&; oufqdkif&m oifwef; ausmif;awGrSm jyef+yD;awmh? wuU
txGwt f jrwf urmBausmf yk*Kd~ vf}u;D pdtAl'q l vrf[m Edik if H odv k uf +y;D wJh tcgusawmh/ oluawmh ol&yf¶mG jyefa&mufwhJ
rsKd ;cspw f OD; jzpf+yD;awmh &cdik ¶f [ kd if*sm csp=f unfa&;udk t+rJ tcg usawmh ol[m ausmif;rSmyJ jyef+yD;awmh ausmif;q&m
vdv k m;pGm aqmif¶u G cf w hJ o hJ w l OD; jzpfygw,f? vGwv f yfa&; jyefvyk w f ,f? olppfawG ausmif;rSmyJ ausmif;q&m jyefvyk f
wdu k yf rJG mS vJ r[mrdwf t*Fvyd f bufrS &yfwnf&m zufqpf w,f? usaemfwdk@ ta&;tcif; jzpfwJhxdatmif ayghaemf?
*syefrsm;udk awmfveS w f J ah e&m (1988) rS m awmh
rSm ar,ke,frmS ¶Gy¶f yG cf sG ecf sG ef jrefrmh'rD u kd a&pD t
yg0ifcJhwJholwOD; jzpfygw,f? a&;tcif ; rS m OD ;
'ga=umifh ar,ke,f w0du k rf mS aqmif yg0ifvy_ &f mS ;
a':oDwm&JŒ rdom;pkrsm;udk r_ tay:oufqikd &f m
awmf0ifrdom;pkvdk@ uifyGef; uae+yD ; Ed k i f i H a &;
wyf + yD ; awmh ac:a0:cJ h = uyg vkyrf vm;/ 0efxrf;
w,f? tJvdkyJ qufqHcJh=uyg b0rS Ekwx f uG f rSm
w,f? tJ'D rdom;pkyyD D ol@&ŒJ vm; ar;wJh ar;cGe;f
cifyeG ;f eJ@ a':oDwm[m ol@&ŒJ ay: rlwnf+yD;awmh
twlwl om;orD;oH;k a,muf ol [ mol @ &J Œ cH , l
tygt0if EdkifiHa&;pdwf"mwf csuf a y:rS m rl w nf
w&m;r#wr_r&SdwJh jrefrmEkdifiH A[kdw&m;&kH;csKyf
jynfh0pGmeJ@ tif;pdefaxmifrSm +yD ; awmh Ed k i f i H a &;
Ed k i f i H a &;tusOf ; om;b0eJ @ b0udk a&G;cs,cf o hJ l
tckwikd f tusO;f uscH ae&qJjzpfygw,f? jzpfygw,f? 0efxrf;b0udk pGe@f vw $ +f y;D awmh Ekwx f u G pf mwif
usaemfw@kd pDtmyDyD tzGŒJ om;csi;f taeeJ@vJ olŒt cJh +yD;awmh (1989) ckEpS f rwfv (7) &ufae@rmS t+yD;tydik f
wGuf tawmfukd usaemfw@kd pdwrf aumif; jzpf&wmaygAh sm? Ekwx f uG cf yhJ gw,f?
ajym&ifAsm oluolŒom;&JŒ rSwyf w kH if vkyzf @kd twGuu f o kd m bmoma&;t& tpGe;f a&mufwhJ yk*Kd~ vfr[kwb f ;l /
&nf¶, G +f yD; vkyw f ,fq+kd yD; pGw J maygAh sm? oltpd;k &0efxrf; usaemf tygt0if usaemfw@kd Ak'b < mom xH;k wrf;pOfvm
vkycf w hJ ,f? tJ'aD wmh ajym&&if usaemfw@kd pD;yGm; a&;wuU t& usaemfu tvSLtwef; vkyv f @kd &&dS if ol@uzkd w d wf ,f/
odv k q f w kd m usaemfvJ pD;yGm;a&; wuUov kd yf gy?J 'D usaemfw@kd olvJvmpm;w,f? aemuf+yD;awmh usaemfhZeD;bufueJ@
pD;yGm;a&;wuUov kd q f wkd m ya&mfzuf&iS ef ,faygah emf/ touf ywfouf+yD;awmh c&pfprwfyGJawG bmawGvkyfvdk@ &Sd&if
arG;0rf;ausmif; ynmwuUov kd f tJ'rD mS tufzt f mpD qdw k m usaemf ol@uzkd w d w
f ,f/ olvm; pm;w,f? olvufaqmif
0ifciG u hf kd r&bl;? olw@kd tufzt f mpDqkd puwnf;u jyKwfwm awG ,lvmw,f? olŒbmoma&;ae@awG qdk&ifvJ Oyrm
tJ'[ D mawGu ¶d;k ¶d;k tufzzf if tcef;av;awG tJvkd tm&f tpfae@awG bmawG &Srd mS aygAh sm? tJ'D tcg rsKd ;rSm us&ifvyJ J
tdik w f w D @kd / tDuw kd @kd / r,f'u D ,fw@kd qdv k @kd &S&d if usaemfw@kd r olwdk@u usaemfwdk@udk vm+yD;awmh ay;w,f/ ol@bmom
ay;bl;As? tJ'aD wmh tJ'u D wnf;u 'Do;kH bGŒJ awmif &cJ+h yD; udk,fhbmom rsdK;awGudk odyf+yD;t*ufpfjzpfwJh olrsdK;
+yDy?J tckusrS 'Dvq kd akd wmh 'goufouf vkyw f mqdwk m xif r[kwb f ;l As/ zvufaq;bJ jzpfwv hJ yl ?J
&Sm;wmaygAh sm? aemufol tpd;k &0efxrf;vJ olvyk cf w hJ mayg?h tcsKyf ajym&&ifawmh OD;ausmfrif;[m EdkifiHa&;
tif; usaemfw@kd uawmh pD;yGm;a&; wuUov kd u f kd orm;wa,muf yDyD wdik ;f jynfuckd spw f hJ pdwef @J ,H=k unfcsuf
twlwl wuf=uwmud;k / usaemfw@kd u arcaqmifrmS / w oEd<Ïmefcs+yD;awmh rdom;pktcsdKŒeJ@twl EdkifiHa&;tusOf;
ausmif;wnf; waqmifwnf;/ wwef;wnf; twlwufchJ orm;b0eJ@ aexdik cf &hJ wJh twGuaf =umifh vuf&v dS J 'Djypf'%f
wmudk;/ tJ'Dwkef;u xl;jcm;wmuawmh txufwef; awGukd uscaH e&w,f/ ESp&f n S f 'Djypf'%fawGukd uscaH e&wJh
ausmif;awGrmS tJ'w D ek ;f u pcgpAs/ q&mr&Sb d ;l As/ [dk ausmif; twGuaf =umifh jrefrmhEikd if aH &;ordik ;f rSm ordik ;f wGirf hJ ordik ;f 0if
abm*aA'bmom poifwt hJ cgusawmh abm*aA' bm tusOf;orm;b0 jzpfygw,fvdk@ usaemfwdk@ wifjyvdkuf&
om&yf oifrq hJ &mr&Sb d ;l ? r&Sad wmh usaemfw@kd ola&m us ygw,f?
aemfa&mayg/h oufqikd &f m ud, k +hf rdKŒe,fawGrmS jyef+yD;awmh
12
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
t,f'DwmxH
ay;pm
uGsEkfyf
wkd hvnf; wk;H atmif vkyaf om &mZ0wf
t,f'Dwm cifAsm
u|Eyfk . f bk;d / ab;/ bD/ r_ (*sED q dk u dk )f jzifh urBmw h &m;
bifrsm;onf jrefrmEkdifiHom; &kd
[if*smrsm; jzpfc=hJ uI jrefrmEkid if H
Arm &k;H Y w&m;pGq
onf?
J dk axmifcs Ekid yf g
13
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
vlrsK;dk bmomcGjJ cm; qufqaH ewJh etz vlrsK;d t onf;ESv;Hk pdw"f gwx f rJ mS Armqkrd S Armyg?
a&;tpGef;a&muf w&m;ao0g' AkdvfcsKyf=uD;rsm;tae tykdawG tvdrftnm uvDurm vkyfaejcif;r
ESiæ hf æææ [kwyf g? Ekid if jH cm;a&mufjyD; tae=umwmawmifrmS Armqkrd S
Armpdw&f ydS gao;w,f?
·· 'Dtem*wf jrefrmekid if aH wmf&J h &ifaoG;i,fav;awG Armrif;tqufqufu usaemfwdk u h dk ArmhopPm
&J wh efb;dk ukd odvnf;rod jrifvnf; rjrifcsi?f awmfcH ArmEkid if o H m;rsm;tjzpf vufcaH wmfrcl =hJ uygonf?
jynfov l x l k a&G;aumufwifajr‡mufcahJ om OD;Ektpk;d &onf
·· etz&J hjynfolvlxk aoG;pnf;nDnGwfa&;qkdwm usaemfwdk u h dk vufoifch cH yhJ gonf?
[efjyawGyg? trsK;d om;acgi;f aqmif=uD; Akv d cf sKyfatmifqef;uæ
“usaemfwdk h ArmjynfxrJ mS aewJh tdE, dN / w&kwv f rl sK;d jcm;
·· tESpo f m&r&Syd g? nDnn D w G n f w G ef J h igwdk ah emufubJ awGudk tav;teufrmS =um; today;vkyd gw,f? usKyfwdk h
vku d =f uygvdk yh J ajymae=uwmyg? rSm cifAsm;wkd u h dk rke;f zkd t h mCmwawG r&Syd gb;l ? cifAsm;
wk d h t ay: raumif ;
·· trsK;d om;aoG;pnf; nDnw G af &;qkw d m trSeaf wmh vnf; rjrifygbl;? 'Dt
ajrGtvr`,q f &mwkd &h J h ykavGuajrGun dk K‡ d jh yD; vSnphf m; rk e f ; eJ h t mCmwawG
ovkrd sK;d jynfov l x l u k dk r_id ;f wkud af oG;aqmifaewJh t [m cifAsm;wkdhtay:r
vdrt f nmawGyg? u urBmay:rSm&Sw d hJ t
jcm;b,fvkd vlrsKd;jcm;
·· Ekid if o H m;tcsi;f csi;f aoG;cG/J tdr=f uufjcif; tk;d rJow k jf y;D rsm; tay:rSmrS usKyf
cGwcf idk ;f aewJh etzyg? wkd rh mS r&Sb d ;l cifAsm;? cif
Asm;wkd u h saemf wkd eh J h yl;
·· u|Eyfk w f dk .h &ifaoG;i,frsm;&J h Eke,faomb0tprSm aygi;f r,fq&dk if cif Asm;
etz[molwdk &h J b h 0vrf;a=umif;ukd vGaJ pzkd t h aumuf wkd u h dk nDtpf&if;vkd q h ;D
=uH ajcxk;d / romr_awGeJ h yufyufpufpuf =uHaewmyg? =uKdygr,f? 'DArmEkid if H w
ckv;Hk u vlrsK;d ra&G;/ bm
·· uav;i,fawG&J h awmufywJh b0tjrifudk xkid ;f r_id ;f om ra&G;/ EkdifiHom;tm;vkH; aumif;pm;a&; twGufqkd
jyD; ysupf ;D oGm;&ef etz a&&Snpf rD u H ed ;f jzifh zsupf ;D aejcif; wm[m usKyfwdk &h J w h m0efb?J 'g[m usKyf&J h b0ay;wm0ef
yg? eJ h 0wW&m;bJ”
Arm/ jrefrmEkid if . H uGjJ ym;aomvlrsK;d bmom wzef 1947ckEpS f tajccHOya'jyK tpnf; ta0;=u;D
aygif;pkH wkdif;&if;om;vlrsKd;pkrsm;&J hnDnGwfr_ tiftm; rSm 'D;'kwf OD;bcsKu d Ak'b < momukd jrefrmEkid if aH wmfbmom
a=umifh Arm/jrefrmEkid if [ H m ,ae t h ajctaeukd a&muf&dS tjzpf a=unm&ef tqkw d ifoiG ;f &m Akv d cf sKyfatmifqef;u
aejcif;yg? Arm/jrefrmEkid if H vGwv f yfa&; &cJw h ,f? ,ckqdk yifææ
v#if wurBmvk;H Y jyef jh yD; ArmEkid if o H m;awG wk;d wuf “ArmjynfrmS rGwpf vifawG[m tavmif;bk&m;
oifo h avmuf wk;d wuf tjrifus,f tawG t h =uKH& ae vufxufuxJu &Scd w hJ myJ? c&pf,mefawG/ ewfu;dk uG,w f hJ
ygjyD? awmifwef;om;awG[mvnf; a&S;uwnf;u &SdcJhw,f?
usaemfwdk h &k[ d if*smrsm;taeESihf uGjJ ym;wJh vlae vGwv f yfa&;twGuf wku d yf 0JG ifawmhvnf; twlwuG yg0if
r_ ykpH t H enf;i,f&adS eaomfvnf; trsm;tm;jzifh nD&if; wku d f cku
d cf w hJ ,f? tckvw G v f yfa&;&r,frS r=uHao;zl; ig
tukd ArmAk'b < mom wkid ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;/ c&pf,mef wkd u h vlrsm;pkyq J jdk yD; vlenf;pktay: tEkid u f siAhf vdk uf s&if
bmom0ifrsm;/ Ak'b < mom0ifrsm;ESit hf wl wufnD vuf usaemfwdk h acG;avmufrS tok;H rusjzpfomG ;rSmaygq h &m? Ekid if H
nD aexkid f vkyu f idk af e=uygonf? 'gayrJ h bmoma&; awmfbmomukd Ak'<bmomtjzpf a=unmcsif&if q&m
wckawmh uGmjcm;r_&w dS mayg/h usaemfwdk h tajymtqk/d wkd hvkyf=u? usaemfrygbl;? xGufr,f/ 'gyJ”[k ajymcJhjyef
taetxkid /f t0wftpm;omru tdrrf uf rufwmyif ygonf?
Armvkrd uf/ b0&nfreS ;f csurf sm;yif Arm/ usaemfwdk h
14
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
zm;+y;D ZmwdreS af wGwuf=ujG yawmh vli,fwcsKd Œ oD[ wifp;kd
a0zefa&; wd@k ukd tm;us+yD; ppfwyfxJ 0ifuek yf gw,f?
15
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
wwf todw&m;=uG,+f yD; &Gmol&mG om;awG&ŒJ u,fwif&iS f &if&ygw,f?
}uD;awG qdjk yD;jyygw,f? tJ'h vD kd Zmwfum;rsKd ;udk ud;k &D;,m;Zwfum;awGvkd
aus;vufawGrmS atmufjynfatmuf&mG u pD;yGm; t*Fvyd pf mwef;xd;k +yD; Edik if jH cm;rSm market vky&f v J m;vd@k
&Siaf wG qif;&Jom; &Gmom;awGukd acgi;f yHjk zwf tjrwfxw k f ar;csifygw,f? udk;&D;,m;Zmwfum;awG EdkifiHjcm;aps;
aewmawG/ atmufjynfatmuf&GmuvlawG e,fawG uGurf mS 0ifvmwm Zmwfvrf;a=umifch sn;f r[kwyf gb;l ? t*F
a&mufvmrS qlylcdk;&rf;rSKawGjzpfvmwJh vufawG@avmu vdyv f pkd mwrf;xd;k awmh vlwum =unfv h @kd &vd@k yg? ud;k &D;,m;
awGuakd wmh &ky&f iS o
f rm;awG owdjyKrdykH ray:ygb;l ? pum;ww o f rm;twGuyf J r[kwyf J Edik if w H um aps;uGux f J
tJh'DvdkyJ tom;rJrJeJ@ o&kyfaqmifawG 0ifv@kd &atmif pmwrf;xd;k xnfah y;Edik v f Œkd yg? jrefrmZmwfvrf;
qdk&if vlqdk; olcdk;ae&mrSmyJ wcsKd Œvnf; Edik if w H um Zmwfum;awGvkd sophisticate jzpf
xm;&d k u f w ,f ? ygw,f? 'gayrJh tJ'h D Zmwfum;awGukd t*Fvyd pf mwef; xd;k jy
ydq
k ;kd wm &if Edik if w
H umu Racist &ky&f iS af wGq+kd yD; a0zefwmudk cGuf
cGuv f J cH&zd@k y&J ydS gw,f?
jrefrm&ky&f iS af wG Edik if jH cm;pHcsed f rrSw D m rajymeJ@ av/
ud,k jhf refrmawGuawmif tqifrh &Sd "good for nothing"
&ky&f iS af wGq+kd yD; =unfrh rS =unfw h m? jrefrm&ky&f iS af wG Edik if w H
ukvm; um &ky&f iS jf yyGaJ wGrmS qkawGbm awG&zd@k qdw k m a0;ao;yg
qd+k yD; vlukd vl w,f? a[mvD;0k'/f abmvD;0k'ef @J ud;k &D;,m;&ky&f iS af wGvkd
vdk qufqH&rSef; r urBmw0Srf;vSnfh+yD; oef;eJ@csD aiG&SmEdkifwJhtqifhuvnf;
odwJh +rdKŒ}uD;om;ryDwJh pdw"f mwfygy?J Oyrm vGif a0;ygao;w,f?
rd;k o&kyaf qmifwhJ oli,fwef; zwfpmqdw k hJ Zmwfum;qd&k if
awmfawmhukd &kyq f ;kd ygw,f? tJ'h &D yk &f iS f tpydik ;f em;rSm rr
vdŒk ac:wJh tysKd }uD;u vef@+yD;a,mif&if ukvm;qd+k yD; atmf
ygw,f? vGifrdk;&JŒ wynfhu =uGuf}uD;qdk+yD; ajcmufawmh
aysmfaysmfyg;yg; qkH=upkd hvm;
vnf; tJ'h D rru ukvm;qd+k yD; atmfjyefw,f? vGirf ;kd wynfh
u tJ'h rD rudk “cifAsm;u =uGuu f akd wmh a=umuf+yD; ukvm;
&efukef
udkawmh ra=umufbl;aemf” vdk@ajymw,f? 'geJ@ar;csifu
vle@J w&dpm> efukd tJ'h v
tJ'h v D kd qufqw
D kd EdKS if;p&mvm;? negative enf;eJ@
H hJ pdw"f mwf[m vlvcl si;f nDnrD sS rsS qufqH
yangon
oifw h ,fqw kd hJ vlom;0g'udk b,favmuf azmufzsuv f J cg&mtkad uukd pdww f idk ;f us qkcd sif
qdw k m odomygw,f?
+yD;cJwh hJ 2 ESpaf vmufu =unfzh ;l wJh vGirf ;kd eJ@ cdik f
olrsm;twGuf taumif;qk;H
oif;=unf o&kyaf qmifwhJ puULpGeq f wkd hJ &ky&f iS x f rJ mS vnf; jzpfatmif puftopfrsm;jzifh
tJ'h v D ykd gy?J vGirf ;kd u cdik of if;=unfukd ol@&nf;pm;udk jypfvu kd f
wJph eG f ukvm;}uD;udx k o d mG ;&if b,fvv kd yk rf vJ vd@k ar;w,f? pDpOfxm;ygonf?
Yan aemit
ukvm;eJ@ rwefb;l qd+k yD; uGi;f uGi;f &Si;f &Si;f ESrd v f u kd wf myg? vwfqwfjyD;/ aps;E_ef;csKdompGmjzifh
Sakae Dori
Mc Donal
rSswrSKqdw k hJ pdw"f mwfe@J ,H}k unfrKS r&Sb d ;l qdw k m ay:vGiaf e ygwyD /JG {nfch yH rJG sm;ukd vufcH aqmif
ygw,f? vlrSKa&; w&m;rSswrSKqdkwJh Social Justice &Guaf y;aeygonf?
Waseda Dori
pdw"f mwfwrd af cgijf yD; urBmt h awG;tac: t,ltqawG&ŒJ
qkid zhf iG cfh sed f nae 3 ; 00 em&D Takadanobaba
aemuf aumufaumuf usefcJhjyDqdkwm jrifomygw,f?
Big Box
16
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
&ckdifjynf
aqmif;yg; ESihf
&kd[if*sm
jrefrmppftpkd;&onf ,ckumvtwGif;jzpfay:cJh
vlrsKd;
aom &k[ d if*sm 'kuo Q nfrsm;ta&;ESihf ywfoufI &k[ d if*sm
vlrsK;d wkd o
h nfjrefrmwkid ;f &if;vlrsK;d pk r[kwyf g? &k[ EG,w
d if*smrsm; f dk Eh iS hf roufqidk yf J a&S;tpOftquf tajccsaexkid cf hJ
onf jrefrmjynfEiS hf roufqidk af =umif;ukd Ekid if yH idk f rD',
D mrsm;aom Ekid if w H cktwGi;f &Sd a'oESio hf m oufqidk o f nf[k orkid ;f
rS cg;cg;oD;oD; jiif;qefcahJ omfvnf; jrefrmEkid if o H rkid ;f tquf pmtkyf tcsKd w h iG f azmfjyxm;ygonf?
qufwiG f &k[ d if*smrsm;tm; jrefrmtpk;d &wkdk u h wkid ;f &if;om; ukv d edk eD ,fcsJ ah cwfwiG f &k[ d if*smrsm;tm; tpk;d &jyef
vlrsK;d pkwcktjzpf todtrSwjf yKcJo h nfrsm; &Scd yhJ gonf? wrf;rsm;wGif rGwpf vifr[mar'if tp&So d nfjzifh azmfjycJh
onf? vGyv f yfa&;zcif=uD; Akv d cf sKyfatmifqef;onf pnf;&k;H
jrefrmjynf t a&;c&D;pOftjzpf
wGi;f bk;d awmf 1946ckESpf rwf
bk & m; vuf vwGif ppfawG
xufuyif t jrKd h o k d h a &muf
ajccsaexk d i f &SdcJh&m &kd[if*sm
vmcJhaom &kd acgi;f aqmifrsm;
[if * smvl r sKd ; ESihf awG q h cHk jhJ yD;
wkd o
h nf & ckid f wk d i f ; &if ; om;
jynf vlOD;a& vlrsKd;rsm;tcGifh
. xuf0ufe;D ta&;rsm; t
yg;&Sdonf? xkhd jynfht0ay;
tjyif (1947- 1344 ckESpf ajrmufOD;jrKd h&Sd AvDykH rnf[k uwdu
1974) zGJ ph nf;ykt H ajccH Oya't&vnf;aumif;/ 1948ckEpS f 0wf jyKcJhonf
jrefrmEkid if oH m; jzpfwnfr_ Oya'ESihf 1982ckEpS f jrefrmEkid f rsm; &Scd o hJ nf?
iHom; Oya'rsm;t& &k[ d if*smvlrsK;d rsm;onf 1823 ckEpS f jrefrmhtoH toHv$ifh tpDtpOfwck
rwkid rf u D yif jrefrmEkid if tH wGi;f yifrEkid if tH jzpf tajccsae
xkid cf ahJ om vlrsK;d pkrsm; jzpfcohJ nfudk twnfjyKajym qkEd idk f jrefrmhawmfveS af &;orkid ;f rsm;wGiv f nf; awmfveS f
ygonf? ekdifiHom;wkdif;&if;om; vlrsKd;pk jzpfjcif;onf ukd; a&; umvwav#mufvufwJG yg0ifco hJ l &k[
d if*smvlrsK;d awmf
uG,rf /_ ,k=H unfr_ bmompum;/ t&kyo f ¾ef trsK;d t vSeaf &;orm; wOD;jzpfonfh a&$"g;umZD (c)rif;jym;onf csi;f
ysEH iS thf wl vufwu JG m awmfveS cf o hJ nf? ppfawGjrKd wh iG v f nf;
&k[
d if*smtrsK;d om; q&m=uD; OD;Zkid ef 'deu f OD;aqmifjyD; trsK;d
om;wausmif; zGiv hf pS u
f m e,fcsJ ah wmfveS af &;twGuf t
rsK;d om;a&;pdwf E_;d qGay;cJah om trsK;d om;ausmif; wausmif;
wnfaxmifco hJ nf?
17
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
rS vpfv#L&_cx H m;&r_a=umifh (rl*sm&pf) olyek rf sm; trnfcu H m jzifh 5 ESpw f idk f wkid f toHvi$ hf cGijhf yK cJo h nf? jrefrmh t oHrS
Auy/ u&ifwdk eh iS hf ra&S;raESmif;rSmyif olyek x f =uGcyhJ gonf? &k[d if*sm bmompum; xkwv f i$ hf r_udk 1961ckEpS f arv
aemufyidk ;f wGif Ekid if aH cgi;f aqmifrsm;u &k[ d if*smrsm;tm; t 15&ufae n h ae 5em&DrS pwifum vkid ;f wkrd w D m 62³67 ESihf
jcm; wkid ;f &if;om;rsm;enf;wl wef;wlta&;ay;rnfqadk om 26³17wkd rh S &k[ d if*smbmomjzifh wkid ;f &if;om;toHvi$ hf t
uwdu0wfa=umifh 1961ckEpS w f iG f wa,mufrusef vuf pDtpOfrsm;wGif wywfv#if 3 =udrf xkwfv$ifhcJhygonf?
eufcsum jynfaxmifpt k ay: opPm&Scd =hJ uonf? jynfaxmifpk qk&d , S v f pf orRwjrefrm Ekid if aH wmf ynma&;
xkd th jyif 'kid tf mcDacwfrS jrefrmhq&dk , S vf pf vrf; 0ef=uD;XmerS 1978ckEpS x f w k f jrefrmEkid if H yx0D0if txuf
pOfygwaD cwftxd acwftqufqufwiG f ygvrD efEiS hf jynf wef ; ausmif ; ok H ;
ol vh wG af wmfrsm;wGif uk, d pf m;jyKcGihf &cJo
h nf? yxpacwf pmtkyf pmrsuEf mS
wGif bl;oD;awmif rJqENe,frS wifajr‡mufvu dk af om uk, d f 86&Sd wkid ;f &if;om;
pm;vS,w f OD;onf 0ef=uD;&mxl;txd &cJb h ;l onf? &k[ d if*sm vl rsKd;rsm; ysH hESH
trsK;d om;rsm;xJrv S nf; ygvrD eftwGi;f 0efrsm;txd &Scd b hJ ;l h a exk d i f j y ajryk H
wGifvnf; &kd[if
*smvlrsK;d wkd . h ae
xk d i f & ma'oud k
vnf; xnfhoGif;
azmf j ycJ h o nf u k d
jrif awG hEkdif yg
onf?
1959-60 ES i f h
1960-61 ynm
jrefrmhtoH toHv$ifh tpDtpOfwck oif E S p f r sm;wG i f &kd[if*smrsm; tajccsaexkdifjy Z,m;
onf[k rSww f rf;rsm;t& od&cdS &hJ ygonf? xkd t h jyif jynf &efuek f wuUov dk f &kd [if*smausmif; om;ausmif;ol rsm;
axmifpkae h tcrf;tem;rsm;wGif &kd[if*sm&dk;&myGJrsm; toif;ukd wuUov dk t f m%mykid rf sm;u zGJ ph nf;cGijhf yKcJh jyef
cif;usi;f jyocGi&hf cJjh yD; 1960 jynfEh pS w f iG f jynfaxmifpak e h onfudk yHyk gt wkid ;f awG jh rifEidk f ygonf?
tcrf;tem;ukd atmifqef;tm;upm;jyKdi0f if;twGi;f jyKvkyf
cJ&h m &k[d if*sm &d;k &m,Ofaus;r_jyyGJ jyKdiyf w
JG ckjzpfaom usiyf JG
ukd usi;f yjyKvkycf iG hf &cJyh gonf? txufyg orkid ;f tcsuf tvufrsm;avh vm=unfh
&_jcif; tm;jzifh vuf&pdS pftpk;d &onf 4if;wkd t h m; xdyg;vm
4if; usiyf w JG iG f yg0ifcahJ om usio f efrsm;rSmææ rnfh jy\emrsm; twGufqkdygrl vlwOD;wa,mufukd
(1) usifoef OD;[mudrftvD rSwfykHwiftrSwf-AK- rqkx d m;ESihf vlrsK;d pkwpkv;Hk ukyd g Oya'rJh rsuu f ,G jf yKrl wwf
0 4 2 9 5 7 onfudk rsu0f g;xifxif awG jh rifEidk yf gjyD? jynfow l dk .
h t
Zif y k d i f n ‡ m &G m / ouft;dk tdrf pnf;pdru f dk umuG,Ef idk pf rG ;f vk;H 0r&So d nfh tpk;d
armif;awmjrKd ?h &jzpfygonf?
(2) usif o ef
OD;rmrwf [lqif xkd ah =umifh jrefrmjynfwiG ;f rSw D if;aexkid =f u ukef
a v m i f ; ' k H / t aom wkid ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;ESihf jynforl sm;onf vuf&jdS yK
v,f o H a usmf vkyaf eaom ppftpk;d &. tm%mwnfjrJa&;twGuf pnf;&k;H
aus;&Gm/ armif; aoG;aqmifaer_rsm;ukd vufrcHyJ vGwfvyfjyD; w&m;r#w
awmjrKd h wkd jh zpf aom ppfreS o f nfh 'Dru dk a&pDEidk if H ay:ayguv f mapa&;twGuf
&kd[if*smrsm; tajccsaexkdifjy ajrykH =uygonf? pnf;pnf;vk;H vk;H oku d o f u dk 0f ef;0ef;jzifh 0kid ;f 0ef;=uKd;yrf;=uyg
xkd h aemuf jrefrmhtoH wkid ;f &if;om; tpDt pOfrS pkd [ h I k wku d w f eG ;f E_;d aqmfvu dk &f ygonf?
&k[ d if*sm bmompum; ukd Ekid if aH wmf t pk;d &. cGijhf yKcsuf
18
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
19
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
,ck a':atmifqef;pk=unftm; EdkifiHawmftm;
owfrw
S w
f m;qD;csurf sm;ææ aESmuf,SufzsufqD; vdkolrsm;. ab;tE W&,frS
umuG,o f nfh Oya'yk'rf 22 jzifh xyfrH ta&;,lI
(1) Edik if jH cm;oH&;kH rsm;ESihf qufo,G jf cif;rjyK&? jypf'%fay;Edkif&ef tm%mydkifrsm;u xyfrHpDpOfcJh
(2) (u) Edik if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;/ jyefonf?
(3) (u) Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf qufE, G o f rl sm;ESihf
qufo, G jf cif;rjyK& yk'rf 22? ta&;,ljcif; cH&ol wOD;OD;onf uef@
(c) jyifyod@k pmjzifah omfvnf;aumif;/ }udK;rJh a=u; owfrdef@ odk@r[kwf wm;qD;rdef@udk qef@usifvsif
eef;jzifh aomfvnf;aumif;/ w,fvzD ek ;f / rdb k ikd ;f vf aomfvnf;aumif;/ azgufzsufvsif aomfvnf;
wdk@jzifh aomfvnf;aumif; qufoG,fjcif; b,f aumif;/ rvdu k ef mvsif aomfvnf;aumif;/ tenf;
enf;ESirhf sS rjyK&/ tus,cf sKyf csxm;onfh tdrx f J qH;k 3 ESpf rS trsm;qH;k 5 ESpf xdaxmif'%fjzpfap/
wGio f m aexdik &f rnf[I l wm;jrpfxm;onf? usyif g;axmifxd aiG'%fjzpfap '%f 2 &yfv;kH jzpfap
pD&ifjcif; cHap&rnf?
EdkifiHawmftm; aESmuf,SufzsufqD;vdkolrsm;.
ab;tE &W m,frS umuG,o f nfh Oya't& quf a':atmifqef;pk=unfonf txufaz: jyyg Oya'
vufI zrf;qD; csKyfaESmif&ef udpEP iS hf ywfoufI udk csKd ;azgujf cif; r&Sad =umif;udk Oya' jyXmef;csuf
atmufygtwdik ;f jyXmef;xm;onfukd awG@&onf? rsm;udk =unfyh gu xif&mS ;pGm awG@&rnfjzpfonf?
a&;ul;0ifa&muf vmoltm; a':atmifqef;pk
yk'rf 14? 0ef}uD;tzG@J onf qufvufzrf;qD; csKyf =unfu zdwaf c:cJjh cif;r&Sad y/ rdrad etdrt f m; vH+k cHK
aESmif&efjzpfap/ qufvufwm; qD;r_jyKvky&f ef jzpf a&;wm0ef ,lxm;olrsm;. csdK@,Gif;r_rsm;a=umifh
ap/ }udKwifciG jhf yKcsuf ay;&mwGif wpf}udrv
f sS if w odŒk r[kwf (yl;aygi;f aqmif&u G rf a_ =umif)h 0ifa&muf
ESpxf uf rydak pbJ/ pkpak ygi;f 5 ESpt
f xd cGijhf yKEdik f vm Edik jf cif; jzpfonfukd awG@&rnf jzpfonf?
onf?
trSew f u,f ta&;,l&rnfh olrsm;onf vH+k cHKa&;
EdkifiHawmftm; aESmuf,Suf zsufqD;vdkolrsm;. wm0ef,x l m;olrsm;udo k m wm0ef0wW&m; ysuf
ab;tE &W m,frS umuG,o f nfh Oya' yk'rf 10(c) uGurf j_ zifh oufqikd &f m Oya'rsm;jzifh ta&;,l&
jzifh a':atmifqef;pk=unftm; 27 arv 2003 rnfomjzpfonf? a':atmifqef; pk=unftm;
ckEpS f 'Dy,J if; ta&;tcif;wGif pwifzrf;qD; xde;f uef@owfxm;onfh wm;jrpfcsufwGif aetdrft
odr;f cJjh cif;jzpf&m 2009 ckEpS f arv 27 &uf ae@wiG f wGi;f 0ifa&mufvmoltm; vufrcH&[lI owf
6 ESpjf ynfah jrmufc+hJ yD jzpfonf? Oya' jyXmef;csuf rSwx
f m;jcif;r&S/d aetdrjf yifyod@k xGucf mG jcif;/ quf
xuf 1 ESpyf I kd zrf;qD;csKyfaESmifxm;jcif; jzpfonf oG,jf cif; rjyKvky&f efom uef@owfwm;jrpf xm;
udk txift&Sm; awG@&rnf jzpfonf? onfukd awG@&rnf jzpfonf?
xdo
k @kd twnfjyK jyXmef;xm;onfh Oya'udk tm od@k aomf tm%mydik rf sm; taejzifh vGwv f yfonfh
%myd k i f r sm;u csd K ;azguf + yD ; a':atmif q ef ; pk w&m;pD&ifa&;udk usio hf ;kH I jrefrmEdik if .
H w&m;pD
=unftm; Oya'rJh zrf;qD;csKyfaESmif xm;jcif;jzpf &ifa&;udk Edik if w
H umu todtrSwjf yKatmif jyo
a=umif;udk ukvor*~ vufatmuf&dS ukvor*~ rnfvm;/ od@k r[kwf Oya' jyXmef;csuf rsm;udk tm
vl@tcGifhta&; aumifpD vufatmuf&Sd Oya'rJh %mydkifrsm;u vdkufem&efrvdk Oya'. txuf
zrf;qD; csKyfaESmif;jcif;udk apmif=h unfo h nfh tvkyf wGif tm%mydik rf sm; &So d nfukd txift&Sm; jyo
tzGŒJ (United Nations Working Group on rnfvm; qdkonfudk apmifh=unfh &OD;rnf? jzpf
Arbitrary Detention) u twdtvif; a=unm a=umif; wifjyvdu k &f ayonf?
csuf xkwjf yefxm;+yD; jzpfonfukd awG@&onf?
20
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
21
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
axmufc&H ef qENc, H yl JG twif;t=uyf jyKvkycf jhJ cif;ESihf vuf&dS
etz. etz ppftpk;d & taumiftxnf az:aeonfh a&G;aumufyJG
vkyif ef;pOftay: rESpo f ufonfh tkypf rk sm; jzpfonf[k qk&d
22
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
zG@J pnf;tkycf sKyfyw Hk iG f ykrd dk xif&mS ;aponfh tcsuf rcsKyfqEdk idk cf v hJ sS if jrefrmEkid if o H nf ,ckuo hJ @dk jynfaxmifpk
wckrmS a'o}uD; 7 cktjyif jynfaxmifpek ,fajr [lI &Sad e jrefrmEkid if H jzpfcsirf S jzpfEidk yf gonf? rjzpfEidk w f mu ykrd sm;onf?
jyefonf? 'gt h jyif tyk'd f 50 (c) wGif az: jyxm;csut f &“ ta=umif;rSm +Aw d od sS tpk;d &u jrefrmEkid if t H m; vGwv f yfa&;
Ekid if aH wmf umuG,af &;/ vk+H cKHa&;/ pDrcH cGaJ &;ESihf pD;yGm;a&;wk@d ay;&mwGif awmifwef;ESiahf jrjyef@ a'oukd cGx J m;vko d nf?
wGif pk;d &drzf , G f tajctae jzpfvmvSsif jynfaxmifpk e,fajr ajrjyef@a'otm; rjzpfrae vGwv f yfa&; ay;&aomfvnf;
owfrw S &f rnf jzpfonft h jyif orRw. wku d &f u dk f tkycf sKyfr_ awmifwef;a'ukd 4if;wk@d tkycf sKyfr_ atmufwiG f qufvuf
atmufwiG f xm;&Srd nf jzpfonf?” Ttcsuu f dk =unfv h sS if xde;f xm;vko d nf? yifvpHk mcsKyf csKyfqjdk cif;onf Armr[kwf
jynfe,fESifh a'o}uD;rsm;onf tcsdefra&G; jynfaxmifpk aom wkdif;&if;om;wkd@. jynfaxmifpkukd pkpnf;vkdjcif;.
e,fajr owfrSwfcH&EkdifzG,f&Sd+yD; orRw. tkyfcsKyfa&; yxr om"u jzpfonf?
atmuf tcsed rf a&G; a&muf&o dS mG ;Ekid rf nfh taetxm; jzpf 'kw, d tcsurf mS Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;wk@d
aeonf? onf 4if;wk@d . trsK;d om;wef;wla&;ESihf uk, d yf idk jf yXmef;cGihf
zG@J pnf;yk. H yk'rf 50 (c) t& qk&d if jynfe,fEiS hf twGuf vGwv f yfa&;&+yD;aemuf tkycf sKyfol tpk;d & tquf
a'o}uD;rsm;wGif Oya'jyKa&;tm%m/ tkycf sKyfa&;tm%m quftm; awmfveS cf &hJ onfrmS trSeyf if? ok@d aomf ppftpk;d
w&m;pD&ifa&; tm%m vk;H 0r&Sad wmhbJ Armr[kwaf om &rS +idr;f csr;f a&; urf;vSr;f &mwGif vufeufuidk f wku d yf 0JG ifae
wkdif;&if;om;wkd@. tajccHtcGifhta&; (Fundamental &mrS typftcwf &yfpaJ &; jyKvky+f yD; jynfaxmifpk jrefrmEkid if H
Rights) jzpfonfh pmayoif=um;cGi/hf ,Ofaus;r_ jrSiw hf ifciG hf +idr;f csr;f a&;/ r+yKduaJG &;wk@d twGuf Ekid if aH &; tcuftcJrsm;ukd
tcGit hf a&; r&So d nfrmS txift&Sm; az: jyaejyefygonf? +ird ;f csr;f aom enf;jzifh ok;H yGiq fh idk f aqG;aEG;a&;ukd tpOfwpku d f
zG@J pnf;yk. H tcef; (10) Ekid if aH &;ygwrD sm; ukd jyef awmif;qkcd o hJ nf? ok;H yGq J idk f aqG;aEG;a&; vkyif ef;pOfudk 1994
=unfv h sS if yk'rf 106 (u) vGwv f yfpmG pnf;&k;H cGiEhf iS hf (c) ckEpS w f iG f urBmu h vk or*~rv S nf; axmufccH o hJ nf?
a&G;aumufyGJwGif yg0ifEkdifjcif;wkd@ukd az: jyxm;onf? okd@ jynfaxmifpk jrefrmEkid if H tjzpf ,ckuo hJ @dk &yfwnf
aomf yk'rf 407 (c) aomif;use;f ol tzG@J tpnf;rsm;ESihf wku d f Ekid &f ef Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;wk@d . yl;aygi;f vko d nfh
&ku
d jf zpfap/ oG,0f u dk jf zpfap qufo, G f tm;ay;tm; ajrSmuf qENudk ausmv f m$ ;I r&ovkd Armwkid ;f &if;om;wk@d pGe@f pm;r_
+yD; jynfaxmifpu k dk qef@usiv f sS if rnfonfyh *k K~ v d f (ok@d ) tzG@J ukv d nf; csev f yS x f m;I r&ay? ta=umif;rSm Armwkid ;f &if;
tpnf;rqkd t=urf;zufOya' owfrw S +f yD; rw&m;toif; om; acgi;f aqmif Akv d cf sKyfatmifqef;u t*Fvyd f eef;&if;0ef
a=ujimEkid o f nf? rpPwm tufwvDEiS hf vGwv f yfa&; awmif;qkd aqG;aEG;&m
xkd@tjyif yk'fr 407 (*) t& EkdifiHjcm;tpkd;&/ wGif yifvpHk mcsKyf csKyfqEdk idk &f ef tcuftcJ trsK;d rsK;d ESihf aqmif
tzG@J tpnf;/ bmoma&; tzG@t J pnf;rsm;xHrS aiG (ok@d ) t &Gucf &hJ onf? tvm;wl rsuaf rSmufwiG v f nf; jrefrmh'rD u dk
jcm; taxmuftyHrh sm; vufc&H ,ljcif;ESihf (C) bmoma&; a&pD acgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unf uvnf; jrefrmEkid if H
ukd ta=umif;jy+y;D Ekid if aH &; v_y&f mS ;r_vyk yf gu rw&m;toif; ta&;ukd ajz&Si;f &mwGif Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;wk@d
rS a=ujimEkid o f nf? yk'rf 407 ukd avhvm+yD;aemuf yk'rf ta&; xnfo h iG ;f pOf;pm;&rnft h jyif r,foa&mxm oabm
(406) rS az: jyxm;onfh vGwv f yfpmG pnf;&k;H cGiEhf iS hf a&G; wlpmcsKyfudk axmufccH o hJ nf?
aumufyJG yg0ifEidk cf iG w hf @dk onf t"dyg` ,f r&Sad wmhay? ok@d aomf vuf&dS ppftpk;d &um; TuJo h @dk r[kwyf g?
2008 ckEpS w f iG f twnfjyKcJo h nfh zG@J pnf;tkycf sKyfyHk typf&yf wkid ;f &if;om; tajcpku d &f m a'orsm;ukd ppfwyf
tajccH Oya'ukd avhvm+yD;aemuf a&G;aumufyJG vkyif ef;pOf wk;d cs@J / vl@tcGit hf a&; csK;d azguu f m wkid ;f &if;om; trsK;d orD;
Process twGi;f vuf&dS etz tpk;d &ESihf typf&yf wkid ;f &if; rsm;tm; t"rR jyKusirhf _ trsK;d rsK;d jyKvyk cf o hJ nftxd &Scd o hJ nf?
om;rsm;. Ekid if aH &;ygww D @dk . qufqaH &;ukv d nf; tenf; 'ghtjyif a&G;aumufyGJ0ifEkdif&ef wkdif;&if;om;
i,f avhvm=unf=h uygp@dk ? jrefrmEkid if . H Ekid if aH &; tusyt f typf&yf tzG@J rsm;ukd 4if;wk@d uGyu f rJ _ atmufwiG f jynfo@l ppf/
wnf;ukd ajz&Si;f &mwGif Armr[kwaf om wkid ;f &if;om;rsm;. e,fjcm;apmihw f yf ajymif;vJz@JG pnf;&ef zdtm;ay;aeonf? t
tcef;u¾onf ausmv f m$ ;I r&Ekid af om ta&;}uD;onfh ypf&yf tzG@J tpnf;rsm;vnf; wyfrsm;ukd ppftpk;d & tkycf sKyfr_
u¾wck jzpfonf? tb,fa=umifh qkdaomf Armr[kwf atmuf jzpfomG ;vSsif 4if;wk@d tcGit hf a&;twGuf tmrcHcsuf
aom wkid ;f &if;om;wk@d onf jynfaxmifpk jrefrmEkid if H waygi;f r&S[ d k pk;d &drI
f etz. urf;vSr;f csuu f dk vufrcHv=dk u? pk;d &drf
wpnf; vGwv f yfa&;&&ef yifvpHk mcsKyfudk Armwkid ;f &if;om; p&m jzpfavmufayonf? tb,fa=umifhqkdonf etz
rsm;ESifh csKyfqkdchJjcif;a=umifh jzpfonf? yifvkHpmcsKyfom tpk;d &onf jrefrmh vGwv f yfa&; Adou k m}uD; Akv d cf sKyfatmif
23
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
24
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
**Fgjrpf oef ph iifvf ma&; urBmb%frS a':vm( 1 )bDv,D H xkwaf cs; oabFmepfjrKyf td'fyGJawmf tdrfjyefol 30 ausmfaoqkH;
(bDbDpD owif;) jrefrm tdref ;D csi;f b*Fvm;a'hcsEf idk if w
H iG f td'yf aGJ wmf
urBm ah & tnpfnrf;qk;H aom jrpf=uD;rsm;xJwiG f tdrjf yeforl sm;ukd wifaqmifvmaom oabFmwpD; epfjrKyf
wcktygt0ifjzpfaom tdE, dN Ekid if &H dS **F gjrpfa&tm; oef &h iS ;f oGm;ojzifh tenf;qk;H vlaygi;f 30ausmf ao qk;H oGm;cJo h nf?
a&;jyKvkyf &eftwGuf urBmhb%frStdEdN,tm; ig;ESpfwm &Jwm 0ef&o dS l wOD;u
umvtwGi;f acs;aiGa':vm 1 bDv, D H xkwaf cs;rnfjzpf “aom=umae hnOfh
a=umif; od&onf? rkid f 1500&Snv f sm;aom **F gjrpfonf rSm epfjrKyf oGm;cJhyg
pufrZ_ ek rf sm;rS pGef yh pfonfh "gwyk pPn;f rsm;/ v,f,mrsm;rS w,f? tckcsed x f dt
pGef yh pfonfh yk;d owf aq;rsm;ESihf vlwdk ph eG f yh pfaomtnpf avmif; 37 avmif;ukd
ta=u;rsm;pGmjzifh a&xknpfnrf;v#u&f adS yonf? ,ck oefh &SmazGawG h&Sdxm;jyD;
&Si;f a&; tpDtpOfwiG f taqmuftOD;rsm;. a&qk;d a&npf 100ausmu f aysmuf
oef ph ifa&; tpDtpOfrsm;/ a&qd;k yku d vf idk ;f rsm; jyefvnft qk;H aeygw,f” [kajymonf? epfjrKyfomG ;aom o abFmrSm
qifjh ri‡ af &;ESihf a&t&nftaoG; aumif;rGev f mapa&;twGuf trfAGDukdudk 4 jzpfjyD; bkd*g&mc&kdif wefwlvD,mjrpf wGif
tjcm;tpDtpOfrsm; yg0ifayonf? **F gjrpfonf vlom;aygi;f epfjrKyfomG ;jcif;jzpfonf?
oef; 400 tm;axmufyHhr_ jyKay;Ekdifonfh jrpfjzpfonf? oufqkdif&m wm0ef&Sdolrsm;u oabFmrSm c&D;
tu,fI xkad & npfnrf;r_tm; onf 65a,muf o m wif
xdr;f csKyfEikd jf cif;r&Syd gu jrpfurf; aqmif Ekid af omfvnf; vlaygi;f
eHab;wGif vlom;wkd h aexkdif
jcif; tqk;H owf&awmhrnf jzpf
EkdifiHwum owif; 2000ukd wifaqmif ckwaf rmif;
&mrS epfjrKyfomG ;jcif; jzpfonf
onf? 1989 ckEpS u f mv jrpfa& [k ajym=um;onf?
oef hpifa&;tpDtpOfukd vkyf
aqmifcahJ omfvnf; atmifjrifjcif;r&Scd ahJ y? zGH jh zKd;wk;d wufa&; b*F v m;a'h c sf E k d i f i H w G i f bmoma&;td ' f y G J a wmf t wG i f ;
tajccH taqmufttkEH iS hf tjcm;ya&m*surf sm;twGuf ,ck c&D;oGm;a&;,mOfrsm;taejzifh ,ckuo hJ dk h c&D;onfrsm;udk
ESpt f wGi;f wGif urBmb%frS tdE, dN tm;,cifxuf 3 qwk;d tqrwef wifaqmifojzifh r=umc% epfjrKyfavh&o dS nf?
I acs;aiGa':vm 7 bDv, D x H w
k af cs;rnfjzpfa=umif; tdE, dN ,ckuJhokd h epfjrKyfI vltrsm;tjym; aoqkH;oGm;ojzifh
b¾ma&;0ef=uD;XmrS qko d nf? tpk;d &rSm oabFmepfjrKyfru _ dk ppfaq;&ef 3OD;yg aumfrw D w
D
&yfudk zGJ ph nf;vku
d o f nf?
ed&OP&m owif;rS
25
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
+y;D cJo
h nfh owif;ygwt
f wGi;f bk&m;zl;c&D;onf (4)OD;rSs
tenf;qH;k wkyaf uG;a=umifh aoqH;k a=umif; aqmf'D use;f rm
a&;Xmeu a=unmcJah omfvnf; wkyaf uG;[ef@wm;a&;twGuf
}uD;}uD;rm;rm; pDrHudef;rsm; csrSwfxm;jcif;r&Sd[k 0efcHajym tpPvmrfbmom0ifrsm; woufwiG f w=udrrf # oGm;a&muf&rnf[k
=um;cJo
h nf? cH,lxm;aom ruUmokd h [*sfjyKvkyf&efvma&mufaom urBmt&yf
&yfrS tpPvmrf bmom0ifrsm; ("gwfykH -t,f*smZZDD;&m;)
use;f rma&; 0ef}uD;Xme ajyma&; qdck iG &hf yk*Kd~ vf a'guw f m cgvuf rm*vmeD url ,ckvuf&dS tpDtpOfrsm;jzifh
wkyaf uG; ysŒH ES@H ru
_ kd wm;qD;Ekid rf nf[k ,H=k unfa=umif; owif;pm&Si;f vif;yGJ wckwiG f ajym=um;cJo h nf? urmBw0Sr;f rS use;f
rma&; tzG@J tpnf;rsm;url vloef;ESichf sD pk&;kH aeaom ae&mwGif wkyaf uG;ul;pufum bk&m;zl;rsm; oufqikd &f m Edik if t H
oD;oD;od@k jyefomG ;csed w f iG f a&m*gy;kd rsm; ysŒH ES@H omG ;rnfukd pd;k &drv
f sS uf &S=d uonf?
awmifukd&;D ,m; vufeufppfaq;a&; &k&mS ;Ekdi fiH Pern yef;+rdKŒ nuvyf rD;avmifrKS jzpfyGm;
¶k&SEkdifiH armfpudk+rdKŒ ta&SŒbufrkdif 870 tuGm
pcef;wGi f aygufuGJrkSjzpf Pern yef;+rKd Œ&Sd Lame Horse nuvyf. 8 ESpaf jrmuf
ESpyf wfvnfae@ukd rD;¶_;rD;yef;rsm; ypfazmufI pnfum; pGm
awmifudk&D;,m;EkdifiH qkd;vf+rdKŒ. ta&SŒajrmuf usif;ycJhonf? rD;¶_;rD;yef;wpfckonfyvyfpwpf trkd;tm;
buf 25 rkid cf ef@tuGmwGi&f adS om ydck seG f vufeufppfaq; xdreS I f rD;pGaJ vmifc&hJ m taqmuftODwiG ;f &Sd vl&maygi;f
a&;pcef;Y =umoyaw;ae@u tajrêmufqefrsm;udk ppf rsm;pGmwk@d ¶ke;f &if;qefcwf ajy;v$m;cJ=h uonf? xkt d csed w f iG f
aq;&Si;f vif;aepOf rawmfwq ayguu f rJG j_ zpfymG ;I vl wpf rD;onf taqmuftOD wpfcv k ;kH udk pGaJ vmif ojzihf ayguf
OD;aoqH;k +yD;vSsif ig;OD;xufrenf; '%f&m &&Scd o hJ nf? &Jwyf uGrJ r_ sm;vnf; jzpfay:cJo h nf? rD;avmif'%f&m/ tcsi;f csi;f
zGŒJ 0ifrsm;ESifh rD;owf 0efxrf;rsm;u u,fq,fa&; vkyif ef; eif;rdaom'%f&mESifh "gwaf iGŒtqdyo f ihrf _ wk@d a=umihpf pk ak ygi;f
rsm;udk aqmif&Gufvsuf&Sdonf? aygufuGJr_ jzpf&onfh t vl 101 OD;aoqH;k +yD;vSsif 140cef@ '%f&m &&So d mG ;cJoh nf?
a=umif;&if;udk pHpk rf;vsu&f o
dS nf? (attufzyf )D (bDbDpD)
26
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
27
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
28
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
29
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
30
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
tcGit
fh a&;aumif; wpf&yf qk;H &+;H cJw h ,f
wku
d pf pfrLS ;awG pk;d &drpf w
d rf sm;aecJw
h ,f
y&DrD,mvd*fyGJpOf (16)ukd 'DZifbm 12&ufeJ h 13&ufawGrSm upm;jyD; oGm;wJhtcg ar#mfvifhxm;ovkd xdyfwef;toif;=uD;awG
rxifrw
S w
f hJ &v'fawG =uKHawG ch =hJ u&ygw,f? 'ga=umifh y&Dr,
D mvd*f xdyw
f ef;enf;jyawG&J h yJpG Of (16) tjy;D ajympum;rsm;ukd azmfjyvku
d yf gw,f?
“'Dy[ JG m u|eaf wmfwdk h tEkid &f oifw h yhJ JG jzpfygw,f? t,fbmwefwdk h acsy&*k;d roGi;f Ekid b f ;l vkd h
av#mw h uG cf w hJ hJ u|eaf wmfwdk h abmvk;H orm;awG&J h trSm;vJygygw,f? wu,fawmh tdru f iG ;f rSm u|eaf wmf
wkd h wm0efrauscb hJ ;l vkd ah jymcsiw
f myg? t,fbmwefwdk h upm;yk[ H m aumif;rGew f mrkd o
h wl dk ah wG tawmfav;
jyifqifcw hJ m xif&mS ;ae ygw,f? y&Dr, D mvd*zf vm; &,l&ef 'Dxuf=uKd;pm;zkd h vkad eao;w,fqw dk m owd
ay;vku d o f vkyd gy?J ” [k t,fbmwefudk tdru f iG ;f Y ok;H *k;d pD oa&yGjJ zpfcahJ om cs,v f qf eD nf;jy tefq,f
avmfwu D ajym=um;cJyh gw,f? cs,fvfqDenf;jy tefq,favmhwD
“'DyrJG mS tEkid &f &Srd ,fvdk h yJrG pcifuwnf;u ,k=H unfpw d f jzpfaecJw
h myg? 'gayrJh yxrydik ;f yGcJ sed t f wGi;f rSm
vDAm yltoif;upm;wm aumif;wmrkd h pdwx f pJ ;dk &drrf a_ wmh jzpfcyhJ gao;w,f? 'kw, d ykid ;f yGcJ sed rf mS u|eaf wmfwdk h
bifeDwufZf&J hzGif[pum; vufaqmif acsy*k;d &jyD;aemufrm S awmh tEkid &f r,fqw dk hJ ,k=H unfr_ jyefjzpfay:vmcJw h myg? wu,fawmh 'Dy[ JG m
u|eaf wmfwdk h uHaumif;cJw h mvnf; yg0ifw,f? vDAmylacsprG ;f [m y&Dr, D mvd*rf mS b,ftoif;ukrd qkd tEkid , f El idk pf rG ;f &Sw
d ,f
qkw
d m u|eaf wmf0efcH ajym=um;vkyd gw,f?”[k vDAmyludk tefz;D vfY ESp*f ;dk wpf*;dk jzifh tEkid , f cl ohJ nfh t,fqife,f enf;jy tm
qif0if*g;u ajym=um; cJyh gw,f?”
“'DyrJG mS u|eaf wmfah bmvk;H orm;awG abmvk;H xdr;f odr;f r_ tm;enf;cJ=h uw,f? wku d pf pfrLS ;awGuvnf; pk;d &drpf w d rf sm;
ae=uw,f? yxykid ;f upm;wm tawmfav;aumif;ygw,f? tJ'yD xrydik ;f yGcJ sed t f wkid ;f om upm;&if tckv&dk ;H_ yG=J uKH awG &h rSmr
[kwyf gb;l ? 'Dy&JG ;H_ cJv
h dk h zdtm;ay;r_awG trsm;=uD; &Sv d mygw,f? 'gukd u|eaf wmfwdk ch EH idk &f nf&adS yrJh tpGe;f a&mufwhJ tjypfwifa0
zef vufcrH mS r[kwyf gb;l ?”vdk h ajym=uoGm;ygw,f?
31
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
32