Professional Documents
Culture Documents
SZCZECISKA
WYDZIA MECHANICZNY
Katedra Techniki Cieplnej
70-310 Szczecin, Al. Piastw 19
Tel, fax: (0 prefiks 91) 449 45 91, Tel: (0 prefiks 91) 449 42 72, e-mail: ktc@ps.pl
wiczenie 9
Spis treci
1.Cel wiczenia ...............................................................................................................................3
2.Wstp teoretyczny ........................................................................................................................3
2.1. Pojcia podstawowe .............................................................................................................3
2.2. Wykres Molliera i-x .............................................................................................................4
3. Przyrzdy do pomiaru wilgotnoci powietrza.............................................................................5
3.1. Higrometry ...........................................................................................................................5
3.1.1. Higrometry absorpcyjne................................................................................................5
3.1.2. Higrometry kondensacyjne ...........................................................................................5
3.1.3. Higrometry oparte na dziaaniu higroskopowym..........................................................6
3.1.3.a. Higrometry wosowe ..............................................................................................6
3.1.3.b. Higrometry oparte na zasadzie przewodnictwa cieplnego.....................................6
3.1.4. Higrometry elektryczne.....................................................................................................7
3.1.4.a. Higrometry rezystancyjne z czujnikami elektrolitycznymi....................................7
1.Cel wiczenia
Celem wiczenia jest zapoznanie si z metodami i przyrzdami sucymi do pomiaru
wilgotnoci powietrza, a take praktyczne przeprowadzenie pomiarw za pomoc dostpnych
przyrzdw.
2.Wstp teoretyczny
2.1. Pojcia podstawowe
Powietrze wilgotne (powietrze atmosferyczne) z termodynamicznego punktu widzenia
mona traktowa jako mieszanin dwch skadnikw: powietrza suchego i pary wodnej.
Powietrze nienasycone moe jeszcze w danej temperaturze wchon pewn ilo pary
wodnej.
Powietrze nasycone zawiera w sobie maksymaln ilo pary wodnej w danej
temperaturze.
Cinienie powietrza wilgotnego p b jest sum cinienia powietrza suchego
p1 i cinienia pary wodnej p H O (zgodnie z prawem Daltona)
2
p b = p1 + p H
(1)
Punkt rosy jest to taka temperatura powietrza, dla ktrej cinienie czstkowe pary zawartej
w powietrzu jest rwne cinieniu nasycenia pary (nawet najmniejsze obnienie temperatury
powietrza znajdujcego si w tym stanie spowoduje wykroplenie si pewnej iloci pary
w postaci mgy lub rosy).
Cinienie i temperatura w sposb jednoznaczny okrelaj stan termiczny gazu
jednorodnego. W przypadku powietrza wilgotnego to nie wystarczy, poniewa zawarto pary
wodnej w powietrzu jest niezalena od wymienionych parametrw termicznych, dlatego naley
poda jedn z nastpujcych wielkoci: wilgotno bezwzgldn objtociow, wilgotno
bezwzgldn wagow, wilgotno wzgldn lub stopie nasycenia powietrza. Wielkoci te
definiowane s nastpujco.
Wilgotno bezwzgldna objtociowa jest to ilo gramw pary wodnej zawartej
w 1 m3 powietrza wilgotnego.
=
mp
V
(2)
mp
ms
(3)
3
Uwzgldniajc rwnania stanu dla pary (dla niskich cinie pary) i powietrza suchego
otrzymamy:
x = 0,662
pH
pb pH
(4)
2
p H 2O
=
s
ps
(5)
x
xs
(6)
i = (cp + xcp )t + xr
(7)
3.1. Higrometry
3.1.1. Higrometry absorpcyjne
W higrometrach tego typu wilgotno powietrza oznacza si metod bezwzgldn drog
pochaniania pary wodnej z powietrza przez dowolny osuszacz. Nastpnie dokonujemy pomiaru
iloci pochonitej pary oraz iloci powietrza suchego uytego do analizy.
Jako rodka pochaniajcego wod uywa si nastpujcych substancji higroskopijnych:
-
A
tA
tr
=1
Ar
x
Rys.1. Wyznaczanie wilgotnoci wzgldnej na wykresie i-x wedug wskaza higrometru kondensacyjnego
wilgotno powietrza, a tym samym przewodnictwo cieplne tego powietrza, to ustali si inna
temperatura spirali, czyli zmieni si jej opr. Wtedy opory R1 i R2 nie s sobie rwne
i wskazwka galwanometru wychyli. Galwanometr mona wyskalowa tak, aby od razu
wskazywa wilgotno wzgldn.
A
R3
R1
G
R4
R2
Rys. 3. Schemat higrometru opartego na zasadzie zmiany przewodnictwa cieplnego powietrza wilgotnego
parowanie wody z roztworu i wykrystalizowanie si soli chlorku litu. Krystaliczny chlorek litu
posiada wikszy opr elektryczny ni jego wodny roztwr. Zwikszenie oporu powoduje
zmniejszanie natenia pyncego prdu oraz zmniejszenie iloci wydzielanego ciepa.
Krysztaki chlorku litu posiadaj silne waciwoci higroskopijne i pobieraj wilgo
z otaczajcego powietrza. To powoduje zmniejszenie oporu, wzrost natenia prdu
i temperatury (ponowne odparowywanie wody itd.). Po kilku takich cyklach ustali si stan
rwnowagi (nie bdzie istniaa wymiana wilgoci miedzy chlorkiem litu a otoczeniem). Roztwr
chlorku litu jest nasycony, a cinienie pary wodnej roztworu jest rwne cinieniu czstkowemu
pp pary wodnej w otaczajcym powietrzu.
Do okrelenia wilgotnoci bezwzgldnej x, na podstawie wzoru (4), naley jeszcze odczyta
warto cinienia barometrycznego pb.
3.2. Psychrometry
Psychrometry, pomimo tego, e nie pozwalaj na bezporednie odczyty wilgotnoci
wzgldnej powietrza, s przyrzdami prostymi, tanimi i wygodnymi w uyciu. Waciwe
uytkowanie tych przyrzdw pozwala na osignicie najwyszej dokadnoci.
Psychrometr skada si z dwch jednakowych termometrw: tzw. suchego i mokrego.
Naczynie termometru mokrego owinite jest koszulk np. z gazy, zwilon wod destylowan.
Pomiar opiera si na zaoeniu, e w warstwie powietrza graniczcego bezporednio
z termometrem mokrym ustali si stan nasycenia powietrza par wodn. Na skutek rnicy
cinie skadnikowych pary wodnej w tej warstwie i otaczajcym powietrzu nastpi parowanie
z higroskopijnej warstwy termometru mokrego. Parowanie to obniy temperatur powietrza
naokoo naczynia termometru mokrego, ktry z tego powodu wskazuje temperatur nisza ni
suchy. Rnica wskaza termometru suchego i mokrego nazywa si rnic psychrometryczn.
Rnica ta maleje wraz ze wzrostem wilgotnoci powietrza. Jeeli powietrze jest nasycone to
oba termometry wskazuj jednakow temperatur.
Przy ustalonej wymianie ciepa i swobodnym dopywie masy ciepo zuyte na
odparowanie wody z koszuli termometru mokrego, pobierane z powietrza, powraca do niego
w postaci ciepa parowania wody. Mona zaoy, e proces ten jest zbliony do adiabatycznego
(nie wystpuje wymiana ciepa z otoczeniem).
Do wyznaczenia wilgotnoci powietrza dla temperatury do 50 C, mona zastosowa
wzr Sprunga
=
psm A ( ts tm ) pb
100%
pss
(9)
gdzie: psm- cinienie nasycenia pary wodnej w temperaturze termometru mokrego, pss- cinienie nasycenia pary
wodnej w temperaturze termometru suchego; pb- cinienie barometryczne w chwili pomiaru,
tm- temperaturza termometru mokrego, ts- temperaturza termometru suchego; A- staa psychrometryczna.
Staa psychrometryczna zaley gwnie od rodzaju gazu i od prdkoci przepywu v tego gazu
wok termometru mokrego. Dla powietrza sta t mona obliczy korzystajc z empirycznego
wzoru
A = (65 +
6.75
) 10 5
v
[K ]
1
(10)
90
-1
95
85
80
75
70
65
0
0,5
1,5
2,5
3,5
4,5
przed
szkodliwym
wpywem
promieniowania
na
wyniki
pomiarw.
10
tm
anemometr
Rys. 7. pomiar wilgotnoci powietrz w kanale
Naley pamita o tym, aby gaza termometru mokrego bya cay czas wilgotna (w czasie
pomiaru naley j zwila lub zaopatrzy termometr w zbiorniczek wody destylowanej).
Dodatkowo naley jeszcze zmierzy prdko powietrza w kanale (jednym ze znznych
sposobw).
4.
Wyznaczanie
wilgotnoci
wzgldnej
powietrza
na
warunkach przy braku przewiewu, bdy pomiaru nie przekraczaj kilku procent.
Przy posugiwaniu si psychrometrem Assmanna korzystamy z wykresu obliczonego dla
szybkoci powietrza v=2,5 [m/s] zamieszczonego w zaczniku nr 3.
11
B
(t s t m )
100
(12)
i [kJ/kg]
ts=const
C C
iA=const
=1
A
tm=const
tm=const
tm=const
iB=const
x [kg/kg]
Rys. 8. Wyznaczanie wilgotnoci wzgldnej wg wskaza psychrometru na wykresie i-x
12
6. Sprawozdanie
Sprawozdanie ma zawiera:
1. Cel wiczenia,
2. Krtki wstp teoretyczny,
3. Pomiar wilgotnoci za pomoc: higrometru wosowego,
tabele z pomiarami,
tabele z pomiarami,
ZACZNIK nr1.
14
ZACZNIK nr2.
August
1,00
0,98
Dt=ts-tm=0,5 C
0,96
0,94
1,0
0,92
0,90
1,5
0,88
0,86
0,84
2,0
0,82
0,80
2,5
0,78
0,76
3,0
0,74
0,72
3,5
0,70
0,68
4,0
0,66
0,64
4,5
0,62
0,60
5,0
wilgotno wzgldna
0,58
0,56
5,5
0,54
0,52
6,0
0,50
0,48
6,5
0,46
0,44
7,0
0,42
0,40
7,5
0,38
8,0
0,36
0,34
0,32
8,5
0,30
9,0
0,28
0,26
9,5
0,24
10,0
0,22
0,20
10,5
0,18
11,0
0,16
0,14
11,5
0,12
12,0
0,10
0,08
12,5
0,06
0,04
13,0
0,02
15,0
14,5
14,0
13,5
0,00
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
15
ZACZNIK nr3.
Assmann
1,00
0,98
Dt=ts-tm=0,5 C
0,96
0,94
1,0
0,92
0,90
1,5
0,88
0,86
2,0
0,84
0,82
2,5
0,80
0,78
3,0
0,76
0,74
3,5
0,72
0,70
4,0
0,68
0,66
4,5
0,64
0,62
5,0
0,60
wilgotno wzgldna
0,58
5,5
0,56
6,0
0,54
0,52
6,5
0,50
0,48
7,0
0,46
0,44
7,5
0,42
0,40
8,0
0,38
0,36
8,5
0,34
9,0
0,32
9,5
0,30
0,28
0,26
10,0
0,24
10,5
0,22
0,20
11,0
0,18
11,5
0,16
12,0
0,14
0,12
12,5
0,10
0,08
13,0
0,06
13,5 14,5
14,0
0,04
0,02
15,0
0,00
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
16
ZACZNIK nr4.
17