PENEMPATAN KOMUNITI

(PKS KK SUNGAI SIPUT (U))

TAHUN 2 SEMESTER 2
TUGASAN
CASE STUDY
TAJUK:
(PEDICULOSIS CAPATIS)
NAMA PELATIH : MUHAMMAD DANIAL JAMIL BIN SULAIMAN
NO I\C
: 910810-14-6099
NO.MATRIK
: BPP2011-6531

Penyataan masalah
Pada 21 januari 2013,Unit Pasukan Kesihatan Sekolah Sg.Siput (U) telah
mengadakan lawatan kesihatan ke Sekolah Kebangsaan Sg.Siput (U).Tujuan lawatan ini
diadakan adalah untuk melakukan pemeriksaan tahap kesihatan pelajar sekolah,pemberian
imunisasi,mengesan sebarang keabnormalan pada murid,mengesan defaulter dan memberi
ceramah tentang pendidikan kesihatan.Pemeriksaan kesihatan ini tertumpu pada murid tahun
6.Pemeriksaan fizikal dilakukan pada setiap murid yang hadir untuk pemeriksaan
kesihatan.Sebarang keabnormalan pada murid akan dirujuk segera kepada hospital untuk
rawatan yang lebih lanjut.Semasa periksaan fizikal dilakukan,didapati terdapat seorang murid
yang mempunyai telur kutu pada hujung rambutnya.Murid tersebut sentiasa menggaru
kepalanya kerana gatal.Jangkitan mungkin berlaku disebabkan pergaulan dia dengan kawankawannya serta kurangnya penjagaan kebersihan.Pendidikan kesihatan dan rawatan telah
diberikan kepadanya.Rawatan yang telah diberikan sewaktu pemeriksaan di sekolah ialah
pemberian 1% Gamma Benzene Hexachloride dan Tab PCM 250 mg.Sekiranya keadaan ini
berlarutan,dia dinasihatkan untuk pergi ke klinik atau hospital yang berdekatan untuk
mendapatkan rawatan yang lebih spesifik.
Biodata pesakit
Nama:Muhammad Taufiq bin M.Azhar
Jantina:Lelaki
R/N:BT54392
Tarikh lahir:29/11/2006
Bangsa:Melayu
Masalah:terdapat kutu di kepala

Pengenalan penyakit
Kutu kepala adalah serangga kecil yang tidak bersayap yang berwarna kelabu atau
coklat. Ianya ialah parasit yang mendapat makanan dengan menghisap darah dari kulit kepala
manusia. Saiz kutu yang baru menetas adalah lebih kurang 1mm (lebih kurang saiz kepala
jarum peniti), dan kutu penuh dewasa berukuran sekitar 3mm (kecil sedikit daripada saiz
kepala mancis). Kutu kepala mengambil masa antara enam hingga 14 hari untuk menjadi
penuh dewasa, kemudian betina akan melakukan hubungan jenis dan melahirkan telur di atas
kulit kepala. Telur, 'nit' dalam bahasa Inggeris (ada menggunakan nama 'nit' untuk kutu kepala
juga), berwarna putih-kuning. Kadangkala ianya disangkakan kelemumur, tetapi boleh
dibezakan sebab ia melekat kepada rambut dan sukar untuk dilucutkan.
Telur mengambil masa tujuh hingga 19 hari untuk menetas dan kulit telur melekat
tinggal pada batang rambut. Kutu boleh hidup sampai 21 hari, dan betina dewasa boleh
mengeluarkan sebanyak 56 telur dalam satu hubungan jenis.Terdapat tiga bentuk kutu, iaitu
nit, nymph,dan kutu dewasa.Nit adalah telur kutu.Telur kutu sukar untuk dilihat dan sering
dikelirukan dengan kelemumur atau semburan titisan rambut. Telur kutu didapati melekat
pada batang rambut. Mereka adalah bujur dan biasanya kuning kepada warna putih. Telur
kutu mengambil kira-kira seminggu untuk menetas.
Nymph kutu bayi dipanggil nymph. Ia kelihatan seperti kutu kepala dewasa tetapi
adalah lebih kecil. Nimfa matang menjadi dewasa kira-kira tujuh hari selepas penetasan.
Untuk hidup, nymph mesti makan darah.Kutu dewasa adalah seperti saiz biji bijan,
mempunyai enam kaki, dan berwarna kelabu-putih. Pada orang dengan rambut hitam, kutu
dewasa kelihatan lebih gelap. Kutu betina mengeluarkan telur kutu, kutu betina biasanya lebih
besar daripada kutu jantan. Kutu dewasa boleh hidup sehingga 30 hari di atas kepala
seseorang. Untuk hidup, kutu dewasa perlu memakan darah. Jika kutu jatuh daripada
seseorang, ia mati dalam masa dua hari
.Jangkitan kutu boleh berlaku dengan sentuhan,menggunakan pakaian yang
dijangkiti,perkongsian barangan peribadi dan baring di tempat yang kotor.Kutu kepala tidak
boleh melompat,terbang atau berenang,jadi ianya memerlukan sentuhan pada kepala untuk
sampai ke kepala.Mereka yang dijangkiti kutu akan berasa gatal yang melampau,terdapat
benjolan merah pada kulit kepala,leher,bahu dan nodus limfa yang bengkak disebalik

telinga.Rawatan yang boleh diberikan ialah dengan mencuci rambut dengan cecair Gamma
Benzene Hexachloride.Memotong rambut sehingga pendek juga membantu dalam
menghapuskan telur kutu.Kebersihan diri amat penting bagi mengelakkan jangkitan kutu
berulang.Mencuci rambut dengan kerap dapat mengelakkan daripada terkena jangkitan kutu
kepala.

Literature review
Pediculosis capitis ialah sejenis kutu yang hidup di kepala.Menurut John Lucky
Meisenheimer (2004) kutu dewasa hidup pada pangkal rambut dan mkan pada kulit kepala
sebanyak 5-6 kali sehari.Kutu kepala menjadi ancaman kepada kesihatan setiap individu di
dunia.Kutu secara amnya memberi kesan yang lebih kepada kanak-kanak perempuan sekolah
rendah, berumur 3-12 tahun berbanding dengan kanak-kanak lelaki. Dalam kaji selidik
sekolah tertentu epidemiologi yang dijalankan di negara-negara yang berbeza kelaziman kutu
telah didapati menjadi 6.8% di Turki (Kokturk et al., 2003), 8.9% di Belgium (Willems et al.,
2005), 13% di Australia ( Counahan et al, 2004), 35% di Brazil (Borges dan Mendes,
2002), 5.8% di Korea (Sim et al., 2003) dan 52% di Ukraine (Kurhanova, 2006).
Borges dan Silva, (2007) turut menyatakan bahawa kutu kepala lebih kerap
mnyerang kanak-kanak perempuan.Kutu kepala hidup dengan menghisap darah dan
seterusnya boleh membawa kepada jangkitan sekunder.Apabila individu kerap digigit kutu
serangga ini boleh menyebabkan alahan seperti gatal-gatal yang teruk (Mumcuoglu dan
Hemingway, 1995). Di samping itu jangkitan sekunder boleh mengganggu tingkah laku dan
prestasi sekolah (Bailey dan Prociv, 2000) dan menyebabkan kesusahan psikologi (Dodd,
2001; Mumcuoglu, 1999).
Cara yang paling penting untuk penyebaran penyakit ini adalah hubungan secara
langsung dengan individu-individu yang terlibat dan penggunaan barangan peribadi mereka
termasuk pakaian yang tercemar, katil atau menggunakan perabot.Cara yang paling berkesan
untuk berkempen dengan penyakit itu menggunakan syampu yang mengandungi racun
serangga dan pendidikan kesihatan awam (Koch dan Brown, 2001).
Kutu dewasa bergerak dengan cepat melalui rambut kering berbanding dengan
rambut yang basah (Koch et al., 2001).Kutu biasanya meletakkan telur pada kulit kepala
dengan kedalaman 1-2mm (Frankowski, 2004).Beberapa kajian telah menyatakan bahawa
kanak-kanak perempuan menunjukkan serangan kadar yang jauh lebih tinggi daripada lelaki.
Kebanyakan kajian lepas telah menunjukkan kelaziman yang lebih tinggi dalam perempuan
(Motovali Emami et al, 2003; Kokturk et al, 2003;. Counahan et al, 2004;. Sim et al,
2003).
Bagaimanapun beberapa kajian telah gagal untuk menunjukkan hubungan antara
panjang rambut dan serangan kutu kepala (Chouela et al, 1997;. Slonka et al, 1977).

Perbezaan dalam kadar penyebaran kutu kepala antara kumpulan umur tidak disokong oleh
banyak kajian (Kokturk et al, 2003;. Borges et al, 2002; Kamiabi dan Nakhaei, 2005),
tetapi dalam beberapa laporan, ia telah menunjukkan bahawa terdapat peningkatan dalam
kadar serangan dengan usia (Amr dan Nusier, 2000; Wandy Shakkoury dan Abu, 1999)
atau tidak mempunyai hubungan kepentingan statistik (Motovali Emami et al, 2003;. Zabihi
et al, 2006.).
Dalam kajian ini, kawasan bandar mempunyai kelaziman yang lebih rendah daripada
serangan kutu daripada kawasan-kawasan luar bandar, yang disebabkan oleh kebersihan yang
lebih baik, kerana sekolah bandar mempunyai guru yang terlatih atau penyelia kesihatan.
Beberapa orang penyelidik telah mendakwa bahawa kutu kepala ditemui di semua sosioekonomi dikelaskan (Kokturk et al, 2003; Counahan et al, 2004;. Borges et al, 2002),
manakala yang lain telah melaporkan bahawa kutu kepala adalah lebih kerap di luar kawasan
bandar dengan kelas sosio-ekonomi (Sim et al, 2003;. Kamiabi dan Nakhaei, 2005).
Ada pendapat mengatakan bahawa kawasan sosio ekonomi yang rendah mempunyai
kesedaran yang kurang dalam penjagaan kebersihan rambut.Pendapat ini telah disokong oleh
Monsen dan Keller, (2002). Kawasan luar bandar menunjukkan tiga kali ganda daripada
kadar jangkitan di kawasan bandar. Baru-baru ini, dua kajian telah menyatakan bahawa kutu
boleh menyebarkan Bartonella Quintana Brenner (agen penyebab demam parit) (Sasaki et al.,
2006) dan Richkettsia prowazekii da Rocha-Lima (Robinson et al, 2003).
Diagnosis serangan kutu boleh disahkan dengan melakukan pemeriksaan klinikal
kulit kepala dan rambut untuk pengesanan kutu dewasa peringkat nymphal, atau telur (nit)
dengan menggunakan sikat bergigi halus.Kaedah ini disahkan pengesanannya (Mottram,
2000). Menggunakan sikat bergigi halus adalah 4 kali lebih cekap daripada pemeriksaan
visual langsung dan dua kali ganda secepat (Elston, 2005; Mumcuoglu et al, 2006).

Perbincangan
Setelah pemeriksaan fizikal dilakukan pada murid lelaki tahun 6 ini,didapati dia telah
dijangkiti oleh kutu.Terdapat telur kutu dihujung rambutnya.Terdapat juga telur kutu pada
kulit kepala. Frankowski( 2004) telah mengatakan bahawa kutu biasanya meletakkan telur
pada kulit kepala dengan kedalaman 1-2mm.Semasa pemeriksaan dilakukan,murid ini
mengalamai kegatalan pada kepalanya.Dia sentiasa menggaru kepalanya. Apabila individu
kerap digigit kutu serangga ini boleh menyebabkan alahan seperti gatal-gatal yang teruk
(Mumcuoglu dan Hemingway, 1995).
Guru kelas kepada murid tahun 6 ini telah mengatakan bahawa murid ini mengalami
kesukaran untuk memberikan perhatian didalam kelas.Soal jawab telah dilakukan terhadap
murid ini.Pengambilan sejarah penyakit dilakukan.Murid ini menyatakan bahawa kebersihan
dirumahnya tidak diambil berat.Ibu bapanya sibuk bekerja menyebabkan tiada masa untuk
memberi tumpuan terhadap kebersihan dirumah dan kebersihan dirinya.
Jangkitan sekunder boleh mengganggu tingkah laku dan prestasi sekolah (Bailey dan
Prociv, 2000) dan menyebabkan kesusahan psikologi (Dodd, 2001; Mumcuoglu,
1999).Pemeriksaan yang lain juga mendapati terdapat murid yang terkena jangkitan
kutu.Murid perempuan turut dijangkiti kutu.Terdapat kajian mengatakan kanak-kanak
perempuan lebih kerap dijangkiti kutu. Bagaimanapun beberapa kajian telah gagal untuk
menunjukkan hubungan antara panjang rambut dan serangan kutu kepala (Chouela et al,
1997;. Slonka et al, 1977).
Setelah pemeriksaan dilakukan kepada murid lelaki tahun 6 ini,pendidikan kesihatan
telah diberikan kepadanya.Cara-cara penjagaan kebersihan diri telah diajar kepadanya untuk
mengelakkan dijangkiti oleh kutu kepala. Koch dan Brown, 2001,telah mengatakan bahawa
pendidikan kesihatan awam cara yang paling dan berkesan untuk kempen mengurangkan
penyakit itu.Guru kelas murid ini turut diberikan pendidikan kesihatan supaya beliau boleh
memantau pergerakan murid-muridnya dan mencegah dari berlakunya penyebaran kutu
kepala.
Rawatan telah diberikan kepada murid ini dengan memberikan 1 botol 1% Gamma
Benzene Hexachloride.Ubat ini disapu pada rambut dan diguna seperti syampoo.Menurut
Koch et al., 2001, kutu dewasa bergerak dengan cepat melalui rambut kering berbanding
dengan rambut yang basah.Cara penggunaan ubat ini telah diterangkan kepada murid dan

guru kelasnya.Dengan cara ini,rawatan ini dapat diberikan secara baik tanpa sebarang
masalah.Murid ini boleh menggunakan sikat untuk mengesan sebarang telur kutu yang
tertinggal selepas melakukan rawatan.Serangan kutu boleh disahkan dengan melakukan
pemeriksaan klinikal kulit kepala dan rambut untuk pengesanan kutu dewasa peringkat
nymphal, atau telur (nit) dengan menggunakan sikat bergigi halus.Kaedah ini disahkan
pengesanannya (Mottram, 2000). Menggunakan sikat bergigi halus adalah 4 kali lebih cekap
daripada pemeriksaan visual langsung dan dua kali ganda secepat (Elston, 2005; Mumcuoglu
et al, 2006)

Rumusan
Secara kesimpulannya, pediculosis adalah gangguan pada rambut kepala yang
disebabkan oleh infeksi kutu rambut, yang disebut Pediculosis humanus capitis.Pediculosis
capitis hanya akan menjangkiti pada bahagian kepala sahaja.Gigitannya akan menyebabkan
iritasi pada kulit.Mereka yang dijangkiti biasanya akan menunjukkan tanda-tanda seperti
kegatalan yang teramat sangat dan merah pada bahagian leher,kulit kepala dan juga bahagian
belakang telinga.Keadaan ini dapat dielakkan dengan pemberian rawatan yang berkesan dan
kesedaran oleh individu yang dijangkiti.

Rujukan
1. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1070891/
2. Journal of arthropod-borne diseases 6:1 2012 pg 79-85
3. http://scialert.net/abstract/?doi=pjbs.2008.260.264
4. Monsen KA, Keller LD.A population based approach to pediculosis
management.Public Health Nursing 2002; 19:201-208.
5. http://www.uptodate.com/contents/pediculosis-corporis/abstract/1