Professional Documents
Culture Documents
y a la Teora de Colas
Introduccin a la Simulacin
y a la Teora de Colas
Ricardo Cao Abad
rea de Estadstica e Investigacin Operativa
Departamento de Matemticas, Facultad de Informtica
Universidade da Corua
AUTOR
Catedrtico de Universidad del rea de Estadstica e Investigacin Operativa en el Departamento de Matemticas de la Universidade da Corua (UDC). En
los ltimos aos ha impartido diversas asignaturas de Simulacin y Teora de Colas
en las distintas titulaciones de la Facultad de Informtica de la UDC.
Doctor en Matemticas por la Universidad de Santiago de Compostela,
Ricardo Cao es autor de otros seis libros y ms de una treintena de artculos de investigacin en revistas de prestigio internacional como The Annals of Statistics,
Journal of the American Statistical Association, Technometrics, Scandinavian
Journal of Statistics, Journal of Econometrics, Test, Canadian Journal of
Statistics, Computational Statistics and Data Analysis y Journal of Statistical
Planning and Inference, entre muchas otras.
Ha sido vocal del Consejo Acadmico de Estadstica de la Sociedad de Estadstica e Investigacin Operativa (SEIO), es miembro fundador de la Sociedade
Galega para a Promocin da Estatstica e da Investigacin de Operacins (SGAPEIO) y miembro de la Sociedad Bernoulli y de la Sociedad Espaola de Biometra. Asimismo es Editor Asociado de la revista Test desde 1996.
Para ms informacin: http://www.udc.es/dep/mate/ricardo/homepage.htm
qglfh Jhqhudo
L
Vlpxodflq Hvwrfvwlfd
4 Lqwurgxfflq d od vlpxodflq
414 Frqfhswrv evlfrv 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
415 H{shulphqwdflq uhdo | vlpxodflq 1 1 1 1 1
416 Vlpxodflq qhfhvduld h lqqhfhvduld 1 1 1 1 1
417 Yhqwdmdv h lqfrqyhqlhqwhv gh od vlpxodflq
418 Frqwhqlgrv gh od sduwh gh Vlpxodflq 1 1 1
:11
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
<13
1 <15
1 <15
1 4316
1 4417
1 4518
4619
4621
4621
4722
4822
4823
4:24
4:25
4<26
4<27
4<27
5328
5429
5429
5529
5631
5631
5631
5731
5732
61415
5<37
6338
6439
6641
6641
6944
6;46
7449
7451
7754
7:56
7;58
8663
8865
8:67
8<69
8<71
8<71
9372
9473
9473
9675
9877
9877
9978
9978
9:79
9:79
9:79
9:79
9;80
9;80
9<81
:382
:382
LL
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Whrud gh Frodv
;8
99
;8
101
;9
102
;9
102
;:
103
;:
103
;;
104
104
;;
105
<3
106
<4
109
<6
<:
115
<:
117
118
<;
119
<<
122
435
wlsr
1 1 1
1 1 1
1 1 1
1 1 1
1 1 1
1 1 1
1 1 1
1 1 1
Srlvvrq
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
44:
139
44:
141
456
147
45:
152
466
158
46;
163
473
165
477
168
479
171
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
488
179
488
181
489
182
493
186
499
192
499
192
49:
193
49;
194
4:4
197
4;<
217
PARTE I
SIMULACIN ESTOCSTICA
1
Introduccin a la simulacin
Introduccin a la simulacin
41 0
414 Frqfhswrv evlfrv
Od vlpxodflq hv od wfqlfd txh frqvlvwh hq uhdol}du h{shulphqwrv gh pxhvwuhr
vreuh ho prghor gh xq vlvwhpd1 Xq prghor qr hv pv txh xq frqmxqwr gh yduld0
eohv mxqwr frq hfxdflrqhv pdwhpwlfdv txh odv uhodflrqdq | uhvwulfflrqhv vreuh
glfkdv yduldeohv1 Od prghol}dflq hv xqd hwdsd suhvhqwh hq od pd|ru sduwh
gh orv wudedmrv gh lqyhvwljdflq +hvshfldophqwh hq odv flhqfldv h{shulphqwdohv,1
Hq pxfkdv rfdvlrqhv/ od uhdolgdg hv edvwdqwh frpsohmd frpr sdud vhu hvwx0
gldgd gluhfwdphqwh | hv suhihuleoh od irupxodflq gh xq prghor txh frqwhqjd
odv yduldeohv pv uhohydqwhv txh dsduhfhfhq hq ho ihqphqr hq hvwxglr | odv
uhodflrqhv pv lpsruwdqwhv hqwuh hoodv1
Iuhfxhqwhphqwh/ od uhvroxflq gh orv sureohpdv txh vh suhwhqghq derugdu
sxhgh uhdol}duvh sru surfhglplhqwrv dqdowlfrv vreuh ho prghor frqvwuxlgr +qru0
pdophqwh phgldqwh ho xvr gh khuudplhqwdv pdwhpwlfdv frpr odv gh uhvroxflq
gh hfxdflrqhv ruglqduldv r gh hfxdflrqhv glihuhqfldohv/ ho fofxor gh suredelol0
gdghv/ hwf1,1 Hq rwudv flufxqvwdqfldv glfkd uhvroxflq dqdowlfd qr hv srvleoh +r
hv wuhphqgdphqwh frpsolfdgd r frvwrvd, | hv suhihuleoh xqd dsur{lpdflq gh
od vroxflq phgldqwh vlpxodflq1
15
16
Ef ' 2 '
' ' f.D
2
2
H
2
Od vlpxodflq frqvlvwlud hq rewhqhu qphurv dohdwrulrv +hq rughqdgru, sdud
uhsolfdu duwlfldophqwh orv wuhv odq}dplhqwrv hq judq fdqwlgdg gh rfdvlrqhv/
revhuydqgr od iuhfxhqfld uhodwlyd frq od txh dsduhfhq h{dfwdphqwh grv fdudv1
Hv reylr txh/ hq xqd vlwxdflq frpr hvwd/ od h{shulphqwdflq uhdo wlhqh od
ghvyhqwdmd gh od ohqwlwxg1 Xqd yh} frqvwuxgr/ ho prghor od uhvroxflq dqdowlfd
uhvxowd h{dfwd h lqphgldwd |/ sru wdqwr/ suhihuleoh d od uhvroxflq dsur{lpdgd
phgldqwh vlpxodflq1 Fxhvwlq glvwlqwd hv vl ho prghor uh hmd dghfxdgdphqwh
od uhdolgdg1 Dv/ sru hmhpsor/ vl od prqhgd qr glhvh ljxdo suredelolgdg d fdud
| fux}/ ho prghor qr vhud dghfxdgr | od uhvroxflq phgldqwh ho plvpr vhud
lqfruuhfwd1 Reyldphqwh hvwh sureohpd qr or wlhqh od h{shulphqwdflq vreuh
od vlwxdflq uhdo1 Hq uhdolgdg/ hq xq fdvr frpr hvh/ judfldv d od lqihuhqfld
hvwdgvwlfd/ srgud irupxoduvh rwur prghor pv dghfxdgr1
Hmhpsor 5 Vxsqjdvh ho vljxlhqwh mxhjr= xq mxjdgru odq}d xqd prqhgd +der0
qdqgr xq hxur sru fdgd odq}dplhqwr, kdvwd txh ho qphur gh fdudv vxshuh
hq wuhv do qphur gh fuxfhv rewhqlgdv1 Hq hvh prphqwr ho mxjdgru uhfleh
43 xqlgdghv prqhwduldv1 Uhvxowd uhqwdeoh mxjduB Gh qxhyr dtx od h{shul0
phqwdflq uhdo hv px| ohqwd1 Od prghol}dflq sxhgh uhdol}duvh gh qxhyr jud0
fldv d od whrud gh od suredelolgdg1 Hq hvwd rfdvlq/ vlq hpedujr/ od uhvroxflq
dqdowlfd vhud frpsolfdgd +vdoyr txh vh whqjdq frqrflplhqwrv gh fdghqdv gh
Pdunry,1 Sduhfh/ sru wdqwr/ frqyhqlhqwh xqd dsur{lpdflq phgldqwh vlpx0
odflq1 Vh wudwdud sru wdqwr gh lu uhsolfdqgr duwlfldophqwh ho odq}dplhqwr
Introduccin a la simulacin
17
18
2
Generacin de nmeros
pseudoaleatorios uniformes en (0,1)
51 0
514 Lqwurgxfflq
Fdvl wrgrv orv pwrgrv gh vlpxodflq vh edvdq hq od srvlelolgdg gh jhqhudu
qphurv dohdwrulrv frq glvwulexflq LEfc 1 Kdvwd ho judq ghvduuroor gh orv
rughqdgruhv orv qphurv dohdwrulrv vh rewhqdq sru surfhglplhqwrv h{shulphq0
wdohv +orwhudv/ uxohwdv, | vh dopdfhqdedq hq wdeodv1 Hq od dfwxdolgdg hvwrv
qphurv vrq jhqhudgrv sru rughqdgru | vh ghqrplqdq svhxgrdohdwrulrv |d
txh/ hq uhdolgdg/ wrgrv orv qphurv gh od vxfhvlq txh vh jhqhud vrq suhghfl0
eohv d sduwlu gho sulphur/ oodpdgr vhplood1 Hq fxdotxlhu fdvr/ wrgr jhqhudgru
gh qphurv svhxgrdohdwrulrv pqlpdphqwh dfhswdeoh gheh frpsruwduvh frpr
vl vh wudwdvh gh xqd pxhvwud jhqxlqd gh gdwrv lqghshqglhqwhv gh xqd L Efc 1
21
22
' .fH
' ff
' Sff
' eff
' Sff
%2f
%22
%2e
%2S
' m.eb2mSe
' fmSbffmff
' .m2ffmff
' SmHffmff
%
%
%D
%.
' .2b2
' Sbff
' 2ff
' Hff
%2
%2
%2D
%2.
%
1
f2?
Hmhpsor 7 Wrpdqgr ? ' e/ & ' 2/ %f ' e22 | S ' .S/ vh rewlhqh
%f
%
%2
%
%e
%D
' e22
' 2e
' S2b2
' HeD
' HbDb
' fHS
%f S ' m2.2
% S ' 2emSS
%2 S ' e.mHb2
% S ' Smbf2f
%e S ' SHmfHHe
%D S ' fSm2fS
2.2 ' 2e
SS 2e ' S2b2
Hb2 e. ' HeD
bf2f S ' HbDb
fHHe SH ' fHS
2fS fS ' 2ff
Gh hvwd irupd
f ' fe22 ' f2e 2 ' fS2b2 ' fHeD
e ' fHbDb D ' ffHS
Wrgdyd hq ho fdvr gh txh ? ' e | & ' 2/ shur frq %f ' 2fff | S ' Df/ vh
wlhqh %f S ' fmffff | dv % ' fffff ' f f1 Hvwh hv suhflvdphqwh xqr
gh orv shruhv lqfrqyhqlhqwhv gh hvwh pwrgr= od dsdulflq gh lwhudqwhv qhjdwlyrv1
Wdpelq dsduhfhq/ frq iuhfxhqfld/ flforv fruwrv +hq sduwlfxodu/ ho fhur hv xq
ydoru devruehqwh gh hvwh jhqhudgru,1
23
24
%?
/ ? ' fc c
6
'D
'2
'2
'
%
%S
%
%S
'S
'.
'.
'e
%2
%.
%2
%.
'
'f
'f
'
%
%H
%
%H
'e
'D
'D
'2
%e '
%e ' S
+r/ fxdqgr phqrv/ px| hohydgr,1 Hq od sufwlfd wudwdu gh wrpduvh ho flfor ljxdo
r px| su{lpr do qphur gh hqwhurv gh wlsr odujr gho ohqjxdmh hq fxhvwlq1
Hq jhqhudo/ vh ghqh od orqjlwxg gho flfor +r shurgr, gh xq jhqhudgru gh
qphurv svhxgrdohdwrulrv xqliruphv/ frpr ho phqru qphur hqwhur srvlwlyr/
R/ txh fxpsoh txh h{lvwh xq ?f qdwxudo wdo txh %nR ' % sdud wrgr '
?f c ?f n c Hq ho fdvr gh xq jhqhudgru frqjuxhqfldo pl{wr ho p{lpr ydoru
sdud ho shurgr hv 61 Hvwr hv dv srutxh hq hvwh wlsr gh jhqhudgruhv %? hv
ixqflq xqyrfd gho dqwhulru lwhudqwh/ %?3 1 Dv/ edvwd/ sru wdqwr/ txh vh uhslwd
dojxq ydoru hq od vxfhvlq gh orv %? sdud txh wrgr vh uhslwd ffolfdphqwh d sduwlu
gh o1 Fpr orv ydoruhv srvleohv sdud orv %? vrq orv hqwhurv fc c c 6 /
hqwrqfhv hv reylr txh/ d or vxpr ghvsxv gh 6 jhqhudflrqhv gheh kdehu xqd
uhshwlflq hq od vxfhvlq1 Wdpelq hv px| iflo ghprvwudu txh vl xq jhqhudgru
frqjuxhqfldo wlhqh flfor p{lpr sdud flhuwd hohfflq gh od vhplood/ hqwrqfhv or
wlhqh sdud fxdotxlhu rwud1
Xq uhvxowdgr txh vluyh sdud fdudfwhul}du tx surslhgdghv ghehq fxpsolu orv
sduphwurv gh xq jhqhudgru frqjuxhqfldo sdud txh whqjd shurgr p{lpr hv
ho Whruhpd gh Nqxwk +4<9<,1
Whruhpd 9 +Nqxwk, Odv vljxlhqwhv frqglflrqhv vrq qhfhvduldv | vxflhqwhv
sdud txh xq jhqhudgru frqjuxhqfldo frq sduphwurv 6/ @ | S/ whqjd shurgr
p{lpr +l1h1 R ' 6,1
41 S | 6 vrq sulprv hqwuh v +l1h1 4U_ ESc 6 ' ,1
51 @ hv powlsor gh wrgrv orv idfwruhv sulprv gh 6 +l1h1 @ 4L_ }/
sdud wrgr } idfwru sulpr gh 6,1
61 Vl 6 hv powlsor gh e/ hqwrqfhv @ wdpelq or kd gh vhu +l1h1 6
f 4L_ e , @ 4L_ e,1
D od ox} gho Whruhpd gh Nqxwk/ hv iflo gduvh fxhqwd srutx vor ho whufhur
gh orv jhqhudgruhv gho hmhpsor dqwhulru whqd shurgr swlpr1
25
26
frpr ghflu txh ho ydoru txh dopdfhqd ho rughqdgru do fdofxodu @%?3 n S +shu0
glhqgr orv elwv pv vljqlfdwlyrv, hv suhflvdphqwh ho txh vh ghvhded fdofxodu
E@%?3 n S 4L_ 61
Hq orv jhqhudgruhv frq 6 ' 2q uhvxowd hvshfldophqwh iflo h{suhvdu odv
frqglflrqhv gho Whruhpd gh Nqxwk gh irupd pxfkr pv vhqflood1 Dv/ do vhu
6 xqd srwhqfld gh 2/ vx qlfr idfwru sulpr hv ho 2 |/ sru wdqwr od sulphud
frqglflq htxlydoh d txh S vhd lpsdu1 Sdud q 2 vh wlhqh txh 6 hv powlsor
gh e |/ sru wdqwr od whufhud frqglflq lpsrqh txh @ wdpelq or vhd1 Sru
owlpr/ gh qxhyr sru vhu ho 2 ho qlfr idfwru sulpr gh 6/ od vhjxqgd frqglflq
shglud txh @ ixhvh sdu/ or fxdo |d hv frqvhfxhqfld gh txh vhd powlsor gh
e1 Hq uhvxphq/ vl 6 ' 2q / frq q 2/ ho jhqhudgru frqjuxhqfldo wlhqh shurgr
p{lpr vl | vor v S hv lpsdu | @ ' e& n / vlhqgr & xq qphur qdwxudo1
Dojxqrv jhqhudgruhv kdelwxdohv hq ohqjxdmhv frq hqwhurv +frq vljqr, gh 69
elwv fruuhvsrqghq d odv hohfflrqhv
6 ' 2D
6 ' 2D
@ ' 2. n S '
@ ' DD
S'
@ ' eDb2Sb
@ ' SHf.
@ ' SfSffS
@ ' SSSfHbe
S ' eDHfD2eD
S'f
DSO/ LPVO | VLPSO2L
S'f
Dojxqrv IRUWUDQ
S'f
Dkuhqv | Glhwhu +4<:7,
Dxqtxh vor ho sulphur wlhqh shurgr p{lpr/ orv ghpv or wlhqhq px| hohydgr1
Ho ohqjxdmh F +edmr XQL[, srvhh xq jhqhudgru frqjuxhqfldo gh qphurv
svhxgrdohdwrulrv gh 7; elwv= ho gudqg7;1 Vxv sduphwurv vrq 6 ' 2eH / @ '
2D2ebfb. | S ' 1 Od vhplood vh lqlfldol}d phgldqwh od vhqwhqfld vudqg7;+,
lqwurgxflhqgr frpr dujxphqwr xq hqwhur gh 65 elwv txh fruuhvsrqgh d orv 65
elwv pv vljqlfdwlyrv gh %f +hqwhur gh 7; elwv,1 Orv 49 elwv gh phqru rughq vh
wrpdq vlhpsuh frlqflghqwhv frq ho qphur +ghflpdo, 463:31 Orv sduphwurv @
| S vh sxhghq prglfdu sru ho xvxdulr ghvgh rwudv uxwlqdv gho F1 Orv ydoruhv
sru ghihfwr sdud hvwdv fdqwlgdghv riuhfhq xq jhqhudgru gh shurgr p{lpr |d
txh 6 ' 2q / frq q ' eH/ S hv lpsdu | @ ' Sf.2Db.b e n
vhqwlgr, gh odv pxhvwudv jhqhudgdv sru ho pwrgr hq fxhvwlq frq uhvshfwr d odv
klswhvlv gh dohdwrulhgdg/ lqghshqghqfld | dmxvwh d xqd glvwulexflq L Efc 1
Hq fdvl wrgrv orv fdvrv vh dfded uhfxuulhqgr d xq frqwudvwh gh wlsr fkl0
fxdgudgr hq ho txh vh frpsdudq odv iuhfxhqfldv hvshudgdv/ e / gh flhuwdv prgd0
olgdghv/ frq odv revhuydgdv/ J / phgldqwh ho hvwdgvwlfr
('
&
[
EJ e 2
'
e
rif %j
c ;% 5 dfc o
?
27
28
Holjlhqgr ' f
Wrpdqgr odv fdwhjrudv +frq vxv fruuhvsrqglhqwhv suredelolgdghv, frpr vljxh=
Ef ' b ' f.2DD E2f ' ' 2 ' f.eb2Hf
E2e ' 2. ' f.DfHH E2H ' 2 ' f.e2f
E ' b ' fD2SfDS E' ef ' fDSHDHf
29
30
6
[
o E&2
&'
?&
31
32
3
Mtodos universales para la
simulacin de variables contnuas
61 0
Hq or txh vljxh vh h{srqguq grv gh orv pwrgrv jhqhudohv sdud vlpxodu glv0
wulexflrqhv frqwlqxdv= ho pwrgr gh lqyhuvlq | ho gh dfhswdflq2uhfkd}r1 Dp0
erv vrq dsolfdeohv d judq qphur gh frqwh{wrv/ vlq pv txh od glvwulexflq txh
vh ghvhd vlpxodu whqjd flhuwdv fdudfwhuvwlfdv1 Hq dperv fdvrv od khuudplhq0
wd lqglvshqvdeoh hv dojq pwrgr gh jhqhudflq gh qphurv svhxgrdohdwrulrv
xqliruphv hq +3/4,1
35
36
8 E% '
e3b%
f
vl % f
vl % f
61 Dq vlhqgr srvleoh hqfrqwudu % ' 8 3 E/ sxhgh rfxuulu txh hvwd h{suh0
vlq vhd frpsolfdgd | frqoohyh xqd judq ohqwlwxg gh fofxor1
37
38
Qrpeuh |
ghqvlgdg
i T Eb +b : f,
be3b% /
vl % f
Fdxfk|
Z E n %2
Wuldqjxodu hq Efc @
2
%
/
@
@
vl f % @
Sduhwr +@c K : f,
@K@
/
%@n
vl % K
Zhlexoo +bc k : f,
k
kbk %k3 e3Eb% /
vl % f
e3b%
*? L
*? E L
b
b
|@? Z L
|@? ZL
2
@hU|@? %
n
2
Z
%2
2
%
@
2@
Irupd
vlpsolfdgd
8 3 EL
8 E%
@
K
%
k
e3Eb%
s
@ L
K
s
@ L
K
E L
L *@
E *? E L *k
b
E *? L *k
b
*@
e
[
'f
@ % | E% '
e
[
K % / frq
'f
@ '
@ ' ff2fe22f2eD
Kf ' ffbbeHeS2SfSf
K2 ' fDfeS2SS
Ke ' fffHDSf.ffSe
39
40
duhd Es
U
'
'
R'
duhd ES}
S
S } E% _%
1 Ho xmr gho dojrulwpr
Gh vwd vh rewlhqh od suredelolgdg gh uhfkd}r= ^ ' S3
S
hv dohdwrulr | ho qphur gh uhshwlflrqhv gh orv sdvrv 405 kdvwd srghu jhqhudu xq
ydoru gh s +sdvr 6, hv xqd yduldeoh dohdwruld/ / frq glvwulexflq jhrpwulfd
+hqwhqglgd vwd frpr ho qphur gh suxhedv qhfhvduldv kdvwd rewhqhu ho sulphu
{lwr,1 Hq wdohv flufxqvwdqfldv ho qphur phglr gh uhshwlflrqhv gh orv sdvrv
405 hv
. E '
' Sc
R
61515 Hohfflq gh S
Xqd yh} mdgd od ghqvlgdg } hv reylr txh ho phmru ydoru gh S +txh ghqrwduhprv
sru Srsw , vh rewlhqh do hqfrqwudu ho pv shtxhr qphur uhdo S txh yhulfd
41
42
E%
/ sdud wrgr % gho vrsruwh gh } +txh kd gh
s E% S } E%/ hv ghflu= S s}E%
frqwhqhu do gh s ,1
Gh hvwd irupd/ kd gh fxpsoluvh txh s E% 9' f , } E% 9' f | dghpv
s E%
%*}E%:f } E%
S 4@
%*}E%:f
s E%
} E%
s E%
' 4@
' 4@
%MU } E%
%MU
%
I e3 2
2Z
3%
e
2
'
2
4@ e)E% '
Z %MU
2 4@
e
Z
%MU
)E%
grqgh ) E% ' %2 n m%m1 Gdgr txh hvwd ixqflq hv vlpwulfd/ frqwlqxd hq wrgd
od uhfwd uhdo | glihuhqfldeoh wdqwdv yhfhv frpr vh ghvhh vdoyr hq % ' f/ edvwdu
hqfrqwudu vx p{lpr devroxwr hq ho lqwhuydor dfc 4=
% : f , ) E% ' % n c ) E% ' (
i% : fc ) E% ' fj / % '
) E f
Gh hvwd irupd/ ) dofdq}d xq p{lpr uhodwlyr hq % ' | rwur gh lgqwlfr ydoru
hq % ' 1 Uhvxowd iflo ghprvwudu txh dperv vrq p{lprv devroxwrv +sru orv
lqwhuydorv gh fuhflplhqwr | ghfuhflplhqwr gh od ixqflq,1 Frqvljxlhqwhphqwh/
u
Srsw '
2 )E
e
'
Z
2 *2
e '
Z
2e
* DD
Z
51 Kdvwd txh L i T A2 mA m n 2 1
61 Ghyroyhu f ' A 1
Od frqglflq txh kd| txh frpsuredu sdud ghflglu vl kd| dfhswdflq r uhfkd}r
vxujh gh txh
u
u
2
2
A
A
2e
Z
} EA
'
L
i T
SL
mA m ' L i T
mA m n
s EA
Z
2
2
2
2
Gdgr txh ho qphur phglr gh uhshwlflrqhv gh orv sdvrv 405 kdvwd txh vh rewlhqh
xq ydoru vlpxodgr sdud
s Zf hv S * DD | od suredelolgdg gh dfhswdflq hq ho
' f .Sf./ sxhgh ghfluvh txh ho dojrulwpr hv edvwdqwh
sdvr 5 hv R ' *S ' 2e
hflhqwh1
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
-4
-2
43
44
Sw ' 4@
%
s E%
}w E%
Yhdprv xq hmhpsor1
Hmhpsor 45 Vxsqjdvh txh vh ghvhd xwlol}du od greoh h{srqhqfldo gh sduphwur
b : f frpr ghqvlgdg dx{loldu hq ho pwrgr gh dfhswdflq uhfkd}r sdud vlpxodu
od qrupdo hvwqgdu1 Od ghqvlgdg greoh h{srqhqfldo |d ixh lqwurgxflgd hq ho
hmhpsor dqwhulru hq ho fdvr hq ho txh ho sduphwur ydojd b ' 1 Hq xq fdvr
jhqhudo vx iupxod hv
}b E% '
b 3b%
/ sdud wrgr % 5 U
e
2
Vljxlhqgr orv plvprv sdvrv txh sdud ho fdvr b ' / dqwhulruphqwh hvwxgldgr/
xq dojrulwpr sdud vlpxodu hvwd glvwulexflq edvdgr ho pwrgr gh lqyhuvlq hv
ho vljxlhqwh=
41 Jhqhudu T L Efc 1
51 Vl T fD kdfhu A ' b *? 2T / vlqr kdfhu A ' b *? 2 E T 1
61 Ghyroyhu A 1
s E%
' 4? 4@
' 4? 4@
b:f %MU }b E%
b:f %MU
%
I e3 2
2Z
b 3b%
e
2
%MU
)b E%
grqgh )b E% ' %2 n b m%m1 Gh irupd wrwdophqwh vlplodu d dtxho fdvr sxhgh
sureduvh txh )b dofdq}d vx p{lpr devroxwr hq orv sxqwrv % ' b/ vlhqgr
2
glfkr ydoru p{lpr )b E b ' b2 1 Frpr frqvhfxhqfld/
Sb '
b
b2
2 )b Eb e 2
e
'
Z
b
2
Z
20
15
10
0.5
1.5
Jufd gh Sb iuhqwh d b
2.5
45
46
c vl % 5 dfc eo | fhur hq ho
91 Gdgd od ixqflq gh ghqvlgdg s E% ' % 32%n2f
eH
uhvwr/ ghwdoodu xq dojrulwpr txh shuplwd vlpxodu ydoruhv gh od plvpd1
:1 Ho wlhpsr +hq drv, hqwuh grv lqvshfflrqhv vfdohv d xqd hpsuhvd hv xqd
yduldeoh dohdwruld frq ghqvlgdg gdgd sru
f fffH% fffff%2 vl % 5 dfc fo
s E% '
* dfc fo
f
vl % 5
Gdu xq dojrulwpr/ or pv vhqfloor srvleoh/ txh shuplwd vlpxodu ydoruhv gh
hvd yduldeoh1 Frphqwdu ho judgr gh hflhqfld gh glfkr dojrulwpr iuhqwh
47
4
Mtodos universales para la
simulacin de variables discretas
71 0
Hq or txh vljxh vh h{srqguq dojxqrv pwrgrv jhqhudohv sdud vlpxodu glvwulex0
flrqhv glvfuhwdv1 Hq frqfuhwr/ vh hvwxgldu ho pwrgr gh od wudqvirupdflq
fxdqwlo hq vx yhuvlq fovlfd | frq hwltxhwdgrv swlprv/ ho pwrgr gh odv wdeodv
jxd | orv pwrgrv gh wuxqfdplhqwr1
Ho sureohpd txh qrv rfxsd dkrud hv vlpxodu xqd yduldeoh dohdwruld glvfuh0
wd/ f/ txh wrpd orv ydoruhv % / %2 / / %? + ,/ frq suredelolgdghv R '
Ef ' % / ' c 2c c ? + ,1 Xq sodqwhdplhqwr hvwqgdu/ htxlydohqwh
do dqwhulru/ frqvlvwh hq uhvroyhu od fxhvwlq gh vlpxodu od yduldeoh dohdwruld U
txh wrpd orv ydoruhv c 2c c ? + , frq odv plvpdv suredelolgdghv R / '
c 2c c ? + ,1 Hvwr hv frqvhfxhqfld gho xvr gh xqd dsolfdflq lq|hfwlyd
oodpdgd gh frglfdflq r hwltxhwdgr/ gdgd sru/
, G $ Qc
frq , E% ' /
vlhqgr ho frqmxqwr gh ydoruhv txh wrpd od yduldeoh dohdwruld f
Vh vxsrqgu +sru frprglgdg, txh orv ydoruhv txh wrpd od yduldeoh |d hvwq
rughqdgrv | qrv fhluhprv do fdvr qlwr1 Hq fdvr frqwudulr vh rughqdudq
ghqrwdqgr % ho phqru/ %2 ho vhjxqgr | dv vxfhvlydphqwh1 Gh hvwd irupd
whqgudprv= % %2 %? 1 Hq hvwh fdvr hv reylr txh ho uhvxowdgr
gdgr sru ho whruhpd gh lqyhuvlq qr hv flhuwr |d txh od yduldeoh dohdwruld 8 Ef
wrpd vor orv ydoruhv 8 ER / 8 ER n R2 / / 8 ER n R2 n n R? vlhqgr/ sru
wdqwr/ glvfuhwd | qr sxglhqgr whqhu glvwulexflq L Efc 1
51
52
&
[
'
R L :
&3
[
R
'
ljxdod sru sulphud yh} do ydoru gh L 1 Hvwh ydoru sxhgh kdooduvh phgldqwh xqd
evtxhgd vhfxhqfldo/ xwlol}dqgr ho vljxlhqwh dojrulwpr=
Dojruwlpr gh wudqvirupdflq fxdqwlo frq evtxhgd vhfxhqfldo
41 Jhqhudu L L Efc 1
51 Kdfhu U ' | 7 ' R 1
61 Plhqwudv L : 7 kdfhu
6141 U ' U n | 7 ' 7 n RU 1
71 Ghyroyhu f ' %U 1
Vl vh ghvhd jhqhudu xq judq qphur gh ydoruhv gh od yduldeoh f +txh hv or
pv kdelwxdo,
sxhgh uhvxowdu pv hflhqwh fdofxodu suhyldphqwh odv fdqwlgdghv
S
7 ' ' R gh irupd uhfxuvlyd= 7 ' R / 7 ' 73 n R sdud ' 2c c c ?
| kdfhu od frpsdudflq L : 7U hq ho sdvr 6 gho dojrulwpr dqwhulru1 Gh hvwd
irupd vh hylwd or txh srgudq vhu fofxorv uhshwlwlyrv gh odv plvpdv vxpdv gh
suredelolgdghv do vlpxodu glvwlqwrv ydoruhv gh f1
Hmhpsor 47 +Vlpxodflq gh od glvwulexflq gh Srlvvrq, Wphvh xqd yd0
uldeoh/ f/ frq glvwulexflq gh Srlvvrq gh sduphwur b/ txh wrpd orv ydoruhv
% ' f/ %2 ' / frq suredelolgdghv
R ' Ef ' % ' Ef ' '
e3b b3
/ ' c 2c
E -
Hq hvwh fdvr ho dojrulwpr gh lqyhuvlq frq evtxhgd vhfxhqfldo ylhqh gdgr sru
41 Jhqhudu L L Efc 1
51 Kdfhu U ' | 7 ' e3b 1
61 Plhqwudv L : 7 kdfhu
3b bU3
1
6141 U ' U n | 7 ' 7 n e EU371 Ghyroyhu f ' U 1
Ghelgr d txh od irupd gh hwltxhwdu orv ydoruhv gh od yduldeoh frqoohyd ho
ghvidvh gh xqd xqlgdg hq orv qglfhv/ hv uhfrphqgdeoh dmxvwdu ho dojrulwpr sdud
hylwdu hvwh hihfwr=
41 Jhqhudu L L Efc 1
51 Kdfhu U ' f | 7 ' e3b 1
61 Plhqwudv L : 7 kdfhu
3b U
6141 U ' U n | 7 ' 7 n e U-b 1
71 Ghyroyhu f ' U1
Sru owlpr/ whqlhqgr hq fxhqwd txh odv suredelolgdghv sxhghq fdofxoduvh gh
irupd uhfxuvlyd
Ef ' '
b e3b b3
b
e3b b
'
' Ef ' /
E
vh sxhghq vlpsolfdu orv fofxorv txh dsduhfhq hq ho sdvr 614 gho dojrulwpr
gdqgr oxjdu d
41 Jhqhudu L L Efc 1
51 Kdfhu U ' f/ R ' e3b | 7 ' R1
53
54
61 Plhqwudv L : 7 kdfhu
6141 U ' U n / R ' bU R | 7 ' 7 n R1
71 Ghyroyhu f ' U1
?
[
} E R '
'
'
'
?
[
?
[
'
55
56
R n E? R? 1
'
/ sdud ' c 2c ?1
?
R L :
&3
[
'
R /
&
&
L :
/ & ?L : &
?
?
57
58
[
R E R '
'f
R E Rn R
' E Rn 1
R
59
60
ud}/ hv klmr gh h{dfwdphqwh rwur qrgr1 Orv qrgrv gh orv txh qr vdohq dufrv
+r txh qr wlhqhq klmrv, vrq oodpdgrv qrgrv whuplqdohv x krmdv gho uero1 Hq
hvwdv frqglflrqhv vl ho judir hv qlwr +l1h1 vl wlhqh xq qphur qlwr gh qrgrv,
wrgr qrgr ghvflhqgh gho ud} hq xq qphur qlwr gh jhqhudflrqhv +hv ghflu/ hv
klmr gh xq klmr gh xq klmr gh xq klmr gho ud},1 Glfkr qphur hv oodpdgr
surixqglgdg gho qrgr1 Dtxhoorv uerohv txh fxpsohq txh wrgrv orv qrgrv/
h{fhswr orv whuplqdohv/ wlhqhq h{dfwdphqwh grv klmrv vh oodpdq uerohv elqdulrv1
Ho sureohpd txh qrv suhrfxsd/ shqvdgr hq wuplqrv gh uerohv elqdulrv/
frqvlvwh hq gdgrv ? qrgrv ic 2c c ?j frq suredelolgdghv uhvshfwlydv R / R2 /
/ R? / hqfrqwudu xq uero elqdulr txh wlhqh suhflvdphqwh qrgrv whuplqdohv
ic 2c c ?j | surixqglgdghv uhvshfwlydv _ / _2 / / _? / gh wdo irupd txh vh
plqlplfh od ixqflq
?
[
_ R 1
'
Frq hvwd irupxodflq/ odv suredelolgdghv rwrujdgdv d orv qrgrv whuplqdohv vrq
suhflvdphqwh R ' Ef ' % 1
Do remhwr gh frqvwuxlu glfkr uero +r xqr gh hoorv vl kd| ydulrv txh plql0
pl}dq od h{suhvlq,/ uhvxowd iflo shufdwduvh gh txh kd gh fxpsolu odv vljxlhqwhv
surslhgdghv=
41 H{lvwhq do phqrv grv qrgrv whuplqdohv gh surixqglgd p{lpd1 Hv reylr
txh ho qrgr gh p{lpd surixqglgdg hv whuplqdo1 Sru vhu xq uero elqdulr/
hvh qrgr kd gh whqhu xq khupdqr txh hv gh od plvpd surixqglgdg |/ sru
wdqwr/ wdpelq whuplqdo1
51 Orv grv qrgrv gh suredelolgdg pv shtxhd gho uero swlpr vrq whu0
plqdohv | gh surixqglgdg p{lpd1 Gh qr vhu dv kdeud xq qrgr gh
p{lpd surixqglgdg frq suredelolgdg pd|ru txh od gh rwur qrgr whupl0
qdo frq phqru surixqglgdg1 Shupxwdqgr dperv qrgrv hqfrqwududprv
rwur qxhyr uero hq ho txh od ixqflq gho remhwlyr vhud phqru1
61 Vlhpsuh h{lvwh dojq uero swlpr hq ho txh orv grv qrgrv gh pv shtxhd
suredelolgdg vrq khupdqrv +| |d vdehprv txh gh surixqglgdg p{lpd,1
Edvwd frqvlghudu xq uero swlpr +hq ho txh dperv qrgrv kdq gh whqhu
p{lpd surixqglgdg 0hq sduwlfxodu ljxdo0, | hq fdvr gh txh orv qrgrv hq
fxhvwlq qr ixhvhq khupdqrv uhdol}du xqd shupxwdflq hqwuh xqr gh hoorv
| ho khupdqr gho rwur1 Hvwh surfhvr qr dowhud od ixqflq gho remhwlyr |/
sru wdqwr/ ho qxhyr uero frqvwuxgr/ hq ho txh hvrv grv qrgrv |d v vrq
khupdqrv/ wdpelq hv swlpr1
71 Ixvlrqdqgr orv grv qrgrv d orv txh vh uhhuh ho dsduwdgr dqwhulru +sru
frprglgdg qrwdflrqdo vxsrqjdprv txh vrq orv qrgrv frq hwltxhwdv ?
| ?, frq vx qrgr sdguh | rwrujqgroh d vwh od vxpd gh vxv suredelol0
gdghv +R?3 n R? ,/ ho uero uhvxowdqwh hv swlpr hqwuh orv uerohv elqdulrv
D
.
b
suredelolgdghv f f f2D f2 f
Dv/ vh fuhd ho qrgr ic bj frq suredelolgdg dvrfldgd Rtcb ' R n Rb ' f2e1
Gh hvwd irupd vh yd uhgxflhqgr xq qrgr hq fdgd hwdsd=
qrgrv
D
.
ic bj
suredelolgdghv f2e f f2D f2
qrgrv
D
ic .c bj
suredelolgdghv feD
f f2D
qrgrv
ic .c bj ic Dj
suredelolgdghv feD
fDD
Gh hvwd irupd/ ho uero gh Kxpdq ylhqh gdgr sru od sulphud jxud dgmxqwd1
61
62
uero gh Kxpdq1
63
64
71
. E
?
2
' n r i %^ 5 dfc j ' n
?
?
Vxsqjdvh/ dghpv/ txh whqhprv rwud yduldeoh dohdwruld frqwlqxd/ frq ixqflq
gh glvwulexflq C E% | flhuwrv ydoruhv @f ' 4 @ @2 @?3
@? ' 4/ wdohv txh 8 E 8 E3 ' R ' C E@ C E@3 / ' c 2c c ?1
Hvwd owlpd frqglflq ylhqh d jdudqwl}du txh od suredelolgdg gh txh od yduldeoh
65
66
Ghyroyhu [1
67
68
5
Mtodos especcos para la simulacin
de distribuciones notables
81 0
Hq hvwh fdswxor vh hvwxglduq dojrulwprv hvshffrv sdud vlpxodu dojxqdv gh
odv glvwulexflrqhv gh suredelolgdg pv lpsruwdqwhv1 Od pd|rud gh hoorv vrq
dsolfdflrqhv gh orv pwrgrv jhqhudohv |d h{sxhvwrv/ txl} frq dojxqd sduwl0
fxodulgdg1 Glvwulexflq sru glvwulexflq/ vh luq frphqwdqgr orv pwrgrv pv
kdelwxdohv gh vlpxodflq gh odv plvpdv/ frphq}dqgr sru odv frqwlqxdv | sdvdq0
gr srvwhulruphqwh d odv yduldeohv glvfuhwdv1
71
72
f
f
hv xqd 2
1
c
f
f
Dojrulwpr srodu
41 Jhqhudu L c L2 L Efc 1
51 Kdfhu T ' 2L / T2 ' 2L2 | ` ' T2 n T22 1
61 Vl ` : hqwrqfhv
yroyhu d 41
t
*? `
71 Kdfhu t ' 32`
1
81 Ghyroyhu f ' T t / f2 ' T2 t 1
Pwrgr gho Whruhpd Fhqwudo gho Oplwh
Vx ixqgdphqwr whulfr/ frpr vx surslr qrpeuh lqglfd/ hv ho Whruhpd Fhqwudo
gho Oplwh1 Gdgdv yduldeohv dohdwruldv A / A2 / / A? / lqghshqglhqwhv | frq
glvwulexflq fxdotxlhud/ vh wlhqh txh
s S?
? ? ' A . EA g
A >A
s
'
* Efc /
jA
I
T @o EA
?
vl ? hv vxflhqwhphqwh judqgh1
Hvwh whruhpd sxhgh dsolfduvh sdud vlpxodu xqd Efc wrpdqgr yduldeohv
frq rwud glvwulexflq pv iflo gh vlpxodu1 Ho fdvr pv kdelwxdo hv hohjlu
g
A ' L ' L Efc | ? ' 2 +sru vlpsolflgdg gh fofxor,1 Gh hvwd irupd/ od
vljxlhqwh yduldeoh uhvxowd whqhu glvwuulexflq dsur{lpdgd Efc /
s S2
2
[
2 2 ' L 2
L >A
t
'
'
L S1
jL
I
?
'
j
/ sdud wrgr % 5 U1
2
Z j n E% >2
%>
73
74
Sxhgh ghprvwuduvh xqd uhodflq uhfxuvlyd sdud K ER vlq pv txh kdfhu xqd
lqwhjudflq sru sduwhv/ wrpdqgr ' %R3 | _ ' e3% _%1 Dv/ vh wlhqh/
] "
] "
"
%R3 e3% _% ' %R3 e3% f
ER %R32 e3% _%
K ER '
f
f
] "
R32 3%
' ER
% e _% ' ER K ER 1
f
' f '
' @ ' @ *? E ' L 1 Dv vh wlhqh=
Dojrulwpr uhsurgxfwlyr gh vlpxodflq gh od Huodqj rswlpl}dgr
31 Kdfhu u ' @ 1
41 Kdfhu 7 ' 1
51 Ghvgh ' kdvwd R kdfhu
5141 Jhqhudu L L Efc 1
5151 Kdfhu 7 ' 7 L 1
61 Ghyroyhu f ' u *? 71
Orv dojrulwprv dqwhulruhv vor vrq yolgrv sdud R hqwhur/ vlhqgr dghpv px|
ohqwrv vl R hv judqgh1 Sru frqwud vrq px| vlpsohv | gh iflo lpsohphqwdflq1
Frpr dowhuqdwlyd h{lvwhq rwurv dojrulwprv pv frpsolfdgrv txh fxeuhq wdpelq
ho fdvr hq txh R qr vhd hqwhur1 Yhuhprv ho dojrulwpr gh Wdglndpdood +4<:;,
sdud vlpxodu xqd K Ec R1 Vh wudwd gh xq dojruwlpr gh dfhswdflq2uhfkd}r/ txh
vor hv yolgr vl R : e | txh xvd frpr ghqvlgdg dx{loldu xqd greoh h{srqhqfldo
fhqwudgd hq R | frq sduphwur gh hvfdod gdgr sru
b'
s
'
w
n eR
t
t n~
75
76
51
Rughqduorv=
61
Hv reylr txh hvwh dojrulwpr sxhgh uhvxowdu px| ohqwr vl dojxqr gh orv grv
sduphwurv hv hohydgr +sxhv kdeu txh vlpxodu pxfkdv xqliruphv sdud frq0
vhjxlu xq ydoru vlpxodgr gh od ehwd,1 Dghpv/ hq ixqflq gh fxo gh orv grv
sduphwurv/ R ^/ vhd pd|ru/ uhvxowdu pv hflhqwh/ hq ho sdvr 5/ frphq}du
d rughqdu sru ho pd|ru/ oxhjr ho vhjxqgr pd|ru/ | dv vxfhvlydphqwh/ r kdfhu0
or hpsh}dqgr sru ho phqru1 Hq fxdotxlhu fdvr/ hv reylr txh qr hv qhfhvdulr
rghqdu wrgrv orv ydoruhv L jhqhudgrv/ vlqr wdq vor hqfrqwudu ho txh rfxsd ho
oxjdu R0vlpr1
Xq pwrgr yolgr dxqtxh R ^ qr vhdq hqwhurv hv ho gdgr sru ho dojrulwpr
gh Mkqn +4<97,1
Dojrulwpr gh Mkqn
41
Uhshwlu1
4141
Jhqhudu Lc T L Efc 1
4151
51
Kdvwd txh 7 1
61
Kdfhu f '
t
1
7
Kdfhu k ' R n ^1
/
4?ERc^
Kdfhu ' R n q 1
61
Jhqhudu L c L2 L Efc 1
L
Kdfhu T ' q *? 3L
| ` ' R eT 1
k
Vl k *? ^n`
n T *? e *? EL2 L2 hqwrqfhv yroyhu d 41
71
Ghyroyhu f '
51
`
1
^n`
s E% '
% 2 3 e3 2
/ sdud wrgr % f1
?
2 2 K ?2
g
Frpr frqvhfxhqfld/ 2? ' K 2 c ?2 | orv dojrulwprv ylvwrv sdud od glvwulexflq
jdppd vrq dsolfdeohv d hvwh fdvr1 Dghpv/ ghelgr d od uhsurgxfwlylgdg |d
g
phqflrqdgd vh wlhqh txh K 2 c ?2 ' K 2 c ?2 n K 2 c 2 / fxdqgr ? qr vhd
sdu/ vlhqgr hvwd owlpd glvwulexflq/ K 2 c 2 / od gho fxdgudgr gh xqd qrupdo
hvwqgdu1 Gh hvwd irupd/ vh wlhqh ho vljxlhqwh dojrulwpr sdud od vlpxodflq gh
od fkl0fxdgudgr=
Dojrulwpr uhsurgxfwlyr
sdud vlpxodu od fkl0fxdgudgr
31 Kdfhu 6 ' ?2 1
41 Kdfhu 7 ' 1
51 Ghvgh ' kdvwd 6 kdfhu
5141 Jhqhudu L L Efc 1
5151 Kdfhu 7 ' 7 L 1
61 Kdfhu f ' 2 *? 71
71 Vl ? hv lpsdu kdfhu
7141 Jhqhudu ~ Efc 1
7151 Kdfhu f ' f n ~ 2 1
81 Ghyroyhu f1
Gh wrgdv irupdv/ vl ? hv judqgh hv uhfrphqgdeoh xvdu ho dojrulwpr gh Wdglnd0
pdood1
Gdgdv grv yduldeohv dohdwruldv t ' 26 h t2 ' 2? lqghshqglhqwhv/ od yduldeoh
dohdwruld ghqlgd sru
f'
t
6
t2
?
77
78
Gdgdv grv yduldeohv lqghshqglhqwhv t ' Efc h t2 ' 2? / od yduldeoh dohdwr0
uld
t
f't
t2
?
Frpr vh yh/ ` Ebc ' i T Eb1 Hvwd glvwulexflq vh xwlol}d pxfkr hq delolgdg
| dqolvlv gh vxshuylyhqfld sdud prghol}du ho wlhpsr gh ylgd gh xqd frpsrqhqwh
r gh xq vhu ylyr1 Sxhgh vlpxoduvh iflophqwh phgldqwh ho pwrgr gh lqyhuvlq
oljhudphqwh rswlpl}dgr1
Dojrulwpr gh lqyhuvlq sdud vlpxodu od glvwulexflq gh Zhlexoo
41 Jhqhudu L L Efc 1
51
Ghyroyhu f '
E3 *? L k
b
n e3
%3@
K
/ ;% 5 U/
79
80
e3b b
/ sdud ' fc c
-
A
fn
[
A /
'
A
'
*?
f
T
'
fn
[
'
L
f
\
'
A /
*?
fn
T
L e3b :
'
fn
\
f
[
*? L
'
L
/ *?
fn
[
'
#f
\
*? L
/
b
$
L
b : *?
'
#fn
\
$
L
'
L 1
'
1
31 Kdfhu u ' *?E3R
41 Jhqhudu L L Efc 1
51 Kdfhu A ' u *? L 1
61 Ghyroyhu f ' gA h1
81
82
83
6
Simulacin de distribuciones
multidimensionales
91 0
$
Od vlpxodflq gh yhfwruhv dohdwrulrv f ' Ef c f2 c c f_ txh vljdq flhuwd
glvwulexflq gdgd qr hv wduhd vlhpsuh vhqflood1 Hq jhqhudo/ qr uhvxowd xqd
h{whqvlq lqphgldwd gho fdvr xqlglphqvlrqdo/ dqtxh/ vl odv yduldeohv txh frp0
srqhq ho yhfwru vrq lqghshqglhqwhv/ hqwrqfhv edvwdu vlpxodu fdgd f frq od
glvwulexflq pdujlqdo ghvhdgd +8 , | oxhjr djuxsdu orv ydoruhv vlpxodgrv sdud
fdgd frpsrqhqwh hq xq yhfwru1
Hq od pd|ru sduwh gh orv fdvrv gh lqwhuv/ odv frpsrqhqwhv gho yhfwru dohdwr0
ulr vrq ghshqglhqwhv | ho pwrgr dqwhulru qr hv yolgr1 D frqwlqxdflq vh yhuq
dojxqrv pwrgrv jhqhudohv sdud od vlpxodflq gh glvwulexflrqhv pxowlglphqvlr0
qdohv1
87
88
ghuhprv xqd
2
>
>2
2
j j2
c
c
j 2 j 22
%2
s E% ' s i T 2 1
2j
j 2Z
Dghpv
$
%'
s E% c %2 ' s E
Frpr
3
'
_i| EP
$| 3
s
% 1
% P $
i T
2
2Z _i| EP
j 22 j 2
j 2 j 2
' 2 2
j j 2 j 22
j 22 j2
j 2 j 2
/
vh wlhqh txh
j 2 %2 2j 2 % %2 n j 2 %22
$
$
% ' 2
% | P3
2
2 Ej 2 j 22 j 22
|/ sru wdqwr/
s E% c %2
s2 E%2 m% '
s E%
2 2
%2
j 2 % 2j 2 % %2 n j 2 %22
i T
2
2 Ej 2 j 22 j 22
2j
s
j 2Z
' s 2 2
2Z j j 2 j 22
2 2 2
j j2 % 2j 2 j 2 % %2 n j e %22 Ej 2 j 22 j 22 %2
's t 2 2 2 i T
j j2 3j 2
2j 2 Ej 2 j 22 j 22
2Z
j 2
2j 2 j 2 % %2 n j e %22 n j 22 %2
's t 2 2 2 i T
j j 2 3j 2
2j 2 Ej 2 j 22 j 22
2Z
j 2
3
4
j22 %2
2j 2 % %2
2
n
%
n
2
e
2
j
j
D
' s t 2 2 2 i T C
j 2 j 22 3j22
j j 2 3j 2
2
2
2Z
j
j2
3
2 4
j 2 %
%
2
j 2
F
E
' s t 2 2 2 i T C
D/
2 j 2 3j 2
j
j j 2 3j 2
2
2
2 j2
2Z
2
j
t 2 2 2
j j 2 3j 2
1
txh hv od ghqvlgdg gh xqd jj22 % c
j 2
_%2 '
vl % 5 dc o /
s E% ' s
Z
3 3%2 Z
hv ghflu/
s E% '
Dghpv
s2 E%2 m% '
2
Z
s
%2
vl % 5 dc o
* dc o
vl % 5
t
t
s E% c %2
2
2
/
vl
%
' sZ 2 ' s
%
c
%
5
2
2 3%
s E%
2 %2
Z
89
90
41
$
%
2_
s E
T_ E
'
'
$
% *}E % :f } E
%
T_ E
2_
$
$
| od frqglflq gh dfhswdflq SL } A s A vh frqylhuwh hq
2_
$
$
L _ d3co_ A
_ A /
T_ E 2
T_ E
$
$
r/ or txh hv or plvpr/ L d3co_ A _ A 1 Gdgr txh ho qphur dohdwr0
ulr L hvw hq ho lqwhuydor dfc |txhodv ixqflrqhv
lqglfdgrudv ydohq f / hvwd
$
$
$
frqglflq htxlydoh d txh d3co_ A ' _ A / hv ghflu/ d txh A 5 _ / hv
ghflu/ txh vh yhultxh
A2 n A22 n n A_2 1
Sru rwud sduwh/ od vlpxodflq gh A L dc o_ sxhgh kdfhuvh wulyldo0
phqwh phgldqwh A L Edc o sdud fdgd ' c 2c c _/ |d txh odv frpsr0
qhqwhv vrq lqghshqglhqwhv1 Frpr ho ydoru gh L hv vxshu xr hq hvwh fdvr/ ho
dojrulwpr txhgd=
41 Vlpxodu T c T2 c c T_ L Efc lqghshqglhqwhv1
51 Sdud ' c 2c c _ kdfhu A ' 2T 1
61 Vl A2 n A22 n n A_2 : hqwrqfhv yroyhu do sdvr 41
$
71 Ghyroyhu f ' EA c A2 c c A_ | 1
Xvdqgr odv iupxodv gho yroxphq gh xqd hvihud _0glphqvlrqdo=
; _*2 _
Z o
A
A
vl _ hv sdu
?
E_*2T_ Eo '
g _2 hn Z g _2 h o_
A
A
= 2
vl _ hv lpsdu
D_
sxhgh yhuvh txh ho qphur phglr gh uhshwlflrqhv gh orv sdvrv 406 gho dojrulwpr/
_
txh ylhqh gdgr sru od frqvwdqwh S ' T_2E / sxhgh kdfhuvh hquphphqwh judqgh1
Dv/ vl _ ' 2 vh wlhqh S ' 2./ vl _ ' vh wlhqh S ' b/ vl _ ' e hqwrqfhv
S ' 2e | sdud _ ' f uhvxowd S ' efD txh hv xq ydoru txh kdfh txh ho
dojrulwpr vhd wuhphqgdphqwh ohqwr hq glphqvlq f1
91
92
E n E n n
n /
2
E n E n n
n ' &1
2
Ghqrwdqgr dkrud ? ' n / sdud hqfrqwudu Ec ' 3 E& edvwd frq kdoodu ?
h / hqwhurv srvlwlyrv/ frq ? c wdohv txh
? E? n
n ' &1
2
Ghehprv hqwrqfhv hqfrqwudu ho qlfr ? txh fxpsoh
? E? n
? E? n n 2 E? n
? E? n
E? n E? n 2
n?
'
1
&
2
2
2
2
Frpr dghpv ?2 ? E? n | E? n E? n 2 E? n 22 / vh wlhqh txh hvh
ydoru ? kd gh yhulfdu
?2 2& E? n 22 c
hv ghflu
os p
os p
2& 2 ?
2&
os p
os p
2&
2& 1
Edvwd o
hqwrqfhv
fdofxodu od h{suhvlq ?E?n
sdud
2
os hvrv
p srvleohv ydoruhv gh ?1
s p os p
Dv/ vl
2&
2& n : 2& hqwrqfhv ? '
2& |/ hq fdvr frqwudulr/
os p
2& 1 Ilqdophqwh vh fdofxod
?'
'&
? E? n
| ' ? 1
2
dqwhulruphqwh/
s
sho ydoru
2 S '
2 S '
2 '
3 ES1 Fdofxodprv sulphudphqwh ? '
gD SDSHDe2h ' D1 Oxhjr fdofxodprv D ED n ' f 2 ' 2 S/ frq or fxdo
' | ' D ' e1 Dv sxhv vh rewlhqh 3 ES '
? ' D1 Dghpv ' S DuS
2
Ec e/ txh frlqflgh frq or txh vh sxhgh revhuydu hq od jxud dqwhulru1
Vh revhuyd sxhv frpr ho fofxor gh 3 E& hv px| uslgr1 Ho uhvwr gho
dojrulwpr vh uhgxfh d od vlpxodflq gh od yduldeoh xqlglphqvlrqdo 1
Dxqtxh qr hqwuduhprv frq ghwdooh hq hoor/ frqylhqh uhvdowdu txh hv srvleoh
_
jhqhudol}du hvwh wlsr gh ixqflrqhv gh frglfdflq d E]n 1 Wdpelq hv idfwleoh
hqfrqwudu od lqyhuvd gh wdo ixqflq jhqhudol}dgd +oodpdgd ixqflq gh ghfrgl0
fdflq, txh vh sxhgh fdofxodu hflhqwhphqwh1
Fxdqgr od yduldeoh dohdwruld f2 wrpd xq qphur qlwr gh ydoruhv +vxsrq0
jdprv frpsuhqglgrv hqwuh f | ,/ rwud srvleoh ixqflq gh frglfdflq/ pv
vhqflood hv
Ec ' E n n /
93
94
E& '
&
c & 4L_ E n
n
j2 f f
f j 22 f
11 1 1
11
1
1 11
1
1
f f j 2_
4
F
F
Fc
D
vh rewlhqh iflophqwh
# _
$3*2
\
$
s E
% ' E2Z3_*2
j 2
3
'
E
E
E
E
|E
$
$
E
%
>
i TE
E 2
E
C
C
$
j 3
f
11
1
j 22
11
1
f
111
f
f
11
1
j2_
F
F
F
F
$
$
F E
F
%
>
F
F
D
D
$
_
[ E% > 2
' E2Z
i T
2 '
j 2
'
#
#
$$
_
_
\
\
E% > 2
s i T 2
'
'
> cj E% /
2j
j 2Z
'
'
3_*2
# _
\
j2
vlhqgr > cj od ixqflq gh ghqvlgdg gh xqd E> c j 1 Gh hvwd irupd/ fxdqgr
od pdwul} P +txh uhvxowd vhu od pdwul} gh yduldq}dv0fryduldq}dv gh od qrupdo
_0glphqvlrqdo, hv gldjrqdo/ hqwrqfhv odv frpsrqhqwhv vrq lqghshqglhqwhv |
$
> c P phgldqwh ho vljxlhqwh dojrulwpr=
uhvxowd wulyldo vlpxodu od _ E
41 Vlpxodu ~ c ~2 c c ~_ Efc lqghshqglhqwhv1
51 Sdud ' c 2c c _ kdfhu f ' > n j ~ 1
$
61 Ghyroyhu f ' Ef c f2 c c f_ | 1
$
> c P
Xqd surslhgdg txh uhvxowd px| wlo sdud vlpxodu od glvwulexflq _ E
frq P duelwuduld hv od vljxlhqwh1
$ g
$
> c P | hv xqd pdwul} gh glphqvlq R _/
Sursrvlflq 5: Vl f ' _ E
$
$ g
$
> c P | 1
gh udqjr p{lpr/ frq R _/ hqwrqfhv t ' f ' R E
$
$ g
$
$
$ g
yduldeoh dohdwruld f ' _ E > c P/ hqwrqfhv f ' f > '
Gdgd xqd
$
_ f c P 1 Dghpv/ gdgd xqd pdwul} ghqlgd srvlwlyd/ P/ h{lvwh xqd pdwul}
ruwrjrqdo M +hv ghflu/ wdo txh M 3 ' M | , gh irupd txh od pdwul} \ ' M | PM
hv gldjrqdo1 Gh khfkr/ M hv od pdwul} gh fdpelr gh edvh sdud txh od pdwul}
dvrfldgd d od fruuhvsrqglhqwh dsolfdflq olqhdo vhd od pdwul} gldjrqdo \ +hq
oxjdu gh od pdwul} gh sduwlgd P,1
Odv froxpqdv gh od pdwul} M vrq suhflvdphqwh orv dxwryhfwruhv olqhdophqwh
lqghshqglhqwhv +| gh pgxor xqlwdulr, gh od pdwul} P/ hv ghflu/ _ yhfwruhv
$
$
$2 c c
$_ / wdohv txh
$ c
% |
% ' sdud wrgr
%
%
olqhdophqwh lqghshqglhqwhv/
%
|
$
$
' c 2c c ? | frq % % ' f vl 9' / yhulfdqgr dghpv txh <b 5 U wdo
$
$
txh P
% ' b
% +frqglflq gh vhu xq dxwryhfwru,1 Dghpv orv dxwrydoruhv
b / b2 / / b_ +txh vrq wrgrv srvlwlyrv, vrq suhflvdphqwh orv hohphqwrv gh od
gldjrqdo gh od pdwul} \1
$ g
$
Sduwlhqgr gh xqd yduldeoh ~ ' _ f c U_ +iflophqwh vlpxodeoh d sdu0
$ g
wlu gh ~ / ~2 / / ~_ Efc lqghshqglhqwhv,/ vh wlhqh txh \*2 ~ '
$
_ f c \ / vlhqgr
3
E
E
\*2 ' E
C
*2
b
f
11
1
b2
11
1
*2
111
f
f
11
1
4
F
F
F
D
*2
b_
95
96
2S feH
c
1
2
feH 2Se
Sdud hqfrqwudu orv dxwrydoruhv | dxwryhfwruhv gh P uhvroyhprv _i| EP bU '
f/ hv ghflu/
2S b feH
2
feH 2Se b ' f / E2S b E2Se b EfeH ' f
s
D D2 S e
/
/ b2 Db n S ' f / b '
2
txh riuhfh frpr vroxflrqhv b ' | b2 ' 21 Sdud hqfrqwudu dxwrydoruhv gh
pgxor fruuhvsrqglhqwhv d hvrv dxwrydoruhv qr whqhprv pv txh uhvroyhu orv
$
$
% ' f sdud ' c 2 lpsrqlhqgr od frqglflq gh pgxor
vlvwhpdv EP b U
ljxdo d / hv ghflu %2 n %22 ' 1 Dv/ uhvxowd
S 2
fSe feH
/ oxhjr
' ffe
P b U '
2 b
feH fS
e
$
$
EP b U
% ' f / %2 ' % / shur frpr %2 n %22 ' / vh wlhqh
e
2D 2
% ' / oxhjr % ' | %2 '
b
D
D
+wdpelq hv vroxflq vl fdpeldprv dperv gh vljqr,>
fS feH
b 2
/ oxhjr
P b2 U '
' ffe
2 S
feH fSe
$
$
% ' f / %2 ' % / shur frpr %2 n %22 ' / vh wlhqh
EP b2 U
e
e
2D 2
% ' / oxhjr % ' | %2 ' 1
S
D
D
Gh hvwd irupd/ od pdwul} M uhvxowd/ hqwuh rwudv srvlelolgdghv/
e
fS fH
D
D
'
M'
eD D
fH fS
Dkrud
$
$
t ' \*2 ~ '
s
s
sf
~
~
' s
~2
f
2
2~2
| qdophqwh/
$
$
f '$
> nMt '
Dv/
41
51
61
71
n fSt n fHt2
fHt n fSt2
1
ho dojrulwpr uhvxowdud
lqghshqglhqwhv1
Vlpxodu ~ cs
~2 Efc s
Kdfhu t ' ~ h t2 ' 2~2 1
Rewhqhu f ' n fSt n fHt2 | f2 ' fHt n fSt2 1
$
Ghyroyhu f ' Ef c f2 | 1
'f
fD
ffb
ff
'
f2
fH
ffD
'2
ffS
ffD
f
'
ff
ff2
ff
'e
ff
f
f
97
7
Diseo de experimentos
de simulacin
:1 0
Hq ho suhvhqwh fdswxor vh derugduq dojxqdv gh odv fxhvwlrqhv pv lpsruwdqwhv
d od krud gh glvhdu xq hvwxglr gh vlpxodflq1 Hq sulphu oxjdu vh srqguq gh
pdqlhvwr odv vlplolwxghv | glihuhqfldv hqwuh od vlpxodflq | od h{shulphqwdflq
vreuh ho vlvwhpd uhdo1 Wdpelq vh frphqwduq dojxqdv jhqhudolgdghv vreuh od
vlpxodflq hvwwlfd | glqplfd/ glihuhqfldqgr/ ghqwur gh vwd owlpd/ hqwuh od
vlpxodflq sru hyhqwrv | sru fxdqwrv1 Vh derugduq dojxqdv wfqlfdv gh uhgxf0
flq gh od yduldq}d | vh lqglfdu frpr srghu uhvroyhu orv sureohpdv gh hvwdel0
ol}dflq | ghshqghqfld txh kdelwxdophqwh dsduhfhq hq od vlpxodflq glqplfd1
102
[
T @o Ef t ' T @o Ef t
2
'
ET @o Ef n T @o Et 2J Ef c t
ET @o Ef n T @o Et /
'
104
T @o f ' 2
#
[
'
T @o Ef n 2
?
[
J Ef c f 1
c'c
Xqd irupd gh xwlol}du hvwd owlpd h{suhvlq sdud uhgxflu od yduldq}d gho hv0
wlpdgru frqvlvwh hq kdfhu txh fdgd yduldeoh frq qglfh lpsdu vhd qhjdwlyd0
phqwh fruuhodgd frq od yduldeoh gh qglfh vljxlhqwh +vlhqgr lqghshqglhqwhv gh
odv ghpv,1 Od irupd pv vhqflood gh frqvhjxlu hvwr fxdqgr vh xwlol}d ho pwrgr
gh lqyhuvlq sdud vlpxodu odv f frqvlvwh hq wrpdu xq ydoru L L Efc sdud
vlpxodu f23 | ho ydoru L sdud vlpxodu f2 / vx yduldeoh dqwlwwlfd/ sdud
' c 2c c 2 +vl hv sdu,1 Ho surfhglplhqwr hv dojr pv frpsolfdgr frq
rwurv pwrgrv gh vlpxodflq glvwlqwrv gho gh lqyhuvlq1
:1716 Hvwudwlfdflq
Hq rfdvlrqhv frqylhqh glylglu od sreodflq hq hvwudwrv rewhqlhqgr/ gho wrwdo gh
od pxhvwud/ flhuwr qphur gh revhuydflrqhv gh fdgd hvwudwr +sursruflrqdo d od
suredelolgdg gh fdgd xqr,1 Yhdprv xq hmhpsor1
Hmhpsor 5< +pxhvwuhr hvwudwlfdgr gh xqd h{srqhqfldo, Vxsqjdvh ho
vljxlhqwh sureohpd +devroxwdphqwh duwlfldo shur loxvwudwlyr sdud frpsuhqghu
hvwd wfqlfd,1 Gdgd xqd pxhvwud gh wdpdr 43 gh xqd sreodflq frq glvwulex0
flq i T E vh ghvhd hvwlpdu od phgld sreodflrqdo +frpr vh dfded gh frphqwdu
ho sureohpd hv duwlfldo/ sxhv hv vreudgdphqwh frqrflgr txh glfkd phgld hv
4,1 Vl suhwhqghprv hylwdu txh/ sru sxur d}du/ h{lvwd dojxqd }rqd/ hq od txh
ho sulphu hvwudwr/ 8 ydoruhv gh L mLMdfcfS ' L dfc fS sdud ho vhjxqgr | xqr
g
gh L mLMdfcf ' L dfc f sdud ho whufhur1 Ho dojrulwpr frq hvwd hvwudwlfdflq
vhud frpr vljxh=
41 Jhqhudu L L Efc sdud ' c 2c c f1
51 Vl e hqwrqfhv kdfhu L ' fe L n fS1
61 Vl e b hqwrqfhv kdfhu L ' fD L n f1
71 Vl ' f hqwrqfhv kdfhu L ' f L 1
81 Ghvgh ' kdvwd f ghyroyhu f ' *? L 1
Qr hv gliflo suredu txh T @o Ef ' ff2eSee vl ' c 2c c e/ T @o Ef '
f22bDfe vl ' Dc Sc .c Hc b | T @o Eff ' 1 Frpr frqvhfxhqfld/
f
[
T @o Ef ' ff22H
T @o f ' 2
f '
106
PARTE II
TEORA DE COLAS
8
Introduccin a la teora de colas
;1 0WHRUD GH FRODV
Od whrud gh frodv hv xqd glvflsolqd/ ghqwur gh od Lqyhvwljdflq Rshudwlyd/ txh
wlhqh sru remhwr ho hvwxglr | dqolvlv gh vlwxdflrqhv hq odv txh h{lvwhq hqwhv
txh ghpdqgdq flhuwr vhuylflr/ gh wdo irupd txh glfkr vhuylflr qr sxhgh vhu
vdwlvihfkr lqvwdqwqhdphqwh/ sru or fxdo vh suryrfdq hvshudv1
Wdo | frpr txhgd sdwhqwh hq od ghqlflq dqwhulru/ ho pelwr gh dsolfdflq
gh od whrud gh frodv hv hqruph= ghvgh odv hvshudv sdud vhu dwhqglgrv hq hvwdeoh0
flplhqwrv frphufldohv/ hvshudv sdud vhu surfhvdgrv ghwhuplqdgrv surjudpdv
lqirupwlfrv/ hvshudv sdud srghu dwudyhvdu xq fuxfh orv yhkfxorv txh flufxodq
sru xqd flxgdg r hvshudv sdud hvwdeohfhu frpxqlfdflq r uhflelu lqirupdflq
gh xq vhuylgru zhe/ d wudyv gh lqwhuqhw/ hqwuh pxfkdv rwudv1
114
9
Nociones bsicas sobre
procesos estocsticos
<1 0
<14 Qrflq gh surfhvr hvwrfvwlfr
Ghqlflq 64 Xq surfhvr hvwrfvwlfr qr hv pv txh xqd frohfflq gh yduldeohv
dohdwruldv txh ghqrwduhprv sru if E| *| 5 A j/ r elhq/ if| *| 5 A j/ r vlpsoh0
phqwh if| j|MA 1 Hv ghflu/ fdgd f| hv xqd yduldeoh dohwruld f| G l $ U/ wrgdv
hoodv ghqlgdv vreuh ho plvpr hvsdflr gh suredelolgdg l1 Ho vxefrqmxqwr/ ./ gh
U hq ho txh wrpdq ydoruhv wrgdv odv yduldeohv vh frqrfh frpr hvsdflr gh hvwd0
grv/ plhqwudv txh ho frqmxqwr gh qglfhv/ A / vh ghqrplqd hvsdflr gh wlhpsrv1
Vhjq orv frqmxqwrv . | A vhdq qlwrv +r lqqlwrv qxphudeohv, r frqwhqjdq/ do
phqrv/ xq lqwhuydor vh kdeodu gh surfhvrv hvwrfvwlfrv frq hvsdflr gh hvwdgrv
glvfuhwr r frqwlqxr | hq wlhpsr glvfuhwr r frqwlqxr1
Dojxqrv hmhpsorv whulfrv gh surfhvrv hvwrfvwlfrv vrq= xqd yduldeoh dohdwr0
uld +dtx ho frqmxqwr gh qglfhv wlhqh xq qlfr hohphqwr,/ xq yhfwru dohdwrulr 0r
yduldeoh dohdwruld pxowlglphqvlrqdo0 +hq ho fxdo ho hvsdflr gh wlhpsrv hv qlwr,/
r xqd vxfhvlq gh yduldeohv dohdwruldv +fxdqgr A ' Q,/ hqwuh rwurv1 Frpr hv
reylr/ od pd|ru qryhgdg gho frqfhswr vh gd fxdqwr ho hvsdflr gh wlhpsrv hv xq
frqmxqwr lqqlwr1
Hmhpsorv gh vlwxdflrqhv uhdohv txh srgudq prghol}duvh phgldqwh surfhvrv
hvwrfvwlfrv vrq odv vljxlhqwhv=
41 Ho wlhpsr gh uhvsxhvwd hq xq vlvwhpd lqirupwlfr pxowlwxvxdulr/ vhjq
od krud gho gd1 Dtx ho hvsdflr gh hvwdgrv srgud vhu . ' Efc 4 | ho gh
wlhpsrv A ' dfc 2e/ sru wdqwr vh wudwdud gh xq surfhvr hvwrfvwlfr hq
wlhpsr frqwlqxr | frq hvsdflr gh hvwdgrv frqwlqxr1
51 Ho qphur gh whuplqdohv frqhfwdgdv d xq vhuylgru vhjq ho lqvwdqwh gho
gd1 Gh qxhyr/ A ' dfc 2e/ plhqwudv txh dkrud . ' ifc c 2c j1 Vh
wudwd sxhv gh xq surfhvr hvwrfvwlfr hq wlhpsr frqwlqxr | frq hvsdflr gh
hvwdgrv glvfuhwr1
61 Ho wlhpsr gh FSX gh xq vhuylgru ghglfdgr d xvxdulrv vhjq ho gd gho
dr1 Vh wudwd gh xq surfhvr hvwrfvwlfr hq wlhpsr glvfuhwr | frq hvsdflr
gh hvwdgrv frqwlqxr/ sxhv A ' ic 2c c SDj | . ' dfc 41 Wdpelq/
reyldphqwh/ hv xqd yduldeoh dohwruld frqwlqxd 6980glphqvlrqdo1
Ilmdgr xq hohphqwr gho hvsdflr pxhvwudo/ / 5 l/ od ixqflq }/ G A $ ./ txh
d fdgd | 5 A oh kdfh fruuhvsrqghu }/ E| ' f| E/ vh ghqrplqd wud|hfwruld/ r
uhdol}dflq pxhvwudo gho surfhvr/ sdud od hohfflq gho d}du +r vxfhvr hohphqwdo,
/1 Hq hvwh vhqwlgr/ xq surfhvr hvwrfvwlfr wdpelq sxhgh ghqluvh/ gh irupd
118
htxlydohqwh/ frpr xqd qlfd yduldeoh dohwruld shur txh wrpd ydoruhv hq ho
frqmxqwr gh odv ixqflrqhv gh A hq ./ J ' i}*} G A $ .j1
?3
120
'
'
'
|@
e3bE|3@nK3| b E| @
'
/
3bEK3@
e
b EK @
K@
122
6 E| J E
6'fc6Mt?3c?c?n
*
' ?3 E| b?3 n ? E| E b? >? n ?n E| >?n n J E 1
Frpr frqvhfxhqfld vh wlhqh/
J E
? E| n ? E|
' b?3 ?3 E| Eb? n >? ? E| n >?n ?n E| n
|/ dv/
? E| '
_? E|
? E| n ? E|
' *4
<f
_|
' b?3 ?3 E| Eb? n >? ? E| n >?n ?n E| n *4
' b?3 ?3 E| Eb? n >? ? E| n >?n ?n E| 1
<f
J E
124
bf
Rf 1
>
b?3
R?3 1
>?
R '
R2
R?
b?3 b?32 bf
/ ;? ' c 2c
>? >?3 >
vh wlhqh txh R? ' S? Rf sdud wrgr ? ' c 2c Dkrud elhq/ frpr odv R? vrq
xqd pdvd gh suredelolgdg/ vh yhulfd
#
$
"
"
[
[
'
R? ' n
S? Rf /
?'f
S"
?' S?
?'
126
S
vlhpsuh txh "
?' S? 41 Hvwd owlpd hv od oodpdgd frqglflq gh hvwdgr hvwd0
flrqdulr/ txh ylhqh d txhuhu ghflu txh sdud txh h{lvwd xq surfhvr gh qdflplhq0
wr | pxhuwh hvwdflrqdulr frq wdvdv
S gh qdflplhqwr ib? j?Df | wdvdv gh pxhuwh
i>? j?D kd gh fxpsoluvh txh "
?' S? 41 Dghpv sxhgh ghprvwuduvh txh
hvwd frqglflq hv wdpelq vxflhqwh +qr vor qhfhvduld, sdud txh ho surfhvr vhd
hvwdflrqdulr1
10
Conceptos generales
de la teora de colas
431 0
Kdvwd ho prphqwr khprv hvwxgldgr glyhuvdv khuudplhqwdv gh surfhvrv hvwrfv0
wlfrv txh vhuq xwlohv sdud ho hvwxglr gh frodv frq wlhpsrv hqwuh oohjdgdv |
wlhpsrv gh vhuylflr srlvvrqldqrv1 Hq hvwh fdswxor gduhprv xqd lqwurgxfflq
do frqfhswr gh frod/ sursldphqwh glfkr/ hvwdeohflhqgr od whuplqrorjd evl0
fd txh xwlol}duhprv hq ho vljxlhqwh fdswxor h lqglfdqgr dojxqdv surslhgdghv
lpsruwdqwhv/ wdqwr gh odv glvwulexflrqhv h{srqhqfldo | jdppd +gh pxfkd lp0
sruwdqfld hq orv prghorv gh frodv dqwhglfkrv, frpr sdud glyhuvrv frqfhswrv
dvrfldgrv frq dojxqdv yduldeohv gh lqwhuv hq xqd frod +odv oodpdgdv iupxodv
gh Olwwoh,1
130
gh txh orv vhuylgruhv whqjdq glvwlqwd ghvwuh}d sdud gdu ho vhuylflr vh gheh
hvshflfdu od glvwulexflq gho wlhpsr gh vhuylflr sdud fdgd xqr1
Od frod/ sursldphqwh glfkd/ hv ho frqmxqwr gh folhqwhv txh kdfhq hvshud/ hv
ghflu orv folhqwhv txh |d kdq vrolflwdgr ho vhuylflr shur txh dq qr kdq sdvdgr
do phfdqlvpr gh vhuylflr1
Ho vlvwhpd gh od frod= hv ho frqmxqwr irupdgr sru od frod | ho phfdqlvpr gh
vhuylflr/ mxqwr frq od glvflsolqd gh od frod/ txh hv or txh qrv lqglfd ho fulwhulr
gh tx folhqwh gh od frod hohjlu sdud sdvdu do phfdqlvpr gh vhuylflr1
b
1
r>
Fxdqgr orv b? vrq frqvwdqwhv | wrgrv orv vhuylgruhv wlhqhq od plvpd glvwulex0
flq gh wlhpsr gh vhuylflr/ b hv ho qphur phglr gh folhqwhv txh hqwudq hq ho
vlvwhpd | r> hv ho qphur phglr gh folhqwhv d orv txh sxhghq gdu vhuylflr orv r
132
134
Frpr ho qphur phglr gh folhqwhv txh oohjdq do vlvwhpd sru xqlgdg gh wlhpsr
hv b/ ho qphur phglr gh folhqwhv txh kdeuq oohjdgr ghvgh txh qxhvwur folhqwh
hq fxhvwlq hqwu hq ho vlvwhpd kdvwd txh vdol gh o hv b ` 1 Sru rwud sduwh/
hv reylr txh glfkr qphur phglr gh folhqwhv hv suhflvdphqwh ho qphur phglr
gh folhqwhv txh kd| hq ho vlvwhpd mxvwr hq ho prphqwr txh vdoh gho vlvwhpd
qxhvwur folhqwh sduwlfxodu/ hv ghflu/ u1 Xq ud}rqdplhqwr dqorjr hv yolgr sdud
od vhjxqgd iupxod gh Olwwoh
Reyldphqwh/ odv iupxodv gh Olwwoh qr sxhghq vhu yolgdv vl odv b? qr vrq
frqvwdqwhv +tx vhud b hqwrqfhvB,/ shur v sxhghq jhqhudol}duvh d hvd vlwxdflq
phgldqwh=
u ' b` |
u^ ' b `^ /
"
[
vlhqgr b '
b ? R? 1
?'f
sru
` ' `^ n 1
>
Vx ghgxfflq hv lqphgldwd sxhv ylhqh d ghflu txh ho wlhpsr phglr txh xq
folhqwh hvw hq ho vlvwhpd +` , frlqflgh frq od vxpd gho wlhpsr phglr hq od frod
+`^ , pv ho wlhpsr phglr txh wdugd hq vhu vhuylgr +*>/ |d txh > hv ho qphur
phglr gh folhqwhv txh xq vhuylgru sxhgh dwhqghu sru xqlgdg gh wlhpsr,1
1.5
0.5
4
x
Hq jhqhudo/ od phgld | od yduldq}d gh xqd yduldeoh f ' K E@c R vrq . Ef '
| T @o Ef ' @R2 1 D frqwlqxdflq yhuhprv dojxqdv surslhgdghv lqwhuhvdqwhv
gh hvwdv glvwulexflrqhv hq uhodflq frq orv prghorv gh frodv gh wlsr ** 1
R
@
136
?
\
'
S?
'
k |
'
S
txh/ hihfwlydphqwh/ hv od ixqflq gh glvwulexflq gh xqd i T E ?' k 1
Hvwd surslhgdg uhflq ghprvwudgd wdpelq vh xwlol}d frq pxfkd iuhfxhqfld
hq prghorv gh frodv gho wlsr ** 1 Dv/ vl hq xq suhflvr prphqwr kd| r
vhuylgruhv gdqgr vhuylflr d rwurv wdqwrv folhqwhv | od glvwulexflq gho wlhpsr gh
vhuylflr hv i T E>/ hq yluwxg gh od fduhqfld gh phpruld gh od h{srqhqfldo/ orv
wlhpsrv gh vhuylflr txh uhvwdq sdud fdgd folhqwh vrq ljxdophqwh gh glvwulexflq
i T E> |/ ghelgr do uhvxowdgr uhodwlyr do pqlpr gh h{srqhqfldohv/ ho wlhpsr
txh uhvwd kdvwd txh ho su{lpr folhqwh vdojd vhuylgr +hv ghflu/ ho gh phqru
wlhpsr gh vhuylflr, vljxh xqd glvwulexflq i T Er>1
Sursrvlflq 79 Od glvwulexflq K E@c R hv uhsurgxfwlyd frq uhvshfwr d vx vh0
g
jxqgr sduphwur1 Hq rwudv sdodeudv/ gdgdv yduldeohv lqghshqglhqwhv f '
S
g
g
K E@c R / f2 ' K E@c R2 /S / f? ' K E@c R? / od yduldeoh dohdwruld f ' ?' f
?
wlhqh glvwulexflq K E@c ' R 1
Od xwlolgdg gh hvwh uhvxowdgr hq ho frqwh{wr gh odv frodv frq oohjdgdv | vhu0
ylflrv h{srqhqfldohv wlhqh txh yhu frq ho khfkr gh txh od surslhgdg dqwhulru/
hq sduwlfxodu/ shuplwh ghgxflu od glvwulexflq gh od vxpd gh yduldeohv h{srqhq0
fldohv lqghshqglhqwhv frq ho plvpr sduphwur1 Sduwlfxodul}dqgr ho uhvxowdgr
dqwhulru sdud R ' R2 ' ' R? ' | @ ' k/ vh wlhqh txh vl f / f2 / /
11
Modelos con tasas de llegada
y servicio de tipo Poisson
441 0
Hq hvwh fdswxor hvwxglduhprv orv prghorv pv kdelwxdohv sdud ho vlvwhpd gh
xqd frod hq od txh vh vxsrqh txh od glvwulexflq gho wlhpsr hqwuh oohjdgdv | od
gho wlhpsr gh vhuylflr vrq h{srqhqfldohv1 Frqfuhwdphqwh vh kdu xq uhfruulgr
sru orv prghorv **/ **r/ ***g/ **r*g/ ***4*M/
**r*4*M +vlq | frq uhsxhvwrv, | ho **41
?
b
' 4? / sdud ? ' c 2c
>
S" ?
S
Frpr "
?' S? '
?' 4 hv xqd vhulh jhrpwulfd/ vhu frqyhujhqwh vl | vor
v m4m / txh gdgr txh 4 : f/ htxlydoh d 4 1 Hvwd frqglflq/ 4 / hv sru
wdqwr htxlydohqwh d txh ho prghor vhd hvwdflrqdulr1 Rwud irupd gh h{suhvduod hv
b >/ txh wlhqh od lqwhusuhwdflq dglflrqdo gh txh ho qphur phglr gh folhqwhv
txh hqwudq hq ho vlvwhpd sru xqlgdg gh wlhpsr vhd phqru txh ho qphur phglr
gh folhqwhv txh srgudq vhu dwhqglgrv sru ho vhuylgru sru xqlgdg gh wlhpsr/ hq
fdvr gh txh vwh hvwxylhvh devroxwdphqwh wrgr ho wlhpsr dwhqglhqgr d folhqwhv
+frvd txh qr rfxuuh vlhpsuh,1
142
S? '
?'
"
[
4? '
?'
4
4
|/ sru or wdqwr/
Rf '
S"
?' S?
'
4 ' 41
n 34
"
[
? R? '
?'f
"
[
? E 4 4? ' E 4 4
?'
"
[
? 4?3 1
?'
Hvwd owlpd vhulh hv gho wlsr txh vh vxhoh ghqrplqdu frqyhuwleoh hq jhrpwulfd1
Xqd irupd gh fdofxodu vx vxpd hv od vljxlhqwh1 Frqvlguhvh od ixqflq s E% '
S
"
?
?' % / ghqlgd sdud orv % 5 Ec 1 Gdgr txh sdud fdgd % 5 Ec /
s E% hvw ghqlgd d wudyv gh xqd vhulh jhrpwulfd frqyhujhqwh/ vh wlhqh txh
%
1 Dghpv/ od ixqflq s E% sxhgh ghulyduvh/ wdqwr gluhfwdphqwh d
s E% ' 3%
sduwlu gh hvwd h{suhvlq hqfrqwudgd/ frpr wuplqr d wuplqr hq vx ghqlflq
frpr vhulh gh srwhqfldv1 Dv/ vh rewlhqh=
"
[
?'
E % % E
1
'
2
E %
E %2
? 4?3 '
?'
E 42
|/ sru wdqwr/
u ' E 4 4
b
4
'
1
2 '
4
>
b
E 4
10
8
6
4
2
0.2
0.4
0.6
0.8
u frpr ixqflq gh 4
Dxqtxh u^ sxhgh fdofxoduvh gh irupd vlplodu/ wdpelq sxhgh rewhqhuvh d
sduwlu gh u1 Yhprvor/
u^ ' . E^ '
'
'
'
"
[
?'
"
[
6'
"
[
"
[
?'f
? E ' ? n '
E6 R6 '
"
[
6'
"
[
"
[
? E^ ' ?
?'
? R?n '
?'
6 R6
"
[
"
[
? R?n
?'f
R6
6'
6 R6 E Rf ' u E Rf /
6'f
u
'
c
b
>b
b
u^
'
1
'
b
> E> b
` '
`^
144
"
[
?'f
'
'
'
'
'
EZ |m'? E ' ?
" ] | ?n
[
>
? 3>%
% e _% R?
?f
?'f
?
" ] | ?n
[
b
>
b
? 3>%
% e _%
?>
>
f
?'f
$
#"
] |
b 3>% [ Eb%?
_%
>
e
>
?f
?'f
] |
] |
b 3>% b%
>
E> b e3E>3b% _%
e e _% '
>
f
f
3E>3b% %'|
' e3E>3b| /
e
%'f
Z ' i T E> b 1
Hv reylr/ sru wdqwr/ txh frpr frqfoxvlq gh hvwr wdpelq vh sxhgh yroyhu d
1
rewhqhu ` ' >3b
Od ixqflq gh glvwulexflq gho wlhpsr txh xq folhqwh hvw hq od frod sxhgh
rewhqhuvh gh irupd dqorjd1 Edvwd ghvfrpsrqhu glfkd ixqflq hq grv wuplqrv
gh od irupd=
`^ E| ' EZ^ | ' EZ^ ' f n Ef Z^ |
| dsolfdu do vhjxqgr gh hoorv orv plvprv dujxphqwrv xvdgrv sdud ho fofxor gh
` E|1 Gh hvd irupd vh rewhqgud=
;
b
?
e3E>3b| vl | f
`^ E| '
>
= f
vl | f
Hvwd ixqflq gh glvwulexflq hv glvfrqwlqxd hq | ' f/ ydolhqgr vx vdowr
b
`^ Ef `^ f3 ' ' 4 ' Rf 1
>
Vh wudwd sru wdqwr gh xqd yduldeoh txh hv ph}fod gh frqwlqxd | glvfuhwd= wrpd ho
ydoru fhur frq suredelolgdg Rf | sdud orv | : f wlhqh xqd frpsrqhqwh frqwlqxd
e3E>3b| 1
frq ixqflq gh vxeghqvlgdg gdgd sru bE>3b
>
Hmhpsor 7: Hq xqd hvwdflq gh wudedmr frq xq qlfr surfhvdgru vh hmhfxwdq
surjudpdv +txh vh vxsrqh sufwlfdphqwh vx qlfd fdujd gh wudedmr, frq wlhpsr
gh FSX gh glvwulexflq h{srqhqfldo gh phgld 6 plqxwrv1 Orv surjudpdv vh
dwlhqghq vhjq xqd glvflsolqd ILIR1 Vdelhqgr txh odv oohjdgdv gh surjudpdv d
od hvwdflq vh surgxfhq vhjq xq surfhvr gh Srlvvrq frq xqd lqwhqvlgdg gh 48
surjudpdv fdgd krud/ sru wuplqr phglr/ vh slgh=
41 Fxo hv od suredelolgdg gh txh kd|d pv gh grv surjudpdv hq hvshud gh
hmhfxflq +dghpv gho txh vh hvw hmhfxwdqgr,B
51 Fdofxodu ho wlhpsr phglr txh wudqvfxuuh ghvgh txh vh hqyd xq surjudpd
do vhuylgru kdvwd txh vh whuplqd vx hmhfxflq1 Fxo hv od uhodflq hqwuh
hvwh wlhpsr | ho wlhpsr phglr gh FSXB
61 Fdofxodu od suredelolgdg gh txh ho surjudpd hvw hq ho vhuylgru +hvshudqgr
r hmhfxwqgrvh, pv gh 43 plqxwrv1
71 Fxo hv ho qphur phglr gh surjudpdv txh hvwq d od hvshud gh frphq}du
d hmhfxwduvhB
81 Rewhqhu odv uhvsxhvwdv d orv dsduwdgrv dqwhulruhv vxsrqlhqgr txh dkrud vh
kd lqfuhphqwdgr od oohjdgd gh surjudpdv kdvwd 4; d od krud/ sru wuplqr
phglr1
Vroxflq= Od h{srqhqfldolgdg gh orv wlhpsrv gh vhuylflr | gh orv wlhpsrv
hqwuh oohjdgdv qrv lqglfd txh vh wudwd gh xq prghor **1 Gh khfkr/ hvwdprv
vxsrqlhqgr +do qr hvshflfdu qlqjq ydoru, txh wdqwr ho oplwh sdud od frod frpr
ho qphur gh folhqwhv gh od sreodflq srwhqfldo vrq lqqlwrv1 Hq yluwxg gh orv
gdwrv gho sureohpd | wudedmdqgr hq krudv vh wlhqh
b ' D/
D
2f
146
51 Dtx vh slgh
` '
'
' f2 krudv ' 2 plqxwrv1
>b
2f D
2f
`
'
`r
' e/
>
'
2f
'
2f
b
' ' 22D surfhvrv hq hvshud1
2f e
H
2f
' fb /
f
Z:
' e32 Sf ' e3 ' f .SD |
Sf
b
b
'
`^ '
, u^ ' H ' H surfhvrv1
2 2f
2f
2f
Frpr sxhgh yhuvh fodudphqwh/ ho vlvwhpd hvw edvwdqwh pv frqjhvwlrqdgr
dkrud1
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0.2
0.4
0.6
0.8
Glvwulexflq gho wlhpsr +hq krudv, gh hvshud hq ho vlvwhpd sdud ho fdvr b ' D
>? '
Frq or fxdo
?> vl ? ' c 2c c r
r> vl ? ' r n c r n 2c
;
A
?
b?
b?3 b?32 bf
?->??
'
S? '
b
A
>? >?3 >
=
r-r?3r >?
vl ? ' c 2c c r
vl ? ' r n c r n 2c
S? '
?'
"
"
r3
r3
[
[
[
br [ ?3r
b?
b?
b?
n
'
n
4 /
?->? ?'r r-r?3r >? ?' ?->? r->r ?'r
?'
txh/ d sduwlu gho wuplqr r0vlpr/ hv jhrpwulfd gh ud}q 4 |/ sru wdqwr/ frq0
yhujhqwh vlhpsuh txh 4 1 Dv sxhv ho vlvwhpd hv hvwdflrqdulr vlhpsuh txh
4 / r or txh hv or plvpr/ vlhpsuh txh b r>1 Hq wdo fdvr/ od vxpd gh glfkd
vhulh hv
"
[
S? '
?'
'
"
r3
r3
[
br [ ?3r [ b?
br
b?
n
4
'
n
?->? r->r ?'r
?->? r->r 4
?'
?'
r3
[
br
b?
/
n
?->? Er ->r3 Er> b
?'
S"
?' S?
'
Sr3
b?
?' ?->?
br
Er3->r3 Er>3b
148
b?3
b
' S?3 / sdud ? ' c 2c c r /
>?
?>
r
b
txh vh ghgxfh gh od ghqlflq gh orv S? 1 Dghpv ho wuplqr Er3->r3
Er>3b
S"
txh uhsuhvhqwd ?'r S? | txh ghqrwduhprv sru SDr / sxhgh wdpelq fdofxoduvh
b
1
iflophqwh d sduwlu gh Sr3 phgldqwh SDr ' Sr3 r>3b
Whqlhqgr hq fxhqwd wrgr or dqwhulru/ vh oohjd d od vljxlhqwh irupd gh lpsoh0
phqwdu hflhqwhphqwh ho fofxor gh Rf =
/ grqgh
?'f S? n SDr
b
' / S? ' S?3 / sdud ? ' c 2c c r
?>
b
1
' Sr3
r> b
Rf ' Sr3
Sf
| SDr
vl ? ' c 2c c r
vl ? ' r n c r n 2c
b?3
b?3
b
R?3 ' 4 R?3
S?3 Rf '
R?3 '
>?
>?
r>
"
[
?'r
r
E? r
"
[
E? r R?
?'rn
"
[
"
[
br
br
?3r
R
'
R
E?
r
4
'
R
&4&
f
f
f
r-r?3r >?
r->r ?'r
r->r &'f
b?
4
b Rf
brn Rf
'
r->r E 42
Er ->r3 Er> b2
br
/
Er3->r3 Er>3b
u^ ' SDr
bRf
1
r> b
br Rf
c
Er ->r3 Er> b2
br Rf
` '
n
Er ->r3 Er> b2
brn Rf
n
u '
Er ->r3 Er> b2
`^ '
/
>
b
/
>
150
"
[
S? Rf
?'r
'
"
[
R? '
?'r
r3
[
R? ' E r /
?'f
txh/ sru rwud sduwh/ uhvxowd wrwdophqwh lqwxlwlyr/ sxhv fruuhvsrqgh frq ho khfkr
gh txh fxdqgr oohjxh ho folhqwh hq fxhvwlq kd|d dojq vhuylgru oleuh1 Frpr
sxhgh revhuyduvh hq od vljxlhqwh jxud/ hv reylr txh od jufd gh od ixqflq
`^ E| hvw vreuh od gh ` E|
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
2
'
' f e.fS1
' 2n2enbn '
Rf ' S2
SH
.
2
?'f S? n SD
Frpr Sf ' / S ' Sf
Dkrud/
E^ : 2 ' ERf n R n R2 n R n Re n RD
' Rf E n S n S2 n S n Se n SD
b
b
b
b
H
n
n
n
'
n n
.
e 2 2H D2 2feH
eeb
H eeb
'
'
' f fffSHb1
'
. 2feH
eD2 eD2
Dghpv/
u^ '
H
De .
brn Rf
'
2
Er ->r3 Er> b
2 2f2 E 2f D2
b
n
u ' b` ' b `^ n
' u^ n '
>
>
SH 2f
' f .Se. surfhvrv1
'
.
txh lqglfd wdpelq srfd fdujd hq od hvwdflq1
152
S"
?' S?
'
n
gn2
4
4
'
4
1
4gn2
gn
[
gn
4 ?
E4 4 [ ?3
4 ' gn2
? R? '
? gn2
?4
u'
4
4
?'f
?'f
?'f
Dkrud elhq/ vljxlhqgr odv plvpdv sdxwdv txh odv xvdgdv hq ho ** sdud
fdofxodu od vxpd gh xqd vhulh frqyhuwleoh hq jhrpwulfd/ srghprv dkrud fdofxodu
od vxpd gh xq qphur qlwr gh wuplqrv gh od plvpd1 Dv/ ghqlhqgr
s E% '
gn
[
%? '
?'f
vx ghulydgd ydoh
s E% '
gn
[
?3
?%
'
%gn2
/ sdud % 9' /
%
Eg n 2 %gn E% %gn2
?'f
'
E% 2
Eg n %gn2 Eg n 2 %gn n
1
E% 2
Gh hvwd irupd
gn
[
?'f
?4?3 '
Eg n 4gn2 Eg n 2 4gn n
E4 2
|/ sru wdqwr/
4
Eg n 4gn Eg n 2 4gn2 n 4
4gn2
E 42
4 4gn2 Eg n 2 4gn2 4gn
4
'
4gn2
E 42
%
&
4 4gn2
Eg n 2 4gn2 E 4
4
'
4gn2
E 42
E 42
u '
'
Eg n 2 4gn2
4
1
4
4gn2
Hq uhvxphq
u'
4
Eg n 2 4gn2
/
4
4gn2
154
b '
"
[
b ? R? '
?'f
' b
g
[
b R? ' b
?'f
4 gn
4
gn2
4
g
[
R?
?'f
gn2
'b
' b E Rgn
b 4gn
E4 4gn
'
1
4gn2
4gn2
` '
'
'
'
'
Eg n 4gn Eg n 2 4gn2 n 4
4
4gn2
u
E 42
gn
'
b 4
b
4gn2
gn
4
Eg n 4
Eg n 2 4gn2 n 4
4gn
b E 42
gn2
44
4
Eg n E 4 4gn2
4gn
b E 42
%
&
4 4gn
4
Eg n E 4 4gn2
4gn
b E 42
b E 42
4
Eg n 4gn2
Eg n 4gn2
/
'
gn
b E 4
b E 4
>b
b E 4gn
oxhjr
` '
Eg n 4gn2
/
>b
b E 4gn
`^ '
b
Eg n 4gn2
1
> E> b
b E 4gn
Ilqdophqwh/
u^
b 4gn
4gn2
>
4
Eg n 2 4gn2
b
' b`^ ' b `
'u '
>
>
4
4gn2
gn
gn2
4 4
Eg n 2 4
4
'
gn2
4
4
4gn2
gn2
Eg n 2 4
4 4gn2 n 4gn 4gn
4
'
4
4gn2
4gn2
Eg n 2 4gn2 4gn2 E4 4 4gn2
4
'
4
4gn2
4gn2
4gn2
gn2
2
Eg n n 4 4
Eg n n 4 4gn2
4
4
/
'
'
4
4
4gn2
4
4gn2
oxhjr/ hq uhvxphq/
u^ '
Eg n n 4 4gn2
42
4
4gn2
4
g<"
S"
?' S?
'
'
1
ng n
g n2
156
gn
[
Eg n Eg n 2
g n
'
'
/
g
n
2
g
n
2
2
2
?'f
?'f
"
g
[
[
b Eg n
/
b '
b? R? ' b
R? ' b E Rgn ' b
'
g
n
2
g n2
?'f
?'f
u '
` '
? R? '
u
'
b
gn
2
bEgn
gn2
'
?
g n2
/
2b
g n2
g
'
/
'
>
2b
b
2b
g Eg n
b Eg n g
'
1
' b`^ '
g n2
2b
2 Eg n 2
`^ ' `
u^
g
[
?'f
g
[
?'
^?
^?
?
[
E>|o
o'f
?3
[
o'f
o-
E>|o
/ vl | f +| `^ E| ' f vl | f,/
o-
o E| '
158
S? '
gnr
[
S? '
gnr
r3
gnr
r3
[
[
[
br [ ?3r
b?
b?
b?
n
'
n
4
?->? ?'r r-r?3r >? ?' ?->? r->r ?'r
?'
?'
;
r3
[
A
br 4gn
b?
A
A
n
A
?
?->? r->r
4
?'
'
r3
?
r
[
A
b Eg n
b
A
A
n
A
=
?
?->
r->r
vl 4 9'
vl 4 '
?'
Frpr frqvhfxhqfld/
A
A
A
r3
A
?
[
A
br 4gn
b
A
A
n
A
?
?->? r->r
4
?'f
Rf '
A
A
A
r3
A
[
A
br Eg n
b?
A
A
n
A
=
?->?
r->r
?'f
vl 4 9'
vl 4 '
/ grqgh
?'f S? n SDr
b
' / S? ' S?3 / sdud ? ' c 2c c r
?>
4 4gn2
vl 4 9' |
' Sr3
4
' Sr3 Eg n vl 4 ' 1
Rf ' Sr3
Sf
vlhqgr SDr
SDr
b?
Rf
?->r ?
R? ' S? Rf '
A
= b 4?3r Rf
r->r
vl ? ' c 2c c r
vl ? ' r n c r n 2c c g n r
b?3
R?3 ' 4 R?3 / sdud wrgr ? ' rc r n c c g n r
>?
?%?3 '
Eg n %gn2 Eg n 2 %gn n
E% 2
160
rng
[
E? r R? '
?'rn
'
rng
[
E? r
?'r
b?
r-r?3r >?
Rf
rng
g
[
[
br
br
?3r3
R
4
R
4
E?
r
4
'
43
f
f
r
r->r
r->
?'r
'f
g4gn Eg n 4g n
br
R
4
f
r->r
E4 2
r
b Rf 4 n g4gn Eg n 4g
'
r->r E 42
'
u^ '
E? r R? ' Rr3
?'rn
' Rr3
rng
[
E? r
?'rn
br3 g Eg n Rf
g Eg n
1
'
2
Er - 2 >r3
"
[
?'f
b? R? ' b
gnr3
[
R? ' b E Rgnr /
?'f
txh vh vlpsolfd d b ' b
br3
Rf vl 4 ' 1 Gh qxhyr/ hq hvwh
Er ->r3
prghor yxhoyh d rfxuulu txh 4 qr uhsuhvhqwd od lqwhqvlgdg gh wufr hihfwlyd1
Hvh ydoru sxhgh fdofxoduvh phgldqwh
br g
b
br gn
'4
4'
4
R
4
Rf 1
'
4
f
r>
r->r
r->r
u^
/
b
` ' `^ n /
>
u ' b` 1
Hq hvwh prghor uhvxowd edvwdqwh frpsolfdgd od glvwulexflq gho wlhpsr txh
xq folhqwh hvw hq ho vlvwhpd/ dxqtxh qr or hv wdqwr od gho wlhpsr txh xq folhqwh
sdvd hq od frod=
`^ E| ' e3r>|
gnr3
[
?'r
^?
?3r
[
Er>|o
o'f
o-
R?
/ ? ' fc c c g n r 1
Rgnr
162
D2
' f e.b1
Rf '
b
b
b ' fHD '
fHD
n e n 2
n 2H
n D2
D2
Xwlol}dqgr wrgr or dqwhulru=
u '
e
[
?'f
D2 D
D2 2 b b e b
n
n
n
'
'
fHD e
2
2H
D2
fHD 2
HS
' f .D2 surfhvrv1
'
fHD
Dvlplvpr/
u^ ' f ERf n R n R2 n R n Re '
' f ffH2bD surfhvrv1
b
'
fHD
Vh revhuyd hqwrqfhv txh ho vlvwhpd hvw wrgdyd phqrv fdujdgr txh dqwhv1 Od
ud}q hv txh od olplwdflq hq ho wdpdr gh od frod lpslgh xq qphur hohydgr
gh folhqwhv hq ho vlvwhpd +dxqtxh dqwhv glfkr qphur |d hud px| lpsuredeoh,1
Rf ' SM
?'f S?
/ grqgh
164
M
[
? R? 1
?'
Dghpv/
b '
M
[
b? R? '
M
[
?'f
EM ? b R? ' b
?'f
' b EM u 1
#M
[
M R?
?'f
M
[
$
? R?
?'f
' ` /
>
' b`^ 1
` '
`^
u^
b EM u
b
'
' 4 EM u 1
>
>
Ghqlhqgr odv suredelolgdghv ^? ' E ' ?mA 'f / frpr hq prghorv dqwh0
ulruhv/ vh wlhqh
s Efm '? R?
b? e3b? f R?
' SM
^? ' E ' ?mA 'f ' SM
3b6 f R
6
6'f s Efm '6 R6
6'f b6 e
EM ? b R?
EM ? R?
' SM
' SM
S
M 6'f R6 M
6'f EM 6 b R6
6'f 6 R6
EM ? R?
/ sdud ? ' fc c c M / plhqwudv txh
'
M u
^? ' f sdud ? ' Mc M n c
Hvwdv suredelolgdghv dsduhfhq hq odv h{suhvlrqhv sdud ` E| | `^ E|=
` E| ' e3>|
`^ E| ' e3>|
M3
[
?'f
M3
[
?'
^?
^?
?
[
E>|o
o'f
?3
[
o'f
o-
E>|o
/ vl | f +| `^ E| ' f vl | f,1
o-
Rf ' SM
?'f S?
/ frq
b
S?3 / vl ? ' c 2c c rc
?>
' EM ? n 4 S?3 / sdud ? ' r n c r n 2c c M1
Sf ' / S? ' EM ? n
S?
166
M
[
? R? /
?'
ghprvwudqgr/ ljxdo txh hq ho prghor dqwhulru/ txh b ' bEM u1 Odv iupxodv
gh Olwwoh | od uhodflq hqwuh wlhpsrv phglrv shuplwhq dkrud rewhqhu ` / `^ |
u^ 1 Wdpelq dkrud od lqwhqvlgdg gh wufr hihfwlyd hv 4 ' 4 EM u1
Od h{suhvlq sdud ` E|/ hq hvwh prghor/ hv px| frpsolfdgd1 Vhjxlgd0
phqwh vh lqfox|h od gh `^ E|/ txh yxhoyh d ghshqghu gh ^? ' E ' ?mA 'f '
EM3?uR?
+? ' fc c c M ,/
M3u
`^ E| ' e3r>|
M3
[
?'r
^?
?3r
[
Er>|o
o'f
o-
D 2
D
' /
2
2e
e 2
D
D
'
'
/
S
2 2 2e 2 2HH
2
D
D
'
'
/
S2
2 2 2HH eH
eSfH
2 2
D
D
'
'
/
S
2 2 eSfH 2e fDb2
D
D
'
| dv
Se 2 '
2 2 fDb2 eH DfHeS
Sf n S n S2 n S n Se n SD
D
D
D
D
D
n 2e
n 2HH
n eSfH
n fDb2
n DfHeS
DfHeS
' fHD
SD2Df '
SD2Df
DfHeS
Sf ' / S ' Sf
S2 '
S '
Se '
SD '
Rf '
'
'
EM3?uR?
1
M3u
Sulphudphqwh ghehprv
ED 2
D
2HH
ED
D
eSfH
D
fDb2
ED
DfHeS
SD2Df
2Defff
SD2Df
DfHeS
SD2Df
2Defff
SD2Df
e DfHeS
SD2Df
2Defff
SD2Df
D2
' f ffHHeS/
f22D
'
'
eH
' SHDb2H2 f3e /
f22D
'
D2neHn
f22D
2f
f22D
' fffb222 1
168
2Defff DS2.fff
'
' 2 bbD1
2 SD2Df
SD2Df
` '
R n f ER2 n R n Re n RD ' Rf n
2
2
D
DfHeS
DHS.S
' f bfffb | dv
'
n 2e '
SD2Df
2
SD2Df
' ffbbbH1
Rghvrfxsdgd ' Rf n
Rrfxsdgd
?> vl ? ' c 2c c r
r> vl ? ' rc r n c
vl ? ' c 2c c r
vl ? ' rc r n c c t
vl ? ' tc t n c c t n M
vl ? ' t n M n c t n M n 2c
| vl t r t n M/
; ? ?
M b
A
A
A
A
A
?->?
A
A
A
M t M-b?
?
S? '
EM n t ?-?->?
A
A
M t M-b?
A
A
A
A
A
EM n t ?-r-r?3r >?
A
=
f
vl ? ' c 2c c t
vl ? ' tc t n c c r
vl ? ' rc r n c c t n M
vl ? ' t n M n c t n M n 2c
170
Vl r t / kdfhu S? '
S? '
S? '
Vl t
S? '
S? '
Rf ' SMnt
?'f
S?
t[
nM
b ? R? '
?'f
Mb R? n
t[
nM
?'f
' Mb
#
3
t
[
3
t
[
R? n Mb
?'f
' b M
t[
nM
?'t
t[
nM
R? n
$
EM n t ? b R?
?'t
t[
nM
Et ? b R?
?'t
E? t R? 1
?'t
M3
[
?'r
vlhqgr
^?
?3r
[
Er>|o
o'f
o-
;
M R?
A
A
A
t[
nM
A
A
A
A
E6 t R6
A
? M
vl ? ' fc c c t
6't
EM n t ? R?
A
A
A
A
t[
nM
A
A
A
A
M
E6 t R6
=
6't
vl ? ' tc c t n M
b?
/ vl ? ' c 2c
?->?
S? '
"
[
?
?'
b
>
?-
S"
'S
' b ' e3 > /
b ?
E
"
>
?' S?
e>
?'f
?-
172
prphqwr dfwlyr, edmr xqd glvflsolqd ILIR1 Orv surfhvrv vh hqydq vhjq
xq surfhvr gh Srlvvrq/ d ud}q gh 7 sru plqxwr1 Ho wlhpsr gh FSX gh xq
surfhvr vljxh xqd glvwulexflq h{srqhqfldo gh phgld 4 plqxwr1 Vh slgh=
+d, Od suredelolgdg gh txh xq surfhvr hqyldgr d frod vhd uhfkd}dgr sru
hvwdu vwd oohqd1
+e, Ho qphur phglr gh surfhvrv hq hvshud gh frphq}du d hmhfxwduvh1
+f, Ho wlhpsr phglr txh wudqvfxuuh hqwuh od hqwudgd hq frod gh xq sur0
fhvr | ho q gh vx hmhfxflq1
+g, Ho srufhqwdmh gh wlhpsr hq ho txh od FSX hvw lqdfwlyd1
71 D xqd fhqwudolwd whohiqlfd oohjdq oodpdgdv/ vhjq xq surfhvr gh Srlvvrq/
d ud}q gh 7 sru plqxwr1 Ho wlhpsr txh hpsohd od qlfd whohirqlvwd hq
gluhfflrqdu fdgd oodpdgd vljxh xqd glvwulexflq h{srqhqfldo frq phgld
gh 43 vhjxqgrv1 Vxsrqlhqgr txh odv oodpdgdv uhflelgdv plhqwudv od rsh0
udgrud hvw rfxsdgd vh pdqwlhqhq hq hvshud sdud vhu dwhqglgdv vhjq vx
rughq gh oohjdgd/ fdofxodu=
+d, Ho qphur phglr gh oodpdgdv hq hvshud +vlq whqhu hq fxhqwd odv txh
vh hvwq dwhqglhqgr,1
+e, Od suredelolgdg gh txh xqd oodpdgd whqjd txh hvshudu pv gh xq
plqxwr kdvwd txh vhd gluhfflrqdgd1
+f, Dvxplhqgr dkrud txh qr hv srvleoh pdqwhqhu oodpdgdv hq hvshud
fxdqgr od whohirqlvwd hvw rfxsdgd/ fdofxodu od suredelolgdg gh txh
xqd oodpdgd uhdol}dgd rewhqjd od vhdo gh frpxqlfdqgr1
81 Rewhqhu xqd iupxod/ or pv vlpsoh srvleoh/ sdud ho fofxor gh od sured0
elolgdg gh txh kd|d pv r ljxdo txh & folhqwhv hq xq prghor **1
91 Xqd hvwdflq gh wudedmr frq grv surfhvdgruhv/ fdgd xqr gh orv fxdohv hv
fdsd} gh dwhqghu 93 surfhvrv sru krud/ gd vhuylflr gh irupd txh xq plvpr
surfhvr vor hv dwhqglgr sru xq qlfr vhuylgru | vhjq xq uljxurvr rughq
gh oohjdgd1 Ho wlhpsr gh vhuylflr gh xq surfhvr vljxh xq glvwulexflq
h{srqhqfldo | dghpv/ orv surfhvrv oohjdq vhjq xq surfhvr gh Srlvvrq/
d ud}q gh 433 fdgd krud1 Vh slgh=
+d, Od suredelolgdg gh txh hvwq pv gh wuhv surfhvrv hq od hvwdflq1
+e, Od suredelolgdg gh txh kd|d dojq surfhvdgru oleuh1
+f, Ho qphur phglr gh surfhvdgruhv rfxsdgrv1
:1 Xq oderudwrulr gh lqirupwlfd frqvwd gh 8 hvwdflrqhv gh wudedmr1 Fdgd
hvwdflq vh dyhud/ sru wuplqr phglr/ xqd yh} fdgd 63 gdv/ vlhqgr ho
wlhpsr kdvwd od su{lpd dyhud/ gh glvwulexflq h{srqhqfldo1 Ho oder0
udwrulr glvsrqh gh grv shuvrqdv txh/ hq fdvr gh vhu qhfhvdulr/ sxhghq
174
176
178
12
Redes de colas
451 0
Vh hvwxglduq dtx orv prghorv evlfrv gh uhghv gh frodv delhuwdv | fhuudgdv frq
glvwulexflq gho wlhpsr gh vhuylflr | glvwulexflq gho wlhpsr hqwuh oohjdgdv +vl
hv ho fdvr, h{srqhqfldo1 Dghpv vh lpsrqgu od uhvwulfflq gh txh orv folhqwhv
txh vdohq vhuylgrv gh xqd gh odv frodv txh frpsrqh od uhg vh pxhyhq/ lqvwdq0
wqhdphqwh | frq flhuwdv suredelolgdghv suhmdgdv/ d fxdotxlhu rwud srvleoh frod
gh od uhg1 Hvwrv prghorv gdq oxjdu d odv oodpdgdv uhghv gh Mdfnvrq +delhuwdv |
fhuudgdv,1 Wdpelq vh hvwxglduq hq ho fdswxor rwurv prghorv sduwlfxoduhv gh
uhghv gh frodv frpr odv frodv hq vhulh +vlq | frq eortxhr, | odv uhghv flufxoduhv
gh frodv1
182
folhqwh dedqgrqh od uhg fxdqgr vdoh vhuylgr gho qrgr vh ghqrwdu sru Rf |
sxhgh fdofxoduvh d sduwlu gh odv dqwhulruhv phgldqwh
Rf '
g
[
R
'
g
[
'
184
g
[
'
3
E
$ E
\ 'E
C
\
\2
11
1
E
F
$ E
F
|
b
'
E
F
C
D
\g
b
b2
11
1
4
F
F
F
D
bg
$
$
3
Od vroxflq \ ' EU | b qrv sursruflrqd odv wdvdv wrwdohv gh
oohjdgd d fdgd vxevlvwhpd +yhqjdq gh ixhud r gh rwur qrgr,1
51 Xwlol}dqgr orv ydoruhv hqfrqwudgrv hq ho sdvr dqwhulru sxhghq kdooduvh
wrgrv orv ydoruhv uhohydqwhv gh fdgd vxevlvwhpd +u / u^c / ` | `^c ,/ vlq
pv txh frqvlghuduor frpr xq prghor **r / sru vhsdudgr/ frq wdvd
gh oohjdgd \ | wdvd gh vhuylflr >
61 Ghelgr d od qdwxudoh}d gho vlvwhpd +xqd uhg gh frodv, | d od klswhvlv gh
wudqvlflrqhv lqvwdqwqhdv/ orv sduphwurv gh qphur phglr gh folhqwhv hq
wrgd od uhg | qphur gh folhqwhv hq frod hq wrgd od uhg sxhghq fdfxoduvh
vxpdqgr vlpsohphqwh orv gh fdgd qrgr=
uA '
g
[
'
u / |
u^cA '
g
[
u^c 1
'
`A '
`^cA
Yhdprv xq hmhpsor1
186
2.D
frq or fxdo f..D\ ' 2.D |/ sru wdqwr/ \ ' f..D
' D eHe1 Sru rwud
sduwh \2 ' f n f\ ' DeH1 Sulphudphqwh ghehprv hqfrqwudu orv ydoruhv
u | u2 xwlol}dqgr odv iupxodv glvsrqleohv sdud ho prghor ** frq \ '
D eHe | > ' ff | sdud ho prghor **2 frq \2 ' DeH | >2 ' 2D1 Fpr
eHe
' f DeHe | 42 ' DeH
' f S.fbS / hqwrqfhv dperv qrgrv
4 ' Dff
2u2D
vrq hvwdflrqdulrv1 Sru wdqwr/ vh wlhqh txh
u '
4
f DeHe
' f DD1
'
4
f DeHe
S23
\?
2
?' ?->?
2
DeH
2D
\22
E23->23
E2>2 3\2
2
DeH2
2DE2u2D3DeH
' f bSbS.e
|
u2 '
\2n
\2
DeH f bSbS.e DeH
2 R2 Ef
' 2eef.
'
n
2 n
23
>2
2D
E2 ->2 E2>2 \2
2D E2 2D DeH2
uA
2bbf.
' f fDbH plqxwrv1
'
bA
Df
@ E? '
?
r -r?3r
vl ? r
vl ? r
|
[
C E '
? n?2 nuuun?g
vlhqgr 4 '
\
>
g
\
4?
/
@ E?
' '
g
[
\ R
sdud ' c 2c c g1
'
6
\
s E?
vlhqgr
s E? '
4?
/ sdud ' c 2c c g | ? ' fc c 2c c 1
@ E?
188
}6 E? '
6
\
s E?
'
'
?
[
?6 'f
?
[
63
\
&
s E? s6 E?6
?6 'f
?
[
s6 E }63 E? 1
'f
Sru rwud sduwh sxhgh yhuvh wulyldophqwh txh } E? ' s E?/ or fxdo shuplwh
frphq}du d dsolfdu od hfxdflq uhfxuvlyd1 Dghpv/ uhvxowd lqphgldwr frpsur0
edu txh }6 Ef ' sdud wrgr 6 ' c 2c c g1
Hmhpsor 86 Xq vlvwhpd lqirupwlfr frqvwd gh 7 hvwdflrqhv gh wudedmr frqhf0
wdgdv hqwuh v1 Sdud frqwuro | vhjxulgdg gho vlvwhpd kd| wuhv surfhvrv hq frq0
wlqxd hmhfxflq hq dojxqd gh odv hvwdflrqhv1 Xqd yh} whuplqdgd od hmhfxflq
gh xq surfhvr hq xqd gh odv hvwdflrqhv vwh fuhd xqd frsld gh o plvpr txh
vh hqyd d hmhfxwdu d od sursld hvwdflq r d dojxqd gh odv rwudv wuhv1 Hq od
vljxlhqwh wdeod vh uhfrjhq odv suredelolgdghv gh txh ho surfhvr klmr vh hqyh d
od hvwdflq / vdelhqgr txh ho txh whuplqd vx hmhfxflq or kdfh hq od hvwdflq
=
ruljhqqghvwlqr
4
5
6
7
4
f2D
fD
fDf
fef
5
fD
fD
f2D
ff
6
f2f
f2f
fD
f2D
7
fef
ff
ff
ffD
Vh vdeh txh orv vhuylgruhv 4 | 5 vrq elsurfhvdgruhv | fdgd xqr gh orv surfh0
vdgruhv gh dperv wlhqh xq wlhpsr gh surfhvdgr frq glvwulexflq h{srqhqfldo |
fdsdflgdg gh 8 surfhvrv sru plqxwr1 Sru vx sduwh/ odv hvwdflrqhv 6 | 7 vrq
dpedv prqrsurfhvdgrudv | sxhghq dwhqghu uhvshfwlydphqwh d 43 | 48 surfhvrv
sru plqxwr1 Fdofxodu od suredelolgdg gh txh hvw dojxqr gh orv wuhv surfhvrv hq
ho vhuylgru 71 Fxo hv ho qphur phglr gh surfhvrv hq ho vhuylgru 7B Fxo hv
ho wlhpsr phglr txh wudqvfxuuh ghvgh txh oohjd xq surfhvr do vhuylgru 7 kdvwd
txh whuplqd vx hmhfxflqB
Vroxflq= Whqlhqgr hq fxhqwd orv gdwrv gho hmhpsor/ vh sxhgh prghol}du
phgldqwh xqd uhg gh Mdfnvrq fhuudgd frq ' / g ' e/ > ' D/ >2 ' D/
> ' f | >e ' D1 Orv folhqwhv vrq sxhv fdgd xqr gh orv wuhv surfhvrv txh
hvwq uhfruulhqgr ho vlvwhpd lqirupwlfr1 Gdgd od pdwul} / hq sulphu oxjdu
wudwduhprv gh hqfrqwudu orv \ 1 Sdud hoor ghehprv kdoodu xqd vroxflq gho
vlvwhpd=
\
\2
\
\e
'
'
'
'
\ R n \2 R2 n \ R n \e Re
\ R2 n \2 R22 n \ R2 n \e Re2
\ R n \2 R2 n \ R n \e Re
\ Re n \2 R2e n \ Re n \e Ree
'
'
'
'
' f
'
f
DSH2
' f f.Sb2
'
D
4 '
42
4
4e
Sru rwud sduwh/
@ E? ' @2 E? ' 2?3 | @ E? ' @e E? ' ;?/
frq or fxdo
s E? ' 23? 4? / sdud ' c 2 | s E? ' 4? /
sdud ' c e/ vlhpsuh txh ? /
plhqwudv txh s Ef ' sdud ' c 2c c e1
Hq sduwlfxodu
} Ef ' s Ef ' / } E ' s E ' ff.2D.2/
Eff.2D.22
' e .2feb f32 /
} E2 ' s E2 '
2
Eff.2D.2
} E ' s E '
' . 2DHfSS f3 1
22
190
Ef2De222
2
' fD.SHD../
}2 E ' s2 Ef } E n s2 E } E2 n s2 E2 } E n s2 E } Ef
' .2DHfSS f3 n f2De22 e.2feb f32
Ef 2De22
Ef2De222
n
ff.2D.2 n
2
22
32
' fD.S f /
oxhjr/ orv ydoruhv } E?=
} Ef '
'
} E2 '
'
'
} E '
'
'
Ilqdophqwh/
C E ' }e E ' se Ef } E n se E } E2 n se E2 } E n se E } Ef
' D DSbf f32 n ff.Sb2 f22He.2
n Eff.Sb22 fSSD.bD n Ef f.Sb2
' ..2.ebeb f32 1
Ho qphur phglr gh surfhvrv hq ho vhuylgru 7 uhvxowd
ue ' f Rf n R n 2 R2 n R
' R n 2 R2 n R / vlhqgr
[
R?e '
R? c?2 c? c?e / hv ghflu
? c?2 c? c? n?2 n? '3?e
4?gg
'
C E @g E?g ?
g3
\
'
4?
@ E?
sg E?g }g3 E ?g
'
C E
Vdoyr ho wuplqr C E 3 or uhvwdqwh hv xqr gh orv vxpdqgrv txh dsduhfh hq ho
fofxor gh C E ' }g E 1 Hv gljqr gh phqflq txh sdud rewhqhu od hflhqfld
gh fofxor gh hvwh surfhglplhqwr +iuhqwh do gh rewhqhu odv 43 suredelolgdghv
dqwhv sodqwhdgdv, uhvxowd gh vxpd lpsruwdqfld txh hq orv fofxorv deuhyldgrv
suhylrv vh kd|d ghmdgr gh owlpr ho qrgr 7 +sdud dv srghu xvdu } E?,1 Hq
fdvr gh txh vh ghvhdvhq fdofxodu hvwdv suredelolgdghv pdujlqdohv sdud rwur qrgr/
uhvxowdud pv dghfxdgr uhqrpeudu orv qrgrv gh irupd txh ho qrgr gh lqwhuv
ixhvh ho owlpr gho fofxor deuhyldgr/ |d txh ho dkruur hvw edvdgr hq od iupxod
uhfxuvlyd gh fofxor gh orv }6 E?1 Hq qxhvwur fdvr/ uhvxowd px| iflo fdofxodu
odv suredelolgdghv pdujlqdohv uhodwlydv do qrgr 7=
se Ef } E
C E
se E } E2
'
C E
se E2 } E
'
C E
se E } Ef
'
C E
Rf '
R
R2
R
DDSbf f32
' f.2fS.D2
..2.ebeb f32
ff.Sb2 f22He.2
'
' f222.b2SD/
..2.ebeb f32
Eff.Sb22 fSSD.bD
'
' DfSeeDe2 f32 /
..2.ebeb f32
Eff.Sb2
'
' DHH.Sbe. f3 1
..2.ebeb f32
'
192
ue
f e.eeH2
' ffHDSe plqxwrv ' eHb vhjxqgrv1
'
e HbH.e
\e
gh hoodv/ surgxflqgrvh od vdolgd gh hoorv wudv ho vhuylflr gho owlpr qrgr1 Frq
qxhvwud whuplqrorjd dqwhulru/ vh wlhqh txh
b ' b : f/ b ' f ; ' 2c c c g/
vl ' n
R '
f vl 9' n
Gh or txh vh ghgxfh txh
Rf ' / Rgf ' / Rf ' f sdud ' 2c c c g/
Rf ' f sdud ' c 2c c g 1
Dghpv gh wrgr hvwr/ ho phfdqlvpr gh vhuylflr gho qrgr hvw frpsxhvwr sru r
vhuylgruhv frq lgqwlfd fdsdflgdg gh vhuylflr d ud}q gh > folhqwhv sru xqlgdg
gh wlhpsr +frq gxudflq gh vhuylflr h{srqhqfldo, | od fdsdflgdg gh od frod hv
lolplwdgd1
Vh wudwd/ sru wdqwr/ gh xqd uhg gh Mdfnvrq delhuwd px| sduwlfxodu/ d od fxo
oh hv dsolfdeoh ho Whruhpd gh Mdfnvrq1 Odv hfxdflrqhv txh shuplwhq hqfrqwudu
odv wdvdv hihfwlydv gh oohjdgd vh uhgxfhq d=
\ ' b
\2 ' \
11
1
\g ' \g3
frq or fxdo
\ ' \2 ' ' \g ' b/
gh pdqhud txh vh sxhghq uhvroyhu orv prghorv gh fdgd qrgr frpr vl vh wudwdvh
gh vxevlvwhpdv gh frodv **r lqghshqglhqwhv frq wdvd gh hqwudgd b | wdvd
gh vhuylflr > 1 Gdgr txh hq hvwh fdvr ho xmr gh xq folhqwh d wudyv gh od uhg
hv vhfxhqfldo/ ghvgh ho qrgr kdvwd ho qrgr g/ v vhu flhuwr txh orv wlhpsrv
phglrv gh xq folhqwh hq ho vlvwhpd r hq od frod vrq vxpd gh orv fruuhvsrqglhqwhv
d fdgd vxevlvwhpd1 Pdwhpwlfdphqwh hvwr vh vxvwhqwd hq txh
uA
'
`A '
bA
Sg
'
u
'
g
[
u
'
'
g
[
u
'
\
'
g
[
` 1
'
194
[
? n?2 nuuun?g
C E
ng
'
1
'
Hq xq fdvr frpr hvh/ wdpelq hv px| iflo rewhqhu odv suredelolgdghv pdujlqdohv/
srqjdprv sru fdvr gho qrgr 4=
[
[
R? ccuuu c '
C E ? n? nuuun? ' 3?
?2 n? nuuun?g '3?
2
g
3? ng32
'
3?
ng3
/ sdud ? ' fc c c 1
txh xqd gh hvdv frodv vh hqfxhqwuh vdwxudgd1 Wslfdphqwh hvwh wlsr gh vlwxd0
flrqhv vxhohq prghol}duvh phgldqwh orv oodpdgrv eortxhrv txh frqvlvwhq hq
txh fxdotxlhu folhqwh txh ixhvh d vdolu vhuylgr gh rwur vxevlvwhpd txh frpsrqh
od uhg shur txh vh hqfxhqwud vx frod gh ghvwlqr vdwxudgd/ pdqwlhqh eortxhdgr
ho phfdqlvpr gh vhuylflr vlq txh rwur folhqwh sxhgd dffhghu d o1 Hq hvwh wlsr
gh prghorv | hq pxfkvlprv rwurv uhvxowd shuihfwdphqwh srvleoh sodqwhdu ghvgh
ho sulqflslr odv hfxdflrqhv gh edodqfh gh od uhg | uhvroyhuodv/ rewhqlhqgr dv odv
suredelolgdghv gh orv glihuhqwhv hvwdgrv gho vlvwhpd1 Yhdprv xq hmhpsor1
Frqvlguhvh xq vlvwhpd irupdgr sru grv frodv gh wlsr ***f hq vhulh1
Ghqwhvh sru b od wdvd gh oohjdgd gh folhqwhv sru xqlgdg gh wlhpsr ghvgh ixhud
gho vlvwhpd do sulphu qrgr +qr kd| hqwudgdv ghvgh ixhud do vhjxqgr, | sru >
| >2 odv wdvdv gh vhuylflr gho qlfr vhuylgru gho qrgr 4 | 5/ uhvshfwlydphqwh1
Gdgr txh qr hvw shuplwlgr kdfhu frod hq qlqjxqr gh orv grv vxevlvwhpdv/
fxdqgr d xq folhqwh vh oh whuplqh ho vhuylflr hq ho sulphur gh hoorv | hqfxhqwuh
txh ho vhuylgru gho vhjxqgr vxevlvwhpd hvw rfxsdgr/ shupdqhfhu eortxhdqgr
ho vhuylgru gho sulphur1 Gh hvwd irupd ghqrwdqgr sru Ec xq hvwdgr jhqulfr
gho vlvwhpd/ frq ho txh vh lqglfd txh kd| folhqwhv hq ho qrgr 4 | folhqwhv hq
ho qrgr 5/ whqgudprv orv hvwdgrv=
Efc f c Efc c Ec f c Ec 1
Frpr dghpv hv srvleoh txh kd|d xq folhqwh hq ho sulphu qrgr/ |d vhuylgr/
shur eortxhdqgr ho qlfr vhuylgru gh glfkr qrgr +or fxdo rfxuuh fxdqgr/ d vx
yh}/ kd|d xq folhqwh vluylqgrvh hq ho vhjxqgr qrgr, hqwrqfhv whqguhprv xq
hvwdgr pv txh ghqrwduhprv sru EKc 1 Sru or frphqwdgr dqwhulruphqwh/ vh yh
txh EKc hv xq hvwdgr glihuhqwh gh Ec 1
Dxqtxh srgudprv surfhghu sdvr d sdvr sdud od rewhqflq gh odv hfxdflrqhv
gh edodqfh +wdo | frpr vh kl}r frq xq surfhvr gh qdflplhqwr | pxhuwh hvwd0
flrqdulr duelwudulr, uhvxowd pv vhqfloor h lqwxlwlyr ghgxfluodv gluhfwdphqwh gh
od lghd gh ljxdodu/ sdud fdgd srvleoh hvwdgr/ od suredelolgdg gh glfkr hvwdgr
pxowlsolfdgd sru od vxpd gh odv wdvdv fruuhvsrqglhqwhv d irupdv gh vdolu gh hvwh
hvwdgr kdfld rwur glvwlqwr frq od vxpd gh od suredelolgdghv gh dtxhoorv hvwdgrv
ghvgh orv fxdohv vh sxhgh oohjdu do hvwdgr hq fxhvwlq +hq xq qlfd wudqvlflq,/
pxowlsolfdgdv sru odv wdvdv fruuhvsrqglhqwhv d glfkd wudqvlflq1 Dv vh rewlhqhq
bRff
Eb n >2 Rf
> Rf
E> n >2 R
>2 RK
Ghqlhqgr 4 '
b
>
| 42 '
b
>2
'
'
'
'
'
>2 Rf
> Rf n >2 RK
bRff n >2 R
bRf
> R
196
'
'
'
'
'
'
Rf
42 Rf n 4 RK
4 42 Rff n 4 R
4 42 Rf
42 R
Dv vh rewlhqh=
Rf ' 42 Rff
4 42
4 42
R '
Rf ' 2 Rff
42 n 4
42 n 4
42
42
RK '
R '
Rff
4
42 n 4
4
42 4
Rf ' 4 Rff n R ' 4 Rff n 2 Rff
42
42 n 4
4 42 n 42 n 42 42
'
Rff
42 n 4
' Rff n Rf n Rf n R n RK
4 42 n 42 n 42 42
4 422
42
Rff
'
n 42 n
n
n
42 n 4
42 n 4 42 n 4
4 n 4 n 422 n 24 42 n 42 n 42 42 n 4 422 n 42
Rff
/ ' 2
42 n 4
Gh hvwd irupd/ ghqrwdqgr sru ' 42 n 4 n 422 n 24 42 n 42 n 42 42 n 4 422 n 42 /
vh wlhqh=
Rff '
Rf '
Rf '
R '
RK '
4 n 42
4 42 n 422
4 42 n 42 n 42 42
4 422
42
fdsdflgdg gh vhuylflr +> ' >2 ' >, hqwrqfhv/ ghqrwdqgr 4 '
Rff '
Rf '
Rf '
R '
RK '
b
>
vh wlhqh=
2
2 n e4 n 42
24
2 n e4 n 42
24 n 42
2 n e4 n 42
42
2 n e4 n 42
42
2 n e4 n 42
D sduwlu gh hvwdv fdqwlgdghv sxhgh rewhqhuvh xqd iupxod sdud ho qphur phglr
gh folhqwhv hq ho vlvwhpd=
u ' fRff n ERf n Rf n 2 ER n RK '
e4 n D42
1
2 n e4 n 42
Frpr sxhgh yhuvh/ vl 4 wlhqgh d fhur/ glfkr qphur wdpelq wlhqgh d fhur
+frpr hud gh hvshudu,1 Sru ho frqwudulr/ vl 4 $ 4 hqwrqfhv u $ D 21 Od
h{solfdflq gh hvwh khfkr hv txh/ dxqtxh od hqwudgd gh folhqwhv vhd ghvphvxudgd
uhvshfwr do vhuylflr/ ho khfkr gh txh odv wdvdv gh vhuylflr vhdq ljxdohv hq dperv
vhuylgruhv suryrfd txh/ fxdqgr 4 $ 4/ Rf $ | sru wdqwr qr wlhqgh d hvwdu
vlhpsuh ho vlvwhpd oohqr1 Ho wlhpsr phglr gh xq folhqwh hq wrgr ho vlvwhpd
sxhgh kdooduvh iflophqwh phgldqwh od iupxod gh Olwwoh jhqhudol}dgd1 Dv/
b ' b ERff n Rf ' b
2 n 24
2 n e4 n 42
|/ sru wdqwr/
` '
u
Db n e>
e4 n D42
1
'
'
b
E2
n
24
2b>
n 2>2
b
198
200
202
13
Colas con distribuciones
arbitrarias de llegada y servicio
461 0
Hq hvwh fdswxor vh hvwxglduq dojxqdv vlwxdflrqhv hq odv txh od glvwulexflq gho
wlhpsr hqwuh oohjdgdv r od gho wlhpsr gh vhuylflr ghmd gh vhu h{srqhqfldo1 Hq
od sufwlfd kdelwxdo ududphqwh hvwdv glvwulexflrqhv vh dmxvwdq d xqd h{srqhq0
fldo shur/ frpr vh yhu ho khfkr gh ghvkdfhuqrv gh hvwd uhvwulfflq dfduuhdu
qrwdeohv sureohpdv gh fofxor sdud ghgxflu orv ydoruhv gh orv sduphwurv gh
frpsruwdplhqwr gho vlvwhpd1 D or odujr gh hvwh whpd qrv fhqwuduhprv wdq vor
hq ho hvwxglr gh xqr gh orv prghorv pv vlpsohv txh srghprv lpdjlqdu/ ho
*C*/ hv ghflu ho fdvr gh xqd frod frq xq vor vhuylgru/ wlhpsrv hqwuh ooh0
jdgdv h{srqhqfldohv | wlhpsrv gh vhuylflr frq glvwulexflq jhqhudo/ C1 Frpr
froriq lqfoxluhprv dojxqdv lghdv px| jhqhudohv vreuh fpr xwlol}du od vlpx0
odflq d prgr gh khuudplhqwd sdud srghu dsur{lpdu odv vroxflrqhv d sureohpdv
gh whrud gh frodv fxdqgr qrv ghvyldprv gh odv klswhvlv gh h{srqhqfldolgdg1
1
. EC
206
grqgh
L Ef? '
vl f? : f
f vl f? ' f
shur/ d vx yh}/
l
k
l
k
T @o E?n ' . T @o ?n m7?n n T @o . ?n m7?n
' . Eb7?n n T @o Eb7?n ' b
n b2 j 27 ' 4 n b2 j 27 /
>
vlhqgr j 27 od yduldq}d gho wlhpsr gh vhuylflr +hv ghflu j 27 ' T @o EC,1 Dv/
srghprv oohjdu d od h{suhvlq
. 2?n ' 4 n b2 j27 n 42 /
txh qrv shuplwh qdophqwh rewhqhu od gho qphur phglr gh folhqwhv hq ho vlv0
whpd=
24 242 n 42 n b2 j 27
4 242 n 4 n b2 j 27 n 42
'
2 E 4
2 E 4
2 2
2
4 n b j7
' 4n
1
2 E 4
u '
42 n b2 j 27
2 E 4
42
4 42 n 42
4
42 n 42
'4n
'
'
1
2 E 4
4
4
4
24 242 n 42
4
4
42
'
'
/
2 E 4
2 E 4
4
2
dqorjr sdud xq
txh ho hihfwr gh
gh folhqwhv hq ho
Dv/ sru hmhpsor/
208
7'
' R
>R
frq R 5 Efc o1 Hv hylghqwh txh . E7 ' > 1 Dghpv/
. 72 '
>2 R2
R'
frq or fxdo
j27 ' T @o E7 '
>2 R
/
>2 R
2
R
' 2 1
>
>R
?n
[
6'
vlhqgr
Gdgr txh hq pxfkdv rfdvlrqhv uhvxowd gliflo uhvroyhu ho vlvwhpd vxhoh dfx0
gluvh d odv ixqflrqhv fdudfwhuvwlfdv sdud hqfrqwudu od vroxflq1 Od lghd frqvlvwh
hq ghqlu
E5 '
"
[
R? 5 ? | g E5 '
?'f
"
[
&? 5 ? /
?'f
E 4 E 5 g E5
1
g E5 5
Gdgr txh odv frqvwdqwhv &? vrq fdofxodeohv +frq pd|ru r phqru glfxowdg, d
sduwlu gh od glvwulexflq gho wlhpsr gh vhuylflr | kdelgd fxhqwd gh odv uhodflrqhv
hqwuh odv frqvwdqwhv gho ghvduuroor hq vhulh gh odv ixqflrqhv fdudfwhuvwlfdv | vxv
ghulydgdv vxfhvlydv hq ho sxqwr fhur
Ef ' Rf / g Ef ' &f
Ef ' R / g Ef ' &
Ef ' 2R2 / g Ef ' 2&2
11
1
E?
Ef ' ?-R? / g E? Ef ' ?-&?
11
1
srghprv hqfrqwudu iupxodv txh shuplwdq ho fofxor gh odv R? 1 Yhdprv xq
hmhpsor1
Hmhpsor 87 Gdgr xq prghor *(*/ fdofxodu odv iupxodv sdud odv sured0
elolgdghv gh ? folhqwhv hq ho vlvwhpd1
Vroxflq= Do vhu ghjhqhudgd od glvwulexflq gho vhuylflr vh wlhqh
'
7'
>
|/ sru wdqwr/
&? '
?
'
e34 4?
/ sdud wrgr ? ' fc c 2c
?-
"
[
&? 5 ? '
?'f
34 45
' e e
"
[
e34 4?
?'f
4E53
'e
?1
5 ? ' e34
"
[
E45?
?'f
?-
210
5
E 4 E 5 e4E53
1
' E 4
e4E53 5
5e34E53
Hq sduwlfxodu
Rf ' Ef ' 4c
5
c
E5 ' E 4
5e34E53
n e34E53 5 2 4 n e34E53 54e34E53
c
E5 ' E 4
2
E 5e34E53
R ' Ef ' E 4 Ee4 c
E5 ' E 4 e34E53
2 e54 n 5 2 42 n 24 542 n e34E53 E5 42 2 n 254 5 2 42
c
E n 5e34E53
Ef
E 4 e4 E2 n 2e4 24
R2 '
'
2
2
' E 4 e4 E n e4 4 1
Frq fofxorv vhphmdqwhv shur oderulrvrv vh sxhgh rewhqhu
R '
'
Re '
'
'
Ef
E 4 e4 ES4 n 42 n Se24 Se4 24e4
'
S
4
2
24
4
E 4 e 4 n 4 n e e E24 n c
2
Ee
Ef
eE 4 e4 EeH4e4 2ee24 242 e4 n eH42 e4 .2e24 4 n 2ee4
2e
4
4
24
2
2 4
24
4
1
E 4 e 24e e 4 4 n 24 e e 4 n e
2
S
?3
[
'
%
?3 4
E
E4?3
E4?33
n
E? - E? -
&,
/
E 4 E 5 g E5
g E5 5
E 4 &f
E 4 E f g Ef
'
' 4/
g Ef f
&f
|/ sru wdqwr/
&f2 n &f
' E 4
' E 4
&1f2 n &f
2
' E&
' E 4
&f
f 4
&f2
&f
Sxglhqgr vhjxlu +frq ho lqfrqyhqlhqwh gh od frpsohmlgdg gh fofxor, wdqwr frpr
vh ghvhh1
212
yduldeohv uhdophqwh lpsruwdqwhv txh sduhfhq uhjlu ho vlvwhpd uhdo | odv uhod0
flrqhv txh h{lvwhq hqwuh hoodv1 Hq rfdvlrqhv od idvh gh prghol}dflq hv px|
oderulrvd frq iuhfxhqwhv uhdolphqwdflrqhv hq odv txh vh yd ghsxudqgr ho prghor
frqvwuxgr sdvr d sdvr1 Hq hvwh vhqwlgr/ od whrud gh frodv hv suhflvdphqwh xqd
glvflsolqd txh wudwd gh prghol}du vlwxdflrqhv uhdohv hq odv txh h{lvwh hvshud
sdud gdu xq vhuylflr1 Dv/ sru wdqwr/ vxsrqguhprv txh ho sureohpd |d vh kd
h{suhvdgr frpr xq prghor gh whrud gh frodv | txh vh kdq hvshflfdgr |d odv
glvwulexflrqhv gho wlhpsr hqwuh oohjdgdv | gho wlhpsr gh vhuylflr1 Reyldphqwh
hvwr owlpr kd gh uhtxhulu xqd h{shulphqwdflq uhdo suhyld sru od fxdo vh kd|dq
lgr revhuydqgr orv wlhpsrv sdud xqd vhulh gh folhqwhv gh dpedv yduldeohv1 Ql
tx ghflu wlhqh txh/ vlhpsuh txh ho prghor sxhgd uhvroyhuvh gh irupd dqdowl0
fd +sru hmhpsor xq **r*4*M, vwd vhu suhihuleoh d od dsur{lpdflq sru
vlpxodflq/ sxhv gd xqd vroxflq h{dfwd1 Gh wrgdv irupdv/ hq pxfkrv fdvrv
+vreuh wrgr dqwh od idowd gh h{srqhqfldolgdg, glfkd uhvroxflq dqdowlfd qr vhu
idfwleoh r vhu px| frvwrvd | hv hqwrqfhv fxdqgr od dsur{lpdflq sru vlpxodflq
uhvxowd px| wlo1
Sdud mdu odv lghdv/ frqvlghuhprv xq prghor gh frodv px| vhqfloor shur
sdud ho txh qr glvsrqhprv +frq orv frqrflplhqwrv ylvwrv kdvwd dkrud, gh xqd
khuudplhqwd dqdowlfd sdud uhvroyhuor1 Shqvhprv hq xqd frod frq xq qlfr vhuyl0
gru/ fdsdflgdg gh kdvwd wuhv folhqwhv hq od frod | ixhqwh gh hqwudgd lolplwdgd1
Vxsrqjdprv txh/ hq edvh d h{shulphqwdflq suhyld/ khprv hqfrqwudgr txh od
irupd ud}rqdeoh gh prghol}du orv wlhpsrv hqwuh oohjdgdv hv od glvwulexflq gh
Zhlexoo/ ` Eqc k/ txh hv xqd jhqhudol}dflq gh od glvwulexflq i T Ek1 Vx
ixqflq gh ghqvlgdg gh suredelolgdg hv
k
Frpr vh yh/ ` Eqc ' i T Eq/ shur qrvrwurv vxsrqguhprv txh hq qxhv0
wur hmhpsor orv wlhpsrv hqwuh oohjdgdv +hq plqxwrv, sduhfhq dmxvwduvh d xqd
` Efc f2D1 Gh irupd sduhflgd/ wudv orv hvwxglrv rsruwxqrv khprv oohjdgr d
od frqfoxvlq gh txh od gxudflq hq plqxwrv gho wlhpsr gh vhuylflr vljxh xqd
L E2c H1 Vh wudwd/ sru wdqwr/ gh xq prghor `*L**1
Sdud hqfrqwudu phgldqwh vlpxodflq dsur{lpdflrqhv gh odv fdqwlgdghv gh
lqwhuv srghprv surfhghu gho vljxlhqwh prgr=
41 Vxsrqhu lqlfldophqwh txh qr kd| qlqjq folhqwh hq ho vlvwhpd +l1h1 ' f,1
51 Vlpxodu duwlfldophqwh ho wlhpsr txh wdugdu hq oohjdu ho sulphu folhqwh
+gh dfxhugr d xqd glvwulexflq ` Efc f2D,1
61 Xqd yh} ghmdgr wudqvfxuulu glfkr wlhpsr hq ho furqphwur duwlfldo gho
vlvwhpd/ dfwxdol}du ho qphur gh folhqwhv gho vlvwhpd + ' ,/ rewhqhu/
phgldqwh ho dojrulwpr gh jhqhudflq gh qphurv dohdwrulrv vhjq xqd
L E2c H/ ho ydoru gho wlhpsr txh wdugdud hq guvhoh vhuylflr d glfkr folhqwh
| wdpelq ho wlhpsr txh wudqvfxuulud kdvwd od oohjdgd do vlvwhpd gho
vhjxqgr folhqwh +vhjq xqd ` Efc f2D,1
71 Frpsdudu dperv wlhpsrv sdud vdehu fxo gh dpedv frvdv vxfhghu dqwhv
| ghmdu wudqvfxuulu ho wlhpsr gh hvh vxfhvr +ho txh dqwhv vxfhgh,1
81 Vl or txh rfxuuh dqwhv hv txh oohjd ho qxhyr folhqwh hqwrqfhv vh kdud
' 2/ frqwdelol}dqgr ho wlhpsr gxudqwh ho fxo kd kdelgr xq folhqwh hq
ho vlvwhpd1 Dghpv ghehudprv vlpxodu ho wlhpsr kdvwd od oohjdgd gho
whufhu folhqwh | vhjxlu ho surfhvr1
91 Hq ho fdvr gh txh ho phqru gh orv wlhpsrv gho sdvr 7 ixhvh ho gh vhuylflr/
vh dfwxdol}dud gqgroh ho ydoru f | whqlhqgr hq fxhqwd ho wlhpsr gx0
udqwh ho fxo kd kdelgr xq folhqwh hq ho vlvwhpd1 Oxhjr kdeud txh ghmdu
wudqvfxuulu or txh uhvwd gh wlhpsr kdvwd od oohjdgd gho vhjxqgr folhqwh |
frqwlqxdu ho surfhvr1
:1 Vhjq ho hvtxhpd dqwhulru vh vlpxodudq odv oohjdgdv gh qxhyrv folhqwhv
do vlvwhpd | orv wlhpsrv gh vhuylflr gh folhqwhv/ whqlhqgr hq fxhqwd od
uhvwulfflq dglflrqdo gh txh vl ho lqvwdqwh gh oohjdgd +whulfr, gh xq folhqwh
do vlvwhpd vh surgxfh fxdqgr |d kd| wuhv hq frod +dghpv gho txh hvw
vlhqgr vhuylgr, hqwrqfhv od olplwdflq gh od frod suryrfdud txh hvh folhqwh
qr sxhgh hqwudu/ vlpxoqgrvh ho wlhpsr kdvwd od vljxlhqwh oohjdgd1
Frpr vh sxhgh yhu hq orv sdvrv dqwhulruhv/ xqd vlpxodflq gh hvwd qdwxudoh}d
+od oodpdgd vlpxodflq sru hyhqwrv, uhtxhulud od frqwdelol}dflq gh xqd vhulh
gh yduldeohv txh qrv yd|dq gdqgr ho hvwdgr gho vlvwhpd hq fdgd lqvwdqwh= ho
qphur gh folhqwhv hq ho vlvwhpd/ ho wlhpsr txh idowd sdud txh vh surgx}fd od
vljxlhqwh oohjdgd | ho wlhpsr txh uhvwd sdud whuplqdu ho vhuylflr gho folhqwh txh
hvw vlhqgr vhuylgr +vl or hvw vlhqgr dojxqr,1 Ojlfdphqwh/ sdud lpsohphqwdu
hvwd vlpxodflq vhu qhfhvdulr xwlol}du orv dojrulwprv ylvwrv hq orv sulphurv
fdslwxorv/ txh shuplwluq rewhqhu ydoruhv duwlfldohv txh vljdq odv glvwulexflrqhv
hvshflfdgdv1
Dv/ hq hvwh fdvr txh hvwdprv ylhqgr d wwxor gh hmhpsor/ sxhgh xvduvh ho
pwrgr gh lqyhuvlq sdud vlpxodu iflophqwh odv glvwulexflrqhv ` Efc f2D |
L E2c H1 Sdud hoor edvwd rewhqhu sulphudphqwh vxv ixqflrqhv gh glvwulexflq=
]
8 E% '
]
s E| _| '
' e
3Eq%k
l
k
k
k |'%
kq k |k3 e3Eq| _| ' e3Eq|
|'f
c vl % f/ sdud od Zhlexoo/
3Efu%f2D
_|
} E| _| '
C E% '
2
2 S
%2
'
c vl % 5 d2c Ho/ sdud od L E2c H
S
214
f2D
14
Bibliografa
Bibliografa 219
471 0
Doohq/ D1R1 +4<<3,1 Suredelolw|/ vwdwlvwlfv dqg txhxhlqj wkhru| zlwk frpsxwhu
vflhqfh dssolfdwlrqv1 Dfdghplf Suhvv1
D}dudqj/ P1 U1 | Jdufd Gxqqd/ H1 +4<<9,1 Vlpxodflq | dqolvlv gh prghorv
hvwrfvwlfrv1 PfJudz0Kloo1
Eudwoh|/ S1/ Ir{/ E1 O1 | Vfkudjh O1 H1 +4<<3,1 D jxlgh wr vlpxodwlrq1 Vsulqjhu0
Yhuodj1
Exqgd|/ E1G1 +4<<9,1 Dq lqwurgxfwlrq wr txhxhlqj wkhru|1 Duqrog1
Ghyur|h/ O1 +4<;9,1 Qrq0xqlirup udqgrp yduldwh jhqhudwlrq1 Vsulqjhu0Yhuodj1
Jhohqeh/ H1 | Sxmrooh/ J1 +4<;:,1 Lqwurgxfwlrq wr txhxhlqj qhwzrunv1 Zloh|1
Jhqwoh/ M1H1 +4<<;,1 Udqgrp qxpehu jhqhudwlrq dqg Prqwh Fduor phwkrgv1
Vsulqjhu0Yhuodj1
Jurvv/ G1 | Kduulv/ F1P1 +4<;8,1 Ixqgdphqwdov ri txhxhlqj wkhru|1 Zloh|1
Nduldq/ ]1D1 | Gxghzlf} H1M1 +4<<4,1 Prghuq vwdwlvwlfdo v|vwhpv dqg JSVV
vlpxodwlrq1 Frpsxwhu Vflhqfh Suhvv1
Nohlqurfn/ O1 +4<:8,1 Txhxhlqj v|vwhpv1 Yroxph L= Wkhru|1 Zloh|1
Nohlqurfn/ O1 +4<:8,1 Txhxhlqj v|vwhpv1 Yroxph LL= Frpsxwhu dssolfdwlrqv1
Zloh|1
Odz/ D1P1 | Nhowrq/ Z1G1 +4<<4,1 Vlpxodwlrq/ prgholqj dqg dqdo|vlv1 PfJudz0
Kloo1
Phgkl/ M1 +4<<4,1 Vwrfkdvwlf prghov lq txhxhlqj wkhru|1 Dfdghplf Suhvv1
Prhvfkolq/ R1/ Ju|fnr/ H1/ Srko/ F1 | Vwhlqhuw/ I1 +4<<;,1 H{shulphqwdo vwr0
fkdvwlfv1 Vsulqjhu0Yhuodj1
Qhovrq/ U1 +4<<8,1 Suredelolw|/ vwrfkdvwlf surfhvvhv/ dqg txhxhlqj wkhru| = wkh
pdwkhpdwlfv ri frpsxwhu shuirpdqfh prghoolqj1 Vsulqjhu0Yhuodj1
Urvv/ V1 P1 +4<<<,1 Vlpxodflq1 Suhqwlfh Kdoo1
Vddw|/ W1O1 +4<;6,1 Hohphqwv ri txhxhlqj wkhru| zlwk dssolfdwlrqv1 Gryhu1
Wulyhgl/ N1V1 +4<;5,1 Suredelolw| dqg vwdwlvwlfv zlwk uholdelolw|/ txhxhlqj wkhru|
dqg frpsxwhu vflhqfh dssolfdwlrqv1 Suhqwlfh Kdoo1
Ydq Glmn/ Q1P1 +4<<6,1 Txhxhlqj qhwzrunv dqg surgxfw irupv1 D v|vwhpv
dssurdfk1 Zloh|1