Professional Documents
Culture Documents
TS Trn c H
Cng ngh v cng trnh X l nc thi quy m nh
TS.Trn c H
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
(eutrophication) v dn n nhim bn th cp. Mt s kt qu nghin cu /8/ cho
thy, trong cc sng h tip nhn nc thi th hm lng cht hu c (tnh theo
BOD5) b sung do nhim bn th cp thng dao ng t 1,4 n 4,5 mg/l. Cc trm
XLNT phn tn c quy m , mc v cng ngh x l khc nhau . Vic kim
sot, qun l vn hnh chng rt phc tp. Tm kim t ai cho vic xy dng trm
XLNT trong ni thnh thng rt kh khn . T chc thot nc phn tn thng
thch hp cho cc th c h thng thot nc chung hoc h thng thot nc na
ring, nm trong cc vng a hnh bng phng nhiu knh, h. V d h thng thot
nc thi H ni c chia thnh 7 vng theo phng n quy hoch ca T chc hp
tc Quc t Nht bn (JICA) nm 1994 hoc thnh ph lt thnh 4 khu vc theo
D n thot nc v v sinh nm 1999 (hnh ..2) .
Ngun nc sch b cp pha long
nc thi trong h thng knh h
Ging tch nc
Lu vc 1
Nc ma
Nc thi
H 1
Trm XLNT 1
Ging tch nc
H 2
Lu vc 2
Nc ma
Nc thi
Trm XLNT 2
Ging tch nc
Lu vc i
Nc ma
Nc thi
H i
Trm XLNT i
H u mi
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
.1.2. H thng thot nc thi cc b.
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Khu vc Thi phin
Nc thi
B t hoi
Bi lc ngm
ti hoa
ra sui
Nc thi
B t hoi
Bi lc ngm
h Than th
H Xun hng
Khu vc trung tm
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
.2 S lng, thnh phn v tnh cht nc thi ca cc i tng
thot nc quy m nh.
Nc thi phn
Hnh .3. S hnh thnh cc loi nc thi trong cc ngi nh hoc cng trnh cng
cng.
Cc loi nc thi c hnh thnh theo s hnh .3 c s lng v thnh
phn v tnh cht khc nhau.Tuy nhin thun tin cho x l v ti s dng, ngi
ta chia chng thnh ba loi:
-Nc thi khng cha phn, nc tiu v cc loi thc phm t cc thit b
v sinh nh bn tm, chu git, chu ra mt.Loi nc thi ny ch yu cha cht
l lng, cc cht ty git v thng gi l nc xm . Nng cc cht hu c
trong loi nc thi ny thp v thng kh phn hu sinh hc. Trong nc thi
nhiu tp cht v c.
-Nc thi cha phn, nc tiu t cc khu v sinh (toilet) cn c gi l
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
b.Theo i tng thot nc, ngi ta phn ra 2 nhm nc thi:
-Nhm nc thi cc h gia nh, khu dn c.
-Nhm nc thi cc cng trnh cng cng, dch v nh nc thi bnh vin,
nc thi khch sn, nc thi trng hc, nc thi nh n.
Mi nhm, mi loi nc thi c lu lng, ch x nc v thnh phn
tnh cht c trng ring.
c. Theo c im h thng thot nc s hnh thnh nn hai loi nc thi:
-Nc thi h thng thot nc ring. Nc thi t cc thit b v sinh c
thu gom v vn chuyn v trm x l theo tuyn cng ring.
-Nc thi h thng thot nc chung. Cc loi nc thi sinh hot (nc
xm v nc en) cng vi nc ma t u trong khu vc thot nc c thu
gom v vn chuyn theo ng cng chung v trm x l. S lng thnh phn v
tnh cht nc ma t u trong cc khu dn c th c nu trong ph lc.
Trong mt s trng hp nc en c x l s b ti ch qua cc cng trnh nh
b tch du m, b t hoi , sau cng nc xm x vo tuyn cng thot nc
chung ca thnh ph.
Vic phn loi nc thi theo h thng thot nc ph thuc vo i tng
thot nc, c im h thng thot nc ca th hoc khu dn c v cc iu
kin t nhin, iu kin kinh t x hi khc ca th.
.2.2. Lu lng nc thi v ch thi nc .
Lu lng nc thi trong mt khu vc th, cm dn c, ngi nh hoc
cng trnh cng cng c xc nh trn c s tiu chun dng nc. i vi khu
vc dn c, tiu chun thi nc t 120 n 180 l/ngi.ngy, xc nh theo Quy
chun xy dng Vit nam nm 1996/1/. Tiu chun thi nc bnh vin thng
thng c xc nh theo ''Tiu chun thit k bnh vin a khoa'' (TCVN 4470-87 )
l 300 n 400 l/ng.ngy. Tuy nhin theo kt qu nhiu nghin cu / 7,8 / cho thy ,
do s lng cn b cng nhn vin v ngi nh n chm nom bnh ln, tiu chun
dng nc thc t tng ln rt nhiu v n cng ph thuc vo quy m cng nh
chc nng ca bnh vin , dao ng t 500 n 1000 l/ging.ngy. d xc nh
lu lng v nng cht bn trong nc thi sinh hot ca cc cng trnh cng
cng hoc dch v ngi ta thng tnh ton, chuyn i cng sut (quy m) cng
trnh sang ch s dn tng ng. l s n v phc v ca cng trnh cng
cng, dch v c lng cht bn hoc nc thi x vo h thng thot nc tng
ng vi ca mt ngi dn th. Cc i lng tng ng ny ca mt s
cng trnh cng cng v dch v c th xc nh theo bng .1 sau y.
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Bng .1. Ch s dn tng ng v tiu chun nc thi ca cc cng trnh
cng cng, dch v.
Cng trnh
-Khch sn, nh ngh
-Nh n
-Qun c ph, gii kht
-Cu lc b; nh vn ho
-Trng hc
-Nh tr
-Bnh vin
n v tnh
Ch s dn
tng ng
Ging
Ch ngi
Ch
Ch
Hc sinh
Tr em
Ging bnh
1
3
15
510
10
23
0,40,5
200-300
50-80
10-15
8-25
15-25
50-100
300-600
K ch =
16
14
12
10
8
6
4
2
0
q h ,max
12
(.1).
q h ,tb
B
16
20
24
Gi tr Kch ph thuc vo
s ngi s dng h thng thot
nc, tiu chun dng nc,
iu kin trang thit b v sinh
v iu kin kh hu. Lu lng
nc thi cng ln h s Kch
cng nh. Da vo h s Kch c
th xc nh c lu lng
nc thi tnh ton ca h thng
thot nc v cc cng trnh x
l nc thi. i vi h thng
nc thi quy m va v ln, h
s Kch c th xc nh theo cc
cng thc sau.
( ..2).
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Thng thng cc cng trnh x l nc thi quy m nh, lu lng nc tnh
ton Qh,max bng khong 1/10 lu lng ngy m Qng.
Ch thi nc ca bnh vin khng n nh theo thi gian trong ngy,
trong tun v ph thuc vo cp v quy m bnh vin. Thng thng, lng nc s
dng ln nht vo u gi bui sng khi bnh nhn dy v bt u qu trnh khm
bnh. H Kch ca bnh vin thng ln hn ca khu dn c vi tiu chun cp nc
tng ng t 2 n 3 ln.Theo cc tiu chun thit k cp thot nc hin hnh, h
s Kch ca bnh vin l 2,5. Cc yu t k trn nh hng r rt n vic tnh ton,
xc nh cng sut cc cng trnh thot nc v x l nc thi cng nh thit lp
quy trnh qun l, vn hnh chng.
.2.3. Thnh phn v tnh cht nc thi.
Cc ch tiu c bn c trng cho thnh phn cc cht bn trong nc thi
sinh hot l hm lng cn l lng (SS) , nhu cu xy ho sinh hc (BOD ), nng
nit amn, s coliform.... Lng cht bn tnh theo ch tiu cht l lng, BOD5 ... do
mt ngi trong mt ngy x vo h thng thot nc sinh hot ca mt s nc
c nu trong tiu chun xy dng ( 20TCN 51-84 ) . i vi cc ngi nh hoc
cm n c c lp, hm lng cc cht bn trong nc thi sinh hot c th xc
nh theo bng .2.
Bng ..2. Ti lng v nng cht bn trong nc thi sinh hot t cc ngi nh
hoc cm dn c c lp / 25,28 /.
Ti lng ,
g/ngi.ngy
115-117
65-85
35-50
25-40
35-50
115-125
6-17
1-3
3-5
1-4
11
10 -4x1012**
Thng s
Nng * , mg/l
Tng cht rn
680-1.000
Cc cht rn d bay hi
380-500
Cn l lng
200-290
Cn l lng d bay hi
150-240
BOD5
200-290
COD
680-730
Tng nit
35-100
Nit amn
6-18
Tng pht pho
18-29
Pht pht (tnh theo pht pho )
6-24
8
Tng coliform
10 -1010***
Fecal coliform
107-109***
Ghi ch:* Nng tnh khi tiu chun thi nc l 170 l/ngi.ngy
** S coli
*** S coliform/100 ml
Nc thi bnh vin c thnh phn v tnh cht gn ging nc thi sinh hot
th, tuy nhin nng cht bn c thp hn do tiu chun s dng nc ln.
Lng cht bn tnh theo n v 1 ging bnh thi vo h thng thot nc trong
mt ngy l:
-Cht bn l lng : 130g
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
-BOD5
-Nit amn
-Clorua
Nng cc cht
bng .3.
: 70g
: 16g
: 18g
bn trong nc thi cc bnh vin c th xc nh theo
Nng
Trung bnh
7.4
160
150
200
107
Min
6.2
100
110
140
106
Max
8.1
220
250
300
109
Thng s
pH
BOD5, mg/l
Cht rn l lng, mg/l
Mc I
5-9
30
50
Gi tr gii hn
Mc II
Mc III
Mc IV
5-9
5-9
5-9
30
40
50
50
60
100
Mc V
5-9
200
100
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
4
5
6
7
8
9
10
0,5
500
1,0
30
20
6
1.000
0,5
500
1,0
30
20
6
1.000
0,5
500
3,0
40
20
10
5.000
0,5
500
4,0
50
20
10
5.000
KQ
KQ
KQ
KQ
100
KQ
10.000
Nc thi khu dn c
i tng
s dng nc
im x
im ly nc
im kim tra
10
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
thi c x l sinh hc tip tc hoc b hn cc quy nh nu trong bng .6.
nu x nc thi trc tip vo ngun nc mt.
Nc thi sinh hot
Nc thi sn
xut
X l s b
(X l bc mt)
X l bc hai
X l trit
(X l Bc ba)
T lm sch ca
ngun nc
Kh cc cht c hi v m
bo iu kin lm vic bnh
thng ca cc cng trnh x l
sinh hc nc thi (Cc bin
php c hc, ho hc
hoc ho l)
Tch rc, ct v cn
lng trong nc thi
(cc bin php
c hc)
11
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
-Bc th hai ( x l bc hai hay x l sinh hc): XLNT bng phng php
sinh hc. Giai on x l ny c xc nh trn c s tnh trng s dng v qu
trnh t lm sch ca ngun nc.
-Bc th ba (x l bc ba hay x l trit ): loi b cc hp cht nit v
pht pho khi nc thi. Giai on ny rt c ngha i vi cc nc kha hu nhit
i, ni m qu trnh ph dng nh hng su sc n cht lng nc mt.
Giai on kh trng sau qu trnh lm sch nc thi l yu cu bt buc i
vi mt s loi nc thi hoc mt s dy chuyn cng ngh x l.
Mc x l nc thi ca cc i tng thot nc cng sut nh c th
xc nh theo cc nghin cu /7,31/, nu trong bng .5.
Bng .5. Mc XLNT ca cc i tng thot nc cng sut nh
TT
i tng thot nc
Lu vc c lp
Q=10005000
m3/ng
Th trn, th x
Q=10005.000
m3/ng
Bnh vin
Q=50500 m3/ng
Cht l lng,
mg/l
Mc XLNT
BOD5, mg/l
Coliform
MPN/100ml
Sng h th
<150
H hoc sng
mng ngoi
thnh
Cng, mng
thot nc
chung
H hoc sng
mng ngoi
thnh
H th
<40
<60
<60
Kh trng
<150
<60
<150
<25
Kh trng
12
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Cc trm x l nc tha cng sut nh v va phi m bo mt lot cc yu
cu nh xy dng n gin, d hp khi cc cng trnh, din tch chim t nh, d
qun l v vn hnh v kinh ph u t xy dng khng ln. Yu t hp khi cng
trnh l mt trong nhng yu t c bn khi xy dng cc trm x l cng sut nh v
va iu kin nc ta. Cc cng trnh x l nc thi c hp khi s hn ch
c vic gy nhim mi trng khng kh, din tch xy dng nh m bo m
quan th Nc thi sinh hot c th x l ti ch trong cc cng trnh lm sch
s b ( tch du m, tch v x l cn trong nc en), trong cng trnh x l
cc b i vi h thng thot nc c lp hoc trong cng trnh x l tp trung ti
trm x l khu vc. XLNT ti ch s lm gim chi ph u t xy dng cc tuyn
cng thot nc.
Theo c ch qu trnh lm sch, cc phng php XLNT sinh hot quy m
nh v va c phn ra nh sau:
1.XLNT bng phng php c hc trong cc cng trnh v thit b nh song
chn rc, b lng ct, b tch du m. y l cc thit b, cng trnh x l s b
ti ch tch cc cht phn tn th nhm m bo cho h thng thot nc hoc cc
cng trnh x l nc thi pha sau hot ng n nh.
2.XLNT bng phng php sinh hc k kh. Qu trnh x l c da trn c
s phn hu cc cht hu c gi li trong cng trnh nh s ln men k kh. i vi
cc h thng thot nc quy m nh v va ngi ta thng dng cc cng trnh kt
hp gia vic tch cn lng (lm trong nc ) vi phn hu him kh cc cht hu c
trong pha rn v pha lng. Cc cng trnh c ng dng rng ri l cc loi b t
hoi, ging thm, b lng hai v (b lng Imhoff), b lng trong kt hp vi ngn ln
men, b lc ngc qua tng cn k kh ( UASB).
3.X l nc thi bng phng php sinh hc hiu kh. Qu trnh x l nc
thi c da trn s xy ho cc cht hu c c trong nc thi nh xy t do ho
tan. Nu xy c cp bng thit b hoc nh cu to cng trnh, th l qu trnh
x l sinh hc hiu kh trong iu kin nhn to. Ngc li, nu xy c vn
chuyn v ho tan trong nc nh cc yu t t nhin th l qu trnh x l sinh
hc hiu kh trong iu kin t nhin. Cc cng trnh x l sinh hc hiu kh trong
iu kin nhn to thng c da trn nguyn tc hot ng ca bn hot tnh ( b
acroten trn, knh xy ho tun hon.) hoc mng sinh vt (b lc sinh vt, a sinh
vt ). X l sinh hc hiu kh trong iu kin t nhin thng c tin hnh trong
h ( h sinh vt xy ho, h sinh vt n nh) hoc trong t ngp nc ( cc loi bi
lc, m ly nhn to).
4.XLNT bng phng php ho hc. l cc qu trnh kh trng nc thi
bng ho cht (cc cht clo, zn), kh nit pht pho bng cc hp cht ho cht ho
hc hoc keo t tip tc nc thi trc khi s dng li. XLNT bng phng php
ho hc thng l khu cui cng trong dy chuyn cng ngh x l trc khi x
ra ngun yu cu cht lng cao hoc khi cn thit s dng li nc thi.
5.X l bn cn nc thi. Trong nc thi c cc cht khng ho tan nh
rc, ct, cn lng...Cc loi ct ( ch yu l thnh phn v c v t trng ln) c
phi kh v san nn, rc c nghin nh hoc vn chuyn v bi chn lp rc.
Cn lng c gi li trong cc b lng t mt ( thng c gi l cn s cp ) c
hm lng hu c ln c kt hp vi bn th cp ( ch yu l sinh khi vi sinh vt
d ), hnh thnh trong qu trnh x l sinh hc nc thi, x l theo cc bc tch
13
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
nc s b, n nh sinh hc trong iu kin ym kh hoc hiu kh v lm kh. Bn
cn sau x l c th s dng c lm phn bn .
chn c phng php x l sinh hc hp l cn phi bit hm lng
cht hu c ( BOD,COD) trong nc thi. Cc phng php ln men k kh thng
ph hp khi nc thi c hm lng cht hu c cao. i vi nc thi hm lng
cht hu c thp v tn ti ch yu di dng cht keo v ho tan, th x l c ch
cho chng tip xc vi mng sinh vt l hp l. S chn la cc phng php x
l sinh hc nc thi c nu trong bng .6.
Bng .6. Phm vi ng dng cc phng php x l sinh hc nc thi.
Hm lng BOD ca
nc thi
Cao
(BOD5>500 mg/l)
Trung bnh
(BOD5=300-500 mg/l)
Thp
(BOD5< 300 mg/l)
Cht hu c khng
ho tan
Cht hu c dng
keo
Cht hu c ho
tan ho tan
X l sinh hc k kh
14
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
X l bc 1
X l bc 1
X l bc 2
X l bc 3
X l nc thi trong t
(X l ti ch)
Ti rung
nui c
Xl c hc
Nc thi sinh hot th x,
th trn Q=500-10000 m3/ngy Xl sinh hc
k kh
X l sinh hc
nc thi trong
.kin t nhin
X l sinh hc
hiu kh
Xl c hc
Xl sinh hc
k kh
Xl c hc
Xl sinh hc
k kh
i tng thot nc
Nc thi khch sn
khu dn c c lp
Q=100-500 m3/ngy
X l bc 1
Kh trng
Kh trng
X l sinh hc
hiu kh
X l bc 2
Xl c hc
Xl sinh hc
k kh
X l sinh hc
trong iu kin
t nhin
Xl c hc
Xl sinh hc
k kh
X l sinh hc
hiu kh
Xl c hc
Xl sinh hc
k kh
Cc lu vc c lp
ca th ln
Q=500-10000 m3/ngy
Sng h
Kh trng
X l bc 3
Sng h
HTTN thnh ph
Sng h
Kh trng
Sng h
Kh trng
Sng h
Xl c hc
Xl sinh hc
k kh
X l sinh hc
hiu kh
Kh trng
c mc
Sng h
Xl c hc
Xl sinh hc
k kh
X l sinh hc
hiu kh
X.l trit
kh N,P
Kh trng C0
mc
Sng h
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
.4.Mt s cng trnh c trng x l nc thi quy m nh.
.4.1.B t hoi .
B t hoi l cng trnh x l nc thi bc mt ( x l s b ) ng thi thc
hin hai chc nng: lng nc thi v ln men cn lng. S cu to b t hoi nu
trn hnh .8 . B t hoi c dng hnh ch nht hoc hnh trn trn mt bng, xy
dng bng gch, b tng ct thp, hoc ch to bng vt liu Composite. B c
chia thnh 2 hoc 3 ngn. Do phn ln cn lng tp trung trong ngn th nht nn
dung tch ngn ny chim 50 n 75% dung tch ton b. Cc ngn th hai hoc th
ba ca b c dung tch bng 25% n 35% dung tch ton b. B thng su 1,5 n
3,0m, chiu su lp nc trong b t hoi khng b hn 0,75m v khng ln hn
1,8m, chiu rng ca b ti thiu l 0,9m v chiu di ti thiu l 1,5m. Th tch b
t hoi khng nh hn 2,8m3 trong th tch phn lng khng nh hn 2,0m3. Cu
to mt s loi b t hoi hai ngn hoc ba ngn c nu trn cc hnh .8.
Cc ngn b t hoi c chia lm hai phn : phn lng nc thi (pha trn )
v phn ln men cn lng ( pha di ). Nc thi vo vi thi gian lu li trong b t
1 n 3 ngy. Do vn tc trong b b nn phn ln cn l lng c lng li. Hiu
qu lng cn trong b t hoi t 40 n 60% ph thuc vo nhit v ch qun
l, vn hnh b. Qua thi gian 3 n 6 thng, cn lng len men ym kh. Qu trnh
ln men ch yu din ra trong giai on u l ln men axit . Cc cht kh to nn
trong qu trnh phn gii (CH4,CO2,H2S...) ni ln ko theo cc ht cn khc c th
lm cho nc thi nhim bn li v to nn mt lp vng ni trn mt nc. Chiu
dy lp vng ny c th t 0,3 n 0,5m.
16
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
dn nc thi vo v ra khi b ngi ta thng dng cc ph kin t (T)
vi ng knh ti thiu l 100 mm vi mt u ng t di lp mng ni, u khc
c nh ln pha trn tin kim tra v ty ra. Cn trong b t hoi c ly ra
theo nh k. Mi ln ly phi li khong 20% lng cn ln men li trong b
lm ging men cho bn cn ti mi lng, to iu kin thun li cho qu trnh
phn hy cn.
Do b t hoi c hai phn: phn lng v phn cha cn nn kch thc b c
tnh nh sau.
a. Th tch phn lng ca b t hoi ( W1, m3).
a.N .T1 , m3
(.3).
W1 =
1000
Th tch ti thiu ca b t
hoi , m3
2,8
3,8
4,5
5,7
7,6
8,5
9,5
10,5
11,4
12,3
13,3
17
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Bng .8. Kch thc c bn ca b t hoi b tng ct thp.
Dung tch cng
tc ca b W,
m3
2
3
4
5
10
Chiu di ngn
th nht
2,4
2,6
2,2
2,4
3,0
Kch thc b ,m
Chiu di
Chiu rng
ngn th hai
0,9
1,0
1,0
1,1
1,1
1,2
1,2
1,5
1,5
Chiu su cng
tc
1,0
1,0
1,1
1,2
1,5
18
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Cng trnh XLNT
V tr xy
dng cng
trnh v iu
kin t ai
thun li
B t hoi
V tr xy
dng v iu
kin t ai
kh khn
B t hoi tip
theo l h thng
x l sinh hc hiu
kh hoc b lc ct
hot ng gin
on
H thng thot nc
Nc thi t chy,
gin on
Nc thi c
bm v phn phi,
nh lng theo
chu k
Ging, ho, b
hoc bi thm hot
ng gin on
theo chu k
Ho hp ph, ho
hoc bi bay hi
nc, bi lc ngp
nc, kh trng v
x nc thi ra
ngun nc mt
a.
b.
Hnh .10. S kt hp hot ng gia b t hoi vi cc cng trnh XLNT khc.
a.Trong iu kin t ai thun li; b.Trong iu kin t ai kh khn.
19
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
20
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
>=300
A-A
A
lp nc
200
0 = 150
si
x
dm
Lng nc hp
th ln nht
trong 24h, l/m2
205
163
102
45
Nh ,
q=200
l/ng.ngy
0,93
1,4
2,3
3,7
H gia nh
q=100
l/ng.ngy
0,23
0,37
0,6
0,93
Trng hc
q=65
l/ng.ngy
0,14
0,23
0,37
0,6
33
7,1
1,85
1,25
Khng s dng .
21
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
sau c xy ho sinh ho. Thng thng trong lp t pha trn din ra qu
trnh xy ho hiu kh v trong lp t pha di din ra qu trnh h hp k kh cc
cht hu c . Do lp t khng ln ( t 0,6 n 0,9 m ) nn vo thi k pht trin
ca cy trng , mt khi lng ln nc thi c r cy hp th v ch mt phn
nc chy vo ngun . S hot ng ca cy trng cng gp phn cung cp xy cho
t .
Cu to bi lc ngm bao gm phn : ngn phn phi nc thi , h thng
phn phi bi lc v h thng thu nc. Trn bi lc ngm c b tr ng thng hi .
S cu to ca bi lc ngm c nu trn hnh .12. Trong bi lc ngm, h
thng phn phi t cch mc nc ngm khng nh hn 1 m v thng b tr trong
ho. Cc thng s cu to ca bi lc ngm c nu trong bng .10.
>=50
600-900
A-A
0.20~0.25%
0 100
500
Gi tr
Ti thiu
1
0,46
1,8
300
Ngang bng
300
50
Ti a
30
0,9
25
-
22
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
chiu dy lp t ph, m ca t ... Theo cc nghin cu ca Vin nghin cu
a cht thu vn v cp thot nc Lin x / 16 /, hiu qu x l nc thi c th
xc nh theo biu thc thc nghim sau y :
L1a,1 450 T 0,7 H 0,62
ad 0,2
(
)
=
Lt
q 0,825
hW 0,5
( .6)
Trong : La v Lt l BOD ca nc thi trc v sau khi x l trong bi lc ngm,
mg/l; T-nhit ca nc thi,0C; q-ti trng thu lc ca h thng phn phi (ti)
nc thi, l/m.ngy; H- chiu dy lp vt liu lc ngm tnh t mp mng ti n
mp mng thu nc hoc n mc nc ngm, m; h-chiu dy lp t ph pha trn
vt liu lc, m; a-khong cch gia cc ng ti,m; a-ng knh trung bnh ca ht
vt liu lc,mm; W- m ca vt liu lc,%.
Din tch hu ch ca bi lc ngm ph thuc vo loi t v c xc nh
theo cng thc ( .6) hoc theo bng .9 ging nh i vi ging thm .
.4.3. a lc sinh hc
a lc sinh hc c dng x l nc thi bng phng php sinh hc
theo nguyn l dnh bm. a lc l cc tm nha, g... hnh trn ng knh 2- 4 m,
dy di 10mm ghp vi nhau thnh khi cch nhau 30-40mm. a lc c b tr
thnh dy ni tip quay u trong b cha nc thi. S b tr h thng a lc
c nu trn hnh .13.
Nc thi vo
B lng
t mt
B lng
t hai
Nc thi sau
khi x l
H thng a lc sinh hc
23
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
nc thi. Qu trnh hp ph v dnh bm cc cht hu c dng ho tan, keo v vy
bn ln mng sinh vt hnh thnh trc , c din ra. Khi quay ln pha trn, vi
khun s ly xy xy ho cht hu c v gii phng CO2. Mng sinh vt dy 24mm, ph thuc vn tc quay ca a. Do sinh khi tng, mng sinh vt bm trn
mt a dy ln dn sau t tch ra khi a. Bn cn mng sinh vt c lng li
trong b lng t hai.
a lc sinh hc c s dng rng ri x l nc thi sinh hot vi cng
sut khng hn ch. Tuy nhin ngi ta thng s dng h thng a lc sinh hc
cho cc trm XLNT cng sut di 5.000 m3/ngy. a lc sinh hc c tnh ton
da vo ti trng thy lc q, m3/m2 b mt a. ngy v c xc nh theo biu
nu trong hnh . 14 theo nghin cu ca Mc.Neil, 1978/ 33 /. Gi tr q thay i,
ph thuc vo BOD ca nc thi trc v sau khi x l. c tnh k thut ca a
lc sinh hc c nu trong bng .11.
24
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Bng .11.c tnh k thut ca a lc sinh hc
c tnh
Ti trng thy lc q, m3/m2 b mt a.ngy
Vn tc quay ca a, m/s
T l th tch b cha/din tch b mt a, m3/m2
Phn din tch a ngp nc, %
S dy a
Khe h gia cc a, cm
ng knh a, m
Gi tr
0,03-0,16
0,3
0,005
40
4
2-3
1-4
B chn rc
B lng
t m t
B SBR1
B SBR2
X bn hot tnh d
Kh trng
X nc thi ra sng, h
25
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
bn c x ra khi b. Bc cui cng l x lng bn d c hnh thnh trong
qu trnh thi kh ra khi ngn b, cc ngn b khc hot ng lch pha m bo
cho vic cung cp nc thi ln trm x l nc thi lin tc.
Nc thi vo
Lm y nc thi
Thi kh
X nc thi
X bn d
Lng
26
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Bng .12. Cc ch tiu thit k h aeroten hot ng gin on (SBR)
Ch tiu thit k
Tng th tch
S b
Chiu su cng tc
T l lng cht bn hu
c/lng bn
Thi gian 1 chu k
c im cp kh
Lng xy
Gi tr
0,2-2,0 ln lu lng trung bnh 1 ngy
2
3-6 m
0,04-0,2 kg BOD/kg bn.ngy
4-12 gi
Cp kh cho bc lm y v khuy trn bn vi
nc thi
Cp cho qu trnh xy ho cht hu c v
nitrat ho nh i vi cc aeroten truyn thng
Ti lng,
kg/ngi.n
m
4-5
0,75
1,8
30
Nc xm
Trong , %
Nc tiu
Nc phn
3
87
10
10
50
40
34
54
12
41
12
47
X l sau ti s X l v lm X l, sn
dng hoc x vo phn bn trc xut kh sinh
ngun nc
tip cho cy
hc v cung
cp
cht
dinh dng
b sung cho
t
27
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
T l cc nguyn t dinh dng trong nc thi sinh hot c nu trong bng
1.18. Trong nc thi t l N:P:K l 5:1:2, trong lc tron phn chung l 2:1:2,4 .
Bng .14. T l nguyn t dinh dng trong nc thi sinh hot v trong phn bn.
Dng phn bn
N
Nc thi khi tiu chun
thot nc l 150
l/ng.ngy
Phn chung
0,087
0,014
0,030
0,12
2,5
6,3
Trong nc thi th, hm lng tng nit thng thng t 20 n trn 100
mg/l , ph thuc vo tiu chun dng nc , loi nc thi , c im cng trnh
cng cng ...Nit ban u ch yu tn ti di dng nit hu c, nit amn v nit
nitrat. T l hm lng cc dng nit ny quyt nh th t u tin x l nc thi
trong t.
Hm lng pht pho tng s trong nc thi sinh hot v nc thi th
cng dao ng ln, t 5 n 50 mg/l. Trong qu trnh x l s b nc thi v vn
chuyn nc thi vo t , pht pho hu c s b chuyn ho sinh hc thnh pht
pht. Trong mi trng t kim tnh , pht pht s kt hp vi in canxi to thnh
canxi pht pht . V ngc li, trong mi trng axit, pht pht s tc dng vi
xit st hoc xit nhm to thnh cc hp phn khng ho tan.
Phn ln nit v hu ht kali tn ti trng thi ho tan v cy trng d hp
th. Pht pho thng b lng ng trong bn cn.
Nh vy, nc thi sinh hot cha hm lng ln Nit, Pht pho, Kali l
nhng cht cn thit cho cy trng. V vy xu th s dng nc thi ti cy v
bn cn ca n lm phn bn ngy cng tng. Hin nay, ngi ta thng c cc
quan im phn chia h thng thot nc phn tn quy m nh v va ra cc loi :
h thng thot nc khng ti s dng nc thi , ti s dng mt phn nc thi v
ti s hon ton nc thi. H thng thot nc phn tn c ti s dng nc thi
(Decentralised Sanitation and Reuse - DESAR) c nu trn hnh .17.
Nc thi sau khi lng s b c th s dng ti cho cy trng. Cng ti
ph thuc vo c im t, cy trng v nng cc cht trong nc thi v dao
ng t 0,1 n 0,2 m/nm (1000m3/ha n 20000m3/nm ). Phng php ti l
ti ngp hoc ti phun khi dng nc thI ti sn lng cy trng s tng
thm 20% n 30%.
Qu trnh x l nc thi sinh hot s to nn lng ln bn cn ( bng khong
1% th tch nc thi x l ). Gi tr phn bn ca tng loi bn cn nc thi c
nu trong bng .15 v hm lng cc nguyn t vi lng c nu trong bng . 16.
28
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
S dng nc ma
ti ch
Khu dn c
Nc cp
Nc thi sau x l
Trng cy ti ch
S dng li nc thi ti ch
Cn ti
1,6-4,0
0,6-5,2
0,2-0,6
Bn cn ln
men
1,7-6,0
0,9-6,6
0,2-0,5
Bn hot
tnh
2,4-6,5
2,3-8,0
0,3-0,4
Phn
chung
2,0-2,6
1,6-1,3
1,8-1,9
29
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
thng gy ra cc hu qu nghim trng khi s dng trc tip nc thi ti rau,
nui c ...Trong 1 gam bn cn cha t 5 n 67 trng giun sn . Trng giun sn c
th tn ti trong t n 1,5 nm. V vy nn hn ch ti nc thi trong ma thu
hoch. i vi cc loi rau n sng th khng c ti nc thi.
Vi mt mc no , nc thi th c th lm tng hm lng kim loi
nng trong t khi dng n ti cy.. Hm lng kim loi nng trong nc thi
cc th trn v th c sn xut cng nghip ln hn trong phn b t 5 n 15 ln.
Hm lng Cd, Zn, Cu, Pb. trong t ti nc thi th thng cao hn trong
cc mu i chng ti nc sng h t 3 n 20 ln .
Bng .16. Hm lng kim loi nng trong cc loi phn bn
Nguyn t
As, mg/kg
Cd, mg/kg
Cu, mg/kg
Hg, mg/kg
Pb,mg/kg
Zn, mg/kg
Bn cn nc thi
2-26
2-1500
50-3300
0,1-55
50-3000
700-49000
Phn m
2,2-120
0,05-8,5
<1,0
0,3-2,9
2-37
1-42
Phn chung
3-25
0,3-0,8
2-60
0,09-0,2
6,6-15
15-250
RAS =
Na
Ca + Mg
2
(.8 )
30
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
.5.2. S dng nc thi nui trng thy sn v nui c.
Nc thi sinh hot cha nhiu cht hu c v nguyn t dinh dng, l mi
trng cho to v cc loi sinh vt khc pht trin. Theo chu trnh dinh dng trong
vc nc, n l ngun thc n cho c v cc loi thy sn khc.
To v cc thc vt nc pht trin trong cc h sinh vt n nh hoc cc ao
h tip nhn nc thi khng nhng cung cp xy cho cc loi vi khun xy ho
tip tc cc cht hu c m cn tng hp nn prtin trong sinh khi. Trong h, to
v vi khun quan h vi nhau qua chu trnh O2 v CO2. Theo O.N.Rixuna / 18 /,
trong h sinh vt khi xy ho khong 180 n 280 mg/l cht hu c ho tan, vi
khun tiu th 289347 mg/l cht hu c ho tan v gii phng 313473 mg/l CO2.
Trong lc to s tiu th 360558 mg/l CO2, gii phng 322496 mg/l O2 v to
nn sinh khi l 200310 mg/l sinh khi giu protein. Khong 50% tng protin sinh
khi ca cc ao h c ngun gc t to. To s dng nng lng t nh sng mt
tri, CO2 v cc nguyn t khong khc nh N,P,K tng hp sinh khi. Sn
lng nui cy to cao hn sn lng trng hoa mu khc rt nhiu ( Bng .17). Cc
loi to lc n bo nh Cholorella, Scenedesmus hoc to lam a bo nh
Spirulina. giu protein ,m, cc bon, hydrat v vitamin cng cc cht hot tnh
sinh hc khc ang c nui trng rng ri trong nc thi sinh hot Nht Bn ,
cc nc Trung SNG, o.
Bng .17. Sn lng protein ca cc loi hoa mu khc nhau
Sn lng protin,
kg/ha.nm
650
270
150
55
82.000
Loi hoa mu
u tng
Ng
La m
La
To ( trong h sinh vt)
31
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
nh sng
Nc thi
Sinh hot
B lng
t 1
B
Aroten
B lng
t 2
Bn hot tnh
tun hon
Bn cn
B ln men
k kh
CH4
CO2
H nui
to
Tch
to
CO2
B
cha
kh
Bn cn ln men s
dng bn rung
Nc nui
c hoc
ti rung
X l kh thi
Lm
kh
Pht
in
Trit
trng
nhin
liu
Nng lng
Sn
phm
to
32
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
chc y t th gii. Khi s dng h t nhin hoc h th nui c cn phi bit
c hot ng nh mt cng trnh x l hay ngun tip nhn nc thi.
Nc pha long
Mthane
Nc thi
sinh hot v
nc thi
chung tri
B t hoi
Ao nui c v vt
Ao nui to
Nc ra
chung tri
Ti rau
Nc thm
B lng
H k
kh
H ty tin
H nui c
(Lm thong
t nhin)
33
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
kim tra xong mi c dn nc thi vo cng trnh. Khng nn x kit nc khi
cng trnh m nn li mt t nc sch ri dn nc thi vo
Ty theo c ch v quy m cng trnh x l nc thi m quy nh thi gian
a cng trnh vo hot ng, thi gian khi ng... Cng vic ny cn cc chuyn
gia c kinh nghim theo di v tin hnh hiu chnh. Thi gian khi ng mt s
loi cng trnh x l nc thi c th tham kho theo bng .18.
Bng .18. Thi gian a cc cng trnh x l nc thi vo hot ng
Tn cng trnh
B t hoi
B lng hai v
B lc k kh
Trong thi gian a cng trnh vo hot ng, cn tin hnh nghin cu, phn
tch nc thi xc nh c l cng trnh c m bo lm sch theo yu cu
hay khng. Cc s liu thu nhn c trong giai on ny c b sung vo quy
trnh vn hnh cng trnh XLNT. Nc thi a v cng trnh trong giai on ny c
lu lng v nng thp hn gi tr thit k .
Hiu qu v thi gian ca giai on khi ng ch yu ph thuc vo trnh
chuyn mn v thc trch nhim ca cng nhn vn hnh. Cng nhn trc tip
qun l cng trnh XLNT phi nm c cc qu trnh c bn din ra cng trnh
34
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
..iu kin qun l vn hnh cc cng trnh XLNT rt nghim ngt v vy i hi
ngi cng nhn phi c tinh thn trch nhim i vi cng vic ca mnh.
.6.2. Nguyn tc qun l vn hnh mt s cng trnh x l nc thi
Cc cng trnh x l nc thi c vn hnh theo tiu chun Vit Nam
TCVN 5576-91 H thng cp thot nc- Quy phm qun l k thut / 3 / v Quy
chun H thng cp thot nc trong nh v cng trnh / 4 /. Nguyn tc vn hnh
cc cng trnh phi ph hp vi cc qu trnh XLNT din ra trong . Yu cu v
trnh vn hnh cc cng trnh XLNT ph thuc vo loi cng trnh XLNT ti ch
hay l XLNT tp trung.
a. Qun l vn hnh cc cng trnh XLNT ti ch. Cc cng trnh XLNT ti
ch nh b t hoi, ging thm, bi lc ngm, b thu du m... c xy dng trong
khun vin cc ngi nh, cc cng trnh dch v cng cng. Cc cng trnh XLNT
loi ny pi c qun l, vn hnh theo mt s yu cu c bn sau y.
Bn cn trong b t hoi phi c thng xuyn ly ra khi b t hoi vi chu k t
6 thng n 1 nm. Khi ly bn phi li khong 20% bn ln men lm mi
cho qu trnh phn hu chu k sau. Khi ht bn, u ng ht my bm phi cho
xung tn y b. Vng cn trong b phi c ph v vt thng xuyn chng
tc ng dn nc thi. Trn np b t hoi khng c trng cy hoc xy dng cc
cng trnh khc. Nu mi kh chu do qu trnh ln men axit trong b bc ln th
phi cho thm vi cng nc thi chy vo b trong mt vi ngy.
Nc thi trc khi x vo ging thm phi c tch rc, ct v cn. Ging thm
c bo dng chu o bng cch m np ra theo di thng xuyn. Nu kh nng
thm b hn ch th phi xc lp ct pha trn ra sch. Khi thm nc khng m
bo c na th phi o ging mi v tr khc.
Du, m v cc loi cht ni khc phi c vt thng xuyn ra khi b thu
du m. Sau mi ln ng b 4 gi, cn ra b bng nc sch. Lng nc ra b
thng thng bng 15% dung tch hu ch ca b. M phi c vt ra khi b v
ch li mt lp dy khng qu 15 cm.
b. Cc cng trnh ca trm XLNT tp trung. Cc cng trnh ca trm XLNT tp
trung thng c xy dng hp khi chia thnh hai nhm: nhm cc cng trnh
lng kt hp ln men bn cn v nhm cc cng trnh x l sinh hc nc thi.
B lng hai v (b lng Imhoff) bao gm hai phn: mng lng v ngn bn.
Nc thi chy vo mng lng phi c phn b u khp tit din ngang ca
mng. Pha cui mng lng phi c tm chn ni (t su di mc nc khong 10
- 15 cm). Cc cht ni, vng bn.... phi c vt thng xuyn. Khi lp cn trong
ngn bn ch cch khe h mng lng 1,0m th x cn ln men t u ra khi b.
C sau 10 ngy th x cn mt ln. Lng bn gi li sau mt ln x ti thiu l 30%
tng lng bn trong b. Cn chn c m l 90% v tro cao. Nu c bn ni
ln trong vng lng hoc c bt kh trong vng mt thong ca b th iu chng
t qu trnh ln men khng n nh v phi thc hin mt trong cc bin php sau
y:
- Thay cn ln men khng n nh bng cn chn ca ngn bn hot ng tt;
- Cho b ngng hot ng mt thi gian v b sung vi sa vo sau khuy
trn u.
i vi b lng hai v kp cn phn phi u trong hai ngn bn, nh k
hai ngy mt ln phi thay i chc nng ca vo v ca ra ca mng lng.
35
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
b lc sinh vt lm vic bnh thng cn phi:
- Thng xuyn xem xt v ty ra thit b phn phi nc;
- Thng xuyn xem xt khong khng y b, cc knh dn v phn phi
kh, cc mng thu nc. Trong trng hp b tc mng thu th phi ra bng nc
cp t h thng cp nc vo v thng r b;
- Loi tr lp bn thi ra trn b mt lp vt liu lc bng cch xc ra v ra
sch, sau xp li; Thng xuyn b sung vt liu thiu ht trong qu trnh ny;
- Kim tra lng khng kh cp vo b, hiu sut thng gi... bng cch phn
tch mu nc (xc nh cc ch tiu ho l nh pH, xy ho tan...).
i vi b aeroten, iu kin b lm vic n nh l phi bn hot tnh.
Nng th tch bn hot tnh, xc nh bng phng php o trong ng Imhoff,
phi trn 200ml/l th b mi c th hot ng c. Khi nng th tch bn hot
tnh t 300 n 600 ml/l th b hot ng tt. Hm lng xy ho tan trong b
aeroten phi thng xuyn c m bo t 2 n 4mg/l. cc qu trnh sinh ho
trong aeroten din ra n nh, cc my bm bn v my sc kh phi lm vic t
cng sut yu cu v lin tc. Nc thi v bn hot tnh phi c trn u ti tt c
mi v tr trong b. Hiu qu XLNT trong b c xc nh qua cc ch tiu cht
lng nc, nng xy ho tan, liu lng bn hot tnh. Khi ti lng hu c
(BOD) trong b tng, bn hot tnh c th b trng, d to thnh cc ht nh, ri rc
v kh lng. Trong bn xut hin nhiu vi sinh vt hnh si. Khi xy khng hoc
c cht c hi trong nc thi, hin tng ny cng thng xy ra. Mt s bin
php khc phc hin tng bn trng nh sau:
- Tng cng sc kh;
-X bn d;
- Tm thi gim ti trng thu lc ca b;
-Pha long nc thi bng nc sng, h;
- Tho kit, c sch v x t nc thi mi vo b.
Trng hp bn hot tnh trong b aeroten b ni c th do ti lng hu c qu
thp dn n qu trnh nitrat ho xy ra. Trong b lng t hai li din ra qu trnh
kh nitrat, km theo vic ni bt kh nit. Mt bn gim xung n mc bn c
th ni ln mt nc v trn ra khi b lng t hai. khc phc hin tng bn
ni, cn gim thi gian sc kh v c ra bn y v thnh b lng t hai.
i vi cc loi aeroten thi kh ko di, yu cu vn hnh v bo dng rt
nghim ngt. V vy cc cng trnh ny i hi phi c cng nhn trnh cao theo
di, qun l. Knh xy ho tun hon, mt dng aeroten thi kh ko di, c nng
th tch bn hot tnh tun hon di 200ml/l. Bn tha phi thng xuyn a ra
khi mng. Vic x bn v tho kit mng nn lm trong ma nng bn hot
tnh mi hnh thnh nhanh hn. Cc thit b c kh nh my khuy, gung quay, my
bm, van, kho... phi thng xuyn bo dng, bi du m...
Trong trm XLNT phi c phng th nghim phn tch nc kim tra hiu
qu lm vic ca cc cng trnh. i vi cc trm XLNT cng sut di 1400m3
/ngy th mu nc c th c kim nghim ti cc phng phn tch nc ca c
quan qun l mi trng a phng. Cc ch tiu phn tch thng l lu lng pH,
nng xy ho tan, hm lng cn l lng, BOD, kim, liu lng bn hot
tnh, nng th tch bn hot tnh, hm lng nitrat, nit amn, photphat, fecal
coliform ... trong nc thi dng vo, dng ra v ngay ti cc cng trnh XLNT.
36
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Cng nhn vn hnh cc cng trnh XLNT phi c hng dn v quy trnh
vn hnh cc cng trnh, cc nguyn tc v an ton lao ng v phng chy, cha
chy, cc bin php phng nga v khc phc s c ... Cc cn b k thut ca trm
c nhim v:
- Bo m ch lm vic bnh thng ca tng cng trnh v ca ton trm;
- Bo m vic sa cha thng k v sa cha ln cc cng trnh v thit b;
- Theo di vic ghi s trc ca cng nhn vn hnh cng trnh;
- Lp cc bo co k thut v qun l cng trnh hng thng v hng nm;
- Bo qun cc h s k thut tt c cc cng trnh v b sung cc tnh nng k
thut cc thit b, cng trnh vo cc h s ny trong qu trnh qun l;
- Nghin cu ch hot ng ca tng cng trnh hon thin v ci tin
quy trnh vn hnh, bo dng ...
- T chc cc lp hc nng cao trnh cho cng nhn, gii thiu cc nguyn
tc v an ton lao ng, phng chy, cha chy ...
.6.3.Xc nh chi ph qun l v vn hnh cc trm XLNT quy m va v nh.
4
X l trit
Kh BOD,N v P
3
2
X l bc hai
X l bc hai
1
X l bc 1
30
70
100
E ,% BOD c kh
37
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Chi ph u t c lp theo nguyn tc lp h s d ton xy dng c bn c
tnh n tt c cc yu t nh din tch t xy dng, chun b mt bng, san nn v
h mc nc ngm,xy lp cng trnh, cc thit b lp t, ho cht v in nng
vn hnh chy th , cc chi ph xy dng c bn khc v thu gi tr gia tng. Chi
ph xy dng gia cc cc cng trnh XLNT xy dng hp khi v khng hp khi
cng khc nhau rt nhiu. Khi xy dng hp khi cc cng trnh, din tch t xy
dng gim nhng chi ph cho kt cu cng trnh li tng ln rt nhiu. Kt hp cc
ao h, ng rung , bi t c sn XLNT th gi thnh xy dng trm s gim i
rt nhiu. Trong iu kin cho php , sau khi qua b t hoi, nu nc thi x l ti
ch trong ao h sinh vt, bi lc ngm, ging thm ... th chi ph u t xy dng s
gim i rt nhiu.Gi thnh x l nc thi bao gm chi ph khu hao v chi ph
qun l. Chi ph khu hao l c nh . Ngi ta thng ly chi ph khu hao trung
bnh l 2,5% cho cc cng trnh thot nc v x l nc thi. i vi cng trnh
trn mt t chi ph khu hao ly l 1,25% v cng trnh di mt t l 5% chi ph
u t. i vi cc cng trnh XLNT hp khi gi thnh x l c th phn b nh
sau / 6 /:
-Chi ph khu hao : 20-30%
-Chi ph nng lng ( in , gas...): 25-40%;
-Chi ph ho cht : 10-15%;
-Chi lng v cc ph ph khc : 30-50%;
-Sa cha thng k v bo dng thit b: 5-10%.
Quy m cng trnh cng nh, s ngi s dng trm XLNT cng t th chi ph
xy dng v chi ph qun l tnh cho mt ngi dn hoc cho mt mt khi nc
thi x l cng tng. Chi ph vn hnh, qun l cc cng trnh XLNT l yu t cn
phi tnh n khi la chn dy chuyn cng ngh XLNT. Cc biu thc xc nh
gi thnh x l mt mt khi nc thi th C , c thit lp trn c s tng hp
cc s liu v chi ph vn hnh cc trm XLNT ca cc d n trong v ngoi nc
trong nhiu nm qua / 7, 8/, nh sau.
-XLNT bc 1 trong b lng v kh trng nc thi:
( .9)
C=10,2Q-0,36 ,cent/m3
-XLNT bng phng php sinh hc v kh trng nc thi vi hiu sut x
l < 90% khi BOD5 ca nc thi ban u di 250 mg/l :
( .10)
C=23,8.Q-0,36 , cent/m3
-XLNT bng phng php sinh hc v kh trng nc thivi hiu sut x
l < 90% khi BOD5 ca nc thi ban u t 250 n 500 mg/l :
( .11)
C=34,8.Q-0,37 , cent/m3
-XLNT bng phng php sinh hc v kh trng nc thi vi hiu sut x
l >90% khi BOD5 ca nc thi ban u di 250 mg/l :
( .12)
C=34.Q-0,36 , cent/m3
-XLNT bng phng php sinh hc v kh trng nc thivi hiu sut x
l < 90% khi BOD5 ca nc thi ban u t 250 n 500 mg/l :
( .13)
C=46,8.Q-0,37 , cent/m3
38
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
( .14)
Trong cc biu thc trn y C l gi thnh x l 1m3 nc thi tnh theo cent v Q
l cng sut trm XLNT tnh theo nghn m3/ngy.
Chi ph nhn cng N, la M/nm , bao gm lng cng nhn trc tip vn
hnh cng trnh, chi ph gim st, chi ph hnh chnh, bo him x hi, cng tc
phng th nghim ..., theo T chc Bo v mi trng M EPA/ 28 / , xc nh nh
sau:
N =8,31.Q0,717
( .15)
Gi thnh xy dng C
4.512Q0,568
0,00004Q2+34Q+316.261
674Q0,611
Chi ph vn hnh,
qun l M
97Q0,301
0,80Q+18.526
0,96Q+25.038
Thi hn
phc v T
50
15
30
531Q0,616
0,96Q+25.038
30
-0,00002Q2+19,29Q
+220.389
72Q+368.043
90Q+612.777
2941Q0,609
-0,00007Q2+56,89Q
+244,791
-0,0000Q2+44,77Q
+323.702
1,69Q+11.376
50
4,58Q+36.295
93Q0,834
3,32Q+5.842
278Q0,505
40
40
40
50
-0,000003Q2+5,2Q
+5733
40
-0,000005Q2+3Q
+52.683
14,5Q+61.827
-0,000001Q2 +
2,36Q+24.813
-0,000003Q2
+5,2Q+5733
40
-0,00006Q2+77Q+636.567
-0,00004Q2+45Q+398.838
795Q0,958
Trm bm bn
-0,0000Q2+44,77Q
+323.702
39
40
15
10
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
B nn bn trng lc
177Q0,68
B n nh hiu kh bn
-0,00002Q2+23,7Q
+208.627
89Q0,854
-0,0000003Q2
+0,18Q+4136
8,54Q0,916
50
40
-0,00002Q2
20
+2,57Q+8003
Thit b p lc bn cn
10.255Q0,481
3165Q0,348
15
2
Cc cng trnh ph tr khc
1438Q0,567
-0,000003Q
50
+1,97Q+57.349
Ghi ch : Q- lu lng nc thi trung bnh trong ngy, m3/ngy; C- gi thnh xy
dng (xy lp v thit b ) ca cng trnh, la M; M- chi ph qun l v vn hnh cng
trnh, o la M/nm; T-thi gian hot ng ca cng trnh, nm.
Sn phi bn
40
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
19. Barnes D.,Wilson F. The Design and Operation of Small Sewage Works . E and F.N.
Spon, London,1976.
20. Decentralised Wastewater Treatment in Developing Countries ( DEWATS). BORDA,
Bremen,1998.
21. Degremont. Water Treatment Handbook. Paris,1979.
22. Eckenfelder W.W.Activated Sludge Treatment of Industrial Wastewater . Eckenfelder
Inc., Tennessee, 1975.
23. Mara D.D. Sewage Treatment in Hot Climates. ELBS,1975.
24. Mark.J. Hammer .Water and Wastewater Technology .Prentice Hall
International,Inc.,1996.
25. Melcalf and Eddy Inc. Wastewater Engineering: Treatment, Disposal and Reuse, 3rd
edition, McGraw-Hill,Inc.,New York ,1991.
26. Robert A.Corbitt. Standard Handbook of Environmental Engineering. McGraw -Hill,
Inc., New York,1990.
27. Ronal L. Droste. Theory and Practice of Water and Wastewater Treatment. John
Wiley&Sons,Inc. New York,1997.
28. Syed R. Qasim. Wastewater treatment plants. Technomic Publishing Co.Inc..1999.
29. The Handbook on Water Treatment. Kemira Kemi AB,Helsingborg,1998.
30. US EPA. Design Manual : On-site wastewater treatment and disposal systems. EPA
625/1-80-012, Office of water program operation . Washinton D. C., 1980.
31. US EPA. Manual : Wastewater treatment / Disposal for Small Communities.Washinton
D. C., 1980.
32. US EPA. Operation of Wastewater Treatment Plant . EPA Office of water program
operation. Washinton D. C., 1980.
33. Veestra Ir.S.Wastewater Treatment. ZHE-DELF , 1995.
34. Techniques et economie de l'epuration deseaux rsiduaires. Cahiers techniques de la
prventation des pollutions, Paris, 1980.
41
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Ph lc 1.
TCVN 6772:2000-Cht lng nc -Nc thi sinh hot -Gii hn
nhim cho php
Water Quality - Domestic Wastewater Standards
1.Phm vi p dng: Tiu chun p dng i vi nc thi sinh hot cc loi c s
dch v, c s cng cng v chung c khi x vo cc vng nc quy nh nhng ni
cha c HTTN v XLNT tp trung.
2.Gii hn nhim cho php:
Bng 1. Thng s nhim v gii hn cho php
TT
Thng s
1
pH
2
BOD5, mg/l
3
Cht rn l lng, mg/l
4
Cht rn c th lng, mg/l
5
Tng cht rn ho tan, mg/l
6
Sun phua(theo H2S), mg/l
7
Nitrt (NO3-), mg/l
8
Du m (thc phm), mg/l
9
Phosphat (PO43-), mg/l
10
Coliform, MPN/100ml
Ghi ch:KQ- Khng quy nh gi tr;
Mc I
5-9
30
50
0,5
500
1,0
30
20
6
1.000
Mc II
5-9
30
50
0,5
500
1,0
30
20
6
1.000
Gi tr gii hn
Mc III
Mc IV
5-9
5-9
40
50
60
100
0,5
0,5
500
500
3,0
4,0
40
50
20
20
10
10
5.000
5.000
Mc V
5-9
200
100
KQ
KQ
KQ
KQ
100
KQ
10.000
Quy m
Di 60 phng
T 60 n 200 phng
Trn 200 phng
T 10 n 50 phng
T 50 n 250 phng
Trn 250 phng
T 10 n 30 ging
Trn 30 ging
42
Mc p dng
theo bng 1
Mc III
Mc II
Mc I
Mc IV
Mc III
Mc II
Mc II
Mc I
Mc I
Mc III
Mc II
Mc I
Mc II
Mc I
Mc II
Ghi ch
Phi kh
nc thi
trng
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Trn 25.000 m2
Mc I
T 500 n 1.000 m2
Mc IV
T 1.000 n 1.500 m2
Mc III
T 1.500 n 25.000 m2
Mc II
2
Trn 25.000 m
Mc I
9.Nh hng n ung, nh n Di 100 m2
Mc V
cng cng, ca hng thc T 100 n 250 m2
Mc IV
phm
T 250 n 500 m2
Mc III
2
T 500 n 2.500 m
Mc II
Trn 2.500 m2
Mc I
10.Khu chung c
Di 100 cn h
Mc III
T 100 n 500 cn h
Mc II
Trn 500 cn h
Mc I
Ghi ch: i vi cc thng s khng c trong bng 1 th nng gii hn cho php ca n
c xc nh theo TCVN 5945-1995.
th
8.Ch thc phm ti sng
43
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Ph lc 2.
TCXD 188:1996- Nc thi th - Tiu chun thi
Urban Wastewater - Discharge Standards
1.Phm vi ng dng: Tiu chun ny quy nh nng gii hn cho php ca cc
cht nhim ch yu c trong nc thi th khi x vo ngun nc mt phc v lm
ngun cung cp cho trm x l nc nc n ung v sinh hot ( ngun loi A ) v vo
HTTN chung ca thnh ph ( ngun loi B).
2. Gi tr gii hn cc thng s nhim trong nc thi th.
TT
Thng s
n v
Gi tr gii hn
Loi A
Loi B
o
1
Nhit
C
40
40
2
pH
6-9
5-9
3
mu
Pt/Co
20
50
4
c
NTU
50
100
5
Tng cht rn l lng (SS)
mg/l
50
100
6
Tng cht rn ho tan
mg/l
1.000
3.000
7
COD
mg/l
50
100
8
BOD5
mg/l
20
50
9
Clorua (Cl-)
mg/l
250
1.000
10 Sunpht ( SO42-)
mg/l
200
1.000
11 Nitrit ( NO2-)
mg/l
0,1
2,0
12 Nitrat (NO3 )
mg/l
50
13 Du m khong
mg/l
0,001
1,0
14 Clo d
mg/l
1,0
2,0
15 Coliform
MPN/100ml
5.000
10.000
Ghi ch: Nng gii hn ca cc ch tiu nhim khc khng nu trong bng ny c th
xc nh theo TCVN 5945-1995.
44
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
Ph lc 3.
Nng gii hn mt s ch tiu nhim
trong cc thu vc nc mt theo quy nh
ca B Khoa hc, Cng ngh v Mi trng.
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Thng s
pH
BOD5, mg/l
COD, mg/l
xy ho tan, mg/l
Cht rn l lng (SS),
mg/l
Amonic ( tnh theo N),
mg/l
Nitrat( tnh theo N),
mg/l
Nitrit ( tnh theo N),
mg/l
Du m, mg/l
Cht ty ra, mg/l
St, mg/l
Xianua, mg/l
Asen, mg/l
Phenol tng s, mg/l
Tng ho cht bo v
thc vt, mg/l
Tng cht rn ho tan,
mg/l
Coliform, MPN/100 ml
TCVN 5942-1995
Loi A
Loi B
6-8,5
5,5-9
4
25
10
35
6
2
20
80
0,05
10
15
0,01
0,05
khng
0,5
1
0,01
0,05
0,001
0,15
0,3
0,5
2
0,05
0,1
0,02
0,15
TCVN
TCVN
TCVN
5943-1995
6774:2000
6773:2000
6,5-8,5
20
6,5-8,5
10
5,5-8,5
4
25
5
100
0,1
1,49(pH=6,5)
0,93(pH=8)
khng
khng
0,1
0,01
0,05
0,001
0,05
0,005
0,02
0,05-0,1
1.000
Theo ch s
SAR
17
5.000
10.000
1.000
200
cho vng
trng rau
Ghi ch: TCVN 5942-1995-Cht lng nc-Tiu chun cht lng nc mt ( loi Angun cung cp nc cho trm x l nc cp, loi B- ngun cung cp nc cho cc mc
ch khc ); TCVN 5943-1995 - Cht lng nc - Tiu chun cht lng nc bin ven b
( trng hp dng lm bi tm); TCVN 6774:2000-Cht lng nc-Cht lng nc ngt
bo v i sng thu sinh; TCVN 6773:2000-Cht lng nc- Cht lng nc dng cho
thu li.
45
www.tainguyennuoc.vn
PGS.TS Trn c H
46
www.tainguyennuoc.vn