1.

File DDD_011201271
Dementi van de Legervoorlichtingsdienst
Radio-Djokja heeft gisteravond medegedeeld, dat vier Nederlandse divisies"
gereed staan Republikeins gebied binnen te vallen". De uitzending werd gerelayeerd
naar India en Australi en de be- volking van de Republiek werd aangespoord niet te
evacueren, maar rustig te blijven en tegenstand te bieden. Deze mededelingen van
Radio-Djokja worden in een communiqu van de Legervoorlichtingsdienst genoemd:
Een volkomen tarten van de waarheid."
Zaterdagmiddag 16.45 wordt over Hilversum 1 een klankbeeld uitgezonden,
getiteld Zuster". Deze uitzending wordt gevolgd door een persoonlijk woord van
minister W. Drees.
Met ingang van 1 Januari 1948 is benoemd tot burgemeester der gemeente
Beemster J. A. Plesman. met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag als
burgemeester der gemeente Koedijk.
Tiidens de oorlog is door de Duitsers en N.5.8.-ers de zeer uitgebreide en
kostbare bibliotheek van Mgr. Dr. Poels te Heerlen in beslag genomen en verkocht.
Het is bekend, dal een groot gedeelte van de zeer waardevolle boeken terecht zn
gekomen bii verschillende antiquariaten. Door de afdeling Sociaal Archief Limburg"
van de Katholieke Arbeidersbeweging Limburg is het initiatief genomen. de
bibliotheek weer te verzamelen. om ze daarna aan Dr. Poels terug te schenken.
2. File DDD_110637933
Openbare bibliotheek te Djokja
Reeds geruimen tijd was een plan in over weging, ter hoofdplaats Djokja over
te gaar tot het stichten van eene openbare bibliotheek, zoo mogelijk annex leeszaal.
Als grondslag zou in bruikleen verkregen kunnen worden de vrij uitgebreide boekerij
van de Loge Mataram".
Het Sultanaat zal deze ook voor di Inlandsche bevolkingsgroep bestemde bibliotheek door eene subsidie steunen doch men hoopt, dat daarnevens een vol
doende aantal leden zullen contribueeren Een der gebouwtjes op den Aloon-aloon
de pekapalan van den Rijksbestuurder, komt waarschijnlijke beschikbaar voor het
bovenomschreven doel. In vi oeger jaren werden dergelijke huisjes op het ruime
plein bevolkt door de Sultanaatsambtenareniedere groep had een eigen
gebouwtjewanneer de Sultan zichopden21stendat van de Vastenmaand uit den
Kraton begal (Malam Selikoer), teneinde op den jaarlijkschen rondgang over den
Aloon-aloon de hormatbetuigingen van zijne dienaren in ontvangst te nemen.

De tijd zal uitwijzen, in hoeverre hier naast de vele bestaande goede

bibliotheken (de H. I. - scholen bezitten alle zeer goede boekenverzamelingen) nog
plaats is voor eene aparte dergelijke gelegenheid.
Concessieverlenging voor de oprichting eener suikerfabriek in WestDjokjakarta.
Reeds begin Aug. brachten wij de tijding, dat de in Nederland verblijf
houdende heer J. Kilian vroeger administrateur der s.f. Brangkal" -in de
nabijheidvan Modjokerto, vei zocht had om verlenging voor den termijn van n jaar
der voorloopige toezegging, gedateerd 26 Oct. 1928, tot het oprichten van eene
suikerfabriek met een maalrietaanplant van 1850 bouw in het regentschap Koelon
Progo in West-Djokjakarta gelegen.
Genoemd areaal bevindt zich in het onderdistrict Sogan, ten Zuiden van
Sentoio en wordt bevloeid door de bron Tjelereng. Binnenkort is nu het besluit te
verwachten, waarbij de gevraagde concessieverlenging onherroepelijk tot 26 Oct.
1930 verleend wordt,
3. File DDD_011109209
UIT MIDDEN-JAVA
DJOKJA.
Cavalerie-mutatie.
onze correspondent meldt:
Naar wij vernemen, zal per 15 Juli de ritmeester der cavalerie Fokkema, directeur van de Kaderschool te Salatlga, als zoodanig aftreden en adjudant worden
van majoor Llnsen te Salatlga, in de plaats van den luitenant-adjudant thonljsz, die
wordt teruggeplaatst bij de troepen.
Als directeur van de Kaderschool- t Salatiga zal dan optreden de eersteluitenant der cavalerie Limbers, thans te Djokja ln garnizoen.
De le luitenant der cavalerie EVkelens van Salatiga wordt overgeplaatst,
waarschijnlijk naar DJokja, doch mogelijk naar Solo in de plaats van den met
Europeesch verlof vertrekkenden len luitenant 'der cavalerie Steenhouwer.
Openb. leeszaal.
De vacantiemaand Juni gaf aan de Openbare Leeszaal en Bibliotheek op den
aloon-aloon ta Djokja een druk bezoek; er werden 1541 boeken uitgeleend aan 28
Europeesclie, 28 Chineesche en 163 Inlandsche leeners. Zocdat deze instelling iri
een behoefte schijnt te gaan voldoen.

Treindefect.
Ds sneltrein van half zeven van Djokja naar Soerabaja kreeg
Donderdagmorgen tusschen Srowot en Solo een defect aan de locomotief; een
drijfstang bleek gebroken. Daar gewacht moest worden op een hulplocomotief uit
Djokja-Toegoe werd het een treinvertraging van ruim twee uur.
De van de richting Soerabaja komende treinen, bestemd voor Djokja,
ondervonden door eene goede organisatie van de S.S. in Solo en in Madioen echter
vrijwel geen vertraging; de Eendaagsche naar Batavia slechts tien minuten.
4. File DDD_010474804
AMERIKAANSE STEM OVER INDONESIE
Washington, 15 Sept. (Aneta) Het blad U. S. News and World Report"
geeft een overzicht van de productie in Indonesi en verklaart, dat de rijkdom
van Indi geblokkeerd wordt door nieuwe oorlogslidtekens, namelijk doordat
het geschil tussen Nederlanders en Indonesirs" de productie belemmert
van artikelen, die in de Verenigde Staten en Europa nodig zijn.
Bij bet artikel is een kaart gevoegd, die betrekking beeft op de handel
in Nederlands Indi en waarin de huidige export vergeleken wordt met die
van voor de oorlog. In het artikel wordt dan verder gezegd, dat de
Nederlandse blockade er toe bijdraagt de handel te drukken, terwijl de
republiek goederen wil verhandelen voor Amerikaanse producten".
Het prestige van de Amerikanen in het Oosten zal benvloed worden
door de houding, die de Verenigde Staten aannemen tegenover de
Nederlanders en de Indonesirs. En terwijl India, China en de Philippijnen
toezien of de Verenigde Staten een van beide kanten zal bevoordelen, begint
men in de Indonesische republiek te twijfelen aan de Amerikaanse houding,
volgens Amerikaanse berichten, aldus schrijft het blad verder.
Het tijdschrift verwijst dan naar de wrok in de republiek over de
beslissing van Washington om Nederland 54 millioen van de ERP-fondsen toe
te staan voor Indonesi en de weigering van ht Amerikaanse departement
van buitenlandse zaken om een Amerikaanse voorlichtings bibliotheek in
Djokja te vestigen en vervolgt dan met de volgende opmerking: hoewel de
communisten nog geen overwegende invloed in de republiek hebben, slaan
zij toch munt uit deze toenemende wrok, terwijl Soekarno, die proAmerikaans is, nu onder toenemende druk staat om voor het verkrijgen van
hulp meer naar Rusland te kijken dan naar de Verenigde Staten. Het blad
besluit met te constateren dat de vooruitzichten voor een regeling van de
politieke problemen en een herstel van de economische stabiliteit niet
gunstig zijn*

5. File DDD_010477593
Persbibliotheek
Op een ledenvergadering van de kring Medan der P.W.I. (Indonesische
journalistenvereniging)is o.m. gesproken over het openen van een
persbibliotheek hier ter stede.
Hiertoe hebben de P.W.I. en de voorlichtingsdienst van NoordSumatra reeds
voorbereidingen getroffen. Volgens de plannen zal de bibliotheek in de
"pressroom" aan de Djalan Sutomo worden ondergebracht. Het bestuur zal uit
twee personen bestaan,n.l. een vertegenwoordiger van de P.W.I. en een
vertegenwoordiger van de Voorlichtingsdienst. Voor de P.W.I. is de heer
A.Dahlan van het dagblad "Mestika" aangewezen.
In Djakarta werd zo een bibliotheek in September 1952 op initiatief van
het ministerie van voorlichting geopend.Ook Djokja,Surabaja en Makassar
hebben reeds persbibliotheken met het doel om de Indonesische journalisten
de gelegenheid te geven hun kennis te vergroten.
6. File DDD_010897674
Indonesi leest boeken van de C.B.I.
Grote vraag naarontspanningslectuur en studieboeken
Djokja vraagt historie der laatste jaren
In het afgelopen halfjaar is het aantal de onderafdelingen van C.8.1. Centrale
Bibliotheek Indonesi, weer met een aantal uitgebreid, tot 140, mede door het
openkomen van gebieden. In het nieuwe algemeen is de vraag ontspanningsiectuur
als naar studieboeken zeer groot, wat wel duidelijk blijkt uit het aantal uitleningen in
1948:590.000,tegen 450.000 in het jaar daarvoor. In Batavia,waar in 1948 194.000
uitleningen plaats hadden, was de verhouding romans - studieboeken in het laatste
halfjaar 74.893 - 20.615.
Het aantal leden van de gezamenlijke bibliotheken in Indonesi is de 15.000
reeds gepasseerd, zodat men kan zeggen dat elk lid gemiddeld per maand drie
boeken las. Deze bijzonderheden werden medegedeeld door het hoofd van de
C.8.1., mevrouw L. Bruin Blom.
In het algemeen is veel vraag naar naslagwerk, waarvan echter te weinig
aanwezig zijn; verder naar economische onderwerpen en actuele vraagstukken. Van
Indonesische zijde is de vraag naar studieboeken zeer groot.
Weinig Indonesische lectuur

In de opengekomen gebieden bestaat vooral grote belangstelling voor

boeken over het wereldgebeuren, de geschiedenis der afgelopen jaren, lectuur op
het gebied van algemene ontwikkeling. In de intellectuele centra vraagt men veel
Nederlandse boeken. Ten aanzien van Indonesische lectuur waar grote vraag naar
is was mevrouw Bruin Blom vrij pessimistisch: Ofschoon o.m. de Balai Poestaka te
Batavia regelmatig boeken uitgeeft, zal het nog wel een tiental jarsn duren voor de
achterstand zal zijn ingehaald.
Geschenkzend inger.
Tot nog toe werden geschenkzendingen ontvangen uit Amerika (ca. 300
boeken) en Engeland (ca. 750), terwijl binnenkort een zending van een 500-tal
boeken uit Frankrijk wordt verwacht, als geschenk van de Franse regering.
Naar Djokja, waar een openbare bibliotheek is geopend, werden vroeger
reeds 300 boeken door de C.8.1. gezonden, en weldra gaan er nog enige honderden
boeken naar deze plaats.
Momenteel wordt een reeds aangekochte muziekbibliotheek van 60.000
exemplaren gesorteerd. Zo mogelijk zal dit jaar nog een muziekbibliotheek in
Batavia worden geopend.
De duizenden boeken, welke na de Japanse capitulatie in allerlei kampen en
opslagplaatsen werden aangetroffen, en waarover de C.8.1. als beheerster is
aangesteld, ziin voor een groot deel reeds uitgezocht. Een deel is door de C.8.1.
opgenomen, terwijl vele boeken aan de rechtmatige eigenaars konden worden
teruggegeven.
7. File DDD_010898127
Boeken voor Djokja
John A. Nalley, hoofd van de bibliotheek van de,Amerikaanse
voorlichtingsdienst te Batavia, arriveerde Dinsdagochtend uit Batavia in Djokjakarta
met een vliegtuig van de Commissie voor Goede Diensten. Hij bracht 275 boeken,
300 brochures en ongeveer 3000 kleine boekjes met zich mee voor de republikeinse
hoofdstad.
De bibliotheekboeken en de brochures, waarin inlichtingen worden verstrekt
over onderwijs, opvoeding, cultuur, wereldproblemen, geneeskunde, letterkunde en
andere wetenschappen in de V.S., worden te leen gegeven aan het republikeinse
ministerie van onderwijs.
8. File DDD_010985282
Apostolisch Vicariaat van Semarang.

Dit missieterrein in Midden- Java had het geweldige voordeel, dat het op 1
Aug. 1940, dus juist vr de Japanse invasie, een Inheemse Bisschop ontving in Z.H.
Exc. Mgr. Alb. Soegijapranata, S.J. Bovendien beschikte dit Vicariaat over het
grootste aantal Javaanse Priesters, die allen ongehinderd werden gelaten.
Monseigneur zelf heeft door zijn wijze leiding en zijn voorbee'd in de
bezettinligchsjtaernedn prachtig werk gedaan. Zijn mentaliteit sprak duidelijk uit
zijn woorden van 27 Sept. 1945: Vr de oorlog werd er door onze Missionarissen
hard en met liefde gewerkt. Maar er ontbrak nog iets en dat was het lijden. Welnu
het lijden is ons thans ge- geven en met dit lijden als basis zal onze Missie wederom
herrijzen!"
Reeds spoedig, nl. in 1942, warden het Kleine Seminarie te Mertajoedan en
het Grote Seminarie te Djokjakarta gevorderd. De klein-serrnnaristen ontvingen
echter clandestien onderricht van de Missionarissen, terwijl het Groot Seminarie zijn
opleiding ongehinderd ken voortzetten. Het Xaverius-College van Moentilan werd
inOct. 1943 door de Jappen in een concentratie- kamp veranderd. De pijpen van het
kostbare orgel werden door hen voor de waterleiding gebruikt en het orgel zelf werd
vernield; de altaren werden als brandhout opgestookt; de rijke bibliotheek ging
verloren.
In Djokja werden 5 Jezuieten gearresteerd, cmdat zij de mensen zouden
aangespoord hellben om te bidden voor de vrede. Het St. Ignatius-co lege aldaar,
waar ds scholastieken van de Paters Jezuieten hun wijsbegeerte ontvingen, moest
gesloten worden, toen in October 1943 de professoren werden genterneerd. Het
Inheemse nov.ciaat te Giri-Sonta was na enige sterfgevallen en interneringen
geheel verweesd.
9. File DDD_011072087
Bibliotheek voor Djokja.
Soerjopranoto heeft zijn bibliotheek, bestaande uit meer den twee duizend
deelen van wetenschappelijke werken van allerlei aard, geschonken aan een comit
tot voorbereiding van het totstandbrengen van een openbare centrale bibliotheek te
Djokjakarta, waarvan voorzitter zal zijn de heer Soetopo en secretaris Soewardi
Soerianingrat.
10. File DDD_011123449
De Islamietische Hoogeschool
En de steun van de Regeering Naar aanleiding van de lezing over de Solosche
Islamhtische Hoogeschool od dc openbare vergadering der P.P.P.I. van Zondag j.1.,
hebben wij een interview gehad met den oprichter van deze hoogeschool.

Dr. Satiman verklaarde, dat volgens inlichtingen van het Volksraadslid

Wiwcho, d 3 regeering reeds bereid is om in een deel van de aankoopkosten van het
schoolgebouw bij te 'dragen. Hiermede wordt vermoedelijk bedoeld een groot
gebouw in Salatiga. Mochten daartoe nog geen voldoende for.dsen beschikbaar zijn
dan zal de regeering een renteloos voorschot verstrekken, terwijl de Soesoehoenan
van Solo bereid is gebleken om in afwachting van een definitief schoolgebouw, een
der Rijksgebouwen ter beschikking te stellen. Als plaats vnn vestiging voor de
hoogeschool gaat het om de keuze tusschen Solo en Salatiga.
Vermeldenswaard is tenslotte de verklaring van zekeren M. A. M. F. Alatas,die
een reis naar Cairo heeft gemaakt. De Egyptische koning zou volgens door htm
verkregen inlichtingen eventueel bereid zijn om hoogleeraren van de Al- Azhar
Universiteit voor eenigen tijd aan de Pcsantren Loehoer" te detacheeren. Voor wat
betreft de bibliotheek, hiervoor heeft dr. Poerbotjaroko zich bereid verklaard te
zijner tijd zijn waardevolle piv-boekerij aan de hoogeschool af te staan.
Voorts zou de regeering bereid zijn hoogleraren te laten overkomen en
tijdelijk aan de Bataviaschs hogescholen' te verbinden, waarmee bedoeld wordt, dat
zij dan een of twee maal in de week op de Pcsantren Loehoer" college zullen
geven. Ten. aanzien van den onderbouw of de I.M.S. (Islamietische Middelbar?
School), die in Augustus 1939 tq Solo Is geopend, zal de regeering eveneens hulp
verleenen door A.M.S.- lecraren van Djokja een paar keeren in de week naar Solo te
laten overkomen voor het geven van lessen in het Nederlandsch en andere
(moderne) taUn.