Professional Documents
Culture Documents
COSTA PERUANA
Vera Alleman
RESUMEN
I. INTRODUCCIÓN
T. Bosworth (1922) considera todas las rocas del Mioceno del Norte como
parte de una Formación Zorritos que incluye parte de las rocas consideradas como la
edad oligocénico con los fósiles descritos por H. Woods.
Zorritos Inferior
Zorritos Mediano
Zorritos Superior
Formación Cardalitos (Mioceno Mediano)
Formación Tumbes (Mioceno Superior)
90 Vera Alleman
Se admite que los depósitos más al Sur de este geosinclinal han sido
formados en aguas menos cálidas y pertenecen a una cuenca sedimentaria totalmente
diferente a la de Zorritos-Zarumilla. Sus correlaciones faunísticas podrían
extenderse hasta Chile… y formarían parte de una cuenca sedimentaria hasta ahora
poco conocida.
Desde su límite Norte hasta el Sur del Perú, tenemos varios depósitos de
microfósiles en diatomitas, tripolí o rocas mezcladas que parecen haberse depositado
en mares fríos de profundidades variables.
1. PLANTAS
2. BRYOZOA
3. MOLLUSCA
3.1 SCAPHOPODA
3.2 LAMELLIBRANCHIATA
3.3 GASTEROPODA
3.4 CEPHALOPODA
4. ARTROPODA
4.1 CRUSTACEA OSTRACODA
4.2 CRUSTACEA CIRROPODA
4.3 CRUSTACEA DECAPODA BRANCHYURA
5. ECHINODERMATA
6. VERTEBRATA
La casi totalidad de los fósiles del Norte del Perú se conservan en diversas
instituciones extranjeras y han sido recolectados y descritos en diferentes
ocasiones a partir de 1842 hasta 1937 por los autores siguientes:
He aquí la relación de los fósiles miocénicos del Norte del Perú, expuestos
en los museos de Lima:
II. PALEOGEOGRAFÍA
1. PLANTAS
Las plantas han sido descritas por E. Berry (1919) y recolectados “en
lentes de liñitos del Mioceno Inferior de la Formación Heath de J. Grzyboski
(1899), en un sitio cerca de la ciudad de Tumbes, a 200-300 pies al interior de la
tierras”. Actualizamos y precisamos el sitio apoyándonos en la publicación de G.
Petersen (19369, ya que se trataba de los liñitos que afloran en la Quebrada
Petrarca del Mal Paso Grande, a 4 Km. Al Norte de Zorritos en el Horizonte
fosilífero inferior de la Formación Cardalitos del Mioceno Mediano.
MIOCENO MEDIANO
Formación de Cardalitos
MONOCOTYLEDONAE
Arecales-Arecaceae
Iriartites tumbezensis Berry
Arales-Araceceae
Stenospermation culumbiense Engelhardt (?)
Poales-Poaceae
Bambosium stubeli Engelhardt (?)
DICOTYLEDONAE
Urticales-Moraceae
Fícus winslowiana Berry
96 Vera Alleman
Ranales-Anonaceae
Anona winslowiana Berry
Guatteria culebrensis Berry
Geramiales-Malpighiaceae
Banisteria incerta Berry
Trigoniaceae
Trigonia varianas Engelhardt (?)
Vochysiaceae
Vochysia retusifolia Engelhardt (?)
Sapindales-Anacardiaceae
Tapirira lanceolata Engelhardt
Thymeleales-Lauraceae
Mespilodaphne tumbezensis Berry
Persea macrophylloides Engelhardt (?)
Ebenales-Styracaceae
Styrax lanceolata Engelhardt (?)
Rubiales-Riaceae
Condaminea grandifolia Engelhardt
2. BRYOZOA
MIOCENO INFERIOR
Formación Camaná
3. MOLLUSCA
MIOCENO SUPERIOR
Formación Pisco
1. Quebrada La Chira (V. Pecho y G. Morales, 1969) Ubicación Mapa 1.
Estudio de los Macrofósiles 97
TABLA N°1
MIOCENO INFERIOR
Formación Montera
Formación Camaná
MIOCENO MEDIANO
Formación Cardalitos
Formación Zapayal
MIOCENO SUPERIOR
Formación Tumbes
80. Corrales, corte del camino, parte superficial (G. Petersen, 1937)
81. Corrales, corte del camino (G. Petersen, 1937)
82. Corrales, cantera rodado (G. Petersen, 1937)
83. Zarumilla, pozo de la plaza (G. Petersen, 1937)
84. Cerro Miradero (J. Broggi, 1939)
85. Quebrada Grande; Pampa Grande-Carbanzal (A. Chalco, 1955)
86. La Garrita (arista ) (A. Olsson, 1932)
87. Punta Santa Rosa (A. Olsson, 1932)
88. Desembocadura de la Quebrada Tusillal (A. Olsson, 1932)
89. Quebrada Pantheon (A. Olsson, 1932)
Formación Pisco
TABLA N°2
TABLA N°3
MIOCENO INFERIOR
MIOCENO MEDIANO
Formación Cardalitos
Formación Zapayal
MIOCENO SUPERIOR
Formación Pisco
MIOCENO ?
TABLA N°4
1. Callistoma noduliferum Nelson: 37-55-60
2. Turbo belli var. aequifilicatum Spieker : 5
3. Turbo (Callopoma) belli Spieker : 37-60
4. Callopoma sp. : 60
5. Uvanillo sp. : 60
6. Littorina laqueata Gabb : 63
7. Architectonica (Architectonica) corusca Olsson : 5-40
8. Architectonica (Architectonica) sexlinearis Nelson : 35—37—45—58—60
9. Turritella abrupta Spieker : 2—26—28—35—37—45—46—47—60
10. Turritela altilira Conrad : 2—35—45—46—47—48—49—50—51
11. Turritela bifastigata Nelson : 26—28—37—60
12. Turritela broderipiana alturaza Spieker : 38—55—56—59
13. Turritella cochleiformis Gabb : 63
Estudio de los Macrofósiles 107
MIOCENO INFERIOR
Formación Montera
1. Al Sur de la elevecaión de Paita (G. Mac Donald , 1956) Ubicación: ver
mapa N°1
MIOCENO INFERIOR
Formación Camaná
1. Quebrada Bandurria (V. Pecho y G. Morales, 1969)
MIOCENO SUPERIOR
Formación Tumbes
2. Corrales, cantera rodado (G. Peteresen, 1937)
Formación Pisco
3. Valle del Río Ocoña (V. Pecho y G. Morales, 1969)
MIOCENO INFERIOR
Formación Camaná
1. Quebrada Bandurria (V. Pecho y G. Morales, 1969)
MIOCENO SUPERIOR
Formación Tumbes
2. Corrales, cantera rodado (G. Peteresen, 1937)
110 Vera Alleman
MIOCENO INFERIOR
Formación Zapayal
1. Al Sur de la elevación de Paita (G. Mac Donald , 1956)
Equinodermata Echinoidea
MIOCENO INFERIOR
Formación Camaná
1. Quebrada Bandurria (V. Pecho y G. Morales, 1969)
MIOCENO SUPERIOR
Formación Tumbes
2. Corrales, cantera rodado (G. Peteresen, 1937)
3. Corrales (A. Barrington, 1926)
4. Quebrada Grande; Pampa Grande-Carbanzal (A. Chalco, 1955)
MIOCENO INFERIOR
Formación Montera
1. Al Sur de la elevecaión de Paita (G. Mac Donald , 1956)
2. Al E. de Tric Trac (A. Olsson, 1932)
Formación Camaná
3. Quebrada Bandurria (V. Pecho y G. Morales, 1969)
MIOCENO MEDIANO
Formación Zapayal
4. Al Sur de la elevación de Paita (G. Mac Donald , 1956)
MIOCENO SUPERIOR
Formación Pisco
5. Norte de Otuma (W. Ruegg, 1956)
6. Cerro Blanco, cerca de Ocucaje (J. Adamas, 1906)
7. Alrededores de Ocucaje (C. Lisson, 1898)
8. S. E. de Ullujalla (W. Ruegg, 1956) y Ullujalla (A. Casa-Vilca, 1958);
Callango.
9. A 1 Km. al Sur de la confluencia de la Quebrada Portachuela con el Río
Ica, antiguamente llamada Quebrada Honda (A. Broggi, 1939 y 1940)
10. Norte de Ica, Sur de Ica y Río ica en forma imprecisa (W. Ruegg, 1956;
A. Casa-Vilca, 1958)
11. Sacaco (W. Ruegg, 1956; G. Petersen, 1968; R. Hoffstetter, 1968 y 1970)
12. Cerro Candia (V. Pecho y G. Morales, 1969)
PECES
1. Hexanchus (= Notidanus) gigas (Sismoda) : 1
2. Hexanxhus (= Notidanus) griseus : 11
3. Hexanchus sp. : 5
4. Isurus (Oxirhina) hastalis (Ag.) : 1
5. Carcharodon megalodon Ag. : 8—10—11
6. Carcharodon cf. megalodon : 12
7. Carcharodon carcharias (L) : 11
8. Carcharodon sp. : 5
9. Carcharias (Odontapsis) aff. Taurus Raf. : 11
10. Carcharinus cf. egertoni (Ag.) : 11
112 Vera Alleman
grupos de Vertebrados que han sido señalados por primera vez en la Costa
occidental de S. América. Estos hacen suponer una migración de las faunas
australes hacia el ucador. Al respecto. estudios de paleoecología son necesarios
"in situ". Estos formarán los futuros trabajas de investigación nuestra con los
alumnos de la Universidad Particular Ricardo Palma.
—————————
BIBLlOGRAFIA