Professional Documents
Culture Documents
Matemtica
Recreativa
Los problemas que veremos a
continuacin, deben realizarse con una
gran dosis de ingenio y creatividad.
Veremos ejercicios sobre palitos de
fsforo, ubicacin de nmeros, trazos
de figuras, etc.
En cuanto a los palitos de fsforo,
debemos de encontrar exactamente lo
que nos piden, sin que sobren o falten,
ni romper los palitos.
En la ubicacin de nmeros, no
debemos repetir alguno de ellos, a no
ser que nos lo indiquen.
Ejemplos:
1) Quita 2 palitos para que hayan
exa cta me nte 4 cua dr a dos
iguales.
Solucin:
Se deben sacar dos palitos:
Reto
Ubica 9 pelotas en cuatro cajas,
de tal forma que en cada una haya
un nmero impar de pelotas y estos
nmeros sean diferentes entre s.
2) Ubica 10 fichas, de tal forma que
hayan 5 filas de 4 fichas cada
una.
Solucin:
Lo dijo...
Weierstrass
Un matemtico
que no es un
poco poeta no
ser jams un
matemtico
completo.
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
Razonamiento Matemtico
a)
Nivel I
= 27
S
b)
27
1)
Solucin:
S
7
2
8
c)
3
No
6
2)
Reto
4) Cuntos palitos debo mover
como mnimo para que el perrito
vea a la izquierda y siga feliz?
No
11:
3)
Solucin:
15 :
12321 :
Un eulerino... un triunfador
No
No
4)
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
1=
2=
3=
4=
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
5=
II
Nivel II
12) Cuntos palitos debo retirar
para obtener dos cuadrados?
16)
No
No
A
80
17)
63
Mueve slo una copa, para que
las copas llenas y vacas queden
alternadas.
2do de Secundaria
15
a) 164
d) 195
9
b) 194
e) 200
c) 174
Un eulerino... un triunfador
Razonamiento Matemtico
18)
No
6=
7=
8=
9=
10 =
a) 4
d) 1
23) E m p l e a n d o c u a t r o c i f r a s
cuatro, expresa los nmeros
del 1 al 5, utilizando slo las
operaciones fundamentales.
19)
b) 3
e) 5
c) 2
1=
2=
3=
4=
5=
S
No
24) Coloca las cifras del 2 al 9, una
por casillero, para que la suma
en cada rectngulo sea igual.
20)
No
a) 7
d) 4
b) 6
e) 8
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
c) 5
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Nivel III
31) Cuntos palitos hay que sacar
para que quede solo uno?
35) E m p l e a n d o c u a t r o c i f r a s
cuatro, expresa los nmeros
del 6 al 10, utilizando slo las
operaciones fundamentales.
6=
11
7=
b) 2
e) 5
c) 3
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
a) 4
d) 7
b) 5
e) 17
c) 6
2do de Secundaria
1
2
3
9=
10 =
4
7
a) 3
d) 5
12
10
8=
a) 1
d) 4
b) 2
e) 4
c) 1
38) C o n t r e s c i f r a s t r e s y
utilizando las cuatro operaciones
fundamentales obtn los
siguientes nmeros:
30 =
11 =
99 =
Un eulerino... un triunfador
Razonamiento Matemtico
ENUNCIADO
Dado el siguiente ordenamiento:
43)
Orden en el Universo
1. Coloca las cartas del as al
nueve en un montn sobre la
mesa segn el orden indicado
en la figura (el nueve ser la
carta que muestre su cara).
No
44)
45)
b) 2
c) 3
e) Muchos
No
Reto
46 ) Si t y yo somos iguales, cunto
es dos ms dos?
a) 2
d) 4
10
b) 1
c) 3
e) No se puede
determinar
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Sucesiones
Es la secuencia ordenada de
trminos, regidos por una regla o ley
de formacin. Los trminos pueden
ser nmeros, letras o grficos. La ley
de formacin generalmente va en
funcin a la posicin del trmino en
la sucesin.
Ejemplo:
3, 5, 7, 9, 11, ...
# trmino: 1. 2. 3. 4. 5. , ...
Regla o Ley
tn = 2n + 1
Si
n=1
n=2
n=3
t1 = 3
t2 = 5
t3 = 7
Reto
Halla el valor que falta en:
A, H, BE, FD, ABE, ______
Lo dijo...
Federico II el Grande
Conocimientos
puede tenerlos
cualquiera, pero
el arte de pensar
es el regalo ms
escaso de la
naturaleza.
2do de Secundaria
Nombre
Sucesin
Regla o ley de
formacin
De los nmeros
naturales
1, 2, 3, 4, 5, ...
tn = n
2, 4, 6, 8, 10, ...
tn = 2n
1, 3, 5, 7, ....
tn = 2n - 1
De los nmeros
triangulares
tn =
De los nmeros
cuadrticos
tn = n(n+1)(2n+1)
6
n(n+1)
2
Clases de sucesiones
1. SUCESIONES NUMRICAS
I)
SUCESIN ARITMTICA
a) 5, 12, 19, 26, ...
b) 60, 57, 52, 45, 36, ...
c) 2, 5, 20, 56, 104, 173, ...
Un eulerino... un triunfador
11
Razonamiento Matemtico
2. SUCESIN ALFABTICA
Nivel I
B
2
C
3
D
4
E
5
F
6
G
7
H
8
I
9
J
K L M
10 11 12 13
N O P Q R S T U V W X Y Z
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
No utilizaremos las letras dobles: CH y LL.
Ejemplo:
b) 44
e) 14
c) 50
B; E; J ; P ; ___
2 5 10 17
a) 50
d) 80
b) 65
e) 70
c) 25
+3 +5 +7
3) 25, 22, 16, 17, ____
a) -3
d) -6
Nota
Nota
Cada vez que veamos letras, no necesariamente se tratar de la
sucesin con las letras del abecedario, sino pueden tratarse de
iniciales de palabras que forman una sucesin:
L,
M,
M,
(lunes) (martes) (mircoles)
J,
V
(jueves) (viernes)
b) -4
e) -7
c) -5
b) -58
e) -90
c) -96
b) 124
e) 59
c) 60
La Sucesin de Fibonacci
Consideremos la siguiente sucesin de nmeros:
1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, ...
Cada nmero a partir del tercero, se obtiene sumando los dos que le
preceden. Ej. : 21 = 13 + 8. Esta sucesin es la llamada sucesin de
Fibonacci.
Esta sucesin de nmeros aparece en la naturaleza en formas curiosas,
como la formacin de la concha de algunos moluscos.
12
Un eulerino... un triunfador
a) 17
d) -39
b) -41
e) -40
c) 19
7) X, R, N, J, G, ___
a) F
d) E
b) D
e) B
c) C
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
8) C, E, H, L, P, ___
a) U
d) T
b) V
e) X
Nivel II
c) W
16) -4, -3, -1, 2, 6, 11, 17, ___
a) 21
d) 23
b) 24
e) 25
b) 19
e) 13
c) 15
b) 2160
e) 3160
b) 66
e) 48
c) 54
b) 72
e) 625
b) P
e) N
c) 5/2
a) 39
d) 42
b) 43
e) 38
c) 41
c) D
b) 198
e) 162
c) 208
28) D, C, S, O, ____
a) M
d) E
c) U
b) P
e) A
c) D
d) 13, 48
e) 15, 24
b) 38
e) 40
c) 41
29) 3, 5, 8, 13, 22, ____
a) 39
d) 41
c) M
b) 1
e) -5
c) 40
b) 37
e) 38
c) 480
14) E, F, M, A, ___
b) D
e) L
b) C
e) H
a) 240
d) 600
a) A
d) R
c) X
a) E
d) G
c) 75
12) B, D, F, H, J, ___
a) L
d)
b) 1/8
e) 1/2
b) Y
e) V
26) W, Q, M, I, F, ____
18) - 1 , 0 , 1 , 1 , 3 , 2 , ___
2
2
2
a) 1/4
d) 7/2
a) W
d) Z
c) 720
c) -27
25) A, D, H, M, R, ____
b) 24
e) -29
c) 18
a) -12
d) -17
a) 120, 60
b) 135, 72
c) 140, 50
d) 136, 64
e) 125, 56
c) -15
15) A, C, F, J, , ___
a) R
d) U
b) S
e) V
c) T
2do de Secundaria
b) 94
e) 96
c) 92
Un eulerino... un triunfador
13
Razonamiento Matemtico
Nivel III
a) RS
d) UV
d) 112 352
e) 1352
b) ST
e) QR
b) B
e) E
c) C
c) 42
b) -16
e) -29
c) -30
42)
b) 98
e) 102
c) 67
43)
36)
b) 21
e) 24
c) 22
44)
3, 0, 0, 0, 0, 5, 27, ____
a) 88
d) 92
b) 80
e) 90
c) 87
37) Q, O, M, K, H, F, ____
a) B
d) A
b) D
e) C
c) E
38) D, N, G, K, J, H, M, ____
a) E
d) C
b) F
e) D
b) ABE
d) BEF
e) FC
c) G
b) 16
e) 25
c) 21
c) -300
b) 120
e) 223
c) 180
b) 17
e) 20
c) 18
b) 18
e) 2260
c) 72
6 , 3 , 3 , 39 , ___
a2 a 2 4
3a
8
3 2
a
d)
16
a)
3 2
b) a
8
3
e) a
16
3 3
c) a
2
b) 9983
e) 9960
c) 9953
14
c) CF
1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, ____
a) 60
d) 237
a) ABC
a) 14
d) 23
b) -240
e) 550
c) 200
b) 153
e) 600
40) P, N, L, I, G, D, ____
a) A
d) D
a) 18
d) 46
a) 243
d) 972
b) 19
e) 21
c) 32
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Distribuciones y
Analogas Numricas
Reto
Debes escribir del 1 al 25 en
cuadrcula adjunta, pero con
condicin de que vayas como
salto del caballo en el ajedrez.
Utiliza lpiz, no vayas
equivocarte.
la
la
el
a
2)
(80 - 20) 2 = 30
Fila 2
(34 - 6) 2 = 14
Fila 3
(23 - 5) 2 = 9
3)
2
1
4
1)
2 (13) 3
1 (37) 6
3 ( ) 5
Fila 1
22 + 32 = 13
Fila 2
12 + 62 = 37
Fila 3
32 + 52 = 34
Un eulerino... un triunfador
2
4
1
8
9
x
2x3+2= 8
Fila 2
1x5+4= 9
Fila 3
4 x 3 + 1 = 13
Nmero
buscado
4)
Ejemplos:
3
5
3
Fila 1
Nmero
buscado
2do de Secundaria
Fila 1
Nmero
buscado
El tercer milenio
80 (30) 20
34 (14) 6
23 ( ) 5
2
3
8
5
1
5
2
4
x
5
2
25
Columna 1
23 = 8
Columna 2
51 = 5
Columna 3
24 = 16
Columna 4
52 = 25
Nmero
buscado
15
Razonamiento Matemtico
5)
12
5)
15
23
21
(17)
(28)
( )
2)
5
4
6
3)
16
c) 4
24
2
3
x
12 2
10
12
12
a) 16
d) 22
7)
c) 7
10
3
4
5
2
8)
(24)
(15)
( )
3
2
1
a) 4
d) 3
c) 20
2
1
3
b) 18
e) 22
2
1
3
b) 17
e) 21
a) 15
d) 21
4
5
1
b) 6
e) 13
c) 20
10
7
x
c) 5
9)
a) 6
d) 16
20 3
x
c) 20
b) 3
e) 12
2
5
1
b) 22
e) 18
a) 2
d) 13
b) 7
e) 10
14 1
a) 23
d) 17
1 x 7 + 3 = 10
Nmero
buscado
3
6
x
20
6)
Nivel I
1)
6
6
1
4 x 3 + 5 = 17
5
7
1
a) 5
d) 9
3 x 2 + 6 = 12
17
3
2
8
b) 7
e) 15
c) 12
2
4)
1022
2031
10113
a) 8
d) 16
(7)
(10)
( )
b) 20
e) 14
101
11101
22013
c) 13
Un eulerino... un triunfador
a) 30
d) 23
b) 21
e) 60
c) 25
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
10)
12
20
13
(8)
(11)
( )
a) 7
d) 10
11)
b) 8
e) 9
2
4
5
5
3
3
a) 6
d) 9
12)
4
2
3
c) 12
7
4
8
16)
13
42
16
3
8
x
12
14
17
36
56
17)
b) 14
e) 30
5
4
8
(13)
(9)
( )
a) 13
d) 17
c) 51
(24)
(50)
( )
a) 41
d) 52
1203 (18) 12
2101 ( 8 ) 101
1023 ( ) 2021
a) 16
d) 30
b) 25
e) 32
c) 27
( 81 )
(169)
( )
a) 36
d) 63
14)
12
14
13
3
8
3
a) 12
d) 14
15)
9
6
x
b) 11
e) 18
3
2
3
(7)
(6)
( )
a) 6
d) 8
b) 12
e) 10
4
b) 17
e) 27
1
1
c) 20
2do de Secundaria
21)
2
3
5
a) 220
d) 128
2
2
3
5
1
1
b) 200
e) 117
b) 100
e) 49
2
3
5
11
c) 122
3
2
18
x
7
10
24
b) 2
e) 5
16
8
12
c) 3
4
2
x
a) 7
d) 1
c) 23
28
25
17
4
2
10
18
a) 1
d) 4
c) 50
b) 49
e) 71
91
14
11
5
2
x
c) 25
3
7
5
b) 6
e) 14
c) 3
Un eulerino... un triunfador
2
1
c) 126
c) 13
9
10
x
2
24
18
13
4
a) 19
d) 23
20)
c) 25
4
2
64
a) 90
d) 36
26)
c) 10
3
1
9
b) 48
e) 23
12
15
24
6
6
6
b) 36
e) 38
3
4
144
25)
19)
20
50
x
c) 17
b) 20
e) 22
2
5
4
13
8
3
a) 24
d) 23
24)
18)
13)
25
13
42
2
7
14
23)
c) 8
b) 52
e) 49
(13)
(11)
(x)
a) 15
d) 20
b) 7
e) 12
a) 60
d) 42
22)
Nivel II
1
a) 30
d) 50
b) 32
e) 52
1
c) 40
17
Razonamiento Matemtico
27)
1
6
3
7
31)
5
7
4
5
5
x
a) 2
d) 13
b) 7
e) 1
6
5
4
13
27
9 2
x
17 3
a) 27
d) 37
30)
6
c) 38
52 50
18
B
E
G
(H)
()
( )
c) U
21
20
3
38)
b) 15
e) 126
10
12
24
5
4
8
c) 25
3
3
4
7
4
x
b) 20
e) 7
c) 1
36
a) 20
d) 35
a) 2
d) 3
35)
c) 50
25
D
C
C
b) T
e) Y
c) 53
c) 18
14
b) 36
e) 41
b) 36
e) 70
a) 93
d) 39
28
7 3
23 18
a) 44
d) 37
b) 12
e) 15
a) S
d) Z
b) 35
e) 33
150
141
123
c) 17
34)
a) 20
d) 25
c) 28
(12)
(16)
( )
a) 17
d) 14
b) 16
e)25
9
8
11
37)
204
217
165
1
1
3
3
2
b) 30
e) 25
5
4
c) 23
(30)
(26)
( )
a) 32
d) 24
33)
29)
b) 21
e) 32
1
2
8
1
7
3
5
48
c) 20
26
a) 15
d) 20
(32)
(52)
(x)
a) 17
d) 25
32)
28)
36
36)
Nivel III
13
b) 25
e) 40
39)
16
36
49
a) 14
d) 39
(12)
(30)
( )
b) 44
e) 40
3
5
2
c) 37
c) 28
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
40)
45)
40
20
26
36
49)
2
3
4
a) 4
d) 6
5
3
2
15
8
x
b) 3
e) 8
c) 7
50)
X
a) 43
d) 76
b) 56
e) 42
a) 42
d) 52
c) 72
46)
41)
23
30
41
72
71
42
X
45
42)
a) 12
d) 18
43)
a) 60
d) 58
44)
a) 18
d) 19
(11)
(7)
( )
(34)
(64)
( )
b) 72
e) 96
111
91
91
3
3
x
a) 7
d) 8
a) 40
d) 23
b) 42
e) 55
1
2
3
c) 39
Truco de Adivinacin
2
4
1
b) 10
e) 13
(20)
(13)
( )
b) 16
e) 23
8
2
5
81
c) 42
c) 4
16
4
3
49
a) 64
d) 72
5
3
6
b) 13
e) 20
9
11
12
c) 57
(15)
(26)
( )
34
b) 35
e) 64
42
22
25
b) 48
e) 64
7
5
20
47)
a) 30
d) 60
23
42
33
c) 15
48)
b) 66
e) 82
c) 70
32 25
4
6
5
c) 53
24
8
5
x
a) 27 - 25
b) 64 - 36
c) 23 - 32
d) 46 - 63
e) 36 - 64
289
78
270
c) 15
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
1 9
2 10
4 12
8 12
3 11
3 11
5 13
9 13
5 13
6 14
6 14
10 14
7 15
7 15
7 15
11 15
19
Razonamiento Matemtico
Repaso
5)
Nivel I
En cada caso, halla el o los valores
que faltan.
1)
5
7
8
(15)
(14)
( )
a) 20
d) 23
2)
b) 21
e) 24
2
5
7
a) 20
d) 16
2
b) 16
e) 15
b) 66
e) 28
25
8
b) 12
e) 14
c) 10
d) 650
e) 700
3
12) Dentro de 12 aos la suma de las
edades de tres personas sumarn
90 aos. Cunto han sumado
hace dos aos?
6
b) -10
e) -20
c) -16
a) 48 aos
b) 60 aos
c) 62 aos
d) 56 aos
e) 76 aos
b) 432
e) 116
c) 126
20
c) 3
c) 12
b) 2
e) 5
5
2
26
x
a) 9
d) 16
121
13
1
?
c) 19
4
2
20
4
7)
10)
a) 20
d) 13
3
2
10
1
20
4
10
12
3
b) 11
e) 50
a) 1
d) 20
c) 12
11
1
6)
1
2
x
b) 10
e) 8
(14)
(21)
( x)
a) 20
d) 23
c) 22
3
1
1
a) 0
d) 3
3)
3
2
3
2
3
4
b) ST
e) QR
c) TU
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
18)
5
17
36
(64)
(81)
( )
a) 20
d) 36
19)
b) 64
e) 6
16
35
26
2
6
3
3
5
2
a) 23
d) 43
121 + 73 = 185
7
1
3
13
17
x
c) 22
24)
3
1
6
3/2
b) 6/5
e) 3/2
5
37
x
c) 2/3
2
2
x
8
c) 4
a) 4
d) 8
12
40
14
b) 18
e) 16
a) 1/5
d) 1
14
24
40
b) 7
e) 12
21)
3
2
3
3
c) 121
b) 26
e) 27
a) 6
d) 5
b) 5
c) 3
e) Absurdo
23)
6
20)
a) 1
d) 14
(47)
(29)
( )
a) 30
d) 36
13
8
30
c) 34
b) 2
e) 10
c) 6
25)
5 4 3
12 3 6
20 x 15
22)
3
;
D
H
6
a)
15
Q
R
b) 16
d)
R
15
e)
A
1
Nivel II
b) 236
e) 350
c) 218
10
;
M
Q
c) 15
15
R
a) 6
b) 7
c) 9
d) 8
e) 10
d) SEIS
e) NO
b) 32
e) -90
c) -60
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
21
Razonamiento Matemtico
d) S/. 180
e) S/. 220
d) S/. 1300
e) S/. 900
I
a) 3
d) 5
II
b) 4
e) 6
c) 1
Nivel III
31) Cunto se tardar en cortar una
pieza de tela de 70 m de largo en
trozos de 1m si se emplea 5 s en
hacer cada corte?
a) 126 s
b) 235 s
c) 435 s
d) 345 s
e) 430 s
d) 23 569
e) 35 794
d) 11 000
e) 13 000
b) 50
e) 35
b) 267
e) 300
a) 350 y 168
b) 325 y 150
c) 300 y 155
d) 250 y 175
e) 245 y 168
8
2
4
14
a) 6
d) 4
10
12
b) 3
e) 2
c) 5
c) 45
22
d) S/. 520
e) S/. 576
a) 10
d) 11
b) 14
e) 13
c) 12
c) 432
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) 30
e) 37
c) 31
a) 136
d) 142
a) 3
d) 5
b) 2
e) 4
c) 1
a) Domingo
b) Lunes
c) Martes
d) Sbado
e) Mircoles
d) Viernes
e) Jueves
b) 48
e) 120
a) 198
d) 216
b) 108
e) 189
c) 165
48
36
28
(47)
(11)
( )
a) 25
d) 13
46
30
24
b) 26
e) 19
c) 15
7
16
b) 10
e) 16
5
54
c) 23
2do de Secundaria
c) 126
El nmero cero
a) 3
d) 2
b) 2
e) 0
b) 12
e) 15
c) 286
a) 1
d) 4
3
2
3
(9)
(17)
(x)
6
2
21
7
3
12
b) 32
e) 52
8
4
x
c) 23
Un eulerino... un triunfador
23
Razonamiento Matemtico
Cuatro
Operaciones I
Reto
Utilizando los valores del 1 al 9,
completa el cuadro cumpliendo
las operaciones:
+
x
+
+
x
+
+
9
= 26
x
= 21
-
Ejemplo:
1) Pepito va al mercado y compra 2
kilos de arroz y 6 kilos de azcar.
Si cada kilo de arroz cuesta
S/. 3 y cada kilo de azcar cuesta
S/. 3,5; cunto gast en total?
= 4
Arroz
Arroz
S/. 3
S/. 3
2(S/. 3) = S/. 6
Azcar
Azcar
Azcar
S/. 3,5
S/. 3,5
S/. 3,5
Azcar
Azcar
Azcar
S/. 3,5
S/. 3,5
S/. 3,5
24
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Restar 5
Dividir
entre 6
Multiplicar
por 3
Valor inicial: 3
Valor final : 29
7)
Nivel I
Dadas las siguientes fichas:
Sumar
3
Sumar
13
Multiplicar
por 2
C
Dividir
entre 3
La forma ser: C B A
12
13
20
15
30
11
2do de Secundaria
8)
Suma
13
Resta
7
Suma
4
Multiplica
por 2
Un eulerino... un triunfador
Suma
18
Multiplica
por 4
Suma
10
Divide
entre 7
Valor inicial: 17
Valor final : 60
Divide
entre 8
Resta
20
Multipica
por 2
Resta
1
Valor inicial: 92
Valor final : 17
9)
Suma
16
Resta
23
Divide
entre 3
Suma
-2
Valor inicial: 83
Valor final : 34
25
Razonamiento Matemtico
Divide
entre 2
Divide
entre 3
Suma
10
Multiplica
por 6
10)
21)
d) S/. 30
e) S/. 32
Divide
entre 3
Multiplica
por 2
Suma
5
Resta
3
Nivel II
Valor inicial: 12
Valor final : 42
d) S/. 30
e) S/. 40
d) S/. 20
e) S/. 30
d) S/. 36
e) S/. 52
37
-2
-5
12
17
-11
15
25
Valor inicial: 13
Valor final : 54
22)
b) 10
e) 50
c) 20
Suma
12
Divide
entre 3
Resta
7
Suma
10
E
Resta
14
Valor inicial: 28
Valor final : 15
12) L a d o c e n a d e c h u p e t i n e s
globopop cuesta S/. 8 y la
decena de chocolates princesa
cuesta S/. 3. Cunto pagar por
tres docenas de chupetines y 4
decenas de chocolates?
a) S/. 36
b) S/. 14
c) S/. 15
Multiplica
por 5
Suma
5
Resta
12
Multiplica
por 2
Divide
entre 3
E
Suma
15
23)
Resta
12
Suma
15
Divide
entre 7
Multiplica
por 3
E
Suma
13
Valor inicial: 20
Valor final : -8
Valor inicial: 10
Valor final : 16
26
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) S/. 275
e) S/. 450
d) S/. 420
e) S/. 400
a)
b)
c)
d)
e)
Nivel III
25) Por 3 piononos y 2 milhojas pago
S/. 15. Cunto pagar por 12
piononos y 8 milhojas?
a) S/. 50
b) S/. 80
c) S/. 60
d) S/. 55
e) S/. 75
d) $ 130
e) $ 140
d) S/. 4
e) S/. 4,5
b) 20
e) 120
b) 60
e) 23
b) 65
e) 53
c) 66
d) S/. 200
e) S/. 130
b) 240
e) 267
c) 260
a) S/. 3,2
b) S/. 2,8
c) S/. 2,4
d) S/. 7
e) S/. 8
2do de Secundaria
a) S/. 150
b) S/. 100
c) S/. 120
d) S/. 18
e) S/. 17
c) 57
c) 30
Un eulerino... un triunfador
d) S/. 3,2
e) S/. 2,6
27
Razonamiento Matemtico
b) 48
e) 24
d) S/. 15
e) S/. 13
20
50
-15
-30
100
60
-20
d) S/. 9
e) S/. 10
d) S/. 7600
e) S/. 4500
b) 6
e) 18
c) 10
b) 28
e) 30
c) 60
28
b) 13
e) 11
8
3
7
4
5
...
1
a) S/. 9000
b) S/. 8400
c) S/. 6000
c) 40
c) 10
Un eulerino... un triunfador
d) ndice
e) medio
d) S/4
e) S
Nmeros Consecutivos
a) Es posible generar todos los
nmeros entre 1 y 30, por suma
de nmeros consecutivos? Por
ejemplo:
6=1+2+3
9=4+5
23=11+12
b) Cules son los nmeros que
pueden generarse por suma de
2 consecutivos?
c) Cules pueden generarse por
suma de 3 consecutivos?
d) Es posible generar un nmero
entre 1 y 30 por adicin de 4
consecutivos?
e) Es posible predecir qu nmeros
entre 1 y 100 pueden generarse
sumando nmeros consecutivos?
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Cuatro
Operaciones II
Resolucin:
A Ral le regala:
1) Luis gana S/.60 diarios, de los
cuales puede ahorrar S/.35.
Cunto dinero gan si lleva
ahorrados S/. 245?
800
= 200 figuritas
4
600
= 200 figuritas
3
Resolucin:
400 figuritas
# vasos
c/u
24 x 5
(24 8) x C
Cada uno a :
Total
= 120
= 120
120
120
=
16
24 8
El problema de los
puentes de Knigsberg
En el siglo XVIII haba en la
ciudad de Knigsberg (situada
en la antigua Prusia, hoy
Kaliningrado, perteneciente
a Rusia) siete puentes que
conectaban cada una de las
orillas del ro Pregel con dos
islas interiores. Los ciudadanos
estaban muy orgullosos de sus
puentes y bromeaban sobre la
posibilidad de recorrerlos todos
pasando una sola vez por cada
uno de ellos.
Es esto posible?
S/. 7,5
Resolucin:
Diario entre los dos regalan:
5 + 7 = 12 caramelos
Das totales :
204
=
12
17 das
La ganancia por CD es de
S/. 17 S/. 15 = S/. 2
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
S/.32 x S/. 2 =
S/.64
29
Razonamiento Matemtico
Nivel I
1) Compr 500 cajas de $ 3 cada una.
Si 200 de ellas estn inservibles,
a cunto debo vender cada una
de las restantes para no perder
dinero?
a) $ 4
b) $ 5
c) $ 4,5
d) $ 5,5
e) $ 6
d) S/. 24
e) S/. 30
3) Po c h i t o v e n d e g a s e o s a s
Cudruple Kola. Si un da
compr tres docenas a S/. 1 y gana
50 cntimos en la venta de cada
gaseosa, cunto dinero obtuvo
por la venta de las gaseosas?
a) S/. 18
b) S/. 48
c) S/. 51
d) S/. 54
e) S/. 57
30
d) 47
e) 53
d) 24
e) 30
d) $ 98
e) $ 112
d) S/. 231
e) S/. 247
d) $ 187
e) $ 153
Un eulerino... un triunfador
d) S/. 450
e) S/. 300
d) S/. 20
e) S/. 25
d) S/. 550
e) S/. 450
d) $ 10
e) $ 15
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) 60
e) 75
d) $ 15
e) $ 16
d) 30
e) 45
Nivel II
16) Julio tiene S/. 30 ms que Ricardo.
Si juntos tienen S/. 90, cunto
dinero tiene Ricardo?
a) S/. 30
b) S/. 40
c) S/. 50
d) S/. 60
e) S/. 45
d) S/. 110
e) S/. 100
d) S/. 25
e) S/. 30
d) S/. 40
e) S/. 70
d) 19
e) 21
a) 12
b) 15
c) 18
d) 50
e) 55
Un eulerino... un triunfador
d) S/. 300
e) S/. 200
d) 170
e) 125
d) S/. 100
e) S/. 125
2do de Secundaria
d) 20
e) 25
d) S/. 960
e) S/. 1020
31
Razonamiento Matemtico
d) 58 aos
e) 54 aos
d) 105 kg
e) 90 kg
d) S/. 190
e) S/. 210
d) 60
e) 50
a) 15
b) 20
c) 10
d) 48
e) 45
d) $ 43
e) $ 49
d) 20
e) 21
a) S/. 57
b) S/. 66
c) S/. 30
d) S/. 12
e) S/. 24
d) S/. 48
e) S/. 64
32
d) 12
e) 18
Nivel III
a) 15
b) 30
c) 24
d) 150
e) 50
Un eulerino... un triunfador
d) 150
e) 180
d) 8 p.m.
e) 9 p.m.
d) 64
e) 12
d) 8 min
e) 9 min
d) 63
e) 52
d) S/. 1,5
e) S/. 1,6
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) 18
e) 19
d) 3
e) 4
a) 12 litros
b) 18 litros
c) 24 litros
d) S/. 39
e) S/. 42
d) 30 litros
e) 36 litros
d) S/. 104
e) S/. 136
d) S/. 2 400
e) S/. 2 800
d) 30
e) 10
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
33
Razonamiento Matemtico
Orden de
Informacin Lineal
Ordenamiento Lineal
Reto
La proposicin Juana no es
mayor que Rosa equivale a:
A. CRECIENTE O
DECRECIENTE
Ejemplo 1:
Rosa, Laura, Lina y Helen conversan
acerca de su estatura.
Rosa : Soy ms alta que Lina pero ms
baja que Helen.
Laura : No soy la ms baja.
Indica verdadero (V) o falso (F), segn
corresponda.
Lina puede ser la ms baja. (
Helen es la ms alta.
(
Laura es ms alta que Rosa. (
)
)
)
Ejemplo 2:
Miluska es 3 cm ms alta que
Lisseth.
Denisse es 2 cm ms baja que
Lisseth.
Annelisse es 5 cm ms baja que
Miluska.
Ivn es 3 cm ms baja que Lisseth.
Indica verdadero (V) o falso (F), segn
corresponda.
Annelisse y Denisse son de la
misma talla.
(
Ivn es la ms baja.
(
Lisseth es la ms alta.
(
Miluska es la ms alta.
(
34
)
)
)
)
Ejemplo 3:
Se sabe que:
Arturo es el ms bajo.
(
Abel es ms alto que Lucho.(
Alfonso es el ms alto.
(
Arturo es ms bajo que
Alfonso.
(
)
)
)
Los fines de la
matemtica
La matemtica tiene un fin
triple. Primero, proporcionar
un instrumento para el estudio
de la naturaleza. Pero esto no
es todo. Tiene tambin un
fin filosfico y un fin esttico.
Los buenos conocedores de
la matemtica encuentran en
ella placeres comparables a los
que proporcionan la pintura y
la msica. Admiran la delicada
armona de los nmeros y de las
formas. Se maravillan cuando
un nuevo descubrimiento abre
una nueva perspectiva. Y no es
esttico este placer, aunque los
sentidos no participen en l?
Poincar
B. LATERAL
DERECHA
ESTE
OCCIDENTE
ORIENTE
IZQUIERDA
OESTE
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Ejemplo 4:
Cuatro amigas viven en la misma calle.
Adems:
Delia vive a la izquierda de
rsula.
La casa de rsula queda junto y a
la derecha de la de Sonia.
Sonia vive a la izquierda de
Mnica.
Quin vive a la izquierda de las
dems?
Ejemplo 5:
El volcn Tembero est ubicado al
este del Sumatra. El volcn Singapur
al oeste del Krakatoa. El Sumatra a su
vez est ubicado al oeste del Singapur.
Cul es el volcn ubicado ms al
oeste?
2) Se sabe que:
A es ms alto que C.
B es ms bajo que D.
E y D son ms bajos que
C.
Se afirma que:
a) El ms bajo es B.
b) C no es ms alto que B.
c) E es ms bajo que A.
d) No es cierto que A sea ms
alto.
e) D es ms alto que E.
a) Mara
b) Juan
c) Rosa
d) Juan y Rosa tienen la misma
edad.
E) Faltan datos
d) BCDEA
e) EDBAC
d) P<R<J
e) J<P<R
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
35
Razonamiento Matemtico
7) Sabiendo que:
Sara es ms alta que Raquel.
Rosa es ms baja que Raquel y
que Maritza.
Luisa es ms alta que las dems
excepto que Maritza.
Podemos afirmar:
I. Sara es ms alta que Rosa.
II. Raquel es ms baja que
Maritza.
III. Maritza es ms baja que
Sara.
Son correctas:
a) Slo I y II
d) Todas
b) Slo I y III e) Slo I
c) Slo II y III
d) Piura
e) Tumbes
9) Se sabe que:
Juan es menor que Jorge.
Jacinto es menor que Julio.
Jess no es mayor que Jorge.
Jess es mayor que Javier pero
menor que Jaime.
Jess es menor que Jacinto.
Se afirma que:
a) Juan es mayor que Jacinto.
b) Jorge es mayor que Julio.
c) Javier no es mayor que Julio.
d) Julio es menor que Jaime.
e) Javier es menor que Jorge.
d) F
e) E
d) D
e) E
d) 3
e) 4
d) D
e) Faltan datos
36
d) E
e) Falta
informacin
Nivel II
16) Se sabe que:
Harry es mayor que Ron pero
menor que Hermione.
Dobby es mayor que Hagrid
pero menor que Draco.
Harry es un nio, en cambio
Hagrid es adulto.
Quin es el menor de todos?
a) Harry
b) Ron
c) Hermione
d) Hagrid
e) Dobby
d) 5
e) Falta
informacin
d) 3
e) No se puede
determinar
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) Kiko
e) Falta
informacin
d) Mafalda
e) Tadeto
d) Pepito
e) Falta
informacin
d) Cuarto
e) Stano
2do de Secundaria
d) I y III
e) Todas
d) II y III
e) I y II
Un eulerino... un triunfador
26) C o n s i d e r a l a s s i g u i e n t e s
proposiciones referentes a las
casas A, B y C.
I. La casa A cabe dentro de la
casa B.
II. La casa C cabe dentro de la
casa A.
III. La casa B cabe dentro de la
casa C.
Cul de las siguientes opciones
sucede con certeza?
a) Si se cumplen I y II, entonces
se cumple III.
b) Si se cumplen II y III, entonces
se cumple I.
c) Si se cumplen I y III, entonces
se cumple II.
d) Si se cumplen II y III, entonces
no se cumple I.
e) Si se cumplen III y II, entonces
I puede cumplirse.
27) Sobre la misma fila de un tablero
de ajedrez se tiene seis piezas:
Adyacente al rey y al pen hay
un lugar comn vaco.
El alfil est a la izquierda de la
dama.
La torre est a la derecha de
la dama y junto a un lugar
vaco.
El caballo est a la derecha de
los dems y junto al pen.
Cul es correcta?
a) Entre la torre y el rey hay un
lugar vaco.
b) Entre la torre y la dama hay un
lugar vaco.
c) Entre el rey y la dama hay un
lugar vaco.
d) El alfil no est a la izquierda de
los dems.
e) N.A.
28) En una carrera intervienen
siete participantes. Los jueces
determinan que no puede haber
empates. Sabiendo que:
L lleg un puesto detrs de
M.
N lleg dos puestos detrs de
K.
P lleg cinco puestos detrs de
M.
Q lleg un puesto detrs de
P.
37
Razonamiento Matemtico
Luego: R lleg...
a) entre M y K.
b) entre N y K.
c) dos puestos detrs de N.
d) despus de P.
e) antes de M.
d) 1. y 4.
e) 3. y 4.
Nivel III
Enunciado I
El profesor de RM indica a los
alumnos Toby, Mafalda y
Chili que deben realizar cada
uno cinco tareas: A, B, C,
D y E. Adems:
C debe hacerse despus de
B.
E debe hacerse antes que
B.
D debe hacerse despus de
A.
E debe hacerse despus de
D.
38
d) Fernanda
e) Alicia
Enunciado III
Tres nigerianos (N, O y P) y tres
cubanos (K, L y M) participan en
una carrera. No hay empates y se
sabe que:
P llega tres puestos antes
que K.
Un nigeriano no es el
ganador.
N llega junto a P.
D os cu b a n o s n o l l eg a n
juntos.
37) Quin llega en quinto lugar?
a) L
b) M
c) O
d) K
e) N
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) I y III
e) Todas
Enunciado IV
Natalia es ms alta que Roxana
pero ms baja que Fabiola. Laura
es ms baja que Susana pero ms
alta que Fabiola.
40) Quin es la ms baja?
a) Laura
b) Natalia
c) Susana
d) Roxana
e) Fabiola
d) Laura
e) No podemos
determinar
Enunciado V
Cinco amigas: Alicia Diana,
Luca, Claudia y Vernica,
nacieron en ciudades diferentes.
Con respecto a la ubicacin de
dichas ciudades, se cumple que
Alicia naci al norte de Diana,
Luca naci al sur de Vernica,
quien naci al sur de Diana, y
Luca naci al norte de Claudia.
42) Quin de ellas naci en una
ciudad al sur de todas las
dems?
a) Alicia
b) Claudia
c) Diana
d) Luca
e) Vernica
d) Diana
e) Claudia
2do de Secundaria
Enunciado VI
Seis amigos Antonio, Alberto,
Elisa, Elvira, Olga y Pedro
ocupan una fila de seis asientos.
Adems, se sabe lo siguiente:
Antonio se encuentra en el
extremo derecho de la fila.
Pedro est sentado junto a
Olga y a Elvira.
Alberto est sentado junto a
Elisa.
Elvira est sentada junto a su
mejor amiga.
44) C u l d e l a s s i g u i e n t e s
afirmaciones es verdadera?
a) Alberto est sentado en el
extremo izquierdo de la fila.
b) Olga est sentada en el extremo
izquierdo de la fila.
c) Olga y Antonio tienen sitios
adyacentes.
d) Elisa y Elvira tienen sitios
adyacentes.
e) Alberto y Antonio tienen
sitios adyacentes.
d) Elisa
e) Antonio
d) 4
e) 5
d) Elvira
e) Elisa
d) Ninguna
e) Jessica y
Ximena
Un eulerino... un triunfador
d) Q y R
e) R y S
d) A y B
e) B y D
39
Razonamiento Matemtico
Repaso
Nivel I
1) Se tienen seis libros en un
estante: lgebra, Fsica, Qumica,
Biologa, Historia y Geologa.
Adems:
El de Fsica est a la izquierda
del de Qumica.
El de Historia est junto y a
la izquierda del de Geologa.
El de Biologa est a la derecha
del de lgebra y a la izquierda
del de Historia.
El de lgebra est junto y a la
izquierda del de Qumica.
Qu libro ocupa el cuarto lugar
si lo contamos de izquierda a
derecha?
a)
b)
c)
d)
e)
Fsica
Biologa
Qumica
Historia
Geologa
40
3) Se sabe que:
B tiene menos poblacin
que A pero ms que C.
D tiene ms poblacin que
C.
A tiene la mitad de la suma
de las poblaciones de D y
E.
D tiene ms poblacin que
B y menos que E.
Cules son las ciudades de
mnima y mxima poblacin,
respectivamente?
a) C, A
d) B, A
b) C, E
e) B, D
c) B, E
6) Halla x en:
3
2
128
36
4
1
1
x
3
a) 56
d) 72
b) 32
e) 60
c) 48
7) Halla x en:
2
6
16
x
a) 4
d) 7
b) 6
e) 17
c) 9
a) 16
d) 36
216
b) 8
e) 24
c) 4
b) Q
e) R
c) D
a) 17
d) 11
b) 15
e) 10
c) 9
Un eulerino... un triunfador
a) 150
d) 125
b) 142
e) 162
c) 132
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) 3/8
e) -1/8
c) 7/8
Nivel II
16) Cuntos palitos debo mover
como mnimo para obtener 4
tringulos equilteros?
b) 45
e) 53
a) S/. 280
b) S/. 300
c) S/. 360
d) S/. 420
e) S/. 480
d) S/. 550
e) S/. 1 000
a) 260
d) 70
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
d) S/. 6
e) S/. 7
d) 150
e) 180
2do de Secundaria
c) M
a) 0
d) 6
14
24
b) 40
e) 54
5
6
2
b) 10
e) 7
5
8
x
c) 6
ENUNCIADO
13 5
24 10
b) 3
e) 6
De cinco ciudades V, W, X, Y, Z
se sabe que:
La ciudad X tiene ms habitantes
que la ciudad W, y est al este de
la misma.
La ciuda d W t iene men os
habitantes que Y pero ms que Z
y est al oeste de V.
La ciudad V est al oeste de Y y Z,
pero tiene ms habitantes que Y.
c) 4
24) Q u c i u d a d e s t m s a l
occidente?
a) W
d) Z
2
4
3
c) 36
a) M
d) O
6
8
12
a) 12
d) 4
a) 2
d) 5
c) 3
6
x
a) 70
d) 48
b) -1
e) -2
c) 195
b) 390
e) 145
c) 3
b) L
e)
c) 46
a) K
d) J
b) X
c) Y
e) No se puede
determinar
c)
Un eulerino... un triunfador
41
Razonamiento Matemtico
b) X
c) Y
e) No se puede
determinar
b) Y
c) W
e) Ms de una es
correcta
Nivel III
ENUNCIADO
Mirna quiere preparar galletas
para venderlas en el colegio.
Para producir 50 galletas necesita
realizar los siguientes gastos:
Harina
2kg
S/. 7
Leche
1/2 litro
S/. 1
Mantequilla 1/2 kg
Saborizante 1 botella
Huevos
1 kg
S/. 2.5
S/. 1,5
S/. 3
a) 12
d) 15
b) 13
e) 16
c) 14
b) -200
e) -201
c) -116
d) W y V
e) Y y Z
b) 15
e) 21
a) S/. 60
b) S/. 80
c) S/. 120
d) S/. 240
e) S/. 90
42
a) S/. 60
b) S/. 30
c) S/. 40
d) S/. 80
e) S/. 90
d) S/. 7
e) S/. 8
c) 17
132 ( 24 )
516 (210)
113 ( x )
a) 20
d) 135
4
7
9
b) 120
e) 18
c) 27
(7)
(5)
(x)
20
26
30
b) 12
e) 7
c) 9
4
4
19
8
3
27
b) 3
e) 5
6
0
x
c) 18
d) 2528
e) 2642
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
4
18
10
6
6
11
15
x
b) 13
e) 23
c) 18
a) S/. 4
b) S/. 3
c) S/. 5
d) S/. 6
e) S/. 7
5
7
8
9
x
6
a) 20
d) 10
a) 18
d) 20
b) 6
e) 4
b) 17
e) 15
a) 40 litros
b) 50 litros
c) 60 litros
d) 70 litros
e) 30 litros
c) 16
c) 5
Liliana es la ms alta.
Catalina es la ms alta.
Milka es ms alta que Sonia.
Liliana es ms baja que
Catalina.
e) No es cierto que Pilar sea ms
alta que Karina.
c) 15
b) 2
e) 5
c) 3
d) 30 aos
e) 29 aos
a) 85
d) 289
2do de Secundaria
b) 13
e) 19
Un eulerino... un triunfador
b) 125
e) F.D.
c) 187
43
Razonamiento Matemtico
Ordenamiento
Circular y Test de
Decisiones
Resolucin:
Objetivos
1. Ordenamiento
Circular
En estos casos se presenta la
informacin indicndose cmo se
ubican los datos alrededor de un
objeto, formando as una lnea cerrada
(circunferencia).
Q (II)
E
M
D
G
N
"R no se sienta junto a P"; esto descarta
la posibilidad (II) y tendramos:
P
M
Q no se sienta junto a N.
C
Responde:
a) Quin se sienta frente a "F"?
_________________________
Q
R
44
Ejemplo 2:
Si se sabe que:
R no se sienta junto a P.
Ejemplo 1:
Seis amigos M; N; P; Q; R y T
se sientan alrededor de una mesa
circular con seis asientos distribuidos
simtricamente.
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
2. Cuadro de
Decisiones
En algunos casos la existencia
de una diversidad de datos, hace
necesaria la construccin de una tabla
o cuadro en el cual se relacionan los
datos proporcionados marcando las
relaciones existentes y descartando las
que no cumplen las condiciones del
problema.
A continuacin se procede a
marcar una "X" o "NO" en cada casilla
correspondiente a una imposibilidad
definida y a colocar o un S en
la casilla que corresponda a un dato
confirmado. Adems se debe verificar
tanto en cada fila horizontal y vertical
la existencia de un solo S a menos que
las condiciones del problema afirmen
lo contrario o sealen caractersticas
especiales de los datos.
Pilar
Sara
Marcos
X
Marcos
Hugo
Carlos
Pilar
Sara
Segn (1):
Corbata
Apellidos
Sr.
Blanco
Blanca
Roja
Negra
Sr.
Rojo
Sr.
Negro
Finalmente:
Nora sali con Marcos:
Corbata
Apellidos
Nora
Pilar
Sara
Sr.
Blanco
Marcos
Hugo
Sr.
Rojo
Carlos
Un eulerino... un triunfador
Blanca
Roja
Negra
Sr.
Negro
Carlos
2do de Secundaria
Resolucin:
Hugo
Nora
Sara
X
Carlos
Ejemplo: 3
A una reunin asistieron tres amigos:
Marcos, Hugo y Carlos; y tres damas:
Pilar, Nora y Sara. Terminada la
actividad, cada uno de ellos sali
acompaado por una dama. Hugo
sali con la amiga de Nora. Pilar, que
no simpatiza con Nora, sali antes que
Marcos. Quin acompa a Sara y con
quin sali Marcos?
Pilar
Blanca
Roja
Negra
Sr.
Blanco
Sr.
Rojo
Sr.
Negro
Apellidos
45
Razonamiento Matemtico
Seor
Blanco .................
Rojo ....................
Negro ..................
Corbata
negra
blanca
roja
Ejemplo: 5
Se va a montar una obra teatral con cinco integrantes: Mario, Jorge, Willy, Carmen
y Claudia representando cinco papeles: juez, abogado, fiscal, testigo y acusado,
adems cada uno tendr una caracterstica diferente: furioso, tranquilo, enojado,
alegre y triste, y que:
Completa el cuadro:
Mario
Jorge
Willy
Carmen
d) Nadie
e) Falta informacin
Claudia
a) Robin
d) Batman
b)Mujer Maravilla e) Acuaman
c) Superman
46
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
4) Cinco personas A, B, C, D y E se
sientan alrededor de una mesa
circular que tiene cinco asientos:
A se sienta entre B y C.
E se sienta al lado de B.
Cul de las siguientes afirmaciones
es verdadera?
I. C se sienta junto a D.
II. A se sienta junto a E.
III. D se sienta junto a E.
a) I y II
b) I y III
c) II y III
d) Ninguno
e) Faltan datos
5) Seis amigos A, B, C, D, E y F
se sientan alrededor de una
mesa circular con seis asientos
distribuidos simtricamente.
Adems:
D no se sienta junto a B.
A se sienta junto y a la
derecha de B y frente a C.
E no se sienta junto a C.
Entre quines se sienta F?
a) C y E
b) C y B
c) A y D
d) C y A
e) B y E
d) CRM
e) CMR
2do de Secundaria
Cristal Cienciano
Gilder
Jos
Beto
8) Cuatro amigos: ngel, Juan,
Mauro y Roberto viven en cuatro
distritos diferentes. Adems se
sabe que:
Juan no vive en Jess Mara,
pero Roberto vive en Pueblo
Libre.
ngel va a Jess Mara a
visitar a Mauro.
A Juan le gustara vivir en San
Isidro.
Dnde vive ngel?Quin vive
en San Borja?
J.M. P.L.
S.I.
S.B.
ngel
Juan
Mauro
Roberto
9) Tres personas: Antonio, Fernando
y Jorge tienen diferentes aficiones:
ftbol, bsquet y tenis, y gustan
de colores diferentes: azul, rojo y
blanco. Si se sabe que:
Fernando no practica tenis.
El basquetbolista no gusta del
rojo.
Antonio no practica bsquet.
Quien practica tenis gusta del
blanco.
Fernando no gusta del azul.
Qu aficin tiene Antonio?Cul
es el color favorito de Jorge?
Aficin
Color
d) Martha
e) N.A.
d) Faltan datos
e) N.A.
d) Ninguna
e) Contador
Antonio
Fernando
Jorge
Un eulerino... un triunfador
47
Razonamiento Matemtico
Nivel II
48
d) Juana
e) Gino
d) Toms
e) Ral
Un eulerino... un triunfador
d) Pablo
e) Daro
d) Tenis
e) Bsquetbol
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
2do de Secundaria
d) Jorge
e) Too
d) Carlos
e) Luis
d) Carpintero
e) Faltan datos
Nivel III
31) En una mesa circular, cuatro
peleadores (Bruce, Riu, Ken, Chun
Lee) se ubican simtricamente.
Se sabe que:
Ken se sienta frente a Riu.
Bruce se sienta frente a Chun
Lee.
Quin est a la derecha de
Ken?
a) ChunLee
b) Riu
c) Bruce
d) Chun Lee o Riu
e) Bruce o Chun Lee
32) Seis amigos juegan al pquer
alrededor de una mesa redonda.
Adems se sabe que:
Luis no est sentado al lado de
Enrique ni de Jos.
Fernando no est al lado de
Gustavo ni de Jos.
Enrique no est al lado de
Gustavo ni de Fernando.
Pedro est a la derecha de
Enrique.
Quin est sentado junto y a la
izquierda de Fernando?
a) Pedro
b) Enrique
c) Luis
d) Fernando
e) N.A.
Un eulerino... un triunfador
d) Gustavo
e) Fernando
d) Guisela
e) Fabiola
49
Razonamiento Matemtico
35) E n l a b i b l i o t e c a d e u n a
universidad, 8 alumnos se sientan
en una mesa circular guardando
iguales distancias. Todos son
alumnos de diversas facultades.
El de Ingeniera est frente al
de Educacin y entre los de
Economa y Farmacia, el de
Periodismo est a la izquierda
del de Educacin y frente al de
Economa, frente al de Farmacia
est el de Derecho; ste a su
vez est a la siniestra del de
Arquitectura. Cul de ellos est
entre los estudiantes de Biologa
y Educacin?
a) El de Periodismo
b) El de Economa
c) El de Biologa
d) El de Arquitectura
e) El de Educacin
36) En una mes a circular hay
seis asientos simtricamente
colocados ante lo cual se sientan
6 amigas a jugar monopolio.
Adems se sabe que:
Luca no est sentada al lado
de Leticia ni de Juana.
Mara no est al lado de
Cecilia ni de Juana.
Leticia no est al lado de
Cecilia ni de Mara.
Irene est junto y a la derecha
de Leticia.
Entonces es cierto:
I. Irene est junto y a la derecha
de Mara.
II. Luca est frente a Leticia.
III.Juana est junto y a la izquierda
de Cecilia.
a) Slo I
b) Slo II
c) I y III
d) II y III
e) Todos
50
d) Ninguna
e) Las tres
d) II y III
e) Ninguna
d) Faltan datos
e) N.A.
El nmero 40
Es un nmero que, asociado
a la unidad, ha sido muy
recurrente en la Biblia. Moiss
pas 40 das y 40 noches en el
Monte Sinai. Jesucristo pas
40 das de penitencia en el
desierto. El Diluvio Universal
dur 40 das. Los grandes reyes
judos Salomn y David reinaron
40 aos, los mismos que el
pueblo judo estuvo errante en
el desierto.
d) Doctor
e) N.A.
d) Contador
e) N.A.
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Operaciones
Matemticas
Arbitrarias
3. Qu es un Operador
Matemtico?
Objetivos
1. C o n o c e r e n t o d a s s u s
variantes, el concepto de
operacin matemtica.
2. Conocer las diferentes formas
de definicin de una operacin
matemtica.
3. Potenciar la aptitud de
reconocimento y manejo
adecuado de nuevas estructuras
simblicas relacionadas con
las operaciones matemticas.
1. Nociones previas
Este es un captulo que basa su
importancia en la gran aplicacin que
tiene sobre los procesos condicionados
y reglamentados, que permite medir
la capacidad para captar relaciones u
operaciones nuevas, a las que se supone
estamos poco acostumbrados. Permite
tambin analizar nuevas operaciones
matemticas (definidas a partir de las
ya conocidas), su definicin y el modo
de aplicarlas bajo las condiciones o
restricciones en las cuales ha sido
definida. Para tal efecto, debemos
entender lo que es una operacin
matemtica y lo que es un operador
matemtico. Veamos:
Imaginemos que tenemos una mquina
procesadora de algodn, tal como se
muestra en la figura; esta mquina
recibe la materia prima que es el
algodn y la transforma en un producto
terminado, despus de un determinado
proceso, dependiendo del botn que se
haya escogido se obtiene:
2do de Secundaria
Procesadora de Algodn
Igual ocurre con una operacin
matemtica (representada por la
mquina), ya que ella se encarga de
obtener resultados, despus de un
conjunto de procesos que se efectan
sobre determinadas cantidades; estos
procesos son diferenciados por el
operador que se emplee (representado
por los botones).
2. Qu es una operacin
matemtica?
@
Es un proceso que consiste en la
transformacin de una o ms cantidades
en una cantidad llamada resultado, bajo
ciertas reglas o condiciones en la cual
se define la operacin. Toda operacin
matemtica presenta una regla de
definicin y un smbolo que la identifica
llamado operador matemtico. Como
ejemplos de operaciones matemticas
tenemos: la adicin, la sustraccin, la
multiplicacin, etc.
Operador asterisco
Operador cuadrado
Operador nabla
Operador grilla
Operador tringulo
Operador rectngulo
Operador diamante
Operador arroba
Un eulerino... un triunfador
b=a + b
Regla de
formacin
51
Razonamiento Matemtico
Resolucin:
Dado a * b podemos calcular primero: 1 * 2
haciendo m = 1 y n =2.
1. Si: a
b=a+b
Calcula " 5 3"
a) 11
b) 10
c)14
d) 12
e) 13
Clculo de 1 * 2: m * n = m2 + 2mn + n 2
Resolucin:
En este caso el operador es .
La regla de formacin es "a + b2".
Lo que tenemos que hacer, es hallar
el valor numrico de tal regla para:
a = 5 y b = 3, ya que:
a
1 * 2 = 12 + 2(1)(2) + 22
1* 2=9
........................ 1
Clculo de 2 * 3: m * n = m2 + 2mn + n 2
2 * 3 = 22 + 2(2)(3) + 32
2 * 3 = 25
........................ 22
b = a + b2
3 = 5 + 32
E=
Reemplazando
la potenciacin: 5 3 = 5 + 9
Luego la adicin: 5 3 = 14
El valor de 5
3 es 14.
Rpta.: c
Importante
Si se nos da: a * b
y nos pide : 1 * 2
Si m * n = m2 + 2mn + n2;
halla el valor de la expresin "E".
E = (1 * 2) * (2 * 3)
a) 1156
d) 846
52
b) 618
e) 1256
Rpta.: a
Recuerda que
Al e fe ct u a r o pe r a ci on es
combinadas se procede en el
siguiente orden:
2.
y 2 :
E = 9 * 25 = 92 + 2 (9)(25) + 252
E = 81 + 2 (9)(25) + 625
E = 81 + 450 + 625 = 1156
Primero
1 * 2
c)725
3. Si: x @ y = 3x + y3,
calcula "m" en:
{[1 @ 0] @ 2} + m = [6 @ 1]
a) 6
d) 8
b) 4
e) 10
Un eulerino... un triunfador
c) 2
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Resolucin:
Resolucin:
De la condicin:
5. Se sabe que:
m
Calcula: 16
a+b
a#b= a-b
Resolucin:
16 2 = 16 (2
Calculamos:
x+2
x-2
de [ 1 @ 0 ]:
Si: x @ y = 3x + y3
2.
Si reemplazamos tendramos:
x#2=
Clculo
m)2
n = m (n
2x # 3 =
...........(I)
2x +3 ...........(II)
2x -3
16)2........... ()
2)2
1 @ 0 = 3(1) + 03 =3.................
de [ 6 @ 1 ]:
x # 2 = 2x # 3
Clculo
Reemplazando
2x + 3
x+2
=
x-2
2x - 3
en la
igualdad:
{3 @ 2}+ m = 19..
Clculo
(x + 2) . (2x - 3) = (x - 2) . (2x
+ 3)
2x2 - 3x + 4x - 6 = 2x 2 + 3x - 4x- 6
de { 3 @ 2 }:
Si: x @ y = 3x + y3
3 @ 2 = 3(3) +23 = 17................
Reemplazando
Pe r o p a r a c a l c u l a r 2 1 6 ,
previamente debemos conocer
16 2, dato que no poseemos
y que era lo que inicialmente
queriamos calcular. Parece dficil,
verdad?
en:
Sin embargo: n
x-6=-x-6
2x = 0
x= 0 =0
2
17 + m = 19
En esta nueva expresin, si m = 2,
m = n (m
n) 2,
de acuerdo a la definicin.
Ahora reemplazamos lo obtenido
e n l a p r i m e r a ex p r e s i n y
tendramos:
Rpta.: a
m
m
n = m(n[m n] 2)2
n = mn2 [m n]4
la igualdad se verifica.
El valor de "m" pedido es 2.
Rpta.: c
d) 6
e) 3
2do de Secundaria
1
=( m
mn2
Regla Implcita
n)3(m
1
3
n)=mn2
Un eulerino... un triunfador
53
Razonamiento Matemtico
Nivel I
1) Si: a * b = 4a + 5b;
calcula "2 * 3".
a) 21
d) 25
a) 6
d) 1
b) 23
e) 26
c) 19
9) Si:
a) 21
d) 26
b) 18
e) 15
halla: 15
a) 36
d) 35
c) 12
y = x2 + 5y.
b) 29
e) 17
b) 44
e) 49
c) 18
a) -1
d) 1
54
b) 13
e) 19
c) 16
c) 11
N = MN - 1;
halla: (3 2)
c) 3
c) 3
K + H +8
2
a) 9
d) 11
2.
b) 24
e) 35
c) 63
halla: 5
(3
a) 12
d) 84
b) 48
e) 81
1)
c) 62
b) 0
e) 1
H
b) 6
e) 9
halla: 3 # 2.
13) Se define:
7) Sabiendo que: m = 2m + 3;
halla " 5 ".
9
b) 2
e) -2
a) 11
d) 15
c) 6
c) 15
a) 7
d) 5
(-2)
y =2 x - 3 y ;
a) -1
d) 2
b) 3
e) 17
c) 27
y = x2 + 2xy + y2;
a) 64
d) 15
6) Si: x = 5x + 1;
a) 8
d) 11
15) Si x
b) 19
e) 41
b) 5
e) 8
halla: 25
c) 42
a) 18
d) 43
Nivel II
4a - 5b
a*b=
6
5) Si: m * n = (m + n) (m - mn + n );
calcula "2 * 1".
b) 5
e) 9
c) 32
11) Si:
a) 6
d) 3
b) 40
e) 38
a) 4
d) 7
c) 27
calcula: (-1)
10) Si:
4) Si: a # b = (a + b) (a - b);
calcula "7 # 2".
a) 46
d) 45
3.
halla: 10 * 2.
c) 10
q
= p + pq;
2
3p
2) Si: m # n= m + n ;
calcula "1 # 5".
2
b) 5
e) 0
14) Si a * b = 2a + 5b;
a) 8
d) 12
c) 8
Un eulerino... un triunfador
b) 10
e) 0
18) Calcula: 5
x
= 13
b) 10
e) 12
halla: (1 # 0) # (2 # 1)
a) 51
d) 69
c) 3
2, sabiendo que:
y = (x + y)2 + (x - y)2
b) 16
e) 70
c) 58
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
halla: 5 + 6
halla: (5 * 1)
a) 20
d) 9
(2 * 1).
b) 26
e) 15
c) 12
b) 28
e) 45
halla: (8
2)
a) 4
d) 2
b) 6
e) 1
(3
a) 16
d) 13
3).
c) 8
a) 10
d) 13
b) 5
e) 9
b) 21
e) 26
b) 510
e) 417
b) 18
e) 11
halla "(3
1)
a) 1
d) 4
b) 2
e) a o c
c) 15
a) 17
d) 62
c) 18
2do de Secundaria
c) 3
a) 1
d) 4
b) 2
e) a o b
36) Si: a
b =a2 - ab;
c) 3
S)
O)
b)SO
M
(R
(x + 2)
P)
S
c)
O
e) S
R
31) Si a * b= ab - ba;
halla: "3 * 4".
a) 16
d) 18
b) 17
e) 14
a) 2
d) -3
(x - 1) = 4x
b) 6
e) -6
c) -2
Nivel III
(2 2)"
halla:
26) Si y = 5y + 1,
b) 16
e) 31
a) 13
d) 16
c) 642
c) 20
b) 15
e) 30
c) 23
a) 542
d) 480
c) 6
c) 12
(2 1)"
34) Si:
b) 11
e) 14
b = a2 + b ; si: a > b
b = a + b2 ; si: a b
a) 10
d) 25
c) 20
determina el valor de 9 .
a) 12
d) 8
b) 8
e) N.A.
x = x + x;
c) 2
halla: "(1 2)
halla: E = 10 + 5 .
p
q = + 2;
q
b) 5
e) 3
33) Si: a
a
a+b
28) Si: a =
;
a-b
6
a) 4
d) 6
c) 34
21) Si:
22) Si
a) 20
d) 39
m+n
;
m-n
32) Si m # n =
calcula: (7 9) (9 3)
c) 15
Un eulerino... un triunfador
a) 3
d) 3 7
b) 7
e) 7 9
c) 9
55
Razonamiento Matemtico
c) 38
b
;
2
a) 16
d) 13
a) 16
d) 32
b) 11
e) 14
c) 12
c) 28
+5
b) 19
e) 18
c) 2
3
c) 10
b) 30
e) 18
c) 36
1
5 = 2
43) Si: a =
b) 3
e) 3
c) 6
a) 20
d) 39
44) Si: a b =
b) 28
e) 29
c) 34
b) 8
e) N.A.
(b * d) * (a * a)
a * [b * (c * d)]
calcula:
a+b ;
a-b
halla: E = 10 + 5
56
c) 1
halla: 3 + 2 .
a) 16
d) 13
b) 5
e) 3
b = a + b.
c) 16
m+n
m+n
- 4
3
n =
a) 2
d) 7
42) Halla: M =
a) 1
d) 1
b) 15
e) 32
halla: "x".
Si: a
a) 10
d) 24
x * x2
a) 32
d) 12
c) 9
4 * x = 11
b) 8
e) 10
b) 10
e) 45
entonces halla:
a = 2a - 1
a) 23
d) 25
n = 2 n;
calcula: E =
a) 5
d) 6
a) 2
d) 11
a = 2a
b) 14
e) 30
y = 3 x - 2 y;
halla: (5 * 8) * 4.
49) Si: x
calcula: 25
halla: f(3).
b) 16
e) 33
39) Si: a * b = 2a +
a) b
c) 20
d)
c
d
b) a
e)
Lo s r a b es l l a ma b a n a la
incgnita shay (cosa). En muchas
traducciones se escriba latinizada
como xay y de ah, al abreviar,
qued x. En Italia, shay se tradujo
como cosa y a los que resolvan
ecuaciones se les llam cosistas,
quienes escriban la x como co.
c) c
c
a
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Mtodos Operativos I
Operaciones Inversas
Reto
Resolucin:
Ejemplo 2
1. Operaciones
Inversas
Cantidad Inicial
2do de Secundaria
x 5=
10 =
+ 10
2=
x2
+5=
40
Cantidad Final
Arnaldo
?=
+ 20 =
+?=
50
Bruno
x 2=
20 =
2=
26
Ejemplo 3
76
Jorge gasta de su sueldo los 2/3 en un par de zapatos ms 2/7 de lo que le queda en un
pantaln y por ltimo gasta los 3/5 del nuevo resto en alimento quedndole an 300
soles. Cul es el sueldo de Jorge?
a) S/.3 501
b) S/.3 510
c) S/. 3 150
Un eulerino... un triunfador
d) S/. 3 050
e) N.A.
57
Razonamiento Matemtico
Resolucin:
Ejemplo 4
S = sueldo de Jorge.
lo que queda
Gastos
2
3
32
3 =
1
3
2
7
72
5
7 = 7
3
5
53
2
=
5
5
Luego:
2)
3)
a) S/.12
d) S/.16
? 4=
b) S/.15
e) N.A.
c) S/.18
a) 28
d) 16
Resolucin:
Como dicho profesor entr 2 veces,
esto quiere decir que el Santo le hizo 2
milagros.
Rpta.: c
x3
a) 250
d) 450
b) 350
e) N.A.
a) 32
d) 16
20 + 25 = 45
x3
c) 300
x7=
x7=
2=
b) 9
e) 10
c) 6
b) 20 c) 14
e) 10
5)
60 : 3 = 20
? +6=
25 35 + 25 = 60
+ 3 = 17
Al final sale
de la iglesia con 35 soles.
El dinero inicial era de 15 soles.
Resolucin:
15 =
5=7
2. Milagro
c) 24
4)
45 : 3 = 15 soles
25
b) 20
e) 12
? x2=
1.er Milagro
Ejemplo 4
Un estudiante escribe cada da, la mitad
de las hojas en blanco, ms 25 hojas. Si
al cabo de 3 das gast todas las hojas,
cuntas hojas tena el cuaderno?
x5 =
+2 = 12
1 x 5 x 2 x S = S/. 300
3
7
5
S = S/. 300 x 3 x 7
2
S = 3 150 soles
+ 16 =
a) 12
d) 8
6)
? 6=
a) 10
d) 4
58
+ 12 =
2 = 16
Nivel I
x5=
x9=
a) 12
d) 10
Un eulerino... un triunfador
c) 9
7)
? x5=
1)
b) 7
e) 5
+ 30 =
11 =
+ 2 = 92
b) 8
e) 16
c) 6
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
el resultado es aumentado en
10 unidades, al valor obtenido
se le extrae la raiz cuadrada y al
resultado obtenido se le aade 12
obteniendo finalmente el nmero
17. Cul era el nmero inicial?
a) 32
d) 81
19)
a) 10
d) 15
b) 8
e) 12
c) 5
9) Un nmero se aumenta en 2,
b) 12
e) 10
c) 18
c) 12
a) 20 aos
b) 22 aos
c) 24 aos
a) 622
d) 326
b) 516
e) 342
c) 464
d) 28 aos
e) 30 aos
b) 60
e) 150
a) 34
d) 76
b) 38
e) 48
c) 152
Nivel II
2=
a) 12
d) 48
b) 30
e) 11
c) 60
? +8=
x5=
+12 =
20)
)3 = 8
b) 8
e) 20
c) 10
del da?
a) S/.120 b) S/.310
d) S/.70 e) S/.90
c) S/.150
? +5=
a) 6
d) 10
x6=
b) 7
e) 12
15 = 6
c) 8
17)
da?
a) S/.120 b) S/.140
d) S/.135 e) S/.125
c) S/.150
salida?
a) S/.20
d) S/.45
c) 80
2do de Secundaria
)2 = 4
a) 4
d) 6
16)
12) Con un nmero se hacen las
+6=
c) 40
? 3=
a) 18
d) 6
b) 42
e) 50
18)
Un eulerino... un triunfador
b) S/.35
e) S/.50
c) S/.40
59
Razonamiento Matemtico
a) 180
d) 140
a) 450
d) 540
a) S/.106 b) S/.112
d) S/.116 e) S/.124
c) S/.120
a) S/.21
d) S/.31
b) S/.27
e) S/.37
c) S/.25
100 x 5
+9=
2
x 7 =
a) 1
d) 4
x
b) 2
e) 5
c) 3
32)
50 + 10 =
=
a) 4
d) 9
x 12 =
+1=
b) 6
e) 10
=
a) 12
d) 18
c) S/.110
+ 11 =
= x
b) 14
e) 20
c) 16
a) S/.7
d) S/.12
60
b) S/.21
e) S/.24
c) S/.5
60 x 5 =
a) 1
d) 4
b) 2
e) 6
11 =
c) 120
34)
d) 17 aos
e) 16 aos
5 =
3
8
a) 20 aos
b) 19 aos
c) 18 aos
c) 8
33)
180 x 12 =
disminuye 7, a la diferencia se le
multiplica por 4, se le divide entre
6, finalmente se le aumenta 5,
obteniendo 19. Cul es la edad
de Miguel?
a) 180
d) 320
x 2 = x
a) S/.60 b) S/.120
d) S/.220 e) S/.160
c) 380
c) 384
b) 550
e) 640
Nivel III
c) S/.150
a) 348
d) 171
c) 120
31)
a) S/.132 b) S/.140
d) S/.148 e) S/.142
b) 150
e) 110
2
11
=
= x
c) 3
Un eulerino... un triunfador
a) 26 aos
b) 36 aos
c) 34 aos
d) 32 aos
e) 35 aos
b) 1/3
e) 9
c) 4
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
a) 16
d) 19
b) 17
e) 20
c) 18
a) 12
d) 36
c) 20 m
b) 14
e) 10
c) 16
c) 16
a) S/.50
d) S/.80
b) S/.65
e) S/.70
c) S/.110
juego?
43) Un pozo de agua se vaca en 4
b) 27
e) 29
c) 30
a) 40
d) 60
b) 30
e) 80
c) 50
a) 14 m
d) 16 m
b) 24
e) 28
a) S/.450 b) S/.500
d) S/.475 e) S/.375
c) S/.525
"C"?
a) S/.25 b) S/.50
d) S/.100 e) S/.80
c) S/.75
b) 450
e) 480
c) 520
2do de Secundaria
a) Slo A
b) Slo B
c) Slo C
d) A y C
e) B y C
Un eulerino... un triunfador
61
Razonamiento Matemtico
Mtodos Operativos II
Falsa Suposicin
Reto
Resolucin:
Ejemplo 2:
a) 20
d) 60
1. Mtodo:
Falsa Suposicin
El presente mtodo se emplea
en problemas donde hay un cierto
nmero de elementos que presentan
dos caractersticas diferentes y adems
se indica el total de estas caractersticas
obtenidas a partir de los elementos.
Ejemplo:
1) En un bazar se vende cada camisa
en S/. 20 y cada pantaln en S/. 45.
Si Roberto compr nueve prendas
gastando S/. 255, cuntas camisas
compr?
62
= 25 = 6
Un eulerino... un triunfador
c) 40
Resolucin:
b) 30
e) 50
x
-
Donde:
A = # Total de elementos
(2.a caracterstica).
B = Recaudacin total
(4.a caracterstica).
En el vrtice superior e inferior se
colocan los valores unitarios
(3.a caracterstica).
Luego, la resolucin del problema dado
es:
4 patas (vacas)
-
x
80 cabezas
220
patas
2 patas (gallinas)
80 x 4 - 220
Nmero de
=
4-2
Gallinas
Nmero de Gallinas = 50
Rpta.: e
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
4 patas (vacas)
80 cabezas
220
patas
2 patas (gallinas)
Ejemplo:
Ejemplo:
a) 200
d) 50
b) 300
e) 350
Resolucin:
Nmero de
80 x 2 - 220
-60
=
=
2-4
-2
Vacas
S/. 5 (nio)
Nmero de Vacas = 30
350 personas
Ejemplo:
3) Debo pagar 2 050 soles con 28 billetes
de 50 y 100 soles. Cuntos billetes de
50 soles debo emplear?
b) 17
e) 14
c) 16
100 preguntas
S/. 4 (nia)
28 billetes
S/.100 (billete)
c) 60
1 pto. (correcta)
S/. 1 550
N. de nias = 200
b) 40
e) 80
Resolucin:
a) 30
d) 70
Resolucin:
a) 15
d) 13
c) 150
5) En un concurso de admisin en la
prueba de Razonamiento Matemtico
que trae 100 preguntas, por la respuesta
correcta se le asigna un punto y por la
incorrecta tiene un puntaje en contra
de un cuarto de punto. Arturo ha
obtenido en dicha prueba 50 puntos
habiendo respondido la totalidad de
preguntas planteadas. En cuntas se
equivoc?
200 - 150 = 50
100 x 1 - 50
1
1- 4
( )
= 50= 50 x 4 = 40
5
5
4
N. de preguntas incorrectas = 40
2 050
soles
Rpta.: b
Rpta.: d
S/.50 (billete)
Nmero de
billetes de 50 = 28 x 100 - 2 050
100 - 50
soles
1 pto. (correcta)
100 preguntas
N. de billetes de 50 soles = 15
Rpta.: a
50
puntos
2do de Secundaria
50
puntos
Un eulerino... un triunfador
63
Razonamiento Matemtico
Nmero de
preguntas
correctas =
- 4
- 50
1
-1
4
Nivel I
= -75 = 4 x 75 = 60
5
5
N. de preguntas correctas = 60
Ejemplo:
a) 18
d) 21
a) 160
d) 200
( )
1
100
b) 140
e) 160
b) 19
e) 22
c) 20
2)
280 botellas
154
litros
a) 20
d) 31
c) 28
b) 25
e) 30
c) 27
5) J u a n c o n t r a t a u n o b r e r o
ofrecindole S/. 30 por cada da
de trabajo, pero si un da deja de
ir al trabajo se le descontar S/.18.
Si al cabo de 30 das el obrero
recibe S/. 276, cuntos das no
trabaj?
a) 11
d) 17
64
b) 25
e) 33
b) 13
e) 19
c) 15
Un eulerino... un triunfador
b) 8
e) 3
c) 9
c) 120
Resolucin:
a) 7
d) 10
b) 15
e) 21
c) 17
b) 53
e) 67
c) 58
b) 29
e) 40
c) 25
b) 27
e) 7
c) 17
b) 12
e) 15
c) 14
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) 8
e) 9
c) 12
b) 17
e) 14
c) 16
b) 30
e) 60
c) 40
b) 20
e) 50
c) 30
Nivel II
b) 7
e) 5
c) 8
b) 17
e) 9
b) 3
e) 2
a) 56
d) 36
b) 48
e) 32
b) 10
e) 14
b) 8
e) 14
c) 10
25) E n u n p a r q u e h a y n i o s
pasendose ya sea en triciclo o
en bicicletas. En total se cuentan
30 timones y 78 ruedas. Cuntos
triciclos ms que bicicletas hay?
a) 7
d) 6
c) 62
a) 12
d) 16
c) 4
b) 4
e) 9
c) 2
c) 15
a) 6
d) 5
a) 12
d) 18
b) 24
e) 30
c) 6
a) 12
d) 9
b) 15
e) 16
c) 18
27)
c) 12
2do de Secundaria
b) 4
e) 3
c) 5
b) 74
e) 86
c) 76
b) 3
e) 7
c) 4
Un eulerino... un triunfador
b) 18
e) 16
c) 22
b) 60
e) 36
c) 30
65
Razonamiento Matemtico
b) 13
e) 6
c) 15
Nivel III
b) 12
e) 28
b) 15
e) 9
c) 8
b) 74
e) 68
c) 72
66
b) 15
e) 10
a) 15
d) 10
b) 8
e) 12
c) 9
36)
c) 6
a) 46
d) 2
a) 6
d) 5
b) 8
e) 4
c) 7
b) 54
e) 41
c) 51
b) 40
e) 3
c) 36
40) U n a p e r s o n a c o n cu r r e a l
hipdromo a apostar en las
carreras de caballos. En cada
carrera que acierta gana S/. 250
y si no acierta pierde S/. 150;
despus de 24 carreras, su capital
ha aumentado en S/. 3 200.
Cuntas carreras acert?
a) 17
d) 12
c) 18
b) 7
e) 8
c) 6
b) 15
e) 40
c) 25
b) 17
e) 20
c) 18
b) Slo I
d) I y III
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) Slo II
e) Todas
c) Slo III
b) 15
e) 30
c) 20
b) 15
e) 20
c) 17
b) 94
e) 98
c) 86
Reto
b) II y III
d) Todas
2do de Secundaria
b) Slo III
d) I y II
b) 42
e) N.A.
c) 24
Un eulerino... un triunfador
67
Razonamiento Matemtico
Chifa PonTu
Resolucin:
Cada amigo: S/. 20 falta: S/.40
b) S/. 150
e) N.A.
c) S/.120
Resolucin:
Aplicando el mtodo del rectngulo,
obtenemos:
Ejemplo 1
2. Caso:
Rpta.: c
Ejemplo 3
Una persona quiere repartir cierto
nmero de caramelos entre sus sobrinos.
Si les da 11 caramelos a cada uno, le
sobran 116, y si les da 24 caramelos
a cada uno le falta 27 caramelos.
Cuntos caramelos quiere repartir?
a) 237
d) 372
68
S/.215
430
Valor de la
grabadora = 210 (S/.0,5) + S/.15
= S/. 120
Ejemplo 2
1. Mtodo del
Rectngulo
S/.200 + S/.15
Precio de
=
=
640 210
cada boleto
Un eulerino... un triunfador
b) 273
e) 327
c) 723
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Resolucin:
Aplicando el mtodo del rectngulo,
obtenemos:
2. Regla Conjunta
Se aplica a problemas donde se
encuentran equivalencias sucesivas entre
unidades. El procedimiento consiste en
elaborar dos columnas en las cuales se
encuentran las unidades.
Regla Prctica:
Se forma con los datos una serie de
igualdades, poniendo el primer miembro
de la primera incgnita (x), y procurando
que el segundo miembro de cada igualdad
sea de la misma especie que el primero
de la siguiente y de este modo el segundo
miembro de la ltima igualdad ser de
la misma especie que el primero de la
primera. Se multiplican ordenadamente
estas igualdades y se halla el valor de (x).
1.er Caso:
Nmero de caramelos = 11(11) + 116
= 237
116 + 27
Nmero de
= 24 11
sobrinos
143
= 13
N. de sobrinos = 11
2. Caso:
Nmero de caramelos = 11(24) 27
= 237
Rpta.: a
Reto
Un gran problema
S/. x
6 varas
2 metros
4 . 5 . S/.30
6.2
Ejemplo 1
Sabiendo que 6 varas de pao cuestan lo
mismo que 5 metros y que 2 metros valen
30 soles. Cunto costarn 4 varas?
a) S/. 50
d) S/. 80
As que tendremos:
b) S/. 40
e) N.A.
c) S/. 60
Resolucin:
Escribimos primero la igualdad de la
incgnita.
Resolucin:
Observa que en las dos columnas estn las
misma unidades, luego se procede de la
siguiente manera:
(5)(2)(3)(4) (6)(1)(5)(x)
4 x
x = 4
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
Ejemplo 3
En una feria agropecuaria 7 gallinas cuestan
lo mismo que 2 pavos; 14 patos cuestan lo
mismo que 5 pavos; 3 conejos cuestan lo
mismo que 8 patos. Cunto costarn 4
gallinas si un conejo cuesta 30 soles?
a) S/. 28
d) S/. 54
b) S/. 36
e) N.A.
c) S/. 42
69
Razonamiento Matemtico
4) En el problema anterior, de
Rpta.: b
c) S/.80
b) S/.64
e) S/.78
b) S/.3
e) S/.6
c) S/.5
b) 32
e) 24
c) 36
b) 11
e) 14
c) 12
7) En el problema anterior, de
1) La administradora de la peluquera
"Lali", pens comprar 18 tijeras,
pero observ que le sobraran
S/.12 y si compra 21 tijeras,
tambin le sobraran S/. 3, cunto
cuesta cada tijera?
a) S/.2
d) S/.3
b) S/.6
e) S/.5
c) S/.4
2) Si un artista de TV compra 10
b) S/.14
e) S/.17
c) S/.18
c) S/.3
b) S/.15
e) S/.17
c) S/.18
c) S/.500
9) Si:
1 m = 100 cm
2,54 cm = 1 pulgada
100 pulgadas = "x" m;
c) 7
b) 8
e) 7
c) 10
b) 18
e) 13
c) 10,5
b) 254
e) 0,254
c) 2,54
70
b) 9
e) 10
halla "x".
a) 25,4
b) 2 540
a) 8
b) 12
Un eulerino... un triunfador
b) $56
e) $51
c) $64
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Nivel II
b) 40
e) 50
c) 60
b) S/.25
e) S/.20
c) S/.22
c) S/.14
b) 40
e) 50
c) 6
c) S/.320
b) 7 200
e) 8 000
c) 7 600
b) 4,2
e) 5,3
a) S/.60
b) S/.90
a) 96
d) 150
c) S/.75
2do de Secundaria
b) 125
e) 147
realiza un trueque:
5 sacos de papa se cambian por
7 de camotes.
10 sacos de yuca se cambian
por 6 de olluco.
8 sacos de camote se cambian
por 3 de olluco.
2 sacos de yuca se cambian por
"x" de papa.
Halla "x".
a) 6
d) 9
b) 8
e) 7
c) 4
b) 2
e) 6
c) 3
Nivel III
d) S/. 24 400
e) S/. 48 000
c) 5,6
a) S/. 14 000
b) S/. 32 600
c) S/. 28 800
a) 5
d) 9
c) 60
c) S/.75
a) S/.10
b) S/.15
b) 12
e) 6
c) 8
c) 86
Un eulerino... un triunfador
71
Razonamiento Matemtico
c) S/.610
minicomponente se hicieron
90 boletos, vendindose nica
mente 75, originndose una
prdida de S/.17. Entonces el
valor del minicomponente es:
c) S/.262
c) S/.67
72
b) 150
e) 130
a) 7
d) 4
b) 6
e) 8
c) 5
b) 110
e) 120
c) 100
a) S/.65
d) S/.68
a) S/.270 b) S/.242
d) S/.224 e) S/.263
c) 120
b) 327
e) 372
c) 273
b) 12
e) 16
c) 15
b) S/.50
e) S/.75
c) S/.55
42) H a ce a l g u n o s a o s p o r 5
a) 24
b) 28
b) 18
e) 32
b) 8
e) 9
c) 15
b) S/.91
e) S/.94
c) S/.92
b) 20
e) 18
c) 16
c) 16
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Repaso
Nivel I
1) En una mesa circula r seis
superhroes (Batman, Robin,
Superman, Acuaman, Flash, y
la Mujer Maravilla) se ubican
simtricamente. Si se sabe que:
- Superman est a la izquierda
de la Mujer Maravilla y frente a
Acuaman.
- Robin est frente a Batman y no
est al lado de Acuaman.
Quin est a la izquierda de
Flash?
a) Robin
b) Mujer Maravilla
c) Superman
d) Batman
e) Faltan datos
2) En una mesa circular, cuatro
peleadores (Bruce, Riu,
Ken, Chun - Lee) se ubican
simtricamente.
Si sabe que:
- Ken se sienta frente a Riu.
- Bruce se sienta frente a ChunLee.
Quin est a la derecha de
Ken?
a) Chun - Lee
b) Riu
c) Bruce
d) Chun - Lee o Riu
e) Bruce o Chun - Lee
2do de Secundaria
Enunciado
Tres personas (A, B" y C") tienen
diferentes aficiones: ftbol, bsquet y
voley y gustan de colores diferentes:
azul, rojo y blanco. Si se sabe que:
- B no practica voley.
- La basquetbolista no gusta del rojo.
- A no practica bsquet.
- Quien practica voley gusta del
blanco.
- B no gusta del azul.
3) Qu aficin tiene A?
a) Ftbol
b) Bsquet
c) Voley
d) Ftbol o bsquet
e) Bsquet o voley
b) I y II
d) II y III
Enunciado
7) Si a b = a 2 + b 3; calcula:
23
a) 11
d) 30
b) 21
e) 18
c) 31
Un eulerino... un triunfador
73
Razonamiento Matemtico
8) Si x * y = x2 + 2y + 5; calcula
6 * -1
a) 20
d) 13
9)
b) 39
e) 24
14)
Enunciado
15)
c) 26
Se sabe que:
a (a + 1)
a =
2
100
Calcula:
199
a) 99-1
d) 199-1
b) 98-1
e) 100-1
a) 18 y 16
d) 17 y 18
c) 189-1
W+3
; si: W es impar
2
W=
W+4
; si: W es par
2
Calcula: 2n
b) n
e) F.D.
c) n + 1
a) Entre C y E
b) Frente a D
c) Entre B y C
d) Frente a B
e) Ninguna anterior
b) 4
e) 5
74
b) 11
e) 14
c) 8
c) 12
c) Verde
Enunciado
b) Rojo
e) Negro
17)
Nivel II
a) n + 2
d) n - 2
b) 14 y 16 c) 15 y 16
e) 14 y 17
b) Arequipa
d) Cusco
b) Luis
d) Guillermo
Un eulerino... un triunfador
a) Slo I
c) Slo III
e) Todas
b) Slo II
d) I y II
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) Mdico
d) Profesor
x = 3x2
24)
b) 50
e) 30
3
b) 730
e) 512
c) 729
b) 9
e) 1
b) 300
e) 150
c) 350
27)
a) 50L
d) 64L
b) 12
e) 9
c) 11
b) 60L
e) 72L
a) 5
d) 20
b) 10
e) 25
c) 15
Nivel III
c) 11
26)
a) 60
d) 80
25) Si x y = 2 x - 3 y ;
halla: 25 9
a) 8
d) 19
c) 4 y 9
c) 75
halla: (2 * 0) * (0 * 1)
a) 513
d) 731
a) 6 y 7 b) 8 y 5
d) 10 y 3 e) 11 y 2
a) 13
d) 10
Halla: 5
a) 25
d) 100
c) 62L
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
b) Daniel c) Beto
e) N.A.
b) Y
c) Z
e) Y o Z
b) Carmen
d) Rosemary
75
Razonamiento Matemtico
b) Ingeniero
d) Atleta
Calcula: 2(3
a) 1
d) 4
2) - 3 (4
b) 3
e) b o c
[{(3
a) 1
d) 4
3)
c) 2
c) 3
42) Dado: 24 * 31 = 14
36 * 51 = 33
64 * 71 = 34
Calcula: 59 * 11.
a) 47
d) 46
b) 14
e) 41
b) 6
e) 9
c) 7
4)
2} + x ] = 4
b) 2
e) a o c
c) 102
43) Si: a
b = 3( b
a) - 5b ;
calcula:
E
=
(7
5)
+ 3
a) Roberto
b) Roberto o Jos
4
c) Jos
d) Tito
a) 12
b) 14
c) 16
e) Faltan datos
d) 17
e) 15
nmeros naturales:
3
Halla: | 3 -| 9 | + 2| - 4||
a) 3
d) 8
b) 2
e) 12
c) 6
a) -36
d) 46
76
- 4)
b) -40
e) 35
(-2
4)
c) 42
b) 3
e) 5
b) 5
e) 8
c) S/. 14
x)
Calcula: 4 # 9.
a) 2
d) 8
x 2 # y-1 y y+1 = (
a) S/. 12 b) S/. 13
d) S/. 15 e) S/. 16
c) 7
Un eulerino... un triunfador
a) S/. 70 b) S/. 54
d) S/. 64 e) S/. 62
c) S/. 74
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Criptoaritmtica
DEFINICIN
Ejemplo 2:
A B C +
B 3 5
C 8 1
Resolucin:
En las unidades:
C + 5 = 11 C = 6 (llevo 1)
En las decenas:
B+3+1=8
B=4
B + 3 + 1 = 18
B = 14 (no puede ser de dos cifras)
En las centenas:
A+4=6 A=2
Luego, la operacin reconstruida
es:
2 4 6 +
4 3 5
6 8 1
Reto
Roco le mand un telegrama a
scar donde de manera sutil le
peda cierta cantidad de dinero.
Reconstruye la operacin, sabiendo
adems que la cantidad pedida es
el resultado de la suma y sta es la
mayor posible (O : cero).
D A M E +
M A S
A M O R
2do de Secundaria
Ejemplo 3:
Halla el mximo valor que puede
tomar: abcd si:
a a a + (a b c d)
b
a c d
a) 9 859
d) 8 795
b) 8 575
e) N.A.
c) 8 759
Resolucin:
Como abcd debe tomar el mximo
valor, esto quiere decir que "a"
tambin debe tomar su valor
mximo, o sea:
a = 9; S i h a c e m o s l a
comparacin
respectiva, notamos
que no cumple, ahora
hacemos que a = 8.
a a a +
b
a c d
8 8 8 +
7
8 9 5
Comparando trminos,
obtenemos que:
a=8 ; b=7
c=9 y d=5
C = 5 ... si cumple y B = 6.
Luego:
A + B + C = 4 + 6 + 5 = 15
Un eulerino... un triunfador
abcd = 8795
Rpta.: d
77
Razonamiento Matemtico
Ejemplo 4:
Si se sabe que:
abc m = 4 468 y
abc n = 2 972
Halla el valor de abc mn.
a) 56 789 b) 45 545
d) 67 890 e) N.A.
c) 47 652
Resolucin:
6)
Nivel I
B A +
B A
1 5 6
a) 12
d) 15
A 3 +
5 B
6 7
2972+
Productos n abc =
Parciales m abc = 4 4 6 8
47652
a) 3
d) 6
b) 4
e) 7
c) 5
7)
2)
5 A B 4
3 2
Ejemplo 5:
Halla la suma de las cifras del
producto total, de la siguiente
multiplicacin:
8
0 2
2
1 8 9
a) 27
b) 24
c) 29
d) 36
e) 30
Resolucin:
para que el producto
(x) termine en 9,
8 los valores que puede
0 2 9 tomar (x) son (33)
(77) probando
2
con (33) notamos
que no cumple con
1 8 9 el problema, por ello
tomaremos (77).
Luego:
Completando las cifras que faltan,
obtenemos:
7
3147
87
287
029
22029
25176
2
6294
189
903189
cifras del producto total:
= 9 + 0 + 3 + 1 + 8 + 9 = 30
Rpta.: e
78
a) 7
d) 10
3)
b) 8
e) 11
a) 10
d) 13
c) 9
8)
A 4 +
B 5
1 3 9
a) 13
d) 14
4)
b) 12
e) 10
b) 13
e) 11
b) 11
e) 14
c) 12
A B
B
1 7 5
a) 5
d) 8
b) 6
e) 9
c) 7
c) 11
9)
A
*
2
*
-
A A +
B B
1 4 3
a) 12
d) 15
c) 14
A 3
B
3 7 1
abc mn = 47 652
Rpta.: c
b) 13
e) 11
a) 15
d) 14
c) 14
5
1*
*
5
3
b) 13
e) 10
c) 11
10)
5)
3 A
B
2 4 5
A B +
8 5
1 B 7
a) 3
d) 6
b) 4
e) 7
c) 5
Un eulerino... un triunfador
a) 10
d) 14
b) 12
e) 9
c) 13
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
11) Si A + B + C = 13,
21) Si:
Nivel II
* * *
* 2
- 5 *
* *
* 3
12) Si:
b) 1444
e) 1334
c) 1343
2 A 5 B
3
A
B
1 *
* 6
7 7
A
C
0
a) 19
d) 17
D C A B
a) 27
d) 26
16) Si:
c) 25
a) 10
d) 14
b) 12
e) 8
A B 2
3
1 9 C A
a) 13
d) 12
19) Si:
14)
2
B
* *
* * *
* * 7
A
7
*
4
b) 5
e) 9
a) 3
d) 6
c) 7
B
5
7
C
3 +
C
B
B
a) 11
d) 14
b) 12
e) 15
c) 16
c) 13
2do de Secundaria
b) 11
e) 14
c) 12
A A +
B B
C C
A 5 B
Halla C - A
B
a) 1
d) 4
b) 4
e) 7
c) 5
b) 2
e) 5
c) 3
24) Si: A B 5
1 4 7
- A 8
* A
*
20) Si:
3 *
2 1 *
a) 17
d) 15
*
*
0
b) 18
e) 16
b) 7
e) 10
c) 8
a) 10
d) 13
B+A
C
* * *
* 8
- 7 *
* *
3 4
* *
- *
15) Si:
A
B
C
1 B
b) 15
e) 10
23) Si:
A B 5 C A 7
2 3 B
halla
halla A + B.
a) 3
d) 8
c) 5
A A B
a) 10
d) 6
b) 3
e) 7
c) 22
22) Si:
a) 2
d) 6
A B +
C D
2 7
b) 20
e) 18
c) 13
halla "a".
13) Si:
4 1
* *
c) 14
Un eulerino... un triunfador
b) 6
e) 7
c) 4
79
Razonamiento Matemtico
26) Si:
Nivel III
A
3
2 *
* *
* * *
2
B
*
a) 45
d) 63
b) 7
e) 10
b) 36
e) 72
c) 48
c) 8
32) Halla "F M", si:
1121 - FMF = 7FM
a) 27
d) 32
b) 29
e) 33
a) 24
d) 48
b) 25
e) 21
c) 32
* * * 7 *
* 3
* * 7
* * *
3 *
* *
1 2
a) 23
b) 24
d) 26
e) 27
c) 25
c) 31
2 *
1* * *
b) 11
e) 14
c) 12
en:
28) En: * * * * *
*
*
1
-
2
0
*
*
*
-
*
*
4
*
*
*
el divisor es:a) 11
d) 41
6 2
*1
*9**
9 6
a) 16
d) 19
*
*
5 *
* *
- 7
b) 21
e) 51
38) Si:
b) 17
e) 20
34) Si:
c) 18
c) 31
b) 9
e) 12
c) 18
39) Si:
halla x/2.
7 7
a) 28
d) 26
b) 11
e) 14
a) 10
d) 15
b) 29
e) 27
c) 30
a) 1
d) 4
b) 2
e) 0
c) 3
c) 10
35) Si:
3
6
a) 15
d) 14
b) 10
e) 7
c) 12
3
30) Si aa + bb = ccO
donde O = cero,
halla "a + b + c".
a) 9
d) 13
80
b) 11
e) 14
c) 12
b) 36
e) 40
c) 37
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
halla mnp2.
a) 190699
b) 190969
c)190696
a) 2
d) 5
d) 190669
e) N.A.
a) 12
d) 42
b) 28
e) 56
c) 4
b) 3
e) 6
*
*
7
*
*
*
-
* *
3 *
*5*
*
0
* 3
* *
- 3
es:
c) 48
a) 6
d) 10
b) 8
e) 11
c) 9
b) 34
e) 33
es:
c) 46
a) 19
d) 22
b) 20
e) 23
c) 21
es:
a) 59
d) 66
b) 61
e) 58
c) 57
c) 13591
b) 27
e) 32
c) 28
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
En el principio fue...
Pitgoras
Sin duda a Pitgoras le debemos
el nacimiento de la Matemtica
como ciencia. De hecho
el trmino Matemtica se lo
debemos a l.
Podemos resumir la deuda de la
Humanidad con los pitagricos
en estos cuatro puntos:
Proporcionan la primera
v is i n cos mo l g ica de l
universo fsico.
Afirman que la esencia del
mundo fsico es matemtica.
Colocan nmero natural
origen, fundamento y
explicacin de todas las
cosas.
Son los responsables de la
organizacin del saber en
las 4 ramas que perdurarn
hasta los tiempos de Newton:
Aritmtica, Geometra,
Msica y Astronoma.
El famoso Cuadrivium
Medieval.
Pe r o l o s m a t e m t i c o s l e s
debemos algo ms importante:
el nacimiento de la Teora de
Nmeros. Filolao, un siglo
despus de Pitgoras lleg a
afirmar:
Todas las cosas que pueden ser
conocidas tienen nmero; pues
no es posible que sin nmero
nada pueda ser conocido ni
concebido.
Los pitagricos consideraban a los
nmeros como los componentes
ltimos de los objetos materiales.
Ms o menos como nuestros
tomos.
Seguramente a esta concepcin
ms materialista debamos la
existencia de los nmeros
triangulares y de los nmeros
poligonales desde los albores de
la Matemtica.
81
Razonamiento Matemtico
Repaso
Nivel I
1) Si compro 8 manzanas me
sobraran S/.12, pero si decido
c om p r a r 1 5 m a n z a na s m e
faltaran S/.2. Cunto cuesta
cada manzana?
a) S/. 1
b) S/.1,25 c) S/.1,50
d) S/.1,75 e) S/.2
2) Segn el problema anterior,
cunto dinero tena antes de la
compra de las manzanas?
a) S/.24
d) S/.28
b) S/.22
e) S/.32
c) S/.26
Enunciado
Se sabe que:
- 7 dlares equivalen a 24,5 soles.
- 11 soles equivalen a 10 pesos
argentinos.
- 2 pesos argentinos equivalen a 17
pesos uruguayos.
chilenos.
6) Si tengo S/.220 y voy a Buenos
Aires, cuntos pesos argentinos
puedo obtener?
a) 200
d) 190
c) 171
a) 10
d) 18
*
b) 3786
e) 3640
b) 10
e) 14
c) 12
b) $305
e) $320
c) $310
82
b) S/.70
e) S/.90
a) 12370 b) 11840
d) 13020 e) 12740
b) 17
e) 16,8
5 A B +
B B 7
a) 5
d) 8
b) 6
e) 9
c) 7
c) 3648
1 4 B 3B 5 A
12)
5 3 6
a) 12
d) 15
c) 12920
c) 15
A 9 9
b) 12
e) 20
11)
3)
b) 180
e) 140
b) 13
e) 16
c) 14
A B x
3
13)
C 4 1
a) 9
d) 12
c) 16,4
b) 10
e) 13
A B x
9
14)
c) 11
0: cero
A 0 8
a) 3
d) 6
c) S/.80
Un eulerino... un triunfador
b) 4
e) 7
c) 5
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
15)
A B
* *
5
*
*
a) 12
d) 15
5
*
*
*
4 2
* *
b) 17
e) 14
b) S/.24
e) S/.28
c) S/.21
b) S/.10
e) S/.30
23)
c) 15
26)
2
3 6 8
a) 11
d) 14
b) 12
e) 15
c) 13
27)
2 1 0
a) 11
d) 13
b) 10
e) 9
c) 12
a) 11
d) 14
c) S/.15
b) 12
e) 15
24)
c) S/.150
2
3 5
1 3 1
c) 13
5 2 +
1
a) 11
d) 12
8 4
b) 7
e) 13
c) 9
b) 9
e) 12
a) 26
d) 42
Un eulerino... un triunfador
*
*
*
0
c) 10
c) 54
2do de Secundaria
7 *
2
* 6 *
* * * 8
1 * 1 *
a) 8
d) 11
b) 14
e) 17
c) S/.210
a) 42
d) 60
a) 13
d) 16
c) S/.36
1 2 3
1
*
b) S/.28
e) S/.56
4
3 5
c) 13
Nivel II
25)
b) 36
e) 19
79
c) 16
83
Razonamiento Matemtico
Si:
c b c a
a) 7
d) 10
b) 8
e) 11
c) 9
Nivel III
C A +
a) 28
d) 32
2 5
Halla C + A + R + N + E.
a) 23
d) 16
32) Si:
b) 24
e) 18
c) 26
b) 13
e) 16
b) 30
e) 33
D A M
5
* 4 *
* * 1 * *
* * 0 * 6
halla a + m.
a) 7
d) 11
c) 6
a) 28
d) 32
40) Si:
b) 9
e) 13
c) 10
b) 31
e) 29
c) 30
L +
L U
L U Z
6 0 2
halla L + U + L + U
Z
halla p + m.
b) 10
e) 14
A
A
*
2a+3a+4a+5a+6a+7a = m88 ;
a) 11
d) 13
c) 31
c) 14
33) Si:
b) 5
e) 8
c) 20
38) Halla D + A + M + A.
Halla A + B + C + D.
a) 4
d) 7
A A A +
B B B
C C C
D 4 B A
a) 12
d) 15
b) 18
e) 24
R N E
M I
36) Halla M + A + A.
a) 16
d) 21
31) Si:
M
3
*
c) 12
35) Si:
a) 4
d) 3
b) 6
e) 2
c) 5
Halla x + y + z.
a) 16
d) 17
84
b) 15
e) 18
halla a + x + y + z.
c) 13
a) 12
d) 17
b) 15
e) 18
c) 16
Un eulerino... un triunfador
42) 1 2 a r a g o n e s e q u i v a l e n a
5 borbones, 15 borbones
equivalen a 48 caledonios. A
cuntos aragones equivalen 2
caledonios?
a) 1
d) 3
b) 1,5
e) 3,5
c) 2,5
b) 5
e) 2
c) 4
b) 8
e) 10
c) 4
b) 40
e) 60
c) 45
c) S/.170
b) S/.15
e) S/.30
c) S/.20
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Fracciones:
Operaciones Bsicas
Se denomina fraccin, a una o varias
partes de la unidad dividida en cualquier
nmero de partes iguales.
A la fraccin, se le conoce tambin
con el nombre de nmero fraccionario,
quebrado o nmero quebrado.
1. Trminos de una
fraccin
Multiplicacin
5. 2
Suma y Resta
1. 2 1
3
+1
2
7
7
=
+
5
3
5
7x5 +3x7
=
3x5
56
=
15
1
2x3+1
2 =
3
3
2. 3 + 2 - 2 = 45 + 24 - 8
4
5
15
60
61
1
= 60 = 1
60
M.C.M. (4; 5; 15) = 60
Sumas y
Restas
2.
7
5
9. 3
7x3
21
3 = 5 x 2 = 10 =2 10
3
1
1
=
4
1
4
3x4
= 12
1x1
Operaciones combinadas:
3. 5 -
1.
1
3x1
3
=
=
5
5
5
4
1
3 20
2x4
8
2
7. 2 x x
=
= =2
5
9
3
3
3
1
3
8.
Denominador
Multiplicacin
y Divisin
6. 3 x
Divisin:
Orden de operacin:
1
5
7 17 119
11
x3 = x
=
=9
3
4
3
4
12
12
2
4 5x3-4
11
=
=
=3
3
3
3
3
4. 2 1 +5 1 - 3 1
3
4
6
1
1
1
= 2 + 3 + 5 + 4 - 3 + 6
=(2 + 5 - 3) +
10.
1
1
1+
1
12
1
1
1+
1
1
2
2
=
1
1+2
1
2 =
3
=
3 + 4 6
=4+
2do de Secundaria
4+3-2
5
5
=4 +
=4
12
12
12
Un eulerino... un triunfador
85
Razonamiento Matemtico
11)
Nivel I
Efecta cada uno de los siguientes
ejercicios:
1)
1
1
+
3
2
2)
2
1
+
5
2
3)
7
37
+
11
11
4)
1
1
2
+3
3
4
5)
11
6)
12)
3
2
- 10
4
5
13)
1 - 1 1 +1
2 3 2 3
17)
1 + 3 5 - 8
2 3
3
2
4
5
3 1 1 + 3
5 2 4
a) -1
1
1 1
+ 2
3 4
1
1
1
2
3
4
d) -
14)
1
1
7
3
5
3
1
2
85
144
3
d) 4
a) -
4 2 1
3
3
15) 9
2
3
1
5
14
x
x
5
7
3
b) -2
19)
e)
c) -3
1
2
2
3
4
1
+
x
9
2
6
2
3
2
1+
x
2
5
18)
1
1
+
1
1
3
5
2
3
+
2
1
8
35
e) 144
b)
c) - 5
8
2 x 3 + 1 - 1 1
12
2
2
3
5
Nivel II
7)
8)
6
4
8
x
x
3x1
16 11 13
9
5
16)
3 2 + 1 1
5 10 15 20
a)
1
3
d) 14
9)
1
2
1
5
1
d) 8
5
a) 9
28
3
3
e)
2
b)
27
5
c)
43
5
e) 2
c) 28
20)
1
1
1
1+ 2 1 + 3 1 + 4
+
+
1
1
1
2
3
4
a) 7
1
1
1
1
10) 3
1
+2
+
6
3
5
15
86
b)
d)
Un eulerino... un triunfador
1
12
b)
1
3
c) 12
e) 1
60
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
1
1
* Si: a = 2 ; b= 4
21) Halla:
1
3
3
d)
20
a)
1
y c=
5
ab
c
1
4
2
d)
13
5
8
1
e)
7
b)
c)
1
40
b)
5
4
a) 8
d) 7
27) Halla:
2
3
5
d)
6
a)
c) 2
e) 13
4
a) 1
3
d) 2
3
25) Halla:
d) 2
e) 3
1
1+
2
3
4
6
e)
7
b)
c)
4
5
2
11
2
d)
33
2
8
6
e)
11
b)
32) Efecta:
c) 1
b) 2
e)
1
2
b) - 1
e) 3
1
c)
5
a) 1
d) 8
c) 1
2
2-
a) 6
d) 16
8
9
8
3
3
2
x
x 70
7
5
b) 8
e) 24
a) 8
9
d) 9
8
c) 12
b) 5
3
e) 10
3
c)
9
2
c)
4
6
35) Efecta:
2
1
1
1
+
+
4
8 12
1
1
1
+
+
24
6
4
1
22
b) 3
e) 2
c)
1
2
34) Efecta:
1
1+
3
30) Halla:
1
3
1
13
1+
2-
1a) 2
d) 0
8
11
1
1-
2do de Secundaria
c)
c) 3
e) 2
a) 2
3
1
d)
2
29) Halla:
y-z
x-y
3
b) 5
1
2
b) 5
33) Efecta:
a)
e) 5
3
a)
5
1
3
1
d)
5
c) 2
xyz
3
5
b) 2
1-
c) 1
2+ 3
4
2
3
4
; y= ; z=
* Si: x =
3
4
5
24) Halla:
b) 9
e) 6
a)
28) Halla:
a) 1
d) 3
Nivel III
31) Halla: 1 +
22) Halla: a + b
b
c
a)
26) Halla: 3x + 4y + 5z
y+ 1
4
c) 4
Un eulerino... un triunfador
2
6
5
d)
6
a)
3
6
6
e)
6
b)
87
Razonamiento Matemtico
36) Efecta:
a) 5
16
d) 5
8
37) Efecta:
b) 3
8
e) 3
16
c) 1
4
1
4
1
22+
1+
a) 5
8
d) 2
7
41) Efecta:
3
1
8
2
1
1 4
1
4
c) 3
14
1
+
2
80
13
24
d)
13
a)
1
1
13
2
1
+
5
4
40
13
48
e)
13
b)
3
39) Efecta: 4
5
a)
3
6
d)
11
40) Efecta:
a) 5
3
d) 6
11
88
3
4
4
b)
15
e) 3
8
a)
7
5
d) 4
43) Halla:
c)
20
13
46) Halla:
3 1 - 4 1 x 2 1 1 1 - 3
9
3 2
4
3
5
9
c)
1
2
+ 1
4
5
2
1
+2
2
5
4
3
10
1+ 1 1+ 1 1+ 1 1+ 1
2 3 4 5
c) 1
a) 1
24
b) 3
d) 8
e)
1 2 4
3 5 5
1 - 1
2 3
b) 2
d) 3
e) 1
c) 2
3
b) 1
3
1
e)
7
3
31
9
d)
23
2
15
2
e)
41
b)
5
4
d) 9
2
c)
b)
5
3
c) 17 1
5
y c=
a)
4 ;
9
2
3
c)
4
5
e) 10
3
1 + 2 + 1
3
5
2
a)
5
1
, b=
8
3
halla: ( a b) c
c) 4
3
1 2 1
2 3 5
45) Halla:
9
c)
40
5
24
8
3
3
a) 12 1 b) 43
5
4
2
2
d) 8
e) 35 5
5
a=
6 + 3 -3 1 2
3 3
3 2
1
1
12
c)
44) Halla:
9
c)
40
c) 3 1
2
e) 2
a) 2
5
a) 1
9
2
d)
5
b) 13
93
e) - 40
3
47) Efecta:
b)
676
27
51
d)
81
a)
49) Si:
5
1
1+
2
4
b)
15
3
e)
20
b) 10
11
7
e)
5
42) Efecta:
b) 3
8
e) 3
7
38) Efecta:
a) 5
21
6
d)
25
3
5
4
x
9
5 3
2 4
2
31
Un eulerino... un triunfador
3 7 5
7 5 3
d) ; ;
5 9 7
9 ; 7 ; 5
7 3 5
5 7 3
b) ; ;
e)
9 ; 5 ; 7
7 9 5
3 5 7
c)
5 ; 7 ; 9
a)
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Fracciones:
Representacin y situaciones
problemticas
Representacin
grfica de situaciones
elementales
En este caso, el denominador, nos
indica que la unidad ha sido dividida en
9 partes iguales y el numerador, indica
que se han tomado 5 partes.
Fraccin de fraccin?
a. Qu parte de 40 es 15?
3
15
=
P. 40 = 15 P =
8
40
b. De 60 qu parte es 12?
12
1
=
P. 60 = 12 P =
60
5
3
5
3
5
de los
de 400:
2
6
5 (400) = 500
6
Grficamente:
c. Si son las 10:00 a.m., qu parte
1
5
9
9
9
del da ha transcurrido?
10
5
P. 24 = 10 P = =
24
12
a. Si los
1-
En cunto excede A a B?
=1
7
2
=
9
9
b. En cunto excede
2
!
5
Todo debe ser del
mismo tamao
No es
Ahora s:
1
2
a
?
3
11
1
2
5
=
3
11 33
Representacin Grfica
(Relacin Parte - Todo)
3
8
3
del da han transcu7
rrido, qu parte del da falta
b. Si los
100 - 45 = 55
transcurrir?
1-
3
4
=
7
7
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
89
Razonamiento Matemtico
5)
Nivel I
5
6
10)
Grafica:
1)
5
12
cuadrado
2)
3)
6)
11)
3
16
5
7
cuadrado
3
8
7)
12)
3
8
13)
8)
4)
3
4
1
6
tringulo
equiltero
14)
tringulo
equiltero
Indica la fraccin que representa la
parte sombreada del total:
15)
9)
90
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Nivel II
b) S/.40
e) S/.60
c) S/.48
a) S/.60
d) S/.80
c) S/.30
2do de Secundaria
b) S/.40
e) S/.50
Un eulerino... un triunfador
b) 60
e) 45
c) 25
91
Razonamiento Matemtico
a) 1
a) 100
d) 200
b) 108
e) 120
c) 160
11
30
3
b) 4 23
e) 3
7
c) 5 30
17
30
b)
8
15
c)
13
6
e) 3
5
a) 12
d) 24
b) 8
e) 48
c) 4
b) 836
e) 1032
c) 1212
14
b) 25
d) 6
25
e) 12
25
92
2
c) 5
4
15
c)
7
15
e) 2
3
7
b) 3
4
e) 7
4
c) 11
b) 1
3
d) 7
d) 11
15
7
a) 11
Nivel III
a)
2
15
3
a1 1 ?
5
3
b) 40
e) 50
c) 30
4
5
d) 7
15
b)
11
30
c)
7
30
e) 23
30
c) S/.164
Un eulerino... un triunfador
b) S/.36
e) S/.54
c) S/.27
b) S/.180
e) S/.56
c) S/.60
b) 90
e) 150
c) 100
53
63
12
e)
63
b)
c)
10
63
13
15
15
e)
13
b)
c)
2do de Secundaria
2
15
Razonamiento Matemtico
Reduccin a la
Unidad
Estos tipos de problemas se caracterizan por que se tratar de homogenizar lo
hecho por cada objeto (caos, grifos) o personajes ya sea en un da, un minuto,
..., etc.
Por ejemplo, si nos dicen que: Max hace toda una obra en 5 das, entonces
debemos considerar que en 1 da har 1/5 de la obra.
1
1
2
6
(tanque)
31
6
1
tanque
3
b) 10
c) 2
d) 3
e) 4
Resolucin:
1
(trabajo)
15
Ana en 1 da har
Any en 1 da har
1
(trabajo)
30
Juntas en 1 da harn:
2+1
1 da < >
30
( )
1
1
+
15
30
Rpta.: c
3. Un grifo puede llenar un tanque
en 6 horas y un desage lo vaca
en 8 horas. Si ambos se abren a la
vez, en qu tiempo se llenar el
tanque?
a) 12 h
d) 18 h
b) 15 h
e) 30 h
Resolucin:
(trabajo)
TRABAJO
trabajo 1 da < >
10 das < > trabajo
10
Rpta.: b
1
1
1
tanque < > 1 h
=
6
8 24
1 tanque < > 24 h
Rpta.: c
b) 4 horas
c) 3 horas
d) 6 horas
e) 9 horas
Resolucin:
A en 1 hora llenar:
1
(tanque)
2
2do de Secundaria
c) 24 h
Se resta, ya que, A va
llenando y B quitando
(lo contrario de A)
Un eulerino... un triunfador
b) 12
e) 9
c) 15
93
Razonamiento Matemtico
Resolucin:
Juntos en 1 da:
1
1
3+1
1
+
20
60 = 60 = 15
Lo
Lo
hecho hecho
por
por
A
B
Nivel I
1) Roberto demor cuatro minutos
en resolver un problema. Qu
parte del problema resolvi en
un minuto?
3
4
1
d)
4
a)
Rpta.: c
b) 6 h
d) 7 h
e) 2 h
c) 11 h
7
Resolucin:
Juntos en 1 hora llenarn:
1
1
1
6+43
+
=
2
3
4
12
= 7 depsito < > 1h
12
12
1 depsito < >
h
7
Rpta.: a
2
4
4
e)
4
b)
c)
5
4
2
6
e) 4
6
b)
c)
1
6
d) 4 das
b) 2 das
e)
1
das
2
1
2
e) 2
4
b)
c)
3
4
94
8
5
e) 8
45
b)
c)
5
8
Un eulerino... un triunfador
1
b) 10
e)
1
c) 20
1
2
b) 1
4
e) 1
5
c) 1
8
1
2
1
e)
20
b)
c)
1
5
c) 1 das
6
a)
1
a) 5
1
d)
15
1
3
e) 1
7
b)
c)
1
5
1
6
1
e)
30
b)
c)
1
10
1
13
1
e)
5
b)
c)
2do de Secundaria
1
26
Razonamiento Matemtico
1
b) 4
3
e)
10
1
c)
5
1
3
1
e)
6
b)
c)
1
4
b) 1
6
e) 1
24
c) 1
12
1
b) 4
5
e) 6
2
c) 3
a) 6 das
b) 3 das
c) 2 das
d) 36 min
e) 32 min
2do de Secundaria
d) 4 das
e) 9 das
d) 4 das
e) 2 das
a) 20 min
b) 15 min
c) 10 min
d) 12 min
e) 8 min
d) 12 horas
e) 3 horas
c) 3
8
1
53
4
e)
107
b)
c)
5
24
5
d)
48
a)
5
6
5
e)
18
b)
c)
5
12
a) 5
2
d) 6
5
Nivel II
a) 10 das
b) 15 das
c) 20 das
2
107
Un eulerino... un triunfador
d) 145 min
e) 160 min
d) 1/2 min
e) 2 min
d) 40 min
e) 36 min
b) 2 h
e) 5 h
c) 3 h
95
Razonamiento Matemtico
b) 6 h
e) 18 h
c) 9 h
Nivel III
31) Frank puede hacer un trabajo en
8 das y su hijo lo puede hacer en
12 das. Cuntos das les tomar
hacer todo el trabajo juntos?
a) 4,3 das
b) 4,4 das
c) 4,5 das
d) 4,8 das
e) 4,9 das
1
3
3
e)
10
b)
c)
2
3
1
b)
3
d) 1
6
e) 1
8
1
c)
4
d) 15 min
e) 13 min
96
1
3
2
d)
3
a)
1
5
5
e)
3
b)
c)
3
5
1
3
e) 3
4
b)
c)
1
4
1
b) 3
1
e)
16
1
c) 4
d) 80 das
21
e) 45 das
7
1
horas d) 1 hora
3
b) 1 1 horas e) 3 horas
3
1
c) 3
horas
3
a) 2
2 horas
3
1 horas
3
Un eulerino... un triunfador
1
horas
7
5 horas
7
d) 1 hora
e) 3 hora
7
5 horas
7
3 horas
7
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Repaso
5) Efecta:
Nivel I
3
5
2
+
1
1
1
4
2
2
1)
a) 1/8
b) 1/4
c) 1/12
d) 1/14
e) 1/16
b) 16
e) 23
c) 21
b) 182
e) 222
c) 140
1
5
es
?
2
8
3
2
b)
c)
5
3
e) 3
8
7) Qu parte de
2)
4
5
d) 5
8
a) 1/2
b) 1/3
c) 1/4
d) 1/8
e) 1/5
a)
8) Halla el valor de a + b de la
siguiente igualdad:
3)
a) 1/2
b) 1/8
c) 1/4
d) 1/16
e) 1/32
9
a
=
10
b
a) 44
d) 79
b) 99
e) 70
c) 89
4) Efecta:
2
+
3
7
a) 5
7
d)
3
14
b) 15
5
e)
3
1
5
3
4
a) a; b; c b) b; c; a
d) b; a; c e) c; a; b
14
c) 5
2do de Secundaria
c) a; c; b
b) S/.8
e) S/.11
1
2
1
d)
4
a)
1
20
1
e)
5
b)
c)
c) 41 kg
1
2
2
e)
3
b)
c)
1
4
b) 91
e) 99
c) 70
b) $ 60
e) $ 72
c) $ 48
c) S/.9
Un eulerino... un triunfador
1
10
97
Razonamiento Matemtico
Nivel II
a) 1/4
d) 4/27
b) 2/5
e) 3/4
c) 2/9
16)
a) 3/8
b) 7/16
c) 9/16
d) 1/8
e) 5/16
a) 40
d) 42
b) 36
e) 38
a) 1/2
b) 17/32
c) 15/32
d) 17/64
e) N.A.
1
7
d) 6
7
a)
18) Efecta: 2 +
40
7
36
d)
5
1
3
3
b)
c)
32
15
1
1
+3
3
2
C=
1
1
4
+5
3
2
a) 30
d) 40
c) 35/59
2
3
de
de 100.
3
5
b) 65
e) 60
c) 45
98
b) 5
e) 8
3
7
7
24
9
e)
24
b)
c) 4
5
2
6
d)
5
a)
2
5
1
e)
10
b)
c)
17
24
b) 2 h
e) 5 h
c)
3
8
c) 3 h
c) 24
b) 6
e) 8
c) 4
31) Efecta:
3
1
1
1
+
4
2
2
3
Q=
1
1 + 1
1
+
+
6
3
2
3
a) 2,3
d) 1,5
b) 27
e) 9
Nivel III
a) 35/6 b) 6/59
d) 27/35 e) 22/59
5
24
11
d)
24
a)
1
2
20) Halla
c)
52
15
e) 52
3
a)
4
7
e) 5
7
b)
a) 18
d) 4
c) 48
17)
29) E n u n a c o m p e t e n c i a , u n
auto da ocho vueltas en dos
minutos. Cuntas vueltas dar
en seis minutos? (a la misma
velocidad)
d) 3 horas
e) 18 horas
Un eulerino... un triunfador
b) 2,7
e) 1,4
c) 1,6
yB= 2
1
1
a) 1/5
d) 1/6
1
2
1
3
b) 2/3
e) 5/6
c) 1/2
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
a) 1/4
b) 2/3
c) 1/2
d) 2/5
e) 5/6
b) 2
e) 5
c) 3
3 de 1 del triple
4
10
7
1
de los
de
de 5 1 .
12
5
3
2
5
e) 5
5
b)
c)
3
5
7 , 9 , 14
e) N.A.
10 13 17
14 , 9 , 7
c)
17 13 10
b) 129
e) 149
c) 119
b) 93
e) 106
c) 102
b) 75
e) 70
c) 65
2do de Secundaria
a)
21
50
d) 31
50
b)
50
7
c)
7
50
e) 1
50
75
16
e) 27
64
b)
c)
75
4
c) 10 h
80
63
e) 9
63
b)
c)
20
63
d) 12 horas
e) 3 horas
d) 1/2 min
e) 2 min
Un eulerino... un triunfador
99
Razonamiento Matemtico
Notacin:
a% =
Se lee:
1
a
100
...
98 99 100
1
1
1
100 100 100
1
100
1
1
1
100 100 100
< >%
10
1
10% = 100 = 10
20
1
20% =
=
100
5
Parte 2
Parte 4
x 100% = 60%
b) 6
4
x 100 % = 150%
c) 1 2
5
= 7 x 100% = 140%
5
Parte 3
a) Halla el 50% de 120.
50 x 120 = 60
100
b) Halla el 20% del 30% de 18 000.
20
30
x
x 18 000 = 1080
100 100
c) El 60% de 80 menos el 20% de
100.
30
=
100
24
b) 24% =
=
100
27
27
c)
%=
500
5
100
N
x 100%+3%N+300%N
5
Pv = Pc P
Pv : Precio de venta
Pc : Precio de compra
G : Ganancia
P : Prdida
a) 5%N+2%N+25%N= 32%N
Ejemplo 1:
n
Si tengo n partes <> n% =
100
Parte 1
Resolucin:
Pv = Pc + G
570 = Pc + 20% Pc
3
10
6
25
570 = 120 % Pc
Pc = S/.475
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
AUMENTO O DESCUENTOS
SUCESIVOS
a) 12
d) 18
Ejemplo 2:
A cunto equivalen dos descuentos
sucesivos del 20% y 30%?
Resolucin:
Descuento
o
Aumento
axb
%
100
(+) aumento
() descuento
a+b
El descuento es:
20 + 30 20 x 30 = 44%
100
b) 100
e) 4
c) 6
6) Calcula:
30% del 40% del 500% de S/.8 000.
a) S/.5 200
b) S/.6 300
c) S/.5 100
d) S/.4 800
e) S/.4 900
7) Reduce:
4S + 20% S 3/5 S + 25% S
a) 280 %S
b) 275 %S
c) 180 %S
d) 300 %S
e) 385 %S
b) 400
e) N.A.
c) 360
d) S/.484
e) S/.380
d) S/.36
e) S/.5
d) S/.680
e) S/.650
Nivel I
1) Calcula:
a) El 25% de 400
b) El 3% de 1 200
c) El 14% de 120
d) El 4/5% de 5 000
2) Expresa como fraccin.
a) 13%
b) 115%
c) 3/2%
d) 1 1 %
5
3) Expresa como porcentaje.
a) 3/5
b) 7/10
c) 3/8
d) 2 1
5
4) Calcula:
a) A + 2%A + 5%A
b) 3/5 A + 70% A + 3%A
c) 50%P + 3%P + 3P
d) P + 2P + 3/5 P 3/4 P
2do de Secundaria
c) 60
d) S/.240
e) S/.210
d) S/.1 120
e) S/.950
b) 60%
e) 55%
Nivel II
b) 2,5
e) 1/3
c) 3,6
c) 10%
Un eulerino... un triunfador
101
Razonamiento Matemtico
b) 50
e) 45
c) 56
b) 52
e) 46
b) 20%
e) 24%
c) 18%
b) 4,16
e) 6,24
102
a) S/.80
b) S/.75
c) S/.70
d) S/.60
e) S/.50
e) S/.32
b) $180
e) $35
c) $100
Un eulerino... un triunfador
d) 30 litros
e) 45 litros
Nivel III
b) S/.35
e) S/.40
c) 4,36
23) Reduce:
a) S/.20
d) S/.33
c) 48
b) $200
e) $400
c)$350
d) S/.950
e) S/.1 000
d) S/.405
e) S/.455
d) $710
e) $680
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) $210
e) $85
d) S/.130,5
e) S/.128,5
b) $256
e) $64
c)$54
a) 100/3 %
b) 20%
c) 25%
d) 30%
e) 15%
d) S/.86
e) S/.98
b) $60,3
e) $65,5
c)$70,5
d) S/.60
e) S/.120
2do de Secundaria
a) S/.650
b) S/.750
c) S/.800
d) S/.700
e) S/.630
d) S/.950
e) S/.1 020
d) S/.155
e) S/.122
d) S/.350
e) S/.125
d) 84,6%
e) 86,6%
d) $1 000
e) $1 100
b) $61
e) $60
c)$55
Un eulerino... un triunfador
103
Razonamiento Matemtico
Intervalos
Algunas ideas para aprender mejor
este captulo
1. Presta mucha atencin a
cada situacin que se plantea
en la gua y observa en qu
casos puedes aplicar el mismo
mtodo de solucin.
2. Debes tener en cuenta que
las frmulas mencionadas
slo te permitirn llegar ms
rpidamente a la respuesta,
pero aun cuando no las
recuerdes, puedes resolver los
problemas si haces el mismo
anlisis que al principio.
3. Plantate problemas que tengan
que ver con tu entorno y donde
puedas aplicar los mtodos de
resolucin aprendidos.
Los problemas que vamos a
desarrollar y aprender en el presente
captulo, estn relacionados con cortes,
estacas y postes; pues son con estos
casos con los que comprenderemos
mejor los criterios que se tienen al
trabajar con intervalos de longitud.
Ejemplos:
1. Un reloj da 5 campanadas en 12 segundos. En qu tiempo dar 8
campanadas?
Resolucin:
5 campanadas 4 intervalos
En 8 campanadas 7 intervalos
Luego:
Intervalos
Tiempo
12
x=
7.12
= 21
4
Resolucin:
Intervalos de tiempo
Los problemas de intervalos de
tiempo relacionados a la vida diaria,
involucran a las campanadas y pastillas.
Ambas sern motivo de estudio en el
presente captulo.
Aplicaremos as, las tcnicas
estudiadas en los temas de razonamiento
lgico y el razonamiento deductivo,
poniendo nfasis en la observacin y
el anlisis de la informacin dada.
104
2s
5s
6 . 5 = 15 intervalos
x=
2
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
3. Cuntas pastillas tomar Arturo durante los dos das que estar en cama por
una enfermedad viral si toma una cada 6 horas y empez a tomarlas apenas
empez su reposo hasta que culmin?
Resolucin:
Grficamente:
Culmina
Empieza
6h
6h
6h
6h
6h
6h
1er da
6h
6h
2do da
Nmero
Lt
+
=
de estacas
Lu
5. En una avenida de 960 metros
de longitud, se quiere colocar
postes pequeos cada 8 metros de
distancia entre cada uno de ellos.
Cuntos postes ser necesarios
para cubrir toda la avenida?
a) 116
d) 140
b) 120
e) 121
c) 124
N. pastillas = 9
Mtodo prctico:
Para calcular el nmero de pastillas, utilizaremos el siguiente criterio:
tiempo total
N. pastillas = tiempo que toma / pastilla + 1
En el problema: 2 das < > 48 horas.
Lt
N. postes = Lu + 1
Intervalos de longitud
4. Cuntos cortes debe darse a una soga de 72 m de largo, para tener pedazos
de 4 m de largo cada uno?
c) 19
Resolucin:
4m
4m
960 m
8 m + 1 = 120 + 1
N. de postes = 121
b) 18
Entonces: N. pastillas = 48 + 1 = 9
6
a) 17
Resolucin:
d) 20
e) 21
Rpta.: e
Caso Especial
Cuando se trate de calcular
el nmero de cortes y estacas
en objetos circulares (aros), la
frmula es nica, osea:
Lt
N de
N de
=
=
Lu
cortes
estacas
Lt = 72m
4m
4m
...
Lu
Para calcular el nmero de cortes que se deben realizar, aplicamos la
frmula correspondiente:
Nmero de
Lt
= Lu 1 = 72 m 1 = 18 1 N. cortes = 17
cortes
4m
Rpta.: a
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
b) 7
e) 9
c) 8
105
Razonamiento Matemtico
Resolucin:
Sea el diagrama siguiente:
a) 6
d) 10
1
8
2
N de
cortes
3
4
6
5
Lt
40 m
=
=8
Lu
5m
Rpta.: c
a) 9 s
d) 17 s
c) 10
c) 10
106
b) 12 s
e) 15 s
c) 18 s
b) 14
e) 11
c) 13
c) 11 s
Nivel I
a) 6
d) 7
c) 8
a) 9 s
d) 12 s
a) 7
d) 8
b) 7
e) 9
b) 12
e) 8
c) 13
a) 15 s
d) 18 s
b) 16 s
e) 19 s
c) 17 s
b) 5
e) 7
c) 6
b) 9
e) 11
c) 4
b) 12
e) 9
c) 13
Un eulerino... un triunfador
b) 20
e) 18
c) 19
b) 9
e) 10
c) 8
b) 14
e) 13
c) 15
b) 45
e) 46
c) 44
Nivel II
16) Ronaldo patea nueve penales en
tres minutos. Cuntos penales
patear en seis minutos?
a) 18
d) 15
b) 17
e) 14
c) 16
b) 129
e) 126
c) 130
b) 10
e) 13
c) 11
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) 19
e) 21
c) 18
b) 16
e) 19
c) 17
b) 17
e) 14
c) 15
b) 4 s
e) 3 s
c) 7 s
b) 299
e) 298
c) 296
b) 8 s
e) 10 s
b) 6
e) 8
a) 19
d) 21
b) 18
e) 22
c) 20
d) 253 cm
e) 180 cm
b) 12
e) 13
b) 18
e) 20
c) 24
b) 26
e) 30
c) 28
Nivel III
b) 8 s
e) 1/5 s
c) 8/3 s
c) 7
2do de Secundaria
a) 21 s
d) 25 s
b) 22 s
e) 24 s
c) 20 s
b) 11
e) 15
c) 12
a) 7
d) 8
c) 20
b) 6
e) 9
c) 5
c) 18
Un eulerino... un triunfador
b) 18
e) 22
a) 17
d) 15
c) 15
c) 9 s
b) 32
e) 31
c) 15
107
Razonamiento Matemtico
39) 6 horas?
a) 8
d) 11
b) 9
e) 12
c) 10
b) 17
e) 20
c) 18
b) 11
e) 12
c) 9
b) 8
e) 7
c) 9
b) S/.7
e) S/.9
c) S/.8
108
d) 254 cm
e) 180 cm
b) 5
e) 7
c) 4
b) 19
e) 23
c) 21
b) 6
e) 7
b) 18
e) 16
c) 17
La Estrella Pentagonal
Era segn la tradicin, el smbolo
de los seguidores de Pitgoras.
Los pitagricos pensaban que
el mundo estaba configurado
segn un orden numrico, donde
slo tenan cabida los nmeros
fraccionarios. La casualidad
hizo que en su propio smbolo se
encontrara un nmero raro: el
irracional Fi como puedes ver en
la figura, donde QN, NP y QP
estn en proporcin urea.
c) S/.225
Interesante
c) 5
d) Viernes
e) Sbado
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Cronometra
Objetivos
1. Brindar al estudiante las pautas tericas para reconocer y resolver
problemas de cronometra.
2. Dar a conocer al estudiante las diversas tcnicas empleadas en la
resolucin de problemas de cronometra.
3. Aplicar a situaciones propias de la vida diaria referente a la medicin
del tiempo.
En este captulo tenemos dos tipos de problemas, unos con relacin a adelantos
y atrasos; y otros con relacin entre las horas marcadas y los ngulos que forman
las manecillas o agujas del reloj en ese momento.
Los dos tipos de problemas los vamos a conocer a travs de la resolucin de
problemas.
Adelantos y Atrasos
Se
adelanta
Se
En 30 horas adelantar x
En 3 horas
Donde:
Adelanto
Total
x=
Hora indicada
por un reloj
adelantado
Hora
real
30 horas . 2
= 20(adelanto
3 horas
total)
Real
Marcada
Total
+ Adelanto
Total
Atraso
Total
Hora
Hora
=
Atrasada
Real
Atraso
Total
Hora
Hora + Adelanto
=
Adelantada
Real
Total
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
109
Razonamiento Matemtico
b) 7:02
e) 7:18
c) 9:30
1. Caso:
Cuando el minutero est despus del
horario.
Resolucin:
Adelanta
2 min
x
x = 2 . 90 = 36 min
5
Hora
adelantada=6:18+36min= 6:54.
a) 120
d) 1 148
b) 1 200
e) 1 140
c) 1 400
30H
2. Caso:
Cuando el horario est despus del
minutero.
Rpta.: a
M
2
( )
= 11
En 5 horas
En 90 horas
11
=
(M)
2
Rpta.: 4h 54 6
11
Nota
Cuando las manecillas se oponen
el ngulo que forman es 180.
30 (H)
11
(45) - 30 (2)
2
+ 24730 60
Nivel I
Indica en cada caso, cunto mide el
menor ngulo determinado por las
agujas del reloj?
57 min = 57 . 60s
57 . 60 . 1 min
= 1 140
3
Rpta.: e
1) 9:44
a) 11
d) 15
b) 22
e) 18
c) 30
b) 48
e) 68
c) 54
b) 48
e) 58
c) 54
2) 4:12
a) 56
d) 60
= 35960 18730
= 17230 (ngulo menor)
110
= 11 (M)
30 (H)
2
11
=
(M) 30 (4)
2
11
180 = +
(M) 120
2
11 (M) = 300
2
600
M=
min
11
Resolucin:
x=
Aplicando la frmula:
M
2
Resolucin:
Resolucin:
( )
= 30 H 11
En 1 minuto retraso 3s
Un eulerino... un triunfador
3) 10:44
a) 56
d) 68
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
12) 6:26
4) 4:40
a) 90
d) 80
b) 100
e) 75
c) 120
b) 32
e) 78
c) 38
6) 6:15
a) 97
d) 98,5
c) 13
a) 3:50 h b) 4:48 h
d) 4:52 h e) 3:36 h
a) 1
d) 6
b) 3
e) 10
b) 97, 5
e) 99
c) 98
b) 70
e) 10
c) 80
b) 135
e) 95
c) 130
a) 10
b) 81
d) 116,5 e) 42,7
c) 6,5
9) 11:57
a) 16
d) 17,5
b) 17
e) 18
c) 16,5
10) 8:17
a) 10
b) 81
d) 116,5 e) 42,7
c) 5,5
11) 2:28
a) 10
d) 18
b) 12
e) 20
c) 14
b) 10:25
e) 9:23
c) 8:23
15) 6:18
a) 12
b) 81
d) 118,5 e) 42,7
c) 5,5
Nivel II
16) Un reloj marca las 8:36 y hace 3
horas que se adelanta 5 minutos
cada 18 minutos. Cul es la
hora verdadera?
a) 7:46
d) 8:04
b) 7:42
e) 8:12
c) 7:52
b) 10:28
e) 09:24
c) 09:28
2do de Secundaria
8) 8:20
a) 120
d) 115
c) 3:46 h
c) 5
14) 4:20
7) 5:40
a) 60
d) 90
b) 11
e) 17
13) 4:12
5) 2:26
a) 16
d) 83
a) 10
d) 15
b) 3:48
e) 3:36
c) 4:52
Un eulerino... un triunfador
d) 12:18 h
e) 12:24 h
108 das
72 das
48 das
180 das
Imposible calcular
4:15
6:15
5:15
5:15
4:15
a.m.
a.m.
a.m.
p.m.
p.m.
111
Razonamiento Matemtico
d) 30 s
e) 3 min
13 h 27 min
13 h 37 min
13 h 42 min
14 h 12 min
15 h 52 min
d) 03:32 h
e) 02:40 h
a) 05:30
b) 05:40
c) 05:20
d) 05:48
e) 05:10
d) 10:15
e) 10:35
Nivel III
110 das
180 das
100 das
140 das
Imposible calcular
d) 4h 24 min
e) 4h 32 min
32) E n e s t e m o m e n t o s o n
exactamente las 5h 26 min.
Hace 8 horas que el reloj de
Csar sufri un desperfecto de
modo que cada 20 minutos se
adelanta medio minuto. Qu
hora marcan las agujas del reloj
de Csar en este momento?
a) 5h 14 min
b) 4h 25 min
c) 5h 50 min
d) 5h 11 min
e) 5h 38 min
112
a) 5:15
b) 5:22
c) 5:20
d) 5:14
e) 5:21
9
min
11
b) 7 h 19 min
1
min
11
7
d) 7 h 18 min
11
1
e) 7 h 22 min
11
c) 7 h 25
1
min
11
b) 1 h 35 min
2
min
11
7
d) 1 h 30 min
11
1
e) 1 h 36 min
11
c) 1 h 38
c) 2700 min
11
1700
d)
min
11
e) 300 min
11
d) 02:06 h
e) 02:10 h
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
9 h 15 min
9 h 15 min 23 s
9 h 6 min
9 h 26 min
9 h 6 min 6 s
a) 10
b) 81
d) 116,8 e) 42,7
c) 5,5
5
11
1
min
11
b) 9 h 41 min
1
c) 9 h 49 11 min
d) 9h 47 min
e) 9 h 45
1
min
11
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
42) 2:40
a) 20
d) 40
b) 10
e) 50
c) 30
d) 9:16
b) 9:16
43) 2:10
41) 12:01
4
11
e) 9:17 1
11
a) 9:15
c) 9:16
b) 81
e) 116,5
c) 5
b) 5,5
e) 6 20'
c) 5 20'
4
min
11
b) 3 h 1 min
11
6
c) 3 h 2
min
11
9
d) 3 h
min
11
e) 3 h 4 1 min
11
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
113
Razonamiento Matemtico
Repaso
Nivel I
1)
8)
7
2
1
+
5
7
4
9)
3
1
1
x
+
5
6
5
2)
1
1
2
+
x
5
3
7
2
1
1
x 1 +2
5
3
4
d)
3
5
g) 6 1
4
4)
5)
1+
1
1
12
1
3
1
23
1
1
1
+ 2
3
4
b) 8
3
5
c)
3
10
e) 5
3
20
f)
16
105
h)
4
5
i)
1
2
1
1+
1
1+
1
1
1+
3
1
1
13
114
18
17
34
d)
18
a)
1
2
12) Reduce:
7
8
1
d)
3
a)
1
2
a) 10
d) 15
1
12
b) 12
e) 16
1
1
; b=
2
4
b.a
halla:
c-b
j) 1 1
30
11) Resuelve:
b) 2
e) 5
15) Si a =
5
11
4
e)
11
1
2
1
d)
6
a)
4
1
+
9
2
b)
c) 3
14) Reduce:
1+
6)
7)
a) 1
d) 4
1
1
10
x3
x
2
4
13
a) 3
3)
13) Simplifica:
8
4 22 39
x
x
x
3x
13 11 16 12
c)
17
18
c)
4
6
1
3
1
e)
7
b)
+1
c) 14
y c = 1,
c)
5
2
+1
9
3
8
9
2
e)
5
b)
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
1
5
Razonamiento Matemtico
Nivel II
16)
17)
18)
19)
20)
Representa grficamente la
fraccin pedida:
a) 1/3
d) 3/7
b) 2/3
e) 4/7
c) 3/5
1
3
a) 2/7
d) 3/7
b) 1/7
e) 4/7
c) 5/7
3
4
a) 6
d) 24
b) 9
e) 36
a) 1/7
d) 4/21
3
8
b) 2/21
e) 7/11
c) 10/21
1
16
b) 2/3
e) 5/8
a) 40/3
d) 80
b) 60
e) 1/27
c) 120
b) 8
e) 2
c) 32
c) 12
1
4
c) 1
c) S/. 48
b) 1/7
e) 5/7
c) 3/7
21) 11
27
b) 24
e) 44
c) 96
Nivel III
d) S/. 500
e) S/. 480
b) 3500
e) 350
c) 1250
b) 720
e) 764
a) 5/6
d) 8/9
b) 62
e) 75
b) 7/9
e) 4/11
c) 12/11
c) 644
c) 74
2do de Secundaria
d) 1/3
e) 2/7
b) 1/9
e) 1/27
c) 2/9
Un eulerino... un triunfador
115
Razonamiento Matemtico
d) 2/30
e) 4/25
d) 21/25
e) 13/25
d) 11/50
e) 21/50
a) S/. 150
b) S/. 175
c) S/. 200
d) S/. 250
e) S/. 300
d) S/. 100
e) S/. 400/3
d) 4
11
30
e) 3
17
30
d) 13/25
e) 21/50
48) Calcula los 3/5 de los 7/3 de los
11/4 de los 12/23 de 460.
a) 2
b) 3
c) 4
a) 616
b) 836
c) 1212
d) 1232
e) 1032
d) 11/63
e) 12/63
d) S/. 80
e) S/. 50
d) 1/4
e) 1/7
116
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Habilidad
Operativa
En este captulo aprenderemos
tcnicas y formas de solucin que nos
permitan efectuar operaciones aritmticas
con mayor rapidez que lo comn, para
ello utilizaremos un poco de habilidad
matemtica e intuicin, basndonos en el
Clculo Inductivo y las propiedades bsicas
de la matemtica.
Multiplicacin por 15
Ejemplo 2:
1.er paso
4 x 6 = 24
se deja 4 y se lleva 2
84 x
96
8064
2.o paso
8 x 6 = 48 +
4 x 9 = 36
84 +
2
86
se deja 6 y se lleva 8
Multiplicacin ab x mn
Sea :
ab x mn =
3.er paso
8 x 9 = 72 +
8
80
Ejemplo 1:
35 x
42
1470
1.er paso
5 x 2 = 10
se deja 0 y se lleva 1
Multiplicacin por 5
Sea :
2. paso
3x2= 6+
5 x 4 = 20
26 +
1
27
se deja 7 y se lleva 2.
er
3. paso
3 x 4 = 12 +
2
14
2do de Secundaria
abc x 5 =
2
ab0
ab x 15 = ab0 +
Ejemplos:
18 x 15 = 180 +
23 x 15 = 230 +
32 x 15 = 320 +
180
2
230
2
320
ab0
982 x 15 =9820+
n0
n x 15 = n0 +
473 x 15 = 4730 +
ab x 5 =
Sea :
= 270
= 345
= 480
4730
2
9820
2
= 7095
= 14 730
abc0
2
Multiplicacin por 25
Ejemplos:
Sea :
Calcula :
34 x 5 =
53 x 5 =
340
2
530
2
= 170
= 265
Un eulerino... un triunfador
ab x 25 = ab00
4
abc x 25 =
abc00
4
117
Razonamiento Matemtico
Ejemplos:
Ejemplos:
32 x 25 =
43 x 25 =
82 x 25 =
3200
4
4300
4
8200
4
= 800
Ejemplos:
= 1075
llevo 1
= 6 (11)(11) 5
= 7215
ab x 11 = a(a + b)b
abc x 11 = a(a+b)(b+c)c
llevo 1
576
(83)2 = ?
(83)2 = 82 ... 2(8)(3) ... 32
llevo 4
Multiplicacin por 11
Sea :
(24)2 = ?
(24)2 = 22 ... 2(2)(4) ... 42
no llevo
6889
Clculo de nmeros al
cuadrado
1. CUADRADO DE UN NMERO
QUE TERMINA EN 5
Ejemplos:
(N5)2 = .........25
2 3 x 1 1 = 2 5 3
3. CUADRADO DE UN NMERO
CUALQUIERA
(N)2 = (N a)(N + a) + a2
x(N + 1)
Donde a es el C.A. para ser un
+ +
8 4 7 x 11 = 9 3 1 7
723 x 11= 7(7+2)(2+3)3 = 7953
Ejemplos:
(35)2
superior o inferior.
=
1225
x4
965 x 11= 9(9 + 6)(6 + 5)5
= 9(15)(11)5
(145)2
21025
x 15
= 9(15)15
Con decimales!
= 9(16)15
1
(8,5)2 = 72,25
x9
=9 6 1 5
= 10 615
Ejemplos:
(16,5)2 = 272,25
x 17
2. CUADRADO DE UN NMERO
DE 2 CIFRAS
Desarrollo del Binomio
2
118
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Cifras Terminales
(...5)n = ...5
(...6)n = ...6
Donde n Z+.
(...2) = ...6
(...3)4 = ...1
(...7) = ...1
(...8)4 = ...6
(11)2 = 121
terminan
en 1
(31)2 = 961
Resolucin:
terminan
en 0
(40)2 = 1600
(15)2 = 225
terminan
en 5
(65)2 = 4225
61
1
15 61 = 4 + 1
terminan
en 6
(16)2 = 256
(...4)
= ...4 (...9)
(...4)par = ...6 (...9)par
= ...9
= ...1
par
= (...4)
= ...6
a) 6
b) 7
c) 8
d) 650
e) 858
R=282 + 752
d) 9
e) 10
6
55533
a) 6 123
b) 6 409
c) 7 052
d) 5 609
e) 6 209
8) Halla:
Si A = 999992222
,
halla la cifra terminal.
S=23 x 11+352-72 x 5
A = 99999par = ...1
a) 1 231
b) 1 255
c) 1 118
2do de Secundaria
a) 657
b) 756
c) 850
7) Halla:
1) 342 x 5 = abac
d) 18
e) 16
A=56 x 11+28 x 5
Nivel I
Termina en
d) 17
e) 18
6) Resuelve:
impar
Termina en
a) 14
b) 15
c) 16
a) 13
b) 15
c) 17
(2004)
d) 14
e) 15
5) (23)2 = abc
(26) = 676
2004
a) 11
b) 12
c) 13
impar
d) 13
e) 14
4) 63 x 12 = abc
En el exponente:
(20)2 = 400
a) 10
b) 11
c) 12
3) 132 x 99 = a30bc
Ejemplo:
Ejemplos:
2) 348 x 11 = abcb
Un eulerino... un triunfador
d) 1 123
e) 1 116
119
Razonamiento Matemtico
9) Resuelve:
P=852 - 17 x 22
a) 7 850
b) 8 561
c) 7 620
d) 6 851
e) 6 872
10) Halla:
P = 212 + 14 x 11
a) 690
b) 595
c) 580
d) 482
e) 495
M = 16 x 22 + 232
a) 880
b) 860
c) 881
d) 781
e) 635
12) Resuelve:
N = 652 + 57 x 11
a) 3 845
b) 4 830
c) 4 852
d) 4 856
e) 3 852
13) Resuelve:
R = 352+38x11+21x34
a) 2 350
b) 2 357
c) 2 380
d) 4 250
e) 3 251
d) 52
e) 7
15) Halla a x b x c
si:
36000 x 5 = abc000
120
a) 20600 y 34476
b) 20600 y 33150
c) 20600 y 31824
d) 19776 y 32150
e) 21424 y 33150
a) 12
b) 13
c) 14
a) 6
b) 7
c) 8
d) 28
e) 0
d) 15
e) 16
a) 8
b) 7
c) 6
d) 5
e) 10
a) 189
b) 315
c) 400
d) 185
e) 320
d) 9
e) 10
22) Al resolver :
9914986 x 11
indica la suma de la primera y
ltima cifra del resultado.
a) 6
b) 7
c) 5
d) 8
e) 9
d) 3
e) 5
a) 682
b) 782
c) 681
d) 581
e) 785
14) Halla a + b
si: (105)2 = ...ab
a) 1
b) 8
c) 18
11) Halla:
a) 5
b) 2
c) 25
Nivel II
d) 19
e) 26
21) C o n o c i e n d o l a s i g u i e n t e
operacin:
38 x
2m
1064
indica el valor de m sin usar la
operacin de divisin.
a) 3
b) 4
c) 8
d) 45
e) 55
d) 9
e) a o c
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) 140
e) 180
a) 2
b) 3
c) 4
d) 0
e) Faltan datos
d) 36
e) 30
37) Si:
28) Halla 3A + B + C si:
(AB5)2 = 15 625
11 x C = 1078
2
a) 127
b) 138
c) 181
d) 150
e) 105
29) Calcula:
A2 + 2B C si :
11 x A = 187
(B5)2 = 2025
11 x C = 341
a) 295
b) 266
c) 256
d) 281
e) 315
d) 0
e) Faltan datos
d) 25
e) 16
548 x 99 = ...xy ,
calcula x y
a) 7
b) 5
c) 3
d) 1
e) 4
x y = 16
x y=2,
calcula x + y sin usar clculos
algebraicos.
a) 36
b) 20
c) 18
d) 24
e) 12
d) 5
e) 7
d) 13
e) 20
a) 2
b) 3
c) 0
d) 5
e) Falta
conocer "n"
Nivel III
a) 5
b) 7
c) 16
a) 1
b) 6
c) 4
30) Si:
22 . xx = 242,
calcula el valor de x.
d) 25
e) 18
41) Si se sabe :
x : par
y : impar,
indica la situacin de C.
C = (ax)(xy) y
d) 15
e) 8
a) Par
d) Falta datos
b) Impar
e) N.A.
c) Falta conocer "a"
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
121
Razonamiento Matemtico
d) 9
e) 6
999
d) 6
Reto
e) 1
Amigas
47) Halla la ltima cifra de:
e) 6
a) 6
b) 7
c) 8
d) 0
S=
d) 9
e) 0
d) 0
UNI94
SMP96
+ PUCP98
a) 1
b) 2
c) 3
e) 5
RYDER99
d) 4
e) 5
XY1
+ RV55
JULIO
HP3
d) 8
e) 6
E = JAM73
a) 1
b) 2
c) 3
1999
+ CLA75
+ ALA02
y le da a Ivonne lo que
corresponde. Tal suma es:
d) 5
e) 7
a) 12
b) 15
c) 21
122
d) 10
e) 13
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
l e
Razonamiento Matemtico
Induccin
Matemtica
Consiste en analizar casos particulares
para conseguir ciertos resultados que
al analizarlos nos permitan llegar a una
conclusin, que llamaremos caso general.
Casos
Particulares
Induccin
U U
A A A
E E E E E E E
G G G G G G G G
O O O O O O O O O
n = 1 (6) = 36
CIFRAS = 3 + 6 = 9 = 9(1)
N. de formas de leer
JUAN DIEGO = 29 -1 = 28
2 letras
n = 2 (66) = 4356
CIFRAS = 4 + 3 + 5 + 6 = 18
= 9(2)
U
1
2do de Secundaria
U
1
1 .2.3. 4 + 1= 1 x 4 +1=5
N. de formas de leer
JU = 1 + 1 = 2 = 22 1
3 letras
U
A
1
U
A
2
2 . 3 . 4 . 5 + 1 = 2 x 5 +1=11
+
3 . 4 . 5 . 6 + 1 = 3 x 6 +1=19
n = 4 (6666)2 = 44435556
CIFRAS = 4+4+4+3+5+5+5+6
= 36 = 9(4)
Para
n = 3 (666)2 = 443556
CIFRAS = 4 + 4 +3 + 5 + 5 + 6
= 27 = 9(3)
N
1
9 letras
Resolucin:
N
3
n cifras
Resolucin:
N
3
N. de formas de leer
JUAN = 1+3+3+1 = 8 = 24 - 1
D D D D D
I I
U
A
N
1
N N N N
Caso
General
4 letras
A
1
N. de formas de leer
JUA = 1 + 2 + 1 = 4 = 23 1
Un eulerino... un triunfador
= 47 x 50 + 1 = 2351
123
Razonamiento Matemtico
Nivel I
1 2 34
60 6162
nmero de esferas
1
2
3
4
Caso 1 :
Caso 2 :
Caso 3 :
a) 32
d) 64
3
4
5
6
4
5
6
7
b) 48
e) 72
a) 64
d) 55
4
5
6
... 9 10 11
... 10 11 12
... 11 12 13
10 11 12 13 ... 18 19 20
11 12 13 14 ... 19 20 21
Caso 1 : 1
suma: _____
Caso 2 : 1 2
suma: _____
b) 60
e) 18
c) 100
c) 36
R
ROR
ROMOR
b) 16
e) 8
3
4
b) 29
e) 32
c) 28
97 x 98 x 99 x 100 + 1
a) 5000
d) 2500
b) 9700
e) 1000
c) 9701
3 5
7 9 11
13 15 17 19
suma: _____
4
5
a) 10
d) 1000
124
a) 30
d) 31
7) Calcula:
a) 7
d) 31
c) 32
4x5x6x7+1
b) 31
e) 64
c) 60
Caso 3 : 1 2 3
2
3
b) 81
e) 70
a) 24
d) 63
6) Calcula :
9 cifras
2
3
4
2
3
4
5
Caso 4 :
1
2
3
A
ARA
ARTRA
ARTUTRA
ARTURUTRA
ARTURORTIRA
Un eulerino... un triunfador
b) 100
e) 2000
c) 300
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
1
1 1
1 2 1
1 3 3 1
b) 100
e) 511
10 trminos
b) 8
e) 6
12) Si :
c) 1023
11) Efecta:
1 2 + 3 4 + 5 6 +...
a) 5
d) 6
Nivel II
c) 5
W1 = 1 x 2 + 4,
W2 = 2 x 3 + 6,
b) 12
e) 17
a) 100/99
b) 100/101
c) 100/102
a) 8
d) 16
a) 2
d) 5
3 x 5 x 17 x 257 + 1
b) 3
e) 6
c) 4
2do de Secundaria
a) 256
d) 128
b) 512
e) 2048
c) 1024
b) 36
e) 100
c) 64
23) Si f(1) = 1 + 2
f(2) = 2 + 3
f(3) = 3 + 4
,
b) 12
e) 18
c) 14
halla f(100).
a) 200
d) 300
b) 201
e) 400
c) 202
18) CINCO
a) 108
d) 104
C
I I
N N N
C C
O
b) 8
e) 14
c) 10
b) 102
e) 103
c) 110
19) Calcula:
b) 1770
e) 1940
c) 1720
29 x 30 x 31 x 32 + 1
a) 918
d) 926
b) 929
e) 932
c) 936
20) Calcula :
15) Calcula :
24
c) 1100
M
U U
N N N
D D D D
O O O O O
a) 6
d) 12
d) 102/101
e) 103/102
10
11
12
13
17) MUNDO
c) 13
...
...
...
...
4
5
6
7
a) 10 000 b) 1000
d) 1010 e) 5050
W3 = 3 x 4 + 8;
3
4
5
6
10 11 12 13 ... 19
calcula W99.
2
3
4
5
E = 50 x 51 x 52 x 53 + 1
usando induccin.
a) 2648
d) 2651
b) 2649
e) 2652
b) 108
e) 210
c) 180
c) 2650
Un eulerino... un triunfador
125
Razonamiento Matemtico
b) 1614
e) 1748
c) 1728
100 cifras
b) 801
e) 600
a) 1600
d) 2000
a) 930
d) 430
30) Si :
1 =4
3 = 16,
halla
8
a) 81
d) 49
30
c) 480
c) 64
Nivel III
31) Calcula la suma de todos los
elementos de la s iguiente
matriz:
a) 154
b) 225
c) 3475
d) 3375
e) 3325
126
b) 6
e) 10
15
a) 255
d) 256
b) 511
e) 25
1
1
1
1 ...
1
+
+
+
+ +
1x2 2x3 3x4 4x5
99x100
a) 99/100 b) 1
d) 100/99 e) 98/99
c) 1
a) 8889
d) 7950
c) 7
b) 7992
e) 4250
c) 7500
a) 451
d) 160
c) 2
b) 441
e) 453
c) 420
41) Calcula :
35) Si :
halla
b) 72
e) 100
halla
c) 2100
1 = 2 , 2 = 9 y 3 = 28;
2 =9
= 22 3 x 1
= 32 4 x 2
= 42 5 x 3
= 52 6 x 4 ,
...
b) 465
e) 720
b) 1900
e) 2250
S=
1 2 3
1
2
3
4
18 20 22 ... 34 36
20 22 24 ... 36 38
c) 601
2 4 6 ... 18 20
4 6 8 ... 20 22
6 8 10 ... 22 24
3 5
7 9 11
... ... ... ...
a) 681
d) 344
41000
(2+1)(22+1)(24+1)(28+1)... +1
2000 factores
7
b) 342
e) 50
c) 350
a) 1 000 000
b) 106
c) (102)3
a) 2
d) 16
b) 4
e) 32
c) 8
b) 127
e) 124
c) 126
101 cifras
a) 900
d) 916
b) 925
e) 907
c) 625
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) 24
e) 32
A
L L
I I I
A A A A
N N N
Z Z
A
b) 16
e) 24
c) 18
3825
3675
3125
3500
4280
1
12 1212 121212
+
+
+ ...
25 2525 252525
100 sumandos
a) 12/25
d) 48
b) 25/12 c) 12
e) Faltan datos
b) 81
e) 72
c) 64
50) Si :
a5 x a6 x a7 x a8 + 1 = 2161,
calcula:
M = a + aa + aaa + ...
a sumandos
a) 4936
d) 4836
b) 4938
e) 4746
c) 4856
c) 256
a) 14
d) 20
48 49 50
c) 30
b) 64
e) 512
a) 49
d) 100
1 2 3 4
A=
a) 128
d) 32
2500
500
2550
2499
2501
2do de Secundaria
50
Un eulerino... un triunfador
127
Razonamiento Matemtico
Repaso
Nivel I
d) S/.47 490
e) S/.47 590
d) S/.11 835
e) S/.11 735
4) La entrada a un parque de
diversiones cuesta S/. 11. Si en
el mes de marzo ingresaron 7615
personas, a cunto ascendi
la recaudacin por la venta de
entradas?
a) S/.84 765
b) S/.82 775
c) S/.84 775
d) S/.87 765
e) S/.83 765
d) S/.66 378
e) S/.63 378
a) S/.22 315
b) S/.21 325
c) S/.22 305
128
d) S/.21 335
e) S/.22 325
a) 2
b) 4
c) 5
d) 6
e) 7
10) Calcula :
M=
d) 15
e) 17
a) 12
b) 13
c) 14
D
U U
L L L
C C C C
E E E E E
a) 8
b) 16
c) 18
d) 12
e) 14
8) 371 x 99
a) 25
b) 23
c) 26
d) 250
e) 249
6) 41 x 37
a) 11
b) 12
c) 14
22 x 23 x 24 x 25 + 1
a) 550
b) 551
c) 251
7) 375 x 11
3) Un confeccionista tiene 893
chompas, va a Gamarra y las
vende todas a S/. 25 cada una.
Cunto recibe por esta venta?
9) 101 x 101
d) 24
e) 27
Un eulerino... un triunfador
Fila 1
Fila 2
Fila 3
Fila 4
a) 36
b) 216
c) 612
1
3 5
7 9 11
13 15 17 19
d) 96
e) 106
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
a) 525
b) 625
c) 256
d) 125
e) 111
a) 60
b) 61
c) 120
d) 80
e) 59
a) 10
b) 100
c) 90
a) 8
b) 9
c) 10
d) 11
e) 12
d) 8
e) 9
10 cifras
d) 180
e) 200
a) 1
b) 4
c) 9
Nivel II
d) 25
e) 16
d) 0
e) Faltan datos
d) 3
e) 8
d) 81
e) 45
d) 75 200
e) 125 000
16) Resuelve :
N = 652 + 57 x 11
a) 3845
b) 4830
c) 4852
d) 4856
e) 3852
d) 4
e) 5
D
I I
A A A
d) 4250
e) 3251
2do de Secundaria
d) 10 099
e) 10 091
27) DIA
17) Resuelve :
R = 352 + 38 x 11 + 21 x 34
a) 2350
b) 2357
c) 2380
a) 10 000
b) 11 199
c) 10 090
a) 2
b) 4
c) 5
Un eulerino... un triunfador
d) 6
e) 8
129
Razonamiento Matemtico
28) CALMA
Nivel III
C
A A
L L L
M M
A
a) 4
b) 6
c) 8
d) 10
e) 12
31) Si :
(z6x1) x 11 = w2y91,
calcula el valor de x z + y w.
a) 4
b) 3
c) 2
d) 1
e) 0
M
A A
N N N
G G G G
O O O O O
a) 16
b) 14
c) 12
d) 10
e) 8
S1 = 1 -
1
2
1
S2 = 1 3
. S1 y
1
4
. S2 ;
S3 = 1 halla S500.
a) 1/150
b) 1/500
c) 1/501
a) Par
d) a y b
b) Impar
e) N.A.
c) Faltan datos
33) Halla a + b si :
(1 x 3 x 5 x 7 x 9 x ...)2 = ...ab
d) 9
e) 11
d) 15
e) 16
d) 1/100
e) 1/51
a) 5
b) 6
c) 3
32
1996
1996
d) 9
e) 0
a) 5
b) 6
c) 1
a) 2
b) 4
c) 8
d) 1800
e) 900
a) 999
b) 110
c) 990
d) 81
e) 330
es :
d) 0
e) 9
a) 796
b) 902
c) 849
d) 907
e) 912
42) Si :
M = 9 x 888...88 ,
2003 cifras
130
1997
200 cifras
a) 3
b) 5
c) 7
30) Si :
d) 7
e) 0
(32)
a) 2
b) 3
c) 5
Un eulerino... un triunfador
d) 19 979
e) 10 827
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Retos
a) 26
b) 27
c) 28
d) 25
e) 24
11
RETO 1
3 2 1
a) 11
b) 22
c) 33
d) 44
e) 55
a) 118
b) 96
c) 124
d) 512
e) 255
45) Calcula :
21006
(3 x 5 x 17 x 257...) + 1
d) 100
e) 128
1006 factores
a) 2
b) 3
c) 4
d) 5
e) 6
RETO 2
Se dispone de S/.100 para comprar
40 corbatas
de
S/.1;
d) 574
e) 1
compraron?
RETO 3
...
F(1)
a) 77
b) 81
c) 85
F(2)
F(3)
22 =
22
33
a) 213
b) 44
c) 66
2222
3333
222222
333333
+...+
22...2
33...3
d) 77
e) 88
d) 89
e) 101
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
131
Razonamiento Matemtico
Psicotcnico
En esta clase, nuestro propsito es
incentivar en ti, el razonamiento, la
imaginacin, la creatividad y la lgica
de modo que ejercites tu habilidad
mental de manera ptima.
Veamos algunos ejemplos:
Podras decir que observas en las
figuras :
2. TEST ESPACIAL
Debe observarse la figura plana
con todas sus caractersticas y al
doblar mentalmente, formando una
figura espacial, deben de coincidir.
As :
3. TEST DE COMPRENSIN
MECNICO
Cul de las dos lunas dar ms
vueltas alrededor del planeta?
a)
b)
Aspectos elementales
Debemos tener en cuenta a la lgica y
a la matemtica como ciencias pilares
del saber humano. Dividiremos nuestro
estudio en dos partes:
Test mentales (ingenio y rapidez).
Figuras (rapidez visual).
132
... la Luna A.
Adems observaremos casos de
razonamiento en el plano.
1. TEST DE DOMIN
Un eulerino... un triunfador
b)
c)
d)
e)
Rpta.: La alternativa d, pues va
en sentido contrario a los dems.
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
6)
es a
a)
d)
como
b)
es a:
c)
?
Nivel I
1) Seala la figura que no tiene
relacin con las dems:
e)
d)
c)
e)
d)
e)
c)
9)
4)
8. Qu figura contina?
a)
b)
d)
e)
c)
A
10)
b)
b)
a)
a)
8)
?
b)
e)
a)
d)
c)
Qu figura falta?
2
b)
7)
a)
c)
A
5)
d)
11)
e)
2do de Secundaria
?
a)
b)
d)
e)
c)
Un eulerino... un triunfador
133
Razonamiento Matemtico
21)
Nivel II
16)
12)
es a
como
a)
b)
d)
e)
es a:
A
c)
a)
b)
d)
e)
c)
17)
22)
13)
A
es a
como
es a:
18)
a)
b)
d)
e)
c)
b)
d)
e)
c)
19)
14)
a)
23)
es a
como
a)
b)
d)
e)
es a:
A
c)
...
a)
b)
d)
e)
a)
b)
d)
e)
c)
20)
15)
es a
como
a)
b)
d)
e)
134
24)
es a:
c)
a)
b)
d)
e)
c)
Un eulerino... un triunfador
c)
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
25)
a)
b)
a)
b)
d)
e)
c)
34)
a)
b)
d)
e)
c)
c)
30) Qu figura falta?
d)
e)
26)
?
a)
d)
b)
c)
a)
b)
d)
e)
c)
b)
d)
e)
c)
e)
Nivel III
a)
b)
c)
31)
a)
d)
b)
c)
e)
d)
b)
c)
b)
d)
e)
c)
e)
a)
32)
a)
b)
c)
37) Indica la figura que falta:
d)
e)
d)
e)
a)
b)
d)
e)
33)
c)
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
a)
b)
d)
e)
c)
135
Razonamiento Matemtico
47)
?
?
a)
b)
d)
e)
a)
b)
d)
e)
c)
Rpta.: .........
c)
43)
39) Qu figura falta?
A
44)
Rpta.: .........
?
a)
b)
d)
e)
c)
49)
40) Qu figura no corresponde a las
dems?
a)
b)
d)
e)
c)
a)
b)
d)
e)
c)
a)
b)
d)
e)
a)
b)
d)
e)
c)
50)
46)
a)
b)
d)
e)
136
c)
Rpta.: .........
Un eulerino... un triunfador
c)
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Resolucin de
Ecuaciones
En matemticas se trabaja con igualdades. Si son ciertas para algunos valores,
se llaman ecuaciones. Otras igualdades que son ciertas siempre, se llaman
identidades.
Observa:
x+3=7
3 + x = 10
x = 10 3
x=7
Las ecuaciones
Se llama ecuacin a aquella igualdad que se satisface para algn o algunos
valores asignados a sus incgnitas. Por ejemplo, en una ecuacin lineal x + 3
= 7, es una ecuacin. La ecuacin se verificar slo cuando x sea 4.
3x + 2 = 5x 8
Ecuacin entera
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
137
Razonamiento Matemtico
3
x + 2 = 5x 3
5(x + 3)+7=4 (x + 3) + x + 10
5x+15+7= 4x + 12 + x + 10
5x 5x = 22 22
0=0
Es una ecuacin compatible e
indeterminada (tiene infinitas
soluciones).
Ecuacin fraccionaria
Las irracionales tienen una incgnita
bajo el signo radical:
x+3= x2
Ecuacin irracional
Las ecuaciones pueden tener una
o dos incgnitas y su grado tambin
puede variar.
Clasificacin de un
sistema de ecuaciones
segn sus soluciones
a) Compatibles:
Son aquellos que tienen por lo
menos una solucin. A su vez stas
se dividen en:
Determinadas: Si tienen un nmero
limitado de soluciones.
Indeterminadas: Si tienen un
nmero ilimitado de soluciones.
b) Incompatibles:
Son aquellas que no tienen
solucin.
Ejemplos :
3x + 5 = 2x + 11
x = 6
1. Resuelve 2x + 7 = x + 10
Resolucin:
Transponiendo trminos tenemos:
Recuerda que
al transponer los
trminos, estos
cambian de signo.
2x + 7 = x + 10
2x x = 10 7
x= 3
48
4x = 48 x = 4
x = 12
36
x = 36
x=1
138
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
x
2x
x
6 +7= 3 + 2 +1
4. Resuelve
Resolucin:
6 1 3 2 1 2
3 1 3 1 1 3
1 1 1 1 1
Nivel I
As tenemos:
x + 42 = 4x + 3x + 6
42 6 = 4x + 3x x
36
6x
P r o c u r a
si emp r e que
la variable
permanezca
con coeficiente
positivo.
b) 4
e) 0
c) 2
6 = x
x=6
Luego M.C.M. = 6
5. Resuelve la ecuacin:
a) 4
d) 2
x
3(x 8)
= 5 +1
2
Resolucin:
5 1 2
5 1 5
1 1
Luego:
a) 5
d) 8
b) 6
e) 9
c) 7
M.C.M. = 10
4) Resuelve la ecuacin y halla xx
en: 5(2x + 7) + 3 = 48
Transponiendo trminos:
(5)(3)(x8) = 2x + 10
15(x 8) = 2x + 10
15x 120 = 2x + 10
c) 3
3) Resuelve:
3(x 3) + 13 = 4x 1
3(x 8)
x
1
= 5 + 1
2
2
1
1
b) 5
e) 0
15x 2x = 10 + 120
13x = 130
130
x = 13
x = 10
a) 2
d) 3
b) 0
e) 4
c) 1
5) Resuelve:
2(7x + 4) = 8(2x + 3)
a) -6
d) -5
b) -8
e) N.A.
c) -7
6) Resuelve:
a+1
7
1a
10 + 5 = 6
2
a) 18
d) 21
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
b) 19
e) 22
c) 20
139
Razonamiento Matemtico
7) Halla "2a":
14) Resuelve:
7a + 1
3(a - 1)
2(a + 1)
=
10 +
10
5
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
b) 4
e) -1
c) 6
a) 3
d) 2
b) 0
e) 1
b) 2
e) 5
c) 3
b) 27
e) 31
b) 13
e) 6
c) 12
15) Resuelve:
1
2a
1 + a 3 = 6 + 2 9 + 16
b) 14
e) 7
c) 15
Nivel II
c) 29
b) 2/3
e) 2
9(a 1)
2
a) 20
d) -16
31
a) 33
b) 33
d) 31
e)
33
c) 31
4
33
b) 7
e) N.A.
c) 8
x
2 x=
a) 12
d) -8
a) 18
d) 17
140
b) 19
e) 6
a(a 3)
(a 4)(a 7)
=2
11
11
b) 4
e) N.A.
c) 25/4
2(13x + 1)
+4 = 31
x
a) 3
d) 1
x
4 9
b) 8
e) 9
a) 1
d) 4
c) -6
b) 2
e) 5
b) 4
e) 0
c) 2
c) 20
Un eulerino... un triunfador
c) 3
24) Resuelve:
3+
13) Resuelve:
2a + 4 5 = 3(a 7)
c) 9
2(x+1)
3(x1)
7x + 1
= 10
5
10
2(m4)+15m
15m + 7(m1)
+30=
3
21
a) 25
d) 4/25
b) -12
e) 10
23) Resuelve:
18) Resuelve:
2(a + 1)
10
+
= 6
3
c) 120
7
1x
x+1
2 6 + 5 = 10
1
12) Resuelve:
b) 90
e) 75
c) 14/5
17) Resuelve:
a) 6
d) 3
a) 60
d) 150
= 3 +4
22) Resuelve:
16) Resuelve:
3x 1(x+4) [2(x3) 3(12x)] =
x 2
a) -1
d) 3/5
x
x
5 + 6
21) Resuelve:
c) 4
10) Resuelve:
11(2x7)+2(5x4) 3(2x5)= 18
a) 1
d) 4
a) 14
d) 16
a) 13
d) 16
9) Resuelve:
2(3a 7) + 5(a + 3) = 23
m
m 2m
+9 = 4
2
1
x 3
a) 4/3
d) 10/3
3+
b) 2/3
e) 4/5
2
1
5 + 15
c) 8/10
a) 1
d) 45
2+ x5=2
b) 2
e) 54
c) 30
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
4 + 23+ 1 +
a) 1
d) 40
x3=3
b) 20
e) 12
2x + y = 6
a) 3/2
d) -1
c) 30
a) -7
d) -6
5
x+3
x3 = 2
b) 7
e) 10
c) 8
34)
x
2
b) 7
e) 5
c) 1/3
xy+1=4
x
x
1
a a+b = a+b
b) a/b
e) 1
c) ab
35)
c) 6
b) 14
e) 18
c) 8
b) 2
e) 18
c) 1/2
a) 5
d) -3
(12344)2 (24689)2
b) -11
e) 20
d) 74 070
e) 12 345
c) 12
1
1
1
4 (x2)+ 3 x 3 (2x1) = 0
a) -3
d) -6
b) -4
e) -7
c) -5
1 1 1 1 1
3 3 3 3 3 x 1 1 1 1 1=0
a) 363
d) 366
c) 2
px
m+n
p
2(m + n)
m+n
m-n
b)
p
p
e)
c)
mn
p
pn
p
43) Reduce
b) 1
e) 5
c) -2
x+3
y =2
y+6
x =1
y halla x2 y2.
38) Resuelve:
d) mnp
37) Resuelve:
3x+2
= 3x2
Nivel III
a) 9
d) 1
3
4
x+2 = x1
c) 3
(12346)2 (24691)2
a) 12 340
b) 24 680
c) 12 343
36)
b) 1
e) 4
a)
a) 0
d) 5
29) Resuelve:
x+3
2 3x
4x
= 3
2
7
c) 51
40) Resuelve:
3(m + n)
b) 1/4
e) 3
b) 34
e) 36
2x + 7
3x + 8
=
6
7
a) 4
d) 1
a) 1
d) 4
a) 17
d) 18
x
1 x 1 x 1 1 x
3 4+ 4 = 5 5+ 6 6
3
x
+ 3 = 10
a) 10
d) 12
28) Resuelve:
a) b/a
d) a+b
b) 2/5
e) 1
33) 3x 9+5x+10 = 4x + 8 x
27) Resuelve:
a) 6
d) 9
b) 364
e) 367
a) 23
d) 21
b) 22
e) 12
c) 24
c) 365
c) -3
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
141
Razonamiento Matemtico
b) 1250
e) 500
c) 2000
45) Si x1 + y1 + z1 = 0, calcula el
valor de E si:
x
49) Si:
a b + c = 5,
b c + d = 7,
c d e = 4,
a+b+d=9y
e a + f = 2;
calcula 2(a + b + c + d + f)
a) 27
d) 26
b) 54
e) -28
a) 10
d) 13
b) 11
e) 14
c) 12
c) -14
E= y + x+x+ z + z + y
a) -1
d) -4
b) -2
e) -5
c) -3
Diofanto de Alejandra (Diophanti Alexandrini) Nacido alrededor del
200/214 - fallecido alrededor de 284/298, fue un antiguo matemtico
46) Resuelve en x:
x2 + a2 = (a + x)2 a(a1)
a) -1
b) a
d) -7
e)
c) - 1
2
a-1
2
47) Halla x:
( )
ax
bx =
ab
a) a + b
a
b
ab
b) a b
ab
a+b
d) 2a + b e) 2
en los tiempos del emperador Juliano, hacia 365, fecha que aceptan los
historiadores.
El matemtico alejandrino debe su renombre a su obra Arithmetica. Este
libro, que constaba de trece libros de los que slo se han hallado seis, fue
publicado por Guilielmus Xylander en 1575 a partir de unos manuscritos
b) 30
e) 60
c) 35
142
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Planteo de
Ecuaciones
La comunicacin es una actividad muy importante para la vida y desarrollo de
todo ser, pues as se pueden transmitir situaciones de peligro, de hambre, de
malestar, etc. Por ejemplo, los animales para poder comunicarse, han logrado
desarrollar diferentes tipos de lenguaje, algunos tan sorprendentes y sofisticados
como en el caso de los delfines o los murcilagos (que inclusive llevaron al hombre
a inventar el radar). Estos animalitos emiten seales sonoras de alta frecuencia,
imperceptibles al odo humano.
Existen otros lenguajes, quizs ms sencillos de comprender como es el caso
del perro. Es sabido que al llegar a casa, l te recibir "saludndote" (moviendo
la colita); esta es una seal de afecto o tambin cuando en algn momento al
acercarnos nos grue; esta es una seal de incomidad.
El ser humano, lgicamente, no escapa a esta caracterstica; sin embargo, l ha
logrado desarrollar diferentes tipos de lenguaje, como por ejemplo: el lenguaje
simblico, el lenguaje cromtico, el lenguaje gestual, el lenguaje matemtico, el
lenguaje textual, etc.
Observa los siguientes grficos:
Indica
peligro
Indica
proceso
correcto
Indica
primeros
auxilios
Indica servicio
higinico
masculino
2-
25
3
Planteamiento de
ecuaciones
Consiste en traducir un problema
dado en forma de enunciado a un
lenguaje de incgnitas, es decir,
elegir apropiadamente los smbolos
desconocidos.
Variable
Smbolo con el que se representa el
valor o valores que deseamos calcular
o conocer.
Enunciado
Indica que
algo est
correcto
2do de Secundaria
Indica
silencio
Indica que
algo est
incorrecto
Un eulerino... un triunfador
143
Razonamiento Matemtico
Forma Verbal
Forma Simblica
Un nmero aumentado en 7.
x+7
Un nmero disminuido en 5.
x5
El triple de un nmero.
3x
x/4
2(x + 9)
2x + 9
(x1)+(x)+(x+1)=18
Forma Simblica
2x + 5 = 15
Forma Verbal
El triple de un nmero.
3x
x2 + 7
(x + 7)2
2x
(2x)
4x
(Resto 4):
4x + 6
2
4x + 6
2
4 = 39
2. Lectura pausada
Objetivo: Comprender el problema, determinando los datos y la pregunta.
4x + 6
= 43
2
4x
x
4. Verificar la respuesta
Objetivo: Comprobar que el resultado obtenido es el que satisface las
condiciones del problema.
144
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
= 80
= 20
Razonamiento Matemtico
a) 120
d) 180
Resolucin:
El nmero es "n".
n + 432 = 3n 8
440 = 2n
n = 220
Si la expresin hubiera sido: El
triple de la diferencia del nmero
con 8, se simbolizara as:
3(n 8)
El nmero es 220.
A:x
B : ( x 35)
C : ( x 35) 20
Luego:
x + (x 35) + (x 35) 20 =
210
A = 100; B = 65 y C = 45
3x
Nivel I
a) 140
d) 170
1) L a m i t a d d e u n n m e r o
aumentado en 5 es 25. Halla el
nmero.
a) 30
d) 25
b) 40
e) 35
c) 45
b) 28
e) 10
c) 9
b) 6
e) 16
c) 12
a) 50
d) 60
b) 40
e) 65
c) 45
Un eulerino... un triunfador
b) 150
e) 180
c) 160
2) L a m i t a d d e u n n m e r o
aumentado en 5 es 35. Halla el
nmero.
2do de Secundaria
c) 6
b) 7
e) 12
c) 150
Reduciendo:
3x 90 = 210
3x = 300
x = 100
b) 130
e) 200
Finalmente reciben:
Resolucin:
3) L a m i t a d d e u n n m e r o
aumentado en su tercera parte
es igual a 125. Halla el nmero.
b) 34
e) 32
c) 36
b) 20
e) 25
c) 22
145
Razonamiento Matemtico
b) - 13
e) - 9
c) - 4
b) 8
e) 20
c) 12
a) 50 y 35 b) 27 y 58 c) 38 y 47
d) 33 y 52 e) 29 y 56
13) Una papaya pesa 1 kg ms la
mitad de su peso. Cunto pesa?
a) 1 kg
b) 1,5 kg c) 2 kg
d) 0,5 kg e) Absurdo
14) U n h o l g a z n d u e r m e
normalmente todas las horas
de cada da menos las que
duerme. Cuntas horas duerme
diariamente?
b) 6
c) 0
e) Absurdo
146
b) 14
e) 8
c) 26
b) 11
e) 16
c) 13
a) 24
d) 12
Nivel II
b) 18
e) 35
c) 20
b) 7
e) 10
b) 13
e) 12
a) 10
d) 25
b) 12
e) 30
c) 15
c) S/.140
b) 10
e) 21
c) 12
b) 188
e) 181
c) 176
c) 8
c) 24
Un eulerino... un triunfador
c) 30cm
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
b) S/.24
e) S/.8
c) S/.18
Nivel III
31) A excede a B en 43 y B
excede a C en 19. En cunto
excede A a C?
a) 34
d) 52
b) 24
e) 62
c) 72
b) 40 m
e) 80 m
c) 100 m
2do de Secundaria
d) 100 litros
e) 120 litros
b) 6
e) 9
c) 7
b) 10
e) N.A.
c) 15
36) L o s d o s f a c t o r e s d e u n a
multiplicacin suman 91. Si se
aumentan cinco unidades al
multiplicando y se disminuyen
dos al multiplicador, el producto
aumenta en 67. Cules son los
factores? Da uno de ellos.
a) 36
d) 39
b) 37
e) N.A.
c) 38
b) 32
e) 34
c) 28
Un eulerino... un triunfador
d) $ 320000
e) N.A.
d) 10 meses
e) 20 meses
b) 3
e) 5
c) 4
b) 120
e) 96
c) 90
b) 1320
e) 1220
c) 1762
147
Razonamiento Matemtico
b) 484
e) 544
c) 512
a) 20
d) 60
d) $39 500
e) $72 500
b) 56 m
e) 46 m
c) 28 m
b) S/.14
e) S/.42
c) 50
b) 4
e) 7
c) 5
d) 0,96 m
e) 1,45 m
148
b) 13:00
e) 13:30
c) S/.21
ax3 + bx2 + cx + d = 0
requiri consideraciones bastante
profundas y resisti todos los
esfuerzos de los matemticos de
la antigedad. Slo se pudieron
resolver a principios del siglo
XVI, en la Era del Renacimiento
en Italia.
La historia de las
ecuaciones
c) 14:00
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Edades
Objetivos
Al final de la sesin de clase el
alumno ser capaz de:
1. Ejercitar las capacidades para
resolver los diferentes tipos de
problemas sobre edades.
2. Utilizar de manera adecuada,
las tablas de doble entrada para
la resolucin de problemas
sobre edades que involucren
a dos o ms sujetos.
3. Aplicar mtodos prcticos
para el planteo y resolucin
de los problemas de manera
rpida y sencilla.
4. Consolidar lo aprendido en el
tema "Planteo de Ecuaciones",
mediante la resolucin de
problemas que constituyen
una continuacin de dicho
tema ya estudiado.
Introduccin
Debido a que estos problemas sobre
edades tienen un texto que debemos
interpretar y traducir, cabe plantear la
siguiente interrogante: Por qu no se
estudiaron este tipo de problemas en
el captulo anterior sobre planteo de
ecuaciones?
Lo que sucede es que esta clase de
ejercicios pueden ser resueltos empleando
formas particulares y prcticas muy
interesantes y efectivas (incluso sin
ecuaciones), y es por ello que ameritan
ser tratados en un captulo aparte en el
cual se propondrn otras tcnicas de
planteo y resolucin de problemas.
La importancia del tema aqu
desarrollado queda en evidencia por
cuanto contribuye a enriquecer nuestro
conocimiento de otras tcnicas de
planteo y resolucin de ecuaciones y
2do de Secundaria
Observacin
En todo problema sobre edades se pueden distinguir principalmente tres
elementos: sujetos, tiempo y edades. Sobre ellos trataremos a continuacin.
Nociones Previas
SUJETOS
Son los protagonistas del problema, a quienes corresponden las edades y que
intervienen en el problema.
Ejemplo :
Paola es cinco aos menor que Junior, pero tres aos mayor que
Kelly.
TIEMPO
Es uno de los elementos ms importantes, ya que las condiciones del problema
ocurren en tiempos diferentes (pasado, presente o futuro) y todo depende de
su correcta interpretacin. Como hemos mencionado, los tiempos pueden ser:
pasado, presente y futuro. Es decir:
Tiempo
Expresiones
Presente
En un problema existe un solo
presente. Se le identifica por las
siguientes expresiones:
Tengo..., Tenemos...,
Tienes... Hoy la edad ...,
La suma de nuestras edades es...,
etc.
Pasado
En un problema pueden darse uno o
ms pasados. Se le identifica por las
siguientes expresiones:
Hace..., Tenamos...,
Tuvimos..., Tena, tuve...,
Tenas, tuviste,
La suma de nuestras edades fue...,
etc.
Futuro
En un problema pueden darse uno o
ms futuros. Se le identifica por las
siguientes expresiones:
Un eulerino... un triunfador
149
Razonamiento Matemtico
EDAD
La edad representa el tiempo de
vida de un sujeto. Entre las edades se
establecen determinadas relaciones,
llamadas condiciones, las cuales se
cumplen en un mismo tiempo o entre
tiempos diferentes.
x + 20
= 3 (x 10)
x + 20 = 3x 30
20 + 30 = 3x x
50 = 2x
x = 25 Edad actual 25
aos
3x + 5 + x + 5 = 46
4x = 36
x = 9 (edad de ngel)
Rpta.: 9 aos
Ejemplo :
Hoy tengo 26 aos, pero dentro de
cuatro aos tendr el doble de la edad
que tena hace 11 aos.
Tiempo
Edad
Hace 11 aos
15
Hoy
26
Dentro de
4 aos
30
dentro de
10 aos
x 5
x + 10
Pasado
Presente
Futuro
dentro de
20 aos
x 10
x + 20
Pasado
Presente
Futuro
150
Pasado Presente
Sara
ngel
Futuro
Dentro de 5
3x
3x + 5
Dentro de 5
x+5
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
4. Actualmente tengo 20 aos, podras decir qu edad tena hace seis aos y
cuntos aos cumplir dentro de ocho aos?
Resolucin:
Hoy tengo
hace 6 aos
dentro de 8 aos
20 aos
T. Pasado
hace 5 aos
b) 45
e) 60
dentro de 8 aos
b) 100
e) 110
d) 28 aos
e) 24 aos
a) 13 aos
b) 14 aos
c) 11 aos
d) 29 aos
e) 30 aos
2do de Secundaria
c) 102
Presente
Nivel I
c) 48
T. Futuro
a) 98
d) 104
hace 12 aos
c) 61
Tiempo
Presente
b) 54
e) 82
a) 36 aos
b) 47 aos
c) 54 aos
d) 67 aos
e) 74 aos
d) 74 aos
e) 82 aos
Un eulerino... un triunfador
d) 12 aos
e) 15 aos
b) 7
e) 4
c) 5
d) 25 aos
e) 30 aos
151
Razonamiento Matemtico
d) 35 aos
e) 40 aos
a) 18 aos
b) 20 aos
c) 32 aos
d) 14 aos
e) 15 aos
b) 4
e) 10
c) 8
b) 8
e) 10
c) 9
d) 12 aos
e) 11 aos
152
d) 25 aos
e) 27 aos
d) 24 aos
e) 27 aos
d) 10 aos
e) 14 aos
d) 20 aos
e) 15 aos
Nivel II
a) 24 aos
b) 22 aos
c) 21 aos
b) 2
e) 5
c) 3
d) 46 aos
e) 48 aos
Un eulerino... un triunfador
b) 20
e) 22
c) 18
d) 45 aos
e) 75 aos
d) 20 aos
e) 21 aos
d) 30 aos
e) 54 aos
d) 60 aos
e) 70 aos
d) 8 aos
e) Nunca ser
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
d) 60 aos
e) 55 aos
d) 18 aos
e) 19 aos
Nivel III
31) Rosa tiene el cudruplo de la
edad de Romina que tiene ocho
aos y hace algunos aos tena 25
veces la edad de Romina. Hace
cuntos aos fue?
a) 7
d) 9
b) 6
e) 12
c) 8
d) 37 aos
e) 38 aos
d) 34 aos
e) 33 aos
d) 33 aos
e) 39 aos
d) 32 aos
e) 26 aos
b) 14
e) 11
c) 15
b) 26
e) 29
c) 27
d) 25 aos
e) 26 aos
2do de Secundaria
Un eulerino... un triunfador
b) 12
e) 16
c) 13
d) 11 aos
e) 16 aos
d) 12 aos
e) 14 aos
b) 41
e) 52
c) 32
d) 25 aos
e) 21 aos
153
Razonamiento Matemtico
d) 20 aos
e) 14 aos
Presente
Karen
2a
24
Merly
36
4a
d) 40 aos
e) 45 aos
Futuro
Diana
3n
40
Roxana
16
5n
b) 22
e) 25
c) 23
RETO 1
Alex le dice a Betty: Cuando yo
nac, t tenas 6 aos. Cuando
Csar naci yo tena la tercera
parte de lo que t tenas cuando
yo nac, pero cuando naci David,
Csar tena el doble de lo que yo
tena cuando Csar naci, pero
cuando David tenga un ao menos
de lo que yo tena cuando David
naci Qu edad tendr Csar en
ese momento?
d) 40 aos
e) 36 aos
Retos
d) II y III
e) I y III
RETO 2
Karina le dice a Roberto, la suma
de nuestras edades es 46 aos y tu
edad, es el triple de la edad que
tenas, cuando yo tena el triple
de la edad que tuviste cuando
yo nac. Entonces Roberto tiene
actualmente.
12
3x
40
Alex
24
a) 27; 30
b) 27, 37
c) 8; 35
154
d) 9; 37
e) 9; 18
Un eulerino... un triunfador
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
Repaso
6) La suma de cinco nmeros impares
consecutivos es 1725. Halla el
mayor.
Nivel I
d) 2
e) 1
2) Halla x en:
3x 5 = 2x + 6
a) 10
b) 11
c) 9
d) 8
e) 7
3) Halla x en:
2(7x 3x) + 4 = 28
a) 2
b) 3
c) 4
d) 7
e) 10
4) Resuelve:
5x + (2x4) (x+6) = 12 (2x6)
a) 6
b) 7
c) 8
d) 9
e) 14
5) Resuelve:
(x4) (+4x 2 + 3) = (6x
+ 8) + (2x 4+3)
a) 7
b) -12
c) -5
d) 5
e) 8
2do de Secundaria
a) 345
b) 347
c) 353
d) 351
e) 349
d) 104
e) 106
d) 26
e) 28
d) 62
e) 65
d) 15
e) 11
Un eulerino... un triunfador
d) 17 aos
e) 15 aos
d) 12 aos
e) 18 aos
d) 31 aos
e) 32 aos
d) 3
e) 10
155
Razonamiento Matemtico
d) 7
e) 10
a) 5
b) 10
c) 6
d) 4
e) 8
a) 20
b) 41
c) 42
d) 23
e) 43
a) 5
b) 6
c) 8
d) 4
e) 3
d) 24
e) 30
156
a) 20
b) 22
c) 30
d) 40
e) 50
Nivel II
a) 6
b) 12
c) 18
d) 145
e) 141
a) 10
b) 20
c) 30
d) 40
e) 50
d) S/.29
e) S/.32
d) 48
e) 18
d) 160
e) 180
d) 24 aos
e) 32 aos
Un eulerino... un triunfador
d) 16 aos
e) 15 aos
d) 35 aos
e) 33 aos
d) 110 aos
e) 140 aos
d) 22 aos
e) 24 aos
Nivel III
d) 8
e) -1
32) Resuelve:
15m+7(m1)
2(m 4)+15m
+30 =
21
3
a) 6
b) 7
c) 8
d) 3
e) 9
2do de Secundaria
Razonamiento Matemtico
33) Resuelve:
x
5 3 = 2 +6
a) 4/3
b) -2/5
c) -6/5
d) 6
e) 12
34) Resuelve:
a(a 3)
(a 4)(a 7)
=2
11
11
a) 25
b) 4
c) 25/4
d) 4/25
e) 14
a) 3
b) 4
c) 2
d) 1
e) 0
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
e) 5
d) 8
e) 7
a) 30
b) 40
c) 45
d) 11
e) 13
2do de Secundaria
d) 25
e) 35
d) 6
e) 7
d) S/.40
e) S/.50
d) 95
e) 135
a) 19 aos
b) 20 aos
c) 8 aos
d) 12 aos
e) 22 aos
d) 45 aos
e) 44 aos
d) 8
e) 9
d) 8 aos
e) 6 aos
d) 4
e) 5
d) 11 aos
e) 13 aos
Un eulerino... un triunfador
d) 45
e) 40
157