Professional Documents
Culture Documents
TRIGONOMETRA
1' '
NGULO
TRIGONOMTRICO
I.
1 = 60
4. SISTEMAS DE MEDIDAS
DE NGULOS
4.1. SEXAGESIMAL o INGLS
1 vuelta
360
1vuelta =360
1 vuelta = 2 rad
donde:
= 3, 1416
= 22/7
1
60
86k = 43 =
R=
3).- Halla x en :
S 180
C 200
RELACIN PARTICULAR :
xg
Si : x + 10y = 200
S
C
9 10
1 rad
Tambin:
r
o
C = 200k ; R = k
200k 180k
43
4
5
Donde:
S: N de grados sexagesimales
C: N de grados centesimales
R: N de radianes
1g = 100m
1m = 100s
1g = 10000s
Solucin : En la figura :
PROBLEMAS RESUELTOS
1).-
Si
abc
OBS.:
1 vuelta = 360 = 400g =2 rad
Calcula : a + b +c
Solucin : Se observa
x x'
61 x'
61
x'
x'
5. FORMAS PRCTICAS DE
CONVERSIN
Entonces :
abc = 616161
abc = 61621
En general:
1'
S = 180k;
L=r
Solucin : Se sabe
S
C
R
K
180 200
adems:
43
4
5
LOS
En general:
1 vuelta
1
1 vuelta = 400g
400
Sist. dado
Sentido Adems:
Horario
O
Ang. en el
6. RELACIONES ENTRE
SISTEMAS
1 = 3600
NG.
NEGATIVO :
Sentido
Antihorario
O
Sist. pedido
2. TIPOS DE NGULOS
NG.
POSITIVO :
Angulo en el
1 = 60
1. CONCEPTO
1'
60
<>
xg
-y
Si : x + 10y = 200
xg y =180
9x
-y = 180
10
9x 10y = 1800
x + 10y = 200
x = 200
4).- Calcula el valor de :
abc = 6221
1 = 60
a + b + c = 65
30
rad 40 g
3
Q
rad 6
10
Solucin : Pasando a grados
10 g
180
60
*
rad x
3
rad
9
g
* 40 x
TRIGONOMETRA
b) /4 rad
c)
180
*
rad x
=18
10
rad
b) 20
e) 100
En (Q)
Q= 4
60 36 96 g
Q=
18 6
24 g
5).- Calcula :
a) 2
b) 4
50 15
o
rad 8
10
d) 8
A 9 x ; B 10 x ; C
Solucin: En el dato
a=4
PRCTICA DIRIGIDA N 01
NIVEL I :
1).- Calcula:
b) 2
360 g 270
216 / 10 rad
c) 3
E=
d) 4
e) 1/3
1
6
SR
1
5 10
c) 3
CR
2
d) 4
b) 2
c) 3
e) 5
d) 4
e) 5
SC
5 C S
2
CS
C C
2
a) /20 rad
c) /30 rad
x
rad
10
b) 11/20 rad
d) 3/20 rad
e) N.A.
C S
43
4 5
a) 10
d) 15g
rad 40
Q 3
rad 6
10
g
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
b) 10g
e) 24
c) 15
NIVEL II
1).- Calcula el equivalente de /48 rad.
a) 215
b) 315
c) 245
d) 345
e) 515
e) 5
31
c) 250s
c) 82
b) 13 /20rad
d) 5 /18rad
c) 25m
a) 50s
b) 150s
d) 200se) 125s
a) 40
d) 13
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
e) 5
12).- Los ngulos de un cuadriltero AMOR
se miden en tres sistemas diferentes. El
ngulo A mide 30, el ngulo M mide 5/6
rad y el ngulo O mide 90g. Determina la
medida del ngulo R.
e) N.A.
b) 50m
e) 45m
11).- Reduce :
aaa= 36364
a) 1
a) 1
c) 30
c) 6
a) 5m
d) 30m
(C S) (C S)
20R
a) 10
d) 40
a) b) 2
e) /100 rad
/10
4).- Reduce :
=36
aaa= 3644
aaa= 444
b) /2rad
e) /9rad
c) /5rad
b) /2rad
e) /6rad
c) /4rad
10
a) /20 rad
d) /5rad
20 1 8
b) /10rad
e) /8rad
c) /4rad
S S C 380
C
R
R
a) 5 /9 rad
d) 3 /10rad
b) 10 /9 rad
e) 9 /10rad
c) /9rad
1 1
g
1 1
a
a) 23
d) 20
b) 22
e) 21
c) 19
TRIGONOMETRA
14).- La suma de las inversas de los
nmeros que representan la medida de un
ngulo en el sistema sexagesimal y
centesimal es igual al cuadrado de la
inversa de la medida del ngulo en
radianes. El ngulo mide :
19
19
rad b)
rad
180
1800
180
19
rad d)
rad
9
180
1800
rad
19
a)
Luego :
AC = R2
c)
CLAVES DE RESPUESTAS
e)
rad
5
d) 10
11
a) 2
e)
14
b)
c)
b) /8 rad
e) - /8 rad
a) 0,1
d) 1000g
b) 10
e) 1g
2) b
3) b
4) b
5) c
6) d
7) d
8) d
9) b
10) c
11) e
12) b
13) c
14) d
15) c
10
1) d
2) b
3) c
4) b
5) c
6) c
7) a
8) a
9) a
10) b
11) c
12) e
13) b 14) e
Radio del
crculo mayor.
r : Radio del crculo
menor.
15) a
c) /16 rad
Donde :
R
O
Entonces :
rea de la
corona
circular
Acc
rea del
crculo
mayor
rea del
crculo
menor
R2
r2
1) c
NIVEL II
3. REA DE LA CORONA
CIRCULAR ( ACC )
NIVEL I
Donde :
Ac
L
R
O
= 2R
Circunferencia
Crculo
c) 100
R
O
32
rad
R
5 SECUNDARIA I PERODO
2008
B
R
2
TRIGONOMETRA
S =
PROBLEMAS RESUELTOS
L .R
S=
2
S=
72
L2
2
Solucin :
Donde :
L : Longitud de arco.
: ngulo central en radianes.
Sx = S
15
Se sabe :
L = R
= 15 x /180 = /12
Solucin:
En la figura :
R : Radio.
L = 6
a) 2m
d) 8m
(L l
)(R r )
2
Donde :
AT.C : rea del trapecio circular.
L
: Longitud del arco mayor.
l
: Longitud del arco menor.
rad
r
L12
L3
15
30
54
3
80
= 1/3
a) m
d) 6m
b) 3m
e) 8m
c) 5m
a) 12m
d) 16m
L1 = 15 x /180 x 12 =
L2 = 60 x /180 x 18 = 6
L3 = 30 x /180 x 6 =
Por propiedad :
Solucin R-r
:
4
3
L1
c) 6m
Solucin :
l AT.C.
b) 4m
e) 12m
Sx = 2 - /2
L2
AT.C =
NIVEL I
1).- Halla la longitud de un arco en un sector
circular cuyo ngulo central mide 60 y el
radio 12m.
(R 2 r 2 )
AT.C =
2
PRCTICA DIRIGIDA N 02
2 x 2 22
x
2
4
2
72
Luego :
L = /12 x 72
- S
S = 36
4) Calcula en :
En general :
L x R
2
12 x 6
S=
2
S=
3) Calcula L en :
L1 + L2 + L3 = 8
Solucin :
b) 13m
e) 19m
Calcula :
12
L 2 L1
L 2 L1
33
c) 14m
L2
L1
TRIGONOMETRA
a) 20m
d) 50m
d) 4
e) 5
a) 1
d) 4
b) 2
e) 6
c) 3
a) m
d) 6m
b) 2m
e) 8m
c) 4m
L1
a) 5m
d) 2m
L2
L2
a) /2
d) /5
rad
O
a) m
d) 4m
b) 2m
e) 5m
c) 3m
b) 60m
e) 80m
c) 120m
2m
b) /4
e) /8
10).- Calcula :
a) 1/3
b) 2/3
c) 1
d) 4/3
e) 5/3
L2 L3
L1
L2
L3
2m
a) 3m
d) 6m
3m
C b) 4m
e) 8m
c) 5m
a) 1
b) 2
c) 3
d) 5
e) 7
2 3
1 Rad
Rad
B
C
e) 12
D 3
b) /5 rad
e) 3/10 rad
3x
a) 2 u2
3
b) 3u2
c) 4 u
540m
regin
11
8
AA
2x
O
O
P
F
3 3
d) 5 u2
e) 6 u2
E
c) 2/5 radM
E 2
NIVEL II
34
d) 10
14
L
3
a) /10 rad
d) 3/5 rad
xy
15).- Calcula :
xy
a) 2/5
b) 5/2
c) 1
d) 3
e) 6
C
2
B
b) 7
c) 3m
c) /4
L1 L 2
a) 3
b) 3/5
c) 8
d) 5
e) 5/3 O
b) /3
e) /6
b) 4m
e) 1m
c) 9
c) /5
2m
a) /3
d) /6
Rad
L1
c) 40m
b) 30m
e) 60m
TRIGONOMETRA
b) 12 u2
c) 18 u2
d) 22 u2
e) 24 u2
b) 4
c) 3
d) 2
1. RAZONES TRIGONOMTRICAS
Es el cociente que se puede formar con 2 de
los 3 lados de un tringulo rectngulo.
e) 1
7).- Si a un sector circular le cuadruplicamos
su ngulo central y aumentamos 5m a su
radio, se obtendr que el sector resultante
tiene un rea que es 49 veces el rea del
sector inicial; determina el radio del sector
resultante.
a) 1m
d) 7m
b) 3m
e) 9m
1) Seno =
b) /3
d) /5
C
CLAVES DE RESPUESTAS
a) 6/5
d) 12/5
b) 8/5
B
e) 16/5
c) 9/10 F
A
NIVEL
I L
a)G2m
d) 5m
b) 3m
e) 6m
L2
b) m
c) 3/2 m
5
3 C
d) 2m
7
3
e) 5/2m
O
B
11).- Del esquema mostrado, determina
elD
valor de L.
a) 5
5L
2) c B 3) a
4) b
5) b
6) a
7) c
8) b
9) d
10)b
11)d O
12)c
13)c
14)b D
15)e
rad
3) Tangente =
C.O
C.A
NIVEL II
1)d
2)e
6)d
7)d
11)a
12)b
3)d
3
B
6) Cosecante =
HIP
C.O
En el
c) 4m
3a
1) b
2a
5) Secante =
HIP
C.A
e) /6
C.A
HIP
2) Coseno =
c) /4
4) Cotangente =
C.A
C.O
a) /2
c) 5m
C.O
HIP
4)c
8)d
HIP
5)e
10)d
13)e
14)c
5
15)e
C.O
C.A
O
Teorema de Pitgoras :
rad
III. RAZONES
TRIGONOMTRICAS
DE UN NGULO
AGUDO
35
Luego :
1) Sen =
a
c
a
3)Tg = b
c
b
5 SECUNDARIA I PERODO 2008
a2 + b2 = c2
b
2) Cos = c
b
4) Ctg = a
c
a
TRIGONOMETRA
6)Csc =
a) Sen = Cos
b) Sec = Csc
c) Tg = Ctg
2. RAZONES TRIGONOMTRICAS
DE LOS NGULOS
NOTABLES
PROBLEMAS RESUELTOS
OTROS
a
a
37/2
25
24
2a
45
53
1
1
5a
37
82
2
a
7a
16
30
R.T.
37
Sen 7/25
1/2
Cos 24/25
3 / 4/5
1/
Tg
7/24
45
3/5
3
Ctg 24/7
3 / 4/3
Sec 25/24 2/
5/4
3 5/3
Csc 25/7 2/1
53
60
74
1/
1/5
3 / 24/25
1/2
3/5
12
4/3
3 / 24/7
1/
7/24
3
2/1 25/7
2 / 5/3
2/
2 / 5/4
7/25
25/24
2a
60
a
a
45
a/2
45
a
a
5a
74
25a
53
3a
7a
4a
2
L = 4.
1
5
2
4
3=
6x x
5x
3=
x =
2
2
6
5
4).- Del grfico mostrado, calcula Tan
C
Solucin :
Sen =
1
2 Sen =
2
.
.
2 2
4
4
45
14
Razones
Razones
Trigonomtricas Complementarias
En general :
L = 7
Solucin :
Coseno
Cosecante
Cotangente
L =
14
2
2 L=
+ = 90
L= 72
36
16
24a
37
4. PROPIEDADES
Seno
Secante
Tangente
45
a/2
45
5
2
30
L = 4
Luego :
Senx . Cscx = 1
Cosx . Secx = 1
Tgx . Ctgx = 1
3. CASOS GENERALES
x
x
+ 4 = 3x + 1 4 1 = 3x 2
2
Solucin :
45
53/2
Solucin :
30
16
3a
60 1
74
L=3
45
n
I.
II.
ABC : issceles BC = AB = 2n
TRIGONOMETRA
a) 0
b) 1
d) 3
2).- Simplifica :
1 Tan 2 60
1 Ctg2 45
Tan =
5).- Del grfico, calcula Tan.
e) 4
a) 4 b) 2
3).- Simplifica :
C
c) 6
60
b) 10
c) 15
37
Cos60
d) 20
d)
3+
a) 5
n
MBC : Tan =
2n
III.
c) 2
30
a) 2 3
e) 25
e) 4
c)
Tan 60 Tan 30
a)
A
b)
3 /3
c) 1
d) 2
e) 3
c) 7
d) 9
4).- Calcula :
C
37
2
b) 9/16
c) 3/2
d) 4/9
e)
III.
MBC :
Tan = 3/2
PRCTICA DIRIGIDA N 03
3
2
b)
c) 2
a) 4
b) 5
25
c) 6
82
7
x
d) 7
55
e) 8
10).- Calcula Tan en la figura:
e)3
a) 1/2
c) 2
d) 3/2
14).- Simplifica :
b) 1/3
10
NIVEL I
13).- Calcula x.
d)
e) 19/13
d) 10
e) 15
135
d) 17/20
c) 23/3
b) 20/17
c) 13/19
b) 22/3
1 Ctg30 . Ctg60
Ctg30
Ctg30 Ctg60
2
a)
4 2
a) 22
5).- Simplifica :
a) 15/23
135
9).- En la figura.
Halla : E = Tan + Tan2 +Tan3
I.
Q = TanA + TanC
6
e) 10
(Tan37 + Ctg53)Csc30
a) 9/4
e) 24
b) 5
Solucin :
b) 3
3
d) 1/2
1 Tan 60 xTan 30
37
Cot
Tan .Tan
2
3
Tan
e) 3/4
45
53
2a
37
a) 0
14
d) 7
b)
e)
c) 4
7).- Calcula x en :
37
Halla: Tg
a)
3
3
b)
3
4
c)
3
5
d)
3
6
e)
3
7
b) 2
c) 3
d) 4
a) 101/11
d) 10
b) 33.8m
e) 55
c) 1/2
45
D
c) 11
d) 13
e) 14
Sen30 Cos60
2Tg45
a) 1
b) 2
c) 3/2
d) 2/3
e) 4/3
a) 1
b) 2
c) 2 /2
d) 2
e) 3
a) 30
b) 37
c) 45
d) 53
e) 60
d) 5 /4
e) N.A
e)
2Tg C
c) 50m
b) 3/4
e) 4/5
2CtgA
c) 2
d) 2( Tg C CtgA )
b) 1/11
e) 13/11
37
e) 6/7
2Tg A
Tg A Tg C
P = Tg + Sec
5 /2
d) 4/7
a)
b)
c) 3/7
2
A
b) 2/7
e) 5
NIVEL II
a) 3/2
d) 3/5
TRIGONOMETRA
se cumple que :
1 + SenA TgA = SenB + CscB
Calcula el valor de :
b) 6
c) 7
d) 8
e) 9
E Sec 2 A Tg 2 A
a) 5
a) 150 u2
d) 300u2
5cm
b) 180u2
e) 250u2
c) 200u2
a)
8cm
CLAVES DE RESPUESTAS
38
NIVEL I
1) a
2) a
3) b
4) a
5) d
6) b
7) b
8) c
9) b
10) d
11) c
12) d
13) b
14) b
15) d
TRIGONOMETRA
y : ngulos en posicin normal
IIIC y IIC
(estndar)
2. NGULOS COTERMINALES
Son ngulos en posicin normal que tienen
el mismo lado final.
180
NIVEL II
1) c
2) d
3) c
4) d
5) d
6) a
7) d
8) c
9) a
10) e
11) b
12) c
13) b
14) d
15) a
1. NGULO EN POSICIN
NORMAL
Es un ngulo trigonomtrico cuyo vrtice es
el origen de coordenadas, cuyo lado inicial
(L.I.) coincide con el semieje de las abscisas
y cuyo lado final (L.F.) nos indica el
cuadrante al cual pertenece. Tambin se le
denomina ngulo en posicin estndar o en
posicin cannica.
Ejemplos:
L.I.
L.F.
270
IV. RAZONES
TRIGONOMTRICAS
DE UN NGULO DE
CUALQUIER MAGNITUD
-1
k.n entero
5. RAZONES TRIGONOMTRICAS
DE LOS NGULOS
CUDRANTALES
Sen
Cos
Tan
Cot
Sec
Csc
P(x,y)
r
y
o
x
: ngulo estndar cualquiera
x: abscisa
y: ordenada
r: radio vector
90
180
270
360
0
1
0
N
1
N
1
0
N
0
N
1
0
-1
0
N
-1
N
-1
0
N
0
N
-1
0
1
0
N
1
N
x2, y2 ,
3. RAZONES TRIGONOMTRICAS
DE UN NGULO ESTNDAR
CUALQUIERA
(r
X
Sen
Cos
Tan
Cot
Sec
Csc
r 0)
L.F.
L.I.
0 (360)
4. NGULO CUADRANTALES
II
III
IV
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
+
+
-
x = -1
y= 3
r=
piden:
r=
x
x2 y 2
10
y x
r r
K = sen.cos =
K =
K=
3
10
10
3
10
K = -0,3
2.- Si el punto Q(-3; -4) pertenece al lado
final del ngulo cannico .
Calcula: E = sec+tan
Solucin:
Graficando tenemos:
y
-3
x
PROBLEMAS RESUELTOS
Q(-3; -4)
39
-4
x = -3
y = -4
r=
x2 y 2
r=5
nos piden:
r
y
E = sec+tan =
x
x
5
4
5 4
E=
3 3
3
3
5 4
E=
3
1
E =
3
3
3.- Sabiendo que: sen =
; IVC,
5
calcula:
S = sec - tan
Solucin:
En este tipo de problemas se puede
proceder as: Como:
sen =
-3
5
10
0,5
10
10
b)
10
5
2
Luego, no olvide que: IIIC:
c)
d)
5
2
a) -2
5 3 5 3
4
4
4
3
5
3
40
12
13
5
13
e) N.A.
a) (+)
c) (+) (-)
b) (-)
d) faltan datos
40
41
y IV C
54
b)
12
13
b) 2 2
3
d) -
c) 2
4
cot =
3
5
d)
b) 1
e) 4
5
13
c)
y
entonces:
E=
4
(1; -3)
(-3; 4)
c) 2 2
csc = +
a)
10
c) 0
como: IIC:
(4; -3) S =
3).- Calcula:
a) 0
d) 3
10
9
a) -1
b) 1/3
c) -3
d) 1
e) N.A.
b) 2
e) 3
T = cos1cos2cos3. ....cos180
C = 0,4
r
y
x x
a)
c) -3
7).- Calcula:
sen =
a) 1
d) 2
NIVEL I
1 C.O.
tan
2 C.A.
b) 2
e) 3
Entonces:
S = sec-tan
x
tan
a) 1
d) 2
1
2
2
entonces: C =
5
5
5
Luego:
r2 = x 2 + y 2 x 2 = r 2 y 2
x2 = 25 9 = 16 x = 4
x = -4 (no lo toma: IVC)
Solucin:
Otra forma de resolver estos problemas,
es decir conocida una R.T. calculamos
cualquier otra; es con la ayuda de un
tringulo rectngulo, pero teniendo muy en
cuenta el cuadrante al cual pertenece el
ngulo considerado. As en el ejercicio:
cos =
3 y y = -3
r=5
5
r
TRIGONOMETRA
a) 9
d) 1/9
b) 1/9
e) N.A.
NIVEL II
b) (-)
d) faltan datos
5 SECUNDARIA I PERODO 2008
c) 9
TRIGONOMETRA
c) 7
d) 7
e) 8
E
13 /13
b) -25
c) 31
13 /13
d) 7
13 /13
1
c)
3
b) 3
13
a) 0
d) 3
b) 1
e) -4
a) 2/5
b) 2/3
c) 3/2
d) 2/3
e) 3/2
c) 2
e)
10
a) 1 b) 2
c) 3
d) 4
e) -4
4).- Si: IIC y IIIC, indica el signo de
la siguiente expresin:
a) 2/13
d) 6/13
b) 3/13
e) 3/13
5Ctg Csc
a) 1
d) 4
NIVEL III
b) e) F.D.
c) + -
a) -
b) -
5/2
c) - 10
y
(-2;1)
d) - 10 / 2
e) -
c) 3
b) 2
e) 5
y
a) -
3/2
b) -
6/2
c) -2
d) -
6/3
e) -
2/3
(a;-a
B(-1; 6)
A(-7: 2)
a) 3/7
b) 4/7
c) 2/7
a) 1
b) 1
M
C
41
Sen.Cos.Tg
Ctg.Sec.CSC
x
(12: -5)
c) 6/13
c) 3
b) (-)
c) (+) (-)
e) No se puede afirmar
2 Q
b) 2
e) 5
sencos
1 tg
tg
(-3: -4)
13 (Sen Cos )
a) 1
d) 4
e) 1
a) (+)
d) (+) y (-)
13 /13
M=
d) 1/7
e) 5/7
a) 27
1
3
c)
1
2
d)
d)
3
4
b)
13 cotg - sen
a) 3
12
25
a)
37
TRIGONOMETRA
b) (-)
c) (+) (-)
e) Faltan datos
b) IIC
e) IIIC y IVC
c) IIIC
8).- Calcula:
b)
Sen30
c) 4
e) 1
b) 4
e) 10
c) 6
CLAVES DE RESPUESTAS
NIVEL I
1) a
2) b
3) a
4) a
5)
b
6)
7)
8)
9)
10)a
NIVEL II
1) a
2) c
3) b
4) b
5) e
6) e
7) c
8) b
9) c
10) d
5) e
NIVEL III
1) b
2) b
3) d
4) e
6) a
7) c
8) c
9) b
42