Professional Documents
Culture Documents
8 Fuerzas Internas
Ejemplo 8.1:
Pg. 8-1
q = 10 ton/m
C
D
B
40 ton-m
2m
Solucin:
4m
2m
q = 10 ton/m
30 ton
C
A
D
B
40 ton-m
Ay
Dy
2m
Clculo de reacciones:
M = 0:
F = 0:
4m
2m
Ay + 30 10 (4) + D y = 0
D y = 17,5 ton
Ay = 7,5 ton
x [0,2[
Tramo AB:
A
x
M = 7,5 x
x=0 M =0
x = 2 M = 15 ton m
Ay = 7,5 ton
x ] 2,4 [
Tramo BC:
M = 7,5 x + 30 ( x 2)
x = 2 M = 15 ton m
M = 22,5 x 60
x = 4 M = 30 ton m
B
2m
Ay = 7,5 ton
(contante)
V
x
x [0,4[
Tramo CD:
q = 10 ton/m
M
D
V
x
Dy = 17,5 ton
x2
M = 10 + 17,5 x
2
M = 5 x 2 + 17,5
x = 0 V = 17,5 ton
x = 4 V = 22,5 ton
x=0 M =0
x = 4 M = 10 ton m
Pg. 8-2
Diagramas:
30 ton
q = 10 ton/m
C
D
B
40 ton-m
Ay = 7,5 ton
2m
22,5
22,5
V [ton]
Dy = 17,5 ton
4m
2m
- 7,5
-17,5
2,25 m
1,75 m
30
15,31
M [ton-m]
0
-10
-15
Ejemplo 8.2:
Pg. 8-3
2m
4m
2m
3m
w = 2 ton/m
A
B
By
2m
= 0:
= 0:
VC
4m
B y = 9 ton
B y VC w (6) = 0
VC = 3 ton
M
F
= 0:
= 0:
B y + E y = w (6)
M E = 10 ton - m
E y = 2 (6) 9
M
A
M =
Tramo BC:
x=0 M =0
x = 2 M = 4 ton m
w x2
= x2
2
x ] 2, 6 [ m
x = 2 V = 5 ton
V = By w x = 9 2 x
w=2
x = 6 V = 3 ton
M
B
2m
By =9
M = B y ( x 2) w
M = 9 ( x 2) x 2
Tramo CD:
x ] 6, 8 [ m
B
By
x = 2 M = 4 ton m
x = 6 M = 0 (ok!)
x = 6 V = 3 ton
x = 8 V = 3
M = B y ( x 2) w (6)( x 3)
C
4m
x
x
2
V = 9 12 = 3
M
2m
V = B y w (6)
w = 2 ton/m
A
E y = 3 ton
x=0 V =0
x = 2 V = 4 ton
V = 2 x
w=2
x [0, 2[ m
Tramo AB:
M = 9( x 2) 12 ( x 3)
x=6 M =0
M = 3 x 18
x = 8 M = 6 ton m
Pg. 8-4
x [0, 3 [ m
Tramo DE:
V = E y
M
E
x
ME
Ey
M = Ey x M E
x = 0 M = 10 ton m
x = 3 M = 1 ton m
M = 3 x 10
Diagramas:
w = 2 ton/m
5 ton-m
E
B
2m
C
By
4m
ME
3m
2m
Ey
5
V (+)
- 3 ton
-3
-4
2,5 m
M (+)
1m
2,25
-1
-4
-6
- 10 ton-m
Ejemplo 8.3:
Pg. 8-5
2 kN-m
A
E
B
6 kN-m
C
2m
2m
2m
Solucin:
D
2m
Clculo de reacciones:
3 kN
5 kN/m
3 kN/m
A
B
By
2m
M = 0:
F = 0:
6 kN-m
C
2m
2m
By = 15,33 kN
By + E y = 3 (2) + 5 (4) + 3
E y = 13,67 kN
Ey
2m
x [0, 2 [ m
Tramo AB:
x=0 V =0
x = 2 V = 6 ton
V = 3 x
3 kN/m
2 kN-m
M = 2
x ] 2, 4 [ m
Tramo BC:
3 kN/m
2 kN-m
B
2m
x = 2 M = 4 kN m
M = 9,33 x 22,66
V
x
(constante)
M = 15,33 ( x 2) 2 (3) ( x 1) + 2
Tramo CD:
x = 0 M = 2 kN m
x = 2 M = 4
3 x2
= 2 1,5 x 2
2
15,33 kN
x ] 4, 6 [ m
x = 4 M = 14,66
5 kN/m
3 kN/m
2 kN-m
M
A
B
2m
6 kN-m
15,33 kN
2m
x=4 V
= 9,33 kN
x = 6 V = 0,67
M = 2 2 (3) ( x 1) + 15,33 ( x 2) 6 5 ( x 4) 2 / 2
M = 2,5 x 2 + 29,33 x 68,66
x = 4 M = 8,66 kN m
x = 6 M = 17,32
Pg. 8-6
3 kN
x = 2 V = 0,67 kN
x = 4 V = 9,33
5 kN/m
V = 10,67 5 x
M
M = 13,67 x 3 ( x 2) 5 x 2 / 2
2m
13,67 kN
x = 2 M = 17,34 kN m
x = 4 M = 8,68
M = 2,5 x 2 + 10,67 x + 6
x [0, 2 [ m
Tramo DE:
5 kN/m
M = 13,67 x 5 x 2 / 2
E
V
x = 0 V = 13,67 kN
x = 2 V = 3,67
V = 13,67 + 5 x
x
13,67 kN
x=0 M =0
x = 2 M = 17,34 kN m
M = 13,67 x 2,5 x 2
Diagramas:
3 kN
5 kN/m
3 kN/m
2 kN-m
A
B
2m
By
6 kN-m
2m
2m
Ey
9,33
9,33
V [ton]
2m
-0,67
-3,67
1,87 m
-6
17,36
17,34
-13,67
14,66
8,66
M [ton-m]
2
0
-4
Ejemplo 8.4:
Pg. 8-7
4500 kgf-cm
C
O
B
A
30 cm
Solucin:
30 cm
120 cm
4500 kgf-cm
Ax
C
By
Ay
30 cm
F = 0:
M = 0:
F = 0:
Ax = 0
Tramo OA:
M
M = 100 x
Tramo AB:
q = 1,5 kgf/cm
M
177,5 kgf
x=0 M =0
x = 30 M = 3000 kgf cm
4500 kgf-cm
Ay = 177,5 kgf
A
30 cm
B y = 102,5 kgf
100 kgf
100 kgf
30 cm
120 cm
x = 30 M = 3000 kgf cm
x = 150 M = 4500
V =0
M = 4500 kgf cm
x
Pg. 8-8
Ahora podemos dibujar las funciones V(x) y M(x) deducidas para cada tramo:
q = 1,5 kgf/cm
100 kgf
4500 kgf-cm
Ax
C
B
102,5 kgf
177,5 kgf
30 cm
V [kgf]
30 cm
120 cm
77,5
0
-100
68,33 cm
51,67 cm
M [kgf-cm]
-102,5
0
-997,79
-3000
-4500
Ejemplo 8.5:
Pg. 8-9
D
B
40 ton-m
2m
4m
2m
Solucin: Anteriormente ya hemos resuelto las reacciones en los apoyos, de tal manera
que podemos ya utilizar las relaciones diferenciales entre cargas aplicadas,
fuerzas cortantes y momentos flectores para dibujar los diagramas de fuerzas
cortantes y momentos flectores.
30 ton
q = 10 ton/m
C
A
D
B
40 ton-m
Ay = 7,5 ton
2m
Dy = 17,5 ton
4m
2m
45
22,5
22,5
V [ton]
25,3125
15
15,3125
- 7,5
-17,5
2,25 m
1,75 m
30
15,3
M [ton-m]
0
-10
-15
Ejemplo 8.6:
Pg. 8-10
w = 4 ton/m
2 ton
8 ton-m
C
A
B
2m
4m
4m
Solucin:
2m
4m
4 ton
2 ton
8 ton-m
C
A
Tramo FH:
2 ton
H
4m
Fy = 4 ton
Cy
2m
D
4m
Fy + G y = 2
8 ton-m
B
E
2m
Fy
2m
= 0:
M = 0:
F = 0:
w = 4 ton/m
MA
A
B
4m
C y = 6 ton
B y 4(4) + C y 4 Fy = 0
B y 4(4) + 6 4 (4) = 0
Tramo AB:
4m
G y = 6 ton
= 0:
2m
G y (2) 2(6) = 0
4 ton
w = 4 ton/m
2m
2m
= 0:
Tramo BF:
By
F
Gy
2m
4m
G
Gy
Cy
4m
2m
G
D
Ay
Ay
2m
MA
Fy
2m
w = 4 ton/m
B y = 10 ton
M A + B y (4) + 4(4)(2) = 0
Ay 4(4) B y = 0
M A = 72 ton - m
Ay = 26 ton
By
F = 0:
M = 0:
y
Ay 4(8) + C y 4 + G y 2 = 0
ok !
ok!
Pg. 8-11
Ahora podemos elaborar las grficas de fuerzas internas utilizando el mtodo de las reas
de momentos:
4 ton
w = 4 ton/m
2 ton
8 ton-m
72 ton-m
A
G
D
6 ton
26 ton
2m
4m
4m
6 ton
2m
2m
-8
-8
4m
2m
26
84,5
V [ton]
8
- 4,5
-8
2
2
0
0
-6
M [ton-m]
-4
12,5
8
-4
8
0
0
-8
- 72
Ejemplo 8.7:
Pg. 8-12
w = 30 kgf/m
w = 20 kgf/m
D
F
E
B
2m
3m
3m
2,5 m
5m
Reacciones:
w = 30 kgf/m
50 kgf
w = 20 kgf/m
C
F
E
B
Ay
3m
Tramo AC:
w = 30 kgf/m
Dy
2m
3m
= 0:
B
Ay
3m
3m
Cy
Ay = 67,5 kgf
Ay C y 30 (3) = 0
F
Dy
2m
2,5 m
5m
= 0:
E
Cy
C y = 22,5 kgf
20(5)(5)
=0
2
D y = 125,17 kgf
w = 20 kgf/m
= 0:
Tramo CF:
50 kgf
Fy
5m
Ay (6) 30(3)(4,5) = 0
2,5 m
Fy
= 0:
C y 50 + D y 20 (5) + Fy = 0
Fy = 47,33 kgf
= 0:
Ay 30(3) 50 + D y 20(5) + Fy = 0
67,5 30(3) 50 + 125,17 20(5) + 47,33 = 0
= 0:
ok !
ok!
Pg. 8-13
50 kgf
w = 20 kgf/m
C
B
Ay=67,5 kgf
3m
3m
2m
F
E
Dy =125,17 kgf
2,5 m
Fy = 47,33 kgf
4m
131,67
67,5
52,67
92,81
69,26
V (kgf)
56,08
8,4375
67,5
- 22,5
2,25 m
0,75 m
- 47,33
2,63 m
2,37 m
- 72,5
-145
75,43
67,5
55,94
M (kgf-m)
- 145
Pg. 8-14
Ejemplo 8.8: En la figura se muestre un eje giratorio (el apoyo A soporta carga transversal
y axial mientras que el apoyo B soporta solamente carga transversal)
sometido a un sistema de cargas. Se pide utilizar el mtodo de las reas de
momentos para graficar los diagramas de fuerzas y momentos internos del
eje.
q = 1,5 kgf/cm
100 kgf
4500 kgf-cm
C
O
B
A
120 cm
30 cm
Solucin:
30 cm
4500 kgf-cm
Ax
C
By
Ay
30 cm
F = 0:
M = 0:
F = 0:
30 cm
120 cm
Ax = 0
B y = 102,5 kgf
Ay = 177,5 kgf
4500 kgf-cm
Ax
C
B
A
177,5 kgf
30 cm
102,5 kgf
120 cm
30 cm
2002,2
V [kgf]
77,5
-3501,91
0
-100
M [kgf-cm]
-3000
51,67 cm
68,33 cm
-102,5
0
-997,79
-3000
-4500
Pg. 8-15
Ejemplo 8.9: Dibujar los diagramas de fuerzas internas para la viga compuesta mostrada.
q = 2 ton/m
5 ton-m
E
A
B
2m
C
4m
D
3m
2m
Solucin: Anteriormente (ejemplo 8.2) ya hemos resuelto las reacciones en los apoyos,
de tal manera que podemos proceder a utilizar las relaciones diferenciales entre
cargas aplicadas, fuerzas cortantes y momentos flectores para dibujar los
diagramas de fuerzas cortantes y momentos flectores.
q = 2 ton/m
5 ton-m
E
C
By = 9 ton
4m
2m
ME = 10 ton-m
Ey = 3 ton
3m
2m
5
6,25
V [ton]
2,25
-3
-3
-4
2,5 m
1,5 m
M [ton-m]
2,25
0
0
-1
-4
-6
- 10
Ejemplo 8.10:
Pg. 8-16
5 ton
q = 2 ton/m
4
Solucin:
C
2m
3m
1m
6 ton-m
E
2m
2m
2m
2m
4m
6 ton-m
Ax
5 ton
q = 2 ton/m
4
Dy
Ay
2m
1m
3m
Para el conjunto:
2m
5 ton
q = 2 ton/m
NF
F
F
Gy
VF
2m
2m
2m
=0:
Tramo CFI:
Ax = 2 ton
6 ton-m
G y = 14 ton
= 0:
N F = 4 ton
= 0:
VF = 4 14 + 3
VF = 7 ton
8 ton
5 ton
q = 2 ton/m
6 ton-m
NC
C
2m
M = 0:
F = 0:
F = 0:
E
4m
N C = 4 ton
VC = 8 4 + 12 14 + 3
Tramo AC:
10 ton
MA
4
3
A
B
NC
Ay
F = 0:
F = 0:
M = 0:
2m
2m
3m
2m
D y = 4 ton
VC = 5 ton
Ax 6 + N C = 0
N C = 4 ton
Ay 8 VC = 0
Ay = 13 ton
VC
1m
Gy
2m
Dy
VC
Ax
2m
2m
2m
4m
Tramo FI:
Gy
Ax 6 + 4 = 0
= 0:
M A 8 (1) VC (4) = 0
M A = 28 ton - m
Pg. 8-17
Ay 8 8 + D y 12 + G y 3 = 0 ok!
= 0:
8 ton
3 ton
q = 2 ton/m
6 ton-m
A
2 ton
B
28 ton-m
13 ton
1m
N [ton]
4 ton
6 ton
D
4 ton
2m
2m
3m
14 ton
2m
2m
4m
H
2m
-2
13
V [ton]
5
3
0,5 m
-11
12
12,25
10
M [ton-m]
0
0
-6
-12
-15
-18
-28
Pg. 8-18
Ejemplo 8.11:
La viga compuesta mostrada empotrada en H tiene tres tramos articulados en C y F. Se
pide dibujar los diagramas acotados de fuerzas internas normales y cortantes y de
momentos flectores. Justificar adecuadamente los valores obtenidos para los diagramas.
Slo para el tramo FG se pide utilizar necesariamente expresiones analticas N(x), V(x) y
M(x).
4 ton/m
10 ton
2 ton/m
4 ton-m
1m 1m
2m
3m
2m
1m
3m
Tramo AC:
8 ton
2 ton/m
6 ton
Ay
=0
=0:
C y = Ay 8 2
C y = 7 ton
= 0:
Cx + 6 = 0
C x = 6 ton
4 ton/m
8 ton
2 ton/m
6 ton
Fx
A
B
3 ton
Ey
2m
Ay = 3 ton
1m
Tramo ACF:
M = 0
F = 0:
F = 0:
Cy
2m
Cx
1m
1m
Fy
3m
2m
E y = 51,5 ton
Fx = 6 ton
6 + Fx = 0
3 8 4 20 + E y Fy = 0
Fy = 22,5 ton
Nota: en lugar de analizar todo el tramo ACF tambin podra haberse analizado solamente
el tramo CF, como se muestra a continuacin.
4 ton/m
2 ton/m
Cx
Fx
Cy
Ey
1m
3m
Fy
2m
=0
E y = 51,5 ton
F
F
Pg. 8-19
= 0:
C x + Fx = 0
= 0:
C y 2 20 + E y Fy = 0
Fx = C x
7 2 20 + 51,5 Fy = 0
Fx = 6 ton
Fy = 22,5 ton
resultados que coinciden, como era de esperar, con los anteriormente hallados.
Tramo FH:
1
(3) (4) + H y = 0
2
H y = 16,5 ton
= 0:
22,5
4 ton/m
4 ton-m
MH
Fx
Hx
F = 0:
M = 0 +
H
Fy
Hy
H x = 6 ton
1m
3m
6 Hx = 0
M H = 76 ton - m
8 ton
4 ton/m
2 ton/m
4 ton-m
6 ton
A
1m
1m
3m
3m
2m
66 = 0
3 8 4 + 51,5 20 6 16,5 = 0
16,5 ton
51,5 ton
2m
F = 0:
F = 0:
M = 0 +
3 ton
76 ton-m
H
6 ton
1m
ok!
ok!
ok!
Hx=6 ton
N
G
V
1m
Hy=-16,5 ton
( x 1) 3
=
q
4
F
F
V=
2
( x 1) 2 + 16,5
3
q=
4
( x 1)
3
= 0:
N = 6 ton
= 0:
V =
q
( x 1) + 16,5
2
4
( x 1) 2 + 16,5
=
3 (2)
x = 1 V = 16,5 ton
x = 4 V = 22,5
=0
M = 16,5 ( x) + 76 4
Pg. 8-20
( x 1) ( x 1)
q
2
3
2
M = 16,5 x + 72 ( x 1) 3
9
2da. posibilidad:
x = 1 M = 55,5 ton - m
x=4 M =0
8 ton
q(x)
2 ton/m
6 ton
3 ton
51,5 ton
1m 1m
2m
3m
2m
F
F
= 0:
N +6=0
= 0:
V = 3 8 4 4 (5) + 51,5
V = 22,5
q=
entonces:
V ( x) =
=0
(4 + q)
( x 9)
2
4
( x 12)
3
donde:
N = 6 ton
(4 + q)
( x 9)
2
2 x2
16 x + 112,5
3
4
q ( x) = x + 16
3
(1)
x = 9 V = 22,5 ton
x = 12 V = 16,5
q
1
2
( x 9) 2 (4 q ) ( x 9) ( x 9)
2
2
3
2 x3
8 x 2 + 112,5 x 526,5
9
x=9 M =0
x = 12 M = 55,5 ton m
Se debe notar que en ambas posibilidades trabajadas hemos llegado a los mismos
resultados, an cuando en la primera de ellas el despliegue matemtico fue menor.
Pg. 8-21
Ahora podemos construir los diagramas de fuerzas internas usando las relaciones
diferenciales que hay entre q(x), V(x) y M(x):
8 ton 2
12
4 ton/m
8
6
2 ton/m
4 ton-m
6 ton
A
3 ton
76 ton-m
H
6 ton
16,5 ton
51,5 ton
2m
1m
1m
3m
1m
3m
2m
0
- 6 ton
30,5
+53
22,5
+16,5
16,5
16,5 ton
+6
-8
-6
3
0
-45
-5
-7
-9
76 ton-m
- 21
59,5
55,5
M
6
0
-8
- 53
Pg. 8-22
Ejemplo 8.12:
La viga Gerber mostrada consta de dos tramos articulados en B. Adems est apoyada en el
apoyo A (el cual solamente permite movimiento en sentido vertical) y en los apoyos
simples C y F. Se pide dibujar los diagramas acotados de fuerza normal, fuerza cortante y
momento flector, indicando los clculos parciales que justifican el trazado de dichos
diagramas.
100 kN
75 kN
75 kN
2m
4m
Solucin:
2m
3m
1,5 m
60 kN/m
1,5 m
80 kN/m
2,5 m
3m
100 kN
80 kN/m
60 kN/m
225 kN-m
MA
Ax
A
B
Cy
F = 0:
F = 0:
M = 0 +
Fy
2m
4m
D
2m
3m
3m
2,5 m
Ax = 0
(1)
C y + Fy = 970
(2)
M A 6 C y 14 Fy + 14752,5 = 0
(3)
100 kN
80 kN/m
80 kN/m
60 kN/m
225 kN-m
MA
A
Bx
Bx
4m
By
By
F = 0:
F = 0:
M = 0
Tramo AB:
G
E
C
2m
Bx = 0
B y = 320 kN
Cy
M A 80 (4)(2) = 0
2m
3m
3m
Fy
2,5 m
M A = 640 kN - m
3 C y + 7 Fy = 3646,94
en (3):
C y = 785,94 kN
(4)
Fy = 184,06 kN
=0
ok!
Pg. 8-23
Ahora construiremos los diagramas de fuerzas y momentos internos usando las relaciones
diferenciales que hay entre q(x), V(x) y M(x):
100 kN
80 kN/m
60 kN/m
225 kN-m
F
A
640 kN-m
184,06 kN
785,94 kN
4m
V [kN]
640
2m
2m
3m
305,94
557,82
2,5 m
3m
150
800
187,5
65,94
0
-34,06
-34,06
68,12
102,18
-320
-480
640
M [kN-m]
0
-85,3
-242,18
-187,48
-310,3
-800
Pg. 8-24
Ejemplo 8.13:
Para el elemento compuesto ABCDEF articulado en B se pide:
a) Calcular las reacciones en el empotramiento A y en el apoyo simple C.
b) Dibujar los diagramas de fuerza normal, fuerza cortante y momento flector en cada
uno de los tramos rectos ABC, CDE y EF.
2 ton/m
8 ton
4 ton-m
2m
3 ton/m
D
A
4m
2m
1m 1m
2m
Solucin: Primero disgregaremos el sistema en sus dos partes (AB y BCEF) para
determinar las reacciones externas y las fuerzas en la articulacin B. Luego
aislaremos cada tramo recto para dibujar los diagramas solicitados.
Tramo BCEF:
2 ton/m
8 ton
E
3 ton/m
D
Bx
4m
= 0 : Bx 8 = 0
F
F
Ay
Bx
Ax
A
MA
By
2m
= 0:
Ax + Bx = 0
Ax = 8 ton
= 0:
Ay B y = 0
Ay = 6 ton
=0
3 ton/m
F = 0:
F = 0:
M = 0
MC
8 ton
NC
B
12 ton-m
VC
4m
2m
M A B y (2) = 0
B y = 6 ton
2m
F
Tramo AB:
C y = 10 ton
1m 1m
= 0 : B y 12 + C y 4 = 0
Cy
By
=0
2m
4 ton-m
ME
2 ton/m
8 ton
NE
F
VE
2m
F = 0:
F = 0:
M = 0
6 12 VC = 0 VC = 6 ton
NE 8 = 0
VE 4 = 0
:
8 + NC = 0
M A = 12 ton m
N C = 8 ton
12 6 (6) + 12 (2) + M C = 0
MC = 0
Bx = 8 ton
M E 4(1) = 0
N E = 8 ton
VE = 4 ton
M E = 4 ton m
Pg. 8-25
Anlisis de la seccin E:
N E = 8 ( 2 / 2) 4 ( 2 / 2)
NE = -8
VE = 4
= 0 : N E = N E ( 2 / 2) VE ( 2 / 2)
45
ME = -4
= 0 : VE = N E ( 2 / 2) + VE ( 2 / 2)
VE = 8 ( 2 / 2) + 4 ( 2 / 2)
M
Anlisis del tramo CE:
E
= 0 : M E = M E
N C = 8,48 ton
VC VE = 0
VC = 2,83 ton
m
4
41
1,
M E = 4 ton m
N C + N E = 0
: M C + 4 M E + VE (2,828) = 0
M C + 4 (4) + (2,83) (2,828) = 0 M C = 0
1,
41
VE = 8,48 ton
to
F = 0:
F = 0:
M = 0
n-
N E = 8,48 ton
VC =-6
0
C = =
M NC
MC =0
NC =-8
=
VC
Cy
,4
8
3
,8
2
= 0 : N C + N C ( 2 / 2) + VC ( 2 / 2)
(8) + (8,48) ( 2 / 2) + (2,83) ( 2 / 2) = 0 ok!
= 0:
VC + C y VC ( 2 / 2) + N C ( 2 / 2) = 0
6 + 10 (2,83)( 2 / 2) + (8,48) ( 2 / 2)
= 0 : M C M C = 0
ok!
ok!
Pg. 8-26
Diagramas:
3 ton/m
Ay=6
2 ton/m
MC = 0
Ax=8
8 ton
8
A
2m
4 ton
N (ton)
N (ton)
-8
-8
V (ton)
V (ton)
2m
N (ton-m)
0
N (ton-m)
-6
2m
4 ton-m
4m
2m
MA=12
8 ton
-4
8,
48
2, 4 t
to
83 on
n
to -m
n
-12
n-
to
14
4
1,
m
83
to
14
4
1,
2,
8,
48
to
n)
(to
0
8
,4
-8
n)
(to
0
3
,8
-2
-m
n
(to
0
-4