Professional Documents
Culture Documents
jego odrbno. Rwnie na terenie tego zaboru prowadzono polityk antypolsk. Jej
przejawem by midzy innymi tzw. Kulturkampf. Wyraa si on na ziemiach polskich
powizaniem polityki antykocielnej i zaostrzeniem praktyk germanizacyjnych.
Antypolska polityka Bismarcka godzia gwnie w owiat i ycie kulturalne
spoeczestwa. Germanizacja rodowisk szkolnych, usunicie jzyka polskiego z
sdownictwa i administracji w 1876 r., to gwne posunicia rzdu pruskiego w celu
germanizacji spoeczestwa. Prbowano rwnie wprowadzi jzyk niemiecki jako
obowizkowy na zebraniach i zgromadzeniach publicznych. Innym przejawem
antypolskiej polityki Bismarcka byy tzw. rugi pruskie. Byy to masowe rugi Polakw
nie bdcych poddanymi pruskimi. W ten sposb z Rzeszy wypdzono, tylko w
1885 r., 30 tysicy ludzi. Aby zada polskoci decydujcy cios Bismarck wyda tzw.
ustaw kolonizacyjn. W Reichstagu uzyska na ten cel 100 mln marek. Pienidze te
miay by przeznaczone na wykup ziem z rk polskich.
Najwiksz autonomi z pord trzech zaborw posiadaa Galicja. Jej oblicze
spoeczno-gospodarcze instytucji autonomicznych, ostatecznie uksztatowao si po
roku 1873, po wprowadzeniu bezporednich wyborw do Rady Pastwa. Sejm
Krajowy utraci tym samym wpyw na tok obrad parlamentu centralnego. Decydowa
wic tylko o nielicznych sprawach:
a) kulturze krajowej
b) budowlach publicznych
c) zakadach dobroczynnych, szpitalach
Do sejmu naleao rwnie cae ustawodawstwo gminne, a take czciowo szkolne.
Mia jeszcze pewne uprawnienia w zakresie ustawodawstwa finansowego, mg
nakada dodatkowe podatki. W sejmie galicyjskim zasiadao gwnie ziemiastwo.
Prawa gosowania pozbawiona bya najbiedniejsza ludno miast i wsi, elementy
proletariackie i pproletariackie. Polskie klasy staray si powikszy swoj przewag
w sejmie. W tym celu stosowano przekupstwo, nacisk na chopw a take faszerstwa
wyborcze. Organem wykonawczym sejmu by Wydzia Krajowy. Skada si on tylko
z 6 osb, pod przewodnictwem marszaka krajowego. Niszymi organami
autonomicznymi byy rady powiatowe i gminne. Byy one rwnie obierane na
podstawie ordynacji wyborczej. W pewnym sensie do wadz czciowo
autonomicznych naleaa Rada Szkolno Krajowa. Sprawowaa ona nadzr nad
szkoami podstawowymi, rednimi, a pniej take zawodowymi. Imponujcy by
rozwj szkolnictwa wyszego w Galicji. Uniwersytet krakowski przyciga wielu
studentw i profesorw z innych zaborw. Polscy nauczyciele odegrali pniej
znaczn rol w niepodlegej Polsce, zasilajc szkolnictwo w dwu pozostaych
zaborach.