Politechnika Rzeszowska

Katedra Inynierii
Chemicznej i Procesowej

PROJEKT ZBIORNIKA
CINIENIOWEGO

Nr projektu:

Imi i Nazwisko
Imi i Nazwisko
Imi i Nazwisko
Imi i Nazwisko

Rzeszw, data

Tre zadania projektowego

Oblicz wymiary elementw skadowych pionowego zbiornika cinieniowego przeznaczonego do

magazynowania substancji ciekej (medium) o masie MS pod cinieniem PS, w temperaturze TS.
Obliczenia naley przeprowadzi przyjmujc nastpujce zaoenia:

1. Stosunek dugoci cakowitej do rednicy zewntrznej aparatu mieci si w przedziale

s(26);
2. Czas eksploatacji zbiornika wynosi co najmniej 10 lat;
3. Maksymalny poziom grny medium ciekego nie przekracza miejsca czenia powoki
walcowej z grnym dnem;
4. Dno grne jest zaopatrzone w krciec doprowadzajcy umoliwiajcy napenienie
zbiornika w czasie nie duszym ni N, a dno dolne w krciec spustowy
umoliwiajcy oprnienie zbiornika w czasie nie duszym O;
5. Dno grne jest poczone z powok walcow poprzez konierz paski do
przyspawania.

Dane projektowe:
Lp.
-

Substancja
Kwas mrwkowy 20%

TS [oC]

PS [bar]

20

MS [kg]
1350

N [s]
600

O [s]
180

Dane

Obliczenia

Wyniki

I. Obliczenie przyblionej objtoci zbiornika

Obliczam objto magazynowanej substancji:

wg [1]

Przyjmuj przyblion objto zbiornika:

II. Ustalenie temperatury obliczeniowej

Wg warunkw UDT [2] przyjmuj:

III. Ustalenie cinienia obliczeniowego

Przyjmuj cinienie podczas prby cinieniowej PT
wg [2]

Wyznaczam cinienie hydrostatyczne cieczy.

W tym celu obliczam przyblion rednic aparatu:

W oparciu o norm PN-75/M-35412 [3] dobieram

rednic nominaln aparatu w przedziale (

):

Dane

Obliczenia

oraz pozostae wymiary dna:

Obliczam objto dna aparatu:

Obliczam maksymaln wysoko supa cieczy

w zbiorniku:
(
(

)
)

Obliczam cinienie hydrostatyczne cieczy:

Sprawdzam udzia cinienia hydrostatycznego

w cinieniu roboczym:

Nie uwzgldniam cinienia hydrostatycznego

w ustalaniu wartoci cinienia obliczeniowego:

Wyniki

Dane

Obliczenia

Wyniki

IV. Obliczenie gruboci nominalnej cianki

powoki walcowej
W oparciu o tablice korozyjne [4] oraz norm PN-EN
10028-7 [5] dobieram stal stopow austenityczn
1.4301 (X5CrNi18-10) nalec do grupy stali 18-10,
dla ktrej umowna granica plastycznoci w temp.
20oC wynosi
Obliczam naprenie dopuszczalne w ciankach
powoki walcowej:

Zakadam warto wspczynnika

, std

Zgodnie z warunkami UDT [2] przyjmuj warto

wspczynnika wytrzymaociowego
Warto wspczynnika

przyjmuj w oparciu

o warunki UDT [2] dla cinienia obliczeniowego po

i temperatury dopuszczalnej TS:
,

Obliczam grubo obliczeniow cianki powoki

walcowej wg [2]:

Dane

Obliczenia

Obliczam naddatki gruboci cianki.

Eksploatacyjny naddatek gruboci cianki obliczam
uwzgldniajc szybko korozji materiau
konstrukcyjnego:

Przyjmuj warto naddatku ze wzgldu na obecno

dodatkowych napre:

Obliczam najmniejsz wymagan grubo cianki

powoki walcowej wg [2]:

W oparciu o katalog producenta blach [6] dobieram

rozmiary arkusza blachy na powok walcow
zbiornika: 6x2600x2400 mm.
Grubo nominalna blachy:

Wyniki

Dane

Obliczenia

W oparciu o norm PN-EN 10029 [7] ustalam

warto technologicznego naddatku gruboci cianki
rwnego wartoci bezwzgldnej najwikszej
odchyki minusowej gruboci blachy klasy A:

Sprawdzam warunek prawidowego doboru gruboci

nominalnej:

Grubo nominalna zostaa dobrana prawidowo.

Obliczam grubo rzeczywist cianki powoki
walcowej:

Obliczam rednic zewntrzn aparatu:

Sprawdzam zaoon warto wspczynnika :

Wyniki

Dane

Obliczenia

V. Obliczenie gruboci nominalnej cianki den

elipsoidalnych
W oparciu o tablice korozyjne [4] oraz norm PN-EN
10028-7 [5] dobieram stal stopow austenityczn
1.4301 (X5CrNi18-10) nalec do grupy stali 18-10,
dla ktrej umowna granica plastycznoci w temp.
20oC wynosi
Wstpnie dobieram dno elipsoidalne stalowe wg PN
75/M-35412 [3] o nastpujcych wymiarach:

Obliczam naprenie dopuszczalne w ciankach dna

elipsoidalnego:

Obliczam rednic zewntrzn dna elipsoidalnego:

Wyniki

Dane

Obliczenia

Wyniki

W oparciu o katalog producenta blach [6] dobieram

rozmiary arkusza blachy na dno elipsoidalne:
6x1500x1500 mm.
W oparciu o norm PN-EN 10029 [7] ustalam
warto technologicznego naddatku gruboci cianki
, rwnego wartoci bezwzgldnej najwikszej
odchyki minusowej gruboci blachy klasy A:

Obliczam grubo rzeczywist cianki dna

elipsoidalnego:

Obliczam rednic otworu nie wymagajcego

wzmocnienia:
(

)
(

)
(

)(

)(

)
)

Dane

Obliczenia

rednica otworu bez wzmocnienia nie powinna

przekracza najmniejszej z obliczonych wartoci,
czyli

Obliczam minimaln rednic otworu w dnie

grnym, umoliwiajc napenienie aparatu
w zaoonym czasie z prdkoci w = 1 m/s:

Otwr nie bdzie wymaga wzmocnienia.

Obliczam minimaln rednic otworu w dnie
dolnym, umoliwiajc oprnienie aparatu
w zaoonym czasie z prdkoci w = 1 m/s:

Otwr bdzie wymaga wzmocnienia.

Dobieram rednic zewntrzn krca grnego wg
PN ISO 1127 [11]:

10

Wyniki

Dane

Obliczenia

Wyniki

Przyjmuj rednic otworu pod krcie z 2mm

luzem:

Obliczam warto wspczynnika :

Obliczam warto stosunku

Obliczam warto wspczynnika konstrukcyjnego

dna yw w oparciu o WUDT [2] stosujc podwjn
interpolacj dla uzyskanych wartoci wspczynnika

i stosunku

11

Dane

Obliczenia

Obliczam grubo obliczeniow cianki dna

elipsoidalnego:

Obliczam najmniejsz wymagan grubo cianki

dna elipsoidalnego:

Sprawdzam warunek prawidowego doboru gruboci

nominalnej dna elipsoidalnego:

Grubo nominalna dna zostaa dobrana prawidowo.

V. Obliczenie rozmiarw krca do napeniania
(grnego)
W oparciu o tablice korozyjne [4] oraz norm PN-EN
10216-5 [8] dobieram stal stopow austenityczn
1.4301 (X5CrNi18-10) nalec do grupy stali 18-10,
dla ktrej umowna granica plastycznoci w temp.
20oC wynosi

12

Wyniki

Dane

Obliczenia

Wyniki

Obliczam naprenie dopuszczalne w ciankach

krca grnego:

Zakadam warto wspczynnika

, std

Zgodnie z warunkami UDT [2] przyjmuj warto

wspczynnika wytrzymaociowego
Obliczam grubo obliczeniow cianki krca
grnego wg [2]:

Naddatki gruboci cianki przyjmuj jak dla powoki

walcowej i dna.

Obliczam najmniejsz wymagan grubo cianki

krca grnego:

13

Dane

Obliczenia

W oparciu o norm PN ISO 1127 [9] dobieram

grubo nominaln cianki krca grnego:

W oparciu o norm PN ISO 1127 [9] ustalam warto

technologicznego naddatku gruboci cianki
rwnego wartoci bezwzgldnej najwikszej
odchyki minusowej gruboci cianki rury klasy T1:

Sprawdzam warunek prawidowego doboru gruboci

nominalnej:

Grubo nominalna zostaa dobrana prawidowo.

Obliczam rednic wewntrzn krca grnego:

Sprawdzam zaoon warto wspczynnika :

Obliczam czas napeniania zbiornika z zaoon

prdkoci w = 1 m/s:

14

Wyniki

VI. Obliczenie rozmiarw krca do oprniania

(dolnego)
W oparciu o norm PN ISO 1127 [9] przyjmuj
rednic zewntrzna krca dolnego:

W oparciu o tablice korozyjne [4] oraz norm PN-EN

10216-5 [8] dobieram stal stopow austenityczn
1.4301 (X5CrNi18-10) nalec do grupy stali 18-10,
dla ktrej umowna granica plastycznoci w temp.
20oC wynosi
Obliczam naprenie dopuszczalne w ciankach
krca dolnego:

Zakadam warto wspczynnika

, std

Zgodnie z warunkami UDT [2] przyjmuj warto

wspczynnika wytrzymaociowego
Obliczam grubo obliczeniow cianki krca
dolnego wg [2]:

15

Dane

Obliczenia

Naddatki gruboci cianki przyjmuj jak dla powoki

walcowej i dna.

Obliczam najmniejsz wymagan grubo cianki

krca dolnego:

W oparciu o norm PN ISO 1127 [9] dobieram

grubo nominaln cianki krca dolnego:

W oparciu o norm PN ISO 1127 [9] ustalam warto

technologicznego naddatku gruboci cianki
rwnego wartoci bezwzgldnej najwikszej
odchyki minusowej gruboci cianki rury klasy T1:

Sprawdzam warunek prawidowego doboru gruboci

nominalnej:

Grubo nominalna zostaa dobrana prawidowo.

Obliczam rednic wewntrzn krca grnego:

16

Wyniki

Dane

Obliczenia

Wyniki

Sprawdzam zaoon warto wspczynnika :

Obliczam czas oprniania zbiornika z zaoon

prdkoci w = 1 m/s:

Obliczam rozmiary wzmocnienia otworu pod krciec

dolny. Przyjmuj rednic otworu w dnie pod krcie
z 2mm luzem:

Obliczam minimaln grubo piercienia blachy

wzmacniajcej speniajcej warunek:
w kwadracie wzmocnienia ABCD przy zaoeniu
rednicy zewntrznej piercienia rwnej

i bez

uwzgldniania spoin wg WUDT [2]:

(

W oparciu o katalog producenta blach [6] dobieram

rozmiary arkusza blachy na piercie wzmacniajcy
otwr pod dolny krciec: 3x250x250 mm.

17

Dane

Obliczenia

VII. Ustalenie rozmiarw konierzy do czenia

powoki walcowej z grnym dnem oraz konierzy
krcw
Dobieram materia na konierze: stal stopowa 1.4301
Dobieram konierz do poczenia powoki walcowej
z grnym dnem: konierz paski do przyspawania typ
01 dla PN 16 wedug PN EN 1092-1 [10]
o rozmiarach:
rednica zewntrzna:
rednica podziaowa otworw:
rednica otworw na ruby:
Liczba rub:
Rozmiar rub:
rednica otworu:
Grubo konierza:
Dobieram konierz krca grnego: konierz paski
do przyspawania typ 01 dla PN 16 wedug PN EN
1092-1 [10]
o rozmiarach:
rednica zewntrzna:
rednica podziaowa otworw:
rednica otworw na ruby:
Liczba rub:
Rozmiar rub:
rednica otworu:
Grubo konierza:

18

Wyniki

Dane

Obliczenia

Wyniki

Dobieram konierz krca dolnego: konierz paski

do przyspawania typ 01 dla PN 16 wedug PN EN
1092-1 [10]
o rozmiarach:
rednica zewntrzna:
rednica podziaowa otworw:
rednica otworw na ruby:
Liczba rub:
Rozmiar rub:
rednica otworu:
Grubo konierza:
VIII. Obliczenie masy i ciaru aparatu
Obliczam dugo czci walcowej zbiornika:
(

Obliczam mas czci walcowej zbiornika:

(
((

) )

wg [11]
Obliczam mas dna elipsoidalnego:
(

19

Dane

Obliczenia

((

Wyniki

) )

((

) )

Przyjmuj dugo krca grnego:

Obliczam mas krca grnego:

(
((

)
)

) )

Przyjmuj dugo krca dolnego:

Obliczam mas krca dolnego:
(
((

)
)

) )

Obliczam mas piercienia wzmacniajcego wok

krca dolnego:

20

Dane

Obliczenia

Wyniki

Obliczam mas konierza do poczenia powoki

walcowej z grnym dnem

[(

((

) )

Obliczam mas konierza grnego krca:

[(

((

) )

Obliczam mas konierza dolnego krca:

[(

((
(

Obliczam mas pustego zbiornika:

21

) )

Dane

Obliczenia

Wyniki

Obliczam mas cakowit zbiornika:

Obliczam ciar zbiornika:

Obliczam rzeczywist objto zbiornika:

Obliczam dugo cakowit zbiornika:

(
(

)
)

22

Zestawienie najwaniejszych wynikw:

Objto cakowita aparatu

Cinienie obliczeniowe

Jednostka

Warto

m3

1,4

MPa

1,2

Temperatura obliczeniowa

20

Materia konstrukcyjny powoki walcowej

Stal 1.4301

Materia konstrukcyjny dna elipsoidalnego

Stal 1.4301

Materia konstrukcyjny krcw

Stal 1.4301

Materia konstrukcyjny konierzy

Stal 1.4301

Naprenie dopuszczalne w ciance powoki walcowej

MPa

127

Naprenie dopuszczalne w ciance dna elipsoidalnego

MPa

150

Naprenie dopuszczalne w ciance krcw

MPa

118

rednica zewntrzna powoki walcowej

mm

812

Grubo nominalna cianki powoki walcowej

mm

rednica zewntrzna dna elipsoidalnego

mm

812

Grubo nominalna cianki dna elipsoidalnego

mm

rednica otworu w dnie elipsoidalnym

mm

62,3

rednica zewntrzna krca grnego

mm

60,3

Grubo nominalna cianki krca grnego

mm

rednica zewntrzna krca grnego

mm

114,3

Grubo nominalna cianki krca grnego

mm

2,6

Dugo cakowita aparatu

mm

2892

Masa pustego aparatu

kg

121,1

Masa cakowita aparatu

kg

471,1

23

Literatura:
[1] R.H. Perry, D.W. Green Chemical Engineers Handbook, McGraw-Hill, 2008.
[2] Warunki Urzdu Dozoru Technicznego, 2005.
[3] PN-75/M- 35412 Dna elipsoidalne stalowe o rednicy wewntrznej od 600 do 4000 mm.
[4 ] Outokumpu Stainless Corrosion Handbook, 2009.
[5] PN-EN 10028-7 Wyroby paskie ze stali na urzdzenia cinieniowe. Cz 7: Stale
odporne na korozj.
[6] Katalog blach walcowanych na gorco Quarto Plate Europe firmy Outokumpu
[7] PN-EN 10029 Blachy stalowe walcowane na gorco gruboci 3mm i wikszej. Tolerancje
wymiarw i ksztatu.
[8] PN-EN 10216-5 Rury stalowe bez szwu do zastosowa cinieniowych. Warunki
techniczne dostawy. Rury ze stali odpornych na korozj.
[9] PN-ISO 1127 Rury ze stali nierdzewnych.
[10] PN EN 1092-1 Konierze i ich poczenia. Konierze okrge do rur, armatury, ksztatek,
cznikw i osprztu z oznaczeniem PN. Cz 1: Konierze stalowe.
[11] PN-EN 10088-1 Stale odporne na korozj. Cz 1: gatunki stali odpornych na korozj.

24