You are on page 1of 3

6/4/2016

ConceptoTeatroeHistoria.HenrikIbsen:CasadeMuecas|CatlogoDigitaldePublicacionesDC
Inscripcinonline

Solicituddeinformacin

Reunionesinformativas

Estudiantesinternacionales | Intranet(MyUP)
Estoybuscando

FacultaddeDiseoyComunicacin
Informacinpara

Carrerasyprogramas

Sobrelafacultad

PublicacionesDC: DesarrolloEditorial ComitEditorial Instructivoparaautores Verpublicaciones VerAutores VocabularioControlado

Publicaciones

Eventosynoticias

Buscar

VERSITIOSDC

DiseoyComunicacin > PublicacionesDC > CreacinyProduccinenDiseoyComunicacinN21 > ConceptoTeatroeHistoria.HenrikIbsen:CasadeMuecas

ConceptoTeatroeHistoria.HenrikIbsen:CasadeMuecas
Bustamante,AgustinaCaimi
Nora:lanuevaEva
Todalaeducacindelasmujeresdebegirarentornoa
loshombres.Gustarles,serlesdeutilidad,proporcionar
quelasamenyhonren,educarloscuandosonjvenes,
cuidarlosdemayores,aconsejarlos,consolarlos,hacer
quelavidalesseaagradableygrata:talessonlosdeberes
delasmujeresentodoslostiempos.
(Rousseau,JeanJacques,1982)

CreacinyProduccinen
DiseoyComunicacinN21
[ISSN:16685229]
Ensayossobrelaimagen.
EdicinIV.Trabajosde
estudiantesdelaFacultadde
DiseoyComunicacin
Ao V, Vol. 21, Mayo 2009,
Buenos Aires, Argentina | 157
pginas
[descargarenPDF]
[verndice]

Estaconcepcindelamujer,eslaqueprevaleceduranteel
sigloXIXyporlotanto,laquedefinealpersonajedeNoraen
CasadeMuecas(HenrikIbsen,1879),quiencomoveremos
acontinuacin,enunprincipiopareceadaptarseaestemolde
predeterminadodelamujerideal,perofinalmenteserevela
contralbuscandoencontrarseconsigomisma.
Laexistenciadelhombreylamujercomotalesnoresponde
simplementeaunacuestinbiolgica,existetambinel
constructosocioculturaldelomasculinoylofemenino.
Amedidaqueunapersonacrece,varecibiendoinformacin,
yaseadesufamilia,amigos,laescuela,losmediosdecomunicacin,
etc.,quedeterminarnsuidentidaddegnero.As
cuandounapersonaactaseesperaquesigadeterminada
lneadecomportamientoacordeconesaidentidad,seespera
quecumplasurol,quesegueporlospatronesdeloquese
debeynosedebehacer.
Esatravsdeestaconstruccinllegamosaasociar(desdela
concepcindelaModernidad)alomasculinoconlafortalezay
laagresividad,yalofemeninoconladebilidadylasumisin.
Perodesdeloscomienzosdelahumanidad,lassociedades
consideranquelointrnsecodelgnerofemeninoeslainferioridad.
SegnelAntiguoTestamento,Diosconsiderqueelhombre
necesitabaunaayudaapropiada(SagradaBiblia,Gnesis2,
18)ycreaEvaapartirdeunacostilladeAdn.Naceasla
mujer,comoapndicedelhombre.
EnlaGreciaClsica,hombresymujeresvivanenmundos
diferentes.Loshombresreconocancomoseresvlidossolo
aotroshombres,ylasmujeresdesarrollabansuexistencia
entreellas,enelgineceo,apartadasdeellos.
EnlaAntiguaRoma,lasmujerestienenyaunlugardecierta
importancia,perosiempredentrodelmbitodeloprivadoo
lofamiliar.
EnlaEdadMediaseidentificaaluniversofemeninoconlo
engaoso,misterioso,oscuro,enigmticoyhastalorelacionado
conelmalylahechicera.Paralelamente,apareceenla
literaturamedievalotravisindelamujerqueseprolongar
duranteelRenacimiento,relacionadaconlabellezaylaexaltacin
desusvirtudes,lamujerseconvierteenunobjetode
adoracin.Sinembargo,losrasgosqueladefinendurante
estapocasiguensiendolaobedienciaylasumisin.
EnelsigloXIX,conlaindustrializacinsegeneraungrancambio.
Lasmujeresdescuidansushogaresyentranatrabajar
enlasfbricas.Peroestoproducehorrorenlaburguesa.Se
criticasistemticamentequelasmujeresabandonensusdeberes
naturalesyselascontratacomomanodeobrabarata,
relegndolasauncargosubalterno,sostenidoporelconcepto
dequeeltrabajofemenino,lejosdeserrelevante,solopuede
significarunaportecomplementarioalaeconomafamiliar,
stadebeserresponsabilidadexclusivadelhombre.
Naceaslaculturadelamujersacerdotisadelhogar,unser
enfuncindeyparalosotros.Dependedelhombreenlo
econmicoyenlointelectual.
Estasituacinnoescuestionadaporlamujer,quien,porel
contrario,encuentraenelmundohogareo,familiar,larazn
desuexistencia.Atravsdelaadministracindelhogar,de
laresponsabilidaddelasaludylaeducacindeloshijos,adquiere
unpoder,eldelgobiernodelodomstico,ysesiente
felizdeejercerlo.
Conrespectoalamoryalmatrimonio,lamujerprcticamente

http://fido.palermo.edu/servicios_dyc/publicacionesdc/vista/detalle_articulo.php?id_libro=36&id_articulo=4474

[Ver todos los libros de la


publicacin]

Share

1/3

6/4/2016

ConceptoTeatroeHistoria.HenrikIbsen:CasadeMuecas|CatlogoDigitaldePublicacionesDC
notienepoderdedecisin,loscasamientosserealizaban,en
lamayoradeloscasos,porconvenienciayelamornoerael
valorquemssetenaencuentaalahoradebuscarpareja.
Lacreenciaquepersisteesquelamujernopuedeestarsola,
deestemodo,unavezquedejadedependerdelpadre,pasa
adependerdelesposo.
Sinembargo,amediadosdelsigloXIX,surgeelfeminismo,
queabreespacioaunanuevaactitudparaconlasmujeres.
Intentandocambiarellugarqueocupanenlasociedad,hacen
llegarsusideasatravsdelaprensa.Aparecenperidicos
dirigidosporyhacialasmujeres,enlosquesetratantemas
hastaelmomentoconsideradosmasculinos.
Simultneamenteseagrupanenasociacionespormediode
lascualesintentandefendersusderechos,buscandolaigualdad
frentealhombre,luchandocontraelrolqueunasociedad
machistaleshaasignado.
Esigualmenteimportantemencionarqueduranteestapoca
tuvolugarelmovimientosufragista.Movimientoreformista
social,econmicoypolticollevadoacaboporlassufragistas,
mujeresdetodaslasclasessocialesqueseunieronpara
reclamarelderechoalaparticipacinpoltica,elderechoal
voto,elderechoalaigualdadentreelhombreylamujer.
Deltalmodo,elsigloXIXengendrunacrecientetensinentre
loquelasociedadesperabadelasmujeresyloqueellas
queranparasuvida,abriendopasoaunanuevamujer,una
nuevaEva,connuevosroleseideales.
HenrikIbseny"su"Nora
Nora,personajeprincipalenCasadeMuecas,esfielproducto
deestaconcepcinarcaicadelofemenino,queforjun
modelodemujerdbil,subordinada,servicialyobediente.
Alenfrentarsealespejosocial,Noradebereflejarsededeterminada
manera,suimagendebeseguirciertospatronespredeterminados,
debeadaptarsealprototipodemujerejemplar.
Torvaldo,suesposo,lamodelaconregalos(joyas,perfumes,
ropa)ycumplidosconvirtindolaenunenteidealdesuposesin,
unadornodelhogar,unagratificacinantesusojos.
Noraessualondra,apodoquepuedeinspirarternura,pero
quealfinyalcaboaludealave,queparadjicamentesimboliza
tantolalibertadcomoelcautiverio.
PeroNoranoesunaalondralibre,debepermanecerensu
hogaryocuparsedesustareasnaturales.
LavidapblicadeNoraestsujetaalasdecisionesdesu
esposo.Aliraunafiesta,lavestimenta,elbaile,elcomportamiento
yelhorariosoncontroladosporTorvaldo:
Nora.No,no,no,noquieroentrar,quierosubir
denuevo,noquieroretirarmetanpronto.
Torvaldo.Vamos,queridaNora
Nora.S,teloruego,queridoTorvaldo,telosuplico
solounahorams!
Torvaldo.Niunminuto,Noritama.Yasabeslo
convenido.Vamos,entra,queafueravasaenfriarte
(Lahaceentrar,contrasuresistencia)
Laeconomadelhogar,tambindependeexclusivamentede
Torvaldo.EncuestionesdedineroNoranotieneautoridad
algunaysuamiga,laSeoraLindie,seloaclara:
SeoraLindie.Perodedndelosacasteentonces?()
Prestado,deningunamanera.
Nora,Yporquno?
SeoraLindie.Porqueunamujercasadanopuedepedir
dineroprestadosinelconsentimientodesumarido.
Estadependenciaintelectualyeconmica,delaqueNora
ocasionalmentereniega,eslaqueotrasmujeresanhelan.La
SeoraLindiediceencontrarseenelvacopornotenerde
quienocuparse,cuandodecideunirseaKrogstadysushijos,
exclama:
SeoraLindie.Cmohancambiadolascosas!Yatengo
porquintrabajar,porquinvivir,unhogarqueatender.
Voyadedicarmeaellosintardanza.
Apesardetodo,Noraesconscientedesusituacinydelrol
demujerperfectafalsoquesobrellevadaada.
Haciaelfinaldelaobra,decideacabarcontodalafarsayromper
conelmoldequelarestringi,nosolodurantesurelacin
matrimonial,sinodurantetodasuvida.
Nora.Escucha,Torvaldo.Cuandoyoestabaencasade
paplmeexponasusideasyyolascompartasitena
otraspormiparte,lasocultaba,puesnolehabrangustado.
Mellamabasumuequitayjugabaconmigocomoyo
jugabaconmismuecas.Despusvineatucasa()
Quierodecir,quedelasmanosdepap,pasalastuyas.
SerevelaanteTorvaldoyporende,contralasumisin,laobediencia,
ladependenciayladebilidad.Decideprivilegiarsus
necesidadesporsobrelasdelosdems,paradejardeserun
serenfuncindeyparalosotros,paradejardeserla
alondradesuesposo:
Nora.Quconsiderasmisdeberessagrados?
Torvaldo.Ytengoquedecrtelo?Sontusdeberes
paracontumaridoytushijos.

http://fido.palermo.edu/servicios_dyc/publicacionesdc/vista/detalle_articulo.php?id_libro=36&id_articulo=4474

2/3

6/4/2016

ConceptoTeatroeHistoria.HenrikIbsen:CasadeMuecas|CatlogoDigitaldePublicacionesDC
Nora.Tengootrosnomenossagrados.
Torvaldo.Noslostienes.Culessonesosdeberes?
Nora.Misdeberesparaconmigomisma.
DeestemodoNoradecidefinalmenteabandonarsuhogar,la
jaulaenlaqueseencontrabapresaparaconvertirseenuna
nuevamujer,unanuevaEva,unanuevaNora.
DiseodelapuestaenescenadeCasadeMuecas
Estapropuestaestbasadaenresaltarydestacarelconcepto
demujerqueIbsenplanteaensuobra.Unamujerquedebe
dedicarseasuhogaryasufamilia.Queseencuentralimitada
ensuspensamientosyensusactosporlafiguradelamujer
idealizadaquelasociedadleimpone.
Enlaobraaparececomosmbolodeestamujerperfecta,un
pjaro,laalondra,asesllamadaNoraporsuesposo.Eldiseo
delapuestaenescenaestaancladoenestasimbologay
giraentornoaella.
Lamujerideal/Noraserunamujerpjaro,tendrunamscara
quelacaractericecomotal.Serunadeellaseslamayor
ambicindelmundofemenino,essumetaenlavida.Laque
nocumplaconelroldemujerservicial,obedienteyfielno
llevarmscarayquedarcompletamenteexpuestaalprejuicio
social.Lamujerpjaroeselorgullodesuesposo,yloes
graciasal,yaquealsirveyobedece.
Suhogar,enelquedesarrollasustareascorrespondientes,
serunamixturaentreunaviviendacorrienteyunajaula,smbolo
delencierrodomsticoydelaprivacindelalibertad
ideolgicaquemarcaalamujerpjaro.
Deestemodo,lapropuestaescenogrficaconsistebsicamente
enconvertirelespacioescnicoenunajaula.
Setratadeunlivingdecoradoacordealestiloeuropeodelsiglo
XIX,maderaoscuraymacizaenpisos,sillones,puertasy
zcalos,gnerospesadosdecoloresoscurosyapagadosen
lostapizados,empapeladoscondiseosencolorestambin
oscurosenlasparedesymarcosdoradosybienbarrocos.En
ellateralizquierdodelescenariohabrdossillonespequeos
yunamesaratona,unpocomsatrs,unapuerta.Enellateral
derecho,unsillndoble,haciendojuegoconlospequeos,
yatrs,otrapuerta.Entrelasdospuertasestarelpianoyen
elmediodelliving,unaalfombra.Lasparedestendrnunmetro
ymediodealtura,apartirdeallsurgirnlosbarrotesde
loquesimularserlajaula,seextendernaproximadamente
hastaloscuatrometrosunindosetodosenunaterminacin.
Colgadasenlosbarrotes,habrunagrancantidaddefotografas,
enmarcadasendistintostamaosyformas.stassern
dehombresjuntoasusmujerespjaro,parejaspertenecientes
alafamilia,amododerbolgenealgico.Exhibencon
orgullogeneracionesenterasdemujeresideales.
Lapaletadecoloresoscilarentremarronesoscuros,verdes
olivayapagados,ymetalizados,doradosenlosmarcosdelas
fotografas,ybronceenlosbarrotesdelajaula.Estoscolores
generarnunclimasobrioyoscuro,yalmismotiempoelegante
ydebuengusto.
Encuantoalvestuario,Norallevarunvestidoelegante,de
mangaslargasyamplias,unescotediscretoconvoladosy
unafaldavoluminosahastalospies.Serdeuncolorneutroy
sobrio.Tendrelcabellorecogidoyllevarlamscaraoantifaz
delamujerpjaro,tendrplumasylosrasgoscaractersticos
seasemejarnalosdelaalondra.Enelmomentoen
elqueNoradecideabandonarelhogar,sequitarlamscara
yselaarrojarasuesposo,rompiendoconelmoldedemujer
impuestoporlysuscongneres.
Torvaldo,esposodeNora,vestiruntrajecolormarrnoscuro.
Elpantalnholgadoyelsacolargohastalasrodillas.
Unacamisablancayunpaueloalcuello.Estarprolijamente
peinadoytendrunbigoteespeso.
Elobjetivoprincipaldeestapuestaenescenaesrecalcaresa
visindelamujerpjaroqueIbsenexponeyproblematiza
enCasadeMuecas.Apesardequeesuntemaconfuerte
cargasocial,laintencineshacerlo,nodemanerarealistay
apelandoalodramtico,sinoatravsdelsimbolismo,acudiendo
arecursosestticosfantsticosenlaescenografay
elvestuarioqueilustrenlasituacinypermitanalespectador
pensaryestableceranalogasparainterpretarelconflicto.
Bibliografa
Devoto,FernandoMadero,Marta.(1993)Historiadelavidaprivadaen
laArgentina.BuenosAires.Taurus.
Duby,GeorgesPerrot,Michelle.(1993)Historiadelasmujeres.Madrid.
Taurus.
Etxebarria,Luca.(2000)LaEvafutura.Barcelona.EdicionesDestino.
Lipovetsky,Pilles.(1999)Laterceramujer.Barcelona.Anagrama.

Enviaraunamigolapublicacin
ConceptoTeatroeHistoria.HenrikIbsen:CasadeMuecasfuepublicadodelapgina79apgina81enCreacinyProduccinenDiseoyComunicacin
N21
[VERDETALLEENDICEDELLIBRO]

Prohibidalareproduccintotaloparcialdeimgenesytextos.TrminosyCondiciones
Prohibidalareproduccintotaloparcialdeimgenesytextos. TrminosyCondiciones . Polticadeprivacidad .
Informes:Av.Crdoba3501,esq.MarioBravo|Av.SantaFeesq.Larrea1079.CiudaddeBuenosAiresArgentina|Tel:(5411)49644600| informes@palermo.edu

http://fido.palermo.edu/servicios_dyc/publicacionesdc/vista/detalle_articulo.php?id_libro=36&id_articulo=4474

3/3

You might also like