You are on page 1of 7

18/6/2016

Documentosinttulo

SENTENCIACONSTITUCIONAL1706/2011R
Sucre,21deoctubrede2011
Expediente:20092104343AAC
Distrito:SantaCruz
MagistradaRelatora:Dra.EveCarmenMamaniRoldn
EnrevisinlaResolucinpronunciadadentrodelaaccindeamparoconstitucional,interpuestaporJulio
HurtadoYavaricontraAlbertoCayetanoBordaSegerer,JuezDcimoQuintodeInstruccinCivilyComercial
delDistritoJudicialdeSantaCruz.
I.ANTECEDENTESCONRELEVANCIAJURDICA
I.1.Contenidodelaaccin
Mediantememorialpresentadoel6denoviembrede2009,cursantedefs.121a128,elaccionante,aleg:
I.1.1.Hechosquelamotivan
El24dejuliode2009,elJuezDcimoQuintodeInstruccinenloCivilyComercial,dentroelprocesosobre
reconocimientodeMejorDerechoPropietario,Desocupacinyentregadeinmuebleyaccinnegatoriaseguida
porEmilioEduardoHancoMecedoenrepresentacindeSerafnViscarraVillcayCastaCamperoCocaensu
contra,dictSentenciade24dejuliode2009,resolucinquecontenaunaincorrectayarbitrariainterpretacin
delaley,apartndosedelasnormasqueregulanlaaccinnegatoriaprevistaenelart.1455delCdigoCivil
(CC),fundandosuresolucinenelart.art.105delCC,interpretandoqueelpropietariopuedeejercerdeforma
indiscriminadaysujetaaunasimpleeleccincualquieradelasaccionesprevistasenellibroVdelcitado
compiladonormativolamotivacin(punto6),contradiceeinviertelanaturalezay/oalcancedelaaccin
negatoriaexpresada,porcuantolamismarelacindeloshechosexpresadaenlasentencia,revisteconfesin
judicial,estableciendoqueelsuscritotienelaposesindelbieninmueble,nosiendoaplicablelaaccin
negatoriapretendidaporlapartedemandante.
Sealaque,enlaltimapartederechosdelosdemandados,definitivamenteserefutadeincoherente,ilegaly
arbitraria,porcuantolaaccinreivindicatoriadeningunamaneraesderivadaocorrelativadelaaccin
negatorialarelacindelafechadeposesinysupuestoderechopropietariodelapartedemandante,tambin
debiserobservadaporlaautoridadrecurrida.
Refiereque,elJuezinferioradmitilaampliacinymodificacindelademanda,conformelaprovidenciade23
demarzode2009,ordenandolacitacinrespectivacitacinporcedula,efectuadaendirectaviolacindelos
arts.120y121delCdigodeProcedimientoCivil(CPC),queconllevalanulidaddeobrados
independientementedeloanterior,laaparentecitacinconlademanda,lohabradejadoenindefensin,habida
cuentaquelosactuadossupuestamentedejadosilegalmenteporcedula,serianinsuficientesparagarantizarla
defensa,eldebidoprocesoylaigualdad,omitiendoentregarlademandaymodificacindelamisma,
vulnerandolanormacontenidaenelart.119delacitadanormaprocesalcivil,masaunsilailegal,eirregular
citacinporcedulacarecadelafirmadelfuncionarioquesupuestamentelahabrarealizadoendefinitiva
citacinqueseencuentraviciadadenulidad,conformeloestablecelanormacontenidaenelart.128delCPC,
noexistiendolasalvedadprevistaporelart.129deladjetivocivil,justamenteporlainminentevulneracinde
lasnormasdeordenpblico.Noobstantedeserevidenteelestadodeindefensin,eljuezcontinurealizando
y/opermitiendolainfraccindelasnormasrelativasaldebidoproceso,declarandosurebelda.
Manifiestaque,estandoenindefensin,porlafaltadecitacinconlademanda,lamodificacinyampliacin,se
lehabracitadoconlaresolucinqueaperturaeltrminodeprueba,enundomicilioprocesalnotenidocomotal
poreljuezinferior,domicilioquesupersonanohabrasealadoenelproceso,agravandomsaneseestado.

http://www.tcpbolivia.bo/tcp/sites/all/modulostcp/gaceta/resolucion23809.html

1/7

18/6/2016

Documentosinttulo

Concluyesealando,queelJuezrecurridotienesustanciadotodoelilegalprocesosintenercompetenciapara
ello,envistadehabersidocitadoconlademandaconformeelart.7delCPCaefectosdelart.130delamisma
normalegal,mximesienelhipotticocaso,dequesehubieseabiertolacompetencia,noseracompetentepor
lacarenciadecuantadeterminadayporlanaturalezamismadelademanda.
I.1.2.Derechossupuestamentevulnerados
Elaccionante,alegacomovulneradossusderechosaldebidoproceso,alaigualdad,aladefensayaunajusticia
imparcial,sincitarlanormalegalqueloscontienen.
I.1.3.Petitorio
Solicitaseconcedalatutelasolicitada,debiendoordenarlanulidaddeobradosyparaelsupuestoeilegalcaso
dedeclararseimprobadoelpresenterecurso,porlosserioseirreparablesperjuiciosqueocasionaralaejecucin
delasentenciadictadaporlaautoridadrecurrida(desocupacin/lanzamiento),()tenganabiensuspendery/o
paralizarlaejecucindelamisma,hastaquesearesueltaporelTribunalconstitucional(sic).
I.2.AudienciayResolucindelTribunaldegarantas
Efectuadalaaudiencia,el1dediciembrede2009,conformeconstadelactacursanteafs.134a141,se
produjeronlossiguienteshechos:
I.2.1.Ratificacinyampliacindelaaccin
Elaccionanteporintermediodesuabogadoratificolostrminosdesudemandayampliandolamisma,seal:
1)ElJuezamomentodeadmitiroconocerlademanda,nocumpliconobservarelart.327delCPC,todavez
quealplantearlademanda,nosolamenteseplanteunaaccin,sinotresaccionesenuna2)Unavezqueel
juezadmitilademanda,procediahacerunaerrneainterpretacinyapreciacindelanormatodavezquela
accinnegatoriaascomolaaccindemejorderechodepropiedadsondosaccionesoinstitutostotalmente
diferentes3)noconstaenobrados,lanotificacinconlaaperturadeltrminodepruebay,4)LasSSCC
561/2003Rde29deabril,1315/2002Rde1denoviembre,1446/2002Rde28denoviembreentreotras,
establecenqueelhechoquenosehayaapeladooportunamentelasentenciayporconsiguientesehaya
ejecutoriadolamisma,nopuedeinvocarsecomocausallaimprocedencia.
I.2.2.Informedelaautoridaddemandada
AlbertoCayetanoBordaSegerer,JuezDcimoQuintodeInstruccinenloCivilyComercialdelDistrito
JudicialdelSantaCruz,autoridadahorademandada,medianteinformedefs.132,refiri:a)Elaccionante
pretendeenlavaconstitucionalabrirelanlisisdefondodelaSentenciade24dejuliode2009sinembargoal
habersidonotificadoconlamismaeljueves17deseptiembredelmismoaoahoras13:10,sterecurrede
apelacincontralasentencia,recursoquefuerechazadomedianteautodefs.124porhabersidoplanteadofuera
delplazodispuestoporelart.220.IdelCPC,resolucinquefuedeclaradaejecutoriadamediantedecretodefs.
130vta.,puestoquenofueobjetoderecursodeapelacinnidecompulsay,b)Cuestionacomonulala
diligenciadecitacinporcdula(fs.80yvta.)hechaasupersonaconlaampliacindelademandaydecretode
admisin,sealandoexistirviolacinalosarts.120y121delCPC,sinexpresarenquconsisteeldefectoola
irregularidadsinembargoalhabersidonotificadoposteriormenteconeldecretodedeclaracindesurebelday
autodecalificacindelprocesoyaperturadeperiododepruebasegndiligenciadefs.91yvta.,yposterior
notificacindefs.100yvta.,ensudomicilioprocesalstetuvolaoportunidaddeimpugnarlavalidezdela
citacinqueahorareclamacomonulamediantelavadeamparo,ademsdehacerlodentroelrecursode
apelacinyalhabersidorechazadoelrecursoporextemporneo,significaquehaaceptado,cubiertoy
consentidoydadaporvlidacualquierirregularidadquepudieraexistirenladiligenciaimpugnada.
I.2.3.Intervencindetercerosinteresados
http://www.tcpbolivia.bo/tcp/sites/all/modulostcp/gaceta/resolucion23809.html

2/7

18/6/2016

Documentosinttulo

SusanaPadillaPaniagua,mediantesuabogado,refiri:i)lademandanoestableceunacuantaconformelaLey
deOrganizacinJudicialylanormaprocesalcivil,sinembargolaautoridadrecurrida,emitiunaresolucin
refiriendoquesupersonahabraconvalidadolacompetenciadeesaautoridadii)Existenirregularidadesqueno
solamentenacendelacitacinsinodelaaperturapropiamente,noseabrilacompetencia,noexistiuna
citacinlegalaldemandado,nohubounadebidanotificacinconelautoquesealalospuntosdehechoa
probar,siendoestaunacausaldenulidad(art.247delaLOJ)iii)ElJuezdictaunaSentenciaquebsicamente
rompecualquierprincipiodecongruenciaviolandoelart.1449delCCy,iv)LaCorteSupremayelmismo
TribunalestablecenqueestaclasedeprocesostienenqueserllevadosacaboanteunJuezdePartido,nose
oponenaejercermecanismosdedefensa,peroanteunaautoridadcompetente,bajoundebidoproceso.
Enusodesuderechoalarplica,dijo:Ejecutarelmandamientodedesapoderamientoseradesterraraesta
familiaqueestacasi10aosenposesindelterreno.
Porsuparte,SerafnViscarraVillcayCastaCamperoCoca,porintermediodesuabogado,sealaron:1)Los
tercerosinteresados,muyapartedesertercerosinteresadossonesposos,porlotantotienelosmismosintereses
2)Enobradosexisteuncertificadocatastral,medianteelcualseestablecequeelinmuebleobjetodela
demanda,nosobrepasaelmontodeBs.3000.,portantoseencuentraestablecidaydeterminadalacompetencia
paraconocerelproceso3)Enobradoscursaeldomicilioprocesaldelosdemandados,indicandoclaray
precisamentedndeseencuentraubicadoelmismoelcualescoincidenteconelobjetodelademanda,cuya
desocupacinyentregahasidodemandadaenlavasumaria4)Elprocesonotratadeunareivindicacinens,
tratadeunmejorderechodepropiedad,desocupacinyentregadebieninmuebleyencasodequelaparte
aleguealgnsupuestoderecho,sehainterpuestolaaccinnegatoria5)JulioHurtadoYavaripresentun
memorialdeapersonamientoquecursadefs.46a48,realizandolaobservacinrespectiva,esdecirtomo
conocimientodelproceso,sepresentalprocesomedianteotromemorialsealandoundomicilioprocesal
ubicadoenelEdificioSchwann,enelcaso,eldemandadotambintomoconocimientodelproceso,asumiendo
sudefensa6)Elrecursodeamparoconstitucionalnoessustitutivodeningnotrorecursoordinario,debieron
haberplanteadoenformaoportunalosmecanismosdedefensacualescomoelrecursodeapelacinquefue
rechazadaporextemporneo,elrecursooincidentedenulidaddeobradosquenolohicieronhastaahoray,7)
Sedeclarelaimprocedenciadelrecurso.
I.2.4.Resolucin
LaResolucin137de1dediciembrede2009,cursantedefs.142a143vta.,pronunciadaporlaSalaSocialy
AdministrativadelaCorteSuperiordelDistritoJudicialdeSantaCruz,constituidaenTribunaldegarantas,
deneglatutelasolicitadaconelsiguientefundamento:a)Refierenlafaltadecitacinconlademanda,faltade
intervencinrevisadoelexpediente,existenlasnotificacionesrespectivas,quehubieransidonulas,falsasose
hubieravulneradounaseriedegarantasconstitucionalesempero,laspartesseencuentrandebidamente
notificadasnotificacionesefectuadasconlaparticipacindelOficialdeDiligenciasdeesejuzgado,emperose
tratadeunaautoridadqueeslegalqueestautorizadaparalosefectosderealizarlasnotificacionesalacualel
tribunaltienequedarcrditob)Presentanunaapelacin,laquefuerechazadaporestarfueradetrmino,loque
reconocieronlaspartes,enconsecuencianoexistiendoindefensin,huboparticipacinentodaslasactividades
procesalesc)Noseencontrnulidadesqueatendersobrelacitacinconlademandaodelapersonamientode
laspartesconformeelart.129delCPCy,e)SielJuezesincompetente,noeselamparoconstitucionalel
caminopararesolverlaincompetencia.
I.3.TrmiteprocesalenelTribunalConstitucional
AntelarenunciadetodoslosMagistradosdelTribunalConstitucional,stequedsinqurumparalaresolucin
decausasmedianteLey003de13defebrerode2010,denominadaLeydeNecesidaddeTransicinalos
NuevosEntesdelrganoJudicialyMinisterioPblico,fuerondesignadoslosnuevosMagistrados,quienespor
AcuerdoJurisdiccional001/2010de8demarzo,convinieronprocederalsorteodelascausaspendientesporlo
que,enelpresentecaso,habindoseefectuadotalactuadoprocesalel06deseptiembrede2011,porloquela
presenteresolucinsepronunciadentrodeplazo.
II.CONCLUSIONES
http://www.tcpbolivia.bo/tcp/sites/all/modulostcp/gaceta/resolucion23809.html

3/7

18/6/2016

Documentosinttulo

Delosantecedentesydeloexpuestoenelmemorialdelrecursodeamparoconstitucional,ascomodela
Resolucinqueserevisa,sellegaalassiguientesconclusiones:
II.1.Pormemorialde21deagostode2008,SerafnViscarraVillcayCastaCamperoCoca,formulandemanda
sumariadeReconocimientodeMejorDerechoPropietario,DesocupacinyentregadebienInmuebleyPagode
DaosyperjuicioscontraSusanaPadillaPaniagua,condomicilioenlazonaSur,UV,255,Manzano16,LoteN
3deesaciudad(fs.9a11),demandaquefueampliadacontraJulioHurtadoVargaspormemorialdefs.27de
agostode2008,sealandocomosudomicilioelreferidoenlademandaprincipal(fs.30yvta.)ampliacinde
lademandacontraJulioHurtadoVargasdispuestamedianteprovidenciade4deoctubrede2008(fs.39)
cursaafs.40,citacinde14deoctubrede2008aJulioHurtadoVargaseneldomiciliosealadoenla
demanda.
II.2.JulioHurtadoYavarimediantememorialde21deoctubrede2008,seapersonasealandoquealnoestar
dirigidalairregularcitacinrealizadaenfecha14deoctubrede2008,haciasupersona,comonicoesposode
laseoraSusanaPadillaPaniagua,lamismaseencuentraviciadadenulidadyporendesinvalorlegalalguno
(fs.47a48vta.).
II.3.Losdemandantes,mediantesuapoderado,efectuaronaclaracindelaidentidaddelcodemandadoJulio
HurtadoYavari(fs.55)tenindoseporaclaradoelnombredelcodemandado,porprovidenciade22de
noviembrede2008(fs.56)previoinformedelOficialdeDiligenciasdelJuzgadoDecimoQuintode
InstruccinenloCivilyComercialdelDistritoJudicialdeSantaCruz,laautoridaddemandada,dispuso,la
notificacinmedianteceduladeJulioHurtadoYavari(fs.57y58),diligenciapracticadael15dediciembrede
2008(fs.59).
II.4.Mediantememorialde22denoviembrede2008,JulioHurtadoYavari,ahoraaccionante,hacepresente
vulneracindederechosygarantasconstitucionales,refiriendoqueel15dediciembrede2008,nuevamente
dejaroneneldomicilioquereside,algunasfotocopiasrelativasalprocesodereferencia,actuadosprocesalesque
impedanquesupersonapuedaasumirdefensa(fs.60a62).
II.5.Laautoridadahorademandada,medianteAutode22dediciembrede2008,dejsinefectolacitacindefs.
58,hechaenlapersonadeJulioHurtadoYavari,disponiendoquepreviamenteeldemandanteampli
formalmentelademandaencontradeJulioHurtadoYavari(fs.63)Porprovidenciade16deenerode2009,se
tuvoporampliadalademandadefs.8a10yampliacindefs.33contraJulioHurtadoYavari(fs.67)cumplido
lodispuestopormemorialde21demarzode2009(fs.78a79)ampliacinquefueadmitidapordecretode23
demarzode2009).
II.6.Lacodemandadadentroelprocesoobjetodelapresenteaccin,planteoincidentesyexcepciones,resueltos
medianteprovidenciade7deabrilde2009ydndoseporapersonadaalacodemandanteSusanaPadilla
Paniagua(fs.85).
II.7.Pormemorialde2demayode2009,losdemandantes,mediantesurepresentantelegal,solicitansedeclare
larebeldadelcodemandadoJulioHurtadoYavari(fs.87),resolucinderebeldaquenocursaenobrados.
II.8.Concluidoslostramitesinherentesalademanda(fs.92a102),elJuezDecimoQuintodeInstruccinenlo
CivilyComercialdelDistritoJudicialdeSantaCruz,el24dejuliode2009,emitisentenciadeclarando
probadalademanda,deMejorDerechoPropietario,DesocupacinyEntregadeBienInmuebleyAccin
Negatoria(fs.103a105vta.),SentenciaquefuenotificadaaJulioHurtadoYavari,ahoraaccionanteel17de
septiembrede2009(fs.109).
II.9.Pormemorialde29deseptiembrede2009,JulioHurtadoYavari,Purgrebeldayplanteorecursode
apelacincontralasentenciade24dejuliode2009(fs.110a113).
II.10.MedianteAutode30deseptiembrede2009,considerandoqueelrecursofueplanteado
http://www.tcpbolivia.bo/tcp/sites/all/modulostcp/gaceta/resolucion23809.html

4/7

18/6/2016

Documentosinttulo

extemporneamente,serechazoelrecursodeapelacininterpuestoporelahoraaccionante(fs.117).
III.FUNDAMENTOSJURDICOSDELFALLO
Elaccionanteconsideravulneradosusderechosaldebidoproceso,alaigualdad,aladefensayaunajusticia
imparcial,porcuantoeljuezdemandadodictunailegalsentencia,dentrounprocesoindebidamentellevado
conunaseriedeirregularidades,talescomoincorrectainterpretacinyaplicacindelaley,apartadadelas
normasqueregulalaaccinnegatoria,institucinprevistaenelart.1455delCC,ilegaleirregularcitacincon
lademanda,violacindelart.119delCPCyautoquedeclarosurebeldayaperturadetrminodepruebae
incompetenciadelaautoridadahorademandada.
Enrevisin,correspondeconsiderar,sitalesextremossonciertosysiameritanonolaproteccinquebrindala
presenteaccintutelar.
III.1.Laaccindeamparoconstitucionalysunaturalezajurdica
Laaccindeamparoconstitucional,consagradaporelart.128delaCPE,seinstituyecomounaaccintutelar
dedefensacontraactosuomisionesilegalesoindebidosdelosservidorespblicos,odepersonaindividualo
colectiva,querestrinjan,suprimanoamenacenrestringirosuprimirlosderechosreconocidosporlamisma
Constitucinylaley.
Deconformidadaladisposicinconstitucionalcitada,yenaplicacinyvigenciadelaLeyFundamental,la
accindeamparoconstitucionalesunaaccindedefensadetodoslosderechosfundamentalesygarantas
constitucionalesprevistasenlaNormaSupremayenlosPactosyTratadosinternacionalesenmateriade
derechoshumanosratificadospornuestroEstadoPlurinacional(art.410delaCPE),salvolosderechosala
libertadyalavidacuandosteseencuentrevinculadoalalibertad,losqueestnbajolaproteccindeuna
accinespecificacmoeslaaccindelibertad.
Enesesentido,laaccindeamparoconstitucionaltienecarcterextraordinario,unatramitacinespecialy
sumarialainmediatezenlaproteccinynoreconoceningnfuero,privilegioniinmunidadconrelacinalas
autoridadesopersonasdemandadas.
III.2.Encuantoalaaccindeamparoconstitucionalysunaturalezasubsidiaria
LaSC0383/2011Rde7deabrilestablecique()Laaccindeamparoconstitucional,conformeestablecen
losarts.128y129.IdelaCPE,tendrlugarcontraactosuomisionesilegalesoindebidosdelosservidores
pblicos,odepersonaindividualocolectiva,querestrinjan,supriman,oamenacenrestringirosuprimirlos
derechosreconocidosporlaConstitucinylaleyysiemprequenoexistaotromedioorecursolegalpara
laproteccininmediatadelosderechosygarantasrestringidos,suprimidosoamenazados"disposicionesque
expresamenteestablecenquelassupuestaslesionesalosderechosfundamentalesygarantasconstitucionales
debenserreparadasenlajurisdiccinordinaria,ysloendefectodesta,deserevidentelalesinalderecho
invocadoeirreparableeldaoemergentedelaaccinuomisinodelaamenazaderestriccindelosderechos,
seacudaalajurisdiccinconstitucional.
()
EsteTribunal,atravsdesuuniformejurisprudencia,refirindosealasubsidiariedaddelamparoconstitucional,
hasealandoque:...nopodrserinterpuestaestaaccinextraordinaria,mientrasnosehayahechousodelos
recursosordinariosoadministrativosy,encasodehaberutilizadolosmismosdebernseragotadosdentrode
eseprocesoovalegal,seajudicialoadministrativa,salvoquelarestriccinosupresindelosderechosy
garantasconstitucionalesocasioneperjuicioirremediableeirreparable(SSCC0374/2002R,0106/2003R,
0552/2003R,1089/2003R,1337/2003R,entreotras).
http://www.tcpbolivia.bo/tcp/sites/all/modulostcp/gaceta/resolucion23809.html

5/7

18/6/2016

Documentosinttulo

()
Siguiendoeserazonamiento,laSC1337/2003Rde15deseptiembre,establecilassiguientesreglasysub
reglasdeimprocedenciadelamparoporsubsidiariedad,cuando:1)Lasautoridadesjudicialeso
administrativasnohantenidolaposibilidaddepronunciarsesobreunasuntoporquelapartenohautilizadoun
mediodedefensanihaplanteadorecursoalguno,as:a)Cuandoensuoportunidadyenplazolegalnose
planteunrecursoomediodeimpugnacinyb)Cuandonoseutilizunmediodedefensaprevistoenel
ordenamientojurdicoy2)Lasautoridadesjudicialesoadministrativaspudieronhabertenidootienenla
posibilidaddepronunciarse,porquelaparteutilizrecursosymediosdedefensa,as:a)Cuandoseplanteel
recursoperodemaneraincorrecta,quesedaraencasosdeplanteamientosextemporneosoequivocadosyb)
Cuandoseutilizunmediodedefensatilyprocedenteparaladefensadeunderecho,peroensutrmiteel
mismonoseagot,estandoalmomentodelainterposicinytramitacindelamparo,pendientederesolucin.
Amboscasos,seexcluyendelaexcepcinalprincipiodesubsidiaridad,quesedacuandolarestriccino
supresindelosderechosygarantasconstitucionalesdenunciados,ocasionenperjuicioirremediablee
irreparable,encuyasituacinydemaneraexcepcional,procedelatutelademandada,anexistanotrosmedios
dedefensayrecursospendientesderesolucin()(lasnegrillasnoscorresponden).
III.3.Anlisisdelcaso
Enloprincipaldelcasoenanlisis,conformeelinformedelaautoridaddemandadaylosdatosdelprocesoque
generlapresenteaccintutelar,elahoraaccionantefuenotificadoconlaSentenciadeprimerainstanciaelda
jueves17deseptiembrede2009,ahoras13:10,recurriendodeapelacincontralasentenciael28deseptiembre
de2009,recursoquefuerechazadomedianteautode30deseptiembrede2009,mismoqueestablece
presentadoelrecursoenplataformael28deseptiembrede2009,ahoras17:55,esdecirdespusdecuatro
horasycuarentaycincominutos,siendoqueelplazoparalainterposicindelosrecursossecuentademomento
amomento,esdecirapartirdelinstantemismodelanotificacin,venciendoenconsecuencia,enelmismo
momentodeldacorrespondiente,aslodisponeelart.220I1delCPC(sic),resolucinultimaquefue
declaradaejecutoriadamediantedecretodefs.130vuelta,quenofueobjetoderecursodeapelacinnide
compulsatalcualseestablecedelinformeevacuadoporlaautoridaddemandada,establecindoseen
consecuencia,lamismaseencontrabafueradetrmino,porloqueenobservanciaaloestablecidoenlosFJIII.1
noserprocedentelaaccindeamparoconstitucionala)Cuandoseplanteelrecursoperodemanera
incorrecta,quesedaraencasosdeplanteamientosextemporneosoequivocadosloqueperfectamenteocurri
enelcasodeautos,determinandolaimprocedenciadelapresenteaccin.
Sinembargo,cabeaclararqueelplazoparaapelardelasentenciadeprimerainstanciaconformeestableceelart.
220.I.1delCPC,seinterpondrdentroelplazodediezdas,puessehaestablecidoqueelaccionantefue
notificadoconelcitadoactuadojurisdiccionaleljueves17deseptiembrede2009,ahoras13:10,portantosu
plazofeneciel27deseptiembreahoras13:10conformeloestableceelart.220.IIdelcitadoprocedimiento
adjetivocivil,nosiendocorrectalaapreciacindeclculoefectuado,aspectoquesinembargo,noafectaennada
alaextemporaneidaddelplanteamientodelrecurso,porelcontrarioconfirmandoloreferidoenlos
FundamentosJurdicosIII.1.
Porotrolado,sinembargodelosealadoprecedentemente,siningresaralfondodelaproblemtica,el
accionantealegirregularidadeneltranscursodelatramitacindelademanda,talescomoincorrecta
interpretacinyaplicacindelaley,apartadadelasnormasqueregulalaaccinnegatoriaalrespectocabe
sealarquelainterpretacindelalegalidadordinariaesatribucindelosjuecesylasautoridades
administrativas,asloestablecisteTribunalenlaampliajurisprudenciareferentealcasosinembargo,cabe
preciarquepara()realizardichoanlisisinterpretacindelalegalidadordinariaesindispensableque,enla
presentacindelademandadeamparoconstitucional,secumplanciertosrequisitosfundamentalesquehansido
sintetizadosporlajurisprudenciaenlareferidaSC0085/2006R,estableciendoque:elrecurrente,ensu
recurso,atiempodecuestionarlainterpretacindelalegalidadordinaria:1.Expliqueporqulalabor
interpretativaimpugnadaresultainsuficientementemotivada,arbitraria,incongruente,absurdaoilgicaocon
errorevidente,identificando,ensucaso,lasreglasdeinterpretacinquefueronomitidasporelrganojudicialo
administrativo,y2.Preciselosderechosogarantasconstitucionalesquefueronlesionadosporelintrprete,
http://www.tcpbolivia.bo/tcp/sites/all/modulostcp/gaceta/resolucion23809.html

6/7

18/6/2016

Documentosinttulo

estableciendoelnexodecausalidadentrestosylainterpretacinimpugnadadadoqueslodeestamanerala
problemticaplanteadaporelrecurrente,tendrrelevanciaconstitucional()(SC2750/2010Rde10de
diciembre),aspectoquenofuedemandadoporelaccionante,delaformareferida,paraqueestetribunalpueda
observar,aquello,menossinosehubocumplidoconlosrequisitossealadossupra.
Refiere,lavulneracin,aldebidoprocesoyladefensa,porcuantoadvierteelaccionantelailegaleirregular,
citacinconlademandayposterioresnotificacionesrelativasalproceso,mspropiamenteconelautoque
declarlarebeldayaperturadetrminoprobatorio,sinembargo,delosantecedentesseadvirti,eluso
oportunodesuderechoaladefensa,queesuninstitutointegrantedelagarantadeldebidoproceso,
desarrollndosentegramenteensusdosconnotaciones,quesonelderechoatenerunapersonaidneaque
puedapatrocinarleydefenderleoportunamente,yelderechoatenerconocimientoyaccesoalosactuadose
impugnenlosmismosconigualdaddecondicionesconformeaprocedimientopreestablecido,loqueocurrien
elcasoencuestin,nopudiendoalegarindefensinensucontra.
Porltimo,elaccionantedenuncilafaltadecompetenciadelaautoridaddemandada,sinembargo,encuanto
respectaaellolaSC0305/2011R29demarzoestablecique:()lacompetencia,enelordenamiento
jurdicoconstitucionalboliviano,estagarantaseencuentraprotegidaporunmecanismodedefensaespecfico
queeselrecursodirectodenulidad,porloquenoesadmisiblesuobservanciamediantelaaccindeamparo
constitucionalqueserevisa,porloquenoexistiningunavulneracindelderechoaladefensa,aldebido
procesoeigualdaddelaspartesdentroenelprocesoencuestin.
Enconsecuencia,elTribunaldegarantasalhaberdenegadolaaccindeamparoconstitucional,haefectuado
unacorrectacompulsadelosantecedentesdelproceso,yunaadecuadavaloracindelart.129delaCPEy
normasaplicablesalcaso.
PORTANTO
ElTribunalConstitucional,envirtuddelajurisdiccinycompetenciaqueleconfierenlosarts.4y6delaLey
003del13defebrerode2010,enrevisin,resuelveAPROBAR,laResolucin137de1dediciembrede2009,
cursantedefs.142a143vta.,pronunciadaporlaSalaSocialyAdministrativadelaCorteSuperiordelDistrito
JudicialdeSantaCruz,constituidaenTribunaldegarantasenconsecuenciaDENEGARlatutelasolicitada.
Regstrese,notifqueseypublqueseenlaGacetaConstitucional
ElDecanoDr.AbigaelBurgoaOrdezyMagistrado,Dr.MarcoAntonioBaldiviesoJinsnointervienenpor
nohaberconocidoelpresenteasunto.
Fdo.Dr.ErnestoFlixMur
PRESIDENTE
Fdo.Dra.EveCarmenMamaniRoldn
MAGISTRADA
Fdo.Dra.LilyMarcianaTarquinoLpez
MAGISTRADA

http://www.tcpbolivia.bo/tcp/sites/all/modulostcp/gaceta/resolucion23809.html

7/7

You might also like