[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

1.0

[21 NOV
2012]

PENGENALAN

Ujian dan peperiksaan dilakukan untuk mengukur proses keberkesanan pengajaran dan
pembelajaran. Lembaga Peperiksaan Malaysia (2001) menyatakan peperiksaan dilakukan
untuk menilai keberkesanan proses pengajaran dan pembelajaran. Ismail Ali (1985)
menyatakan ujian adalah cara terbaik dalam penilaian prestasi pelajar. Abdullah Nordin (1989)
turut menyokong pendapat tersebut dan menyatakan bahawa cara utama untuk mengetahui
sama ada pembelajaran telah berlaku dalam bilik darjah ialah menggunakan ujian dan
penilaian. Seorang guru yang berkualiti selain mampu menyampaikan pengajaran di dalam
kelas dengan berkesan, guru juga mampu menyediakan soalan ujian yang baik, keobjektifan,
mengukur kesahan dan kebolehpercayaan dan kepenggunaan ujian yang diberikan.
Instrumen sesuatu pengukuran dikatakan sah apabila ia benar-benar mengukur apa
yang sepatutnya diukur. Sesuatu ujian yang sah mestilah boleh dipercayai, sebaliknya ujian
yang mempunyai kebolehpercayaan mungkin belum tentu sah digunakan. Jika data yang
diperoleh datangnya daripada sesuatu ujian atau instrumen pengukuran yang tidak sah, maka
data tersebut tidak boleh digunapakai dalam pengukuran dan penilaian. Sebarang keputusan
yang dibuat mengenai subjek berdasarkan data yang tidak sah berkemungkinan akan berlaku
kesalahan atau tidak tepat. Sesuatu ujian yang yang dapat memberi keputusan yang konsisten
setelah diuji berulang kali adalah mempunyai kebolehpercayaan akan menghasilkan data yang
stabil dan tepat. Bagi menjamin kebolehpercayaan ujian, prosedur ujian, teknik pengukuran dan
suasana pengujian sepatutnya berada dalam keadaan yang sama.
Kesahan tidak merujuk kepada alat tetapi kepada penafsiran yang dibuat terhadap skor
atau markah. Pernyataan kesahan dibuat berdasarkan darjah, iaitu ia boleh diterangkan dalam
perkataan kesahan tinggi, sederhana atau rendah dan bukannya sesuatu yang mutlak seperti
sah atau tidak sah. Kebolehpercayaan pula merujuk kepada ketekalan, ketepatan atau kejituan
yang dibuat. Ujian kebolehpercayaan yang tinggi menghasilkan keputusan yang hampir sama
apabila ujian yang sama ditadbirkan beberapa kali dalam keadaan yang sama. Kita tidak boleh
menganggap bahawa ketekalan akan berlaku seratus peratus kerana terdapatnya beberapa
faktor yang berubah yang disebabkan oleh pelajar itu sendiri seperti ingatan dan emosi, ciri-ciri
ujian seperti ujian tidak jelas dan kabur, kaedah pemeriksaan seperti salah kira, kecuaian, faktor
tempat dan suasana peperiksaan dalam jangka masa yang panjang, faktor-faktor lain seperti
pengalaman, usia, pemakanan dan kesihatan mungkin boleh mempengaruhi prestasi. Faktorfaktor luaran ini menyebabkan berlakunya selisihan pengukuran. Oleh itu, kebolehpercayaan
sebenarnya berkaitan dengan pengiraan selisihan atau kesilapan pengukuran. Kurang
kesilapan bermakna ia lebih dipercayai kerana diandaikan markah yang diperoleh sangat
hampir melambangkan kebolehan sebenar pelajar.
Ramai orang beranggapan bahawa membina item untuk sesuatu ujian sebagai satu
perkara yang boleh diambil mudah. Apabila item mula ditadbirkan kepada para pelajar, akan
timbul pelbagai masalah seperti salah faham, tiada jawapan atau ianya terlalu mudah atau
terlalu sukar untuk dijawab. Perkara sebegini akan menyumbang ke arah terjejasnya kesahan
sesuatu item ujian itu. Oleh itu, salah satu cara untuk mengatasi masalah ini ialah dengan
membuat analisis item untuk mengetahui indeks diskriminasi dan indeks kesukaran.

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Tugasan yang diberikan ini melibatkan dua bahagian utama iaitu bahagian pertama
tafsiran skor ujian dan bahagian kedua pula ialah analisis item. Kedua-dua bahagian ini diuji
berdasarkan kepada 30 set kertas jawapan pelajar Sekolah Menengah Kebangsaan Petaling,
Kuala Lumpur dalam Peperiksaan Percubaan Sijil Pelajaran Malaysia, 2012. Maklumat lengkap
seperti di bawah ini.
Nama Ujian:

Peperiksaan Percubaan Sijil Pelajaran Malaysia 2012,

Jabatan Pelajaran Negeri Wilayah Persekutuan
Kod Sekolah:
WEA 0201
Pusat Ujian:
SMK Petaling, Jalan Klang Lama, Kuala Lumpur.
Mata Pelajaran:
Perdagangan (Kertas 1)
Tingkatan:
5 Ekonomi Asas
Tarikh Ujian:
12 September 2012
Masa Ujian:
9.35 pagi 10.50 pagi
Bilangan Pelajar:
30
Guru Matapelajaran: Puan Dzuriati binti Yusoff
Satu ujian telah ditadbirkan ke atas sekumpulan pelajar seramai 30 orang yang terdiri
daripada pelajar lelaki dan perempuan. Ia melibatkan pelajar Melayu, Cina dan India. Soalan
yang diberikan adalah berbentuk aneka pilihan yang terdiri daripada pelbagai topik subjek
Perdagangan Tingkatan 5. Soalan yang diberikan meliputi aras Taksonomi Bloom. Selepas
memperoleh markah mentah, beberapa langkah perlu dilakukan untuk menganalisis item-item
soalan sama ada keobjektifan, mengukur kesahan dan kebolehpercayaan dan kepenggunaan
ujian tersebut. Dalam Bahagian 1, guru perlu memasukkan markah mentah pelajar sebelum
menganalisis item-item tersebut. Analisis yang dibuat antaranya ialah mentafsir skor ujian,
menyediakan taburan kekerapan skor (tak terkumpul) dan taburan peratus kumulatif, melukis
ogif bagi taburan skor tersebut, menentukan pangkat persentil bagi dua pelajar, memberi
tafsiran tentang pencapaian dua pelajar yang telah dipilih, menganalisis item, memilih dua item
dan menghitung indeks kesukaran dan indeks diskriminasi bagi setiap item berkenaan, serta
memberikan komen tentang indeks-indeks berkenaan dan implikasinya.
Tugasan ini mengandungi:Senarai Jadual
i. Jadual 1 Skor calon Peperiksaan
Percubaan
SPM 2012 (Perdagangan) mengikut
nama.
ii. Jadual 2 - Pangkat persentil bagi dua
orang
pelajar.
iii. Jadual 3 - Sisihan piawaian data-data
tidak
terkumpul.
iv. Jadual 4(a) - Taburan Kekerapan Skor.
v. Jadual 4(b) - Taburan Kekerapan Data.
vi. Jadual 5 Taburan Peratus Kekerapan.
vii. Jadual 6 Taburan Kekerapan Skor &
Data Berkumpulan.
viii. Jadual 7 Pangkat Persentil Bagi Dua
Orang

i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Senarai Rajah
Rajah 1 Agihan Pencongan Positif
Rajah 2 Keluk Normal
Rajah 3 Histogram Taburan Skor Pelajar
Rajah 4 Poligon Kekerapan
Rajah 5 Ogif
Rajah 6 Persentil

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Pelajar.

Untuk rujukan soalan ujian tersebut sila rujuk pada Lampiran A. Bagi keseluruhan
analisis yang dilakukan terhadap jawapan pelajar berdasarkan setiap item soalan dalam
tugasan ini, sila rujuk pada Lampiran B untuk jadual keseluruhan pencapaian ujian yang
diperolehi oleh setiap pelajar.

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

2.0

[21 NOV
2012]

STATISTIK
Statistik merupakan satu bahasa komunikasi yang digunakan untukmenerangkan
ciri-ciri sampel atau kumpulan objekti. Asas statistik boleh mendorong guru memahami,
menganalisis dan menerangkan keputusan ujian. Terdapat tiga jenis statistik iaitu
pengukuran kecenderungan pemusatan (purata), pengukuran varian (sebaran markah),
dan pengukuran sekaitan (korelasi).
2.1. PEROLEHAN DATA
Data merupakan fakta, maklumat atau angka yang membolehkan guru
membuat ringkasan tentang kajian. Perolehan data ini didapati daripada data
markah Peperiksaan Percubaan SPM 2012 dalam subjek Perdagangan.
2.1.1 PENJADUALAN DATA
Jadual 1 menunjukkan skor bagi 30 pelajar yang dikumpulkan bagi
Tingkatan 5 Ekonomi Asas. Pentafsiran Skor Ujian , dilaksanakan bagi
membantu guru membuat tafsiran yang tepat dan sesuai. Skor yang diperolehi
oleh seseorang pelajar dalam ujian perdagangan tidak memberi makna
kecuali guru boleh mentafsirkannya sebagai penguasaan yang lemah,
sederhana atau cemerlang. Tafsiran terhadap skor ujian adalah sangat
penting bagi menentukan sejauh mana objektif pengajaran dan pembelajaran
di sekolah tercapai. Menurut William (1998), Stiggins (1999 dan Arter (2003)
dalam laporan mereka mengesahkan bahawa faktor literasi pentaksiran guru
merupakan kriteria penting kea rah memperkayakan pengalaman
pembelajaran seterusnya mencapai pendidikan berkualiti.
Setelah ujian ditadbirkan dan 30 helai kertas jawapan telah diperiksa
oleh guru, guru boleh menggunakan keputusan yang diperoleh untuk
membuat analisis dan kemudian membuat kesimpulan tentang prestasi dan
pencapaian pelajar dalam ujian itu. Analisis dan pentafsiran bagi keputusan
ujian dilakukan mengikut peringkat-peringkat penting dalam proses penilaian
yang melibatkan aktiviti berikut.

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

Bil.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

Nama Pelajar
Abdul Rasyid bin
Mohammad
Ahmad Asnawi bin Aman
Amerul Kamal bin Zaini
Amirul Asyraf bin
Kamarudin
Amirul Hayat bin Abdul
Rasyid
Amixa binti Mohamad
Amiruddin
Eliza Najwana binti Ekram

[21 NOV
2012]

Skor
21

Bil.
16

19
24
12

17
18
19

Nama Pelajar
Muhammad Kamal Hasan
bin Yousf
Muhd Aniq bin Ahmad
Muhd Hanif bin Azhar
Muhd Rasyid bin Hamdan

Skor
26

19

20

Noor Azlinda binti Karim

14

16

21

18

13

22

Gan Chee Keen

Hasnita Norhalis Binti
Harun
Mohamad Syazwa Azim bin
Yacob
Muhamad Amir bin Azaman

15
14

23
24

Noor Zabirah binti Adam

Malik
Nor Shafiq bin Noor
Rashid
Nur Aini binti Rosli
Nur Atikah binti Jaafar

25

25

22

19

26

Muhamad Faizwan bin

Zukifli
Muhammad Abdul Hanan
bin Hashim
Muhammad Amirrudin bin
Muhamad Radzi
Muhammad Amiruddin bin
Khairul Anuar

25

27

Nur Dania Tasha bin Mohd

Khir
Nurul Aisyah binti
Muhamad Azhar
Ong Rui Hong

15

28

Sithi Aslinah binti Abdullah

21

25

29

Siti Nur Hayani binti Hedzir

17

25

30

Uvathy a/p Kumar

18

18
18
25

19
15
19

14
11

Jadual 1:
Skor Calon Peperiksaan Percubaan SPM 2012 (Perdagangan) mengikut nama.
2.2

TABURAN KEKERAPAN
2.2.1

Taburan Kekerapan Skor Pelajar & Taburan Kekerapan Data Pelajar

Taburan kekerapan skor menunjukkan bilangan calon yang mendapat

sesuatu skor dalam ujian atau peperiksaan (Jadual 4(a)). Kaedah ini amat
berkesan sekiranya sebaran skor adalah kecil iaitu bilangan pelajar yang tidak
melebihi 30 orang pelajar. Jika sebaran skor adalah besar (melebihi 30 orang
pelajar), maka taburan kekerapan data berkumpulan adalah lebih baik
digunakan. Jadual 4(b) pula menunjukkan kekerapan taburan data yang
dikumpulkan bagi 30 orang pelajar Tingkatan 5 Ekonomi Asas dalam mata
pelajaran Perdagangan untuk 40 item yang diuji. Dalam jadual ini, dapat
diperhatikan beberapa orang pelajar mendapat skor yang sama dan sebaliknya.

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

Skor
Kekerapan
(X)
(f)
11
1
12
1
13
1
14
3
15
3
16
1
17
1
18
4
19
5
20
0
21
2
22
1
23
0
24
1
25
5
26
1
Jadual 4(b):
Taburan Kekerapan Data

Jadual 4(a):

Markah Rendah

Markah Tinggi

Taburan Kekerapan Skor

2.2.2

[21 NOV
2012]

Taburan Peratus Kekerapan Kumulatif

Peratus kumulatif menunjukkan jumlah kekerapan pelajar yang mendapat
sesuatu skor tertentu dan pelajar yang mendapat skor dibawahnya. Jadual 2
menunjukkan skor, kekerapan, kekerapan kumulatif dan peratus kumulatif
bagi 30 orang pelajar. Berikut adalah rumus pengiraan peratus kekerapan
kumulatif :

Pengiraan (%) kekerapan

BIL SKOR
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14

11
12
13
14
15
16
17
18
19
21
22
24
25
26

KEKERAPAN

KEKERAPAN
KUMULATIF

1
1
1
3
3
1
1
4
5
2
1
1
5
1

1
2
3
6
9
10
11
15
20
22
23
24
29
30

PERATUS
KEKERAPAN
(%)
3.3
6.7
10
20
30
33.3
36.7
50
66.7
73.3
76.7
80
96.7
100

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Jadual 5 : Taburan Peratus Kekerapan Kumulatif

2.2.3

Taburan Skor Tidak Terkumpul

Skor mentah yang disusun secara menaik dalam jadual kekerapan
kumulatif (Jadual 5). Jadual 5 ini diperolehi daripada analisis yang dijalankan
terhadap jawapan objektif peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) bagi
mata pelajaran Perdagangan, Tingkatan 5 Ekonomi Asas, SMK Petaling,
Jalan Klang Lama, Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur. Ia mempamerkan
skor yang diperolehi oleh pelajar daripada 40 item soalan yang diuji dalam
peperiksaan tersebut. Daripada jadual ini boleh dilihat bahawa skor yang
tertinggi ialah 26 manakala skor terendah ialah 11. Julat markah yang
diperolehi pelajar dalam peperiksaan bagi mata pelajaran berada antara 11
hingga 26 sahaja. Ini bermakna paling banyak pelajar dapat menjawab item
dengan betul ialah 26 item daripada 40 item yang dikemukakan. Secara
keseluruhannya, hampir keseluruhan pelajar dalam kelas ini tidak dapat
menjawab separuh item soalan yang dikemukakan.
Kekerapan ini merujuk kepada bilangan pelajar yang mendapat sesuatu
skor. Daripada jadual di atas jelas menunjukkan bahawa kekerapan tertinggi
ialah 1. Ini bermakna terdapat seorang pelajar yang mendapat skor 11, 12,
13, 16, 17, 22, 24 dan 26 dalam peperiksan tersebut. Kekerapan terendah
pula ialah 4. Sebagai contohnya untuk skor 29 hanya 1 orang pelajar yang
mendapat markah tersebut.
Kekerapan kumulatif pula merujuk kepada kekerapan terkumpul bagi
setiap skor. Nilai setiap skor ditambah dari kekerapan skor sebelumnya
dengan kekerapan selepasnya. Sebagai contoh untuk skor 11 kekerapannya
ialah 1 dan untuk skor 12 kekerapannya ialah 1. Maka kekerapan kumulatif
pada skor 11 ialah 1 dan kekerapan kumulatif pada skor 12 ialah 6 (1+1).
Daripada pengiraan kekerapan kumulatif perkara yang boleh dilihat ialah
bilangan pelajar yang mendapat skor di bawah suatu takat skor. Sebagai
contoh, bagi skor 8, kekerapan kumulatifnya ialah 15. Ini bermakna terdapat
15 orang pelajar yang mendapat skor 8 dan ke bawah. Peratus kekerapan
kumulatif pula diperolehi dengan membahagikan kekerapan sesuatu skor
dengan bilangan pelajar dan didarabkan dengan 100. Ia menunjukkan
kekerapan bagi sesuatu skor dalam bentuk peratusan.
8

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

2.2.4

[21 NOV
2012]

Taburan Skor Terkumpul

Skor mentah yang terlalu banyak akan disusun dalam bentuk skor
terkumpul yang dipanggil selang kelas. Skor-skor dikumpulkan dalam sela
kelas, dan bilangan skor yang ada dalam setiap sela digundalkan. Selang
kelas disusun berdasarkan skor mentah yang dikumpulkan mengikut lebar
atau saiz selang kelas (Jadual 6).

BIL

Selang
Kelas

Kekerapan

Kekerapan
Kumulatif

1
2
3
4

11 14
15 18
19 22
23 - 26

6
9
8
7

6
15
23
30

Peratus
Kekerapan
(%)
20
50
77
100

Jadual 6:
Taburan Kekerapan Skor dan Data Terkumpul
Berdasarkan Jadual 6 di atas boleh ditafsirkan seperti berikut:
Bilangan Skor dalam selang kelas = 4 (Misalnya 11,14)
Saiz selang kelas
= 4 (bilangan skor) Dalam selang kelas
11- 14
Sempadan kelas bawah
= 10.5
Sempadan kelas atas
= 14.5
Saiz sempadan kelas
= 14.5 10.5 = 4
Nilai titik tengah
= sempadan kelas (bawah + atas) / 2
(14.5 + 10.5) / 2
= 12.5
2.2.5

Taburan Kekerapan Data Berkumpulan

Taburan kekerapan data berkumpulan hampir sama dengan taburan
kekerapan data kecuali skor yang digantikan dengan sela atau kategori.
Jadual 6 menunjukkan satu taburan kekerapan data berkumpulan. Di sini
terdapat 4 sela dengan lebar ialah 4. Gunakan sebanyak mungkin sela yang
berpatutan untuk menunjukkan variasi dalam kekerapan skor. Jadual 6
menunjukkan terdapat 7 orang calon mendapat skor antara 2326, diikuti
dengan sela skor 15 - 18 seramai orang, sela 1922 seramai 8 orang dan
sela skor 1114 adalah seramai 6 orang.

2.2.6

Graf Bar atau Histogram

9

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Histogram atau Graf bar ialah satu kaedah graf berbentu bar
menegak atau mendatar untuk menunjukkan susunan data tentang
kekerapan taburan mengikut kumpulan atau kategori. Ia mempersembahkan
data dalam bentuk rectangular column. Dasar bagi setiap turus ialah lebar
bagi sela kelas (dikenali juga paksi-X) dan ketinggian turus bersamaan
dengan kekerapan skor atau bilangan calon dalam sela kelas berkenaan
(dikenali juga sebagai paksi-Y). Pembinaannya melibatkan label paksi-X
sebagai titik akhir kelas dan paksi Y sebagai kekerapan.
Panduan Membina Histogram :
i.
Tentukan bilangan sela
ii.
Tentukan kekerapan maksimum
(Jadual 3 Kekerapan maksimum = 9)
iii.
Tetapkan sela bag unit kekerapan
iv.
Sesuaikan panjang paksi Y dengan Paksi X

Rajah 3: Histogram Taburan Skor pelajar

Rajah 3 menunjukkan histogram bagi taburan kekerapan skor
tidak terkumpul untuk Jadual 5. Histogram juga boleh menujukkan jumlah
kekerapan tertinggi dan terendah di antara skor-skor setiap pelajar
seperti Rajah 3 di atas dengan nyata menunjukkan kekerapan yang
tertinggi ialah 5 dengan skor pelajar adalah 19 dan 25 manakala
kekerapan terendah adalah 1 dengan skor markah pelajar adalah 11,
12,13, 16, 17, 22, 24 dan 26 dalam Peperiksan Percubaan Sijil Pelajaran
Malaysia yang telah dijalankan.

2.2.7

Poligon Kekerapan
10

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Merupakan graf garisan tentang taburan kekerapan. Graf ini diplot di titik
tengah bagi setiap sela kelas pada ketinggian kekerapan bagi setiap skor
dalam sela berkenaan. Titik-titik ini disambungkan dengan garisan lurus.
Berikut ialah langkah-langkah membina graf poligon kekerapan berdasarkan
data terkumpul di Jadual 6.
i.

ii.
iii.
iv.
v.

Senaraikan semua skor dalam sesuatu ujian. Tentukan bilangan calon

bagi setiap skor. Kumpulkan skor-skor kepada beberapa sela. Bagi
bilangan calon yang ramai sela 5 hingga 15 adalah sesuai untuk
mendapatkan lebih banyak maklumat.
Letakkan semua skor kumpulan dalam paksi mengufuk (paksi X)
pada sela yang sama, bermula dari skor yang terendah sekali.
Letakkan kekerapan skor pada paksi menegak (paksi Y) pada sela
sama dengan bermula dengan sifar pada paksi mengufuk.
Bagi setiap skor (kumpulan) carikan titik tengah bagi kumpulan
berkenaan (sela) dan tandakan titik pada bahagian tengah.
Sambungkan semua titik dengan garisan lurus.

K
E K E RAPAN

POLIGON KEKERAPAN SKOR CALON

SKOR MENTAH

Rajah 4 : Poligon Kekerapan Pelajar

Histogram dan kekerapan poligon menggambarkan dua kaedah
mempersembahkan data yang sama- memberi gambaran tentang taburan skor
bagi sesuatu ujian. Pada umumnya sekolah kerap menggunakan histogram
untuk menunjukkan pencapaian pelajar dalam setiap mata pelajaran bagi setiap
peperiksaan di peringkat UPSR, PMR, SPM, STPM atau STAM mengikut tahun
peperiksaan. Badan-badan peperiksaan kerap menggunakan poligon kekerapan
untuk menjelaskan turun naiknya pencapaian bagi sesuatu mata pelajaran
merentasi beberapa tahun.
2.3 Ogif Normal
11

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Ogif atau pun poligon kekerapan merupakan satu graf garisan yang
menunjukkan taburan kekerapan. Graf bagi ogif diplotkan pada titik skor markah
yang sepadan dengan kekerapan longgokkannya.
Dalam pembinaan ogif, skor markah diletakkan pada paksi-x graf bermula
daripada markah terendah hingga yang tertinggi. Manakala kekerapan longgokkan
diletakkan pada paksi-y graf tersebut bermula dengan nilai sifar hingga takat yang
lebih sedikit kepada bilangan keseluruhan kekerapan. Kemudian titik-titik diplotkan
dan disambungkan untuk membentuk ogif.
Ogif Bagi Taburan Skor Tersebut

K
E K E RAPAN

Berdasarkan Jadual 6

SKOR MENTAH

Rajah 4: Ogif skor pelajar (1)

Untuk melukis ogif, nilai data (skor) berada di paksi-x, manakala peratus
kekerapan berada pada paksi-y. Rujuk ogif pada Rajah 4 Ogif skor pelajar (1)
(berdasarkan Jadual 6). Untuk membentuk ogif graf peratus kekerapan kumulatif
diplotkan berbanding skor. Bentuk ogif bergantung kepada bentuk taburan
kekerapan skor terkumpul.
Menunjukkan kedudukan pelajar berbanding rakan dalam kumpulan yang
mengambil ujian yang sama.
Dibuat dengan melihat kedudukan skor pelajar dalam ogif taburan peratus
kekerapan kumulatif.

12

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Kecerunan yang curam bagi ogif menunjukkan peningkatan yang mendadak

dalam kekerapan
Rajah 4 menunjukkan kecerunan yang curam berlaku pada selang kelas skor
pelajar 21-22 dan 25-26 dengan jumlah kekerapan adalah 7
2.4

Pangkat Persentil
Satu titik pada satu agihan di mana terdapat peratusan skor tertentu di
bawahnya. Ianya merupakan satu teknik membandingkan perbezaan bagi skor
ujian individu.
Pangkat persentil ialah satu skor yang mempunyai medium 50 hingga 99.
Skor persentil menunjukkan kedudukan skor di sepanjang taburan skor.
Daripada jadual ujian pencapaian pelajar bagi peperiksaan ini, data dua orang
pelajar telah diambil untuk menentukan pangkat persentil mereka. Pengiraan
pangkat persentil adalah seperti berikut:
Pengiraan Pangkat Persentil
P

= Kekerapan Kumulatif* x 100

N

* Pada skor yang dihitung.

N = Jumlah Pelajar
Pangkat Persentil bagi Muhammad Kamal Hasan bin Yousf
P

= 29 x 100
30
= 96.6

Pangkat Persentil bagi Gan Chee Keen

P

= 15 x 100
30
= 20.0

Pelajar
Muhammad Kamal
Hasan bin Yousf
Gan Chee Keen

Skor

Kekerapan

26

15

Kekerapan
Kumulatif
29

3
6
Jadual 7 :
Pangkat persentil bagi dua orang pelajar

Pangkat
Persentil
96.6
20

13

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

Skor Mentah
27
26
25
24
22
21
19
18
17
16
15
14
13
12
11

Batasan
Bawah Selang
Skor Mentah
26.5
25.5
24.5
23.5
21.5
20.5
18.5
17.5
16.5
15.5
14.5
13.5
12.5
11.5
10.5

Kekerapan

Bilangan Kes
Mendapat
Skor Bawah
30
29
24
23
22
20
15
11
10
9
6
3
2
1
0

0
1
5
1
1
2
5
4
1
1
3
3
1
1
1
Jadual 8:
Pengiraan Persentil Dan Pangkat Persentil (N=30)

[21 NOV
2012]

Pangkat
Persentil
100
96.6
80
76.6
73.3
66.6
50
36.6
33.3
30
20
10
6.6
3.3
0.0

Daripada pengiraan pangkat persentil bagi dua orang pelajar seperti telah dilakukan di atas
(Rujuk Jadual 7), kedudukan mereka ditandakan pada ogif yang telah dibuat di bahagian
Rajah 4 ogif skor pelajar (2) di bawah. Ogif pada rajah 4 tersebut menggambarkan kedudukan
dua orang pelajar yang dipra-uji berdasarkan pangkat persentil yang mereka perolehi.

Nama Pelajar: Gan Chee

Keen
Skor Mentah: 15
Pangkat Persentil ke 10
Skor bawah = 6

K
E K E R APAN

Nama Pelajar : Muhammad Kamal

Hasan bin Yousf
Skor Mentah : 26
Pangkat Persentil ke 92
Skor bawah = 29

SKOR MENTAH

Rajah 4: Ogif skor pelajar (2)

14

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

2.4.1

[21 NOV
2012]

TAFSIRAN PENCAPAIAN
Berdasarkan ogif yang telah dibina seperti Rajah 4, tafsiran telah dibuat
menegnai pencapaian dua orang pelajar yang telah dipilih secara rawak dalam
peperiksaan Percubaan Sijili Pelajaran Malaysia (SPM) untuk tingkatan lima bagi
mata pelajaran Perdagangan. Dalam pemerhatian ini, pelajar Muhammad Kamal
Hasan Bin Yuosf telah mendapat skor mentah 26 dan memperoleh pangkat
persentil ke 90. Manalaka seorang lagi pelajar iaitu Gan Chee Keen telah
memperolehi skor mentah sejumlah 15 dan mendapat pangkat persentil ke 10
Berdasarkan pencapaian kedua-dua orang pelajar tersebut, Muhammad
Kamal Hasan Bin Yuosf mengatasi pencapaian Gan Chee Keen dalam
peperiksaan tersebut. Melalui pemerhatian ini juga dapat disimpulkan bahawa
Muhammad Kamal Hasan Bin Yuosf yang mendapat pengkat persentil 90
berkedudukan mengatasi 29 orang pelajar di bawahnya. Manakala Gan Chee
Keen yang memperoleh pangkal persentil 10 berkedudukan mengatasi 7 orang
pelajar dibawahnya.

2.5

KECENDERUNGAN MEMUSAT
2.5.1 Min
Min menunjukkan purata markah yang diperoleh oleh pelajar dalam
sesuatu ujian. Ia juga menggambarkan prestasi keseluruhan untuk tujuan
memberbandingkan prestasi antara pelajar atau kumpulan dalam ujian yang
sama.

Fomula :

xx=

1
n
xx= Min

1 = Skor individu

n = Jumlah bilangan skor

Pengiraan Min :

xx= 11+12+13+14+15+16+17+18+19+21+22+24+25+26
14
= 18 (Purata pelajar mendapat skor untuk peperiksaan)

Nilai setiap skor akan mempengaruhi min. satu skor tertinggal atau satu
skor terendah dalam set data akan memberi kesan kepada min.

15

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

2.5.2 Median
Median adalah satu titik di tengah-tengah yang membahagi skor tengah
apabila jumlah bilangan skor adalah ganjil atau nilai purata dua skor ditengahtengah taburan jika jumlah bilangan skor adalah genap dalam satu susunan
taburan menaik atau menurun. Titik pembahagi pada 50% dipanggil median.
11

Pengiraan Median :
12 13 14 15 16

17

18

19

21

22

24

25

26

Median = 17 + 18
2
= 17.5
2.5.3 Mod
Mod ialah skor yang mempunyai kekerapan yang paling tinggi dalam
satu taburan. Mengikut jadual 1 bilangan pelajar paling ramai mendapat skor
19 dan 25 iaitu 2 orang bagi setiap skor.
2.6

KEBERUBAHAN
2.6.1 Julat
Satu pengukuran paling mudah dan paling kasar untuk mengukur
serakan. Julat ialah perbezaan atau jarak antara dua skoryang ekstrem (paling
tinggi dengan yang paling rendah) setelah data dalam set berkenaan disusun
secara menaik atau menurun.
Pengiraan julat :
Julat = Skor Tertinggi Skor Terendah
= 26 11
= 15
2.6.2 Sisihan Piawai
Sisihan piawai ialah ukuran kebolehubahan atau sebaran skor-skor. Ia
merupakan sejauh mana skor berubahan keliling min. Semakin kecil nilai
sisihan piawai, semakin kecil sebaran skor dalam taburan. Ini membawa
implikasi bahawa data adalah berhampiran antara satu sama lain. Begitu juga
semakin besar nilai sisihan piawai semakin besar sebaran skor dalam
taburan.
Pengiraan sisihan piawai :
S = (i x)
n-1

16

[21 NOV
2012]

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

SKOR

11
12
13
14
15
16
17
18
19
21
22
24
25
26
= 253

KEKERAPAN

1
1
1
3
3
1
1
4
5
2
1
1
5
1
N = 30

11
12
13
42
45
16
17
72
95
42
22
24
125
26
= 562

121
144
169
196
225
256
289
324
361
441
484
576
625
676
= 4887

121
144
169
588
675
256
289
1296
1805
882
484
576
3125
676
= 11086

Jadual 9 :
Sisihan piawaian data tidak terkumpul
Berikut adalah pengiraan bagi data tidak terkumpul di atas:
S = (i x)
n-1
S = 4142331
30 - 1
= 142839
= 377.94
2.6.3 Varian
Varian ialah ganda dua sisihan piawai. Satu indeks pengukuran tentang
keberubahan dalam satu-satu set data.
Pengiraan varian :
= - [ ]
N
N
= 11086 - [ 562 ]
30
30
17

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

= 369.53 350.94
= 18.59

2.7

PENCONGAN
Dalam sesuatu ujian senang ramai calon mendapat skor yang tinggi dan tidak
ramai calon mendapat skor yang rendah, ekor bagi taburan berkenaan akan
menghala ke kiri pencong negative. Seandainya ujian yang diberikan adalah
terlalu sukar, ramai calon mendapat skor rendah dan amat kurang calon mendapat
skor tinggi, maka ekor taburan berkenaan menghala ke kanan pencong positif
Berdasarkan jadual 9, ujian yang diberikan adalah sukar kerana ramai calon
mendapat skor rendah iaitu 9 orang mendapat skor antara sela 15 hingga 18 dan
hanya 7 orang mendapat skor tinggi iaitu sela skor antara 23 hingga 26. Maka ekor
taburan berkenaan menghala ke kanan menunjukkan pencong positif

Min

Median

Mod
Skor Rendah

Skor Tinggi

Rajah 5 : Agihan Pencongan Positif

2.8

TABURAN NORMAL
Keluk normal merupakan sebuah keluk yang berbentuk seperti loceng yang
tertungkup. Keluknya mempunyai satu mod, simetrik dan mesokurtik. Ketiga-tiga
pengukuran kecondongan memusat ini mempunyai nilai yang sama iaitu min, mod
dan median adalah terletak pasa satu titik yang sama.

18

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

2%

2%
Sisihan
Piawai

-4.0

14%

-3.0

-2.0
I

iiiiiii

[21 NOV
2012]

2%

34%

34%

14%

-1.0

+1.0

+2.0

16%

50%

84%

+3

+4.0

98%

iiiiiii

Rajah 6 : Keluk Normal

Daripada pengiraan pangkat persentil bagi dua orang pelajar seperti telah dilakukan di atas
(Rujuk Jadual 7), kedudukan mereka ditandakan pada ogif yang telah dibuat di bahagian
Rajah 4 ogif skor pelajar (2) di bawah. Ogif pada rajah 4 tersebut menggambarkan kedudukan
dua orang pelajar yang diprauji berdasarkan pangkat persentil yang mereka perolehi.

19

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

1.0

[21 NOV
2012]

ANALISIS ITEM

Analisis item merupakan satu proses megenalpasti dan memilih item-item yang
berfungsi setelah item-item diprauji terlebih dahulu untuk mengetahui statistik bagi setiap item
berkenaan. Item-item yang terpilih dikumpulkan dan di simpan. Setiap item yang berkualiti
mestilah menepati criteria statistik yang tertentu disamping menepati criteria yang bukan
psikometrik. (Bhashah Abu Bakar, 2009). Analisis item dan ujian ini perlu dilakukan untuk
memastikan item/soalan yang dihasilkan sesuai untuk digunakan. Hal ini kerana, analisis item
membolehkan guru menilai kesesuaian item tersebut dari segi kesukarannya iaitu sama ada
item tersebut terlalu mudah, sederhana atau terlalu sukar bagi kumpulan pelajar. Analisis ini
juga dapat menguji keupayaan pelajar dalam kelompok pelajar lemah atau pelajar pandai.
antara tujuan dalam menganalisis item ialah untuk menentukan :
i.
ii.
iii.

Kesukaran item
Daya tarikan opsyen bagi sesuatu item
Bagaimana item mendiskriminasikan pelajar dalam menjawab sesuatu item.

Setelah item diproses melalui analisis item, maka item itu bolehlah :
i.

Dikeluarkan

ii.

Disimpan

iii.

Diperbaiki

dibuang kerana item-item berkenaan tidak

berfungsi dengan baik
untuk kegunaan masa depan kerana terdapat
banyak lagi item yang sama fungsinya dalam bank
item.
diprauji, disemak dan disimpan untuk digunakan
kerana belum lagi mencapai tahap kualiti yang
diharapkan.

Terdapat dua peringkat analisis item iaitu :

i.
Analisis item awalan
Dibuat pada ratusan jawapan OMR yang pertama yang telah diskorkan oleh
Unit Analisis Data. Ianya bertujuan untuk :
a. Menentukan semua jawapan yang diberikan oleh pembina ujian untuk
menskor kertas OMR itu adalah betul.
b. Menetapkan jawapan yang diberikan oleh Pembina ujian sama dengan
jawapan yang telah di punch oleh unit analisis data.
c. Mencari item cacat yang tidak dapat dikesan dalam pembinaan ujian
yang mungkin boleh dikeluarkan dari analisis.
ii.

Analisis item akhiran

Dibuat pada semua kertas jawapan OMR pelajar. Analisis ini bertujuan :
a. Mencari item-item yang tidak berfungsi yang tidak seharusnya diskor.
Item sebegini akan mendatangkan kekeliruan kepada pelajar dan
pembina item.

20

[21 NOV
2012]

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

1.1

Indeks Kesukaran Dan Indeks Dikriminasi

Indeks Kesukaran Item
Indeks kesukaran item atau item difficulty index ialah satu indeks
pengukuran tentang kesukaran item bagi kumpulan yang diuji dan secara
konvensionalnya ditulis sebagai nilai p. Pengukuran ini digunakan untuk
menghuraikan kesukaran item bagi sesuatu ujian. Indeks ini boleh digunakan
untuk meneliti dan menilai atau menentukan kualiti item menggunakan kriteria
dan piawai. Indeks kesukaran juga boleh ditakrifkan sebagai peratusan pelajar
yang menjawab ujian dengan betul. Lagi besar peratusan jawapan betul yang
diperoleh lagi mudahlah sesuatu item. Lagi tinggi peratusan item kesukaran lagi
mudahlah item tersebut (Wood, 1960).
0.0

0.5

1.00

Sukar

Sederhana

Mudah

Rajah ? : Indeks Kesukaran

Indeks kesukaran boleh disebut sebagai perkadaran pelajar dalam
kumpulan yang diuji dapat menjawab sesuatu item dengan betul. Indeks
kesukaran dinyatakan sebagai perkadaran dan julatnya adalah antara 0.00
hingga ke 1.00. Jika dinyatakan dalam peratusan maka julatnya 0% ke 100%.
i.
ii.
iii.
iv.

Nilai p yang paling tinggi ialah 1.0 dan yang paling rendah ialah 0;
Nilai p adalah sentiasa positif;
Nilai p yang lebih tinggi menunjukkan item lebih senang;
nilai p yang lebih rendah menunjukkan lebih sukar.

Bagi ujian berbentuk objektif seperti betul/salah, isi tempat kosong,

padanan dan aneka pilihan, indeks ini dikira dengan menggunakan nisbah
bilangan calon yang memberi jawapan betul bagi item tertentu dengan jumlah
calon yang menjawab item tersebut.

21

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Berikut merupakan tafsiran bagi setiap aras kesukaran item. Tiga item
telah dipilih untuk menguji indeks kesukarannya iaitu item no 3, 10 dan 28.

A
B
C

0.66 < x <= 1.00

0.33 < x <= 0.66
0.0 < x <= 0.33

Item Yang Mudah

Item Yang Sederhana
Item Yang Sukar

Jadual 8 Tafsiran bagi setiap aras indeks kesukaran

Pengiraan indeks kesukaran

Indeks
kesukaran (P)

Bilangan jawapan yang betul

Bilangan pelajar

Item 1 = Soalan nombor 3

Daripada 30 orang pelajar, sebanyak 29 orang pelajar menjawab dengan betul. Maka
indeks kesukaran bagi item tersebut adalah :

=
=

29
30
0.97

Item 2 = Soalan nombor 10

Daripada 30 orang pelajar hanya 6 orang pelajar menjawab dengan betul. Maka indeks
kesukaran bagi item tersebut adalah:
P

=
=

6
30
0.2

22

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Item 3 = Soalan nombor 33

Daripada 30 orang pelajar, sebanyak 18 orang pelajar menjawab dengan betul. Maka
indeks kesukaran bagi item tersebut adalah :
P

=
=

No. Soalan
3
10
33

Bilangan Pelajar
Menjawab Dengan
Betul
29
6
18

18
30
0.60

Jumlah Semua
Pelajar

Indeks
Kesukaran (P)

30
30
30

0.97
0.2
0.63

Jadual 9 Indeks kesukaran tiga item

23

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

ITEM
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40

INDEKS KESUKARAN
0.77
0.20
0.97
0.37
0.90
0.93
0.47
0.73
0.50
0.20
0.87
0.53
0.23
0.90
0.27
0.43
0.43
0.50
0.23
0.37
0.23
0.57
0.50
0.23
0.33
0.27
0.47
0.63
0.20
0.20
0.70
0.30
0.60
0.17
0.87
0.10
0.27
0.23
0.40
0.67

[21 NOV
2012]

ARAS KESUKARAN
Mudah
Sukar
Mudah
Sukar
Mudah
Mudah
Sederhana
Mudah
Sederhana
Sukar
Mudah
Sederhana
Sukar
Mudah
Sukar
Sederhana
Sederhana
Sederhana
Sukar
Sederhana
Sukar
Sederhana
Sederhana
Sukar
Sederhana
Sukar
Sederhana
Sederhana
Sukar
Sukar
Mudah
Sukar
Sederhana
Sukar
Mudah
Sukar
Sukar
Sukar
Sederhana
Mudah

Jadual 10 Indeks dan aras kesukaran keseluruhan item

24

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Berikut merupakan faktor-faktor yang mempengaruhi kesukaran item ialah, Bhasah Abu
Bakar (2009)
i.
pengajaran
ii.
latihan/ pengalaman
iii.
perkembangan individu tahap umur dan perkembangan psikologi/
fisiologi
iv.
item tidak berkaitan dengan kandungan domain yang diuji.
Indeks Diskriminasi
Satu ciri item yang menjelaskan kebolehan sesuatu item untuk mengukur
kepekaan pembezaan individu. Sesuatu item itu dianggap berdiskriminasi
sekiranya ramai pelajar dari kumpulan berkebolehan tinggi boleh menjawab
dengan betul berbanding dengan pelajar yang datangnya dari kumpulan
berkebolehan rendah. Diskriminasi yang positif menunjukkan bahawa item
tersebut boleh dijawab oleh ramai pelajar kumpulan T tetapi ramai pelajar
kumpulan R tidak dapat menjawabnya tidak betul. Diskriminasi negatif pula
menunjukkan bahawa item tersebut tidak boleh dijawab oleh ramai pelajar
kumpulan T tetapi pelajar kumpulan R boleh menjawabnya. Bagi item yang tidak
mendiskriminasi adalah item yang tidak menunjukkan perbezaan kadar
menjawab betul antara kumpulan pelajar T dengan kumpulan R.
Nilai indeks diskriminasi perlu berada dalam julat 0.2 0.8 dan soalan
yang berda dalam indeks ini diikekalkan dalam bank soalan.
Indeks diskriminasi item dapat membezakan murid berpencapaian
rendah daripada murid berpencapaian tinggi. Ini dapat dirumuskan dalam jadual
di bawah.

Jenis Item

Nisbah Murid Yang Menjawab Dengan Betul Item Tersebut

Diskriminasi positif

Murid berpencapaian tinggi > Murid berpencapaian rendah

Diskriminasi negatif

Murid berpencapaian tinggi < Murid berpencapaian rendah

Tiada diskriminasi

Murid berpencapaian tinggi = Murid berpencapaian rendah

Jadual 11 Jenis item indeks diskriminasi

25

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Penilaian item berdasarkan indeks diskriminasi (D ) boleh dirumuskan seperti

yang berikut:
A
B
C
D
E

lebih dari 0.4

0.30 ke 0.39
0.20 ke 0.29
0.10 ke 0.19
kurang dari 0.10

item amat diskriminasi

iItem yang berdiskriminasi
diskriminasi yang sederhana
kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
item kurang diskriminasi dan perlu dibuang

Jadual 12 Tafsiran bagi setiap aras indeks diskriminasi (Rule of thumb) Ebel 1965

26

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Pengiraan Indeks Diskriminasi

D

D
T
R
N

(T-R)
N/2

Diskriminasi
Bilangan jawapan betul bagi kumpulan Tinggi
Bilangan jawapan betul bagi kumpulan Rendah
Bilangan pelajar

Item 1 = Soalan no 3
T
R

14
15
D

=
=

(14-15)
30/2
-0.07

Item 2 = Soalan no 10
T
R

5
1
D

=
=

(5-1)
30/2
0.27

Item 3 = Soalan no 28
T
R

9
10
D

=
=

(12-6)
30/2
0.4

27

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Indeks Diskriminasi yang telah dianalisis.

No Soalan
3
10
33

Bilangan Jawapan Betul

Bagi Pelajar Kumpulan
Tinggi
14
5
12

Bilangan Jawapan Betul

Bagi Pelajar Kumpulan
Rendah
15
1
6

Indeks
Diskriminasi
0.07
0.27
0.40

Jadual 13 Indeks diskriminasi untuk tiga item

28

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

No Item

Indeks Diskriminasi

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40

0.47
0.13
0.07
0.33
0.07
0.13
0.00
0.13
0.33
0.27
0.13
0.53
0.33
0.20
0.33
0.20
0.33
0.20
0.20
0.33
0.20
0.07
0.20
0.20
0.13
0.27
0.40
0.07
0.27
0.13
0.07
0.47
0.40
0.20
0.27
0.20
0.13
0.07
0.27
0.00

[21 NOV
2012]

Aras Diskriminasi
Item amat diskriminasi
Kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang
Item yang berdiskriminasi
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang
Kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang
Kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
Item yang berdiskriminasi
Diskriminasi yang sederhana
Kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
Item amat diskriminasi
Item yang berdiskriminasi
Diskriminasi yang sederhana
Item yang berdiskriminasi
Diskriminasi yang sederhana
Item yang berdiskriminasi
Diskriminasi yang sederhana
Diskriminasi yang sederhana
Item yang berdiskriminasi
Diskriminasi yang sederhana
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang
Diskriminasi yang sederhana
Diskriminasi yang sederhana
Kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
Diskriminasi yang sederhana
Item amat diskriminasi
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang
Diskriminasi yang sederhana
Kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang
Item amat diskriminasi
Item amat diskriminasi
Diskriminasi yang sederhana
Diskriminasi yang sederhana
Diskriminasi yang sederhana
Kurang diskriminasi dan perlu semakan semula
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang
Diskriminasi yang sederhana
Item kurang diskriminasi dan perlu dibuang

Jadual 14 Indeks dan aras diskriminasi keseluruhan item

29

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

2.0

[21 NOV
2012]

KOMEN ANDA TENTANG INDEKS-INDEKS BERKENAAN DAN IMPLIKASI

No Item
Item 3
Item 10
Item 33

Indeks Kesukaran
Indeks Diskriminasi
0.97
0.07
0.20
0.27
0.60
0.40
Jadual ?? indeks kesukaran dan indeks diskriminasi

Item 1 Soalan 3
3. Rajah di bawah menunjukkan satu proses penciptaan nilai faedah.

Getah asli

diproses
Getah asli
diproses

Apakah jenis nilai faedah itu?

A. Nilai faedah masa
B. Nilai faedah tempat
C. Nilai faedah milikan
D. Nilai faedah bentuk
i.
ii.

iii.

Indeks Kesukaran
Bagi item ini, nilai kesukarannya ialah
P = 0.97.
Oleh sebab itu, item ini mempunyai
nilai P yang tinggi yang mempunyai
indeks kesukaran yang mudah. Untuk
item ini, seramai 29 daripada 30 orang
pelajar telah menjawab dengan betul.
Soalan ini berada dalam kumpulan
aras kesukaran mudah.

i.
ii.

iii.
iv.

v.

vi.

Indeks Diskriminasi
Indeks diskriminasi item bagi item ini
ialah D = 0.07.
D untuk item ini berada dalam aras
item yang kurang diskriminasi dan
perlu dibuang. Soalan ini dalam
kategori mudah dan distraktornya tidak
berfungsi.
Oleh sebab itu, item ini mempunyai
nilai D yang rendah.
Seramai 14 pelajar dalam kumpulan T
dan 15 pelajar dalam kumpulan R
dapat menjawab soalan ini dengan
betul. D untuk item ini merupakan
diskriminasi negatif.
Di sini guru tidak dapat menentukan
aras pelajar kerana soalan ini tidak
dapat membezakan pelajar aras
pandai,
sederhana
dan
lemah
memandangkan 29 daripada 30 orang
dapat menjawab dengan betul.
Kesimpulannya, hampir 100% pelajar
30

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

memahami proses penciptaan utiliti

atau nilai faedah.
Item 2 Soalan 10
Jaya membeli barang secara kredit berjumlah RM1000 pada 26 Jun 2012. Beliau
menerima
Diskaun niaga 10%
Diskaun tunai : 5% 10 hari, 2% 30 hari

10. Berapakah jumlah diskaun tunai yang diterima oleh Jaya sekiranya menjelaskan pada 2
Julai 2012?
A. RM18
B. RM20
C. RM45
D. RM50
i.
ii.

iii.

Indeks Kesukaran
Bagi item ini, nilai kesukarannya ialah
P = 0.20.
Oleh sebab itu, item ini mempunyai
nilai P yang rendah yang mempunyai
indeks kesukaran yang sukar. Untuk
item ini, seramai 6 daripada 30 orang
pelajar telah menjawab dengan betul.
Soalan ini berada dalam kumpulan
aras kesukaran sukar.

i.
ii.

iii.
iv.

v.

Indeks Diskriminasi
Indeks diskriminasi item bagi item ini
ialah D = 0.27.
D untuk item ini berada dalam aras
item diskriminasi yang sederhana.
Soalan ini berada dalam aras item
diskriminasi yang sesuai dan perlu
dikekalkan dalam bank soalan.
Oleh sebab itu, item ini mempunyai
nilai D yang sederhana.
Seramai 5 pelajar dalam kumpulan T
dan seorang pelajar dalam kumpulan
R dapat menjawab soalan ini dengan
betul. D untuk item ini merupakan
diskriminasi positif.
Soalan
ini
menggabungkan
pengetahuan
mata
pelajaran
Perdagangan
dan
Matematik.
Kemungkinan
pelajar
kurang
kefahaman tentang formula untuk
mendapatkan
jawapan
yang
melibatkan formula yang berkaitan.
Kesimpulannya, 80% pelajar tidak
mahir untuk menyelesaikan item
sebegini.

31

[KPN 4053 PENAKSIRAN PEMBELAJARAN (ANALISIS ITEM)]

[21 NOV
2012]

Item 3 Soalan 33
33.

Menyimpan barang lebihan

Mengeluarkannya apabila terdapat kurangan di pasaran

Apakah peranan pergudangan itu?

A. Mengelakkan kerosakan barang
B. Menstabilkan harga barang
C. Memecahkan pukal barang
D. Menjamin keselamatan barang daripada kecurian
i.
ii.

iii.

Indeks Kesukaran
Bagi item ini, nilai kesukarannya
ialah P = 0.60.
Oleh sebab itu, item ini mempunyai
nilai P yang sederhana
yang
mempunyai indeks kesukaran yang
sederhana. Untuk item ini, seramai
18 daripada 30 orang pelajar telah
menjawab dengan betul.
Soalan ini berada dalam kumpulan
aras kesukaran sederhana.

i.
ii.

iii.
iv.

v.

Indeks Kesukaran
Indeks diskriminasi item bagi item
ini ialah D = 0.40.
D untuk item ini berada dalam aras
item amat diskriminasi. Soalan ini
dalam kategori indeks diskriminasi
yang sesuai dan perlu dikekalkan
dalam bank soalan.
Oleh sebab itu, item ini mempunyai
nilai D yang tinggi.
Seramai
12
pelajar
dalam
kumpulan T dan 6 pelajar dalam
kumpulan R dapat menjawab
soalan ini dengan betul. D untuk
item ini merupakan diskriminasi
positif.
Kesimpulannya,
60%
pelajar
memahami peranan pergudangan
dalam sesi pembelajaran Tingkatan
5..

32