You are on page 1of 68

trsKd ;bmom?

omoemtusKd ;
o,fydk;aqmifrnf

csif;a&mifjcnf

rmwd
rmwdum

Ak'"rbmoma&;r*Zif; yg;rJx;dk yGrJ sm;


(qvdik ;f eaAGe;D )
2
trSwf (13)
apwkw&mjrdKUorkid ;f
(OD;awZ)
7
rpifxyk rf sm;
(ocifu,
kd af wmfvif;)
9
oufMuD;pum; (usifa'G;wifatmif)
11
*GajrSmif t&Idcsif;&Gm\ oufMuD;. (a&T*Gajrmif)
14
16
auorkwo
d w
k f ("ry gvq&ma&T)
uREkyf Ef iS hf arwm&Si-f a&Tjynfom (qvkid ;f a&Tvif;) 18
awmifyv
k ?k rif;wyfq&mawmf\ vufaqmifreG f 19
csif;Ak'o
moeygvutzGUJ u xkwaf 0onf/
GQGA pDru
H ed ;f ESi-fh -(0daoo)
23
www.chinyaungchi.com
csrf;ajrUq&mawmf w&m;yGJ (aevif;nD)
28
e-mail : chin.tharthana@gmail.com
0dmOfaumif(aiGaX;-[oFmw)
30
r*Zif;Mo0g'gp&d,q&mawmfrsm;
kd (f atmifr*Fvmq&mvif;) 34
1/ b'Eu0dE? uefom,mausmif;wku
d ?f Munfjh rifwidk d pmay0goemESihf ukov
f iG -f tvH)k
37
2/ b'EOmPbd0Ho? yd#ue,lya'oausmif;? rpd;k tcsdeaf v;awmhay;yg (jynfEh pS v
ae0ifcsde(f AGaD wmif-[kid ;f vH)k
38
&drw
f u
dk ?f rEav;NrdKU/
csif;oDv&SiMf uD;\rjrifeikd af om--(a&Tr*Fvm)
39
3/ t&SifeErmv? (armifaEGxeG ;f -aygufacgif;)
ywd
&
y
l
a'o[k
w
?
f
r[k
w
f
(&S
i
a
f
&0w)
43
4/ t&Sifpeukkrm&
m&(a&TBwd*H armifp)H
csif;oHCoEdygwpkn
H D --(tufpaf u&Sev
f ed ;f )
44
t&SifOwr? (taEG;ocif)
5/t&S
csif;vlrsdK;ESihf Ak'o
moem (qvkid ;f aemapmf)
46
tBuHay;em,ursm;
1/ OD;azvde;f armif;? 2/ OD;xef;bl? 3/ OD;&Sed ;f vde;f xef;? vSnf;bD;yrm . (tazhaoG;?wkdufMuD;)
47
4/ OD;wifatmif? 5/ OD;tGraf rmif;?
rS w f w rf ; wpf c k . ( ygvuarmif r S w f )
49
51
t,f'DwmtzGJU t,f'DwmcsKyf-udkEdkif;(csif;awmif)? a&Tyg&rD ynm'ge--- (qvdik ;f 0dpm&)
h u
dk f (t,f'w
D mtzGUJ )
52
tGev
f ikd ;f "rpmMunfw
aoa&Smifcsif;?
wm0efct
H ,f'w
D m-aoa&S
52
t,f'w
D mtzGUJ 0ifrsm;- csif;pnfol? qvdkif;aemapmf csif;a&mifjcnf&&SEd idk af omae&mrsm;
omoemjyKOD;uD;armif; (q&ma&TEidk ;f -ewv) 53
yHkESdyfrSwfwrf;
54
OD;wifatmif? Ou|? csi;f Ak'o
moeygvutzGYJ a&Tpufawmfcsif;bk&m;yG-J --(qvkifd ;f a&TEikd ;f )
56
(vufrw
S -f 01215)? (74 tcef; (2)? ajrnDxyf? uRef; avmuo&zlapwD (tufpaf umif;jrwf)
dk f (ygvuarmifrw
S )f 58
awmvrf;? prf;acsmif;? &efuek Nf rKd Uuxkwaf 0onf/ OD;atmif 969q&mawmf\r[mukov
ausmx
f ;l (trSw-f 00167)? jrwfyef;&*Hk yHEk ydS w
f u
kd ?f trSwf .oabmaygufaomedAm ef (qvkid ;f a&Tvif;)
59
(17)? &efajy (10)vrf;? 3-&yfuu
G ?f omauwNrdKUe,f? Getting to know the aspect of nervana
61
&efukefu tzHk;ESifh twGif;pmom;rsm;udk yHkESdyfonf/ uAsm
uAsma&Tqvkdif;-6?a&TMwd*HarmifpH-8?jynfhESpfvGif-21
2016-arv ? yxrtBudrf tkyfa&-1100?
awmifay:om;-24? xdyaf cgifrLS ;-32?nDnx
D eG ;f -63?
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

csif;jynfe,fawmifyikd ;f &Sd yvuf0jrdKUe,f? uefyufvuf


jrfKd Ue,f?rif;wyfjrdKJ Ue,frsm;&S?d csif;rsdK;EG,pf rk sm;? rauG;wdik ;f
a' oMu;D ? yJc;l wdik ;f a'oMu;D ?&cdik jf ynfe,frsm;&Scd si;f rsKd ;EG,f
fpkrsm;onf yg;rJxdk;jcif;udk t"dutm;jzifhusifhoHk;cJhMu
aMumif; awG&h onf/

X
csif;&dk;&m yg;rJxdk;yGJrsm;
qvdkif;eaAGeD;
yg;rJxdk;jcif;[lonf
jrefrmEdik if &H w
dS idk ;f &if;om;rsdK;EG,pf rk sm;teufrsuf
ESmjyifay:wGi?f aq;rifaMumifx;kd aom vlrsKd ;rSmcsi;f rsKd ;EG,f
pktcsKd Uomjzpfayonf/tattoo [laoma0g[m&udt
k a&jym;
ay:wGif aq;rifaMumifxdk;onf[kkvnf;aumif;?
aq;rif a Mumif 'd Z d k i f ; [l vnf ; aumif ; ?tbd " gef
az:jyonf/rsufEmS jyifay:wGif aq;rifaMumifx;kd jcif;udk
yg;&Jx;kd jcif;(0g) yg;rJx;kd jcif;[k ac:Muonf/
]]tdraf xmifr?I bk&m;wnf? aq;rif&nfpw
k x
f ;kd ?
oH;k rsdK;csufrydik ?f aemifjyif&ef cufonft
h rsdK;}} [ka&S;
ynm&Srd sm;u qH;k rxm;cJMh uonf/ tdraf xmifjyKjcif;? bk&m;
wnfjcif;? aq;rif&nfpw
k x
f ;kd jcif;rsm;rSm aemufaemifwiG f
jyifqifzYkd tvGecf ufonf[k qdv
k ykd gonf/ aq;rifaMumif
x;djk cif;uawmh cufonf[yk if rqdx
k u
kd ?f jyifvu
hkd rkd &
awmhaom tajctaejzpfco
hJ nf/ pkwx
f ;kd jcif;rSm wpfouf
wmvH;k pGjJ ro
J mG ;ojzifzh suv
f rYkd &awmh?ta&jym;udv
k ;DS jzwfvmT
csaomfvnf; aq;rifrsm; aysmufroGm; [kqckd MhJ uonf/
tjcm;wpfzufwiG f aq;rifaMumif\ pGjJ ro
J mG ;rIukd
cEmud,
k af y:&Sd xif&mS ;aom trSwt
f om;tjzpfvJ ,lqcJh
olrsm;&Sdonf/ acwfrDodyHynmrsm;? enf;ynmrsm;
xGe;f um;vmaomtcg aq;rifaMumifrsm; y,fzsuaf zsmuf
ypfaomenf;rsm;vJ atmifjrifvmonf/ odaYk omf ukeu
f s
p&dwt
f vGerf sm;aom tvkyjf zpfonf/

b,folawG yg;rJxdk;
yg;rJukd trsdK;orD;rsm;om xd;k MujyD;? trsdK;om;
rsm; vH;k 0rxd;k Muay? tdraf xmifrjyKrDumv tysKd az:0ifp
rde;f uav;rsm;om yg;rJx;kd Mu&onf/
b,fvdk yg;rJxdk;
(1)Muyfc;dk rIef h (2) csif;vdk tyfv;DS [kac:aom
t&Gu?f (3) rfu[
J ak c:aomt&Guf -xdk 3-rsKd ;udk axmif;xk
a&mpyf&mrS &vmaom aq;a&udk tyifwpfrsdK;\ pl;jzifh
rsuEf mS wGix
f ;kd Mu&jcif;jzpfonf/ rsuEf mS yHyk ef; o@mefrmS
tMuD;ESihf tao;? t0dik ;f eSihf tcRef pojzifh uGjJ ym;av&m
yH k M urf ; qG J j yD ; rS pk w f x d k ; Muonf / Ek e ,f y sd K rspf a om
rsufEmS ta&jym;udk pl;jzifh xd;k jcif;aMumifh emusifru
I
jyif;xefv
S &ke;f uefwwfMuonf/ xdaYk Mumifh vl 3a,mufavmufu csKyfxm;&onf/ yg;jyifwiG f aoG;rsm;
tvdrf;vdrf;xGufus\/ xdkhaMumifh yg;jyifwpfckvHk;udk
wpfcgwnf;jy;D pD;atmif rxd;k Edik yf g/ enf;enf;csi;f xd;k vdu
k ?f
3-&uf a vmuf e m;vd k u f vk y f & onf / emusif v G e f ;
tm;MuD;rIaMumifh em;csdew
f iG f zsm;yifzsm;Muonfq\
kd /
wpfMuDrx
f ;kd jyD;? 3-&ufem;? 4-Mudrx
f ;kd jyD;rS tptqk;H
jyD;pD;avonfqdk\/xdkhaMumifh 12-&ufrS 15-&ufxd
Mumjrifw
h wfaMumif;/ csi;f jynfe,f? uefyufvufjrKd Ue,f?
xef;atmifaus;7Gmae a':vSL;[ke;f (pma&;ol\ rdcifMuD;)
u 1990-jynfEY pS cf efw
Y iG f aoaocsmcsm ajymjycJzh ;l onf/
yg;rJx;kd &mwGif aMu;pkww
f u
H kd vH;k 0oH;k pGjJ cif;r&Syd g/

bmaMumifh ygrJxdk;
yg;rJxdk;&jcif;\ taMumif;&if;udk trsdK;rsdK;
ajymMuonf/a&S;acwfu &Sib
f &k ifrsm;onf acsmarmvSy
b,fa'orSm yg;rJxdk;
aom trsdK;orD;rsm;udk awGUvsif t"rawmfaumuf
csi;f rsKd ;EG,pf t
k m;vH;k u yg;rJx;kd "avhukd usio
hf ;kH
,lavh&adS Mumif;? acsmarmvSyaom csif;rav;rsm;onf
cJjh cif;r[kwaf y/ csi;f rsKd ;EG,pf t
k csKd Uuom yg;rJx;kd cJMh uonf/
xdo
k Ykd rif;rsm;\ t"rord ;f ydu
k rf u
I kd rcH&ap&ef &kyq
f ;kd qd;k

csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

rsufESmrnf; jzpfatmif yg;rJxdk;cJhMuaMumif; tcsdKUu


qdo
k nf/ rif;[kq&kd mwGif 7Sib
f &k iftygt0i af pmfbmG ;?
ppfuJ? e,fpm;? jrdKUpm;rsm;vJ( olUe,fy,frSm ol
bk&ifjzpf)tusHK;0ifonf[k tcsdUu qdyk gonf/
trsdK;orD;wdik ;f tvStyudv
k v
kd m;jrwf Ed;k Mu
onfomjzpfaMumif;? vSyarmaom cspforl ed ;f cav;\
rsufEmS udo
k m trsdK;om;rsm;u vdv
k m;ESpo
f ufrnfrmS
aocsmaMumif;? tvStysucf jH y;D yg;rJx;kd jcif;rSm tvS(&m*)
udkwyfrufpGJvef;rI enf;yg;ap&ef&nf&G,fjcif; jzpfEdkif
aMumif;? tvStyaemufvu
kd jf y;D cdu
k &f efjzpfymG ;rI? vIraI &;
&Guaf xG;rIrsm; jzpfwwf&m xdjk yemrsm;udk MudKwifum
uG,jf cif;jzpfEikd af Mumif; csifvil ,fwpfO;D jzpfol qvdik ;f &J
aZmfxeG ;f (ac:)qvdik t
f aemifu oH;k oyfwifjyonf/
bmomjcm;trsd K ;orD ; tcsd K Y o nf ol w d k h \
rsuEf mS ESihf ud,
k v
f ;kH ud,
k af ygufrsm;udk jrif&mrS trsKd ;o;rsm;
umr&m*pdw?f r0ifap&ef wud,
k v
f ;kH udzk ;Hk tky
f oGm;vm
wwfaom tusi&hf adS Mumif;? tcsKd UrSm rsuEf mS avmufomzH;k
tky
f oGm;vmwwfaMumif;? yg;rJx;kd jcif;rSmvJ xdo
k abm
rsKd ;jzpfaumif;jzpfEikd
f qvdik ;f &JaZmfxeG ;f \ oH;k oyfcsuu
f d
tav;u&k j yK pO;f p m;oif h a Mumif ; OD ; vd e f ; rmef u
rSwcf suaf y;onf/
qvdkif;[kef;xef;url qvdkif;&JaZmfxGef;\
wifjycsuu
f kd vufrcHacs/ yg;rJ'ZD ikd ;f 8-rs;kd cef&Y &dS adS Mumif;?
tcsdKU'DZdkif;rsm;rSm rsufESmjynhftdk;rJ okwfxm;ovdk
xd;k xm; oGm;ESihf rsufv;kH udo
k m awGU&ojzifh tvSysuf
onf[kqdkEdkifaMumif;? odkYaomf yg;rJ'DZdkif;trsm;pkrSm
'DZdkif;qefaom ta&;taMumif;? tpuftajymuf?
rsOf;auG;rsOf;aumufrsm;jzifh yHkaz:xm;ojzifh Munfh
aumif;aom &dk;&m'DZdkif;rsm;jzpfaMumif;? xdkYaMumifh
jrif o l & m*pd w f e nf ; ap&ef &nf & G , f o nf q d k w m
rjzpfEikd af Mumif; qvkid ;f [ke;f xef;u qdo
k nf/
tjcm;aom vlrsdK;rsm;ESit
hf wl a&maESmaexdik &f
aoma'orsm;wG i f rsuf E S m jynf h td k ; rJ o k w f o vd k
xd;k MuaMumif;? rauG;wdik ;f a'oMuD; yJc;l wdik ;f a'oMuD;?
&cd k i f j ynf e ,f r sm;wG i f xd k ' D Z d k i f ; rsm;awG U &aMumif ; ?
tjcm;vl r sd K ;rsm;ES i f h a&maES m aexd k i f r I e nf ; yg;aom
csif;jynfe,awmifyikd ;f &Sd a'orsm;wGif 'DZikd ;f qefaom
yg;rJrsm;udjk rifaf wGU&aMumif;? rwlyaD 'orl ezl;ae&mwGif
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

tjzpf a vmuf o m xd k ; Muawmh a Mumif ; /ajrmuf y d k i f ;


csif;awmifrl yg;rJxdk;rIvHk;0 rawGU&awmaMumif;
uefyufvufjrdKhe,f? vSavSmif;yef;&GmZmwd pma&;
q&mOD;edik ;f bl (udEk ikd ;f -csif;awmif)u qdo
k nf/
pma&;olonf yg;rJxdk;cJhMuaom rdcif?
ta':rsm;ESihf csi;f trsKd ;orD;rsm; 30-OD;ceft
Y m; bmaMumifh
tom;temcHjyD; yg;rJx;kd &ovJ[k ar;Munhcf zhJ ;l onf/
olwdkYtm;vHk;\ tajzrSm wlnDae&m txl;tHhMo
zG,jf zpfonf/ csi;f trsKd ;orD; yDocsiv
f Qif yg;rJx;kd &rnf[k
rdbaqGrsKkd ;rsm;ESifh xdak cwfcsi;f awmifwef;\vlt
h zGt
YJ pnf;
u ajymqdMk u? vufcMH uojzifh csi;f trsKd ;orD;yDovdak om
aMumifh yg;rJxdk;cJhMujcif;jzpfonf[k tm;vHk;eD;yg;u
ajzcJMh uonf/xdt
k ajztjyif tcsdKUuuG,v
f eG af omtcg
yg;rJ rxd k ; aom trsd K ;orD ; rsm;onf r &Pjynf o d k Y
tomwMunf 0 if cG i h f r &aMumif ; ?0if c G i f h r &vQif
aoqH;k jyD;aomrdb aqGrsdK;rsm;ESihf qHck iG rhf & aMumif;?
ewfbmom"avhuqdo
k jzifh yg;rJx;kd &jcif;vJjzpfonf[k
qdMk uonf/pma&;olu yg;rJx;kd jcif;aMumihf jyif;xefpmG
emusifvo
S nft
h jyif &kyq
f ;kd apygvsuf trsdK;orD;xku
bmaMumifhjiif;qefuefYuGufjcif; rjyK&ovJ[kar;&m?
pma&;ol\ rdcifMuD;u odYk &Si;f jyonf/ yg;rJx;kd aom
umvwGif rdbaqGrsKd ;armifErS rsm;u 0rf;ajrmuf0rf;om
tm;ay;Muonft
h jyif vdak vao;r&S?d auR;arG;jyKpkMuojzifh
ta&;Mu;D aom rde;f rwm0efwpf&yfukd aqmif&u
G &f onf[k
cH , l M uvd k Y ? jiif ; qef u ef Y u G u f r I rvk y f M uaMumif ;
&Si;f jyygonf/
cufxefMurf;wrf;aom csif;awmifwef;wGif
jyi;fxefaom&moDOwkv&J o
dS jzifh toufarG;0rf;ausmif;
tvkyt
f wGuf vnfa;umif;? tdraf xmifom;arG; tvkyf
twGuv
f nf;aumif; trsKd ;orD;rsm;onf MuD;rm;vSaom
ZGo
J wdE iS hf cHEikd &f nf &Szd Ukd vdyk gaMumif;? xdo
k Ykd cHEikd &f nf&adS p&ef

trSwfpOf-13

S
3

emusifvaS om yg;rJx;kd jcif;jzifh tavhtusifh vkyaf y;


wmjzpfEikd af Mumif;? t&n;fMuD;rsm;onf ylvQirf ;D vI?H at;
vQif a&ikwf? ql;jcHKay:tdyf pojzifh jyif;xefaom
cEmudk,f nSif;qJonfhtusifhudk usifhMuaMumif;?
yg;rJx;kd rIrmS vJ xdt
k usifjh zpfEikd af Mumif;? tb,faMumifh
qdak om cf sif;wdo
Yk nf ysLacwf? yk*aH cwfu ykym ;w0du
k ?f
yk*w
H 0du
k w
f iG f aexdik cf ahJ om ordik ;f uGi;f qufrsm; &Sad e
aMumif; csif;&[ef;awmfO;D awaZmu rdeo
Yf nf/
csi;f wd\
Yk "avhx;kH pHt& zcifzufoo
Ykd mvlrsKd ;udk
owfrw
S o
f nf/ ujym;[lr&Sad y/ Oyrm zcifu A vlrsKd ;?
rdcifu B vlrsKd ;qdv
k Qif arG;vmaom om;orD;tm;vH;k udk
AvlrsdK;[komowfrSwfonf/ xdkYaMumifh rdrdwdkY\
trsdK;aumif;orD;rsm;udk tjcm;vlrsdK;MuD;rsm;u tvG,f
wul xdr;fjrm;aygif;oif;jcif; rjyKEdkifap&ef rdrdwdkh\
orD;ysdKrsm;udk vlrsdK;\ trSww
f q
H yd t
f jzpf yg;rJrsm;xd;k
ay;vdu
k [
f efwal Mumif; pma&;olo;kH oyfryd gonf/
ordkif;rSwfwrf;xJu yg;rJxdk;aom ysLuacsonfrsm;
ysLacwfESifh acwfjyKdkifw&kwfrSwfwrf;rsm;udk
t*Fvyd b
f momodYk jyefqrkd &I o
dS nf/ yg;rJEiS hf ywfouf
a'gufwmoef;xGe;f \ (ysLawG b,faysmufomG ;vJ) pmtkyf
wGif acwfjyikd f w&kwrf w
S w
f rf;tcsKd Uudk ud;k um; az:jycJ&h m
pdw0f if;pm;zG,f jzpfonf/ ysLoHtzGUJ wpfzUJG onf c&pf 802ckEpS w
f iG x
f ef Tang rif;quf jrKd Uawmf cse;f tef;( Chang
-An) odYk a&mufcahJ Mumif;? rSwo
f m;xm; csufrsm;t&
oH t zG J U ES i f h twl ygvmaom uacsonf r sm; rS m
yg;&Jx;kd xm;aMumif; az:jyxm;onf/
ya'o&mZf jrdKUjyEdik if rH sm; xlaxmifaexdik cf zhJ ;l
aom Arm? rGe?f &cdik f ? &Sr;f wdo
Yk nf yg;rJx;kd xm;aom
"avhr&Sb
d J ysLuomvQif yg;&Jx;kd aom"avh&o
dS nf/
rsuaf rSmacwfvnf; tjcm;wdik ;f &if;om;rsm;u
yg;rJxdk;aom"avh usifhoHk;cJhjcif;r&SdyJ? csif;rsm;uom
yg;rJ x d k ; aom"avh usif h o H k ; cJ h a Mumif ; awG U &onf /
csif ; ES i f h y sLbuf v d k q uf p yf o vJ ? ysLrsm;onf y if
csif;rsm;avm pojzifh qufpyfawG;awmzG,jf zpfonf/

&aomtcg csif;a&;&m0efMuD; Xme[k ay:aygufvmjyD;?


csi;f yg;rJx;kd rIrsm;udk wm;qD;cJo
h nf/ ynmwwf wuov
kd f
ausmif;om; csif;vli,frsm;ESihf 0efxrf;rsm;? tkycf sKyfa&;
tqifq
h ifu
h jyif;xefaomemusifrEI iS hf twlt&kyq
f ;kd
apaom yg;rJrsm; rxd;k &ef ynmay;pnf;&H;k cJo
h nf/ odaYk omf
1960-jynf h a emuf y d k i f ; rS m om ynmay;rI E S i f h
ta&;,lrrI sm;udk xdxad &mufa&muf aqmif&u
G v
f medik cf hJ
[ef w l o nf / 1962-aemuf y d k i f ; wG i f yg;rJ x d k ; rI r sm;
wpwpenf;yg; wdrfaumoGm;cJh&m ,aeU 2016
rwfvwGif touf 65-ESpaf tmuf csi;f trsKd ;orD;rsm;wGif
yg;rJ x d k ; rI r awG U & awmacs/wpf o uf w mywf v H k ;
pGJxifoGm;apaom yg;rJxdk;rIudk wm;qD;edkifcJhonfrSm
vdv
k m;tyfaom t&myifjzpfygonf/
tzdk;wef&dk;&mtarG 'DZdkif;rsm;
yg;rJx;kd rI y}aysmufjcif;ESit
hf wl csif;vlrsdK;wdYk
umvMum&S n f x d e f ; od r f ; apmif h a &S m uf v mcJ h M uaom
tzd;k wef&;kd &mtarG 'DZikd ;f rsm;vnf; uG,af ysmufawmhrnfh
ab; tE&m,fEiS fh MuHKawGUvm&awmhonf/ csif;yg;rJ
'DZikd ;f rSm t"dutm;jzifh 4-rsKd ;&Sjd y;D ? rlurGJ sm;yga&wGuv
f Qif
10-rsdK;cefY &Sdrnf[kod&ygonf/ tcsdKU'DZdkif;rsm;rSm
tvGev
f yS aooyfjyD;? ESpv
f zYkd ,
G af umif;aMumif; awGU&
onf/ uray:wGif tjcm;aom ud,
k cf Emtpdwt
f ydik ;f
rsm; aq;rifaMumifx;kd avh &Scd MhJ uaomfvJ rsufEmS jyif
xd;k jcif;udk csif;wdo
Yk m usifo
h ;kH cJ\
h /
xdkyg;rJ'DZdkif;rsm;udk ajc&mcH csif;vlrsdK;wdkY\
,Ofaus;rIZpfjrpfukd wl;az:od&EdS ikd rf nfh tcGiahf umif;MuD;
vn;f&adS eygonf/
t&Sief Ermvm tygt0if csi;f &[ef;awmfrsm;u
vnf;Ak'w&m;awmfESifh qefhusifzufrjzpfaom csif;
&k d ; &m"avh x k H ; pH r sm;ud k xd e f ; od r f ; az:xk w f & ef
Mo0g'ay;avh&MdS uonf/xdahk Mumifh 12-2-2012aehwiG f
zG J h p nf ; cJ h a om csif ; Ak ' o moeygvu tzG J Y w G i f ?
&d;k &m"avhxed ;f odr;f a&; aumfrwDux
kd yfrzH pYJG nf;cJo
h nf/

csif;yg;rJxdk;rIudk wm;qD;ydwfyifjcif;
1948-ck E S p f w G i f jref r mEd k i f i H v G w f v yf a &;
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

a&SmufEikd o
f nf/ (ESp)f Edik if jH cm;0ifaiG &Edik o
f nf/ (oH;k )
acwfr
D trsm;u vufcaH om "avh&;kd &m wifqufrI
vJjzpfonf/odaY k omf tqifajyvG,u
f al tmif aqmif7u
G af y;
Edik rf nfeh nf;vrf;udk &SmazGawGU&Scd jhJ cif;r&Syd g/xdaYk Mumif2h 000jynfEh pS rf pS 14-ESpw
f ikd w
f ikd f tdyrf uftqifo
h m &Scd o
hJ nf/

2000-jynfESpfuwnf;u rufcJhaom tdrfruf


yg;rJ ' D Z d k i f ; rsm;ud k xd e f o d r f ; oif h y gonf /
yg;rJxdk;yGJrsm;udk usif;yoifhygonf/ yg;rJxdk;jyD;aemuf
tvG,w
f ulaq;aMumy,fzsufEikd af om tajctaersdK;
jzpfoif\
h / xdt
Yk aMumif;udk pma&;olu tcgtm;avQmpf mG
aqmif ; yg;a&;cJ h \ / a[majymcJ h \ 2000-jynf h E S p f
vGeu
f wnf;u jyefzsuEf ikd af om yg;rJx;kd yJjG yKvkyu
f si;f ya&;
udk pma&;ol tdyrf ufrufc\
hJ / aqmfMocJ\
h /
csif;&d;k &m"avhrsm;udk cGjJ cm;qef;ppf&mwGif 3rsdK;awGU&onf/ (1)vH;k 0 y,fzsufoifah om "avhx;kH pH
rsm;jzpf\/ Orym -vlaorD;oj*Kd vf&mwGif tzd;k weftoH;k
taqmifrsm;udkyg xnfhoGif;rD;&dIUjcif;"avhrsdK;&SdcJh&m
vH;k 0y,fzsuo
f ifyh gonf/
(2) &mEIef;jynfh rlvtwdkif;qufcHxdef;odrf;
oifah om "avhx;kH pHrsm;jzpfonf/ Oyrm -csif;wdo
Yk nf
tom;ig;toD;t&Gufrsm;udk jyKwfpm;aomufaom
"avh7SdcJhMu&m?"avhrSm usef;rma&;udk aumif;pGm
taxmuftuljyKojzifh qufcx
H ed ;f odr;f oifyh gonf/
(3) rlv"avhtwdik ;f xdw;f odr;f &ef roifah vQmf
ojzifh aumif;rGeq
f aD vQmfatmif jyKjyifreG ;f rHjyD; xde;f odr;f
oifah om "avhx;kH pHrsm;jzpfonf/ Oyrm-pm t"du
wifjyxm;aom csif;yg;rJx;kd "avhjzpfonf/ &moufyefpJG
xifomG ;aom aq;rifukd rxd;k oifah y/ odaYk omf jyefzsuEf ikd f
aom enf;rsdK;jzifh 'DZdkif;ESifh &dk;&mudk xdef;odrf;Mu&
rnfjzpfygonf/
jyefzsufEikd af om yg;rJx;kd yGrJ sm;udk &d;k &m"avhEiS hf
qdik af om yGv
J rf;obifrsm;wGiv
f nf;aumif;? trsdK;om;
a&;qdik &f m tcrf;tem;rsm;wGiv
f nf;aumif;? ,Ofaus;rI
tajccHaom urvn
S chf &D;oGm;vkyif ef;qdik &f m "avhx;kH pH
o&kyjf yyGrJ sm;wGiv
f nf;aumif;? usif;y&rnfjzpfygonf/
xdo
k Ykd usi;f yjcif;jzifh (wpf) yg;rJ'ZD ikd ;f rsm;udk xdeo
f rd ;f apmifh
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

tdyfrufrS vufawGUodkY
2014-ckEpS \
f aqmi;f&moD pma&;olwZYkd eD;
armifEo
HS nf &efuek ?f tvHjk rKd Ue,f? omoeEl*[
qGr;f MuD;
avmif;yGaJ wmf? yGaJ ps;wef;udk avQmufcMhJ uonf/ uyfcgG enf;
jzifh jyefzsuf&aom aq;rif&kyfrsm; xdk;ay;aeaom
ud&k q
J o
kd u
l kd awGU&Scd MhJ u\/ csi;f &d;k &myg;rJ'ZD ikd ;f rsm;udk xdo
k Ykd
uyfcmG enf;jzifh xd;k ay;vdYk &rvm;[kaqG;aEG;&m &ygonf[k
ajzonf/ pma&;ol awmfawmf0rf;omoGm;onf/ ud&k \
J
zke;f eHygwfukd ,lxm;onf/
3-ceft
Y MumwGif tm;vyfojzifh ud&k x
J zH ek ;f quf
onf/ r&yg/ tMudraf ygif;ajrmufjrm;pGm ac:aomfvJ r&yJ?
tquftoG,f jywfawmufum pHk;pHk;jrKwfoGm;onf/
pma&;olvJ awmfawmf0rf;enf;oGm;\/ zH;k aysmufomG ;
aMumif; aemufwiG f od&\?
2015-ck E S p f a qmif ; &moD w G i f pma&;ol \
ZeD;a':wifwif0if;u uyfcgG ynm&Sif ud&k t
J m; yGaJ ps;wef;
wpfck awGUcJah Mumif; owif;ay;onf/xdaYk Mumifph ma&;olvJ
ud&k x
J H csufcsif;oGm; vdypf ma&mzke;f yg ,lxm;onf/
olu omauwrSmaeonf/ 'Dwpfcgawmh udk&Jtm;
tvGwrf ay;awmhyJ yg;rJ'ZD ikd ;f ? ygrJ"gwfyrkH sm;udk ay;um
'DZikd ;f yHpk rH sm; vkyaf y;zdUk tvkyt
f yfvu
kd yf gawmhonf/
uef y uf v uf v l r I a &;toif ; (&ef u ef ) wG i f
OD;aqmiforl sm;jzpfaom OD;xef;yl? OD;wifatmif? OD;Edik b
f ;l ?
a':&D&pD ed f wdx
Yk o
H v
Ykd nf;?xdo
k Ykd tvkyt
f yfxm;aMumif;
owif;ydv
Yk u
kd o
f nf/ olwv
Ykd 0J rf;omMuygonf/
yxrqHk;tMudrf yg;rJxdk;yGJ
31-1-2016 aeYwiG f csif;Ak'o
moe ygvu
tzG?YJ &d;k &m"avhxed ;f odr;f a&; aumfrwDuOD;aqmifppD Ofaom
csif;&d;k &myg;rJx;kd yGJ o&kyjf yjcif;udk usif;ycJo
h nf/ trSwf
31-ESi;f qDuek ;f vrf;? tvHw
k iG u
f si;f y&m Ak'b
mom0ifcsi;f
vli,farmifr,f 15-OD;cefw
Y ufa&muf umo&kyjf ycJMh u\/

trSwfpOf-13

'kwd,tMudrf yg;rJxdk;yGJESifh yxrtMudrf yg;rJ


Model Show avQmufyGJ
xdyk u
GJ kd csif;Ak'o
moeygvu tzG\
hJ enf;ay;
vrf;jyrI? uefyufvufjrdKUe,fvrl aI &;toif; (&efuek )f
\ yHy;kd rI? &efuek jf rdKU&Sd 68-ESpaf jrmuf csif;trsdK;om;aeU
usif;ya&;aumfrwD\ MuD;Muyfrw
I jYkd zifh atmifjrifatmif
aqmif7u
G Ef ikd cf o
Jh nf/ &efuek ?f tvHjk rdKUe,f? u&ifjcH0if;&Sd
z&ifch ef;r 20-2-2016 aeUwGif usif;yaom 68ESpaf jrmufcsif;trsdK;om;aeY tcrf;tem;wGif csif;&d;k &m
yg;rJarmf',f&;dI avQmufyu
JG v
kd J *kP,
f 0l MhH uGm;pGm xnfo
h iG ;f
Edik cf o
hJ nf/
csif;yg;rJ'ZD ikd ;f 5-rsdK;udk csif;vSysdKjzL 8-OD;u
o&kyjf yoGm;cJo
h nf/ &I;d avQmufol 8-OD;rSm (1) rauG;wdik ;f ?
izJjrdKUe,f? ybJ&GmrS rdkifeDvmxGef; (2) rauG;wdkif;?
izJjrdKUe,f? vif;wJ&GmrS rdkifarmfeDwif (3)rauG;wdkif;?
izJ j rd K Ue,f ? wH k ; MuD ; 7G m rS rd k i f p ef ; pef ; at; (4)
csi;f jynfe,f?rif;wyfjrKd eY ,frS rdik o
f w
D m ac: rdik v
f ed ;f acgwD;
(5) csi;f jynfe,f? uefyufvufjrKd Ue,frS rdik af uvDvx
D ef;
(6) uefyufvufrS rdik af emrdyef;xGe;f (7) uefyufvufrS
rdik t
f ,femvl;avSY (8) &efuek ?f tvHrk S rdik o
f Omjynfjh ynfh
vGif wdjYk zpfonf/ rdik o
f *d x
eG ;f ESihf qvdik ;f rsKd ;0if;atmifwu
Ykd
yg;rJyrkH sm;udk wm0ef,x
l ;kd ay;cJMh uonf/
yg;rJxdk;yGJudk axmufcHolrsm;ESifh uefYuGufolrsm;
yg;rJx;kd yGo
J wif;ESifh "gwfyrkH sm;udk tGev
f ikd ;f rD',
D m
rsm;wGif xnfhoGif;az:jycJhMu&m csif;vli,ftrsm;pku
vdIufvSJ0rf;ompGm MudKqdkaxmufcHtm;ay;Muonf/
csif;vli,f wpfO;D url taMumuftuef wm;jrpfuefh
uGucf ahJ Mumif;awGU&onf/,ckpmudk zwf&vQifuefu
Y u
G f
oif?h roifh pOf;pm;Edik af vmufjyD[k ,lqygonf/
t&Sief Ermvmu ]]zd;k zGm;rdbawGu olweYkd nf;?
ol w d k Y [ ef e J ud k , f h v l r sd K ;ud k xd e f ; od r f ; apmif h a &S m uf
zdkYMudK;pm;cJhwmyJ? vkyfenf;vkyf[efrSefonfjzpfap?
rSm;onfjzpfap olwdkYapwemudk todtrSwfjyK&r,f?
aus;Zl;wif&r,f}}[kyg;rJx;kd yGJ usif;yjcif;ESihf ywfouf
rSwcf sufjyKonf/ pma&;oluawmh &kyq
f ;kd onfjzpfap?
&kyv
f o
S nfjzpfap rdb"gwfyu
kH kd trSww
f & xm;&Sd
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

w&m;aq; tpGrf;
_&Siaf wmfA'k vufxufcg
om0wjd rdKU olaX;rSm?
a&Tw;kH rsm;pGm rD;aoG;jzpf
rIid af wG pdwaf wGnpf/
_rdwaf qGppfppf tMuHay;vm
a&TjyefjzpfzYdk olaMumfjim
vkyaf y;Ekid &f m pGr;f oltm;
om;ESihf ,lapAsm;/
Opm tyfr,fAsm;/
_a&Tjyefjzpfjim; pGr;f cJjh yD
om;ESiafh y;pm; a*gwrD
&ifaoG;arG;jyD vrf;avQmufwek ;f
xdu
k av;aoqH;k /
_ touf&iS af q; vku
d &f mS jyD
vlaoyku
d v
f suf a*gwrD
Ak'& iS q
f D aemufq;kH a&muf
&Siaf q;ay;zdaYk vQmuf/
_raozl;wJh tdrrf o
S m
rken
f if;aphrsm; ,lcyhJ g
&Siaf q;azmf&m oH;k ygrS
uav;&Sirf nfy/
_ae&mtESUH vdu
k
f &Sm
a&Tqvdkif;
b,fqrD mS rS r&yg
aozl;Muwm tdrt
f m;vH;k
odjyD OmPfuo
dk ;kH /
_ Ak'w
&m; emMum;um
aomwmywd zdv
k f om
xdaYk emuf&[Em at;jidr;f csrf;
w&m;aq;tpGr;f /
ylaZmfMu&rnf[ak jymvdyk gonf/ &kyq
f ;kd aomrdb"gwfyu
kH kd
tdrOf ;D cef;rSm rcsdw&f aJ om om;orD;onf aus;Zl;uef;&Hk
ru tawG;tac:usyrf jynfah omol rsm;[k ynm&So
d al wmf
aumif;rsm;u uJ&h UJ awmfrMl urnf/ MuyfMuyfowdjyKMu
qvdkif;eaAGeD;
ygavuke/f /

trSwfpOf-13

OD;awZ wifjyonf/

apwkw&mjrdKUordkif;
(1)jrdKYe,fom;jzpf yXrtajctjrpf
apwkw& mjrKd Ue,f\ yXrtajctjrpf Zmwdom;rsm;rSm
csif; ESihf jrefrmvlrsdK;wdjYk zpfMuonf/ csif;trsdK;om;tEG,f
trsdK;trsdK;wdrYk mS ZmESihf uspfv;kH ayg? r&if;ESihf teD;0wf
csif;trsdK;om;rsm; jzpfMuonf/ jrefrmwdrYk mS apwkw& m
jrdKUwnf&mw0dkuf MuD;acsmif;0Srf;jzpfaom apwkw&m
jrdKUe,fwnf&m\ awmifyikd ;f ajredrahf 'orsm;? xdrk w
S yg;
rke;f jrpf0rS ;f txufyikd ;f wavsmufjzpfaom apwkw& mjrdKU
e,f wnf&m\ ajrmufydkif;ajredrfha'orsm;wdkYwGif
tajcwus aexdik v
f mMuonf/
aumZmES p f 5 -&mpk E S p f tpavmuf w G i f
{&m0wD j rpf 0 S r f ; tv,f y d k i f ; wG i f aygu e f j ynf ?
apmvl;rif;vufxuf yJc;l pm; i&rmefuef;onf Edik if H
pnf;&Hk;a&;udk jzdKcGif;zsufqD;vsuf apmvl;rif;tm;
ppf j yKonf { &m0wD j rpf t v,f y d k i f ; taemuf b uf
ajrvwfa'orsm;rS jrefrmvlrsdK;wdo
Yk nf ppfrufa0;&m
yH k a wmif t aemuf z uf
awmif M um;a'o?
EG m ;rawmif t aemuf z uf ,ck a pwk w & m jrd K Ue,f
jrKd Ue,fwnf&m awmifMum;a'orsm;odYk ajymif;a&GUvmMu&m
rS tajcwus aexdik v
f mMu[ef&o
dS nf/
yHak wmif\ taemufbufjzpfaom a,mjrpf0rS ;f
ESihf awmifMum;a'orsm;?xdrk S ajrmufbuf&dS jrpfomjrpf0rS ;f
ESihf awmifMum;a'orsm;wGif vnf;aumif;? apwkw& mjrKd U
e,f wnf&ma'oawmifbufwiG f &Sad om izJjrKd U? (re;fzjJ rKd U)
wnf&mESifh vnf;aumif;? jrdKUe,fwnf&m re;fjrpf
(orEmjrpf)\ jrpf0Srf;ESifh awmifMum;a'orsm;wGif
4if;?jrefrmaumZmESpf ray:rSED pS af ygif; 1500 ausmaf vmuf
uyif jrefrmrsm; a&muf&Sdvm tajcwus aexdkif
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

Muonf[k qdk&ef&Sday aMumif;? ausmif;awmf&m


apwDawmfordik ;f ?a&Tpufawmf ordik ;f wdw
Yk iG f tud;k tum;
&So
d nf/apwkw& mjrdKUe,f vlrsm;pk taeESihf tajctjrpf
cd k i f r mpG m tajcwus a&muf & S d a exd k i f c J h a om
csif;trsdK;om;rsm;rSm wdAwfjrefrm vlrsdK;MuD;rS }}jyL ?
urf ; ,H ? ouf } }[k vl r sd K ;MuD ; 3-rsd K ;ayguf z G m ;
ay:aygufvmonfwiG f oufvrl sdK;rS ay:xGe;f vmolrsm;
jzpf M uonf / ZmES i f h uspf t rsd K ;om; rsm;onf
apwkw&mjrdKUwnf&mESifh 4if;ywf0ef;usif w0dkuf\
taemufbufwavsmufwiG &f adS om taemufEmG ; rawmif
awifpOfawmifxyfrsm;wGif aexdik Mf u onf/ vH;k ayg
trsKd ;om;ESihf r&if;trsKd ;om;rsm;onf rke;f jrpf txufyikd ;f
vuf0(J ta&SU) bufrS pD;0ifaom rke;f jrpf\ vufwufMu;D
wpfcjk zpfaom r&if;acsmif;0Sr;f wavsmuf wGiaf exdik f
Muonf/ teD0wftrsdK;om;rsm;onf apwkw&mjrdKU
wnf&m\ taMut&yfwiG f vusfm(taemuf) bufrS
pD;0ifaom rkef;jrpf\ vufxufMuD;wpfckjzpfaom
MuD;acsmif;0Sr;f \ taemufwvTm;&Sd awmifuek ;fk a'orsm;
wGif aexdik Mf uonf/
,ckrl ZmESihfuspf trsdK;om; trsm;pkonf
apwkw& mjrKd U wnfaxmifpOfuyif 4if;jrKd U\ ywf0ef;usif
a'ow0dkufwGif ajrjyefYt&yfwdkY &Gmrsm;wnfaxmif
aexdik v
f Mu&m jrefrmtrsdK;om;wdEYk iS hf a&mESmaexdik Mf u
onfyif &Sv
d mavjyD/
2)apwkw&mjrdKUwnfjcif;
(2)apwk
apwk w & mjrd K Uuk d aumZm460-jynf h E S p f
uqkefvqef; w&ufaeU?aeUrGef;wnf; 2-csufwD;
tcsed w
f iG f 5-Xme yEucf su
f wnfonf/ig;Xmewdu
Yk m;
(u)apwkw& mjrdKU tkwjf rdKU&d;k ponfh jrdKU\ yEu/f
(c)tkwjf rKd &Y ;kd yEuf twGi;f awmifbufwiG f atmifpMum
oD&D apwDawmf yEu/f
(*)tkwfjrdKU&dk; yEuf\ twGi;f ta&SUajrmufaxmifh
t&yfwiG f qkawmif;jynfah pwDawmf yEu/f
(C)tkwfjrdKU&dk; yEuf\ tjyifbuf ajrmuft&yf
pnf;Muufawmifuek ;f wGif pnf;Muufawmif apwDawmf
yEu/f
(i)tkwjf rdK&d;k yEu\
f twGi;f ta&SUawmifbufwiG f

trSwfpOf-13

jrdKUapmif&h iS Mf uD;jzpfaom apwewfrif;\ ewfueG ;f /


xdk 5-Xmeudw
k jydKifeuf? yEucf sum awmifpOf
ckEpS cf &dik t
f ydik pf m;rif;jzpfawmfral om rif;aZ,s acw&m
onf ? apwewf r if ; ud k y if h wnf p Of t cguyif
apwkw& mjrKd [
Y k ac:rnforkw
f wnfawmfro
l nf/
(3)jrdKYae&m ajymif;a7GU&jcif;
aumZm1247-ck E S p f w G i f t*F v d y f w d k Y o nf
oDaygrif;udk zrf;,ljyD; vufeuftm;ud;k tkypf ;kd 10ESpt
f MumwGijf rdKah e&m ajymif;a&T&h onf/jrdK&h ;dk twGi;f wGif
*gwfwpJ cef; jrKd Uydik &f ;kH paom tpd;k & taqmuftODrsm;udk
aqmuf & ef tpd k ; &u trd e f Y x k w f q if h a omaMumif h
xdt
k rdet
Yf & 4if;rlvjrKd U&k;kd \ ta&SUbufoYkd ajymif;a&TU&onf/
(4)'kwd, urppf'gPfaMumifh jrdKUysuf&jcif;
aumZm1306-ckESpf aESmif;ydkif;wGif t*Fvdyf
jyef0ifcgeD; t*Fvyd Ef iS hf r[mrdwaf vwyf\ AH;k rD;oifh
avmif & m wpf j rd K UvH k ; jymus&onf / OD ; vS r if ; qd k o l \
oGypf yg;usD wpfv;kH om usefonf/
(5)jrdKUaetdrfajcudk topfwzef csxm;
wnfaxmifjcif;
aumZm1307-ckEpS \
f ESpv
f ,fyikd ;f wGif tpd;k &u
jrdKrY ;D avifjyifukd tpd;k &ydik f *7rfajrtjzpf owfrw
S
f
tdrpf Of?tdrw
f ef;?vrf;yEurf sm; csjy;D rlvjrKd Uae tdryf ikd &f iS f
&So
d rl sm;udk t"du ta&;ay;um tdraf e&mcsxm;ay;tyf
onf/
(6)jrdKUe,fom;wdkY\ qufqHa&;ESifh ,Ofaus;rI
csi;f trsKd ;om;wdo
hk nf ]]tEG,rf wl ?tEG,w
f }l }
qufqaH &;txl; aumif;rGeMf uonf/ rsdK;&d;k apmifo
h nfh
taeES i f h vuf o if h t csif ; csif ; trsd K ;rysuf a tmif
vufxyfxrd jf rm;Mu&jcif;rSm csi;f trsKd ;om; tEG,w
f ikd ;f rSm
cdik jf rJav;pm; aom xH;k pH"avhEiS hf pnfurf;jzpfonf/
tu,f vuf o if h x d r f ; jrm;aom xH k ; pH u d k
taMumif;tm;avQmfpGm rvdkufem trsdK;tv,f0,f
tm;emrI? rsuEf mS i,fr&I o
dS nf/ tcsKd yY suu
f u
G o
f w
l b
Ykd ufu
owfrw
S af om ypn;f wdjYk zifh avQmf&onf/
t*Fvdyftpdk;& vufxufuyif jrefrmESifh
csi;f trsKd ;om;wdYk ,Ofaus;rI wlnMD uonf/ a&S;jrefrmbk&if
wdYk vufxufuyifapwkw& mjrdKUe,fcsif;trsdK;om;wdrhk mS
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

_tcgcg ausnuf&ef rvG,af omfrS &Syd gap


b0qdo
k nfu pum;enf;jyD;
t"dym ,frsm;vGe;f wJh pmwpftyk v
f kd
ud,
k v
f &kd m ra&;rjcpf&
tajctae tcsdecf g
txdu
k t
f vdu
k f ta&mifajymif;wwf&UJ /
_ ta&miftaoG;awG[m
b0[kqdkyg
b0udk a&;cs,fowJv
h m;
aq;pufrsm;&m b0rsm;
b0rsm;pGm aq;pufus
t&kyrf sm;pGm/
_ ydwu
f m;ay: pepfwus xkqpfxm;/
b0[m tEkynmvdk
rEl;nHEh idk af wmhwmod
b0[m rD;a&mifrsm;pGm aemufu,
G w
f iG f
&So
d nf jzpfonf
ysufoOk ;f onf
a&TMwd*HarmifpH
rif;aygufvw
T af wmfayguf oGm;vmMuum jrKd Ua&;e,fa&;
aqmuf & G u f v mMuol r sm;jzpf M uonf / f t csuf E S i f h
ywfouf a'oordik ;f pum;pOfrsm; twK yw
rd sm;&So
d nf/
(7)jrdKUe,fom;wdkY\ bmomudk;uG,frI
jrefrmESifhcsif;rsm;onf &dk;&mewfudk;uG,frItpOfvm
&SdMuonf/ Ak'bmomudk;uG,frIrSmum; jrefrmrsm;ESifh
csif;trsdK;om;rsm; tm;vHk;yif a&S;tpOftvmup
ud;k uG,v
f mMuonf/ apwkw& mjrKd Ue,fwiG f trSet
f m;jzifh
Ak'o
moemawmfxrf; &[ef;tjzpfjzihf omoemh0efukd
xrf;aqmifco
hJ yl *k Kd vfrsm;ESihf ,ckxrf;aqmifaeol yk*Kd vf
rsm;rSm csif;trsdK;om;rsm;xJrS yd
k rsm;ayonf/
(8) jrdKUe,fom;wdkY\ tvkyftudkif
jrKd Ue,fom;wdrYk mS awmifo,
l mckwf v,f,mvkyf
olrsm; jzpfMu\/ 0g;? opfcw
k jf cif; 2-rsKd ;wGif 0g;ckwjf cif;udk
trsm;tjym; vkyu
f ikd jf yD; opfcw
k t
f vkyu
f kd tvkyu
f ikd o
f l
tawmftoifrh Qom&So
d nf/

trSwfpOf-13

(9)jrdKUe,fom;wdkU\ tdrfwGif;rI tEkynm


trsdK;om;rsm;taeeSihf awmif;zsm,ufvyk jf cif;
tdrw
f iG ;f rI vkyif ef;udk uRr;f usio
f l renf;acs/ trsKd ;orD;
rsm;taeESihf ,ufuef;,ufjcif;udk trsm;tjym; wwf
ajrmufMuonf/
(10)jrdKYe,f\ ,ckacwfAk'omoem
,ckacwf omoemwd;k wufvsu&f adS yonf/ jrUd ay:wGif
ed k i f i H a wmf urXmemp&d , OmPpm*D q &mawmf
bk&m;MuD;\wynfhjzpfaom jrdKhe,fomoemjykwm0efcH
"ru
xdu OD;pef;jrifh OD;pD;aom tpd;k & todtrSwjf yK
taxmuftyHh ay;xm;oonfh pHjyw&m;&dyo
f m&So
d nf/
4if ; w&m;&d y f o mud k jrd K Ue,f o H C m or* D t zG J U
em,uq&mawmf t&S i f j rwf M uD ; rsm;u tm;ay;
axmufcv
H su&f adS yonf/
(11)jrdKUe,f\ wdk;wufa&;
tpd;k &taeESihf Ak'o
moemonf jynfaxmif
pkjrefrmEdik if \
H ,Ofaus;rItajccH bmom&yfjzpfojzifh
om,m{csrf;apaMumif; apwemjzifh tcGifhta&;ay;
vsuf&&dS m apwkw& mjrdKUe,fwiG v
f nf; Ak'o
moemawmf
tjctaewd;k wufonfh xuf wd;k wufrnfh tem*wfa&;udk
awG; ESpo
f rd zhf ,
G f jzpfayonf/ 1330-jynfEh pS f wydUk wGJ
txdqv
k d sif "mwfur|mef;udk tm;xkwv
f Quf aeMuonfrmS
(13)ESpMf um&S
d vmygjyD/
(12)uAsmrsm;
(u)jrdKUe,fom;csif; r,Gi;f wlae?
rsdK;bmompdwf ,dzk w
d jf ynfah y/
qufqaH ygif;oif; cspfjcif;tajc?
tem*wf qufquf aumif;bdahk v/
(c)Edik if aH t;bdYk raES;jzpfvm
jrif&awGU& at;jrMunfvm?
onfw
h ikd ;f wd;k wuf a&SUqufap&m?
at;aprI jyKpkomoem/
jrefrmjynftv,fyikd ;f ud;k c&dik w
f m0efcH omo
emjyK q&mOD;oef;aqGEiS hf jrdKUe,fwm0efcH omoemjyk
q&mOD;pHjrifw
h Ykd awmihw
f csut
f & pmjyKpkorl mS rsKd ;[ef?
trsdK;om;a,m*D pHjy&dyo
f m? apwkw& mjrdKU jzpfonf/
OD;awZu jyefvnfwifjyoof
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

ocifudk,fawmfvif;

xrif;xkyfxJu rpifxkyfrsm;
13-6-13 aeUxkwf jynfjrefrm*sme,f trSwf
874-wGif jAw
d ed f ud,
k v
f ;kH wD; pufb;D pD;rI rsm;vmaMumif;
zuf&&I \/ 'Dru
kd a&pD\ zd;k at? Edik if MH uD;om;wd\
fhk pHjy?
,Ofaus;rI\ rSwaf usmuf[k trTe;f wifavh&MdS uaom
xdEk ikd if H uJoaYkd om rzG,rf &m npfnrf;pkwyf v
J aS om
tjyKtrlrsm;udk usifhoHk;Muonfum; vlaxG;wdkhtzdkU
&G&H mS pufpw
k zf ,
G Mf uD;yif jzpfayonfwrH?Yk
12-7-13 &ufaeYwiG f vlaxG;onf vef'ef&dS
xdyw
f ifp;kd xH Viber Call ac:qdjk yD; vQif ?(oifwaYkd e
xdik v
f yk u
f ikd &f m jAdwed f ud,
k v
f ;kH wD;pufb;D pD;rI rsm;vm
aMumif; uREkyf zf wf&&I onf/ fowif; trSeaf yyJavm/
xdo
k Ykd pD;olwiG f a,musfm;? rde;f r rnforl sm;oenf;)
[kar;vdu
k af v\/
xdyw
f ifp;kd u xdo
k wif; trSeyf ifjzpfaMumif;?
pD;olrsm;wGif a,musfm;rsm;a&m rde;f rrsm;yg yg0ifMu
aMumif;? i,f&,
G af csmarmaom rde;f cav;rsm;u pd;vmvQif
tm&yg;&Munh f & I U jyD ; oumv a,musf m ;rsm;ES i f h
tzGm;tdrk sm;pD;vmvsif &Supf zG,jf zpf rMunf0h ahH omyHpk jH zifh
rsuEf mS vTx
J m;&aMumif; tqpfxnf
h ajzMum;avonf/
rMumao;rDu t*FvefEiS hf jyifopfEikd if w
H w
Ykd iG f
vdiw
f cl sif;vufxyfciG u
hf kd cGijhf yKcJah Mumif; Mum;od&\/
bmomMuD; 4-ckpvHk;ESifh qefYusifaom? wd&pmef
avmuyif rusifhoHk;aom xdkpepfudk? acwfrDzGHUjzdK;
vSygonf[q
k akd om xdEk ikd if MH uD;rsm;u usifo
h ;kH av&m

trSwfpOf-13

vlaxG;wpfa,muf tHMh o&,fwrhJ S ukeef ikd zf ,


G jf zpfomG ;
av\/ avmuMuD; bmawGjzpfuek jf yD;enf;?
xdyw
f ifp;kd u olwUkd t*Fvef vdiw
f cl sif;vuf
xyfx
f m;aom trsdK;orD; 2-OD;&Sad Mumif;? wpfa,muf
aom trsdK;orD;rSm tb,foEl iS hf oGm;vmonfrod?
ud,
k 0f ef&vmaMumif;? odaY k omfarG;vmaom uav;udk olwUk d
uav;yifjzpfonf[k ESvHk;oGif;um jyKpkysdK;axmifMu
aMumif;? oabmxm;MuD; pdw&f n
S o
f nf;cHMuaMumif;?
pH k w G J r sm; vif r ,m;rsm;vnf ; wpf a ,muf u
azgufjyefaevQifawmif rodcsifa,mifaqmifay;um
arwmrysuf&SdMuaMumif;?olwdkYonf fAk'w&m;awmfESifh
nDnw
T o
f rl sm;[k qdEk ikd rf vm;rodaMumif; ajymav\/
vlaxG;rSm w&m;pmay A[kow
k &So
d jzifh udp
udk jyefajymvdu
k \
f / vlEiS Ehf mG ;\ uGmjcm;csurf mS todOmPf
&Sdjcif;? r&Sdjcif;jzpfonf/ taMumif;ESifh tusdK; udk
cGjJ cm;odjcif;?ukov
kd Ef iS hf tukov
kd u
f kd cGjJ cm;odjci; f rSm
todOmPfjzpf\/
EGm;rsm;onf toD;t&Gufudkompm;Muojzifh
olwyg;toufukd rowf? ygPmwdygwuHukd rusL;vGe?f
xdo
k Ukd rusL;vGe&f u
kH mrQjzifh oDvvHak vjyD[k rqdEk ikd af y?
tb,faMumifq
h akd omf EGm;onf ukov
kd ?f tukov
kd \
f
oabmudk rod? todOmPfEiS hf r,SO/f oDvapmifv
h kd
aomapwem a&S;&Ijcif; r&Sad omaMumifw
h nf;? xdaYk Mumifh
tukodkvf rjzpfjcif;om&Sd? oDvukodkvfum;r&ay/
Oa&my&Sd pHw
k rJG sm;? vifr,m;rsm;vnf; todOmPfr,SO
f
Ak ' j rwf p G m \w&m;awmf E S i f h n D o nf [ k r ajymEd k i f /
tdrfaxmifzufudk umarokrdpmpm&uH vGefusL;&ef
tcGiahf y;xm;ouJo
h Ykd jzpfae ? i&Ja&mufapjcif;yif jzpf\/
csp&f mra&muf? ESp&f myifa&muf\/ ezl;ay:em;aom jcifukd
wljzifx
h o
k wfou
l o
hJ hkd jzpf\/
Ak ' o moemawmf w G i f tcsd K Uaomol a wmf
aumif;wdo
Yk nf ZeD;r,m;udk pGeyYf ,f odrYk [kwf ay;vSL?
w&m;tm;xkwMf uuke\
f / (Oyrm-pGe;f vGe;f *l q&mawmf)
olwo
Ykd nf axG;jy;FD aom wHaxG;udk jyefrjrKd ouJo
h Ykd
pGejYf yD;aom r,m;udk jyefrrS0D aJ wmhay/ Oa&mywdu
k &f dS
pHw
k t
JG csKd u
Y m; xdyk pkH rH [kwaf y/ acG;wd&pd m efwo
Ykd nf vifr
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

owdoHa0*yGg;rsm;&ygaMumif;
k ek ;f &Gmr?
rauG;wdik ;f a'oMu;D ?awmifwiG ;f Mu;D jrKd eh ,f?ukuKd u
(t&Idcsif;)aus;&Gm?"rygvausmif;wdkuf?y"geem,u
oufawmf&n
S q
f &mawmfMuD;b'Ee E0 o
H ?oufawmf 93ESp?f odum awmf 43-0gonf 26-4-2016 n8;30tcsed f
wG i f y sH v G e f a wmf r l & m?&S m ;yg;vS a omq&mawmf M uD ;
ysHvGefawmfrlojzifh csif;oHComr*dDtzGJhESifh csif;Ak'
omoeygvutzGJ w
h u
hkd owdoaH 0*yGg;rsm;&ygaMumif;/
,m;[k owfowfrSwfrSwfrxm;Mu? oGm;vmvdkvQif
rnfonfhtaumifESifhrqdk MuHKovdkoGm;vm\/ xdkodkY
oGm;vm&Hkjzifh oabmxm;MuD;onf[k rqdkEdkifay/
pifppfum; pnf;urf;rJrh o
I mwnf;/ umr*kPf aomif;use;f
rIomwnf;/
jrefrmEdkifiHwGif vGefcJhaom 10-ESpfausmfu
0rf;enf;zG,fvlowfrIwpfck jzpfyGm;cJh\/ tvSLyGJcsuf
jyKwf&m vGefpGm t&SuftaMumufMuD;aomoludk?
taemuftajymifoefvo
S u
l vlyt
kH v,fwiG f ykq;kd cRw\
f /
rde;f rysKd rsm;yg wcG;D cG;D &,f rsuEf mS vTo
J mG ;Mu\/ t&SuMf u;D
olu trsufMuD;um MuufoeG v
f ;DS "g;jzifh xd;k owf\/
taemuf t ajymif o ef v S o l r S m yG J c sif ; jyD ; aoqH k ; \/
ocef;pm,lz,
G jf zpfygonf/
taemufwikd ;f ud,
k v
f ;kH wD;yHpk jH zifh pufb;D pD;Mu
\/ vrf;avQmufMu\ urf;ajc tyef;ajzMu\/ olwu
Ykd kd
ykq;kd oGm;cRwv
f Qif pdwq
f ;kd zdaYk 0;pG? 0rf;awmifomayOD;rnf/
tvSLyGJ t&SuMf uD;olonf tpGe;f wpfzuf a&muforl sm;
yifjzpfMuonf/ rZdWrmy#dy'g enf;udk od&u
dS sio
hf ;kH tyfay\/
w&kwfjynfudk zGHUjzdK;wdk;wufa&;vrf;aMumif;
ay:odYk wgef;wifay;cJo
h l wdeaf &Smifzifu ajymzl;onf/
jyLwif;aygufziG v
hf u
kd v
f Qif avaumif;avoefY awGcsn;f
0ifvmrnfr[kw?f zkerf eI Uf awG ,ifaumif jcifaumifawG
csnf; 0ifvmrnfr[kww
f /hJ
'drdkua&pD pHEIef;[k cyfwnfwnfjzD;jzef;jyD;?
oGi;f vmorQudk vufrcHMuzdv
Yk ykd gonf/ trsdK;om;a&;
udk,fcHpGrf;tm;aumif;ygrS? xrif;xkyfrsm;Mum;wGif
a&mygvmaom rpifxyk u
f kd a&G;cs,o
f &d EdS ikd rf nfjzpfonf/
ocifudk,fawmfvif;

trSwfpOf-13

10

usifa'G;wifatmif

oufBuD;pum; oufi,fMum;

f
uefyufvufNrKd UpwnfonfEh pS rf mS (1897) ckEpS [
f k
rSwo
f m;&ygonf/ taMumif;rSm (1997) ckEpS f wGif ?
uef y uf v uf N rd K Uwnf E S p f (100)jynf h t xd r f ;
trSwf pmapmifux
kd w
k af 0cJMY uygonf/ (1897) ckEpS f wGif
awmifpcef;NrKd Ujzpfonfh uefywfvufNrKd Uudk wnfaxmifNy;D ?
rauG ; 0ef & S i f a wmf r if ; Bud ; H k ; \ vuf a tmuf w G i f
uefyufvufcdik 0f ef wOD;oD;jcm;cefY xm;Ny;D ? uefyufvuf
NrdKUtjyif? awmifydkif;csif;jynfe,f rif;wyf? rwlyDNrdKU
e,fwu
Ykd kd NAw
d o
d Qwt
Ykd yk cf sKyfcMYJ uonf/ NAw
d o
d Qvufatmuf
awmifwef;0efrsm;jzift
h yk cf sKyfa&;rS (91) Xmetkycf sKyf a&;
a&mufrS cdik 0f ef&mxl;rsm; cefx
Y m;apvTwjf cif;jzpf onf/
(91) Xmetk y f c sKyf a &;acwf r wd k i f r S D w G i f
csif ; awmif w ef ; tk y f c sKyf a &;ud k awmif w ef ; rif ; BuD ;
vuf a tmuf awmif w ef ; 0ef r sm;u tk y f c sKyf N yD ;
awmifwef;0eftjzpf NAdwdoQppft&m&Sdrsm;jzpfonfh
Adv
k rf LS ;? Adv
k Bf uD; tqifw
h u
dYk kd cefx
Y m;cJMY uonf/ xdpk Of
tcgu uefyufvufNrdKUe,fwckv;kH wGif acsmif;tkyw
f OD;
wnf;udkom cefYxm;cJYMuonf/ yXrqHk;acsmif;tkyfrSm
uefyufvufNrKd UteD;&Sd wHik ,faus;&Gmom; ]]OD;[ke;f avm}}
[ko&d ygonf/ NAdwo
d QwkrYd S wku
d f u
dk cf eft
Y yfccH &YJ oljzpf
NyD; pD;awmfjrif;ESifh aoeyfponfhtoHk;taqmifrsm;
tyfEiS ;f jcif; cHc&YJ ygonf/
acsmif;tkyOf ;D [ke;f avmtkycf sKyf ESpt
f wefMum
wGif OD;[kef;avmrSm jyemBuD;wckay:aygufvmyg
awmYonf/ wHki,f&Gmom;acsmif;tkyfOD;[kef;avmonff
rif;wyfNrdKUe,fom;? wyfMuyfBuD;wOD;ESihf ykvyd w
f yfom;
wOD;? pkpak ygif; (3)OD;trJvu
kd x
f u
G Mf u&m awmxJwiG f
OD;[kef;avmu tjrifarSmufNyD;? om;aumifxif

csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

aoewfjzifh ypfvu
kd &f m wyfMuyfBuD;ESihf ykvyd w
f yfom;
(2)OD;pvH;k ?aoewfxrd eS jf y;D aoqk;H oGm;cJMh uonf/jAw
d o
d Qwhkd
csD;ajrSucf o
hJ nfh acsmif;tkyw
f pfO;D u if;tm;csD;jrichf YJ
onfhaoeyfjzifhrSm;,Gif;ypfcwfrdjcif;jzpfojzifh
csif;xk;H pHjzifh 4if;wdEhk pS Of ;D pvk;H \ touf avsmfaMu;udk
ay;avsmaf pNy;D ? trIuakd Muat;apcJo
Y nf/ OD;[ke;f avmudk
rl &mxl;rS EIwyf g,fvu
kd Nf yD;? acsmif;tkyf &mxl;udv
k nf;
pma&;ol\ arG;&yfajrjzpfonfh usifa';G a'ookdY
vTaJ jymif;ay;vku
d o
f nf/
okjYd zifh awmifwef;0ef (Capt
)onf
acsmif;tky&f mxl;cefx
Y m;Ekid af 7;twGu?f vla&G;cs,f &ef?
aemufvu
kd af emufyg tNcHt&HwEYkd iS hf twl usifa'G;a'o
okYd jrif;jzifcfh &D;ESicf o
YJ nf/ a'orS &GmvlBuD;toD;oD;
wdt
Yk m; awGq
Y NkH yD; acsmif;tky&f mxl;udk avQmufxm;ap
cJYonf/ nDtpfudktkyfpkrsm;olwkdYom? a'owGifMoZm
t&Sed t
f 0gBuD;rm;MuNy;D / nDtpfurkd &So
d ?l enf;olwYdk rsuEf mS
i,fMu&onfrSm csif;vlrsKd;wdkY\ "avYxHk;pH? tpOf
tvmwckjzpfco
YJ nf/
okjYdzifh nDtpfut
kd iftm;rsm;olw?Ydk tkypf k vdu
k ?f
wpkNyD;wpk avQmufvTmwifMuawmYonf/ nDtpf
udw
k a,mufrQ rygbJ? wpfu,
k d af wmfavQmufvmT wif olrmS
]]OD ; ck d i f } }wpf a ,muf w nf ; om&S d o jzif h ? NAd d w d o Q
ppfAdkvfawmifwef;0efu tHMowBuD;pum;jyeftqifh
qifrh w
S qifh ar;jref;avawmYonf/ OD;cdik u
f raMumuf
r&GHU? &J0HYpGmjyefajzonfrSm if;wGifnDtpfudk&if;csm
wOD;wa,mufrQ r&Sad Mumif;? waumif<uufjzpfaMumif;
nDtpfurkd sm;avav? wa,mufwa,muf? axmufxm;
mwmae&ojzifh jyemIyfaxG;wwfaMumif;? &Sif;
&Si;f vif;vif;wa,mufwnf;bJ aumif;aMumif;? ponfjzifh
avmuBuD;wGifjzpfwwfonfh taMumif; t&mwkdYudk?
ususee? ydkifydkifEdkifEkdif&Sif;jyojzifh? awmifwef;0efu?
OD;cdkif\Oy"dkyfa&m? oabmw&m; &Sif;jycsufudkyg
oabmusESpfNcdKufoGm;NyD; OD;cdkifudk a&G;cs,fcefYxm;
vku
d yf gawmYonf/ xkad wmifwef;0ef NAdwo
d QppfAv
kd u
f ?kd
usifa'G;a'orS vltrsm;u (aumfepf ;kd abG;) xkt
d csdeu
f
if;wk\
Yd yg;pyfzsm;wGif ac:a0:orkwcf MYJ uonf/ OD;ckid rf mS
]]aumfepf ;kd }} tkypf k rsKd;EG,pf jk zpf&m? NAdwo
d QppfAv
kd u
f
if;rsKd;EG,pf u
k kd ]]bufvu
kd }f }onfh t&Sio
f cif (abG;)[k

trSwfpOf-13

11

ceJMY ujcif; jzpfonf/


OD ; cd k i f c ef Y x m;cH & onf h &mxl ; ta&;ygyH k u d k
tenf;i,f&iS ;f jyygrnf/ xdu
k mv? uefyufvufwNrdKU
e,f v H k ; wG i f acsmif ; tk y f w OD ; wnf ; om &d S y gonf /
jrefrmEdkifiHvGwfvyfa&;r&rSDtxd? pepfudk usifhoHk;
cJjY cif;jzpfNy;D ? vGwv
f yfa&;&Ny;D rS uefyufvufNrKd Ue,f wGif
wku
d ef ,fwckvQif wdu
k t
f yk w
f a,mufpD cefx
Y m; ygonf/
wdu
k ef ,f 5? 6? 7? 8 wkw
Yd iG f wku
d t
f yk f wOD;pDu tkycf sKyf
ygonf/ wkduftkyf&mxl;onf acsmif;tkyf&mxl;xuf
rsm;pGmedrfYygonf/ OD;cdkif\ yifukd,ft&nftaoG;ESifh
tajrmftjrif&ydS ?kH if;\ b0jzpfpOfEiS ahf qmif&u
G cf sufrsm;
tusOf;udk od&jdS cif;jzifh ceYrf eS ;f Edik rf nfjzpfygonf/
OD;cdik if ,fpOfb0u aqmNrdKUe,f? avmif;&Snf
a'o&Sd bke;f awmfBuD;ausmif;wausmif;wGif ynmoif
Mum;cJyY gonf/ (xdt
k cdseu
f wnf;u avmif;&Snaf 'o wGif
tkyl;csif;vlrsKd;wdkh pwifaexkdifaeMuNyD;jzpfygonf/)
xd k t csd e f r S m usif a 'G ; a'o&S d tk y l ; csif ; vl r sKd ; wk d Y r S m
awmif a wmf j rwf r [l & mawmif a pmif h e wf ? omoem
apmifeh wfrif;Bu;D yl;0ifonf[,
k MkH unfMuonfh ]]OD;pl}}&Scd &YJ m
(OD;cdkifESifhrsKd;EG,fpkcsif;wlol) if;yk*dKvfBuD;\ oGefoif
rIaMumif?h d;k &mewfbmomrS Ak'b
momomokYd pwif
ul;ajymif;cgp tcsdejf zpfy&kH ygonf/ bke;f awmfBuD;ausmif;
wG i f a epOf twl a e Armausmif ; om;av;rsm;u
armifcikd u
f ]kd ]csif;ykw}f }[k ESrd af jymNyD;? tNrJErdS cYf squfqH
onfu?kd pdw&f n
S o
f nf;cHpmG jzif?h tusK;d taMumif;ajym jyNy;D ?
xdkodkYaemufaemifrqufqH&ef &Sif;jyawmif;qdk ojzifh
Armausmif ; om;av;rsm;u vk d u f e mMu&onf /
q&mbke;f BuD;\ oGeo
f ifMo0g' ay;rIukd vdu
k ef mjcif;?
Ak'b
momtaMumif;udk wwfEidk o
f rQ avYvmvdu
k pf m;Ny;D
pl;prf;qifjcifjcif;wko
Yd nf OD;ckid f acsmif;tky&f mxl;&&dNS yD;
we,fv;kH &Sd tkycl si;f vlrsK;d pkwckv;kH ? o'gw&m; xufoef
pGmjzifh Ak'b
momokYd ouf0if ,HMk unfvmrIwiG f rsm;pGm
taxmuftuljyKapcJo
Y nf/
OD;ckdif\a,murrdom;pkrSmvnf; xdktcsdefu
a'owGi;f MoZmwdur &SNd yD;? ypn;f Opmaygrsm;<u,f
0onfh rdom;pkrsm;jzpfojzifh OD;cdik \
f acsmif;tky&f mxl;
wm0efxrf;aqmif&m rsm;pGmtaxmuftuljzpfap cJo
Y nf/
odaYk omf csi;f "avYx;kH pHt& OD;ckid w
f a,muf uHq;dk onf[k
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

qd&k rnfxifonf/ om;wa,mufomarG; Ny;D ZeD;jzpforl mS


qHk;yg;oGm;cJYonf/
csif;x;HkpHt&
aemufxyftrd af xmifjyKaomfvnf; om;wa,mufwnf;
om xyf r H & &S d j yef o nf / ok d Y j zif h OD ; cd k i f b 0wG i f
om;(2)a,mufomxGe;f um;NyD; b0tqH;k owfc&YJ onf/
om;tBuD;rSm aemifwiG f atmufuef&Y mG olBuD; ]]OD;atmif}
}jzpfvmygonf/ olBuD; OD;atmif\ txl; pdw0f ifpm;zG,?f
pG r f ; pG r f ; wrH aqmif & G u f c suf w pf c k u d k tusOf ; csH K ;
azmfjyvku
d yf gonf/
olBuD;OD;atmifaexkdif&m atmufuefY&Gm\
yif r v,f u G i f ; BuD ; ({u 20cef Y ) od k Y a csmif ; a&ud k
a&ajrmif;jzifh a&oGi;f &onf/ v,fuiG ;f ud&k pfywfxm;
onfh awmifaMumtwdik ;f auGyY wfNyD; a&ajrmif;azmuf
vky&f ygonf/ if;awmifaMumrSm tay:,HwiG f ajrom;
ESio
fh ufEak usmufjzpfaeojzifh a&ajrmif;xJoYdk rMumcP
ajrNydKNyD; &Gmol&mG om;rsm; 'kua &mufMu&onf/ okjYd zpf
jcif;aMumifh? OD;atmifu if;awmifaMumuav;\
tedrq
Yf ;kH ae&m (ay-120 cef&Y v
dS rd rYf nf/)wGif awmifaMum
udjk zwfawmufw;l (Vertical Cut )NyD; a&ajrmif;azguf
&ef pDpOfawmYonf/
xdak cwfu xkad 'owGif 'dik ;f erdu
k f (Explosive)
roHk;EdkifMuao;yg/ awmifaMum\ tay:,Hajrom;
jzpfNyD; tenf;i,fw;l xkwv
f u
kd o
f nfEiS hf ausmufom;
csnf;jzpfaeygonf/ if;ausmufom; (tvsm;wpfzm
vHck cJG efEY iS hf teufq;kH ae&m ay (120)cef)Y udk z,fxw
k f
&mwGif yXrrD;NrdKufapNyD;? a&avmif;aponf/ NyD;rS
oHw;l &Gi;f jzifh tenf;i,fpzD zYJ NYJ yD; wl;xkwMf u&m wae
&mwGirf l rnforYdk Q wl;xkw
f r&Edik b
f ?J ausmufom;*l
Bu;D ,aeYwidk u
f se&f adS eygonf/ ajrmif;eufonfh ae&mwGif
udk,fcEm0olrsm; wnfhwnfhvrf;avQmuf r&yg/
a&ajrmif;usO;f ajrmif;aomaMumifh ab;wku
d f oGm;&ygonf/

trSwfpOf-13

O
12

T
okjYd zifh OD;ckid \
f om;BuD; olBuD;OD;atmifonf
awmifaMumi,fujkzd wfawmufypfNy;D ?v,fajrudak &ajrmif;oG,f

f a&ay;a0cJ\
Y /,ckacwfumvwefb;kd ESiv
hf yk t
f m;cudk
wGuv
f Qifoed ;f aygif;&mcsDuek u
f srnfjzpfygonfokv
Yd Qif
olBuD;OD;atmifu enf;vrf;xGipf eG pYf m;vkyaf qmifc\
YJ /
uJo
Y Ydk awmifaMumi,fukd rD;zkwjf zwfxw
k w
f ;l azmf
v,fajra&oGi;f ajrmif;wl;jcif;vkyif ef;rSm?csi;f jynfe,fwckv;kH
wGif wckom&Sad Mumif;?tvG,w
f ulppkH rf;od&EdS idk \
f /
OD;cdkifacsmif;tkyfb0wpfavQmufvHk;\ ta&;
tBuD;qH;k ESihf txda&mufq;kH aqmif&u
G rf rI mS taemuf
dk;rawmifwef;BuD; (a'otac:-pHay:dk;awmif)udk
jzwf a usmf N yD ; ? aqmNrd K Ue,f ? avmif ; &S n f a 'oES i f h
csif ; jynf e ,f ? uef y uf v uf N rd K Ue,f ? usif a 'G ; a'o
wk d Y u d k q uf o G , f a y;onf Y vm;vrf ; ( Mew Track)
vrf;tlaMumif;&SmNyD;? xdpk Ofa'otac: ajcmufayvrf;
udk &yf&Gmvlxkvkyftm;jzifh azmufvkyfcJYjcif;yifjzpf
ygonf/ xkv
d rf;\ vrf;ckvwf awmifapmif;wae&m
wG i f p rf ; a&wG i f ; wck w l ; azmf c J Y N yD ; OD ; cd k i f a &prf ; (ok d Y )
zk;d cdik af &prf;[k ,aeYwidk af c:a0:oH;k pGv
J suf&&dS m ueOD;
vrf;aMumif;&SmazmufvkyfcJYolrSm OD;cdkifjzpfaMumif;
oufaoxlvsu&f \
dS /
jrefrmEdkifiHawmfvGwfvyfa&;&NyD; zqyv
tpdk;&vufxufwGif OD;cdkif\ajr;OD;jzpfol (olBuD;
OD;atmif\om;MuD;) OD;xGe;f atmifonf csi;f a&;&m 0efBuD;
Xme? ygvDreftwGi;f 0ef (,ckacwftac:-'kw,
d 0efBuD;
tqifh) wm0efudk xrf;aqmif&ojzifh? if;vrf;tl
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

aMumif;udk xyfrjH yKjyifNyD;? armfawmfum;vrf;azmufvyk f


cJYaomfvnf; acwfumvtajctaeu ray;ojzifh
&nfrSef;oavmuftxrajrmufcJYyg/ aemufwpfBudrf
rqvtpdk;&vufxuf csif;jynfe,ftpdk;&tzGJYwGif
OD;xGe;f atmifonf ygwDu,
kd pf m;vS,t
f jzpf wm0efay;
cH&ojzifh um;vrf; azmufvyk af &;BuKd ;yrf;jyefonf/ 1973
ckEpS f rwfvwGif avmif;&Snu
f sifa'G; um;vrf;zGiyhf u
JG kd
usif;ycJo
Y nf/ um;vrf;qdak omfjim;vnf; trSew
f u,f
wGirf l vlp;D um;i,frsm;om oGm;vmEkid f u
kH m;vrf;om
jzpfonf/ tzd;k jzpfol OD;ckid \
f vrf;tlaMumif;ESihf ajr;jzpf
ol OD;xGef;atmif\jyKjyifvrf;tlaMumif;wkYdukd aygif;
pyf ,E&m;tiftm;ryg? vltiftm;oufoufjzifh
wl;azmfazmufvkyfjcif;jzpf&m *spfum;vrf;rQom jzpf
cJo
Y nf/ rd;k &moD ajrNydK um;vrf;ydwNf yD; &moDr a&G;
toHk;rjyKEkdifcJYyg/
okaYd omfvnf; uHaumif;axmufr a'o xGuf
]]0OESio
hf pfcyG if}}rsm; o,f,x
l w
k v
f yk af &mif; cs&mwGif
if;um;vrf;udk vSn;f vrf;tjzpftoH;k wnfh vSojzifh
usif a 'G ; a'ozG H Y N zd K ;a&;twG u f rsm;pG m taxmuf
tuljzpfapcJYygonf/ wzef OD;xGef;atmif\ tBuH
jyKBudK;yrf;rIaMumifh opfawm0efBuD; Adv
k rf LS ;BuD;cspfaqG
vufxufwiG f apwkw& me,fpyfrS tpjyK rke;f acsmif;
wavQmuf 0J^,mawmifay:ESpb
f ufv;kH ? usifa'G;a'o
tqH;k txd? rkid &f pS q
f ,fcefw
Y iG f aygufa&mufNyD;BuD;xGm;
aeMuNyDjzpfonfh uRef;? ysOf;uwkd;? opfwefaygif;
ajrmufjrm;pGmudk xkwv
f yk o
f ,f,al pcYyJ gonf/ azmfjyyg
,cif OD;xGe;f atmif\um;vrf;a[mif; ,ck ]]0OESifh
opfcGyif}}o,f,laeMuonfh vSnf;vrf;udkopfxkwf
vkyaf &;,E&m;BuD;rsm;jzifh wl;xkwcf sJUxGiv
f u
kd Mf uojzifh
opfxkwfvkyfa&;um;BuD;rsm;onf uRef;? ysOf;uwdk;?
opfv;kH BuD;rsm;udk wifaqmifcg? usifa'G;rSavmif;&Snf
okw
Yd u
dk f u
kd o
f ,fxw
k o
f mG ;MuygawmYonf/ okjYd zifyh if
usifa'G;? avmif;&Snu
f m;vrf;onf opfxw
k af &;um;
vrf ; tqif h o k d Y a&muf & S d v mcJ Y N yD ; ? usif a 'G ; a'o&S d
]]0OESio
hf pfcyG if}}rsm; tygt0if? a'ocHuek o
f nfrsm;\
ukeyf pn;f rsm;? c&D;onfrsm;jzifh toGm;tjyef c&D;udk
ukeo
f nfrsm;\ armfawmfum;i,f? um;vwf? um;BuD;
wdjYk zifh pnfum;aeygawmYonf//orwBuD; OD;ode;f pde\
f

trSwfpOf-13

13

tpd k ; &opf v uf x uf wG i f puf , E & m;BuD ; rsm;


aygrsm;vmNyDjzpfojzifh 2011 ckEpS w
f iG f usifa'G;a'ocH
csif;jynfe,f0efBuD; a'gufwm barmif\ tpDtrHjzifh
if;opfxkwfvkyfa&;um;vrf;udk vdktyfovdkjyKjyif?
csJ U xG i f ? azmuf v k y f j cif ; ud k jyKvk y f a pcJ Y o jzif h ?
jynf o l Y a qmuf v k y f a &;0ef B uD ; Xme\ pH c sd e f r S D
armfawmfum;vrf;jzpfvmcJNY yD jzpfygonf/
usifa'G;? avmif;&Snf armfawmfum;vrf;jzpf
ay:vmyHkudk tESpfcsKyfazmfjyrnfqdkygu txufygpm
ydk'frsm;jzifh azmfjyxm;cJonfhtwkdif; NAdwdoQtpdk;&
vufxuf vGecf aYJ omESpaf ygif; (120)ausmfu acsmif;
tkyfBuD; OD;ckdif\ tajrmftjrif&SdrIjzifh azmufvkyfcJY
onfh usifa'G;avmif;&Snf ]]vm;vrf;}} (Mew Track)
onf ,aeYacwfwGif aEG? rdk;? aqmif;? &moDra&G;
oGm;vmEkid Nf yDjzpfonfh ]]pHcsderf aDS usmufcif;armfawmfum;
vrf;rBuD;}} jzpfvmygawmYonf/
usiaf 'G;a'o\ awmifawmfjf rwf? r[l&mawmif
apmifeh wf? omoemapmifeh wfrif;BuD; yl;0ifjcif;cH&ol [k
,H k M unf M uonf h vl o l a wmf a umif ; BuD ; ]]OD ; pl } }\
oGefoifqHk;rvrf;TefrIESifh ]]acsmif;tkyfBuD;OD;ckdif}}\
taxmuftuljyKrIwaYkd Mumifh usifa'G;a'oonf csif;
jynfe,fwckv;kH wGif txufoefq;kH o'g w&m;jzifh Ak'
bmomudk ouf0if,MHk unfu;dk uG,Mf uonfh tky;l csif;rsKd;
EG,pf w
k \
Ykd rSw
D if;aexdik &f m?zGNYH zdK;wd;k wuf&efajcvSr;f p ae
onfah 'ojzpfaMumif; rSww
f rf;wif*P
k jf yKazmfjytyfygonf
rSwfcsuf /udv
k ekd aD cwf-uefyufvufe,facsmif; tkyrf sm;
rSm 1/ OD;[ke;f avm - wkiH ,f&mG /2/ OD;cdik -f atmufuef&Y mG /
3/ OD;vH;k - usiaf 'G;&Gm/4/ OD;[m&Sed ;f - csKid o
f m&Gm jzpfygonf
(aqmif ; yg;&S i f r S m ?acsmif ; tk y f O D ; ck d i f \ ajr;i,f ?
olBuD;OD;atmif\om;i,f twGif;0efOD;xGef;atmif\
nDi,f?uefyufvufNrdKUe,fom;rsm; B.Etif*sife,
D m
(NrdKUjy)bG-YJ yxrOD;pGm&&So
d nfh tif*sife,
D mrSL;BuD; (Nidr;f )
OD ; wif a tmi
tmifjzpfygonf/pmrlygtcsufrsm;rSm tkyfcsKyf
af &;?pD;yGg;a&;? vlraI &;rsm;omjzpfaomfvnf;xdak emufcH
moemawmfjyefyh gG ;
tajctaeESio
hf rdik ;f aMumif;rsm;onfA'k o
a&;twGut
f a&;ygaMumif;?odapvdo
k jzifah z:jy&jcif;jzpfygonf
t,f'DwmtzGJ h
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

D
*Gajrmif tSdKcsif;&Gmav;\
oufBuD;ylaZmfyGJ

a&T*Gajrmif(atmifvH)
*Gajrmif tSKd &Gm}uv;\ wnfae&ma'o rSm
rauG;wkid ;f a'oBuD;? o&ufcdik ?f atmifvNH rdKUe,f?
orLvtajcpdu
k ?f atmifajruke;f aus;&Gmtkypf w
k iG f
jzpfygonf/ atmifvNH rdKU\ ta&SUzuf(22)rdik cf efaY 0;\/
*Gajrmifaus;&Gmonf Ak'b
momtdraf jc (80)?
t*FvDuefESifh uufovpfbmom0iftdrfajc (40)?
pk p k a ygif ; td r f a jc (120)&S d a om &G m jzpf o nf /
,HMk unfu;dk uG,rf I rwlnMD uaomfvnf; pkpnf;rI? nDw
G rf I
tvGet
f m; aumif;aom tSKd &Gmav;jzpfygonf/
*Gajrmifaus;&Gm ESppf Of? ESpw
f idk ;f wefc;l voBueF t
f cg?0gqkt
d cg?oDwif;uRwt
f cgESihf wefaqmifwidk yf JG
awmftygt0if tcgBu;D &ufBu;D rsm;udk tSKd csi;f Ak'b
mom
0ifvil ,farmifr,ftqufqufwrYdk S OD;pD; a&S;tpOf
tvmrysuf pnfum;odu
k Nf rdKufpmG usif;yEdik f cJyY gonf/
*Gajrmifaus;&Gm aexdik Mf uukeaf om tSKd csif;
Ak'bmomvli,farmifr,ftm;vHk;wkdYonf "rpBufm
0wf t oif ; ok d Y tzG J Y 0 if t jzpf tm;vH k ; cH , l M uNyD ;
bmom?omoemtusKd;rsm;udk tm;wufoa&m aqmif
&GuMf uonf/ 0gwGi;f umv Oykoaf eYwidk ;f wGif Ak'b
m
omuk;d uG,Mf uaom tdraf xmifprk sm;\ zdwaf c:rIt&
bk&m;*kPaf wmf? w&m;*kPaf wmf? oHCmY*P
k af wmfw\
Ydk
ygVd + teuf? y|mef;ygVdawmf? "rpBumygVdawmf?

trSwfpOf-13

14

y|mef;uAsm? "rpBumuAsm? arwmydEYk iS hf trQa0wku


Yd kd
bk&m;&Scd ;kd 0wfwuf &Gwzf wfyal ZmfMuygonf/
Oykof&uf? OykofaeYr[kwfaom Mum;&ufwdkY
rSmvnf; bk7m;&Sdckd;0wfjyKvdkaom tdrfaxmifpkrsm;\
zdwaf c:rIjzifh pnf;pnf;vH;k vH;k ? nDn
D w
G
f w
G ?f wpfzYJG
om;vH;k rNidKrjiifbJ ,HMk unfro
I 'gw&m;tjynfh bk&m;
&Scd ;dk ? bk&m;0wfwufMuygonf/
0gwG i f ; oH k ; vumvywf v H k ; \ xl ; jcm;rI r S m
oDwif;uRwfvqef; (8)&ufaeYjzpfonf/ tb,haf Mumifh
qdkaomf xkdaeYwGif csif;Ak'bmom vli,farmifr,f
av;rsm; ESihf Ak'b
mom0if &Gmol-&Gmom;tm;vH;k wdo
Yk nf
rdrw
d dYk \ aus;&Gm&Sad om (65)ESpEf iS t
hf xuf oufBuD;&G,f
tdkrsm;udk?ylaZmfrI?oufBuD;ylaZmfyGJusif;yaomaMumihf
jzpfyg\/tzd;k -tzGm;wd\
Yk *kP0k'*d P
k ?f 0,0k'*d P
k f wdu
Yk kd
&Sdcdk;ylaZmfuefawmYMujcif;jzpf\/xkdoufBuD;ylaZmfyGJudk
&GmOD;ausmif;?ausmif;xkid q
f &mawmf b'E0 rd v(csi;f bke;f
awmfBuD;)ESihf vli,fav;rsm; OD;pD; usif;yjcif;jzpf\/
jrwfpGmbk&m;ocifonf jrwfpGmbk7m;udkom
&Sdckd;OD;cszdkY rajymcJYygbl;/ ra[mcJYygbl;/ &Sdcdk;oifh&Scd ;kd xku
d f ylaZmfoif-h ylaZmfxu
dk af om yk*Kd vfreS o
f rQudk
ylaZmfuefawmYzdkY rdeYfMum;cJYonfESifhtnD ylaZmfoifhylaZmfxu
dk af om oufBuD;&G,t
f kd tzd;k -tzGm;rsm;tm;
ESppf Of tpOftvmrysuf ylaZmfuefawmYjcif;jzpfygonf/
1377-ckESpf oDwif;uRwfvqef; (8)&uf
(21-10-2015)rSmqdv
k Qif ESpt
f m;jzifh (12)ESp?f tBudrf
tm;jzifh (12)BudrfokdY a&muf&SdcJYjyDjzpfonf/ oufBuD;
ylaZmfyGJusif;yaom ae&mXmeonf &moDOwk tajc
taet& tajymif;tvJ&ydS gonf/ &moDOwkom,m
rk;d &GmoGe;f rIr&Sv
d Qif &GmOD;bke;f awmfBuD;ausmif;0dik ;f twGi;f
trd;k ?tumtcef;tem;rsm;jzifh n7em&Dtcsed rf mS usi;f y\/
oufBuD;ylaZmfyJG tcef;tem;okYd wufa&muf
tylaZmfcH,lEkdifaom tzkd;tzGm;rsm;tm; naepmjzifh
{nfch aH uR;arG;? tcsdeu
f svQif tylaZmfc,
H Ml uygonf/
tylaZmfcH tzk;d tzGm;u ylaZmfMuolwt
Ydk m; ]]ouf&n
S f
use;f rm? ab;7efumG ? csr;f omapaMumif;? qkreG af umif;
ud?k ESpaf xmif;tm;&}} qkrsm;ay;a0Muygonf/
usef;rma&;tajctaet&ESifh touft&G,f
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

t& ylaZmfyGJtcef;tem;okdY rwufa&mufEkdifMuaom


tylaZmfct
H zk;d tzGm;wdt
Yk m; vli,farmifr,fav;rsm; rS
tdrw
f idk ,
f ma&muf ypn;f rsm;udk vku
d v
f u
H efawmYMu
ygonf/ onfwrYdk mS oufBuD;ylaZmfyt
JG cef;tem; \
yxryk d i f ; jzpf \ /'k w d , yd k i f ; taejzif h vl i ,f
f a rmif r ,f a v;rsm;uk d mPf p rf ; ya[Vd a r;cG e f ;
rsm;ar;ygonf / ya[Vd a r;cG e f ; rsm;rS m bmoma&;
A[kow
k ESihf jyifyA[kow
k rsm;jzpfygonf/
xdkya[Vdar;cGef;rsm;udk oHk;a,mufwpfwGJ
wGaJ pNyD; rJEu
Id u
f m ajzMum;apygonf/ tajzrSeaf tmif
ajzqdEk ikd o
f t
l m; rkezYf ;kd tjzpf qkaiGcs;D jri rhf I cH,&l &Sd ygonf/
vli,fwdkYobm0 ]]ukokdvfvnf;& taysmfc}} um
aysmf&iT rf ?I MunfE;l rI? pnf;vH;k rIwu
Ydk kd ydrk &kd &Sd apygonf/
xdak ysmf&iT rf ?I MunfE;l rIrsm;ESit
hf wl dak owku
d f
aom yk*Kd vfukd dak ojcif;? c&D;OD;BudKqdjk cif;? vuftyk f
csDjcif;? &Sdcdk;jcif;trIudkjyKjcif;[laom typm,eykn
Bud,mukov
kd rf sm;? ud,
k u
f ekd rd cYf saom *g&0r*Fvmrsm;
pdwfukdedrfYcsaom ed0gwrsm;? ,Ofaus;aomolwkdY\
trlt,m r*Fvmrsm;jzpfapaom oufBuD;ylaZmfyJG onf
ESpfpOfESpfwdkif; usif;yEkdifNyD; aESmifESpfaygif;rsm;pGm
qufvufwnfwcY H ik d NfraJ evdrrY f nf[t
k <uif;rJ,
Y Mku
H nfryd gonf/
(12)Budraf jrmuf oufBuD;ylaZmfyJG &[ef;(3)yg;
omraP(3)yg;? tzd;k (9)OD;? tzGm; (20)? pkpak ygif;
(35)OD;wku
Yd kd ylaZmfuefaY wmYyJG usi;f ycJyY gonf/*Gajrmift&SKd
csif;&Gmuav;\ xl;jcm;rIrmS &GmOD;ausmif;?ausmif;xkid f
q&mawmfonf &GmcHtSKd csi;f bke;f awmfBu;D wpfyg;jzpfovdk
&efuek w
f ikd ;f a'oBuD; &efuif;NrdKUe,f wdy#d uedum,yOeu
d m,fausmif;wku
d f xd&k mG om;tSKd csi;f oHCm (2)yg;
y&d,wdpmayrsm; oif,l vsuf&ydS gonf/
*GajrmiftSKd csif;&Gm? tajccHynmrlveG af usmif;
\ ausmif;tkyq
f &mBuD;? q&mwpfa,mufEiS hf q&mr
wpfa,muf (xd-k 3 a,mufrmS vJ) tSKd csif;rsm;jzpf Mu
*Gajrmifaus;&Gm\ *kPfrsm;udkazmfaqmifaeolrsm;[k
qdck siyf gonf/tSKd csi;f &Gmwdik ;f *GajrmiftSKd csi;f &Gm uav;
uJo
Y Ydk oufBuD;ylaZmfyu
JG efawmYyJG ESppf OfEpS w
f ikd ;f jyKvkyf
usif;yapsifygonf/ usif;yjyKvkyfEkdifMuygapaMumif;
a&T*Gajrmif(atmifvH)
qkawmif;vdu
k &f ygonf/

trSwfpOf-13

15

N
vdk&if;udkxkwf auorkw ok
d o kw f

"r
"rygvq&ma&T
ygvq&ma&T
d af qGwpfO;D
wpfaeYwiG f pma&;olxo
H Ykd "rrw
a&muf&dS vmNyD;vQifodq
Yk akd v\/
]]pma&;q&mBuD;wpfO;D u avmuD BuD;yGm;a&;
qdkif&m jrwfAk'&JUw&m;awGudk vli,fawG twGuf
&nf&,
G Nf y;D a&;om;xm;w,f/ olt
Y rSmpmrSm (bmaMumifh
'Dpmudak &;&ovJ? bmoma&; OD;wnfcsufeYJ a&;wm
vH;k 0r[kwyf gbl;) vdq
Yk w
kd ,f/ b0if rusrb
d ;l / av;oacFseYJ
ur m wpf o d e f ; yg&rD j znf h N yD ; jzpf v mwJ h oA n Kw
OmPfawmf&iS jf rwfAf 'k y gAsm/ Ak'k & UJ w&m;udk ,la&;xm;ygvsuf
bmoma&;OD ; wnf c suf e J Y a&;wm r[k w f b l ; vd k Y
ajymwmobm0rusbl;/ avmuD BuD;yGm;a&; onfyif
ypKyef?wrvGefESpfwefaomaumif;usKd;udk &apaom
Ak'w&m;qdkwmeJY udkufnDaeNyD/ bmomjcm; tcsKdU
Ak'w
&m;ukcd ;kd a[maeovdrk sm;vm;/}}
]]Ny;D awmh (edAm efawG? oHo&mawG? wrvGef awGuk d
ab;z,fxm;vdu
k Of ;D ) vdYk a&;w,f/ olwu
Ykd ypKyef
ur0g'vdv
k ?kd bmomrJh Free Thinker vdv
k ykd /J tJ'gaum
b,fvv
kd /J umvmrokwv
f Ykd ajymaeMuwJh auorkwo
d w
k f
udk &Si;f jy&mrSm(tazajymvdv
Yk nf;r,Hek ?YJ tar ajymvdv
Yk nf;
r,H k e J Y . u d k , f y d k i f O mPf e J Y txyf x yf pOf ; pm;NyD ;
aocsmNyD q k d a wmh r S vuf c H , H k M unf y g) ponf j zif h
a&;xm;w,f/ rl&if;ygVdawmfjrefrmjyef &JUqdv
k &kd if;eJaY &m
uku
d &f UJ vm;Asm/}}
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

uREfyk u
f xdrk w
d af qGtm; xdq
k &mBuD;udk a0zef
oH k ; oyf a ejcif ; xuf t*F k w d K &f y gVd a wmf ? r[m0*f ?
auorkwo
d w
k f jrefrmjyefukd aocsmpGmzwfoifah Mumif;?
pifumylomoemjyK"ryef;cif; q&mawmf OD;Emp&d,u
xdjk refrmjyefukd cs;D jri chf yhJ gaMumif;? ,ckuREykf u
f vd&k if;xkw
f
jyefa&; xm;ygaMumif;? tzGiu
hf srf;rsm; awGv
Y Qif avhvm
oifyh gaMumif;ajymum pmudk xd"k rrw
d af qGtm; ay;tyf
vdu
k yf g\/
auorkwdokwf(t*FkwdK&fygVdawmf? r[m0*f)
tcgwpfyg; jrwfpmG bk&m;onf aumovwdik ;f ?
auork w d e d * H k ; od k Y <ua&muf a wmf r l \ / xd k e d * k H ; ae
umvmrrif;rsKd;wdo
Yk nf bk&m;&Sit
f m;odaYk vQmuf\/
]]auorkwed *d ;kH odYk a&mufvmMuaom orP?
jA[P tcsKdUonfrdrdt,l0g'udkomvQifjyygukef\/
xGe;f yapuke\
f / ol wpfyg;t,l0g'udrk u
l m;xdyg;yguke\
f /
rxDrjhJ rifjyKyguke\
f / Iwcf s yguke\
f / (y) t&Sib
f &k m;/
tb,f o l o nf rS e f a ompum;uk d qd k y goenf ; [k
tuREfyk w
f t
Ykd m; ,Hrk mS ;jcif;?awG;awmjcif; jzpfcyhJ g \/}}
xdt
k cg jrwfpmG bk&m;u odrYk ed \
Yf /
]]tcsi;f umvrrif;wd?Yk oifwt
Ykd m; ,Hrk mS ;jcif;iSg
oifh aomt&m,Hrk mS ;jcif;jzpf\/ oifwo
Ykd nf1/ajymoHMum;umrQjzifh (rSeNf yD[k ) r,luek f vifOh ;D /
2/tpOftqufpum;rQjzifv
h nf;(rSeNf y[
D )fk r,luek f vifOh ;D /
3/odYk jzpfz;l owwf [laom pum;rQjzifv
h nf; (rSeNf y[
D )k
r,luek v
f ifOh ;D /
4/rdrw
d Ykd a&S;a[mif;usr;f *efy#d uwfpmayESin
hf
D w
G af yonf
[lvnf; (rSeNf yD[k ) r,luek v
f ifOh ;D /
5/BuHqawG;awm ,ljcif;rQjzifv
h nf; (rSeNf yD[t
k wnf)
r,luek v
f ifOh ;D /
6/enf;rS;D ,ljcif;rQjzifv
h nf; (rSeNf y[
D t
k wnf)r,luek v
f ifOh ;D /
7/tjcif;t&mukBd upH nfaomtm;jzifv
h nf; (rSeNf y[
D t
k wnf)
r,luek v
f ifOh ;D /
8/BuHpnfEpS o
f uf ,lxm;aom t,lEiS hf wlnaD yonf
[lvnf; (rSeNf yD[t
k wnf) r,luek v
f ifOh ;D /
9/igwd k Y a v;pm;aom &[ef ; \ pum;[l vnf ;
(rSeNf yD[t
k wnf) r,luek v
f ifOh ;D /

trSwfpOf-13

16

y,fpGefY&rnfhtcg
nw&m;wdu
Yk m;tukov
kd w
f &m;wdw
Yk nf;/
nw&m;wdu
Yk m;tjypf&adS omw&m;wdw
Yk nf;/
nw&m;wdu
Yk m;ynm&Sw
d u
Ykd &hJ UJ tyfaom w&m;wdw
hk n;f
nw&m;wdu
Yk jkd ynfph akH ptyfaqmufwnftyf
ukeo
f nf&adS omftpD;tyGm;rJjh cif;iSm qif;&Jjcif;
iSmjzpfuek f \[koifwo
Ykd nfrrd w
d u
Ykd ,
kd w
f ikd yf if
odaomtcg rly,fpeG u
Yf ek f &m\/
bk & m;&S if - wyfrufjcif;avmbonfvnf;aumif;?
trsufxGufjcif;a'goonfvnf;aumif;? awGa0jcif;
arm[onfvnf;aumif;? ow0g\twGif; ]tZw}
oEmefjzpfaomf tpD;tyGm;&Sjd cif;iSgjzpfoavm (odrYk [kw)f
tpD;tyGm;rJjh cif;iSmjzpfoavm/
umvmrrif;rsm; - tpD;tyGm;rJjh cif;iSgjzpfygonfb&k m;/
bk & m;&S i f - wyfrufaomyk*dKvfonfwyfrufaom
]avmb} ESyd pf ufty?ford ;f ,ltyfaompdw&f o
dS nfjzpf?
(trsufxGufaom yk*dKvfonftrsufxGufjcif;]a'go}
ES d y f p uf t yf ? od r f ; ,l t yf a om pd w f & S d o nf j zpf f )
(awGa0aom yk*Kd vfonfawGa0jcif; ]arm[} ESyd pf uftyf?
odr;f ,ltyf aom pdw&f o
dS nfjzpf)
q olt
Y oufuo
kd wf\/
q ray;onfuv
dk nf;cd;k ,l\/
q olrY ,m;udv
k nf;oGm;vm\/
q r[kwrf rSeaf ompum;ukv
d nf;ajymqd\
k /
q olwpfyg;ukv
d nf; xdt
k wdik ;f jyK&ef aqmufwnf
ap\xdt
k rIwY k d onf xdo
k t
l m; Mumjrifph mG aom
umv ywfv;kH tpD;yGm;rJh jcif;iSg jzpfEikd o
f nf
r[kwaf vm/
umvmrrif;rsm; - jzpfEikd yf gonfb&k m;/
bk&m;&Sif - w&m;wdo
Yk nfuo
k v
kd w
f &m;wdaYk vm?
(odrYk [kw)f tukov
kd w
f &m;wdaYk vm/
umvmrrif;rsm; - tukov
kd w
f &m;wdYk jzpfygonfb&k m;/
bk&m;&Sif - tjypf&adS omw&m;wdaYk vm?(odrYk [kw)f tjypf
r&Sad om w&m;wdaYk vm/
umvmrrif;rsm; -tjypf&adS omw&m;wdjYk zpfygonfb&k m;/
bk&m;&Sif- ynm&Sw
d u
Ykd &hJ UJ tyfaomw&m;wdaYk vm? (odYk
r[kw)f ynm&Sw
d cYkd s;D rGr;f tyfaomw&m;wdaYk vm/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

umvmrrif;rsm;
rsm;- -ynm&Sw
d Ukd uJ&h UJ tyfaom w&m;wdYk
jzpfygonf/
bk&m;&Sif - w&m;wdu
Yk kd jynfph akH ptyf? aqmufwnf
tyfuek af omf tpD;tyGm;rJjh cif;iSg? qif;&Jjcif;iSg jzpfuek f
oavm? (odrYk [kw)f rjzpfuek f oavm/
umvmrrif ; rsm; - tpD;tyGm;rJjh cif;iSg? qif;&Jjcif;iSg
jzpfuek yf g\/
jynfhpHkap&rnfhtcg
q w&m;wdu
Yk m;ukov
kd w
f &m;wdw
Yk nf;/
q w&m;wdu
Yk m;tjypfr&Sad omw&m;wdw
Yk nf;/
q w&m;wdu
Yk m;ynm&Sw
d cYdk sD;rGr;f tyfaom
w&m;wdw
Yk nf;/
q w&m;wdkYudk jynfhpHkaptyf? aqmufwnftyf
ukeo
f nf&adS om?f tpD;tyGm;&Sjd cif;iSm? csr;f omjcif;iSm
jzpfuek \
f [koifwo
Ykd nf rdrw
d Y k d uk,
d w
f ik d yf if odaom
tcgrljynfph akH paeukef &m\/
(bk&m;&Siu
f rwyfrufjcif; ]tavmb} onf
vnf;aumif;? trsufrxGuf jcif ; ]ta'go} onf
vnf;aumif;? rawGa0jcif; ]tarm[} onf vnf;aumif;
ow0g\twGif; tZwoEmef jzpfaomftpD;tyGm;
&Sdjcif;iSg? csrf;omjcif;iSg jzpfaMumif;? ukodkvfw&m;
wdkYjzpfaMumif;? tjypfr&Sdaom w&m;wdkYjzpfaMumif;?
ynm&S d w d k Y csD ; rG r f ; tyf a omw&m; wd k Y j zpf a Mumif ;
w&m;wdu
Yk kd jynfph akH p tyf?aumif;pGm aqmufwnf
tyf u k e f a omf tpD ; tyG m ;&S d j cif ; iS g ? csrf ; omjcif ; iS g
jzpfygaMumif;a&S;enf;wl umvmrrif;wdEYk iS hf tar;tajz
jyKa[m\/)
aqmufwnf&m (4)rsKd;
t&d,mwynfhonf rufarmjcif; (tbdZm)?
ysufp;D apvdk jcif;(Asmyg') awGa0jcif;uif;? qifjcifwkH
w&m;&S
d ? owdEiS jhf ynfph kH ? arwmESi,
hf OS af ompdwjf zifh
txufatmufzDvm tvHk;pHkaom t&yfrsufESmwdkYudk
ysHUESHUapae\/ ow0gtm;vHk;ukd rdrdESifh twljyK
owavmuudk jyefaY jymaom? jrifjh rwfaom? twdik ;f t&Snf
r&Sd aom? &efr&Sad om? aMumihMf ujcif; r&Sad om arwmESihf

trSwfpOf-13

17

,SOaf ompdwf jzifyh sHUESaYH pae\/


(oem;jcif;ukPmESi,
hf OS af ompdw?f 0rf;ajrmuf
jcif; rk'w
d m ESi,
hf OS af ompdw?f vspfvsLIjcif; OayumESihf
,SOaf ompdww
f Ykd jzifyh sUH ESUH ap aeyHt
k vm;wl rSwo
f ad v/)
od&Yk efuif;aompdw?f aMumifMh uuif;aompdw?f
rnpfnL;aompdw?f pifMu,faompdw&f adS om t&d,m
wynft
h m; ,ck b0yifaqmufwnf&m (4)rsK;d wdYk &tyf
uke\
f /
1/wrvGeaf vmuonftu,f&St
d /h H ukov
kd u
f ?H
tukov
kd u
f w
H \
Ykd tusK;d qufonftu,f&St
d ?hH xdo
k &Ykd dS
cJah om?figonf aoNyD;aemuf aumif;aom vm;&mewf
jynfoaYkd &muf&vdrrhf nf[al om aqmufwnf&mudk &\/
2/ wrvG e f a vmuonf tu,f r&S d t H h /
ukov
kd u
f ?H tukov
kd u
f w
H \
Ykd tusK;d qufonf tu,f
r&SdtHh?xdkodkYr&SdcJhaomf igonfrsufarSmufb0yi?f&ef
r&Sad om? aMumifMh ur&Sad om? qif;&J r&Sad om? csr;f omjcif;
&Sad om? rdru
d ,
dk u
f adk qmif&ay\[laom aqmufwnf&mudk
&\/
3/ raumif;rIudkjyKcJhvQif? jyKonfrnftHh?
raumif;rIudk rjyKaom ightm; tukodkvf uHonf
tb,frmS qif;&Judk awGUapEdik t
f hH enf;[laom aqmuf
wnf&mudk &\/
4/ raumif;rIudk jyKaomfvnf; jyKonfrrnft?hH
raumif ; rI u k d r jyKjcif ; ? jyKonf rrnf j cif ; [l a om
ESpyf g;pHjk zifo
h mvQif pifMu,faom rdru
d ,
kd u
f dk Ijrifay\
[laom aqmufwnf&mukd &\/
xdo
k Y k d a[mavaomf numvmrrif;wdY k oabm
ayguf? 0rf;ajrmuf &wemoH k ; yg; qnf ; uyf a om
Oygoumrsm;tjzpf cH,Ml uavonf/

qvdkif;a&Tvif;

uREkfyfESifh arwm&Sif (a&Tjynfom)

1996-0ef;usiaf vmufwiG jf zpfrnf[x


k ifygonf/
q&mBuD; OD;av;NrdKifwnf;jzwfxkwfa0aom "r&HoD
r*Zif;tzJUG om;rsm;uOD;aqmif ax&0g' "rpmayqk
csD;Nriyhf GJ ESihf "ruavmif&iS rf sm;awGUqHyk u
GJ kd &Sio
f mraP
"rArd mefwiG f usi;f ycJyh gonf/ pma&;ol vnf; "r&o
H w
D iG f
tcgtm;avQmf p G m yg0if a &;om;aeol j zpf & mzd w f M um;
cH&ojzifx
h ykd o
GJ w
Ykd ufa&mufcyhJ gonf/ xdyk w
GJ iG t
f &Si{f odum
(a&pBudK) upmtkyq
f &k oGm;onf/ rav;Nird (f oDv&Si)f ESihf
rif;eef;(armfueG ;f ) wdv
Yk nf;wufa&muf\/ &[ef;awmf
rsm;wGif t&SiZf 0evnf;yg0ifonf/ xdpk Ofuarwm &Sif
a&T j ynf o m trnf u d k cH , l N yD v m;rod a o;yg/
t&SiZf 0evnf; "r&o
H D yg0if a&;om;p jyKaeNyD[k
xifygonf/ qvdik ;f a&Tvif; [k rdwq
f ufay;aomtcg
t&SifZ0euvdkvdkvm;vm; owdxm; todtrSwfjyK
Munf h I a Mumif ; trS w f & onf / t&S i f Z 0eonf
oludk,fwdkifu ta&;tom;ydkif;? taMumif;t&mydkif;
aumif ; ovd k ? pmzwf e mol j zpf ta&;tom;ES i f h
taMumif;t&m aumif;aom uavmif&Sifudkvnf;
trSwx
f m;oljzpfonf/ av;pm;cifrifol jzpfonf/
(rSrSwfcsu
suf/ )
pma&;ol\a,mura':apmO \tudkjzpfol
a&euf&m &yfvQif ajczsm;axmufygaomfvnf; epfjrKyf
f t
k rnf&aom om;wpfa,muf
ysuf p D ; &ojzif h aqmuf w nf & mr&[k q d k \ / OD;jrwfcifwiG f bke;f Edik [
a&wdr&f m&yfvQif ajczsm;axmufaomf ab;vGwo
f jzifh &d S o nf / bk e f ; Ed k i f q ,f w ef ; wuf a eqJ t csd e f w G i f
t&SifZ0e\ r,fawmfu yp,Ek*[cHay; &[ef;
aqmufwnf&m &onf [kq\
kd / Oyrmpum;)
0wfcyhJ g onf/ bJUG u t&Si0f rd vjzpfonf/ pma&;olwu
Ykd
Yk rl
"r
"rygvq&ma&T
ygvq&ma&T OD;Zif;bke;f Edik f [kom odxm;MuNyD; t&SiZf 0ewdu
0drv[kom odxm; Mu[ef wlygonf/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

18

1998 ckESpfavmufwGif OD;Zif;bkef;Edkif &Sd&m


aTjynfom rEav;ausmif;odYk a&mufc&hJ m t&SiZf 0e
udkvnf; zl;ajrmfavQmufxm; aqG;aEG;cGifh&cJhonf/
t&S i f Z 0eonf pma&;ol \ uavmif t rnf u d k
aumif;pGmodxm;aomfvnf; pma&;olukd jrifz;l xm;ygvsuf
rrSwrf ad y/ trnfuakd jymjyrS rsufv;kH vufueJjzpfNyD;
rSwrf d avawmhonf/ xdt
k acgufu ,Hrk w
S
f yHt
k yfro
d rl sm;
pmrl xkyBf uD;udk zwfMunf&h efEiS hf xkwcf sifxw
k &f ef[k
pma&;olukd arwm&Siu
f ay;vdu
k o
f nf/ pma&;olvJ
,lvmcJo
h nf/ rMumrD pma&;olvnf; puFmyloYkd oGm;a&muf
tvkyv
f yk &f ef tajctaeay;vmojzif?h xdpk mrlxyk Bf uD;udk
OD;Zif;bke;f Edik rf S tqifh t&SiZf 0exH jyefay;vdu
k o
f nf/
(aemifwiG f xdpk mtkyu
f kd jr0wDpmaywdu
k u
f xkwaf 0cJ&h m?
tBuD;tus,f atmifjrifomG ;onf/)
pma&;ol jynf y rS jyef a &muf v m
NyD;aemuf 2002-ckESpfwGif t&SifZ0eoDwif;oHk;&m
rEav;ausmif;odYk a&mufcjhJyefonf/ ,cktacgufwiG v
f nf;
arwm&Sif q&mawmfu pma&;oludk rrSwfrdjyefay/
uavmiftrnfudk ajymqdkavQmufxm;rS csufcsif;
rSwrf o
d mG ;onf/ (pma&;olvnf; arwm&Siu
f o
hJ yYkd iftcsKdU
aomyk*v
d f rsm;udk rrSwrf w
d wfay/ odaYk omf arwm&Sif
udu
k m; rSwrf yd g\/)
xdu
k mvrsm;onf arwm&Siq
f &mawmftzdYk pmay
avmuwGifvnf;aumif;? ta[mtajym "ruxdu
ydik ;f wGiv
f nf;aumif; tawmfyif atmifjrifvmcJah yNyD/
xdw
k wd,tacgufwiG f pma&;ol a&;om;xkwaf 0aom
pmtkyftcsKdUudkuyfvSLcJhonf/ atmifjrifaeaomfvnf;
arwm"gwftjynf?h &if;ED;S rSKtrSejf zifh pma&;olukd tm;ay;
ajymqdo
k nf/
2007-avmufwiG f arwm&Sio
f nf &efuek w
f ikd ;f ?
tvHNk rdKUe,f? ZDZ0gvrf;wGif w&m;a[mMum;vmonf/
arwm&Siq
f &mawmftm; xkwaf 0xm;aom pma&;ol\
pmtkyt
f csKUd udk w&m; yJw
G m0efcrH sm;rSwqifh uyfvLS cJo
h nf/
xd k p mtk y f r sm; uyf v S L cJ h y gaMumif ; aemuf & uf w G i f
zke;f vSr;f quf&mtm;vyfvQif ausmif;odv
Yk mcJyh g? pmtkyf
awGvnf; &ygonf[ak jz\/
pwkwt
acguftjzpf ausmif;odaYk &mufomG ;jyef
onf/ OD;cs0wfjyK&m? pma&;olurkd rSwrf jd yefay/ uavmif
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

awmifwef;omoemjyKb'Eynmod&D
(awmifykvk?rif;wyf)\ "r
"r'ge
' ge
vuf a qmif r G e f
omoemjyK vufpGJ(1)
_uk,
d u
f sdK;pGeUf &ef? eifjiif;qef? wGi;f &efrat;jyD/
_a0zefpGyfpGJ? rcH&J? b,fvJ eifhcED/
_temrcHv?kd ompHv?dk eifu
h ,
kd u
f sdK;enf;jyD/
omoemjyK vufpGJ(2)
atmufusvUdk acs? xufuae? wufavusav rSw/f
txufuaecsif? atmufryS if? usvQifwufrnf rSw/f
bk&m;up? om0u? cswufonfrw
S /f
omoemjyK vufpGJ(3)
_ jrif;vkv
d u
J sif&h r,f
_EGm;vkv
d u
J sif&h r,f
_qifvv
kd u
J sif&h r,f
_jcaoFv
h v
dk u
J sif&h r,f

vQifjref&r,f/
onf;cHEifdk &f r,f/
cGeftm;&Sd&r,f/
ow&d &dS r,f/

trnfudkajymawmhrS rsufESmrSmvufueJjzpfoGm;NyD;?
rSwrf o
d mG ;onf/
]]cifAsm;udk a&TjynfomrSm ajrwpfuu
G f 0,fay;
r,f? vmaevSn}hf }[kajymygonf/ pma&;olvnf; tHMh o
oGm;onf/ pma&;ol\pmrlwpfy'k w
f iG f aea&;xdik af &;cufcJ
vSaom tdrif gS ;b0taMumif;udk [moaESmNy;D a&;cJzh ;l onf/
'gudk zwfrdNyD;q&mawmfuaea&;xdkifa&;jyemudk
ajz&Si;f ay;vdyk &kH yg onf/ pma&;olu ,ckuawmh aep&m
ausmwcif;0,fcEhJ ikd yf gNyDb&k m;[kavQmufum? ajruGuf
tvS L ud k v d k t yf o l r sm;twG u f
pOf ; pm;&ef
tBuH a y;cJ h y gonf / xd k t acguf w G i f pmayxk w f a 0
a&;vkyif ef; xyfrt
H m;jznfh &if;ED;S &ef e0urtcsKdUudk
pGefYBuJcJhygonf/ odkYaomf pma&;ol\udk,fa&;udk,f
xkwf?udk,fjzefY udk,fIH;aom xkwfa0a&;vkyfief;rSm
t&if;aiG jyKwf aqmif&GufEdkifjcif; r&dSawmhay/
pma&;jcif;om aysmfarGUrI aMumifv
h J jzpfygonf/

trSwfpOf-13

19

2009-ckEpS af vmufwiG f jzpfrnfxif\/ pma&;olonf


OD;av;ti,fq;kH (tarharmif) OD;vde;f [ke;f wm0efusaom
rtl y if N rd K Ue,f ? av;td r f p k u&if a us;&G m od k Y
tvnftywfa&muf&o
dS mG ;onf/ xd&k ufrsm;wGif arwm&Sif
q&mawmfESifh Ak'bmomtzJGUtpnf;rsm;yl; aygif;
{&m0wDwikd ;f twGi;f &Sd q&m q&mrrsm;udk Ak'b
mom,Of
aus;rSKqdik &f m q&mjzpfoif?oifwef;rsm;udk ydcYk saeonf/
arwm&Sif q&mawmfuvnf; taqmuftOD wpfcak qmuf
vSL&ef ode;f aygif;&m ESichf s
D rwnf vSL'gef; ay;xm;onf/

F
wpfaeYwiG f oifwef;&Sd q&m?q&mrrsm;udk arwm&Sif
q&mawmfu,
kd w
f ikd f w&m;wpfy'k af [mMum; &ef<uonf/
ra[mrD
em;aeaqmif o d k Y < uvm&m?pma&;
oluBudKapmifhaeonf/ pma&;oludk xdkyOrtacguf
wGiv
f nf; rrSwrf o
d jzifh trnfukd rdwq
f uf&jyefonf/
xdt
k acgufwiG f q&m?q&mrrsm;tm; wpfcck k ajymay;&ef
q&mawmfu pma&;oludkyJGxkwfonf/ pma&;olu
ygVdtoHxGuf yHkaoenf;rsm;udk rQa0onf/ odkYaomf
cef;rBuD;uus,fNyD;? oifwef;wufol rsm;vSojzifh
0dIufbkwfay:a&;aom yHkaoenf;rsm;udk tm;vHk;u
rjrifMu&ay/ "ra&;&m [dt
k aMumif; 'DtaMumif;qdNk yD;?
a[mwwf ajymwwfvQif q&mawmfcs;D ajrm ufrKS awmfawmf
tvkyfjzpfrSm aocsmonf/ pma&;oludk tcsdefra&G;?
ae&mra&G; csD;ajrmuftm;ay;vdo
k yl gwnf;/
2010-ckEpS af vmufwiG jf zpfrnf/ &efuek w
f ikd ;f ?
tvHNk rdKUe,f? pHy,fvrf;odYk arwm&Siq
f &mawmf w&m;
a[m<uvmonf/ w&m; ra[mrD pma&;ol oGm;a&muf
zl;ajrmfonf/ rrSwrf jd yefay/ trnfukd rdwq
f uf&jyefonf/
,cktacgufuawmh q|rtacgufaygh/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

]]qvdik ;f a&Tvif;qdw
k phJ ma&;q&muawmh? [drk mS
ay:vm vdu
k ?f 'DrmS ay:vmvdu
k ?f iguvJ y&dowfrsm;pGm
eJY awGUxdae&wmqdkawmholudkrrSwfrd/ b,fae&m
b,ftcsderf mS ay:vmtH;k rvJrodb;l }}[kq&mawmfawG;
aumif; awG;aeayvdrrhf nf/
]]q&mawmfu aemufwpfacgufrSmvJighudk
rSwrf rd mS r[kwyf gbl;}} [k pma&;ol xifaerdonf/
odaYk omftrSm;BuD; rSm;yg onfcifAsm;/ Lucky Seven
[kac:&rnfh 7 Budrfajrmuf wGifawmh w&m;em
y&d o wf t v,f a cgif r S < uvmaom q&mawmf t m;
csif;a&mifjcnf r*Zif;udkvJ uyfvdkuf a&m]][m
qvdik ;f a&Tvif;ygvm;}}[k uGuw
f ad jymqdk ESKwfqufyg
avawmhonf/ ae&muawmh pifumylEikd if ?H w&m;cef;r
wpf c k / tcsd e f u awmh 2013Ed k 0 if b m ( ) &uf /
xdt
k acgufonf q&mawmftm; &[ef;0wfjzifh aemufq;kH
tBudrzf ;l jrif&aomtacguf jzpfonf/ a&SUydik ;f 6-Budrf
xd vlukd rrSwrf d bJ uavmiftrnfukd omrSwrf jd cif;
onfvx
l ufpmayudyk rkd t
kd av;xm;onfh oabm[kxif
ygonf/ 7-Burd af jrmufwiG u
f m; vluakd &mpmayudyk g rSwrf d
oGm;jcif;jzpfonf/
pma&;olu csi;f Ak'o
moeygvutzJUG taMumif;
odaumif;p&mrsm;? tzJUG \&nf&,
G cf su?f tzJUG \vkyif ef;pOf?
tzJUG \ aqmif&u
G cf surf sm;udk q&mawmftm;odapcsio
f nf/
csif;a&mifjcnf r*Zif;rsm;ESiv
hf ufurf;pmapmiftcsKdUudk
q&mawmftm; w&m;yJG qufuyfygonf/
aemufaeYwiG f q&mawmfucsi;f tzJUG &JU &nf&,
G f
csuf? vkyif ef;pOfrsm;udk oabmwlaMumif;? q&mawmf
vnf ; yg0if r nf j zpf aMumif ; zk e f ; jzif h r d e f Y M um;um
nzufw&m; yJv
G mcJ&h efred yYf gonf/
xdn
k w&m;yJw
G iG f
q&mawmfu
csif;
...ygvutzJGUtm;
puFmyla':vm(1000) ay;vSL ygonf/ usyfaiGjzifh 7ode;f 8-aomif; (8-ode;f eD;yg;) &Syd gonf/ ]]cifAsm;&JU
vd k t yf c suf u d k u l n D c sif w m? tzJ G U ud p a jymawmh
tzJUG udv
k LS ygw,f [kvnf; rdeUf ygao;onf/
2007 rwfvwGif q,fwef;pmar;yJaG tmif
aq; wuov
kd t
f rSw(f 1)wufa&mufaeaom pma&;ol\
orD;BuD;rSm rdcif\vpm0ifaiGjzifo
h m BudK;pm;ae&onf/

trSwfpOf-13

20

zcifu ud,
k af &; ud,
k x
f w
k ?f ud,
k jf zefu
Y ,
kd f ;HI jzpfaeonf/
xdu
k pd u
kd q&mawmfn
h D OD;pd;k wift
h m; zke;f jzifh ajymcJ&h m?
udpk ;kd wifu
h wu,fta&;wBuD; vdt
k yf&ifawmh ajymyg
q&m/ q&mawmfuvJ ynmoifaxmufyaHh Mu; awG
ay;aeygw,f/ 'gayrJh wu,fvdktyfvGef;rS ,lap
csifygw,f}} [kjyefajymonf/
]]uReaf wmfu tajctaeom ajymjywmyg/ ynm
oif axmufyahH Mu;,lzUkd rvdak o;yg/ uRefawmfwx
Ykd uf
ydrk v
kd t
kd yfwmom ay;yg}}[kjyefajymcJo
h nf/
4-7-14 aeYwGif facebook arwm&Sif
(a&Tjynfom) vlxu
G o
f mG ;aMumif;az:jyyg&So
d nf/ 2-714 jrefrmh tvif;owif; pmukd &SmazGzwf&I m xdo
k wif;
rSef aMumif;od&\/ r,Hck sifp&m? r,HEk ikd pf &m owif;yJ
jzpfygonf/ a&Tjynfom? rEav;ausmif;odYk zke;f quf
ar;Munf&h m rSeu
f ef aMumif; twnfjyKay;ygonf/ vlxu
G f
oGm;aom owif; ESiyhf wfoufazhpf bGwf trsK;d rsK;d tzHzk kH
rSwcf suaf y;Mu onf/
pma&;olonf csif; .ygvu 0efaqmif oHCm
rsm;ESihf trSKaqmifrsm;udk csufcsif; qufo,
G
f wdik yf if
ygonf/ tzJ\
YG oabmxm;xkwjf yefaMunmcsuf 3^14
udk 7-7-14 aeYpjJG zifh xkwjf yefaMujimonf/ arwm&Sif
jyefvnfusef;rm vmNyD;aemuf vlUtoGi?f &[ef; toGif
rnfonft
h oGijf zpfapumrl arwm&Siu
f kd omoemjyK
az:jyKzuf tjzpfvnf;aumif;? omoemjyK pHjyyk*Kd vf
tjzpfvnf;aumif; tav;tjrwfjyK oGm;rnf[k yg&do
S nf/
xdk aMujimcsuftjynft
h pHu
k v
kd nf; az:jyvdu
k f ygonf/
(xdx
k w
k jf yefcsufukd yk*v
"d|mOfoabmrsKd;jzifh r[kwyf ?J
"r"|d mefoabmrsKd;jzifh a&;om;xm;jcif; jzpfygonf/)
oabmxm;xkwfjyefaMujimcsuf 3^14
2-7-14 jrefrmhtvif;owif;pm? pmrsufEmS
22-wGif usef;rma&;ESihf vSL'gef;rSK[laomacgif;pOfjzifh
arwm&Siq
f &mawmf onf 2014 ckEpS w
f iG f w&m;a[m&if;
vnfacsmif;'Pf&mjyif;xef w&m;a[mrIukd &yfem;vdu
k f
&aMumif;? rMumcifu acsmfv&J mrS wqifh cg;k;d xdcu
kd
f
emwm&Sncf g;ema0'emudk yg qufvufcpH m; ae&aMumif;?
aq;0g;"gwfpmrsm;udk tjypfvw
G pf mG pm;oH;k Ekid &f eft wGuf
0dik ;f 0ef;tBuHay;csut
f & ,cktcg vl0wfvx
J m;&aMumif;
a&;om;aMumfjimxm;ygonf/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

M
ajrESifha&

(+) cED arwm ? ESpjf zm?vlrmS &S&d rnf/


(+) cED rlv? ajrvdyk ? xm0& cGiv
hf w
T o
f nf/
(+) ajrMuD;ay:wGif ?npfaMu;wif?jidKjiif uif;rJo
h nf/
(+) ajrMuD;ay:wGi?f tvSqif?aysmf&iT f r&Sjd yD/
(+) arwm rlv? a&vdyk ?at;jr xm0pOfMunf/
(+) cspforl ek ;f ol? csdK;oH;k ,l?ay;vSLMunfjzLnD/
(+) xdk t
h wlom? vlwrYkd mS ?ESpjf zmusif&h rnf/
(+) usifyh gtjrJ? vufuikd pf JG ?tpOfjrJcsrf;omonf/
jynhfESpfvGif(tvHk)

q&mawmfonf omoemtusKd;? trsm;tusKd; twGuf


&[ef;i,fb0rSp ud,
k u
f sKd;riJb
h J OD;aqmif vkycf &hJ m
rusef;rrm jzpfonfh ,cktouf 50-wdik af tmifyif
jzpf a Mumif ; vnf ; csif ; Ak ' o moeygvu tzJ G U u
od & S d y gonf / q&mawmf o nf csif ; vl r sKd ; rsm;
Ak'bmomxGef;um;a&; ESifhywfouf wwfpGrf;orQ
yg0iftm;ay;cJo
h l jzpfygonf/ q&mawmf\a[majymrI?
a&;om;rIrsm;aMumifh bmom jcm;bufo0Ykd iftq
hH q
J J yk*Kd vf
tcsKUd onfvnf;aumif;? aomufpm; rl;l; qd;k oGr;f ayaw
aeol t csKd U onf vnf ; aumif ; ? &wemoH k ; yg;uk d
av;av;eufeuf ,HMk unfu;kd uG,rf I rjyKaom trnfcAH 'k
bmom0if tcsKUd onfvnf;aumif;? bmomjcm; tcsKUd onf
vnf;aumif; Ak'b
momudk jrwfjrwfE;kd Ed;k av;av;
eufeuf ,HMk unfu;dk uG,v
f mMuaMumif; um,uH&iS rf sm;\
az:jycsufrsm;t& od&ygonf/ ynma&;? pD;yGg;a&;?
usef;rma&;wdw
Yk iG f 'kua &mufcufcaJ eMuolrsm;ukv
d nf;

trSwfpOf-13

21

enf;rsKd;pHjk zifu
h n
l D apmifah &SmufyyhH ;kd ay; Ak't
vdu
k s
y&[dwvkyif ef;rsm;udk pHjy aqmif&u
G cf yhJ gonf/
q&mawmfv0l wfvx
J m;&ojzifh &[ef;toGif
aysmufomG ;aomfvnf;? jyKjyKorQaomaumif;rSK ukov
kd rf sm;
rSm aysmufroGm;bJ edAmef r&rD pyfMum; oHo&m
wavQmufv;kH vdu
k yf gtusKd;ay; oGm;rnf jzpfygonf/
q&mawmf\ aus;Zl;w&m; rsm;rSmvnf; aysmufomG ;rnf
r[kwyf g/ aus;Zl; cHpm;&ol taygif;\ ESv;kH onf;yGwf
xm0pOf wnf&adS eyg rnf/
arwm&Sif tjrefq;kH jyefvnfusef;rmvmap&ef
qkreG f aumif; awmif;ay;ygonf/ jyefvnfuse;f rmvmNy;D
aemuf vlt
Y oGi?f &[ef;toGirf nfonft
h oGijf zpfapumrl?
arwm&Siu
f dk omoemjyKaz: jyKzuftjzpfvnf;aumif;?
omoemjyKpHjy yk*Kd vftjzpfvnf;aumif; csif;Ak'o
moe
ygvu tzJUG u xm0pOftav;tjrwfjyKrnfjzpf aMumif;
xkwjf yefaMujimtyfygonf/
arwm&Si(f a&Tjynfom) vlxu
G jf cif;ESiyhf wfouf
olpY m? olw
Y &m;awGukd pma&;olvykd J txl;ESpo
f ufco
hJ l
"r rdwaf qGwpfO;D (udak |;qdyk gpd)Yk ESihf tajctwif aqG;aEG;
cJ&h onf/ "ruxdupmqd&k iS rf sm;rSm ta[mtajyma&m
ta&;tom;ygvkyfMu\/ pma&;olowd jyKrdonfrSm
rsm;aomtm;jzifh ta&;tom;aumif;olrmS ta[mt
ajym raumif;ay/ ta[mtajym aumif;olrmS ta&;
tom; raumif ; ay/ arw m &S i f a&T j ynf o mrS m rl
ta&;tom;ydik ;f wGif omru? ta[mtajymykid ;f wGiyf g
txl;aumif;rGefol jzpfonf/ vlxGufoGm; ESajrm
p&maumif;wmvJ trSeyf g/
ud k a |;u arw m &S i f vl x G u f o G m ;jcif ; ud k
bmomjcm; rsm;uavSmifajymifoa&mfMuaomaMumifh
&Suzf aYkd umif;aMumif;? a&;om;? a[majym?w&m;jy&mwGif
0uf0ufuGJ atmifjrifol tzdYk xdo
k Ykd vlxu
G rf ed ;f r,lwm
rvkyo
f ifah Mumif; jyif;jyif;xefxef ajymygonf/ pma&;olu
odYk jyefvnfiS ;f jycJ\
h /
udak X;&JUzcif[m toufBuD;wJh rkq;kd zdq
k ykd gawmh
zcifu i,fi,ftrsdK;orD;udk,lvdkufw,f/ udkaX;u
pdwq
f ;kd rSmaygh/ 'gayrJh zcifred ;f r,lekH YJ zcif&UJ aus;Zl;awGukd
acszsufypfvdkufrSmvm;/ rdef;r,lvdkufwmrdkY zcifudk
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

jypfrmS ;apmfum;vdu
k rf mS vm;/ tJvv
kd yk &f if rSm;ovm;?
rSefovm; pOf;pm;Munfh/ zcif[m udka|;udk xrif;
teyfaygif;axmif aomif;ru auR;cJo
h ?l acs;ao;utp
oef Y p if a y;cJ h o l ? ab;&ef a wG umuG , f a y;cJ h o l ?
ynmoifay;cJo
h ?l zcif rde;f r,lwmrSew
f ,f? aumif;w,f
vdYk rqdck sifayrJh 'DtaMumif;jycsuf eJY zcifukd &efoBl uD;
wpfa,mufvkd oabmrxm;oifb
h ;l / aus;Zl;w&m;awG
racszsuo
f ifb
h ;l / arwm&Sif vl xGuo
f mG ;vdrYk Ykd olaY us;Zl;
awG acszsufzv
Ykd J roifb
h ;l /
arwm&Siu
f usef;rma&;raumif;jcif;ESihf Edik if H
wumtqifh pmaya&;om;vdjk cif;- 'D 2 csufaMumifh
vlxu
G &f w,fvYkd &Si;f jycJw
h ,f/ taMumif;jycsufuawmh
tusKd;oifh taMumif;oifh rjzpfvb
S ;l vdYk cHpm;&w,f/
'gayrJh &[ef;b0wH;k u pD;yGg;a&;?vlraI &;? usef;rma&;
cufcaJ e? 'kua &mufaeolawGuk d y&[dwpdw"f gwft jynfeh Y J
ulnaD y;cJw
h m b,forl S rjiif;Edik b
f ;l / omoem jyKcJw
h mvJ
aocsmw,f/
vljzpf&ifvJ vlUusifh0wfodum eJY jynfhpHkzdkYyJ
t"duyg/ &[ef;jzpf&ifvJ &[ef;usi0hf wfou
d m eJY jynfph zkH Ykd
t"duyg/
]]cifAsm;zcifu aemuftrd af xmifawmh rjyKbl;/
kw&ufaooGm;w,fqdkygpdkY/ aemuftdrfaxmifjyKNyD;?
touf&iS w
f mudk
jrif&ao;wmurS awmfao;w,f? aus;Zl; qyfcGifh
&ao;w,fr[kwf vm;/ ckvaJ rwm&Sif (a&Tjynfom)
kw& uf ysv
H eG af wmfro
l mG ;w,fqw
kd mxuf? vlxu
G o
f mG ;Ny;D
touf&Sifaeao;w,fqdkwmu aus;Zl;cHpm;cJh&ol
taygif;tzdYk ydNk yD;auseyfp&m aumif;aeygao;&JU/}}
pma&;ol &Si;f jyawmh udak |;vJ Nidro
f mG ;onf/
arwm&Sif a[majymaomw&m;tcsKdU? pmom;
tcsKdUrSm usrf;*efy#d uwfEiS rhf nD[k axmufjyolrsm; &Syd g
onf/ rnDvQif 0efcs awmif;yefzYkd 0efav;rnfr[kw[
f k
xifygonf/ yrm'avc aMumifh rSm;,Gif;rSKrsm;udkrl
tus,rf csUJ yJ tjyK oabma0zef ay;&ygrnf/ omoem
wG i f ; om; tcsif ; csif ; arw m ouf 0 if cspf c if M u
apcsifygonf/ pnf;vH;k nDnw
G f Muapcsifygonf/
qvdkif;a&Tvif;10-8-14

trSwfpOf-13

22

G
MopaMw;vs&[ef;awmf
tufpf"rduudkzl;ajrmfcJhjcif;?
pDrHudef;ESifh
GQGApD
csdKcsif;bmomjyefpmtkyf xGuf&Sdjcif;
0d a oo

vnf; tygt0ifjzpfonf/ pma&;olwYkd aexdik &f m Bedok


teD;&Sd yvvJ (xdik ;f ) ausmif;odUk oGm;a&muf zl;ajrmf&mGood
Question ,Good Answer jrefrmjyefukd pifay:odUk ay;vSL
xm;aMumif; awG&Y jyef onf/ xdpk mtkyif ,f\ aemufyikd ;f
xdpk mtkyt
f vSLcH&SEd ikd f aomvdypf mrsm;udak zmfjyxm;&m?
atmufpzf Ukd "r0[
d m& ausmif;vJyg0ifonf/ xdak usmif;odUk
zke;f quf&m &[ef;awmf t&Si"f rdu
vnf; puFmylEiS hf
MopaMw;vswdUk wGiw
f vSnphf D oDwif;oH;k aexdik af Mumif;
od&ygonf/xdo
k Ukd zke;f quf&mrS tpjyK t&Si0f g,rdE
wdkUESifh oduRrf;&if;ESD;cJY&jcif; jzpfonf/
xdpk mtkyu
f kd pma&;olvykd iftxl;ESpo
f ufow
l Ukd u
jyefqx
kd w
k af 0cJMh u&m?bmomaygif;(35)bmomodUk yifjyefqkd
xkwfa0cJhjyD;jzpfonf/ jrefrmjyefol(5)OD;u(5)tkyfyif
jyefqckd jYJ yD;jyD[o
k &d ayonf/
2014?{jyDv(19)wGi(f 1)pma&;ol(2) pma&;ol
\ZeD;a':wifwif0if;(3)orD;MuD;qkreG af Tvif;(4) "rrw
d f
aqGurkd sdK;oefY (5) Ak'r r EvtzGUJ OuXrpwma&rGew
f ef
(6) "rrw
d af qGroDocD ikd pf pk ak ygif; (6) OD;onfq&mawmf
tufp"f rdu
xHoaYkd &muf&zdS ;l ajrmfcMhJ uonf/ pma&;olu
vGefcJh aom10ESpfuyif Good Question, Good Answer
pmtkyfudk oabmusaMumif;avQmufxm;&m? bmaMumifh
b,f[mudk oabm usoenf;[k taotcsm jyefar;
aeonf/ pma&;oloabm usaom pmyd'k u
f kd pmrsufEmS
vSejf ycJ&h \/ t*Fvyd v
f akd jymEdik f oavmufvJ ajymqdk
avQmufxm;cJ&h \/ q&mawmfu csif;awmif omoem
udk tawmfpw
d 0f ifpm;\/
xdpk mtkyEf iS hf ywfouf The GQGQ project
[lSad Mumif;? GQGQ qdo
k nfrmS Good Question, Good
Answer udt
k wdak umufqv
k d ak d Mumif;od&ygonf/ 25ESpaf jrmuf
ESpyf wfvnf txdr;f trSwt
f jzpf xdpk mtkyx
f w
k af 0cJ&h m?
q&m awmftSi"f ru
d ud,
k w
f ikd u
f xdpk mtkyf 10tkyu
f kd
pma&; ol tm; 2014{NyDvv,fydkif;wGif ay;tyf
csD;jrifhcJhyg onf/ xdkpmtkyfwGif The GQGA Project
taMumif; ygS&d m? pma&;ol bmomjyefay;vdu
k yf gonf/

2000- jynfEh pS u
f mvrsm; pma&;olonfpuFmyl
a&muf&u
dS mtvkyv
f yk af eonf/ wpfcak omydw&f ufwiG f
wdkyg;,dk;&Sd jrefrmAk'bmom bkef;awmfMuD;ausmif;odkY
a&muf&dS zl;ajrmf&m tcrJh ay;vSLxm;aom t*Fvyd v
f kd
a&;om;xm;onfh pmtkyw
f pftyk u
f kd tvSLcH ,laqmif
vmcJ\
h / pmtkypf ifwef; Ak'b
mom qdik &f m pmtkyrf sKd ;pHu
k kd
wifxm;onf/ Free Distribution [kpma&;xm;&m zwfcsif
wm ,lomG ;vd&Yk onf/
xdpk mtkyu
f zkd wfMunf&h md;k Si;f aom t*Fvyd pf m
ta&;tom;jzpfaMumif;? av;eufaom Ak'" rqikd &f m
ar;cGef; rsm;ESifhtajzrsm;jzpfaMumif;awGU&\/ tvGef
oabmus oGm;ygonf/ trnfu Good Question, Good
Answer a&;olu MopaMw;vs&[ef;awmf tSi"
f rdu
/
pma&;ol o nf 2 012-2013 ES p f r sm;wG i f
puFmyl'kwd, tMud r f a &muf S d a exd k i f & jyef o nf /
csif ; Ak ' o moeygvu tzG J U \&nf & G , f c suf r sm;ES i f h
vkyfief;rsm;? vkyfaqmifcsufrsm; udk puFmylrSwqifh
EdkifiHwumodkUtoday;cGifhMuHKcJhonf/tjyKoabmjzifh
a0zefo;kH oyfay;olrsm;?vltm;?aiGtm;? tMuH OmPftm;?
xd k t m;(3)ck j zif h yH h y d k ; tm;ay;ol r sm;aMumif h om"k
ac:0rf;ajrmuf&onf/ xdkodkU tm;ay;olrsm;teuf *sDusL*sDat pDrHudef;ESifh GQGA ordkif;aMumif;
191981987 Mo*kwv
f wGif puFmyl trsKd ;om;
atmufpzf Ukd "r0[
d m&ausmif;wdu
k rf S t&Si0f g,rdE (oDayg)
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

23

wuodkvf NUS \Ak'bmomtoif;rS ausmif;om;


wpfpo
k nf jyem wpfcEk iS t
hf wl&[ef;awmf t&Si"f ru
d
xH a&muf & S d vmcJ h o nf / ol w d k U u t&S i f j rwf t m;
avQmufxm;Muonf/ toif;0if ausmif;om;rsm;u olwYkd
tm; ar;cGef;rsm;ar;jref;cJYMu&m? auseyfavmufzG,f
tajzrsm;udk ray;Edik cf o
YJ nfrmS tcgrsm;pGm jzpfaeaMumif;
avQmufxm;jcif;jzpf\/ t&Sijf rwfu ausmif;om; rsm;
ajz&Si;f &cufaom ar;cGe;f rsm;teuf tcsdKaY om om"u
ar;cGe;f rsm;udk ajymjyapcJo
Y nf/ &d;k pif; aom ar;cGe;f rsm;
udyk if rajzqdek ikd jf cif;onf "rtodEiS hf ,HMk unfrq
I ikd &f mwGif
csdKw
Y rhJ yI if jzpfonf/ i,f&,
G o
f ?l xufjrufol wuov
kd f
ausmif;om; Ak'bmom0ifrsm;\ xdktajctaeonf
pdwyf sufz,
G f jzpfae\/
t&Sijf rwfonf ausmif;om;rsm;MuHKawG aY e&
aom jyemar;cGe;f rsm;tm;vH;k udk rSwo
f m;xm;av
onf/t&Sijf rwfukd tjcm;olwu
Ykd rMumcPar;jref; avh
&Sad om ar;cGe;f rsm;udk yg xnfo
h iG ;f onf/ xdaYk emuf
ar;cGe;f rsm;udk ajzMum;a&;om;avawmhonf/ aemufaeY
wGif Good Question,Good Answer pmtkyu
f kd a&;om;
jyD;pD; avawmhonf/
vydkif;rQtMumwGif yxrtMudrf wnf;jzwf
xkwaf 0aom xdpk mtkyu
f kd yHek ydS jf yD;pD;um? csufcsif; yif
vlodrsm; xif&Sm;vmav awmhonf/ yxrtMudrf
jzefaY 0jcif; rjyKrD umvyif vly*k Kd vf 2OD;onf 'kw,
d
tMudrf xyfrH yHek ydS &f ef urf;vSr;f vmMuonf/ wpfEpS w
f m
umvyif rav;&Sm; bmom?w&kyfbmom wdkYjzifh
bmomjyef pmtkyrf sm;udk tMudrrf sm;pGm jyefvnf yHEk ydS cf &hJ
ayonf/ rl&if;t*Fvdyfbmomjzifhum; tMudrf 230
xufrenf; yHEk ydS x
f w
k af 0cJ&h ayonf/bmom pum; 30
xufrenf; jyefqkd xkwaf 0cJ&Y avjyD/
t*Fvyd b
f momjzifjh zpfap? tjcm;aom bmom
jzifh jzpfap yHEk ydS x
f w
k af 0cJ&h aom tkyaf & twd tusudrk l
rodEikd af y/ tMumif;rSm t&Sijf rwfukd tod ay;jcif;
rjyKbJ wpf O D ; csif ; taejzif h j zpf a p? tzG J Y t pnf ;
taejzifjh zpfap rMumcP yHEk ydS jf zefaY 0jcif; rsm;&Sad e
jzpfygonf/ od&Yk mwGif tkyaf & oef;*Pef; xuf0uf
(tkyaf & ig;ode;f )xd yHEk ydS cf o
YJ nf udrk l tvG,w
f ul
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

N
csif;ESrarysdK(vGrf;csif;)
(1)
rsdK;EG,t
f vdu
k ?f p&du
k u
f ,fbmom? tMudKuf&,fnpD mG ?
rsufEmS rSm aq;rifeufu,fEiS ?fh pkwcf sufu ewfyef;csD?
axGvpD G yHq
k ef;? wif&h eT ;f wJrh sufEmS ? aomfwmvwEIe;f ?
jyKH ;csKd jrcsi;f ESr arysKd uk?d &ifzu
kd Rr;f avmufoifw
h ,fav;/
(2)
oifwikd ;f u eufjymjym? jcHKvTmuteDpif;? ajccsif;rSm
MudK;vdraf jymuf? vufaumufu wHawmif? apmifMum;udk
acgif;rSmaygif;? &ifacgif;txdykwD;oG,f?
jcL;EG,v
f rd yf g;rJuu
G Ef iS ?hf 0kid ;f pufpufrsuEf mS ? vdu
k zf ufvYkd
vSaoG;MuG,yf ?kH vlyv
kH ,f0grajymygbl;? acsmvSw,fav;/

awmifay:om;
odEikd yf gonf/ESpt
f wefMumaomtcg tSijf rwf "ru
d onf
ar;cGe;f ESihf tajztcsKdUudk xyfrx
H nfo
h iG ;f cJ\
h / pmzwf
olrsm;xHrS ar;jref;csu?f ajzMum;csurf sm;&cJah om aMumifh
jzpfonf/ ,ck oifv
h ufxJ a&mufaeaom pmtkyrf mS
aemufq;kH ESit
hf jynfph q
kH ;kH jzpfayonf/
bmaMumifh tvGef ausmfMum;&ov
um;&ovJ
GAGA onf bmaMumifh tvGea
f usmfMum;
cJU&onf xifygovJ[k t&Si"f rdu
onf rMumao;rDu
tar;cH&onf/ t&Sijf rwfuodYk ajz\/ yxrtcsuf
uawmh pmtkyu
f odyrf xlveG ;f wm aMumifyh g/ 'kw,
d
tcsufuawmh bmoma&;qdik &f m a0g[m&awG (ygVd

trSwfpOf-13

24

odkYr[kwf ooFu&dkuf ) tenf; tusOf;yJ oHk;EIef;


xm;aom aMumifyh g/ 'Da0g[m&awGu tcsdKv
Y al wGukd
xdwv
f efY aMumuf&pYHG &m jzpfapcJyY gonf/ tjcm; taMumif;
jycsuf wpfcu
k awmh Ak'" rukd pwifpw
d 0f ifpm;olrsm;pGm
&Sdaewmudk odaecJYvdkYyg/ aemufwpfcku pmtkyf&JY
yH k o Pmef e J Y t&G , f t pm;u qG J a qmif r I & S d w ,f ?
zwf&vG,w
f ,fvYkd xifygw,f/ aemufq;kH tcsuu
f awmh
Ak'0g'eJYywfowfvdkY vlawG rMumcPar;wwfMuwJh
taMumif;t&mawGudk
'Dpmtkyfu
ajz&Sif;ay;xm;jcif;aMumifhvdkUxifygw,f/MuGm;0gcsifvdkY
ajymwmawmh r[k w f y gbl ; / usKyf a jzwJ h t cgrS m
&Si;f &Si;f vif;vif; &Sw
d ,f? vd&k if;a&mufw,f? cdik cf ikd rf mrm
&Sw
d ,f? 'gawGaMumifv
h J tvGex
f if&mS ;ausmfMum; &jcif;
jzpfw,fvUkd xifygw,f/
GQGA pDrHcsuf

1987 ckESpfwGif pwifcJhaom GQGA onf


2017 ckESpfwGif tESpf 30 ajrmuf jzpfayvdrfhrnf/
xdt
k xdr;f trSwt
f jzpf t&Si"f rdu
ESihf Ak'" rrEv
tzG J Y w d k Y o nf GQGA pD r H c suf u d k csrS w f c J h o nf /
xdpk rD cH sufwiG f &nf&,
G f csuf 2 ck &So
d nf/
(1) Good Question, Good Answer pmtkyu
f kd cgwdik ;f
xuf tkyaf & ydrk rkd sm;jym;pGm yHEk ydS &f efEiS hf us,fjyefEY ikd o
f rQ
us,fjyefpY mG jzefaY 0 vSL'gef;&ef
(2)2017-wGib
f mompmay 50 xd jyefqx
kd w
k af 0jy;D pD;&ef
pDrHcsuftwGuf oifb,fvdk yg0ifedkifovJ
pDrHcsuftwGuf tzdk;wef&nfrSef;csufrsm;udk
taumiftxnf azmf&mwGif oifyg0ifun
l ED ikd af om enf;
vrf;aygif; rsm;pGm &Syd gonf/
uG s ef k y f w d k Y e S i f h vuf y G e f ; wwD ; quf o G , f
apvdkygonf/ GQGA ESifh ywfouf oifxifjrif
,lqcsuu
f fkd uGseykf w
f t
Ykd m; today;apvdyk gonf/ GQGA
pmtkyf oifawGYaomae&mudkajymjyyg/wdk;wufjyefYyGm;
apedkifrnfh oif\tMuHOmPfudkay;yg/ GQGA pmtkyf
aMumifh tusKd ;aus;Zl;&SEd ikd &f maom Ak'b
mom toif;tzGYJ
vdypf mudk uGsEkyf w
f x
Ykd H ay;ydUk apvdyk gonf/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

oifx
h rH S Mum;em&orQ uGsefyk w
f Ykd wefz;kd xm;
ygonf/xdkMum;em&rIrsm;u uGsefkyfwdkYudk &JY&ifhapjyD;?
cHpm;rIjzifh touf0ifaprnfjzpfonf/
GQGAud k b momjyef a y;Muapvd k y gonf /
bmom pmayrsd K ;pH k j zif h GQGA pmtk y f r sm; yd k r d k
xGufSdjcif;onf trsm; jynfolwdkYxH "rudk ydkrdkjzefY
jzL;jcif ; yif jzpf y gonf / bmomjyef pmrl r sm;ud k
pmtkyyf pkH jH zifh yHEk ydS x
f w
k v
f yk jf cif; rjyK&vQif tGev
f ikd ;f
vTiw
hf if jzefjY zL;Edik yf gonf/ *sme,f (odrYk [kw)f r*Zif;
rsm;vnf; aqmif;yg;rsm;toGijf zifh azmfjyEdik f ygonf/
vSL'gef;rIuv
kd nf; jyKMuapvdyk gonf/ oif\
vSL'gef;rI tm;vH;k udk "rxeG ;f um; jyefyY mG ;a&; udpr sm;
om toH;k jyKoGm;rnf jzpfonf/ tb,fah Mumifh qdak omf
uREkyf w
f w
Ykd iG f vkyif ef;\ aeUpOftyk cf sKyfrEI iS hf xde;f odr;f
p&dwrf sm; vk;H 0r&Sad omaMumifh jzpfonf/ GQGA udk
xyfryH EkH ydS jf cif; (odrYk [kw)f urm t&yf&yf odYk xdpk mtkyf
wifyjYkd cif;twGuf vSL'gef;aiGukd oH;k oGm; rnf jzpfonf/
uG,v
f eG o
f l wpfO;D OD;udk &nfp;l xdo
k t
l rnfjzifh xyfrH
yHkESdyf vSL'gef;jcif;udk oifjyKEdkif ygonf/ pmtkyf\
aemufyikd ;f Sd tvSLSipf m&if;wGif (tenf;qH;k tar&duef
a':vm 20 odkYr[kwf xdkyrmP ESifh nDrQaom
aiGvLS 'gef;vQi)f vSL'gef;ol \ trnfukd azmfjyay;ygonf/
GQGA pmtkyu
f kd jzefaY 0ay;Mu apvdyk gonf/
(yHpk t
H rsdK;rsdK;jzifh jzefaY 0Edik yf gonf/) wupD um;orm;
wpf O D ; u ol o nf um;\ aemuf z uf GQGA
pmtkyw
f pftyk u
f kd tNrJwap xm;Sad Mumif;? c&D;oGm;
rsm;onf xdpk mtkyu
f kd rMumcP jrnf;Munfw
h wfaMumif;?
,l a qmif o G m ; ol v nf ; &S d a Mumif ; ajymjyonf /
Mopaw;vs Edik if w
H iG f a[mfw,f refae*sm wpfa,muf
onf tcef;wdik ;f GQGA pmtkyw
f pftyk pf D xm;Sd

trSwfpOf-13

D
25

G
ay;onf/ tjcm;aom "rrw
d af qGwpfO;D onf Edik if &H yfjcm;odYk
c&D;oGm;vmaom tcgwdik f; GQGApmtkyf wpfcsdKU udk
tpOftNrJ ,laqmifomG ;NyD;vQif olEiS hf awGUqHo
k l wdt
Yk m;
a0ay;avh Sdonf/ vGefcJhaom ESpfaygif; rsm;pGmu
t&Sif"rduonf *kPfoa&&Sd trsdK;orD; wpfOD;xHrS
pmwpfapmif&Scd &hJ m? olr &&Scd ahJ om xdpk mtkyu
f kd yd
k
yd
k ESpo
f ufoabmus vmaMumif; azmfjyxm;\/
GQGApmtkyf wGiu
f s,fjcif;onf ydrk ykd sHUESUH jcif;
yif jzpfonf/ xdyk sUH ESUH rI wpfpw
kH pf&monf "r xGe;f um;a&;
twGuf vlwdkif; yg0ifcGifh &aponf/ tifwmeuf
0ufbfqdkufrsm; GQGA pmtkyfudk vTifhwifMuap
vdyk gonf/ oif\ Blog wGif GQGA 0ufbq
f u
kd u
f kd link
csdwaf y;apvdyk gonf/ oif\ oli,fcsif;rsm;udk today;
azmfjyygavmh/ oif\ Ak' bmom tzGUJ tpnf;Sd Notice
Board wGif GQGA udk today; azmfjyygavmh/ oif\
tpktzGUJ owif;vTmrsm;wGiv
f nf; azmfjyygavmh/
GQGA 0ufbfqdkufrSm
www.goodquestiongoodanswer.netjzpf\/ tD;ar;vf
info@bdms.org.sg od k Y v J quf o G , f E d k i f y gonf /
pmay;ydv
Yk o
kd rl sm; The Buddha Dhamma Mandala Society, 567 A Balestier Rd, Singapore 329884.
pma&;olwYkd csif;Ak'o
moeygvtzGUJ u pDpOf
tkyaf &5000- xkwaf 0'gejyKvdyk g\/q&mawmftufp"f ru
d
\axkyw
d tusO;f csKyfukd vnf; pma&;olu bmomjyef
azmfjyvdu
k yf gonf/
&[ef;awmf tufpf"rdutaMumif;
t&Sifjrwf Shravasti "rduudk Mopaw;vs
Edik if H 1951 ckEpS w
f iG f zGm;jrifco
hJ nf/ touf (18)ESpw
f iG f
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

Ak'b
mom0iftjzpf ul;ajymif;cJo
h nf/ 1973 ckEpS w
f iG f
&[ef;jrwf jzpfvm&ef &nfrSef;csufjzifh xdkif;EdkifiHodkY
xGufcGmoGm;cJhonf/ xdkrS vmtdkEdkifiH? jrefrmEdkifiHESifh
aemufq;kH wGif tdE,
d Edik if H odv
Yk nf; a&mufcdS o
hJ nf/
xdaYk emuf aemuf3ESpt
f Mum wGif olonf tdE,
d Edik if H
wpf0Srf;odkY vSnfhvnfum a,m*usifhpOfESifh orx
usifph Ofrsm;udk avhvmqnf;yl; cJo
h nf/ tdE,
d Edik if H yif
tem*g&du "rygv\ aemufq;kH wynfjh zpfol &[ef;awmf
Matiwella Sangharatna xH &[ef;0wfco
hJ nf/
t&Sifonf 1976 wGif oD&dvuFmEdkifiHodkY
xGucf mG oGm;cJo
h nf/ xdEk ikd if H Sri Lanka Vidyalaya
wGif ygVdpmayrsm;udk avhvmcJo
h nf/ xdaYk emuf uED dS
Nilambe Meditation Centre udk wGzJ ufwnfaxmifoEl iS h f
urXmef;q&m jzpfco
hJ nf/ xdu
k mvrSp t&Sijfrwfonf
oD&v
d uFmESihf puFmylEikd if rH sm;wGif ol\ tcsed f trsm;pkukd
ukev
f eG af pcJo
h nf/
tSif S."ru
d onf Ak'" rqikd &f m aqmif;yg;rsm;
ESihf pmtkyf 25tkyaf usmf a&;om;jyKpkco
hJ nf/ t&Sif jrwf\
tatmifjrif tausmfMum;qHk;aom pmtkyfrSm Good
Question, Good Answer[laom pmtkyjf zpf bmom
aygif; 35 bmomodYk jyefqkd xkwaf 0cJ&h onf/
200 jynfEh pS w
f iG f *smeDEikD if ?H bmvifNrKd U usi;f y
aom Oa&my Ak'b
mom axmifpEk pS f nDvmcH(The European Buddhist Millennium Conference) BuD;odYk
ax&0g' Ak'b
mom ud,
k pf m;vS,t
f jzpf wufa&muf
cJo
h nf/ trsm;jynfow
l t
Ykd m; a[majymydcYk scsurf sm;aMumifh
t&Sijf rwfrmS txl;yif xifmS ; vSygonf/ Ak'" rqikd &f m
awG;ac: ,lqrIrsm;ESihf urXmef; tm;xkwjf cif;rsm;tjyif
t&Sifjrwfonf Ak' "rqdkif&m ordkif;0if bk&m;zl;
avhvma&; c&D;pOfrsm; ESifh Ak'omoeyx0Dqdkif&m
tcsut
f vufrsm;udv
k nf; eufeufKdS if;SKd if; pdw0f ifpm;rI
Sad yonf/ xdaYk Mumifh tdE,
d Edik if H a'otESt
H jym;ESihf
tjcm;aom Ak'o
moem ordik ;f 0if ae&mrsm;odYk vSnv
hf nf
oGm;vmcJah yonf/ t&Sijf rwf\ tjcm;aom pdw0f ifpm;rI
rsm;wGif tdE,
d ordik ;f ? tdE,
d tEkynmESihf tdE,Sd
kua A'wdYk yg0ifonf/
t&Sit
f ufp"f ru
d onf ,cktcg pifumyl Edkiif &H dS

trSwfpOf-13

26

Ak'" rrEvtzGUJ (The Buddha Dhamma Mandala So- tcsed af y;aqmif&u


G cf MhJ u&ygonf/ xdaYk Mumifh pmtkyu
f dk
ciety) omoemjyK q&mawmftjzpf omoemh wm0efukd 2014 Ed0k ifbmvwGif xkwaf 0&ef rlvu &nf&,
G cf ah J omfvJ
xrf;aqmifaeygonf/

2015 ESpu
f ek yf idk ;f wGio
f m xkwaf 0Edik cf yJh gonf/

csdKcsif; bmomjyef xGuf&Sdjcif;


ar;ajzaumif;vS jrwf"r(3-bmom)pmtkyrf mS
2016-Zefe0g&DvwGi?f yxrtBudrt
f jzpf tkyaf &-5000?
xG u f & d S v monf / ,ck p mtk y f u d k pmBunf h w d k u f r sm;?
pmoifwu
kd rf sm;?txl;ojzifh csdKcsif;pmayoifBum;ay;ae
aom pmoifausmif;rsm;? oifwef;rsm;?omoemjyk
tzGJhtpnf;rsm;?pma&;q&mrsm;?t*Fvdyfvdk Ak'pmay
zwf & I v d k o l r sm;?pmayok a woD r sm;tm; OD ; pm;ay;

pmtk y f u k d rl & if ; t*F v d y f v d k a &;ol r S m


MopaMw;vs &[ef;awmf t&Sif tufpf"rdujzpfjyD;?
jrefrmbmomodYk jyefqo
kd rl mS t&Siaf erdE? jrefatmif
jzpf o nf /
csif ; bmomod k Y j yef q d k o l r S m
q&mOD;acga*vdef;jzpfonf/pmtkyftwGuftvSLaiG
380000-usyf r wnfvLS 'gef;ay;aom rpwm wefEiS hf
roD o D c d k i f w d k Y t jyif usyf 5-aomif ; ES i f h t xuf
vSL'gef;olrsm;rSm (1) a'gufwm oufoufE,
G ?f b&lEidk ;f
-150000usy?f (2) t&Si0f g,rdE? oDayg - 100000usy?f
(3) OD;ausmv
f iG ?f "ra'gif;vkwf 210000usyf (4) OD;pk;d cif?
zm;tHjrdKU - 100000usyf (5) 'kAv
kd rf LS ;MuD; rsdK;atmif?
jidr;f -50000usyf (6) t&Sipf Eurk m&? a&TMwd*aH rmifpH
- 50000usyf (7) t&Sief Ermvm - 50000usyf (8)
OD;qvkdif;a&Tvif;?a':wifwif0if; - 50000usyfwdkY
jzpfygonf/ bmomjyef"rpmayjyefyY mG ;a&;twGuf vSL'gef;
aiGrsm;udk csif;a&mifjcnfr*Zif;azmfjycJjh yD;jzpf&m usyf
50000atmuftvSL&Sirf sm;ukv
d J r*Zif; Munf&h EI idk \
f /
jrefrmpmESifht*FvdyfpmtwGuf pmpDjyD;om;zdkif rsm;ukd
rp w mwef E S i f h roD o D c k d i f w d k h u tD ; ar;vf j zif h
ay;ykcYd MhJ uygonf/ csif;pm pDay;olrmS qvdifk ;a*vde;f *if?
csi;f pmukd y&kzwfay;olrmS q&mOD;acga*vde;f jzpfygonf/
atzdk; pm&Gufjzifh pDxm;aom pmrsm;ukd ,ckpmtkyf
pmrsuEf mS *Giw
f iG f jyefvnfae7mcsay;um pmrsuEf mS zJUG ay;?
tjyif t qif v k y f a y;ol r S m rtd t d v I d i f j zpf o nf /
a':wifwif0if; eSifh rdkifjidrf;rGefa&Tvif;wdkhuvnf;
vkt
d yfovdk ulnaD qmif&u
G af y;ygonf/
pmtk y f t wG u f aiG t m;? vl t m;?
tMuOH mPftm; wpfcck jk zifh yg0ifuo
k v
dk ,
f Ml uoltm;vH;k ukd
csi;f Ak'o
moeygvutzGUJ u txl;yif aus;Zl;wifaMumif;?
om"k t El a rm'emjyKaMumif ; azmf j ytyf y gonf / [k
0daoo
a&;om;xm;onf/

vI ' gef ; vsuf & d S y gonf / tvd k & d S o l w d k h o nf viber


0930004974 odq
hk ufo,
G jf yD;? tvIceH ikd yf gonf/

csif;Ak'o
moeygvutzGUJ u om"k tElarm'em
aus;Zl;wifvmT udk odahk &;om;\/
+++++++++++++++++++++++
csif;Ak'o
moeygvutzGUJ ? bmomjyef "r
pmayjyefY yGm;a&;aumfrwDu yxrajcvSr;f tjzpf 2013
ckEpS w
f iG f t&Icd si;f ?jrefrm?t*Fvyd 3f -bmomjzif"h ry'pmtkyf
ukd pDpOfcyhJ gonf/ ,ckpmtkyrf mS 'kw,
d ajcvSr;f jzpfygonf/
,ck p mtk y f csd K csif ; bmomjyef t wG u f
ukefusaiGukd puFmylEdkifiH? Ak'"rrEvtzGJU Ou|
rp w mwef E S i f h roD o D c k d i f w d k Y u 2014 {jyD v wG i f
puFmyla':vm 500 (xdpk Ofu usyfaiG 3ode;f 8 aomif;)
ukd r wnfvLS 'gef;cJMh uygonf/
csdKcsif;bmomwpfrsdK;wnf;jzifh bmomjyefxw
k f
a0jcif;xuf csdKcsif;?jrefrm?t*Fvdyf 3-bmomjzifh
xkwaf 0jcif;u ykrd kd us,fjyefx
Y ad &mufrnf[4k if;? 3bmomukdjzpfap? 2-bmomukd jzpfap tjyeftvSef
qufpyfavhvmvdkolrsm;twGuf toHk;0ifrnf[k4if;
,lqMuygonf/ tkyfa& 5000-xd xkwfa0jcif;udk
ykrd v
dk v
kd m;cJMh uygonf/ xdaYk Mumifh aemufxyf tvSLaiGrsm;
&&ef apmif h q d k i f ; cJ h M u&ygonf / csd K csif ;
bmomjyef & mwG i f v nf ; yk d r d k oef Y & S i f ; jynf h p H k a p&ef
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

27

aevif;nD

uav;jrdKUe,f? c&pf,Hbmom0if aoG;csif;rsm; ?

csrf;ajrUq&mawmf w&m;yGJ J
J

ES i f h OD ; ref u sif h x ef

ppfudkif;wdkif;a'oMuD;&Sd uav;jrdKUe,fonf
pnfum;xif&Sm;aom jrdKUe,fwpfckjzpfonf/ csif;jynf
e,fajrmufyikd ;f \ awmifajcwGif wnf&jdS yD;? csif;rsdK;EG,f
pkrsm;pGm tajccs aexdik &f ma'ovnf;jzpfonf/ uav;
jrdKUtygt0if ppfuikd ;f wdik ;f a'oMuD;wGif csif;vlO;D a& 1odef;ausmfonf/ ppfudkif;wdkif;a'oMuD;wGif csif;wdkif;
&if;om;a&;&m0efMuD; wpfO;D vnf;&So
d nf/
wDwed ?f zvrf;? [m;cg;? xefwvef? wGe;f ZH
tp&Sad om csi;f jynfe,fajrmufyikd ;f &Sd rsKd ;EG,pf rk sm;pGmonf
uav;jrUJd e,fwiG f aexdik Mf u&m jrKd UvlO;D a&\ xuf0ufonf
csif;vlrsdK;rsm;jzpfonf[k od&\/ xdkcsif;trsm;pkonf
c&pf,mefbmomudk ud;k uG,Mf u&m? toif;awmfrsdK;pH?k
Church ausmif ; rsd K ;pH k & S d o nf / wrl ; jrd K Ue,f o nf
tdE,
d e,fpyfwiG f wnf&jdS yD;? jrdKUe,f\ vlO;D a&xuf0uf
ausmo
f nfvnf; csi;f rsKd ;EG,rf sm;jzpfMu onf/ wGe;f ZHbuf
e,f p yf x G u f a yguf aMumif h v nf ; aumif ; ? wrl ;
zufe,fpyfuek o
f ,
G rf aI Mumifv
h nf;aumif; uav;jrKd Ue,f
onf vrf;qHk ozG,f pnfum;aejcif;jzpfonf/
uav;jrdKUe,f&Sd c&pf,efbmom0ifrsm;u
1982ckEpS w
f iG Af 'k \
w&m;awmfuekd mMum;vdak Mumif;avQmuf
xm;jy;D ?"ro
bifMu;D ud3k &ufwik d w
f ik d t
f xl;pnfum;odu
k jfrKd upf mG
at;at;csrcf sr;f usi;f ycJ&h mjrefrmhordik ;f wGi?f rSww
f rf;wifxu
k d af om
jzpf&yfMuD; yifwnf;/
uav;e,f? c&pf,mef toif;awmfrsm;aumfpD
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

Ou| odum&q&mOD;refusifx
h efu 9-3-82 aeUpGjJ zifh
&efuek jf rKd U? urm at;apwDvrf;? csr;f ajrU&dyo
f m q&mawmf
t&SifZeumbd0HoxHodkU yifhavSsmufpm wpfapmif
ay;ydkUcJh\/ xdkpmwGif uav;jrdKU? bk&m;'g,umMuD;
OD;bd;k OmPfEiS hf ywfoufjyD; t&Sib
f &k m;\ w&m;awmfukd
em&ef? uav;e,f c&pf,ef*dkPf;aygif;pHkrS pdwftm;
xufoefonfjzpf edAg efa&mufaMumif; w&m;awmfukd
a[mMum;ay;yg&ef avQmufxm;tyfygonf
d nf/
[laz:jyyg&So
w&maqG;aEG;&efr[kwb
f J w&m;em&efoufouf
f o mjzpf j yD ; ? avQmuf x m;aom *d k P f ; rsm;rS m
(1)ESpjf cif;c&pf,mef*P
kd ;f B.B.C (2)A&if*s*D P
kd ;f R.C.B
(3)rufo'pf*dkPf; (4)y&ufADaw; 'D,ef;
(5)u,fwifjcif;wyf (6){0Ha*vd c&pf,H rsm;tzGw
J Ukd jzpfjy;D
"rq&mtyg; 200-cefU w&m;emvdyk g onf[lvnf;
az:jyyg&Sad yonf/ "rt
usKd ;aqmif a':&if&ifxrH w
S qif?h
xdpk mudk vufc&H &Sad om csrf;ajrUq&mawmfu 23-482
aeUpGJjzifhyifhzdwfrIudk0rf;ajrmufpGm
vufcaH Mumif;taMumif; jyefcahJ yonf/
19-4-82 aeUwGif w&m;yGt
J wGuf a*gyu
zGJpnf;a&; tpnf;ta0;udk usif;y&m jrdKUe,fjynfohl
aumifprD S OD;ausmfaz? OD;cifarmif&?D OD;xGe;f atmifwUkd
tygt0if 53-OD;wufa&mufco
hJ nf/ 21-4-82 aeUwGif
w&m;yGjJ zpfajrmufa&;nSed ikd ;f tpnf;ta0;udk usif;yjyD;
qH k ; jzwf c suf r sm; csrS w f c J h & m atmuf y gtcsuf r S m
txl;rSwo
f m; zG,jf zpfonf/
bmomt,lonf;rIrsm;? bmoma&;tawG;
tac:usOf;ajrmif;rIrsm;udk y,fazsmufEdkif&ef tvdkhiSg
bmom0ifrsm;tcsif;csif; wlnaD om t,ltqrsm;udk
OD;pm;ay;az:xkwf&ef? tcsif;csif; pnf;vHk;nDnGwfpGm
vufwEJG ikd rf u
I kd tjccHvsuf w&m;em,lrjI yKMu&ef/
w&m;yGJwGif q&mawmf\ a[majymcsufESifh
c&pf , ef b momacgif ; aqmif r sm;\ a[majymcsuf ?
qkawmif;csurf sm;udk pmtkyx
f w
k cf \
hJ / odum &rsm;jzpfaom
OD ; ref u sif h x ef ? OD ; aygif c ef U tif ? OD ; 0l v f u sLwf t m?
OD;tkecf efaY ygif? bke;f awmfMu;D uEl OD;vGe;f armif? a'gufwm

trSwfpOf-13

28

aygifZeef? q&mr a':nef;acgusifwu


Ykd pmtkyt
f jzpf
yHEk ydS x
f w
k af 0&ef oabmwlaMumif; 5-9-82 aeUpGyJ gpmjzifh
vufrw
S af &;xd;k taMumif;jyefc\
hJ /
w&m;yGu
J kd 1982-ckEpS f arv 3?4?5 xd(k 3)&ufwiG f
uav;jrKd U?a&Tbo
kH m "rm &kMH uD; twGi;f c&pf,efbmom

0ifrsm;udk y"gexm;a[majymcJ\
h / pdw0f ifwpm;
vma&mufem,lolrsm;jym;vSaMumif;?
wpf a eY x uf w pf a eY w&m;emy&d o wf r sm;
wdk;wufrsm;jym;vmojzifh w&m;yGJ'kwd,aeU
"rm&HkMuD;twGif; ae&mr&edkifMu tjyifrSae&m
,l&aMumif;? aemufq;kH aeYwiG f w&m;emy&dowfrsm;
rsm;jym; vGe;f ojzifY ywf0ef;usif&dS bke;f MuD;ausmif;
0if;rsm;ESihf opfyif&yd rf sm;yg cdv
k
IH w&m;em,l
Mu&aMumif; uav;jrdKU? jrdKUe,fomoema&;
OD;pD;XmerSL; OD;atmifaqGu w&m;yGjJ zpfajrmufa&;
tzGu
YJ ,
kd pf m; rSww
f rf;wifxm;onf/
aeYtcg a[maomw&mrsm;udk w&m;yGjJ yD;csdeu
f
p? toHu;l Xmersm;wGif ul;,lMu&m vufrvnfEikd f
atmifjzpf&onf/ q&mawmfu w&m;yG\
J xl;jcm;rIEiS fh
ywfoufatmufygtwdik ;f xnfo
h iG ;f a[maMum;cJyh g\/
(a&S;tcgu bke;f MuD;wdUk rarG;zGm;rD tcgwke;f u?
jrefrmjynf? jynfc&dkifrSm&SdwJh ausmufuGif;qdkwJh&GmrSm
c&pf,eft,ltqeJU Ak'bmomt,ltq ESD;aESmwJh
yGw
J pfcjk zpfcyhJ gw,f/ tJ'yD [
JG muawmh olUacwfoUl tcg
tavsmuf bmomwpfcek UJ wpfck rdrb
d momu b,fvkd
aumif;w,f? olwyg;bmomu b,fvckd Rwf,iG ;f w,f?
rSm;w,fvUkd ,SOjf yD;awmh az:jywJb
h momjydKifyJG jzpfaeyg
w,f/ tJ'v
D kd yGrJ sKd ;uawmh 'DacwfrmS rvdv
k m;tyfb;l vdUk
bke;f MuD;wdUk ,lqygw,f/
tck'yD u
JG awmh bmomwpfc&k UJ oabmw&m;udk
wjcm;bmomwpfckrSm&SdwJh bmom0ifrsm;u tjrif
us,u
f s,ef UJ w&m; rSeo
f rQ[m avhvmoif?h vdu
k pf m;oif?h
em,lrw
S o
f m;oifw
h ,fqw
kd hJ tjrifus,w
f hJ oabmxm;eJU
avhvmzdUk &m yifzh w
d jf yD;awmh emMum;wJw
h &m; yGjJ zpfvUkd
rdk. apmapmu bkef;MuD;udkY aoG;&if;om; &if;jzpfwJh
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

c&pf,efbek af wmfMuD; OD;0lvu


f sLwftm ajymoGm;ovdk
xl ; jrwf q ef ; jym; wJ h w&m;yG J v J [k w f y gw,f /
tif r wef v d k v m;tyf ES p f o uf t yf w J h w&m;yG J v J
[kwyf gw,f/)
3-&ufwdkif a[mMum;cJhaom w&m;awmfudk
(qif;&Jjidrf;at; csrf;oma&;w&m;awmf) trnfjzifh
tar;tajz rsm;ud k y g wnf h o G i f ; vsuf 1983
yxrtMudrf xkwaf 0cJ\
h / 1999-pufwifbmvwGif
f d tMudrMf udrx
f w
k af 0cJ&h onf/
owr tMuDrx
pma&;ol rSwo
f m;&oavmuf ausmufuiG ;f
ta&;awmfyw
kH iG f aqG;aEG;cJo
h l &SiOf uX rSm awmifwiG ;f MuD;
jrdUJ e,fZmwdjzpfjyD;? uav;jrdKUe,fw&m;yGJ a[majymcJo
h l
t&SifZeumbd0HorSmvnf; awmifwGif;MuD;jrdKUe,f
Zmwdyifjzpfayonf/
ausmuf u G i f ; ta&;awmf y H k r S m csif ; vl r sd K ;
Ak'b
mom0ifEiS hf csif;c&pf,efbmom0ifrsm;\ aqG;aEG;
rI r S pwif c J h v d k ? uav;jrd K Ue,f w&m;yG J r S m vn;f
csif ; c&pf , mef a cgif ; aqmif r sm;\ yif h z d w f r I a Mumif h
jzpfaz:vm& jcif;jzpfonf/
w&m;yGu
J kd OD;aqmifyifzh w
d cf o
hJ l OD;refusifh
xefonf aemufyikd ;f Ak'b
momudk ud;k uG,q
f nf;uyf
oljzpfvmum? umvtwefMum &[ef;0wfcJhonf/
xdUk aemufv0l wfvo
J nf/
1985-ckESpfavmufwGif jzpfrnfxifonf/
pma&;olonf q&mra':cif&?D udpk ef;armif? rMuD;aomif;

trSwfpOf-13

K
29

wdEYk iS fh twl '*Hjk rKd eY ,f? pmum;0gyifvrf;&Sd wdy#d uausmif;


wd k u f w G i f rif ; uG e f ; q&mawmf M uD ; ud k zl ; ajrmf u ef
awmhMuonf/ vl0wfjzifh uyd,um&u jzpfaeaom
OD;refusifhxeftm; acwpum;ajymcGifh&onf/ oluav;eufpmG odUk ajym\/
]]tjcm;bmomawGrmS vnf; arwm ? u&kPm?
rk'w
d m-tJ'D 3-csuf&w
dS ,f/ Ak'b
momrSmu tJ'D 3csut
f jyif Oayum qdw
k m &Sw
d ,f? tifrwef eufeo
J rd af rGU
wJh oabmw&m;yg/ jA[pdk&fw&m; 4-yg;vHk;pHkwm
Ak'b
momyJ&w
dS ,f}}
qif;&Jjidrf;at; csrf;oma&;w&m;awmfwGif
tcef ; (1) bmomt,l 0 g'rsm; ay:ayguf v myH k /
tcef;(2) Ak'0iftusOf;?tcef;(3) Ak'w&mawmf?
tcef ; (4) vd k u f e mp&m Mo0g'rsm;? tcef ; (5)
vufawGUusiphf Ofrsm;? pojzifph pD Ofxm;onf/ pma&;olonf
csr;f ajrU&dyo
f m q&mawmf t&SiZf eumbd0o
H tm; 2007ckEpS af vmufwiG f arSmb
f &D dS csrfajrU&dyo
f m zl;awGUum
tcsd K Y a om omoema&;ud p r sm;tm; aqG ; aEG ;
avQmufxm;cGifh &cJhygonf/ pma&;aom 2013ckESpfwGif q&mawmfonf oufawmf 86-ESpf&SdjyDjzpf
aMumif;od&ygonf/ (pvif;jrdKU? csif;olaumif;rsdK;
tquf t EG , f w pf O D ; jzpf o l q&mr a':arvG i f
(r[mpnfa,m*D)u tar&duefrS acwjyef a&mufpOf
ac:oGm;aomaMumifh a&mufcjhJ cif; jzpfonf/
aevif;n
nD 23-7-13)
tud;k tum;
1/qif;&Jkjidrf;at; csrf;oma&;w&mawmf?
owrtMudrf?1999-pufwifbm/ tkyfa&(10000)/
jyef M um;a&;ES i f h jynf o l q uf q H a &; OD ; pD X meu
f nf/
xkwaf 0a':cifp?D arwm rd;k yHEk ySd o
2/ 23-7-13wGif 55(u) uarmat;apwDvrf;?
&efukef&Sdcsrf;ajrU&dyfom a0,sm0ptzGJU( Ph;661479)
odaYk r;jref;csuf/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

M
0dnmOfaumif (Soul)
aiGaX;([oFmw)

S JG
_urmtawG;tac:ordik ;f wGif tew0g'udk Ak'r v
rnforl Q rodjrifcahJ cs/
uPmonf rxif&mS ;/todcuf\ajymjy&ef
_tewv
rvG,u
f /l tedp? 'kuv
uP
mwdu
kY m; bk&m;&Siw
f Ukd yGix
hf eG ;f
onfjzpfap? ryGix
hf eG ;f onfjzpfap xif&mS ;\/
_tew vuPmum; Ak'bk&m;&SifwdkUyGifhxGef;&m
t*kFwdK&f ygVdawmf)
tcgrSom xif&mS ;\/(t*k

(0dnmOfaumif) t,
t,l
tw(0d
vl\udk,fwGif; ZD00dnmOfaumif(soul or
spirit)&S\
d / 4$ if;ZD00dnmOfaumifonf rnfonft
h cgrQ
rysufrpD;? raoraysmuf? tjrJwnf&\
dS / xm0&jzpf\/
4if;ZD0tw( 0dnmOfaumif)onf tvdt
k wdik ;f tpd;k & onf/
udk,fEIwfpdwftrlt&m[lorQudk 4if;0dnmOfaumif
uyifjyKvky\
f / taumif;tqd;k [lorQukd 4if;0dnmOfaumif
uyifcpH m;\ [k,al omt,ljzpf\/
4if;0dnmOfaumifonf cEmudk,fysufpD;oGm;
aomfvnf; [dkb0? onfb0? [dkcEmonfcEmodkU
a&TUajymif;wnfae\/ vlwpfa,mufonf ae&mrSx
uG
J xd&k mG od0k if? xd&k mG rSxu
G tjcm;&GmodUk vSnv
hf nf0if
xGuo
f uJoUkd jzpf\/
tw,l
,yl HktzHkzHk
twt,ljzpfymG ;yHk ,lyu
kH nf; trsdK;rsdK; tzHzk ?kH
taxGaxG?tjym;jym; rsm;pGm&Sv
d o
S nf/
tcsKd UuvlrmS omvQi t
f ouf 0dnmOftw& jdS y;D
wd&dpmefrsm;rSm touf0dnmOfr&Sd[kqdkjyD; wcsdKUu

trSwfpOf-13

30

0dnmOfonf vl? wd&pd erf sm;wGif omru tyifrsm;wGif


vnf;&Sd onf[q
k o
kd nf/
tcsdKUaom t,l0g'rsm;u twtouf0n
d mOf
aumifuav;onf vlaojyD; cEm opf b0opfoUkd
ul;ajymif; roGm;rDMum;b0( tE& mb0'd|)d r&PEdik if rH mS
acwcP ae&ao;onf/ xm0&bk&m;ocif w&m;
pD&ifrnfah eUwGif wpfzefjyefvnf&iS jf yefxajrmufvmOD;rnf
[kvnf;aumif;? xdu
k sr;f csurf sm;u qdjk yxm;csut
f wdik ;f
vufc,
H MkH unfxm;Muonf/
wdbufvrl sdK;rsm;u vlaooGm;vQif 0dnmOfu
xGurf oGm;ao;bJ tavmif;aumifxrJ mS yJ &Sad eao;onf/
0dnmOfEiS x
f w
k af om ynmudk uRr;f usio
f nfh wdbufvm;
rm; bkef;awmfMuD;wpfyg;yg;u rEefjzifhESifxkwfrSom
xd0k n
d mOfxu
G o
f mG ;onf[k t,l&MdS uonf/
4if;t,lEiS hf ET,
f jrefrm Ak'b
mom0if trsm;
tjym;uyif v Qif v l a ovQif tk d ; cG J j cif ; ? aool \
"gwf f y H k a &S U wG i f za,mif ; wd k i f r D ; xG e f ; nS d x m;jcif ; ?
aoolMudKufwwfaom xrif;[if;? rkeUf yJoa&pmrsm;
wnfxm;ay;jcif; wdUk jyK vkyMf uonf/
xdlt,ltqrsm;onf cEmudk,fESifh touf
udck jJG cm;jrifaom tw0g'Dw\
Ykd t,ltqyifjzpf\/
opuy&dAZdk o
f nf zcif\ 0g'ig;&m? rdcif\
0g'ig;&m pkpkaygif; 0g'wpfaxmifyg&*lajrmufuRrf;
usifojl zpf\ /0g'wpfaxmifv;kH yif twt
ay:tajccH
wnfaqmufxm;aom tw0 g'csn;f omjzpf\/
tw0g'rl
0g'rlvtp
4if;twa umif&o
dS nf[k ,lqrIonfzef qif;&Sif
t,lrS pwifjrpfzsm;cHcJhaMumif;awGU&Sd&onf/ vludk
wefc;kd &Si(f xm0&bk&m;) uajrrIeUf jzifzh efqif;cJjh y;D touf
ZD0 twu
kd xdv
k \
l ESmacgif;wGi;f odYk rIwo
f iG cf o
hJ nf/
ta&SUwdik ;f 0g'wpfcjk zpfaom [dEL 0g'wGif jA[m (zefqif;
&Si)f u vl\ ud,
k w
f iG ;f odUk ol\ tw 0dnmOfukd xnfo
h iG ;f
zefqif;cJo
h nf[k qdo
k nf/
]]pd w f o bm0t& vl w G i f r d r d u d k , f u d k
umuG , f & ef E S i f h rd r d u d k , f u d k ysuf o k O f ; roG m ;ap&ef
tMuHtpnfpw
d u
f ;l ESprf sdK; onf tjrpfw,
G v
f suf&o
dS nf/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

4if;tm;umtuG,af y;&ef xm0&bk&m; God


ud k M uH p nf z ef w D ; xm;avonf / uav;i,f o nf
rdciftm;rScD o
k d uJo
h Uk d 4if;\ vHjk cKH rI? ab;&efuif;r?I umuG,rf I
(Self Protection)twG u f ,if ; bk & m;ud k
ud;k uG,t
f m;xm;onf/
wzefrdrdudk,fudk ysufokOf;roGm;ap&ef(Self
Prosarvation) twGuf xm0&wnfjrJaeonfh tw?
ZD0 (0dnmOf)t,l0g'udk wDxiG Mf uHq,lavonf/
(nmPfuif;rJ
h ab;tE& m,frsm;udk xdwv
f efU
aeaom wefc;kd rJo
h nfh avmbom;vlonf tqdyk gpdwf
ul;ESprf sdK;jzifh rdru
d ,
kd rf rd Ed pS o
f rd ahf e&ayonf/ xdUk aMumifh
4if;wdUk udk vufrvTwEf idk b
f J wpf,o
l efpjJG rJpmG qkyu
f ikd f
xm;jcif;jzpfonf/) [ka'gufwma0gvfAv
kd m&f[v
k m q&m
awmfMuD;u 4if;\ tjrifu
kd odYk rdeUf qdx
k m;onf/

N
ZD 0twESEiS fh y&r
tw
y&rtw
vl?ewf? wd&pd m efpaom ow0 gwd\
Yk cEm ud,
k f
wpfcpk t
D wGi;f wGi&f adS om toufaumifukd ZD0tw[k
vnf;aumif;?avmuudzk efqif;aomzefqif;&Siu
f kd y&r
tw[
v
k nf;aumif; tw0 g'Drsm;u ,lqpGv
J rf;Mu onf/
4if ; bk & m;ocif ( zef q if ; &S i f ) \ y&rtw
( oef Y & S i ;f a om0d n mOf a wmf ) u ur m avmuae&m
tESt
H jym;rSm wnf&adS ejy;D yHo
k @efb&k m;r[kwb
f J 0dnmOf
awmfb&k m;oufoufjzpf?4if;udk rnforl QrawGU rjrifEiId [
f k
a&S;uoifMum;cHxm&onft
h wdik ;f ajymqdMk u\/
4if ; zef q if ; &S i f ( y&rtw ) onf rnf o nf h t cgrQ
ysufp;D jcif;r&Sad om xm0& toufjzpf 4if;zefqif;&Sif
bk&m;udk xm0&bk&m;ocif[k olwUkd (tw0 g'D) rsm;u
trTr;f wif trnfay;uifyeG ;f wyfxm;Muonf/

trSwfpOf-13

31

xdyfacgifrI;

avmurlum;rdu
k af omolwUkd om tvGerf sm;uke\
f /
xd k U aMumif h x d k j A[ m MuD ; y&rtw r S m vnf ;

vdrm aompdwt
f vGeef nf;yg\/ rdu
k af ompdwf o
f nf
omvGerf sm;\-[kxrkd [mjA[m (xm0&bk&m;)ud pk yG pf JG
qJa&;&ma&muf\/ (v,fwDq&mawmf bk&m;MuD;\
EdkifiHjcm; ykpmajzaygif
majzaygif;csKyf)

ewfrawmif[dw"&ausmif;(vGrf;csif;)
(1)
rI d i f ; nd K Und K U&D a rS m if ? uk e f r d k Y r d k Y x d y f a cgif ?
ewfrawmifajrmufrmS qD;ygvk?Yd armifMuD;wdYk aysmfw&hJ mG /
(2)
awmifbufrmS acsmif;ESpo
f ,
G u
f ? awmifapmif;tuG,f
aygif;qHzk ufjyefawmh? acsmif;qkb
H ufrmS jzihf jrpfjyifus,f?
awmifp,
G u
f akd uGUumywf? pD;wwfcahJ wmifwef;tv,f?
ajrmif p rf ; toG , f o G , f o myH k q ef ; uk d ? jrif p rf ;
apcsiv
f w
S ,fav;/
(3)
ewfrawmift0ifvrf;? uke;f wef;cifvQdKajrmifxyd ?f
awm&dyfcdkonfh csif;awmif&Gm? ynmESifh omoem?
ra0;uGmapa&;? arQmaf wG;um MuHq? [dw"&jrwfq&m?
&if c G i f & G m O,smOf x D ; ausmif ; awmf M uD ; om[ef u k d ?
b,f&yfXmefomcsifaom &,fvYkd ajymMur,fav;/
xm0&bk&m;udk pGyfpGJqJa&;&m a&mufjcif;
r[mjA[ m MuD ; (xm0&bk & m;)onf wef c d k ;
teEE iS jhf ynfph o
kH nf/ todvrd m OmPfynm teEEiS hf
jynfph o
kH nf[k qdo
k w
l Ukd tcdik t
f jrJp,
JG Ml u\/ avmu
rdu
k af omol? vdrm aomolEpS rf sKd ;wdUk wGif rdu
k af omolum;
tvGerf sm;\?vdrm aomolum; tvGeef nf;\/
tu,fxdkr[mjA[mMuD;\y&rtwonftod
tvdrm nmPfynmteEE iS hf jynfph jkH im;tH?h cyford ;f aom
ow0 gwdUk \two
nfvnf;?xdyk &rtw\
tpdwt
f i,f
wdUk trSejf zpfuek jf im;tH?h avmuwGif rdu
k af omol[
l
wpfpw
kH pfa,mufrQ r&S&d m? vdrm aom olcsO;f omjzpf&m\/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

xm0&bk&m;r&Sd?tw ZD00dnmOfaumifr&Sd (No Soul)


Ak'bmomonf xm0&bk&m;\ 0dnmOfawmf
(f y&rtw) rScx
JG u
G v
f maom 0dnmOf( ZD0tw) wnf&rdS u
I kd
jiif; qdk \/ Buddhism denies the existence of
Unchanging or Eternal Soul created by a God
udv
k b
H ,
D mwuov
kd f ow0gwd\
Yk cEm ud,
k u
f "kd gwfcGJ
twwf w G i f j yoaom yg&*l q &mMuD ; r*f * &D * gtm;
(touf0n
d mOf&\
dS [laomt,l0g'udk ,HMk unfyg\avm)
[kwynfhwpfa,mufuar;jref;cJh\/ q&mujyefajym
onfrmS ]]uREkyf o
f nf ra&rwGuEf ikd af om ow0gwd\
kh
cEm ud,
k f udck jJG crf; pdwjf zmcJzh ;l \/ "mwfccJG ef;wGif 0dnmOf
toufudk &&efMuDK;pm;cJhonfrSm tMudrfaygif;rsm;pGm
&Scd yhJ gjy/D od&Yk mwGif uRefyk b
f ,ftcgrS txrajrmufcyhJ g/
uRefyk o
f nf touf0n
d mOfukd wpfcgzl;rQ&SmrawGUcJyh g}}
[kajymqdak vonf/
(OD;avmuemx\ ur mvS
mvSnfhw&m;)
xm0&bk&m;ocift,l?twZD0t,lwdkUonf
rSm;,Gi;f azgufjyef tESpu
f if;rJah om t,lrsm;omjzpf\/
pd w f t xif r Qomjzpf tjzpf r S e f r sm;ES i f h v nf ; qD
avsmjf cif;&Sad y/wnfjrcJ ikd rf mwJw
h &m;qkw
d mr&S?d tESpt
f om;
qdw
k mr&S?d xm0&qdw
k m r&S?d teEp Mum0VmtwGi;f
jzpfay:vmaom t&m[lorQtm;vH;k ysufp;D jcif; tqH;k
om&S\
d /oaAo
cFg&mtedpm taMumif;w&m; wdjYk yKJjyif
pD & if t yf a omcyf o d r f ; uk e f w d k U onf rjrJ M uuk e f /
(
(Ak'bk
b&k m;&Sif)
]&kyfobm0}}
&k y f 0 w L [l o nf tvG e f a o;i,f v S o nh f
tEkjrLrIeUf uav;rsm;jzifzh UJG pnf;xm;jcif;jzpf\/,if;wdUk udk

trSwfpOf-13

32

y&rmEk j rL[k a c:\/y&rmEk j rLjzpf a y:jcif ; ES i f h


aoaysmufomG ;jcif;wdUk onf wpfpuefUtwGi;f wGif tMuDrf
rf sm;pGm jzpfMu\/
odyHynm&Siaf wG[m ]]&ky}f } udt
k xyfxyf cGJ
pdw&f mS azGMunfw
h t
hJ cg ol wdUk ,lqxm;wJh tESpt
f qHeUJ
x0& (Eternal Soul)udk &SmvdUk rawGUMuygbl;/ odyH
urmrSm xm0& twnfj'yf]]tw}} qdw
k hJ t,ltq
[m vH;k 0 aysmufu,
G o
f mG ;cJyh gw,f/
emrf(pdwf) obm0
pdw(f emrf) [lonf rD;yGiu
hf av;yrm?tpte
uav;rQom jzpf\/ pdwu
f av; wpfco
k nf jzpfay:vmjy;D
aemufpw
d u
f jkd zpfay:apjyD;aemuf aoaysmufomG ;\?
aemufpw
d o
f nfvnf; aemufpw
d u
f jkd zpfay:apjyD;aemuf
aoaysmufomG ;\/
awG;ac:&SiMf uD;[kr;f (home)url tm&Ho
k rd jI zpf
onf ph w
d x
f o
J Ukd Munf&h MI unf&h mwGif jrefpmG jzpfysuaf eaom
pdwftajctaersm;rSwpfyg; tjcm;bmrS r&SdaMumif;
udak wGU&ojzifh rSe;f qum,HMk unfMuaom wnfjrJonfh
twv
;kH 0r&Sad Mumif; aumufcsufcscJ\
h /
0dyvmo(Hallucinatin)
tw(0dnmOfaumif)[lonf wu,ftxnf
j'yfEiS hf &Sjd cif;r[kwaf cs/ vlpw
d u
f xifa,mifxifrmS ;jcif;
0dyvmo(Hallucination)yifjzpfonf/ tbd"mefwiG f
(Hallucination)udk The Seeing to something,
that is not really there [kziG q
hf x
kd m;ygon/f
rsufp?d em;? ESm? vQm ud,
k [
f al om tMunf
&kyEf iS hf tm&kw
H nf;[laom tqif;? toH? teHU? t&om
? awG U xd p &mwd k U MuKqH k x d c d k u f r d jrif o d p d w f ?
f?Mum;odpdwf?eHodpdwf?&omodpdwf?awGUxdodpdwfwkdYjzpf
ay:Mu& onf/ rwdu
k q
f ikd rf qHrk Md uvQif 4if;jrifopd w
d ?f
Mum;odpw
d pf onfwUkd rjzpfay:uke/f
vlow0 gwdUk \ud,
k w
f iG ;f wGi?f rysupf ;D aomtjrw
J nf
aom 0dnmOfaumifSoul &S\
d / 4if;0dnmOfaumifu jrif\?
Mum;\?t&omcH j cif ; ud k j yK\/od k h q d k v Qif r suf p d u d k
ydwx
f m;u jrif&m\/ tvif;a&mif r&Sv
d Qiv
f nf; jrifEikd &f m
\/ em;udkydwfxm;uMum;&m\/ wpfenf;udk,fum,
ud,
k v
f uft*Fgwpfcck jk zifv
h nf; Mum;Ekid ?f jrifEikd ?f teUHcEH ikd f
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

&m\/odaYk omf xdo


k u
Ykd m;rjzpf/qdik &f mtm&Hck rH sm;ESiq
hf ikd &f m
0wK ( Object )wd?k taMumif; wdu
k q
f ikd x
f ad wGUjcif;&Srd o
S m
jrifjcif;? Mum;jcif;? eHjcif;udk odEikd \
f /
rD;jcpftrd [
f al om tcH"mwfEiS hf rD;jcpfq[
H o
l nf
twdkuf"mwfwdkUyGwfwdkufMuonfhtcg rD;awmufjzpf
ay:vm\/ xdrk ;D awmufonfe*drk v
l u rD;jcpftrd x
f w
J iG f
&So
d nfvn;fr[kw?f rD;jcpfqw
H iG f &So
d nfvnf; r[kw?f
rD ; jcpf t d r f E S i h f j rD ; jcpf q H w d k U yG u f w d k u f r d o nf h t cgrS
jzpfay:vm\/opfom;udpk aJ G vmifaomrD;onf avmifpmopf
om; &SdqJomavmifEdkifonf/avmifpmukefaomtcg
ravmif a wmh a cs/xd k U twl od r ?I M um;rI o nf v nf ;
oufqu
kd &f mtajctaersm;r&Sad wmhaomtcg &yfpo
J mG ;\/
cyfodrf;ukefaom&kyfw&m;? emrfw&m; tm;
vH;k wdo
Yk nf taMumif;aMumifjh zpf\/xdt
k aMumif;aMumifh
jzpfuek af omw&m;wdUk onf twa umif[q
k t
k d yfonfh tw
0dnmOfwdkUudk rrSDrpGJ/tew oabmt& jzpfMuovdk
csufcsif;vnf; ysufMuuke\
f /
oaA "rm tewm= tvkH;pkHaom
w&m;wdUk onf twr[kwu
f ek ?f twr&Su
d ek /f
&Sd&SdorQ t&mcyfodrf;udkYonf "rwGiftusHK;
r0ifonfr&S?d tm;vH;k tusHK;0ifMu&onfcsnf; jzpfay
onf/ xdUk aMumifh oaA" rm tewm [kqx
kd m;&um; ?
cEm ig;yg;wGio
f m ig twr &So
d nfr[kw?f 4if;wdUk \ tjyif
ty?4if;wdUk ESihf od;jcm;wGiv
f nf; ig? tw[
l r&Sad y/
xdo
k abm obm0udk rod?em;rvnfEikd o
f nfh
tw 0 g'D o rm;rsm;(y&rtw ? ZD 0 tw & S d o nf [ k
,HkMunfaomolrsm;) onf ,if;odkYtaMumif;aMumifh
jzpfay:vmaom oEw
pd w
d t
f pOfrQ jzpfaomjrifMum;
odpw
d pf aom pdw0f n
d OfwUkd udk tw(0dnmOfaumif)[k
xifrw
S f xm;awmh\/
urmwvTm;?trSew
f &m;rsm; xGe;f um;Muygap/
aiGaX;([oFmw)
udk;um;(1) r[mpnfq&mawmf\ ]]tewvuPokwf}} w&m;awmf/
(2) OD;udak v;(aZ,smarmif) \ jrefrmbmojyef ]jrwfA'k a'oem}
(3)a'gufwmrif;wifreG \
f jrefrmbmomjyef ]]Ak'bmomtusOf;}}

trSwfpOf-13

33

U
pmay0goem pmaytawGUtMuHKESifh
uk o d k v f a &;
atmifr*Fvmq&mvif;
uRefyk o
f nf rD;avmifysufp;D oGmaom bke;f MuD;
ausmif;wpfcu
k kd awGUMuHKzl;\/ xd&k mG &Sd &Gmom;rsm;onf
rdrw
d Ukd ud,
k w
f ikd v
f nf; wwftm;oah&v
G 'I gef;xnf0h ifcMhJ u\/
&GmeD;csKyfpyfodkh oGm;vmtvIcHjcif;vnf; jyKcJhMu\/
vkyt
f m;'gersm;vJ yg0ifMu\/ xdak usmif;jzpfajrmufzUkd 4ESpcf efUMudK;pm;cJMh uonf/
ausmif;MuD;udk cefUcefUnm;nm;wnfaqmufjyD;
aemuf? 5-ESpyf ifrMumyg/ ausmif;MuD;udk apmifah &Smuf
umuG,f&ef arhavsmhvmMu\/ ausmif;xdkifbkef;MuD;
r&Scd u
kd w
f iG f ausmif;0ef;usi&f dS jcKH EG,yf w
d af ygif;rsm;rS wqifh
awmif,mrD;ul;pufum rD;avmif\/ ausmif;xdik f bke;f Mu;D
uvnf; ausmif;0ef;usif oefU&Sif;a&;udkta&;wMuD;
aqmif&u
G af pcJjh cif;r&Scd yhJ g/
vltm;? aiGtm;? tMuHOmPftm; rsm;pGmjzifh 4ESpw
f ikd w
f ikd f tyifyef;cH aqmufvLS vmcJah om ausmif;
MuD;onf rdepfydkif;twGif; avmifuRrf;ysufqD;oGm;\/
uREyfk t
f wGuf MuD;rm;vSpmG aom? wpfoufwm arhaysmuf
r&Edik af om ocFe;f pmMuD; wpf&yfyifwnf;/ wnfaqmuf
olu ta&;Mu;D ovd?k wnfaqmufru
I k d umuG,af pmifah &Smuf
olvnf; vGepf mG ta&;MuD;aMumif; oabmaygufomG ;\/
aemifwiG f pmayzwf7&I m? q|oH*g,emwifyJG
xif&mS ;aom q&mawmfMuD;wpfyg;u omoemxGe;f um;
atmifvkyfjcif;ESifh xdkomoemawmf\ab;&efrsm;udk
umuG,f apmifah &Smufjcif;onf tnDtrQyif ukov
kd &f onf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

[l a[mcJah Mumif; zwf&\/ uReykf v


f nf; oabmaygufrI
yd
k cdik rf moGm;avonf/
avmursujf rifum; ausmif;tvSL&Sirf sm;udo
k m
owdjyKrdwwfjyD;? ausmif;udk xdef;odfrf;apmifh&Smufol
rsm;tm; owdrjyKrdwwfMuacs/ owdjyKrdonfjzpfap?
rjyKrdyJ aeonfjzpfap ta7;rMuD;/ ta&;MuD;onfum;
xde;f odr;f apmifah &Smufjcif;\ ta&;MuD;yHu
k kd oabmayguf
ol r sm;vma&;jzpf o nf / omoemjyKyk * d K vf r sm;onf
csi;f vlrsKd ;rsm; Ak'b
momxGe;f um;a&;twGuf tcuftcJ
rsm;pGm ausmfvTm;MudK;yrf;cJhMu&\/csif;jynfe,f7Sd 5aomif;?jynfe,fjyify&Sd 2-ode;f 1-aomif;? pkpak ygif;
csi;f Ak'b
mom0ifO;D a&260000-ud?k tm;enf; ,kwaf vQmh
rIr&Sad tmif umuG,x
f ed ;f odr;f oiho
f nfomwnf;/
yg,modrif;MuD;onf rdpm 'd|t
d ,lu,
kd
l trSm;
rSm;? t,Gi;f ,Gi;f ,lq? ajymqd?k jyKvkycf \
hJ / Oyrmay;
tvGe&f iS ;f vif;pGm a[mMum;wwfaom &[Em Mu;D t&Sif
ukrm&uy\ aus;Zl;aMuifh &wemoH;k yg;udk qnf;uyf
ol jzpfvmonf/rif;MuD;onf &[ef;awmfrsm;tm;
ypnf;av;yg; vI'gef;\/odkhaomf udk,fwdkifudk,fus
&k&d adk oao av;av;pm;pm; [wu
d 'geajrmufum; r
[kw?f rif;apOw& vkvifukd cdik ;f ap vSL'gef;jcif;jzpfonf/
Ow&vkvifonf &wemoHk;yg;udk MunfndK
av;jrwfaom trsdK;aumif;om;jzpfonf/ rif;MuD;\
tvSLypn
;frsm;udk pepfwus pDrcH efch o
JG nf/ rdryd pnf;vdk
oabmxm; t,dktzdwftavtvGifh r&SdapcJhay/
&dk&dkaoao av;av;pm; vSLon/f &[ef;awmfrsm;
jynfph ckH srf;oma&;udk vHv
hk pdu
k o
f nf/
xdb
k 0\tjcm;rJh yg,modrif;MuD;ESihf Ow&
vkvif 2-OD;pvH;k ewfjynfoUk d vm;a&mufMuonf/ odaY k omf
Ow&vkvifu bke;f wef;cd;k ydMk uD;aomewfjzpfae\/
ud,
k yd ikd yf pn
;f rvSLEdik af omfvnf;? tvSL&Si\
f
ypn
;f udk t,dt
k zdwrf &S?d av;av;pm;pm; o'gt
m;Mu;D pGm
vSLjcif;onf MuD;jrwfaom tusdK;udkay;aMumif;
v,fjyifwiG f qifomG ;ouJo
h Ykd xif;&Sm;ae\/ t&I d c sif ;
"ry '(bmomjyef) pmtkyf vSL'gef;a&; udpw
iG f &Sr;f q&m

trSwfpOf-13

34

awmfrsm;ESihf aemufyg 'um? 'umrwdUk onf ud,


k yf ikd af iG
af Mu;vnf;vSL'gef; av;av;pm;pm;? av;av;eufeuf
vnf; vSL'gef;Muonfjzpf&m tvGeMf u;D jrwfaom tusKd ;udk
ay;rnfrmS rkcsjzpfonf/
xdpk mtkyv
f LS 'gef;a&;wGif uREyfk v
f nf; uHaumif;
pGmyg0ifcGihf&onf/ pmtkyftwGuf trSmpma&;&m
(xda&mufaom)pDrHcefYcGJrItwGu?fuREkfyfudkaus;Zl;wif
aMumif; atmufpzd'Yk q
f &mawmfu a7;\/ vkyif ef;rjy;D pd;rSD
xdo
k aYkd &;ojzifh uREykf f trSet
f wdik ;f ajym&aomf vefo
Y mG ;\/
taocsm jyefpnf;pm;aomtcgrl q&mawmfu uREykf u
f kd
,HMk unf pdwcf saomaMumifh (odUk r[kw)f wenf;tm;jzifh
xda7mufaom pDrcH efUcGrJ u
I kd jyKapvdak omaMumifh xdo
k Ukd
a&;om;csD;jrSifhjcif;jzpfaMumif;oabmaygufoGm;onf/
wm0ef M uD ; av;onf [ k v nf ; cH p m;&\/xd k w m0ef u d k
atmifjrifjyD;ajrmufrnf[v
k J qH;k jzwfxm;onf/
csi;f ? jrefrm? t*Fvyd f [k 3-bmomjzifh xkwaf 0
zdUk pDpOf&m tcsKd Uaom "rr w
d af qGrsm;u jrefrmESihf t*Fvyd f
xnf h & ef r vd k [ k q d k M uonf / pmaywpf & yf z G h H j zd k ; &ef
ESpaf ygif;&mcsDjyD; tm;,lysdK;axmifMu&onf/ csif;rsdK;EG,f
rsm;onf rsdK;EG,t
f vdu
k f pmayt&;tom; wDxiG af &;
om;vmcJ&h m? t&Icd sif;pmayvJ wpfct
k ygt0ifjzpfonf/
csif;tm;vH;k udk vTr;f jcHKaom bHpk mayr&Sad o;/
Armwdik ;f &if;om; rsdK;EG,pf rk sm; ajymaompum;
rSmvJ a'od,tm;jzifh uGjJ ym;\/ &efuek o
f m;awGu xrif;?
jrdwu
f rif ;? xm;0,fu rSef;? a,mu xref ; pojzifh
ajym\/ tkycf sKyfa&;tmPm vTr;f rd;k xm;jcif;aMumifh vnf;
aumif;? pmayqdik &f m owfrw
S jf yXmef;xm;Edik jf cif; aMumifh
vnf;aumif; xrif;[k wnDwnTww
f nf; oH;k pGeJ m;vnf
aeMujcif;jzpfonf/ odw
Yk ikd af tmif ygVdpmayudk rS
D ?ESpf
aygif; axmifcsDjyKpkysdK;axmifvmcJMh u&\/ owd aumif;
w,f? opm r&Sb
d ;l ? apwem
apwemxm;yg pojzifh ygVda0g[m&
rsm; wdu
k &f u
kd o
f ;kH pG&J jcif;vJ &Sad o;\/ enf;ynmydik ;f wGirf l
t*Fvyd pf mayudk Armpmu trSjD yK&\/ um;? a&'D,dk?
pojzifh wdu
k &f u
kd o
f ;kH pG&J jcif;rsdK;vJ&o
dS nf/
t&dcI si;f "ry 'bmomjyef&mwGiv
f nf; cdik rf mwd
usaom jrefrmESihf t*Fvyd w
f u
Ykd kd xnfo
h iG ;f jcif;jzifh t&Iv
d kd
I akd vhvm&m tusKd ;&Srd nf[k ,lqygonf/ t&Ipd um;jzifh
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

wduspmG jyefqjkd cif;rjyLEdik af om pum;vH;k rsm;udk jrefrmESihf


t*Fvdyf bmomjyefwdkYjzifh ndSEdIif;oabmaygufap&ef
&nf&f ,
G yf gonf/ t&Icd sif; &Gmrsm;onf Armaus;&Gmrsm;
tMum;wGi&f w
dS wf Armpum;? ArmpmvJ trsm;pku
wwfajrmufojzifh nSEd idI ;f avhvm&efv,
G u
f yl gvdrrhf nf/
xuf j ruf x l ; cRef a om t&I d c sif ; wd k Y o nf
t&Ib
d momjyefuo
kd mru jrefrmbmomjyefEiS hf t*Fvyd f
bmomjyef wdu
Yk ykd g xH;k vdak cs a&vdak ESmuf avhvmwwf
uRrf;jcif;jzifh "ry 'udk avmuDa&;? avmukw& ma&;whkd
w
Y iG f toH;k 0iftusKd ;rsm;ap&ef pGr;f aqmifEikd Mf uayvdrrhf nf/h
t&Icd sif;wpfO;D xH &Sad om "ry 'bmomjyefukd jrefrmpm
zwfwwfol odrYk [kwf t*Fvyd pf m zwfwwfol wpfpw
kH pf
a,mufu iSg;&rf;zwf&jI cif;jzifv
h nf;? tusKd ;rsm;&efom&Sd
\/ tusdK;enf;zdrYk &Sad y/
rdkif;zkef;q&mawmf\ ax&kywdrSm "ry'ESifh
wdu
k &f u
kd yf wfoufjcif; r&S
d rxnfo
h ifq
h akd om tMuHjyK
rIrsKd ;vJ od;k od;k oefo
Y efY cyfw;kd wd;k Mum;vdu
k &f ao; onf/
odaYk omf csi;f ygvutzGUJ Ou| ESihf trIaqmifrsm;u
xdxrd rd ad qG;aEG;&Si;f vif;cJMh u csucf si;f tqifajyoGm;\/
aMumif[m jzLjzL?rJrJ ? Muu
G cf w
k zf Ykd t"du[k w&kwaf cgif;
aqmif wdeaf &Smufzifu ajymcJ\
h / uREyfk w
f Ykd Ak'b
mom0if
csif ; rsm;onf v nf ; rnf o nf h r sd K ;EG , f ? rnf o nf h
yk*dKvfjzpfapumrl Ak'omoem oefU&Sif;? wnfwHh?
ysHUyGm;a&;udpomjzpffvQif ylaygif;vufwGJEdkif&rnf[k
uREf k y f c d k i f r mpG m ,H k M unf o nf / ud k , f u vnf ;
rpGr;f edik ?f pGr;f edik o
f u
l v
kd nf; rylaZmfwwfvQif tnHw
h um
xd y f a cgif ? tzsif ; wum Ad k v f r if ; jzpf a yawmh r nf /
tawG;wdrfolrsm; tjrifrSefoGm; uREfkyf0rf;om\/
Mum;&umprl pdwaf rmvlarm jzpfc&hJ ao;onf/
rdkif;zkef;q&mawmf\ oufawmfig;q,fjynfh
txdrf;trSwftjzpf q&mawmf\ wynfh'umrsm;u
vSL'gef;ojzifh t&dcI sif;"ry ' bmomjyef ay:xGucf jhJ cif;
jzpfonf/ tvSL&Sirf sm;uawmh b,faeU b,f&uftrSD
pmtkyx
f u
G yf gap[k rajymyg/ odUk aomf oufawmfig;q,f
rjynhrf D (3) vavmufuwnf;u? urf;vSr;f oabm
wlxm;jcif;jzpf oufawmfig;q,fjynfharG;aeYtrSD

trSwfpOf-13

35

oabmwlxm;jcif;jzpf oufawmfig;q,fjynfah rG;aeU trSD


pmtkyfxGufygrnf[k uREfkyfu tmrcHcJh\/ t*Fvdyf
bmomjyefEiS hf jrefrmbmomjyefuakd wmh rxifrw
S yf J tqif
oifh pmpDjyD;om;&vdu
k o
f nf/ t&Icd sif;pmvJ pmpDjyD;om;
jzpf\/ odkUaomf ykHESdyfxkwfa0a&;rSm rarQmfvifhyJ
MuefMY umaecJh onf/ uREykf u
f puFmylrmS ae vSr;f jy;D quf
oG,pf pD Of& jcif;jzpf pdwo
f mG ;wdik ;f ud,
k rf ygEdik /f wm0efcH
aqmif7u
G f ay;rnfo
h rl sm;vJ rwdus/
&efuek rf S puFmyloYkd ,laqmifvmaom vdypf mESiS hf
zke;f eHygwfrw
S pf k pmtkyu
f kd Munf
h tm;wuf0rf; ajrmuf
oGm;onf/ pmayxkwaf 0a&;qdik &f m vkyif ef;rsm;? yk*Kd vf
rsm;udk zkef;quf aqG;aEG;ar;jref;Edkifvdkufonf/
taumif ; qH k ; jzpf a tmif M ud K ;pm; aqmif & G u f r nf [ k
pdwyf ikd ;f jzwfvu
kd yf gonf/
uREfyk o
f nf yHEk ydS rf 'D ,
D mESihf ywfouf twef
toifh od&edS m;vnfxm;\/ pdw0f ifpm;rIvnf; txl;w
vnf&cdS o
hJ nf/ txufwef;ausmif;om;b0wGif &wemrGef
r*Z if;wdu
k o
f Ykd pmrlomG ;yd&Yk m? pmjyifpmwnf;csKyf OD;&ef
atmif? t,f'w
D m ordeaf omif;wdu
Yk kd awGU&\/ pmvH;k rsm;
udk rSepf mvdk ajymif;jyefp&D aom cJpmvH;k acwf jzpfonf/
y&kzwfzx
Ykd w
k v
f maom pmazgifrsm;rSm? yHEk ydS rf if eHapmfae
aomfvnf; uREfkyfuawmh arT;onf[kyif xifae\/
tv,f w ef ; ausmif ; om;b0u wd k Y a usmif ; om;
pmapmifwGif pmpDpmukHk;qk&cJhzl;&m yHkESdyfpmvHk;rsm;jzifh
jrif&aom yDwo
d nf pm&I;ay;&l;b0udk ydrk ykd jD yifapcJo
h nf/
uREfkyfonf pmtkyfrsm;pGmxkwfcJh\/ rdrd\
d y H k E S d y f a z:jycH c J h & aom pmrl r sm;ud k bmoma&;?
vlraI &;?,Ofaus;rI? jyKjyifa&;? enf;ynmpojzifh wl&mpk
2007-rS 2012 twGi;f yHEk ydS x
f w
k af 0cJo
h nf/ ud,
k af &;
udk,fxkwf? udk,fjzefh?udk,f&HI;aompmtkyfrsm;jzpfonf/
tjyif t qif y d k i f ; ES i f h jzef U csD a Mumf j ima&;yd k i f ; wG i f
xkwfa0a&;qdkif&m rm,my&d,g,frsm;udk rusifhoHk;yJ?
pmtkyfxGufjzpfzdkhom t"duxm;aomaMumifh?xdkohdk
aiGaMu;&I;H edr&hf jcif; jzpfonf[k pmayrdwf aqGtcsdKUu
oH k ; oyf o nf / uREf k y f u m; aiG a Mu;&H I ; aomf v nf ; ?
pmayrSwfwdkifrsm; pdkufxlEdkifcJhjyD[l yDwdjzpf\/f
aiGaMu;xufyrkd akd om tjrwftpGe;f udk &onf[k ,lq\/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

(awmfawmf&;l aomol[k tcsdKUu qdak yvdrrhf nf)


a&hGrQ pum;cHaejcif;rSm vkyif ef;atmif
jrif aiGoufomapaom ukov
kd af umi;fro
I nf 0goemrS
jzpfzsm;cHcahJ Mumif;odapvd
k jzpfonf/
yHEk ydS x
f w
k af 0a&;\ oabmobm0rsm;? aiGaMu;
oufomapaomenf;vrf;rsm;udk pufzrkd if? puf&u
kd o
f rm;
wdx
Yk H enf;cHar;jref;cJ&h \/ xkwaf 0a&;\ vkyif ef;rsm;udk
xkwaf 0ol tcsdKUxHenf;cHar;jref;cJ&h \/ (vkyif ef;pOf
puL 0,f,jl cif;? zvifvyk jf cif;?CTP vkyjf cif;? yHek ydS jf cif;?
csKyfvkyfjcif;? jzefYcsDjcif;? aMumfjimjcif; wdkUyg0ifonf)
ol w d k Y u d k vuf z uf & nf w d k u f w ef w d k u f ? ul n D E d k i f
orQun
l w
D efun
l
D enf;cHc&hJ jcif;jzpfonf/ y&kzwfenf;?
y&kzwf&mwGif jyifzdkYoauFw a&;yHka&;enf;wdkYudkrl
t,f'w
D mtcsdKU? pma&;q&mtcsdKUu oifjyay;cJ\
h /
'gawGvyk &f wm yifyef;onf[rk xif? aysmaf e\/
puLt&G,t
f pm;? puLtrsdK;tpm;? puLydik ;f jzwfenf;?
acgufenf;csKd ;enf;? puL aps;EIe;f pHpk rf;enf;? puL qdik v
f yd pf m
rsm;? zvifqikd Ef iS hf csKyfqikd v
f yd pf mrsm;udv
k J od&rdS w
S o
f m;&
\/ puLxkyt
f a&twGurf sm;rsm; 0,fvQif aps;avQm h
ay; jcif;rsm;udv
k nf; od&v
dS monf/
t&Icd sif; "ry 'bmomjyefukd ykEH ydS f aeus yHEk ySd f
wdu
k w
f iG f &du
k zf Ukd aps;EIe;f ar;jref;aponf/ (tcsif;csif;yJ
tqif a jyatmif vk y f a y;rS m aygh ) [k a jymaMumif ; ?
aps;EIe;f twdus rajymao; aMumif;od&\/ uREyfk zf ufu
0wKqd'k f (qd'k Mf uD;)? tkyaf & 3000? 60*&rf0zl &D;puL?
13-azgif (wu,fvyk af wmh 14-azgifccJG efU jzpfomG ;\)
pojzifh tcsuftvuf pHkpHkvifvif ay;xm;ygvsuf
olwUkd u ra&r&majzjcif;ud?k oabmrus/uREykf \
f tawGU
tMuHKt& xdu
k o
hJ Ukd [dv
k v
kd kd 'Dvv
kd akd jzaomolwrYkd mS aemif
wGif r[m;w&m;aps;,lwwfonfu?kd odxm;\/ xdUk aMumifh
aps;EIe;f rod&rcsi;f p&HaiG ray;zdYk vSr;f rSmxm;&\ onf/
olwaYkd ps;EIe;f ajymawmh uREfyk v
f efY oGm;onf/
usyfaiG 9-ode;f jzifh tkyaf 7 2000 om&rnf[k qd\
k /
uREyfk u
f vnf; puFmylraS e puL aps;EIe;f rsm;? yHEk ydS cf rsm;?
zvifc?CPTcrsm;? csKyfcrsm;udk zke;f jzifh ar;jref;pHpk rf;
xm;onfjzpf&m usyfaiG 10-ode;f jzifh tkyaf & 3000&rnf u d k twd t usod a e\/xyf aqG ; aEG ; Munf h

trSwfpOf-13

36

aomtcgrSom xdu
k pd \
taMumif;&if;udk odawmh\/
aqmufvkyfa&;avmuwGif tdrfaqmufzdkU
uefx&du
k t
f m; tjywftyfvQif ode;f 100-usoifo
h nf/
tdr&f iS u
f ,
kd w
f ikd u
f aqmufvyk af &;tif*sief ,
D m jzpfaevsif
rdru
d ,
kd w
f ikd f wGucf sufrnf/ ypn
;f 0,frnf/ vuform;?
yef;&H? oHcs?D oHauG;? vQypf pf? a&oefY pojzifh xdt
k zhrJG sm;
udk MuD;Muyfcikd ;f aprnf/ xdt
k cg ode;f 70-avmufomukef
onf/ ode;f 30-oufomonf/
pmtkyfxkwfa0a&;vnf; rdrdu vdkcsifwm
ajymjy;D ? tjywftyfvu
kd v
f Qif aps;Mu;D onf/ uefx&du
k af y;
vdu
k o
f uJoYkd jzpfonf/ rdru
d vkyif ef;tqifw
h ikd ;f udk
MudKwifwu
G cf sufaqmif&u
G v
f Qif ukeu
f sp&dwf oufom
onf/ csif;&[ef;awmfO;D eErmvmonf "rc &D;pOfrsm;?
ausmif;wdu
k u
f pd r sm;jzifh rtm;vyfaomaMumifh ykwjf ywf
vkyif ef;oabmjzpfomG ; xdrk Qaps;MuD;aejcif; jzpfonf/
uREfyk u
f orD;i,fEiS hf ta':wdUk tm; puFmylrS nTeMf um;
puL0,fjcif;? yHEk ydS w
f u
kd t
f yfjcif; pojzifh vkyif ef;tqifh
wdik ;f udk aqmif&u
G f apzdUk pDpOfonf/
olwUkd yHEk ydS w
f u
kd o
f mG ;aomtcsed w
f iG f uHaumif;pGm
OD;eEr mvmud,
k w
f ikd f "rc &D;pOftcsKd U ysuo
f mG ; vma&muf
vrf;nTeo
f nf/ uREfyk \
f tMuHOmPfEiS hf tpDtpOf rsm;udk
vdktyfovdkrGef;rH?OD;eErmvmu taumiftxnf
az:oGm;\/usyfaiG10-odef;pGef;pGef;omukef\ykwfjzwf
t
f yfjcif;xuf 3-ode;f ?5-aoif; 0ef;usio
f ufomoGm;\/
atmufpfzdkUq&mawmf a'gufwm"romrdESihf
wynf'h umrsm;u o'gw
&m;? ynmw&m; xufoefMuD;
rm;pGm vSL'gef;ay;ydaYk om aiGukd ? uREf\
k xkwaf 0a&;
tawGUtMuHKjzifh acRwmcGifh&cJhonf/ ukodkvfa&;wGif
tkyw
f pfcsyf oJwpfyiG yhf g0ifciG &hf cJo
h nf/ 0rf;ajrmuf0rf;
omjzpf&ygonf/ olwdkUuawmif 'DavmufvSLwm?
igvJwwfprG ;f wJzh ufu yg0if&r,f[v
k nf; tm;cJxm;cJh
aomaMumifhjzpf\/Ow&vkvifudk?tm;usMunfndKaom
aMumifv
h jJ zpf\/pmay0goem?pmaytawGUtMuKH udk ukov
kd f
af &;wGif toH;k cscGi&hf chyJ gaMumif;rSww
f rf;wiftyfyg\/
atmifr*Fvmq&mvif; 23? 1? 14

csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

tcsdefav;awmhay;yg
jynfHESpfvGif(tvkH)
om,mvSyaomaqmif;OD;aygufaeYav;wGif
uRefawmfonf tdrftay:xyf tyrm'"rr*Zif;
wpftyk u
f kd pdw0f ifpm;zwf&aI ecdu
k f (uvifuvif) pufb;D
bJvfoHMum; atmufodkY iHkMunfhvdkuf&m . b,folyg
vdr?fjh yKd ifb;D av;wpfp;D ESifh vlwpfa,uf? rsurf eS ?f OD;xkyEf iS hf
pufb;D pD;0wfpu
kH kd tjynft
h pHk 0wfqifxm;aom xdo
k u
l
rsurf eS Ef iS f OD;xkyu
f kd cRwv
f u
kd f aomtcg ]][m-q&mMunf
uRefawmhfudk awmifrrSwfrdawmhbl;vm;}} xdktcgrS
uRefawmfwYkd nDtpfuu
kd oluakd wmifu;kd &D;,m; &ky&f iS f
rif;om; *sLrHEk iS hf wl csppf Ed;k *sLrH[
k k ac:aom armifqef;
oGif wpfa,mufjzpfaeay\/
}}at;uGm ?&kww
f &ufqakd wmh rif;udv
k ;kH 0rrSwrf d
bl;uG}}/ 'Dn
f aD v;onf ud,
k yf ikd pf ;D yGma;&; vkyif ef;rsm;jzifh
atmifjrifaejy;D bmoma&;udv
k nf; vGepf mG avhvmvdu
k f
pm;aeolvn;fjzpf\/ ol\ zcifonf tarQmftjrifMuD;
pGmjzifh olwn
Yd t
D pfu?kd armifErS sm;udk i,fpOfuyifw&m;
pcefrsm;? &dyo
f mrsm;wGif w&m;tm;xkwaf paomaMumifh
w&m;"rr sm;udk odoifo
h avmuf odaeonfrmS vGepf mG
tm;usz,
G af umif;vSygonf/ ol tdraf xmifusaomtcg
ol\trsdK;orD; t*Fvyd pf m q&mrav;udk tcgtcGihf
oifw
h ikd ;f &dyo
f mrsm;wGif w&m;tm;xkwEf ikd &f ef pDpOfaqmif
&Guaf y;aomaMumifo
h o
H &m b0c&D;azmf tjzpf?'Db0wGif
ru edAm efr&rDMum;umvwGif twlwuG awGUqHEk ikd af om
aMumif?h ol\ Mu;D rm;aom arwm udk auseyfryd g\/ olonf
tvSL'gewGif b,fawmhrS wGeUf wdrk rI &S/d vSL'gef;avh
&H o
dS nf/ uRefawmfwn
Ykd t
D pfukd eSpOf ;D udv
k nf; auR;arG;

trSwfpOf-13

37

{nfch o
H nfh tMudraf ygif;rSm a&wGu
f yifr&Edik yf g/ ol
t
l jrw
J rf; vufuikd x
f m;aom aqmif yk'rf mS ]]cspaf pvdak y;
urf;}} [laomaqmify'k f yifjzpfyg\/ ,ckvnf;uReaf wmf
wdUk nt
D pfuEk d iS ah f &Tbv
k d ufzuf&nfqik d w
f iG x
f ik d u
f m(q&mMunf
a&?uReaf wmftck aygifcsed 2f 40-ausmaf evd0Yk w
d u
f satmif
fjydKifbD;eif;aewmAsm? jyD;&iftm;upm; cef;roGm;jyD;
avh u sif h r ,f ? qd k u f u m;vnf ; rpD ; awmh b l ; ?
vrf;yJavQmufawmhr,f)([;dx
k m;[d;k xm;? jznf;jznf;ajymyg
*sLrH k & ,f ? rif ; -'D v d k a bmf ' D j zpf v matmif tES p f
(40)avmuftcsdef,ljyD; vkyfcJhjyD;rS tckcsufcsif;0dw
u
f satmif vkyv
f Ukd uawmh b,f&rvJumG ? tcsed af v;awm
ah y;jyD; jznf;jznf;ESihf rSerf eS af vhusifjh yD; obm0usus
avhusifah y;rSjzpfrmS aygh)
'Dpum;uawmh rSeyf gonf/ uREfak wmfwo
Ykd nf
vnf; oHo&mwpfavsmufv;kH uReaf wmfwEYkd iS t
hf wlwuG
ygvmaom udavomtnpftaMu;rsm;udk &kww
f &uf
csufcsif;ui;fpifomG ;atmif rpGr;f aqmifEikd yf g/ wpfqifh
xufwpfqifjh rifo
h nfxufjrifh atmifpw
d &f n
S f vuf&n
S f
MudK;yrf;aqmif&u
G &f rnfrmS {ueftrSeyf ifjzpfygonf/
oHo&mudv
k nfapaom t"dutaMumif;&if;rSm
cspfjcif;ESifh rkef;jcif;yifjzpfygonf/ uRefawmfwdkYonf
rcspf y J v nf ; raeEd k i f y g/ rrk e f ; yJ v nf ; raeEd k i f y g/
ESpfoufp&m tm&HkESifhawGUvQif r&raecspfcifESpfouf
fpGmjzifh vdkcsifodrf;ydkufvdkh&atmif w&m;onfjzpfap?
rw&m;onfjzpfap &atmifaqmif &Gufwwfygonf/
tajccHoabmw&m;taejzifh (avm b) yifjzpfygonf/
xd k h t wl rk e f ; wD ; p&m tm&H k E S i f h awG U vQif v nf ;
vufrcHbjJ yif;xefpmG qefu
Y sif wdu
k cf u
kd f wwfygonf/
tajcHco
H abmw&m; taejzifh (a'go) yifjzpfygawmh\/
wu,fawmh tm&Ho
k nf tm&Hyk ifjzpfygon/f
qd k ; onf h t m&H k ?aumif ; onf h t m&k H k - b,f t m&k H
yif j zpf a p?jzpf o nf h a e&mwG i f ysuf o G m ;ygjyD /
Munf h w wf v Qif j rif y gonf / Munf h w wf a tmif
w&m;"rr sm;emMum;jcif;? w&m;"rp mayrsm;avhvmzwf
&Ijcif;? w&m;&dyo
f m w&m;pcef;rsm;odYk oGma&mufjcif;jzifh
oif,&l ygrnf/
uRefawmfwUkd ywf0ef;usifwiG f aexdik &f i;fjzih?f
awGUMuHKvmaom cspfjcif;? rke;f jcif;rsm;udk wjznf;jznf;
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

ae0ifcsdef
AGDawmif-[kdif;vHk
uRefawmfwUdk Ak'b
mom0if jrefrmwkid ;f &if;om;
rsm;onf jrwfpmG bk&m;&Si\
f tqH;k trukd cH,Ml uolrsm;
jzpfonft
h m;avsmpf mG oHo&mvGwaf Mumif; 0dyemw&m;
ukd tywfwukwf MuKd ;pm;tm;xkwo
f rl sm; &So
d nf/ avmuD
tm&Hk umr*kPu
f dk cHpm;,pfr;l jyD; trSww
f rJh aeMuol
rsm;vnf; &S\
d /
wcsdKUaom vly*k Kd vfrsm;onf touftm;jzifh
70-ausmf 80-t&G,f a&mufonfw
h ikd f aumif;rI ukov
dk f
w&m;rsm;ukd tm;rxkwMf u/ tukov
dk f raumif;rIjzpf
aom ok&mar&,(ao&nfao&uf)udk ,ckcsdex
f d rS0D J
aeMuqJ&o
dS nfukd edp" 0l jrifawGUae&ygonf/ xko
d Udk aom
olwUdk onf wpfaeUwpfjcm; pueUf ? rdepf? em&D? &uf? v?
ESp?f awG wpfa&GUa&GUjzifh a&GUvsm;vmaeygjyD/ cgudik ;f
em; xdkif;? rIef&D0dk;;w0g;ESihf awmifa0S;axmuful
tm;jyKum jzifh t&ufbD,m? avSmfpm?
acgif&nfqidk rf sm;wGiaf eUpOf rjywf oGm;vmaeMuonf/
olwUdk onf jrwfpmG bk&m;\ tqH;k trukd zDvmuefUvefU
qef u
h sif aejcif;omjzpfonf/ xko
d w
l Udk onf &wemoH;k yg;
ESihf wuG ig;yg;oDvukd apmifx
h ed ;f Mujy;D orx? 0dyem
w&m;? tm;xkwMf urnfqv
kd Qif vl&adk o? &Si&f akd o jzpf
rnf/ rdr\
d 0dnmOfcsKyfcgeD;wGiv
f nf; t,lreS
f b0ul;
aumif;Ekifd o
f nf/ olawmfaumif;wkUd \ xH;k ukd ESv;kH rl
todreS ?f tjrifreS f ?trSwrf eS af om nmPfa&SUxm;um
tedp? 'ku? tew [laom vuPma&;oHk;yg;ukd
qifjcifymG ; rsm;oifyh gonf/ ae0ifcsdecf geD;vmjyDjzpfaom
Ak'b
mom0if trnfcH yk*Kd vfrsm;udMk udKwifjyifqifEidk f
Muygap[l wku
d w
f eG ;f EI;d aqmfvu
dk yf gonf/ /
AGDawmif-[kdif;vkH
avsmeh nf;vmatmif enf;enf;avQmch sp?f enf;enf; avQmh
rke;f jcif;jzifh tcsed af v;awmh ay;um wpfcsed w
f iG f cspjf cif;?
rke;f jcif; ui;faomtjrifjh rwfq;kH aomedAmefukd ,ckb0wGif
awGUjrif&rnfrmS trSeyf ifjzpfygawmh\/
jynfhESpfvGif(tvkH)

trSwfpOf-13

38

F
csif ; oD v &S i f M uD ; \ rjrif E d k i f a om
oHo&mrS uGif;quf rsm;ESifhjrifEdkifaom
omoemrSwfwrf;rsm;(1)
a&Tr*Fvm
csif;oDv&Sif a':&lyod*FD\ vhlb0trnfrSm
a':jr&Djzpfonf/ olrudk aumZm 1305-ESpf waygif;
vjynfah eYwiG f csif;jynfe,f? uefyufvufjrdKUe,?f
usifa'G;tkypf ?k ausmufyu
kH sif;7Gm zcif OD;uke(f rf)? rdcif
a':&Tyx
f nf (ry&Ty)f wdrYk S zGm;jrifonf/ rdbrsm;rSm tky(f yf)yl;
rsdK;EG,?f csif;wdik ;f &if;om;rsm;jzpf\/
olronf aus;vufusef;rma&;rSL; (,cif
tac:-usef;rma&;tifpyufwm) OD;armifvHk;ESifh tdrf
awmifus om;orD; 6-OD; xGe;f um;onf/ MuD;pOfi,f
vdu
k t
f & (1)Adv
k Mf uD;atmifrif;(jird ;f ) ? OD;pD;rSL;? uGeyf sLwm
wuov
kd ?f uav;jrdKU (2) OD;[efwif? vufaxmuf
ynma&;rSL;? aumvi;fjrdKU? (3)'k7JtkyfnTefY0if;(jidrf;)?
(4)raxG;(uG,v
f eG )f (5) armifz;kd wkw(f usiaf 'G;)? (6)rrd;k rd;k &D
wdkYjzpfonf/OD;armifvHk;onf csif;jynfe,f? rwlyDjrdKU
ESpt
f wefMumwm0efxrf;aqmifjyD;aemuf 1969-ckEpS ?f
ESpu
f ek yf ikd ;f avmufwiG f rif;wyfjrdKUodYk jyefvnfajymif;a&TU
vmonf/a':jr&Donf Ak'b
momESihf ywfouf *CeP
od&cdS o
hJ l r[kw?f &wemoH;k yg;udv
k nf; av;av;eufeuf
MunfnKd cJo
h l r[kw/f twef;ynmvnf; atmifco
hJ rl [kw/f
i,fpOfu usifa'G;ausmif; csif;q&mawmfO;D eEd,xHH
pma&;pmzwfavmufom?oif,cl ahJ om rd&;kd zvm Ak'b
mom
wpfO;D omjzpf\/
&[ef;oHCmwdUk \ *kPaf us;Zl;udk rMunfnKd wwf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

ao;ojzif?h i,fpOfu zcifMuD; cdik ;f apaom qGr;f avmi;f


vSLrIuykd if &Suo
f jzifh jiif;qefco
hJ jl zpfonf/ rjr&Donf
r,f'vifukd aumif;pGm wD;cwfEikd af vmufatmif tEkynm
"gwfc&H o
dS jl zpfonf/ rwlyD bmomjcm;ud;k uG,o
f w
l EYkd iS hf
cifrif&if;ESD;ojzifh bmomjcm;bk&m;&Sdcdk;ausmif;rsm;
r,f'vifvu
kd w
f ;D ay;wwf\/
rif;wyfjrdKU aexdik pf Of 1976-ckEpS \
f nae
cif;wpfckwGif rjr&Dtdrfa&SYodkY &[ef;awmf 2-yg;
a&muf&v
dS m\/ rjr&Du taMumif;&if;udk odv
kd tjyif
xGujf yD; zl;awGU&m tvGet
f MH ooGm;\/ olrwpfouf
wmwGif awGU&Szd ;l orQ &[ef;awmfrsm; teuf tom;
ta&mif? t&yftarmif;? Oy"d&yk w
f iG f toyg ,fq;kH aom
&[ef;awmfrsm; jzpfaejcif;jzpfonf/
&[ef;1-yg;u rjr&Dtm; ]]eifu
h v
kd u
kd 7f mS aewm/
vd&k mudo
k ;kH ? a&mh}}[kqu
kd m a&Ta&mif"gwfv;kH wpfv;kH udk
rjr&Dtm; ay;vdu
k af vonf/ rjr&Donf &[ef;awmfukd
MunfnKd vSonf r[kwaf omfvnf; "gwfv;kH ay;jcif;udk
wkejhf yefv
kd tdrx
f 0J ifum aiG 5-usyf &SmjyD;? vSL&ef
xGuv
f m\/ odaYk omf &[ef;awmfrsm; r&Sad wmhacs/
xdpk Ofurjr&Dwrhkd mS txufwef;ausmif;ab;&Sd
abmfv;kH uGi;f aemufzufem;wGif ud,
k t
hf rd cf ef; ud,
k af qmuff
umaexdik Mf u&onf/ wpfaeYwiG f ausmi;fjymwm OD;cGD
gD&Sdef;\ ZeD;rSm rD;zGm; r&yJ? yifyef;qif;&Jae7Sm\/
rjr&Donf ]]vd&k mudo
k ;kH }}[lqu
kd m ay;oGm;aom "gwfv;kH udk
owd&vmonf/ xdkYaMumifh "gwfvHk;udk a&pdrfjyD;?
rD;aeonfukd wdu
k &f m tvG,w
f ul arG;zGm;Edik af Mumif;
tHMozG,fawGU&Sd &avonf/ xdktcsdefrSp rjr&D\
owif;rSm ausmMf um;oGm;avonf/
"gwfv;kH udk &7Sjd y;D aemuf 2-eSpt
f Mum (1978)wGif
rjr&DrmS pdw"f gwfaxGjym;rIrsm; jzpfvmonf/ csi;f xH;k pHt&
tokb tavmif;aumifukd xif;yHak y:wif rD;&dUI aeMuyH?k
u,fMuyg[k i,foyH gatif atmf[pfaeMuyH?k rJr0J 0
taumifrsm;vIy&f mS ;aeMuyH?k id,
k akd tmif[pfaeMuyHrsm;udk
wu,fw
h u,fvv
kd jkd rif&Mum;&onf/ aMumufvefph ;kd &dr?f
pd w f a xG j ym;rI r sm;jzpf v monf / rjr7D o nf ol r \
oli,fcsif; rtke;fcifudk ajymqdkar;jref;aomfvnf;
rtke;f cifu rajzEdik f ay/

trSwfpOf-13

39

pdwfaxGjym;rIrsm;onf wcgw&H tawmfyif


qd;k 0g;vmwwfonf/ jrKd Ujyifxu
G
f awmifZvyfyef;rsm;udk
yvdik ;f xJocYkd ;l xnfu
h m ye;frsm;udpk m;onf/ nae 4-em&D
avmuf q d k v Qif jyef v mwwf o nf / wpf c gwpf & H
0wfjzpl ifMu,f0wfy*k Kd vfu olUudv
k rS ;f ac:onf/ xdak e&modUk
roGm; vQif MudK;uGi;f jzifh vSr;f ypfvu
kd &f m vnfyif;rSm
MuKd ;tpf ojzifh emusicf cH ufpmG atmif[pfae&wwfonf/
rjr&D u d k t&l ; [k q d k u m yg&*l t csd K UES i f h jyoonf /
roufomay/
1978-79 ckESpfavmufwGif rif;wyfjrdKUe,f?
jynfoUl aumifpD twGiaf &;rSL;tjzpf aqmif7u
G af eolrmS
OD;armifarmifjzpfonf/ OD;armifarmifonf rEav;?
&efuif;awmifwiG f oDwif;oH;k aeaom a&Tbq
kd &mawmf
OD;eEd,udk rif;wyfodkYyifhonf/ a&Tbdkq&mawmfonf
oufawmf 30-avmufa&mufaeaomfvnf; orx
tif t m; txl ; aumif ; rG e f j yD ; ? 'k u a &muf a eaom
a0ae,swdt
Yk m; u,fwifaeol[k xif&mS ;onf/
rjr&DrmS pdwaf xGaeaomfvJ rlreS pf w
d f 0ifcsefd v
f nf;
&So
d nf/ pdwrf sm;yHrk eS jf zpfaecsdew
f iG f rjr&Du rtke;f cifukd
ac: OD ; eEd , xH oG m ;vd k o nf / aeaumif ; ap&ef
tuk o cH v d k o nf / rtk e f ; cif u taz:tjzpf
rvdu
k v
f akd omfv?J rjr&Du twif;ac:ojzifh vdu
k v
f m
cJ\
h / OD;eEd,
oDwif;oH;k &m OD;armifarmiftrd o
f Ukd 0ifcsed w
f iG f
OD;eEd,
u- ]]rvdu
k cf siw
f hJ vluakd c:vmwmud;k }}[k ajym&m
? rjr&DwUkd tHMooGm;onf/
OD;eEd,u rjr&Dtm; ]]eihu
f &kd mS aewmMumjyD/
cufawmhcufjy/D eif taocHrvm;? t&l;cHrvm;? txGucf H
rvm;? 3-ckxu
J 1-ckuakd &G;}} [kq\
kd / rjr&Du }}t&l;vJ
rcHb;l ? txGuv
f rJ cHb;l ? taoyJ cHr,f }}[k qd\
k /
OD;armifarmifu ,Mwmacsay;vdhk &rvm;[k ar;\/
OD;eEd,u t"dXmef0ifcikd ;f yg? [kq\
kd / ukvm;ye;frsm;udk
cl; yef;arGU,mudck if;&onf/ yef;arGU,may:wGif ydwjf zLudk
cif;&onf/ 3-xyfcif; 3-&ufwikd w
f ikd t
f yd &f onf/ 3&ufwu
kd w
f ikd af &udo
k m aomuf&onf/
OD;eEd,u ]] awmf7w
kH ef&v
kH [
l m yef;arGU,meJU
tdy&f wm r[kwb
f ;l }} [kred Mfh um;ao;onf/ odaYk omf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

rjr&Dum; yHrk eS pf w
d o
f Ykd jyefra&mufao;ay/ xdo
k Ykd ra7muf
ao;apumrI aoab;rS a0;cJjh y[
D u
k m; qdEk ikd yf gvdrrhf nf/
25-12-1978 wGif touf 32-ESp7f u
dS av;
6-a,muf rdcifwpfO;D onf usyaf iG 300-usyu
f x
kd nfu
h m
ta&mif;t0,fav; bmav;vkyzf Ukd &nf7,
G
f rif;wyfrS
yckuL odUk um;jzifh xGuv
f mcJo
h nf/ yckuL odaYk &mufz;l
aomfvJ tjcm;jrdKU7Gm a'orsm;odu
hk m; ra&mufz;l ay/
yckuLwGif cPem;jyD;vQif {&m0wDjrpfudk
oabFjzifh ul;um? jrif;jco
H Ykd a&mufvm\/ b,fou
l rSvJ
rac:? bmtaMumif;jycsufrS r&SdbJ jrif;jcHzufodkY
a&mufvmonf/ jri;fjcHbw
l moGm; &efuek o
f o
Ykd mG ;aom
&xm;vufrw
S 0f ,fzv
Ykd yk &f m a'gufcsmaqmi;fxm;aom
&aohMuD;wpfO;D u ]]eifzh Ykd &xm;vufrw
S f ig0,fjyD;jyD}}
[kqu
kd m vufrw
S v
f may;\/ &aohMuD;rSm cefrY eS ;f ajc
touf 80 cef&Y adS yjyD/ xdrk cd ifrmS rjr&Djzpfay\/
&xm;ay:wGif rjr&D Adu
k q
f mvmonf/ &aoh
MuD;u npfywfaya&aeaom csdKifu
h jkd yum tpmauR;
rnf[q
k \
kd / rjr&DrmS &G
H rqH;k jyD/ &aohMuD;u csdKifx
h rJ S
aumufniS ;f xkyrf sm;udk ,lauR;jy;D ]]'gudpk m; ?7-&uftqm
cHw,f}} [kq\
kd / ol ajymovdyk if 7-&ufwikd w
f ikd f tqmcH
aMumif;awGU&\/
&ef u k e f b l w mMuD ; a&muf vyG w m zuf o d k Y
oGmaom oabFmudk pD;vmcJo
h nf/ oGm;vdak ompdwjf zifh
oGm;aejcif;omjzpfonf[k qd\
k / oabFmay:wGif zsm;ygav
awmh\/ 0wfjzLpifMu,f0wfxm;aom yk*Kd vfwpfO;D u
]]vmrJOh ykoaf eYrmS aeaumif;oGmvdrrhf ,f? zsm;wmu eifu
h kd
'Pfcwfxm;wm}} [k ajymaMumif; tdyfrufruf\/
Oykoaf eYwiG f trSeyf if aeaumif;oGm;\/
oabFmu vyGwm jrKd eY ,ftwGi;f 7Sd bDww
G &f mG odYk
qdu
k af &muf&m? rjr&DvJ qif;vdu
k o
f nf/ rjr&Donf rkq;kd r
wpfOD;tdrfodkY a&mufoGm;\/ pdwfaxGaomtcgrsdK;
bk&m;av;ydik ;f 7Sd OD;0g,r\ ausmif;odYk oGm;um xdik af e
avh&\
dS /
bDww
G &f mG wGif xH;k Al;ustydik ;f csi;f vlrsKd ;tarmif
ESihf &cdik v
f rl sKd ; raxG;pdew
f Ukd ZeD;armifE&HS MdS u\/ olwo
Ykd nf
rjr&D\ owif;udMk um;&onf/ &Gmom;awGu rjr&Dukd
ar;Mu\ /

trSwfpOf-13

40

eifbmvlrsdK;vJ(csif;vlrsdK;)
b,fuvmwmvJ( csi;fjynfe,f? rif;wyfu)
b,fomG ;rvdUk vJ( rodb;l )
bmvkyzf v
Ykd mwmvJ(rodb;l )
csif;rav;? &aoh0wfrvm;( r0wfb;l )
rjr&Donf wpfcgw&H ewfy;l ovdk yl;jyD;? uav;
rsm;ESihf vifa,musfm;udk xm;cJah Mumif;vJ ajymao;\/
OD;tarmifonf olwdkYtdrfteD;wGifrjr&DaezdkY tdrfav;
wpfv;kH aqmufay;um? tcsderf eS f xrif;ydUk ay;\/

A
aumZm 1341 ?0gqdv
k jynfah usmf 8-&ufaeY
(16-7-1979) wGif rjr&Donf 8-yg;oDvudk cH,u
l m
a'gufcsmaqmif;aom &aohrjyKcJhonf/ yGJvSLaepOf
0wfjzLpifMu,f yk*dKvffwpfOD;onf a&c&m;wpfckjzifh
tarT;eHo
h ma&rsm;udk rjr&Du,
kd af y:odYk oGe;f avmifay;ae\/
tnpftaMu;rsm;? tjypfrsm;udk pifMu,fatmif aq;ay;
wm[k v J qd k a o;\/ tarT ; eh H o ma&rsm; oG e f ;
uspdk&TJaejcif;udk rjr&Dtyg0if y&dwfowftm;vHk;u
jrifawGUMuaomfv?J 0wfjzLpifMu,f0wfy*k Kd vf\
f ajymqdjk yK
rlyu
kH kd rjr&DwpfO;D wnf;om jrif&ayonf/
(rSwcf suf/aemifEpS f 30-cefY 2008-wGif {&m0
wDwikd ;f wGif em*pfrek w
f ikd ;f aMumifh 'kuq
if;&J a&mufMu&m
?rjr&D wjzpfvJ oDv&Siq
f &mMuD; a':&Iyod *F o
D nf olrudk
auR;arG;apmifah &SmufcahJ om OD;tarmifEiS hf raxG;pdew
f t
Ykd m;
jyefvnfaxmufyv
hH LS 'gef;cJyh g\/pma&;aom 6-11-11
wGif OD;tarmifwYkd ZeD;arifEHS ouf&x
dS if&mS ;&Sad eygao;\/
&aohr 0wfjyD;aomtcg pdwaf xGaerIrsm;?
&l;oGyf aerIrsm;rSm ydef;Mum&Gufay: a&rwifouJhodkY
uif;pifyaysmufoGm;avonf/ yuwd rlrSefpdwfrsm;
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

jzpfvmaomtcg vifa,musfm;ESifh om;orD;rsm;udk


owd&vmonf/ oHa,mZOf\ MuD;rm;jyif;xefaom
xdk;ESufrIudk cH&\/ &ifxJ rD;&J&J ylavmifaeaom
ausmufwHk;rD;cJuJhodkY cHpm;&onf/ om;orD;aZmu
tb,frQjyif;xefoenf;qdak omf rif;wyf usefcahJ om
2-ESpforD;av;udk ajy; Edk hwdkufvdkaompdwfrsm;
tjyif;txefjzpfay:vmonf/
&aohr b0wGif 8-yg;oDvudak pmifo
h nf/
oufowfvw
G pf m;onf/ pmudk a&;wwfzwfwwf&&kH adS om
&aohr tzdYk ig;yg;oDv? &Spyf g;oDvudk q&mawmfO;D 0g,r
\ oifjyay;rIjzifo
h m rSwo
f m;ae&\/ *kPaf wmfyw
k ;D
rsm;udv
k J pdwaf e\/
e,f a'orsm;rSm rdrad &muf&u
dS sifvnfchJ
zl;aom ae&mvdjk zpfae\/ jynfwiG ;f ppfaMumifh jyKd usysupf ;D
oGm;cJah om apwDrsm;teuf anmifausmif;apwDukd tm&Hrk S
tvdv
k jkd rifae&onf/ nmPfawmf 9-awmf jrifah om
xdak pwDysuu
f kd ppfyifu iHo
k mG ;\/ ewfrsm;? yk*Kd vfrsm;u
apmifah &Smufxm;onfh oabmvJ jzpf\/ xdak pwDukd
jyefjyifvakd om qErsm;jyif;ysae\/
&aohronf armifjyHK;ESifh ydkufaxG;wdkYudk?
apwDysut
f m; &Smaponf/ tm&Hx
k rJ mS jrif&onfh ae&mudk
?aoaocsmcsm ajymjyonf/ vG,fvG,fESifh &Smr&/
aemufq;kH wGif &SmawGUoGm;onf/
apwDjydKusysufq;D pOfu Xmyem ypnf;tcsdKu
h kd
vltcsKd Uu ,laqmiford ;f qnf;xm;Mu\/ apwDa[mif;udk
topfwnfrnf? Xmyem ypnf;rsm;jyefvmvSLMuzdkY
EI;d aqmif&m tawmfrsm;rsm;u jyefvmvSLMuonf/ e0&wf
9-yg;pDjc,fxm;aom ypnf;rsm;? ausmufrsKd ;pH?k yw jrm;
rsKd ;pH?k aMu;pnfwu
Ykd kd jyefvnf&&So
d nf/ tcdsKUu vG,v
f ,
G f
ES i h f jyef v mvS L Muonf r[k w f ? td y f r uf x J w G i f
ypnf;jyefrtyfvQif tb,foYkd aom ab;&efrsm; awGUMuKH
&rnf[k jrifrufojzifh aMuufvefUvmvSLMujcif;jzpf
onf/ Xmyemrsm;vmwl;ol? vm,lo[
l k &aohrtm;
tcsdKUu uJ&UJ Mu ao;\/
&aohruawmh anmifyifatmufwiG f t"dXmef
ykw;D udk MudK;MudK;pm;pm; pdwaf eonf/ t&d;k yifaMuaMu?
ta&yifcrf;crf;?toufuykd "gerxm;bJ t"dXmefjyKae\/

trSwfpOf-13

41

jyefvmvSLMuaom Xmyemypnf;rsmteuf
tvGex
f ;l jcm;aom ausmufrsu&f wemwpfrsKd ;rSm t&nfvhJ
aejyD;? apwDyu
kH kd twGi;f jrifae&jcif;jzpfonf/
,cifu xdak pwDysufteDoYkd a&mufomG ;vQif
ajrGvu
kd cf &H jcid;rsdK;udk MuHKcJMh u&zl;\/ apwDix
kH m;aom
ppfyifMuD;\ t&Gufudk udkifrdvQif vufarmi;frsm;
a&mifudkif;emusifjcif;rsdK;vJ MuHKMu&\/ apwDysufrSm
jrpfurf;ezl;wGif&Sd\/apwDysufae&mudk awGhonfrSpjyD;
xdu
k rf;ezl;wGif toHcsJUpufjzift
h vSLcH&m yg&rD&iS rf sm;u
vn;f tm;wufoa&mvma&muf vSL'gef;Muonf/ 9vxJjzifh xD;wifEikd cf \
hJ /
xD;rwifrD ydEw
J ikd u
f kd aqmuf&u
G af epOf tvGef
xl;jcm;aom tjzpftysufwpfck jzpfymG ;cJ\
h / apwDwpfck
vH;k paum0dik ;f ouJoYkd cg&r;faejcif;jzpfonf/ bk&m;\jirf;
rsm;yif vIyfcgaeojzifh yef;&Hq&mrsm; aMumufvefU
wMum;qif;ajy;Muonf/ &aohrudk taMumi;fMh um;&m?
&aohruvnf;rjzpfEdk[k ,lq yef;&Hq&mrsm;udk
aigufirf; vTwv
f u
kd u
f m oGm;Munf\
h /
apwDrmS trSeyf if cg&rf;ae\/ &aohrvJtajc
taerSeu
f dk &dypf m;rdomG ;u opmt"dXmefukd 3-MuDr?f 3cgwdik w
f ikd jf yKvdu
k af v\f/ xdt
k cgusrS cg&rf;rI&yfomG ;\f/
&aohr rjr&Donf om;orD;wdu
Yk kd tvGeo
f wd&
ojzifh apwDwnfjyD;vQif vlxu
G
f rif;wyfojYkd yef
rnf[k pdwu
f ;l xm;cJ\
h /onfukd omoemjyK txuf
yk*Kd vfrsm;u oabmus[ef rwlay/ xdaYk Mumifh vlrxGuf
ap&ef?bk&m;wnfr?I rjy;D atmifvyk af vovm;[k,q
l zG,&S\
d /
f (rSwcf suf/ / avmuDA[kow
k jynhpf akH omq&mMuD;
wpfOD;u?dk udpE Sifh pyfvQOf; ar;jref;&m &l;udef;?
aoude;f &Sw
d o
YJ u
l kd yXmef;quf&o
dS al wGu apmifah &Smuf
u,fwifjy;D ? omoemjyKapwmeJUwlygw,f/ vljyefxu
G &f if
&l;ude;f ? aoude;f vJ &Sad umif;&Srd ,f/ rjr&D&UJ om;orD;awGu
olwt
Ykd ar &l;rJU? aorJU tpm; touf&iS jf yD; omoemjyK
aewmudyk jkdy;D 0rf;omoifw
h maygh/ 'Doabmudk em;rvnf&if
rdcifukd pdwx
f u
J jypfrmS ;wwfw,f}} [kajymygonf/)
&aohrrSm rsuf&nfusavmufatmif jzpfomG ;
onf/ ]]jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd &Scd ;kd yg\/ omoemjyKyk*Kd vf
taygif;wdkU? uREkfyfonf b0oHo&mtqufqufu
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

jyKrdrmS ;aom tukov


kd f 0#faMuG;rsm;ud?k ukov
kd af umif;rI
rsm;jyKum qyfygrnf? apwDa[mif; apwDysufrsm;udk
jyKjyif&ef tm&Hrk w
S qifh nTejf yorQukd ausyeG pf mG aqmif&u
G f
rnfjzpfaMumif;?av;eufpmG opm t"dXmefjyKyg\/xdo
k pm
uwd ysu,
f iG ;f cJyh gvQif 0&Zdev
f ufeufjzifh 8-pdwf cGu
J m
ysufq;D &ygapom;/}}[krjr&Du t"dXmefjyKvdu
k \
f /
xdt
k cgrS vIy,
f rf;aeaom apwDvJ &yfomG ;awmh
\/ &aohronfvJ omoemhE,
G 0f ifov
fD &Sijf zpfum 511-11wGi?f oufawmf 68-&Sjd y/D ,aehxo
d moemjyKaeyg\/
yxrOD;pGmjyKjyifx;D wifcahJ omapwDuu
dk yfausmu
f rm atmif
af pwD[b
k UJG rnfocJ\
h / OmPfawmf 9-awmif&\
dS /
a&ppf? aq;? ausmif;? ta[mif;jyKjyif ?yOGit
f |
?ig;0um;? avmuvlaygif;?ouf&n
S af Mumif;wnf;[k
jrwf A k ' u a[mcJ h \ / a&ES i f h y wf o uf a omtvI ?
aq;0g;tvSL? ausmif;tvSL? ausmif;a[mif;? apwD
a[mif;udk jyKjyifaom tvSL? ig;yg;oDv? &Spyf g;oDv
apmifhxdef;jcif; ponfwdkYum; touf&SnfaMumif;
w&m;rsm;[k qdv
k o
kd nf/ &aohronfvnf; ysuq
f ;D aysmuf
uG,f ?wdrfjrKwfaeaom apwDa[mif;udk jyKjyif
xD;awmfwifcahJ vjy/D xdt
k csed rf S p q&mr[ktac:cH&um?
trsm;\ &dak oav;pm;rIukd &cJ\
h /
aumZm 1348-ckEpS (f &aohr rjr&D\ touf
43-ESpfwGif)oDv&Sif 0wfjzpfcJh\/ OyZm,fq&mrSm
atmifqef;awm& (rd;k ukw)f q&mawmft&Sio
f 'ruw
d d
jzpfygonf/ oDv&Siu
f kd a':&Iyod*F [
D k bGUJ ay;cJ\
h / oDv&Sif
onf {&m0wDwikd ;f ? &efuek w
f ikd ;f ? rGejf ynfe,f (oxkH
jkd rdKU)? rEav;wdik ;f (tif;0)- xdk 4-ae&m? 4-Xme
apwDa[mi;frsm; jyifqifc\
hJ / omoemjyKcJ\
h /
rEa v;rS wynf'h umrsm;u oDv&SiMf uD;tm;
xD;vIid &f iS rf ,fawmfMuD;[k odMu\/ &efuek rf S wynf'h um
rsm;u oDv&SiMf uD;tm; csif;r,fawmfMuD;[k odMu\/
oDv&SiMf u;D \ b0rSww
f rf;rsm;udk qufvufa&;
om;Mujcif;jzifh csif;Ak'bmom0if oDv&SiMf uD;\ oDv?
orm"d? ynmudk ylaZmfMu&rnfjzpfygonf/ (tydik ;f 2?
3? 4? ----pojzifh a&;om;ygOD;rnf/
a&Tr*Fvm ((6? 11? 11)

trSwfpOf-13

42

G
ywd&ly a'o [kwf? r[kwf
&Sifa&0w
wpf&cH gwGif &Gmwpf&mG omoemjyKaeaom
&[ef;awmfwpfyg;xHodkY tjcm;aom &[ef;awmfrsm;
vma&mufvnfywfMuuke\
f / tm*EKk &[ef;awmfrsm; onf
xdo
k moemjyK &[ef;awmftm; odq
hk Mkd uuke\
f /
(igh&Sif. oifonf &Gm raeoif/h t&yfonf
ywd&yl a'o t&yf r[kw/f )
(tb,faMumifh ygenf;)
(&G m onf tvG e f q if ; &J \ / zG , f z G , f & m&m
aumif;aumif; rGerf eG f aMumfavSmf csufjyKwf wwfjcif;
vnf;r&SMd u/ a&vHjk yKwfrsm;udo
k m oift
h m;qufuyf\/
vSL&'gef;&rSe;fvJ rodMu/ &GmuJoYkd o'gw
&m;enf;yg;
aom&Gm[l igwdrYk awGUzl;acs? &GmolMuD;uom oift
h m;
rao&Hk auR;arG;ay;vSLjy;D ? use&f mG om;rsm;url oift
h m;
zkef;awmif;,mpumuJhodkYtxifao;? tjrifao;&SdMu
uke\
f / uav;i,frsm;tm; oifupmoifay;aejcif;udk
tvG e f w&m aus;Zl ; wif ; 0rf ; ajrmuf & rJ h t pm;?
aus;Zl;wifzYkd a0;pG/
olwYkd xH;k pH"avht& uav;xde;f ?xif;acG? a&cyf?
xrif;csufpaom vufwv
kd ufawmif;cdik ;f apae&aom
uav;i,frsm;tm; oifu ac:,lojzifh &Gmom;rsm;?u
oduatmuf jzpfatmif vkyfaeonf[kyif oifhtm;
txifrmS ; tjrifrmS ;jzpfaeMu&Sm\/ olMuD;udk aMumuf
omvQif oifu
h kd armif;rxkwMf ujcif;jzpfonf/
]]oifonf "rm p&d, atmifjrifjyD;aom usrf;
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

wwf a ywwf j zpf y gvsuf omoemrwnf a omypE


&mZft&yf a'o ausmif;xdik
f bmtusKd ;&Sd tHeh nf;/
oif\ynmESihf oif\ oDvodum udk wef;zd;k xm;ylaZmfrnfh
zGUjH zKd ;pnfyifaom jrKd U&Gma'orsm;um; ra&rwGuef ikd af tmif
&Sad cs\/xdjk rdKU&Gma'orsm;odYk ,ckyifMuGcsDoif\ wefz;kd
udjk yygavmh? ywd&yl a'ot&yfoo
hkd m MuGygavmh/}}
xdt
k cg omoemjyK&[ef;onf odjhkyefvnfred Uf
awmfr\
l /]]ywd&yl a'ot&yf[o
l nf tb,fenf;}}
]]igwdu
Yk ajz&efrvd?k oifojd yD;jzpfonf}}
]]aumif;ygjyD? igyif ajzygtH/ (1) Opm(2)ynm
(3)ukov
kd f xdk 3-rsKd ;&Edik af om t&yfukd ywd&yl a'ot&yf
[kqykd g\/ &Gm ynmr&Edik af omfvJ y&d,wd pmayrsm;
udk igonf tweftoihf oif,cl jhJy;D jzpfygonf/ igwd&Yk [ef;
awmfrsm;onf Opm"e&SmrS;D zdYk &nf&,
G cf sufjzifh &[ef;
0wfvmMuolrsm; r[kwfacs/ ypnf;rodk? rsufrwdk?
cif y sd K MuD ; yG m ;aMumif ; [k a&S ; ol a wmf a umif r sm;u
qH;k rcJMh ujy;D jzpfygonf/ xdaYk Mumifh &Gm Opm vmbfvmb
r&ojzifh 0rf;enf;&ef taMumif; r&Sad y/ oA' geH "r' geH
Zdemwd[k igwdUk q&m jrwfA'k u a[m\/ tvH;k pHak om
tvSL'gewdkYwGif w&m;tvSLum;tjrwfqHk;[k qdkvdk
aMumif; igh&iS w
f Ykd odMujyD;jzpfonf/ omoemjyKukov
kd f
xufjrwfaom ukov
kd u
f m;r&Sjd yD[k qdMk u\/ igonf
7GmwGif omoema&muf&Sd xGef;um;zdkU tyifyef;cH
tm;xkwaf e\/ xdaYk Mumifh 7Gmonf ightzdUk tjrwfq;kH
ukov
kd x
f ;l MuD; &apEdik af om ae&mXmejzpfaomaMumifh
oifhwifhavsmufywfaom t&yfa'oyifjzpfawmh\/
oifwu
Ykd &Gmonf &[ef;oHCmtwGuf ywd&yl a'o
r[kw[
f q
k ckd MhJ u\/ tu,fpifppf pum; rSm;jcif;ru
rSm;ayawmh\/}}
]]&wemoH;k yg; rwnfaomt&yfukd ywd&yl t&yf
r[k w f [ k v J qd k M uuk e f \ / ,mZf e wf y l Z mf j cif ; ?
&wemoH;k yg;udk rqnf;uyfMujcif;wdaYk Mumifh t&yfonf
ywd&yl a'o r[kw[
f k qdo
k ifyh g\/}}
]]&wemoHk;yg; rwnfaomt&yfudk ywd&ly
t&yf[k {ueftm;jzifh rqdkEdkif/ bk&m;&SifESifh wuG
omoemjyK t&Sio
f jl rwftaygif;wdo
Yk nf &wemoH;k yg;

trSwfpOf-13

43

csif;oHCmomr*DtzG
tzGJMuD;\
yxrtMudrf csif;oHC oE
dygw
oE ygw
pHknD tpnf;ta0;yGJ usif;yjyD;pD;

D
SK&S
&Sefvdef;
(rd;k rc0ufqu
kd w
f iG f 16-2-16 wGif az:jycJah omowif;)

rwnfao;aom a'orsm;&Sd a0ae,swx


Ykd H MuGa&mufum
&wemoH;k yg; wnfatmiftm;xkwMf uuke\
f / &wemoH;k yg;
rwnf a o;ojzif h ywd & l y a'o r[k w f [ k qd k u m
vpf v S L &I c J h M uygvQif Ak ' " r u d k od & S d u sif h o H k ; cG i f h
qdwo
f Ok ;f oGm;rnfomjzpfyg\/ usefrmjcif; r&Sad o;olukd
om uko&ouJhodkY? omoemrwnfao;olwdkYudkom
omoem jyK&rnfr[kwyf gavm/}}
tm*E kK&[ef;wdkYvJ wHkhjyefrIrjyKMuawmhbJ
jyefMuGomG ;Muavawmh\/
xdk&[ef;onf xdk&Gm ESpf 40-cefY pGJpGJjrJjrJ
oDwif;oHk; omoemjyKvmcJhaom tusdK;qufaMumifh
xd&k mG &Sd wdik ;f &if;om; 90-&mcdik Ef eI ;f cefo
Y nf Ak'"ru
kd
od&SdusifhoHk;cGifh&cJhMuavonf/ usrf;wwfaywwf
&[ef;oHCm 3-yg;vnf; xd&k mG rS ay:xGe;f cJah vjy/FD xd&k mG udk
ywd&yl t&yf r[kw[
f k ausmcdik ;f oGm;cJyh grl xd&k mG Ak'b
m
om 0ifwpfO;D rQyif &Sad wmhrnf r[kwyf gacs/
&Sifa&0w
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m csif;oHCmomr*DtzGJMuD;\
yxrtMudrf csif;oHCoEyd gw pHn
k D tpnf;ta0;yGu
J kd
2016 azaz:0g&Dv 12 ESihf 13 &ufrsm;wGif 2 &ufwikd f
wdkif rauG;wdkif;a'oMuD;? rif;bl;c&dkif? rif;bljrdKU?
a&Tawmifausmif;wdu
k f usi;f y&m csi;f oHCm 59 yg;onf
a'oqd k i f & m oH C ud k , f p m;vS , f r sm;tjzpf
wufa&mufawmfrcl MhJ uonf/csi;f oHCmrsm; oDwif;ok;H &m
a'orsm;rSm csif;jynfe,f? &cdik jf ynfe,f? rauG;wdik ;f
a'oMuD;? yJc;l wdik ;f a'oMuD;? {&m0wDwikd ;f a'oMuD;?
&ef u k e f w d k i f ; a'oMuD ; ? rE a v;wd k i f ; a'oMuD ; ?
aejynfawmfa'owdkYjzpf&m xdka'orsm;udk udk,fpm;
jyKwuf a&mufcMhJ ujcif;jzpfonf/
pHn
k pD nf;a0;yGw
J iG f obmywdq&mawmftjzpf
txufrif;vSjrdKUe,f? rvGeaf &cg; pmoifwu
kd rf S q&m
awmf OD;ynmomrd (omoe"Z? "rm p&d,) oufawmf
71? 0gawmf 51u aqmif7u
G af wmfro
l nf/
wGb
J uf obmywdq&mawmfrsm;tjzpf aqmif
&Guaf wmfrMl uaom q&mawmfrsm;rSm
(1)txufrif;vSjrdKUe,f? rvGepf rf;&Gm/ q&mawmf
OD;aombe oufawmf 79? 0gawmf 59
(2)txufrif;vSjrKd Ue,f? qifrawmif&mG q&mawmf
OD;okZmw oufawmf 70? 0gawmf 50
(3)yef;awmif;jrKd Ue,f?qkawmif;jynfah usmif;q&mawmf
OD;auvmo oufawmf 64? 0gawmf-44
(4)rEav;jrhKd ?rpd;k &drw
f u
kd pf mcsq&mawmfO;D nmPm
bd0o
H ?o-t "rm p&d,? oufawmf 55? 0gawmf 35
tcrf;tem;r;Iq&mawmftjzpf rvGeaf & cg;pmoif
wdkufrS OD;auvmou aqmif7Guf awmfrlonf/
tpnf ; ta0;yG J ? yxraeh e H e uf y d k i f ; wG i f obmywd
q&mawmfrsm;u Mo0g'pum; csD;jrSifhMujyD;aemuf
tif;pde?f &Gmrq&mawmfMuD; OD;wdavmumbd0o
H xHrS
ay;ydaYk om o0PfvmT ud rif;bl;? oHo&m at;q&mawmf
OD ; tmpd P

uzwf M um;onf / o0Pf v T m wG i f


tpnf;ta0;jzpfay:vmonfudk 0rf;ajrmuf0rf;om
vufcHMudKqdkaMumif;? ,cktpnf;ta0;uaejyD; (1)
csi;f trsKd ;om;rsm; pnf;vH;k a&;? Avig;wefjynfph akH &;wdu
Yk kd

trSwfpOf-13

44

vnf;aumif;? (2) jrefrmwdik ;f &if;om;tm;vH;k pnf;vH;k a&;


Avig;wef jynfpakH &;wdu
Yk kd vnf;aumif;? (3) jynfaxmifpk
orw jrefrmEdkifiHawmfMuD; pnf;vHk;a&;Avig;wef
jynf h p H k a &;wd k Y u d k v nf ; aumif ; pG r f ; Ed k i f oavmuf
nDnDnTwfnTwf wdkifwdkifyifyif aqmif&GufMuyg[k
wdu
k w
f eG ;f aMumif;pojzifyh g&So
d nf/ xdaYk emuf MuaG &mufaom
oHCmpm&if;udk twnfjyKawmfrMl uonf/
xdaYk emuf csif;oHCoEyd gw pHn
k t
d pnf;ta0;
usif;y&jcif;ESifh jzpfay:vmyHkudk MunfhjrifwdkifjrdKUe,f?
uefom,mausmif;wdu
k f em,uq&mawmf OD;eEr mvm
avQmufxm;onf/ xdaYk emuf OD;eEr mvmuyif ,refEpS f
csif;bk&m;yGw
J iG f zGphJ nf;cJah om csif;oHComr*DtzhMJG uD;
\ zGpYJ nf;yHk pnf;rsOf;rsm;udk zwfMum;avsmufxm;um
oH;k oyf twnfjyKawmfrMl uonf/ xdaYk emuf a'oESihf
e,fy,f qdik &f m q&mawmfrsm;u csif;Ak'o
moem\
y&d,wf? y#dywfEiS hf y&[dw omoemjyKvkyif ef;qdik &f m
pmwrf;rsm; udk wifoiG ;f zwfMum; avQmufxm;Muonf/
pmwrf;rsm; avQmufxm;&m; 1/ tawGUtMuHK? 2/
tcuftcJ 3/ajz&Si;f enf; xdk 3-csifwyhkd g0ifonf/
'kw,
d aeY eHeufyikd ;f wGif csif;Ak'o
moeygvu
tzGJU\ avQmufxm;vGTmudk tzGJU\udk,fpm; qvdkif;
oD[xGef;u zwfMum;avQmufxm;onf/ csif;ygvu
tzGUJ \ avQmufxm;vTmwGif 1948 vGwv
f yfa&;&aomtcg
csif;awmifa'oae csif;vlOD;a&\ 20&mcdkifEIef;rQom
bmomjcm;jzpfMuaMumif;? vGwv
f yfa&; &jyD;aemuf
ESpaf ygif; 70-cefY umvtwGif csif;jynfe,f\ 70&mcdik Ef eI ;f ausmf bmomjcm;jzpfomG ;aMumif;? omoemjyK&m
wGif wm0ef&o
dS w
l o
Ykd nf rdrw
d n
Ykd zhH sif;rSm;,Gi;f rIrsm;udk
0efrcH&MJ uaMumif;? e,fcsJUrsm;tm; tjypfyckH sjcif;onf
ol&aJ bmenf;jcif;jzpfaMumif;? rdrw
d u
Ykd ,
kd w
f ikd f tpGe;f a&muf
t,lo;D ol rjzpfzYkd vdo
k vd?k t,lo;D bmomjcm;wd\
Yk
vkyMf uHru
I v
kd nf; owdjyKoifah Mumif; pojzifh yg&So
d nf/
xdkYaemuf a&Tpufawmfcsif;bk&m;jyKjyifxdef;odef;a&;rS
OD;atmifarmif;u omoema&;qdik &f mrsm; avQmufxm;\/
xdaYk emuf pkpnf;xm;aom tcsuftvufrsm;udk
jyefvnfo;kH oyfMujy;D vG,u
f v
l sijf refpmG taumiftxnf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

Z
f bmomjyef"rpmaytwG
pmaytwGuf vI'gef;Muolrsm;
(1)udak tmifujkd rif+h ra0a0at;?okcrdwL uGeyf sLwmpmpDEiS hf
phf mtkycf sKyfvyk if ef;?209 atmifarwm txufvrf;? ,rkeH m
1-&yfuu
G ?f a'gyk/H
20000-usyf
?(2)OD;ausmaf usm?f OuX?"rausmif;awmftzG?hJ aejynfawmf?
50000-usyf
(3)OD;bpk;d ?'kw,
d OuX?"rausmif;awmftzG?hJ aejynfawmf?
5000-usyf
(4) udck sif;+rarZifarT;?r&rf;uke;f ?
10000- usyf
(% 5)a':cifr;kd oD
100000-usyf
(6)rcsdK0wf&nfjidr;f
10000-usyf
(7)rdbrsm;jzpfaom(OD;[ke;f idik ;f atmif)+a':c,fprd ;f wdu
hk kd
trI;xm;jy;D ?qvdik ;f idik ;f atmifved ;f +rolZmatmif?ta&Sjh yif
&f yfuu
G ?f rif;wyfjrdK?h csif;jynfe,f
50000-usyf
az:aqmifEikd rf nfh vkyif ef;udk aqG;aEG;awmfrMl uonf/
xdkYaemuf bPmaiG&SmazGrIESifh toHk;jyKjcif;qkdif&mudk
aqG;aEG;awmfrMl uonf/ xdahk emuf vkyif ef;pOfcsrw
S jf cif;ESihf
taumiftxnfaz: aqmif&u
G rf nfu
h mvudk owfrw
S f
awmfrlMuonf/xdkYaemuf 'kwd,tMudrf pHknDpnf;
a0;yGJusif;yrnfh aeh&ufESifh ae&mudk owfrSwfawmf
rlMuonf/ xdaYk emuf obmywd q&mawmfu ed*;kH csKyfMo
0g' jrGwMf um;awmfrjl yD; tcrf;tem;udk atmifjrifpmG
&kyo
f rd ;f awmfrMl uonf/
vuf v S r f ; rD o rQ pm&if ; aumuf M unf h & m
jrefrmEdik if w
H iG f csi;f &[ef;awmfaygif; 250 cef?Y omraP
aygif; 50 0ef;usif? oDv&Sif 30-0ef;usif &Sad Mumif;
t&Sief Ermvmu rdeMYf um;onf/ /
&Sefvdef;
SK&S

trSwfpOf-13

45

qvkdif;aemapmf

csif;vlrsdK;ESihf Ak''o
moem
zdk;acgifawmifdk;(c)&cdkif dk;rudkausmf b*Fvm;
yifv,fatmfurf;d;k wef;a'oodYk a&mufomG ;aom ouf
rsKd ;EG,pf u
k kd jcKH &cdik o
f rdik ;f okawoDrsm;u &cdik jf ynfe,f
\taemuf bufoYkd a&mufomG ;aom oufrsKd ;EG,pf rk sm;udk
ouf[k ac:MujyD; &cdkifjynfe,f ta&SUbufjcif;wGif
aexdik Mf uaom oufrsdK;EG,pf rk sm;udk csif;[kac:Muonf/
xdaYk Mumifh taemuf ouftyk pf w
k iG f ,aeY&cdik jf ynfe,fwiG f
aexdik Mf uaom pkr;f wl? vdP
I w
f ?l vvfapm? crl(c)tdI
rsdK;EG,pf rk sm;jzpfMu onf/
aumZm 645-ckEpS w
f iG f &cdik jf ynfe,f? avmif;Muuf
jrKd Uawmf eef;wufaom &cdik if b
f &k ifrif;xD;onf'vwfpm;
ausmfyt
kH ygt0if aumZmou&mZf(695)ckEpS f wydUk wGJ
vqef;(2)&uf (at'D-1333 ckEpS )f aeUwGif ,ckrauG;wdik ;f
a'oMuD;? o&ufjrdKUe,f&dS ta&SUouftyk pf 0k if csif;rsdK;
EG,fpkrsm;aexdkifaom rp*D&djrdKUudk csDwufwdkufcdkuf
atmif j rif a omtcg rp * D & d j rd K Uud k tk y f p d k ; aom
csi;f tEG,o
f ufb&k if ,Ofapm(c) ,diI af pmfEiS fh rdz&k m;tyg
t0if orD;awmfapm&Sipf ;kd xdUk aemufouf tdraf xmifpk
wpfaomif;udyk g odr;f ,ljy;D &cdik jf ynfe,f 'vufacsmif;zsm;
h nf/oufb&k if
wae&mwGijf rKd U wnf ae&mcsxm;ay;cJo
,Ofapm(c) ,diI af pmfukd ausmuf r}om ausmufzsm;&Gmudk
ay;awmfro
l nf/ orD;Mu;D apm armufukd rif;cspw
f efaqmif
xm;awmfrjl y;D / orD;i,f apm&Siaf pmudk trwfMuD;\om;
trf;pm;atmifolESifh xdrf;jrm;ay;avonf/ 4if;jrdKUrSm
oufjrdKU[k trnfwiG jf yD;? 4if;acsmif;vnf; oufacsmif;
[ktrnfwiG af vonf/
trf;pm;atmifolESifh csif;tEG,f oufrif;orD;
apm&Sipf ;kd wdUk wGif jrode;f wef? jroDwm? jrZD0g [lorD;awmf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

oH;k yg; zGm;jrifawmfral vonf/ xdt


k cg trf;jrKd Upm;Mu;D onf
a[mif;EGr;f jydKysufaeaom jrMuKwfawmfapwDrS jrMuKwf
twGi;f bk&m;&Si\
f "gwfawmfo;kH ql&Sd pEm0&q&m
awmfMu;D \ Mo0g'twdik ;f bk&m;oH;k qlukd tMu;D ? tvwf?
ti,f? oH;k qloeG ;f vkyjf y;D wpfyg;vQif "gwfawmfwpfqpl D
Xmyemawmfral vonf/
tMuD;qH;k qif;wkawmfukd jrode;f wefb&k m;? tvwf
qif;wkawmfukd jroDwmbk&m;? ti,fq
f ;kH qif;wkawmfukd
jrZD0gbk&m;[l orD;awmfo;kH yg;udk yXm;quf,jl y;D trnf
rSnahf c:cJjh y;D 'vuf(c)eEmjrKd Uawmf\ ywd&yl usaom t&yf
wGif odraf wmfMu;D aqmufvyk
f ylaZmfu;kd uG,f awmfrcl ahJ v
onf/ od&k cdik jf ynfe,f 'vufjrKd Ue,fa&muf csi;f tEG,f
rsm;onf rif;orD;apm&Sipf ;kd \ orD;awmfo;kH OD; trnfEiS fh
xif&mS ;aom bk&m;qif;wkawmfo;kH qlukd ,HMk unfu;kd
mom0ifrsm;jzpfcMhJ uonf/ odaYk om
uG,cf hJ Muaom Ak'o
tcsed f wGif avmif;MuufjrKd U rif;quf(18) qufajrmuf
rif;apmrGef onf aumZm(766)ckEpS ?f c&pfEpS (f 1404)
ckESpfwGif eef;wuf avonf/
rif;apmrGeo
f nf eef;wufjy;D (2)ESpaf jrmufwiG f 'vuf
pm;trwf teE o d r f u tif ; 0bk & if r if ; acgif x H
ppfual wmif;jyD; csif;rsdK;EG,rf sm; aexdik af om oufjrdKU
awmfukd odr;f ydu
k af omtcg jrKd Uawmf&dS csi;f rsKd ;EG,t
f csKd Uu
jrZD0g bk&m;qif;wkudk anmif;ajcaxmufbufodkY
yifah qmifxGuf ajy;Muonf/ ordik ;f taxmuf
txm;t& 4if;a'o &Sd csif;rsdK;EG,w
f Ukd onf Ak'\om
oemudk toufEiS hf xufwl ,HMk unfjrwfe;kd Mu onf[k
,l q ed k i f o nf / jrd K Upm;teEo d r f o nf usef c J h a om
jrode;f wefb&k m;MuD;ESifh jroDwmbk&m;MuD;udk 'vufjrKd UodUk
yifhaqmif,lvm&m 'vufacsmif;puf(c) 0JpvkyfwGif
azmifysuf jroDwmbk&m;qif; wkawmfrmS a&odjYk yKwf
usomG ;cJo
h nf/ 'vufjrKd UwGif jrode;f wef bk&m; Mu;D wpfql
oma&muf&
dS oDwef;oH;k awmfral vonf/
aumZm 870-ckEpS w
f iG f ajrmOD;jrKd U rif;vS&mZm eef;
wufawmfro
l nf/ aumZm 892-ckEpS w
f iG f 'vwf acsmif;
eEmjrKd UwGif csi;f tEG,f oufrif;apmEG,f ewf&mG pH awmfrl
aomtcg om;MuD;apmxl;u xD;ef;qufcjH yD; nDawmf
apmpHu tdraf &SUt&mudk qufcaH vonf/ xdt
k cgapmxl;\

trSwfpOf-13

46

bawG;awmf apmvSrif;u xD;arGeef; arGukd rqufc&H aom


aMumifh Mwdy&l e,foYkd xGuo
f mG ; pE&*ef&edS f trwfEiS hf
aygif;jyD;eEmjrdKUudk wdu
k cf u
kd &f m apmxl;ESihf apmpHonf
&cdik b
f &k if rif;AmMuD;xHoYkd cdv
k cIH MhJ uonf/ apmvSr;f onf
jrod e f ; wef b k & m;qif ; wk u d k uk v m;wef j rpf z sm;
uke;f awmf&yfoYkd yifah qmif,o
l mG ; avonf/
rif;Am;Mu;D onf apmvSrif;udk armifxw
k
f apmxl;ESihf
apmpHukd bG*J P
k x
f ;l rsm;ay; eEmjrKd Uudk tydik pf m;aponf/
rif;Am;MuD;onf jroDwmbk&m;qif;wkukd a&xJraS wGU
'vwfacsmif; taemufbufurf;wGif wnfxm;ud;k uG,cf hJ
onf/ aumZm 993-ckEpS ?f wydw
Yk v
JG wGif rif;Am;Mu;D \om;
rif ; zavmif ; onf ajrmuf O D ; eef ; awmf q uf c H & m
rif;zavmif\ rdzk&mapmrJ usDonf 'vwfacsmif;&Sd
csif;rsdK;EG,fpk rsm;aexdkif&m t&yfodkY omoemjyK&ef
a&mavaomtcg apmrJ u sD r d z k & m; onf
jrode;f wefb&k m;MuD;udk rlvude;f 0yfch &hJ m 'vwf acsmif;odYk
jyefydkY&ef ukvm;wefjrpfzsm;&Sd apmvSxHodkY o0Pf
vTmay;yd&Yk m aumZm 954-ckEpS ?f pmqdv
k jynfah usmf 3&uf?t*FgaeYwGif jyefa&mufvmcJhonf/xdktcg rdzk&m;
apmrJusD onf jroef;wefb&k m;udk eEmjrKd UwGif odraf wm
MuD;aqmufvyk f vSL'gef;cJah vonf/
odUk ta&SUouftyk pf 0k if pkr;f wl? vdP
I w
f ?l vvfapm?
crl(c)t&dI csif;rdsK;EG,pf rk sm;onf 'vwfacsmif&dS oufjrdKU
awmfxeG ;f um;cJph Ofu ud;k uG,cf ahJ om jrode;f wef? jroDwm?
jrZD0g [laom bk&m;oH;k qlxw
hJ iG f ,aeYtcsdex
f d txef
t&Sm;&Sad eao;aom jrode;f wefb&k m;onf 'vwfacsmif;
taemuf&mG wGiw
f nfxm;ud;k uG,v
f suf o'gw&m;yGm;rsm;
Edik jf y;D xdb
k &k m;oH;k ql\ ordik ;f jzpfpOfukd avhvmjcif;tm;jzifh
&cdik jf ynfe,fa&muf csif;rsdK;EG,pf rk sm;onf Ak'o
moem
tay: rnfrQxd ,HMk unfu;kd uG,cf o
hJ nfukd ordik ;f yH&k yd f
pmrsufEmS yH&k yd w
f iG f txift&Sm;od&EdS ikd yf gonf/ /
usrf;udk;rsm;rsm;-t&Sipf ErmvmvuF& &cdkif&mZ0ifopfusrf;
-rif;jym; rif;odepf H ]]&cdkifordkif; tarGtESpfrsm;}}
-"nausmf0if; ]]jrodef;wefbk&m;}}
&emajryHk r*Zif;? 2014-ckEpS x
f w
k f
-pma&;olu,
kd w
f ikd f trf;e,fo?l e,fom;rsm;ESihf ajryH?k
rif;jym;e,f&dS csi;f wkid ;f &if;om;rsm;ESihf awGUqHak r;jref;csu/f
qvdkif;aemapmf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

O
vSnf;bD;yrm onfcE
cEm
tazh a oG ; (wd k u f M uD ; ))
'vmrJh we*FaEGaeUrSm Sentosa ukd oGm;zdYk
ajymxm;w,faemf/'
'[ift
h if; rk;d rvdu
k af wmhb;l '
'bmjzpfvUkd rvdu
k w
f mvJ rrd;k &,f/ vdu
k cf yhJ g/
oli,fcsif;awG tukefoGm;wmh rrdk;wpfa,muf
wnf; usefcJhrSmaygh'
Sentosa qdw
k mpuFmylrmS &Sw
d o
hJ m,mxif
&Sm;qHk; urf;ajcwpfckyg/ om,mxif&Sm;jyD;?vlod
rsm;onfu
Y rf;ajcjzpfvYkd vltrsm;qH;k oGm;jzpfMuonf/
uRefrwdkY oli,fcsif;wpfzGJUvnf; oGm;zdkUtwGuf
MuHpnfcw
hJ m MumygjyD/'gaMumifh oli,fcsif;rZmu
tckvkd ajymvmjcif; jzpfonf/ uRefr rvku
d rf mS ukd
rZmuvufavQmhjyD; rxm;cJh/ tem;rSm&SdonfY
oli,fcsif;tm; tultnD awmif;vdu
k o
f nf/
('cif & ,f . r rd k ; uk d ajymygOD ; / Sentosa
ukd rvdu
k b
f ;l wJ/h ') ('vku
d cf yhJ g rrd;k &,f/ rrd;k ygawmh
ykdjyD; aysmfzdkY aumif;wmaygh/')
onfurf;ajcav;udo
k mG ;csifygw,fvpYkd ajym
wmu uRefrygwu,fomG ;r,fqakd wmhrvku
d b
f ;l
vdUk ajymaeaom uRefrudk vku
d &f ef oli,fcsif;awG
ajymaeMuonf / uRef r uk d , f w k d i f u yJ ? oG m ;csif
aevdUk vm;/ oli,fcsi;f awGuyJtajymaumif;vkv
Yd m;
rod/ uRefrwpfa,muf SentosaodyYk goGm;cJo
h nf/

trSwfpOf-13

47

urf ; ajcud k ? a&muf w mES i f h wpf a ,muf


wnf;yH?k tzGUJ vdu
k yf kH "mwfy&kH u
dk jf yD; aysmfaeMuonf/
a&xJrSm a&upm;&wmvnf; t&rf;aysmfygonf/
a&upm;aecsdefrSmvnf;"mwfyHkawG &kdufjzpfMu\/
urf;ajcay:rSmvnf; ygvmonfY rkeaYf wGpm;?
tat;awG a omuf E S i f h tm;vH k ; ud k arh a vQmh j yD ;
aysmfcsifwdkif; aysmfaeMuonf/
(rZm [ku
d rf;ajc tpGe;f av;udk MunfpY rf;
rvSb;l vm;/) (at; [kww
f ,f/ vSw,faemf/ igwdYk
"mwfyHkoGm;&kduf&&if raumif;bl;vm;/)
(aumif;w,f?oGm;&kdufMur,f/) (igwdkU
wpfzGJUvHk;oGm;&if 'D[mawG b,fvkdvkyfrvJ/)
urf ; ajca&muf u wnf ; u "mwf y H k a wG
avQmuf & k d u f ? a&upm;jyD ; vk d Y xd k i f c H k a v;rS m
rkepYf m;&if;em;aecsdef urf;ajc tpGeaf v;ukd MunfjY yD;
olwUkd aysmfaeMuonf/ uRefruawmh armaejyD/
vdu
k rf oGm;csifwmaMumif(h 'D[mawG?rd;k apmifah ecJrh ,f
av)
(rrd;k wpfa,mufwnf; jzpfyghrvm;/)
(jzpfygw,f/)(rrdk; pdwfcsr,faemf/)
oli,fcsif;awG tukefxGufoGm;Muawmh
uRefrvnf; xdik cf akH v;rSmxdik af e&if;?tjcm;oJaomif
jf yifawGrmS vrf;avQmuf a&ul;aeMuaom vlawGukd
MunfYjyD; uRefrpdwfxJrSmom,mMunfEl;vmrd\/
'geJU yifv,fxrJ mS &So
d nfo
Y abFm?avSav;
awGwpfcjk yD; wpfck vku
d Mf unfrY o
d nft
Y cg pdwx
f rJ mS
ydjk y;D om,mMunfE;l vmonf/ xdik cf akH v;ukrd jSD y;D uRerf
a&SUrSm jrifae&onfY t&mtm;vH;k udMk unfjY yD;onfY
aemuf a&jyifus,fMuD;udk MunfaY erdonf/
rqHk;EkdifonfYa&jyifus,fMuD;udk MunfYjyD;
uRefr&JU rdbrsm;ukd vGrf;vmrdonf/ rdbrsm;udk
vGrf;onfYpdwfESifh a&jyifus,fMuD;udk ai;armum
tMumMuD; MunfYaerdonf/ MunfY&if; MunfY&if;
uRefr owd&vmrdonfY todwpfck&,faMumifh
aysmf & T i f c J h w mawG om,mMunf E l ; cJ h w mawG E S i f h
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

vGr;f armcJw
h mawG tukeaf ysmufq;kH oGm;avonf/
uRefrowd&vdkufwmuawmhbk&m;&Sifa[mMum;
cJo
h nfY w&m; 4 yg;? ow0 gtm;vH;k onf wpfb0jy;D
wpfb0 jzpfcJhjyD/ jzpfcJh&onfYb0wdkif;rSmylaqG;
aomu a&mufjyD; idck &hJ aom rsuf&nfawGonf
ork'&mav;pif;rSm&Sdaom a&awGavmuf&SdaeygjyD
qdkonfY w&m;av;ygyJ/
'D w &m;av;yg;ud k owd & jyD ; uRef r
qufpOf;pm;rdwmu 'Dyifv,fxJrSm&SdwJha&awGu
'D a vmuf r sm;r,f q k d & if ork ' & mwpf p if ; xJ r S m
&Sw
d ahJ &awGu 'Dxuftqaygif;rsm;pGm &Sv
d rd rhf nf/
ork ' & mav;pif ; xJ u a&qd k & if ? rcef U rS e f ;
Edkifavmufatmif rsm;vdrfhrnf/
'Davmufrsm;onfaY &awGavmuf uRefrwdYk
ik d c J h & jyD q d k w m bk & m;&S i f a[mMum;cJ h o nf /
ikdw,fqdkwm uvnf; wcsdKUu&ifxJrSmylaqG;
aomuawG cHpm;&ayrJrh ikw
d w?frsu&f nfrus wwf/
idw
k wfvUkd rsuf&nfuswwf&ifvnf; usvmonfY
rsuf & nf u wpf o QL;uav;jzif h ok w f v d k u f
vQif?wpfoQL;xJrSmyJaysmufuG,foGm;cJh\/
'gayr,fh 'Davmuf&SdwJh a&awGavmuf
uRefrwdUk idck &hJ onfY oHo&mMuD;u b,favmufrsm;
&SnfcJhw,frod/&SnfcJh&onfYoHo&mtaMumif;?uRef
rf qufpOf;pm;aerdjyefonf/ uRefr&JU wpfaeUwm
tcsdeaf v;rSmbJ oli,fcsif;awGEiS hf cifrifro
I rk',
awGjzifh wpfaeukefaysmfaecJhonf/om,mMunfEl;
cJo
h vkd vGr;f qGww
f rf;wrIawGvnf; cHpm;cJo
h nf/
'g[mwpfaeUyJvm;vdUk ar;&ifwpfaeUwnf;r[kw?f
aeUpOfESifh trQ vlwdkif;udk,fpD 'D&orsm;udkom
cHpm; aeMuonf/ 'D&oawGaMumifo
h m uRefrwdUk
wpf b 0jyD ; wpf b 0 ul ; ajymif ; jyD ; 'k u a wG & ae
wmjzpfvrd rhf nf/ &&Scd o
hJ nfY vlUb0wdik ;f rSm uRefrwdYk
'DvkdESifhom tcsdefawGukefcJhwmwm jzpfvdrfhrnf/
uRefrwdUk rodaysmfco
hJ nft
Y csdeaf wGvnf;rsm;

trSwfpOf-13

48

Ak ' o moemtwG u f r S w f w rf ; wpf c k


ygvu armifrSwf

M
cJyh gjyDuRefr&JUuav;b0utaMumif;?rSwrf w
d mav;
ajymjycsif o nf / uRef r wd k Y n D r awG ? wpf O D ; ES i f h
wpfO;D rcHcsifatmif paemufajymifjyD;&,faewwf\/
f
'gukd uRefrtazu rMudKuf/ tJvt
kd csderf sm;
rS m qd k uRef f r tazajymavh & S d o nf Y pum;u
at;eifwdkYawG ikdcsifvdkY tl&TifaeMuwm/ uRefr
tazajymwm rSecf yhJ gonf/ tusDpm;oef &efrsm;\/
qdo
k nft
Y wdik ;f aemufq;kH awmh nDrawG &efjzpfjyD;
idkMu&onf/
&efpolu uRefrjzpfovkd ikcd &hJ oluvnf;
uRefrbJ jzpfcJhwmrdkU tjrJwrf; rSwfrdaeonf/
'guawmh rodwwfonfY i,fpOfuav;b0uyg/
'gayr,fh tckcsdefrSmvnf; uRefrtaz ajymwm
rSefaer,fqdk&if uRefrwdkY owdarhavQmhpGmjzifh
tck v k d vG w f v G w f v yf v yf aysmf a ejcif ; [m
aemuf x yf rsuf & nf a ygif ; rsm;pG m us&zd k U qd k
wmukad wmh uRefrwdYk od&ygawmhrnf/
'gaMumifh uRefrwdkUb0aygif;rsm;pGm ikdcJh&
onf Y rsuf & nf y rmPawG v nf ; od c J h & jyD ; jyD /
ik d c J h & onf Y t aMumif ; rsm;vnf ; od j yD ; aemuf ?
aemuf x yf rid k & awmh r nf Y t aMumif ; w&m;rsm;
avhvmum MudK;pm;tm;xkw&f tH;k rnfr[kwyf gvm;/
tazh a oG ; (wd k u f M uD ; )
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

csif;jynfe,f? uefyufvufjrdKUe,f? usifa'G;&Gm


teD ; &S d rk e f ; acsmif ; wH w m;\xd y f 2-zuf w G i f
vuf0g;uyfwkdifrsm;zsufqD;cH&onf[k
azmfjyxkwfvTifhMuaom jynfwGif;jynfy&Sd
tGev
f idk ;f rD',
D mrsm;? yHEk ydS rf 'D ,
D mrsm;? toHviT Xhf mersm;ESihf
ywf o uf
uef y uf v uf j rd K Ue,f jyif y ae
csif;&[ef;awmfrsm;? csif;Ak'b
mom0ifwynf'h um 30ausmu
f 2011? 'DZifbmv 31&ufaeYpjJGzifph ak ygif;vufrw
S f
a&;xk;d um jrefrmEkid if ?H trsKd ;om;vlt
Y cGit
hf a&;aumfr&Sif
okdYay;ykdYcJhMuonf/&Hk;pmukdOD;wifatmif?tif*sifeD,m
rS L ;(jid r f ; )uvuf r S w f x d k ; ay;yk d Y c J h o nf / xk d p muk d
rSww
f rf;tjzpf azmfjytyfygonf/
+++++++++++++++++++++
okYd
jrefrmEdik if t
H rsdK;om;vlUtcGit
hf a&;aumfr&Sif
jynfawmifpo
k rwjrefrmEkid if aH wmf
&ufp/JG 2011ckEpS ?f 'DZifbmv(31)&uf
1/
csif ; awmif w ef ; a'o(,ck c sif ; jynf e ,f ) ae
csif ; wk d i f ; &if ; om;rsm;tm;vH k ; onf jref r mEk d i f i H
vGwv
f yfa&;rqk;H &I;H rDumvrsm; &d;k &mewfbmomudo
k m
ud;k uG,cf MhJuolrsm;jzpfjy;D ? t*Fvyd f ukv
d ekd aD cwf tcsKd Uaom
csif ; rsm;onf c&pf , mef b mom0if r sm;jzpf v mum
tcsdKUaom csif;rsm;onf Ak'bmom0ifrsm;jzpfvm
Muygonf/ csi;f jynfe,f? uefyufvufjrKd U? usiaf 'G;a'o&Sd
tlyl;csif;rsdK;EG,fpkrSm vGwfvyfa&; r&rDuyif Ak'
bmom0if r sm; jzpf c J h M uygonf / jref r mEk d i f i H
vG w f v yf a &;&&S d a om 1948 ck E S p f w G i f csif ;
jynf e ,f v l O D ; a&\ 20&mck d i f E I e f ; rQom c&pf , mef
bmom0ifrsm;jzpfMuonf[k *ZufwD;,m;
wpf c k u jyqk d a Mumif ; od & ygonf / &d k ; &mewf
bmomt,ltqt& awmapmifeh wf? awmifapmifeh wf?
acsmif;apmifeh wf ponfjzif&h &dS m? Ak'b
momvmtcsKd Uaom
tcsufrsm;ESiv
fh nf; qifwo
l jzifh Ak'b
mom0ifppfppf
jzpf v mol t csd K UES i f h &k d ; &mewf u k d ; uG , f o l t csd K Ursm
xif & S m ;jywf o m;pG m uG J j ym;rI r&S d j cif ; rsd K ;vJ
tcsKd Ua'oawGU&ygonf/ rnfoyYkd ifqakd pumrl Ak'b
mom
omoemjyKrsm;? c&pf,mefomoemjyKrsm;\ aus;Zl;aMumihf

trSwfpOf-13

49

csif ; rsm; A[k o k w &S d v mum vl r I z G H U jzd K ;a&;rsm;


jzpfay:cHpm;vm&onf[
l vnf;aumif;? rdr,
d MkH unf&mudk
vG w f v yf p G m uk d ; uG , f c G i f h & S d j yD ; ? bmomwpf c k E S i h f
tjcm;bmomwpfcw
k o
Ykd nf bmoma&;ukd taMumif;jyK
zdESdyfcsKyfcs,frIrms;?
ckduf&efjyKrIrsm;
rjzpfoif[
h
l vnf;aumif; uREkyf w
f Ykd ,lqygonf/
2/
t,lo;D tpGe;f a&mufot
l csKd UaMumihf rESpjf rKd Up&m
jzpf&yfrsm; wpfcgw&Hjzpfay:cJhaMumif;awGU&ygonf/
Oyrmtm;jzifh ckdeKef;okef;(ac:) 0dwdk&d,awmif(ac:)
ewfrawmifxyd &f dS apwD\xD;awmfEiS fh &kyyf mG ;awmfzsuq
f ;D
cH&jcif;? uefyufvufjrdKUa[mif;&Sd &kyfyGm;awmfrsm;
zsufqD;cH&jcif;? uefyufvufjrdKUOD;apwD
u,Gef;awmifapwD&Sd &kyfyGm;awmftzsufqD;cH&jcif;?
csi;frSefvQif c&pf,mefjzpf&rnf[kqkdum ou&mZf
2000wGif
csif;jynfe,fvlOD;a&tm;vHk;
c&pf,mefjzpf&rnf[k &mpkomoemvkycf jhJ ci;f ponfwYdk
jzpfay:cJhygonf/ xkdjzpf&yfrsm;ESifh pyfvsOf; Ak'
bmom0ifcsif;rsm;onf arwmw&m; a&SUxm;um
ajyajyvnfvnf ajymqkcd MhJ uygonf/ tjyeftvSet
f m;jzifh
c&pf,mefbmom0ifuav;i,f tcsdKUukd twif;tMuyf
oD v &S i f 0 wf a pjcif ; ? &S i f o mraPjyKay;jcif ; ?
cGijhf yKcsurf &bJ pku
d x
f x
l m;onf[q
k u
kd mvuf0g;uyfwidk f
ftcsdKUukd z,f&Sm;cJhjcif;? c&pf,mefbmom0ifrsm;ukd
taemufarQmf taemuftm;ukd;olrsm;[k ykwfcwf
pGypf jJG cif;rsm;vnf; jzpfay:cJyh gonf/
xdkjzpf&yfrsm;ukd Ak'bmom0ifaumif;rsm;ESifh
c&pf,mefbmom0ifaumif;rsm;u jyKrlcJhjcif;r[kwfyJ
t,lo;D ? tpGe;f a&mufot
l csKd Uuom jyKrlcjhJ cif;jzpfaMumif;
uREkyf w
f Ydk jywfom;pGm &Ijrifonf/
3/
c&pfESpf 2011 Edk0ifbmvqef;avmufwGif
jynfytoHvTifhXmetcsdKUuvnf;aumif;?
tifwmeufowif;tcsdKUuvnf;aumif;? jynfwGif;
*sme,ftcsdKU (Oyrm- 15-12-2011 xkwf jynfoUl
acwf * sme,f ) uvnf ; aumif ; ? csi;f j ynf e ,f ?
uefyufvufjrKd Ue,f? usiaf 'G;&GmteD; rke;f acsmif;wHwm;\
urf;2-zufwiG f pdu
k x
f x
l m;aom vuf0g;uyfwidk rf sm;udk
ckwv
f zJS sufq;D cJo
h jzifh csif;trsdK;om;ygwDrS vTwaf wmf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

uk d , f p m;vS , f r sm; pk a ygif ; vuf r S w f a &;xk d ; um


Ekid if aH wmforw OD;ode;f pdex
f o
H Ydk wkid Mf um;xm;aMumif;
azmfjycJyh gonf/ uREyfk w
f o
Ykd nf xko
d wif;rsm;ESihf ywfouf
tjzpf r S e f u k d od & S d v k d M uojzif h a'ocH a qG r sd K ;rsm;?
rd w f o *F [ rsm;tm; quf o G , f a r;jref ; Mu&m?
owif ; ygtaMumif ; t&m tcsuf t vuf r sm;ES i f h
jzpf & yf r S e f t aMumif ; t&mtcsuf t vuf t csd K U
uGv
J aJG eaMumif; od&ygonf/ Oyrm-csif;jynfe,fwiG f
c&pf,mefO;D a&(90) &mcdik Ef eI ;f [kazmfjyxm;jcif;? e,fcH
c&pf,mefrsm;u vuf0g;uyfwdkfifpkdufxlxm;onf[k
azmfjyxm;jcif;wkjYd zpfonf/ trSerf mS 1-1-1999 aeY
csif;jynfe,fomoema&; OD;pD;Xme\ azmfjycsuft&
c&pf,mef(71) &mckid Ef eI ;f jzpfaMumif;? vuf0g;uyfwidk u
f dk
pku
d x
f cl o
hJ rl mS csif;jynfe,fajrmufyidk ;f ? wD;wdeef ,fom;
wHwm;uefx7du
k o
f mjzpfaMumif;? vuf0g;uyfwidk rf sm;rSm
cGijH yKcsurf &bJ pku
d x
f cl o
hJ jzihf z,f&mS ;&ef oufqidk &f mu
nT e f M um;cJ h a Mumif ; pH k p rf ; od & S d & ygonf / Ak '
bmom0ifrsm;onf Ak'& yk yf mG ;awmfrsm; zsuq
f ;D cHc&hJ pOfu
arwmw&m;a&SUxm; ajyajyvnfvnf ajymqkdcJh
Muygonf/ tus,fcsJU EkdifiHawmf tMuD;tuJxH
wkid Mf um;cJjh cif;r&Syd g/ jynfwiG ;f jynfy rD',
D mrsm;okv
Yd J ay;ykYd
wk d i f M um;cJ h j ci;f r7S d c J h y g/ ,ck j zpf & yf u k d v J arwm
w&m;a&SUxm; ajz&Si;f vQif ajyvnf&rnf[v
k nf;aumif;?
Ek d i f i H a &;tusd K ;tjrwf tvk d U iS m bmoma&;uk d
toH;k rcsoif[
h
l vnf;aumif; uREyfk w
f Udk ,HMk unfygonf/
4/
jrefrmEkid if w
H iG f vlrsm;pk Ak'b
mom0ifrsm;u
vl e nf ; pk tjcm;bmom0if r sm;uk d cG J j cm;zd E S d y f r I
rjyKvkyfoifhouJhokdY? csi;fjynfe,ffwGifvnf; vlrsm;pk
c&pf,mefrsm;u vlenf;pk tjcm;bmom0ifrsm;ukd &efvrdk I
rjyKvkyo
f if[
h k uREkyf w
f Ykd ,lqygonf/
5/
vuf 0 g;uyf w d k i f u d k ck w f v S J z suf q D ; cJ h o l r S m
wpfOD;wpfa,mufxJomjzpfEkdifygonf/
xko
d w
l pfO;D wpfa,mufrmS vJ Ak'b
mom0ifvm;? wjcm;
bmom0ifvm;[k wduspGm rod&ao;aom tajctae
jzpfygonf/ xkdudpukd taMumif;jyK Ak'bmom0if
csif;aus;&Gmrsm;tm; vufeufukdifaqmif xm;aom
vlpv
k al 0;jzifh jcdr;f ajcmufjcif;rSm Ak'b
mom0ifcsif;wk\
Yd

trSwfpOf-13

50

B
qvdkif;0dpm&
a&Tyg&rDynm'geausmif;ordkif;(tusOf;)
0g;cif;? 0g;um? 0g;&Gurf ;kd ? awmifwef;omoem
jyKausmif; oDwif;oH;k vsuf omoemjyKaeaom &[ef;
wpf y g;uk d wuf v rf ; aqmuf v k y f a &;uk r P D Ou |
fOD;&Sdef0if;u csi;fjynfe,f? uefyufvufjrdKU? &Sif 500
jyKyGJ awGUMuHK& xkq
d &mawmf\ awmifwef;omoemjyK
vkyif ef; twGuf aiG ( )ode;f vSL'gef;cJyh gonf/
xkq
d 7mawmfrmS t&Sif mPd&mvuFm&jzpfonf/
ausmif;aqmuf tqkyd gausmif;ukd bke;f awmfMuD;oif
ynma&;ausmif ; zG i f h v S p f j yD ; ynmoif M um;ay;
vsuf&ydS gonf/ tqkyd g b?u ausmif;om;rsm; tv,f
wef;? txufwef;ynmrsm; qufvuf oifMum;Edik &f ef
usifa'G;&GmwGif ausmif;om;ae abmf'gaqmif ysOfcif;?
vlUtcGit
fh a&;ukd csdK;azmufaejcif;[k ,lq7ef&ydS gonf/
6/
xdkhaMumifh jzpf&yfrSefrsm;ukd avhvm pHkprf;
azmfxkwf vlUtcGihfta&;csdK;azmufcHae&aom Ak'
bmom0if wkdif;&if;om;rsm;tm; tumuG,fay;yg&ef
arwm&yfct
H yfygonf/ [k az:jyxm;onf/ /
ygvu armifrSwf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

ysOf u m? oG y f r k d ; aqmuf v k y f \ / xd k a e&mrS m


o&J ? wap ? ewf q d k ; rsm;&S d o nf [ k ,k H M unf p G J v ef ;
aMumuf&chHG MhJ uojzifh v
hf o
l u
l if;rJah om awmMu;D jzpfco
hJ nf/
ajrxd;k puf,E&m;MuD;rsm;jzifh ckwx
f iG f &Si;f vif;jyD; xdo
k hkd
aqmufvkyf&mrS tvSL&Sifrsm; taejzihf 0r;fom
MunfE;l rIjzifh apwem wk;d yGm;um tmpD (120? 30)
taqmif u k d rk e f ; acsmif ; a'o zG H U jzd K ;wd k ; wuf a &;
abmf'gaqmif tjzpf a'ocHvMl uD;rsm;ESihf aumfrwDzUJG
wnfaqmufvsuf Oya'twkid ;f ajrpm&if;XmerS yHpk H
(105^106) &,lum wm0efcH q&mawmftaejzifh tqdyk g
taqmuf t OD ; rsm;uk d tvS L &S i f r sm;tm; jyef v nf
tyfEcHS yhJ gonf/
xkaYd emuf tvSL&Sirf sm;jzpfMuaom &efuek jf rdKU?
wufvrf; aqmufvkyfa&;ukrPDOu| OD;&Sdef0if;
+a':cifcsKd OD;?om; armifaumif;xku
d x
f eG ;f rdom;pkrS (263-2014)&ufaehtxdoed ;f aygi;f 2000-ausmt
f xdtukef
t
f uscu
H m aqmufvyk v
f LS 'gef;jy;d (27-3-2014)&ufaeh
w
h iG ?fa&Tyg&rDynm'geausmif;aqmifopf pwifziG v
hf pS cf \
hJ /
hJ
t&SimPd
fmPd&mvuFm&
t&Sijf rwfupkd pfuikd ;f wdik ;f a'oMuD;?0ufvufjrdKeh ,f?
uRJZif;&GmwGif OD;ausmfpef;ESihf a':cifvw
S rhkd S aumZmESpf
l nf/
1342 ?wefc;l vqef; 4-&uf t*Fgaeh zGg;jrifawmfro
arG;csif; 5-OD;&S&d m t&Sijf rwfonftMuD;qk;H jzpfonf/
arG;csif;tm;vk;H trsd;k om;rsm;csnf; jzpfonf/0de,0d'?l
vuFm&?'DCedum,0d'?l pmar;yGrJ sm;udk atmifjrifawmf
rlonf/aumZmESpf 1365 wGif rEav;?e-y-o rS
B.A (Buddhism)b G J h u d k & & S d a w m f r l o n f /
ppfuikd ;f wdik ;f a'oMuD;? em*e,f?v[,fjrdKeh ,frS 10rd k i f u G m a0;aom a0xd k u f & G m wG i f 5 -ES p f w d k i f w d k i f
omoemjyKcJ h o nf / xd k h a emuf csif ; jynf e ,f ?
uefyufvufjrdKeh ,f?usifa'G;a'o? vmvsi zf ek u
f sif;
&G m wG i f 2-ES p f M um omoemjyKonf / xd k h a emuf
usifa'G;&Gm?a&Tyg&rDy&[dwudk wm0ef,l
Ol ;D aqmifaeonfrmS 4-ESpf ausmfcjhJ yDjzpfonf/
qvdkif;0dpm&

trSwfpOf-13

51

av;eufpmG wku
d w
f eG ;f aMumif; xk0d ufqu
kd pf mrsufEmS
azmfjyxm;ygonf/
csif;a&mifjcnf t,f'DwmtzGJUonf
tif w meuf t oH k ; jyKEk d i f a om ae&ma'orsm;
"rpmMunfhwdkufMuD;ozG,ftxda&mufqHk; tusdK;jyK
aeaom xk d 0 uf q k d u f u k d toH k ; jyKcG i f h & aeojzif h
vIdufvIdufvSJvSJ aus;Zl;wif0rf;ajrmufaecJhygonf/
"ra 'gif;vkyu
f dk OD;aqmifarmif;ESiaf eaom OD;ausmv
f iG Ef iS fh
t,f'DwmtzGJU0ifwpfOD;wdkYonf 21-1-2014aeYwGif
oG m ;av7mok d Y
puFmylEidk if ?H bD&eS ;f blwm&kt
H eD; pum;ajymjzpfco
hJ nf/
vk d u f y gtusd K ;jyKaeaom
"r a 'gif ; vk y f 0 uf q k d u f t"G e f U &S n f M umpG m omoem
tG e f v k d i f ;"r
"r pmMunfhwdkufMuD; jyKEkdifygapaMumif; csif;ygvutzGJUu qkawmif;
t,f'DwmtzGJh tyfygonf/ /
t,f'DwmtzGJh
urmwpf0Srf;&Sd Ak'bmom0if jrefrmvlrsdK;
rsm;twGuf
jrwfAk'\w&m;awmfrsm;ukd
vG,fvifhwulem,lrSwfom;Ekdif&ef
www.dhammadownload.com ukd 26-8-02rS
csif;a&mifjcnfr*Zif;
pwifxal xmifviT w
fh ifcahJ Mumif; od&ygonf/
qdkifwifjzefUcsdxm;aomae&mrsm;
jrefrmEkid if &H dS q7mawmfMuD;rsm; a[mMum;cJah om
w&m;awmf r sm;uk d online media library
tjzpfwifjyvmcJhonf/ 2014 Zefe0g&Dvxd mp3 &efukefjrdKUwGif;wGif
w&m;awmf tyk ' f a 7aygif ; wpf a omif ; ck E S p f (1)pmayeef;awmf? 138-140? y^xyf? yef;qd;k wef;vrf;ESihf
r[mAEKvvrf;axmif?h ausmufww
H m;? zke;f -09 73125067
axmifausmf(17000) ?wmv AD'D,kdw7m;awmfaygif; (2) oDwmeDvmpmay? 622? ukefonfvrf; (vrf; 304000(av;axmif ) ausmf ? ebooks pmtk y f a ygif ; axmifh) zkef;-245033
1000(wpf a xmif a usmf ) wd k U uk d pk p k a ygif ; 1250
(3) pmayAdrmef ta&mif;qdkif? ukefonfvrf;(37*pf*gbdkufcefYwifjyxm;\/ Ak'bmom0ifwdkYtwGuf vrf;axmifh) (4) yg&rDpmay 230? 29-vrf;?yef;bJwef;/
'D b 0ES i f h y if cE m OmPf a &muf op m qd k u f a tmif zkef;-253246/
ol a wmf a umif ; w&m;rsm; usif h M uH t m;xk w f z d k Y
tcG i f h x l ; MuD ; jzpf a Mumif ; ? acwf E S i f h tnD v k d u f tif;pdefwGif
(5) rd w f a qG p may? 527? bk & if h a emif v rf ; r?
olawmfpifwYdk oGm;&if;vm&if; &&So
d nfh tm;vyfaom
aygufawm0? tif;pde/f zke;f -098620753? 09250661303/
rdepfyidk ;f av;rsm;yif w&m;awmfrsm;ESihf xdawGUEdik &f ef i
(
(6)r-b-o ta&mif;qdkif? &Gmry&d,wdpmoifwdkuf/
Phone/i PAD ESihf tcsdKUaom mobile device
rsm;ygrusef web site ay:&Sw
d 7m;rsm;ukd em,lEidk &f ef yif&if;rSm trSw7f 4? ajrnDxyf? uRefawmvrf;? prf;acsmif;/
pDpOfxm;aMumif;? tcGix
hf ;l MuD;ukd vufvw
G rf cHMuyJ
zke;f -500735? 0930004979/09799679959
tcG i f h oif h o vk d webwG i f em,l M uyg&ef
wku
d w
f eG ;f ygaMumif;? eD;pyf&m "rr dwfaqGrsm;ukdvnf;
0bfqdkuftaMumif; owif;aumif;yg;ay;Muyg&ef

csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

52

U
Opmxuf ukodkvfukd
ykdrkdvdkvm;aom omoemjyK
OD ; uD ; armif ;
q&ma&TEkdif;(ewv)
jrwfpmG bk&m;\ tqH;k trjzpfaom omoemukd
7[ef ; oH C mawmf r sm;rS vuf q if h u rf ; xd e f ; od r f ;
apmifha&Smufa[mazmfnTefjyjcif;jzihf vnf;aumif;?
omoemjyKrif;rsm;? omoemjyK vlyk*dKvf rsm;\
axmufyHhvSL'gef;? xdef;odrf;apmifha&Smuf jcif;jzifh
vnf ; aumi;f ,aeY w k d i f omoemawmf M uD ;
wnfwv
Hh su&f adS yonf/
Ak'j rwfpmG bk&m;\ omoemawmfwnf;[laom
w&m;awmf o nf u m; rnf r Qwef b k d ; MuD ; aom
&wemjzpf a wmf r l o nf u m; jrwf p G m bk & m;onf
b0aygif ; ajrmuf r sm;pG m &if ; ES D ; vsuf ? a&T a iG ?
Opmaygif;rsm;pGmjzifh &if;ES;d vsu?f tcsed u
f mvaygif;rsm;pGm
&if;ES;D vsuf od&adS wGUjrifcahJ om w&m;awmfjrwfygaywnf;/
xkw
d &m;awmfonf ow0gwdt
Yk wGucf sr;f omppfcsr;f omrSef
ukd ay;Ekid \
f / 'kutaygif;rS vGwjf idr;f csrf;omapEdik \
f /
okYd twkr&Sd wefb;dk MuD;vSaom omoema&;
vk y f i ef ; rsm;uk d wpk d u f r wf r wf a qmif & G u f c J h a om
OD;uD;armif;\vkyaf qmifcsurf sm;ukw
d aphwapmif;wifjyvd\
k /
OD ; uD ; armif ; onf 7-7-1952ck E S p f w G i f
tbOd;armif;&Sed ;f ?trda':vSL;[mwk\
Yd 'kw,
d ajrmufom;
jzpfjyD; arG;zGm;&mZmwdrmS xef;tGraf us;&Gm?uefyufvuf
jf rdKUe,fjzpfygonf/ tru? rMum;&GmwGif pwkwwef;
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

atmifjrifcJhjyD;?vlrI0efxrf;OD;pD;Xe?
vli,foifwef;ausmif;? armfvjrdKifwGif owrwef;
atmifjrifco
hJ nf/
vkyfukdifcJhzl;aom vkyfief;rsm;rSm 1975ckESpfrS
1980 ckEpS x
f d wyfrawmfwiG 0f ifa&mufjy;D ppfrx
I rf;cJ\
h /
J h 1 980wG i f rd r d a e&yf o k d Y jyef v nf a &muf & S d j yD ;
omoemjyKvk y f i ef ; rsm; pwif a qmif & G u f c J h o nf /
1981ck E S p f r S 1983ck E S p f t xd &[ef ; 0wf j zif h rd r d
ae&yfrsm;twGi;f vSnv
hf nf omoemjyKcJo
h nf/
1983ck E S p f r S 1994ck E S p f t xd rMum;&G m ?
xef;tGrf&Gm?vHkabmuf&Gm? r'D;avmif;&Gm?
cg;yef ; ?avS h p k H & G m rsm;wG i f v S n f h v nf Oyk o f
oDvpmifhxdef;&ef OD;aqmifjcif;? yXmef;a'oemawmf
&Gwyf mG ;rIrsm; aqmif&u
G f jcif;jzifh omoemjyKcJo
h nf/
1994ckESpfwGif q&mawmf OD;pdEdw(uefyufvufA[kd
ausmif;xdkifq&mawmf)\ wkdufwGef;axmufyHhrIjzifh
vlyk*dKvf omoemjyK oifwef; wufa&mufcJhjyD;
1995ckEpS rf S 2012ckEpS x
f d vly*k Kd vf omoemjyK wm0efukd
xrf;aqmifco
hJ nf/
omoemjyK OD;uD;armif;onf ewfbmomrsm;udk
Ak'bmom0ifjzpfatmif aqmif&Gufjcif;? e*dk Ak'
bmom0if r sm;uk d tod O mPf y k d r d k wk d ; wuf a tmif
aqmif & G u f j ci;f t jyif bmomjcm;rsm;jzpf a om
td r f a xmif p k a ygi;f 25-td r f a jc? vl O D ; a&aygif ;
(70)OD;tm;Ak'bmomcH,lvmatmif pnf;&Hk;EkdifcJhjyD;
uefyufvufjrdKU? A[kad usmif;xkid q
f &mawmf OD; Owr \
vrf;nTerf ed MYf um;csuu
f dk cH,v
l suf om?xGe;f jyefUOD;pD;Xme\
axmufyrhH jI zifh 17-5-2008wGif cgye;f&mG pkaygif; Ak'
bmomcH,lyGJMuD;aqmif&Gufay;EkdifcJhonf/
cH,yl rJG vky&f ao;aom yk*Kd vfrsm;vnf; renf;ay/
OD;uD;armif;onf twdwfumvwGifvnf;
omoem jyKcJhjyD/ vuf&SdwGifvnf;omomoemjyKqJ?
aemifvnf; omoemtwGuf pGrf;pGrf;wrH
aqmif&u
G af ernfomjzpfygonf/
csif;wkdif;7if;om;OD;uD;armif;onf omoem
awmf\ tusdK;ukd aqmif&GufvkdaomaMumihf rdrd
ud,
k u
f sdK;udk riJu
h u
G yf J apwem? 0goem? tepfemwkUd

trSwfpOf-13

53

jzihf&if;ESD;jyD;aqmif&GufcJhygonf/ omoemjyKvkyfief;
aqmif7u
G f onfh tcsed rf pS ,aehtxdtrd af umif;aumif;
rykid q
f idk &f ? pm;aumi;f0wfv?S roH;k aqmif& jzpfaeojzifh
ywf 0 ef ; usif t jrif ? bmomjcm;\ txif w G i f
,HMk unfrv
I aJG csmfonf [k a0zefrwufjzpfygonf/
odkYaomf 4if;OD;uD;armif;\ rSwfom;zG,fcH,l
csufudk azmfjyvkyd gonf/ ]] uRefawmfonf Opmxuf
ukov
dk u
f dk vkcd sifygonf/ ,ckb0xuf aemifoo
H &m
twGuf OD;pm;ay;csifygonf/ 'kuESifh ruif;aom
csr;f omxuf okcokYd ykUd aqmifrnfh qif;&Judk cHomygonf/k
'kuokdY ydkUaqmifrnfh tm;tifESifhwlaom Opmxuf?
okcodkUykdYaqmifrnfh qif;&Jjcif;yifvQif uRefawmf
wefb;dk xm;ygonf}} [l jzpfygonf/ /
q&ma&TEkdif;(ewv)
t,f'Dwm\jznfhpGufcsu
suf
ol ppfrx
I rf;pOfu wyf&if;rI;jzpfco
hJ rl mS aemifwiG f
e0w twGif;a&;rI;(2)'kAdkvfcsKyfMuD;wifOD; jzpfvm\/
u
f u
kd ;D armif;ukd OD;wifO;D u?vGepf mG cspfcifojzif?h &efuek o
f hkd
vma&muf&efwqifph um;jzifrh mS aomfvJ roGm;cJah Mumif;
OD;qvdik ;f a&Tvif;tm;ajymjyzl;\/ jyif;xefaomwdu
k yf rJG sm;
aMumifh udu
k ;D armif;rSm em;av;oGm;cJ&h m xd'k Pfu,
kd ckxd
cHpm;ae&onf/
Ak'bmomrSbmomjcm;odkh ul;ajymif;oGm;jyD;
&Gmwpf&mG wGif bmomjcm;acgif;aqmifvyk af eolcsi;f vli,f
w
f pfO;D &Scd &hJ m?udu
k ;D armif;onf olt
h m; Ak'w
&m;awmfrsm;udk
aoaocsmcsma[mjyjcif ; ? ta&;MuD ; aom
w&m;pmtkyrf sm;zwf&aI pjcif;?aqG;aEG;jcif;rsm; jyKcJo
h nf/
xdkvli,fonfAk'bmomudkjyefvnfudk; uG,fvmjyD;
xdk&Gmwpf&GmvkH;bmomjcm;jzpfrnfhta&;ukd
w
kd m;qD;edik cf o
hJ nf/udu
k ;D armif;onf vlomoemjyKtjzpf
vc&onf j zpf a p? r&onf j zpf a p?omoemjyKa&;
MuHKvmvQifrrd \
d pm;0wfaea&;tvkyrf sm;udyk pfxm;cJu
h m
csucf si;f aqmif&u
G w
f wfonf/xdahk Mumifv
h nf; &kyyf ikd ;f qdik f
&f m csKw
hd chJ o
hJ nf/ol\tudMk uD;OD;atmifarmif;rSmvnf; Ak'
bmomjyefyh gG ;a&;udk aqmif&u
G af epOf bmomjcm;wpfO;D \
"g;xd;k owfjzwfjcif;udck cH &hJ onf/
/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

D
a&Tpufawmfcsif;bk&m;yGJ
qvkdkif;a&TEkdif;(uefyufvuf)
pmukd ra&;om;rDwavmuvH;k \ trdtz
ozG , f j zpf a wmf r l a om oA n Kjrwf p G m bk & m;tm;
vnf;aumif;? jrwfb&k m;uk,
d pf m;"mwfawmf? arGawmfwjYdzk ifh
wnfxm;tyfaom a&Tpufawmf csif;bk&m;? urmat;
apwDawmfjrwftm; vnf;aumif;? t&d,moHCm? orkwd
o
d C
H mwdu
hk t
kd rI;xm;jy;D ?urmat;csi;f bk&m;wnfxm;cJah om
&[ef;awmfO;D Ak'Ed iS hf csi;f 7[ef;awmfrsm; tm;vnf;aumif;
MunfnKd txl; vufprkH ;dk &Scd ;dk uefawmhyg\/
23-3-2016? 1377ckEpS f waygi;fvjynfah eY/
a&Tpufawmf csif;bk&m; urmat;apwDawmf jrwftm;
MunfndKzl;ajrmf&\/csif;bk&m;0if;twGif;wGifcsif;&[ef;
awmfrsm;? csif;omraPrsm;tm; zl;ajrmfuefawmh&\/
awmifay:ajrjyefY aoG;&if;om;csi;f ? csi;f wkid ;f &if;om;rsm;
ukv
d nf; pHpk n
kH n
D aD wGUqH&k \/taMumif;rlum; csi;f bk&m;odYk
vma&mufylaZmf vSL'gef;&efESifh csif;bk&m;yGJtwGuf
a0,sm0paqmif&Guf&ef csif;bk&m;yGJwGifcsif;&dk;&m,Of
aus;rIjzifh ylazmfuefawmh&ef [ludptoD;oD;jzifh?
yg0ifa&muf&v
dS mMujcif;aMumifjh zpf\/
csif;&k;d &m? csif;"avh? csif;,Ofaus;rI tjynfh
azmfaqmifaom csi;f 0wfprkH sm;jzifh rjcm;em;vSaom toGif
o@mefjzifh awmifay: ajrjyefY csif;wkid ;f &if;om;rsm;

trSwfpOf-13

54

udk awGq
Y &Hk ojzifh &ifxw
J iG f vdu
I v
f u
dI v
f v
JS JS 0rf;omMunf
El;rdygonf/ razmfjyEkid af tmif aysmf&iT cf rhJ yd gonf/
xk0d rf;omrIukd uk,
d ahf oG;? uk,
d o
hf m;? uk,
d t
hf rsKd ;
jzpfaom csif;vlrsdK;xH csif;pum;jzifh &ifziG ahf jymMum;csif
aomfvn;f ajymrxGucf ah J y/tb,fah Mumifq
h ak d omfuReaf wmf
ajymonfh pum;ukd csif;tm;vH;k rS em;vnf&ef cufc
J
jzpf\/f odjYk zpf&jcif;rSm csif;tm;vH;k oH;k pGEJ idk af ompmay
r&Scd
hJ jzpf\/ [k,
d cifuwnf;u csi;f tm;vH;k oH;k pGEJ idk o
f nfh
pmay&Scd v
hJ Qif wpfow
H nf; ?wpum; wnf;om oH;k pGjJ yd;
toHwpl um;wl Murnf[k ,lqcHpm; rd\/
,aeY w G i f y if a&T p uf a wmf ur m at;csif ;
bk&m;apwD\ ,k,
d iG ;f aejyD;jyifqif7ef vkt
d yfao;onfh
ae&mrsm;wGif jyifqifEidk af &;udp csif;&[ef;awmfrsm;ESihf
csi;f vlxrk sm;pHpk n
kH n
D D pnf;a0;wkid yf ifcMhJ uonf/ OD;pm;ay;
vk y f a qmif & ef vk y f i ef ; rsm; a&G ; cs,f t wnf j yK
e,fy,ftoD;oD;rS wm0efcH yk*Kd vfrsm; a&G;cs,fcMhJ u\/
okYd qH;k jzwfcsuftwkid ;f vufawGUtaumiftwnf
aqmif&u
G jf y;D ygu a&Tpufawmf csi;f bk&m;Mu;D ykrd w
dk efc;kd Mu;D
oym,fvmrnfukd jrifa,mif MunfnKd pdwrf sm; ykrd dk
jzpfxGef;vmrdygonf/tpnf;ta0;jyD; MuGa&mufvm
Muaom csif;&[ef;?omraPaygif; tyg; 60-wkt
Yd m;
qG r f ; ?qef p d r ;f a vmif ; vS L yG J u k d usif ; yMujcif ; jzif h
ukov
dk rf sdK;aphMuJcsEkid cf MhJ uygonf/
nykid ;f wGif csi;f wkid ;f &if;om;rsm;\ &k;d &m,Ofaus;
rI? tqd?k twD;? tu? tckef &k;d &m,Ofaus; rIjzifh csif;
bk & m;tm; yl a Zmf u ef a wmh M u\/ ae&mwG i f
csif;wkid ;f &if;om;rsm;\ &d;k &m,Ofaus;rIonf awmifay:?
ajrjyefUtm;vH;k \ 0wfpm;qif,ifrrI mS uGjJ ym; jcm;em;rI
r&Sv
d aS Mumif;awGUjrif&\/
awmifay:ajrjyefUae&mtoD;oD;rS csif;wkid ;f &if;
om;rsm;onf pdw0f ifpm;zG,?f *kP,
f zl ,
G af umif;vSaom
,Ofaus;rItursm;jzifh csif;bk7m;tm; ylaZmfMu\/
,if;,Ofaus;rItursm;xJrS pma&;oly
dk pdw0f ifpm;onf
rSm {&m0wDwidk ;f rS csif;ysdKarrsm;\ wku
d av;awG ud,
k f
pDvG,fjyD;ujyazsmfajzwifqufrIyifjzpf\/ tb,fh
aMumifq
h akd omf awmifay:aecsi;f "avht&?a,mufsm;av;
rsm;onf i,fuwnf;u ykvidk ;f vG,&f \rde;f uav;rsm;
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

onf i,f&G,fpOfuwnf;u wkduav;rsm;vG,f&\/


xdw
k n
l rD aI Mumifh yk
d pdw0f ifpm;jcif; jzpf\/ ,if;"avhudk
csif;&dk;&m ausmufjyifcsD EGm;aemufowfyGJrsm;wGif
pma&;olu,
kd af wGU MuHKcJzh ;l ygonf/ awmifay:ajrwGiyf if
,if;"avhudk azmfaqmifonfh ,Ofaus;rItursKd ;rawGUcJb
h ;l
ao;ojzifh "avhtrSeu
f dk azmfaqmifonf{h &m0wDcsif;
ysdKar,Ofaus;rI tzGUJ tm;csd;usL;*kP,
f rl yd gonf/
ajrjyefaY 'orS csif;wkid ;f &if;om;rsm;\ 0g;nSyf
tuudv
k nf; cs;D usL;rdygonf/ 0g;nSyt
f uonf csi;f wkid ;f
&if;om;rsm; &k;d &m,Ofaus;rItuxJrS t"dua&G;xkwjf yD;
ajrmufyikd ;f csif;awmifrS csif;wkid ;f &if;om;rsm;\ xif&mS ;
aom wifq
f ufujycJah om tujzpfygonf/ ajrjyefw
Y iG f
aexk d i f & aomf v nf ; csif ; &k d ; &m,Of a us;rI t uud k
vufvw
T af b;z,fjcif; rjyKbJ ,ckuo
hJ Ykd tjrwfwEk;d xm;
xd e f ; od r f ; apmif h a &S m uf ujyazsmf a jzEk d i f o jzif h
rsdK;cspfpw
d "f mwftjynf&h adS om ajrjyefaY ecsif;wkid ;f &if;om;
nDurdk sm;tm; txl;av;pm;*kP,
f rl yd gonf/
uRwaf wmfajymcsiaf om pum;av;&Syd gao;onf/
4if;rSm ]]uReaf wmfwUkd Ak'b
mom0ifjzpfMuukeaf om csi;f
wkid ;f &if;om;taygif;wk}Yd }/ oAnKjrwfpmG bk&m;ocifonf
av;oacsFEiS fh urmwpfoed ;f wkid af tmif pGev
Yf w
T pf eG Uf pm;
tepfemcHraI ygif;rsm;pGmjzifh &if;ES;D vQuf yg&rD (10)yg;?
tjym;(30)ud k jznf h u sif h a wmf r l tvH k ; pH k o d & S d j yD ;
bk&m;tjzpfoYkd a&mufawmfrcl \
hJ / xkjd rwfpmG bk&m;onf
t&S d r S e f ? tjzpf r S e f w&m;tvH k ; pH k u d k vl ? ewf w k d Y
aumif;usdK;tvkdYiSm a&SU&Ivsuf a[mMum;awmfrlcJh\/
xkdw&m;awmfrsm;udk jrwfpGmbk&m; udk,fawmfwkdif
zG J U pn;f x m;&pf c J h a om oH C mawmf t aygif ; wk d U rS
vufqifhurf; usihfMuHxdef;odrf;apmifha&SmufvmcJh&mrS
,aeYtxd omoemwnfwchH ikd jf rJjcif; jzpfygonf/
jrwfpGmbk&m;xm;&pfcJhaom omoemawmf\
oufwrf;onf tESpif g;axmif[q
k Mkd uonf/tESp(f 5000)
onf ESpt
f oacsFEiS fh EIid ;f pmygrl rsufpw
d rSw
d v
f Qyfwjyuf
twGi;f rQom&Sad vmufrnf[,
k q
l xifjrif&\/xkt
d awm
twGif; vlvmjzpf7aom uH\tusdK;ay;MuD;rm;rI?
xkx
d ufjrwfpmG bk7m;\ ppfreS af om w&m;awmftay:
,HMk unfouf0ifciG hf &vku
d af omuHtusKd ;ay;Mu;D rm;rIwUdk ukd

trSwfpOf-13

55

tufpaumif;jrwf

csif ; q7mawmf r sm;\ Mo0g'jzif h w nf x m;aom

avmuo&zl
atmifawmfrlapwDawmf
avmuo&zl atmifawmfral pwDawmfrmS 7efuek f
wkifd ;f a'oMuD;? Munfjh rifwifdk jf rdKUe,f? uHomat;+pufu
av;&yfuu
G ?f uefom,mausmif;wku
fd w
f iG f wnf&ydS gonf/
xkad usmif;wku
d \
f y"meem,uq&mawmfrmS t&Icd sif;

q&mawmf b'Eu0dEjzpf wku


d t
df yk q
f &mawmfrmS
t&Icd si;f 7[ef;awmf OD;eErmvmjzpfonf/ y"meem,u
q&mawmf\ Mo0g'udk cH,v
l su?f wku
d t
f yk q
f 7mawmfu
OD;aqmifum uHom;at;+ pufuav;&yfuu
G f ESihf 7&ufom;orD;tvSL7Sifrsm;\ pkaygif;ukodkvfawmfjzifh
xkad pwDawmfukd wnfxm;ud;k uG,jf cif;jzpfonf/
avmuo7zlatmifawmfrl apwDawmfwnfxm;
&ef omoemawmfEpS f 2557? aumZmESpf 1375 waygif;
vqef;1-&uf? paeaeU nae 4;00em7DtcsdefwGif
ajroefUr*Fvm qif,ifco
hJ nf/ xkEd pS f waygif;vqef;
2-&uf we*F a EG a eU? eH e uf 6;36em7D w G i f
yE u f w if r *F v muk d vnf ; aumif ; ? xk d a eUeH e uf
10;30em&DwGif tkwfjrpfcs r*Fvmukdvnf;aumif;?
qif , if u sif ; y pwif w nf x m;awmf r l c J h o nf /
omoemawmfEpS f 2559? aumZm1377 wydw
Yk v
JG uG,?f
t*FgaeheeH uf 9;00em7Dtcsdew
f iG f XmyemawmfoiG ;f vSL
ylaZmfonf/ xkEd pS f waygif;vqef; 10-&uf ? paeaeU?
rGe;f wnfh 12em&DwiG f a&Tx;D awmfukd wifvLS ylaZmf
jyD;qH;k atmifjrifjcif;odYk a&mufonf/
"mwk? "r ? O'
d ESi?hf y7dabm*[k av;0apwD
ud e f ; 0yf w nf & m? avmuo7zl a tmif a wmf r l
apwDawmfjrwfonf vlewfO;D cku
d f ylaZmfxu
fdk
f tjrdKuf
edAm ef 7nfpw
d o
f ef "d|mefawmif;qk aumif;rIjzdK;a0
wk;d yGm;Ekid Mf uygapukeo
f wnf;[k apwDawmfurn;f armf
uGe;f wGif azmfjyxm;onf/
apwDawmfrmS vdP
k af pwDawmftrsdK;tpm;jzpf
vkP
d t
f wGi;f w&m;tm;xkwEf idk af tmif pDrx
H m;onf/
a&T x D ; awmf w if v S L yG J &G w f q k d t yf a om
tcsD?tcs?y' ok;H csufnD &wky'dk pf kH ESihf aw;xyfrsm;?
aumif;uifMuKd ;aw;uAsmrsm;udv
k nf; azmfjyvku
d yf gonf/
xku
d Asmrsm;udk b'Eu
0dEu
a&;zGUJ ylaZmfjcif; jzpfygonf/

ykid q
f ikd Mf u&olrsm;[k qkcd sifryd gonf/
odjYk zpfyg Ak'b
7k m;\ w&m;awmftay: cdik jf rpJ mG
ouf0if,MkH unfxed ;f odr;f apmifah &SmufMu&efEiS hf onfx
h uf
onfx
h uf tqifq
h ifh jrifw
h uf MuD;us,fjrifjh rwfaom
uHyg&rDrsm; jrSiw
hf ifEidk Mf uap&ef wku
d w
f eG ;f tyfygonf/
aemufwcsufajymcsifonfrSm awmifay:ae
csif;wkdif;&if;om;rsm;\ tqkdtwD;tutckefwkdUonf
vnf ; aumif ; ? ajrjyef Y a e csif ; wk d i f ; &if ; om;rsm;\
tqkt
d wD;tutckew
f Udk onf vnf;aumif;?csi;f vlrsKd ;rsm;
tm;vH;k \ ,Ofaus;rItarGtESpt
f jzpf tm;vH;k wcJeuf
rSw,
f x
l ed ;f odr;f apmifah &SmufMu&rnfjzpfaMumif; qEjyK
tyfygonf/jrwfpmG bk&m;onf avmuwp&d,? mmww
p&d,? Ak'w
p &d,[l p7d,ok;H rsdK;ukd jyKusifch yhJ gonf/
uRefawmfwUdk csif;Ak'b
mom0ifrsm;onfvnf; omoem
tcsD?tcs?y' okH;csufnD ykd'fpHk&wk
tusKd ;? vlrsKd ;tusKd ;? urmavmuMuD;tusKd ;udk wwfprG ;f
1/ aumif;rIazGonf?nGe;f umwnfyrd ?hf XmeDa'o?
orQ tpG r f ; uk e f aqmif 7 G u f M uygpd k Y [l ed * H k ;
jref7|[k? csufrwnfv?HI wkid ;f &efuek rf ?S wlpakH &puf?
csKyftyfygonf/
MuH K qH k c suf a Mumif h ? rysuf a 0jrd K if ? Munf h j rif w k d f i f \ ?
qvkdkif;a&TEkdif;(uefyufvuf)
vIid jf rpfaemufjcrf;?yknjyrG ;f onf?h xHrk rT ;f a0qm?apwemazG;?
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

56

uHomat;ESi?fh pufuav;*gr? aygif;pHrk QnD?OD;nTwrf &DS m?


uef o m,m[k ?0d [ mausmif ; 0,f ? taygif ; wl a ysmf ?
rsm;vl a rmf w k d U ? yl a Zmf o u ? aumf a &mf M ua&;? _
pdwMf uHawG;um?&yfa0;&yfe;D ? toD;oD;rS ?jzdKifo;D 'gem?
tojymjzihf ?pkumaygif;nD? jrwfapwDudk ?&G,&f nfreS v
f ?S
ax&forPrsm;?em,ursm;ESi?hf a*gyupHn
k ?D &yf&mG rS
D ?
Munfbo
d 'g?wnfxm;yg\? onm*kPMf uG?bGUJ emraomf?
avmuo&zlatmifawmfrlonf?
rsm;vltaygif; zl;Mu&mygbk&m;?
_
2/aa w m i f ; q k a c R & n f ? t v D v D w n f h ?
cgrSw
D u
G pf pf?ou&mZfvQi?f rvpfaumZm?axmifo
h ;kH &myGm;?
cGeef pfq,fih g;\?yGijh fim;o&zD?tifMuif;rSo
D m;?&moDred af vmif;?
vwaygif;wnf;?&pfaESmif;qef;arGU? (2)&ufaeUaomf?
ra&GUcgMuHK? aeY*VKef?rsm;vIHaumfa&mf? apwDawmf
uk?d *kPaf rmfyefquf? wifyEuw
f nf?h rysurf eS pf mG ? &wem
tkwfjrpf?wnfumvSpf?xHkESpfeHUom?zsrf;yufumvQif?
tmumw&kd;?a&TaiGrdk;wdkh?oGef;jzdK;vsufom?atmifatmif
&f m&Si?hf a'0ga'0D?tvDvED iS ?hf e,fwnf&iS rf sm;?yefoMum;\?
pnfjim;omoem?"GeUf 7Sn&f mud?k pOfvmxH;k rSw?f "ro
wfjzif?h
xl;jrwfusuo
f a&?wifjzh Kd;a0om;?rsm;axGvx
l ?k atmifojyH Kvsu?f
atmifqv
k v
l ]l ?atmifyef;usLonfyGm;,lraESmif; jrL;MuGo'gygbk&m;/
3/ aygif;pka0pn
0pnf?a&TapwDtm;? rsm;nDuo
k v?
jrwf'gejzih?f umvckcg?axmifo
h ;kH &mrGe?f cGeEf pS q
f ,fch eG \
f
aqmif ; vG e f E S i f ; pJ ? &G u f a MuG 0 J E S i f h ? omjrJ o majym?
iSuOf MovQi?f vGr;f armzG,af xG?cGe;f qifah cRwnf?h eDa&TtifMuif;?
ydawmufoif;csK?d yGirhf if;o&zD?xHjk rMunfom;?&moDrd ed af qmif;?
vwaygif;ukd ?raESmif;cgnD? qef;vrSw
D u
G ?f (11)&ufwnf?h
rysuw
f nfarG?h paeaeU0,f? aMuUG aMuUG vQx
H ;l ?o'gjrL;vsu?f
&SOd ;D aumfa&mf?apwDawmfu?dk rsm;azmfaygif;pnf;?edAL rS;D bkUd ?
a&Tx;D awmftm;?yef;&xm;jzih?f pdwx
f m;MunfpmG ?rsm;oligvQi?f
uAsm*D w ?aw;oH v S u sL;?yl Z yl Z m?wif v S L &mom;?
atmifygapaMumif;? atmifoajyavmif;? atmifaMumif;
o7zl?atmifq,
k o
l nfw&m;rltaMumif; OD;cstcgcgygbk&m;/
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

_
_
_

aw;xyfvTm
trwmedALeef;
pdww
f rl eS ;f awmif;qkacR
edrw
d ,
f Ml uiSe;f aumif;rIazGonf
aomif;xka0a0 olawmfraES;?
&efuek w
f idk ;f Munfjh rifwidk ef ,f?
tod,OS jf ydKif&,
G f uHomat; pufuav;/
at;&Gm bvkwn
f eT Uf pufqef; atmuf&Hk
rysufwrf; aemufwzHk yknazG;?
txufpcef;axmufvHI xkjH rarT;ygwJh
pHt
k vSra0; awmif;qk,?l
ausmif;uefom,m wku
fd t
f wGi;f rSmjzifh
tjrdKufcyif; apwDwpfql
bGUJ awmfemr ]]avmuo&zl
atmifawmfrl}} [dww
f cef;&,feUJ
bdow
d v
f rT ;f ylZw
d maumif;rIa0qm-/
axmifo
h ;kH &m cGeEf pS q
f ,fch eG ef pf ESpaf umZmrSm
vSprf aemjzmjzm aEGO;D *drES av;/
waygif;rmo qef;v&moD
(11)&ufcgtnD ae ph aeyav;/
a&Tx;D awmfwifyJG ETaJ ysmfygonf
yGaJ wmfr[m atmifaAsmpnfjcdrahf v;--/

aumif;uifMudK;aw;uAsmrsm;
(1/)
(0wd aH bmif wdraf wmif xdeaf jymifav &IrjiD; &IrjiD;)
(&xm;,mOf MuGm;vGiv
f iG )f jrSm;toGif aumif;uiforYdk ;DS
0if;0if;a&Tx;D &,fu- tjyD;ywifumvSLuk;d *kP0f if-h tusKd ;vIq
H if-h rsKd ;*kPw
f ifph ufMuKD ;qifum,l(&efuek w
f ikd ;f ajrtilav jynfjynfol qktcif; jyKr,Gi;f )(vQv
H QjH zm-uefom,m) uefom,mausmif;wku
d t
f wGi;f (2/)
at;&Gme,fcyif;rSmv wnfjcif;y omoem
(uHomat;? pufuav;e,fyg bvkwn
f w
T 7f mG pufqef;

trSwfpOf-13

57

ok;H xyfoC
H maqmifEiS [
hf w
d "&odrw
f u
hkd ?kd wnfaqmuf jy;D
pD;onf/,cifEpS u
f EGr;f yg; onfh csif;uav;i,f 50OD;tm;auR;arG;okwo
f ifjyD;? twef; ynmrsm;udo
k mru
bmom?omoemqdik &f mrsm;udk vnf;oifMum;ay;cJyh gonf/
,ckEpS w
f iG f uav;vli,f 70-OD;tm;apmifah &SmufauR;arG;
ygvuarmifrSwf
ynmoif a y;aeygonf / 2015 aEG O D ; wG i f & [ef ; ?
&Sio
f mraP? oDv&Sif tyg; 100 ausmu
f kd 'kvbjyKay;chJ
\
h /,Ofaus;vdrrf m &-&ufoifwef;udv
k nf;zGiv
hf pS af y;c\/
969[dw"&q&mawmf\
hJ
2016 rwfvESi{hf jyDvrsm;wGif bk&m;? w&m;?
oHCm? rdb? q&mwku
Yd kd aus;Zl;qyfyal zmfaomtm;jzihf
r[muk o d k v f a wmf r sm;
969 [dw"&q&mawmf b'E0 rd vmbd0o
H \ oufawmf
b'E0rd vmbd0o
H onf csif;awmifwef;a'owGif
44- ESpfjynfharG;aeU?txdrf;trSwf?awmifwef;a'o
omoemuGuv
f yfjznfq
h nf;&ef 2014-ckEpS rf pS jyD;?wnf
hJ /
uGuv
f yfjznfh r[mukov
dk af wmfrsm;ukd odjhk yKvkycf \
axmifawmfro
l nf/xdEk pS w
f iG yf if uefyufvufjrdKw
h iG f
wufvrS ;f ) (atmuf&t
Hk ajc ta&mufpakH y)
taemuf'*Hak jr jrpfwpfbufurf;-?
(3/)
(bGUJ onmapwDb&k m;&,funGww
f mG ;Muavmuo&z )l
aZ,smedrw
d f aqmifaqmif,l atmifawmfrl bGUJ xl;&dOS ;D
(arGo&D acRacR&nf) arGo7D"mwfawmfjrwftxl;(4/)
(obifr[m r*Fvm ,ifygav a&Tx;D wifyJG qifE)JG
axmifo
h ;kH &m cGeEf pS q
f ,fch eG yf g tifMuif;o&zD
oif;Munfjzm tcif;nDpmG waygif;v rderf vG-J
(5/)
(&moDred w
f aygif;rmo vqef;y 11-&ufrmS )
(paeaeY tcgMuHKvm tmumaAG ,mOf&xm; qifjim;)
(rsm;jynfol yGm;MunfjzL) rsm;jynfol aumif;rIqifyh mG ;
(6/)
(atmifoajy anmifa& oGe;f avmif;acR qkawmif;
atmifaMumif;) (xD;wifr[m tjyD;qifum)
xD;wifr[m aAsmpnfjcdrahf nmif;(trQ&ap a0aetaygif;udv
k acRavmif;aygh tcgcg)
rsm;om"k yGm;cgck w&m;em&I pkaygif;a&pufjzm
(edAL eef;&nfum&nfum awmif;ywem tpOfjrJ qifE)JG
(avmuo&zlatmifawmfr)l avmuo&zl xD;wifwyhJ /JG
tufpfaumif;jrwff
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

&Srf;jynfenfu r[mukokdvf
&Sr;f jynfe,fta&SUykid ;f ? rkid ;f qwfc&dik ?f rkid ;f ckwf
jrKd Ue,f? rkid ;f eif;tkypf ?k erfah bmfvakH us;&Gm? 27-3-2016
ESihf 28-3-2016 aeY&ufrsm;wGif atmufygukov
dk af wmf
rsm;ukd jyKvkycf yhJ gonf/
(1) tmcg? vm;[l? &Sr;f wkid ;f &if;om;? wkid ;f &if;ol
aygif; 2559-a,mufwUdk u jrwfA'k \
tqH;k trcH,yl u
JG dk
usif;ycJo
h nf/
(2) &Sio
f mraP 108-yg;wkUd ukd jrifjh rwfaom
omoemhtarG cH,al pygonf/
(3) tdraf xmifpak ygif; 523-pkwdk t
h m; jrwfA'k
\ &kyyf mG ;awmf? yef;csDum;rsm; ay;tyfvLS 'gef; cJo
h nf/
(4) 7-&uf ,Ofaus;vdrrf muav; txl;w&m;
pcef;yGJ usif;yjyKvkyfygonf/
csif;jynfe,fu r[mukodkvfawmf
csif;jynfe,fawmifyidk ;f ?uefyufvufjrdKU?ewfr
awmif [dw"&ausmif;wku
fd w
f iG f 11-4-2016 rS 184-2016xd atmufygukov
dk af wmfrsm;udk jyKvkycf yhJ g onf/
(1) oMuFet
f wGi;f uav;vlMuD; txl;w&m;
pcef;yGJ jyKvkycf yhJ gonf/,Ofaus;vdrrf moifwef;rsm;udk
vnf; zGiv
hf pS o
f ifMum;ay;cJo
h nf/
(2) &[ef;cH? &Sijf yK? oDv&Si0f wf tvSLawmf
r*Fvmukd jyKvkycf \
hJ /pkpak ygif; tyg; 300-ausmf

trSwfpOf-13

58

onf/
(3) omoedu taqmufttHrk sm; jy;D pD;vSL'gef;
ojzifh a&pufoeG ;f csyu
JG dk usi;f yjyKvkycf yhJ gonf/ atmufyg
ausmif;aqmifrsm;ESihf tvSLrsm; yg0ifonf/
(u)zcifMuD;OD;cspfqidk +f rdcifMuD;a':oef;jr
om;-armifatmif&aJ usm?f armifae&JviG f wkUd tm;&nfp;l
,Gef;0wD-pdefa&T&wemqkdif rdom;pkarmfvjrdKifjrdKUrS
aqmufvyk v
f LS 'gef;aom]],Ge;f 0wD}} (3)xyfausmif;aqmif
(c)ESpzf ufaom rdbrsm;tm; trSL;xm;
&efuek jf rKd U? '*Hjk rKd Uopf ajrmufyidk ;f jrKd Ue,f?4*^U9)&yfuu
G ?f
ociftek ;f azMuD;vrf;?jcHtrSwf (366? 367)ae ok"r
rPdaZmw"& OD;odef;0if;(c)OD;odef;0if;jrwf+ZeD;a':oDwmjrifh(WEC)Zifa,mfeD zdeyfa&mi;f0,fa&;
rdom;pkEiS Ofh ;D xGe;f atmif+a':nGeUf cif?(aev-opfo;D yG&J Hk
rdom;pk) rdwDvmjrdKU pkaygif;aqmufvkyf vSL'gef;
]]tm[m&okc}}qGrf;pm;ausmif;aqmif/
aom]]tm[m&ok
(*) OD;tm;0g+a':eef;pk;d pk;d at;? om;-pdik ;f atmifcikd pf ;dk
orD ; -uk d a tmif a xG ; +reef ; vJ h v J h a qG ? reef ; aqG
aqGatmif?om;a'gufwm pkdif;aevif;atmif? ajr;cGefcsrf;ajrUpnfol? cGef;jrifhjrwfokc? a&TOa'gif;rif;ukepf q
kH idk rf o
d m;pkzm;uefUjrdKUrS aqmufvyk v
f LS 'gef;aom
]]t*domvm}} qGrf;csufaqmif
(C) rH&k mG jrdKU? bk&m;MuD;&yfuu
G ?f w&kww
f ef;vrf;ae
zkd;vrif;( Baby-pwdkf;)rdom;pkESifh "rrdwfaqGrsm;rS
a&csdK;cef;ESifh uk#D(5)cef;wGJ
pkaygif;aqmufvLS 'gef;aoma&csd
(i)uG,v
f eG o
f l OD;ode;f 0if;+a':jrode;f wkUfd tm;
&nfp;l a':cifaX;&D? a':cif0if;&D? OD;pk;d ode;f ?OD;ausm0f if;?
a':eD? a':0g0g0if;? a':jzLjzLrdom;pk armfvjrdKifjrdKUrS
]]rdbarwm}}a&uefawmf
aqmufvyk v
f LS 'gef;aom]]rd
rSwfcsuf/csif;ygvu(A[k)d u nSEd idI ;f wm0efay;csuf
t& qvdik ;f pk;d rd;k [de;f ?qvdik ;f rd;k ausmfausmfEiS hf qvdik ;f
aejrwfxl;wdkhonf 2016-{jyDwGif [dw"&ukodkvf
ykd jJG yKvky&f m uefyufvufoahkd &muf&ydS g0ifeikd cf MhJ uygonf/

ygvuarmifrSwf

csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

P
uRefawmfoabmaygufaom edAmef
qvdkif;a&Tvif;

uReaf wmfrh w
d af qGuvnf; awmifwef;Zmwd jzpf
onf/ uRefawmfvnf; awmifwef;om;jzpfonf/ Zmwd
a'ocsif;u wlayrJh uk;d uG,af om bmomu rwlMu/
rdwaf qGu olUbmomESihf ywfouf tMurd Mf urd t
f acguf
acguf a[mjyonf/ olwUdk \ {oHa*vdw&m;rsm;rSmvnf;
aumif;vSyg\/ (b,fbufyg;ukd 7ku
d v
f Qif nmbufyg;ukyd g
xk;d cHay;vku
d yf g) [kq\
dk / uReaf wmfwUdk \ Ak'a 'oemwGif
r*Fvmw&m; ]cEpD }[k jy\/ onf;cHjcif;w&m;udk vufcH
xm;MuyHrk mS wl\/ oabmxm;uGjJ ym;zG,f taMumif;r7S/d
bk&m;&Scd ;dk ausmif;wGif q,fzUdk wpfzUdk ay;Mu&m
&IUH tdwu
f dk 'kww
f &H
dI odo
k o
dk yd o
f yd f tvSLay;Muonf/ ]
b,fbufvufu vSLwmukd nmbufvufuawmif
rodygapESi}hf [k olwUdk bmomu qH;k ronf/ uReaf wmfav;
pm;onf/ oabmusonf/ uRefawmfwUdk Ak'u
vn;f
yumoe rrufzUdk ? 'geppfppfuo
kd m jyKMuzkUd ? rjzLpifaom
0ifaiGypn;f ukd rrufarmzkUd a[mxm;cJjh yD; jzpfavonf/
xkUd aMumihf udpw
iG v
f n;f oabmxm;uGjJ ym;zG,f r&S/d
xked nf;wlpmG yif vlru
I sif0h wfrsm;ESifh pdwx
f m;
jzLpifa&; tqH;k trrsm;wGif uRefawmf vufcw
H mawG

trSwfpOf-13

59

trsm;Mu;D &So
d nf/ odUk aomf uHEiS hf uHtusKd ;ay;ukd qefUusif
vmaom tcsufrsm;ukd vH;k 0vufrf cHEidk /f oluvnf;
zefqif;jcif;uko
d m t&k;d pGaJ e jyefa[mjywmudk oabm
rayguf/ bk&m;acwfwek ;f uawmif rdpm 'd|ad wG trsm;MuD;
7Scd ahJ o;wmyJav[k jyefqifjcif&onf/
wpfaeUwGif xkrd w
d af qGu edAm efEiS hf ywfouf
aqG;aEG;vmonf/tcGiMhf uHKvmonfEiS hf uRefawmfvnf;
jyefaqG;aEG;cJ&h onf/ pmzwfy&dowftwGuf tusKd ;&Srd nf
[k ,lqygojzifh wifjytyfygonf/olu odUk qko
d nf/
]]ukda&Tvif;ukd Oyrmwpfck ajymjyr,fAsm/
ukad &Tvif; qmw,fqydk gawmh/ pm;p&mr&Sv
d Qif b,frmS
tqifajyyghrvJ/ pm;p&mawG jynfph kH vHak vmufaew,f
qkv
d Qif b,f[mukyd pJ m;pm; tqmajyoGm;rSmayhg/ xm0&
bk&m;ocifudk ,HMk unf&if xm0&aumif;uifbrkH mS 0if
pH&r,f/ tJ'h rD mS qk&d if bmrS vkad vao;r&Sb
d ;l / pm;p&m?
0wfp&m? aep&m? tuke&f w
dS ,f/ jynfph w
kH ,f/ xm07
aysmfaysmf&iT &f iT f ae&r,f/
edAm efqw
dk m bmrSr&Sb
d ;l vkUd qkw
d ,f r[kwv
f m;/
bmrS r&Sv
d Qif bmvkcd sipf &m &Syd ghrvJ/ udak &Tvif; pOf;pm;
Munfah v/ ckeuajymovkyd J qmaewke;f rSm bmrS pm;p&m
r&Sv
d Qif tqmrajyovkad ygh/ [kww
f ,fr[kwv
f m; bmrS
r&Sw
d ahJ e&mqkw
d m b,ft"dym ,f7ydS ghrvJ/}}
uReaf wmf atmufygtwkid ;f jyefvnf&iS ;f jycJyh g\/
]] cifAsm; ajymwJh OyrmeJUyJ jyef&iS ;f jyr,fAsm/
qmavmifaewke;f rSm pm;p&mr&Sv
d Qif tqmrajybl;qkw
d m
rSeyf gw,f/ 'gayr,fh pm;p&m&SdrS pm;&r,fh udprsdK;xuf
qmukd rqmawmhbl;qkd&if ykdjyD; t"dym,fr&Sdbl;vm;/
cifAsm; taotcsmpOf;pm;Munfhaemf/ qmvkdUpm;p&mudk
7Sm/ &SmawGUrS pm;qkdwmawGu awmfawmf&IyfaxG;wm/
qmavmif j cif ; r&S d b l ; qk d w m tJ h ' D r &S d b l ; qk d w J h
t"dym,fu (uRefawmf oabmaygufovkdajym&&if)
edAmefyJ/ uRefawmfOh yrmu jynfph ckH sifrS jynfph v
kH rd rhf ,f/
'gayr,fh cifAsm;ajymcJhwJh OyrmeJUqdk&if qufpyfjyD;
awG;awm vku
d v
f Udk &w,f/ t"dym ,f oabmaygufzUdk
eD;pyfEikd w
f ,f/
]] qmavmifjcif; &Su
d dk r&Sad wmhb;l qkw
d m edAm ef
&JU t&dyt
f jrGuo
f abmyJ/ Ak'b
mom0if wpfO;D [m tJ'h D
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

oabmukd tajccH tMurf;zsi;f avmuford o


S m Ak'b
mom
0ifjzpf&usdK; eyfvrd rhf ,f/ bmomjcm;awG taeeJUvnf;
tJ'o
hD abmudk oabmaygufomG ;rSom Ak'b
mom&JU tESpf
om&udk cefUrSe;f od&EdS idk rf mS yg/
tJ'h gaMumifh bmrSr&Sb
d ;l qkw
d hJ edAm ef[m t"dym ,f
rJh r[kwb
f ;l / qmavmif;jcif; r&Sb
d ;l qkw
d hJ t"dym ,fvdk
yJ/ tkdjcif; r&Sdbl;/emjcif; r&Sdbl;/ aojcif; r&Sdbl;/
tusOf;csKyfajym&&if 'kuq
if;&JreS o
f rQ r&Sb
d ;l / tJ'h v
D dk
r&Sjd cif;ukd t"dym ,fr&Sb
d ;l vkUd b,fvdk ajymvkUd &yghrvJ/
[kww
f ,fr[kwv
f m;/ taotcsm pOf;pm;Munfah emf/
uRefawmfvnf; i,fi,fwek ;f u edAm efqw
dk m
Mu;D udk oabm raygufb;l / oabmraygufawmh oabm
rusbl;/ bmrS r&Sw
d hJ ae&mMuD;[m bmrS [efusrJyh kH
ray:ygbl;vkUd yJ ayghysufysuf awG;rdcw
hJ ,f/ aemufawmh
edAm ef&UJ oabmukd od&rJh tjzpftysufwpfck ay:vmcJh
w,f/ ajcaxmufcpJG w
d u
f o
k cHc&hJ w,f/ ausmufywfw;D
wGi;f u cGpJ w
d x
f m;wJh ajctem[m udu
k cf eJ musifveG ;f vS
w,f / yl a vmif t k d u f p yf v S w ,f / ,m;,H v S w ,f /
emusifjcif;&JU t"dym ,fudk wdwu
d sus odoo
d momMuD;
odvu
dk &f w,f/ tJ'h t
D cgusrS acgif;xJudk q&mbke;f MuD;
&JU tqH;k tru 0ifa&mufvmw,f/ (tkjd cif;? emjcif;?
aojcif; uif;wJh edAmefwJh) aMomf . edAmefqdkwm emjcif;
uif;owJh/ emjcif;qkdwmawmif tawmfqdk;0g;wm/
tzefwvJvJ td&k ?ao&wm qdw
k mvJ tawmfq;kd 0g; rSmyJ/
tJ'q
hD ;dk 0g;wJh 'kuawG? tked maoab;awG r&Sw
d hJ edAm ef
qdw
k m tckyJ &csifygw,fqjdk yD; tawG;aygufvmw,f/
tusOf;csKyfuawmh tkjd cif;? emjcif;? aojcif;
uif;wJh edAmefqdkwm wu,ft"dym,f&SdjyD;? wu,f
oabmayguf o if h w ,f qk d w mygyJ / uJ . u mave
"ro
0eHw/hJ oifw
h ifah vsmufywfwt
hJ csed rf mS w&m;pum;
ajymMum;aqG;aEG;jcif;[m r*Fvm&Sdw,fwJh/ usKyfwkdU
aqG;aEG;cJMh uwm r*FvmygyJ/ 'DaeUawmh awmfavmufjyD?
aemufrS xyfjyD;aqG;aEG;wmaygh/}}
qvdkif;a&Tvif; 5^96 "r *D* D& d

trSwfpOf-13

60

In donation to the church, they


have to donate the cash in the draw bag
with the stick thrust in its loop and
donate insignificantly. Dont let the right
hand knows when the left hand donates.
That is the saying and commandment in
their religion. I take due respect to this
admonishing and I like it as well. In our
Buddhistic teaching, it states that do not
donate with ostentation, donate with
purity of offering materials and dont be
greedy on the income of impurity. So,
in this case, we can find a similarity in
sense.

In the sphere of moral discipline,


contain agreeable moral conducts
Getting to know the aspect there
which I can easily accept. But in dealing
of nirvana
and concern with the fate and its
Written by Salai Shwe Lin consequences are in contradict to each
other. It is absolutely unacceptable for
Translated by U Hla Kywe me. He deeply believes in the creation
The native of my friend is hilly of God. I dont have clear definition and
realize about the creation of God.
region. My native is also from the hilly
region. Though we have been growing
I know that in the reign of Lord
up in the same region, our belief in Buddha, there were lots of itinerant
religion seems different. My friend used heretics and hypocrites. I remembered
to tell me about his religion very often. and made reasoning about the existence
His belief and preaching of Evangelic of those heretics during the time of Lord
sect is also good to listen. He Buddha.
emphasizes on saying If your left cheek
One day, this friend discussed
is slapped, let your right cheek to be
slapped. In our Buddhist dispensation with me about the concept and existence
in the discourse of Mangala sutta, it is of nirvana. As the chance has favored
indicated as Khanti ( Tolerance ). Both me, I discuss and explain the concept
of us accept this teaching. There is of nirvana as I have learned. So I would
nothing disagreeable between us on this like to submit the facts and entities of
csif
;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;
trSwfpOf-13
conviction.
61

nirvana to the readers and it will benefit nirvana. Possibly, my explanation will not
be complete with meaning or not but it
for you at some extent.
will be the food for thought for you to
He said to me Ill tell you with ponder over it, it will come closer to the
an example suppose that youre hungry, meaning and existence of nirvana.
but if youve nothing to eat, what will it
Anyone who has no hunger is the
be for your satisfaction? If you have lots
of foods, youll be able to eat whatever glimpse of the existence of nirvana.
you want and whenever you want. If you Anyone who knows this fundamental
believe in God, you can be in the abode thought will be worthy to become a
of celestial beings. There, you can get Buddhist. If the people from other
everything. You can readily get the food, religion realize this fundamental thinking,
dresses and the building to live in. You they can sense the essence of the
Buddhistic doctrine.
can feel happiness all the time.
As youve said the nirvana has
nothing at all because it is comprised
with nothing. You should think deeply
about it. As Ive mentioned, while youre
hungry, if youve nothing to eat, you
cant have any satisfaction. Is that right?
The place without anything is
meaningless too.
I explain him as below:Ill explain you with your
example: what youve said Im hungry
and Ive nothing to eat. I dont have any
satisfaction from it. Thats right. But it
will be more meaningful when there is
no food to eat and at the same time I
dont have any desire to eat. You think
deeply of it. You can eat only when you
find the food. That process is messing
and confusing. If there is no hunger, you
wont have to find food. That is
preliminary expression and form of
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

So the nirvana has nothing is not


to be defined as meaningless. Just like
the example of without hunger, nirvana
has no aging, pain and death either. To
say precisely, all of sufferings cease or
no exist at all. How can we say nothing
is meaningless. Think of it deeply.
Since I was in childhood, my
reasoning sense did not go along with
that entity of nirvana. I thought casually
and sarcastically that nothing mean nonexistence. Later, I sensed the entity of
nirvana by an unusual diagnosis. The
disease of my leg has been cured by
medical operation. The severe pain within
the plaster of Paris cast was
unbearingly pain. The intense heat
and aching occurred in this plaster of
Paris cast. I thoroughly know about the
suffering of severe pain. At that time,
my mentor the venerable monks

trSwfpOf-13

62

admonishing and teaching words came


into my memory. That is the nirvana,
where there is no aging, no pain and no
death. That is the entity of nirvana. Oh!
The nirvana means the entity where there
is no pain. The pain made me suffering
severely and unbearably. The pain will
follows all the beings who are in the
jrefrmEdkifiH csif;Ak'bmom0ifOD;a& 250000
cyclical phenomenon of birth and rebirth.
Aging and death will follow suit
|meqd k i f & m tpk d ; &xk w f o wif ; pmrsm;\
endlessly along that cyclical order.
To explain long definition in short,
the nirvana is the entity where there is
no aging, no pain and no death either.
Nirvana has real and definite meaning in
it. You should realize this entity.
Discussion and dispensation at an
appropriate time and location is
propitious. What we are discussing is
the auspiciousness. Thats all for today.
Lets discuss about it later.

b0rSm
_ikdaewJhtcg acsmhrJholr&Sdbl;/ig rsuf&nfokwfjyD;
&,fwwfvmw,f/
_ aMumufwt
hJ cg b,forl S tem;rSm r&Sb
d ;l ?igowd
&Sv
d mw,f/
_yifyef;wJt
h cg rSpD &m ykc;Hk r&Sb
d ;l ?ig wpfa,mufwnf;
aewwfvmw,f/
_ b0rSm b,ft&mudkrS rSDrxm;wJholawGtwGuf
b,fawmhrS vJrus bl;qdkwmygyJ/b0rSm
udk,fwdkifzefwD;wJh b0omvQif pdwfwdkif;usEkdifrnf
jzpfygw,fv-hkd --/
nDnDxGef;(acw-vl
-vlhjynf)
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

azmf j ycsuf u k d rl w nf vl O D ; a&wd k ; EI e f ; jzif h


cefYrSef;wGufcsufrIt& 2012-ckESpf wGif jrefrmEkdifiH
csi;f vlrsKd ; 9-ode;f 0ef;usi&f adS Mumif;?csi;f jynfe,fwiG f Ak'
bmom0if c sif ; OD ; a& ig;aomif ; 0ef ; usif & S d a Mumif ; ?
jynfe,fjyifywGif Ak'bmom0ifcsif;OD;a&ESpfodef;0ef;
usif&SdaMumif;? csif;jynfe,fwGif ewfbmom0ifESifh
tjcm;bmom0ifrsm;vnf; jynfe,fvlOD;a&\ 20&mckid Ef eI ;f &Sad eaMumif;od&ygonf/ jynfe,fjyify[kq&kd mwGif
rauG;wkdif;? yJcl;wkdif;? ppfukdif;wdkfif;? {&m0wDwdkif;?
&ckid jf ynfe,f? &efuek w
f ifdk ;f ? rEav;wdik ;f wdu
Yk dk qdv
k ydk gonf/
ajrjyefYaecsif;vlrsdK;trsm;pkrSma&S;ya0oPD
uwnf;u Ak'b
mom0ifrsm;jzpfMuonft
h jyif awmifay:
a'owGiv
f nf; Ak'b
momuk;d uG,o
f rl sm; &Sad eMuygonf/
csif;Ak'bmom0if rsm;teuf csif;vlrsdK;Ak'bmom
&[ef;awmfESifh oDv&Sifrsm;yifvQif 5000ef;usif&Sdae
ygonf / csif ; Ak ' o moeygvutzG J U ud k 2012
azazmf0g&Dv 12-&ufaeY (jynfaxmifpak eY)u zGUJ pnf;cJjh y;D
]Ak'b
mom0if csif;wdik ;f &if;om;rsm;onf omoemawmf
oef Y & S i f ; wnf w H h jyef Y y G m ;a&;ud p r sm;tjcm;omo
emjyKtzGJUrsm;ESifh twl pnf;vHk;nDnGwfpGmaqmif&Guf
fEkdfiMuap&ef} tp&Sdonfh &nf&G,fcsuf ig;&yfjzifhjrdKUe,f
toD;oD;wdkYwGif us,fus,fjyefYjyefY zGJUpnf;aqmif&Guf
v
f su&f ydS gonf/
csi;f Ak'b
mom0ifOf ;D a&onf csi;f vlO;D a&\ 23&mckdifEIef;rS 25-&mckdifEIef;xd&SdaMumif; awGY&ygonf/
csif;Ak'omoeygvutzGJU

trSwfpOf-13

63

jyefUyGm;a&;
csif;Ak'omoeygvutzGJU "rjyef
tvSL&Sifrsm;pm&if;

P
tvSLaiGaumufcHay;Muonfh tusdK;awmfaqmifrsm;
(1) qvdik ;f a&Tvif;rS pmapmif(11) jzefaY 0jcif; aumufc=H 35000(2) OD;atmifxed v
f if;+ a':pdeaf r&D? a&TjynfomrSpmapmif(11)
jzefah 0jcif; aumufcGH = 25000 /(3) udak tmifvif;+ rvSvaS t;ESihf OD;bdo
k ed ;f aumufcaH iG= 30000? (4)OD;[efxeG ;f (apwkw& m)
aumufcaH iG= 55000? (5) OD;cifarmif,Of? uefyufvufjrdKUaumufcaH iG=37700? (6) OD;acga*vde;f ?rif;wyf ygvuOuX
yOrtMudrf aumufc=H 150200?(7) q&mra':cifaX;&D aumufc=GH 109500? (8) udrk ;kd ausmfausmf(qifaygif0)J aumufc=
50000? (9) aygufacgif;q&mawmf OD;ynmomrd aumufcH= 40000? (10) pukOD;xGef;az aumufcH= 10000? (11)
uefyufvufO;D cifarmif,Of aumufc=GH 30000? (12) aqmjrdKUOD;xGe;f atmifausmf aumufc=GH 50000? (13) udak tmifvif;+
rvSvSat; ESifh OD;bdkodef;aumufcHG= 33500? (14) OD;aZ,solvuFm&? rvGefa&cg;ausmif;q&mawmf txufrif;vSjrdKUrS
aumufcH= 50000? (15) atmifvHjrdKUe,f? *Gajrmifaus;&Gm q&mawmfOD;0drv aumufcHay;aiG= 18000?
200000d^ tvSL&Sif (1) OD;pEukrm& (PhD usrf;jyKq&mawmf) a&TMwd*He,fajr
100000d^ tvSL&Sif (1) OD;armifwkwf? uefyufvufjrdKU? usL&Sifq&m? rdk;rcabmf'g/
55000d^ tvSL&Sif(1) OD;[efxGef;(apwkw&m)+ a':csdKcsdKquf
50000d^ tvSL&Sifpm&if;(1)q&mawmfOD;eErmvm? ygvutzGJUem,uq&mawmfESifh trsm;aumif;rI?
(2) AdkvfrSL;MuD;Aef;ul; (uG,fvGef) \ ZeD;a':&if&if? &efukefjrdKU/
25000d^ tvSL&Sif(1) OD;atmifxdefvif;+ a':pdefar&D? a&TjynfomjrdKU/
18000d^ tvSL&Sif(1) atmifvHjrdKUe,f? *Gajrmifaus;&Gm? q&mawmfOD;0drv/
10000d^ tvSL&Sifrsm;pm&if;
(1) OD;qvdik ;f atmifvif;+ a':vSvaS t;? tif;pde?f (2) nDnx
D eG ;f ( acw- vljh ynf) prf;acsmif;? &efuek ?f (3) OD;atmifvif;+
a':vSvSat;? 10rdkif? &efukef ('kwd,tMudrf)? (4) OD;Zif;OD;ukrm&? oJtif;*l (ajrmuf'*Hk) (nDnDxGef;? acwv
ljynf?
prf;acsmif;) ('kwd,tMudrf)? (5) OD;aZ,solvuFm&? rvGefa&;cg; ausmif;q&mawmf? txufrif;vSjrdKU)
7000d^ tvSL&Sif txucGJ? aygufwif? ausmif;tkyf a':jrESif;ESifh q&m^q&mrrsm;? aygufwif&Gm? atmifvH?
5000d^ tvSL&Sifrsm;pm&if;
(1) OD;&Sdef;vdfef;xe;f? puf&HkrSL;(jidrf;) &efukef? (2) OD;xef;&Sdef;? xG#facgifMuD;ukrPD? rif;wyfjrdKU? (3) OD;jrwfpef;OD;? rif;wyf?
(4) OD;[kef;vdef;? rif;wyfjrdKU?(5) OD;acga*vdef;? ygvuOuX ? rif;wyfjrdKU? (6) a':at;oef;?pma&;(2) ynma&;rSL;&Hk;?
atmifvHjrdKU? (7) a':jrodef;ar? v,fjy? tru(2) uefyufvuf/
4000d^ tvSL&Sif ausmif;om;^ausmif;a[mif;rsm;tzGJU ?&Gmopf&Gm? atmifvHjrdKUe,f/
3500d^ tvSL&Sif OD;bdkodef;?atmifod'v
d rf;? (10) rdkif? &efukef/
3000d^ tvSL&Sifrsm;pm&if;
(1) OD;odef;armif? udkaZaZ? AdkvfawZvrf;? (10)rdkif? &efukef? (2) a':ykPr
D? oDv&Sif ? uefyufvufjrdKU?? (3)
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

64

OD;wifarmifvS? awmifay:om; vufzuf&nfqdkif? uefyufvufjrdKU? (4)OD;&Sdef;acga*? rif;wyfjrdKU? (5)a':a,m&Sdef;ydkif?


rif;wyfjrdKU? (6)a':xef;&Sdef;vSD;?rif;wyfjrdKU? (7) OD;cRJbl? rif;wyfjrdKU? (8)a':rem;vD? rif;wyfjrdKU? (9)a':EG,fEG,f0if;?
pma&;(1) ynma&;rSL;&Hk;? atmifvHjrdKU? (10)OD;pH0if;+ a':at;at;atmif? uefyufvuf? (11)OD;odef;armif(10)rdkifukef;?
&efukef? (12) a':0if;jrifh(a&Tqdkif) (10)rdkifaps;? &efukef?
2000d^ tvSL&Sifrsm;pm&if;
(1)OD;pHjrifrh o
d m;pk? Adv
k af wZvrf;(10)rdik ?f &efuek ?f (2)OD;&Sed ;f az? rif;wyfjrKd U? (3)a':abGacgvS;D ? rif;wyfjrKd U?(4) a':cifav;aqG?
rif;wyfjrdKU? (5)OD;ausmfcdkifjrifh? rif;wyfjrdKU? (6)a':rdk;rddk;0if;? rif;wyfjrdKU? (7)a':cdkfifnH? rif;wyfjrdKU?(8)OD;avmxef;avg?
rif;wyfjrdKU? (9)a':tGrt
f ,
G ?f rif;wyfjrdKU? (10)OD;atmifww
k yf ikd ?f rif;wyfjrdKU? (11)OD;tGr&f ,
S ?f rif;wyfjrdKU? (12)a':cifat;rl?
rif;wyfjrdKU? (13)OD;xGef;xGef;? rif;wyfjrdKU? (14)a':&Sdef;jrL;vSD;?rif;wyfjrdKU? (15)OD;[kef;uD;? rif;wyfjrdKU? (16)OD;xef;vdef;?
rif;wyfjrdKU? (17)a':a*vdIif;? rif;wyfjrdKU? (18)a':wifrdk;EG,f? rif;wyfjrdKU? (19)OD;atmifoef;? rif;wyfjrdKU? (20)OD;tGrfa,m?
rif;wyfjrdKU? (21)r[mxef;jrL;? rif;wyfjrdKU? (22) OD;jrifhxGef;+ a':cifaX;&D? txucGJtkyf? oajyyif? atmifvHjrdKUe,f?
(23)a':apm,kat;? v,fjyxcG?J oajyyif? (24)OD;ausmfrif;vIid ?f xufjy? txu(1) atmifvjH rdKU?(25)OD;vSaiG? a':oef;pde?f
tkyf&Spfukef;? atmifvHjrdKUe,f? (26)a':yk
P
rd? oDv&Sif? jrdKUr(1)uefyufvuf? (27)OD;xGef;atmifausmf? oD&D&wem&yf?
aqmjrdKU?(28)OD;atmifydkif?rltkyf?a':eef;a0?aZ,sm&yf?aqmjrdKh (29)OD;pHjrifhrdom;pk (10)rdkifukef;? &efukef? (30)OD;[efpdef?
(10)rdkfifaps;? &efukef/
1500d ^ tvI & S i f r sm;pm&if ;
(1)OD;pef;ausmfrdom;pk? (10)rdkifaps;? (10)rdkif? &efukef? (2)OD;rsdK;rif;xGef;? aps;onf? uefyufvufjrdKU? (3)a':&D&Dpdk;?
rif;wyfjrdKU? (4)a':0g0ga&T? rif;wyfjrdKU? (5)a':jzLjzLat;? rif;wyfjrdKU? (6)a':Edkif;uD;wD;? rif;wyfjrdKU? (7)OD;armifwif?
rif;wyfjrKd U? (8)OD;&Sed ;f atmif? rif;wyfjrKd U? (9)OD;armifxif? rif;wyfjrKd U? (10)OD;aZmfvif;oef?h rif;wyfjrKd U?(11)OD;ausmrf s;kd oef;?rif;wyf
(12)a':cifpef;a0? v,fjy? txucGJ? oajyyif? (13)a':at;MuL? v,fjy? txucGJ? oajyyif? (14)OD;0i;farmif?
oD&D&wem&yf? aqmjrdKU? (15)OD;uHodef;? oD&D&wem&yf? aqmjrdKU? (16)OD;jrifhaZmf? oD&D&wem&yf? aqmjrdKU? (17)OD;pdk;jrifh?
oD&D&wem&yf? aqmjrdKU? (18)ODd;qef;ausmf? a':jidrf;jidrf;td? (10)rdkif? &efukef/(19)OD;pHc?atmifod'v
d rf;?10-rdkif?&efukef/
(20)OD;bdkodef;?atmifod'v
d rf;?10-rdkif?&efukef/
1000d^ tvSL&Sifrsm;pm&if;
(1)a':cifodef;[ef? atmifod'dvrf;? (10)rdkfif? &efukef? (2)a':0if;jrifh? (10)rdkifaps;? (10)rdkif? &efukef? (3)a':nTefYar? 10rdkifaps;? 10-rdkif? &efukef? (4)udkrsdK;? atmifod'v
d rf;? (10)rdkif? &efukef? (5)OD;0if;Edkifrdom;pk? atmifod'v
d rf;? (10)rdkif?
&efukef? (6)OD;0if;rif;oef;? ukefonf? uefyufvufjrdKU? (7)a':oef;oef;at;? rljy? uefyufvufjrdKU? (8)OD;Owr?
ausmif;xdkfifq&mawmf? uefyufvufjrdKU? (9)OD;*kPm
0kw? v^x q&mawmf? uefyuvuffjrdKU? (10)OD;b'd,? q&mawmf?
uefyufvufjrdKU? (11)OD;oef;0if;? rltkyf? (12)OD;cifarmifwif? ewv? uefyufvufjrdKU? (13)OD;atmifqef;? aps;qdkif?
uefyufvufjrdKU? (14)a':rdk;rdk;? a&Tawmfifwef;? uefyufvufjrdKU? (15)OD;nTefY0if;? uefyufvufjrdKU? (16)OD;&Sdef;vdef;xef;?
rif;wyfjrdKU? (17)OD;avmu;D? rif;wyfjrdKU? (18)OD;uD;Edkfif;? rif;wyfjrdKU? (19)a':&Sdef;tG,f? rif;wyfjrdKU? (20)a':vdef;a&ydkif?
rif;wyfjrKd U? (21)OD;uD;abG? rif;wyfjrKd U? (22)OD;xef;vif;atmif? rif;wyfjrKd U? (23)OD;ede;f a,mtGr?f rif;wyfjrKd U/(24)OD;armif;tGr?f
rif;wyfjrKd U ?(25)OD;ede;f avm? rif;wyfjrKd U? (26)a':rd;k rd;k oif;? rif;wyfjrKd U? (27)a':vif;vif;pef;?rif;wyfjrKd U? (28)OD;vde;f [ke;f rmef?
rif;wyfjrdKU? (29)OD;xef;atmif? rif;wyfjrdKU? (30)OD;uD;vdef;? rif;wyfjrdKU? (31)OD;wifudk? rif;wyfjrdKU? (32)OD;xef;tGrf?
rif;wyfjrdKU? (33)OD;wifudkxG#f? rif;wyfjrdKU? (34)a':a,ma&mif? rif;wyfjrdKU? (35)OD;uD;&Sdef;? rif;wyfjrdKU? (36)OD;armif;az?
rif;wyfjrdKU? (37)OD;&Sed ;f uD;? rif;wyfjrdKU? (38)a':oef;oef;at;? rif;wyfjrdKU? (39)a':wifar? rif;wyfjrdKU? (40)a':acsmoDwm?
rif;wyfjrdKU? (41)OD;aZmfrif;atmif? rif;wyfjrdKU? (42)a':nSpd ef;? rif;wyfjrdKU? (43)c&dik o
f moem? rif;wyfjrdKU? (44)a':uD;tG,?f
rif;wyfjrdKU? (45)a':&Sed ;f rH? rif;wyfjrdKU? (46)a':atmifvikd ;f ? rif;wyfjrdKU? (47)OD;xeftrG yf ikd ;f ? rif;wyfjrdKU? (48)a':jrifjh rifph ef;?
rif;wyfjrdKU? (49)vif;yef;tdrf? rif;wyfjrdKU? (50)a&Tcsif;av;? rif;wyfjrdKU? (51)udkqef;xGef;? rif;wyfjrdKU? (52)OD;vdef;acga*?
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

65

rif;wyfjrdKU? (53)a':xef;pdrf;? rif;wyfjrdKU? (54)OD;wifudk? rif;wyfjrdKU? (55)OD;Zifarmif? rif;wyfjrdKU? (56)a':cifarMunf?


rif;wyfjrdKU? (57)a':,Of,OfviId ?f rif;wyfjrdKU? (58)OD;rmefved ;f ? rif;wyfjrdKU? (59)a':at;jrifv
h iId ?f rif;wyf(60)a':cifrmat;?
rif;wyfjrdKU? (61)OD;a7TEdkfif;? rif;wyfjrdKU? (62)a':cifoef;,k? rif;wyfjrdKU? (63)a':cifaX;vGif? rif;wyfjrdKU? (64)a':oef;jrifh?
rif;wyfjrdKU? (65)OD;atmifxef;? rif;wyfjrdKU? (66)OD;atmifvif;? rif;wyfjrdKU? (67)OD;uD;atmif? rif;wyfjrdKU? (68)rwifndK?
rif;wyfjrdKU? (69)OD;aZmf0if;? rif;wyfjrdKU? (70)a':at;at;jrifh? rif;wyfjrdKU? (71)OD;armif;[m? rif;wyfjrdKU? (72)OD;armif;uD;?
rif;wyfjrdKU? (73)a':[mtG,f? rif;wyfjrdKU? (74)a':uD;vSD;? rif;wyfjrdKU? (75)a':ao;ao;? rif;wyfjrdKU? (76)a':wifEGJU?
rif;wyfjrdKU? (77)a':0if;0if;at;? rif;wyfjrdKU? (78)a':at;at;jrif?h rif;wyfjrdKU? (79)a':cifrmat;? rif;wyfjrdKU? (80)a':aiG?
v,fjy? txucGJ? oajyyif? (81)a':jidrf;jidrf;td? v,fjy? txucGJ? oajyyif? (82)a':a&Tpifatmif? v,fjy? txucGJ?
oajyyif? (83)a':EG,ef ?D v,fjy? txucG?J oajyyif? (84)a':csdKcsdKrGe?f v,fjy? txucG?J oajyyif? (85)a':oG,o
f ,
G Of ;D ?
rljy? txucG?J oajyyif? (86)OD;xifatmifausm+f a':EG,Ef ,
G 0f if; rljy? txucG?J oajyyif? (87)OD;&Jrif;xGe;f ? a':&Iid ;f a0rmjird ;f
rljy? txucGJ? oajyyif? (88)?OD;vSjrifh?txucGJ? oajyyif? (89)OD;wifpdk;+a':cifaxG;? xufjypma&;? txucGJ?
oajyyif? (90)OD;zdk;acsmrdom;pk? oajyyif?(91)a':pef;&Drdom;pk? oajyyif&Gm? (92)OD;0if;jrifhrdom;pk? oajyyif?
(93)OD;atmifjrifhrdom;pk? oajyyif&Gm? (94)OD;rsdK;rif;+a':,rif;? oajyyif&Gm? (95)a':wifat;? oajyyif? (96)OD;uHay:?
oajyyif&Gm? (97)OD;q,fatmif? oajyyif&Gm? (98)udkrsdK;+rcsdK? oajyyif&Gm? (99)armifoufEdkifrif;? qXrwef;? xcGJ?
oajyyif? (100)armif[ed ;f aZ,smausm?f t|rwef;? oajyyif? (101)armifEikd Zf ifxuf? t|rwef;? oajyyif? (102)OD;aomif;Edik ?f
'kjrdKUe,fynma&;rSL;? atmifvH? (103)OD;pdk;Edkfif? 'kjrdKUe,fynma&;rSL;? atmifvH? (104)OD;jrifhpdk;? v^x jrdKUde,fynma&;rSL;?
atmifvH? (105)OD;0if;aqG? v^xjrdKUe,fynma&;rSL;? atmifvH? (106)OD;jrifha0? xufjy? txu? usD&yfukef;?atmifvH
(107)OD;Munfpdk;? a':OrmMunf? ausmif;tkyf? rlvGef? tkwf&Spfukef;? (108)a':pkEdkif0if;? v,fjy? rlvGef? tkwf&Spfukef;?
(109)OD;jzdK;a0atmif? rljy? tkw&f pS u
f ek ;f ? (110)OD;rsdK;rif;ud?k rlveG ?f tkw&f pS u
f ek ;f ? (111)a':&S,v
f 0D if;Edik ?f rljy? tkw&f pS u
f ek ;f ?
(112)armifoefhZifvif;? tkwf&Spfukef;? (113)armifatmif0if;Adkvf? tkwf&Spfukef;? (114)OD;OmPfa7T+ a':tkef;jr? orLv?
atmifvjH rKd Ue,f? (115)OD;at;[efarmifErS wpk? tkw&f pS u
f ek ;f ? (116)OD;armif0if;+a':Munf0if;? tkw&f pS u
f ek ;f ? (117)OD;vS0if;+
a':jyHK;Munf? tkw&f pS u
f ek ;f ? (118)OD;atmifoef;aZmf+ a':eef;jrifph ed ?f tkw&f pS u
f ek ;f ? (119)a':0if;rmaX;? rljy? v,fusdK;&Gm?
qifaygif0J? (120)OD;atmifaX;? anmifyif0dkif;? atmifvH? (121)a':rjrdKif? anmifyif0dkif;? atmifvH? (122)OD;aZmfEdkif?
anmifyif0dkif;? atmifvH? (123)OD;atmifausmfjrifh? anmifyif0dkif;? atmifvH? (124)a':oef;jr? anmifyif0dkif;? atmifvH?
(125)OD;ode;f pd;k +a':rmrmwif? anmifyif0ikd ;f ? atmifv?H (126)OD;jrvif;+a':ysKd Munf? anmifyif0ikd ;f ? atmifv?H (127)a':ykMunf?
anmifyif0dkif;? atmifvH? (128)OD;wifpdk;rdom;pk? anmifyif0dkif;? atmifvH? (129)OD;ausmfol&?rljy? opfqdyfyif? atmifvH?
(130)OD;atmifpdk;? opfqdyfyif? atmifvH? (131)OD;q,fat;? opfqdyfyif? atmifvH? (132)OD;0if;csdKat;? opfqdyfyif?
atmifv?H (133)OD;0if;odef ;f ?&mtdrrf ;I? pjr7Gm? atmifv?H (134)a':wifEUJG ? u^t? pjr7Gm?vcGaJ usmif;? (135)OD;xGe;f a0?v,fjy?
txu(2) atmif v H ? (136)OD ; rsd K ;ouf a Zmf ? tk y f p k p ma&;? oajyyif ? (137)OD ; oef ; aqG a v;? oajyyif & G m ?
(138)OD;axG;ode;f +a':at;0if;? oajyyif&mG ? (139)OD;ode;f aZmf0if;rdom;pk? oajyyif&mG ? (140)OD;cifp;kd +a':pef;0if;? oajyyif&mG ?
(141)OD;aZmfrif;udkrdom;pk? oajyyif&Gm? (142)OD;ae0if;+a':wifMunf? pHjy&Gm? (143)OD;wifarmif+a':jr0i;f?
pHjy&Gm?(144)OD;&maz+a':vScif? pHjy&Gm? (145)OD;pH0+a':f0if;Munf? pHjy&Gm? (146)OD;odkufjzL+a':cifpef;&D? pHjy&Gm?
(147)OD;aomif;a&T+a':cifrmat;? pHjy&Gm? (148)OD;ausmfpdk;? rrdfk;py,f? pHjy&Gm? (149)OD;cspfvIdif+a':cif,kar? pHjy&Gm?
(150) OD;apmarmif+a':nGefYjrdKif? pHjy&Gm? (151)OD;jrwfaqG+a':ydawmufMunf? pHjy&Gm? (152)OD;cifarmif0if;+a':0g0gvGif?
pHjy&Gm? (153)OD;jrifah rmif+ a':jrifjh rif0h if;? pHjy&Gm? (154)OD;okpw
d ? uefyufvuf? (155)OD;cdik af tmif?rltyk ?f &Siaf pm? uefyufvuf?
(156)OD;rdk;rif;rif;? rdk;rcabmf'g? uefyufvuf? (157)OD;pdk;odfef;? pdk;pHpm;aomufqdkif? uefyufvuf? (158)a':odef;[ef?
jrKd Ur-1? uefyufvuf? (159)OD;rsKd ;rif;xGe;f ? aps;qdik ?f uefyufvuf? (160)a':yrI? ukeo
f nf? uefyufvuf? (161)OD;xef;rem;?
ukefonf? uefyufvuf? (162)a':vdkif;[kef;? ukefonf? uefyufvuf? (163)a':MunfMunfvdIif?jrdKUr-2? uefyufvuf?
(164)a':cifjrifh? jrdKUr-2? uefyufvuf? (165)a':wifwifrl? jrdKUr-2? uefyufvuf? (166)OD;bodef;? ynmjidrf;?
uefyufvuf? (167)OD;armify?k oD&&d wem&yf? aqmjrKd U? (168)a':rmvm&D? oD&&d wem&yf? aqmjrKd U? (169)OD;aomif;nTeUf xGe;f ?
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

66

MuHcif;&Gm? (170)OD;EdkifOD;? MuHcif;&Gm (171)OD;jrarmif? oD&d&wem&yf? aqmjrdKU? (172)a':rmrmat;? oD&d&wem&yf?


aqmjrd K U? (173)&S i f ; oef Y q d k i f u ,f j yKjyif a &;? aZ,sm&yf ? aqmjrd K U? (174)rZif r mOD ; ? oD & d & wem&yf ? aqmjrd K U?
(175)OD;odef;0if;+a':rdk;rdk;atmif? aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (176)OD;ausmfausmf? aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (177)a':jrifhMunf?
vJyakH us;&Gm? uefyufvufjrdKUe,f? (178)OD;pef;armif? vJyakH us;&Gm? uefyufvufjrdKU? (179)OD;vdiI x
f eG ;f ? aZ,sm&yf?aqmjrdKU?
(180)OD;pHv?S aZ,sm&yf? aqmjrKd U? (181)OD;ae0if;? aZ,sm&yf? aqmjrKd U? (182)OD;ode;f 0if;? aZ,sm&yf? aqmjrKd U? (183)OD;xGe;f ydik ?f
aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (184)OD;cdkifvdef;? aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (185)OD;cifarmif? jyefqufjidrf;? aqmjrdKU? (186)OD;odef;0if;?
aZ,sm&yf? aqmjrKd U? (187)a':at;at;rGe?f rljy?aZ,sm&yf? aqmjrKd U? (188)OD;qef;atmif? aZ,sm&yf? aqmjrKd U? (189)OD;vH;k atmif?
aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (190)a':csdK? aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (191)OD;atmifjrifh? aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (192)OD;xGef;&Id?
aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (193)OD;cifarmif0if;? qo&jidrf;? aZ,sm&yfuGuf? aqmjrdKU? (194)OD;jzdK;atmif?aZ,sm&yf? aqmjrdKU?
(195)OD;Mumqdkif?aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (196)OD;cdkifrdk;vGif? rltkyf? aZ,sm&yf? aqmjrdKY? (197)OD;baomif;? aZ,sm&yf?
aqmjrdKU? (198)OD;vSpdk;(jyefqufjidrf;)? oD&d&yf? aqmjrdKU? (199)OD;b0if;? aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (200)OD;wif0if;?
ynma&;?aZ,sm&yf? aqmjrdKU? (201)OD;atmifodef;? oD&d&yf? aqmjrdKU? (202)OD;odef;armif? aZ,sm&yf? aqmjrdKU?
(203)a':wifat;?&-rdkif? &efukef? (204)udkrsdK;? atmifod'v
d rf;? (&)rdkif? &efukef/
500d^-tvSL&Sifrsm;
(1)aqmif;&ehHpmay? atmifod'v
d rf;?10-rdkif? &efukef? (2)OD;[efpdefrdom;pk?10-rdkif?&efukef? (3)OD;pdef0if;OD;rdom;pk?10rdkifaps;? (10)rdkif? &efukef? (4)a':cdkifcdkifrdom;pk? (10)rdkifaps;? (10rdkif)? &efukef? (5)rat;jrwfol? (10)rdkif? (10)rdkifaps;?
&efuek ?f (6)OD;xGe;f Edik rf o
d m;pk? (10)rdik ?f (10)rdik af ps;? &efuek ?f (7)OD;0i;fEikd ?f (10)rdik af ps;? (10)rdik ?f &efuek ?f (8)OD;Edik 0f if;rdom;pk?
(10)rdkif? &efukef? (9)OD;jrifhcdkif rdom;pk? (10)rdkifaps;? (10)rdkif? &efukef? (10)OD;at;aiG? (10)rdkifaps;? (10)rdkif? &efukef?
(11)OD;xef;rem;? ukefonf? uefyufvufjrdKU? (12)OD;atmifxef;? ygvutzGJU? uefyufvufjrdKU? (13)OD;ydkifuD;? aps;qdkif?
uefyufvufjrdKU? (14)Od;pd;k ode;f ? ukeo
f nf? uefyufvufjrdKU? (15)OD;cdik af tmif? rltyk ?f uefyufvufjrdKU? (16)OD;xGe;f xGe;f Edik ?f
uefyufvufjrdKU? (1&)OD;[kef;vdef;? axGtkyf(jidrf;)? uefyufvuf? (18)OD;pH0if;? axGtkyf? uefyufvuf? (19)OD;rdk;rif;rif;?
rdk;rcabmf'g? uefyufvufjrdKU? (20)a':odef;&if? ynma7;rSL;&Hk;? uefyufvufjrdKU? (21)OD;pHnTefU? rltkyf? uefyufvuf?
(22)OD;rdk;wifatmif? usef;rma&;? uefyufvufjrdKU? (23)a':cifeef;axG;? xufjy? uefyufvufjrdKU? (24)OD;&Sdef;tGrf?
usef;rma&;? uefyufvufjrdKU? (25)OD;ausmfausmf? &JwyfzUJG ? uefyufvufjrdKU? (26)a':tGx
J if? usef;rma&;? uefyufvufjrdKU?
(27)a':eef;cs,f&?D eef;pHqikd ?f uefyufvufjrdKU? (28)OD;okpw
d q
&mawmf? uefyufvufjrdKU? (29)OD;ausmfopf? ynma&;(jidr;f )?
uefyufvuf? (30)reDvmref;? aps;onf? uefyufvufjrdKU? (31)a':eDeD? rlMuDKq&mr? uefyufvufjrdKU? (32)a':odef;&if?
aps;qdik ?f uefyufvufjrdKU? (33)a':0if;Munf? uefyufvuf? (34)a':cifat;vS? aps;qdik ?f uefyufvuf? (35)OD;rd;k ausmfO;D ?
aps;qdik ?f uefyufvuf? (36)a':yy? aps;qdik ?f uefyufvufjrKd U? (37)OD;ode;f xGe;f ? jrukepf q
kH ikd ?f uefyufvufjrKd U? (38)aroOm OD;?
ausmif;ol? uefyufvufjrdKU? (39)a':yrl? ukefonf? uefyufvufjrdKU? (40)OD;cspfatmif? ynma&;(jidrf;) uefyufvufjrdKU?
(41)OD;bode;f ? ynma&;(jird ;f )? uefyufvufjrKd U? (42)OD;a*vde;f ? rif;wyfjrKd U? (43)a':eef;pde?f rif;wyfjrKd U? (44)a':apmZifarxGe;f ?
v,fjy? txucGJ? oajyyif? (45)OD;rdk;aX;cdkif? v,fjy? txucGJ? oajyyif? (46)OD;ausmf0if;+a':aX;? oajyyif7Gm?
atmifvHjrdKU? (47)roufrI;EG,f? pwkwwef;?xcGJ? oajyyif? atmifvHjrdKU? (48)rwG,fwmjidrf;csrf;? pwkwwef;?xcGJ?
oajyyif? (49)r&Ge;f vJah omfwm? pwkww
ef;?xcG?J oajyyif? (50)ra0EG,pf ;kd ? pwkww
ef;?xcG?J oajyyif? (51)raqmif;,Ge;f pH?
pwkwxef;? xcGJ? oajyyif? (52)armifZifrif;xuf?pwkwwef;? xcGJ? oajyyif? (53)armifnDnDpdk;ydkif? tXrwef;?
oajyyif ? (54)OD ; jrif h p d k ; +a':cif a omif ; EG , f ? tk w f & S p f u k e f ; ? (55)OD ; pH M unf + a':aomif ; &if ? tk w f & S p f u k e f ; ?
(56)OD;armifat;+a':axG;Munf? tkw&f pS u
f ek ;f ? (57)a':ysdK0if? anmifyif0ikd ;f ? atmifv?H (58)OD;cifarmifneT ?Yf anmifyif0ikd ;f ?
atmifvH? (59)OD;odef;0if;? opfqdyfyif? atmifvH? (60)OD;jrifhodef;? opfqdyfyif? atmifvH? (61)OD;atmif0if;? opfqdyfyif?
atmifv?H (62)OD;armifoed ;f ? opfqyd yf if? atmifv?H (63)OD;armifi,f? opfqw
d yf if? atmifv?H (64)OD;0if;jrdKif? opfqyd yf if?
atmifv?H (65)a':oef;oef;yd?k v,fjy? pjrvcGaJ usmif;? atmifv?H (66)a':rd;k oDwm? v,fjy? vcG?J pjr? (67)a':Zifrma0?
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

trSwfpOf-13

67

v,fjy? vcGJ? pjr? (68)a':EkEk? v,fjy? vcGJ? pjr? (69)a':at;rGefausmf? v,fjy? vcGJ? pjr? (70)OD;jynfhjzdK;ol? v,fjy?
vcGJ? pjr? (71)OD;ausmfZifOD;? rljy? vcGJ? pjr? (72)a':Munf0if;aX;?v^o? pjr? (73)v,fjyq&mrrsm;? vcGJ? a&ay:&Gm?
(74)v,fjyq&mrrsm;? vcGJ? anmifyif0dkif;&Gm? (75)v,fjyq&mrrsm;? vcGJ? w,fyif? (76)v,fjyq&mrrsm;? vcGJ?
zd k u d k ; vH k ; ? (77)v,f j yq&mrrsm;? vcG J ? axmuf M uH w d k i f ; ? (78)armif e E j ynh f p H k v I d i f ? ow r wef ; ? oajyyif ?
(79)OD;oef;pdk;?+a':aroZifOD;? pHjy7Gm? (80)OD;oufxGef;+a':cifar? pHjy&Gm? (81)OD;pdk;az+a':pef;Munf? pHjy&Gm?
(82)OD;xGe;f Munf+a':pef;cif? pHjy&Gm? (83)OD;jraz+a':cifpef;&D? pHjy&Gm? (84)OD;pd;k MuKd if+a':rd;k at;? pHjy&Gm? (85)OD;pd;k csp+f a':oef;jrif?fh
pHjy&Gm? (86)OD;wifatmif+a':Munf? pHjy&Gm? (87)OD;atmifausmfEdkif? jrdKUr(2)? uefyufvuf? (88)Od;pHnTefU? jrdKUr(2)?
uefyufvuf? (89)a':at;at;rdk;? jrdKUr(2)? uefyufvuf? (90)a':cif&D? jrdKUr(2)? uefyufvuf? (91)OD;wifOD;? jrdKUr(1)?
uefyufvuf? (92)a':cifjy;kH &D? ql;ykwu
f si;f ? uefyufvufjrKd Ue,f? (93)a':eef;oG,?f jrKd Ur(1)? uefyufvuf? (94)OD;rd;k ausmOf ;D ?
jrdKUr(1)? uefyufvuf? (95)a':cifat;vS? jrdKYr(1)? uefyufvuf? (96)a':axG;axG;0if;? jrdKUr(2)? uefyufvuf?
(97)a':wifwifat;? jrdKUr(1)? uefyufvuf? (98)OD;ausmfopf? jrdKUr(1)? uefyufvuf? (99)OD;aZmfxGef;? jrdKUr(2)?
uefyufvuf? (100)Od;atmifausmfr;kd ? jrdKUr(2)? uefyufvuf? (101)OD;aomodw? Od;yZif;? uefyufvuf? (102)a':wif&?D
jrdKUr? (2)? uefyufvuf? (103)a':oef;oef;at;? jrdKYr(1)? uefyufvuf? (104)OD;0if;rif;oef;? jrdKUr(1)? uefyufvuf?
(105)OD;cifarmifwif? ewv? uefyufvuf? (106)Od;oef;0if;? rltkyf? uefyufvuf? (107)Od;wifudk? oD&d&wem&yf?
aqmjrdKU? (108)OD;vSaz? opfawmjidrf;? oD&d&wem&yf? aqmjrdKU? (109)OD;uHvSatmif? MuHcif;aus;&Gm? (110)OD;Mum&Id?
MuHcif;aus;&Gm? (111)OD;ydki;frem;? MuHcif;aus;&Gm? (112)Od;Edkif;avhS? MuHcif;aus;&Gm? (113)OD;bjrdKif? MuHcif;aus;&Gm?
(114)aqmif;&eHUpmay? (10)rdkif? atmifod'v
d rf;?tif;pdef? (115)a':cifaxG;[ef? (10)rdkif? &efukef? (116)jynfh0aq;qdkif?
(10)rdkifaps;? &efukef? (117)a':at;&D? (10)rdkifaps;? &efukef? (118)rZmZm? (10)rdkifaps;? &efukef? (119)rcdkifcdkif? tvSukef?
(10)rdkifaps;? &efukef? (120)a':aX;? tkef;iSufaysm? (10)rdkifaps;? &efukef? (121)OD;0if;Edkifrdom;pk? ig;ajcmuf? (10)rdkifaps;?
&efukef? (122)owif;pmrdom;pk? (10)rdkifukef;? &efukef/
900d^-tvsL&Siaf ':0if;0if;atmif?rif;wyfjrKd U? 600d^-tvSL&Sif OD;nTeUf armif+a':vS0if;? pHjy&Gm? 400d^-tvSL&Sif OD;Edik ;f uD;?
rif;wyfjrdKU? 300d^-tvSL&Sif (1)a':aX;Munf? rif;wyfjrdKU? (2)a':rmrm0if;(10)rdik af ps;?&efuek ?f 200d^-tvSL&Sif a':pef;OD;?
(10)rdkifaps;? &efukef/ 100d^-tvSL&Sif? OD;vdef;idkif;? rif;wyfjrdKU?
ukodkvfa&; aqmif&Gufcsuf rSwfwrf;rsm;
(1)csif;jynfe,f?uefyufvufjrdKeh ,f?rke;f acsmif;a'o?usifa'G;&Gm&Sd a&Tyg&rD ynm'geausmif;onf a&Tyg&rDawm&q&m
awmf t&SifqEm "du\ qkH;rvrf;nTefcsufESifhtnD t&SifOmPdo&mvuFm&u wm0ef,lpDrHtkyfcsKyfaomausmif;jzpf
aMumif;? xdkausmif;\ teD;0ef;usifwGif aexdkifMuaom a&ab;oifhjynfol csif;wdkif;&if;om;aus;&Gmaygif; (60)?vlOD;
a&aygif; 3500-ausmfwdkhtm; a&Tyg&rDusef;rma&;azgifa';&Sif;ESifh yk*Hjrefrmazgifa';&Sif;wdkhrS qeftdwfaygif; (3525)tdwf?
qm;tdwfaygif; 30-tdwf?aq;trsK;dkrsdK; umvwefzdk; 9-odef;zdk;?pkpkaygif; odef;1000-ausmfzdk; vI'gef;oGm;cJhaMumif;?
(24-8-2015)aehwGif usifa'G;&Gm&Sd a&Tyg&rD ynm'geausmif;wGif azgifa';&Sif;rS udk,fwdkifudk,fus vI'gef;oGm;aMumif;?
t&SifOmPdo&mvuFm&u csif;a&mifjcnfodkh owif;ay;ydkhcJhygonf/
(2)csif;a&mifjcnfpmapmif xGuf&Sdwdkif; tkyf 50 udk ay;vIaeaom udkatmifxdefvif;+rdkifpdefar&Dwdkhonf 19-42016wGif &[ef;cH&SifjyKtvI jyKvkyfcJhaMumif; od&ygonf/
(3)vrf ; rawmf j rd K h e ,f ? o&uf a wmausmif ; wd k u f & S d & [ef ; oH C mawmf r sm;onf csif ; jynf e ,f r if ; wyf j rd K h & S d
a&ab;oifhjynfolrsm;xHodkh qeftdwfaygif; 50 udk ay;ydkhvI'gef;cJhaMumif;? We Love Chin Land tzGJhrSwqifh
ay;ydchk &hJ m 28-8-15 wGif xkt
d zGu
hJ vufc&H &Sad Mumif;?&[ef;awmfrsm;xH owif;ydq
hk ufo,
G af y;jyD; ?&efuek rf S csif;jynfe,fohkd
qeftdwfrsm;o,f,lydkhaqmifp&dwf uscHvI'gef;ay;olrSm qvdkif;idkif;atmifvdef;ESifh oli,fcsif;rsm;jzpfaMumif; od&ygonf/
ygvuarmifrSwf
csif;a&mifjcnfAk'"rr*Zif;

?f

trSwfpOf-13

68

You might also like