I.

XC NH TI SN QUC DN, TNG SN PHM X HI, THU

NHP QUC DN. TNH GDP, GNP, TC TNG TRNG V
LNG TIN CN THIT CHO LU THNG :

a. Ti sn quc dn u nm 1995 = 10t + 36t + 26t + 12t +

50t = 134 t.
b. Tng sn phm x hi trong nm 1995 :

Bi 1 :

- Vn c nh tiu dng = 36 t : 10 = 3,6 t.

1. Hy xc nh ti sn quc dn u nm 1995, tng sn phm

x hi v thu nhp quc dn trong nm 1995 vi nhng s liu nh sau
(USD) : cc cng trnh kin c v vn ha, y t, gio dc v vn u t
c bn ca n : 10 t, ti sn c nhn v gia nh ca cng dn : 36 t, ti
nguyn thin nhin : 26 t; cc thnh tu vn ha ( c, tranh c ) : 12
t, vn sn xut : 50 t (vn c nh : 30 t, vn lu ng : 20 t. Trong
tin lng : 8 t). Sau mt nm hot ng, tnh hnh din ra nh sau : vn
c nh quay c 1/10 vng, vn lu ng quay c 3 vng v P khp
vi M, t sut li nhun (p) trn vn tiu dng l 10%.

- Vn lu ng tiu dng = 20 t x 3 = 60 t.

2. Tnh GDP v GNP theo gi tr th trng bng phng php chi

tiu vi cc s liu sau y : Tiu dng (C) = 258,4; u t (I) = 71,3; chi
tiu hng ha v dch v ca Chnh ph (G) = 85,8; xut khu rng (X-M)
= -4,5; thu nhp rng t nc ngoi = 5,6.

- Thu nhp quc dn = 24 t + 6,36 t = 30,36 t.

3. Tnh tc tng trng GDP nm 1993 so vi nm 1992 v

tnh tc tng trng bnh qun ca GDP t nm 1990 n nm 1993
vi s liu sau y :

- Vn tiu dng = 3,6 t + 60 t = 6,3 t.

- Li nhun t c = 63,6 t x 10% = 6,36 t.
- Tng sn phm x hi thu c = 63,6 t + 6,3 t = 69,9 t.
c. Gi tr thu nhp quc dn trong nm 1995 :
- Tr tin lng = 8 t x 3 = 24 t.
2. GDP v GNP theo gi th trng bng phng php chi tiu
:
a. GDP = C + I + G + X M
= 258,4 + 71,3 + 85,8 4,5 = 411,0
b. GNP = GDP + Thu nhp rng t nc ngoi
= 411,0 + 5,6 = 416,6

Nm
Ch tiu
GDP danh ngha
Ch s gi (%)
GDP thc

3. Tnh tc tng trng GDP :

1990

1991

1992

1993

20

27,5

18,4

39

100

125

80

150

20

23

23

26

a. Tc tng trng GDP nm 1993 so vi nm 1992 :

Ch
tiu thccanmt
26

1 .100
1 .100 12%
tiu thccanmt - 1
23

Ch

b. Tc tng trng bnh qun ca GDP t nm 1990 (nm

1) n nm 1993 (nm 4) :

P N
1. Ti sn quc dn, tng sn phm x hi, thu nhp quc
dn.

n1ti

Ch
tiu thccanmt
1 .100
Ch
tiu thccanmt - 1

4 1

26
1 .100 9%
23

Bi 2 :
1. Xc nh s lng tin cn thit cho lu thng khi bit cc
thng s sau : tng hng ha bn chu : 46, tng hng ha n hn thanh
ton : 80, tng hng ha khu tr cho nhau : 120, tng hng ha, dch v
em lu thng : 800, s vng chu chuyn trung bnh ca ng tin : 2.
2. Xc nh t l lm pht nm 1995 so vi nm 1994, khi chn
nm 1980 lm gc, ngi ta tnh c ch s gi nm 1994 l 1,02 v ch
s gi nm 1995 l 1,06.
P N
1. Khi lng tin cn thit trong lu thng (T) c xc nh theo
cng thc :

T
Trong :

G1 G 2 (G 3 G 4 )
N

G1 : tng gi tr hng ha, dch v em lu thng.

G2 : tng hng ha n thi hn thanh ton.
G3 : tng gi c hng ha bn chu.
G4 : tng hng ha khu tr cho nhau.
N : s vng chu chuyn trung bnh ca ng tin.
Do vy :

800 80 (46 120)

357
2

2. T l lm pht nm 1995 so vi nm 1994 :

Ch

sgi nmt - ch
sgi nmt - 1
1,06 1,02
1 .100
.100 3,92%
Ch
s
gi
nm
t
1
1,02

II. TNH GI TR THNG D, T SUT GI TR THNG D; T SUT

LI NHUN, HIU QU V S VNG CHU CHUYN CA VN :
Bi 3 :
Xc nh gi tr thng d v t sut gi tr thng d ca mt doanh
nghip; tnh n gi bng tin ca mt n v sn phm; tnh hiu qu sn
xut ca ng vn vi nhng s liu sau y : khu hao nh xng :
25.000USD; khu hao my mc thit b : 45.000 USD; chi ph nguyn vt
liu : 350.000USD; chi ph nng lng, nhin liu : 40.000 USD; chi ph
vt mau hng r tin : 5.000 USD; chi ph tin lng: 200.000USD. Kt
qu sn xut to ra c 200.000 n v sn phm (vsp); bn sn phm
theo ng gi tr ca n thu c : 856.000USD.
P N
1. Gi tr thng d ca doanh nghip :
- Hao ph lao ng qu kh (C) = 25.000 USD + 45.000USD +
350.000USD + 5.000USD = 465.000USD.
- Hao ph lao ng sng (v + m) :
865.000USD 465.000USD = 400.000USD
- Gi tr thng d (m) = 400.000USD 200.000USD =
200.000USD.
2. T sut gi tr thng d :

m'

200.000USD
.100 100%
200.000USD

3. n gi bng tin ca 1 vsp :

865.000USD
4,325USD/dvsp
200.000sp
4. Hiu qu sn xut ca ng vn :
- S lng vn tiu dng (c + v) :
c + v = 465.000 USD + 200.000 USD = 665.000 USD
- Hiu qu sn xut ca ng vn (H) :

200.000dvsp
0,3dvsp/USD
665.000 USD

Bi 4 :
Tnh s vng chu chuyn ca vn, t sut gi tr thng d v t
sut li nhun ca doanh nghip vi s liu sau y : gi tr nh xng
(thi gian s dng l 25 nm) : 1.500.000 USD; gi tr my mc thit b (s
dng 10 nm) : 100.000USD; gi tr xe vn ti (sau 10 nm th khu hao
ht ) : 150.000USD; vn mua nguyn vt liu (quay 4 vng trong nm) :
400.000USD; vn m bo nng lng, nhin liu (4 vng/nm) :
50.000USD; vn t liu lao ng khng thuc ti sn c nh (vt mau
hng r tin) chuyn va ht gi tr vo sn phm trong nm : 20.000USD.
Tin tr lng cho cng nhn (4vng/nm) : 250.000USD. Trong iu kin
gi c khp vi gi tr, lng gi tr mi to ra trong nm : 1.250.000USD.
P N
1. S vng chu chuyn ca vn :
- Tng gi tr vn s dng trong nm = 1.500.000USD +
100.000USD + 150.000USD + 400.000USD + 50.000USD + 20.000USD +
250.000USD = 2.470.000USD
- Tng gi tr vn tiu dng trong nm = 1.500.000USD : 25 +
100.000USD : 10 + 150.000USD : 10 + 400.000USD x 4 + 50.000USD x 4
+ 200.000USD + 250.000USD x 4 = 2.905.000USD.
- S vng chu chuyn ca vn trong nm :
2.905.000USD
1,2vng/nm
2.470.000USD

2. T sut gi tr thng d trong nm :

- Gi tr sn phm cn thit trong nm (v) :
v = 250.000USD x 4 = 1.000.000 USD
- Gi tr sn phm thng d trong nm (M) :
M = 1.250.000 USD 100.000 USD = 250.000 USD
- T sut gi tr thng d trong nm :

- Tr n vntiu dng
dng

250.000U
250.000USD
SD
..100
100 810
,6,%
12%
2
2..905
470..000
000U
USD
SD

3. T sut li nhun trong nm :

M'

250.000USD
M
.100
.100 40%
v
1.000.000 USD

- Thi gian lao ng thng d (tm) = 8 gi - 4 gi = 4 gi

III. TNH TC CHU CHUYN CA TNG T BN NG TRC,

CHI PH T BN TRONG NM, TC CHU CHUYN, THI GIAN
CHU CHUYN CA T BN LU NG, T BN C NH :

- T sut gi tr thng d (m) = tm : tv = 4 gi : 4 gi = 1 gi.

- T sut li nhun (p) :

Bi 5 :

9
1 1 : 1 0,1
v

p' m' :

1. Xc nh tc chu chuyn ca tng t bn ng trc. Cho

bit gi tr ca bn ny l 200.000USD. Trong , t bn c nh l
100.000USD (s dng trong 10 nm); T bn lu ng chu chuyn 2
thng mt vng.
2. Xc nh gi tr tng t bn ng trc ca mt doanh nghip v
gi tr tng b phn cu thnh tng t bn khi bit : cng nhn ca
doanh nghip cn 4 gi to c gi tr bng vi tin cng ca mnh.
Do li nhun ca doanh nghip thu c l 80 triu USD; thi gian
ngy lao ng l 8 gi; cu to hu c ca t bn l 6 : 1.
P N
1. Tc chu chuyn ca tng t bn ng trc :
- Gi tr chu chuyn ca t bn c nh (TBL) trong mt nm =
100.000USD:10 = 10.000USD.
- Gi tr chu chuyn ca t bn lu ng (TBL) trong mt nm
tnh nh sau :
+ TBLD = 200.000USD - 100.000USD = 100.000USD
+ S vng chu chuyn ca TBL trong mt nm = 12 thng : 2
thng = 6
+ Gi tr chu chuyn ca TBL trong mt nm = 100.000USD x 6
= 600.000USD
- Tc chu chuyn ca tng t bn (N) :
N

10.000USD
600.000U
SD
3,05 vng/nm
200.000USD

2. Gi tr tng t bn ng trc v cc b phn cu thnh :

a. Tng t bn ng trc :

- Tng t bn ng trc ( c+v)

p
80.000.000USD

800.000.000USD
p'
0,1
b. Gi t bn sc lao ng (v) : Ta c c : v = 1, nn c = 9v.
cv

V : c+v=800 triu USD. Do : c + v = 10v = 800 triu USD v =

800triu : 10 = 80 triu USD.
c. Gi tr t bn TLSX : c = 9v c = 9 x 8 triu USD = 720 triu
USD

2. Tc chu chuyn ca TBL v chi ph t bn trong nm :

Bi 6 :
1. Xc nh chi ph t bn trong nm v thi gian chuyn ca
TBL khi bit : tng t bn ng trc l 400 triu USD (tc chu chuyn
2,14 vng/nm); TBC l 160 triu USD (s dng 10 nm).
2. Xc nh tc chu chuyn ca TBL v chi ph t bn trong
nm ca mt doanh nghip khi bit : chi ph tin cng l 400 triu USD;
nguyn vt liu l 400 triu USD; cu to hu c ca t bn (c : v) = 4 : 1;
tc chu chuyn ca tng t bn l 2; c 5 nm TBC chu chuyn c
mt vng.

- TLSX (c) :

c 4
cho: nn c 4v 4 x 400triu
USD 1.600triu
USD
v 1
- Tng t bn ng trc = c + v = 1.600 triu USD + 400 triu
USD = 2.000triu USD.
- Tng t bn tiu dng trong nm = tng t bn ng trc x tc
vn ng ca tng t bn trong nm = 2.000 triu USD x 2 = 4.000
triu USD.
b. Tc chu chuyn ca TBL :

P N
1. Chi ph t bn trong nm v thi gian chu chuyn ca TBL :
a. Chi ph t bn trong nm (tc l t bn tiu dng trong nm). Ta
c :

Tc vn ng
ca tng t bn
trong nm

a. Chi ph t bn trong nm :

TB tiu dng trong nm

=
Tng t bn ng trc

Do : t bn tiu dng trong nm = 400 triu USD x 2,14 = 856

triu USD.
b. Thi gian chu chuyn ca TBL :
- Gi tr chu chuyn ca TBC trung bnh mt nm = 160 triu
USD :10=16 triu USD.
- Gi tr chu chuyn ca TBL trong nm = 856 triu USD 16
triu USD = 840 triu USD.
- TBL = 400 triu USD 160 triu USD = 240 triu USD.
- S vng chu chuyn ca TBL trong mt nm = 840 triu USD :
240 triu USD = 3 vng/nm.
- Thi gian chu chuyn ca TBL = 12 thng : 3 vng = 4
thng/vng.

- TBL ( chi ph tin cng + nguyn vt liu) = 400 triu USD +

400 triu USD=800 triu USD.
- TBC (c nguyn vt liu) = 1.600 triu USD 400 triu USD =
800 triu USD.
- C 5 nm TBC chu chuyn c mt vng, nn s vng chu
chuyn ca TBC 1/5 vng/nm.
- Gi s vng chu chuyn ca TBL l (n) ta c :

800 x
Do n = 0,3 vng/nm

1
800 xn 400
5

IV. TNH GI TR TH TRNG, LI NHUN SIU NGCH V XC

NH PHNG PHP SN XUT GI TR THNG D :
Bi 7 :

Do : tm + tv = 8, nn tm = tv = 4 gi

1. Xc nh gi tr th trng ca hng ha trong cc x nghip

A,B,C sn xut cng mt loi hng ha nhng c trnh tt, xu khc
nhau, cnh tranh ln nhau vi khi lng sn phm l ln lt : 250; 500;
250, v gi tr c bit tng ng l 4,3,2.

- Trng hp p = 20%. Ta c :

2. Xc nh li nhun siu ngch ca tng t bn c bit ca cc

x nghip A,B,C trong trng hp cung = cu v hng ha .
3. Hy cho bit nh t bn s dng phng php sn xut gi tr
thng d no khi nh t bn nng t sut li nhun t 10% ln 20%,
bit cu to ca hu c l 9 :1, thi gian ngy lao ng l 8 gi.
P N
1. Gi tr th trng ca hng ha (Gtt) :
G tt

Tng
sgi trc bit 250 x 4 500 x3 250 x2

3
Tng
ssn phm
250 500 250

2. Li nhun siu ngch tng t bn c bit ca cc doanh nghip

A,B,C :
- Doanh nghip A : (3-4) x 250 = - 250
- Doanh nghip B : (3-3) x 500 = 0
- Doanh nghip C : (3-2) x 250 = + 250
3. Phng php sn xut gi tr thng d :
- Thi gian lao ng tt yu (tv) v thi gian lao ng thng d
(tm) trong cc trng hp t sut li nhun 10% v 20%.
- Trng hp p = 10%. Ta c :

m'
m'
p' 0,1
m' 1
c m'
10m'

1
p'
p' 0,2
m' 2
vc
10
1
v v
tm'
v m'
m'
m' 1
tm' tv
tvm'
tvtm'
m'
m' 2
tm' 2tv
tv
tv
p'

Do : tm + tv = 8 3tv = 8, nn tv = 8/3 = 2 gi 40 pht.

Do : tm = 8 gi - 2 gi 40 pht = 5 gi 20 pht.
Nh vy, khi t sut li nhun tng t 10 % ln 20% th thi gian
lao ng tt yu gim (t 4 gi xung cn 2 gi 40 pht). Nh , thi
gian thng d tng t 4 gi ln 5 gi 20 pht. iu ny cho thy, nh t
bn sn xut gi tr thng d bng phng php tng i.

V. TNH GI TR HNG HA, CU TO HU C CA T BN, U

T CA T BN THNG NGHIP VF A T TBCN :
Bi 8 :
Mt nh t bn cng nghip b ra mt lng tin mua cc yu
t sn xut nh sau : my mc thit b l 5.000USD; nguyn vt liu l
7.00USD; sc lao ng l 3.000USD.
1. Hy xc nh gi ca hng ha v cu to hu c ca t bn
khi bit t sut gi tr thng d m = 100%.
2. Gi thit gi c ph hp vi gi tr, hy tnh lng t bn
thng nghip u t nu t sut li nhun chung gim 5%.
3. Hy tnh gi bn ca thng nghip trong cc trng hp : tc
chu chuyn trung bnh 1 vng 1 nm v 2 vng 1 nm.
P N
1. Gi tr ca hng ha (w) :
- Khi m = 100% m = 1x3.000USD = 3.000USD
- Gi tr hng ha (w) = 5.000USD + 7.000USD + 3.000USD +
3.000USD=18.000USD.
b. Cu to hu c (c : v) :
c : v = (5.000USD + 7.000USD) : 3.000USD = 4 :1
2. Lng t bn thng nghip u t
- TB cng nghip u t (k1) = 5.000USD + 7.000USD +
3.000USD = 15.000USD.
- Khi t bn cng nghip m nhn vic lu thng hng ha th t
sut li nhun bnh qun
-

p 1 p : k 1 3.000USD 15.000USD 0,2

- Khi t bn thng nghip tham gia u t, t sut li nhun

trung bnh l

p 2 0,2 - 0,05 0,15

p 1 p 2 xk 1 0,15 x15.000USD 2.250USD

Khi , li nhun ca t bn cng nghip
V li nhun ca t bn thng nghip (p 2) = 3.000USD
2.250USD=750USD.
- T bn thng nghip u t

k 2 p 2 : p 2 750USD : 0,15 5.000USD

3. Gi bn ca thng nghip :
- Khi tc chu chuyn trung bnh 1 vng 1 nm th gi bn ca
thng nghip l : 5.000USD x 1 + 5.000USD x 0,15 = 5.750USD.
- Khi tc chu chuyn trung bnh 2 vng 1 nm th gi bn ca
thng nghip l : 5.000USD x 2 + 5.000USD x 0,15 =10.750USD.

VI. LI TH SO SNH V LI CH THNG MI QUC T :

Bi 10 :
Hy phn tch li th so snh (LTSS) v li ch thng mi quc
t khi c s liu sau y :
Nng sut lao ng

Anh

La m (w)

Vi (c)

P N
1. Phn tch LTSS :
Theo LTSS tuyt i, M c li th hn Anh c la m v vi. Nn
M xut khu sang Anh c la m v vi. Ngc li Anh khng xut khu
c g m ch nhp khu la m v vi t M. Nhng xt theo LTSS
tng i th
.
6 5

Nn M c LTSS v vi nhng khng c LTSS v la m. Cn Anh

c LTSS v la m nhng khng c LTSS v vi. Do : M v Anh c th
xut nhp cho nhau : M xut vi, nhp la m. Anh xut la m, nhp vi.
2. Li ch thng mi quc t :
Ta c : 4c > 6w 4c > 6w
5w > 2c 10w > 4c
Do : 6w < 4c < 10w
Ta c : 4c > 6w 20c > 30w
5w > 2c 30w > 12c
Do : 12c < 30w < 20c
Nu M i 4c = 7w th M c li 1w, Anh c li 3w.