Bi 13. Tnh th tch ca hnh cu bn knh R.

Bi 14. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng gii hn bi

(E) :

x2 y 2
+
= 1 quanh trc Ox.
9
4

Bi 15. (LT) Tnh th tch khi trn xoay sinh bi hnh phng gii hn bi cc
ng y = xe x ( C ) , y = 0, x =1 khi quay quanh trc Ox.
Bi 16. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi
y = 2 x 2 , y = 1 quanh trc Ox.
Bi 17. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc ng

1
y = 1 , y = 0, y =2x, quanh trc Ox.
x
Bi 18. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc ng
y = x 2 + 1, x = 0 v tip tuyn vi th hm s y = x 2 + 1 ti im (1;2),
quanh trc Ox.
Bi 19. Tnh th tch ca khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc
2

ng y = x, y = s inx, x = 0, x = , quanh trc Ox.

2
Bi 20. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc ng
y = 2 x x 2 , y = 0, y = 3 , quanh trc Ox.
Bi 21. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc ng
y = x 2 , x = y 2 , quanh trc Ox.
Bi 22. Tnh th tch ca khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc
ng y = x3 , y = 1, x = 3 , quanh trc Ox.
Bi 23. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng gii hn bi cc ng
y = x 2 ( x > 0 ) (P), y = 3x + 10 (D1), y = 1 (D2) quanh trc Ox.
Bi 24. (LT) Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc
ng y = ln x , y = 0, x = 2 quanh trc Ox.
Bi 25. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc ng
y = 2x-x2, y = x , quanh trc Ox.
Bi 26. (LT) Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng gii hn bi cc
ng y = 4x2 , y = x2 + 2 quanh trc Ox.
Bi 27. (LT) Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng gii hn bi ng
trn ( C ) : x2 + ( y b )2 = a2 quanh trc Ox.

NG DNG CA TCH PHN

I. KIN THC
TH TCH CA VT TH
Gi s vt th c gii hn bi hai
mt phng x = a v x = b, vi a < b .
Gi S(x) l din tch ca thit din ca
vt th to bi mp vung gc vi trc
Ox ti x [ a; b ] .
Gi s S(x) lin tc trn on [a;b].
b

Khi th tch V = S ( x ) dx
a

TH TCH CA KHI TRN XOAY

Bi ton 1: Cho hm s y = f(x) lin tc trn on [a;b].
C : y = f ( x ) ; Ox
Hnh thang cong (H) gii hn bi: ( )
x = a; x = b

Khi : (H) quay xung quanh trc Ox to thnh khi trn xoay (T). Tnh th tch
khi (T).
Xy dng cng thc tnh th tch khi T:
Gi S(x) l din tch ca thit din ca khi trn xoay (T)
to bi mp vung gc vi trc Ox ti x [ a; b ] .
Thit din trn l hnh trn c bn knh R =|f(x)|.
Do S ( x ) = f ( x )

Vy V = f ( x ) dx = f ( x ) dx .
a

Bi ton 2: Cho hm s y = f(x) v y = g(x) lin tc trn on [a;b] v f ( x ) , g ( x )

cng du vi mi x [ a; b ]
C : y = f ( x ) ; ( C ') : y = g ( x )
Hnh thang cong (H) gii hn bi: ( )
.
x = a; x = b
Khi th tch V ca khi trn xoay sinh bi (H) khi quay quanh trc Ox l
b

V = f ( x ) g ( x ) dx .
2

Ghi ch:
1) V mt th, f(x), g(x) cng du vi mi x [ a; b ] c
hiu l th (C) v (C) cng nm pha trn hoc cng nm pha
di trc Ox.
2) Thng thng ta v th (C) v (C), ri da vo hnh v
p dng cng thc.
a) Gi s (C): y=f(x) nm pha trn (C): y=g(x) v cng nm pha
di Ox th cng thc s l
b

V = g ( x ) dx f ( x ) dx
a

b) Gi s (C): y =f1(x) nm pha trn (C): y = f2(x) v cng nm

pha trn Ox th cng thc
b

V = f1 ( x ) dx f 2 ( x ) dx
a

II. BI TP
Dng 1. Th tch ca vt th
Bi 1. Tnh th tch khi lng tr, bit din tch y bng B v chiu cao bng h.
Chn trc Ox song song vi ng cao ca khi lng tr, cn
hai y nm trong hai mt phng vung gc vi trc Ox ti x =
0 v x = h.
Mt mt phng ty vung gc vi trc Ox, ct lng tr theo
thit din c din tch khng i S(x) = B ( 0 x h ) .
h

p dng cng thc: V = S ( x ) dx = Bdx = Bh .

Bi 2. Cho khi chp c chiu cao bng h v din tch y bng B. Tnh th tch
khi chp.
Chn trc Ox vung gc vi mp y ti im I sao cho gc O
trng vi nh ca khi chp v hng xc nh bi vect OI .
Khi OI = h.
Mt mp ( ) Ox ti im c ta x ( 0 x h ) ct khi
2

chp theo thit din c din tch l S(x). Ta c S( x) = B x .Khi

2
h

2
3
th tch ca hnh chp: V = B x dx = B x |h = Bh .
0 h2 h2 3 0 3
h

V = B
a

x2
B
b a a 2 + ab + b 2
,
dx = 2 b 3 a 3 = B
2
b
3b
3
b2

a2
h
; h = b a => V = B + BB ' + B ' .
2
b
3
Bi 4. Tnh th tch ca vt th nm gia hai mt phng x = -1 v x = 1, bit rng
thit din ca vt th b ct bi mt phng vung gc vi trc Ox ti im c
honh x ( 1 x 1) l mt hnh vung cnh l 2 1 x 2 .
B' = B

Bi 3. Cho khi chp ct to bi khi chp nh S c din tch hai y ln lt l

B, B v chiu cao bng h.
Chn trc Ox trng vi ng cao ca khi chp v gc O
trng vi nh S. Hai mt phng y ca khi chp ct ct
Ox ti I v I. t OI = b, OI=a (a< b)
Gi V l th tch ca khi chp ct. Ta c

Bi 5. Tnh th tch vt th c y l mt tam gic cho bi y = x, y = 0 v x = 1.

Mi thit din vung gc vi trc Ox l mt hnh vung.
Bi 6. Tnh th tch ca vt th nm gia hai mt phng x = 0 v x = , bit rng
thit din ca vt th b ct bi mt phng vung gc vi trc Ox ti im c
honh x ( 0 x ) l mt tam gic u cnh l 2 s inx .
Bi 7. Tnh th tch ca phn vt th gii hn bi hai mp x = 0 v x = 3, bit rng
thit din ca vt th b ct bi mt phng vung gc vi trc Ox ti im c
honh x ( 0 x 3) l mt hnh ch nht c kch thc l x v 2 9 x2 .
Bi 8. Tnh vt th c y l mt hnh trn gii hn bi x 2 + y 2 = 1 . Mi thit
din vung gc vi trc Ox l mt hnh vung c cnh l 2 1 x 2 .
Dng 2. Th tch ca khi trn xoay sinh bi hnh phng (H) khi quay quanh trc
Ox
Bi 9. Cho hnh phng gii hn bi ng cong y = sinx, Ox v hai ng thng x
= 0, x = . Tnh th tch khi trn xoay thu c khi quay hnh ny xung
quanh trc Ox.
Bi 10. Tnh th tch khi trn xoay do hnh phng gii hn bi cc ng sau
quay quanh trc Ox: y = 1 x 2 , y = 0 .
Bi 11. Tnh th tch khi trn xoay gii hn bi cc ng sau quay quanh trc
Ox: y = cosx, y=0, x=0, x= .
Bi 12. Tnh th tch khi trn xoay khi quay hnh phng xc nh bi cc ng
x

y = xe 2 , y = 0, x = 0, x = 1 , quanh trc Ox.