TI LIU CHUYN

Mua bn tr em trai Vit Nam:

Nghin cu thm d
Gii thiu
Ti liu vn ng chnh sch ny c xy dng
da trn nhng pht hin chnh t nghin cu
ban u v tnh hnh mua bn tr em trai ti Vit
Nam, c thc hin t thng 10 nm 2010 n
thng 1 nm 2011. Nghin cu ny nm trong
hot ng ca Chng trnh Chung gia Cc c
quan Lin Hp Quc v Chnh ph Vit Nam v
Bnh ng Gii, vi s h tr k thut v iu
phi ca Tng cc Thng k v T chc Di c
Quc t. Nghin cu thc a c thc hin bi
nhm t vn n t Cng ty C phn T vn Sc
khe Cng ng v c ti tr bi Qu Mc tiu
Thin nin K do chnh ph Ty Ban Nha vin tr.
Trc nghin cu ny, cha tng c s liu chnh
thc no v tnh hnh mua bn tr em trai c
Chnh ph cng b, v tt c cc nghin cu v
mua bn ngi Vit Nam ch yu tp trung
vo ph n v tr em. b p vo l hng ,

nghin cu thm d ny c xy dng v

thc hin nhm cung cp nhng hiu bit ban
u v tnh hnh mua bn tr em trai. Ti liu tm
lc ny nu bt nhng pht hin, bao gm cc
cc hnh thc mua bn tr em trai, cc yu t dn
n tnh trng d b t thng ca tr, c bit l
cc khi nim v gii v cc xut nhm phng
chng nn mua bn tr em trai hiu qu hn.
Nhn chung cn c s hiu bit su sc hn nhng
nhn t c th v gii nh hng n qu trnh
mua bn, tr v v phc hi ca tr em trai.
D liu trong nghin cu ny c thu thp ti
12 tnh v thnh ph ca Vit Nam, vi tng s 82
nn nhn l tr em trai c xc nh v tham
gia phng vn. Nghin cu tin hnh 134 cuc
phng vn su v 22 tho lun nhm tp trung
vi trn 150 c nhn tham gia c thc hin
bao gm cc tr em trai b mua bn v ngi thn,
cn b cc c quan nh nc, i din ca cc t
chc quc t v cc t chc phi chnh ph.
Mua bn tr em trai Vit Nam: Nghin cu thm d

Bi cnh
Bi cnh kinh t x hi v vn ha ca tnh
hnh Vit Nam
Vit Nam l nc khi im ca nn mua bn
n ng, ph n v tr em qua bin gii v ni
a. Phn ln nn nhn b mua bn l ph n v
tr em gi. Mc d trong nhng nm gn y,
Chnh ph Vit Nam c nhng n lc gii
quyt nn mua bn ngi v h tr nn nhn,
phn ln nhng nn nhn c xc nh l ph
n v tr em gi. Tuy c nhng thnh qu nht
nh, vn cn nhng k h ln trong vic bo
v v h tr nn nhn b mua bn, c n ng
v ph n. Trong khi cha c s liu chnh thc
v mua bn n ng v tr em trai trc nghin
cu ny, trong nhng nm gn y, cc bo co
truyn thng v truyn ming cng cp n
con s nn nhn tr em trai b mua bn ti Vit
Nam v ra nc ngoi cho mc ch bc lt tnh
dc v bc lt lao ng.

Phng chng Mua bn Ngi c Quc hi Vit

Nam ph duyt v c hiu lc vo ngy 1 thng
1 nm 2012 cha c mt nh ngha c th v
mua bn ngi. Tuy nhin iu 2 Gii thch
Thut ng v iu 3 nghim cm cc hnh vi
lit k vic chuyn giao, tip nhn, tuyn m,
vn chuyn, cha chp ngi bc lt tnh dc,
cng bc lao ng, ly cc b phn c th hoc
v mc ch v nhn o khc l nhng hnh vi
in hnh trc tip cu thnh nn ti danh mua
bn ngi.
Cng c Quyn Tr em ca Lin Hp Quc v Ngh
nh th Palermo nh ngha tr em l nhng c
nhn di 18 tui, trong khi theo Lut Bo v,
Chm sc v Gio dc Tr em ca Vit Nam, tr
em l c nhn di 16 tui. Nghin cu ny
tip cn tr em di 18 tui, ph hp vi nh
ngha ca Cng c.

Bi cnh lut php v chnh sch

Vit Nam
Nm 2004, Th tng Vit Nam ph duyt
Chng trnh Hnh ng Quc gia v phng
chng mua bn ph n v tr em trong giai on
2004-2010 ca Chnh ph (CTHQG) theo Quyt
nh S.130/2004/QD-TTg (Chng trnh 130/CP).
Tuy nhin, trong bo co nh gi nm nm thc
hin cc gii php phng chng mua bn ngi
ca cc t chc quc t, CTHQG c nhn
thy l vn cn hn ch v phm vi, v ch cp
n nn mua bn ph n v tr em qua bin gii
m cha cp n nn mua bn ngi ni a
v mua bn n ng (UNIAP, 2009). Nhng khe
h ny c x l trong CTHQG giai on
2011-2015 khi phm vi c m rng bao
gm c nn nhn nam, tr em trai v nn nhn b
mua bn ni a.
Theo Ngh quyt S 04/HDTP v y ban iu tra
ca Ta an Ti cao nhm hng dn B Lut Hnh
s 1985, mua bn tr em c hiu l hnh vi
mua v bn tr em nhm mc ch thu li nhun
c nhn bao gm c vic mua t k bt cc hay cha
m a tr.
B Lut Hnh s ca Vit Nam c sa i nm
2010 v Lut Phng Chng Nn Mua bn ngi
c ph duyt thng 3 nm 2011, cng nhn
mua bn ngi xy ra vi c n ng v tr em
trai, khng ch c ph n v tr em gi. Lut
2

Mua bn tr em trai Vit Nam: Nghin cu thm d

Mua bn tr em trai Vit Nam: Nghin cu thm d

V phn ln cc nn nhn l tr em trai trong

nghin cu b mua bn ni a bc lt lao
ng, s thiu cng nhn nn nhm nam v mua
bn ni a l nhn t quan trng dn n tng
nguy c v tnh d b tn thng ca tr em trai
i vi nn mua bn ngi.

3. Cc yu t gp phn thc y cc tr em
trai tham gia vo qu trnh di c lm tng
s ri ro b mua bn cho tr em trai
S thiu hiu bit v di c an ton v quyn ca
tr em, kt hp vi nhn thc km v nhng
nguy c tr thnh nn nhn ca nn mua bn
ngi lm tng tnh d b tn thng ca tr
em trai.
Nhiu tr em trai v gia nh mong i rng cc
em s lm vic h tr gia nh. Mong i ny,
kt hp vi s cho rng lm vic trong iu kin
bc lt l bnh thng hay khng th trnh khi,

Cc pht hin chnh ca

nghin cu

theo l mc ch bc lt tnh dc phn ln i vi

tr em trai t 16 tui tr ln.

1. Tr em trai b mua bn ni a v ra
ngoi Vit Nam v nhiu mc ch

2. Hiu bit ca chnh quyn a phng

v cng ng v mua bn tr em trai, c
bit v mc ch bc lt lao ng v tnh
dc cn thp

Tr em trai i mt vi nhng ri ro ng k b
mua bn v bc lt Vit Nam, c trong nc v
xuyn bin gii. Cc bng chng cho thy tr em
trai b mua bn nhm bc lt sc lao ng, i n
xin v bn hng rong, hnh ngh mi dm, bc lt
tnh dc v tr thnh con nui.
Mt s tr em trai, t mi sinh cho n 10 tui,
b mua bn n Trung Quc v ti Vit Nam tr
thnh con nui. Cc tr em trai c nhm n
phn ln l do vn ha a thch con trai, to thnh
nhu cu nhn nui cc b trai.
Mua bn ngi v mc ch lao ng l hnh thc
ph bin nht i vi tr em trai trn 10 tui, tip
4

Mua bn tr em trai Vit Nam: Nghin cu thm d

v s thiu hiu bit v quyn tr em, lm tng

tnh d b tn thng ca cc em trai i vi nn
mua bn ngi.
Tnh d b tn thng cn b tc ng bi s tht
nghip, thiu cc c hi gio dc v thiu s h
tr ca gia nh, nhng nguyn nhn y tr em
trai vo qu trnh di c.

4. Nhng chun mc v gii v nh kin

v nam tnh nh hng n quan nim v
ri ro v hnh vi mang tnh ri ro ca tr
em trai
Trong khi c tr em gi v tr em trai u di c
tng thu nhp, tm nhng vic lm ph hp v
tip cn vi nhng c hi mi, tr em trai trong
nghin cu ny cn by t mong mun mnh m
l khm ph th gii bn ngoi nh mt cch
chng t bn thn mnh. Cc tr em trai cng by
t quan nim rng bn thn mnh khe khon

Hiu bit v nh ngha mua bn ngi v nhng

yu t cu thnh ti phm mua bn ngi cn rt
thp. Ngi dn thng hiu rng ch c mua bn
ph n v tr em gi l chnh v mua bn ngi
ch xy ra khu vc bin gii.
Mua bn tr em trai, c bit l bc lt lao
ng vn cn cha c nhn thc y v
khng c ch n bi hu ht ngi dn v
chnh quyn a phng. Phn ln ngi dn coi
bc lt lao ng l phm php, nhng khng
nghim trng nh ti phm mua bn ngi.
Mua bn tr em trai Vit Nam: Nghin cu thm d

v mnh m hn tr em gi v tin rng mnh t

c ri ro b mua bn hn. Nhng thi ny c
th dn n tr em trai di c m khng tm hiu
thng tin y trc khi khi hnh hay khng
p dng nhng bin php phng nga cn thit
di c an ton. iu ny lm tng tnh d b tn
thng i vi nn mua bn ngi v i vi HIV,
cc bnh truyn nhim qua ng tnh dc.

v cng ng dn tc thiu s, v nhn mnh

nhng ri ro ca tr em trai cng nh tr em gi.
Cc gia nh v tr em cn hiu r quyn li tr
em theo Lut Lao ng v quan nim v bnh
ng gii. Cn c nhng chng trnh gio dc
o to ton din hn cho n v nam thanh nin
thc y di c an ton v phng chng nn
mua bn ngi.

5. Nhng k h trong vic xc minh v

cung cp h tr i vi nn nhn nam

Cc d n v hot ng can thip cho nhm dn

tc thiu s cn c xy dng gii quyt
tnh d b tn thng ca nhm ny trong qu
trnh di c v nhng hnh thc ri ro b mua bn
khc. Nhiu ph n t cc dn tc thiu s khi
c mang ngoi mun khng bit c th cho
con mi sinh i lm con nui u v bng cch
no. Hn na, cc thng tin v vic t vn i vi
cc la chn thay th i vi nhn con nui hp
php cn c cung cp y trong bnh vin.

Vic xc minh v cung cp h tr i vi nn nhn

nam v n, b mua bn trong nc v qua bin
gii, nn nhn t tr v vn cn nhiu k h do
thiu c s h tng, ti chnh, o to v ngun
lc cho chuyn tuyn khn cp. Kt hp vi s
thiu cng nhn nn nhn l tr em trai, nhng k
h ny c th to ra gp i ro cn i vi vic
h tr nn nhn l tr em trai t tr v hoc b
mua bn trong nc.
Cc tr em trai b mua bn dng nh t b k th
hn tr em gi, do quan nim rng cc em n
b mua bn l ch cho mc ch bc lt tnh dc,
khng cho rng tr em trai cng c nguy c b bc
lt tnh dc.
Cn c nhng dch v h tr ph hp hn p
ng nhu cu ti ha nhp c th ca tr em trai,
c bit l lin quan n t vn v dy ngh.

Cc khuyn ngh
1. Tng cng chng trnh truyn thng
v gio dc phng chng mua bn
ngi v tng cng di c an ton:
Cn thit k nhng cuc vn ng cng ng
ni c nhiu ngi di c i thc y di c
an ton v trnh s dng thut ng mua bn
ngi, v s gy nhng hiu nhm nh ch lin
quan n cc em gi v hot ng qua bin gii.
Cc thng tin v di c an ton bao gm cc chin
lc tr gip mi ngi trnh khi b bc lt
tnh dc v lao ng cn phi l tm im ca
chng trnh gio dc v nng cao nhn thc.
Cn hng n cc gia nh, cc tr em gi v tr
em trai c bit l cc gia nh c con ngh hc
n t nhng vng kinh t - x hi yu km
6

Mua bn tr em trai Vit Nam: Nghin cu thm d

2. Tng cng gio dc v y mnh vic

thc thi Lut mi v phng, chng mua
bn ngi v Lut lao ng:
Cn t chc truyn thng nhiu hn na ti i
tng l cc cn b cc c quan nh nc h
c th hiu y v mua bn ngi ni chung
v tr em trai ni ring. Cn tng cng truyn
thng ti cc cng ng nhm nng cao nhn
thc v Lut Lao ng phng chng bc lt
lao ng tr em. Cn c h thng gim st thng
xuyn v Lut lao ng cc im n.
S hiu bit r hn cc lut c lin quan n mua
bn ngi v quyn lao ng s gip tng cng
nhn thc v cc hnh thc mua bn ngi khc
nhau. iu ny s gip gii quyt quan nim sai
lm rng ch c ph n v tr em gi b mua bn
v gip thc y vic xc mnh tr em trai v gi b
mua bn. Cc cn b Nh nc cn c thng tin
nhiu hn hiu y v mua bn ngi ni
chung v tr em trai ni ring.
Cn tng cng truyn thng ti cc cng ng
nhm nng cao nhn thc v Lut Lao ng
phng chng bc lt lao ng v lao ng tr
em, nhng hin tng gp phn lm tng nhu
cu mua bn tr em trai. Cn c h thng gim st
thng xuyn v Lut lao ng cc im n.

3. Tng cng h thng bo v tr em v

s tham gia ca cng ng ti cc im c
nguy c
Cn c s tham gia ca cng ng vo qu trnh
gim st v pht hin cc trng hp lao ng tr
em v bc lt lao ng tr em. Cn gim st cht
ch bo v tr em ti cc vng bin gii.
H thng bo v v gim st cn c tng cng
c bit l i vi tr s sinh v vic nhn con
nui nhm ngn chn nn mua bn tr em trai
lm con nui bt hp php.

4. Xy dng chng trnh hi hng v ti

ha nhp cng cc dch v gii quyt
cc nhu cu ca nn nhn l tr em trai
Cn xy dng mt h thng xc nh tiu chun
m bo rng nhng nn nhn b mua bn
tr v khng s dng nhng th tc h tr chnh
thc u c th tip cn cc dch v. Khi thit k

nhng chng trnh ti ha nhp cn ch n

cc tiu ch v gii, c bit ch trng n s khc
bit v nhu cu gi tr em gi v tr em trai. Cn
xy dng cc chng trnh tp hun v tr gip
cho cc nh cung cp dch v m bo rng h
c th p ng nhu cu ca cc nn nhn l tr
em trai.
Cn xy dng cc chng trnh c th gii
quyt vn HIV v cc bnh ly nhim qua
ng tnh dc, lm dng ma ty, nghin ca
nhng ngi hnh ngh mi dm nam, c bit
l thanh nin v cc tr em trai, nhm tng cng
hiu bit ca h v cc dch v h tr ngi c
HIV, cc bnh ly nhim qua ng tnh dc,
lm dng ma ty v nghin. V mng ny nhng
chng trnh gio dc ng ng c kh nng s
hiu qu. Nhng dch v t vn v xt nghim t
nguyn cng nh iu tr bnh truyn nhim qua
ng tnh dc cng cn tip cn n vi nhng
ngi hnh ngh mi dm nam.
Mua bn tr em trai Vit Nam: Nghin cu thm d

Ti liu tham kho

T chc Lao ng Quc t (ILO) v Trung tm Nghin cu Lao ng N v Gii ca Vin Lao ng, Khoa hc v
X hi. Bo co nghin cu nh gi nhanh di c lao ng khng chnh thc v mua bn ngi dc bin gii
Vit Nam Trung Quc, thng 12, nm 2009
T chc Di c Quc t (IOM), Nghin cu v Di c v Mua bn ngi t tnh Svay Rieng, Cam-pu-chia qua
Vit Nam n Bc Kinh, 2004; Mua bn n ng mt xu hng t c quan tm. Trng hp Belarus v
Ukraina. Cc Nghin cu Di c ca IOM s 36, nm 2008.
Le, B. D. Tr em Hnh ngh Mi dm ti H Ni, Hi Phng, thnh ph H Ch Minh v Cn Th: nh gi
nhanh. ILO v IPEC (Chng trnh quc t v xa b lao ng tr em), nm 2008.
B t php (MOJ), Bo co Nghin cu Vic Thc thi Chnh sch php lut v iu tra, Truy t v Xt x ti
phm mua bn Tr em v Ph n. Bo co qun l n 4, Chng trnh 130/CP
B Th thao, Vn ha v Du lch (MOCST), Bo co nghin cu quc gia v gia nh Vit Nam nm 2006: Cc
pht hin chnh, H Ni, Vit Nam
B Cng an (MPS), Vn phng Thng trc ca Chng trnh 130/CP v UNICEF, Nghin cu v mua bn ph
n v tr em ti 17 tnh l im nng, Bo co tng kt thc hin Chng trnh phng chng mua bn ph n
v tr em giai on 1, 2004-2006
D n Lin C quan Lin hp quc v Mua bn ngi (UNIAP), Bo co Tng hp 5 nm Thc hin Chng
trnh Hnh ng Quc gia phng chng mua bn ph n v tr em (2004-2009), thng 10 nm 2009
UNICEF, Mua bn Tr em ng v ng Nam . o ngc Xu hng.
UNFPA, Mt cn bng gii tnh khi sinh chu : xu hng, hu qu v phn hi chnh sch. Tng kt, nh
gi khu vc. Hi tho th 4 chu Thi Bnh Dng v Quyn v Sc khe sinh sn v Tnh dc. 29-31 thng
10, Hyderabad, n

nh: Lin Hp Quc ti Vit Nam/ Aian Dockery v on Bo Chu

LIN HP QUC TI VIT NAM

25-29
Phan
Bi
Chu,cu
Q. thm
Hond
Kim, H Ni, T: +84 4 39421495, Fax: +84 4 3942 2267
Mua bna
tr ch:
em trai
Vit
Nam:
Nghin
Email: info@un.org.vn; Web: http://vn.one.un.org/
www.facebook.com/uninvietnam; www.youtube.com/unvietnam