ORIENTALIZM

27.02.2014
Dr Jakubczak problematyka Azji Poudniowej, dr Zemanek kontekst
cywilizacji chiskiej, dr Guzik orientalizm Japonia
Oddzielne kolokwia suma ocen zaliczenie caego kursu . U dr
Jakubczaka
4-5 pyta jeden charakter wyboru reszta otwarty.
Nieobecnoci dwie. Aktywno: dwa plusy podniesienie oceny.
1) Czym bdziemy si zajmowa?
A-Wizerunki jakie kultura atlantycka (europejska) na temat Orientu
umownie nazywany Dalekim Wschodem: Indie-Japonia. Tym, jak
tworzyy

si

wizerunki

owego

Orientu.

Jak

mymy

sobie

stereotypizowali Azj Wschodni, kultur.

B-Jak Azjaci tworzyli swoj wiadomo pod ktem tego jak my ich
obserwowalimy. Ksztatowanie ich tosamoci przez nasz pogld.
2) Zagadnienie Orientalizmu
-Wprowadzenie do dyskursu naukowego przez bliskowschodniego
badacza Edwarda Saida ksika Orientalizm kontrowersje,
krytyki

idei

zawartych

ksice,

zmaga

si

problemem

stereotypizacji Orientu przez Europ. Dyskusja. Ale udao mu si

nada problemowi wan rang. Po dyskusjach w wiecie, w
zasadzie nie ma ju powrotu do pewnych sposobw mylenia i
mwienia, ktre funkcjonoway wczeniej (dotyczy to Europy a nie
Polski).

To jest due osignicie cywilizacyjne sposb w jaki

pokaza budowanie obrazu tego INNEGO.

Czynniki: korzyci ekonomiczne kolonializm.

Jak

potrzeby

kolonistw wpyway na to, jaki to budowalimy wizerunek, ktry

mia

legitymizowa

nasze

dziaania.

Demokracja

wyrasta

tosamoci, wyrastanie z przemian cywilizacyjnych, kulturowych.

Said na to zwrci uwag tworzylimy sobie ten wizerunek z
intencj my wam zrobimy dobrze, a chodzio o zyski ekonomiczne.
Analizy Saida zbyt wskie, dostrzeg problem i rozwiza go w

sposb skrajny. Ksika wana z perspektywy teoretycznej, stawia

zagadnienie (bardziej bliskowschodnie zagadnienia).
Okres czasu od XVIII w.
3) Historyczny zarys ksztatowania si
europejskiej
-od czasw staroytnej

Grecji

prosty

wiadomoci

wizerunek

Orientu

barbarzycy [kultura-my i barbarzycy-obcy], kulturowy egotyzm.

Np.

Arystoteles

wyrzuca

Macedoskiemu,

sobie

buduje

wielokulturowe imperium. Herodot ojciec historii te przyjmowa

wyszo swojej kultury.
-Tezjasz mia czelno dominujcej teorii si przeciwstawia
-Prosta prymitywna nieznajomo, znamy si z konfrontacji, wic
wroga si marginalizuje (magiczne mylenie), usprawiedliwienie
swych roszcze.
-Aleksander Macedoski
integralnoci

zda

pastwie

sobie

jeeli

nie

spraw,

zmieni

nie

utrzyma

swojego

sposobu

mylenia, z greckim NIE DA RADY. Aleksander otworzy Grekw na

Orient kultura eklektyczna, nazywana hellenistyczn, otwarta na
asymilacj wtkw obcych. Przeformuowa ide swego imperium,
nie greckie ale wielokulturowe.
-Idee po Aleksandrze Wielkim rozwijajce si Piron z Elidy - twrca
sceptycyzmu,
- typ idei, wizerunek Indii przyniesiony przez : termin gymnosofista
nagi myliciel, indyjski mdrzec
-podobiestwo
wiatopogldw,

kwestia

politeizmu,

rne

wyznaczniki wiatopogldu ci ludzie wcale nie byli od siebie tak

odlegli
-sposb

mylenia

filozofii

zetknicie

gymnosofistami,

Aleksander organizowa meetingi filozoficzne, wymiana pogldw

rnych mylicieli na ile byli w stanie si porozumie grekasanskryt,

to

ju

inna

kwestia.

Wielopoziomowe

tumaczenia.

Sanskryt-perski-grecki. Przekad filozofii rzecz arcytrudna. Tym, co

wpyno na ich wiadomo moe by to co widzieli akt
samospalenia jeden gymnosofista. Szok bo poncy asceta
panowa nad blem. Grecy nie byli w stanie zrozumie jak bardzo
mona panowa nad sob, aby mc dowiadczy takiego blu.

Zapocztkowao

ono

wizj

Indii

jako

co

nadzwyczajnego.

Nadzwyczajnego regionu mdroci. Region nadzwyczajnych rzeczy.

-Czandragupta co tam na dworze, chyba wizyta i zapiski z niej.
Zawarte w nich nadzwyczajne rzeczy - RE DNIO WIE CZE.
- Indie przestay by terra incognita wszystko co
zawdziczamy tylko sobie -

mamy

NO JU NIE, ot pojawia si

ambiwalencja Greckie rozumienie cielesnoci si zmienia.

-Pojawienie si pozytywnego kosmopolityzmu,
ycie Greka

mylenie o czowieku ten sam los czeka Greka, Persa itd.

UNIWERSALIZACJA ycia. Proces ten, to wytwr pewnej asymilacji.
-Rzym kultura mentalnie coraz bardziej eklektyczna, pastwo
rzymskie odziedziczy pewien model, mona by Celtem, Galem,
Grekiem ale ma si pewne prawa. Eklektyzm wybija si na pierwszy
plan; konglomerat rnych tradycji. Otwarto na wielo religijn
uznanie boskoci samego cesarza.
-Idea Indii jako krynicy mdroci - pocztek I w n.e. grecka
tradycja filozoficzna odziedziczona przez Rzymian, pewna posta wybitny

mdrzec,

wybitno

otoczona

legend,

mitem

tym

Appoloniusz pochodzcy z Tiany jest jaka Turcja, wschodnie

rubiee pastwa rzymskiego. Mia on przebywa w Indiach i z nich
wywodzi swoj mdro.
-Wraz z upadkiem Imperium Rzymskiego, kontakt handlowy i
kulturowy si zerwa mymy weszli w redniowiecze bez kontaktu
znowu perspektywa kultura-barbarzycy. redniowiecze wywiera
wikszy wpyw na nasz kultur.
-Odkrycie szlaku morskiego do Azji: konsekwencje nawizania
kulturowych zwizkw, My sobie odbudujemy ten wizerunek!
wiadectwa opisw. My si tym zajmiemy!

Jakie czynniki miay

wpyw na ksztatowanie wizerunku?

Tekst na nastpne zajcia

EUROPA, INDIE I EUROPEIZACJA

WIATA
1) Hegel: wyszo europejskiego dorobku nad indyjskim, czy takie
przekonanie nadal istnieje?
Powizanie idei filozofii z dziejow tosamoci i wizj Europy.
Misja bada orientalistycznych:

A) Badania same w sobie produktem kultury europejskiej i

elementem samo utwierdzenia europejskiej tosamoci?
B) W jaki sposb spotkanie z Indiami, nagromadzone wiadomoci
dziaay na samowiedz i poczucie tosamoci Europejczykw?
2) Czerpanie z relacji misjonarzy
Romantyczne pojmowanie Indii niemieccy filozofowie ojczyzna
filozofii i kultury europejskiej - krytyka Hegla : sprawa miniona
Schopenhauer <3 i Indie rozczarowanie europejskochrzecijask tradycj
Zajcia 06.03.2014
Drugi tekst, zaliczenie wany, trudny jest gsto i ciasno, zabra si w
weekend. AHAHA.
Halbfass ciekawa posta w wiecie jeszcze indologw. Znana ksika, po
Saidzie wysza po niemiecku lata 80- tumaczenie anglojzyczne.
Uznanie. Chwaa i gloria. Myliciel, ktry odziedziczy najlepsze cechy
edukacji niemieckiej, ktre teraz karlej. Zaczyna jako filozof praca
magisterska nt. Kartezjusza. Potem indologia studia. Analizowa kultur z
perspektywy filozoficznego znawcy co przynioso mu ogromne uznanie
Kanon analizy kultury indyjskiej. Jego ksika pierwszego rodzaju tak
wysokiego poziomu prac nasz europejski sposb konstruowania
hinduskoci oraz jak Indusi zareagowali na nasz sposb konstruowania
kultury. Indie i Europa - nie trzeba czyta w caoci aspekty stricte
metodologiczne.

Okreliy

kres

pewnego

typu

bada

zwrconych

generalnie na Orient. My pozostajemy pod wpywem niemieckiej metody

badania

Orientu,

orientalistyki

nie

na

ktr

radz

wpywa

sobie

paradygmat

filologiczny.

przekierowaniem

na

Nasze

metodologi

interdyscyplinarn - odporna na pokus zawaszczenia przedmiotem, na

ktry jest si zwrcony badawczo. Kultury bezpodmiotowe tak filologia
orientalna traktuje obszary bada.
Tekst wygoszony przez Halbfassa w latach 90.
Analiza tekstu w cigu logicznym zaproponowanym przez autora.
1) Pytanie z lotu ptaka okreli stanowiska wobec kultury
indyjskiej jakie uksztatoway si w obszarze kultury europejskiej

w XIX i XX w. Czy da si w atwy sposb zidentyfikowa

stanowiska w postawie Europejczykw w XIX i XX w.?
-Hegel typ refleksji filozoficznej, podstawa poczucia wyszoci,
jednokierunkowa zmiana, ktr mona nazwa rozwojem. W refleksji Hegla
czowieczestwo rozwija si w sposb linearny on realizuje si w rnych
miejscach tej kultury, miar tego postpu jest postp wolnoci
wiadomo wolnoci, ona jest wymiarem tego postpu i najwiksza
wiadomo odbywa si w Europie. To dzieje uwiadamiania sobie wolnoci
nie ma powrotu do przeszoci, on oznacza degeneracj, degradacj.
Metafizyczne pogldy Hegla. Kultura ma charakter idealny w sensie
ontologicznym

absolut,

ktry

ma

szczeglny

charakter

nie

jest

zrealizowany tylko poprzez dzieje ludzkoci. Uwiadamia sobie swoj

doskonao Hegel to najwikszy XIX wieczny idealista. Uwiadamianie
sobie przez ducha siebie samego. Ona zadecydowaa o linearnoci
pewnego postpu, wic jest i miejsce dla Indii. W perspektywie Hegla nie
ma osobnych konstruktw. Indie speniy swoje zadanie, ale one nie s
odrbnym nurtem czowieczestwa.

Hegel rzecznikiem podejcia, ktre

artykuuje wyszo i europocentryzm. Hegel zaczerpn od Kanta sposb

realizowania filozofii. Heidegger szacun u szkoy z Kioto, uwiadomi
sobie pewn koincydencj. Nie mia stanowiska wyszoci, ale Husserl tak.
Popeni pod koniec ycia taki tekst programowy, w ktrym wypowiada
zdania o kulturze europejskiej i jej kryzysie. Wyrastajcy z przekonania, e
Grecja jest tym obszarem, gdzie rozum wyraa si najpeniej gdzie indziej
to NIE. Filozofia made in EUROPE. Nie warto zajmowa si Indiami, bo one
nic nie dadz, ewentualnie wiedz historyczn, jak rol tam odegray itd.
ale nic nie maj ju do dania.
Niemcy fascynacja filozofi orientaln rodzi si wanie tam, nie mieli
kolonii inna motywacja, paradoks gorcy zwolennicy Grekw, a pojawia
si fascynacja Indiami. Ci co byli sformatowani na wyszo, mieli potrzeb
na poznanie.
Hegel formowa swoje stanowisko w opozycji do romantykw, ktrzy
traktowali Indie jako kolebk mdroci, ktra jest czystym rdem.
Platonizm rdo - jest jakie czyste rdo, do ktrego trzeba powrci.
IDEE.

Wracajc

do

Indii,

wracamy

do

siebie.

Motywacja

romantykw

podyktowana sprzeciwem artykulacja krytycznego podejcia do pewnego

typu rozumowania.

Wg nich pograa si w zafaszowujcym sposobie

rozumienia zimna logika technika, podporzdkowanie czowieka krytyka wasnej kultury, PYTANIE gdzie znajdziemy krynic utracon.
ANEGDOTKA:

Wykady

Hegla

przycigny

tumy,

wykady

Schopenhauera NIE :DDD [oni nie wiedz, oni nie rozumiej].

Schopenhauer: kwestia Indii nie jest zamknita, to filozofia z ktrej naley
czerpa, nie ma problemu z przekroczeniem stanu wiadomoci,. Jego
filozofia (krytyka idealizmu, Kanta) wychodzc z podstawy Kanta, ale
uwaa e traktujc go za punkt wyjcia pokazywa typ refleksji, ktry
posuwa nas do przodu, ale jest to odniesienie do przeszoci, wyraz
legitymizacji to co ja mwi to ju inni powiedzieli taka myl
wyrastajca z Kanta. Moja myl si legitymizuje starym dziedzictwem to
nie jest zamknity rozdzia. Taki filozof co oddziaywa na artystw
literatw, a nie suchych intelektualistw.
Paul Deussen zapomniany myliciel, napisa pierwsz histori filozofii po
prostu, a nie tylko europejsk, nie rozgranicza, nie wskazywa na wyszo
europejskiej.
Hegel wyszo
Romantycy gloryfikacja
Schopenhauer ani to ani to, ew. Heidegger
Wspomnia o Wielkim miareczkowaniu dlaczego nie uksztatowao si
co takiego jak chiska nauka pomimo odkry naukowych.
2)

Pobudki z jakich przystpowano w XIX w. do badania kultury

indyjskiej.
-wykazanie wyszoci a z drugiej strony niszoci kultury europejskiej

3)

Jak

stanowisko

poznawcze,

wybory

metodologiczne

zorientowanie na preferowany przez nas typ naukowoci jak to

wpywa

na

zajmujemy?

sposb

konstruowania

przedmiotu,

ktrym

si

Sposb w jaki Europejczycy i Indusi pniej konstruowali swoj wasn

tosamo, czy przygldajc si temu jak Indusi konstruowali swoj
tosamo - mamy paralelno czy s to odmienne modele konstruowania
tosamoci? Podobiestwa czy rnice w sposobach konstruowania.
Jakie aspekty naszego obrazu siebie miay dla nas znaczenie, a nie miay
dla Indusa? Co decydowao o nadawaniu sensu. Opozycja ja kontra inni,
dla Europejczyka takie poczucie jest podstaw definiowania siebie. Grecy
nasza hellesko, tosamo, buduje si w oparciu o inno inny by dla
nas wyzwaniem, teren do zawaszczenia, przekroczenia, punkt odniesienia
wobec ktrego mymy siebie definiowali, swoj tosamo. Szczeglny
aspekt tradycji chrzecijaskiej. Poza kocioem nie ma zbawienia.
Motywacja

aktywnoci

misyjnej.

Zadanie

chrzecijastwa.

Typ

chrzecijaskiej religijnoci jest szczeglny. Nie byo potrzeby definiowania

si w opozycji do czego. Indie rozwijay si w oparciu o parametry wasnej
kultury

aryjskoci,

zainteresowania,

co

wewntrz
czemu

si

indyjskie
nie

Inny

powica

nie

uwagi,

wzbudza
nie

ma

zainteresowania obcoci. W refleksji o swoich wartociach nie odnosimy

si do innych. Z tego si bierze niezwyka zdolno asymilacji w kulturze
indyjskiej, ona definiuje specyfik kultury indyjskiej.
4) Jak kultura indyjska si rozprzestrzeniaa poza Indie?
-rozprzestrzenianie si ludnoci poprzez mechanizm zjawisko kulturowe,
spoeczne EKONOMICZNE: kupiectwo, zwyky handel
5) Dlaczego Brytyjczycy byli wyzwaniem dla Indusw? Czy mieli
oni wczeniej jakie wyzwania?
-Brytyjczycy okazali si odporni na bycie wchonitymi i to okazao si
wyzwaniem
6) Jak Indusi w XIX w. prbowali sobie poradzi z tym wyzwaniem
(modele odpowiedzi) obecnoci Brytyjczykw ich roli.
13.03.2014
C.d. Halbfassa

Hegel: Indie wane w sensie biernym, zastj, co czym nie warto si

zajmowa
Schopenhauer: stanowisko ponad Heglem i romantyzmem jego myl
znajduje

antycypacj

uprawomocniajc

swoj

filozofii
myl

indyjskiej.

legitymacja

Wykorzystuje
refleksji.

Tory

Indie
myli,

uniwersalne tory myli.

Halbfass przechodzi od razu do niemieckich filozofw. Husserl przyjmuje
ton Hegla. Konstytutywne esencjalne aspekty kultury europejskiej
dyskurs typu: sami si rozmikczamy wasn krytyk, konsolidujmy si
zatem. Nauka czym, co definiuje nasz kultur. Naley jej broni. Myliciel
poszukujcy esencji europejskoci, bo tworzy si na jej podstawie
tosamo.
Halbfass odnosi si do tego jak europejskie perspektywy wpyny na
indyjskie tosamoci. Wyzwanie dla Indusw Brytyjczycy, oni nie dali si
zasymilowa.
Ile sposobw radzenia sobie z owym brytyjskim zagroeniem
wyrni Halbfass? Jak Indusi odpowiadaj na owo zagroenie?
Czy

stowarzyszenia,

organizacje

wyrastaj

tej

samej

perspektywy?
Dwie rne odpowiedzi
Neohinduizm

- szczeglny nurt poza Arjasamacz i Brahmosamacz,

uywajc tego terminu mona w dwch znaczeniach. Wszy sposb: jako

trzeci sposb reakcji indyjskiej na kolonializm.
Mona mwi o procesach w obliczu brytyjskiego zagroenia: w wszym i
szerszym znaczeniu.
Brahmosamacz tradycja zapocztkowana przez Ram Mohan Roya,
arjasamacz i neohinduizm w wszym znaczeniu powizany z takimi
postaciami jak Vivkananda.

Brahmosamacz forma unowoczenienia, bra z kultury europejskiej to co

si przyda w indyjskiej z racjonalizmu. Przeszczepianie angielskiego,
kultury europejskiej, etyka chrzecijaska aspekty: szczeglny stosunek
do czowieka, humanitaryzm zwizany z wraliwoci

na drugiego

czowieka.
Podporzdkowanie si obyczajowi i zainteresowanie wasnym losem
nawet ahinsa schodzi na drugi plan. W gruncie rzeczy Hindusi mao
wraliwi na cierpienie. NO PRZECIE KARMA, TO WSZYSCY I TAK CIERPI.
To stpia wraliwo na cierpienie. Nowy Testament rdem etyki, ktra
ma nas uwraliwia Ram Mohan Roy uwaa, e to co cennego.
Zwolennik zakazu sati. Rzecznik otwartej edukacji. Przyswoimy wszystko
co si da. Prba czerpania wszystkiego co cenne w europejskiej kulturze ,
postulat wewntrznej reformy pod wpywem brytyjskim. czenie kultur.
ARJASAMACZ Dayananda Saraswati, inne dziaania, postulaty:
- zjawisko zwizane z tradycjonalizmem, konserwatyzmem, powrt do
tradycji w szczeglny sposb widziany wracamy do Wed bo przez wieki
zostay zapomniane, nie jaki PROSTACKI sposb. Zapomnielimy o wielu
rzeczach trzeba zredefiniowa kastowo - to tradycja etyczna, a nie
spoeczna Sprawilimy, e jestemy spoeczestwem podzielonym, prba
powrotu do tradycji poprzez zredefiniowanie tej tradycji. To nie jest
prymitywny konserwatyzm tak jak jest jest dobrze, wrcimy do Wed i
znajdziemy wszystko. W szerszym znaczeniu zaliczamy do Neohinduizmu.
Wsze rozumienie neohinduizmu dyskurs romantykw wpada na
podatny grunt

Hindusi: to my jestemy krynic mdroci. Postulat

pewnej syntezy w poszukiwaniu mdroci wartoci duchowych. Nasze

poczucie wartoci wyraa si w tym, e jestemy cigle bijcym rdem
duchowoci neutralno wzgldem technologii, tak mona czerpa, ale
jak si nie utraci duchowoci jak Europejczycy.
Zaliczenie:

postawy

europejskie,

wzgldem brytyjskiego kolonializmu.

trzy

formy

odpowiedzi

Indiach

DENIKEN
KING
Tekst Kinga zbiera w sposb syntetyczny wikszo kwestii omawianych w
kontekcie indyjskim : podsumowanie prac nt. orientalizmu w kontekcie
indyjskiej

kultury.

Na

czym

polega

problematyczno,

perspektywa

nazwana orientalizmem odczucie problemu.

Zaczyna si od prostej refleksji, schematycznej. Jakie dwa, a nie trzy
modele wyobraenia Indii funkcjonoway przez nowoytny okres kultury
europejskiej i funkcjonuj na Zachodzie.
-Mistyczny wschd kraina cudownoci, kolebka mdroci, nieskaona
bdami
-Wojujcy

fanatyzm

dziki,

barbarzyski,

nieokieznany

polskie

wyobraenie o wschodzie- my jestemy przedmurzem.

King podnosi kwestie krytyki Saida w czym Said okaza si bdzi?
-Said jest zbyt jednostronny orientalizm czy z kolonializmem, patrzy
przez pryzmat celw kolonialnych, potrzeb uprawomocnienia swojej
pozycji, jakby orientalizm wyrasta tylko z potrzeb uprawomocnienia swojej
dominacji.

Pominicie

kontekstu

niemieckiego.

Jakie

idee

stoj

za

ksztatowaniem si niemieckiej perspektywy? Ten orientalizm wyrasta z

innych potrzeb mit aryjskoci, w czym si wyraa? Poszukiwanie
aryjskoci jest wiadectwem czego? Aryjsko miaa zjednoczy Niemcy
poszukiwanie mitu, to jest Bismarck, potrzeba budowania niemieckiej
tosamoci. Model

niemieckiej orientalistyki jest o wiele bardziej

tekstualny. Pokaza co to jest aryjsko tumaczenie tekstw. Brytyjczycy

po to aby si porozumie.
-Nie wzi pod uwag jak ramy zostay przez nich samych wykorzystane,
Said za bardzo polaryzuje, sztucznie polaryzuje Zachd i Wschd czynic
ze

Wschodu

obszar

dziaania

Zachodu,

czynnik

absolutnie

bierny.

Przyjmuje perspektyw biernego Wschodu, obszar ktrym si manipuluje.

Pozostaje w orientalnym zudzeniu. Czynny Zachd, bierny Wschd.
Szczeglny przykad

kraju Wschodu Japonia, klasyczna odpowied

wschodniej kultury na dyskurs na Zachodzie reformacja Meiji akt

przeksztacenia wykorzystujc zachodnie modele.
-Kultury wchodz w relacje i to one wpywaj na zmian kultur, czym
innym jest westernizacja i czym innym jest modernizacja - czerpanie
pewnych kulturowych wzorcw z jednej od drugiej. Kwestia relatywnoci
oceny.

Nie

myli

jednego

drugim.

Akt

przejmowania

wzorcw

kulturowych ma miejsce i zawsze mia. Said przedstawia spraw jakby

chodzio tylko o westernizacj.
Kiedy zdaniem Kinga pojawia si kategoria hinduizmu i jak ewoluowaa?
Jak kolonializm brytyjski przyczyni si do skonstruowania hinduizmu?
aspekty
Czy termin hinduizm w ogle cokolwiek opisuje?
Na czym polega co co King nazywa drug kolonizacj Indii?
King podejmuje temat ktry wie si z zyskujcymi na znaczeniu
postawami esencjalizm.
Na czym polega esencjalizm historia naszej kultury, budowa tosamoci,
ktra kade nam wierzy w istnienie norm poznawczych. Mwienie o
kulturach przez pryzmat jzyka esencjonalizujcego.
Kiedy termin hinduizm si pojawia? Jak jego znaczenie ewoluuje?
W XIX w nabiera szczeglnego znaczenia a pojawia si koniec XVIII w.
Termin hindu hinduski, indyjski termin pojawia si znacznie wczeniej tj.
czasy perskie gboko przed arabskie.
Rnice wczesny sposb rozumienia terminu a pniejszy:

-wczeniejszy mia konotacje geograficzne wszyscy, ktrzy yj od

Indusu.
-pniejszy caoksztat religijny, takie konotacje w zwizku z tym,
ureligijnienie, pojawiaj si problemy w zwizku z procesem tworzenia si
czego co jest hinduizmem. To, e pojawia si w obszarze samej indyjskiej
kultury wiadomo hinduskoci - ma swoje parametry, wyraa si jako.
Jak kolonializm uksztatowa, skonstruowa hinduizm?
Tekstualizacja preferencja dla pewnej grupy tekstw, poznawanie obcych
kultur to proces odszukania rzeczy podobnych do tych w naszej kulturze
tutaj bdzie to religijno. Co robimy? Przenosimy wasne przekonanie co
to znaczy by religi chrzecijaska tradycja, paradygmatem bya
tradycja protestancka. Wano tekstu i budowanie wasnego zrozumienia,
traci masa zjawisk o charakterze kulturowym. Protestantyzm tekst
biblijny

tekstem

normatywnym.

Jak

Ci

badacze

protestanckim

dowiadczeniem czego szukaj? Analogicznego tekstu takiego jak nasz

europejski. Tak mamy teksty wedyjskie, nie tylko kwestia tego, e s
stare ale s pod opiek kapanw, rozpoznajemy pewne funkcje w kulturze
indyjskiej. Zaczynamy patrze na hinduizm jak na kapask tradycj z
chrzecijaskimi aberracjami. Szukamy rdzenia przekazu, w oparciu o
ktry konstruujemy pojcie religijnoci. Tekstualizacja wpisuje si w co co
nazywamy braminizacj.
Proces narzucania pewnego wzorca semityfikacja /semityzacja.
Chodzi tutaj o prb upodobnienia hinduizmu do tradycji semickich
abrahamowych; abrahamizacja tradycji indyjskiej.
Tekstualizacja i semityfikacja wpisuje si w braminizacj.
Arjasamacz

perspektywie

Kinga

dokadna

semityfikacja

tekstualizacja, przejcie pewnych kategorii przez Indie.

W zwizku z t krytyk kategorii hinduizmu, pokazaniem jak jest
skonstruowana czy mwienie o hinduizmie ma jakikolwiek sens? Moe

naley zaniecha jej uywania, jeeli jest oparta na wyobraeniach

europejskich?
W XIX w. pojawiy si zjawiska, ktre odpowiadaj kategorii hinduizmu.
Chocia nie byo w Indiach hinduizmu ale by neohinduizm tworzy si
wiadomo bycia Hindusem, King wie to z tradycj neowedanty.
Halbfass w wskim zakresie okrela to jako neohinduizm.
Na czym polega zjawisko ktre King nazywa drug kolonizacj Indii?
Na czym polega pierwszy supremacja polityczna, drugi to kolonializm
tosamoci ksztatuje my tosamo na podstawie wzorcw kulturowych,
ktre s obce.
Czy moliwe jest jeszcze powstrzymanie europeizacji wiata?
Lista wartoci azjatyckich esencjalizujcy sposb ujcia czyli europejski
sam pomys, e taka lista powstaa.
Wczyta si przed zaliczeniem bo mona duo punktw straci i duo
zyska.
20-03-2014
Amartia Sen wybitny indyjski ekonomista, rzecznik kultury indyjskiej,
jego ranga wzrosa do pozycji mega gwiazdy, kto opiniotwrczy, jego
opiniom si przygldamy.
Uwagi dotyczce tendencji, ktre miay charakteryzowa zachodni sposb
podejcia do kultury indyjskiej (perspektywy metodologiczne):
- religijno i duchowo pierwsza grupa badaczy patrzya tak na
Indie romantycy
- irracjonalny wymiar kultury indyjskiej magiczno, zabobon,
absolutno wadzy, owieceniowy model kultury europejskiej

Co bdzie chcia wykaza, podkreli Amartia Sen e kultura indyjska nie

jest homogeniczna, jest wewntrznie zrnicowana, heterogeniczna
problem konstrukcji, pomijamy aspekt wielokulturowoci.
Subaltern studies patrzymy na histori z perspektywy grup, ktre byy
marginalizowane.
Rnica pomidzy projektem Amarti Sena a Saida:
Said opisuje perspektyw na Orient homogenicznie a Sen pokazuje rne
modele.
Ile form dostrzega, perspektyw? Ot trzy:
-magisterialna ta, poprzez ktr wyraa si kolonialna dominacja,
wyraenie dziaania poprzez wdroenie misji ci ludzie cierpi, bo wiele
rzeczy zych, a my im pomoemy. Tumaczenie si, prba uspokojenia
opinii publicznej, wskazuje na motywy dziaania majce usprawiedliwi
nasze dziaania, misja cywilizacyjna siebie stawiamy w perspektywie
wyszych, wic si rzeczy bdziemy odbierali tym kulturom warto.
Prostacka perspektywa poznawcza.
-egzotyzujca gloryfikacja mdroci, duchowoci, patrzymy na Indie
jako na co dziwnego, ciekawy, intrygujcy, pocigajcy to odpowiada
temu, co Halbfass identyfikowa jako postaw romantyczn.
-kuratorialna perspektywa w podejciu do Indii, specyfika: pozornie
neutralna, motywacja do szukania wiedzy, my si stawiamy w pozycji
kuratora, bycie kuratorem wystawy to bycie autorem wystawy, projekt
autorski, wybieranie obiektw godnych pokazania, w tej postawie kryje si
selekcja wynikajca z wasnych przewiadcze nt. co ma warto a co nie.
Problem : musimy by autokrytyczni, bo inaczej jestemy ostatecznymi
depozytariuszami narzdzi poznawczych.
Uzupeni wykad ostatni z dr Jakubczakiem
03.04.2014 dr Zemanek

Said porzdek naukowy jako uzasadnienie kolonializmu zesp poj

uzasadniajcych ludzie wschodu podrzdni. Ten porzdek ju nie
prawdziwy.
Wada teorii wybircze przykady. Te wtki s powielane w kulturze
popularnej, powielanie stereotypw. Skrty kto jest kto, co jest czym.
Przykady stereotypizacji w kulturze popularnej:
a) Piosenka I like Chinese Erick Idle, Monty Python
Skrty, koncentracja treci interpretacja, lata 60. zagroenie wojn
nuklearn, podmiot liryczny uwaa e Chiczycy s mali, zawsze
przyjemni, lepiej si ich naucz lubi, kto kto ma Chiczykw u siebie
WB lata 60. -zgadza si, jedzonko, kelnerzy mili, tyle wynaleli ale
nie szachy bo to one z Indii ale chess-impress, mae drzewka te
nie chiskie bo bonsai, zen te nie. Pytanie: czy Idle o tym wiedzia
nie wiadomo, moe tylko wygodnie wrzuci rne rzeczy do jednego
worka. Moliwo, e wiedzia ale robi pod suchaczy. Ale to Monty
Python tak wic zaraz, zaraz, dystansu troch bo przecie u nich
zawsze przemiewczo. Oczywicie Konfucjusz. Potem znowu mniej
sympatycznie, kwestia przetrwania najlepiej przystosowanych. Czy
kontrapunkt?

Czy

nawias

na

like?

Pewna

staranno

opracowaniu materiau zatem sugestia, e opracowali te inne

pojcia. 3 min, a wszystko wsadzi. Ta skrtowo hasa nie
pozwala

si

zastanowi.

Popularne

wyobraenia

kulturze

dalekowschodniej. Mieszanie wtkw.

b) Teledysk There will be HARMONY.
Gdzie tam malarstwo pejzaowe, znaki saba kaligrafia, Chinami
trca, pawilonik chiskawy, strj trca, ale nie do koca - nie
wiadomo co to ale robi wraenie, orientalny przepych, potwr w
masce tybetaskie, przypomina samurajskie? Jakie w kadym
razie azjatycka. A tu nagle symbolika chrzecijaska krzy mu na
drog. Wiosna przysza na obrazku znaki prawidowo napisane,
kto si wysili i sprawdzi znaki. W tekcie brak treci. Trci
wschodem ale jakim? Nie da si jednoznacznie okreli, mieszanie

jest

do

popularne

powszechnym

mniemaniu.

Powielanie,

powtarzanie takiego punktu widzenia.

c) Reklama Rozum i Serce Chiszczyzna duo chiszczyzny, sajgonki,
sushi, won ton. 19 sekund i wszystko pomieszane
d) Mumio reklama Plusa. Crka mandaryna, 5

ci

czcionka,

brzmienie, droga, elementy chiskawe: zwoje, pka z bambusa,

strj bardziej
kapelusz

japoska ale orientalna

NAJGORZEJ,

bonsai,

stjeczka, materia ale

wachlarz,

pdzle

pojemniku

chiskawym, urzdnik, warkocz, brdka, meble i lampa spjne w

miare w miare.
Dzisiaj nikt tak nie chodzi ubrany w Chinach, reklamy powtarzaj
wtki: ubiorw, kuchni, strojw.
Stereotyp teoria
Pojcie

czsto

uywane

sposb

negatywny

mylenie

stereotypowe.
Opisowo to pojcie wprowadzone przez Lippmana (1922) Obrazy w
naszych gowach ten stereotyp dawniej to odlana linia czcionek w
metalu twarda rzecz, wyobraenia, obrazy w naszych gowach.
Wskakuj obrazy. Do blu schemat da rad wywoa skojarzenia.
Skracanie mylenia. Zoono wiata w skojarzeniach, nie zawsze
musi by to wada. Jestemy skazani na to, ale trzeba uwiadamia
sobie i zdawa spraw , e moemy operowa wanie na takim
sabym poziomie.
Ujcie terminu
-Psychospoeczne struktura mylowa, sposb mylenia, trudno
zmienny
-Kulturalistyczne:
Subiektywny, psychiczny byt obrazw naszych gowach ma swoje
oparcie w obiektywnym bycie kultury. My moemy je zobaczy, s
namacalne. Przekazywane w procesie socjalizacji z pokolenia na
pokolenie, niemal rzecz odziedziczona, trudno si ich wyzby,
stabilizuj utarte sposoby widzenia wiata.
Z.Mitosek Literatura i Stereotypy
Z. Bokszaski Stereotypy i kultura 1997 s. 31
Stereotypy s zakorzenione w jzyku. Chiszczyzna.

Gbokie zakorzenienie w jzyku czasownik ocygani , niszy

poziom przysw, wiedza si przescza i si pojawia w wielu
miejscach jak Niemiec to SS man a Francuz to w beretce.