You are on page 1of 27

Chng III : NOI SUY

1) Noi suy a thc


2) Noi suy Spline bac 3
3) Phng phap bnh phng toi thieu

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

1.1) Noi suy a thc theo Lagrange

a) Noi dung : Biet cac gia tr yi = f ( xi ) cua ham


y = f ( x) tai cac iem x i theo bang

Tm ham lai ham f ( x)


Li giai : Vo so ham
Tm f ( x) = P( x) ch la a thc bac n
thoa P ( xi ) = yi

Li giai la duy nhat


Ng Thu Lng Phng Php Tnh

Cac bc tm a thc P (x)


Bc 1 : Thiet lap a thc c s Lagrange
n
( x xk )
L i ( x) =

k = 0 , k i ( xi x k )
V du : L0 ( x) =

( x x1)...(x xi 1)(x xi )..(x xn )


=
( x0 x1)...(x0 xi 1)(x0 xi )..(x0 xn )

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

Bc 2 : Cong thc tnh P(x)


n
P ( x ) = yi L i ( x ) =
i=0
y 0 L 0 ( x ) + y1 L 1 ( x ) + ... + y n L n ( x )

b) Sai so :

f ( x) P( x)

M ( n +1)

( x x0 )( x x1 )....( x x n )
( n + 1)!

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

c) Nhan xet :
*) So moc noi suy cang ln th sai so cang nho , tuy
nhien bac cua a thc se ln, tnh toan se dai .
(
n
+
1
)
*)Sai so phu thuoc vao M
, thc te khong biet
v ham f ( x) cha biet
*)a thc noi suy P (x) la duy nhat

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

V du :
Tm a thc noi suy P(x) t bang so lieu
x0 = 1 , x1 = 0 , x2 = 1
1
y0 = , y1 = 1 , y2 = 3
3
Tnh gan ung gia tr cua bng tai x = 0.7

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

Giai : Ta tm cac a thc Lagrange


( x 0)( x 1) x 2 x
L0 ( x) =
=

(1 0)(1 1)

[ x (1)](x 1) x 2 1
L1( x) =
=
[0 (1)](0 1)
1
2
x +x

[ x (1)]( x 0)
L2 ( x) =
=
[1 (1)](1 0)
2
2
1
2 x + 4x + 3
P( x) = L0 ( x) + 1L1( x) + 3 L2 ( x) =
3
3
2.(0.7) 2 + 4.(0.7) + 3
P ( 0. 7 ) =
= 2.26
3
Ng Thu Lng Phng Php Tnh

d) Ty sai phan
Ty sai phan bac 0 cua f tai x0 :
f [ x0 ] = f ( x0 )
Ty sai phan bac 1 cua f tai x0 , x1 :
f [ x 1 ] f [ x0 ]
f [ x0 , x 1 ] =
x 1 x0
Ty sai phan bac 2 cua f tai x 0 , x 1 , x 2
f [ x 1, x 2 ] f [ x0 , x 1 ]
f [ x0 , x 1, x2 ] =
x 2 x0

Tng t cho ty sai phan bac cao hn


Ng Thu Lng Phng Php Tnh

e) Bang ty sai phan

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

f) Noi suy Newton tien theo bang ty sai phan


a thc P (x) co the tm di dang
P( x) = a0 + a1( x x0 ) + a2 ( x x0 )( x x1) + ..
.. + an ( x x0 )( x x1)..( x xn 1)

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

10

1 2
2
2 2 4
P( x) = + ( x + 1) + ( x + 1)(x 0) = x + x + 1
3
3
3 3
3

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

11

g) Noi suy Newton lui


P( x) = a0 + a1( x xn ) + a2 ( x xn )(x xn1) + ..

... + an ( x xn )( x xn 1 )..( x x1 )
a0 = f [ x n ]
a1 = f [ xn , xn 1 ].
a 2 = f [ xn , xn 1 , xn 2 ]
ak = f [ xn , xn 1, ... xn k +1, xn k ]
a n = f [ x n , x n 1 ,.. x3 , x 2 , x1 , x 0 ]

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

12

2
P ( x ) = 3 + 2( x 1) + ( x 1)( x 0)
3

2
2
4
= 3 x + 3 x +1

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

13

2) Noi suy Spline bac 3

a) Noi dung : Cho bang so lieu

Tm mot ham S (x) thoa cac ieu kien :

S (x) : i qua cc im cho trong bng


S (x) la a thc bac 3 tren moi oan nho
[ x j , x j +1]
( cac a thc nay co cac he so khac nhau)
Ng Thu Lng Phng Php Tnh

14

Goi

S j (x) la a thc tren moi oan nho [ x j , x j +1]

S j (x) thoa cac ieu kien :


a) S j ( x j ) = y j
S j ( x j + 1) = y j +1
b) S /j ( x j + 1) = S / ( x j + 1)
j +1
//
//
c) S j ( x j + 1) = S
j +1( x j + 1)
d) S0/ / ( x0 ) = Sn/ /1 ( xn )
ieu kien bien t nhien

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

15

h j = x j +1 x j
a j = yj
(c j + 1 c j )
dj =
3h j
( a j + 1 a j ) h j (c j + 1 + 2c j )
bj =

hj
3

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

16

e tm c j ta giai t he Ax = b
1
h
0
0
A=
0
0

0
2 ( h0 + h 1)
h1
0
0
0

c0
c1

x= .

n 1
c n

0
h1
2 ( h 1 + h2 )
.
.
0

0
.
h2
.
hn 2
0

0
.
.
.
2 ( hn 2 + hn 1 )
0

hn 1

1
0
0
0
0

3
3

(a2 a 1)
(a 1 a0 )

h1
h0

B =

.
3

( a n a n 1 )
( a n 1 a n 2 )
hn 2
hn 1

0
Ng Thu Lng Phng Php Tnh

17

V du : Noi suy Spline bac 3 cua bang


x0 = 0
y0 = 0

x1 = 1
y1 = 1

x2 = 2
y2 = 4

x3 = 3
y3 = 0

a0 = y0 = 0
a1 = y1 = 1
a2 = y2 = 4
a3 = y 3 = 0
Cac he so ci tnh theo he phng trnh
1 0 0 0 c0 0
c0
c
1 4 1 0 c 6
1 =

1 =

c2
0 1 4 1 c2 21
c
0 0 0 1 c 0
3

b0 = 0

b1 = 3

b2 = 0

d0 = 1

d1 = 3

d2 = 2

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

0
3

6
0

18

Ta co ham :

S ( x) =

1( x 0)3

2
3
1 + 3( x 1) + 3( x 1) 3( x 1)

2
3
6( x 2) + 2( x 2)
4

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

0 x 1
1 x 2
2 x 3

19

Spline vi ieu kien bien rang buoc


d ) S 0/ ( x0 ) = f '( x0 ) , S n/ 1 ( xn ) = f '( xn )
trong o f ' ( x0 ) ,

f ' ( xn ) la cac ai lng cho trc

2h0
h0
0
0
0
0

.
.
0
h1
h0 2(h0 + h 1)
0
h1
2(h1 + h2 ) h2
.
0
A=

0
.
.
.
0
0
0
0
.
hn2 2(hn2 + hn1) hn1

0
0
0
2hn1
0
hn1

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

20

(
)
3
'(
)
a

f
x
1
0
0

h0

3
3

( a2 a1 ) ( a1 a0 )

h1
h0

B=
..

3
( an an 1 )
( an 1 an 2 )

hn 2
hn 1

3
3 f '( xn )
( an an 1 )

hn 1

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

21

V d :
Hm S(x) Spline bc 3 ni suy bng s liu
x
y

3
2.5

5
6

vi iu kin bin rng buc :


S '(3) = f '( x0 ) = 2

S '(5) = f '( xn ) = 0.25

Tnh gi tr ca hm S(x) ti im x =4

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

22
22

3) Phng phap bnh phng toi thieu

Noi dung : T bang so lieu

tm nhng ham so co dang biet trc


sao cho tong bnh phng o lech so vi
bang so lieu cho la nho nhat

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

23

y = af ( x) + bg ( x)

y = a+bx
n

i =1

i =1

a.n + b. xi = yi
n

i =1

i =1

a. xi + b.

2
xi

= yi .xi
i =1

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

24

y = a + bx = 1.02 + 1.984 x

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

25

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

26

Cho bng s liu


x

2.0

2.2

3.5

4.2

5.3

Tm hm

y=a+

b
1+ x

theo phng php bnh phng ti thiu ca bng trn.

Ng Thu Lng Phng Php Tnh

27

You might also like