LOI CAM ON Viée hoan thanh dé dn tot nghiép sau ném nam hoc tap tai truéng Dai hoc Giao théng van tai ddnh ddu mt méc quan trong trong cudc adi hoc tap nghién cttu ctia cd mhén em. Mée dit tai thai diém via két thie nay, mite dé thanh céng cia Dé dn chua duge dénh gid nhung qué trink thec hign da dem lai cho em nhitng bai hoc quy gid vé phuong phap tiép can nghién citu mét van dé khoa hoc. Dé hoan thanh Dé an, em da nhén duoc su gitip do rat nhiét tinh cia cée thay c6 gido va ban be, Néu thiéu su gitip dé ca ho, nhiém vu ctia em chde chén sé khd khéin hon rét nhiéu. Truéc tién, em xin chén thémh cém on thdy gido Th.s Pham Thé Minh gido vién hwdng dan truc tiép dé an tot nghiép ctia em. Thay da danh nhiéu thai gian gitip em lua chon dé tai va gidi han pham vi dé din, doc va cho ¥ kién nhdn xét vé ban dé cuong va cic ban nhip trong sudt qué trink thec hién. Xin cém on Thdy rat nhiéu vé nhiing gép y sdu sdic va su chi bao tén tinh, Em xin danh Iai cam on dé biét t6i tat ca cée thay gido, c6 giéo, edn b6 truéng Dai hoc Giao théng van tai vi nhiing kién thitc khoa hoc va cudc song, nhiing sue gitip do hé tro tn tinh ma em nhén duge trong sudt thoi gian hoc tap va nghién citu tai trudng. Té Anh Cuéng -1- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Muc Luc CHUONG I: TONG QUAN HE THONG TREO TREN 6 TO 1.1 Céng dung, yéu cdu ki thudt va phan logi.... LAL Cong dung .. 1.1.2. Yéu cau ki thuat cua hé théng treo 6 1.1.3 Phan logi 8 1.2 Céu tao hé théng treo .....cssssssscsssssssssseesseesesienssnnssceeceesusunsnsnssceeeesesnnnnes 12 1.2.1 B6 phan dan héi 13 1.2.2.1 Chite nang cia b6 phin dan héi. 13 1.2.3.2. Céu tao b6 phan dan hdi... 13 1.2.2 B6 phan giam chin....... 21 1.2.3 Chite nang gidm chan... . sesststsatetiaenneeseeseeseee 22, 1.2.4 Yéu cau cia gidm Chan .........csessee sosseceeeenneee seoseeeeesernnseee D2. 1.2.3 B6 phan 6n dinh va thanh dan hung... .29 CHUONG II: XAY DUNG MO HiNH HE THONG TREO. 31 2.1 M@ hinh khong gian cd xe.... 31 2.2 Xay dymg mé hinh va tinh toan dong lye hoc cho m9t phan hai xe trong mat Phang doe ..sscnennennsnnennnnnassnse sonntnnsnnnnnnnnesen Sh 2.3. Xfy dymg mé hinh va tinh todn déng lye hoc cho m6t phan hai xe trong mat phang ngang ... 2.4 Xy dyg mé hinh va tinh toan d6ng luc hoc cho mGt phan hai xe trong mat 40 phing ngang ... 2.5 Xy dyng mé hinh va tinh (oan dng lye hoe cho toan b6 xe trong khéng 43 gian... Té Anh Cuéng -2- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Muc Luc CHUONG III: MO PHON® ADAMS/CAR + HE THONG TREO BANG PHAN MEM 53 3.1 Gidi thigu chung vé phin mém Adams/car .. soee53 3.2. Xay dung mot hé théng treo tir thu vign ca chong trinh va chay mé phong hé théng treo... 56 3.2.1 Tao mot Front Suspension Subsystem. seseneutenneteneseseeee ST 3.2.2. Xdy dung m@t Suspension Assembly .....-.esorcnenee .-60 3.2.3 Lua chon cdc chuong trinh phan tich ... 62 3.3. Danh gia chat lugng lam vige ciia hé théng khi thay déi théng sé cho hé théng tres 274 yng khi thay déi d6 cig cla b6 17 3.3.1 Danh gid chét lugng lim vige cia hé 1 phan dan ho; 3.3.2. Banh gid chat lngng lam vige cla hé théng khi thay déi hé sé giam chan cia b6 phan giam chan... 84 KET LUAN TAI LIEU THAM KHAO. PHY LUC Té Anh Cuéng -3- Lép - Co Dign tit k46LOINOI DAU Ciing véi sy phat trién cia nén kinh té nuée nha thi nhu cdu cia nguéi dan néi chung va nhu cdu di lai néi riéng duge ting lén mét cach 16 rét. Khi sir dung mot phuong tién giao théng ngoai nhimg yéu cau vé kha nang thuan loi trong Iuu thong thi mt phuong tién goi la t6t con phai dim bao an toan trong chuyén déng, tinh thim mj cao va d6 ém diu cao trong qué trinh sir dung dé bao site khoe cho ngudi tham gia giao thong. Nganh céng nghiép 6 t6 Viét Nam dang cé nhiing bude di ban dau vé thiét ké, ché tao 616. Song do diéu kién duéng xd kém chat lugng, 6 cdc xe nay chua dép img duge mét sé cae yéu cau doi héi vé d6 ém diu chuyén d6ng, tinh tién nghi, tinh an toan chuyén d6ng,...Mét trong nhimg nguyén nhdn 1a do chat lugong duéng cia ching ta con han ché. Chinh vi vi quan tam dén d6 ém diu cho mét chiée xe vi khi tham gia giao thdng 1A mt quan trong trong qué trinh ché tao m@t phuong tign giao théng néi chung va 6 t6 néi riéng. Trong néi dung ctia dé tai nay duge chia lam cdc chuong sau: Chuong 1: TONG QUAN HE THONG TREO TREN 0 TO. Chuong nay bao gém trinh bay vé cong dung, phan loai, cdu tao va nguyén ly lam vige cia timg b6 phan cing nhu toan hé théng treo trén 6 16 con. Chuong 2: XAY DUNG MO HiINH HE THONG TREO Trong chuong nay trinh bay vé m6 hinh vat ly ciia hé théng treo trong khéng gian, tinh toan déng hye hoc cho hé théng treo trén xe con gdm hé théng treo truée va sau la hé théng treo déc lap. Viéc tinh toan sé thyc hign cho mat phing doc xe, ngang xc va cho toan hé théng treo trong khéng gian, Chuong 3: MO PHONG HE THONG TREO BANG PHAN MEM ADAMS/CAR Trong chuong nay sé di x4y dung m6t hé théng treo déc lip tir thu vién cha phan mém Adams/car, thay déi cdc théng sé cho hé théng treo réi tin hanh mé phéng Té Anh Cuéng Lép - Co Dign tir k46hé théng treo, Tir dé ly cde théng s6 dau ra duéi dang dé thi theo théi gian, Lan lugt hai théng s6 dau vao la d6 cig b6 phan dan héi va hé sé giam chan rdi dénh gid sy thay déi cdc théng s6 dau ra cho tig truéng hgp theo mét sé tiéu chuan danh gid vé gia tbc T6 Anh Cuéng Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 1: Téng quan hé théng treo CHUONG I: TONG QUAN HE THONG TREO TREN 6 TO 11 Cong dung, yéu cau ki thudt va phan loai 11 Céng dung H6 théng treo ding dé néi dan hdi khung hode v6 6 t6 véi hé théng truyén dong. Nhiém vu chi yéu cia hé théng treo 14 gidm cdc va dap sinh ra trong qué trinh lam cho 6 t6 chuyén d6ng ém diu khi gap phai mat duéng gd ghé chuyén dong va khéng bang phing. © Hé théng treo cé nhigm vy truyén lye va momen gitta banh xe va khung xe: Bao gm luc thing dimg (tai trong xe, phan lye tir duéng), luc doc (luc kéo lye day véi khung vd), lye ngang (Iyc ly tim, hode luc phanh, lye day hoa lye gid bén hoge phan lye ngang,...), momen chi dng hoc momen phanh. * Dé than xe lén trén cdu xe, cho phép banh xe chuyén déng tuong déi theo phuong thing dimg véi vo xe hoac khung xe, Han ché nhing chuyén dong khéng mong muén khac cia banh xe nhu: chuyén d6ng léc ngang hay Ii dgc cia bamh xe, * Nhiing b6 phan cua hé théng treo lam nhigm vy hap thy va it nhimg dao d@ng, rung d6ng, va dp tir mat duong truyén lén dam bao tinh ém diu trong chuyén déng ciia xe. 1.1.2 Yeu cdu ki thudt cita hé thong treo Tao diéu kién cho banh xe thyc hign chuyén d6ng tong déi theo phuong thing dimg véi khung xe hoje vé xe , theo yéu cau dao dng ém ai han ché ti mite 6 thé chdp nhan duge nhitng chuyén dong khéng muén khéc ctia banh xe (nhu lic ngang, lac doc ). Vi vay hé théng treo phai cé nhting yéu cdu co ban sau : Té Anh Cuéng -6- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr © H@ théng treo phai phi hgp véi digu kign sir dyng theo tinh nang ky thuat cia xe nhu chay trén nén dudng tét hodc xe cé kha nang chay trén moi dia hinh khdc nhau. © Banh xe cé chuyén déng khéng mong muén han ché. © C6 dé ben cao. © Khong gay tai trong én tai cde mi lién két khung va vo © Quan hé dgng hoc iia bénh xe phai hop ly thoa man mye dich chinh cia hé théng treo, lim mém theo phuong thing dimg nhung khéng pha héng cae quan hé dong hgc va dng lye hoe etia chuyén déng banh xe. © Ngoai cdc yéu cau néu trén, hé thong treo phai dim bao cac yéu cau dae bigt sau day: > Cé tin sé dao d6ng riéng cia v6 thich hop, tin sé dao dong nay duge xie dinh bing a9 vong tinh (£). > C6 d6 ving dong (fi) dit dé cho khéng sinh ra va dap én cdc u dG cao su, Cé d6 dap tit dao dng cia vé va ban xe thich hgp. v > Khi quay vong hoje phanh thi 616 khéng bj nghiéng truc dimg cia banh xe din huéng khong adi. > Dam bao cho chidu rong co si va géc dat cde tryc dimg cia banh xe din huéng khéng déi. Vv Dam bio cho sy tuong img gitta dng hoe cée banh xe vi dng hoe cia truyén dong lai. Té Anh Cuéng Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr 1.1.3 Phan loai C6 rat nhiéu cach phan logi hé théng treo trén 6 t6. Dya vao nhimg can cir khéc nhau ta cé thé phan logi hé théng treo trén 6 t6 thanh cac loai co ban sau: Dua vito b6 phan dan huéng chia thanh: > Hé théng treo phy thuée: - Hé théng treo phy thuéc loai nhip 1a; ~ Hé théng treo phy thugc logi lo xo xoan dc; ~ Hé théng treo phy thugc loai dan hi khi nén, Hinh 1.1: Cau tao hé thong treo phu thudc cdu sau Nhuwoc diém cita hé théng treo phu thudc. - Khéi luong phan khéng duge treo 1a rat Ion, dac biét 6 trén cdu chit déng. Khi 6t6 di chuyén trén nhitng con duéng khong bang phing, tai trong sinh ra sé gay nén va dap manh gitta phan khéng duge treo véi phan duge treo, sé lam giam d6 ém du trong khi chuyén dgng. Mat khac bénh xe va dap manh trén nén dudng lam x4u di sy tiép xde ce banh xe voi mat dudng. Lép - Co Dign tir k46 Té Anh CuéngChuong 1: Tong hé théng treo tr - Khoang khong gian phia dui san 616 phai lon dé di bao dam cho dm edu thay di vi tri, cho nén chiéu cao trong tam cia 6t6 sé lén va sé lim gidm di thé tich chita hang héa sau 6t6, + Su néi cling gitta hai banh xe nh vao dim cau lién gay nén cdc trang thai g treo nay cho truée din dién hinh vé déng hoc. Néu bé ti hé t huéng sé lam x4u di tinh én dinh trong khi chuyén d6ng trén duéng khéng bang phang. 3m cia hé thong treo phu thude: - Trong qué trinh chuyén d6ng vét banh xe duge cé dinh, do vay d6 mon lép xe it, - Khi chju lye bén (ly tam, duéng ngang, gid bén) hai banh xe lién két ctmg lam han ché hign tugng trugt bén ciia banh xe. - Céng nghé ché tao don gian, sé lwgng cac chi tiét it, dé théo lap va sita chita va bao duéng, gid thanh thap. > Hé thing treo déc lap: - Hé théng treo hai don ngan - Hé théng treo Macpherson; - Hé théng treo don doc; - Hé théng treo don chéo. Té Anh Cuéng Lép - Co Dign tir k46rmietatmene —\, J Hinh 1.2: Cau tao hé théng treo doc lp cdu true Uu diém cia hé thong treo déc lp: - Khéi Iugng phan khéng duge treo 1a nh, dic tinh bam dung cia banh xe 1 t6t, vi vay sé ém diu trong khi di chuyén va cé tinh én dinh tit. - Nhiéu kiéu 6 t6 duge trang bi thanh én dinh dé gidm su lic ngang khi 6 t6 chuyén d6ng quay vong, cai thién duge tinh én dinh va céc tinh nang khic. - Do khéng cé sy néi ctmg gitta banh xe phia trai phai nén cé thé ha thap sin 6 t6 va vi tri lap dong co, do dé c6 thé ha thap duge trong tam cia 6 16. - Cée 16 xo trong h¢ théng treo dGe lip chi lim nhigm vy d6 than 6 6 ma Khéng c6 tée dung dinh vi cde banh xe (46 14 chite nang cia ede thanh lién két), do d6 c6 thé sir dung 16 xo mém hon. Nhuwoc diém cita hé théng treo déc ldp: - Do hai banh xe lién két véi nhau 1a lién két mém nén trong qua trinh chuyén d6ng vét banh xe thay déi va xay ra sy trugt bén; - $6 chi tiét la kha nhiéu so véi hé théng treo phu thudc nén khé khan trong ché tao va gid thanh ché tao tang; Té Anh Cuéng -10- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr - Khoang céch cée xe va vi tri dat bah xe thay di cing véi sy dich chuyén Jén xudng cua banh xe; - Két cau cita hé théng treo phite tap hon. Dua theo bé phan dan héi ta c6 thé chia ra: - Treo nhip 16 xo; - Treo ¢é nhip thanh xoa - Treo logi cao su; - Treo loai hoi; - Treo loi thiy lye; - Treo loai lién hgp. Dua vao phwong phap dap tit dao déng (giam chan) ta chia ra: - Gidm chan thiy lye: cé loai tac déng mt chiéu va hai chiéu; - Gidm chin ma sat co: cé thé 1 ma sat trong b6 phan dan héi hoac trong b6 phan dan huéng. Dua vao phiong phdp diéu khién ta cé thé chia ra, - Hé théng treo bj déng (khéng cé diéu khién) — passive suspension; - Hé théng treo chi déng (cé digu khién duge) — active suspension; - Hé théng treo ban chi déng (su két hop cita hai loai trén) - semi active suspension, Té Anh Cuéng -1- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr core we ewe, once Hinh 1.3: Cau tao chung hé théng treo (http://images.gde.vn) Trong 6t6 théng thuéng sir dung chi yéu hai hg théng treo phy thuge va dée lip, hau hét & cdc hé théng treo phy thude dau trudc nhip néi véi khung bing khép cé dinh, nhip dat doc thuéng lim b6 phén din huéng truyén Ie day hoge Ive phanh én khung. Hé théng treo phy thuge duge sir dung rong rai 6 cdc 616 vén tai, hanh khach va mét sé 6t6 du lich. Con hé théng treo déc lap sir dung kha nhiéu 6 6t6 du lich va mGt 86 loa 616 van tai doi moi Uu diém cua hé théng treo phy thugc 14 don gian vé két cau, trong khi d6 van dam bao duge yéu cau ém dju can thiét cia 6t6 mhat 1a nhiing 6t6 cd tde dG chuyén déng khéng Ién. Con hé théng treo déc lap cé wu diém chi yéu 1a ting duge kha nhiéu tinh ém diu cia 6t6 khi chuyén déng 6 cdc didu kigén duéng x4 khde nhau, nhung né cé két cdu phite tap nén gia thanh cao né duge dp dung cho cdc loai xe 6 van t6c len, hign dai. Té Anh Cuéng -12- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr © hé treo phy thudc cdc banh xe dat trén dim lién b6 phan gidm chén va dan hdi dit gitta thung xe va dam cau lién. Qua cau tao hé théng treo phy thuge sy dich chuyén cua mét bén banh xe theo phuong thang dimg sé gay nén chuyén vi nao d6 cua banh xe bén kia nén ching phy thuge ln nhau. G tren hg g treo de lp cde banh xe gén (Ge lp) véi khung v6 théng qua ede don, b6 phan giim chan, dan hdi. Cac banh xe d6c lép dich chuyén tuong déi véi khung v6. Trong the té chuyén déng ca xe, diéu nay chi Jing khi ta coi thing va vo xe dimg yén. Tuy nhién di 14 hé théng treo nao di nita thi cing bao gém cé 3 b6 phan chinh duéi day: - B6 phan dan hdi; - B6 phan gidm chan; - B6 phan én dinh va thanh din huéng. 1.2.1 B6 phan dan héi 1.2.1.1 Chite nding ctia b6 phan dan héi © V6i céng dung dé truyén chi yéu cdc Ive thing dimg va dé gidm tai trong d6ng khi 6t6 chuyén d6ng trén duéng khéng bing phing, cing nhu dé dam bao dé ém diu chuyén déng can thiét, © Tao ra cdc duéng dac tinh din héi phi hgp véi cdc ché d6 hoat d6ng ctia xe. © 6 bé phan dan héi cé thé ding loai nhip, la xo, thanh xoan, cao su, loai hoi thuy Iye va lién hop. 1.2.1.2 Céu tao b6 phén dén héi Phan tir dan hdi trong hé théng treo duge ché tao cé thé tir kim loai nhu 16 xo nhip, Jo xo try, thanh xoin, Hoje c6 thé tir cao su, str dung khi nén, thity ly, Té Anh Cuéng -13- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr Nhip la Duge sir dung rong rai & cde 6t8 08 dim cdu khéng cAt, Két céu cia nhip gdm nhigu ld nhip hgp lai, Céc ld nhip duge néi véi nhau boi bu long trung tam, lé nhip cé thé dich chuyén tong déi véi nhau theo chiéu doc, do dé khi nhip bién dang sé sinh ra sy ma sat lim giim cae dao dng khi 6t6 chuyén dgng. Trong truong hop tai trong tac dung lén cdu cé thé thay di d6t ng6t nhu cdu sau cia 616 tai, ngudi ta é tri nhip d6i gdm mét nhip chinh va mét nhip phy. Nhip phy cé thé dat trén hod duéi nhip chinh tuy thuge vao vi tri gitta cdu va khung, kich thude cia nhip va bién dang yéu cdu cia nhip. Cé hai loai nhip don va nhip kép. Nhip don Nhip don bao gém nhimg 1d nhip cé chiéu dai khéc nhau ghép lai, dé tranh xé dich gitta cdc ld nhip ngudi ta ding bu léng gitta va 4 dai nhip dé c6 dinh nhiing 14 nhip. Hinh 1.4: Nhip don (Nguén http.//images.gde.vn) 1. Dinh tan; 2. Chét nhip; 3. Bu léng tai nhip; 4. La nhip sé 1; 5. Lé nhip sé 2; 6. Sat xi; 7. Lé nhip sé 3; 8. Quang treo; 9. Bu long quang nhip; 10. Bém cdu; 11. U han ché; 12. Bu ling treo gidm chdn; 13. Gidm chdn; 14. Quang treo; 15. Bich che tai nhip; 16. Dinh tan. Té Anh Cuéng -14- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 1: Téng quan hé théng treo Nhip kép Nhip kép duge ché tao bang cach ghép hai tam nhip c6 chiéu dai khée nhau lai voi nhau, trong suét qua trinh hoat dng 16 xo nhip bj nén Iai va hap thy dao dong cia mat dudng, 10 xo nhip c6 thé bi udn cong va bj trugt trong qué trinh hoat dong. Hinh 1.5: Nhip kép ( http://images.gde.vn) 1. Sét xi; 2. Gié do nhip bén trai; 3. Bu long; 4. Nhip chinh lép ghép; 5. Gié dar nhip phu; 6. Quang nhip chinh; 7. La nhip chinh ctia nhip phu; 8. La nhip thit hai cia nhip chinh; 9. Lé nhip phu sé 5; 10. Lé nhip phu sé 6; 11. Bu léng quang nhip; 12. Vo cau; 13, Bén truc; 14. Dém vénh; 15. Tam dém nhip; 16. Bu ling quang nhip; 17. Quang nhip phu; 18. Binh tan; 19. Gid do nhip chinh bén phaii; 20. Dinh tin; 21. Tai nhip; 22. Bac chét nhip; 23. Chét nhip; 24. Vii ma; 25. Bu long gitt cic nhip phu; 26. Bu long giit cde nhip chinh; 27. Bac ctia bu lng quang nhip; 28, Vit. Nhip ld c6 nhimg wu diém d6 14 d6 etmg lén, ¢6 thé Lim thay nhigm vy cho ca giam chan va thanh dan huéng, dac tinh dan héi cua nhip [a la tuyén tinh, duéng dic tinh it thay déi duéi tac dung eta trong lye. Tuy nhién nhip la cing c6 mét sé nhuge diém dé la kich thuée céng kénh, tén kim loai, 46 cing 1én nén khéng tao duge a9 ém diu cao, Té Anh Cuéng -15- Lép - Co Dign tir k46Dé én tot: Chuong 1: Tong hé théng treo tr Lo x0 tru La xo try duge sir dung rong rai trén 6 t6 con va xe tai hang nhe, Dai hoi sy ém diu cao khi chuyén déng. Dé cimg cia lo xo try duge quyét dinh bei chat ligu, duéng kinh va chigu dai cia day kim logi ché tgo 1d xo. Duimg kinh day thép eang lén thi dg cig 18 xo cang cao nguge Iai chidu dai day cing 1én thi dO cig 16 xo cing thdp, tinh dan héi cia 1d xo cdng cao, La xo try dp dung déi véi hé treo déc lap. Lo xo try trong hé théng treo chi lam nhiém vy dan héi ma khéng lam nhiém vu day hodc nhiém vy huéng banh xe. Hinh 1.6: Ld xo tru (http://t1.gstatic.com) Uu diém: * Két cdu don gian, cé tuéi tho cao hon nhip ld do khéng cé ma sét khi Lim vige, it phai bao dudng sita chita © Dudng dic tinh din hdi li phi tuyén. Nhwge diém: Khéng c6 kha nang gidm chan va din huéng do vay bé tri hé thong treo phitc tap hon ding nhip 14. Té Anh Cuéng -16- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr L6.xo khi La xo khi duge sir dung rng rai trén xe khach, xe tdi hang nhe cing nhu hang nang. Lo xo khi nén 1a mét xi lanh chita khi nén bang cao su, piston duge gan lén thanh ngang phia duéi va chuyén dich Ién xuéng cling véi thanh ngang dé, Chinh khi nén trong xi lanh cao su da tao ra kha ning dan hdi ciia ld xo. Néu tai trong cla xe thay déi mét van didu chinh lung khi trong xi lanh duge mé dé cung cép hode ns Hinh 1.7: Hé thong treo st dung 16 xo khi xa bét khi trong xi lanh (hup:/www.otosaigon.com) K&i cdu cia ld xo khi nén cé thé 1d: 1 xo cé dang éng hinh séng (tron) hod 6 van, loai lo xo hinh tru éng lam bang sgi vai tng hgp va loai lién hp. Hinh 1.8: L6 xo khinén dang song Nap trén; 2.Véng kim loai; 3.V6;4.Vau cao su; 5.Nap didi. (theo [4]) Té Anh Cuéng -17- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr BG phan quan trong nhit cia 16 xo e6 dang dng hinh s6ng ¢6 v6 18 cao su dan hoi 3 hinh gon s6ng lién két trén cét vai tong hgp (ni léng hodc captén), Né duge phan luéng nhé vong kim loai 2. Thé tich dan héi cia khéng khi duge déng nhé cdc nap trén | va nap duéi 5. Bién dang cia phan tir din hdi khi nén duge han ché nhé vdu cao su 4. Vau han ché hanh trinh duge dat trén dim cdu khung dé ngn ngita cde phn tir din héi khi nén bi gidt dit cac mat lap phép. Vau han ché hanh trinh phia trén duge bat chat trén dng dit trong v6 3, c6 da d6 dan hdi va duge xdc dinh kich thude dé dam bao kha nang chuyén dng cuéng bite khi cde phan tir din hdi khi nén bj hu hong. Thé tich Lim vige cla khéng khi duge tuo bai thé tich bén trong cia vo 3 va thé tich cita binh chita phy bé tri gan lo xo khi nén, Khi thay déi tai bén ngoai, vo din hdi 3 sé bién dang. D6 cumg ciia né hudng theo bién dang cita 18 xo thusng durge bé qua vi né khong ding ké so véi d6 cing duge tao ra béi sy thay déi dp sudt khi nén bén trong vé. Hinh dang vé, thé tich trong va va ap suat trong dé ciing thay ii. Hinh 1.9; Lé xo khinén dang éng tru 1.Nap trén; 2.Vong kim loai; 3.V6;4.Vdu cao su; ip dudi. (theo [4]) Hinh 1.9 dua ra cdu tao cia 16 xo khi nén dang dng tru Lim bang vat ligu sgi ting hgp bge cao su. & phia nap trén va nap duéi duge ting cudng bing cic dé va duge bat chat nhé cae vit va vong thép, Vau cao su han ché hanh trinh phia trén cing Té Anh Cuéng -18- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 1: Téng quan hé théng treo duge bat trén éng thép dat trong v6. Khi bién dang, vé sé lan trén dé phia duéi va thay di hinh dang cia inh theo hinh dang cua dé. Dién tich higu qua sé thay déi tuy theo hinh dang cua dé phia dudi va c6 thé tang cham hoc khéng déi, hodc giam di, Hinh dang cua dé phia dudi duge thiét ké dé tao ra khong gian bén trong nh&m dat duge thé tich can thiét khéng khi trong 16 xo. Khi chon cae kich thuée co ban va hinh dang dé hop ly sé nhan duge ding diéu d6 cig thay déi_ phi tuyén. Hinh 1.10: Lé xo khinén dang lién hop ip trén; 2.Vong kim loi; 3.V6;4.Dé hinh tru; 5.Nap dusi. (theo [4]) Trén hinh 1.10 dua ra cu tao cua 1d xo khi nén dang lién hop, No két hgp wu diém cia hai loai 16 xo khi nén & trén. Phin gém vé cé dang hinh séng con phin dui cé dang hinh try. Cung véi han ché dim bao khéng cho piston chuyén dich qua lon va sy mé rng thé tich én trong cia phan tir, Ld xo dang lién hgp trong tinh, kl tinh thay déi nho & gan gi i tng tai trong cho dén piston tién dén gan b6 han ché thi d6 ctmg thay déi véi téc dé 1én hon. Té Anh Cuéng -19- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Téng quan hé théng treo tr Hinh 1.11: Céch bé tri chung hé thong treo khinén 1.L6 xo; 2.Cau xe; 3.Khung xe; 4.Binh khi nén phu; 5.duong ng dén; 6. Thanh kéo; 7.Dén; 8.Van diéu chinh; 9.Bau loc khi; 10.Binh chita khi nén; chinh ap sudt; 12.B6 xa nuéc va dau; 13.Méy nén khi. H oy Chiéu cao ctia 16 xo khi nén & dang tinh (theo [4)) Nguyén Ip lam viée cita 16 xo khi Lé xo khi nén hinh séng 1 duge bé tri gitta cdu xe 2 va khung xe 3. Lé xo duge ghép néi véi hé théng khi nén qua binh khi nén 4, duéng dng 5, van dé diéu chinh chiéu cao khéng ddi ¢ trang thai finh Ho. Khi nén duge may nén khi 13 cung cép qua b6 x4 nuée va dau 12, digu chinh ap sudt 11 va binh chita 10, qua bau loc 9 réi van didu chinh 8. Van didu chinh 8 duge bat c6 dinh trén phan treo (khung, v6 xe) va lién hé déng hoc véi phan khéng treo (cau xe) qua dén 7 va thanh kéo 6, Nhigm vu cia van diéu chinh 8 1a ty d6ng git chiéu cao khéng déi cia ciia 16 xo khi nén tuy theo sy thay déi cia tai trong tinh Trong trudng hgp khi tang tai trong, 1d xo khi nén bj ép, thong qua thanh 6 va don 7 sé lam dich chuyén piston trong van diéu chinh xudng dui, sau d6 sé mé thong cho khi nén tir binh chita 10 cung cap cho binh phy 4 va vao lé xo khi nén. Ap suat khi nén trong ld xo sé duge ting lén va khac phuc duge sy ting ctia tai trong dua Té Anh Cuéng -20- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr khung hode vé xe Ién cao cho dén khi piston & van diéu chinh tre vé vi tri gitta dé dong cita cung cap khi, nhé vay gitt duge chiéu cao khéng déi cua ld xo. Uu diém ctia hé thong treo ding 16 xo khi: Cé kha nang ty diéu chinh d6 cimg ciia 1d xo nhé vige digu chinh hegng khi nén trong xi lanh. * Khéng cé ma sat trong phan tir dan hdi, kich thuée va khéi lugng phan tit dan hdi nb6, vige truyén rung déng va tiéng Sn tir banh xe Ién than xe la nho. tinh thay déi dam bao tan sé dao d6ng riéng khéng déi trong toan b6 khoang thay d6i cia tai trong 6 16. * Dam bao chiéu cao ciia than xe véi mat duéng khéng thay déi, khéng phy thuéc vao su thay ddi tai trong. © D6 nghiéng ngang va doc than xe khéng thay déi ngay ca khi xép tai khéng déu. Nhuge diém: # Khong c6 kha ning ty din huéng do 46 cimg ngang la nh6. © Hé théng diéu khién phite tap, cdn phai cé hé théng cung cp khi nén nhu may nén khi, binh chita, © Thwéng xuyén phai kiém tra d6 kin khit cia hé théng khi nén, khong Jiu mé vang vao tii cao su cia 16 xo khi nén. 1.2.2 B6 phan gidm chén Khi xe dao dng khi chiu kich thich tit lye at duong thi bé phan dan hdi cia hé théng treo thye hién chite nang néi mém gitta thin xe va nén dudng tao cam gid dé chiu cho nguai ngdi trén xe. Tuy nhién néu cit dao d6ng mii thi sé gay cam gidc khé chju cho con ngudi va ta cin dap tit nhanh dao dng d6. Do dé hé théng Té Anh Cuéng -21- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr treo cin mGt b6 phn kim tit tiéu nang lrgng duge tich trit trong 1 xo mot céch nhanh nhat. Giam chan 1a mét b6 phan ding dé triét tigu nang Iugng tich trit nay tir 6 ta c6 thé kiém soat duge dao dng cita than xe B6 phan giam chdn cé hai loai. Ngoai ra con chia b6 phan gidm chan ra hai loai téc dung mét chidu va tée dung hai chidu 6 gidm chan tic dung mét chiéu dao déng duge dp tit & hanh trinh tri, nghia 1a khi banh xe di ra khdi khung, cin & giém chan téc dung hai chiéu dao dng duge dap tat 6 hai hanh trinh tra va nén. Ngay nay, & cdc hé théng treo thuéng ding giam chan tac dung hai chiéu dé dap tit dao Chl lin 18 x0 Hinh 1.19: Thanh én dinh ngang (http ://www.otosaigon.com) Té Anh Cuéng -29- Lép - Co Dign tir k46Chuong 1: Tong hé théng treo tr Thanh 6n dinh (hinh 1,19) ding dé lién két gitta cae banh xe trén cling mét cau, né ing én dinh ngang cia duge bé tri trén mat phang ngang than xe nhim tang kha xe. Khi xe quay vong no nghiéng ra ngoai do lyc ly tam. Thanh 6n dinh diéu khién viée nay bang Iye xoan ciia ld xo va gitt cho lép bam xuéng mat duéng. Thanh én dinh cing hoat déng khi lép xe 6 m6t bén chay qua nhitng bé mat c6 dé cao khée nhau. Khi xe bj nghiéng va lép xe bi chim xuéng mét phia, thanh én dinh bj xodn lai va c6 tae dung nhu mdt 16 xo né nang Iép xe cling toan than xe & bén bi chim xudng lén phia trén. Tat nhién trong treémg hgp cdc lép xe & hai bén déu bj chim xuéng nhu nhau thi thanh én dinh sé khong lam viée. Té Anh Cuéng -30- Lép - Co Dign tir k46théng treo Chuong 2: dymg mé hinh CHUONG I: XAY DUNG MO HINH HE THONG TREO 2.1 M6 hinh khong gian cd xe 6 16 1a m6t hé co hoc, bao gém nhiéu khéi lugng nhu: than v6, banh xe, truc, dng co, hé théng truyén lyc,...Gitta chang cé méi lién hé rit phite tap véi nhau thong qua cdc phan tir dan héi va giém chan. khéi lugng ciia 6 t6 duge chia thanh khéi lugng duge treo va khéi lugng khéng duge treo. Sé bac ty do cia mai khdi Iugng 1a sé toa dé du dé xde dinh vi tri cia né 6 ting théi diém trong khéng gian. Tuy timg muc dich nghién citu cé thé xdy dug mé hinh dao dng trong mat phing doc, mat phang ngang. Trong mat phing doc, dao déng thing dimg va quay khéi Iugng duge treo anh huéng dén dé ém diu chuyén dong. Trong mat phing dinh chuyén ngang, dao dong ciia ching anh huéng dén tinh din huéng va d6 dong cua 6 t6, Cac két qua nghién citu cho thay, 6 16 cé phan bé khéi Iugng déi ximg qua mat phang doc thi dao d6ng trong mat phang doc, mat phing ngang déc lap véi nhau. M6 hinh dao déng 6 t6 duge xay dung phai thoa man yéu cau sat véi thye té, don gian, thudn tign trong tinh toan va két qua thu duge chinh xac nhat, Myc dich cua viée xay dung mé hinh hé théng treo: © Higu thém cach xay dung mé hinh hé théng treo cia pI « X4c dinh céc tham sé dau ra can thiét theo phuong trinh, tir dé danh gid mite 46 chinh xéc cita phan mém khi m6 phéng hé théng treo. Nghién citu dao dGng 6 16 thudng duge tién hanh nu sau: © Thay thé 6 t6 bang hé dao dng tong duong (mé hinh vat ly) pha hyp quan diém va myc dich nghién ctru, © Thiét lp phuong trinh chuyén d6ng (mé hinh todn hgc) cia hé. Té Anh Cuéng -31- Lép - Co Dign tir k46théng treo Chuong 2: dymg mé hinh Khao sat mé hinh toan hoc trén mién théi gian va mién tin sé. Xac dinh cde théng sé “ta”, khi thay d6i cdc théng sé “yao” va cdc théng sé két cau. + Thinghigm kiém chimg 46 chinh xée ctia phuong phép tinh M6 vat If trong khong gian cho toa xe oe A LIE 1 Eh . Ya) + C(24 Ya) Trong dé : F): lye téc dung tu khéi Igng khéng duge treo m; lén khéi lrgng duge treo M va nguge lai théng qua 1d xo k; va giam chan cy, Fo: lye tae dung tu khéi lugng khong duge treo m, lén khéi lugng duge treo M va nguge lai thong qua ld xo k, va gidm chin cy, Fs: Ie tae dung tir mat dudng lén khdi lugng khong duge treo m, théng qua 15 xo k; va gidm chdn cy, F¢: lye tae dung tir mat duéng én khéi hrong khong duge treo m, thong qua Id xo k, va gidm chén cy, Ap dung dinh luat 2 Newton vai tig khéi ta c6 cdc phuong trinh can bang lyc: Té Anh Cuéng -35- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo V6i khéi lugng duge treo M ta cé hai phuong trinh 1a phwong trinh tinh tién va quay: Phuong trinh chuyén déng tinh tién. M.2=-F-F, M.2z=-k,.(2—9.a-2,)—¢,(2-9.a-21)—k, (2+ @b-2,)—c,(2+ 9b-24) M24 (6 +6,).2- 6,2, Cy. 24-(C.d+ CB). (ky +hy).2—hy2, ky. 24 (ka tk,b}@=0 (2.1) Phuong trinh chuyén déng quay: J.g=Ra-Kb J.p=k.ale-ga-z)+¢,a(2—pa-Zi)-k,blz+9b—2,)-¢,blzt+gb—21) S,.Q(Ga+e,b) 2+ 6,azZ1~c,bZ04(Ea° +0,b°) D-(kark,b)z + kaz, ~k,bz, +(ka+k,b*)p=0 (2.2) Voi khdi leong khong durge treo m): m.2,=F-F, m2, =k, (2- 9.82) + 6 (2- 9.421) ky AZ, - Hy) Cp AZ Y) 2.24 (G #6 y).214 GG 24 (hy thy )2 +k a = hy Is Hes 23) Voi khéi luong khéng durgc treo ms: 4.24 = kyl 2+ QB ~ 24) + C+ P.B~ 24) — hig 24 Va) ~ Gel Za-Y4) Ig.24— 4. 2+ (Cy + Cy) 24 CyB. Kg 2 + (ky + hg) Zy Ky BQ = Keg Vg Cra Vs (24) Thanh lap hg phuong trinh gdm 4 phuong trinh (2.1),(2.2),(2.3),(2.4) 6 dang: Té Anh Cuéng -36- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo M2H(G, +6,).2-G.2)-Cy.24- (G04 6,0). 94 (ky +h) 2—ky2, ky 2, (ha +k, p= 0 G24, +e,).21+6 o-k.z~(k, +h aQakyy, +69, 25) C24 (C, 6, b.g- ho + (ky +hy)2 Kh, bO= hd, vy [J P-(Gateb)Z+ Gazi cbZs+ Ga’ + cb VO (kerk bz + kar, —kybe, +(ka +kyb")p=0 Viét lai hé phuong trinh (2.5) duéi dang ma tran (v4). [a} cha} 1x10) t4) 26 Day chinh la phuong trinh vi phan chuyén d6ng cia hé théng treo déc lap trong mat phang doc Trong a6 {a} la véc to toa dé suy rong: M0 0 0 0 m 0 0 [M]}- 0 0 m, 0 00 oF [C] 18 ma tran can nhét c6 dang d6i xing qua dung chéo chink: Té Anh Cuéng -37- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo - ey qae,b ate, 0 C.a - tn : [CF 0 cyte, Cb -ca-cb ga -e,b ca? +e,b* [K] lama tran d6 cimg 6 dang a4i ximg qua dudng chéo chinh ktk, -k 0 -k, —ka-kb -k tk, = 0 ka [KF] k, 0 ky thy k,b ka “kb ka kb kal +k, {F} la vée to lye kich thich mat duéng trong mat phing doc 0 (F}= Ca Yet kind Cat hie ¥s 0 Gia sir bién dang mat dudng cé dang hinh sin, trong dé dé Iéch pha gitta hai bén xe bang khong thi ta c6: Ysin at > y, = Yeosot v a+b y, =Ysin alt = y= Yeoso(t atb cia xe, V6i v la van téc chuyén d6ng tinh Té Anh Cuéng -38- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo 0 c,Yeosat + k,¥ sin wt >{Fh= (F} caYeoso(t-——) + k,¥ sina(t-——) a+b ath 0 Tir phuong trinh (5) nhan ca hai vé cho ngich dao cia ma tran quan tin: [K}ta}+[My 4} 7) Hay: (2.8) G day [0] 1a ma tran vudng cé 4x4 06 cdc phan tir déu bang 0. [7] 1a ma tran don vj 66 4x4. [mJ" 1a ma tran nghich dao cia ma tran quén tinh [2] Té Anh Cuéng -39- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghi Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo ghigép Thi phuong trinh (7) sé cé dang la: {x} “LAI... 29) Day chinh la phuong trinh trang thai ciia hé théng treo trong mat phing doc. 2.3 Xdy dung m6 hinh va tinh todn déng luc hoc cho mét phan hai xe trong mat phang ngang M6 hinh vat ly cho hé théng treo trong mat phang ngang: Hinh 2.4: M6 hinh vat ly cho hé théng treo trong mat phang ngang M6 hinh phan tich lee Té Anh Cuéng -40- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo ' toa =! B BR Hinh 2.5: M6 hinh phdn tich luc cho hé théng treo trong mat phing ngang Vé co ban phuong php xay dyng mé hinh nay hoan toan giéng x4y dyng mé hinh cho mét phan hai xe theo mat phdng doc xe, ap dung két qua trén cho truéng hgp xdy dymg mé hinh xe trong mit phing ngang. Phuong trinh vi phén chuyén déng ctia hé thong treo theo mat phdng ngang: tre Vee y 1 my {a}--04] {ec} {a}-(™] [K|-{a}+[M | {F} (2.10) Phuong trang thai cita hé théng treo theo mat phang ngang: {x} -[A], {x}, 1p {q} 18 vée to toa a9 suy rong: Trong dé: Té Anh Cuéng -41- Lép - Co Dign tir k46in t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo [M] la ma tran qudn tinh c6 dang la ma tran duéng chéo: Mo 0 0 0m 0 0 [M]}- 0 0 m, 0 00 O48, [C] 14 ma tran cén nhét c6 dang a6i ximg qua duéng chéo chink: Gt qty Gh eh Icke 6 Gt, 0 oh, 0 Eten — ~cah -oh-oh oh ah Gi tel? [K] 18 ma trfn d6 cimg e6 dang a4i xtmg qua dudng chéo chinh kth, kk, hy koh Kp) Th thy 0 -k, 0 kth Hkl-kl ike 1a vée to lye kich thich mat dug trong mat phing doc: ° if 0 {F} Cy Nt ky c,Yeoset +k,¥ sin wt cath cn¥eosent + k,,¥ sin ot 5 | 0 ) Té Anh Cuéng -42- Dign tir k46Chuong 2: théng treo dymg mé hinh 2.4 Xay dung mé hinh vas tinh todn dong luc hoc cho toan b6 xe trong khong gian M6 hinh véit ly cho toan xe; Hinh 2.6: Mé hinh vat I cho h@ thong treo toan xe Trong dé: Z, Ou, Oy la toa d6 suy rong ciia khdi lugng duge treo M. 215 £2, 25, Za 1d tga d@ suy rong cita cdc khéi lugng khong duge treo. M, J,, Jy 1a khoi Iugng, mé men quan tinh véi truc Ou, Ov cua khéi lugng duge treo. ‘mj, M2,M3, ms 1a cée khdi lugng khong duge treo. ki, ko, ks, ky 18 d6 citg cia cde 1d xo hé théng treo. 1, C2, €3, Cs 1a hé sé giam chan ciia cdc gidm chan hé théng treo. kis, kis, ka, kis d6 ctmg cia cdc lép. Cu, C2, C15, Cy hé sé giam chan cita cdc lép. Yis Yo Ys, ¥4 1a bién dang mat dudng tai cdc lbp. Té Anh Cuéng -43- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo 21, a khoding cach hai lép cua hé théng treo truéc. 21, la khoang cach hai lép cua hé théng treo sau. M6 hinh phan tich lye. Fy Fe Hinh 2.7: So dé phan tich luc cho hé théng treo toan xe Ap dung nguyén ly Dalambe ta c6 tri s6 cdc lye nhu sau: FL = k(z- 2,4 9,44 9h) + (2-24 9,44 9,1) Py = ky(2 22 + ya = Puli) + €2(2> 224 Py a= Pult) Fy = ks(2— 23-94 Py.) + C3(2- 23- Py 4 Gy I) Fy = ky (2~ 24-944 Ol) > (2~ 25-9, + 9,1) Fy = kyla — Wy) + en (an ) 6 = Big (2) ~ Ya) * 2 (2. > Yo) Py = ys (23 ~ Ys) + (Za Ys) Fry = yg (Za ~ Ya) + Cre (Ze> Va) Trong dé: Té Anh Cuéng -44- Lép - Co Dign tir k46Chuong 2: dung m6 hinh hé théng treo Fy: lye tae dung tir khéi hrgng khéng duge treo m, 1én khéi lugng durge treo M va nguge lai F;: lye téc dung tir khéi Iugng khéng duge treo m2 lén khéi lugng duge treo M va nguge lai. lyc tac dung tir khéi hrgng khéng duge treo ms lén khéi lugng duge treo M va nguge lai F¢: lye téc dung tir khéi hrong khong duge treo m, lén khéi hrong duge treo M va nguyge lai Fs: lye téc dung tir mat dudng lén khéi Iugng khong duge treo my. Fe: lye téc dung tit mat dudng lén khéi lung khong duge treo ms, Fr: hye téc dung tit mat dudng lén khéi lung khong duge treo ms lye tac dung tir mat duéng lén khdi long khéng duge treo my. Ap dung dinh luat 2 Newton cho cac khéi lrong duge treo va khéng duge treo. V6i khéi lugng duge treo M ta xét 3 phuong trinh Ia tinh tién theo 0z, quay quanh Ou va Ov: Phuong trinh tinh tién theo Oz: Té Anh Cuéng -45- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo M z= -k (2-2, 49,0401) (2-2,49,4+0,1) g,4a-9,1) (2 — 2, 4+ 9,4 9,1) ~ ey (2- ~k (2-2, PA — Pyle) C3(Z—- 23- Gy ay 1.) — hy (2-24 — Pea + Pyle) — C4(2~ 21 Py A+ Pu le) M 2+ (ky + ky + ky + hy)z— kyzy —k yz) — 525 —kyzy (kya + kya ~ kb kyb)py + yh, ~ kyl, — kyle + gl) Ou (6, +. #05 + C4) 2-6; 2 € 23> 424 0 (2.12) +(c,a + 6,4 —¢,b—¢,b) 9, + (el, — e,1, — esl, + e1,) 9, Phucong trinh quay quanh Ov: Sus Qu = + Fat (B+ Eb Sv Qy = Ah (2-2, 4 A+ QL )FG(Z-Z +H, A+ QL) +k (Z—Z, +9,a-Gl,)+e,(2- 24 9,4-G,1))a Hk(2-2,- 9.a- Qh) +6(2-2,-9,4-,1,) +kel2- 29,44 Pl) +e4(2-2,-9,4+ 9,1. NO Ty 9+ (kat kya kb —kb)2 —kyaz,— kya, + kyba, +kybe, +Hka’ +ka’ +k,ab+k,ab)p, + (kal, —kal, + kbl, -k,bl, 9, Heatea—cb—eb)2-Ga2,-c,a7%,4 esb2y4 eb% Hea" +¢,0° + c,ab + c,ab)9,+ (cal, —c,al, + c,bl, ~c,bl,)p, =0 (2.13) Phuong trinh quay quanh Ou. Té Anh Cuéng - 46 - Lép - Co Dign tir k46Chuong 2: théng treo dymg mé hinh Ve Qu = Ft EM ACK + Fle Ju Pu = (KZ - 2 + Pat Pl (2-24 9, a4, 1) + ky(Z— 2+ G,A~P,)+E (2-24, a, 1M, Hk (22, — 9.4~ yl.) —C,(2-2~ B, A= Py I) + ky (Z— 2 — GA Pal) +6 (Z- 7-4 PLM, a Bu el, Kal, Ke, te J2 Kgl 2y 1 Rely2, Kel, 2 Kel, H(kal, kal, +b, -k,b19, + (bl? +l? +h? hl, 09, HGl, el, el, #6, )2 E2622 FM, 24~ Cale Hal, cal, + eb, E81, )9, (G12 tel? Fel, real,2)@, = 0 (2.14) Phuong trinh tinh chuyén dong tinh tién ctia khéi leong khéng duoc treo m; theo oz. mz,2F\-F, m2 =z 2 + P,a+ OL) ECE 2+, 44 0,1) hy (ZI) EZ —H) m2 2 + (ky +i) hap, kel, ~ 2+ (6, +60) 2-4, Ki, Oe =n hd (2.15) Phuong trinh tinh chuyén déng tinh tién cia khéi lugng khéng dugc treo m; theo oz m,2,=F,-P, my 2 =k, (2-2, + 9.a-Q,1,) +6(2- 2,49, AB, 1) ~ ky (2; ~¥,)- Gy (Zy-¥)) my 2 ky2+ (ky +his)2s — ea, + kp, =6 nt kiads (2.16) Phuong trinh tinh chuyén déng tinh tién ctia khéi leong khéng duoc treo m; theo Oz. ms 2,= FF, ms 25 =hy(2- 25-8. F E29, 4-81 Js lEs V2) “CWI my 2,2 +k, +hy)2, +hbe, +h, = cm (2.17) Té Anh Cuéng -47- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo Phuong trinh tinh chuyén dong tinh tién ctia khéi leong khéng duoc treo my theo Oz; mis FyF, mg 24 = hy(2— 2,-9.4 9,1,)+e,(2- 2-8, 4+ Gy 1.) Rusl2~ Ya) “Gala Ya) ver kids (2.18) my Za Kaz (he + hig) + Kb9, kal 2, Tir céic phwong trinh (2.12) t6i (2.18) ta thanh lép hé phurong trinh, Mav hk tebe Ihe, ha, haay Ha a okie +l Fel Fey + late tq 462-435-4264 az HGatea-gb-cDg+ (l-el,-el, +e.) =0 my 2,— Kez +(R, +h 2, Kap, Bi, 6, Z(G, +E) 4 - GAG K Me = Cy HRY, ap, + Kh P= Cin Ya Kinda rads hisYs (2.19) 2+ (ky +h,)z,— m2. kez + (ke +k), + bg, +L, 1,24 kaz + (ky + Rig) 24+ Kb B Kel, =a Yet lV, pt (hatka—kb-k,Bl2—kee, kee, +kbe, +k,be, +(ket tka? +kab+ katy + (kal, — kal, +kbl, kb), Hea e.a-cb-@)2-Gaz,-c.02,46b2,4e,b2,4 (Gd tea +Gab +c,ab\o.+(cal, cal, +cBl, cb), =0 Mi at Ch kil hl red ekg thi, tl, 2, ki. 2.+ (kal, kal, ab, kl 9, (Re tele +L +l, Hele ef, +ed,)2-clz, +e 2, +61,2,-e,24 + (Ga eal, +68, ~e,01)9.4 (6)? tel? te? red, V9, =0 inh (2.19) duéi dang ma tran: Ta viét lai hé phuong (24). {a}+[ela}+[& {0} -(F} e229 Day chinh 1a phuong trinh vi phan chuyén d6ng cia hé théng treo d6c lap trong trén todn xe Trong d6: {q} la véc to toa d6 suy rong; Té Anh Cuéng -48- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo [M]la ma tran quan tinh ¢6 dang duémg chéo: Mo000000 omo00000 00m0000 [M=|}0 0 0 m0 0 0 0000m 00 0000040 0000004, [c]la ma tran 46 can nhét ¢6 dang d6i ximg nhau qua during chéo chinh: Gtatety GGG Gateaneb-ab Gla, q gta 0 0 0 ca y, = Yeosat Yeosat Jy, =Ysinat = y. y,=Ysina(t-—_) = y, = Yeoso(t-—-) a+b a+b ) . v v Ysina(t-—*_) = y, = Yeosa(t— ep ‘ a+b Té Anh Cuéng - 50 - Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo 0 ¢,Yeosat + k,¥ sin at C,Yeosat + k,,¥ sin ot )+k,¥ sin o(t— {F}= ¢,Ycosa(t— ) atb atb v v Yeosoo(t— +k ¥ sinea(¢-—— euYeoso(t 7) + ky sine") 0 0 Tir phuong trinh (2.20) nhin ca hai vé cho nghich dio cia ma tin quan tinh duge phuong trinh: {af=-LMy Lo} {a}-Loy "(x Mo} +Laey 4} ean (_t4_|_ _j[z| mith Cathaletallt ™ Trong dé: [0] 1a ma tran co 7x7 ma cdc phan tir déu bang 0. [7] la ma tran don vj 66 7x7. [J 1a ma tran nghich dao eta ma tran quan tinh [2] Té Anh Cuéng -51- Lép - Co Dign tir k46Chuong 2: Xay dyng m6 hinh hé théng treo Thi phuong trinh (2.23) sé e6 dang Ia: {3} Ak Day chinh 1a phuong trinh trang thai ciia hg théng treo toan xe. Té Anh Cuéng -52- Lép - Co Dign tir k46Chuong 3: Mé phong CHUONG III: M6 PHONG HE THONG TREO BANG PHAN MEM ADAMS/CAR Hinh 3.1: Adams/ear (http://www. boundarysys.com) Adams/car la mét b6 phan trong b6 phan mém MD Adams, day la phan mém ‘m6 phong déng luc hoc co khi rat manh, 14 m6t méi truéng chuyén mén héa dé m6 hinh héa phwong tign 6 t6. Né cho phép ching tao ra cae mau thir nghiém do cia hé théng phy xe va phan tich cde nguyén mau do giéng nhu phan tich céc mau thir nghiém vat ly. Tuy nhién né khong dé st dung vi hd trg d6 hoa hoi kém. Khéng nhu cdc phan mém mé phéng théng thuéng, ngoai chitc nang xay dung mot hé théng theo yéu cdu cdn ma cdn hd try cho nguéi ding voi nhing hé théng cé sin trong thu vién cla chuong trinh véi cdc méi quan hg véi nhau va cae phuong trinh dong hoc, dong lve hoc duge tich hop truéc. Do dé trong qué trinh mé phong thé thay déi cdc thong sé dau vao Té Anh Cuéng - 53 - Lép - Co Dign tir k46Chuong 3: Mé phong cia hé théng nhu d9 ctmg 1d xo, cde khdi lugng duge treo va khong duge treo, m6 hinh mat duéng ...Tw dé tién hinh m6 phong thay vi xdy dung mé6t hé théng ti dau. Kha nang cia phan mém Adams/car so vi ¢ phan mém mé phong théng thvéng thé hién qua cdc wu diém sau: * Biét duge higu suat cia cdc thiét ké va cai tién thiét ké truée khi x4y dyng va thir nghigm m6t miu thir nghigm vat ly. © Phan tich thay déi thiét é nhanh hon va véi chi phi thap hon so vGi mu thi nghiém vat ly. Vi du, c6 thé thay déi cde thong sé val ly nhu d6 ctmg 1d xo véi mOt vai ci kich chugt thay vi tryc tiép thay déi théng sé cho mau thi nghiém truéc khi_ tham dinh thiét ké cho hé théng. © Thay déi cac loai phan tich nhanh hon va dé dang hon néu phai sita déi thiét bi do dac va kiém tra mau thi nghiém, va tha tuc thir nghigm. « Lam vige trong m6t méi trudng an toan hon ma khéng sg bj mat di ligu tir that bai cy hodc mat thoi gian thir nghiém vi diéu kign thoi tiét xdu. * Lam viée trong méi tréng an toan thay vi trye tiép lam viée trong mdi truéng nguy hiém khi tién hanh thi nghiém cho mau thir vat ly. « Trong thu vién cia phin mém hé tro kha nhiéu cdc hé théng cia 6 t6 nhu hé théng treo, Idi, khung gim...Do d6 thay vi thiét ké lai m6t hé théng ti phan mém khac hay chinh trong méi truéng lim viée cia phan mém thi cé thé lay tryc tiép tir thu vign cia chvong trinh, tién hanh thay ddi cée théng sé ctia hé théng va tién hanh m6 phong ching. Té Anh Cuéng -54- Lép - Co Dign tir k46Chuong 3: Mé phong Str dung Adams/car, nguéi ding ¢6 thé nhanh chéng tgo ra hé théng treo hoa toan b6 hé théng 6 16. Va sau dé phan tich chang dé hiéu duge hoat dgng va trang thai lim viée cia ching. Khi ta tao ra nhitng hé thong lap ghép trong Adams/car bang cach xdc dinh céc_hé théng phy xe nhu 1a hé théng treo phia truéc va sau, hé théng Idi, than xe. Can ctr vao cdc hé théng mau chudn tuong tng cé sin trong adams/car. Vi dy nhu hé théng treo thanh chéng macpherson, thanh rang cia hé théng lai... Ngoai ra cing cé thé xay dung hé théng dé ligu cua riéng cia méi ngudi bang cach sit dung méi truéng lam vige Template Builder trong Adams/Car. Khi phan tich mt hé théng lip ghép, Adams/xe 4p dung cdc yéu t6 phan tich dau vao ma da chi dinh ban dau. Vi du khi phan tich mét hé théng treo c6 thé chi dinh dau vao dé: * Théng sé dau xac dinh cac ra cua hé théng nhu chuyén vi, van téc hay lye dan héi cia bé phan gidm chdn, © Dich chuyén banh xe va xde dinh céc théng sé nhu: gée doang (camper), géc nghiéng doe (caster), gée nghiéng cia tye 1éi( kingpin ) « Ap dung tai trong ngang va mé men 6 ché tiép xtic banh xe va duéng dé tinh ton, sau dé dua ra sy thay déi géc toe va dé uén ngang cia banh xe. © Xoay v6 lang mét géc va tinh toan dua ra gée quay cia banh xe phai va trai, déng théi dua ra gid tri sai IGch gitta goe quay banh phai va trai. Dua trén két qua phan tich, c6 thé nhanh chéng lam thay déi hinh hoc hé théng treo va hé sé dan hdi sau dé phan tich lai dé danh gid anh huong cua su bién ddi tir dé cé nhiing gid tri téi wu cho cdc théng sé hé théng trong Khi ché tao hé thong thye té Té Anh Cuéng -55- Lép - Co Dign tir k46Chuong 3: M6 phon; Khi hoan thanh vige phan tich cae mé hinh, c6 thé chia sé céng viée cia minh véi nguéi khac. Ngoai ra cing cé thé in dé thi cdc dae tinh cia hé thong treo va céc dic trung d6ng hoc cia phuong tién. Adams/ear cho phép ngudi ding lim vige nhanh hon va théng minh hon, c6é thém thdi gian dé nghién ctu va higu duge sy thay déi thiét ké anh huéng nhw thé nao dén hiéu suat xe. 3.2 Xay dung mét hé thing treo tie thue vién ctia chuwong trinh va chay mo phng hé thong treo Sau day ta di m6 phéng hé théng treo cia xe Mitsubishi Pajero c6 cdc théng sé duge cho 6 bang duéi day: STT | Tén goi Ky higu | Gid tr) 1 |Khéi lrgng duge treo m, 1779 |Kg 2 | Khéi lrong khong duge treo mu= 57 kg mo 3 M6 men quan tinh véi truc y 1840 |Kg.m? 4 M6 men quan tinh vai trac x I 750 Kg.m? 5 M6 men quan tinh cia khdi long | 1, 445 Kg.m? Khéng duge treo véi true x 6 | Khoang cach cau truée dén tim a 136 |m 7 Khoang cach cau sau dén b 36 m 8 Khoang cach banh xe trai, phai dén tam | dy 0.72 m xe 9 | Khoang cach tir phan ti hé théng treo |d O71 m Té Anh Cuéng - 56 - Lép - Co Dign tir k46Chuong 3: M6 phon; dn tim xe 10 | D6 cig 16 xo cau truée ka 30000 | N/m 11 | D6 cimg 16 xo cdu sau ka 32500 | Nim 12 | D6 cig 6p ky 160000 | N/m 13 | Hé sé gidm chdn cau truée cy 1000 | N.sm 14 | Hé sé gidm chan cau sau ce 1100 | N.sim 15 | Hé sé gidm chan lép cr 0 N.sim Bang 3.2: Thing so xe Mitsubishi Pajero (Hang Mitsubishi) Trinh ty xdy dyng va m6 phéng mét hé théng treo tir the vién cla phan mém Adam/ear: > Tao mét Front Suspension Subsystem; > Xay dung mét Suspension Assembly; > Lua chon cée chuong trinh phan tich; > Chay mé phéng hé théng va in két qua duéi dang dé thi cdc tham sé cia hé thong. 3.2.1 Tao m6t Front Suspension Subsystem Dau tién khéi dng chuong trinh Adams/car R3 bang cach nhay dip vio biéu tuwgng cia chong trinh trén man hinh Desktop hoc vao Start—-Programs—MSC.Software+MD Adams R3—ACar—-Adams Car. Khi dé man hinh cua giao dign Adams/car xudt hign: Té Anh Cuéng -57- Lép - Co Dign tir k46amen dest, pier eee Hinh 3.3: Giao dign lam vige cia Adams/car Dé Lim vige chuong trinh cho hai lya chon la Standrd Interface vi Template Builder. 6 lya chon Template Builder ngoai lya chon thiét ké mt hé théng khéc tir dao dign cia chuong trinh hoa mét phan mém Iya chon thiét chuyén dung khdc. Ngoai ra ngudi ding thé ding mt hé théng cé sin trong thy vién cia chuong trinh va thay déi bat ctr théng sé nao ciia chong trinh theo yéu cdu m6 phéng. 6 Iya chon Standrd Interface ngudi ding cé thé tham khio hay sit dung miu tigu chudn cia chuong trinh hodc tao m6t tap tin hé théng. Ngudi sit dung tigu chuan c6 thé sita d6i cdc théng s6 chi chon trong giao dién chuan. Néu chuong trinh cho khéng héi vio Iya chon nao thi mac dinh 18 Standrd Interface. Dé tién hanh qua trinh xay dung m6t hé théng treo trude tir thu vién cla chuong trinh chon Standrd Interface. Vic chuyén déi gitta hai lya chgn ta cé thé ding phim F9 hode tir Tools ta chon méi truéng lam vige. Dé mé phéng, lay trong thu vién cia chuong trinh mét hé théng treo déc lap, thay é théng treo can thiét ké va tién hanh chay déi cdc théng sé theo cdc théng sé cla hi mé phéng. Dé tién hanh ta ly mét hé théng treo cé sinbing cach kich chudt trdi vao File, chon Open. Khi chuong tring xudt hign hop thoai: Té Anh Cuéng -58- Lép - Co Dign tir k46Stbuster Name abe wahbore ice Fe feet TerploteNene Tansee jer detaut postin Stove. -piuate>femoste. 2 Tet > Fed info Feeney ip Tansaion [zi OK Aephy Cancel Hinh 3.4: Hop thoai open ctia chong trinh > Trong Subsystem Name nhfp tén cho hé théng phy; > Trong Minor Role chon front (hé théng treo trade); > Trong Template Name kich chust phai chon Search chon /template.tl (hé théng c6 sin trong thu vign cua chuong trinh). Lite d6 chuong trinh cho ta hp thoai ta chon file “ double_wishbone.tpl”. lon [Owes SSC Baad inca ack phon stereo 4a. a a a a a. My Docume [a8 ainen an) [BB ponervan. th | Hinh 3.5: Cac hé théng treo trong the vién ctla chucong trinh T6 Anh Cuéng -59- Lép - Co Dign tit k46Chuong 3: Mé phong Duye hé théng phy nhur hinh vé sau d6 ta 06 thé thay ddi cde thong sé cia hé théng 10i tién hanh Iva file vau tao: Hinh 3.6: Mé hinh hé thong phu duoc xdy dung trong Adams/car 3.2.2 Xay dung mot Suspension Assembly Tir menu file chon new sau dé chon Suspension Assembly chwong trinh cho ra m6t hép thoai: x) Assembly acs Seracrfubsysenstl ae Fr sigs ll me I thee SS Siservan Teg Hinh 3.7: Hop thoai xy dung m6t Suspension Assembly > Trong Assembly Name ta nh§p “My Assembly Name “(tén h¢ théng treo); > Trong Suspension Subsystem ta nhdp chugt phai chon search >/subsystems.tbl. khi hop thogi xudt hign ta chon file “double_wishbone.tpl” ma ta xy dung 6 trén. Két qua ta duge mot hé thong treo hoan chinh, Té Anh Cuéng - 60 - Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl Hinh 3.8: M6 hinh hé thong treo doc lap trong Adams/car Khi di xay dymg mt hg théng treo phy thuge, vé nguyén te xay dymg mot he théng treo phy thud la nhu nhau. Khi xay dung m6t hé théng treo phy thuge thay vi chon file “_double_wishbone.tpl” nhu trong khi thinh lap hé théng treo dc lap ta chon file “_uad_ link axle.sub” khi di xdy dung mét Front Suspension Subsystem két qua duge mot hé théng treo phy thuge nhw hinh ve. Fe ES ew But Sire Beri Seer Tost Esp My_Avsemtty Hinh 3.9: Mé hinh hé théng treo phu thug xdy dung trong Adams/car Té Anh Cuéng -61- Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl 3.2.3 Lua chon céc chuong trinh phan tich > Dinh nghia cic tham sé cho phiong tién Tit Simulate chon Suspension Analysis chon Set Suspension Parameters. M6t hp thoai dinh nghia tham sé cho phan tich hé théng treo xuat hién. Hinh 3.10: hép thoai lua chon cdc chong trinh phan tich - Trong Tire Unloaded Radius ta nhap ban kinh lép xe. - Trong Tire Stiffness nhap 46 cing lép xe. - Trong Wheel Mass nhap khdi lugng lép xe. - Trong Sprung Mass nhap khdi lung duge treo. - Trong Wheelbase khoang cach hai lép - Trong Drive Ratio nhap % lye din d6ng duge truyén t6i banh trade. - Trong Brake Ratio % lyc ham duge truyén t6i ban trude. > Thay déi hé s6 gidm chan cho bé phan gidm chén va hé so dan hai cha b6 phn dan héi thay déi thong sé cia b phan dan hdi (1d xo) kich chugt phdi vao lo xo chon Modify khi d6 chuong trinh cho m@t hdp thoai Modify Spring trong a6 gdm c6 cdc théng sé khdc nhau: Té Anh Cuéng - 62 - Lép - Co Dign tir k46~ De piaoed Come) ee 5 7 ans of ae eft - Ef! 3 ox | now | exon Hinh 3.11: Hép thoai sita déi thing 86 cho lé xo b6 phan dan héi - Trong muc Spring Name nhap tén tén lo xo can thay ddi thong s6. Néu - chon sita déi tit m@t lo xo xdc dinh thi tén cia né 1a xde dinh. - Trong muc Installed Length nhap chiéu dai cia 1d xo. - Trong myc Spring Diameter nhip bin kinh cia 1d xo. - Trong muc Number of Coils nhap sé vang cia Io xo. Muén thay déi d6 ctmg ciia 10 xo ta nhdy vao nit 4 tec as chuong trinh cho hép thoai: Hinh 3.12: Hop thoai thay d6i d6 cimg cho 16 xo b6 phan dan hai T6 Anh Cuéng - 63 - Lép - Co Dign tit k46Chuong 3: Mé phong 6 day chong trinh cho ta m6t dé thi m6 14 sy phy thuge eiia lye din hdi cia lb xo va d6 co gifin cua n6, hay néi cach khac hé s6 géc cua dé thi la i tr] ca do cimg la xo. Cé thé thay déi cac don vi trong qué trinh mé phong Settings chon Unit va thay déi céc don yj thuan Igi cho qué trinh mé phéng hé théng. Hinh 3.13: Hép thogi dinh nghia céc don vj do trong qua trinh mé phong Nhap méi quan hé gitta lyc dan hdi cia b6 phan dan héi va bién dang cia né theo mot him bit ky. Tuy nhién 6 day ta coi nhu bo phan din hdi c6 d6 cimg khong thay déi, do dé trong muc Slope ta nhap gid tri cla d6 cimg 1a 30 30N/mm). Diéu nay cing c6 nghia hé sé géc cia dung thing biéu dién méi quan hé gitta Ive dan hai va bién dang chinh 1a 30. Ké&t qua duge dé thi sau Spang seas Hinh 3.14: Dé thi biéu dién mdi quan hé giita lec din héi va dé bién dang ctia |b xo b6 phén dan hoi Té Anh Cuéng -64- Lép - Co Dign tir k46Chuong 3: Mé phong Tuong ty nhu bé phan gidm chin nh4p gid tri cho hé sé giém chin cia gidm chin thay Ive duge thé hign qua duéng biéu dién méi quan hé gitta lye cua bO phan gidm chan va van tée a né nhu sau: Damper force vs. velocity Hinh 3.15: Dé thi biéu dién méi quan hé giita luc giam chan vai van toc ctia gidm chan > Nhdp ham ctia lic kich thich mat dong lén hai Tir Suspension Analysis chon Dynamic chuong trinh cho h§p thogi Hinh 3.16: Hop thoai nhdp thong luc kich thich ddu vao lén hai lép Té Anh Cuéng - 65 - Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl G day gia sir lye kich thich tir mat duéng cua hai lép trai va phai la nhur nhau va La mt hinh sin c6 bién d6 Smm va tan sé 4nHz c6 phuong trinh: y =Ssin(4zr) 3.2.4 Chay mé phéng hé théng va in két qua dedi dang dé thi cdc tham sé cia hé thong. Dé mé phong hé théng treo ta ta vao Review chon Animation Controls \ic a6 chuong trinh cho ta hép thoai digu khién qua trinh mé phong: Hinh 3.17: Hép thoai diéu kh Sau khi chay m6 phéng hé théng treo ta ta di in két qua tham sé hé thong. Muén vay ta vio Review-Postprocessing Window hoje ding phim F8 Té Anh Cuéng - 66 - Lép - Co Dign tir k46Hinh 3.18: Hép thoai xudt dé thi cde théng sé dau ra > Trong muc Simulation bao gdm céc file ma ta xy dung, méi file mang gid tri cdc théng sé hé théng khac nhau. Vi vay dé thi cdc tham s6 dau ra tong (mg mdi file 14 khdc nhau. Muén vé dé thi twong tg véi théng sé nao tuong (mg ta chon vao file dé; > Trong muc Request cho ta cic dé thi cia cdc chi tiét; » Trong muc Component la cdc thanh phan ciia dé thi theo céc phuong tuong ng, Sau khi chon duge tén dé thi cin vé ta chon Add curves dé thi sé ty déng vé.6 day ching ta c6 thé vé chung nhiéu dé thi voi nhau bang céch bé chon Surf hoc vé rigng tig dé thj ta chon Surf va kich vao dé thj tuong img. Sau day 1a dé thi mét sé tham sé cia hé théng treo twong img véi gid tri cac théng sé cho 6 bang trén. Té Anh Cuéng -67- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang pl mém Adams/car Hinh 3.19: Dé thi chuyén vi dai cia khung xe doc theo 0x Hinh 3.20: Dé thi chuyén vi dai cia khung xe doc theo Oy Hinh 3.21: Dé thi chuyén vi dai ctia khung xe doc theo Oz Té Anh Cuéng - 68 - Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl Hinh 3.22: Chuyén vj géc ctia khung xe quanh Ox Hinh 3.23: Chuyén vi géc ctia khung xe quanh Oy sec) Hinh 3.24: Chuyén vi géc etia khung xe quanh Oz Té Anh Cuéng - 69 - Lép - Co Dign tir k46Hinh 3.25: Van toc dati ctia khung theo phuong Ox Hinh 3.26: Van tbc dai ctia khung theo phucong Oy Hinh 3.27: Vén tbc dai eita khung theo phuong 0z T6 Anh Cuéng -70- Lép - Co Dign tit k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl sent Vota Hinh 3.28. Van téc gdc ctia khung quanh Ox Hinh 3.29: Van téc géc ctia khung quanh Oy Puce ict (se) ry om 8 OD Hinh 3.30: Van téc géc ctia Khung quanh Oz Té Anh Cuéng -71- Lép - Co Dign tir k46an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang phan mém Adams/car ‘cet sce") Hinh 3.31: Gia tée dai civa khung theo phuong 0x ees 2, Hinh 3.32: Gia téc dai cia khung theo phuwong Oy Hinh 3.33: Gia téc dai cita khung theo phuong 0z Té Anh Cuéng -72- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép mém Adams/car Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang pl Hinh 3.34: Gia téc goc cra Khung quanh Ox ni Aces oma Hinh 3.35: Gia tbe géc cia Khung quanh Oy Té Anh Cuéng Hinh 3.36: Gia toc géc cia khung quanh Oz -73- Lép - Co Dign tir k46Dé an t6t n3 Chuong 3: Mé phong 3.5 Déinh gid chdt heong lam vige cia hé théng khi thay déi thong sé cho hé thong treo Bang viéc thay déi gid tri cac théng s6 dau vao cho hé théng treo thi cé thé thay bi duge gid thi cde tham s6 dau ra tir dé ta e6 nhimg dénh gid cy thé cho chat lugng hé théng treo. Trong ndi dung dé tai nay gid tri thong si vio duge thay déi 1a d6 cig b6 phan din héi (16 xo) va hé sé can cla gidm chdn thity lye. Vide danh gia chat lugng hé thong théng qua sy danh gid vé gia téc giao déng cia khéi luong duge treo tic khung xe vi théng sé nay cé tac dung tryc tiép lén con ngudi. Dé ém diu chuyén d6ng cia 6 t6 duge danh gid trén co sé cdc théng sé vé dao dng cia 6 16 nhu gid tri binh phuong tung binh cia gia tée dao dng theo cde phuong X,Y, Z la: Z,”, ¥y", X," Gia tri gia tc gidi han theo cdc phuong duge xac dinh bang thyc nghiém: Z.<2,5 (mis?) Zy°< 0,7 (mis* ) 22°<1,0 (mis*) Cae sé ligu trén c6 thé xem la gan ding dé danh gia d6 ém diu chuyén déng cia 6 16, béi vi nd dya trén co sé sé ligu théng ké. Mat khdc, quan trong hon ca 1a dao déng 6 (6 truyén cho con ngudi thye chit 1 tée déng ngdu nhién véi dai tin sé rong va phite ap ca theo huéng tie dung, Anh huémg cia dao dgng dén con ngudi cén duge danh gid theo tr sé higu qua cla gia téc dao dng thing dimg. Cong thite: Déi véi dao déng digu ho’ ta c6 Té Anh Cuéng -74- Lép - Co Dign tir k46an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang phan mém Adams/car trong dé: &, 1a bién dé Ion nhat Néu gia téc dao déng c6 dang digu bat ky, c6 thé xac dinh gia tri: D, Zz, - Pu OF 6 day: Da - dign tich duge gidi han boi duéng cong véi tryc hoanh; T - tong thoi gian dao dng (T=10s). Tri sé higu qua cia gia téc thing dimg dugc danh gid theo bang dé thi sau: aime?) Hcg das dan ang Iboc aaa? a 2 4 8 16 32 cans fm Hinh 3.37: Dé thj biéu thi sue phu thuéc vao gia toc thing dmg va tdn sé dao déng (Theo (4) Té Anh Cuéng -75- Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl Ngoai viée danh gid chat lugng ciia m6t hé théng treo, ngudi ta con danh gid trén co sé cho ring cim gide con ngudi khi chju dao d9ng phy thudc vao hé sé ém diu chuyén dong K. Hé sé ém diu chuy 6ng K phy thudc vao tan sé dao déng, gia téc dao d6ng, téc dao dong, phuong dao ddng va thi gian tic dung cia né dén con ngudi. const thi cdim gic khi dao dng s& khong thay di Hé sé K xdc dinh theo tri sé. cia bién d6 gia tc & hoac binh phuong trung binh & o day: sé dao dng (Hz). Vi dao déng cia hé théng treo 1a dao dng cuéng bite nén tin sé dao déng cua hé chinh 1a tin sé eda lyre kich thich do 46 @=4n (Hz) A. gia tc dao dong (m/s*); inh phuong trung binh cita gia téc (m/s*); k,- hé sé hap thu; T - thai gian tac dung (T=10s). Néu hé sé k cang nhé thi con nguéi cang dé chju dyng dao déng, K = 0,1 tuong img véi nguéng kich thich. Khi ngdi lau dai trén xe [K] = 10 + 25; khi ngdi ngan han [K] = 25 +63. Té Anh Cuéng -16- Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl Khi kich thich dao dng la him ngdu nhién: Trong dé: K; - hé sé ém dju ciia thanh phan thé i; n- s6 thanh phan cia ham ngau nhién. Gia tr] K c6 thé xac dinh bang tinh toan hoac bang thye nghigm. Dé danh gid chat lugng hé théng qua sw thay déi d6 cig cia hé sé gidm chan ta thyc hign thay déi gia tri cita né théng qua cée gid tr kK=25000N/m, k=30000N/m ac khéng déi (1000N.s/m) va tng hop thay déi va k=35000N/m khi gid tr gid tri c=1000N.s/m, ©=S00N.s/m va c=1500N.s/m trong khi gid tr) cia k=30000N/m la khéng thay 46 3.4.1 Dénh gid chat lwong lam viée ctia hé thong khi thay déi dé cimg cia b6 phan dan héi a. Dénh gid theo bién dé gia toc dao déng > Gia toc dai theo phiong Ox Acoaettin (rice) Hinh 3.38: Gia téc dai khung theo phwong Ox khi thay déi gid tri k Té Anh Cuéng -77- Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl k (Nim) Max (mm) ‘Min (mm) Avg (mm) 25000 0,2849 -0,4665 -0,0036 30000 0,3506 -0,5519 -0,0047 35000 0.4137 -0,6352 -0,0039 > Gia téc dai theo phong 0z Hinh 3.39:Gia téc dai khung theo phuong Oz khi thay adi gid tri k k (Nim) Max (mm) Min (mm) Avg (mm) 25000 1,3594 -1,5285 -0,0033 30000 1,8941 -1,7196 -0,0090 35000 2,2212 “19134 -0,0145 Té Anh Cuéng -78- Lép - Co Dign tir k46an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang phan mém Adams/car > Gia téc géc theo phwong Oy . a eo ee Hinh 3.40: Gia téc géc khung theo phuong Oy khi thay déi gid tri k k (Nim) Max (a6) Min (49) Avg (49) 25000 00114 -0,0072 1,2948.104 30000 0,0101 -0,0061 1,1105.10* 35000 0,0089 -0,0050 9,3434,10% Nhdn xét: - Lye kich thich tir mat duéng déi xing nén gia téc dai theo phuong Oy bang khong va gia téc géc theo phuong Ox va 0z bang khéng. - Khi d6 cimg k tng thi gid tri cue dai cing ting va gid tri eye tiéu gidm va gid tri trang binh cua dé thi cing ting vé tri 6, do dé khi xét téi gia téc dai thi khi d6 cimg cang gin t6i gid tri k=25000 N/m xe cdng dao dong ém hon. Té Anh Cuéng -79- Lép - Co Dign tir k46Chuong 3: Mé phong = Nguge lai voi gia téc dai thi gia téc géc theo phuong Oy 6 sy bién thién nguge lai, khi id trj k= 35000 Nim thi gia tc tri clia k cling tang t6i g6c lai gidm vé bién d6 va gid tr trung binh ciing gidm theo. Do a6 khi xét téi gia téc géc thi khi gid tr k cang tang thi kha nang 6n dinh ciia xe cfing tang theo. b. anh gid theo gid tri trang binh ctia gia téc thing dig , hé sé ém diu K va tri sé hiéu qua ctia gia téc thang dimg Gia trj trung binh cia gia téc thang dimg: sé higu qua ciia gia téc thing dig: eh D, ler Z,,- Pah mR hh Trong dé: S: Dién tich phan duge gidi han béi truc t (truc hoanh) va dé thi gia téc sau khi tinh tién Ién phia trén truc hoanh mét khong ding bing gid tri cia ewe tiéu dé thi; |Z mis! 1a gid trj cue tiéu cua gia téc dai cua khung; ZB 1a gia tri trung binh cia dé thi ham s6 gia téc sau khi tinh tién; T li thai gian tae dung (T=10s) Té Anh Cuéng - 80- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép > Truong hop k=30000 Nim Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang pl mém Adams/car Hinh 3.41: Gia toc dai cia khung khi k=30000N/m Gid tri Phuong 0x Phuong dy Phuong 02 Trung binh 0.5472 0 1.7106 len 0.5519 0 -1,7196 & 0.2168 0 0,300 k, 11.2082 11,2082 11.2082 K 2.4300 0 3.36246 Z, 0.01885 0 0.0996 Té Anh Cuéng -81- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép > Tnwéng hop k=25000N/m Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang pl mém Adams/car ican Hinh 3.42: Gia téc dai cia khung khi k=25000N/m Gid ti Phuong 0x Phuong Oy Phuong 0z ‘Trung binh 0.4629 0 1.5252 len -0.4665 0 -1.5285 & 0.1897 0 0.1817 ky 11.2082 11.2082 11,2082 K 2.1262 0 2.0365 Z, 0.01595 0 0.08531 Té Anh Cuong -82- Lép - Co Dign tir k46an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl > Truong hop k=35000 Nim Hinh 3.43: Gia toc dai ctia khung khi k=25000N/m Gid i Phuong 0x Phuong Oy Phuong 0z ‘Trung binh 0.6293 0 1.8989 Len -0.6352 0 “1.9134 & 0.2429 0 0.3808 k, 11.2082 11.2082 11.2082 K 2.7225 0 4.2681 Z, 0.02169 0 0.1136 Nhén xét - Néu xét theo tiéu chun gia téc trung binh theo phuong thing dimg thi cc gia t6c déu dim bao tiéu chuan: Té Anh Cuéng - 83 - Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl 2, 2,5 (m/s’) Z,"< 0,7 (m/s’) Z"< 1,0 ( m/s") - Néu xét theo tiéu chudn hé sé ém diu K thi khéng phi hgp do khéng théa min ché d6 lam vige ngin han ( [K] = 25 + 63). Tuy nhién hi sé ém diuK khéng thay déi cho méi truéng hop nén cam gide gay ra cho con ngudi la khéng thay déi. - Néu xét tri sé higu qua theo gia téc thang dimg thi cac gid tri theo phuong Ox va Oz déu théa man (mdi diém c6 toa d6 la Zq tong img va @=4n déu nim luge cho béi dé thi hinh 3.37). du6i duéng biéu thi méi quan 3.4.2, Danh gid chat leong lam viée ctia hé théng khi thay déi 6 gidm chin ctia b6 phan gidm chén b. Dénh gid theo bién dé gia téc dao déng > Gia téc dai theo phuong Ox Hinh 3.44: Gia téc géc khung theo phwong Ox khi thay doi gid tric Té Anh Cuéng -84- Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl C(N.s/m) Max (mm) ‘Min (mm) Avg (mm) 500 0,3201 -0,6897 -0,0062 1000 0,3506 -0,5819 -0,0047 1500 0,386 -0,4842, -0,0036 > Gia téc dai theo phong 0z Hinh 3.45: Gia téc géc khung theo phuong 0z khi thay déi gié tri c C(N.s/m) Max (mm) Min (mm) Avg (mm) 500 1,7193 -1,4882 -0,0163 1000 1,8941 -1,7196 -0,0090 1500 2,0857 -2,1422 -0,0033 Té Anh Cuéng -85- Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl > Gia téc géc theo phwong Oy Ra aa reece | sa Hinh 3.46: Gia toc goc khung theo phuong Oy khi thay déi gid tric C (N.s/m) Max (46) Min (46) Avg (46) 500 0,0102 -0,0061 1,169.10 1000 0,0101 -0,0061 1,1105.10* 1500 0,0100 -0,0061 1,0779.10* Nhdn xét: 500 (N.s/m) thi gid tri eye dai gia - Khi gid trj ciia ¢ cdng tang t6i gid tri e= téc dai theo hai phuong Ox va 0z ting va gid tri cue tiéu gidm, tuy nhién gid tr trung binh lai giam. Gia téc géc theo phuong Oy bién thién nguge lai vei gi i. Gid tri cia ¢ cng ting thi gid tri cye dai cang gidm va cye tiéu gan nhu khong déi, gid tri trung binh ctia dé thi cang giam Té Anh Cuéng ~ 86 - Lép - Co Dign tir k46mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl b. Banh gid theo binh phirong trung binh cia gia thc thing dimg S, hé sd ém diu K va tri sé hiéu qua ctia gia toc thang ding Zig > Truong hop c=1000N.s/m Hinh 3.47: Gia toc dai ctia khung khi c=1000N.s/m Gia ti Phuong 0x Phuong Oy Phuong 02 Trung binh 0.5472 0 1.7106 lon -0.3519 0 -1.7196 & 0.2168 0 03 k, 11.2082 11.2082 11.2082 K 2.4300 0 3.36246 in 0.01885 0 0.0996 Té Anh Cuéng -87- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép > Trudng hop e=S00N.s/m Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang pl Hinh 3.48: Gia toc dai cia khung khi c=S00N.s/m Gia tri Phuong 0x Phuong Oy Phuong 02 Trung binh 0.6835 0 14719 len -0.6897 0 -1.4882 & 0.2490 0 0.4037 k, 11,2082 11,2082 11.2082 K 2.7908 0 4.5248 ; 0.01619 0 0.0853 Da Té Anh Cuéng - 88 - Lép - Co Dign tir ka6mém Adams/car an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé thong treo bang pl > Truong hop c=1500N.s/m Hinh 3.49: Gia toc dai cia khung khi c=1500N.s/m Gia ti Phuong 0x Phuong Oy Phuong 02 Trung binh 0.4506 0 2.1389 Zum -0.4542 0 -2.1422 & 0.1897 0 0.1817 k, 11.2082 11.2082 11.2082 K 2.1262 0 2.0365 ; 0.0217 0 0.1158 La Nhdn xét: - Néu xét theo tiéu chuan gia téc trung binh theo phuong thing dimg thi cdc gia téc déu dam bao tiéu chudn: Té Anh Cuéng -89- Lép - Co Dign tir k46an t6tnghiép _Chuong 3: Mé phong hé théng treo bang phan mém Adams/car [z,""< 2,5 (m/s) Zy"< 0,7 (m/s* ) Z."< 1,0 (m/s’) - Néu xét theo tigu chudn hé sé ém diu K thi khéng phi hop do khéng thoa mén ché d6 lam viée ngn han ({K] = 25 + 63). Tuy nhién hé sé ém diu K khéng thay déi cho méi truéng hop nén cam gide gay ra cho con nguéi 1a khéng thay déi. - Néu xét tri sé higu qua theo gia téc thang dimg thi cdc gid tri theo phurong Ox va Oz déu théa man (méi diém cé toa d6 18 Zag tuong img va o=4x déu nim duéi duéng biéu thi méi quan hé duge cho béi hinh 3.37). Té Anh Cuéng -90- Lép - Co Dign tir k46KET LUAN Viée nghién citu mé phéng va dénh gid chit lugng hé théng treo 6 t6 khéng phai 1a mét van dé mdi, tuy nhién né cé ¥ nghia hét site quan trong trong qua trinh nghién ciru thiét ké cing nhu ché tao 6 16. Trong théi gian qua véi nd Ive cia ban than cing véi sy gidp d@ tan tinh cla thay gido huéng dan Ths. Pham Thé Minh cing tap thé thay cé b6 mén KF thudt mdy em da hoan thanh dé én cua minh ‘Dé An da dat duge nhing két qua sau: 1. Nghién citu, tim hiéu vé cau tao, nguyén ly hoat dong cia mét s6 hé thing treo dang duge sir dung rong rai tai thj trudmg Vigt Nam, die bigt 1a vige nghién cttu, tim hiéu vé nguyén ly hoat déng va cdu tao ciia mét sé loai lo xo va gidm chan théng dung trén 6 t6 hién nay. 2. XAy dyng duge mé hinh xe hai cdu trong mat phing doc va mat phing ngang than xe va mé hinh khéng gian cho toan xe. Qua a6 viét duge phuong trinh dgng lye hoe cho ting truéng hop. 3. Dang phan mém Adam/car mé phong hoat déng va vé dé thi cdc tham sé du ra quan trong cho m6 hinh hé théng treo trong mat phn doc xe. Théng qua phuong trinh déng lye hoc va cdc théng sé dau vao tinh duge him truyén cia cée tham s6 dau ra co ban. 4, Danh gid chat lugng hé théng treo khi thay ddi cdc théng sé dau vao ciia hé théng treo 1a d6 cimg k cla b6 phan dan héi va hé sé giam chan c cia bé phin giam chan théng qua sy thay déi cia cdc tham s6 dau ra, Sau qué trinh tién hanh thyc hign dé tai em da thu duge nhimg két qua nhu yéu cu tuy nhién do trinh dé ban than va théi gian cé han nén viéc thy hign dé tai van Té Anh Cuéng -91- Lép - Co Dign tir k46con nhiing thigu sot. Vi vay ta c6 thé tiép tue phat trién dé tai theo mét sé huéng sau: Tiép tuc nghién ctru danh gia chat lugng hé théng treo trén co so i dung bién d6 nén duéng va m6 hinh hé théng treo st véi thye té hon, cy thé ta cé thé sir dung mé6 hinh nén dudng thye té do dac duge déng thoi mé hinh vat ly xe phai ké dén anh huéng cia théng sé thanh én dinh ngang va thanh din huéng, anh huéng cia théng sé hinh hoc hé théng treo, Viée mé phong va danh gid chat lrgng hé théng treo théng qua m6 hinh khéng gian cho toan xe sé cho mét két qua chinh xc hon va can thiét hon trong qué trinh nghién cia va tinh ton cho hé théng treo. Viéc danh gid nhimg thong s6 sé cé y nghia hon néu ta so sinh véi cdc thong sé thye nghiém. Vi Li sinh vién chua duge tiép can véi thyc té nén viée danh gid don thuan chi trén co sé ly thuyét véi cde gia thiét khi xy dymg. Dé hoan thién hon chat lvgng dé tai em rat mong nhan duge sy déng gép dinh gid ciia cdc thiy 6 ciing toin thé eae ban. Té Anh Cuéng -92- Lép - Co Dign tir k46an t6t nghiép Tai ligu tham khao TAI LIEU THAM KHAO [1]. Nguyén Ba Nghi Bai gidng dong luc hoc may Truong dai hoc giao thong van tai [2]. An Tri Tan Bai gidng mé phéng thiét ké hé thong te dong Truong dai hoc giao théng van tai [3]. Nguyén Ngoc Lam Ly thuyét 6 t6 Truong dai hoc giao thong van tai Ha Noi ~ 1984. [4]. Mét 86 dé «in tét nghiép ctia khéa trude vé hé théng treo trén 6 t6-Trrong dai hoe giao thong van tai. - Nguygn Anh Nguyén-Lép: Co khi 6 16 B- K43 “Nghién citu anh huéng két cdu céic hé thong treo dén chi tiéu an ton chuyén dong va tai trong tic dung xudng nén during” - Nguyén Céng Truéng-Lép: Co dién tir K45 “Danh gid anh hudng cia mét sé thong sé dén hé théng treo 616” [5]. Mot sd Website va Forum hitp:/www.otofun.net http:/Awww.otosaigon.com http://www.gigapedia.com http://www.ebook.edu.vn http://www.autonet.com.yn Té Anh Cuéng - 93 - Lép - Co Dign tir k46http://www. vnearlib.com http://www.oto-hui.com http:/www.pdfgeni.com http://images.gde.vn T6 Anh Cuéng = 94- tham khao Lép - Co Dign tir k46Hinh 4.1: Chuyén vj dai ctia khung Hinh 4.2: Van toc dai ctia khung theo phuong Ox khi thay di gid tric theo phwong Ox khi thay déi gid tric Hinh 4.3: Chuyén vi dai cia khung —— Hinh 4.4: Van téc dai ctia khung theo phuong Oz khi thay déi gid tric theo phwong 0z khi thay déi gid tric T6 Anh Cuéng - 96 - Lép - Co Dign tit k46Dé an tét nghigp Xay dung mé hinh hé théng treo Hinh 4.8: Chuyén vj dai ctia khung Hinh 4.9: Van téc dai cia khung theo phiong Oz Khi thay d6i gid rik theo phwong Oz khi thay adi gid tri k Hinh 4.10: Chuyén vi géc cita khung — Hinh 4.11: Van toc gde ctia khung theo phuong Oy khi thay ddi gid tik theo phuong Oy khi thay di gid tri T6 Anh Cuéng - 98 - Lép - Co Dign tit k46