Professional Documents
Culture Documents
QICHWA
SIMINCHISPI
Kimsa hanllallikuna
a-i-u
QILLQAKURQA
(Se escriba)
ALLIN
QICHWA
SIMI
QILLQAS
QA
(Quechua
Normaliz
ado)
iu
iw
au
aw
ai
Aitinya, aicha,
huichay,sayhua
Suitu, puiu,
ay
ui
uy
ALLIN QILLQASQA
(Se escribe)
cuytucuytu
Taquii, wasiiqui, sipii,
quiquiyqui
Ccacca,cconcha,ccolla
ii
cc
c
j
qui
hui
hua
ij
uj
Sh(ingles)
quyllur
Takiy,wasiyki, sipiy, kikiyki,
simiyki
Qaqa, quncha, qulla,
qincha,qilla
Kaspi, kachi, kukuchu,
kuntur, killi
Hinallataq, hukucha,
hampatu,
Killa, kiru,kintu
Willay, wiksa, kawitu, wira,
winchu
Wawa, wasi, wallpa, warmi,
wata
Wiksa, pikchu, rikchay,
tikray, chikniq
Huk, chukcha, uktu, tuktu.
Michki, puchka, kichka,
pacha
iy
q
ik
h
ki
wi
wa
uk
ch
ccu
Shhachu,
ashhuti, shhulla
Fuyu,fahua,
fia, fucuna,
lafla, fukuy
Ccuchi
chh
ph
kh
Mamay
waykun.
Sujeto
Verbo
QICHWA SIMIPI
michki lawata
Objeto
(S-O-V)
SUTI HUNTACHIQ
(Sifijos)
-chay/ -kay/ -siy/ -way/ -chis/ -pu/ -ni
IMA NINMI?
wasichaykaysiywaychik
puni
ku/was/qay/ki/chis/man/ta/pa/cha/raq/m
i
ra/ka/pu/wach/kas/qan/ki/a/taq/ma
ka/chi/na/ka/puch/kas/qan/ki/chis/a/taq
/mi
SUTINCHACHIS (ADJETIVO)
Qumir sacha
Yana phuyu
Paqu chukcha
Uqi paqpa
Muyu Muqu
Qachqa rumi
Kawchi kaspi
Llasa kullu
Hatum Runa
Achka mikuna
Pisi Yaku
7.-
AUMENTATIVO: SAPA
Ejemplos: Wiksasapa,
DIMINUTIVO: cha Ejemplos: awicha, sunqucha.
PLURAL : kuna Ejemplos: Mamakuna, pichinkukuna, punakuna.
awisapa,
SUTINKUNA
Chunka
Iskay chunka
Pichqa chunka
Suqta chunka suqtayuq
Isqun chunka
Pachak
Pachak chunka pichqayuq
Iskay pachak
Pichqa pachak
Qanchis pachak qanchis chunka
qaschisniyuq.
Pusaq
pachak
isqun
chunka
isqunniyuq
Isqun pachak qanchis chunka
pusaqniyuq.
Waranqa
Waranqa iskay pachaq pusaq chunka
isqunniyuq.
Iskay waranqa pusaq pachaq isqun
chunka yuq.
Pichqa waranqa
Chunka waranqa
Chunka pichqayuq waranqa
Pichqa chunka waranqa
Pachak waranqa
Pichqa pachak waranqa
Hunu waranqa
Iskay hunu waranqa
Kinsa hunu waranqa
Hunu waranqa pichqa pachaq tawa
chunka pichqayuq waranqa, qanchis
2 765 897
PROPUESTA: KUNTURCHA
AO: 2012