You are on page 1of 8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

Nevusmelanocticos
Fechadelaltimarevisin:16/10/2015

ndicedecontenidos
1. Dequhablamos?
2. Quson?
3. Cmosediagnostican?
4. Formasclnicasdenevusmelanocticos
5. Diagnsticodiferencialymanejoteraputico
6. Bibliografa
7. Msenlared
8. Autores

Dequhablamos?
1. Laslesionespigmentadasyenespeciallosnevusmelanocticossoneltumorbenignomsfrecuenteyconstituyenun
motivodeconsultahabitualenlasconsultasdeatencinprimaria(GarnachoSaucedoGM,2012lvarezGuisaolaF,
2011RexCavallJ,2007).
2. Tienenriesgodeevolucionarysermarcadoresderiesgodemelanoma(GarnachoSaucedoGM,2012lvarezGuisaola
F,2011).
Elaumentodelconocimientodelmelanomaporlapoblacinhageneradounincrementodeconsultasparaevaluar
laslesionespigmentadas.
Esimportanteconocersuevolucin,morfologaycaractersticasclnicas,ascomosercapacesdedetectar
precozmentelossignosdealarmadedegeneracinmaligna.
Elmelanomaeseltumordemayormortalidadendermatologaysuincidenciaenlasltimasdcadasvaen
aumento.Sudiagnsticoprecozeselnicotratamientocurativoactualmente.
3. Enalgunoscasoslosnevusmelanocticoscongnitos(NMC)seasocianaenfermedadessistmicasomalformaciones
(RexCavallJ,2007):
MelanosismenngeaoneuromelanosisdeTouraine.
Neurofibromatosis.
Espinabfidaoculta.
Meningocele.
Hipertrofiasuatrofiasdelasestructurasprofundasdeunmiembro.
Hamartomas.
Sarcomas.
4. Puedensuponerunproblemaestticosegneltipodepacienteysulocalizacinanatmica.

Quson?
Sonlesionescutneashabitualmentepigmentadasderivadasdelaproliferacindemelanocitosennidosepidrmicosoentecas
(definidoscomo3omsmelanocitosencontactodirecto),enelespesordeladermisoenotrostejidos.
Alasneoplasiasmelanocticasbenignasselasdenominahabitualmentenevusonevo(GarnachoSaucedoGM,2012lvarez
GuisaolaF,2011AlcalPrezD,2010RexCavallJ,2007).

Cmosediagnostican?
1.Historiaclnica:unpilarfundamentalenlaevaluacindetodalesincutnea,yaquenosdarunaideadelmecanismode
aparicin,evolucindelamismayotrosaspectosimportantesdelpaciente(lvarezGuisaolaF,2011ConejoMIRJ,2010).
Cronologadelalesin:
Nevuscongnitos(desdeelnacimientohastalos2aos).
Nevusadquiridos:comienzanaaparecerapartirdelaprimerainfancia,conunpicomximoenlaterceraycuarta
dcadadelavida.Apartirdeesemomento,comienzaunalentayprogresivainvolucin,detalmaneraqueenla
vejezsonescasoslosnevusquepodamosencontrar.
Razayfenotipo:msfrecuenteenlarazablancayenpersonasdefototipobajoIyII(pielblancaopecosa,pelorubioo
pelirrojo,ojosclarosyaltasensibilidadalaradiacinsolar,siempresequemanynuncasebroncean).
Lospacientesconfenotiposclarossuelentenernevusdeescasapigmentacinygranvascularizacin,queles
confiereunaspectorosado,yavecescentromsclaroconperiferiamsoscura.
Lospacientesconfototiposaltos,desarrollannevusmuypigmentados.
Herencia:aproximadamente1decada10personasquepadecemelanomatieneantecedentesfamiliaresdelmismo.
Nmeroycaractersticas:losnevusdecadapersonasuelenserhomogneosentres,yconcaractersticascomunes.El
riesgodeaparicindeunmelanomaestenrelacintantoconelndenevus(>50nevus)ascomoconsus
caractersticas(nevusatpicosynevuscongnitosgigantes).
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

1/8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

Radiacinsolar:aumentanelriesgodemelanomalasexposicionessolaresagudas,intermitentesyreiteradas,sobre
todocuandoproducenquemadurasyserealizanenlainfanciaoadolescencia.
Historiadecambio:recienteaparicin,cambiodecolor,crecimiento,sangrado.
2.Exploracinfsica:explorarlalesinsiempredeformasistematizada.Existenvariasguasochecklistsaseguir.Unos
ejemplossonlistaABCDEdelmelanomaolaescalade7puntosdeGlasgow(lvarezGuisaolaF,2011ConejoMIRJ,2010).
Enambasseevalanlasdiferentescaractersticasmorfolgicasquepuedensugerirbenignidadomalignidadsegnlastablas
siguientes:
Tabla1.LossignosABCDEdelmelanoma.(GarnachoSaucedoGM,2012ConejoMIRJ,2010)

A.EslamanchaASIMTRICA?

Lesinbenigna:sonredondosy
simtricos

Lesinmaligna:asimetra

Lesinbenigna:bordesregulares

Lesinmaligna:bordesirregularesy
festoneados

Lesinbenigna:coloruniforme

Lesinmaligna:coloresheterogneos

Lesinbenigna:dimetro<6mm

Lesinmaligna:dimetro>6mm

B.TieneBORDESirregulares?

C.TienemsdeunCOLOR?

D.TieneunDIMETROmayorde6
mm?

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

2/8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

E.EsunalesinenEVOLUCIN?

Lesinbenigna:fijosodeevolucin
lenta

Lesinmaligna:evolucinrpida/elevacin

Tabla2.Escalade7puntosdeGlasgow.(Avne[L.PierreFabre]GeneralitatValenciana,2006)

Cambiodetamao
Cambiodeforma
Cambiodecolor

Dimetro7mm
Inflamacin
Sangrado
Sensibilidad(picor,dolor)

Criteriosmayores(selesasigna2puntos)

Criteriosmenores(selesasigna1punto)

Seconsideraqueunalesinessospechosademelanomasisuma3omspuntos

3.Pruebascomplementariasnoinvasivas:
Dermatoscopiamanual:esunatcnicacomplementariaqueconsisteenlarealizacindeunamicroscopadesuperficie
sobrelalesinpigmentadaconobjetodeobservarlascaractersticasinternasdelamisma,comosonlaredpigmentaria,
sudistribucinalolargodelalesin,laconfiguracindelosbordesolaexistenciadeestructuraspropiasdelos
melanomas(ConejoMIRJ,2010).Algunosestudiosapuntanquepermiteahorrarmsdel40%delasbiopsias
innecesariasenlesionesclnicamentedudosas.Patronesdermoscpicosglobalesdelesionesmelanocticas:
Reticulado(nevusadquiridos).
Enempedrado(nevuscompuestosydrmicos).
Globular(nevuscongnito).
Homogneo(nevusazul).
Enestallidodeestrellas(N.deSpitzyReed).
Multicomponenteehiperpigmentacinfocal(nevusatpico).
Mapeocondermatoscopiadigital:creaunabasecentralizadadedatosdealmacenamientodelasimgenes.Se
puedenrealizarcopiasparaelpacienteparasuautoexploracincutneasistematizada,paradetectarprecozmentela
aparicindeunmelanoma.Esespecialmentetilenpersonasconmuchoslunares,connevusdisplsicosaatpicos,
lunaresenlocalizacinposterior,historiapreviapersonalofamiliardemelanoma,lunaresenpielclaraquehanpresentado
quemadurassolares,lunaresqueprecisanseguimientodadasuaparienciaocambiosrecientes.Serealizanfotografas
porplanoscorporales,yunprimerplanodelaslesionesdeespecialvigilancia,objetodedermatoscopia.Seguimiento
variable:36mesesenlesionesquenoalcanzanelumbraldeescisin.Seguimientoanual/bianualdetodaslaslesiones
(ConejoMIRJ,2010).
4.Pruebascomplementariasinvasivas:
Estudioanatomopatolgico:extirpacindelalesinparaestudioanatomopatolgico,eslaformadeobtenerun
diagnsticohistolgicoquediferenciaclaramentelabenignidaddelamalignidad(ConejoMIRJ,2010).

Formasclnicasdenevusmelanocticos
Suclasificacinclnicasebasafundamentalmenteenaspectosclnicosehistopatolgicos,eincluyeungrupoheterogneode
entidades(CesaroniE,2014GarnachoSaucedoGM,2012lvarezGuisaolaF,2011SaidaT,2011ConejoMIR,2010Alcal
PrezD,2010BonetiKK,2010EcheverraGarcaB,2009SVMFYC,2008RexCavallJ,2007MayorArenalM,2010).
1.Nevusmelanocticoscongnitos:(0,22,1%delosRN)sonaquellospresentesenelmomentodelnacimientooque
aparecenantesdelos2aosdevida.Estosnevussonmaculasoplacashiperpigmentadasentornoa5cmdedimetroquese
vuelvenmsoscuros,palpablesyverrugososenlaadolescencia,sesuelenasociarapelosensusuperficie.
Esnormalelaumentodetamaodelosnevusenproporcinalcrecimientodelpaciente.
Seclasificanenbaseasuextensinyparecequelaslesionesdemayortamao(>20cm):nevusmelanocticocongnito
gigantepresentanunriesgomselevadodedegeneracinamelanoma,enellasserecomiendaextirpacin.Igualmenteprestar
especialatencinalosdeaspectonodular.
Esrazonablehablardelasventajaseinconvenientesdelaextirpacinquirrgicaenlaslesionesde5a20cm.
2.Nevusmelanocticosadquiridos:comienzanaaparecerapartirdelaprimerainfancia,posteriormenteaumentande
tamaoynmeroduranteelrestodelainfanciayadolescencia,conunpicomximoenlaterceraycuartadcadadelavida.A
partirdeesemomento,comienzaunalentayprogresivainvolucin,detalmaneraqueenlavejezsonescasoslosnevusque
podamosencontrar.Vulgarmenteconocidascomolunaressonlesionesmaculares,papularesonodularesnocongnitas,
circunscritasydepequeotamao(menores1cm).Presentanunaclaraincidenciafamiliar.Laexposicinsolaresunimportante
factordeinduccin.Elriesgodemelanomaenestosnevussecorrelacionaconelnmerodelesionesyconlapresenciade
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

3/8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

nevusdisplsicos.
Seclasificansegnellugardondeseacumulanlasclulasnvicas:
Nevusmelanocticodelaunindermoepidrmica:sonmculasdecoloruniforme,bronceadoomarrnoscurocon
formaredondeadauoval,debordeslisosyregulares.Sesuelendistribuirdeformaaleatoriaaunquepresentan
predileccinporzonasfotoexpuestas.
Compuesto:lasclulasnvicasinvadenladermispapilarporloquepuedenencontrarsetantoenepidermiscomoenla
dermis.Laslesionessonppulasondulosdecolormarrnoscurooinclusonegrodepredominioencara,tronco,
extremidadesocuerocabelludo.
Intradrmico:sonlesionespapulosasonodularesdelcolordelapielomarronceasqueamenudopresentan
telangiectasiasypuedencrecerpelos.Selocalizanmsfrecuentementeencaraycuerocabelludoaunquepueden
aparecerentroncoyextremidades.
Esprobablequelamayoradelosnevusmelanocticosadquiridoscomiencencomonevusdelaunin,queevolucionanconel
tiempoconvirtindoseennevuscompuestos,ymsadelanteennevusintradrmicos.
Elriesgodetransformacinmalignaesextremadamentebajoynoestjustificadosuextirpacinrutinaria.

3.Nevusacrales:sonunavariantedenevusconmelanocitosmuyfrecuenteallocalizarsefundamentalmenteenpieldeplantas
ypalmas.Enrazasnocaucsicasestlocalizacinanatmicaeslamsprevalenteparalaaparicindemelanoma.Se
distinguencondificultaddelosmelanomasasimplevistayserecomiendasuvaloracincondermatoscopiaparadiferenciarlos
patronesmelanocticos:
Elpatrnparaleloalsurcoleconfierecaractersticasdebenignidad.
Elpatrnparaleloalacrestaledacriteriosdemalignidadyserecomiendaextirpar.
4.Nevusatpico(Clark):sonnevusconmelanocitosdisplsicosquetienenunpotencialdeevolucinamelanoma.
Clnicamentesuelentenerformasasimtricas,bordesirregularesopigmentacinirregular.
Lapresenciadeungrannmerodelunaresatpicos,algunosdegrantamao,sellamasndromedelnevusatpicoosndrome
BKosndromeFAMM(familiaratypicalmoleandmelanomasndrome),msfrecuenteenpasesanglosajonesyesunfactor
importantederiesgoindependientedemelanomafamiliar.
Sutratamientoeslaextirpacin.

5.NevushaloodeSutton:consisteenunnevusmelanocticoquecomienzaainvolucionar,apareciendounhalode
despigmentacinasualrededor.Suelenaparecerhastalos30aosysonmsfrecuentesenpacientesconvitligo(1826%).
Apareceporigualentodaslasrazasyambossexos.Suescisinsloesnecesariaencasodecoloracinabigarradaobordes
irregulares.

6.NevusdeSpilus:secaracterizaporunamculapigmentadadecolorpardoclarodetamaovariablesobrelaquese
asientanmltiplesmculasoppulasdepequeotamaoydecolorpardooscuro.Esunalesinrelativamentefrecuenteque
muyraramentemaligniza(riesgosicongnita,mayorde4cmydistribucinzosteriforme).Enestoscasoextirpacin.

7.NevusdeBecker:setratadeunalesinbenignadecaractersticasmacularesdelocalizacintpicaenregindelhombro,
pectoralodorsalydetamaovariable.Suelepresentarpigmentacinuniformeyenocasionesacompaadodevello.Tienems
prevalenciaensexomasculinoysueleaparecerenlaprimeraosegundadcadadelavida.Sonlesionesbenignasysalvoporel
resultadoestticoslorequiereobservacin.

8.NevusdeSpitz:eselmalllamadomelanomajuvenil,esunndulobenignodepequeotamao(menor1cm)desprovistode
pelosycasisiempredecolorrosaopardo.Sueleaparecerenlainfancia,siendoraroenpacientesmayoresde40aos.Con
frecuenciaselocalizaencara,cuelloyextremidades.Estetumoraunquebenignopuedellegarapresentarunaseriedelesiones
atpicasinquietantesquepuedenconfundirsehistolgicamenteconunmelanoma,recomendndoseescisincompleta.

9.NevusdeReed:nevusmelanocticoclnicaehistolgicamentesimilaralmelanoma.Suelepresentarsecomounamculao
ppuladecoloracinmarrnoscuroanegro.Suelecrecerdeformarelativamenterpidaporloqueserecomiendalaextirpacin
porlaposibilidaddemelanoma.AlgunosautoreslocatalogancomovariantedelnevusdeSpitzdescritoanteriormente.

10.Nevusazul:sonppulasondulosdecoloracinazuloscuraqueseasientanconmayorfrecuenciaenlacara,dorsodelas
manosypies.Suelenaparecerdesdelainfanciahastalaadolescencia.Sedebenextirparsisonmayoresde10mmopresenta
cambiosbruscos.
11.NevusdeOta/ItoySun:sonlesioneshiperpigmentadas(mculas/placas)decolorazulpardo.Msfrecuenteenlos
asiticos.Puedensercongnitosperonohereditarios,oaparecerenlainfanciaodurantelapubertadypermanecerdurante
todalavida.Raramentemalignizan.
NevusdeOta:en1y2ramadeltrigmino,conaparicintpicaenesclerticaoconjuntivaocular(medirPIO
peridicamente).
NevusdeSun:variantedelnevusOta,esbilateralenarcocigomtico.
NevusdeIto:zonasupraclavicularyhombro.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

4/8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

Diagnsticodiferencialymanejoteraputico
Tabla3.Diagnsticodiferencialymanejoteraputico.(CesaroniE,2014GarnachoSaucedoGM,2012lvarezGuisaolaF,2011SaidaT,2011ConejoMIR,
2010AlcalPrezD,2010BonetiKK,2010EcheverraGarcaB,2009SVMFYC,2008RexCavallJ,2007MayorArenalM,2010)

Tipo

Diagnstico
diferencial

Aspecto

Nevusmelanocticocongnito

Nevusmelanocticocongnito

Nevus
melanocticos
congnitos

Manejo

Nevus
melanoctico
adquirido.
Melanoma.
NevusSpilus.
Nevus
epidrmicoy
sebceo.
Mancha
monglica.
Manchas
cafcon
leche.
Hamartoma
congnitode
msculoliso.

Observacin
y
seguimiento.
Especial
precaucin
enlosnevus
nodulares.
Extirpacin
delosde
grantamao
siriesgode
malignidad.

Lntigos.
Nevus
melanocticos
congnitos.
Nevus
displsicos.
Melanoma.
Carcinomas
basocelulares.

Observacin
y
seguimiento.
Extirpacin
siriesgode
malignidad.

Lntigos.
Nevus
melanocticos
congnitos.
Nevus
displsicos.
Melanomas
acrales.

Observacin
y
seguimiento.
Extirpacin
siriesgode
malignidad:
patrn
paraleloala
cresta.

Melanoma.
Carcinomas
basocelulares.

Extirpacin.

Nevusmelanocticocongnito

Nevusdelaunin

Nevuscompuesto

Nevus
melanocticos
adquiridos

Nevusintradrmico

Nevusintradrmico

Nevus
acrales
Nevusacrales

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

5/8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

Lntigos.
Nevus
displsico
odeClark

NevusdisplsicoodeClark

Melanomao
sus
metstasis.

Observacin
y
seguimiento.
Extirpacin
sibordes
irregulares.

Nevus
melanocticos
congnitos.
Lntigos
atpicos.

Observacin
y
seguimiento.

Nevus
melanocticos
adquiridos.
Manchas
cafcon
leche.

Observacin.

Carcinoma
basocelular.
Nevus
melanocticos
adquiridos.
Granuloma
piognico.
Molluscum
contagiosum.

Extirpacin.

Carcinoma
basocelular.
Nevus

Extirpacin.

Nevus
halo
odeSutton
NevushaloodeSutton

Nevus
deSpilus

NevusdeSpilus

Nevus
deBecker
NevusdeBecker

Nevus
deSpitz
NevusdeSpitz

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

6/8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

melanocticos
adquiridos.
Melanoma.
Nevus
deReed
NevusdeReed

Nevus
azul

Nevusazul

Nevus
melanocticos
adquiridos.
Tumor
glmico.
Melanoma
nodular.
Carcinoma
basocelular
pigmentado.

Nevusazul
(Ito).
Melasma
(Hori).
Nevus
deOta/Ito
ySun

NevusdeOta

Extirpacin:
Si>1cm.
Siaparicin
brusca.

Ota:
observacin
contomade
PIO
peridica.
Resto:
observacin
y
seguimiento.

Enresumen:lamayoradelosnevusmelanocticosnoprecisantratamiento,yunbuenseguimientoserasuficienteparaestar
tranquilosyconvencidosdesubenignidad(GarnachoSaucedo,2012).
Valorarladerivacinadermatologasi:
Signosdesospecha:cualquiercambiodetamao,forma,color,abultamiento,osimilar,ascomonuevossntomascomo
picorosangradoesunasealdeavisoquenodebemosignorar.
Signosdealarma:
Signodelpatitofeo:vigilardecercaaquellunarconaspectodiferentedelresto.
EspecialvigilanciaalaspacientesconfototiposmuyclarosI(pelirrojos)conlesionesrosadasconescasopigmento.
Pacientesconnevusmltiples50100.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

7/8

1/4/2016

GuaclnicadeNevusmelanocticos

Pacientesconantecedentesfamiliaresopersonalesdemelanomaaunquetenganmenornmerodenevus.
Aparicindenuevaslesionesapartirdelos4050aos(aestaedadsonestablesentamaoynmero).
Nevuscongnitosdemedianoygrantamao.
NevusdisplsicosodeClark.
NevusdeSpitzynevusdeReed.
Nevusespecialesdemsde1cmynevusazulderecienteaparicin.
Nevusacrales.

Bibliografa
AlcalPrezD,ValenteDuartedeSousaIC.Nevosmelanocticosynomelanocticos.Revisindelaliteratura.RevCent
DermatolPascua(MxicoDF).201019(2):4958.Textocompleto
lvarezGuisaolaF.Lunares.En:EspinsJ,CastroJA,DazaP,GarcaG,LorenzoA,PrezJC,coordinadores.Guade
ActuacinenAtencinPrimaria.Vol.1.4ed.Barcelona:SEMFYC2011.p.82936.ISBN13:9788415037040.
BonetiKK,PieiroMaceiraJ,PereiraFB,BarcauiCB.Reednevus(pigmentedspindlecellnevus):areportofthreecases
withdistinctdermoscopicpatterns.AnBrasDermatol.201085(4):5316.PubMedPMID:20944915.Textocompleto
CesaroniE,FriedmanP,MarcucciC,CohenSabbanE,CaboH.Clavesdermatoscpicasparadiferenciarmelanomaacral
denevoacral.ArchArgentDermatol.201464(2):4751.Textocompleto
ConejoMIRJ,MorenoJC,CamachoFM.Manualdedermatologa.Madrid:AulaMdica2010.ISBN13:978847885
5124.
EcheverraGarcaB,BotellaEstradaR.Lesionesmelanocticas(nevosymelanomas)enatencinprimaria.Jano.
20091740:4956.Textocompleto
Fichadereferenciarpida.Elcncerdepielsecurasisedetectaatiempo.EscaladeGlasgowparalesionescutneas.
PierreFabre.Avne.
FitzpatrickTB,JohnsonRA,WolffK.Atlascolorysinopsisdedermatologaclnica.4ed.Madrid:McGrawHill2001.ISBN
13:9788448603731.
ForteslvarezJL.UnpacienteconNevusdeBecker.RevClinMedFam.20082(3).Disponible
en:http://www.revclinmedfam.com/articulo.php?pagina=22&art=31
GarnachoSaucedoGM,MorenoGimnezJC.Trastornosdelapigmentacin:lntigos,nevusymelanoma.Fotoproteccin.
PediatrIntegral.2012XVI(4):32131.Textocompleto
GeneralitatValenciana.ConselleriadeSanitat.GuadePrevencinyTratamientodelMelanoma.2006.Valencia:
GeneralitatValenciana.ConselleriadeSanitat2006.ISBN13:9788448250294.
GoldsteinBG,GoldsteinAO.Overviewofbenignlesionsoftheskin.EnWalthmanMA:UpToDate2014,version22.8.
[acceso7/10/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
MayorArenalM,PizarroRedondoA,TejerinaGonzlezE,SigenzaSanzM,BurnlvarezI,ContrerasRubioF,etal.
NevodeReed:unsimuladorclnicoydermatoscpicodemelanoma.ActasDermosifiliogr.200192(12):5727.Texto
completo
RequenaL.NevodeBecker[monografaenInternet].Menarini[acceso12/03/2015].Disponibleen:
http://www.menarini.es
RexCavallJ,FerrnizForasterC.Nevusmelanocticos.En:MoragaLlopF.ProtocolosdeDermatologa.2ed.Madrid:
AEPED2007.p.18591.
SaidaT,KogaH,UharaH.Keypointsindermoscopicdifferentiationbetweenearlyacralmelanomaandacralnevus.J
Dermatol.201138(1):2534.PubMedPMID:21175752.Textocompleto
SocietatValencianadeMedicinaFamiliariComunitria.FichadeConsultarpida.Lunares/Nevus.Clasificacin.Signosde
Alarma[Internet].2008[acceso7/10/2014].Disponibleen:http://www.svmfyc.org/fichas/f024/ficha024.pdf

Msenlared
Academiaamericanadedermatologa:http://www.aad.org
Academiaespaoladedermatologayvenereologa:http://www.aedv.es
Euromelanoma:http://euromelanoma.aedv.es/
Asociacinespaolacontraelcncer:www.aecc.es
DermnetNZ(NuevaZelanda):www.dermnetnz.org
Emedicine:www.emedicine.com
Asociacinbritnicadedermatlogos:http://www.bad.org.uk/

Autores
MaraAlejandraRabanalCarrera

MdicoEspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria(1)

LuisGildeSolaLetang

MdicoEspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria(2)

NataliaHernndezCano

MdicoEspecialistaenDermatologa(3)

NoeliaJimnezMartn

MdicoResidentedeMedicinaFamiliaryComunitaria(1)

(1)CentrodeSaludBarriodelPilar.GerenciadeAtencinPrimaria.ServicioMadrileodeSalud.Madrid.Espaa.
(2)CentrodeSaludDr.Castroviejo.GerenciadeAtencinPrimaria.ServicioMadrileodeSalud.Madrid.Espaa.
(3)ServiciodeDermatologa.HospitalUniversitarioLaPaz.ServicioMadrileodeSalud.Madrid.Espaa.

Elsevier2016

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/nevus/

8/8

You might also like